A torre de Sandiás durante a revolta irmandiña

Dúas perspectivas do que queda da torre de Sandías, un dos fitos xeográficos da Limia

Ilmos aproveitar esta celebración para dar a coñecer e a difun-

dir, mediante o breve artigo que segue, a historia dun dos monu-mentos mais emblemáticos e coñecidos do concello de Sandiás: Asúa torre.

A torre do Castro, como é coñeclda polos veciños de Sandiás, foiconstruída sobre un ant¡go castro que ocupa unha situación estra-téxlca oue lle permitía un control total do territor¡o. A sÚa funda-c lón aparece envol ta en var ias lendas re lac ionadas, inc luso, conBernardo do Carpio Géculo lX), aínda que o máis seguro é que foraconstruída na primeira metade do século Xll, formando parte dun-ha serle de fortalezas (A Pena, Porqueira e Celme) realizadas entreos séculos Xl e Xl l para o contro l da L imia.

Participou nas guerras fronteirizas pola posesión do condado daLlmia, entre o monarca Afonso Vll de Castela e León e Afonso Hen-riques de Portugal, o futuro Afonso I de Portugal. No ano 1386 foiasaltada polo duque de Lancaster, pretendente á coroa de Castela.No sécu lo XVva i se r poses ión de A lonso P imen te l , o conde deBenavente, punta de lanza da nobreza de Caste la en Gal ic ia quetamén vai ser o señor da vila de Allariz, preto de Sandlás.

Durante a revolta antiseñorial da primavera de 1467 vai ser derru-bada polos irmandiños que estaban a slt iar o castelo de Allariz.

A torre do Castro, como é coñecida polos veci-

ños de Sandiás, foi construída sobre un antigo

castro que ocupa unha situación estratéxica

que lle permitía un control total do territorio

A part i r deste momento non sabemos se fo i reconstruÍda ounon, posto que a lgún autor opina que endexamais se reconstru iu,men t res que a ma io r ía de les op ina que fo i r econs t ru ída po losPimentel despois de 1469. Algún destes autores chegan a opinarque foi destruído polo famoso Pedro Madruga nas loitas sucesorias(1474-1479) entre os partidarlos da irmá do rei (entre eles os Pimen-tel), a futura raíña lsabel a Católica, e os da fi l la do rel, Xoana a Bel-tranexa (apoiada por Pedro Madruga).

Na guerra h lspano- lus i tana do século XVl l l fo i punto de con-centracjón de tropas para a súa posterior distribución a diferentespuntos da f ronte i ra durante un episodio da Guerra de SucesiónEspañola (1704 -1715). Foi posesión das máis poderosas fami l iasda provlncia. Hoxe só queda parte da torre da homenaxe, na que

se poden admi ra r os seus g rosos muros . Cons taba , adema is desorn de I n iqos F te r raTA crnpr in r Ó sc t r né nódesc admi fa f unha

e x t r a o r d i n a r l a p a r - o r á m i c a d a d e s e c a d a l a g o a d e A n t e l a e d a

Llmia Alta.

Para dar coa to r re de Sand iás é doado o i t lnerar io que ha i que

segu i r , xa que é unha das imaxes máis coñec idas da prov inc ia de

Ourense, por atoparse no alto dun outeiro moi preto da autovía A-

52.Para chegar a ta e la ha i que desv ia rse da au tov ía na Saída 202

(Sandlás) e segulr a estrada N-525 ata o pobo de Sandiás; desde alí

tense que cor ta r á esquerda cara ás Pegas e segur os ind icadores

ata a aldea do Castro. O chegar á últ ima casa só teñen que dar un

pequeno paseo ata chegar á torre.

historia 351