10
Despois do coñazo das festas navideñas chega a importante, a que todos estábamos esperando, ¡CHEGOU O ENTROIDO!! Ola vecinos focenses, chámome Sara Fernández Arias, aínda que para moitos son a filla de Santi e Pili do Feitizo, teño 21 anos e fun elexida raiña do entroido 2014 asique son a afortunada xunto coas miñas damas Sara e Nara de abrir o desfile do noso querido pobo. Nunca formei parte de ninguna comparsa, máis non me fixo falta xa que sempre vivín o entroido como se formáse parte de unha delas. Estas festas teñen algo especial que fai que toda a xente do pobo de involucre e se encha de maxia carnavaleira, iso fainos ser o mellor pobo do mundo por moi pequeño que sexa Foz en realidade. Na miña casa somos carnavaleiros pero había un en especial que en decembro xa nos recordaba a min e a miña nai que xa iba sendo hora de empezar cos diseños dos disfraces, el era un enamorado de Foz pero máis o enamoraba cando chegaba o señor carnaval e lle abríamos as portas da casa. Esa persoa era meu pai, un carnavaleiro dos moitos que xa non nos acompañan, pero como o show debe continuar, continuemos por todos os que xa non están aquí. ¡Que viva o entroido de Foz, que viva por moitos anos! Sara Fernández Raiña e damas queremos agradecer a todos os que colaborastedes con nós, moitas grazas a todos. ¡QUE VIVA O ENTROIDO DE FOZ! Ola a todos! Somos Sara Iglesias e Nara López, damas de honra do Entroido 2014. En primeiro lugar, gustaríanos agradecerlle a Sara que pensara en nós á hora de elexir con quen compartir o seu soño de ser raíña, estamos seguras de que, dende logo, será un entroido inol- vidable. Soamente queremos animarvos a todos a que, coma sempre, desfrutedes do entroido como só vós sabedes: a ritmo de turutas e pandeiretas dende a coronación ata a queimada. Esperamos ansiosas a que cheguen as datas nas que poidamos estar con todos vós para poder desfrutar do mellor entroido da Mariña. Viva o entroido de Foz!! Sara e Nara SARA FERNÁNDEZ NARA LÓPEZ SARA IGLESIAS RAÍÑA 2014 DAMAS O Concello de Foz desexa expresar o máis sincero agradecemento a todas as empresas que colaboran e a todas as persoas que fan posible o Entroido en Foz. DECORACIONES PURA FLORISTERÍA LA GARDENIA XOIERÍA IRIA RODRÍGUEZ A.C.I.A. FOZ PRIMERA CALIDAD Promociones ANA FABEIRO Arte Floral PEIXERÍA DON MEXILÓN MUEBLES CASA MOREDA SERVICIOS SOCIAIS SAN ROQUE ACTIVITY CENTER JORGE REY COMFICA ESTACIÓN DE SERVICIO FOZ CHURRERÍA PEREIRAS CENTRO DE PELUQUERÍA E ESTÉTICA YOBANA E LUPE AGRADECEMENTOS A PRIMEIRA HERDANZA Queridos amigos e amigas do Entroido de Foz. Coa coroación da raíña comezan oficialmente os actos do Entroido focense; sen dúbida, e co máximo respecto aos demais concellos, os mellores da volta, como soe dicir por aí. Todo isto queda suficientemente demostrado pola profesionalidade e a seriedade coa que organizadores e participantes afrontan todos os actos do Entroido de Foz, que se transforma dunha maneira excepcio- nal e “superefectiva”, nun enorme foco de xúbilo, disfrute e algarabía colectiva. Outro dos termómetros que mide a calor do Entroido de Foz é, sen dúbida, a ilusión coa que as rapazas e rapaces focenses presentan as súas candidaturas para ser, ano tras ano, os máximos representes dunha celebración tan importante para o noso concello, como é o Carnaval, o que nos resulta a todos os focenses enormemente satisfactorio e nos enche de orgullo. Dende moi nenos, os focenses identificámonos co entroido. Familias enteiras, meses antes, póñense a andar para ter todo listo para o Carnaval. Fai falta o tempo, porque xa non é que a maioría dos membros da familia disfrácense, senón que hai que preparar diferentes modelos segundo o día que cadre. Un para a cea de coroación, outro para as coplas, o máis elaborado para o sábado, que é o día grande. Para os nenos e nenas, os bailes infantís do domingo e, o martes das amas de casa, de entroido para o luns e bailar o faroliño e, incluso, un de loito rigoroso e peita para a queima do Entroido. ¡Vaia choio! Cada vez son máis pícaros e pícaras os que participan no Entroido de Foz, que se con- taxian da felicidade e humor que pais e avós lle transmiten de forma totalmente innata. Para moitos de nós e practicamente a primeira herdanza familiar. Queridos carnavaleiros, anímovos a seguir forxando parte da idiosincrasia do noso pobo, gozar do entroido e, con isto, facer disfrutar aos demais. Cós nenos desde pequenos, con humor, con inxenio e talento, desinteresadamente, porque si… Porque estamos en Foz, e o entroido forma parte de nós. Para rematar, permitídeme dedicarlle este artigo a unha persoa especial para min, que xa non está con nós, Carnavaleiro ata a médula, Suso da Ramallada, meu avó, por inculcarme dende pequeno como hai que disfrutar do auténtico Entroido de Foz. Unha forte aperta, Javier Jorge Castiñeira, Alcalde de Foz Achégase un dos días máis importantes do ano para os focenses e, en especial, para todos os carnavaleiros e carnavaleiras: o día do desfile de Entroido. Un día no que FOZ énchese de xente que se ache- ga de todos os cantos da provincia para gozar do mellor desfile da Mariña. Un día que se vive de forma especial cando participas activamente nel. Eu xa levo uns anos cun grupo e, as sensacións que se viven ese día, non as podía imaxinar cando asistía de público. O gran ambiente carna- valeiro que encontras desde pola mañá, na que saímos todos xuntos para vestirnos, pintarnos e, como non, para tomar os viños e comer. Os bares cheos de xente e grupos, comparsas,… disfrazados. Séntese o entroido! Todo isto di moito de como vivimos esta festa en FOZ. O momento con máis tensión é cando estamos todos no peirao antes de saír, porque empezas a pensar en se todo sairá ben e, se o que fas, lle gustará á xente. Pero, unha vez que empezas a desfilar, o tempo pasa voando e, cando te queres decatar, xa rematou todo. Quédame por dicirlle a toda a xente que se achega á nosa vila o sábado 1 de marzo, que desfrute, porque todo o que van ver pasar, son moitas horas de traballo e ensaios que van dedicados só para eles/as. Quero agradecerlles tamén a todos os grupos, charangas, comparsas,… a súa participa- ción e implicación no desfile. Grazas a eles/as o Entroido de FOZ está sendo o mellor da Mariña e un dos mellores de Galicia. A pasalo ben! A disfrutar! E un desexo: que non chova. José Ángel Paleo Soto 1 SAÚDO DO ALCALDE SAUDO DO CONCELLEIRO DE CULTURA ENTROIDOFOZ 2014

entRoidofoz · é o día grande. Para os nenos e nenas, os bailes infantís do domingo e, o martes das amas de casa, de entroido para o luns e bailar o faroliño e, incluso, un de

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: entRoidofoz · é o día grande. Para os nenos e nenas, os bailes infantís do domingo e, o martes das amas de casa, de entroido para o luns e bailar o faroliño e, incluso, un de

Despois do coñazo das festas navideñas chega a importante, a que todos estábamos esperando, ¡CHEGOU O ENTROIDO!!

Ola vecinos focenses, chámome Sara Fernández Arias, aínda que para moitos son a filla de Santi e Pili do Feitizo, teño 21 anos e fun elexida raiña do entroido 2014 asique son a afortunada xunto coas miñas damas Sara e Nara de abrir o desfile do noso querido pobo.

Nunca formei parte de ninguna comparsa, máis non me fixo falta xa que sempre vivín o entroido como se formáse parte de unha delas.

Estas festas teñen algo especial que fai que toda a xente do pobo de involucre e se encha de maxia carnavaleira, iso fainos ser o mellor pobo do mundo por moi pequeño que sexa Foz en realidade.

Na miña casa somos carnavaleiros pero había un en especial que en decembro xa nos recordaba a min e a miña nai que xa iba sendo hora de empezar cos diseños dos disfraces, el era un enamorado de Foz pero máis o enamoraba cando chegaba o señor carnaval e lle abríamos as portas da casa. Esa persoa era meu pai, un carnavaleiro dos moitos que xa non nos acompañan, pero como o show debe continuar, continuemos por todos os que xa non están aquí. ¡Que viva o entroido de Foz, que viva por moitos anos!

Sara Fernández

Raiña e damas queremos

agradecer a todos os que

colaborastedes con nós, moitas grazas a todos.

¡QUE VIVA O

ENTROIDO DE FOZ!

