LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ... Hosteleros... · - Garraiobideak edo...

Laneko arriskuen prebentziorako jardunbide egokien eskuliburua, Gipuzkoan ostalaritzan lan egiten duten langileentzat.

OSALANG I P U Z K O A

HOSTELERÍA-OSTALARITZA

aurkibidea04 1 Segurtasuna lanean

1.1 Maila berean erortzeko arriskua 1.2 Altueratik erortzeko arriskuak1.3 Zauriak (edo anputazioak) egiteko arriskua lan-tresnen erruz1.4 Kontaktu termikoa eta erredurak izateko arriskua1.5 Kontaktu elektrikoa izateko arriskua1.6 Sute-arriskua1.7 Biltegiratzearekin loturiko arriskuak

orria

l

12 2 Ergonomia2.1. Laneko jarrerarekin loturiko arrisku ergonomikoa2.2. Zama eskuz maneiatzearekin lotutako arrisku ergonomikoa

16 3. Ingurumena lanpostuan3.1 Agente kimikoekin lotutako arriskua

20 4. Elikagaien manipulazioa4.1 Elikagaien manipulazioaor

rial

2 LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT

orria

lor

rial

OSALAN

LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT 3

4 LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT

1.Segurtasuna lanean

1.1 Maila berean erortzeko arriskua

1.1.1 Arriskua sorrarazten duten balizko egoera edo elementuak (lantokia, jardue-rak...):

1.1.2 Jardunbide egokiak

- Lurzoruzikinedoirristakorrak.

- Igarobideedosarbideetanoztopoakego-tea.

- Argiztapeneza.

- Zoruirregularrakedoirekiguneakdituzte-nak.

- Mantsoetakorriegingabe ibilibeharda,oinetakoezlabaingarriakerabiliz.

- Zamak eramaterakoan, ikusteko aukeramantendubeharda.

- Langile eta bezeroek erabiltzen dituzteneremuek (pasilloak, korridoreak, aretoaketaeskailerak)ezdutezikintasuniketabe-haztopatzekoarriskuasordezaketenozto-porikizanbehar(egoeraezinhobeanegonbehardute,zuloriketakaltetutakolauzarikgabe,zoruanirregulartasunikgabe,etab.).

- Olioaeta koipeaerortzendenean,oroko-rrean,produktukoipegabetzaileekingarbi-tubeharda.

LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT 5

1.2 Altueratik erortzeko arriskuak

1.2.1 Arriskua sorrarazten duten balizko egoera edo elementuak (lantokia, jardue-rak...):

1.2.2 Jardunbide egokiak

- Eskailerak.

- Goitegiakedolan-eremugoratuak.

- Biltegigoratuak.

- Zuloedoirekidurakzoruan.

- Lan-aretoetanmailadesberdinak.

- Eskailerakgarbiaketalehorrakmantendu.

- Igotzeaedojaisteaeragoztendutenozto-poedoelementuakjaso.

- Eremualtuetaraigotzekotresnaegokiaerabili(eskukoeskailerak...).

- Eskaileretaneskubandariheldu.

- Ezeginlanmaldeninguruan.

- Mantsoetakorriegingabeibilibeharda,oinetakoezlabaingarriakerabiliz.

6 LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT

1.3 Zauriak (edo anputazioak) egiteko arriskua lan-tresnen erruz

1.3.1 Arriskua sorrarazten duten balizko egoera edo elementuak (lantokia, jardue-rak...):

1.3.2 Jardunbide egokiak

- Haragiaxehatzekomakina,irabiagailua.

- Eskuzkoelikadura-makinak.

- Moztekotresnak(labanak,aihotzak,eba-kitzaileak,etab.).

- Harraskangarbitzekomoztekotresnak.

- Ontzi-garbigailuaetamoztekotresnakegoeratxarrean.

- Latak,ontziakorokorrean,ertzzorrotzekobeirak,etab.

- Labanakbeharbezalabildutagarraiatuetagorde,erabiliondorenordenatuz.

- Labanakondozorroztuakmantendu.

