141

1 4 1 . z e n b a k i a . 2 0 0 7 k o a p i r i l a141

IRITZIA 4Nekane Txapartegi Nieve:Tortura isilpean

SINDIKALGINTZA 5-20Negoziazio kolektiboan,kontraerasorako ordua

ETB, obligada a negociarante el traslado a Bilbo

El Plan de Igualdad, en Bilbo

LABetik 21-25Uxune Tena, korrikalariaeta sindikalista

El euskara en los convenios colectivos

EUSKAL HERRIA 26-30Zirt edo zart egiteko unea

Gaindegiako Behatokia,martxan

MUGAZ KANPO 31Chipre, el último muro deEuropa

13-16Inmigrazioa Euskal Herrian

29Azkorria gaztandegia, Zuberoaren

aukera berria

21. or

Apirilak 27

Maiatzaren Lehena

6-7

•Iraultzen 141 13/4/07 19:55 Página 1

Apirila Maiatzaagenda

2 2 0 0 7 k o A P I R I L A

Zuzendaria: Teresa Toda .Erredakzioa: Aiora Imaz, Maider JauregiMaketazioa: Joseba Mintegi. Inprimaketa: Bulkograf, S.A.L.Lege gordailua: S.S. 734-77Iraultzen aldizkariarekin kontaktuan jartzeko:Pokopandegi, 9; 2. 20018Donostia. Telf.: 943 32 64 67 /943 22 44 00.Posta elektronikoa: [email protected]

BAIONA Coursic Karrika, 13. 64100 Baiona. Tlf.00 33 559 59 50 20 BILBO Errekalde

Zumarkalea, 62, behea 48010 Bilbo. Tlf. 94 470 69 00 DONOSTIA Pokopandegi, 9; 2. 20018

Donostia Tlf.943. 22 44 00 GASTEIZ Fermin Lasuen, 13 behea -01001 Gasteiz Tlf. 945. 25 58 77

IRUÑEA Martxelo Zelaieta, 75 2A Atea; Iwer Etxea (antigua Matesa), B3 Lonja, 22 Bulegoa.

Iruñea, 31014. Tlf. 948. 22 11 30

ENERGIA NUKLEARRARI

BURUZKO JARDUNALDIA

Bilbon, Bizkaiko Batzar Nagusietako aretoan.

Goizeko 9etan.

20 ostirala

LANUZTEA, LAN OSASUNAREN ALDE

12etatik 13ak arte, ordubeteko lanuztea lan

istripuak salatzeko eta langileen bizi eskubidea

defendatzeko.

27 ostirala

AZKEN OSTIRALEKO ENKARTELADAK

Presoen eskubideen alde, ohiko tokietan.

27 ostirala

ZERGA JUSTUEN ALDEKO KANPAINA

PFEZ (IRPF) kanpaina ofiziala hasten denean,

LABek ekimen ezberdinak deituko du zerga

sistema justuaren alde. Erne deialdiekin!

4 tik aurrera

LANGILEON EGUNA

“Aldaketa garaia da, Autodeterminazioaz,

Euskal Herria gorrira” leloarekin.

Mobilizazioak eskualde guztietan.

1 asteartea


El 27 vamos a decir “¡basta ya!” a la impu-nidad e hipocresía que se viene dando conlos accidentes laborales. 129 muertos en elaño 2006 y más de cuarenta cuando salgaeste Iraultzen nos da la medida de una tra-gedia en la que parece no existen “culpa-bles” ni “responsables”. Quienes muerenson trabajadores, trabajadoras, y no em-presarios o altos cargos de las empresas. Personas muertas por la precariedad, lasubcontratación, los ritmos de trabajo... yla falta de inversión en seguridad y forma-ción. Cuestiones todas que tienen un ínicoresponsable: el sistema de producción y elmodelo de contratación que se impulsadesde la patronal. Hay que sacar más jugo a la contratacióneventual, hay que apretar más a las planti-llas en las condiciones laborales, hay queproducir más en menos tiempo.... y luegoviene el accidente, la muerte, la paraple-jía....; y ante toda esta situación, las ins-tituciones mirando para otro lado. Hacien-do estadísticas y, en muchas ocasiones,manipulando la realidad para dar coberturaideológica al empresariado. Por eso, tenemos que decir ¡basta ya!abriendo nuevas vías de denuncia y luchapor parte de sindicatos y trabajadoras ytrabajadores. Por eso, este año,coincidiendo con el día Internacional de laSalud Laboral, planteamos una huelga de 1hora en todas las empresas. Por dignidad,solidaridad y compromiso.

argizaiola

Aurtengo Maiatzaren Lehenean, gizartearen gehien-goa osatzen duen langileriaren behar eta nahiei eran-tzungo dien politika eta gizarte mailako aldaketa eska-tzera irten behar dugu kalera Euskal Herriko langileok.

Euskal langileriak bake eta konponbide demokrati-koen agertokia eskuratzeko aldaketa nahi du. Horreta-rako ezinbestekoa da esparru demokratikoa bermatukoduten akordio politikoak bideratuko dituen elkarrizke-ta eta negoziazio prozesua, non euskal nazioarekiko etabere borondate politikoarekiko errespetua trantsiziobaterako oinarri bilakatuko den eta, bide politiko etademokratikoetatik abiatuz, proiektu politiko guztiakposible egingo dituen.

Zapaterok, behin baino gehiagotan adierazi du “ba-keranzko bidea egin nahi duela”, baina hori ezinezkoaizango da legez kanpo uzten duen terapiaren eskutik,Euskal Herria subjektu politikotzat onartzen ez dutenoinarrietatik, alegia. Zentzu horretan, epaitegietakoazken jardun politikoak zuzeneko kolpeak dira, kon-ponbide politiko demokratiko eta barneratzaileetanaurrera egin ahal izateko beharrezko diren gutxienekobaldintza demokratikoentzat.

Baina, aldi berean, euskal langileriak eredu neolibe-rala indargabetzeko eta gizarte eredu alternatiborako

bidea irekitzeko aldaketa nahi du. Administrazioenekonomia eta gizarte mailako politikek gizarte ezber-dintasunak areagotzen eta lan eskubideak higatzen di-raute. Behin eta berriz aipatzen duten ekonomiarenhazkundearen atzetik ditugu txirotasuna, desberdinta-sunak, prekarietatea, gazte ustiatuak, edozelako bazter-keriak, lan istripuak… Hau da, hazkundea eta errenta-garritasuna batzuengan igartzen da, bai, baina beti erelaneko zein gizarteko baldintzetan zigortuak diren gai-nerako gizarte atalen bizkarretik.

Norbere zein talde mailan militantzia konpromisoakeskatzen dituen aldaketa behar dugu; enpresa eta gizar-te mailako berehalako aldarrikapenen aldeko egunero-ko borroketan, elkartasunezko ahaleginak garatzea es-katzen duen aldaketa hain zuzen. Aipatu aldaketak islaizan behar du eredu ez kontsumista baten aldeko kon-promisoan, hala nola, ingurumenaren babesean eta in-teres zehatzen ezpalekoa den ekonomia eta garraio ere-duari erantzuten dien azpiegiturei aurre egitean… Be-raz, aldaketak, konpromisotik eta borrokatik abiatuta,hedatuz eta garatuz joan behar du.

Gure asmoa da aldaketa aipamen eta nahi hauek ai-tzineko tokia izatea datorren Maiatzaren LehenerakoLABek Euskal Herri osorako egindako deian.

Aldaketarako ordua

2 0 0 7 k o A P I R I L A 3

“Norbere zeintalde mailanmilitantziakonpromisoakeskatzen dituenaldaketa behardugu”


esandakoak

4 2 0 0 7 k o A P I R I L A

iritzia

“Nunca es suficiente, porque si medejasen pedir, yo preferiría tenerel 0% de impuesto”

José Ramón BenitoEmpresario, presidente de Docuworld, sobre la rebaja del Impuesto de Sociedades. 2 de abril de2007

“Es insuficiente pero importante.Históricamente, siempre que sehan adoptado medidas así, larecaudación para el gasto social uotras cuestiones ha crecido”

Mikel LazpiurPresidente de Confebastk, sobre la rebaja delImpuesto de Sociedades. 2 de abril de 2007

“Diru arazoak sahiesteko bi bidedaude: edo langileei gehiagopagatu edo zerga gehiago kobratuugazabei. Aberastasuna badago.”

Antton BorjaEHU-ko Ekonomia irakasle, pentsio publikoen etorkizunari buruz. 2007ko martxoaren 30ean

Denak balio du Euskal Herriaren aurka. Kolore eta mota guztietako erasoak. Gure herriaren eta euskaldu-non eskubideak defendatzeari “terrorismoa” irizten diote batzuek, Euskal herritarrak komisariatan inpunitateosoz torturatzen gaituztenean isilik egoten diren “demokrata” horiek alegia.

Berriro ere, Joseba Arregi, Esteban Muruetagoiena eta beste sei euskal herritar erail zituen makinaria osoakbizirik dirauela ikusi ahal izan dugu. Orduan bezala, azken asteotako Gipuzkoan eta Nafarroan gertutako atxi-loketak salbuespenezko neurri eta legediz beteriko errepresio estrategia baten barruan eman dira. Egunerokolan tresna gisa, torturapean lortutako deklarazioak erabiltzen dituen gerra tribunalak, Audientzia Nazionalak,ahalbidetuak eta babestuak.

Duela hilabete gutxi EA, PNV eta Aralarrek, torturatuok egindako eskaeraren ondorioz, besteen artean, in-komunikazio errejimenarekin amaitu beharra zegoela onartu zuten. Eusko Legebiltzarrean torturarekin behinbetikoz bukatzeko hartutako erabakiarekin gauzak aldatu zirela uste genuen, baina isiltasuna oraingoan ere na-gusi. Horrela, TATeko kideak atxilotuen senideak lagundurik Legebiltzarrera bertaratu ginen, atxilotuen inko-munikazio egoeraren aurrean gure kezka azaltzeko eta tortura arriskuen aurrean zerbait egin zezaten eskatzeko.Batzuen aldetik hitz politak bakarrik, beste batzuk gurekin biltzeari ere uko, PNV kasu. Hori gutxi balitz, ezkerabertzaleari ETAren aterkipetik aldentzea eskatzen dutenek torturaren erabilpena justifikatu zuten gure aurre-an. Joseba Egibarrek argi erakutsi zigun PNVk gauza bat sinatu baina torturen aurrean bestaldera begiratzenduela, torturaren erabileraren aurrean isildu egiten direla. Hori ez al da torturaren euritakoaren azpian gorde-

tzea? Horri nola deitzen zaio? “Zuzenbidezko estatu”batek tortura erabiltzeak zer izen du?

Aterkiaren estalpean, agintari politikoen lagun,hedabideak. Guardia Zibilak atxilotuak bortizki tor-turatzen zituzten bitartean, bertsio poliziala bere egi-nez, etengabeko filtrazioak atereaz jardun dute. Ezdute lerrorik eskaini pertsona batek bere burua etalagunak nola inkulpatu ditzaketen argitzera. Beraienlana jendea kriminalizatzera mugatu da. “Gure tele-bista publikoak” ere, ETBk, kezka gehiago zuen atxi-lotutako baten senideen buzoieko irudiak botatzeaz,komisarian jasotzen ari ziren tratuaz baino. Zoritxa-rrez, muntaia juridiko-mediatiko-polizialak ezagu-nak dira gure herrian...

Egunotan “biktimen” errekonozimendua aho betez gora eta behera darabilten sasi demokratak, ez dira tortu-ratuotaz oroitu. Gu gatazkaren ondorioak jasan ditugun errepresaliatu politikoak gara eta ez dugu beraiek egi-ten duten “biktimismoaren” irakurketa eta erabilera interesatua egiten. Gure herriari zor zaion egia eta memo-ria historikoa berreskuratzea dugu helburu. 1978tik hona 7.000 tortura salaketa baino gehiago egon dira,Konstituzio espainiarra indarrean jarri aurretik beste hainbeste, aurten beste 13 gehiago... Zenbat gehiago?

Diru publikoarekin, gurea barne, kanpaina abian jarri dutenei, beraien leloa den galdera itzultzen diet: Ez algaituzue ikusi? Nik gehiago erantsiko nioke, ez gaituzue ikusi nahi. Baina alferrik zabiltzate, berandu baino le-hen aitortu beharko duzue tortura erabili duzuela berdeek, gorriek, urdinek... Agintariek publikoki, banaka,izen abizenekin errekonozitu beharko gaituzue.

Argi izan, torturatuok Euskal Herriak bizi duen gatazka politikoa gainditzeko ekarpena egitera gatozela. Tor-turak lekurik izango ez duen esparrua erdiesteko oinarri demokratikoak ezartzera goazela, torturaren erabilera-rekin amaitzera. Ez dugu torturatu bakar bat onartuko, ezta tortura isilarazten duten jarrerarik ere. Eta argiizan, gure duintasuna ez dutela hitz politekin ezta plakekin ere erosiko.

Tortura, isilpeanNekane Txapartegi Nieve,TATeko kidea

Torturen aurreanbestaldera begiratzendute, torturaren erabileraren aurrean isildu egiten dira


2 0 0 7 k o A P I R I L A 5

sindikalgintza

Egunero, lanean daudenean,beren bizia jokoan jartzen dutelangileek Euskal Herrian. Egunero,hainbatek istripua izaten dute.Hiru egunetik behin, bat hiltzenda. Urtean behin –apirilaren28an– lan istripuetaz gogoeta ofi-zialak egiten dira munduan zehar.Baina, lan istripuen arriskuei au-

rre egiteko, ezin da saltoka ibili,ezin dira alarmak piztu soilik zer-bait gertatzen denean. Mezu horihelarazteko, LABek ordubeteko la-nuztea deitu du hilaren 27rako. Bi-dea oso luzea da oraindik, bainalehenengo pauso emankorrak ezbadira egiten, inoiz ez gara helmu-gara iritsiko.

Gutxira, Maiatzaren Lehenarenhitzordua dugu: autodetermi-nazioa aldarrikatzeko, aldaketapolitiko eta sozialerako ezinbes-tekoa egiten zaigu.Maiatzean zehar, bada bestehitzordurik: lan arloan, negoziaziokolektibokoak; arlo politikoan,udal hauteskundeak.

Hitzordu garrantzitsuak,aldaketari begira


DONOSTIA. Garbiñe Aranburu (*)

erriro ere ate joka daukagu apirilaren 28a,lan osasun eta segurtasunaren nazioarteko

eguna alegia. Aurtengoan, larunbata izanik, mobili-zazio eta sentsibilizazio eguna aurreko egunera pa-sako dugu, apirilaren 27ra. Nazioarteko egun hau,sindikatuen agendetan langileen lan osasun eta se-gurtasun eskubideen urraketa salatzeko eta aldarri-katzeko ezinbesteko mugarria da.

Euskal Herriko langileok, inposatzen den ereduekonomiko neoliberalaren ondorioz, lan baldintzageroz eta kaskarragoak pairatu behar ditugu eta on-gizate estatua deritzon horretan ere atzerapauso na-barmenak ematen ari dira, gizarte eredu prekarioanagusitzen ari da, alegia. Zabaltzen ari den ereduhonetan, ahalik eta denbora gutxienean, ahal dengehien ekoiztu behar da eta ahal den kostu txikie-narekin, gainera.

Lan duina eta bizitza duina izateko eskubideaketengabe urratzen dira gure herri honetan eta ho-nen ondorio praktikoa lan segurtasunari eta lanosasunari dagokionean zera da: 3 egunetik behinlangile bat hiltzen da lan istripuz eta lan osasun es-kubidea ez dago inolaz ere bermatua. Egun orain-

Ezkerrean, Exekutiboko kideak, 27ko paroa azaltzen. Eskuinean, iaz hildakoen oroimenez piztutako kandelak.

6 2 0 0 7 k o A P I R I L A

27an lanuztea eta mobilizazioak

B

sindikalgintza

eta ondoriozko prebentzio neurrietan inbertitzeakostua den neurrian, ekidin beharrekoa da, eta be-raz ez da prebentziorik egiten. Hau dela eta, kasurikgehienetan istripuen arrazoiak ezagunak izan arren,saihesteko neurriak hartzen ez direnez, ekidin dai-tezkeen istripuak ez dira ekiditen.

“Ondo doan” jendarterik, ekonomia hazkundeaduen jendarterik ez dugu nahi, baldin eta hazkundehori prekarietatean eta jasangaitzak diren lan istriputasetan oinarritua badago eta gutxi batzuen mese-derako bada. Langileok ez dugu gure bizitza etaosasuna galdu nahi bakar batzuen irabazi ekonomi-koak handitzeko.

Aski da esateko unea iritsi da, lan munduan ger-tatzen ari den heriotza kopurua ikaragarria da. Iaz129 langile hil ziren lan istripuen ondorioz eta urte-tik urtera hobetzen ez den errealitate gordina da.Aurten dagoeneko 40 dira lan istripuz hildako lan-gileak.

Egoera honen aurrean salaketan etamobilizazioan urrats berriak, jauzi bat emateko be-harra ikusten dugu. Guztion arazoa delako, guztionparte hartzea garrantzitsua da.

