01 G Sociais 4 ODauladecarmela.com/wp-content/uploads/2018/10/Sociais_4...3-3 canteira, cortan o mármore con ferramentas tan sinxelas como un cincel e cuñas de madeira para romper

Tema 03 O relevo e as rochas

GUÍA DIDÁCTICA

Orientacións didácticas

Solucionario

Competencias Clave - Intelixencias Múltiples

Atención á diversidade

– Actividades de Reforzo

– Actividades de Ampliación

Recursos Didácticos

– Navegamos por Tiching

Libro Dixital

Educamos en valores

3-2

xxxxxx: xxxxxxxxxxxxx


■ Iniciamos o tema do relevo edas rochas a partir de:

● A observación dunha fotografíaque nos amosa unha canteira esca-vada na pendente dunha montaña.

● O texto, ”As montañas de Mi-guel Ánxo”.

Solucións das actividades

1. A imaxe ensínanos unha rexiónmontañosa.

En primeiro plano vemos comoo home interveu na natureza,escavando a ladeira dunhamontaña.

O que se observa é unha ex-plotación minera ao aire libre oucanteira, da que se obteñenrochas, como mármore, caliza,etc.

Neste caso, trátase dunha can-teira de mármore na que apa-recen marcas de formas cúbi-cas, que son o resultado do tra-ballo da maquinaria especia-lizada para obter grandes blo-ques de mármore.

Posteriormente, o mármore ex-traído utilizarase como materialde construción.

Nun segundo plano aparece un-ha aldea asentada no val, ro-deado dunha zona boscosa.

2. Para realizar esta actividade oalumnado pode buscar fotogra-fías do Partenón de Atenas, doTaj Mahal na India, etc.

3. Os Alpes Apuanos son unhasmontañas da Toscana italianade paredes escarpadas.

Estas montañas espertan o in-terese de Miguel Anxo porquenas súas escarpadas paredeshai un mármore branco e res-plandecente como a neve.

Miguel Anxo pensa que este pu-rísimo material é ideal para rea-lizar a fachada da Igrexa deSan Lourenzo, xa que pode dar-lle forma sen rompelo.

4. Segundo o texto, o proceso deextracción da mármore é longoe dificultoso.

Os canteiros, que traballan na

INTELIXENCIA MÚLTIPLE ACTIVID. TAREFA PARA DESENVOLVER EN CADA ACTIVIDADE

Intrapersoal 4 Describir o proceso de extracción, corte, transporte e o uso do mármore.

Espacial 5 Observar a estatua, deducir o material do que está feita, describir que lles transmite.

COMPETENCIA INDICADORES TAREFAS E ACTIVIDADES

COMUNICACIÓN

LINGÜÍSTICA Desenvolver a comprensión lectora e analizar o contido dun texto

Ler e comprender o contido da lectura e contestar as preguntas. Acts. 3 e 4

CONCIENCIA E

EXPRESIÓNS

CULTURAIS

Valorar os diferentes tipos de obras de arte que forman parte do patrimonio cultural.

Valorar os diferentes tipos de obras de arte que forman parte do patrimonio cultural.

Familiarizarse con obras feitas de mármore e nomealas e situalas nun mapa. Act. 2

Observar a escultura de Miguel Anxo, razoar o material do que está feita e a sensación que produce. Act. 5

DIXITAL Utilizar as Tecnoloxías da In-formación para aprender

Buscar información e fotografías de edificios que conteñan mármore. Act. 2

3-3

canteira, cortan o mármore conferramentas tan sinxelas comoun cincel e cuñas de madeirapara romper a rocha.

Unha vez que se cortou un blo-que, un equipo de homessuxeita os bloques con cordas edeslízaos pola pendente conmadeira, a pulso.

Deste xeito as pezas de már-more son transportadas desdeo cumio da montaña ata o mar,onde se cargan en ve-leiros ataFlorencia e Roma.

Desde a Antigüidade o mármo-re utilizouse para a cons-truciónde edificios e escultu-ras.