- Lanbakoitzerakolabanegokiakerabili.

- Mozterakoan,gainazalegokiakerabili.

- Operaziobakoitzeanbeharrezkodirennorberababestekoekipoakerabili.

- Makinakfabrikatzailearenargibideenaraberaerabilietadiseinatudirenlanetanbakarrik,nahizetabestebatzuetanereerabiliahalizan.

- Makinarenaldeebakitzailearekinlanegin,dagozkionbabesakdituelaziurtatuz.

- Jarduerahorretarakotresnaedomakinakjarduerahoriesleitutadutenpertsoneksoilikerabilikodituzte.Pertsonahoriekmakineksorditzaketenarriskuengainekoinformazioaetaerabilpenerakoetagar-biketarakoprestakuntzaizanbehardute.

LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT 7

1.4 Kontaktu termikoa eta erredu-rak izateko arriskua

1.4.1 Arriskua sorrarazten duten balizko egoera edo elementuak (lantokia, jardue-rak...):

1.4.2 Jardunbide egokiak

- Sukalde-ontziak.

- Frijigailua.

- Labeak.

- Sutegia.

- Labe-ontziteria.

- Suak.

- Baporeak.

- Ezbeteontziakgoraino.

- Frijigailuarentermostatoaegiaztatuelika-gaiaksartuaurretik.

- Elikagaiakprestatzerakoanneurriegokiadutentresnakerabili.

- Gainezkaegiteaekidin,elikagaiaksartuaurretikmailakegiaztatuz.

- Ontzienkirtenaksutegiarenbarnealderabegirajarri.

- Olioahotzadagoeneanaldatu.

- Objektuberoakgarraiatzekotresnaego-kiakerabili,pasabehardelajakinaraziz.

- Frijigailueninguruetakokoipeakgarbitu.

- Labeakgarbitu,batezere,itxiera-junturak,mantentze-argibideenarabera.

- Norberababestekoekipoakerabili(esku-zorroak,amantalak,pantailak),lan-proze-durakadieraztendueneran.

- Lanerakoarropaegokiaerabili(zolaezlabaingarriak,mantalak,txanoak...).

- Ezberotulabea,janariaberotzekoezdenontziterian.

8 LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT

1.5 Kontaktu elektrikoa izateko arriskua

1.5.1 Arriskua sorrarazten duten balizko egoera edo elementuak (lantokia, jardue-rak...):

1.5.2 Jardunbide egokiak

- Kableak,eroaleaketabanaketa-kaxak.

- Lotura-gailuak.

- Argiztapenelektrikorakosistemak.

- Ekipoelektrikoakerabilietainstalazioelektrikoakmaneiatueskuakedooinakbustitaedoarropahezearekin.

- Instalazioetanedojatorrizkoekipoelek-trikoetanaldaketakegin.

- Eroalekaltetuak(adibidez:bihurguneak,kobrezkohariakkanpoan,etab.).

- Tresna-kaxahondatuak.

- Kableetakonexioaklan-eremuetatiketapasokoeremuetatikurrundu.

- Ezerabiliegoeratxarreandaudenapara-iluak,espezialistabatekgainbegiratuarte,eztakolpegogorbatetahezetasunajasandutenakere.

- Ondoisolatuaketahondatugabedaudenindar-kableakerabili.

- Ezkonektatuzuzeneankableaklarakorikgabe.

- Erabiliondoren,edolan-atsedenaldian,deskonektatubehardira.

- Tresnaelektrikoakdeskonektatzekoezdaerabilera-kabletiktiraeginbehar.

- Lapurrakerabiltzeaekidin.

- Ekipoarenindarradeskonektatugabeezgarbitu, filtroen edo hortzen eta abarren aldaketarikegin.

- Ezbotalikidoakkorronte-harguneetatik,aparailuetatikedokoadroelektrikoetatikgertu.

LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT 9

1.6 Sute-arriskua

1.6.1 Arriskua sorrarazten duten balizko egoera edo elementuak (lantokia, jardue-rak...):

1.6.2 Jardunbide egokiak

Laneanhonakogauzahauekerabiltzeagatikpiztudaitekesute-bat:

- Solidosukoiak(papera,kaxak,trapuak).