Ola a todos! Somos Sara Iglesias e Nara López, damas de honra do Entroido 2014. En primeiro lugar, gustaríanos agradecerlle a Sara que pensara en nós á hora de elexir con quen compartir o seu soño de ser raíña, estamos seguras de que, dende logo, será un entroido inol-vidable. Soamente queremos animarvos a todos a que, coma sempre, desfrutedes do entroido como só vós sabedes: a ritmo de turutas e pandeiretas dende a coronación ata a queimada. Esperamos ansiosas a que cheguen as datas nas que poidamos estar con todos vós para poder desfrutar do mellor entroido da Mariña. Viva o entroido de Foz!!

Sara e Nara

SARA FERNÁNDEZ

NARA LÓPEZ

SARA IGLESIAS

RAÍÑA 2014

dAmAs

O Concello de Foz desexa expresar o máis sincero agradecemento a todas as empresas que colaboran e a todas as persoas que fan posible o Entroido en Foz.DECORACIONES PURAFLORISTERÍA LA GARDENIAXOIERÍA IRIA RODRÍGUEZA.C.I.A. FOZPRIMERA CALIDAD PromocionesANA FABEIRO Arte FloralPEIXERÍA DON MEXILÓNMUEBLES CASA MOREDA

SERVICIOS SOCIAIS SAN ROQUEACTIVITY CENTERJORGE REYCOMFICAESTACIÓN DE SERVICIO FOZCHURRERÍA PEREIRASCENTRO DE PELUQUERÍA E ESTÉTICA YOBANA E LUPE

AgRAdecementos

A PRIMEIRA HERDANZAQueridos amigos e amigas do Entroido de Foz.Coa coroación da raíña comezan oficialmente os actos do Entroido

focense; sen dúbida, e co máximo respecto aos demais concellos, os mellores da volta, como soe dicir por aí.

Todo isto queda suficientemente demostrado pola profesionalidade e a seriedade coa que organizadores e participantes afrontan todos os actos do Entroido de Foz, que se transforma dunha maneira excepcio-nal e “superefectiva”, nun enorme foco de xúbilo, disfrute e algarabía colectiva.

Outro dos termómetros que mide a calor do Entroido de Foz é, sen dúbida, a ilusión coa que as rapazas e rapaces focenses presentan as súas candidaturas para ser, ano tras ano, os máximos representes dunha celebración tan importante para o noso concello, como é o Carnaval, o que nos resulta a todos os focenses enormemente satisfactorio e nos enche de orgullo.

Dende moi nenos, os focenses identificámonos co entroido. Familias enteiras, meses antes, póñense a andar para ter todo listo para o Carnaval. Fai falta o tempo, porque xa non é que a maioría dos membros da familia disfrácense, senón que hai que preparar diferentes modelos segundo o día que cadre.

Un para a cea de coroación, outro para as coplas, o máis elaborado para o sábado, que é o día grande. Para os nenos e nenas, os bailes infantís do domingo e, o martes das amas de casa, de entroido para o luns e bailar o faroliño e, incluso, un de loito rigoroso e peita para a queima do Entroido. ¡Vaia choio!

Cada vez son máis pícaros e pícaras os que participan no Entroido de Foz, que se con-taxian da felicidade e humor que pais e avós lle transmiten de forma totalmente innata. Para moitos de nós e practicamente a primeira herdanza familiar.

Queridos carnavaleiros, anímovos a seguir forxando parte da idiosincrasia do noso pobo, gozar do entroido e, con isto, facer disfrutar aos demais. Cós nenos desde pequenos, con humor, con inxenio e talento, desinteresadamente, porque si… Porque estamos en Foz, e o entroido forma parte de nós.

Para rematar, permitídeme dedicarlle este artigo a unha persoa especial para min, que xa non está con nós, Carnavaleiro ata a médula, Suso da Ramallada, meu avó, por inculcarme dende pequeno como hai que disfrutar do auténtico Entroido de Foz.

Unha forte aperta, Javier Jorge Castiñeira, Alcalde de Foz

Achégase un dos días máis importantes do ano para os focenses e, en especial, para todos os carnavaleiros e carnavaleiras: o día do desfile de Entroido. Un día no que FOZ énchese de xente que se ache-ga de todos os cantos da provincia para gozar do mellor desfile da Mariña.

Un día que se vive de forma especial cando participas activamente nel. Eu xa levo uns anos cun grupo e, as sensacións que se viven ese día, non as podía imaxinar cando asistía de público. O gran ambiente carna-valeiro que encontras desde pola mañá, na que saímos todos xuntos para vestirnos, pintarnos e, como non, para tomar os viños e comer. Os bares cheos de xente e grupos, comparsas,… disfrazados. Séntese o entroido!

Todo isto di moito de como vivimos esta festa en FOZ. O momento con máis tensión é cando estamos todos no peirao antes de saír, porque empezas a pensar en se todo sairá ben e, se o que fas, lle gustará á xente. Pero, unha vez que empezas a desfilar, o tempo pasa voando e, cando te queres decatar, xa rematou todo.

Quédame por dicirlle a toda a xente que se achega á nosa vila o sábado 1 de marzo, que desfrute, porque todo o que van ver pasar, son moitas horas de traballo e ensaios que van dedicados só para eles/as.

Quero agradecerlles tamén a todos os grupos, charangas, comparsas,… a súa participa-ción e implicación no desfile. Grazas a eles/as o Entroido de FOZ está sendo o mellor da Mariña e un dos mellores de Galicia.

A pasalo ben! A disfrutar!E un desexo: que non chova.

José Ángel Paleo Soto

1

sAÚdo do AlcAlde

sAUdo do concelleiRode cUltURA

entRoidofoz2014

Page 2: entRoidofoz · é o día grande. Para os nenos e nenas, os bailes infantís do domingo e, o martes das amas de casa, de entroido para o luns e bailar o faroliño e, incluso, un de

Teño que recoñer que nalguns intres da miña vida pasou-me pola cabeza cambiarme de sexo para poder ser raiña do entroido, pero incompresiblemente Dori sempre me tirou pá tras, ainda que Felix (ahora que o penso) sempre quixo que o fixera, non sei por qué tanta insistencia…..

Fora como fose nunca me atrevín a dar ese paso, sobre-todo por que ¿dónde se veu un peluquero homosexual, o transexual?. O que si que nunca pensara e que podería che-gar a ser pregoeiro, non é coma ser raiña, pero de tódalas maneiras quédame bastante grande.

Agora falando en serio; é un auténtico orgullo non sólo facer de pregoeiro, senon formar parte do entroido e por extensión formar parte deste pobo.

Agradecer a os meus avós que me troxeran e que me criaran aquí. Esta é a miña casa, estas son as miñas xentes, non quero estar en ningún outro sitio.

Un sitio donde somos especiales, expresémonos de maneira especial, e sentimos e vivi-mos de forma especial. ¿En que sitio son capaces para decir que un can é grande, nombrar a dous cas? ¡Vaia perro can!. Habería un montón de ejemplos, de feito habería que facer un diccionario focense.

Bueno non me quero extender mais, teño que deixar ideas para o pregón.Disfrutade do entroido, é ridevos moito. A vivir que son tres dias e dous chove.

Juan Varela

pRegoeiRo

Cando nos pediron que escribísemos a carta para a revista deste ano pasáronsenos pola cabeza 3 puntos que non podían faltar: intentar contar o que pasamos, presumir algo do carnaval de Foz, e agradecementos, por suposto.

Empezando por este punto, gustaríanos facer unha mención aparte a dúas persoas que teñen unha labor moi importante no noso Entroido, todo entre bambalinas, sen destacar. A Suso Castiñeira, por organizar un desfile que deixa a calquera visitante sen palabras, e ós que levamos anos e anos, tamén. Porque organizar a case 2000 participantes, con

música propia, turutas, sen música, carrozas, xente maior e xente nova, ten un mérito increiblemente grande. E a Pili López (Pili de Chischás) por todo o que nos axudou e todo o pendente que estivo de nós, como raiñas, e de todos. Porque se todos temos cousas que or-ganizar para os nosos disfraces e actuacións, ela organiza un pouco o de todos, e consegue que todos os eventos se leven a cabo e cheguen a bo porto. Moitas gracias a ambos, de parte das tres. E por suposto, como xa dixemos outras veces, moitas grazas a todos os que fixeron posible esto: perruquerrías, maquillaxe, telas, carroza, e a toda a xente do carnaval de Foz.

Na parte de contar a experiencia, a pesar de que, de venres a venres, o tempo pasou voando e nosoutros estabamos totalmente impresionadas por todo, hai unha imaxe que nos quedará gravada na mente, por moitos anos que pasen.

Chegamos ó Pema, abrindo o desfile, alí arriba, (puntos importantes para entender a magnitude da nosa impresión) e, ó dar a curva que tantos quebradeiros de cabeza nos leva dado para saber que paso íamos facer alí, quedamos abraiadas. Toda a general, naide polo asfalto, pero mareas de xente nas aceras, ó ancho e ó longo, sen que se vise o final, estaban agardando polo desfile. Mirámonos entre nós sen crer o que viamos. Foi como ser conscientes de súpeto do que era, do que o desfile de Foz move. Había 2000 participantes, pero moitísi-mas máis persoas esperando para velos.

Algo semellante ocorreu o sábado no Bahía cando subimos a repartir os premios. Era como se todas as persoas que ás 5 da tarde estaban nas rúas se intentarán meter de noite alí dentro. Impoñente.