5. O Moisés, de Miguel Anxo é un-ha escultura de mármore.

A escultura representa unha pa-saxe bíblica do Antigo Testa-mento.

O profeta Moisés regresa, traster estado corenta días no Mon-te Sinaí, levando con el as Tá-boas da Lei.

Resposta persoal.

Actividades de reforzo

1. Contesta as seguintes pregun-tas:

a) Que outros materiais se obteñendas canteiras?

b) Como cres que lle pode afectará paisaxe o traballo nunha can-teira?

Soluciones:

a) Os materiais que se poden obterdunha canteira, ademais do má-rmore, son: granito, pedra caliza elousa.

b) Resposta persoal.

Educamos en valores

■ Neste tema no que trataremosas formas de relevo fomentaremoso respecto das redondas naturais.Preguntarémoslle ao alumnado:

− Como coidas o medio ambientecando saes de excursión?

− Cres que é importante?

NAVEGAMOS POR TICHING

■ http://www.tiching.com/81374 – Observaremos este vídeo que explica como se forman as rochas e preguntarémoslle ao alumado:

– Que lles sucede ás rochas ao longo dos anos? Están sempre no mesmo sitio?

– Como lles afectan a chuvia ou o frío ás rochas? Como se podería formar un val?

– Que diferentes tipos de rochas hai? De que están feitas as estatuas? E un xarrón?

LIBRO DIXITAL

■ Actividades autocorrectivas que o alumnado poderá resolver individual-mente e comprobar se as solucións son correctas.

■ Actividades abertas que o alumnado poderá solucionar e o profesor ou profesora, posteriormente corrixirá.

3-4


■ Neste apartado, con axuda dundebuxo, imos identificar e definir asformas de relevo da codia terrestre.

■ Para o estudo das formas derelevo, dividirémolas en dúas: con-tinentais e litorais.


1. As formas de relevo que sonunha elevación do terreo son:

– Cordal. Conxunto de monta-ñas entrelazadas entre si.

– Montaña. Elevación naturaldo terreo.

– Outeiro. Elevación do terreomenor que unha montaña.

As formas chairas do relevoson:

– Val. Extensión de terreo chai-ro situado entre montañas.

– Chaira. Extensión de terreochan, con poucas ondula-cións.

– Meseta. Chaira elevada res-pecto ás rerras que a rode-an.

– Depresión. Chaira afundidarespecto ás terras que a ro-dean.

2. Formas de relevo da costa.

– Praia. Franxa de terra cháque se extende xunto aomar.

– Península. Porción de terrarodeada de mar, por todaspartes menos por unha, quese chama istmo.

– Golfo. Parte de mar que pe-netra na terra.

– Illa. Porción de terra rodea-da de mar por todas partes

– Delta. Acumulación de terraque deposita un río na súadesembocadura.

3. Actividade por parellas.


1. Repasa o tema para contestaras seguintes preguntas:


Naturalista 3 Representar a forma do relevo e xogar a adiviñala co compañeiro para familiarizarse con ela.


COMUNICACIÓN

LINGÜÍSTICA Utilizar correctamente o vocabu-lario específico da área.

Expresarse por escrito con corrección.

Identificar e nomeas as manifestacións da paisaxe. Act.1

Localizar e explicar as manifestacións da costa e nomealas. Act. 2

MATEMÁTICAS E

BÁSICAS EN CIENCIAS

E TECNOLOXÍA

Recoñecer elementos do medio natural.

Localizar no debuxo as diferentes formas do relevo e indicar o seu nome. Acts. 1 a 3

SOCIAIS E CÍVICAS Participar en actividades colectivas de forma colaborativa.

Observar as formas de relevo, representalas e adiviñalas cun compañeiro. Act. 3

DIXITAL Interpretar información expresa-da en diferentes lingauxes textualis e gráficas.

Observar, ler e comprender os contidos expresados nas ilustracións e textos. Acts. 1 a 3

3-5

a) Que é a litosfera?

b) Como é a capa externa daTerra?

Solución.

a) A litosfera é a capa externa daTerra formada por rochas eminerais.

b) A capa externa da Terra non élisa, senón que forma monta-ñas, chairas, vales, depresións,mesetas, etc.

