View
1
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
CONTENIDOS LATÍN I
CASOS, FUNCIONES DE LOS CASOS Y TRADUCCIÓN
CASOS Y FUNCIONES
SINGULAR
PLURAL
TRADUCCIÓN EN SINGULAR
Nominativo
Sujeto
Atributo
puella
puellae
Niña, la niña, una niña (al traducirlo no se le pone ninguna prep.)
Vocativo
Apelación
puella
puellae
¡Niña!
(al traducirlo no se le pone ninguna prep.)
Acusativo (sin preposición)
Complemento directo
puellam
puellas
A la niña, la niña
(al traducirlo no se le pone ninguna prep. si es una cosa y se le pone la prep a si es una
persona)
Acusativo (con preposición) AD, IN: a , hacia
Complemento circunstancial
Prep+la niña
Ej: ad puellam: hacia la niña
Genitivo
Complemento del nombre
puellae
puellarum
De la niña
(al traducirlo se le pone delante la prep DE.)
Dativo
Complemento indirecto
puellae
puellis
A o para la niña
(al traducirlo se le pone delante la prep A o PARA.)
Ablativo (sin preposición)
Complemento circunstancial
puella
puellis
Con la niña, por la niña, en la niña
(al traducirlo se le pone delante una de las siguientes prep. según el contexto: CON, POR, EN)
Ablativo(con preposición)IN: en; CUM: con;
E, EX Y A, AB: de, desde
Complemento circunstancial
Prep+la niña
Ej: cum puella: con la niña
PALABRAS VARIABLES: Se declinan: Sustantivos, Adjetivos y Pronombres.
PALABRAS INVARIABLES: No se declinan: Preposiciones, adverbios y conjunciones.
OTRAS FUNCIONES SINTÁCTICAS
-LA APOSICIÓN
Es un sustantivo que aclara el significado de otro. Esta función puede estar en cualquier caso porque concierta con la palabra a la que se refiere.
Ej; Madrid, capital de España, es una gran ciudad.
Sujeto C.N
_________________
Aposición del Sujeto
Ej; Minerva, dea romana, pulchra est. Minerva, diosa romana, es hermosa.
-EL COMPLEMENTO PREDICATIVO
Completa a la vez a un sintagma nominal (que puede ser el sujeto o el C. D.) y al verbo, por tanto en latín va solamente en NOMINATIVO o ACUSATIVO. Semánticamente equivale a un C. C. de modo, pero no se puede analizar de esa forma porque el complemento predicativo concierta con el sustantivo al que se refiere. Es como una especie de atributo, pero con verbos distintos del copulativo. Ej: El rio baja turbio - Yo iba la primera - Te veo guapo - Lo considero inteligente.
LA CONJUGACIÓN VERBAL LATINA
ENUNCIADO DE LAS CONJUGACIONES REGULARES
1ªper.Sg.Pre.Ind. 2ªper.Sg.Pres.ind . Infinitivo 1º per.sg.pret.perf . supino
amo amas amare amavi amatum
1ª –o, -as, -are: amo, amas, amare, amavi, amatum. Tema de presente acabado en -a (ama)
2ª –eo, -es, -ere : video, vides, videre, vidi, visum. Tema de presente acabado en -e (vide)
3ª –o, -is, -ere: llego, legis, legere, legi, lectum. Tema de presente acabado en consonante (leg)
4º -io, -is, ire: audio, audis, audire, audivi, auditum. Tema de presente acabado en –i (audi)
5ª o 3ª mixta : -io, -is, -ere: capio, capis, capere, cepi, captum. Tema de presente acabado en -ĭ (capi)
TEMA DE PRESENTE
Para sacar este tema se coge el infinitivo (3ª forma del enunciado) y le quitamos –re en todas las conjugaciones menos en la 3ª que se le quita –ere. Con este tema formamos los siguientes tiempos: PRES, PRET IMPERF Y FUTURO IMPERF IND Y SUBJUNTIVO.
TEMA DE PERFECTO
Para sacar este tema se coge la 1ª persona del Pretérito perfecto de ind. (4ª forma del enunciado) y le quitamos la terminación –i en todas las conjugaciones. Con este tema formamos: PRET PERF, PRET PLUSC Y FUTURO PERFECTO DE IND Y SUBJ.
DESINENCIAS PERSONALES VOZ ACTIVA Y PASIVA, PRET, PERF, IND.
VOZ ACTIVA
VOZ PASIVA
PRET. PERF, IND.
1ª PERSONA S.
O/M
OR/R
I
2ª PERSONA S.
S
RIS
ISTI
3ª PERSONA S.
T
TUR
IT
1ª PERSONA P.
MUS
MUR
IMUS
2ª PERSONA P.
TIS
MINI
ISTIS
3ª PERSONA P.
NT
NTUR
ERUNT
MORFEMAS VERBALES. VOZ ACTIVA
TEMA
DE PRESENTE
INDICATIVO
SUBJUNTIVO
PRESENTE
Sin morfemas
3ºconj: vocal unión -i (todas personas menos 1º y 3º p), -u (3ª p)
4ºconj:vocal unión -u 3ª p)
-E (1º conj)
-A (demás conj)
PRETÉRITO IMPERF.
-BA
-RE (Infinitivo de pres,act + des personales)
TEMA DE PASADO
PRETÉRITO PERFECTO
Desinencias especiales:
-i,-isti,-it,-imus,-istis,-erunt.
PRETÉRITO PLUSCUAMPERFECTO
-ERA
-ISSE
REGLAS DE FORMACIÓN DE LA VOZ PASIVA
La voz pasiva de los tiempos del TEMA DE PRESENTE se forma sobre la voz activa, sustituyendo las desinencias personales activas por las desinencias personales pasiva -or/ r
-ris/re
-tur
-mur
-mini
-ntur
Los tiempos del TEMA DE PERFECTO en voz pasiva se forman igual que en castellano, es decir, con el verbo sum (ser) y el participio de perfecto o pasado (yo he sido amado: pretérito perfecto ind pasivo). La diferencia en latín es el orden diferente, pues primero se pone el participio y luego el verbo Sum. Otra diferencia es que los tiempos correspondientes del verbo sum no se corresponden con el castellano.
PRETERITO PERFECTO DE IND Y SUB: Participio de perfecto + presente de ind o sub del verbo SUM.
PRETERITO PLUSCUAMPERFECTO DE IND Y SUB: Participio de perfecto + pretérito imperfecto de ind o sub del verbo SUM.
FORMAS NO PERSONALES DEL VERBO
PARTICIPIOS
ACTIVA
PASIVA
PRESENTE
Tema pres.+ -NS,-NTIS (1ªconj)
amans,amantis: amando, que ama, que amaba.
Tema pres.+-E+-NS,-NTIS
(demás conjugaciones)
-------------------------------
PASADO O PERFECTO
--------------------------------
Tema supino+-US,-A,-UM
Amatus,a,um: amado
INFINITIVOS
ACTIVA
PASIVA
PRESENTE
Tema pres.+-RE (1ª, 2ª, , 3ªmixta y 4ºconj)
Amare: amar
Tema pres.+-E+-RE (3ºconj)
Tema pres.+-RI (1ª, 2ª, y 4ºconj)
Amari: ser amado
PASADO
Tema pasado+-ISSE
Amavisse: haber amado
------------------------
CONTENIDOS LATÍN I. CURSO 2018-19
1º EVALUACIÓN
1 Ejercicio. LIBRO: UNIDADES 1-2
· Casos, funciones y traducción.
· La aposición.
· Sustantivos 1º y 2ª declinación y adjetivos de tres terminaciones de la 1ª y 2ª declinación.
· Verbo SUM Y REGULARES (las 5 conjugaciones). Enunciado de cada conjugación, distinguir la conjugación de cada verbo, los tiempos que se forman con el tema de presente. Tiempos: presente de indicativo, pretérito imperfecto de ind, pretérito perfecto de indicativo. (cuadernillo)
Cultura
· El origen del latín: el indoeuropeo y las lenguas romances (fotocopias)
· La guerra de Troya (cuadernillo)
· El origen de Roma: la leyenda de la fundación y la versión histórica. (cuadernillo)
· Nombre griego y latino de los dioses olímpicos, de qué son dioses y cómo se representan. (cuadernillo)
Latinismos y expresiones. Libro pag. 27. Ej: 18,19 y 20. Pag. 45. Ej: 22.
2 Ejercicio. LIBRO: UNIDADES 3-4
· La tercera declinación: sustantivos imparisílabos o temas en consonante y parisílabos o temas en vocal. Falsos imparisílabos.
· Adjetivos de la tercera declinación: imparisílabos o temas en consonante y parisílabos o temas en vocal, de una, dos o tres terminaciones.
· Sustantivación del adjetivo.
· Verbo SUM Y REGULARES (las 5 conjugaciones). Enunciado de cada conjugación, distinguir la conjugación de cada verbo, los tiempos que se forman con el tema de presente y con el tema de perfecto. Tiempos: pretérito pluscuamperfecto de indicativo. Voz pasiva de los tiempos de tema de presente. (cuadernillo)
Cultura
· Etapas de la historia de Roma y siglos que abarca cada una. La Monarquía (libro y cuestionario power-point)
· La República (libro (página 46 entera) y cuestionario power-point)
Latinismos y expresiones:
1. Alea iacta est: la suerte está echada (título unidad 2. Frase pronunciada por Julio César que significa que ya no hay vuelta atrás, que lo hecho hecho está y ya no tiene solución).
2. Veni, vidi, vici: llegué, vi, vencí (frase pronunciada por Julio César después de ganar una batalla, que significa que algo se ha hecho con gran rapidez).
3. Anno domini: en el año del Señor, es decir, cualquier año después de Cristo (título unidad 3).
4. Verba volant, scripta manent: las palabras vuelan, lo escrito permanece.
5. Si vis pacem, para bellum: si quieres la paz, prepara la guerra (frase que quiere decir que una de las mejores maneras de disuadir a nuestros enemigos de que nos ataquen, es fortaleciéndonos mediante las armas. Una apariencia de debilidad invita a nuestros adversarios a agredirnos. Según esta frase lo mejor es siempre prepararse para la guerra, para el combate, y así tendremos más posibilidades de mantener la paz.
ATENCIÓN: recuerda que tienes que estudiar también todos los contenidos anteriores, excepto los latinismos y la cultura, puesto que se trata de evaluación continua.
2º EVALUACIÓN
1 Ejercicio. LIBRO: UNIDADES 4-5
· La 4ª y 5ª declinación.
· Complementos circunstanciales de lugar: locativo y acusativo de dirección.
· Los pronombres y determinantes demostrativos: hic, haec, hoc; is, ea, id; iste, ista, istud; ille, illa, illud; idem, eadem, idem.
· Los pronombres personales, reflexivos y posesivos.
· VOCABULARIO: Fotocopias de ejercicios de vocabulario (Ejercicio 11) Latinismos: “Vae victis” y “Festina lente”. Nihil novum sub sole. Quid pro quo Condición sine qua non.
· CULTURA: El Imperio romano (Cuestionario del power-point)
La Odisea de Homero.(cuadernillo)
Espectáculos públicos (libro pág. 238).