Estas cousas presumen por si soas do carnaval que temos. No que, sí, o desfile é sorpren-dente, sensacional, increíble e demáis sinónimos, pero o baile do sábado tamén, e o luns polos bares e no farolillo non nos quedamos atrás. Que a pesar de que ó día seguinte non sexa festivo, nada nos quita as ganas de Don Carnal.

Temos unha festa con moitos anos de tradición, con moito renome e que non debería cos-tarnos mantela. Seguir pasándoa de nais a fillos (ou de avós a netas, que coñecemos algún bastante maior de 80 que non para co carnaval) é algo innato en Foz, e seguindo como ata agora, o Bahía nun par de anos queda pequeno. É o que ten ter o mellor carnaval do mundo. Que esto é Foz e aquí hai carnaval!

Ana, Andrea e Elena

RAÍÑA e dAmAs 2013

Un año más la comparsa a trancas y barrancas escribe este articulo para desearos un feliz carnaval ya que nosotros este año no participaremos en el desfile debido a que no hay suficientes personas. Pero escribimos esta carta a modo de despedida esperando regresar muy pronto. Ya que a los componentes de esta comparsa les encanta el carnaval.

Sin más que deciros y esperando que disfrutéis este carnaval en el que aunque no par-ticiparemos estaremos presentes. Se despiden de vosotros vuestros amigos de a trancas y barrancas.

tRAncAs y bARRAncAs

Av. da Mariña, 40 ● FOZ ● 982 13 30 66¡Feliz Antroido!

TU 2º PAR DE GAFASPOR 1€ MÁS

*Ver

con

dici

ones

en

óptic

a

*

2

Page 3: entRoidofoz · é o día grande. Para os nenos e nenas, os bailes infantís do domingo e, o martes das amas de casa, de entroido para o luns e bailar o faroliño e, incluso, un de

O mar é, sen dúbida, unha eterna aventura, a da relación co misterio nunca desvelado. O mar, lenda aparte, seguirá sendo ate Deus sabe cando ou mesmo se terá fin, a parte do globo que a pesares da proximidade e case dominio polo home, ofreza a éste unha mais dubidosa e inestable pervivencia.

Sabido é que o medioambiente condiciona as propiedades, os caracteres e, en definitiva, as maneiras de ser. Daí acaso a especial, a particular forma, a idio-sincrasia definida e diferenciada que se atribue ás xentes do mar. A influencia do medio mariño, con tódalas condicionantes, define a quen manteñen a vida vencellada, anímica ou físicamente, ós sempiternos fluxos e refluxos das mareas; cambiantes perfectamente sincronizadas pola inxente forza da sabia natureza.

O mariñeiro, que cada día tripa tan resbaladizo e inseguro chan; que unha e outra vez se arrisca ante a inconmensurable forza oceánica e cuxo destino está marcado entre o partir -partir é morrer un pouco- e voltar ós seus; o home de mar, eterno vixía de horizontes infindos, ensancha o corazón e o seu talante, que podería ser adusto, preocupado e introvertido amósase ledo, sociable e comunicativo para constituir, entre os dos mil oficios, exemplo de optimismo, sociabilidade e, sobre todo, alegría.

O mariñeiro irradia ledicia alí onde se atopa. Dise dos vascos que onde se xuntan tres hai un orfeón, o mesmo pódese asegurar que onde están tres mariñei-ros focegos hai humor, enxeño, optimismo e, ¡cómo non!, nostàlxicas cantigas da terra... Os focegos son especialmente dados a exteriorizar os sentimentos, os estados anímicos e, en xeral dotados dunha especial sensibilidade que permite comunicar a través da beleza das cancións que falan do amor ás mulleres, á terra, á dor da ausencia e do sempre desexado reencontro: “Son de Foz, son de Foz / da terra dos meus quereres / Os que nacemos en Foz / queremos moito ás mulleres / Mar Cantábrico,mar Cantábrico / nese mar encantador /atópanse as nosas praíñas / e a Pena da Rapadoira. / O mais enxebre de Foz / e a pena da Rapadoira / o viño da cas Remixia / e as nenas dq Corredoira... Lembramos dos tempos da mocidade tantas tardes domingueiras, atoparnos con grupos de mariñeiros que cantando percorrían as tabernas da vila, coa compracencia e a ledicia da entusiasmada audiencia. E gardamos na memoria aquelas cantiga: habaneras, boleros, valses, tangos ... como aquèl que comeza asì:: “Fue cerquita del barranco/ donde una tarde la vi / en la tranquera del rancho / el primer beso la di. / Desde entonces mi guitarra / lleva una cinta de color / que la prendieron sus manos / como prueba de su amor..”, que nutrían os repertorios dos entusiastas cantores.

Contaba meu pai, -que fora mariñeiro nos tempos heroicos da navegación a remo e vela- que na súa xuventude, entre lusco e fusco, mozos e mozas en longas riolas saían pola vila cantando a coro as cancións que daquela -principios do século XX- estaban de moda. Pero era especialmente polas datas do entroido cando os mariñeiros focegos, formando “murgas” e “comparsas”, lucían o enxeño e as dotes artísticas, das que en boa medida él fora participante activo.

Era o ano 1902; Ramón de Angustia, mariñeiro focego que tocaba moi ben o acor-deón, organizou unha comparsa coa que correr o carnaval. O vello “Chamarro” que, por cuestións persoais levábase mal con Ramón, quixo facerlle sombra á comparsa e con tal fin, contratou a Banda de Música do Val de Lourenzá. O duelo musical levouse a cabo na praza, no lugar que hoxe chámase Pardo de Cela, na rúa central (Paco Ma-añón) que baixa ó porto; a banda actuou no balcón do desaparecido café de Amalio, tamén chamado “O Parnaso”, e enfrente, na casa de Reimunde, tivera o escenario a comparsa de Ramón de Angustia. O desafío entre ámbolos colectivos espertara grande expectación e, coa praza ateigada de espectadores, o trunfo foi para a comparsa pois, a pesares de que os valecos eran “profesionais” os bisoños da murga estreaban unha cantiga que engaiolou ós oíntes. Algunha das estrofas decían: “!Ay, que muchachas las de este pueblo / ay, que salero; viva el humor! / y mientras que haya chicas tan bellas / será para ellas el tierno amor / Sin ti no puedo vivirir / dulce encanto de mis ojos, / escuchame sin enojos / y no me hagas más sufrir.”...

AnAcos dA histoRiA focegA

pARA mARiÑeiRos, nós

Tempo despois outra comparsa na que participaban José Ramón da Cangalla, “Pelo-tas”, “O Xuez” (meu pai) e outros, obtivo tamén grande aceptación, pois no seu repertorio levaban unha canción da mais desenfadada picaresca que facía as ledicias dos oíntes.

Pasaron os anos e en 1933 fórmase un coro que marcaría un fito na práctica coral entre as xentes do mar focego. Eugenio Bustamante Izaguirre, laredano, forma e dirixe un colectivo mixto que colleitaría os mais entusiastas aplausos non só en Foz, senon tamén en Ribadeo, Mondoñedo, Valadouro, Viveiro e San Ciprián, localidades ás que acudiron a actuar. A gran novidade que presentaban era a canción-protesta gaucha “El nuevo poblador”, que comezaba así: “Soy el nuevo poblador / del territorio argentino / ando buscando el camino / de nueva felicidad. / Solamente la verdad / es el canto que yo entono / y con mi canto pregono / el son de la libertad. / Yo.conocí a un doctor / que era pobre y de repente / lo hicieron Presidente / en cuatro años millonario; / el pobre gaucho al contrario/ siempre de mal en peor / trabajando con fervor / sin salir de proletario....” Era unha cantiga prohibida pola dictadura e o cronista lembra de moi rapaz facer de vixía para dar a voz de alarma no caso pouco infrecuente de que axentes da autoridade fixesen acto de presencia polo lugar onde, clandestinamente, o grupo de cantores “infrinxian,a lei...” Trouxera a canción da súa terra o director e tiña o atractivo engadido da prohibición...

Por aqueles anos producíanse as relacións, que se farian históricas entre os pobos pescadores de Laredo e Foz, que levou mesmo á mesturanza de sangues ó producirse diversos casamentos entre varóns e femias de ambas localidades. En 1931 a focega Carmen Navarro, a quen todos en Foz chamaban A Mañona,casaba co patrón de pesca laredano Higinio Oruña Zorilla, establecendo o fogar naquela vila, onde ela, consuma-da cociñeira, durante moitos anos, rexentou o prestixoso restaurante “El Somero”.

Carmen Navarro, afillada de meu pai, finou con 82 anos de idade sen que endexa-mais perdera ó falar o acento da súa terra. Esa evidencia foi determinante para que fose coñecida garimosa e popularmente en Laredo como Carmen “La Gallega”, según o noso informante., que di tamén: ”Han transcurrido muchos años, pero aún entre la gente de edad, lardéanos y laredanas siguen recordando a Carmen La Gallega con particular cariño, dado su carácter abierto y sus dotes culinarias”.