2. Continuamos definindo outroselementos do relevo que se podenachar na costa:

● Praia.

● Arquipélago.

● Cantil.

● Estreito.

● Cabo.

Solución.

● Praia. Extensión de area nabeira do mar.

● Arquipélago. Conxunto de illaspróximas entre si.

● Cantil. Zona de costa elevada,cortada verticalmente, sobre omar.

● Estreito. Paso marítimo entredúas terras que serve paracomunicar dous mares.

● Cabo. Saínte de terra cara aomar.

3. Observa novamente o debuxopara contestar a pregunta:

a) Hai algún elemento importantena ilustración que non esteadefinido? Que é? É natural ouartificial?Para que se utiliza?

Solución.

a) Resposta persoal.

Actividades de ampliación

1. Fai un debuxo no que repre-sentes as seguintes formas derelevo litoral: praia, cabo, golfo,baía, enseada e arquipélago.

Solución. Actividade persoal.

2. Que tipo de relevo hai na zonaonde ti vives?

Solución. Actividade persoal.


■ http://www.tiching.com/688561 – Podemos ver o seguinte vídeo que ilustra e describe de forma detallada as formas do relevo.

A continuación pedirémoslle ao alumnado que realice un mural onde poidan debuxar as diferentes formas de relevo existentes.

Este traballo pódese deixar exposto na aula.

LIBRO DIXITAL



3-6


■ Nesta dobre páxina explica-remos como se formaron algunhasdas formas de relevo que nosrodean, como montañas, vales, etc.


1. Dicimos que a codia da Terra écomo un gran puzle porque noné dunha soa peza, senón queestá composta por diversasplacas, que encaixan como sefosen un puzle.

2. O movemento das placas for-mou ao longo de millóns de a-nos as seguintes formas de re-levo:

– Cordilleira. É unha elevacióndo terreo que se forma can-do dúas placas terrestreschocan, prégase e o terreoelévase.

– Falla. É unha fisura do te-rreo que se forma cando dú-as placas se moven en direc-cións opostas, é entón candorompe o terreo.

– Fosa. É unha zona afundidasna superficie terrestre que seforma cando dúas placas seseparan.

3. As erupcións volcánicas prodú-cense cando o magma (líquidoque se encontra no interior daTerra a elevada temperatura),sae ao exterior.

Cando o magma sae ao exte-rior denomínase lava. Esta lavaconverterase en rochas que for-marán montañas e illas.

4. Os fenómenos que transfor-man o relevo unha vez formadoson:

– A erosión.

– A sedimentación.

5. Se observamos o debuxo, apre-ciamos o seguinte:

1. O vento desgasta a super-ficie da rocha.

3. Pequenas partículas de areason transportadas polo vento.

3. As partículas arrastradas de-posítanse na superficie da terrae forman un novo relevo, nestecaso un outeiro.


Naturalista 3 Explicar por que se producen as erupcións volcánicas.

5 Observar o debuxo e explicar como se produce a erosión, o transporte e a sedimentación polo vento.

6 Relacionar imaxes cos axentes que as causan.

Intrapersoal 7 Explicar como se crearon as diferentes formas de relevo da Terra (praias, vales, montañas,cantís...)


COMUNICACIÓN

LINGÜÍSTICA Desenvolver habilidades en expresión escrita.

Utilizar correctamente o vocabu-lario específico da área.

Desenvolver habilidades en expresión escrita.

Ler, comprender e saber explicar os contidos do texto. Acts. 1 a 3

Explicar e familiarizarse cos ter-mos propios da área. Acts. 1 a 3

Observar a imaxe, interpretar e explicar os fenómenos da erosión, transporte e sedimentación por vento. Act. 5

APRENDER A

APRENDER Relacionar elementos diversos establecendo paralelismos.

Explicar que é e como se formou unha cordilleira, unha fosa e unha falla. Act. 2

3-7

Qu 6. De esquerda a dereita, a pri-meira imaxe:

1. Erupción volcánica.

Fileira de arriba de esquerda adereita:

1. Falla.

2. Erosión por auga.

3. Sedimentación.

Fila de abaixo de esquerda adereita.