(*) Lan Osasuneko nazio idazkaria

dik ere asko dira lan arriskuen ebaluaketa eta ondo-riozko prebentzio plana egin ez duten enpresak,egun oraindik langileen gehiengo handiak ez duosasunaren zainketa bermatua, estresa moduko ara-zo psikosozialak gero eta gehiago dira etab.

Hazkundea versus osasunaLanera joatea arriskutsua bilakatu da langileen-

tzat eta dirudienez hazkunde ekonomikoa man-tentzeko langileok ordaindu beharreko prezioa geu-re osasunaren galera da eta gehiegitan bizia bera ereutzi behar da. Hau al da lehiakortasuna eta produk-tibitatea mantentzeko langileek ordaindu beharre-ko prezioa? Ez al da prezio aski handia bakar ba-tzuen poltsikoak loditzeko?

Etekin ekonomikoak handiagoak izan daitezen,kostuak murriztu egin behar dira eta enpresarien-tzat lanpostuetan ematen diren arriskuak ebaluatu

Aski da esateko uneairitsi da, jauzi bat ematekobeharra ikusten dugu

Langileon bizia jokoan dagoelako


EraikuntzaLan istripuen %33 eraikuntzan gertatzen da.

Kostuak murrizteko eta enpresarien mozkinak are-agotzeko asmoz egiten diren kontratazio motakdira istripuen arrazoi nagusiak: aldi baterakotasuntasa altuak, azpikontratazio kateak, iruzurrezkokontratazioak, lanaldien luzatzea, lan erritmoak,epe oso mugatuko obrak, etab.

GarraioaSektore honetan prekarietatea da nagusi: eska-

riak eramateko epe oso motzak, 12 ordu baino ge-hiagoko lanaldiak egunero eta 65eko lan-asteakgehienetan... Beraz, neke kronikoa pairatzen dutelangileek. Nekeak trafiko istripuak izateko arris-kua areagotu egiten du; datuen arabera, trafiko is-tripuen %40 lan istripuak dira.

IndustriaHeriotza dakarten lan istripuen %25 industria

sektorean izaten da; baina horrez gain, industriandiharduten langileek apurka-apurka arazoak eragi-ten dizkien beste arrisku batzuk pairatzen dituzte:zarata, zama eskuz manipulatzea, mugimenduerrepikakorrak, jarrera bortitzak, produktu kimi-koen manipulazioa…

IrakaskuntzaIrakaskuntza sektoreko beharginek jasaten di-

tuzten gaitzen artean, ahotsaren galera da nabar-menena, aurrerapen tekniko eta zientifikoek eremurriztea lortu ez dutena. Bestalde, askotanordezkapenen planifikazio okerrak eragindako au-to istripuak izaten dituzte in itinere.

ZerbitzuakGehiegizko ordu, erritmo altu eta bezeroen

etengabeko eskariengatik antolatze-nahasteak dirasektore honetan pairatzen diren arazo batzuk. Na-gusien presioak zenbaitetan jazarpen moral edosexualeko kasu bihurtzen dira. Produktu kimikoakmanipulatzean arnas aparatuko, azaleko, eta beste-lako arazoak sufritzen dituzte.

AdministrazioaOsasungintza, zerbitzu sozial eta administrazio

publikoen mende dauden erakundeetan arriskupsikosozialak dira maizenak. Egoera hauen zerga-tia lan baldintza eta generoari lotutako rol soziale-tan aurki dezakegu. Ematen diren gaixotasunak“arruntzat” jotzeak ez du laguntzen sektore publi-koko langileen laneko gaitzak azaleratzen.

sindikalgintza

2 0 0 7 k o A P I R I L A 7

SektoreetakoarriskuakDONOSTIA. Iraultzen

l goteo es incesante. 129 trabajadores muer-tos en 2006 y en 2007 las cifras no cambian:

40 entre enero y el 11 de abril. En esta Euskal He-rria próspera y avanzada que nos pintan, cada tresdías pierde la vida una persona en su puesto de tra-bajo. Son los datos más llamativos, los que copan,evidentemente, los titulares de prensa. Pero junto aesas víctimas mortales, hay cientos, miles de perso-nas lesionadas: 529 graves y 64.897 leves durante2006 en Euskal Herria.

Tras las cifras están los peligros en el trabajo, des-de la falta de seguridad e higiene hasta las enferme-dades profesionales que aparecen traicioneramente,pasando por la precariedad laboral.

Pero por estas personas muertas y heridas no hayactos oficiales ni requerimientos institucionales alos responsables de esta sangría de vidas. Eso sí, el28 de abril, día internacional de la Salud Laboral,habrá palabras oficiales, incluso auto-felicitacionesporque se ha reducido la mortalidad –según cómose hagan las cuentas–. Y ahí se quedará casi todo; lafalta de actividad incisiva de las Administraciones,inspecciones de trabajo y otros organismos contralas causas de la siniestralidad laboral se prolongaráun año más, mientras trabajadores y trabajadoraspagan las consecuencias.

Por eso precisamente, LAB considera que el 28de abril debería convertirse en una jornada de lu-cha. Como este año cae en sábado, se ha optado poradelantarse un día y realizar una hora de paro yconcentraciones abriendo un camino de denuncia,compromisos y lucha por la salud laboral.

Es posible que, por el sector o empresa dondetrabajamos, no sintamos ésta como una cuestióncercana por la que hay que hacer algo. Sin embargo,nos afecta, y mucho. No sólo a nivel personal, poresos riesgos visibles o escondidos que pueden ace-charnos, sino como personas trabajadoras, parte dela clase trabajadora.

Reflexionar para actuarReflexionemos. Estamos ante una tragedia hu-

mana que no tiene responsables aparentes, que noestá suponiendo coste alguno para quienes marcanlas condiciones de trabajo, quienes sólo piensan ensus ganancias y en abaratar costes, apostando por laprecariedad, la subcontratación… Una situaciónque supone que trabajadoras y trabajadores acabenpagando un precio en sangre y salud para que lasempresas sean rentables, para que el empresariadoobtenga beneficios cada vez mayores sin invertir enseguridad, en formación, en renovación de equipose instalaciones. Para mantener esa alta rentabilidady beneficios se aplica –y se tolera– una sorda violen-cia estructural, a la que la patronal quita cualquiertipo de responsabilidad. La Administración se man-tiene en una actitud pasiva, sin apretar las tuercas aese empresariado.

No queda otro remedio: desde los lugares de tra-bajo hay que reclamar que cambien las políticas,medidas y sistemas que crean una situación que de-bería ser socialmente inaguantable.

Por solidaridad de clase, porque nos afecta direc-tamente, hay que movilizarse. Porque en ello nospuede ir la vida, la propia y la de quienes tenemos adiario trabajando al lado.

Movilízate… es por tu vida

De enero a abril han muerto ya 40 personas en accidentes laborales.Entre las causas, 10 por caídas de diversas alturas, 7 por aplastamien-tos o similar, y 6 accidentes o atropellos.

E


8 2 0 0 7 k o A P I R I L A

sindikalgintza

Apirilaren 3an egindako manifestazioa, Adegiren egoitzara bidean.

DONOSTIA. J. L. Rezabal (*)

La negociación colectivade 2007 se está desarrollandoen un escenario complicado.Siguiendo la estela de añosanteriores, la patronal ha lan-zado una ofensiva general,tanto en los contenidos comoen las formas. Con una im-

portante cobertura mediática, el empresariadoplantea propuestas que son una clara provocaciónpara el movimiento sindical.

Se niegan a pagar los atrasos salariales con efectoretroactivo y pretenden que los sindicatos legitime-mos con nuestra firma ese atraco patronal. No sólono acceden a reducir la jornada laboral, sino queplantean con total descaro el aumento del tiempode trabajo y de las horas de disponibilidad o flexibi-lidad horaria. Se niegan a acordar mejoras sociales,a dotar de estabilidad a las plantillas reduciendo losescandalosos niveles de temporalidad contractual, ala vez que niegan todo margen para limitar la sub-contratación y las perniciosas empresas de servicios.Los rácanos incrementos salariales ofertados noguardan proporción con los beneficios, que estáncreciendo de forma desorbitada.

En lo referente a las formas, la prepotencia patro-nal es cada vez mayor: utiliza el chantaje sin disimu-lo, amenaza con deslocalizar las empresas, lanza ul-timatums impropios de quienes reclaman “más diá-logo social”, manda recomendaciones a las empre-

Negociación colectiva

Organizar la contraofensiva

DONOSTIA. M.J.

LABek egindako deialdiari erantzunez, ehunka lagun bildu zen apirilaren 3an Anoetako estadioaren in-guruan. Aldarrikapenekin batera, salaketa egitea ere bazen asmoa, negoziazio kolektiboan patronalak duenjarrera salatzea, eta horrexegatik, Adegiren egoitza izan zuten jomuga. Manifestazioa hasi bezain laster en-tzun ahal izan ziren hitzarmenen aldeko lehen oihuak; pankartak bakarrik ez, manifestariek ere adieraztenzuten mobilizazioaren arrazoia. Papergintza, eraikuntza, metalgintza, merkataritza... Hainbat sektoretakolangileak izanik, elkarrekin iritziak trukatzeko aukera izan zuten mobilizazioan.

Bizi-bizi egin zen bidea, eta biziak, baina era berean pisu handikoak izan ziren han, Adegiren egoitza au-rrean LABeko Komite Exekutiboko kide Garbiñe Aranburuk eta Rafa Diezek egindako interbentzioak.Gipuzkoako negoziazio kolektiboaren nondik norakoen irakurketa egin, patronalaren eta zehazki Adegirenjarrera salatu eta, beste behin, LABetik egiten den apustuaren garrantzia azpimarratu zuten: jokoan daudenhitzarmenek sektorearteko borroka behar dute, eta hor kokatu zen mobilizazio jendetsua.

sas para desactivar la respuesta sindical y, si hace fal-ta, se apoya en la coacción directa y en la represiónpolicial, tal como ha sucedido hace unos días en lahuelga del papel de Gipuzkoa.

Hay que hacerles cambiarLa patronal, con su actitud, está haciendo impo-

sible la revisión de los convenios colectivos. Está in-utilizando el principal instrumento de regulacióncolectiva de las condiciones de trabajo. Se aprovechade las ventajas que le ofrece la legislación estatal pa-ra consolidar la precariedad y de la injusta políticafiscal de las instituciones de aquí, siempre servilescon el empresariado. Está a gusto en la actual situa-ción, impulsando la individualización de las relacio-

nes de trabajo y, mientras tanto, “haciendo caja”.Esto tiene que cambiar. Es urgente organizar, con

la mayor unidad posible definida en contenidos yestrategias, una contraofensiva sindical para pararlos pies, para frenar, a un empresariado cada vezmás insaciable. Es vital reivindicar el valor de la mo-vilización y la lucha. Es necesario preparar larespuesta desde una perspectiva general, respetandolos ritmos de maduración de los conflictos en losdiferentes sectores y empresas, pero conscientes deque el reto pasa por recuperar terreno en el pulso declase y en la negociación colectiva, eje primordial dela acción sindical.

(*) Miembro del Comité Ejecutivo

Jose Luis Rezabal

Hitzarmenen alde, ugazaben ateraino


2 0 0 7 k o A P I R I L A 9

sindikalgintza

Como en años anteriores, LAB luchará por convenios que recojan todas sus reivindicaciones.

Iruñea. Estitxu UrtaranGasteiz. Eli Virumbrales

El reconocimiento de un marco laboral propiofigura como una de las principales líneas de inter-vención de LAB. Es especialmente importante lu-char para que todos los convenios de ámbito estataldejen de negociarse en Madrid y podamos afrontar-los en el ámbito que corresponde, Euskal Herria.

Uno de estos convenios es el de estaciones de ser-vicio. En Nafarroa, a diferencia de Bizkaia y Gipuz-koa, que tienen convenio provincial, se nos siguenegando la posibilidad de negociar las condicioneslaborales y sociales que realmente recojan la reali-dad de nuestro herrialde. Así nos lo ha hecho saberla patronal navarra ante el llamamiento que los sin-dicatos más representativos del sector (ELA, LAB,UGT y CCOO) le hicimos.

En LAB lo tenemos claro. Para poder mover a la

A por los convenios provincialesEstaciones de servicio de Araba y Nafarroa

Bizkaiko merkataritzako hitzarmena

patronal de su cerrazón, sólo hay un camino: la lu-cha y la movilización. En eso estamos, pero habráque ver hasta dónde están dispuestos a llegar esos

Mayo será un mes de reivindicaciones y luchapara las personas que trabajen en las estaciones deservicio Nafarroa y Araba. Los próximos 3 y 4 demayo, se celebrarán asambleas en Iruñea y en Tu-tera respectivamente, para tratar los pasos a dar.Desde el sindicato se hace un llamamiento paratomar parte en dichas asambleas, así como en lasmovilizaciones que se realizarán en Araba, porquelas condiciones laborales están en juego.

sindicatos que defienden una cosa en Madrid y otraen Nafarroa.

Creemos que es posible alcanzar los objetivos,porque tenemos realidades cercanas donde, a travésde la lucha desempeñada por el sector se consiguió,primero, tener derecho a decidir y, segundo, la me-jora sustancial de las condiciones laborales.

Asambleas en ArabaEn Araba desde hace mucho tiempo se ha reivin-

dicado un convenio provincial de estaciones de ser-vicio.

En el mes de abril de 2006 nos reunimos todoslos sindicatos y, gracias a la actitud abierta de todos,llegamos al acuerdo de elaborar una plataformaunitaria. En mayo convocamos asambleas y citamosa las empresas para el mes de junio, pero nuestrollamamiento no tuvo más respuesta que la del silen-cio. En setiembre volvimos a hacer un nuevo inten-to con la patronal, a la cual se le puso enconocimiento de la decisión de convocar una huel-ga para diciembre. En aquella ocasión acudió unrepresentante de la patronal, pero solamente paraimponer los servicios mínimos de cara a la huelga.No venía dispuesto a negociar absolutamente nada,y menos el convenio provincial.

La respuesta a la huelga de diciembre fue general,aunque tuviéramos que denunciar a alguna gasoli-nera en Gasteiz por sustitución ilegal del personal,algo que ha sido sancionado luego por laInspección de Trabajo.

Ahora, convocadas nuevas asambleas, se ha deci-dido retomar las movilizaciones, con el convenci-miento de que podemos y debemos alcanzar el con-venio por el que llevamos luchando desde durantetodo este tiempo.

Movilizacionesen mayo

DONOSTIA. Iraultzen

Merkataritza hitzarmenak (oihala, altzariak, me-tala eta orokorra) blokeatuta daude Bizkaian2005etik. Orain, CEBEK patronalak erabaki duhitzarmen horiek atzerapenik ez dutela izango; ho-rrek sektoreko langileei hitzarmenak ez berritzeazgain, galera ekonomiko handia ekarriko lieke.

Gauzak horrela, merkataritzan lanean dihardu-

ten langileei zuzendutako informazioa zabaltzekobilerak antolatu dituzte LABekin batera, ELA,UGT eta CCOO sindikatuek. Martxoan lau bileraegin dira: Artean, Max Centerren, Alde Zaharreaneta Indautxu gunean.

Informazioa zabaltzeaz gain, mobilizazioei ereheldu zaie. Orain arte elkarretaratzeak egin diraBermudez dendaren aurrean —honen jabea metalmerkataritzako patronalean baitago—, Artean eta

Max Centerren, Zubiarten eta Gran Viako Fordendan. Azken honetako jabeek jakitera emanda-koaren arabera, CEBEketik ateratzeko erabakiahartu dute, hain zuzen ere, hitzarmena ez doalakoaurrera.

Apirila bukatu aurretik, hilaren 20an hain zuzenere, auto ilara antolatua ibiliko da Bilboko kaleetanzehar, 10:00etan San Mamesetik aterata. LABekbertan parte hartzeko deia egiten du.

Mobilizazioak, patronalaren asmoei aurre egiteko


Altis condamné

HENDAIA. Iraultzen

2005eko abenduko Iraultzenean azaldu bezala,Martine Poncelet, Champion supemerkatuko ku-txazaina arrazoi garbirik gabe kanporatu zuten.Hots, 2005eko irailean 3.440 euroko lapurretarenondoren, enpresak segurtasun prozedura ez errespe-tatzea leporatuta kale gorrian eman zuten. Egoerabidegabe hau salatu beharra ikusirik, LAB eta CGTsindikatuak, supermerkatuko bezeroekin batera ka-

lera irten ziren Ponceletek lana berreskuratu zezanirmo eskatuz.

Bere garaian, Martine Ponceletek, enpresaren im-mobilismoa ikusirik LABen sostenguarekin Prud’-hommesetara zuzendu zen eta azken honek bereerabakia, apirilaren 3an, arratsaldeko ordu-bietanezagutarazi zuen: jujamenduak dio kanporaketaarrazoi erreal eta serios gabe egina izan zela, ondo-rioz Hendaiako Champion supermerkatuko jabeden Altis elkarteak 40.000 euro ordaindu beharko

1 0 2 0 0 7 k o A P I R I L A

Kanporaketaren aurkako joan den abenduan Hendaian egindako manifestazioa.