Uniformados aparecen na foto ó lado da vella rula e sobre a que foi a primeira lancha do mítico Quintanero. Aí están Bustamante, o director; e enriba da lancha Ramo-

na Ares, “Ramonela”, Elisa de Telmo, Elisa da Madrileña, Tanana, Chingla, Pachocho, Antonio López, José Otero, José L.Martinez, “O Nembrudo”, Inocente Fraga, Esteban Castro, Pérez, Lisardo Cao, Bal-bino López.

Bustamante, o promotor e director do coro era de Laredo aquí casou con Dolores Oroza “Lola do Sacristán” e aquí encetou a saga dos Bustamante focegos que medrou e se multiplicou. E tamén o fixo o seu compatriota José Pérez Martínez a quen todos distinguíamos polo primeiro apelido; él foi compoñente do coro que fundara e dirixía o seu paisano Bustamante e foi, tamén coma él, unha das doce víctimas cando o día 18 de xullo de 1945 afundíase o pesqueiro Xesús Naza-reno. O mar cobraba unha vez mais o seu tributo, e a inmensidade do océano ofrecía mòbil sepultura á ledicia destes homes que eran arquetipo de mariñeiros, con todo o que de risco e aventura, emoción e tristura, ten tan nobre e ancestral dedicación.

Salvador Incera e a súa dona, de Colindres, fixaron a súa residen-cia en Foz; integráronse plenamente na sociedade de adopción foron a partir de entón, e son, a familia do “Laredano”, coas incorpora-cións xestadas dende os xa lonxanos anos da chegada.

O mar foi, ó longo dos séculos, a máxica envoltura da historia do noso pobo e a súa razón de ser: o mar e o seu mundo imprimen carácter...

Suso Fernández (Cronista Oficial de Foz)

3

Page 4: entRoidofoz · é o día grande. Para os nenos e nenas, os bailes infantís do domingo e, o martes das amas de casa, de entroido para o luns e bailar o faroliño e, incluso, un de

Asesoría Contable, Fiscal e Laboral.

Outros Servizos: Inmobiliaria, Administración de Fincas e Banca

RÚA EDUARDO PONDAL, 30 ENTRESOLLADO • 27780 FOZ-LUGOTELS.: 982 132 889 - 982 132 096

ATENCIÓN AO PÚBLICO EN HORARIO CONTINUOwww.bflconsulting.es

Ven a nós e acertarás seguro

Benquerido Che Papalui :Como xa fai tempo que non che escribo, e non sei nada de ti, decidín contarche un pouco

máis da miña vida aquí tan lonxe da terra. Teño infinda saudade da noso país e da nosa xente, e os invernos neste curruncho do mundo son longos, fríos e teimudos. Como xa me fartei de contarche cousas miñas, na presente direiche o que lles acontence a este meus ve-ciños dos que me sinto tan alleo, tan lonxano, ainda que son boa xente, pois non me afaigo ás costumes nin aos xeitos destas bárbaras xentes.

Nestes meses teñen unha festa que lle chaman o Antroido que é cousa que che daría moita risa. A cousa consiste no seguinte : xúntanse un par de meses, en pequenos grupos, antes de tal acontecer, e, metidos nun establecemento donde serven bebidas ou nunha casa, discuten moitísimo acerca do qué se queren vestir ese día arredor dunhas botellas, uns cafés, ou algo líquido (non sei se estas xentes terán algún andacio neste tempo que lles da unha sede do demo). Como che contaba, discuten unha barbaridade e nunca a acordo chegan. Estas xuntanzas vólvense a repetir tantas veces como se precise, ata que algún acade por impoñer a súa vontade, ou entre todos, e con bastante carraxe, se estableza un acordo. (Preciso contarche aquí meu amigo que estas estrafalarias persoas son de pouco consenso, sendo máis facil que cheguen a perder todos moito, a que gañealguén un pouco. Cando hai máis dun non hai con quen falar).

Unha vez chegados a mal entendemento, poñense a labourar polas noites ou nas horas libres, fora dos seus habituais traballos, e cosen teas multicolores, arman trebellos con rodas que lles chaman “carrozas”, e desplegan un singular inxenio facendo cousas que non chego a entender para que serven, nin cal e o seu obxecto ( vólvoche a dicir que nese tempo non paran de beber uns líquidos que lles poñen a cabeza tola e leda, e nas escasas paradas que fan comen tamén dun bicho grande que lle chaman “cocho”, pero non o xantan enteiro, senón que as diversas partes se meten a cocer nunha pota con auga, e cunhas herbas verdes que aquí medran e un raro balasto alcumado “pataca”, e esto non o vas crer, cunha carne picada do devandito animal metida na súa tripa que lle chaman “chourizo”, non paran de darlle ao mermelo sin acadar fartura endexamais. Poden pasarse día tras día meténdolle o dente a ese animal que che contaba - que por certo é bastante porco - ata o remate dos traba-llos, que nunca é tal pois sempre lles quedan cousas a medio facer deica o día que coñecen por Desfile de Antroido. Éste para os focegos -como se autodenominan- é cita importante, pero lonxe de entendelos, cada ano que paso neste beiredo do Atlántico, o meu maxín non remata de atoparlle senso a tanto balbordo e tolemia como arman nesa xornada : érguense de mañanciña e cos ollos pegañentos, por haber tomado a noite antes unha mistura que chaman “cubalibre” -os deuses saberán porqué -, van os seus lugares de reunión na percura de vasos de auga e collen agullas, ou martelos ou o que corresponda para rematar os seus inxenios que nunca ben quedan; esa mañá amósanse torpes e de pouca verba ata que algo

de almorzo lles fai rexurdir de certo aturde-mento inesplicabel. Ao mediodía co sol no medio do ceio -isto non sempre acontece nestas latitudes- escomenzan a tomar líqui-dos outra vez, e van a comercios donde éstes se serven e toman máis da mentada asquerosa besta, só que en anacos máís cativos que chaman “tapas”. Sen agarda, van todos por pequenos grupos a outros establecementos donde lles dan de xantar -chamados restaurantes- e volven a amo-rearse, sentados, arredor dos platos dese “cocho” que tanto noxo dá. Neste intre a larpeirada é xa sin xeito, enchendo ban-

bonAiRenses

dullos e graseando bicos, trasegando grandes cuncas dese líquido da risa que fai que lles brilen os ollos e as súas facianas se poñan coloradas. Asemade ao remate, seguen a comer uns postres feitos dunha pasta chamada fariña, da que oín que se fai pan, con diversas for-mas coma orellas ( de home sí, tal como che conto ), ou de rodas de carro.

Cando o sol xa non está no máis alto, érguense coma raios das mesas e van todos a vestirse co “disfraz”, que ven sendo un traxe do que queren ser pero non son, ou que lles cambia do que son e non queren ser. Súbense ás carrozas ou arrímanse entre eles para formar grupos e armados de instrumentos musicais dos que descoñezo o nome, arrancan a andar polos camiños da cidade ( que eles chaman rúas ) donde os agardan algúns viciños ou xentes da bisbarra que están vestidos de galegos, vamos, como se viste a xente de aquí todolos días, e pasan polo medio deles con grande risería e aplausos. O máis chamativo e que a xente que fai a festa non se ri, senón que quenes se esgazan coas gargalladas son os que non fan nada, os que non se disfrazaron, os que non tomaron os bebedizos nin se prepararon durante moito tempo para eso. Ao solpor, que aquí é moi lento, van rematando o camiño e, cansados de tanta troula, van chegando a unha praza donde cantan, voltan a beber como se comesen salgado, bailan, berran, e alí no medio dun rebumbio dos diaños, agardados por unha Raiña, que ven sendo coma nosa somentes por uns días ( a que manda, agás que ésta é nova e galana). De súpeto, se que un se decate están todos amoreados nos establecementos comerciais onde serven moitas máis bebidas e, esto xa che parecerá estrano, moita máis comida.

Despois de tan larga xornada non penses que se van cara ás suas vivendas, non, van para o “baile”, que é un sitio donde fan toda clase de tolemias e donde case non se baila, ata o abrente do seguinte día. No medio de tanta sinrazón fan entrega dunhos premios as persoas ou grupos que máis fixeron disfrutar e rir a toda a poboación ( aquí nós poderiamos facernos ricos ).

Como xa che contei en anteriores escritos, debo dicirche que os nativos de aquí son bos e xenerosos e tanto é así que me invitaron a ir este ano con eles nunha carroza que están a facer. Xa sabes cal é o meu parecer polo que che contei, pero outra das rarezas destas persoas é que levan moi mal que rexeites os seus ofrecementos, polo que ao mellor me animo a ir con algúns. Non penses que me vou a encher de comer e beber.Non. Acompañareinos por non ofendelos e ver desde dentro o que fan. Por favor non lle contes nada a meus pais nin a xente da aldea. Non o tomarían a ben e teríanme por un desleixado.

Ben meu querido curmán, téño que rematar a presente pois vanme vir a buscar uns vici-ños para que lles bote unha man para estas cousas do Antroido. Recórdoche por favor que non comentes nada nada na casa nin fora, pois teño por certo que estas bárbaras costumes non son fáciles de entender.

Unha aperta do teu amigo e curman.Papalaui Che.

Otro año más nos dirigimos a ustedes con nuestro mejores deseos de que este año haya sido bueno.

Nosotras con 14 años más que la prime-ra vez que nos presentamos al concurso de coplas, aunque no se notan porque tenemos humor para seguir participando.