1. Erosión por vento.

2. Sedimentación.

3. Pregamento.

7. Así se crearon algunhas for-mas de relevo da Terra:

– Montañas. Créanse candodúas placas terrestres cho-can e o terreo se prega caraa arriba elevándoo.

– Vales. A formación destesestá unida á das montañas,xa que un val é unha chairaentre montañas. Tamén seforman pola erosión de ríos eglaciares.

– Acantilados. Son o resultadodunha rotura na masa rocho-sa, de aí a súa pendentevertical.

– Praias. Fórmanse polos se-dimentos que depositan asondas ou as correntes deauga.


1. Contesta a seguinte pregunta erealiza a actividade.

a) Por que cambia o relevo da Te-rra?

b) Observa e explica o debuxo dovolcán. Define as palabras queencontras no debuxo.

Solución.

a) O relevo da Terra cambia por-que as placas que forman a co-dia terrestre están en continuomovemento.

Outros elementos que cambiano relevo son os procesos de e-rosión e sedimentación.

b) Actividade persoal.


■ http://www.tiching.com/727970 – Este vídeo explícanos o porque das erupcións volcánicas. A continuación preguntaremos:

– Que é un volcán? Que tipos de volcáns existen?

– Por que se producen as erupcións volcánicas? Que factores actúan? Que elementos ou materiais desprenden os volcáns cando están en erupción?

LIBRO DIXITAL



3-8


■ Iniciamos este apartado sina-lando os límites de España.

■ Localizaremos, con axuda domapa, as grandes unidades derelevo do territorio español.


1. Actividade persoal. A mesetadivídese en dous sectores:

– Submeseta Norte.

– Submeseta Sur.

A Meseta está atravesada poloSistema Central

2. Os ríos que forman as dúas de-presións peninsulares son: – Ebro.

– Guadalquivir.

3. Arredor da Meseta sitúanse asseguintes cordilleiras:

– Os Montes de León: PenaTrevinca, 2.127 m.

– A Cordillera Cantábrica: To-rre Cerredo, 2.650 m.

– O Sistema Ibérico: Moncayo,2.313 m.

– Serra Morena: Bañuela,1.332 m.

Afastadas da Meseta encón-transe:

– Macizo Galaico: Cabeza deManzaneda, 1.781 m.

– Montes Vascos: Aitxuri,1.551 m.

– Pireneos: Aneto, 3.404 m.

– Cordilleiras Costeiro-Catalás:Turó de l’home 1.706 m.

– Cordilleiras Béticas: Mulha-cén 3.479 m.

4. En Galicia podemos distinguir:

– Relevo de montaña: Acha-mos o Macizo Galaico quese divide en dous conxuntosde serras que atravesan Ga-licia. Son as Serras Orientaise as Sudorientais.

– Relevo de chaira: En Galiciapodemos achar chairas inte-riores a máis de 500 m,depresions, e chairas litoraispróximas á costa. Exemplos:A Terra Chá na provincia deLugo ou a Chaira de Bergan-


Espacial 1 Localizar os territorios e límites que forman España.

3 Nomear as cordilleiras que se sitúan arredor da Meseta e as cordilleiras que están máis lonxe.


COMUNICACIÓN

LINGÜÍSTICA Coñecer e definir conceptos e vocabulario relacionado coa materia.

Escribir o nome das dúas grandes depresións peninsulares e dos dous sectores nos que se divide a Meseta. Act. 1 e 2

MATEMÁTICA E


E TECNOLOXÍA


Recoñecer, identificar e localizar xeograficamente os elementos do relevo español e galego. Acts. 1 a 4

APRENDER A

APRENDER Integrar e organizar a información a través de táboas.

Elaborar un cadro coas diferentes cordilleiras de España e contestar as preguntas. Act. 3

DIXITAL Interpretar información expresa-da en diferentes linguaxes textuais e gráficas.