2 Ejercicio. LIBRO: UNIDADES 6-7-8-11 (9-10 NO)
· El pronombre relativo, interrogativo e indefinido.
· El verbo Sum y sus compuestos (todos los tiempos menos el futuro perfecto y el pretérito perfecto de subjuntivo). (cuadernillo)
· VOCABULARIO: Ejercicios 14 y 16 de las fotocopias de los ejercicios de vocabulario. LATINISMOS: “Sit tibi terra levis”; “Ubi tu Gaius, ego Gaia”.
· CULTURA: Géneros literarios en Grecia y Roma.
Estructura de una ciudad romana (libro pág 202).
ATENCIÓN: recuerda que tienes que estudiar también todos los contenidos anteriores, excepto los latinismos y la cultura, puesto que se trata de evaluación continua.
3º EVALUACIÓN
1 Ejercicio. LIBRO: UNIDADES 11-12.
- VERBOS: voz pasiva del tema de perfecto (pretérito perfecto ind. Pasivo y pret. plusc. ind. pasivo) (cuadernillo)
· Los participios: participio de presente activo y de pasado. Formación y traducción. Participio concertado, sustantivado y absoluto. (cuadernillo)
· Infinitivos: infinitivo de presente activo, de presente pasivo y de pasado activo. Formación, traducción y funciones. Infinitivo concertado. (cuadernillo)
· Verbos irregulares, enunciado y traducción: fero, eo y volo. (estudiar el enunciado) (libro, pág 214)
· LATINISMOS: Ejercicios nº 15 y nº 18. (cuadernillo)
· CULTURA: Obras de ingeniería romana (libro pág. 184)
La casa romana (libro pág. 254).
2 Ejercicio. LIBRO: UNIDADES 13-16
- VERBOS DEPONENTES.
-VERBOS REGULARES:
- El modo subjuntivo: presente de subjuntivo, pretérito imperfecto de subjuntivo y pretérito pluscuamperfecto de subjuntivo en activa y PASIVA.
(cuadernillo)
· Nexos o conjunciones: CUM, UT, NE.
· LATINISMOS: Ejercicios nº 8, nº 9 y nº 12. (fotocopias)
· CULTURA: Las termas (pag 220).
ATENCIÓN: recuerda que tienes que estudiar también todos los contenidos anteriores, excepto los latinismos y la cultura, puesto que se trata de evaluación continua.
FRASES Y
TEXTOS
LATINOS. Latín I
FRASES 1ª DECLINACIÓN.
- Via longa erit.
- Fortuna caeca est.
- Erant piratae in insula.
- Copia poetarum Athenis erat.
- Utinam femina romana beata esset!
- Romae magnae divitiae sunt.
- Corsica parva insula est sed pulchra.
- Sicilia et Sardinia clarae insulae sunt.
- Romae iam es, puella.
- Columbae praeda aquilarum sunt.
- Hispania est terra agricolarum et nautarum.
- Fortuna nautarum regina est.
- Hispania et Britannia in Asia non sunt sed in Europa.
- Hispaniae incolae nautae et agricolae erant.
- Magnae divitiae non semper magnam laetitiam dant.
- Puellae rosas magna diligentia curant.
- Diana est dea silvarum et Minerva est dea sapientiae.
- Poetarum vita saepe misera est.
- Stellae nautis viam monstrant.
- Utinam Romae essemus!
FRASES COMPLEMENTO PREDICATIVO 1ª DECLINACIÓN.
· Puella laeta ambulabat.
· Antonia Octaviam amicam caram existimat.
· Puellas maestam videmus.
· Lupa aquam placida potat.
FRASES CON NEUTROS DE LA 2ª DECLINACIÓN
1.- Multa oppida in Hispania sunt.
2.- Ego multa verba dixi.(dico,3: decir)
3.- Roma oppidum fuit.
4.- Vestae templum prope erat. (Prope: adverbio: cerca)
5.- Deorum templa magna erant.
6.- Cornelius servi verba accipiebat. (accipio,3 mixta: escuchar)
7.- Copiae oppida oppugnaverunt. (oppugno,1: atacar)
8.- Magna bella populus romanus in Italia et in Europa facit.
9.- Romani deis magna templa pulchrasque statuas aedificabant.
10.-Romani legatorum verba audiunt.
11.-In castris viri magna diligentia arma parabant. (castra, castrorum, n: campamento; arma, armorum,n: armas)
TEXTOS 1ª Y 2ª DECLINACIÓN
MINERVA Y DIANA
Minervam, sapientiae deam, amamus. Poetae prudentiam Minervae laudant et statuam aramque Minervae rosis ornant, atque gloriam Minervae saepe laudant. Aras Dianae, deae lunae et silvarum, rosis ornamus, nam Diana dea feras sagittis saepe vulnerat et captat. Puellae aras Dianae rosis ornant.
Et: conjunción copulativa: y
Que: conjunción copulativa: y (aramque)
Minerva, Minervae: Minerva.
Sapientia, sapientiae: sabiduría
Dea,deae:diosa
Amo, amas, amare, amavi, amatum: amar
Poeta, poetae: poeta.
Prudentia, prudentiae: prudencia.
Laudo, laudas, laudare, laudavi, laudatum: alabar.
Statua, statuae: estatua.
Ara, arae: altar.
Rosa, rosae: rosa.
Orno, ornas, ornare, ornavi, ornatum: adornar
Gloria, gloriae: gloria.
Diana, Dianae: Diana
Luna, lunae: luna
Silva, silvae: selva
Nam: conjunción: pues.
Fera, ferae: Fiera
Sagitta, sagittae: flecha
Saepe:adverbio: a menudo.
Vulnero, vulneras, vulnerare, vulneravi, vulneratum: herir
Capto, captas, captare, captavi, captatum: capturar.
Puella, Puellae: niña.
LA GUERRA DE TROYA
Clarum oppidum Asiae Troia erat. Troiani oppidum incolebant atque cum Graecis pugnabant, nam Graeci Troiam obsidebant. Belli causa Priami filius est, nam Graeciae pulchram feminam raptat et secum vehit. Multi dei Graecos iuvabant. Tandem Graeci Troiam dolo vincunt. Viros, feminas et pueros interficiunt aut capiunt. Oppidi tecta templaque flammis delent.
clarus, a, um: ilustre, importante; oppidum, i: ciudad; Asia, ae: Asia;
Troia, ae: Troya; Troianus, a, um: troyano. incolo, incolas, incolare: habitar. tandem: adverbio: por fin.
Graecus, a um: griego. pugno, pugnas, pugnare: luchar. nam: conjunción: pues.
obsideo, obsides, obsidere: asediar.
bellum, belli: guerra
causa, ae: causa
Priamus, Priami: Priamo.
filius, i: hijo
Graecia, ae: Grecia.
pulcher, pulcra, pulchrum: hermoso
femina, ae: mujer
rapto, raptas, raptare: raptar
secum: pronombre personal: ablativo sing: consigo
veho, vehis, vehere: llevar.
Multus, a, um: mucho
deus,i:dios
iuvo, iuvas, iuvare: ayudar.
cum: preposición de ablativo: con.
dolum, i: engaño
vinco,vincis, vincere: vencer.
vir, viri: hombre.
femina, ae: mujer
puer, pueri: niño.
interficio, interficis, interficere: matar
capio, capis, capere: capturar.
tectum, i: techo
templum, i: templo
flamma, ae: llama, fuego
Deleo, deles, delere: destruir.
DÉDALO E ÍCARO
Daedalus, vir magni ingenii, in insula Creta exsulabat. Ibi Cretae tyrannus Daedalo hospitium praebuit, atque Daedalus magnum Labyrinthum tyranno aedificavit. Sed postea tyrannus Daedalum cum filio in Labyrintho inclusit. Tunc Daedalus alas cera fecit et umeris aptavit. Deinde cum filio evolavit. Puer alas in caelo agitabat, sed alarum cera liquescit et miser puer in undas cadit. Interea Daedalus in Italiam venit et in pulchro templo alas deis dedicavit.
Daedalus, Daedali: Dédalo
vir, viri: hombre.
magnus, a, um: grande
ingenium, ingenii: ingenio
In: preposición: in
Insula, insulae: isla
Creta, Cretae. Creta
Exsulo, exsulas, exsulare, exsulavi, exsulatum: estar desterrado.
Ibi:adverbio: allí
Tyrannus, tyranni: tirano
Hospitium, hospitii: alojamiento
Praebeo, pruebes, praebere, praebui, praebitum: ofrecer
Labyrintus, labyrinti: laberinto
Aedifico, aedificas, aedificare, aedificavi, aedificatum: edificar
Sed: conjunción: pero
Postea: adverbio: después
Cum: Preposición: con
Filius, filii: hijo
Includo, includis, includere, inclusi, inclusum: encerrar.
Tunc: adverbio: entonces.
Ala, alae: ala
Cera, cerae: cera
Facio, facis, facere, feci, factum: hacer
Umerus, umeri: hombro
Apto, aptas, aptare, aptavi, aptatum: adaptar
Deinde: adverbio: después
Evolo, evolas, evolare, evolavi, evolatum: volar
Puer, pueri: niño
Caelus, caeli: cielo
Agito, agitas, agitare, agitavi, agitatum: agitar
Sed: conjunción: pero
Liquesco, liquescis, liquescere, liquesci, liquescum: derretir.
Miser, misera, miserum: desgraciado
Unda, undae: ola, agua
Cado, cadis, cadere, cadi, casum. Caer
Interea: adverbio: entretanto
Italia, Italiae: Italia
Venio, venis, venire, veni, ventum: venir
Pulcher, pulcra, pulchrum: hermoso, bello
Templum, templi: templo
Deus, dei: dios
Dedico, dedicas, dedicare, dedicavi, dedicatum: dedicar.
FRASES CON VOCATIVOS E IMPERATIVOS
1.- Domine, servo donum da! (do, 1: dar)
2.- Regina, deae victimam sacrifica!
3.- Romani, hostes vincite! (vinco,3: vencer)
4.- Puellas, patientiam habete! (habeo,2: tener)
5.- Discipuli, libros lege! (lego,3: leer)
FRASES 3ª DECLINACIÓN.
1.- Puella pueri caput floribus ornat. (orno,1: adornar);(caput, capitis (n): cabeza; flor, floris: flor)
2.- Pax et libertas pulchrae sunt.
3.- Theseus regis Athenarum filius erat (rex, regis: rey)
4.- Antiquis temporibus reges populum romanum imperaverunt.(tempus, temporis(n): tiempo) (impero,1. ordenar)
5.- Nocte lupi greges necant (grex, gregis: rebaño) (neco,1 : matar)
6.- Homines et mulieres multos deos et multas deas honorabant.(homo, hominis: hombre; mulier, mulieris: mujer) (honoro,1 : honrar)
7.- Pastores Romani uxores non habebant (uxor, uxoris: esposa) (habeo,2: tener)
8. Paupertas et senectus gravia onera sunt (onus, oneris (n): carga)
9- Coniuges, liberos fortunasque conservate! (coniux, coniugis: cónyuge) (conservo,1: conservar) IMPERATIVO
10.- Populi Romani, civitatis salutem defendite! (civitas, civitatis: ciudad; salus, salutis: salvación) (defendo,3: defender) IMPERATIVO
- Milites magna audacia pugnaverunt locumque defenderunt.