40.000 euroko zigorra

sindikalgintza

Martine Poncelet avait été licencié il y a un etdemi par son employeur suite à un vol commisdans le coffre du magasin. On lui reprochait depas avoir suivi la procédure de sécurité. La caissièresoutenue par le syndicat LAB a porté l’affaire de-vant la justice, et le 3 avril elle a obtenu gain decause, le groupe Altis, propriétaire du supermar-ché Champion, a été condamné à lui verser40.000 euros.

Une fois la décision connu Martine Poncelet avoulu remercier le syndicat LAB qui a été auprèsd’elle durant toute la durée du procès et la clientè-le du supermarché qui n’a pas hésité à manifesterdans les rues d’Hendaye pour dénoncer ce licen-ciement abusif.

Champion

Las reivindicacionesllegan a la Delegación de Trabajo

Comercio de Nafarroa

DONOSTIA. Iraultzen

Los días festivos de Semana Santa no han sido ta-les para muchas de las personas que trabajan en elsector del comercio de Nafarroa: el 5 de abril, juevessanto, se encontraba entre los cinco festivos de aper-tura acordados este año entre la Federación de Co-mercio y las grandes operadoras.

Dos días antes, el sindicato entregó un escrito enla Delegación de Trabajo, con el fin de exigir que se

tomen las medidas legales oportunas (que se solici-tan en el mismo documento y que se exponen acontinuación) para dar respuesta a la situación queatraviesa el sector del comercio: en los últimos cincoaños el 7% de las tiendas se ha visto obligada a ce-rrar su negocio en Nafarroa, que es la comunidadautónoma con mayor número de superficie comer-cial ocupada por habitante.

Considerando que el Gobierno de Navarra estápotenciando a las grandes superficies comerciales en

detrimento de otro tipo de realidad comercial, tantoLAB como ELA pedimos, mediante el escrito, unapolítica comercial equilibrada donde puedan convi-vir los diferentes modelos comerciales. Al mismotiempo, se le solicita al consejero de Comercio y Tra-bajo que desde su departamento se le exijan al Go-bierno del Estado competencias plenas en materiacomercial y que regule en Nafarroa las 0 aperturas enfestivos, considerando que, por las características dela comunidad, no es necesaria la apertura en festivos.

dizkio Martine Poncelet langile ohiari, 30.000 eurokalte ordain, beste 10.000 euro kalte-domaia kale-ratze laidogarriagatik eta beste 700 euro dosier kos-tuak ordaintzeko.

Prud’hommesetako kontseiluak harturiko eraba-kiak poza eta lasaitasun handia ekarri dio MartinePonceleti ez baitzuen uste “epaileak hain urrun joa-nen zirenik”, poztasuna ere sentitzen da prozesuguzti honetan bere ondoan egon diren LABko ki-deengan. Auziaren emaitza jakin bezain lasterLABeko kideak besarkatu zituen Ponceletek eta es-kerrak eman nahi izan zizkien urte eta erdi honetansustengatu duten guztiei, “bai LAB eta baiHendaian manifestatu ziren bezeroak oso ongi por-tatu dira”.


2 0 0 7 k o A P I R I L A 1 1

sindikalgintza

Destrucción de puestos de trabajo.56 menos, llegando a una dimensión de 125 tra-

bajadores y trabajadoras.

Congelación/reducción salarial.Congelación salarial durante 4 años. La reduc-

ción salarial vendría por el efecto de la disminuciónde la prima de actividad.

Incremento de los ritmos de trabajo. Cambio del sistema de métodos y tiempos au-

mentando la carga de trabajo.

Aumento de flexibilidad laboral. Tanto en la movilidad funcional, (trabajos de in-

ferior categoría, cambio de puestos), como en mo-dificación de calendario, turno, horarios, trabajo ensábados, y bolsín de 80 horas.

Pérdida de derechos sociales. Recortes en aspectos como complementación de

IT por accidente y por enfermedad común, etc.

Kemeneko langileek mobilizazioak egiten jarraitzen dute zuzendarit-zak aurkeztu dien industria planaren aurka, besteak beste, 56 lagunkaleratzea aurreikusten baitu. Enpresa Hawart talde multinazionalekokide izatera pasatu zen orain sei urte, eta orduz geroztik altzarienekoizpenean zuen nagusitasuna galtzen joan da. Gasteizko lantegia-ren alde egiten ez duen plana da honakoa; ez da aposturik egiten ber-tako langileen lan postuak eta lan baldintza egokiak babesteko, etahorrexegatik, bestelako alternatibak jorratzeko eskatzen dio LABekzuzendaritzari.

GASTEIZ. Sección sindical de LAB

emen ha sido hasta hace poco la primeraempresa a nivel estatal en la fabricación de

muebles de oficina. Sin embargo, esa posición se haido perdiendo en los últimos seis años, a raíz de laalianza entre Kemen y Hawart, grupo multinacio-nal del cual pasó a formar parte la empresa. Lejosde conllevar una serie de aspectos positivos —líneasnuevas, apertura de nuevos mercados, eliminar du-plicidades, mejorar la comunicación, capacidad pa-ra negociar con proveedores y empresas auxiliares,sistemas de organización y de fabricación, apoyofinanciero etc.— esto le ha privado a la empresa dela red comercial y ha pasado de contar con unaplantilla de 350 personas a una de 190.

Ahora, la dirección de Kemen, encorsetada porlos límites de producto y de mercado impuestos porel grupo a nivel europeo, ha presentado un denomi-nado plan industrial que contempla, entre otrasmedidas, la destrucción de 56 puestos de trabajo.Se trata de un plan de ajuste, un plan draconiano,conservador, que busca equilibrar la cuenta de re-sultados con medidas insoportables para la plantillay que no han dado resultado en ninguna parte.

Se necesita otro planDesde LAB consideramos que no es ése un plan

de futuro que apueste por la planta y las personasque trabajan en ella. No se van a acometer las inver-siones necesarias para relanzar la actividad, asegu-rar los puestos de trabajo y mantener las condicio-nes de trabajo y de vida. Vemos necesaria la exigen-cia de un verdadero plan industrial y de futuro quepotencie la actividad y asegure los actuales nivelesde empleo y las condiciones laborales.

Consideramos que la apuesta de la multinacionalse debe concretar en un esfuerzo inversor que po-tencie productos actuales y especialmente nuevos,abriendo nuevos mercados geográficos y sectores demercado, impulsando desarrollos industriales máseficientes basados especialmente en tecnología re-novada. A partir de ahí se concretarán las necesida-des de los recursos humanos, su formación, su orga-nigrama, etc.

Finalmente, las condiciones de salida deberán ba-sarse en la voluntariedad y en un plan de prejubila-ciones; en el rechazo a toda medida traumática ytambién a la presentación de Expediente de Regula-ción de Empleo o listas de afectados “a dedo”.

Expediente en Kemen

El futuro está en juego

El plan y sus consecuenciasEl plan industrial de la empresa contempla las siguientes medidas:

K


an pankartarekin ateratzeak, oharrak, erakunde ez-berdinekin harremanak… kezkatu egin zuten zu-zendaritza, zer esanik ez inaugurazio ponpoxoa etahauteskundeak aurrean izanda. Leku aldatzea abuz-tuaren amaieran gauzatu nahi izatea ez zen taktikamakala izango EITBren aldetik, aurrean dituztenlangileen ordezkariak izango ez balituzte.

Halere, eta esertzera behartuta baziren ere, ez zu-ten onartzen kalte ordainik negoziatzera derrigortu-ta zeudenik, leku aldatzea ez delako “mugikortasungeografikoa”, ezta “lan baldintzen aldaketa nabar-mena” ere (LE 40. eta 41. artikuluak). Langileenmobilizazioak horretara bideratu ziren beraz,zuzendaritzak bere burua negoziatzera derrigortutaikusteko.

Zuzendaritza, behartutaAzkenean, PRECOra jo da. Langileen ordezka-

riek LABek egindako kontraproposamena bere egi-nez kontziliazioan aurkeztu zuten: negoziazioa de-rrigorrezkoa ez bazen ere, akordiorik egon ezeanPRECOko bitartekari batek erabaki zezala kalte-ordaina. Erantzuna espero zitekeena izan zen, La-kuako Gobernuari galdetu behar ziotela.

sindikalgintza

Negoziazioa derrigorrezko

Goiko argazkian, langile batzordean, Legebiltzarra-ren aurrean. Aldamenekoan, Iurretan egindako

elkarretaratzea.

Batzordearen negoziatzeko borondate ona argizelarik, nabarikoa zen zuzendaritzaren borondatetxarra. Ez soilik zuzendaritzarena, Eusko Jaurlarit-zarena ere, erantzuna ezezkoa izan zelako: ez dutelaPRECOren arbitrajerik ezta bitartekaritzarik onart-zen, nahiz eta Lan Hitzarmenak derrigortasuna ja-so. Hala ere, inaugurazio egunean gerta zitekeenazkezkaturik, negoziatzeko derrigortasuna onartu zu-ten, zergatik eta mugikortasun geografikoa delaonartzen dutelako.

Horretan dabiltza beraz gaur egun langileen etazuzendaritzaren ordezkariak, kalteak neurtzen etaordainak negoziatzen, PRECOn, apirilean amaitze-ko konpromisoarekin.

1 2 2 0 0 7 k o A P I R I L A

ETB, Bilbora

BILBO. Iraultzen

ETBren Bilboko egoitza berriaren inaugurazioa-ren glamourra kolokan izan zen egun batzuk lehe-nago, ETBko langileek greba eta mobilizazio deiaeginda baitzuten ordurako.

Zergatik doa ETB Bilbora, Iurretako egoitza ut-zita? Batetik besterakoaren atzean, interes asko da-go, eta gutxi dira izaera profesionalekoak. Duelabost urte, leku aldatzea erabakitzeko Zuzendaritzakargudiatu zuen Bilbon izanez gero, informazioakazkarrago landuko zirela; digitalizazio prozesua ezinzela Iurretan gauzatu toki faltagatik, bertako egoit-zaren handitzea oso garestia zela, batez ere ingurukolurren prezioagatik eta Iurretako udalak jarritakotrabengatik.

Bere garaian aitzakiak banan-banan errefusatuzituen langile batzordeak, zuzendaritzaren kontrae-sanak eta azpijokoa agerian utziz. Egoitza Bilboraeramanez gero informazioak lantzeko denborak la-burtu baino luzatu egingo ziren trafiko arazoeksortzen duten denbora galerengatik, adibidez. ETBIurreta den EAEko erdigune geografikoan jartzea-ren arrazoiek oraindik zentzua dute: sartu eta ate-ratzeko erraztasuna, herrialdeen arteko informazioorekatuagoa lantzeko aukera, gonbidatuentzakobaldintza arinagoak, eta abar.

Digitalizazio prozesua aurrera eraman daiteke Iu-rretan bertan, egoitza handitze eta egokitzearekin.Gaur egun, zerbait egin dela jadanik. Eta ingurukolurra Eusko Jaurlaritzarena izanez –ezkutatu zutendatua bestalde–, garestiegia izango litzatekeela ezinda argudiatu. Iurretako udalak ere ezin izan zuentrabarik jarri zabaltze eskaera bati, ETBren aldetikeskaerarik ez baitzen egin.

Langileen egoeraArazo hauei gehitu behar zaie langileei leku aldat-

zeagatik sortzen diren maila ezberdineko kalteak:%67arentzat zuzenak dira, bereziki lantokia etxetiklehen baino askoz urrutiago dagoelako. Langileenbatzordeak gaia mahai gaineratu zuen duela bosturte, baina geroztik zuzendaritzaren jokabidea utzi-keria programatua izan da, denbora pasatzen uzteaalegia, azkenean kalte ordainak negoziatzeko inola-ko asmorik ez zuela garbi frogatuta gelditu delarik.

Langileak mobilizatzen hasi direnean soilik onar-tu dute batzordearekin mahaian esertzea. Lanuztelaburrak, elkarretaratzeak, pilota partidaren finale-


2 0 0 7 k o A P I R I L A 1 3

sindikalgintza

Inmigrantes esperando para regularizar su situación hace dos años en Iruñea.

Inmigrantes en Euskal Herria

Derecho a todos los derechosGASTEIZ. Bea Martxueta

Si bien desde hace décadas la clase trabajadoravasca cuenta con miles de personas procedentes dediversos puntos del Estado español y otras nacio-nes, en los últimos años la inmigración a EuskalHerria ha ido tomando nuevas características, conla llegada de personas de América del Sur, África,Asia o Europa del Este. Hoy, estos flujos se dan enun mercado laboral rediseñado por el neoliberalis-mo, lo que genera una serie de problemas nuevos alos que el sindicalismo tiene que buscar respuestas.LAB se abrió hace tiempo a estas problemáticas, yva avanzando poco a poco en la concreción de suspropuestas sobre y para la inmigración.

Con motivo del día internacional de la luchacontra el racismo y la xenofobia, que se celebró elpasado 21 de marzo, el sindicato ha puesto sobrepapel una serie de reflexiones sobre esta realidad,que tan dura es en demasiadas ocasiones. (El 21 demarzo conmemora el aniversario de los aconteci-mientos de Sudáfrica en 1960, durante una mani-festación en contra del apartheid. Aquella masivaprotesta en contra de las leyes racistas impuestas porel Gobierno de Sudáfrica fue masacrada por el Ejér-cito y 69 personas fueron asesinadas).

Hoy, también; aquí, tambiénPasados tantos años desde aquella fecha, un día sí

y otro también, nos seguimos encontrando ante si-tuaciones de escandaloso racismo. Como ejemplos,la reciente noticia de La Ribera de Nafarroa, donde17 personas, siete de ellas empresarios, eran deteni-das por tener en condiciones de esclavitud a 91 tra-bajadores y trabajadoras, la mayoría procedentes dePortugal. No es la primera vez que se dan hechos detal gravedad en esta zona, donde la demanda demano de obra de temporeros para la recolección esmuy alta.

Otro ejemplo significativo es el reciente informede la OIT que denuncia la actitud discriminatoriade los empresarios franceses y les acusa, a la hora decontratar, de prácticas racistas.

Lamentablemente, este tipo de prácticas son po-sibles debido a las leyes de extranjería imperantestanto en el Estado Español como en el francés. Es-tablecen un sistema normativo, regulador de la in-migración extracomunitaria, que criminaliza los

flujos migratorios; son leyes que tratan la inmigra-ción como una cuestión de orden público y no co-mo un derecho de las personas a decidir el lugardonde llevar a cabo su proyecto de vida. Leyes im-puestas en una Euskal Herria que no tiene capaci-dad en materia de ciudadanía y nacionalidad; en unterritorio en el que la ciudadanía y la nacionalidadpropia son negadas.

El compromiso sindicalDebido a motivos políticos y económicos, millo-

nes de personas tienen que emigrar e instalarse ennuestros pueblos y ciudades ante la imposibilidadde permanecer en sus países de origen. Y aquí traba-

LAB avanza en sus propuestas ante los problemas que sufren las personas inmigrantes

jan. Y tienen que hacerlo en un mercado cada vezmás precario y desregulado, en el que el colectivode migrantes vive en condiciones de explotación;donde sus contratos son los más precarios, o inclusocarecen de ellos; donde los salarios son más bajos ylos derechos laborales y sindicales les son negadosen la práctica. Un lugar, en resumen, donde las si-tuaciones de semiesclavitud son una realidad noabolida e incluso permitida.

Por todo ello, desde LAB seguiremos trabajandoy luchando por eliminar todo tipo de explotaciónlaboral que se dé en las empresas de nuestra tierra.Seguiremos denunciando esas políticas económicasexpoliadoras que obligan a las personas inmigrantesa abandonar sus países de origen en busca de mejo-res condiciones de vida. Seguiremos reivindicandola construcción de un marco vasco donde los dere-chos de ciudadanía, residencia y nacionalidad seangarantizados en igualdad.

Por todo ello, y porque estas personas inmigran-tes son trabajadoras y trabajadores de Euskal He-rria, luchamos, y exigimos que se respeten los ple-nos derechos que, como tales, les corresponden.

Las personas inmigrantesson trabajadoras y trabajadores de EuskalHerria


Lan Osasuna

1 4 2 0 0 7 k o A P I R I L A

sindikalgintza

BILBO. Teresa Toda

n el panorama político vasco surgió haceunas semanas una nueva organización, Ani-

tzak, para apoyar y promover el proceso políticopor los derechos de Euskal Herria. Es plural, tantopor el origen e ideología de sus integrantes comopor las circunstancias laborales de cada una de ellas.

Anitzak agrupa a personas inmigrantes que viveny trabajan en Euskal Herria desde hace décadas, ca-so de nuestro entrevistado Raúl Ríos, y otras casirecién llegadas. Todas están unidas por el convenci-miento de que vivir aquí lleva a implicarse en lo queaquí sucede y, que, en consecuencia, hace faltacomprometerse en la resolución del conflicto.

Así pues, “Anitzak surgió para dar apoyo al pro-ceso. Para que siguiera adelante, para que la inmi-gración también tuviera voz”, afirma Raúl Ríos, ga-llego que se afincó en Euskal Herria en 1969. Haymuchas personas inmigrantes que “quieren ser par-te activa, porque viven aquí y ya han hecho suyaesta patria, este pueblo. Quieren que sus hijas e hi-jos vivan aquí, pero en paz. Y para alcanzar la pazhay que dialogar. Tenemos que tener el derecho adecidir, del que tanto se habla pero sobre el cual tanpoco se actúa…”, resume.