Ler, observar as imaxes e comprender a información relacionada co relevo de España. Acts. 1 a 4

3-9

tiños, na provincia da Co-ruña.

– Relevo de costa: Galicia tenun extenso litoral bañado po-lo océano Atlántico e o marCantábrico. Nelatopamos rí-as e vales fluviais inundadospolo mar. Exemplos: ría dePontevedra e ría de Vigo.


1. Observa e compara as fotogra-fías do Macizo Galaico coa dosPireneos.

a) Que diferenzas hai entre unha eoutra? Cales son os seus picosmáis altos respectivamente?

Solución.

a) O Macizo Galaico está com-postopor montañas non moi elevadas,e as súas formas, como se apre-cia na fotografía, non son escar-padas, senón suaves.

Os Pireneos é unha cordilleiraelevada e escarpada.

O pico máis alto do Macizo Galai-co é Cabeza de Manzaneda con1.781 m. O pico máis alto dos Pi-reneos é o Aneto con 3.404 m.


1. Por que dicimos que os Pire-neos son unha fronteira natural?

Solución. Respuesta personal. Amodo de exemplo:

Podemos dicir que os Pireneos sonunha fronteira natural en primeirolugar porque administrativamenteinfluíron na división entre dous paí-ses como son España e Francia.

De feito, esta cordilleira está si-tuada en tres países ao mesmotempo. Estes países son España,Francia e Andorra.

Non é o único exemplo dun sistemamontañoso que funcione como fron-teira natural, igual que atopamoscasos de ríos ou outras correntesde auga que tamén son fronteirasnaturais. Podemos falar de exem-plos como os Picos de Europea,que están en varias provincias ou orío Sil, que marca a fronteira entreas provincias de Ourense e de Lu-go en parte da súa extensión.


■ http://www.tiching.com/99786 – Podemos utilizar este recurso para que o alumnado repase o relevo de España.

Consiste nun mapa interactivo onde o alumnado ten que pór o nome correcto do lugar que se indica.

A continuación, pedirémoslle ao alumnado que elabore un esquema xeral sobre o relevo de España onde indiquen e describan as características xerais.

LIBRO DIXITAL



3-10

Pgs. 22-23 ¿Qué es un plano?


■ Estudaremos as rochas e os mi-nerais que forman parte da codiaterrestre.

● Analizaremos cales son as pro-piedades que diferencian unsminerais doutros.

● Clasificaremos as rochas enfunción da súa orixe en: sedi-mentarias, magmáticas e meta-mórficas.


1. Os minerais son materiais natu-rais inertes.

Para distinguir uns mineraisdoutros hai que observar assúas propiedades, isto é, a súaforma, brillo, dureza e cor.

2. As rochas son materiais natu-rais inertes que se caracterizanpor estar consti-tuídas habitual-mente por máis dun mineral.

As rochas clasifícanse segundoa súa orixe:

− Rochas sedimentarias.

− Rochas magmáticas.

− Rochas metamórficas.

3. As rochas sedimentarias proce-den de anacos doutras rochasque foron transportados polaauga, o xeo ou polo vento e quese consolidaron.

Tamén poden xurdir de restosde seres vivos que, ao longo demoitísimo tempo, se solidifica-ron.

As rochas metamórficas son ro-chas magmáticas ou sedimen-tarias que quedaro enterradas agran profundidade e que setransformaron en novas rochasdebido ás altas tempetauras ásque estiveron sometidas.

4. O granito está formado por tresminerais:

− Cuarzo.

− Feldespato.

− Mica.

A cor é a propiedade que nospermite distinguir o granito dou-tros minerais.


Naturalista 4 Identificar e nomear os minerais que contén o granito.

Intrapersoal 4 Explicar como distinguir os minerais que ten o granito.

5 Elaborar un álbum fotográfico de minerais e rochas.


COMUNICACIÓN

LINGÜÍSTICA Expresarse por escrito con corrección ortográfica, sintáctica e gramatical.

Ler, comprender e responder as preguntas para desenvolver a comprensión relacionada cos co-ñecementos da área. Acts. 1 a 3

MATEMÁTICAS E


E TECNOLOXÍA

Analizar os materiais que forman a nosa redonda física.