Canela Fina no tenemos decidido que haremos, si cantaremos o recitaremos, lo que es casi seguro que estaremos con uste-des, procurando pasar un rato agradable y olvidar las penas de la vida.

Canela Fina les desea un alegre carnaval.

cAnelA finA

4

Tel. 982 14 02 24Eduardo Pondal, 28FOZ

Page 5: entRoidofoz · é o día grande. Para os nenos e nenas, os bailes infantís do domingo e, o martes das amas de casa, de entroido para o luns e bailar o faroliño e, incluso, un de

Do 14 de febreiro ata o 14 de marzo, na sala de exposicións do CENIMA, Ex-posición de Entroido este ano adicado a ANA AINSE gañadora do 1º ou 2º premio de individual adulto

sábAdo 15 de febReiRo22:00 h. Cea de Coroación da Raíña do Entroido. No Pavillón Colexio Martínez Otero. Ameniza Dúo Ciclón.

VenRes 28 de febReiRo nA sAlA bAhÍA20:00 h. Pregón do Entroido 2014. A cargo este ano de JUAN VARELA.20:30 h. Concurso de Coplas na Sala Bahía.As persoas interesadas en participar deberán anotarse na Delegación de Cultura no Con-cello de Foz ata o luns 24 de febreiro. (Tfno: 982140027 / 698133510)As categorías de participación serán as seguintes:• Individual ou Parellas: 3 Premios de 30 € en vales para consumir nos bares de Foz.• Grupos: 50 € en vales para consumir nos bares de Foz. (Para máis información consul-tar bases na Delegación de Cultura do Concello de Foz)

sábAdo 1 de mARzo10:00 h. Fogonazo. Durante todo o día actuación de charangas polas rúas da vila con “PERKUSIONA” BATUKADA D´ORTEGAL. 17:00 h. XXXIII Desfile do Entroido.6.000 € en premios. (Pregamos a anotación anticipada para o desfile en [email protected] ou chamando á Delegación de Cultura do Concello de Foz ao 982 140 027/ 698 133 510)Saída dende a zona portuaria e remate no Campo da Cabana coa actuación de charan-gas. Ao remate do desfile todos/as os/as participantes poderán disfrutar dunha CHOCO-LATADA en dito recinto.23:00 h. Gran Baile na Sala Bahía coas orquestras: MARBELLA e O GRUPO TEKI-LA. Entrada: 6 € maiores e 3 € infantil (taquilla aberta ata as 04:00 h.)

Paquete de entradas: aquelas charangas ou grupos que participen no desfile poderán adquirir paquetes de entradas. (Por cada 2 entradas, unha de agasallo. Pagan 2 e levan 3- pedir en [email protected] ou chamar a 982 140 027 -Concello de Foz- Delegación de Cultura).01:00-01.30 h. Entrega de premios do desfile. (Ver modalidade de premios)

domingo 2 de mARzo. dÍA infAntil17:00 h. Baile Infantil na Sala Bahía có grupo DIAMANTES (Chechu e Salva). Entrada: 3 € Paquete de entradas: aquelas charangas ou grupos que participen no desfile poderán adquirir paquetes de entradas para os/as nenos/as que participen no desfile. (Por cada 2 entradas, unha de agasallo. Pagan 2 e levan 3 -pedir em [email protected] ou chamar a 982 140 027 / 698 144 510- Concello de Foz- Delegación de Cultura).19:30 h. Entrega dos premios infantís.21:00 h. TOUPORROUTOU. Organizado pola Asociación “Pomba do Arco”.

lUns 3 de mARzo. dÍA do entRoido23:00 h. Tradicional Baile de Entroido na Sala Bahía con FÉNIX E (disco móbil) DJ EVENTEC.Gran Baile do Farolillo. Entrada: 3€ (Entrada gratuíta para menores de 15 anos).

mARtes 4 de mARzo17:00 h. Gran Baile Infantil na Sala Bahía organizado pola Asociación de Amas de Casa “Virxe do Carme” de Foz e amenizado polo grupo DIAMANTES (Chechu e Salva).

VenRes 7 de mARzo. QUeimA do entRoido22:00 h. Saída da comitiva fúnebre dende o Campo da Cabana ata a o Peirao de Foz e Queima do Entroido, con queimada e conxuro. (pregamos aos asistentes acudan de luto riguroso).

bAses

mo

dA

lid

Ad

es

e p

Re

mio

s

1. Inscricións: @s participantes poderanse inscribir e recoller o dorsal da seguinte maneira:• Ata o venres 28 de febreiro ás 15 h. en [email protected] ou na Delegación de Cultura sita no Concello de Foz.• O mesmo día do desfile, sábado 1 de marzo, das 12 h. ás 16 h. da tarde no porto.• Agradécese a tódol@s participantes que pasen pola mesa de inscrición con puntuali-dade para evitar aglomeracións, ou ben, que faigan antes a súa inscrición en [email protected] na Delegación de Cultura sita no Concello de Foz os días anteriores.

2. O desfile sairá do peirao da vila e rematará no Pavillón Polideportivo do Campo da Cabana, debendo o@s inscrit@s realizar todo o percorrido.3. Tód@ participante que non leve número no dorsal non poderá entrar en concurso.4. Cada participante que se inscriba fora da súa categoría será eliminado pola organi-zación.5. Cada participante será responsable dos danos que puidera ocasionar a terceiras persoas.6. Serán descalificad@s ou expulsad@s do desfile aquel@s participantes que levando animais procedan con eles/elas con violencia ou calquer outro tipo de maltrato físico ou os ridiculicen.

7. Prégase aos participantes que sigan as instruccións d@s responsables da organización para poder facer o desfile coa máxima orde posible.

• Quedarán descalificad@os e expulsados do desfile aqueles participantes que non atendan as ordes de protección civil, organización do desfile, policía municipal, etc.

8. Por ser un acto para tódolos públicos non se permitirán representacións obscenas, que poidan ferir a sensibilidade d@s [email protected]. O xurado estará formado polas persoas que a organización designe de Foz ou de outros concellos e realizará a súa puntuación ao longo de todo o percorrido.

• A deliberación do xurado será ao remate do desfile e estará facultado para deixar premios desertos ou descalificar se algún/algunha compoñente do desfile incumpriu as bases.

10. Os premios serán recollidos obrigatoriamente no baile o día 1 de marzo para os adultos e no baile do 2 de marzo para as categorías infantís.11. A organización resérvase o dereito de cambiar o horario ou de suspender o desfile por causas de forza maior ou en caso sumamente necesario.12. Quedarán descalificad@s ou expulsados do desfile tod@s aqueles concursantes que non cumpran as bases

INDIVIDUAIS ADULTOS1º PREMIO 50 €2º PREMIO 40 €3º PREMIO 35 €

G. INFANTÍS Aprox. o 70% dos integrantes deberán ser menores de 16 anos

1º PREMIO 150 €2º PREMIO 90 €3º PREMIO 50 €

INFANTÍS PARELLAS Si 1 dos membros é maior de 16 anos deberán ir á categoría de adultos

1º PREMIO 50 €2º PREMIO 20 €3º PREMIO 15 €

INFANTÍS INDIVIDUAIS Menores de 16 anos

1º PREMIO 30 €2º PREMIO 15 €3º PREMIO 10 €

AO INXENIO 30 €

AO MÁIS VELL@ 30 €

AO MÁIS NUMEROSO 30 €

Á MELLOR INTERPRETACIÓNINDIVIDUAL E PARELLA 30 €INDIVIDUAL E PARELLA 30 €COLECTIVO 100 €

AO MÁIS NUMEROSO UN AGASALLO €

CARROZAS Aprox. o 50% dos membros deberán ir enriba da carroza

1º PREMIO (Doado pola Acia de Foz) 1.000 €2º PREMIO (Doado por Comfica) 500 €3º PREMIO (Doado por San Roque) 300 €

COMPARSAS Con turutas

1º PREMIO (Doado por Primera Calidad) 700 €2º PREMIO (Doado por Estación de Servicio Foz) 400 €3º PREMIO (Doado por Activity Center) 300 €4º PREMIO (Doado por Peixería do Mexilón) 200 €

CHARANGAS Polo menos o 50% dos membros deberán ir con instrumentos reais

1º PREMIO 500 €2º PREMIO 250 €3º PREMIO 150 €

GRUPOS ADULTOS Mínimo 8 personas

1º PREMIO 500 €2º PREMIO 300 €3º PREMIO 200 €4º PREMIO 100 €

PARELLAS ADULTOS1º PREMIO 100 €2º PREMIO 50 €3º PREMIO 40 €

GRUPOS ADULTOS DE 3 A 7 PERSOAS O 70% dos participantes deberán ser maiores de 18 anos

1º PREMIO 150 €2º PREMIO 75 €

5

pRogRAmAXXXiii edición entRoido 2014

Page 6: entRoidofoz · é o día grande. Para os nenos e nenas, os bailes infantís do domingo e, o martes das amas de casa, de entroido para o luns e bailar o faroliño e, incluso, un de

6

Page 7: entRoidofoz · é o día grande. Para os nenos e nenas, os bailes infantís do domingo e, o martes das amas de casa, de entroido para o luns e bailar o faroliño e, incluso, un de

Calle Álvaro Cunqueiro, 5427780 FOZ

e.mail: [email protected]

RepaRación,habilitación inteRioR y exteRioR de buques

Venta y distRibución de mateRial pesqueRo

equipos de salVamento y seguRidad

instalación y RepaRación de sistemas y equipos pRoductoR

Paseo de Colón s/n - Foz • Teléfono: 982 140 165Avda. Calvo Sotelo 12 - RibAdeo • Teléfono: 982 13 06 71

Casa RuralLugar do Sixto

Tels.: 982 135 877 / 658 061 [email protected]

Lugar do Sixto Nº1, 27892 FOZ (Lugo)www.lugardosixto.com

Tel. 982 13 24 28Avda. de Vivero, 22 - 27780 FOZ

“Período de tres días que precede á Coresma, durante o que se celebran festas populares con máscaras, comparsas, bailes etc.” Así define o Entroido o dicionario da Real Academia Galega. E si, xa só na defi-nición aparecen as comparsas, aparecemos nós, aparece Ruxe Ruxe.