Entre ayer y hoy Siendo la conversación con Iraultzen, la situación

laboral de las y los inmigrantes ocupa muchos mi-nutos. Ríos echa la vista atrás y comenta los cam-bios que percibe desde la década de los 70. En ple-no franquismo, dice, el Estado azuzaba el enfrenta-miento entre el pueblo vasco y el gallego. Cree quehoy “hemos sabido reconducir las cosas, por ambaspartes; ya no se dejan manipular por determinadasinformaciones, y hay una hermandad muy buena”.

Reconoce, eso sí, que ahora “hay ciertas reticen-cias ante la nueva inmigración por un concepto ne-gativo del emigrante extracomunitario”. En ese sen-tido, valora mucho la corta experiencia con Ani-tzak, que rompe esos tópicos.

En lo estrictamente laboral, resume la evolucióncon una frase contundente: “Entonces estábamos

“La explotación deayer es esclavitud hoy”

Raúl Ríos, miembro de Anitzak

EUn nuevo marco traería también soluciones a la explotación de personas inmigrantes

Abertzale galegoa •Raúl Ríos Gidriz herrian jaio zen, Lugo probintzian. Ikasketak frankis-moaren “Maestria Eskola” batean egin zituen; berak esaten duen beza-la, “emigrazio eskolak ziren, Galizian industria ez zegoenez, bukatu etaalde egin behar zenuen”. Bera Euskal Herrira etorri zen. 1969. Hasieraneraikuntzan aritu zen; gero ontziolan, Labe Garaietan, eta, azkenean,Bandas de Etxabarrin. 1986 LABeko delegatu bezala aukeratu zuten, etagaur egun jarraitzen du. Zergatik LAB? “Abertzalea naizelako”, abertzale galegoa eta, horrenondorioz, Euskal Herriaren askatasunaren aldekoa ere bai. “14 urtenituenean, O Catecismo do Labrego irakurri nuen; nire herriaz jabetzeneta maitatzen hasi nintzen”. Gaur da eguna goitik behera galegoa sen-titzen dena: “Inork ez nau behartu nire izaera honi uko egitera, inork ezdit eskatu”. Euskal herritarrak abegitsu direla iruditzen zaio.


sindikalgintza

2 0 0 7 k o A P I R I L A 1 5

explotados, ahora están en régimen de esclavitud”.En 1969, “había incluso explotación familiar; a míme contrató un primo mío que me robaba lo quequería de la nómina”, recuerda.

Hoy –pone un ejemplo– “se ha descubierto en Etxabarri que un montón de portugueses, por cier-to comunitarios también, trabajaban en régimen deesclavitud. Viviendo en la obra, comiendo en laobra, no cambiándose de ropa, lavándose allí…¿Qué condiciones de habitabilidad puede tener unaobra?” se pregunta.

Reivindicaciones y sindicatosObserva que la globalización también ha influido

negativamente: “La gente viene pensando en ganarun montón de dinero en un tiempo limitado, paraarreglar un problema concreto”. Y eso, junto a laprecariedad y las draconianas condiciones de traba-jo, “hace más difícil la acción reivindicativa, que separticipe en ella”.

Además, en muchos casos, las condicionesimpuestas generarán incertidumbre a largo plazo.“Hay gente que va a trabajar a Madrid, a Santan-der… ganando medio millón de pesetas, pero claro,en la nómina, la base de cotización es de mil euros.El día de mañana, esa persona tiene un accidente olo que sea y la familia va a cobrar por los mil euros.Son cosas muy fuertes que habría que denunciar”.

DONOSTIA. T.T.

Aste gutxi darama Anitzak Ekimenak EuskalHerriko panorama sozio-politikoan, baina eragin-korra izan daitekeela erakutsi du jadanik. Intereshandia sortu du eragileen artean eta harremanetanegon den alderdiekin, PSE barne. “Oraindik ez da-kigu gero praktikan batak zein besteak zer nolakojarrera izango duen”, ohartarazten du Riosek. “Bat-zuen aldetik, jadanik laguntza jasotzen dugu, LABkasu, baina besteengandik… auskalo”.

Ekimena nola sortu zen? Egoera politiko berriaikusita, “nire herrikide bat etorkinen kolektibo bat-zuekin hizketan hasi zen. Funtsezko bultzada izanda. Horrez gero, dauden elkarteekin harremanetanjarri ginen”. Helburu garbia zuten bultzatzaileek:Euskal Herrian ematen den prozesu politikoarenalde egitea.

Foro irekia da Anitzak. Egitura xumea du; bideamarrazteko eta erabakiak hartzeko, batzarrak anto-latzen ditu, herrialdeka. Edonor bertara daitekeparte hartzera. “Jendea hurbiltzen ari da, web-gu-

nean nabaritzen dugu”. Batez ere lagun gazteak etaEuskal Herrian urte gutxi daramatzatenak. “Arazobat da hauetako askok paperik gabekoak izatea,ezin dute publikoki agertu”, azaltzen du Riosek.“Baina ekarpen politak egiten dituzte, oso interes-garriak”. Jatorri ezberdinetakoak dira: Europa–EBtik zein ekialdetik–, Hego eta Ertamerika, Sa-hara, Saharaz hegoaldeko herrialdeak, India…

Helburu bakarra, ikuspuntu asko Aniztasuna da nagusia Anitzak-en. “Ikuspuntu

ezberdinak daude plataformaren inguruan.Batzuek uste dute onuragarria dela etorkinak gureartean hitz egiteko biltzea. Baina, zertaz hitz eginbehar dugu? Hor dago koska. Oso plurala da Anit-zak, ideologia asko dago gure artean; azken finean,arrazoi ezberdinengatik etorri dira hona inmigran-teak, batzuk arrazoi ekonomikoengatik, beste bat-zuk bizitza salbatzeagatik…”, azaltzen du Riosek.

“Horren guztiaren gainetik, batzen gaituenaEuskal Herrian bizi nahi izatea da, bakean bizi nahidugu”, adierazten du. “Gatazka konpon dadin nahi

dugu. Hau da gure mezua. Eta eragile politiko zeinsozialei eskatzen dieguna bakearen alde ahaleginakegitea da. Gehiegi sufritu dugu jadanik. Hitz egindezatela, demokratikoki. Eta guk ere erabakitzekoeskubidea badugula aldarrikatzen dugu; hemen bi-zi gara, hemen egiten dugu lan. Etorkizuna, proze-su demokratikoa, denon artean eraiki behar dugu”.Bestalde, Anitzak-en daudenek konpromisoa hart-zen dute euren herrian, euren senide eta herrikide-en artean, Euskal Herriaren berri zabaltzeko, he-men gertatzen denaren arrazoiak ondo azalduz.

Askotan, gehienetan, kanpotik etortzen direnlagunei zaila egiten zaie Euskal Herrian gertatzendena ulertzea. Hedabideen jarrerak baldintzatu egi-ten ditu. Horregatik, ahoz ahoko informazioak be-rebiziko garrantzia hartzen du. “Egia da jasotzekoprest egon behar zarela, irekia egon behar zarela”,onartzen du Riosek. “Pixkanaka, jendea ulertzenjoaten da”. Hurrengo pausoa konpromisoa hartzeada.

Anitzak-ekin harremanetan jartzeko:www.anitzak.org edo [email protected]

Anitzak, etorkinen hauspoa prozesuari

Al margen de cómo aborde cada sindicato estetipo de problemas, Ríos opina que hay actuacionesque se deberían emprender ya, directamente, antesituaciones concretas. “Por ejemplo, pienso quetendríamos que quedar delegados y delegadas undía e ir por todas las obras, a ver en qué condicionesse trabaja, condiciones de seguridad, de contrata-ción, de todo lo demás. Y denunciarlo, porque mu-chas veces ellos no lo pueden denunciar. Si denun-cian, inmediatamente se les despide”.

Qué decir de otros casos, como el de una mujercolombiana que asistió a la presentación de Anit-zak. La señora a la que cuidaba había fallecido, yella quedó sin papeles, sin trabajo, sin seguridadsocial ni nada. “Es una persona que tiene interéspor estar aquí, por participar, y pero no tiene me-

dios para poder hacerlo”.El repaso a tan duras situaciones laborales vuelve

al fondo político: “Tristemente, no está en nuestrasmanos la solución porque no tenemos un marcovasco de relaciones laborales, ese marco está hoy enMadrid. Por eso tenemos que exigirlo para crearaquí nuestras propias leyes y que las empresas ten-gan que hacer las cosas bien, asegurar a la gente,contratos en condiciones”. Por eso hace falta unproceso político.


sindikalgintza

1 6 2 0 0 7 k o A P I R I L A

DONOSTIA. Jon Urrusolo

rain dela bi hilabete, Nafarroako Gober-nuak ateratzekoa zuen eskolaratze dekre-

tuaren harira, hezkuntzako eragile gehienek idatzibat adostu zuten dekretu horrek ez zuelako ezar-tzen ikasle etorkinen eskolaratzeko sareen arteanikasleen banaketa berdinkidea. LABek idatziarenlanketaren hasieran parte hartu zuen, baina publi-ko egin behar zenean edukiarekin bat ez egitekoerabakia hartu zen.

Bat ez egiteak irakaskuntza sektorearen barruanhausnarketarako bidea ekarri zuen, hartutako era-bakiaren gainean iritzi ezberdinak agertu baitziren,ordura arte nagusi izan zen iritziari, alegia, ikasleetorkinen banaketa berdinkidea sustatzearen alde-ko iritziari atxikimendurik agertu ez genionean.

Gauzak horrela, gaiaren gainean dokumentazioabiltzeari ekin genion, egituretan ikasle etorkineneskolaratzeaz eztabaidatzeko. Eztabaida horretangarbi geratu zen planteamenduak ezin zuela zuriala beltz izan, bi kolore horien artean ñabarduraanitz daudelako, eta herri edo auzo baterako balia-garria izan daitekeena beste baterako agian hala ezdelako.

Aipatu eskolaratzea modu orokorrean egin be-harko litzatekeela ondorioztatu zen, eskolaratzeanerabili beharreko irizpideak zehazteaz haratago,ikasleek derrigorrezko eskolaldia amaitzerakoanlortu beharreko helburuak eskura ditzaten estrate-

Etorkinen eskolaratzea eztabaidagai

O

Nazio plan bat eratzea beharrezkotzat jotzen du LABek

Eskola ezinbesteko tresna da etorkinen integrazoiari aurre egiteko, baina ez da nahikoa.

gia egokienak finkatuz.Honekin guztiarekin irakaskuntza sektore osoan

eztabaida zabaldu nahi dugu eta horretarako doku-mentazioa eta metodologia afiliatuen eskura jarrikoditugu, ikasle etorkinen gaiarekin gure jarrera fin-katzeko. Orain arte irakurri dugunarekin, egin di-tugun iritzi trukaketekin, ikusi eta ezagutu ditugunesperientziekin gaiaren lerro nagusiak zehazteaahalbideratuko diguten hainbat ideia baditugu.

Inmigrazioa epe luzean ez da testuinguruarenaraberako elementua izango, egiturazkoa baizik.Eta ikuspegi horretatik egin beharko zaio aurre.Euskal Herrian migrazioa beti izan bada ere,gainontzeko nazioetan gertatzen ari den bezala,ezaugarri berriak dituen inmigrazio mugimendua-ren aurrean gaude eta mugimendu horri ongi erant-zun ahal izateko era egokian ezagutu behar da lehe-nengo.

Guztion erronkaInmigrazioa erronkatzat hartu behar da, ez ara-

zotzat, elementu aberasgarria baita, beste kulture-kin eta hizkuntzekin harremanetan jartzeko aukeraematen duelako eta Euskal Herriko ekonomiaren

Gizarte osoari dagokiohezkuntzan parte hartzea

garapenean euskal herritar berri hauek aktiboakizango direlako.

Gure kasuan inmigrazioa Euskal Herrian gauzat-zen da eta nazio ikuspegi horretatik heldu beharzaio, bertan garatu behar dugun gizarte politika egi-nez. Era berean, inmigrazioak agerian uzten duEuskal Herriak nazio gisa egituratzeko duen beha-rra, munduko txoko guztietatik etortzen diren pert-sonei berezko hizkuntza, kultura, gizarte eta lanmailako harremanak dituen naziora etorri direlaerakusteko. Bertakook, berriz, konturatu behar garairitsi berriak ez direla esku hutsik etorri, beren hiz-kuntza, kultura eta ezagutzak eurekin ekarri dituz-tela. Aukera ematen bazaie, gero prest izango diraguri helarazteko, gurekin elkarbanatzeko.

Euskal Herriak inmigrazioa lantzeko nazio planabehar du. Nazio plana aurrera eraman ahal izatekobotere publikoek urte askotarako aurrekontua fin-katu beharko dute, beharrezkoa dugun gizarte ko-hesioa lortuko badugu behinik behin.

Irakaskuntza arloan planteatzen den sareen arte-ko banaketa berdinkidea murritza diogu, osokoikuspegi han kontuan hartzen ez duelako. Bestehainbat herrialdek izandako eskarmentuak erakutsidigu errezeta bakarrak ez duela balio. Esperientziahoriek erakusten dute eskola ezinbesteko tresna de-la ikasle etorkinen integrazioari aurre egiteko, bainaez dela nahikoa: hezkuntza eskolatik kanpo erelantzen da eta gizarte osoari dagokio horretan partehartzea.


Ekonomiasindikalgintza

2 0 0 7 k o A P I R I L A 1 7

Concentración de LAB ante la Hacienda Foral de Bizkaia, en protesta por la rebaja del impuesto.

GASTEIZ. Rafa Izquierdo (*)

esde que el Gobierno del PSOE anunciarala reducción del Impuesto de Sociedades,

las cuatro haciendas forales de Hego Euskal Herriase han movido para dar cauce a las peticiones delempresariado. No obstante, aún hay incertidumbresobre cómo quedará finalmente la cuestión.

El Parlamento navarro aprobó en 2006 la reduc-ción del tipo general de dicho impuesto, que pasarádel 35% al 32,5% en 2007 y al 30% en 2008. Es loque plantea el PSOE para el resto del Estado; se harenunciado, pues, a hacer uso de la supuesta capaci-dad normativa para diseñar un impuesto propio ydiferenciado.

En la CAPV, el PNV ha pactado con el PP pararebajar el tipo general del 32,6% al 28%. La reduc-ción ya ha sido aprobada por las Juntas Generalesde Araba y Bizkaia, donde el PNV y el PP cuentancon mayoría suficiente.

No ha ocurrido lo mismo en Gipuzkoa, donde elPNV tiene a EA como socio de gobierno. EA norespalda la rebaja al 28%. Ante la falta de una ma-yoría suficiente, el PNV ha retirado la propuesta, y,dado que no parece probable un acuerdo con EA,no tomará decisiones hasta después de las eleccio-nes municipales y forales, esperando contar enton-ces con la mayoría necesaria.

Espinosa intervenciónSe ha especulado también con la posibilidad de

que el Parlamento vascongado intervenga para ar-monizar los tipos de gravamen, un elemento sus-tantivo del impuesto que, hoy por hoy, es diferenteen los distintos territorios. Esto supondría inmis-cuirse en la “soberanía fiscal” de las institucionesforales, y podría reabrir el debate sobre la configura-ción institucional de la CAPV y el reparto compe-tencial entre sus diferentes niveles administrativos.Pero el foralismo burgués no está dispuesto a afron-tar este debate, porque despertaría los viejos fantas-mas de la Ley de Territorios Históricos.

La cuestión cobra especial actualidad cuando seimpone la necesidad de blindar el Concierto Eco-nómico frente a la continua judicialización de lanormativa fiscal vascongada. Las normas forales deAraba, Bizkaia y Gipuzkoa tienen rango reglamen-tario y por eso son fácilmente recurribles por la víacontencioso-administrativa. Por el contrario, las le-yes fiscales del Parlamento navarro tienen rango

Al contrario que Robin HoodLa rebaja del impuesto de sociedades detrae de las arcas públicas en beneficio del empresariado

formal de ley, y eso les concede cierta “seguridad ju-rídica” porque sólo son recurribles ante el TribunalConstitucional.

En todo caso, la última palabra siempre está enmanos de tribunales extranjeros, ya sean el TribunalSupremo español, el Constitucional o el de las Co-munidades Europeas en Luxemburgo.

Una transferencia especial En la práctica, la reducción supone una transfe-

rencia de dinero público al bolsillo de los empresa-rios. Pero los partidos justifican la medida alegandola necesidad de dotar a las empresas de mayor com-petitividad. ¡Como si fuera posible mejorar la pro-ductividad de las empresas reduciendo el impuesto

sobre los beneficios empresariales!Además, las empresas vascas ya parten de una si-

tuación fiscal ventajosa con respecto a otras denuestro entorno. El tipo efectivo que pagan en laCAPV (después de importantes deducciones y bo-nificaciones) es del 16,24%, mientras que en laUnión Europea el tipo efectivo medio es del 19,2%.