- Multa itinera in oppidum ducebant.
- Romani milites in oppidi oppugnatione magnos labores toleraverunt.
- Legiones magna vi pugnaverant castraque acriter defenderant.
- Hostium magna pars celeriter pervenerat ac fortiter proelium commiserat.
TEXTO 3ª DECLINACIÓN. AENEAS ET DIDO
Carthago oppidum praeclarum in Africae ora erat. Dido, mulier pulchra, in Africam cum paucis comitibus fugit et ibi oppidum condidit. Procella saeva Aeneam profugum ad Africam duxit. Aeneas reginae pulchrae pugnas Troianas narravit. Dido magnam fortitudinem amavit, sed infidus Troianus ex Africa cum sociis ad oras Italiae navigavit. Dido misera dolorem morte vitavit.
VOCABULARIO:
Carthago, Carthaginis: Cartago oppidum,i: ciudad
praeclarus,a,um: importante
Africa.ae: África
ora, orae: costa
Dido: nominativo sing: Dido, reina de Cartago)
mulier, mulieris: mujer
pulcher, pulchra, pulchrum: hermosa paucus, a, um, poco
comes, comitis: compañero
fugo,fugis,fugere,fugi,fugitum: huir
ibi:adverbio: allí
condo, condis, condere, condidi, conditum: fundar
procella, ae: tomenta
saevus,a, um: fuerte, salvaje
profugus,i: prófugo (que huye)
duco,ducis,ducere,duxi,ductum: llevar
Aeneas: nominativo sing: Eneas
regina,ae: reina
pugna,ae. Luchas
Troianus,a,um: troyano,a
narro,narras,narrare,narravi,narratum: narrar.
magnus,a,um:grande
fortitudo, fortitudinis: valentía
amo,amas,amare,amavi,amatum:amar
infidus,a,um: desleal, traicionero Troianus,a,um:troyano
socius,i: compañero
Italia,ae. Italia
navigo,1ª: navegar
miser,misera, miserum:desgraciada
dolor, doloris: dolor
mors, mortis: muerte
vito, 1ª: evitar
ADJETIVOS 3º DECLINACIÓN
Recuerda:
- IMPARISÍLABOS: una terminación. Se enuncian en nominativo y genitivo (acabado en –is). Solo hay tres: vetus, veteris; pauper, pauperis; dives, divitis.
- PARISÍLABOS:
a) Una terminación. Se enuncian en nominativo y genitivo (acabado en –is). Sapiens, sapientis.
b) Dos terminaciones. Se enuncian en nominativo mas-fem y nominativo neutro. Terminaciones –IS, -E. Fortis, forte.
c) Tres terminaciones. Se enuncian en el nominativo masc, fem y neutro. Terminaciones: -ER, -IS, -E. Celeber, celebris, celebre.
EJERCICIOS ADJETIVOS 3º DECLINACIÓN
1.- Escribe si los siguientes adjetivos son imparisílabos o parisílabos y las terminaciones que tienen:
· Ferox, ferocis: feroz.
· Celer, celeris, celere: rápido.
· Brevis, breve: breve.
· Dives, divitis: rico.
· Omnis, omne: todo.
· Omnipotens, omnipotentis: todopoderoso.
· Mortalis, mortale: mortal.
· Pauper, pauperis: pobre.
· Ingens, ingentis: enorme, ingente.
· Acer, acris, acre: agudo.
2.- Declina uno de cada clase del ejercicio anterior. Puedes elegir los que quieras, pero deben ser cuatro.
ADJETIVOS 3ª DECLINACIÓN
- Hostes populi romani acre bellum moverant.
- Brevi tempore magna hostium pars fortiter proelium commiserat.
- Utilia sunt hominibus virorum clarorum consilia.
ADJETIVOS SUSTANTIVADOS
1.- Vita misero longa est, felici brevis (est)
2.- Fortuna fortes iuvat.
3.- Sapiens est dives.
4.- Multa habemus.
5.- Homines boni vera semper dicunt.
6.- Omnes certa petimus (peto, 3º: buscar)
FRASES 4ª DECLINACIÓN
1.- Iussu consulis equitatus cornua legiones firmavit (firmo,1ª: reforzar)
Iussus, us: orden; equitatus, us: caballería; cornu, cornus: cuerno, ala del ejército; regio, legiones: legión.
2.- Ímpetus peditatus hostes non sustinuerunt (sustineo, sustines, sustinere, sustinui, sustentum: sostener)
Ímpetus, us: ataque; peditatus, us. infantería.
3.- Exitus belli incerti sunt. Exitus, us: resultado.
FRASES 5ª DECLINACIÓN
- Pedites tela omnis generis in hostium equitatum iaciunt.
- Dux equitibus ita dixit: "firmiores estis quam hostes; victoria in manibus est".
- Romani multas res utiles in Hispaniam importaverunt.
- In dextro cornu Caesar equitatum collocavit, peditatum autem in sinistro.
- In rebus secundis omnes contenti sumus, rebus autem adversis maesti.
- Nullam spem pacis habeo.
- Poetarum versus templorum et monumentorum aditus exornant.
FRASES CC DE LUGAR
· Helvetii domo emigraverant et ad provinciam romanam iter fecerunt.
· Senatus Agrigentum legatum misit.
· Romae multi cives consulis domum venerunt.
· Mane Athenis Spartam eunt.
· Piratae e insulae portu solvent
· Magnus exercitus per silvas ad oppidum venit.
· Legatus per agrum Sabinum Tibur venit
· Apia via Caesar ambulaverat.
· Duabus portis eruptionem iubet.
FRASES DE LOCATIVO Y FUTURO
· Romae multi philosophi erant.
· Dum Romae eram, ad Romanorum modum vivebam
· Arimini magnum templum Minervae aedificabant.
· Sagunti copiae Poenae oppidum oppugnabunt.
· Athenis magnum proelium inter romanos erit
· Discipuli litteras discent et fabulas legent.
FRASES PRONOMBRES PERSONALES Y POSESIVOS.
1.- Pueri tui mihi a te literas reddiderunt
2.- Multa bona nostra nobis nocent
3.- Non me offendit veritas litterarum tuarum
4.- Multi nostrum felices sumus, multi vestrum infelices.
5.- Mater mecum veniet, postea vobiscum manebit.
6.- Hostes se nobis tradiderunt.
7.- Praesidia mea tu possides, mea domus tibi patet, mihi clausa est.
8.- Matres non sibi vivunt, sed liberis suis.
9.- Nos nostrique milites nostros hostes fortiter oppugnabunt.
10.- Ea mulier nostra magistra fuerat; nos eius severitatem metuimus.
11.- Vobiscum bellum faciemus.
12.- Unus vestrum me tradet.
13.- Melior pars nostri est animus.
14.- Tibi salutem meam commito
15.- Nobis cara est virtus, vobis pecunia.
16.- Hostes se nobis tradiderunt.
17.- Magíster nos ad se vocabit
18.- Fili, tu semper mecum eris et omnia mea tua erunt.
19.- Tu mihi inimicus eris.
20.-Ego te cum meo fratre viderat.
21.- Paulus tibi osculum dabit.
22.- Tua carmina me delectant.
PRONOMBRES DEMOSTRATIVOS
· Haec placent mihi et tibi.
· Tum hostes suo more victoriam conclamant, deinde romanos interficiunt bonaque eorum diripiunt.
· Bello troyano dei ipsi pugnaverunt; eidem dei semper eidem populo favebant; Venus ipsa Hectorem ipsum in proelio adiuvit.
· Illi subito se ex silvis eiecerunt.
· Maxima pars istius turbae patria caret.
- Dux sua merita militibus exposuit; postea dux eorum merita eis exposuit
- Caesar suas copias divisit, sed hostes eius consilium perspexerunt.
ORACIONES DE RELATIVO
· Hic puer idem est de quo tibi dixi.
· Navis, quae in flumine magna est, in mari parvula est.
· Bis miser est ille, qui ante felix fuit.
· Caesar, qui Gallos vicerat, postea contra Pompeium pugnavit.
· Romani legatos miserunt qui hoc nuntiarent.
· In oppidum Galli sese receperunt, quorum agros Germani vastaverant.
· Caesar quinque cohortes reliquit, quae castra defenderent.
· Mihi gratior est is, qui verum dicit.
· Suevi, qui ad ripas Rheni venerant, domum revertuntur.
· Helvetii iam per angustias et fines Sequanorum suas copias traduxerat et in Haeduorum fines pervenerunt. Haedui ad Caesarem legatos mittunt, qui auxilium rogarent.
· Galli se in suo loco continent, et ampliores copias, quae nondum convenerant, expectabant.
· Hannibal Saguntum, urbem romanis foederatam, evertiit. Quapropter Roma missi sunt Cartaghinem legati, qui populi romani querimonias deferrent.
· Nondum vidi ea, quae mihi antea misisti.
· In eo proelio ab equitibus nostris interficitur Piso, cuius avus in civitate sua regnum obtinuerat.
· Rosae quae miho dedisti pulchrae erant.
· Ventus delevit arbores quos agrícola sevit (sero,1: sembrar)
PRONOMBRE INDEFINIDO
- Si quem laudas, parce lauda.
- Si qua reliqua spes est, ea in lege est.
- Si quid invenis et id non reddis, furtum est.
- Si quam gemmam Antoniae das, ea laeta erit.
- Si qua civitas a militibus oppugnatur, nostri exercitus eam defendent.
VOZ PASIVA. TEMA DE PRESENTE
- Dianae simulacrum a feminis colebatur.
-Urbs munitionibus atque natura loci muniebatur.
-Bellum a me sedatur.
-Multae fabulae de diis a poetis Graecis narrabantur.
-Illae litterae mittuntur
-Pietas Romanorum antiquorum a poetis saepe laudatur
-Omnia tempore fugaci mutantur.
-Haec Romanorum victoria a legatis consuli nuntiabitur.
-Ea mihi a patre narrabantur.
-Ager ac vicus atroci incendio vastantur.
-Si oppidum ab hostibus obsideretur, munitiones a militibus firmarentur.
-Tela in hostes ab oppidi defensoribus iaciebantur.
-In Carthaginiensium castris magna praeda a nostris invenitur.
VOZ PASIVA. TEMA DE PERFECTO
-Multae fabulae de diis a poetis Graecis narratae sunt.
- Populi Romani classis a piratis victa est.
- Rex Pyrrus ad tormenta ductus est.
- Ipse Viriatus a suis ducibus traditur.
- Athenarum muri, qui a Lysandro diruti errant, a Conone restituti sunt.
- Amulius rex Romulum et Remum necare studuit, qui ab iis postea cum magna manu iuvenum interfectus est.
- Urbs Carthago a Scipione Africano expugnata erat.
-Illae litterae ab hoc consule missae erant.
- Ipse dux occisus est et milites eius occiderunt se ipsos.
- Milites missi sunt ut Thermopylas occuparent.
COMPUESTOS SUM
-Laetitia deest.
-Pauci adversariorum supererunt.
