1. PLASTIKOAK, ZUNTZAK, HARRIAK ETA ZERAMIKAKteknodbh.eu/attachments/article/72/unit 1 plastikoak.pdf · Larraintzar DBHI. Teknologia mintegia. 1

Larraintzar DBHI. Teknologia mintegia. 1 . UNITATEA. DBH 3

1

Izena___________________ Abizenak _____________________________________________

Maila eta taldea _____________ Data ______________________ Nota ______________

1. PLASTIKOAK, ZUNTZAK, HARRIAK ETA ZERAMIKAK

1 .

Plastikoen identifikazioa kodeen arabera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Plastikoek badute kode bat bere identifikazioa eta ezaugarriak errazteko. Behatu ondorengo taula:

Izena Siglak Ikurrak eta zenbakia

Polietileno tereftalatoa PET

Dentsitate altuko polietilenoa

HDPE

Polivinilo kloruro PVC

Dentsitate baxuko polietilenoa LDPE

Polipropilenoa PP

Poliestirenoa PS

Bertze plastiko batzuk --

. Siglek murrizten dute plastiko zehatz baten ingelesezko izena. Jada ikasi dugu horietako batzuk. Adibidez, PVC polivinilo kloruroa da.


2

. Ikurrak erlojuaren orratzen norabidean dauden gezitxoak dituen hirukia da. Informatzen du erabilitako plastikoa birziklagarria dela. . Ikurraren barrualdean idatzita dago zenbakia, plastiko mota identifikatzen duena. Ikusi ahal duzunez koadroan, mota bakoitzari dagokio zenbaki bat.

Adibide honek adierazten du gure objektua poliestirenoz fabrikatua dela eta birziklagarria dela. Siglak ager daitezke ikurraren barruan, zenbakia ordezkatuz.

Bilatu eta identifikatu zerrendan proposatzen diren plastikoz fabrikatutako hamar objektuen kodea eta bete ezazu koadroa. a) Zein da objektuen zerrendan gehien errepikatzen den plastikoa? b) Zein beste erabilera du?

Objektua

Kodeak

Siglak Ikurrak eta zenbakiak

Identifikazioa

Ur botila

Plastikozko jostailua

Janaria paketatzeko bandeja

Supermerkatuko poltsa

Aho-zapien bilgarria

Sakotontzia (fiambrera)

Etxetresna elektrikoaren karkasa

Zaborrontzia

Garbigarri baten ontzia

Ontziak eta platerak


3

2 . Behatu ondorengo marrazkiak. Zein propietate bereizgarriak izan behar dituzte hurrengo produktuak fabrikatzeko erabili diren material plastikoak?


4

3 .

Plastikoen propietate espezifikoak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Unitatean ikusi dugunez, hainbat propietate komunean dituzte plastiko gehienek. Hala eta guztiz ere, bertze batzuk plastiko zehatz batzuen espezifikoak dira eta batetik bertzera aldatu egiten dira, hala nola, gogortasuna, elastikotasuna, zailtasuna… Gogoratuko ditugu hainbat propietate, aurreko ikasturteetan ikasi ditugunak, eta material batek baduen ala ez konprobatzeko erabili ahal ditugun prozedurak.

1. Bere galdagarritasuna (tenperatura igotzean egoera solidotik likidora pasatzeko materialen ezaugarria) konprobatuz, jakin ahal dugu plastikoa termoplastikoa edo termoegonkorra den. 2. Gure material plastikoen gogortasuna konparatu ahal dugu material edo tresna berdinarekin marratuz, adibidez, altzairuzko punta batekin. 3. Erresistentzia mekanikoa esperimentatzeko, materialak konpresio, trakzio, makurdura, bihurdura eta ebakidura esfortzuen menpe jarri behar ditugu. 4. Gogoratu material baten dentsitatea dela bere masa eta hartzen duen bolumenaren arteko erlazioa:

dentsitatea = masa / bolumena

Bi materialen dentsitatea alderatzeko, egin dezakegu esperimentu soil bat, hau da, ur bolumen zehatz batean sartzea eta bere flotagarritasuna aztertu.

Aukeratu bi material plastiko eta bete ezazu hurrengo koadroa BAI/EZ aukerak inguratuz borobil batez, propietate bakoitza dagokionean. PROZEDURA zutabean, jarri beharko duzu nola asmatu duzun: esperimentu xumea eginez, zentzumenak erabiliz (ikusmena, ukimena…), informazioa bilatuz…

EZAUGARRI FISIKOAK

PROPIETATEAK

MATERIALAK PROZEDURA

Optikoak

Termikoak

Gardentasuna

Opazitatea

Zeharrargitasuna

Distira

Galdagarritasuna

Soldagarritasuna


5

4 . Identifikatu marrazki hauetako bakoitza dagokion plastiko konfirmazioa teknika bakoitzarekin plastiko motaren arabera, eta ondoren, azaldu zein prozedura jarraitu behar den teknika bakoitzean:

Mekanikoak

Elastikotasuna

Plastikotasuna

Gogortasuna

Zailtasuna

Hauskortasuna

Erresistentzia mekanikoa

Bertze batzuk

Dentsitatea


6

a)

b)

C)

d)


7

5 .

