View
221
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 1/18
LURRAREN HISTORIA
1.Gaia:
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 2/18
Zer ikasiko dugu?
1. Lurraren sorrera
2. Denora geo!ogikoa
2.1 Da"a#io "eknikak2.2 Es"ra"igra$a
%. Lurraren eo!u#ioa
&. 'osi!ak
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 3/18
1. Lurraren
sorrera
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 4/18
No!a sor"u#en Lurra?
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 5/18
Big Bang edo Leherketan handiarenteoria
1. Due!a 1(.)))*2).))) +i!oi ur"e, +a"eria e"a energiagu#"ia -un"u a"ean kon"#en"ra"ua #euden: su-era"o+oa" osa"#en #u"en:
Su-era"o+o ori osoe#egonkorra #en /+asa e"aden"si"a"e ikaragarriak0
Leer"u egin #uen /ig ang0 e"a +a"eria noraidegu#"ie"an sakaana"u #en
""-:333.r"4e.esno"i5ias2)1&)%16e5os*de!*ig*ang*-ruean*+is+isi+o*5o+ien#o*de!*uni4erso*-ara*5ien"i$5os677&&7.s"+!
""-s:333.8ou"ue.5o+3a"5?49in;<U+5
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 6/18
2. Sakaana"u"ako +a"eria -ar"iku!a sua"o+iko#
osa"u"a #egoen:
=ar"iku!a oriek o#"u e"ae!kar"#en asi #iren
a"o+oak sor"u#
Grai"a"e*indarrek a"o+oak kon"#en"ra"u #i"u#"en e"aga!a;iak era"u #iren
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 7/18
%. Ga!a;ien arnean:
Hidrogeno*a"o+oak uri!"#en asi #iren. Ten-era"urak
gora egin #uen >usio erreak#io*nuk!earrak asi ar"e
Hidrogeno gasen kon"#en"ra#io andieki#arrak sor"u #i"u#"en, orien ar"ean
Egu#kia.
&. =ro"oegu#ki"ik disko gaseoso a" aska"u #en:
Disko gaseosoa Egu#kiaren inguruan iraka gera"u #en,sis"e+a -!ane"ario a" sor"u#.
Grai"a"e*indarren ondorio#, +a"eria orrek planetesimal
i#eneko gor-u"# ";ikiak sor"u #i"uen
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 8/18
(. =!ane"esi+a!en ar"eko "a!kak ger"a"#en #iren:
. =!ane"esi+a!en e"engaeko "a!kek e"a e!e+en"uerradioak"ioen energiak Lurraren "en-era"ura igoara#i#u"en:
Lurraren +a"eria!ak ur"u e"a e!e+en"u as"unenak
arnea!deran"# @oan #iren e"a arinenak a#a!ean gera"u #iren.
=!ane"esi+a!ek, akre#ioaren ide# e!kar"u,
e"a gor-u"# andiagoak sor"u #i"u#"en.Gor-u"# oriek e!kar"u e"a planetak sor"u#iren, due!a &)) +i!ioi ur"e inguru.Horie"ako -!ane"a a" Lurra #en.
. Gor-u"# andi a"ek "a!ka egin #uenLurrarekin e"a erau#i"ako +a"eria!ek I!argiaera"u #u"en. Due!a &()) +i!oi ur"e inguru,
Lurra e"a I!argia era"u"a #euden.""-s:333.8ou"ue.5o+3a"5?49iaDBI&)(+ss
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 9/18
2. Denorageo!ogikoa
2.1 Da"a#io*"eknikak
2.2 Es"ra"igra$a
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 10/18
N o i # g e r " a " u # e n > e n o + e n o . a u ?
N o i #
. a s i # e
n ?
Zer ger "a "u #en !e.enago?
Lurraren is"oria a#"er"#ean orre!ako ga!derakurura"uko #ai#kigu:
Arrokak Lurraren is"oria
geo!ogikoaren >rogak dira, era# osogarran"#i"sua da noi# sor"u #iren @aki"ea.
Da"a#io*"eknikak e"a es"ra"igra$a
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 11/18
2.1 Da"a#io*"eknikak
Arrokak noiz sortu ziren jakiteko, bi motatakodatazioak erabil daitezke: Datazio erlatiboa eta
absolutua.