-Fluvius inter Romanorum et adversariorum copias intererat
-Non deerunt nobis res necessariae
-Spes mihi semper adest
-Praeterita mutare non possumus
-Nemo omnia scire poterit
-Caesar hostes vincere non potuit
-Consul cum militibus Ariminum iter facere poterat/potuerat.
- Qui obese non vult, cum potest, prodest tibi.
- Non deerunt nobis res necessariae.
- Spes mihi simper adest.
- Qui potest nocere timetur etiam cum non adest.
- Omnibus druidibus unus praeest.
VERBOS DEPONENTES
1.- Sed magna tempestas orta est et ad Africae litora defessi venerunt.
2.- Nemo, qui famam insidiis consecutus est, laudem adeptus est.
3.- Quod natum est, moritur.
4.- Caesar milites hortabatur ut veteranorum virtutem aemularentur.
5.- Turpe est aliud loqui, aliud sentire.
6.- Hortamur fari (for, fari, fatus sum)
VERBOS IRREGULARES
1.- Habet quod vult qui potest velle quod satis est.
2.- Libenter hominess id, quod volunt, credunt.
3.- Speremus quae volumes, sed quod acciderit, feramus.
4.- Quoniam non potest id fieri, quod vis, id veils quod posit.
5.- Multorum mensium labor hostium perfidia et vi tempestatis interiit.
6.- Magna fama per urbes it.
7.- Maiores nostril iis, qui ob rem publicam mortem obierant, pro brevi vita diuturnam gloriam reddiderunt.
8.- Hannibal saltum Pyrenaeum transiit.
PARTICIPIO CONCERTADO, SUSTANTIVADO Y ABSOLUTO
-Galli a Sulpicio fugati in silvas venerant.
- Victi Carthaginienses pacem a Romanis petiverant.
- A Romanis capti servi facti erant.
- Saguntini victi ab Hannibale capti erant.
- Verba volant, scripta manent.
- Cives aurum omne Caesari oppidum oppugnanti traderunt.
- Ille miles pugnans occiditur.
- Ab Hannibale in Italiam multa oppida capiebantur.
- Caesar similem exercitum habentes non oppugnavit.
- Caesar ducens semper suum exercitum, multas victorias obtinuit.
- Ille, perveniens in oppidum, interfectus est.
- Poeta puellae amanti sua carmina odam scripserat.
- Homini, nihil agenti, dies longus est.
- Hominibus laborantibus fortuna favet.
- Homines orationen tuam audituri non solum amici sed etiam inimici sunt.
- Galli pugnaturi cum Attalo aurum omne et argentum suis civitatibus tradiderunt.
- Imperatoris exercitus oppugnaturus oppida proficiscitur.
- Hostes dilapsi sunt in oppida, situ urbium moenibusque se defensuri.
- Rege vulnerato, omnes fugerunt.
- Ipso duce capto, Germani se dederunt.
- His rebus gestis, Caesar in Italiam venit.
- Hac oratione ab Diviciaco habita, omnes auxilium a Caesare petebant.
- Tullo Hostilio reinante, Albani vincuntur.
PARTICIPIOS. INFINITIVO CONCERTADO Y NO CONCERTADO.
1.- Cum praetor classem ad Ciliciam appulisset, neque satis diligenter in castris eius agerentur vigiliae, a barbaris ex oppido noctu eruptione facta, in tabernaculo interfectus est.
2.- Ita proelium restitutum est, atque omnes terga verterunt neque prius fugere destiterunt, quam ad flumen Rhenum milia passuum ex eo loco quinque pervenerunt.
3.- Ita castra posuit ut fluminis aquam commode consequi possent.
4.- Senatus bellum gerere statuit.
5.- Helvetii cupiebant iter per provinciam nostram facere.
6.- Cupio esse Clemens.
7.- Melius habere est quam habuisse.
- Quid facere cogitas?
- De futuris rebus semper difficile dicere est.
- Vicisse hostes gloriosum est.
- Dux laudari iussit.
- Miles Romam duci voluit.
- Si vis amari, ama.
8.- Dico discipulos laborare.
9.- Graeci et Romani putabant multos deos esse.
10.- Cónsul romanos captivum necare vetuit.
11.- Clamabat ille miser se civem esse romanum.
12.- Thales dicit aquam esse initium rerum.
13.- Caesar castra muniri iussit.
14.- Caesar pontem rescindi iubet.
15.- Caesar obsides tradi iubet.
16.- Sub vesperum Caesar portas claudi militesque ex oppido exire iussit.
17.- Tertio die Caesar reliquas cohortes, quas in superioribus castris reliquerat, impedimentaque ad se traduci iubet.
18.- Caesar dicit hostes oppidum opugnavisse.
19.- Dixi hostes in castra venisse.
20.- Caesar cognoverat a Galiis copias coactas esse.
21.- Caesar putabat hostes profectos esse.
22.- Constat ad salutem civium inventas esse leges.
23.- Cincinnato nuntiatum est eum dictatorem factum esse.
24.- Exploratores Caesari nuntiant hostes in castra moturos esse.
25.- Hannibal iuravit se hostem fore populo romano.
26.- Caesar statuit classem exspectandam esse.
27.- Anaxagoras, nuntiata filii morte, eum mortalem esse dixit.
UT
1.- Pompeius, ut equitatum suum pulsum vidit, acie excessit.
2.- Tantus fuit ardor animorum, ut motum terrae nemo senserit.
3.- Poetae ita sunt dulces, ut non legantur modo sed etiam ediscantur.
4.- Pompeius clamabat ut milites strenue pugnarent.
5.- Epicurus discipulis dicebat ut amicitiam omnibus rebus humanis anteponerent.
6.- Pompeius legatos misit ut pacem peterent.
7.- Sol efficit ut omnia floreant.
8.- Milites pugnant ut suam patriam defendant.
9.- Munitiones ita firmavit ut hostes irrumpere non possent.
10.- Non Rhenum insedimus ut Italiam tueremur, sed ne quis regno Galliarum potiretur.
11.- Ita castra posuit ut fluminis aquam commode consequi possent.
12.- Ut Hostius cecidit, exercitus romanus pulsus est.
13.- Consilium Apollinis erat ut in naves se conferrent.
14.- Ut facilius intellegere possitis, ea quae facta sunt ab initio vobis exponemus.
15.- Opto ut beatus sis
NE
1.- Milites romani stenue pugnaverunt,ne patria in hostium manus caderet.
2.- Senatus romanus timuerat ne Germani in montibus milites suos vicissent.
3.- Caesar suis praecipit ne quis militibus pompeianis noceat.
4.- Dux oppida delere iussit, ne ab hostibus caperentur.
5.- Milites romani Hannibali persuadent ne contra rem publicam bellum gerat.
6.- Iussit ne milites exirent.
7.- Hostes iusserunt ne impetum facerent, priusquam auxilia venirent.
CUM
1.- Facile omnes, cum valemus, recta consilia aegrotis damus.
2.- Cum ipse Romulus et populus romanus uxores non haberent, legatos ad vicinas gentes misit, qui convibium peterent.
3.- Cum legiones ex acie procucurrissent, hostes impetum nostrorum effugiebant.
4.- Illi, cum transire non possent, in suas regiones reverterunt.
5.- Marcellus cum omni exercitu profectus est.
6.- Caesar cum duabus legionibus in oculto restitit; reliquas copias cum ómnibus impedimentis misit.
7.- Cum Romani ab hostibus pulsi essent, illi Caesarem appellabant.
QUOD
1.- Decima legio Caesari gratias egit, quod de se optimum iudicium fecisset.
2.- Noctu ambulabat in publico Themistocles, quod somnum capere non posset.
3.- Opportunissima res accidit, quod Germani in castra venerunt.
4.- Praetereo quod uxor eam domum sibi delegit.
5.- Horum omnium fortissimi sunt Belgae quod continenter cum Germanis bellum gerunt.
FAETÓN
Cum Phaeton in regiam patris Phoebi veniret, oravit ut pater ei permitteret currum solis regere. Phaeton patris consilia non audivit atque laetitia levem currum occupavit et in manibus suis habenas gessit. Volucres equi Solis pedes per aera movent nebulasque scindunt. Sed currus pondus leve erat et manus aurigae parum firmae erant. Equi viam solitam relinquunt. Phaeton timore pallet et sua genua metu tremunt. Nec frena remittere nec equos regere potest. Uritur flammis tellus, magnaeque urbes incenduntur et silvae ardent. At luppiter, ne omnia incendio flagrarent, fulmen in aurigam misit et infelix Phaeton in mare cecidit.
VOCABULARIO FAETÓN:
Phaeton : nominativo: Faetón.
regia, ae : palacio .
pater, patris : padre.
Phoebus , i : Febo o Apolo.
oro, as, are , oravi, oratum : pedir.
permitto, is, ere, permissi, permisum: permitir.
ei : dativo singular: a él.
currus , us : carro
sol, solis : sol
rego, is , ere, rexi, rectum : dirigir.
consilium, consilii : consejo.
audio, is , ire , audivi, auditum: oír.
laetitia, ae : alegría.
levis , leve: ligero, leve.
occupo, as , are, occupavi, occupatum: ocupar.
manus , us : mano.
suus, a, um: suyo.
habena, ae : rienda.
gero, geris , gerere, gessi, gestum: llevar.
volucer, volucris , volucre : rápido.
equus , i: caballo.
Sol, solis : sol.
pes ,pedis : pie.
aer, aeris ,n : aire.
moveo, moves, movere , movi, motum : mover.
nebula,ae: nube
scindo, is, ere, scindi, scisum: :romper, desgarrar.
sed: conj: pero
pondus, ponderis, n: peso
levis, leve: ligero
auriga,ae: auriga
parum: adv: poco
firmus,a,um: firme
via,ae: camino
solitus,a,um: acostumbrado
timor, timoris: temor, miedo
palleo, es, ere, pallui,…..:palidecer
suus, sua, suum: suyo, su
genu, genus: rodilla
metus, metus: miedo
tremo, is, ere, tremui, tremitum: temblar
frenum, i: freno
remitto, is, ere, remisi, missum: soltar
rego, is, ere, rexi, rectum: gobernar, dirigir
possum, potes, posse, potui: poder
uro, is, ere…….: quemar
flamma,ae: llama
tellus, telluris,n: tierra
magnus,a,um: grande
urbs, urbis: ciudad
incendo, is, ere, incendi, incensum: incendiar
silva,ae: selva
ardeo, es, ere, arsi, arsum: arder
Iuppiter, Iovis: Júpiter
omnis, e: todo
incendium, ii: incendio
flagro, as, are, flagravi, flagratum: quemar, incendiar
fulmen, fulminis, n: rayo
mitto, is, ere, misi, missum: enviar
infelix, infelicis: infeliz
mare, maris, n: mar
cado, is, ere, cecidi, casum: caer
IFIGENIA
Cum Graeci exercitum ad Troiam urbem ducere navibus vellent, in portu classem retinebat diuturna tempestas ob iram Dianae. Agamemno, exercitus dux, cervam Dianae sacram vulneraverat. Tantum mors Iphigeniae, Agamemnonis filiae, iram deae placare poterat. Itaque pater magno dolore filiam suam in castra vocavit. Misera puella in castra venit, de curru descendit et ad patrem contendit. Agamemno longo amplexu filiam suam tenet. Pater et filia lacrimas effundunt; filia gaudio lacrimat; pater imminentem filiae mortem cogitat. Tandem sacrificii tempus appropinquat; sed Diana cervam per aera traxit et in sacrificio supponit. Deinde Iphigeniam per nubes abripuit atque Dianae templi Iphigenia sacerdos fuit.