- Likidosukoiak(disolbagarriak,alkoholak).

- Sutze-guneakegotea(zigarropiztuak,metxeroak,txinpartaelektrikoak,suire-kiak,etab.).

- Giroanaireetagassukoiennahasketaegotea(gasnaturala,butanoa,propanoa).

- Gas-instalazioak.

- Sutebatezhasteko,sutikfaktoreetakobatkentzearekinnahikoaizangoda.

- Egunerokolaneanezinbestekoakdirenmaterialsukoiedoerregaiaksoilikeduki,gainerakoakbiltegianegonbehardu.

- Produktusukoietaerregaiaklan-eremutikisolatutaetaurrundutabildu.

- Ontzihermetikoitxiakerabili,baibiltze-ko,baietagarraiatzekoedohondakinakuztekoere.

- Beharrezkoezdirenkaxak,ontzi,pape-rak,etab.kendu.

- Arriskuaegondaitekeenguneosoanerretzeadebekatu.

- Sute-eremutikbero-iturriakurrundu.

- Gas-eroaleenhermetikotasunaegiaztatu.

- Gassukoienbanatzailearenetainstalat-zailearenargibideakjarraitu.

- Instalazioelektrikoabero-guneenjatorriaizateaekidin.

- Lan-jardunabukatzendenean,aparailuelektrikoguztiaksaretikdeskonektatuakdaudelaegiaztatu.

- Eznahastusustantziakimikoakaurrezezbaldinbadakizuzeinerreakzioizangoduten,sutebatsortzekonahikoaberosorbaitezakete.

10 LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT

1.7 Biltegiratzearekin loturiko arriskuak

1.7.1 Arriskua sorrarazten duten balizko egoera edo elementuak (lantokia, jardue-rak...):

1.7.2 Jardunbide egokiak

- Biltegienetalanpostuenkokapenetaantolaketatxarra.Gainera,denboragaltzegarrantzitsuak,erortzeak,kolpeak,suteak,etab.eraginditzake.

- Merkantziakeraegokianbildu,zentzubertikaleanetalurrarenmailatikgora,orekaegokimantentzekoeran.

- Ezutziobjektuakpiloetatikedodaudentiraderetatikirteten.

- Ezigobastidoreetaragoikoapaletarairisteko;betieskailerakerabili.

- Ezoinarritupilopisutsuakegitura-parete-tan.

- Ezdeseginpiloakgoitikgauzakbotazedoazpitiktiraeginez.

- Ezgainditueuskarri,apaledolurrense-gurtasun-karga.

- Errodatudezaketenobjektuei,halanola,zilindrikoei,altxagarriaipinietaobjektuastunaklurrarenmailatikgertumantendu.

- Materialahezetasunetiketaberotasunetikbabestu.

- Erabiltzenezdenedobeharrezkoezdenguztialan-eremutikkendu.

- Materialaklurreanbiltzeaekidin,mailadesberdinetakoeuskarriak,egurrezkooholtzak,euskarrirakobarrakedotaedu-kiontziakerabiliz.

- Gauzabakoitzaberetokianjarrietagauzabakoitzarentzatlekubatizan.

LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT 11

12 LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT

2.Ergonomia

2.1 Laneko jarrerarekin loturiko arrisku ergonomikoa

2.1.1 Arriskua sorrarazten duten balizko egoera edo elementuak (lantokia, jardue-rak...):

2.1.2 Jardunbide egokiak

- Zutikegotekojarrerabera.

Lanerakojarreraerosoenaeseritaegoteada,bainadeserosobihurdaitekelanaegiterakoaneskuhartzendutenelementuakezbadirakon-tutanhartzen,edobestejarrerabatzuekinezbada txandakatzen; ahal bada, beste jarrerahoriek,mugiarazibehargaituzte.