Datazio erlatiboa:
Ca"eria!aren -osi#ioa e"aes"e +a"eria! a"#uenakonparatzen dira.* Arroka erriak, aurre"ik#euden arroken gainean
sor"#en dira.* era#, #ena" e"a sakonagoegon, orduan e"a#aarragoak dira arrokak
Arroka bat adin ezaguneko bi geruzaren artean dagoenean, haien adinenarteko denbora-tartean koka dezakegu
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 12/18
Datazio absolutua: Ca"eria!a osa"#en du"en e!e+en"uaka#"er"#en dira e"a ere adina #ea#"en da. Ce"odorik
#ea"#ena iso"o-o erradioak"ioak erai!"#ea da. Erai!ienakkarono*1&, -o"asio*&) e"a uranio*2%6 dira.
* Iso"o-o erradiak"ioen nuk!eoak, no!aai"ekodesoreka du -ro"oi e"a neu"roi ko-urueidagokiene#
* Ondorio#, aien nuk!eoa e#egonkorra da e"adesin"egra"#en da.* Nuk!eoa desin"egra"#ean, energia askoaska"#en da e"a sarri"an -ro"oiren a" ga!"#endu: es"e e!e+en"u ki+iko a" iur"#en da
Se+idesin"egra#io*-eriodoa: iso"o-o erradiak"io a"enkan"i"a"ea erdira +urri#"eko ear den denora da.akoi"#ak ere se+idesin"egra#io*-eriodoa du.
""-s:333.8ou"ue.5o+3a"5?49e&EH*>s;E
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 13/18
Adiide#:
<arono*1&. Se+idesin"egra#io*-eriodoa: (%) ur"e
=o"asio*&). Se+idesin"egra#io*-eriodoa: 1%1) +i!ioi
ur"eUranio*2%6. Se+idesin"egra#io*-eriodoa: &&6 +i!ioi ur"e
Arroka a"ean onako -ro-or"#io au neur"u du"e:
16 &)< e"a 6 &)Ar. Zer adin du?
6g &)< 1%1)Ca
&g &)<
&g &)Ar
1%1)Ca
2g &)<
2g &)Ar
1%1)Ca
1g &)<
1g &)Ar
g &)Ar : 6
1g &)< :
166g &)< %7%)Ca%7%) +i!ioi ur"e di"u:
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 14/18
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 15/18
2.2 Es"ra"igra$a
Es"ra"igra$a: Serie es"ra"igra$koak a#"er"#endi"uen geo!ogiaren a"a!a da.
Es"ra"uak: a"a es"earen gainean e#arri"akogeru#ak dira.
Serie es"ra"igra$koa: Leku @akin a"eko es"ra"u*segida da. ere a#"erke"aren i"ar"e#,eskua!dearen is"oria geo!ogikoa erreraikidai"eke.
Serie estratigrafko batlortzeko, lurzoruarenebaki naturalak azterdaitezke edo
zundaketak egin
ditzakegu.
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 16/18
Es"ra"igra$aren -rin"#i-ioak:
F Goiko es"ra"uak !eendik #euden es"ra"uen gainean
era"#en dira, e"a erriagoak dira, orrenes"e#.F Es"ra"uek geru#a ori#on"a!ak era"#en di"u#"e
F Serie @akin a"eko es"ra"uek ere+u e#*-un"ua! a"
ar"#en du"e, au da, uri!ago edo urrunago dauden!eku a"#ue"ako seriee"an ere aurki dai"e#ke
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 17/18
F 'eno+eno geo!ogikoek serieak era!da"#en di"u#"e/"o!es"urak...0 e"a uki"#en di"u#"en es"ra"uak ainoerriagoak dira.
F Ak"ua!is+oaren -rin"#i-ioa: iraganeko -ro#esugeo!ogikoak e"a gaur egungoak an"#ekoak dira.
""-:re5ursos.5ni5e.+e5.esios>eraa!u+no&ESO"ierra5a+ia5on"enidos2."+
7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia
http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 18/18
Printzipio horietan oinarrituz eta aipatutakodatazio-teknikak erabiliz, geologoak gai dira serieestratigrafko bateko materialak eta hari lotutako
prozesuak denboran kokatzeko.
Recommended