Aínda así, cremos que aos técnicos léxicos que redactaron esa definición, seguro que moi expertos eles en asuntos de lingua, lles faltaron acepcións. O Entroido é convivencia, traballo, esforzo, sacrificio, compañeirismo, alegría, o Entroido é máxico. Esa época do ano na que @s Ruxes estamos pensando to-dos os meses do ano, sen tregua, chegando a converterse case nun estilo de vida.

Nesta ocasión, o Entroido pode ser sinónimo de preguiceiro ou, cando menos, de friorento, posto que non se deixará ver ata o mes de marzo. Desde Ruxe Ruxe, dos máis pequenos aos máis grandes, esperamos impacientes que chegue o sábado 1 de marzo e que o bo tempo nos acom-pañe para lucir da mellor forma as nosas galas carnavaleiras, de maneira que non só @s focen-ses, senón tamén demais mariñás e mariñáns disfruten dun dos mellores desfiles de toda a volta.

Do que sen dúbida é sinónimo o Entroido é de “Foz”. Foz é o berce do Entroido da Mariña, non só por organizar un dos mellores e máis antigos e numerosos desfiles da zona,

RUXe RUXe

senón tamén pola grandísima implicación de todo o pobo, e porque o que noutros lugares se reduce a un día, en Foz expándese a máis dunha semana coa cea de coroación da raíña, as coplas, o desfile, os bailes tanto para grandes coma para pequenos, e así ata a queima de Entroido, ofrecéndonos aos que tanto nos gusta esta festa a posibilidade de disfrutala ao máximo. Viva o Entroido de Foz!

Saudiños carnavaleiros!!Ruxe Ruxe Uh uh!

O grupo “Pernas do Centiño” como cada ano, xuntámonos nestas datas para facerlle frente ó “En-troido de Foz” que ano tras ano séguese superando, co fin de demostrar cal é o mellor entroido do mundo mundial.

Os focegos sabemos que non temos rival en todo o globo terráqueo, tan só nos podemos superar nós mesmos é dicir, os grupos e comparsas que en Foz desfilamos.

Nada nos enche máis de ledicia que ver eses gru-pos novos que dende fai uns anos se veñen sumando ó noso entroido e fan que o desfile se supere constan-temente, en enxeño e sobre todo en moito colorido e máis humor.

Todo o mundo é consciente de que, o de Río de Xaneiro, xa quedou atrás fai uns cantos anos.

Aínda non se nos esquece da cabeza, o entroido pasado, parece que aínda sentimos os as turutas das comparsas que nos demostran que sarna con gusto non pica.

Xa temos aquí a cea de coroación, chamando á nosa porta. Os de Foz somos así, tal vez chova, quizais neve, acaso vente, non podemos predicir o

tempo, pero o que si auguramos cada integrante do Entroido de Foz é que ás 5 do serán o sábado 1 de Marzo, estaremos na explanada do peirao.

Non sabemos si ben vestidos ou medio espidos, si abrigados coma esquimós ou co peito ó aire coma Tarzán, pero si sabemos que alí estaremos.

Os “Pernas do Centiño” tivemos moitas dúbidas, non sabíamos a que entroido copiar este ano, que si ó de Águilas, que si o de Río de Xaneiro, outros opinaban coma os “húngaros” e ó final despois de moito discutir, decidimos non fixarnos en ninguén, máis somos conscientes do problema que podemos causar. Que ía dicir “ese personaxe, exercendo de aprendiz de periodista que critica a todos os que imos disfrazados, ao que todo lle molesta, nada lle agra-da e só pide que ese día diluvie sobre Foz”.

Aínda que non o pareza el tamén se disfraza, pois si o ano pasado foi do “Zorro sen antifaz” queremos darlle unha idea, xa que, como el non ten enxeño, que vaia de “James Bond” na película “El espía que mamó”.

Un ano máis a pesar de todo iso, nós imos a pasalo ben, a gozar do entroido, a tentar sacarlle á xente un sorriso e esquecernos de quen somos por unhas horas. El mentres tanto, sixilosamente e dende o máis escuro anonimato, fará a súa crítica negativa, pero nin que vaia de “Supermán” impedirá que volte outra vez o entroido a desfilar polas rúas de Foz.

peRnAs do centiÑo

Por último tan só queremos que se faga xustiza co entroido de Foz.

Que non só saia en portada nos informa-tivos da CNN ou BBC e todos os canais tele-visivos e xornais nacionais e internacionais, senón que tamén e que de unha vez por to-das a TVG se faga eco do noso entroido.

Pouco máis que engadir, xa que o pri-meiro ensaio nos reclama, menos escribir e máis danzar!

Porque este ano imos dar volta TRAs VOL-TA, ata conseguir un auténtico subidón de “Febre” que se prolongue ata ben entrada a noite.

Por último tan só felicitar á Raíña e ás súas damas e ó mesmo tempo desexar que sexan para elas e todos nós, unhas xornadas inesquecibles.

Hola carnavaleiros: O Grupo GANDALLADA quere congratularse

un ano mais con todos os carnavaleiros para ce-lebrar po todo o alto o gran día, donde pequenos e grandes enseñamos o mellor que temos, unha SONRISA.

Que disfrutedes muchachos.Chin (Peña Gandallada)

gAndAllAdA

7

Parque Martínez Otero n.º 3Telef. / fax 982 13 27 13 • Foz (Lugo)

www.papirofoz.es email: [email protected]

Page 8: entRoidofoz · é o día grande. Para os nenos e nenas, os bailes infantís do domingo e, o martes das amas de casa, de entroido para o luns e bailar o faroliño e, incluso, un de

Outro ano mais sábado de entoido 10:00 AM abrindo un ollo cunha resaca criminal, empeza o me-llor día do ano todo listo traxes carrozas etc e o máis importante humor o 200%.

Como todos os anos quedamos para tomar algo e ultimar detalles, a todo isto xa son as 12:00 PM.

Puntente: Quen falta, donde vai ese, xa o sabía eu a que hora vos fustes ontes.

Chamaco: (Voz del padrino) Ai oh via preguntas que tes se todos os anos e a mesma historia.

Alfalfa: (Pero de punta e ollos de “pixa de can”) eu cando me fun intentei levalo pero nin caso.

Ring… ring… ring… ring… ring… (buzón de voz)Puntente: Chama o da casa que o levanten.Ring… ring… ring…Regata: Buff quen e oh.Chamaco: A ver oh espabila a troita.Regata: Buff chegoume o barco as pedras xa voy chavales.Puntente: Bueno xa estamos todos ¡¡VAMOS!! Ahora xa si empeza o entroido Facerlle

honor o nombre “PE DO MOLETE” pero con xeito que non se manque ningún vamos pa Fun-cional, comer o cillo e po muelle.

Este ano prometemos facer disfrutar a todos os asistentes o desfile. Un saludo a todos os que participan e a organización por facer posible un ano máis o mellor Entroido do mundo “A Disfrutar Chavales”.

P.D.: Pelolo: 6:00 AM do domingo (Salindo do Bahía) xa nos falta un, mira a ver ai no prado, Chamaco trae a linterna. (Manu pide outras)

o pÉ do moleteTódolos anos viamos o desfile do entroi-

do de foz dende a barreira e cando empe-zaban a soar as turutas e a música sempre deciamos: “temos que estar ahí, temos que facer un grupo”, pero pasaba o tempo e nada, ata o ano 2013 no que nos decidimos de verdade, e asi foi.

Xa tiñamos o disfraz na mente pero, coma todo, había que modificalo, pois mans á obra… e onde nos podiamos xuntar? Que mellor sitio que na factoria!! E ahí empeza-mos: “dame o fío branco…ese non muller o de hilvanar…” corta por aquí pega por alá, a máquina non me cose isto”...

Houbo que facer moitas “ceas-reunión” para aportar ideas (bueno esa era a excusa, porque nós salidoras somosche moito…).