Esta rebaja impositiva no puede entenderse estan-do a la cola de Europa tanto en presión fiscal comoen gasto social. Y resulta más inexplicable cuandolas instituciones de la CAPV se quejan de no contarcon recursos suficientes para hacer frente a sus com-promisos presupuestarios.

(*) Secretario de Economía

La reducción supone una pérdida de ingresospúblicos de 30 millones de euros en Araba y de 75millones en Bizkaia.

Nota: el tipo general del impuesto era del 32,5%.El tipo efectivo es igual a la cuota íntegra dividida por la base imponible.

ARABA BIZKAIA GIPUZKOA CAPV

En miles de eurosBase Liquidable positiva 1.121.580 3.523.390 2.548.253 7.193.223Cuota Integra 350.615 1.098.022 743.253 2.191.890Deducción doble imposición -108.868 -319.982 -270.513 -699.363Bonificaciones -4.201 -6.891 -15.365 -26.457Deducciones -76.995 -121.951 -98.850 -297.796Cuota Líquida 160.551 649.198 358.525 1.168.274Tipo Efectivo 14,31% 18,43% 14,07% 16,24%

Tipo efectivo del impuesto de sociedades en la CAPV (Año 2003)

D


1 8 2 0 0 7 k o A P I R I L A

BILBO. Jon Artetxe (*)

nte el cambio climático y la crisis energéti-ca, aparecen de nuevo voces que claman

por el resurgir de la energía nuclear. No falta quienrepita, tras años de hibernación, que “con la moder-na tecnología existente, las centrales nucleares sonseguras” y que afirme sin rubor que la energía nu-clear es la única alternativa, la más barata y limpia.El presidente del Club Español de la Energía, Ra-fael Miranda, ha declarado que “no puede enten-derse el futuro energético sin que la energía nuclearjuegue un papel destacado”. El secretario general deUGT añade que “la energía nuclear es insustitui-ble”. Haciendo tándem con él, Antonio Fidalgo(CCOO), aboga por la apertura de un debate sobrela energía nuclear como alternativa a la dependen-cia energética de la sociedad.

Ante semejante escenario, es necesario aclarar ar-gumentos y posicionamientos. La Fundación IparHegoa viene a contribuir a ese objetivo con la pu-blicación de un interesante Haritik donde abordaen profundidad el tema. Entre los principales argu-mentos reflejados cabe subrayar en primer lugar ladefensa de la salud pública y medioambiental. Así,se han probado tasas más altas de cáncer de pulmóny de estómago en las localidades cercanas a SantaMaría de Garoña, y de mortalidad por leucemia enlas poblaciones infantil y joven (0-24). No nos ex-tenderemos enumerando la larga lista de muertes ygraves problemas ambientales causados por Cher-nóbil.

Costes irreparables La inseguridad es el segundo gran problema. Los

residuos de alta actividad presentan una alta toxici-dad que perdurará cientos de miles de años. No seha encontrado solución a su gestión, ni tan siquieraa su almacenamiento. En cuanto al aspecto econó-mico, la industria nuclear no es en modo algunocompetitiva. Sigue beneficiándose de la externaliza-ción de sus costes ambientales y de seguridad, sin lacual no sobrevivirían. Somos los y las ciudadanas,entre otros modos por medio de la tarifa eléctrica,quienes pagamos la gestión de los residuos nuclea-res generados, el desmantelamiento de las centrales,la seguridad posterior, etc. mientras que empresas

La central de Lemoiz, frenada por la lucha popular.

La nuclear no esla energía del futuro

Ingurumenasindikalgintza

La Fundación Ipar Hegoaaborda esta cuestión ensu revista “Haritik” y enuna Jornada en Bilbo

BILBO. J.A.

Energia nuklearrak lortu duen azken bultzadaera honetan argudiatzen da: energia nuklearrak bi-dea ematen du karbono dioxidoaren igorpenakmurrizteko, eta, beraz, lagungarria da aldaketa kli-matikoaren kontrako borrokarako. Baina alternati-ba ezin izan daiteke aukeratzea ea erradioaktibitatehandiko hondakinak eta istripu nuklearren arris-kua nahi dugun ala euri azidoak eta klima aldaketa.

Gakoa da horrelako inpakturik sortzen ez digu-ten alternatiben aldeko apustua egitea. Guk ereduzaldatzea eskatzen dugu, gure gizartea energiaberriztagarrietan soilik oinarritzen den eredu sozialbaterantz eroateko. Norabide horretan ibiltzeko,

badugu aukera eskari energetikoa murrizteko etaeraginkortasun-neurriak sendotasunez bultzatzeko,aldi berean bizi-kalitatea jaitsi gabe.

Erregai fosilak elektrizitatearen sorkuntzatik eza-batu nahi izateak energia nuklearraz baliatuz, eska-tuko luke datozen 25 urteetan zentral nuklear bateraikitzea bi egunetik behin. Eraikuntza erritmoeustezina litzateke, ez litzateke uranio nahikorikegongo, ez genuke jakingo non gorde horrela sor-tuko liratekeen hondakinak –ehunaka mila tona–.Gainera, ziklo nuklearraren etapetan erregai fosilakkantitate handian erabiltzen dira: uranioa meate-gian erauztean, kontzentratua ekoiztean, zentralakeraiki, mantendu eta desegitean, hondakinen kude-aketan...

Klima aldaketaSasi-argudioen azken jauzia

privadas hacen negocio con la generación de ener-gía: privatización de beneficios y socialización depérdidas.

La salud laboral, tan poco preservada en el actualestado de precariedad nuclear, el sentir mayoritariode la sociedad vasca, los continuos incidentes encentrales con tecnologías modernas... son múltipleslas razones que hoy día nos llevan a continuar conesa lucha simbolizada con el “Nuklearrik ez, eske-rrik asko”.

*Responsable de LAB-Ingurumena

A


2 0 0 7 k o A P I R I L A 1 9

BILBO. J. A.

nte la amenaza gubernamental de conti-nuar con las obras del TAV llevándolas

más allá del tramo de Luku (Araba) y extenderlas atodo el tramo Gasteiz-Bilbo y parte de Gipuzkoaeste mismo año, urge hacer frente a la imposición yprotestar masivamente. Valorando positivamenteque las protestas y consultas populares sumen adhe-siones continuamente, hemos de dar un golpe en lamesa llenando las calles de Bilbo el 28 de abril (a las17:30 desde el Sagrado Corazón) para impedir que460 km de Tren de Alta Velocidad horaden nues-tros montes y destrocen tierras de alto interés agra-rio y naturalístico. Un derroche de las arcas públicasde más de 9.000 millones de euros para atender amenos del 1% de desplazamientos demuestra quéclase de dirigentes tenemos.

No podemos dejar que el engaño y la desinfor-mación desfiguren Euskal Herria y su futuro. Co-mo demuestra un reciente sondeo de opinión reali-zado por profesores universitarios y profesionales dela sociología, tres de cada cuatro personas se consi-deran poco o nada informadas sobre el TAV, el70% que la información institucional ha sido insu-ficiente y la mayoría la considera sesgada e interesa-da.

Ni informan, ni preguntanEl lehendakari Ibarretxe manifestó recientemente

en el acto de presentación de la página web sobre elTAV que “habrá que discutir mucho, es verdad quelos sistemas de participación son todavía un campopor explotar y tenemos poca costumbre todavía deabrir los proyectos a la participación ciudadana, pe-ro iremos aprendiendo; es la única vía para caminarporque la democracia significa dotarnos de escena-rios de participación”.

Sin embargo, a tenor de lo recogido por laencuesta, la realidad es muy otra. En lo referente ala participación, el 71% manifiesta que no se hanofrecido cauces a la ciudadanía y sólo un 1% ha si-do invitado a participar en algún foro relacionadocon el TAV. Además, la mayoría de la población de-clara que no utilizará nunca o casi nunca el TAV ysólo el 0,3% diariamente.

Por otro lado, son más las personas contrarias alTAV que las favorables, siendo mayoría las que ne-cesitarían mayor información. Pero, ¿por qué lasinstituciones no informan más? La respuesta es es-clarecedora: a mayor información, mayoroposición.

Poca democracia•Uno de los criterios para calibrar una democracia es la oportunidad con quecuenta la ciudadanía para conseguir información y contrastarla. En el casodel TAV, como indica el gráfico de la izquierda, es ínfimo el porcentaje que seconsidera muy informado. En cambio, el 75% está nada o poco informado.A la vista de los datos que refleja el gráfico de la derecha, cabe preguntarse siel lehendakari de la CAPV pretende esperar a que las obras del TAV estén fina-lizadas para abrir cauces de participación ciudadana al respecto. ¿O es queha desistido de considerar democrático a este sistema?

Poca información •Como vemos en este gráfico, entre las personas que ni tan siquiera han oídohablar del TAV el 64% se declara favorable. Pero el porcentaje opositor engor-da notablemente a medida que llega la información, alcanzando el 68% en elcaso de las personas que conocen los lugares concretos por donde pasaría ydisminuyendo en ese caso la población favorable al TAV al 32%.

Ingurumenasindikalgintza

El 28, todos contra el TAVA


Emakumeasindikalgintza

BILBO. Maixabel Gaztañaga, Zaloa Ibeas

ABek 2000. urtetik aurrera martxan jarriduen emakume eta gizonen arteko Aukera

Berdintasun Planaren helburua barrura naiz kanpo-ra begira lanean ari diren egituretan eragitea izangoda. Horren bitartez, sindikatua bera egokitzen arigara, batetik, emakume eta gizonen parte hartzeaorekatuagoa izan dadin eta bestetik, gure ekintzasindikalak izan behar duen benetako zeregin eral-datzailea bete dezan.

Lan hau luzea izango da; horregatik, erakundeaneta gizartean bultzatzen ari garen aldaketak era pla-nifikatuan eta estrategia orokor baten baitan kokat-zen dira. Hasieran Donostialdeako diagnostikoa etalan ardatzak jasotzen dituen azterketa egin genueneta iaz Bilboko eskualdekoari hasiera eman genion,bertako diagnostikoa eginez.

Diagnostikoaren ondorioak orokortuz gero, ba-tetik, emakume eta gizonen arteko parte hartze des-berdinak erakusten dituen arazoak antzeman ditza-kegu eta bestetik, eguneroko jarduera sindikaleanez dela aintzat hartzen emakumeen egoera berezituamodu sistematikoan. Diagnostikoa oinarritzat har-tuz, eskualdeko ordezkari eta liberatuekin gogoetabultzatu da eta plana martxan jartzeko proposame-nak adostu dira. Hizkuntza eta komunikazio arloaridagokionez helburua sindikatuak egindako

Egoera aztertzeko osatu den lantaldearen bilera bat, Bilboko egoitzan.

Gauzak aurrera doaz

2 0 2 0 0 7 k o A P I R I L A

Lhizkuntza protokoloa zabaldu eta bere erabilerabultzatzea da, gehien erabiltzen diren hitz eta esal-diekin katalogo laburra eta erabilgarria eginez.

Prestakuntza lan bereziakBigarren proposamena prestakuntza eta egokitza-

penaren ingurukoa da. Eskualdeko ordezkarientzatprestakuntza ekintzak antolatu eta Berdintasun Pla-naren baitan negoziazio kolektiboari buruz eginda-ko materialak delegatuen artean zabalduko dira.

Norbere denboraren kudeaketa eta bateragarrita-sunari dagokionez, helburua da metodologia partehartzaileren bidez, bateragarritasun plan bat egineta zabaltzea, sindikatuan hasi berri diren pertsonagazteekin alor honen inguruko prestakuntza lan be-rezia eginez. Gogoeta talde bat sortuko da, batera-garritasun neurriak aztertzeko, martxan jarri behardiren neurriak ikertzeko, adosteko, sindikatuarenmugak eta beharrak aztertzeko.

Laugarren proposamenak “Emakumeen ParteHartzea Sindikatuan” izenburua du. Honen helbu-

Aukera Berdintasun Plana

rua sindikatuan emakumeen parte hartzea handit-zea eta eskualdeko arduren banaketan parekidetasu-nera iristea da besteak beste.

Azkenik ekintza sindikalari buruzko proposame-na adostu zen. Ekintza sindikalean genero ikuspun-tua txertatu eta sustatu behar da, eremu honetanemakumeen parte hartzea handituz. Eskualdekolantegi batzuk aukeratuko dira esperientzi berriakburutzeko, berdintasun planaren ezarpena bultzat-zeko eta zehazturiko enpresetan aukera berdintasunbatzordea sortzeko proposamena lantzeko. Sail sin-dikal hauek aholkularitza tekniko baten laguntzaz,emakume eta gizon langileen arteko desberdintasu-naz gogoeta egin, eztabaidatu eta adostasuna lortze-ko diagnostikoa egingo dute

Lehen urratsakDiagnostikoaren helburua, enpresan dagoen

emakumezko eta gizonezkoen aukera zein eskubi-

Bilboko eskualdeko diagnostikoa oinarritzat hartuz,berdintasun plana martxan jartzeko proposamenakadostu dira

deen desberdintasunaz ohartzea eta honi aurre egi-teko enpresan burutzen den ekintza sindikalerakolan plangintza zehaztu eta martxan jar dezaten la-guntzea da.

Bilbo eskualdean dagoeneko hainbat ekimen ja-rri dira martxan, horiei sindikatuko aukera berdin-tasun planetik helduz. Hala nola, aukera berdinta-sun planaren kudeaketa, jarraipena eta ebaluaketaaurrera eramango duen lan taldea osatu da. Lan tal-dearen zeregina da afiliatu eta ordezkarien arteanplana nola doan azaldu eta egoeraren berri emateada eta genero ikuspegitik egiten ari den trebakunt-za, sektoreetan eta beste egituretan eratzen lagunt-zea ere bai.

Lan honi bide emateko lehen urratsa, berdintasu-nerako prestakuntza plan orokorreko hiru saio bu-rutzea izan da. Saio hauen xedea da negoziazio ko-lektiboan berdintasunezko aldarriak sartzeko eza-gutza nahikoa eskaintzea, lan hitzarmenetan sartudaitezken berdintasun klausulak jasotzea eta bi sailsindikaletan esperientziak burutzea.


Ordezkariei begira, batzarrak burutu ziren Gas-teizen, Laudion, Bilbon, Basaurin, Ordizian, etaIruñean. Propaganda eta adierazpenak lantokietaraeraman dira, bertako iragarki-paneletan ipintzeko.

Mota guztietako ekimenakKanpora begira, Gasteizen, Bilbon eta Oarso Bi-

dasoan giza kateek erakundeak, merkatal guneak,poligonoak edo banku ospetsuak lotu zituzten.

Propaganda banaketak eta elkarretaratzeak egindira Hego Uriben, Eibarren, Arrasaten, Mungian,Ezkerraldean, eta Iruñean Estatu espainoleko era-kundeenen aurrean (INEM, Gobernu zibiletan,Justizia Jauregietan…), baita industrialdeetan ere.

Kotxe ilara antolatuek Aiara, Eskumaldea, Bus-turia Lea-Artibai, Durangaldea, zeharkatu zuten,eta Urola Kostan Autobus Ibiltaria ibili zen.

Manifestazioei dagokienez, Donostian egin zenazgain, bereziki azpimarratzekoak dira Nafarroanegin zirenak, “Deslokalizaziorik ez! Autodetermina-zioaz, defenda dezagun gure industria” lelopean.Lehenengoa Lizarran, martxoaren 2an, eta bigarre-na Iruñean, martxoaren 17an. Egun berean, UPN,PP, eta eskuin muturreko talde espainolak ondokokaleetan manifestatu ziren. LABek aurretik deituta-ko ekimenak esanahi berezia hartu zuen, eta jendeasko hurbildu zen leloaz haratago Nafarroaren izae-ra defendatzera.

Hari hauek guztiak batuko dira Maiatzaren Le-heneko ekitaldietan. Ospakizun eta borroka egunaizan behar da, eta denon parte hartzea behar-beha-rrezkoa izango da. “Zubiaren” tentazioa hor dago,bai, baina jokoan duguna ez da nolanahikoa. Ernedeialdiekin, beraz.

Iruñean martxoaren 17an egindako manifestazioaren burua.

2 0 0 7 k o A P I R I L A 2 1

Labetik

DONOSTIA. Iraultzen

este behin, Maiatzaren Lehena iristear da-goen honetan, egoera korapilatsuan dago

Euskal Herria. Duela urtebete hasi zen prozesua es-tropezuka dabil, eta aste gutxi falta dira hauteskun-de garrantzitsuetarako. Horrez gain, lana eta eko-nomiari dagokienez, egoera gogortzen doa langile-entzat, patronala harro baitabil eta EAEko zein Na-farroako instituzioak neoliberalismoaren praktikanmurgilduta baitaude.

Bestalde, sindikatu abertzaleen arteko desadosta-sunak gaindiezinak dirudite gaur egun, eta langile-en egunaren ospakizun bateratua fede oneko amet-sa besterik ez da 2007 honetan.

Alta, horrek ez du esan nahi eguna ez dela gorrizmarkatu behar sindikatuen eta langileen agendetan,kontrakoa baizik. Milaka arrazoi dugu Maiatzaren1ean kalera ateratzeko, eta LABek Euskal Herrianzehar manifestazioak eta elkarretaratzeak egitekodeia luzatzen du, lehendik eta behin bere afiliatu etamilitantziari, baina baita euskal langileria osoari ere.