VOCABULARIO: Graecus,a,um: griego
exercitus , -us : ejército
Troia, ae : Troya
urbs , urbis : ciudad
navis, navis : nave
duco,3. llevar
volo, vis, velle, volui: querer.
portus , portus : puerto
classis , classis : flota
tempestas , tempestatis : tempestad
diuturnus,a,um:duradera
ira, irae : ira
Diana, Dianae: Diana
Agamemno, Agamemnonis : Agamenón.
dux. ducis ; jefe
cerva, cervae : cierva
Diana,ae: Diana
sacer, sacra, sacrum: sagrada
vulnero, as, are, vulneravi, vulneratum: herir
tantum: adv: sólo
mors, mortis : muerte
Iphigenia, ae : Ingenia
filia, filiae : hija
dea,ae: diosa
placo,as,are,placavi,placatum: aplacar
possum, potes, posse, potui: poder
itaque: nexo: así pues
pater, patris : padre
dolor, doloris : dolor
castra, castrorum: campamento
voco,as,are,vocavi,vocatum: llamar
miser, misera, miserum: desgraciada
puella, puellae : niña
venio,venis, venire, veni, ventum: venir
descendo, descendis, descendere, descendi, descensum: descender.
currus, currus ; carro
pater, patris: padre
contendo,is, ere, contendi, contentum: dirigirse
longus,a,um: largo
amplexus. us : abrazo
teneo,2ª: sujetar.
lacrima, ae : lágrima
effundo, 3ª: derramar
gaudium, i :alegría
lacrimo, 1ª: llorar
inminentes, e: inminente
mors ,mortis : muerte
cogito,1ª : pensar
tandem: adv: por fin
tempus, temporis, n : tiempo
sacrificium, i: sacrificio
appropinquo, 1ª: aproximarse
aer, aeris, n : aire
cerva. ae : cierva
traho,is,ere,traxi, tractum: traer
suppono,is,ere, supponi,…….: sustituir
deinde: adv: luego
nubes,is: nube
abripuo,is,ere,abripui…: llevarse
templum,i: templo
sacerdos, sacerdotis: sacerdotisa
GRAMÁTICA
LATÍN I
COMPLEMENTOS CIRCUNSTANCIALES DE LUGAR
NOMBRES
LUGAR UBI
(en donde)
Ubi sum?
¿dónde estoy?
LUGAR QUO
(a donde)
Quo vadis?
¿a dónde vas?
LUGAR UNDE
(de donde)
Unde venis?
¿De donde vienes?
LUGAR QUA
(por donde)
Qua iter facis?
¿Por dónde haces el camino?
Comunes, propios de persona y paises
IN+ABLATIVO: EN
in urbe: en la ciudad
in Hispania: en España
IN, AD+ ACUSATIVO:
A , HACIA
in urbem: hacia la ciudad
in Hispaniam: hacia España
ad Caesarem: hacia César o junto a César
in hostes. contra los enemigos
DE, A o AB, E o EX+ABLATIVO:
DE, DESDE
ex urbe: desde la ciudad
ex Hispania: desde España
a Caesare: de o desde César
PER+ACUSATIVO: POR, A TRAVÉS DE
per urbem: por o a través de la ciudad
per Hispaniam: por o a través de España
Ciudades
LOCATIVO: nombres de ciudad de la 1ª y 2ª decli en sig
Romae: en Roma
Tarenti: en Tarento
ABLATIVO SIN PREPOSICIÓN:
Nombres de ciudades de la 1º y 2ª declinación en plural y otras declinaciones
Athenis: en Atenas
Carthagine: en Cartago
ACUSATIVO SIN PREPOSICIÓN
Romam: hacia Roma
Tarentum. Hacia Tarento
Carthaginem: hacia Cartago
ABLATIVO SIN PREPOSICIÓN
Roma: desde Roma
Athenis: desde Atenas.
PER+ACUSATIVO
Per Romam: a través de Roma
Per Athenas. A través de Atenas
EXCEPCIONES
Domus,i:casa
Rus,ruris. campo
Humus,i.suelo
LOCATIVOS
Domi: en casa
Humi: en el suelo
Ruri: en el campo
ACUSATIVO SIN PREPOSICIÓN
Domum: hacia la casa
Humus: hacia el humum: hacia el suelo
Rus: hacia el campo
ABLATIVO SIN PREPOSICIÓN
Domo: desde la casa
Humo: desde el suelo
Rure:
Desde el campo
ABLATIVO SIN PREPOSICIÓN: con palabras que por si mismas son medios de comunicación
Porta: por la puerta
Ponte: por el puente
Itinere: por el camino
Via: por la via o por el camino
VERBOS REGULARES
ENUNCIADO DE LAS CONJUGACIONES
1ªper.Sg.Pre.Ind. 2ªper.Sg.Pres.ind . Infinitivo 1º per.sg.pret.perf . supino
amo amas amare amavi amatum
1ª –o, -as, -are: amo, amas, amare, amati, amatum. Tema de presente acabado en -a
2ª –eo, -es, -ere : video, vides, videre, vidi, visum. Tema de presente acabado en -e
3ª –o, -is, -ere: llego, legis, legere, legi, lectum. Tema de presente acabado en consonante
metuo, metuis, metiere,metui… .Tema de presente acabado en -u
4º -io, -is, ire: audio, audis, audire, audivi, auditum. Tema de presente acabado en –i
5ª o 3ª mixta : -io, -is, -ere: capio, capis, capere, cepi, captum. Tema de presente acabado en -ĭ
TEMA DE PRESENTE
Para sacar este tema se coge el infinitivo (3ª forma del enunciado) y le quitamos –re en todas las conj. menos en la 3ª que se le quita –ere.
Con este tema formamos los siguientes tiempos:
PRES, PRET IMPERF Y FUTURO IMPERF IND Y SUBJUNTIVO
TEMA DE PRESENTE VOZ ACTIVA
Modo
Tiempo
Trad
1ª conj. Tema en a
2º Conj. Tema en e
3º Conj. Tema en cons/u
4º Conj. Tema en ī
5º Conj. Tema en ĭ
INDICATIVO DE PRESENTE
PRESENTE
AMO
am(a)
ama
ama
ama
ama
ama
o
s
t
mus
tis
nt
vide
vide
vide
vide
vide
vide
o
s
t
mus
tis
nt
leg-
leg- i-
leg- i-
leg- i-
leg- i-
leg- u-
o
s
t
mus
tis
nt
audi
audi
audi
audi
audi
audi- u-
o
s
t
mus
tis
nt
capi
capi
capi
capi
capi
capi- u-
o
s
t
mus
tis
nt
PRETERITO IMPERFECTO
AMABA
ama- ba-
ama- ba-
ama- ba-
ama- ba-
ama- ba-
ama- ba-
m
s
t
mus
tis
nt
vide- ba-
vide- ba-
vice- ba-
vide- ba-
vide- ba-
vide- ba-
m
s
t
mus
tis
nt
leg- e- ba-
leg- e- ba-
leg- e- ba-
leg- e- ba-
leg- e- ba-
leg- e- ba-
m
s
t
mus
tis
nt
audi- e- ba-
audi- e- ba-
audi- e- ba-
audi- e- ba-
audi- e- ba-
audi- e- ba-
m
s
t
mus
tis
nt
capi- e- ba-
capi -e- ba-
capi- e- ba-
capi- e- ba-
capi- e- ba-
capi- e- ba-
m
s
t
mus
tis
nt
FUTURO IMPERFEC.
AMARÉ
ama- b-
ama- b-i-
ama- b-i-
ama- b-i-
ama- b-i-
ama- b-u-
o
s
t
mus
tis
nt
vide- b-
vide- b-i-
vide- b-i
vide- b-i-
vide- b-i-
vide- b-u-
o
s
t
mus
tis
nt
leg- a-
leg- e-
leg- e-
leg- e-
leg- e-
leg- e-
m
s
t
mus
tis
nt
audi- a-
audi- e-
audi- e-
audi- e-
audi- e-
audi- e-
m
t
s
mus
tis
nt
capi- a-
capi- e-
capi- e-
capi- e-
capi- e-
capi- e-
m
s
t
mus
tis
nt
SUBJUNTIVO
PRESENTE
AME
am(a) .e-
am(a) -e-
am(a) -e-
am(a) –e-
am(a) –e-
am(a) –e-
m
s
t
mus
tis
nt
vide –a-
vide –a-
vide –a-
vide –a-
vide –a-
vide –a-
m
s
t
mus
tis
nt
leg- a-
leg- a-
leg- a-
leg- a-
leg- a-
leg- a-
m
s
t
mus
tis
nt
audi- a-
audi- a-
audi- a-
audi- a-
audi- a-
audi- a-
m
s
t
mus
tis
nt
capi- a-
capi- a-
capi- a-
capi- a-
capi- a-
capi- a-
m
s
t
mus
tis
nt
PRETERÍTO
IMPERFECTO
AMARA
AMASE AMARÍA
ama –re-
ama –re-
ama –re-
ama –re-
ama –re-
ama- re-
m
s
t
mus
tis
nt
vide -re-
vide -re
vide -re-
vide –re-
vide –re-
vide –re-
m
s
t
mus
tis
nt
leg- e- re-
leg- e- re-
leg- e- re-
leg- e- re-
leg- e- re-
leg- e- re-
m
s
t
mus
tis
nt
audi- re-
audi –re-
audi –re-
audi –re-
audi –re-
audi –re-
m
s
t
mus
tis
nt
Cape –re-
Cape –re-
Cape –re-
Cape –re-
Cape –re-
Cape –re-
m
s
t
mus
tis
nt
REGLAS DE FORMACIÓN DE ESTOS TIEMPOS
PRESENTE IND:1ª y 2ª conj.TEMA DE PRESENTE+DESINENCIAS PERS. ACTIVAS 3ªconj.TEMA PRES.+VOCALES UNIÓN (-i/u)+DES. PERS. ACTIVAS
4ª y 5ªconj. TEMA PRES.+ VOCAL DE UNIÓN (-u: sólo 3ªp.pl)+DES. PERS. ACTIVAS
PRET.IMP.IND: 1ª y 2ª conj.TEMA DE PRESENTE+BA+DESINENCIAS PERS.ACTIVAS
3ª, 4ª y 5ªconj: TEMA DE PRESENTE+VOCAL UNIÓN (-e) +BA+DESINENCIAS PERS.ACTIVAS.
FUTURO IMP IND: 1ª y 2ª conj.TEMA DE PRESENTE+ BO/BIS/BIT/BIMUS/BITIS/BUNT (B/BI+DES.PERS.ACT) 3ª, 4ª y 5ªconj: TEMA DE PRESENTE+a (1ªp s)- y –e (demás personas) +DESINENCIAS PERS.ACTIVAS.