Jarrerabehartuedoezerosoakhartzeaekidi-teko gomendagarria da lan-eremuan erabilibehardirentresnaguztiakedogehienak(ma-hai-tresnak,platerak...)eskuraizatea.

Nekea ez areagotzeko gomendagarria da ja-rrerahoribestebatzuekintxandakatzea,halanola,esertzeaedomugimenduaeragitendu-tenbestejarrerabatzukhartzea.

LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT 13

2.2. Zama eskuz maneiatzearekin lotu-tako arrisku ergonomikoa

2.2.1. Arriskua sorrarazten duten balizko egoera edo elementuak (lantokia, jardue-rak...):

- Zamakaltxatuetagarraiatu.

- Zamakbesoakaltxatutamugitu.

- Guneestuetanlaneanaritzea.

- Mugimenduerrepikakorrakegitea.

14 LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT

2.2.2. Jardunbide egokiak

- Oinaksendokioinarritu.

- Oinakbatabestearengandik50cmingurubereiztu.

- Aldakaetabelaunatolestuzamahartzeko.

- Zamagorputzetikahaliketagertuenmantenduzhartu,pixka-nakaaltxatuz,hankakluzatuzetabizkarrazuzenmantenduz.

- Buruaktenteegonbehardusegidaosoan.

- Zamabieskuenarteanbanatubeharda,ahaldenneurrian.

- Garraiobideakedoaltxatzekoekipolaguntzaileakerabili(orgak,eskorgak...).

- Zamakhartuedogarraiatugorputzerahurbilduzetatentemantenduz.

- Zamakaltxatuetagarraiatubestepertsonabatzuenlagunt-zarekin.

- Zamenpisuamurriztu.

- Jarrerabehartuanegindakolanetanjarrera-aldaketaketaatsedenakahalbidetu.

- Lanerakotresnaketagainerakogailuakeskurakokatu.

LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT 15

16 LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT

3.Ingurumena lanpostuan

3.1 Agente kimikoekin lotu-tako arriskua

3.1.1 Arriskua sorrarazten duten balizko egoera edo elementuak (lantokia, jardue-rak...):

- Detergenteak.

- Hozte-fluidoak.

- Aerosolak.

- Baporeazidoedoalkalinoak(lixibatikeratorritakokloroa,amoniakoa,etab.).

LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT 17

3.1.2 Jardunbide egokiak

- Posibledenean,propietateberberakdituztenbainaarriskugutxiagoeragitendutensubstantziakerabili.

- Datu-fitxetanproduktuensegurtasune-rakoadieraztendirenjokaerakjarraitu.

- Substantziekazalarekinkontakturikizateaekidin,nahasgailuak,homogeneizaga-iluak,bitsaderak,etab.,edoeskularruegokiakerabili.

- Fabrikatzaileakespresukiaipatzenezdituenproduktuenartekonahasketarikezegin.

- Produktuakberenjatorrizkoontzietanerabili.Ezontzi-aldaketarikegin.

- Etiketakegoeraoneanmantendu,erort-zeaetazikintzeaeragotziz.

- Ezerabiliontziakezdagozkionbestehelburubatzuetarako.

- Produktuaklekuegokietanetaelikagaie-tatikurrunbiltegiratu.

- Ontziakitxitamantendu.

18 LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT

- Garbiketa-operazionagusiaksukaldekolanaamaituosteanegin.

- Norberababestekoekipoak(eskularruak,pantailak...)erabili,segurtasunerakodatu-fitxanadieraztendenmoduan.

- Eskularruakjantziaurretikeskuakgarbituetalehortu.

- Etengabekoerabileraonartzendutendetergenteakerabilieskuetarako.

- Aerosolakezzulatu,ezetabero-iturrieta-raedosugarretarahurbildu.

- Frigorifikoariizotzakentzekoezerabiliobjektuebakitzailerik.

- Lantokietanaireztapennaturalegokiaizan.

- Laneanisurtzendirenbaporeorganikokaltegarriaarnasteaekidin.

- Garbiketaondoaireztatutakolokaletanegin.