Aprender, descubrir e familiarizarse cos minerais, rochas e coa súa natureza. Acts. 1 a 5

APRENDER A

APRENDER Buscar información en diferentes fuentes de consulta.

Consultar na Internet e elaborar un álbum de fotografías de minerais e rochas coas indicacións. Act. 5

DIXITAL Utilizar as TIC para obter e expresar contidos.

Buscar información na Internet para coñecer e clasificar as distintas rochas e minerais. Act. 5

3-11

5. Actividade persoal


1. Imos reforzar os conceptos con-testando as seguintes preguntas:

a) Como cres que cambian as ro-chas e os minerais?

b) Dá algúns exemplos de rochasmetamórficas, magmáticas esedimentarias.

c) Cal é a orixe das rochas mag-máticas?

d) Que é un xacemento?

e) En que se diferencia unha ro-cha dun mineral?

Solución.

a) As rochas están continuamenteformándose, construíndose evariando.

As rochas e os minerais cam-bian por efecto da erosión quepode estar producida pola auga,ou polo vento, que transporta osmateriais dun lugar a outro epolo xeo.

Outro factor que transforma asrochas e minerais é a sedi-mentación.

b) Rochas metamórficas: cuarcita,lousa e mármore.

Rochas magmáticas: granito,pedra pómez e basalto.

Rochas sedimentarias: arxila, pe-dra de gra e caliza.

c) Cando o magma (material quehai no interior da Terra) sae aoexterior a causa das erupciónsvolcánicas, arrefríase e solidifí-case, dando lugar ás rochasmagmáticas.

d) É o lugar onde se encontran deforma natural rochas e minerais.

e) Resposta persoal.


1. Investiga na Internet para con-testar esta pregunta:

a) Que é un fósil? Como se pe-trifica?

Solución. Resposta persoal.


■ http://www.tiching.com/727973 – Este recurso permítenos ampliar información sobre os minerais e as rochas. Nel podemos achar a descrición das características xerais de cada un deles e tamén ofrece a posibilidade de realizar actividades de repaso do tema.

A continuación pedirémoslle ao alumnado que realice a procura dalgún mineral ou rocha para amosárllelo aos seus compañeiros e que lles explique as súas características.

LIBRO DIXITAL



3-12


■ Gran parte dos obxectos de usocotián obtéñense a partir de rochase minerais.

■ Neste apartado aprenderemoscomo se obteñen, que uso facemosdeles e que impacto ambiental pro-voca a súa extracción.


1. As minas utilízanse para extraeros minerais dun xacemento.

As minas subterráneas son a-quelas que se encontran baixoterra.

As canteiras son xacementosque se encontran na superficieterrestre, das cales se extraenrochas que se destinan á cons-trución.

2. A explotación mineira provocaos seguintes problemas am-bientais:

1. Destrúe o terreo onde se si-túa a mina.

2. As minas e canteiras modifi-can o relevo.

3. Destrúen a vexetación e al-teran a vida de moitos animais.

4. Provoca contaminación acús-tica.

5. Xera gran cantidade de resi-duos.

3. Os metais son minerais que secaracterizan por ser moi resis-tentes e bos condutores da ca-lor.

Os metais teñen múltiples a-plicacións. Debido á súa resis-tencia empréganse en moitosprocesos industriais, constru-ción de ferramentas, de auto-móbiles, infraestruturas, etc.

4. Estas son algunhas das utilida-des dos minerais e das rochas.

1. Para obter electricidade. Al-gúns minerais pódense utilizarcomo combustible. Como por e-xemplo, o carbón que se utilizanas centrais térmicas e o u-ranio, nas centrais nucleares.


Intrapersoal 6 Averiguar o mineral que se utilizou na fabricación dos obxectos que aparecen nas imaxes.


COMUNICACIÓN

LINGÜÍSTICA Desenvolver a comprensión lectora e analizar o contido dun texto.