PRESENTE SUBJ: 1ª conj.TEMA DE PRESENTE+-e+DESINENCIAS PERS. ACTIVAS
2ª,3ª, 4ª y 5ªconj: TEMA DE PRESENTE+-a+DESINENCIAS PERS.ACTIVAS.
PRET IMPERF SUB: INFINITIVO DE PRES+DES PERS ACTIVAS
TEMA DE PRESENTE VOZ PASIVA
INDICATIVO DE PRESENTE
PRESENTE
SOY MADO
am(a)
ama
ama
ama
ama
ama
or
ris
tur
mur
mini
ntur
vide
vide
vide
vide
vide
vide
or
ris
tur
mur
mini
ntur
leg-
leg- e-
leg- i-
leg- i-
leg- i-
leg- u-
or
ris
turmur
mini
ntur
audi
audi
audi
audi
audi
audi- u-
or
ris
tur
mur
mini
ntur
capi
cape
capi
capi
capi
capi- u-
or
ris
tur
mur
mini
ntur
PRETERITO IMPERFECTO
ERA AMADO
ama- ba-
ama- ba-
ama- ba-
ama- ba-
ama- ba-
ama- ba-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
vide- ba-
vide- ba-
vice- ba-
vide- ba-
vide- ba-
vide- ba-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
leg- e- ba-
leg- e- ba-
leg- e- ba-
leg- e- ba-
leg- e- ba-
leg- e- ba-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
audi- e- ba-
audi- e- ba-
audi- e- ba-
audi- e- ba-
audi- e- ba-
audi- e- ba-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
capi- e- ba-
capi -e- ba-
capi- e- ba-
capi- e- ba-
capi- e- ba-
capi- e- ba-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
FUTURO IMPERFEC.
SERÉ AMADO
ama- b-
ama- b-e-
ama- b-i-
ama- b-i-
ama- b-i-
ama- b-u-
or
ris
tur
mur
mini
ntur
vide- b-
vide- b-e-
vide- b-i
vide- b-i-
vide- b-i-
vide- b-u-
or
ris
tur
mur
mini
ntur
leg- a-
leg- e-
leg- e-
leg- e-
leg- e-
leg- e-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
audi- a-
audi- e-
audi- e-
audi- e-
audi- e-
audi- e-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
capi- a-
capi- e-
capi- e-
capi- e-
capi- e-
capi- e-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
SUBJUNTIVO
PRESENTE
SEA AMADO
am(a) .e-
am(a) -e-
am(a) -e-
am(a) –e-
am(a) –e-
am(a) –e-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
vide –a-
vide –a-
vide –a-
vide –a-
vide –a-
vide –a-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
leg- a-
leg- a-
leg- a-
leg- a-
leg- a-
leg- a-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
audi- a-
audi- a-
audi- a-
audi- a-
audi- a-
audi- a-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
capi- a-
capi- a-
capi- a-
capi- a-
capi- a-
capi- a-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
PRETERÍTO IMPERFECTO
FUERA O FUESE AMADO
ama –re-
ama –re-
ama –re-
ama –re-
ama –re-
ama- re-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
vide -re-
vide -re
vide -re-
vide –re-
vide –re-
vide –re-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
leg- e- re-
leg- e- re-
leg- e- re-
leg- e- re-
leg- e- re-
leg- e- re-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
audi- re-
audi –re-
audi –re-
audi –re-
audi –re-
audi –re-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
Cape –re-
Cape –re-
Cape –re-
Cape –re-
Cape –re-
Cape –re-
r
ris
tur
mur
mini
ntur
REGLAS DE FORMACIÓN DE ESTOS TIEMPOS
La voz pasiva de los tiempos del tema de presente se forma sobre la voz activa, sustituyendo las desinencias personales activas por las desinencias personales pasivas: -or/ r
-ris/re
-tur
-mur
-mini
-ntur
La –i pasa a –e en la 2ª p s del pres ind de la 3ª y la 5º conj. También ocurre en la 2ª p s del futuro imperfecto de la 1ª y 2ª conj.
FRASE EN VOZ PASIVA
SUJETO PACIENTE: recibe la acción del verbo, no la realiza. Va en nominativo en latín.
VERBO PASIVO
COMPLEMENTO AGENTE: realiza la acción del verbo pasivo. En latín va en ABLATIVO con la preposición A o Ab si es de persona; o en ABLATIVO SOLO si es de cosa.
Ej: Pater puellam amat/Puella a patre amatur/Arbor vento movetur
TEMA DE PERFECTO
Para sacar este tema se coge la 1ª persona del Pretérito perfecto de ind. (4ª forma del enunciado) y le quitamos la terminación –i en todas las conjugaciones. Con este tema formamos: PRET PERF, PRET PLUSC Y FUTURO PERFECTO DE IND Y SUBJ.
TEMA DE PERFECTO VOZ ACTIVA
Modo
Tiempo
Trad
1ª conj. Tema en a
2º Conj. Tema en e
3º Conj. Tema en cons/u
4º Conj. Tema en ī
5º Conj. Tema en ĭ
INDICATIVO DE PERFECTO
PRETÉRITO PERFECTO
HE AMADO AMÉ
amav
amav
amav
amav
amav
amav
i
isti
it
imus
istis
erunt
vid
vid
vid
vid
vid
vid
i
isti
it
imus
istis
erunt
leg
leg
leg
leg
leg
leg
i
ist
it
imus
istis
erunt
audiv
audiv
audiv
audiv
audiv
audiv
i
isti
it
imus
istis
erunt
cep
cep
cep
cep
cep
cep
i
isti
it
imus
istis
erunt
PRETERITO PLUSCUAMP.
HABÍA AMADO
amav-era-
amav-era
amav-era
amav-era
amav-era
amav-era
m
s
t
mus
tis
nt
Vid-era
Vid-era
Vid-era
Vid-era
Vid-era
Vid-era
m
s
t
mus
tis
nt
Leg-era
Leg-era
Leg-era
Leg-era
Leg-era
Leg-era
m
s
t
mus
tis
nt
Audiv-era
Audiv-era
Audiv-era
Audiv-era
Audiv-era
m
s
t
mus
tis
nt
Cep-era
Cep-era
Cep-era
Cep-era
Cep-era
Cep-era
m
s
t
mus
tis
nt
FUTURO PERFECTO
HABRÉ AMADO
Amav-er-
Amav-er-i
Amav-er-i
Amav-er-i
Amav-er-i
Amav-er-i
o
s
t
mus
tis
nt
Vid-er
Vid-er-i
Vid-er-i
Vid-er-i
Vid-er-i
Vid-er-i
o
s
t
mus
tis
nt
leg-er
leg-er-i
leg-er-i
leg-er-i
leg-er-i
leg-er-i
o
s
t
mus
tis
nt
audiv-er
audiv-er-i
audiv-er-i
audiv-er-i
audiv-er-i
audiv-er-i
o
s
t
mus
tis
nt
cep-er
cep-er-i
ceper-i
cep-er-i
cep-er-i
cep-er-i
o
s
t
mus
tis
nt
SUBJUNTIVO
PRETERIRO PERFECTO
HAYA AMADO
amav-eri
amav-eri
amav-eri
amav-eri
amav-eri
amav-eri
m
s
t
mus
tis
nt
vid-eri
vid-eri
vid-eri
vid-eri
vid-eri
vid-eri
m
s
t
mus
tis
nt
leg-eri
leg-eri
leg-eri
leg-eri
leg-eri
leg-eri
m
s
t
mus
tis
nt
audiv- eri
audiv- eri
audiv- eri-
audiv- eri-
audiv- eri-
audiv- eri-
m
s
t
mus
tis
nt
cap.eri
cap-eri
cap-eri
cap-eri
cap-eri
cap-eri
m
s
t
mus
tis
nt
PRETERÍTO
PLUSCUAMPERFECTO
HUBIRA/HUBIESE OHABRÍA MADO
amav-isse
amav-isse
amav-isse
amav-isse
amav-isse
amav-isse
m
s
t
mus
tis
nt
vid-isse
vid-isse
vid-isse
vid-isse
vid-isse
vid-isse
m
s
t
mus
tis
nt
leg-isse
leg-isse
leg-isse
leg-isse
leg-isse
leg-isse
m
s
t
mus
tis
nt
audiv-isse
audiv-isse
audiv-isse
audiv-isse
audiv-isse
audiv-isse
m
s
t
mus
tis
nt
cep-isse
cep-isse
cep-isse
cep-isse
cep-isse
cep-isse
m
s
t
mus
tis
nt
REGLAS DE FORMACIÓN DE ESTOS TIEMPOS
PRET PERF IND: Todas las conjugaciones: TEMA PERFECTO+ DESINENCIAS PERSONALES ESPECIALES: -i/-isti/-it/-imus/-istis/-erunt o –ere.
PRET PLUSC IND: Todas las conjugaciones: TEMA PERFECTO+- era + DESINENCIAS PERSONALES ACTIVAS.
FUTURO PERFECTO IND: Todas las conjugaciones: TEMA PERFECTO+- er (1ª p s) + DESINENCIAS PERSONALES ACTIVAS. +-eri (demás personas)
PRET PERF SUB: Todas las conjugaciones: TEMA PERFECTO+- eri + DESINENCIAS PERSONALES ACTIVAS.
PRET PLUSC SUB: Todas las conjugaciones: TEMA PERFECTO+- isse + DESINENCIAS PERSONALES ACTIVAS.
TEMA DE PERFECTO VOZ PASIVA
INDICATIVO
IMPERATIVO DE PRES.VOZ ACTIVA
PRETERITO PERFECTO
PRETERITO PLUSCUAMPERFECTO
FUTURO PERFECTO
PRESENTE
AMA
AMAD
HE SIDO AMADO, FUI AMADO
HABÍA SIDO AMADO
HABRÁ SIDO AMADO
-
te
-
te
e
i-te
-
te
e
ite
PARTICIPIO DE PERFECTO +
PRES.IND.
V.SUM
PARTICIPIO DE
PERFECTO +
PRET.IMP. INDICV. V. SUM
PARTICIPIO DE PERFECTO +
FUT. IMP. INDCV. V. SUM
ama vide lege audi cape
amate videte legite audite capite
amatus,a,um +
amatus,a,aum +
amatus,a,um +
amati,ae,a +
amati,ae,a +
amati,ae,a +
sum
es
est
sumus
estis
sunt
amatus,a,um +
amatus,a,aum +
amatus,a,um +
amati,ae,a +
amati,ae,a +
amati,ae,a +
eram
eras
erat
eramus
eratis
erant
amatus,a,um +
amatus,a,aum +
amatus,a,um +
amati,ae,a +
amati,ae,a +
amati,ae,a +
ero
eris
erit
erimus
eritis
erunt
SUBJUNTIVO
IMPERATIVO DE PRES. VOZ PASIVA
PRETERITO PERFECTO
PRETERITO PLUSCUAMPERFECTO
EL PARTICIPIO DE PERFECTO
Se obtiene, quitandole al SUPINO el UM. Ej:
amat/um
se le añaden las ter. us,a,um (sig)
i,ae,a (pl)
igual para todas las conjugaciones
PRESENTE
SE AMADO/ SED AMADO
HAYA SIDO AMADO
HUBIERA/HUBIESE O HABRÍA SIDO AMADO
PARTICIPIO DE PERFECTO +
PRES.SUB V.SUM
PARTICIPIO DE PERFECTO +
PRET. IMP.