Daba un pouco de traballo pero quixe-mos seguir o exemplo das nosas nais e face-lo nós mesmas (outra excusa para xuntarse e piar un pouco) pois unha das mellores cousas do entroido de foz son os preparativos….E falando diso temos que deixarvos que ainda queda moito por facer. Esperamos que todos disfrutedes e vos contaxiedes da maxia do noso entroido. “Vaiteee!!!!!!! , Quen no lo ia decir ahora de vellas gaiteiras”.

tAs QUe pÍAs

Un día oin que o mellor Entroido do mundo era o de Río e pensei que moita xente non sabe o que é o carnaval. Tamén oín que o mellor Entroi-do de Galicia era o de Verín e aí si que me escandalicei. Quizais é que a xente se es-quece de que levamos 33 anos sen parar? Eu non sei que terá o carnaval de Verín para ser tan famoso pero, aquí? Aquí témosche de todo. Temos frío, auga e vento pero algunha vez tamén ven Lorenzo visitarnos. Temos desfiles, bai-les para grandes e bailes para pequenos, temos coplas, temos pasarrúas, temos farolillo e ata temos un enterro. Temos raíña, temos grupos, carrozas, parellas e comparsas. Temos record de participantes e record de espectadores. Temos ata un baile quince días antes do desfile para ir quentando motores. Temos o Touporroutou, algo que chegou un día de casualidade e agora xa non podemos vivir sen el. Nosoutros na liga seríamos mellor que o Barça e o Ma-drid. Un ano tivemos a Michael Jackson, a Budha e incluso tivemos a Son Goku. Eu considero que estas, e outras moitas razóns, son válidas para considerar que o carnaval de Foz é mellor que ningún outro no mundo, pero e que aínda hai xente (uns poucos nada máis) que din que sempre gañan os mesmos, que patatín e que patatán, que a raíña non sei que, que fulanita

sin Xeito

non sei canto, pero a ver, señores oigan, que non é así. Que os de Foz non desfilamos polo premio, que nos da igual que chova ou que faiga sol, que nosoutros imos saír igual. Que pode que sexa sábado, domingo, luns ou venres, que os de Foz aí estamos para celebrar o que faiga falta. Porque os de Foz levamos 33 anos pasando de xeración en xeración o espírito de Don Carnal, e aínda se poden ver no mesmo desfile a dúas ou tres xeracións de carnavaleiros. De todas formas, os de Foz, levamos disfrazándonos máis de 33 anos, porque o carnaval é moito máis que o desfile.

Por todo isto, desde a Comparsa Sin Xeito queremos felicitar á Raíña, Sara, e as súas damas, Sara e Nara, e desexarlles un reinado marabilloso, e que nosoutros o vexamos, e por último queremos dar as grazas a todos os que vos disfrazades para ir ó baile, para desfilar, para levar ós fillos ó baile infantil... porque grazas a todos os que facedes un pequeno esfor-zo cada ano para saír ás rúas, grazas a todos vós, nosoutros tamén podemos saír e disfrutar do mellor Entroido do mundo.

Costa do Castro, entlo. A27780 FOZ (Lugo)Tel.: 982 13 30 08Fax: 982 13 31 01www.ccjosesaa.com

OFICINA TÉCNICA E

INSTALACIONES ELÉCTRICAS

A Rúa, 3 - Villaronte 27788 Foz (Lugo)Telf. / Fax: 982 137 136 - 657 685 749e-mail: [email protected]

www.otelec.com

8

Page 9: entRoidofoz · é o día grande. Para os nenos e nenas, os bailes infantís do domingo e, o martes das amas de casa, de entroido para o luns e bailar o faroliño e, incluso, un de

UNHA ILUSIÓN: O ENTROIDOEmpezou o ano coas pilas cargadas.

Os telexornais apuntan síntomas de recu-peración económica, que ainda están por ver, pero antes da primavera toca xuntarse a pandilla desde diversos puntos da xeo-grafia Española como Alicante, Madrid, Valladolid, Asturias, A Coruña, Pontevedra e Lugo claro entre outros e hasta veñen do extranxeiro desde Francia, adrede para esta festa, esa festividade de troula, colorido, e fantasía que nos fai a todos esquencernos das penas, esca-par do aburrimento e poñerse a traballar na imaxinación.

Os que somos carnavalerios empezamos xa 5 ou 6 meses antes ou nalguns casos máis, con ensaios, discusións, reunións, man de obra, pero esa é a ilusión do bo carnavaleriro que os focenses coñecemos moi ben, esperamos 365 dias a que chegue, sabemos vivila, por que pensamos, soñamos e ansiamos o entroido todo o ano, porque o fin e cabo o desfile son 2 ou 3 horas, pero nas que o disfrutamos atope. Facemos bo o peor dos disfraces, sabemos improvisar, poñernos a bailar a cantar e en definitiva defender a persoaxe que escollemos.

Por eso o entroiro e Foz ten ese nivel, levámolo no sangue é eso nótase, síntese, vívese.Focenses a disfrutar do Entroiro a tope.

O grupo K Quéssss!! Desexabos Un Bo Antroiro 2014

K QUÉsss

CHANCLA: Ei Pé, mandáchelas fotos para a revista do antroido deste ano?PÉ: Eu? … Paso Chancla... o ano pasado bastante vergoña me

deu ir ensinando as pernas e o cu por todo o desfile como pra encima mandárllelas fotos.C: Home non ou? Jajaja . Se dabas unha animadora moi xeitosa....P: O que oes.... a min non me lías! Este ano ou levo pantalóns, ou non saio no desfile.

Ti e o teu vicio de vestirte de muller.... Sempre fuche un pouco rariño!

C: jajajaja O que pasa é que rabeas porque eu ía máis mona!

P: Si home si, ben que che gustaba ensinar o cu cada vez que facíamola pirá-mide. O teu é vicio... “Y lo sabes”

C: Pois xa verás a que che teño prepa-rada pra este ano... Prepara o bañador.

P: Ooooooi Non me veñas outra vez co dos “vigilantes de la playa”. Díxenche mil veces que por moito que collas unha perruca loira e un sostén de túa nai, cheo de calcetíns.... nunca serás coma Pamela.

C: Pois eu a ti si que te imaxino surcan-do os mares de xente polo Pema adiante, cos pelos do peito ao aire, cal Mitch Buca-nan nos seus mellores tempos.....

P: Vai rañala Chancla...C: Ala ala.... Xa lles mandarei eu unhas fotos curiosas túas. A ver se vendo o ben que o

pasamos, se nos anima máis xente a unirse a esta gran festa!P: Ei eu á festa tamén me apunto! E cantos máis mellor, xa haberá tempo de vergoña o

domingo. Domingo de antroido, domingo de tronos!

fáltAche pÉ oU sobRAte chAnclA

Un ano máis, e como xa é tradición para nós, aquí estamos as Trouleiras e Troulei-ros de Foz dispostos a disfrutar convosco do entroido focego unha vez máis.

Para nós, este ano é especial, estamos de 5º aniversario, todo un logro nos tempos que corren. Non queda moi lonxe aquel día do noso primeiro desfile no que tan ben o pasamos. Pouco a pouco temos máis experiencia, correximos erros e vamos mellorando , eso sí, sempre buscando divertirnos e se é posible, que os demáis se divirtan con nós. Dende a primeira á última fila non fallan a ilusión e as ganas de desfilar, especialmente nos momentos previos ó desfile, cheos de nervios e presas de última hora, que ó chegar ó porto e dar comezo o desfile desaparecen, gracias ao ánimo da xente e do resto dos participantes , ós que lles aagrade-cemos as suas mostras de agarimo e desexamos que disfruten un ano máis do entroido , tanto ou máis do que nos o imos facer.

Nun abrir e pechar de ollos estaremos a 1 de Marzo, todo estará preparado para o desfile , tocará madrugar e entre turutas, tocados e maquillaxe pasaremos a ma-ñan para rematar o día disfrutando do desfile. O entroido de Foz é algo espe-cial, e disfrutamos formando parte del, pouco a pouco facémonos ver un pouqui-ño máis e demostramos que as primeiras filas, ainda sendo as máis pequeñas, son tan importantes como as últimas.

Agardamos que un ano máis disfrute-mos do entroido con todos vos e que esta gran festa focega dure moitos anos máis.

¡Viva o entroido de Foz¡

tRoUleiRAs de foz

Bueno amigos, bueno amigos, bueno amigos…Comenza o tempo de Entroido outro ano máis. Cada anao cóstanos máis decidir cal vai

ser o plan… Despois de infinidade de intentos no grupo de “whatsApp” fallidos, decidimos xuntanrnos uns días antes do comenzó das festas do Nadal e xa surxen algunas ideas un tanto aturadas…

-“Podemos ir de Rumanos”-“Non!! Xa foron os “Larpeiros” Fai moitos anos”-“Que va oh!! Ian de Rumanos Animal”-“Non o vexo, que plan vas facer de Rumano?”-“ A mín nom me gusta tampouco…”-“Veña logo, esta semana cada un que exprima os miolos e o fin de semana que ven vot-

lamos a xuntarnos”.Ó seguintes fin de semana, máis do mes-

mo, e ó seguinte, e ó seguinte…Pero un día, de súpeto, ZAS!!!-“SIIII!!! Ese mola moito…”-“Ostia!!! Moi bon…”-“Como non se nos ocurreu antes?”-“Nunca foi nadie diso”-“Pois veña , xa está!!!”-“Mans á obra”E nesas estamos, comenzando a prepra-

rar o plan, reveirando nos faiados, reciclando materiais para non gastar moito. Xa sabedes, a irrematable crise…

Nada máis, imos ó choio e xa nos vemos como tódolos anos, esperando pásalo “A TOPE” e que vos tamén disfrutedes dese fantástico día con nos.