Ler, comprender e asimilar a infor-mación relacionada cos coñece-mentos da área. Acts. 1 a 4

MATEMÁTICAS E


E TECNOLOXÍA


Observar as imaxes e averiguar o mineral utilizado na súa fabricación. Act. 6

APRENDER A

APRENDER Esforzarse para resolver activi-dades de crecente complexidade.

Consultar na Internet e elaborar unha ficha que inclúa as propiedades, usos industriais e a reciclaxe de residuos. Act. 5

SENTIDO DE INICIATIVA

E ESPÍRITO

EMPRENDEDOR

Adquirir o gusto por ampliar os coñecementos e investigar.

Coñecer, ampliar e adquirir máis conceptos relacionados co temario da unidade. Acts. 5 e 6

DIXITAL Obter información de imaxes e fotografías.

Deducir de que materiais están feitos os obxectos das imaxes. Act. 6

3-13

2. Na construción. Utilízanserochas para construír estradas, edificios, etc. Destas rochas ob-téñense elementos construti-vos, como ladrillos, mármore, xeso, etc.

3. Na industria. Dalgúns mine-rais extráense metais que se empregan na industria (ferro, en maquinaria, aluminio, en vehí-culos e envases e cobre en ca-bles, tuberías, etc.)

Doutros minerais pódense fabri-car, medicamentos, deterxen-tes, etc.

4. En ouribaría. Algúns mine-rais pola súa cor e brillo uti-lízanse para elaborar xoias.

O uso que facemos dos mine-rais e das rochas depende das súas propiedades. Así pois, en función disto dámoslles unha fi-nalidade ou outra.

5. Actividade persoal. A modo de exemplo. O aluminio.

1. Propiedades: non magnético, resistente á corrosión, dútil e maleable, fácil de decorar, im-permeable á auga, á luz e aos olores, fácil de reciclar, máis barato de reciclar que de fa-bricar, a súa reciclaxe é boa, e-conómica e ecoloxicamente.

2. Usos industriais: utilízase en sectores como o transporte, os envases, a construción e a me-dicina.

3. Reciclaxe dos residuos: O a-luminio empezou a reciclarse desde que se empezou a fabri-car.

O aluminio pode reciclarse in-definidamente sen que perda as súas propiedades.

6. Obxectos de uso cotián.

1. Cravos: ferro.

2. Cables: cobre.

3. Sal: sal mineral, halita.

4. Lata de refresco. aluminio.

5. Xices de cores: xeso, arxila branca, caolín.

6. Ladrillo: arxila.

7. Termómetro: mercurio

8. Lapis de cores: caolín, talco e xiz.


■ http://www.tiching.com/728011 – Este enlace contén unhas animacións que resumen os contidos sobre as rochas e minerais que vimos neste tema

Débese seleccionar o apartado Rochas e minerais. Dentro del encóntranse dúas animacións explicativas e tres actividades para consolidar os coñecementos. O apartado Minas contén información sobre a utilidade e extracción de rochas e minerais.

LIBRO DIXITAL



3-14


■ Este apartado consta de:

● Un esquema conceptual que or-dena os temas que se traba-llaron.

● Un exercicio no que se repasanos contidos do tema.

● Exercicios en relación aos mine-rais e ás rochas, e aos obxectoscotiáns que nos rodean.

● Finalmente o alumnado relacio-nará as unidades do relevo cosseus nomes.


1. A resolución do esquema, de es-querda a dereita, queda do se-guinte xeito:

O RELEVO TERRESTRE

ten,

formas distintas

Continentais, en España,

– cordilleiras: Cordilleira Cantá-brica, Pireneos, Sistema Cen-tral, Sistema Ibérico, SerraMorena, Cordilleiras Béticas.

– chairas: Meseta, Depresióndo Ebro, Depresión do Gua-dalquivir.

Costeiras, en España,

– arquipélagos: balear, canariofórmase por,

fenómenos naturais,

Movemento de placas,

provoca,

− pregamentos.

− fallas.

− fosas.

Erupcións volcánicas.

Erosión.