SUB.SUM
re
mini
-re
-mini
e-re
i-mini
re
mini
ere
imini
amatus,a,um +
amatus,a,aum +
amatus,a,um +
amati,ae,a +
amati,ae,a +
amati,ae,a +
sim
sis
est
simus
sitis
sint
amatus,a,um +
amatus,a,aum +
amatus,a,um +
amati,ae,a +
amati,ae,a +
amati,ae,a +
essem
esses
esset
essemus
essetis
essent
Los tiempos del tema de perfecto en voz pasiva se forman igual que en castellano, es decir, con el verbo sum (ser) y el participio de perfecto o pasado (yo he sido amado: pretérito perfecto ind pasivo). La ´diferencia en latín es el orden diferente, pues primero se pone el participio y luego el verbo Sum. Otra diferencia es que los tiempos correspondientes del verbo sum no se corresponden con el castellano:
CASTELLANO LATÍN
Pret perf v. SER…………..Pres ind v.SUM
Pret plusc v. SER…………Pret imper v SUM
Futuro perfe v. SER………Futuro imperf v. SUM
VERBOS DEPONENTES
Son aquellos que tienen formas pasivas y significado activo. Algunos de ellos son transitivos, lo que supone que pueden tener un C.D., puesto que no se traducen en voz pasiva.
Para distinguir su conjugación se le quita la terminación –RI al infinitivo de presente pasivo (3ª forma del enunciado) para los verbos de todas las conjugaciones, menos para los verbos de la 3º conj, a los que se les quita la terminación –I. En la mixta o 5ª no se le quita nada.
El enunciado es el siguiente:
1ª HORTOR, HORTARIS, HORTARI, HORTATUS SUM: exhortar
1ªp. s. pres. ind. 2º p.s.pres.ind Inf.pres, pasivo 1ªp.s.pret. perf.pasivo
2ª VEREOR, VERERIS, VERERI, VERITUS SUM: temer
3ª NASCOR, NASCERIS, NASCI, NATUS SUM : nacer.
3ª mixta MORIOR, MORERIS, MORI, MORTUUS SUM: morir
4ª ORIOR, ORIRIS, ORIRI, ORTUS SUM: nacer, surgir.
En su enunciado no aparece el supino propiamente dicho, pero podemos conocerlo por la última forma del enunciado, pues el pretérito perfecto de indicativo pasivo se forma con el participio de perfecto, formado a su vez sobre el tema de supino: HORTATUS, A, UM : HORTATUM.
Sin embargo, el participio de perfecto pasivo de estos verbos tiene valor activo. Se traduce por gerundio simple o compuesto.EJ: proficiscor, proficisceris, proficisci, profectus sum. Participio perf. Pas: profectus, a, um: marchando, habiendo marchado.
VERBO SUM Y COMPUESTOS
Enunciado: sum,es,esse,fuī. Significado: ser, estar, haber.
Es irregular sólo en el tema de presente.
TEMA DE PRESENTE
INDICATIVO
SUBJUNTIVO
IMPERATIVO
Presente
Imperfecto
Futuro
Presente
Imperfecto
Presente
Futuro
sum
es
est
sumus
estis
sunt
eram
erās
erat
erāmus
erātis
erant
erō
eris
erit
erimus
eritis
erunt
sim
sīs
sit
sīmus
sītis
sint
essem
essēs
esset
essēmus
essētis
essent
es
este
esto
esto
estōte
sunto
El tema de perfecto se construye de forma regular sobre el tema fu-:
INDICATIVO
SUBJUNTIVO
Pretérito perfecto
Pretérito pluscuamperfecto
Futuro perfecto
Pretérito perfecto
Pretérito pluscuamperfecto
fuī
fuistī
fuit
fuimus
fuistis
fuērunt (fuēre)
fueram
fuerās
fuerat
fuerāmus
fuerātis
fuerant
fuerō
fueris
fuerit
fuerimus
fueritis
fuerint
fuerim
fueris
fuerit
fuerimus
fueritis
fuerint
fuissem
fuissēs
fuisset
fuissēmus
fuissētis
fuissent
COMPUESTOS DE SUM
1.- Los siguientes verbos se conjugan cοmo el verbo sum, anteponiéndole la preposiciόn correspondiente: ab, ad, de, etc
· ab-sum, ab-es, ab-esse, a-fuī: estar ausente, faltar
· ad-sum, ad-es, ad-esse, ad-fui (affuī): estar presente, asistir
· de-sum, de-es, de-esse, de-fuī: faltar
· in-sum, in-es, in-esse,in-fuī: estar dentro. estar presente
· inter-sum, inter-es, inter-esse, inter-fuī: estar presente, participar, interesar
· ob-sum, ob-es, ob-esse, ob-fuī: dañar, contrariar
· prae-sum, prae-es, prae-esse, prae-fuī: presidir, estar delante
· sub-sum, sub-es, sub-esse: estar debajo
· super-sum, super-es, super-esse, super-fuī: estar encima, dirigir, sobrevivir
Salvo absum, se construyen normalmente con un complemento en DATIVO.
Adsum, ades, adesse, adfui = intr. estar presente, asistir.
Presente Ind.
Perfecto Ind.
Presente de Subj.
adsim
adsis
adsit
adsimus
adsitis
adsint
Perfecto Subj.
adfuerim
adfueris
adfuerit
adfuerimus
adfueritis
adfuerint
Imperfecto Ind
Plucuamp. Ind.
Imperfecto de Subj.
adessem
adesses
adesset
adessemus
adessetis
adessent
Pluscuamp. Subj.
adfuissem
adfuisses
adfuisset
adfuissemus
adfuissetis
adfuissent
Futuro Imperf.
2.- Los siguientes verbos presentan algunas particularidades:
Pos-sum, pot-es, pos-se, potuī: poder
El verbo possum en el tema de presente se conjuga añadiendo POT ante vocal (salvo en el pret. imper. de subj.= possem, posses, etc) y POS ante la forma de sum que empieza por consonante:
El tema de perfecto es regular sobre el tema potu-.
INDICATIVO
PRESENTE
PRETERITO PERFECTO
PRETERITO IMPERFECTO
PRETERITO PLUSCUAMPERFECTO
FUTURO SIMPLE
FUTURO ANTERIOR
SUBJUNTIVO
PRESENTE
PRETERITO PERFECTO
PRETERITO IMPERFECTO
PRETERITO PLUSCUAMPERFECTO
LOS VERBOS LATINOS. ACTIVIDADES. 1ºBTO
1.- Escribe la conjugación de los siguientes verbos y saca el tema de presente de cada uno de ellos.
Laudo, laudas, laudare, laudavi, laudatum: alabar.
Mitto, mittis, mittere, misi, misum: enviar
Deleo, deles, delere, delevi, deletum: destruir
Dormio, dormis, dormire, dormivi, dormitum: dormir
Saluto, salutas, salutare, salutavi, salutatum: saludar
Doceo, doces, docere, docui, doctum: enseñar
Dico, dicis, dicere, dixi, dictum: decir
Venio, venis, venire, veni, ventum: venir
Facio, facis, facere, feci, factum: hacer
2.- Escribe qué tiempos se forman con el tema de presente.
3.- Escribe las desinencias que se utilizan con todos los tiempos menos con el pretérito perfecto.
4.- Escribe las tres primeras formas del enunciado de los siguientes verbos. Entre paréntesis tenéis la conjugación a la que pertenece.
Do (1ª): dar
Poto (1ª): beber
Noceo (2ª): perjudicar
Maneo (2ª): permanecer
Rego (3ª): dirigir
Vinco (3ª): vencer
Venio (4ª): venir
Invenio (4ª): encontrar
TEMA DE PRESENTE. EL INDICATIVO.VOZ ACTIVA Y PASIVA.
1.- Escribe en latín el presente de indicativo activo y pasivo de los siguientes verbos y traduce al español sólo la primera persona:
sum, es, esse, fui: ser o estar
amo, amas, amare, amavi, amatum: amar
deleo, deles, delere, delevi, deletum: destruir
facio, facis, facere, feci, factum: hacer
2.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente.
- laudamus: lauda- (tema de presente) 1ªpers plural presente ind activo: alabamos
- doces:
- laudatis:
- es:
- laudat:
- sunt:
- doceo:
- laudant:
- estis:
- laudatur:
- docentur:
- doceris.
- laudor:
3.- Escribe en latín el pretérito imperfecto de indicativo activo y pasivo de los siguientes verbos y traduce al español sólo la primera persona
sum, es, esse, fui: ser o estar
do, das, dare, dedi, datum. dar
deleo, deles, delere, delevi, deletum: destruir
4.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente
- delebam:
- dabatis:
- eras:
- dant:
- dabamus:
-erant:
- delent:
- deletis:
- das:
- deleris:
- delentur:
- delebamini:
5.- Escribe en latín el presente de indicativo y el pretérito imperfecto activo y pasivo de los siguientes verbos y traduce al español sólo la primera persona
vinco, vincis, vincere, vici, victum: vencer
venio, venis, venire, veni, ventum: venir
facio, facis, facere, feci, factum: hacer
6.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente
· veniunt:
· vincimus.
· venitis:
· facitis:
· vincitur:
- veniebas:
· faciebant:
· vincebant:
· vincunt:
· faceris:
· vincuntur:
· vincebantur:
7.- Escribe en latín el futuro imperfecto activo y pasivo de indicativo de los siguientes verbos y traduce al español sólo la primera persona.
sum, es, esse, fui: ser o estar
do, das, dare, dedi, datum: dar
doceo, doces, docere, docui, doctum: enseñar.
8.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente
· dabo:
· docebuntur:
· ero:
· eritis:
· docebant:
· docebitis:
· erunt:
· docent:
· dabamini:
· dabimur:
9.- Escribe en latín el futuro imperfecto de indicativo activo y pasivo de los siguientes verbos y traduce al español sólo la primera persona
rego, regis, regere, rexi, rectum: dirigir
invenio, invenis, invenire, inveni, inventum: encontrar
facio, facis, facere, feci, factum: hacer
10.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente
· inveniam:
· regemus:
· regimus:
· invenies:
· invenietis:
· regunt:
· venient:
· facient:
· facimur:
· regimini:
· inveniuntur:
· regentur:
11.- Escribe el imperativo activo de los siguientes verbos y traduce las dos personas:
do, das, dare, dedi, datum: dar
moneo, mones, monere, monui, monitum: aconsejar.
venio, venis, venire, veni, ventum: venir
lego, legis, legere, legi, lectum: leer
12.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente
- da:
- date:
· monete:
· lege:
· veni:
· venite:
TEMA DE PRESENTE. EL SUBJUNTIVO. VOZ ACTIVA Y PASIVA
13.- Escribe el presente de subjuntivo activo y pasivo de los siguientes verbos:
sum, es, esse, fui: ser o estar
doceo, doces, docere, docui, doctum: enseñar
mitto, mitis, mittere, misi, missum: enviar
puto, putas, putare, putavi, putatum: pensar
14.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente
· putem:
· mittas:
· doceamus:
· mittant:
· puttat:
· putet:
· sim:
· sit:
· mittatur:
· doceantur:
· mittar:
· docearis:
· putetur:
15- Escribe el pretérito imperfecto de subjuntivo activo y pasivo de los siguientes verbos:
sum, es, esse, fui: ser o estar
doceo, doces, docere, docui, doctum: enseñar
puto, putas, putare, putavi, putatum: pensar
mitto, mitis, mittere, misi, missum: enviar
16.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente
· mitteret:
· mitteretur:
· putares:
· doceremini:
· doceremus:
· doceantur:
· esset:
· docent:
· mittant:
· mittuntur:
17.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente
doceo, doces, docere, docui, doctum: enseñar
puto, putas, putare, putavi, putatum: pensar
venio, venis, venire, veni, ventum: venir
lego, legis, legere, legi, lectum: leer
· puta:
· doce:
· doceam:
· docebo:
· putatis:
· putent:
· veni:
· doceor:
· legatur:
· legete:
· docebor:
· legebantur:
· docemini:
· doceretur:
· putem:
· doceremur:
TEMA DE PASADO O DE PERFECTO. INDICATIVO. ACTIVO.