Erronkaz beteriko uneaAldarria izango da ardatz nagusia, noski, baina

horrez gainera, ospatzeko arrazoiak baditugu LABe-ko afiliatuek aurten: hauteskunde sindikaletan lor-tutako emaitza bikainak, sindikatuaren eta ordezka-rien lanak lantokietan jasotako onarpena, gureproiektu sindikalaren errotzea, sektore berrien ekar-penak…

Indarberritua dago LAB, bai. Eta indar hori be-harko da datozen hilabeteek ekarriko dituztenerronka galantei aurre egiteko. Ahalegin handiakbeharko dira egun patronalak izoztuta duen nego-ziazio kolektiboa desblokeatzeko; baita prozesu po-litikoari eusteko ere.

Beraz, Maiatzaren Lehenerako deialdiak lanekogaiak beharrezkoa den aldaketa politikoarekin lot-zen ditu. Behin eta berriz aldarrikatu du LABekeuskal langileriak esparru juridiko-politiko berriabehar duela lan baldintzak eta elkarrizketa sozialabeste era batean antolatzeko, bertan eta bertakoent-zat. Autodeterminazio eskubidearen onarpenakekarriko liguke funtsezko aldaketa hori.

Autodeterminazio eskubidearen garrantzia da,hain zuzen ere, LABek pasa diren asteotan lantokie-tara eta kalera eraman duen mezua, “Langileok Au-todeterminazioa” kanpainaren bitartez. Kanpainakhilabete asko iraun du eta mota askotariko ekime-nez bete da.

Indartsu dator Maiatzaren Lehena“Autodeterminazioaz, Euskal Herria gorrira. Aldaketa garaia da” lelopean ospatuko da

El Primero de Mayo, saldremos a la calle por la autodeterminacióny el cambio social con fuerzas renovadas.

––– • –––Le Premier Mai, avec ses forces renouvellées, nôtre syndicatrevendiquera l’autodétermination et le changement sociale.

B


Ba al duzu posta elektronikorik?DONOSTIA. Iraultzen

Asko aldatu da sindikatuak afiliatuekin duen ko-munikazioa azken 25 urteetan, baina bereziki azkenbost urteotan. Multikopistarekin egindako orrieta-tik web-gunera igaro gara, ahoz-ahozko deialdieta-tik posta elektronikora pasatzen ari gara. Iraultzenbera aldatzen joan da, zuri-beltzeko lehenengo alehandi eta noizbehinkako haietatik eskuartean du-zun ale koloretsu eta finkatuago honetara.

Hurrengo pausoak “ziberespazioan” eman beharditugu. Teknologia berriek tresna ahaltsuak eskaint-zen dizkigute informazioa zabaltzeko eta harrema-nak azkartzeko. Hauetako bat posta elektronikoada.

Azken aldi honetan, konturatu gara geroz eta afi-liatu gehiagok posta elektronikoa erabiltzen dutelakontu bat edo beste dela eta sindikatuarekin harre-manetan jartzeko. Honek sindikatuaren eta afilia-tuen arteko harremanak hobetzeko balio dezake.

Horrela, nahi duenak bere posta elektronikoa sin-dikatuari emango balio, LABek sortzen duen infor-mazio, deialdi, dokumentu edo dena delakoa bere-hala jasotzeko aukera izango luke. Bestalde, afilia-tuek dituzten galderak, kezkak, iruzkinak eta pro-posamenak zuzenean bidaltzeko abagunea zabaltzenda baita ere.

Beraz, anima zaitez. LABekin harreman motahau nahi izanez gero, bidali ohar bat helbide berrihonetara: [email protected]

Labetik

DONOSTIA. Iraultzen

Después de una espera prolongada y con lasobras ya completamente terminadas, se ha inau-gurado la nueva sede de LAB en Gasteiz. Laocasión lo merecía y decenas de militantes e in-vitados allí congregados pudieron disfrutar deun sencillo y la vez bonito acto, donde intervi-nieron el secretario de eskualde David Resines yAinhoa Etxaide, la secretaria general adjunta deLAB. Tuvieron palabras de agradecimiento paratodas las personas que de una manera u otra tra-bajaron y trabajan en defensa de los proyectos ylos objetivos del sindicato, así como en su des-arrollo. La sede se encuentra en la plaza del 3 deMarzo del barrio Zaramaga, donde en 1976 sevivió uno de los episodios más negros de la his-toria de la clase trabajadora de Euskal Herria.Cuando se estaban realizando las obras de la se-de se encontró entre los escombros una bala dela Policía que ahora se encuentra enmarcada enla entrada, en recuerdo de aquel día que no sepuede ni se debe olvidar.

La rápida expansión del correo electrónico está facilitando la relación directae inmediata de las estructuras sindicales con la afiliación. Cada vez se utilizamás el correo electrónico para contactar con el sindicato. Aprovechando esacircunstancia, LAB quiere dar un paso más en la mejora de las comunicacióncon sus bases. Para ello, se ha abierto una nueva dirección electrónica para ofre-cer a afiliadas y afiliados una forma de recibir directamente la información, do-cumentos y convocatorias que vaya elaborando el sindicato. Si quieres apuntar-te, sólo tienes que mandar una nota por correo electrónico a esta dirección:[email protected]

La communication entre le syndicat et ces adhérent-e-s a beaucoup évoluéces dernières années avec l’expansion du courrier électronique. L’utilisation desmails est devenue de plus en plus courante pour entrer en contact avec lesyndicat. LAB, ayant pour objectif d’être toujours près de ces adhérent-e-s, amis en place une nouvelle adresse électronique pour offrir a tous ceux qui sontintéressés une nouvelle voie de communication. Ainsi, tous ceux qui aurontfait la demande pourront recevoir les renseignements, la documentation et lesconvocations que le syndicat aura élaboré. Si vous étes intéressé, il vous suffitd’envoyer un courrier à l’adresse suivante : [email protected]

Renovaciónen Gasteiz

2 2 2 0 0 7 k o A P I R I L A


DONOSTIA. Maider Jauregi

Emankortasuna galdu duen lurra omenda basamortua. Saharako basamortuan,ordea, bizi-bizirik dagoen herri batekinegin du topo Uxune Tenak. Andoaindarrada bera, 23 urte ditu eta LABeko ordezka-ri da Asteasuko Etxesa enpresan. Kirolaeta elkartasuna uztartuz, Saharako VII.Elkartasun Maratoian hartu zuen partepasa den otsailean. Maratoi erdian lehiatuzen, eta bigarren egin zuen emakumezko-etan. Edonola ere, beretzat emaitza ez delagarrantzitsuena dio, hango egonaldiak ho-ri baino gehiago eman baitio.

Hemen LABeko ordezkari, Saharara joan, etanolabait Euskal Herria ordezkatu duzu podiu-mean. Erronka berriek ez zaituzte beldurtzen?

Ez, gustuko ditut. Motibatu egiten naute.Ez zen hau zuren lehen lasterketa izango?Lehenago ere korritu ditut, baina desertuan inoiz

ez. Orain bizpahiru urte hasi nintzen korrika, etalasterketetan batik bat azken urtean hartu dut par-te.

21 kilometroko ibilbidea, 30 gradu ingurukohozberoarekin. Arrazoi sendoren bat behar dabaldintza horietan korrika egiteko…

Gustatzen zaidan zerbait eginez laguntza emate-ko aukera nuen eta horregatik animatu nintzen. El-kartasun maratoia da eta Saharari bultzada emateadu helburu. Azken edizioan bildutako dirua, esate-rako, kiroldegi baten eraikuntzara bideratuko da.Oso lasterketa herrikoia da. Izan zen bidea oinezegin zuen parte hartzailerik ere…. Jende gutxi joa-ten da lehiatzeko asmo hutsez, eta helburu horrekinjoandakoek ere, hangoak nola bizi diren ikustean,gogoeta egiten amaitzen dute. Gainera, lehenagoedo beranduago bertara itzuli egiten dira, ezagutu-tako familiekin harremanak sortzen baitira.

Tindufeko kanpamenduetan diren sahararrenbizimodua aipatu duzu. Maratoia bezala, gogo-rra izango da hura ere…

Sei egun eman genituen han, beren etxeetan. Bi-zimodu gogorra dute, baina neurri batean horretaraohitu egin direla dirudi. Nik batez ere gazteekin

2 0 0 7 k o A P I R I L A 2 3

Uxune Tena, basamortuko lasterketa bukatutakoan, helmugan.

izan nituen harremanak, eta egia esan, borrokarakogrina handiagoa izango zutelakoan nengoen. Ez du-te aurrekoen bizimodua ezagutu, jaio zirenetik ezdute besterik izan… Alde horretatik, helduen jarre-ra bestelakoa dela uste dut, gogotsuago ageri dira.Bestalde, gu oso ongi zaindu gintuzten, oso harre-man ona sortu zen; pentsa, etxera itzuli nintzenetikastean hirutan hitz egiten dut haiekin. Dena ema-ten dute, nahiz eta ezer askorik izan ez.

Oraindik ez duzu lortutako emaitza aipatu etabigarren egin zenuen.

Hala da, baina nire helburua ez zen bigarren edolehenengo egitea, parte hartu eta bukatzea baizik.Lasterketa hasi orduko bigarren jarri nintzen etapostuari eutsi nion bukaera arte. Erraza ez zen izan,baina gogorragoa zelakoan nengoen.

Saharako lasterketa egun berean hasi eta bu-katu zenuen. Lanera bueltan, lau urteko mara-

“Elkartasuna elkartasun dahan eta hemen”

Labetik

Sindikalgintza bestelakomaratoia da, osodesberdina

Uxune Tena LABeko ordezkaria, Saharako VII. Maratoian

toia duzu aurretik. Bestelako maratoia da, oso desberdina. Asko dut

ikasteko, sindikalgintzan hasi berria naiz. Azkenhauteskunde sindikaletan lau ordezkari berri sartugara enpresa batzordean; gogotsu gaude eta ea gau-zak ongi egiten ditugun.

Maratoiak sahararren alde egiteko balio izandizu. Etxera itzultzean, berriz, langileen eskubi-deen defentsan murgildu zara buru-belarri. Zu-retzat zer da elkartasuna?

Gauza asko esan daiteke elkartasunareninguruan… Elkartasuna elkartasun da han eta he-men. Kasu honetan, inposaketari aurre egin nahianari diren bi herri gara, eta elkarrekin identifikatutasentitzen gara.

Zer dugu sahararrengandik ikasteko?Garbi dago hemen gauza asko dugula eta zenbat

eta gehiago izan, orduan eta gutxiago baloratzendela. Eta argi dago ere, askoz gutxiagorekin bizitze-ko aukera badela.

Baduzu Saharara itzultzeko asmorik?Bai, baina ez dakit noiz, izan ere, datorren urtean

garai berean beste maratoi bat egingo da Jordanian.Hura ere oso polita omen da… Oraindik ez dakitzer egingo dudan, ikusiko dugu.

ELKA

RRIZ

KETA


2 4 2 0 0 7 k o A P I R I L A

NICOSIA. Mikel Ansa

LABek antolatuta, 2006ko martxoan Donostianburutu zen FSMko Europako Eskualde Bulegoaren(EUROF) bilkuraren ondorengo izan da ZiprekoPEO sindikatuak antolatuta 2007ko martxoak 3eta 4 artean burutu zen 6. bilkura, Larnaca hirian.

Bilera urtero egiten da eta helburua aurreko urte-aren balantzea egin eta aurrerantzean garatu beha-rreko ildoak definitzea da.

Geroz eta sindikatu gehiagok hartzen du partebilkura honetan, eta aurtengoan Europa erdialdeeta ekialdetik sindikatu ugari etorri izana garrant-zizkotzat jo da (Serbiako, Errusiako, Txekiar Erre-publikako edota Bulgariako sindikatuak izan zirenbertan).

Lan ildoak Larnacako bilkuran definitutako lan ildoetan,

garrantzi berezia hartu zuten Europako Batasuna-ren politika ekonomikoari erabateko kritika egitea-ren beharrak, eta bereziki, enplegu politika definit-zen duen Europako Batasunaren Liburu Berdearenaurrean egin beharreko lanak eta borrokak. Aurre-tik sindikatuok hitzarturiko agiri bat eman zitzaionEuropako Batasunak Zipren duen bulegoaren ardu-radunari.

Aurrerantzean, ildo honetan sakonduko da sindi-katu bakoitzaren lanaren bidez, baina baita EURO-

FSMk deitutako manifestazioa, Nicosiako kaleetan.

Bilkuraren mahaia. Ezkerrean, Ansa.

Indar metaketa Zipren

Labharremanak

BARTZELONA. Iraultzen

Martxoaren 17an L’Espai Jovek, KataluniakoIntersindical-CSCko gazte arloak bere II. NazioBiltzarra burutu zuen Bartzelonan. LAB gonbida-tua izan zen biltzarrera eta sindikatuaren ordezka-ria Mikel Ansa izan zen.

II. Nazio Biltzarra honekin, Intersindical-CSCko gazteen asmoa euren arloa indartzea da,eta hurrengo urteetarako ildoak finkatzea.

L’Espai Joveko kideen ustez, nazio sindikalgint-za kataluniarra indartzeko tresna eraginkorra dagazte arloa, kataluniar independentismoaren sek-tore ezberdinetako gazteak biltzen ari baitira sindi-katuan, eta urteetan sindikalgintza abertzaleakerreferentzia handiegirik izan ez duen arren, orainerreferentzia hau eta sindikalgintzari ematen zaiongarrantzia sektore askotan hazten ari delako.

Ansaren interbentzioak bi oinarri izan zituen:Estaturik gabeko nazioetako sindikatuen artekoelkarlanaren behar eta garrantzia batetik, eta beste-tik, alor sozio-ekonomikoan gazteriaren eskubide-en defentsan Euskal Herrian buruturiko borrokeneta LAB eta gazte mugimenduaren arteko elkarla-naren azalpena.

Fek hainbat euro-parlamentarirekin irekiak dituenbideen bitartez ere.

Bilkuran lanerako beste hiru arlo nagusi jorratzeaerabaki zen, hain zuzen ere, gaur egungo enplegupolitikek eta prekarietateak gogorkien zigorturikogizarte sektoreen arloak: emakumeak, etorkinak etagazteak. Hiru alor hauetarako ekimen desberdinakantolatzen ari dira EUROFetik.

Balantze positiboa egin behar dugu Zipren buru-turiko bilkuraz, gure iritziz Europako Batasunekopolitika ekonomikoei, zerbitzu publikoen pribatiza-zioari, malgutasun eta prekarietateari aurre egitenbat egitetik etorriko baita FSMren berrindartzea.

FSMko Europako bulegoaren bilerak prekarietatea aztertu zuen

• KatalunyaSindikalismogaztea

• Kanariar irlak

DONOSTIA. Iraultzen

Martxoaren 30 eta 31n Intersindical Canaria sin-dikatuaren 5. biltzarra burutu da Tenerifen. Aspal-ditik dugu harremana IC eta LABek, eta oraingoanere, biltzarrera gonbidatu gaituzte.

Egun 19.000 afiliatu eta 1.300 ordezkari ingurudituen sindikatuaren 200 ordezkarik hartu du partebiltzarrean, eta horiez gain, Galiza, Paisos Catalans,Zipre eta Euskal Herritik ere ordezkariak joan dira.

Biltzarraren lemak (Organización y movilización,¡Avanzamos!) ikustarazten duen moduan, biltzarra-ren gako nagusia antolaketa ereduari dagokionaizan da eta egitura konfederalaren osaketa eta fede-razio eta uharteen arteko harreman ereduaren ingu-ruan eztabaidatu da bereziki.

Harremanaklantzen


2 0 0 7 k o A P I R I L A 2 5

Gipuzkoako Niessen enpresan, euskara taldeak egindako lanari esker, informazioa elebiduna da.

euskararen normalkuntza, langileen eskubidea ezezik enpresen erantzukizun soziala ere badela.

Gaur egun ere hitzarmenak negoziatzen ari dira.Horrexegatik, ez dugu ahaztu behar euskararen sus-tapenerako neurriak txertatzen ahalegindu behardugula. Honen inguruan ahalik eta zehaztasun ge-hien eta laguntza handien ematea da urtebete mart-xan daraman Euskara Idazkaritzaren zereginetakobat. Gai hau garrantzia hartzen ari da eta Idazkarit-zaren jarduna gero eta ezagunagoa denez, azkenal-dian jendeak Idazkaritzarengana jo du informazioeta aholku eske. Zalantzak mota askotakoak dira,hitzarmenetan sar daitezken neurri ereduez aritzenzaizkigu edo zuzenean enpresarekin negoziatzekoneurri batzuez. Gure aldetik sindikatuaren laguntzaeta babesa eskaintzen diegu.