Unha aperta

fálAme sempRe

Paseo da Ribeira - FOZ

9

E logo este ano de que disfrazamos a Ai-tor? Porque a este paso iremos ós chinos por una peluca rubia e listo... total vai perdelo todo igual!!!

Taba pensando eu... A ver H, dime... Vai-te á merda Ramón, sempre tas igual!!!!

Hai que ir á nave!!!!!! Que este ano vai ser moi difícil!!!!!!! Mecagon...!!!!!!!!! Que sempre vamos os mismos.

E logo Javi que tiña hoxe que non veu??? Terá entreno... ou tara rascando os c... eu que sei.

De bomberos, de playmobil, de milita-res... a ver ohhh! De que carallo imos este ano? Eu quero un disfraz que teña plan eh! Nada de ir bebendo todo o desfile que des-pois damos noxo. Eso ti, que eu vou perfecto sempre. Si, si, xa te vin o ano pasado!!! Vas tu mellor oh! Vaite chino!

Pos nada, voltamos un ano mais, e xa van uns poucos...

Que viva o entroido de Foz!!!!!Ahhhh!!!! Por certo, este ano imos de

gladiadores e romanos... será certo ou non??????

ÑAsss

VIVIENDAS DE 3 DORMITORIOS FINANCIACIÓN AL 100 %,

DESDE 77.000 € + I.V.A

2014-FOZ

MOLINEROS GRUPO INMOBILIARIO

TEL:982.140.782

FELIZ CARNAVAL

VIVIENDAS DE 3 DORMITORIOS FINANCIACIÓN AL 100 %,

DESDE 77.000 € + I.V.A

2014-FOZ

MOLINEROS GRUPO INMOBILIARIO

TEL:982.140.782

FELIZ CARNAVAL

VIVIENDAS DE 3 DORMITORIOS FINANCIACIÓN AL 100 %,

DESDE 77.000 € + I.V.A

2014-FOZ

MOLINEROS GRUPO INMOBILIARIO

TEL:982.140.782

FELIZ CARNAVAL

VIVIENDAS DE 3 DORMITORIOS FINANCIACIÓN AL 100 %,

DESDE 77.000 € + I.V.A

2014-FOZ

MOLINEROS GRUPO INMOBILIARIO

TEL:982.140.782

FELIZ CARNAVAL VIVIENDAS DE 3 DORMITORIOS

FINANCIACIÓN AL 100 %, DESDE 77.000 € + I.V.A

2014-FOZ

MOLINEROS GRUPO INMOBILIARIO

TEL:982.140.782

FELIZ CARNAVAL

VIVIENDAS DE 3 DORMITORIOS FINANCIACIÓN AL 100 %,

DESDE 77.000 € + I.V.A

2014-FOZ

MOLINEROS GRUPO INMOBILIARIO

TEL:982.140.782

FELIZ CARNAVAL

Page 10: entRoidofoz · é o día grande. Para os nenos e nenas, os bailes infantís do domingo e, o martes das amas de casa, de entroido para o luns e bailar o faroliño e, incluso, un de

Xa rondábamos o sexto chiquito da tarde-noite do 24 de decem-bro.... Cando alá polo Chícaro, alguén carras-peou lixeramente e moi amodiño deixou caer a pregunta, un dejà vu nos últimos sete anos...e con voz profunda dixo. ¿E logo qué???...¿ este ano de que vamos???... un anaco de silencio... miradas de compenetra-ción , Jamones cos pin-chos, un último grolo ó viño e de forma espóntanea empezan a xurdir infinidade de comentarios e propostas, en voz baixa claro, qué o lado andaban Larpeiros e Ñasesss ...jejeje... Pois este ano non hai un peso, que o ano pasado non ganamos nada, que a cousa está moi mal... home si, que lle vamos facer ECHE O QUE HAI de algo teremos que ir oú? con dous andamios como os de castro, e sin matarse...e ti falaches co da nave para ver si nos deixa un recuncho??? oes,¿ e qué camión vamos levar???...¿¿ ó final cantos somos?? Jamones outra ronda!!!, qué ainda queda bote, é entre risas e alguna machada campu-da sale a proposta deste ano. Novas ilusións volcadas nun novo proxecto para o gran día 1 de Marzo.

Voltar outro ano máis o noso Sambódromo Focense , para pasar un día cargado de emocions, ledicia e troula... Un día marcado en vermello no calendario da PEÑA ECHE O QUE HAI.

Este ano, será o oitavo consecutivo no que estemos no pistoletazo de saida ó lado da RAIÑA e das súas Damas, e de todas as peñas , comparsas, grupos e charangas... para contribuir a facer do ENTROIDO DE FOZ un dos máis espectaculares da nosa Comunida-de. Atrás queda o ano qué debutamos do Bar O´Lar, pasando pola Sala Bahía, O Barco Pirata, Transbordador Espacial, Castillo Medieval, Saloon do Oeste e o reciente Dragón Ball. E cómo non, dar as gracias a toda a xente que nos axuda e que sin eles esto non sería posible(camión,nave,música) a Organización polo esforzó e sacrificio, o jurado que ano tras ano o teñen máis difícil e en particular a Javi por chamarnos.

VIVA O CARNAVAL DE FOZ.

peÑA Éche o QUe hAi

Como cada ano, desde que se fan os desfiles de carnavales en Foz, e se edita a revista correspondente dos actos, a organización de tan meritorio evento solicita de esta lonxeva e humilde peña, a nosa participación na mesma, do que desde estas liñas queremoslle agradecer sinceramente.

Son moitos os anos que a peña OS LARPEIROS ven participando, neste e noutros eventos, que se celebran no pobo, sempre realcionados coa ledicia e o realzamento de todo canto se organiza en pro de Foz, e sin dúbida alguna coa boa fe que nos caracteriza, cada ano pensó que nos sae mellor. Os carnavales no noso concello9 son recoñecidos en toda a mariña coma dos mellores.

A peña “OS LARPEIROS”, cando se achegan estas datas, ten unha sensación “agri-dulce”, é dicier, por un lado sinte ledicia e trata de ir mellorando cada ano, afrontando o futuro con ilusión, e por outra banda sinte unha fonda añoranza, pensando sempre nos nosos compañeiros que xa nos deixaron, e que levamos no corazón para sempre, ¡vai un brindis por eles!.

Hoxe en día os tempos e a sociedade piden cada día máis, e xa embarcados, non podemos defraudar, nin tampouco queremos facelo. Cada ana que pasa sempre pen-samos de que temos agotadas as ideas, pero ó longo deste, sempre surxen novas, que nos dan pé a confeccionar e elvar a cabo un novo plan, e como decía o compañeiro CLAUDIO, “todo sale moi ben”.

A peña “OS LARPEIROS” todo canto fai, faino con toda a ilusión do mundo, inten-tando engrandecer calquer acto no que participa. E como presidente desta histórica peña, quero aproveitar este medio, para públicamente agradecer e suliñar a labor que veñen desempeñando os compañeiros CARLOS NEIRA, PEDRO FRAGA e FRANCISCO FERNÁNDEZ, posto que sin as súas ideas e o seu traballo, sería dificilísimo poder leva a cabo a montaxe que supón as nosas escenificacións, sen olvidarme do resto de compañeiros, que sempre están pretos de botar unha man para o que se preciese, uns facendo recados, outros entretendo ós que traballan e outros carrexando viño e algo que meter no dente.

Poidovos decir e certificar, que durante o mes que dura a montaxe, OS LARPEIROS xa estamos disfrutando de D. CARNAL, e o día do desfile, como cada ano, facemos a comida tradicional, que non e máis que a arancadeira para quentar motores e poner proa o que se poida presentar, para que tdoto vaia ben.

Desde o sentir de todos os que formamos esta peña, saúdamos á organización e damoslle forza para seguir traballando en pro de mellorar cada ano este desfile que e quen da a alegría o pobo, e que o longo do ano levemos dentro ese sentimento de armonía e amistade, entre un pobo que sempre soupo superar todos os avateres que nos deixa a vida.

Foz é un pobo alegre e así debe ser sempre. ¡VIVA FOZ! ¡VIVA DON CARNAL 2014!

Ramón Fernández

os lARpeiRos

10

As fARAngUllAs

tic, tac, tic, tacpasan os minutos, as horas, os días, os meses...

e cando nos demos conta xa estamos en carnavales

¡oh carnavales!poñenseme os pelos de punta con so pronunciar esa palabra

carnaval é alegría, colorido, brillantina, plumas, tulpinturas, confeti, música, bailoteo, diversión

miles e miles de palabras que poríanser sinónimo de carnaval

e como o tempo logo pasa e as farangullasandan co tempo xusto un saudo e ata o 1 de marzo

¡¡a farangullear!!

p.d. millons de grazas, imos votarte de menosestarás en cada puntada dos nosos traxes

¡¡ata sempre belén!!

AuritaMoscoso

✆619 48 78 46