Sedimentación.

fórmano,

minerais

Propiedades, como,

− forma

− brillo

− dureza

− cor


Espacial 5 Relacionar os diferentes relevos de España co nome propio que lles corresponde.


COMUNICACIÓN

LINGÜÍSTICA Coñecer e definir conceptos e vocabulario relacionado coa materia.

Coñecer e definir conceptos e vocabulario relacionado coa materia.

Ler, completar os espazos baleiros coa información relacionada coa área. Act. 2

Comprender as oracións e averiguar de que rochas e/ou mineral se trata. Act. 3

MATEMÁTICAS E


E TECNOLOXÍA



Observar a ilustración e identificar os distintos materiais cos que están fabricados os obxectos cotiáns. Act. 4

Relacionar, xogar e aprender os nomes propios dos relevos de España. Act. 5

APRENDER A

APRENDER Organizar, memorizar e recuperar a información obtida.

Copiar o mapa conceptual no caderno. Act. 1

3-15

rochas

Tipos, como,

− sedimentarias

− magmáticas

− metamórficas

Usos, para,

− obter electricidade.

− industria.

− construción.

− ourivaría.

2. As frases completas son estas:

● O relevo das Terra presentaformas distintas. Se é conti-nental observamos, por exem-plo, cordilleira, montaña, val,chaira e meseta. Se é litoral,vemos illas, arquipélagos, ca-bos, golfos, deltas e praias

● En España destacan unidadesdo relevo montañoso, como osPireneos, a Cordilleira Cantá-brica, o Sistema Central e oSistema Ibérico; e do relevochan, como a Meseta, a de-presión do Ebro, e a depresióndo Guadalquivir.

● As formas da codia terrestrexurdiron polo movemento dasplacas, polas erupcións volcá-nicas e polo efecto da erosión eda sedimentación.

● As rochas están formadas habi-tualmente por máis dun mine-ral. Hainas de diferentes tipos:sedimentarias (como a arxila),magmáticas (como o basalto) emetamórficas (como o már-more).

3. Identifica o mineral ou a rocha:

● Mineral de forma irregular e bri-llo metálico moi apreciado enourivaría. Ouro.

● Rocha sedimentaria xurdidados restos dos seres vivos.Carbón.

● Ten cor dourada e brillante epresenta formas cúbicas. Pirita.

● Rocha magmática formada portres minerais facilmente visi-bles. Granito.

4. Actividade persoal.

5. Actividade persoal.


■ http://www.tiching.com/728012 – Podemos utilizar este recurso a modo de repaso do tema. Nel encontraremos diferentes imaxes onde o alumnado ten que cubrir os diferentes espazos baleiros cos conceptos que sexan correctos.

A continuación pedirémoslle que realicen un esquema resumo do tema que se tratou.

LIBRO DIXITAL



3-16


TICHING WEBS

http://www.tiching.com/81374 https://www.youtube.com/watch?v=q4bhvos3iyg

http://www.tiching.com/99786 http://serbal.pntic.mec.es/ealg0027/esporog2e.html

http://www.tiching.com/688561 https://www.youtube.com/watch?v=zwBkG64qO-8

http://www.tiching.com/727970 https://www.youtube.com/watch?v=oERsNeqxqmg

http://www.tiching.com/727973 http://recursostic.educacion.es/multidisciplinar/wikididactica/index.php/Rocas_y_minerales

http://www.tiching.com/728011 http://cplosangeles.juntaextremadura.net/web/edilim/curso_4/cmedio/el_suelo/index.htm

http://www.tiching.com/728012 http://webdelmaestro.com/category/segundo-ciclo/conocimiento-del-medio-segundo-ciclo/el-relieve-y-las-rocas

http://recursostic.educacion.es/multidisciplinar/wikididactica/index.php/Rocas_y_minerales

http://cplosangeles.juntaextremadura.net/web/edilim/curso_4/cmedio/el_suelo/index.htm

Documents

01 G Sociais 4 ODauladecarmela.com/wp-content/uploads/2018/10/Sociais_4...3-3 canteira, cortan o mármore con ferramentas tan sinxelas como un cincel e cuñas de madeira para romper