- Garbiketaegiterakoan,gaskaltegarriakisurditzaketenetabateraezinakezdirenproduktuakeznahastu(lixibaamo-niakoarekin,adibidez).

LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT 19

20 LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT

4.Elikagaienmanipulazioa

4.1 Elikagaien manipulazioa

4.1.1 Arriskua sorrarazten duten balizko egoera edo elementuak (lantokia, jardue-rak...):

- Lantokiankalekoarropaerabiltzea

- Komunerajoanosteaneskuakezgarbitzea

- Erretzea,jateaetatxikleamastekatzenuztea

- Ebakiaegindakoanzauriakezestaltzea

- Elikagaiakmanipulatuosteantresnakezgarbitzeaetadesinfektatzea

- Elikagaiak10ºeta60ºarteanmantentzea

- Elikagaiaknahikoaezdentenperaturanprestatzea

- Hozte-tenperatura4º-tikgoramantentzeaetaizozte-tenperatura-18º-tikgora

- Giro-tenperaturandesizoztea

- Klaseetamotadesberdinekoelikagaiakbaterabiltegiratzea

- Zakarraeguneroezateratzea

- Tresnakerabiliosteanezgarbitzeaetadesinfektatzea

- Garraioanetabiltegiratzeanhozte-kateahaustea

LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT 21

22 LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT

4.1.2 Jardunbide egokiak

- Arropagarbiaetanorbanakoarenasoilikerabili.

- Eskuakxaboiez,urberoarekinetaaza-zkal-eskuilarekingarbitu,uretanxaboiakenduetaezinhobekilehortu(paperezkoeskuzapiakerabiltzeagomendatzenda).

- Erretzea,jateaetatxikleamastekatzeadebekatu.

- Eskuakhonakoegoerahauetangarbitubehardira:

·Lanahasiaurretiketaetenaegitendenaldiro.

·Elikagaiakmanipulatuostean.

·Musuzapiaeztulaedodominis-tikuegitekoedomukiakkentzekoerabiliostean.

·Komunaerabiliostean.

- Zauriakestali.

- Arriskuhigienikoaksorditzakeenlangilegaixotuakzuzendaritzarijakinarazibehardio.

- Kutsaduragurutzatuakekidin.

- Elikagaiak10ºeta60ºarteanmantentzea.

LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIORAKO JARDUNBIDE EGOKIEN ESKULIBURUA, GIPUZKOAN OSTALARITZAN LAN EGITEN DUTEN LANGILEENTZAT 23

- Elikagaiaknahikoatenperaturanprestatu(70ºCproduktuarenbarnea).

- Janariaetaizotzaprestatzeko,garbiketaegiteko,etab.edatekouraerabili.

- Hozte-tenperatura4º-tikbeheramanten-duetaizozte-tenperatura-18º-tikbehera.

- Elikagaiakordenaturikbiltegiratubehardira,kanpo-baldintzetatikgordetaetaezdiralurreanedohormekinkontaktuanjarribehar.

- Desizozteahozte-ganberaneginbeharda.

- Zakarraerrazgarbidaitezkeenontziira-gazgaitzetanjasobeharda,automatikokiixtendenestalkihermetikoarekin.

- Lurrak,tresnak,zakarrontziak,lan-ere-mua,etab.egunerogarbituetadesinfe-ktatubehardira.

- Garraioaontziegokietanetaibilgailuitxietaneginbeharda.

- Hotzabehardutenelikagaiakisotermoakedohozkailuakdirenetagainazallauadutenibilgailugarbietangarraiatubehardira.

Laneko arriskuen prebentziorako jardunbide egokien esku-liburua, Gipuzkoan ostalaritzan lan egiten duten langileentzat.

OSALAN

Pº Pío Baroja 29, Oficina 2020008 Donostia

Tel. 902 82 00 28www.ceiprevencion.net

C/ Almortza 2,20018 Donostia

Tel. 943 31 60 40www.hosteleriagipuzkoa.com

Camino de la Dinamita s/n48903 Cruces-Barakaldo (Bizkaia)

Tel. 94 403 21 90www.osalan.net