Erronka ugariOraindik gezurra badirudi ere ez da ahaztu behar,

lan hitzarmen batzuk erdara hutsean daudela. En-

BILBO. Aitziber Madrazo

uskararen normalkuntzarako politikek ezdute gutxira arte lan mundua aintzat hartu

eta era berean hark euskara baztertu du. Lan mun-duan euskarak bizi duen egoera larria da eta ezin-bestekoa da hura euskalduntzea. Euskararen aldekoeskaera soziala eta sentsibilizazioa indartu behar di-ra; sindikatuok langileen eskaera soziala landu be-har dugu euskararen berreskurapenean aurrera egindezagun. Enpresak esparru egoki eta estrategikoakdira helburu hori bete dadin. Lan hitzarmenetaneuskararen sustapenerako neurriak bildu behar di-ra, lantokietako euskara planak bultzatu, euskara-ren aldeko ekimen sozialekin bat egin, enpresenerantzukizun soziala aldarrikatu...

Euskara, negoziazio kolektiboaren ildo bilakatubehar da ezinbestean. Ia dena egiteke dagoen eremuhonetan, asko dira landu beharreko edukiak, bult-zatu beharreko neurriak eta jar daitezkeen lehenta-sunak.

Sindikatuak lau ardatzen inguruan kokatu ditulehentasunak: Lan munduan euskararen erabilerabermatzera ez ezik, lehenestera zuzentzen direnneurriak bultzatzea, prestakuntzari dagokionez lan-gileen euskalduntze eta trebakuntzarako neurriakzehaztea, euskararen sustapenerako enpresen kon-promisoa jasotzea eta azkenik, administrazioeremua estrategikotzat jotzea.

Negoziazio kolektiboan gure aldarrikapenek ge-roz eta garrantzi handiagoa dute eta bide batez, ho-riek lan hitzarmenetan isla izaten ari dira. Argi utzibehar dugu euskarari behar duen tokia eman beharzaiola.

Nondik gatoz2000. urtean Euskararen Normalizaziorako I.

Plan Estrategikoa onartu zenean, jada jaso zen “lanmunduko eragileek ere hizkuntza normalkuntzarenprozesuarekin konpromiso tinkoa hartu behar du-tela”, EusLab egitasmoa sindikatuak jarduten duenesparru guztietara hedatu behar dela eta negoziaziokolektiboak ere lan horretan parte hartu behar due-la. Sektore mailan, normalkuntzaren aldeko neu-rriak aurkeztu ditugu eta aurkeztuko ditugu ere hit-zarmenen negoziazioetan; eta horren bitartez bideairekiko diogu neurri horiek gero enpresa bakoitzekohitzarmenetan txertatzeari.

Egia esan, gaurdaniko emaitzak ez dira esperobezain onak izan. LABek gai honetan aitzindaritzaaspaldi hartu bazuen ere, orain tinko jarraitu behardu. Negoziazioan jakinarazi behar diegu enpresariei

Euskara negoziazio kolektiboan

presetako hizkuntza paisaia aldatzea beste erronkabat izan behar da eta behingoz errotulazioa eta ira-garki-tauletako idazki eta oharrak euskaraz ereagertzea. Beste neurri batek jaso beharko luke barneidazki guztiak behinik behin euskaraz bermatzea.

Honez gain, kontratazio berrietan guztietan ele-bidun izatea eskatzea beharrezko deritzogu, eta horidiogunean ez gara erdara eta ingelesaz ari. Enpresariirmo eskatu beharko litzaioke euskara plana mart-xan jartzeko behar diren neurriak abiaraztea. Hone-taz, EAEren kasuan enpresak Lanhitz programazbalia daitezke enpresaren hizkuntza diagnostikoaegiteko. Hauek eztabaidarako klausula posible bat-zuk baino ez dira eta jakin badakigu tokian tokikobeste neurri batzuk bultza ditzakegula.

Azken hilabetean, Euskara Idazkaritzak galdete-gia prestatu du ordezkariei luzatzeko norbere enpre-sak euskararekiko jarrera aztertzeko. Bertan, ordez-kariak aukera dauka bere enpresan egoera nolakoaden adierazteko. Euskara planik duten, nolako au-kerak ikusten dituzten normalkuntzaren bideanneurriak proposatzeko, lan hitzarmenak zer jasot-zen duen euskarari dagokionez... Horrela baino ezdugu jakingo benetako errealitatea zein den etahain zuzen ere horixe da modu bakarra ekintza etaborroka sindikal eraginkorra bultzatu ahal izateko,esan beharrik ez da, euskararen normalkuntza de-non ardura baita.

Gure aldarriak lan hitzarmenetan islatzen ari dira

E

Labeuskara


2 6 2 0 0 7 k o A P I R I L A

Elecciones y proceso político

La ikurriña, abriendo la marcha unitaria del Aberri Eguna en Irun.

DONOSTIA. Teresa Toda

o resulta nada fácil adentrarse en el mare-magno de la política en Euskal Herria a

varias semanas vista, porque la coyuntura es suma-mente frágil y cambiante. Lo que resulta perfecta-mente válido al escribir estas líneas, puede no serlotanto al cabo de unos días, por la velocidad de losacontecimientos políticos. El foco fijado sobre lacampaña electoral, además, desdibuja el auténticotrasfondo.

Y es que por debajo de esa sensación de barullo,lo que está en juego en estas semanas pre-electoralesy de campaña es ni más ni menos que el procesopolítico, y, con él, el futuro inmediato de EuskalHerria, el futuro de los derechos de nuestra nación.

Para apreciar el cuadro completo, hay que tomaren cuenta todos los elementos que vienen configu-rándolo desde al menos 2004. La izquierda abertza-le tomó en Anoeta la iniciativa de pintar los dos ca-rriles por los que debería discurrir la resolución de-finitiva del conflicto (el carril de la negociaciónETA Gobiernos y el de la mesa de partidos para dara luz acuerdos políticos entre las fuerzas políticas).Se definía así una metodología clara para iniciar unproceso.

A partir de ahí, se producen algunos avances, quedesembocan en el alto el fuego decretado por ETA,del que se ha cumplido un año. El posterior estan-camiento de ambos carriles, por incumplimientosdel Gobierno español en el primero y falta de vo-luntad política en el segundo, generó una serie deacontecimientos relevantes, entre ellos la acción deETA en Barajas. La falta de un acuerdo político pla-neó, y planea, sobre todo este periodo.

Nuevos pasosDesde entonces, la izquierda abertzale ha reitera-

do sus planteamientos básicos y su intención departicipar en política para lograr un escenario don-de no se den violencias de ningún tipo; para ello sehan invertido esfuerzos en mantener y reactivar lasconversaciones entre partidos. Más aún, se presentóla propuesta de Estatuto a Cuatro, para, partiendode la realidad jurídico-política divisionista de hoy,ir moviéndose en dirección a la materialización dela territorialidad, con el respaldo de la población detodos y cada uno de los herrialdes. Esta segundaaportación fundamental supuso precisar los conte-nidos básicos de un acuerdo –territorialidad y dere-cho a decidir– exponiendo a la vez una fórmula pa-ra desarrollarlos.

Finalmente, en marzo, la izquierda abertzale pre-sentó los estatutos de ASB para formalizar un ins-trumento, un partido, reconocido por las partes pa-ra la negociación política.

Las respuestas a estos importantes pasos no hanestado a la altura. Por parte del Gobierno español yel PSOE revelan una apuesta más por la vía de larepresión y la negación del camino del diálogo y losderechos que por un proceso político capaz de re-solver definitivamente el conflicto en todas sus ver-tientes. Por parte de las fuerzas políticas vascas, unafalta generalizada de compromiso real con un pro-ceso que nadie niega que sea difícil. En el caso delPNV, el alineamiento con las posturas del PSOE,sus constantes exigencias a la izquierda abertzale, lehan situado en la práctica en la aceptación de la Leyde Partidos y sus consecuencias. Detrás de ello, hayfríos cálculos electorales partidistas, y pococompromiso con una Euskal Herria que pueda de-cidir por sí misma.

Elecciones y compromisosAhora llegan las elecciones municipales y forales.

Se han convertido en una auténtica piedra de to-que. Si se celebran en condiciones democráticas, esdecir, con participación de todas las fuerzas políti-

euskalherria

Participar es fortalecerlo

La falta de unacuerdo político hacreado una situacióndelicada

Les élections municipales d’Hego Euskal Herriaqui se déroulent dans une conjoncture difficile se-ront une épreuve décisive pour le processus politi-que. La participation ou non de la gauche abertza-le montrera si le Gouvernement espagnol pari enfaveur du dialogue ou considère que l’actuel pro-cessus est arrivé à un point de non-retour. De leurcoté, la gauche abertzale, et LAB maintienent leurpari pour un accord politique qui renfoncera leprocessus.

Un moment décisif

N


2 0 0 7 k o A P I R I L A 2 7

euskalherria

Presentación de Euskal Herriari Bai en Baiona.

La implicación de LAB es cotidiana.

cas en pie de igualdad, será una buena noticia parael proceso. De no ser así, si las condiciones son lasactuales, con aplicación de normas antidemocráti-cas, la lectura será que el Gobierno español opta porcerrar el ciclo actual del proceso, atrincherándoseen la política “antiterrorista” heredada de la épocadel PP y en cuya elaboración participó. No sería,evidentemente, una buena noticia para nadie.

LAB ha hecho bueno su compromiso con el pro-ceso desde el primer momento, apostando poracuerdos políticos que lo sustenten. El sindicatoparticipa implicándose en la creación de condicio-nes democráticas y de cambio. En ese sentido, ydesde el respeto a la opción política de cada cual,llamó a afiliados y afiliadas a participar en la recogi-da de firmas para que todas las opciones estén pre-sentes en las elecciones. Se trata de un compromisoactivo no con unas siglas determinadas, sino con losderechos civiles y políticos de todas las personas ytodas las ideologías.

En paralelo, LAB insiste en que es necesario uncambio profundo de actitudes, un cambio que po-tencie un proceso que implique, a su vez, el pase delas actuales condiciones de deficiencias democráti-cas al reconocimiento de todos los derechos. Es al-canzable, con acuerdos en positivo, acuerdos políti-cos que miren al conjunto de la ciudadanía, al con-junto de Euskal Herria, y no a los intereses de cadapartido. Con voluntad, es posible.

Decir que la etapa electoral es clave puede sonar atópico repetido ya en demasiadas ocasiones. Perorealmente es así; hay mucho en juego. No sólo esca-ños, no sólo la participación en igualdad de condi-ciones, sino el proceso por el que seguimos apostan-do. Participar es fortalecerlo.

BAIONA. Iñaki Lekuona (*)

Estamos en año electoral en la Euskal Herriacontinental. En pocos días se decidirá quién se sen-tará en el trono del palacio del Elíseo y en dos me-ses se renovará el Parlamento. Dos vueltas para cadauna de las dos citas electorales.

La primera de ellas llega este 22 abril. De los do-ce candidatos, según los sondeos cuatro tienen po-sibilidades de pasar el corte: la extrema derecha deLe Pen, la derecha extrema de Nicolas Sarkozy, elcentrismo de derechas de François Bayrou y la so-cialdemocracia burguesa del Partido Socialista, conSégolène Royal.

Desde un punto de vista de izquierdas, el pano-rama es desolador. Desde hoy ya se sabe que el pró-ximo presidente no será progresista. O por lo me-nos no lo suficiente, porque no puede esperarsemucho de Ségolène Royal cuyo discurso social sedesdibuja en una arenga nacionalista que hacetiempo que no se veía en un candidato del PS. Pe-ro, bien mirado, puede que sea la menos mala delos presidenciables, teniendo en cuenta que el bear-nés François Bayrou no tiene a sus vecinos los vas-cos en buena estima, y que Sarkozy y Le Pen… Enfin. Desolador. Que sea lo que el 6 de mayo–segunda vuelta– quiera.

Mayores alegrías pueden reportar las dos citas de

las legislativas de junio. La coalición Euskal HerriaBai que acaba de constituirse entre AB, Batasuna yEA podría dar la campanada. Es cierto que la masaelectoral abertzale ronda el 15%, pero no es menoscierto que en este pequeño país tanto como las si-glas valen las personas. Baste recordar que en 1962Michel Labeguerie, candidato del movimientoabertzale Enbata, consiguió ser elegido diputadopor la IV circunscripción. Un hito que podría repe-tirse si EH Bai logra dar con una figura que conciteadhesiones más allá del mundo abertzale y quepueda hacer valer su popularidad en el caso de pa-sar a la segunda vuelta.

Pero tampoco hay que equivocarse. Si las presi-denciales son mero trámite para las formacionesabertzales, las legislativas tampoco son un objetivoen sí mismo en esta oportunidad. Sólo el hecho dehaber logrado una alianza progresista ya es un granavance, es el comienzo de la ecuación. El objetivoreal espera en marzo de 2008 con las eleccionesmunicipales y cantonales. Si de aquí a entonces EHBai consigue sumar más voluntades y multiplicarsu imagen, el movimiento progresista abertzalepuede obtener resultados no sé si exponenciales,pero seguro que muy interesantes. Sólo queda quelos cálculos salgan bien.

(*) Periodista.

Ipar Euskal Herria

Dos por dos, 2008


2 8 2 0 0 7 k o A P I R I L A

Un momento de la reciente Asamblea general de Gaindegia, en Donostia.

euskalherria

DONOSTIA. Joxerra Bustillo

a reciente Asamblea General de Gaindegiaaprobó abordar la creación de un servicio pa-

ra recopilar, analizar, procesar y difundir informa-ción socio-económica actualizada sobre Euskal He-rria y las cuestiones relacionadas con su desarrollocomo pueblo.

Tras dos años de andadura oficial, Gaindegia pre-tende hacer frente a su mayor reto, la puesta enmarcha de un equipo de profesionales especializa-dos que aborde la tarea pendiente de recopilar yprocesar datos e información sobre las cuestionesrelacionadas con nuestro presente y futuro comonación. Se trata de poder conocer nuestra realidadeconómica y social, territorialmente homogénea, ysegún parámetros marcados por la ONU y otrosorganismos internacionales.

Es factible si partimos de la información públicaque aportan hoy en día los institutos oficiales deestadística: Eustat, IEN, Eurostat, INSEE o INE. Yen el futuro lo será aún más por la armonización deoperaciones estadísticas que ha iniciado la UniónEuropea. Gaindegia trabajará con la informaciónaportada por dichos institutos, sin duplicar esfuer-zos.

Hasta ahora la labor de Gaindegia se ha centrado

Gaindegiak beste lurraldeei begiratzen die berehelburua gauzatzeko. Eredu bat daukagu Herrial-de Katalanean. Nazio horretan, erreferentzia gar-bia Ignasi Villalonga Institutua da. Ekonomia etaenpresaren arloan mugitzen da kataluniar erakun-de hau eta bere lanaren esparruak Katalunia, An-dorra, Valentzia, Balear Irlak eta Rosello barnehartzen ditu. Institutuaren sorterria Valentzia izanzen eta bere xede nagusia Mendebaldeko Medite-rraneoko herri artean lankidetza bultzatzea da.

HerrialdeKatalaneneredua

en poner en marcha la asociación, logrando en esteperiodo una digna presencia social y mediática. Sinembargo, esta nueva decisión significa un impor-tante salto adelante. Se ha valorado que existencondiciones suficientes y posibilidades reales de po-ner en marcha el Observatorio.

Conocer nuestra realidadEl acuerdo se basa en un criterio muy simple y es

que Euskal Herria, sea cual fuere su estructuraciónadministrativa, precisa conocer su realidad para po-der desarrollarse. Y esa es una necesidad actual e in-aplazable. En cuestiones lingüísticas y culturales te-nemos un amplio nivel de conocimiento, no así enel campo socio-económico.

Ahora se habla mucho del cambio climático, pe-ro para poder abordarlo es imprescindible conocerlas fuentes y los niveles de emisión a la atmósfera deCO2. Por desgracia, carecemos de datos nacionales.Tan sólo se tiene acceso a datos parciales sobre algu-nos territorios y así es imposible abordar un análisismínimamente serio sobre qué hacer ante el nuevofenómeno climatológico. Este ejemplo se podríaaplicar a decenas de campos de trabajo, sobre losque nos es imposible realizar ni siquiera el ejerciciode buscar posibles salidas.

Cada día es mayor la necesidad de conocer nues-tro entorno para poder plantearnos nuestra presen-cia en un mundo globalizado. Actualmente, esa ne-cesidad alcanza a sectores que hasta la fecha ni se loplanteaban, como la recogida de basuras, la forma-ción profesional, las infraestructuras de transporte,servicios sociales compartidos, etc.

Euskal Herria ha pasado de ser algo difuso a pre-sentarse como un medio necesario para lasubsistencia de quienes vivimos en ella. Agentes sin-dicales, económicos, educativos, comunicativos einstitucionales han mostrado ya su interés. Gainde-gia ha constatado en su breve pero intensa andadu-ra que hay base suficiente para el proyecto, sobretodo teniendo en cuenta que en muchas ocasionesla falta de perspectiva nacional se debe a la propiafalta de información y a la inexistencia de datosconcretos.

La decisión de construir el Observatorio vieneacompañada de la constatación de que dicho pasorequiere cumplir además con dos premisas: quetenga un carácter profesional y autónomo, y que sudiseño, implementación y gobierno cuenten conuna amplia adhesión de agentes socio-económicosde distintas sensibilidades.

