Presentatie nachtvlinders

Houtboorders

Houtboorders zijn nachtactief en komen op licht, ze nemen geen voedsel op.

De vleugels zijn langwerpig en worden in rust schuin tegen het lichaam gehouden.

De antennen zijn variabel van vorm en het achterlijf is soms zeer lang.

In Nederland 3 soorten.

rietluipaard man

gestippelde houtvlinder man

vlinder van de wilgenhoutrups

Bloeddrupjes

Bloeddrupjes zijn vooral overdag actief. De vrij smalle voorvleugels liggen in rust dakvormig omhoog.

De forse, aan het uiteinde verdikte antennen zijn naar voren gericht.

Twee onderfamilies: de metaalvlinders en de bloeddropjes.

In Nederland 6 soorten.

St Jansvlinder

Slakrupsen

Slakrupsen zijn klein en hebben brede, tamelijk afgeronde voorvleugels.

De rupsen lijken wel wat op een naaktslak.

Karakteristiek is de dakvormige rusthouding. De vlinders nemen geen voedsel op en zijn vooral nachtactief.

In Nederland twee soorten.

slakrups vrouw

Spinners

Spinners zijn sterk gebouwde, middelgrote tot grote nachtvlinders met brede afgeronde warmbruine of geelachtige vleugels. De mannetjes hebben breed geveerde antennen.

De mannetjes van de drie grootste soorten (hageheld, kleine hageheld en veelvraat) vliegen overdag, de vrouwtjes en de overige soorten zijn nachtactief en komen op licht.

De vlinders nemen geen voedsel op. In Nederland 16 soorten.

hageheld rups

hageheld vrouw

rietvink rups

rietvink man

rietvink vrouw

Eenstaartjes

De familie van de eenstaartjes bestaat uit twee zeer verschillende onderfamilies: de eenstaartjes en de uilspinners.

De eenstaartjes hebben brede vleugels en (op één na) haakvormige vleugelpunten, sommige soorten rusten met de vleugels dakvormig omhoog, andere met vlak uitgespreide vleugels.

Ze zijn nachtactief en komen op licht, sommige soorten vliegen ook overdag of worden gemakkelijk opgejaagd.

In Nederland 7 soorten.

gele eenstaart

berkeneenstaart

bruine eenstaart

Eenstaartjes (uilspinners)

De uilspinners lijken op de uilen, maar zijn slanker en houden hun vleugels in rust tegen het lichaam; ze hebben vaak een opvallende kuif op het borststuk.

Ze zijn nachtactief en komen op licht en op smeer.

In Nederland 9 soorten.

braamvlinder

vuursteenvlinder

berken-orvlinder

tweestip-orvlinder

Spanners De meeste spanners hebben brede, min

of meer driehoekige voorvleugels, een tenger lichaam en een relatief langzame vlucht.

De meeste soorten zijn nachtactief en sommige komen op licht of op smeer.

Veel soorten zijn ook overdag actief of worden gemakkelijk opgejaagd uit de vegetatie.

De naam slaat op de manier van voortbewegen van de rupsen.

In Nederland ± 300 soorten, verdeeld over 6 onderfamilies.

zomervlinder

gevlekte zomervlinder

kleine zomervlinder

melkwitte zomervlinder

berkenoogspanner

gele oogspanner

lieveling

bosspanner

paardenbloemspanner

geblokte stipspanner

grijze stipspanner

zuringspanner man

koolbandspanner

vierbandspanner

wortelhoutspanner

gewone bandspanner

walstrospanner man

marmerspanner

blauwrandspanner

variabele spanner

kleine groenbandspanner

groenbandspanner

hennepnetelspanner

egale dwergspanner

v-dwergspanner

groene dwergspanner

zwartkamdwergspanner

geel spannertje

kleine blokspanner

bonte bessenvlinder

porseleinvlinder

gerande spanner

aangebrande spanner

donker klaverblaadje

gerimpelde spanner

hagedoornvlinder

puntige zoomspanner

geelschouderspanner

halvemaanvlinderhalvemaanvlinder

vliervlinder

peper-en-zoutvlinder

taxusspikkelspanner

grote spikkelspanner

ringspikkelspanner

gewone spikkelspanner

witte grijsbandspanner

bruine grijsbandspanner

witte schaduwspanner

appeltak

gewone heispanner

vals witje

Pijlstaarten Pijlstaarten zijn indrukwekkende, middelgrote

tot grote, vaak opvallend gekleurde nachtvlinders, waarvan een aantal soorten tot de grootste nachtvlinders van Nederland en België behoren.

Met uitzondering van de dagactieve soorten komen de meeste pijlstaarten regelmatig op licht. Ook kunnen ze overdag soms rustend worden aangetroffen op boomstammen, hekken of muren, meestal betreft dit verse exemplaren.

In Nederland 18 soorten verdeeld over 3 onderfamilies.

dennenpijlstaart

ligusterpijlstaart

pauwoogpijlstaart rups

pauwoogpijlstaart

pauwoogpijlstaart

groot avondrood

Tandvlinders

Tandvlinders zijn fors gebouwd en behaard. De meeste soorten hebben lange en smal toelopende voorvleugels die in rust dicht tegen het lichaam worden gehouden. Sommige soorten hebben aan de binnenrand van de voorvleugel een tandvormig uitsteeksel. De mannetjes hebben geveerde antennen. De vlinders kunnen geen voedsel opnemen.

Ze zijn ‘s nachts actief en komen goed op licht.

