Digestioa eta arnasketa

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

GOGORATU:

NUTRIZIO-FUNTZIOA

Nutrizioaren bidez, bizitzeko behar ditugun elikagaiak, ura eta

airea hartzen ditugu.

NUTRIZIO-FUNTZIOAK lau prozesu ditu:

DIGESTIOA

ARNASKETA

ZIRKULAZIOA

IRAIZKETA

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

Digestioaren bidez, elikagaietatik, gorputzak behar dituen

nutrienteak lortzen ditugu.

Digestio-aparatuen atal nagusiak:

DIGESTIO SISTEMA

FARINGEA

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

DIGESTIO-PROZESUA:

AHOAN: Hortz-haginek janaria txikitzen dute.

Listuarekin nahasten dira eta ELIKADURA-BOLOA

sortzen da.

Boloa, faringetik,

hestegorrira eta

hortik urdailera.

URDAILEAN, boloa,

urin gastrikoekin

nahasten da, eta ahi

moduko bat sortzen da,

kimo izenekoa.

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

Kimoa, heste

meharrera iristen da.

Gibelak eta pankreak

sortzen dituzten

substantziekin

nahasten da.

Heste meharrak,

gorputzak behar

duena xurgatzen du

eta nutrienteak

odolera joaten dira.

gibela

Heste

meharra

pankreak

HESTE

LODIA

UZKIA

Gorputzak behar EZ

duena, heste lodira

joaten dira eta gorozkiak

sortzen dira.

Gorozkiak uzkitik

kanporatzen dira.

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

Laburtu prozesua:

Digestio prozesua hasten da:…..

Jaisten da:

Iristen da…

eta gero

Gorputzak behar ez duena, kanporatzen da….

………….……

f…………………………… …..eta

……………………………………

u…………………..

h……………………

m………………

u…………………..

h……………………….

l……………………….

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

Digestio-aparatuen organoen izenak idatzi:

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

Arnasketaren bidez, gorputzak behar duen oxigenoa lortzen

dugu.

Organoak:

PROZESUA:

ARNASKETA-SISTEMA

SUDUR

HOBIAK

AHOA

Airea, sudur-

hobietatik edo ahotik

hartzen dugu.

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

Faringera joan, handik

laringera eta trakeara.

FARINGEA

LARINGEA

TRAKEA

Trakeara iritsi eta

handik bronkioetara.

Bronkioetatik biriketara

sartzen da.

BRONKIOAK

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

ARNASKETAREN FASEAK:

Biriketan, albeoloetan gas-trukea

gertatzen da. Oxigenoa odolera

joaten da eta karbono dioxidoa

kanporatzen da.

ARNASGORA ARNASBEHERA

BIRIKAK

Birikak oxigenoz

betetzen dira. Birikak husten dira.

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

ARNASKETA:

Airea hemendik sartzen da:

Hemendik…

Hona iristen da:

Igarotzen da….

Azkenik, airea hemen sartzen da:

f………………….

l…………………..

t……………………..

br……………………..

b……………………..

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

LOTU:

Ahotik airea botatzen dugu.

Airea sudurretik hartzen dugu.

Airea biriketara iristen da.

Orain, zuk idatzi ordenean:

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

Izenak bere lekuan idatzi:

Ahoa, birikak, trakea, sudurra, faríngea, laríngea,

bronkioak:

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

DIGESTIO-SISTEMA ZAINTZEKO OHITURA OSASUNGARRIAK

Irudiak aztertu eta dagokion lekuan idatzi:

Barazkiak eta fruta kondo garbitu urarekin.

Jan baino lehen, eskuak ondo garbitu.

Denetik jan behar dugu.

Elikagaiak ondo mastekatu eta listuz nahasi.

Edari onena, ura da.

Egunero kaka egitea oso garrantzitsua da.

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

ARNASKETA-SISTEMA ZAINTZEKO OHITURA

OSASUNGARRIAK

Irudiak aztertu eta dagokion lekuan idatzi:

Bat-bateko tenperatura-aldaketak saihestu, ebitatu.

Aireberritu etxea egunero.

Estali ahoa eta sudurra eztula edo doministiku egitean.

Arnasa hartzeko zailtasunak ditugunean, medikurengana joan.

Hobeto, arnasa sudurretik hartzea.

Ariketa fisikoa egitea oso komenigarria da.

LAGUNTZA GELA – INGURUNE 4. MAILA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com

Koloreztatu eta izenak ipini:

Esnekiak (gorriz)

Fruituak (berdez)

Barazkiak (berdez)

Mineralak (horiz)

Zerealak eta lekaleak (horiz)

Haragia eta arrautzak (gorriz)

Arraina (gorriz)