1.- Escribe la conjugación de los siguientes verbos y saca el tema de pasado de cada uno de ellos.
Laudo, laudas, laudare, laudavi, laudatum: alabar.
Mitto, mittis, mittere, misi, misum: enviar
Deleo, deles, delere, delevi, deletum: destruir
Dormio, dormis, dormire, dormivi, dormitum: dormir
Saluto, salutas, salutare, salutavi, salutatum: saludar
Dico, dicis, dicere, dixi, dictum: decir
Venio, venis, venire, veni, ventum: venir
2.- Escribe qué tiempos se forman con el tema de pasado.
3.- Escribe las desinencias que se utilizan con el pretérito perfecto y las que se utilizan con los demás tiempos.
4.- Escribe el pretérito perfecto de indicativo activo y pasivo de los siguientes verbos:
sum, es, esse, fui: ser o estar
saluto, salutas, salutare, salutavil salutatum: saludar
deleo, deles, delere, delevi, deletum:destruir
lego, legis, legere, legi, lectum: leer
5.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente
· salutavisti:
· salutavistis:
· delevimus:
· deleverunt:
· salutavi:
· legerunt:
· legimus
· fui:
· fuerunt:
· salutata es:
· salutati sumus:
· lecti sunt:
6.- Escribe el pretérito pluscuamperfecto activo y pasivo de indicativo de los siguientes verbos:
sum, es, esse, fui: ser o estar
doceo, doces, docere, docui, doctum: enseñar
venio, venis, venire, veni, ventum: venir
deleo, deles, delere, delevi, deletum: destruir
7.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente
· docueramus:
· docuistis:
· venerant.
· venerunt:
· fuerant:
· deleveratis.
· delevisti:
· fueram:
· doctus eram:
· deleti eramus:
TEMA DE PASADO O DE PERFECTO. SUBJUNTIVO. ACTIVO Y PASIVO.
8- Escribe el pretérito pluscuamperfecto de subjuntivo activo y pasivo de los siguientes verbos:
Sum, es, esse, fui: ser o estar
Laudo, laudas, laudare, laudavi, laudatum: alabar.
Mitto, mittis, mittere, misi, misum: enviar
9.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente
· fuissem:
· laudavisset:
· misissent:
· mitterent:
· laudet:
· laudatis:
· laudatus sum:
· laudati essemus:
· missi essent:
10.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente.
doceo, doces, docere, docui, doctum: enseñar
lego, legis, legere, legi, lectum: leer
· legi:
· lectus est:
· docti sumus:
· lecti erant:
· docti essetis:
· legeram:
· docuerunt:
· legam:
· docebuntur:
· legebantur:
· doceret:
· legeretur:
· doceant:
FORMAS NOMINALES O NO PERSONALES DEL VERBO
Las formas nominales del verbo son aquellas que tienen características propias de los nombres (sustantivos y adjetivos) y de los verbos. Se llaman también formas no personales porque no se conjugan, y por tanto no tienen diversas personas. En castellano son las siguientes: infinitivo, participio y gerundio. En latín son: infinitivo, participio, gerundio, gerundivo y supino.
EL PARTICIPIO
Es un adjetivo verbal. Como adjetivo se declina como ellos porque tiene caso, género y número y desempeña las funciones del adjetivo porque acompaña al sustantivo concertando con él en caso, género y número. Como verbo tiene tiempo (presente, pasado y futuro), voz (activa y pasiva) y rige los complementos propios del verbo.
CLASIFICACIÓN DEL PARTICIPIO DESDE EL PUNTO DE VISTA MORFOLÓGICO.
En Castellano sólo existe un participio y éste es de pasado pasivo: cantado, amado, etc. En Latín existen tres:
A).- Participio de presente activo. Se enuncia en nominativo y genitivo
Formación: 1ª y 2ª conj: Tema de presente + -ns (nominativo sg), nt+ is (genitivo sg 3ª dec)
1a Conjugación: amans , amantis.
2a ": monens , monentis.
3ª, 4ª y 5ª conj: Tema de presente + e+ -ns (nominativo sg), nt+ is (genitivo sg 3ª dec)
3a ": dicens , dicentis.
3a mixta: capiens, capientis.
4a ": audiens , audientis
Declinación: se declina como un adjetivo de 1 terminación falso imparisílabo, por tanto, como sapiens, sapientis. El tema o raíz tiene que terminar en –nt, por tanto se le quita la –is al genitivo sg. (El sufijo –nt está presente en todos los casos menos en el nominativo y vocativo singular porque nts pasa a ns, es decir se pierde la t en contacto con la s)
Declinación de amans, amantis
Singular Plural
Masc-Fem NeutroMasc-FemNeutro
N amans amansamantesamantia
V “ “ “ “
A amantem " “ “
G amantis amantium
D amanti amantibus
A amante/i amantibus
Traducción:
-Gerundio simple: amando
-Proposición adjetiva o de relativo: que ama / que amaba ; depende de si el tiempo del verbo regente es presente o pasado. Ejemplos: Legati pacem petentes Romam venerunt (Los legados que pedían la paz o pidiendo la paz vinieron a Roma).
B).-Participio de perfecto pasivo. Se enuncia en el nominativo de cada género.
Formación: tema de supino + -us, a, um. Ej: amatus, a , um.
Declinación: como los adjetivos de la 1ª y 2ª declinación, como bonus, a, um.
Traducción:
Si es un verbo normal, se traduce como el participio castellano: amatus,a, um: amado.
Si es un verbo deponente, se traduce por gerundio simple o compuesto: profectus,a, um: marchando , habiendo marchado .(proficiscor, proficisceris, proficisci, profectus sum: marchar)
SINTAXIS O FUNCIONAMIENTO DE LOS PARTICIPIOS.
A).- Participio concertado. Un participio es concertado cuando se refiere a una palabra de la frase concertando con ella, y por tanto el participio forma parte de la frase. EJ: Caesar classem devictam cepit.
Cornelius dormiens visum amisit.
Galli egressi ex provincia in silvas se receperunt.
Urbem captam hostes deleverunt.
B).-Participio absoluto o ablativo absoluto. Un participio es absoluto cuando va en ablativo concertando con otra palabra también en ablativo que hace de sujeto de dicho participio; ambos elementos forman otra proposición distinta porque equivale a una proposición subordinada adverbial o circunstancial. En latín nunca lleva preposición.
En castellano existen construcciones parecidas: hecho esto, terminada la clase, etc.
El participio absoluto puede ser de presente o de pasado, nunca de futuro. Se traduce igual que si fuera concertado: el part. de presente como gerundio y el de perfecto como el castellano.
Ablat Abs
Ej: Rege dicente, omnes tacuerunt.
Suj Part pres
Ablat Abs
Finito bello, milites victores redierunt.
EL INFINITIVO
MORFOLOGÍA DEL INFINITIVO
A).- INFINITIVO DE PRESENTE
ACTIVO: Tema de presente + RE (Todas las conjugaciones menos la 3ª)
Tema de presente + ERE (3ª conjugación)
Amo: amare (amar)
Moneo: monere (aconsejar)
Rego: regere (dirigir)
Audio: audire (oir)
Capio: capere (coger)
Sum: esse (ser o estar)
PASIVO: Tema de presente + RI (1ª, 2ª y 4ª conjugación)
Tema de presente + I (3ª y 5ª conjugación)
Amo: amari ( ser amado)
Moneo: moneri (ser aconsejado)
Rego: regi (ser dirigido)
Audio: audiri (ser oido)
Capio: capi (ser cogido)
Sum: no tiene.
B).- INFINITIVO DE PASADO O DE PERFECTO.
ACTIVO: Tema de perfecto + ISSE (Todas las conjugaciones)
Amo: amavisse (haber amado)
Moneo: monuisse (haber aconsejado)
Rego: rexisse (haber dirigido)
Audio: audivisse (haber oido)
Capio: cepisse (haber cogido)
Sum: fuisse (haber sido)
SINTAXIS O FUNCIONAMIENTO DEL INFINITIVO
El infinitivo es una forma nominal del verbo, concretamente es un sustantivo verbal. Como sustantivo el infinitivo tiene género neutro a efectos de concordancia y puededesempeñar las funciones de sujeto, C. D o atributo. Ej: Errare humanum est. Como verbo expresa tiempo (presente, pasado y futuro), voz (activa y pasiva) y rige los complementos propios del verbo. C.D, C.I. C.C….
Desde el punto de vista sintáctico se clasifica de la siguiente manera:
A) INFINITIVO CONCERTADO (I.C)
1.- Se corresponde con el infinitivo castellano.
2.- La traducción es la de los infinitivos castellanos:
Inf. presente activo: amare: amar.
Inf. presente pasivo: amari: ser amado.
Inf. pasado activo: amavisse: haber amado.
3.- El Infinitivo concertado funciona como SUJETO cuando el verbo principal o regente es un verbo impersonal o el verbo SUM. Ej: Errare humanum est (Errar es humano)
4.- El infinitivo concertado funciona como COMPLEMENTO DIRECTO cuando el verbo principal o regente es transitivo. Ej: Caesar bellum gerere constituit (César decidió hacer la guerra)
9.- El infinitivo concertado funciona como ATRIBUTO cuando el verbo principal es el Sum: Ej: Homini docto vivere est cogitare (Para un hombre sabio vivir es pensar)
B) INFINITIVO NO CONCERTADO ( I.N.C)
1.- Esta construcción no existe en castellano.
2.- Tiene un sujeto propio en acusativo.
3.- Esquema de este tipo de oraciones de infinitivo no concertado:
2 ACUSATIVOS+ I.N.C (infinitivo transitivo o infinitivo del verbo Sm)+ VERBO PRINCIPAL
1 ACUSATIVO+ I.N.C (infinitivo pasivo o infinitivo intransitivo)+ VERBO PRINCIPAL
4.- Traducción: Ya no se traduce como el infinitivo castellano sino en unos tiempos determinados según sea el infinitivo y el verbo principal.
Oración principal + la conjunción que + el sujeto del infinitivo + el infinitivo en un tiempo determi
Recommended