In Nederland 32 soorten.

berkenhermelijnvlinder man

berkenhermelijnvlinder vrouw

kleine hermelijnvlinder man

kleine hermelijnvlinder vrouw

dromedaris

kameeltje

berkenbrandvlerkvlinder man

kroonvogeltje

kroonvogeltje

snuitvlinder

populierentandvlinder

wapendrager rups

wapendrager

eekhoorn man

Processievlinders

Processievlinders zijn stevig gebouwd en behaard. De harige rupsen gaan ‘s nachts in een lange rij (in processie) op zoek naar voedsel. De haren kunnen bij mensen ernstige huidirritaties veroorzaken. In Nederland 1 soort.

vlinder van de eikenprocessierups vrouw

vlinder van de eikenprocessierups man

Spinneruilen

Een nieuwe nachtvlinderfamilie die 3 onderfamilies telt:

•  Beervlinders •  Donsvlinders •  Overige spinneruilen. In Nederland 83 soorten.

Beervlinders

Veel beervlinders nemen geen voedsel op.

De meeste vliegen ‘s nachts en komen op licht.

Grotere beren fel gekleurd met strepen, banden of vlekken, tijgers wit of geel met zwarte vlekjes, kleine beertjes klein en eenvoudig getekend.

In Nederland 35 soorten.

rozenblaadje

zwart beertje

geel beertje

glad beertje

muisbeertje

grote beervlinder rups

grote beervlinder

roodbandbeer

witte tijger

kleine beervlinder

kleine beervlinder

St Jacobsvlinder rups

St Jacobsvlinder

Donsvlinders Mannetjes met sterk geveerde antennen. De vrouwtjes van een aantal soorten

hebben slechts vleugelstompjes.

De meeste soorten zijn nachtactief, komen op licht en nemen geen voedsel op.

De haren van sommige rupsen kunnen bij mensen huidirritaties veroorzaken.

In Nederland 12 soorten.

witvlakvlinder rups

meriansborstel rups

bastaardsatijnvlinder rups

bastaardsatijnvlinder

donsvlinder man

plakker rups

plakker man

Overige spinneruilen

Soorten die een uitzonderingspositie bij de uilen innamen, b.v. de snuituilen die in rust meer op een spanner lijken en die opvallen vanwege de lange palpen, een soort snuit.

En verder soorten als de weeskinderen, het roesje en het stro-uiltje, qua uiterlijk zeer diverse soorten.

rood weeskind

roesje

stro-uiltje

paddenstoeluil

bruine snuituil 1e generatie

bruine snuituil 2e generatie

schaduwsnuituil

boogsnuituil

gele snuituil

Visstaartjes Visstaartjes zijn klein, hebben tamelijk

afgeronde voorvleugels en zijn witachtig of grijs van kleur; ze kunnen gemakkelijk worden aangezien voor microvlinders.

De naschuivers van sommige rupsen hebben wel wat weg van een vissenstaart. Vandaar de naam.

De vlinders vliegen ‘s nachts en komen op licht en soms op smeer.

In Nederland 14 soorten.

kleine groenuil

grote groenuil

zilveren groenuil

Uilen De meeste uilen zijn middelgroot en stevig

gebouwd. Veel soorten houden in rust de vleugels dakvormig boven het lichaam gevouwen, waarbij de brede voorvleugels met de binnenranden tegen elkaar liggen of elkaar enigszins overlappen.

De meeste zijn nachtactief en komen op licht, smeer, nectar, sap van bomen en/of honingdauw. Veel uilen zijn te herkennen aan de uilvlekken op de voorvleugel: niervlek, ringvlek en soms een tapvlek.

In Nederland meer dan 350 soorten.

graanworteluil

geoogde worteluil

houtspaander

haarbos

kleine huismoeder

huismoeder vrouw

huismoeder man

volgeling

breedbandhuismoeder man

gewone breedvleugeluil

zwarte c-uil

trapeziumuil

driehoekuil

bleke grasuil

w-uil

groente-uil

moeras-w-uil

spitsvleugelgrasuil

stompvleugelgrasuil

grijze grasuil

gestreepte rietuil

grauwe monnik

schaapje

drietand

elzenuil rups

elzenuil

piramidevlinder

meldevlinder

agaatvlinder

hyena

graswortelvlinder

bosgrasuil

gelobd halmuiltje

halmrupsvlinder

vlekuil spec.

goudgele boorder

egale rietboorder

zuidelijke stofuil

donkere marmeruil

variabele eikenuil

krakeling

hazelaaruil man

koperuil

koperuil

goudvenstertje

moerasgoudvenstertje

moerasgoudvenstertje

gamma-uil

Microvlinders

De term microlepidoptera is informeel, heeft geen taxonomische rang en leidt niet tot een monofyletische verdeling. In de praktijk wordt de verdeling echter vaak toch gemaakt.

In Nederland komen ongeveer 1500 soorten micro’s voor.

SPINSELMOTTEN

kardinaalsmutsstippelmot

PLATLIJFJES

gewone kaartmot

BLADROLLERS

gehakkelde bladroller

brandnetelbladroller

oranje eikenbladroller

fijnmazige bladroller

leverkleurige bladroller

kleine boogbladroller

grote appelbladroller

gewone spiegelmot

donker c-smalsnuitje

wilgenmarmerbladroller

zadelmot spec.

VEDERMOTTEN

witte vedermot

LICHTMOTTEN

hommelnestmot

mutsjeslichtmot

strooiselmot

eikenlichtmot

GRASMOTTEN

waterleliemot

egelskopmot

krabbenscheermot

bonte valkmot

weegbreemot

kroosvlindertje

baardsnuitmot

variabele grasmot

muntvlinder

bonte brandnetelroller

parelmoermot

lichte coronamot

variabele granietmot

liesgrassnuitmot

rietsnuitmot