Ehunen etiketak ........................................................................................................................................... Edozein material edo arropatako etiketan erreparatuz gero ikusiko duzu bertan agertzen direla bai bere osagaiei buruzko informazioa bai kontserbatzeko instrukzioak.

• Konposizioari dagokionean, zehazten dira ehunak egiteko erabilitako lehengaiak edota materialak (kotoia, poliesterra, nailona, poliamida, artilea, zeta…)

• Kontserbazioari dagokionean, sinboloen bidez azaltzen da nola tratatu ehun-mate rialak egoera onena mantentzeko eta kontserbatzeko (garbiketa, lixatzea, idortzea…)

Ondorengo koadroetan azaltzen da sinboloen esanahia:

Garbiketa eragiketa

Ikurra Esanahia

Garbiketa eskuz edo makinaz. Gurutze batek sinboloaren gainean erran nahi du ezin dela garbitu; aplikatzen da larru-, metalezko materialetan.

Kubetaren barruan dauden zifrek adierazten dute garbitzeko tenperatura maximoa.

Kubetaren azpian dagoen lerroak adierazten du ez dela asko astindu behar.

Eskuz egindako garbiketa besterik ez da onartzen

Zuritzeko aukerak

Ikurra Esanahia

Hiruki batek adierazten du lixibarekin tratatzeko posibilitatea. Gurutze bat gainean duenean ez da lixibarik erabili behar.

Lixiba erabili kotoizko arropa zurietan bakarrik

Lixatzea

Ikurra Esanahia

Lixatzearen sinboloa. Barruan dauden puntuak adierazten dute lixatzeko tenperatura maximoa. Gainean jarritako gurutze batek adierazten ez dela lixatu behar.

Plantxaren barruan dagoen puntu batek gomendatzen du lixatzea 110 ºC tenperatura maximoan. Lixatzea leuna da, zeta edo poliamida edo akrilikoa duten ehunentzako.


8

Plantxaren barruan bi puntuek gomendatzen du lixatzea 150 ºC tenperatura maximoan. Lixatzea beroa da, artilea, poliester edo rayonentzat.

Hiru puntuek adierazten duten tenperatura maximoa 200ºC da, liho eta kotoi ehunentzat.

Garbiketa lehorrean

Ikurra Esanahia

Biribil bat da garbiketa lehorrean adierazteko sinboloa. Sinboloaren gainean jarritako gurutze batek esanahi du ezin dela lehorrean garbitu.

Biribilaren barruan dagoen letrak adierazten du erabilitako disolbagarria: A→Edozein disolbagarri mota B→ Mineral motatako disolbagarria (trementina-esentzia edo aguarrasa) P→ Perkloroetilenoa

Idortzea makinan

Ikurra Esanahia

Barruan biribila duen karratuaren sinboloak zehazten du idorgailuan sar daitekeela arropa. Gainean jarritako gurutze batek adierazten du ez dela komeni lehorgailua erabiltzea.

Biribilaren barruan puntu batek adierazten du 110 ºC -ko tenperatura maximoa.

Biribilaren barruan puntu batek adierazten du 150 ºC -ko tenperatura maximoa.

Hautatu ehun materialekin egindako 4 produktu. Irakurri bere etiketak eta bete ezazu ondoko koadroa hautatutako objektua, bere konposizioa eta behar duen zainketa adieraziz:


9

Produktua

Konposizioa

Kontserbazioa

Ikurra Esanahia

Beste azalpenak:

Beste azalpenak:

Beste azalpenak:

Beste azalpenak:


10

6 . Ikertu eta osatu zementua eta hormigoiari buruzko galdera hauek:

a) Zementuari buruz Osatua: Eratze prozesua: Berezko ezaugarriak: Erabilerak:

b) Hormigoi armatuari buruz Osatua: Eratze prozesua: Berezko ezaugarriak: Erabilerak:

7 . Azaldu hurrengo prozedurak beira moldeatzeko ondoren agertzen diren irudien laguntzarekin:

Puzte automatikoa prozedura :


11

Flotazio prozesua eztainu bainu batean:

Artisaua- Puzketa:

8 . Zein harri edo zeramika materiala hautatuko zenuke hurrengo objektuak fabrikatzeko? Zehaztu horietariko bakoitzaren ezaugarriak.

Materiala: Propietateak:




12







Documents

1. PLASTIKOAK, ZUNTZAK, HARRIAK ETA ZERAMIKAKteknodbh.eu/attachments/article/72/unit 1 plastikoak.pdf · Larraintzar DBHI. Teknologia mintegia. 1