El salto adelante de GaindegiaLa entidad aborda la construcción del servicio de Observatorio

Sin conocer nuestra realidad, es difícil plantearse la presenciaen un mundo globalizado

L


Haciendo paísMUSKILDI. Aiora Imaz

Zuberoan, laborantza ekonomiako motore dueneskualdean aurkitzen da Azkorria gaztandegia, Do-nibane Garazitik Maulera doan bidearen bazterre-an, Muskildi herrian hain zuzen ere.

Duela zazpi urte bertako bost artzainek gogoetasakona egin zuten Zuberoa laborariek aurrera eginahal izateko irtenbide bat aurkitu behar zelakoan.“Esnetegi handientzat lan egitea ezinezko bihurtuzen gu bezalako artzain xumeentzat, beti gehiagoproduzitzea nahi zuten eta hori guretzat ezinezkoazen. Hasiera batean gasna gure bordetan egiteapentsatu genuen eta ondoren sortu zen kooperatibahau martxan jartzeko ideia” azaldu dio IraultzeniDominique Agergaraik. Proiektu berri honekin bi-dea zabaldu nahi diete beste laborariei erakutsiz,esnetegi handietatik kanpo badirela beste aukerabatzuk.

Gogoeta luzea izan zen eta gauzak ongi zehaztekoparada izan dute zazpi urte hauetan. Hala ere abia-puntua oso argi zuten, Agergaraik ongi azpimarratubezala “gure txokoa maite dugu eta kalitatezko pro-duktu batek soilik du gure txokoa biziaraziko”. Ja-kin badakite esnetegi handiek bezainbat ekoizteaezinezkoa dela; hori horrela izaki kooperatiba ho-nen helburu nagusia kalitatezko gasna egitea izan

2 0 0 7 k o A P I R I L A 2 9

Kalipu berria ZuberoariIpar Euskal Herria

18 pastores se han propuesto ser una alternativa alas grandes lecherías de Zuberoa poniendo en mar-cha la cooperativa Azkorria que tiene como objeti-vo principal hacer un queso de calidad desde el res-peto al medio ambiente y a los trabajadores. Conesta opción desean que los pastores de hoy y de ma-ñana puedan ver crecer a su comarca, y a EuskalHerria.

Quienes participan en este nuevo proyecto queha visto la luz en Muskildi, en la carretera que va deDonibane Garazi a Maule, creen que para que estaempresa siga adelante la colaboración entre las sieteprovincias de Euskal Herria será decisiva, segúnDominique Agergaray “creemos en este proyecto yhacemos todo lo que está en nuestras manos paraque todo vaya bien, nos ocupamos de recoger la le-che, hacer el queso y venderlo pero, solos, sin nadieque lo compre no lograremos hacer avanzar Zube-roa. Para ganar esta apuesta necesitamos la ayuda detodos y de todas”.

Creen que todo el mundo puede participar demanera activa en la construcción de Euskal Herriacomo nación simplemente apoyando a los trabaja-dores y trabajadoras de aquí.

behar dela finkatu zuten, beti ere ingurumena etalangileen lan baldintzak errespetatuz. DominiqueAgergaraik azaldu duenez “ez da sekreturik, kalita-tezko gasna egiteko kalitate oneko esnea behar daeta horretarako ardiei ahalik eta elikagai garbienaematea erabaki genuen, hau da hartzitu gabeko eli-kagaiak”.

Horrez gain, eta beti ere kalitateari garrantziaemanez, ur zikinen garbiketarako sistema oso era-ginkor eta ekologikoa eratzearen alde agertu zirenkooperatibako kideak eta etorkizunean, gasnatiklortutako gazurarekin gaztandegiko eraikinaren be-rotzeko balia daiteken metano gasa ekoiztekoasmoa erakutsi dute.

Gaztandegiko kideen ustez garrantzitsua da jen-deak jakitea nola lan egiten duten eta zer nolakofilosofia bultzatu nahi duten urtebete martxan da-raman proiektu honekin. Azkorriako kideek beregain hartu dute kooperatibako lan handiena, esnebiltzea, gasna egitea, baita dendaz denda saltzea ere,baina argi dute ezingo dutela “pario edo apustu haubakarrik irabazi”, eskualdeen arteko elkarlanik ga-be. Horregatik, nola lan egiten duten ikusi nahi du-ten guztiei gonbidapena zuzentzen die kooperatibabisitatu eta proiektu hau aitzina eramaten lagundiezaieten, gasna erosiz eta beraien inguruan ezagu-taraziz.

Gazta egitea, lehortzea eta salmenta beregain hartu dituzte Azkorria kooperatibako kideek.

euskalherria


DONOSTIA. T.T.

Azti-Begia elkarteak bultzatuta, duelaurte eta erdi jaio zen InfoZazpi irratia.Sendo doa bere bidea egiten eta orain la-gun gehiago behar ditu aurrerapauso ga-rrantzitsuak emateko. Iñaki Altuna, Azti-Begiako kidea, irratiaren helburuez, itxa-ropenaz eta beharrez mintzatu da Iraultze-nekin.

InfoZazpi irratiak bere lehen urtemu-ga bete du. Zertan laburtuko zenukelehenengo balantzea?

Urratsa egin dugu. 2005ean proiektuaaurkeztu genuenetik honakoa ibilbide

oparoa izan da: irratia martxan da, lan taldea osatuda, programazioa hobetzen joan da, gero eta jendegehiagok du eskuragarri... Dena dela, oraindik bi-dea luzea da, proiektuak hedadura handiagoa beharbaitu. Bolumena eman behar diogu irratiari.

Proiektuaren helburuak gogoraraziko al diz-kiguzu?

Bi helburu nagusi finkatu genituen: batetik, irra-tigintzaren inguruan eztabaida piztea, Euskal He-rrian kanpoko proiektuak baitira erabat nagusi dia-lean; eta bestetik, irrati proiektu jakin bat egitea:irrati nazionala, Euskal Herria irizpide izanik, Eus-kal Herri osora iritsiko litzatekeena. Irrati horiFMz, normaltasun osoz, euskal herritar guztien es-kura jarri nahi da, baina horretarako baimenak-etabehar dira.

Hasieratik hona aldaketak eman dira InfoZaz-pin. Handiena, internetetik uhinetara zabaltzea-rena. Zeintzuk izan dira beste hobekuntzak?

InfoZazpik internetetik baino ez du bere seinaleazabaltzen. Satelitetik zabaltzeko asmoa bagenuen,baina horretarako finantza-arazoak izan ditugu.Halere, gure seinaleak internetetik FMra egin dusalto, irrati libre eta herri ekimen batzuen bitartez.Gure irratiaren beharra bada Euskal Herri luze-la-burrean eta horrek poztu egiten gaitu.

Helburua FMz eskubide osoz aritzea da. IparEuskal Herrian eskatu genuen lizentzia, bainaFrantziako administrazioak estatu kateak lehenetsiditu egin berri den lizentzia banaketan. Orain, He-go Euskal Herrian izango da lizentzia banaketa.Horretan ere sartuko gara, eskubidea baitugu.

Nolakoak dira entzuleekin dituzuen harrema-nak?

Ahalen araberakoak. Bazkideekin harremana iza-

3 0 2 0 0 7 k o A P I R I L A

Info Zazpik Urruñan duen estudioan, programa egiten.

“Bolumena igo behar diogu”

ten saiatu gara, baina ez da nahi adinakoa, eta ho-rregatik, datozen hilabeteetarako batzarra prestatzenari gara. Entzuleekin, berriz, internetetik egiten du-gu harremana, baina etorkizunean beste formulabatzuk ireki beharko ditugu. Ahalen arabera, berrizdiot, kontua ez baita soilik bideak irekitzea, erant-zuteko eta harremana errotzeko gaitasuna izateabaizik.

InfoZazpik hazteko herritarren laguntza behardu. Zeintzuk dira laguntza emateko formulak?

Herri proiektua denez, herri babesa behar du alorekonomikoan. Bazkidetzaren formula erabili dugu,7 euroko kuota jarriz. 4.500 bazkide lortzea zen hel-burua eta orain arte 1.500 inguru lortu dugu. Ko-puruaren arabera garatu ahalko dugu irratia.

Bestalde, irratia herri mugimenduari ere zuzen-dua badenez, irratia egiteko laguntza behar dugu.Programak egiteko, informazio lortzeko... asko da-

go egiteko.Harpidedun kopuru polita lortuz gero, zer es-

kainiko die InfoZazpik entzuleei? Besteak beste, informazio saioak zabaltzea eta

arratsaldean ordu oro jartzea da asmoa. Aldi berean,goizeko magazina, arratsaldetako programazioa etamusika arloa indartu ahal izango genituzke.

Lan munduaren inguruko informazio eskasiadago gaurko hedabideetan. Irratietan egunero-kotasuna gutxi lantzen da. Zerbait pentsatu du-zue horren inguruan?

Protagonistek berek gaiak lantzea nahi dugu. In-formazio saioetan eta guk egindako programetanegunero gaurkotasunari erreparatuko diogu, bainaateak irekiak dira programa bereziak garatzeko, mo-du iraunkorrean, kolaborazio zehatzen bitartez edo-ta programak eginez. Ateak irekiak dituzte norbana-koek nahiz langile mugimenduak berak.

InfoZazpi, irrati herrikoia

euskalherriaEL

KARR

IZKE

TA

La radio InfoZazpi qui est accessible pour toussur Internet, depuis un an et demi, a besoin del’aide de tous les citoyens pour qu’elle puisse conti-nuer à évoluer. Tous ceux qui sont intéressés peu-vent adhérer à ce projet avec une cotisation de 7€.Pour le faire, envoyez vos coordonnées au 3316Posta Kutxa 20080 Donostia; ou téléphonez au0034 688 623391, ou bien envoyez un e-mail à[email protected].

InfoZazpi va avanzando pasito a pasito, en esteaño y medio han conseguido llegar a muchas casasa través de Internet pero el camino es largo. Quie-nes quieran darle un impulso sólo tienen que ha-cerse socios con una cuota de 7€. Puede hacerseenviando los datos personales y de c/c a 3316 Pos-ta Kutxa 20080 Donostia; llamando al teléfono688 623391, o enviando un mensaje [email protected].

Votre aide Vuestra ayuda


2 0 0 7 k o A P I R I L A 3 1

Nicosian FSMk bultzatuta lan baldintza kaxkarren aurkako mobilizazioa.

PEO sindikatuaren egoitza.

NICOSIA. Mikel Ansa

Pasa den martxoaren 9an, Nikosia, Zipreko hiri-burua, erdibitzen duen hormaren zati bat eraitsi zu-tenean, komunikabideetan hizpide bihurtu zenahazturik zegoen gatazka bat, neurri handian ezeza-guna zaiguna.

Europako hiriburu bat erdibitzen duen horma-ren zati bat botatzearen ekintza, aurrerapausoa izandaiteke Zipreko egoera normalizatzeari begira, hauda, uhartearen batasuna berreskuratzeari begira.

Egun, uhartea bi zatitan dago banaturik; zonaldegreko-zipretarra (ofizialki Zipreko Errepublika, na-zioartean onartua den Estatua) eta zonalde turko-zipretarra (ofizialki Ipar Zipreko Turkiar Errepubli-ka, soilik Turkiak aintzat hartzen duena, eta 40.000soldadu turkiarrek indarrez hartuta dagoena). Er-dian, NBEko kasko urdinek kontrolaturiko tartea.

2003ko datuen arabera, 818.000 biztanle zeuz-kan uharteak, %81,6a greko-zipretar aldean, etabeste %18,4 turkiar aldean.

Gatazkaren sorreraGreziar eta turkiar zipretarrek bi bereizgarri na-

gusi dituzte: hizkuntza (greziarra erabiltzen dutebatzuek eta turkiarra besteek, elkarren arteankomunikatzeko ingelera erabiltzen dutelarik) etaerlijioa (kristau ortodoxoak batzuk, eta musulma-nak besteak). Baina bestelako elementu kultural,ohitura edo janzkerari begiratu ezkero, ez dago zi-pretarrak bereizterik. Gainera, uhartearen banaketaeman zen arte, bi komunitateak mendeak zeramat-

Zipre, horma batek bananduriko herria

NICOSIA. M.A.

Gizartean sentimendu ezberdinak daude: herri-tarren parte batek bere greziartasuna aldarrikatzendu eta turko-zipretar batzuk turkiar soldaduak sal-batzailetzat dauzkate, eta bi komunitateetako he-rritarren gehiengoak turkiar okupazioaren amaieraeta bi komunitateen arteko harremanen normali-zazioa nahi du.

Zipreko mugimendu sindikaletik bi komunita-teen arteko harremanak mantentzen eta indartzensaiatu dira azken urteetan eta 1995tik 2004ra gre-ko-zipretar eta turko-zipretar sindikatuaurrerakoien arteko lau foro burutu dira.

AKEL alderdi politiko greko-zipretar ezkertia-rrak, azkeneko hauteskundeetan alderdirik bozka-tuenak, bi eskualde eta komunitate artekokonponbide federala aldarrikatzen du.

Zatiketa gainditzeko nahia

erraldoi izango ditu, eta Greziak, Turkiak zein Esta-tu Batuek Zipren eragin nahi izango dute.

1963. urterako jada tentsioa nabarmena zen etaZipreko politikagintzan, turko-zipretar ministro etaparlamentariek euren jarlekuak utzi egin zituzten.

Estatu kolpea eta inbasioa Egoera 1974ko uztailean larritu zen erabat; men-

debaldeko potentzietako agintariak Zipre “Medite-rraneoko Kuba” bihurtuko zenaren beldurrez ziren:Greziako agintea zuen Batzorde Militarraren esku-tik, Zipreko Errepublikaren lehendakari zen Maka-rios artzapezpikuaren aurkako estatu kolpea emanzuten. Eskuindar kolpistak turkiar komunitateaerasotzen hasi ziren, eta hauek defendatzearen aitza-kiarekin, Turkiar armadak uhartearen zati bat(%37a) hartu zuen. 1974ko abendurako Makariosboterera itzuli zen arren, Turkiar armadak Ziprekoiparraldean jarraitu zuen.

Indarrez hartu izanaren ondorioz, 200.000 gre-ko-zipretarrek (greko-zipretar populazioaren %40a)euren etxeak utzi eta banaketa hormaren beste alde-ra alde egin behar izan zuten ihes, errefuxiatu gisa.

Orduz geroztik gaurdaino, Turkiaren politikaizan da Zipren indarrez hartuta duen zonaldera tur-kiar kolonoak bidaltzea; hori bakarri ez, kultura etagizarte sistema zipretarra desagertarazteko politikakgaratzea eta zonalde turko-zipretarra ekonomikokierabat Turkiaren menpeko bihurtzea ere helburuizan du.

Adierazgarria da nola bi komunitateek neurrihandi batean errespetatu egin dituzten 1974anhormaren bi aldeetan hutsik gelditu ziren etxeaketa jabetzak.

mugazkanpo

zaten elkarrekin normaltasun osoz elkarbizitzen,hizkuntza eta erlijio tolerantzia baldintzetan.

Banaketaren eta egungo egoeraren aurrekariaktopatzeko 1960ra egin behar dugu jauzi. Urte ho-rretako abuztuan Ziprek Britainia Handiaren me-neko izateari utzi eta independentzia lortu du, Zi-preko Errepublika eratzen delarik. Independentzialortu izanagatik, Zipre ez da beste herrialdeen eragi-netik aske izango. Britainia Handiak bi base militar


Gure amaren etxera kristalak garbitzera datorren emakumea kolonbiarra da. Etadentista da. Dentista da Kolonbian. Europan leiho-garbitzailea da. Baina ez da ikus-ten erresuminduta, edo haserre, edo amorratuta, edo gorrotoak hartuta. Edonorenbegietarako injustizia galanta den egoera horrek ez du nahigabetzen gure amarilaguntzera datorkiona. Egia esan, nahiko alai ikusten da beti, nahiz eta esan gureanmusika gutxi entzuten dela. Amaren etxean beti musika egoten dela nioen. Bai,baina Beethoven, Liszt edo Mozart. Dantza egiteko musika nahi du berak. Besteaondo dago, baina ez badu balio dantza egiteko, ez da musika-musika.Amaren etxeko leiho-garbitzaileak, bere egoeraz mintzo denean, kontatzen du lanhandia eta konpentsazio txikia duela. Malkoak susmatzen zaizkio azaltzen dueneannola egon den urtetan dirua bidaltzen Kolonbiara beraren seme-alabentzat etanola senarrak gastatu duen dirua neskalagun berriarekin, eta milaka euro aurreztubehar izan dituela Kolonbiara joan eta seme-alabak ekartzeko, eta apenas ez dute-la non sartu eurak hirurak eta beste hainbat herrikide pisu txiki batean. Baina ez dusumindurarik, ez haserre edo amorrurik, ezta gorroto edo nahigaberik ere. Gauzak

horrela balira bezala onartzen duegoera. Natural.Naturaltzat hartzen ditu baterenaturalak ez diren kontuak. Mitoakbarneratu ditugu; zenbat eta zan-patuago are eta barnerago.Neutralitatearen mitoa. Hau da,erakundeak, boterea, arauak, lege-ak ez diote erantzuten ideologiaedo interes bati, baizik eta onartubehar diren probidentzia dibinoakezarritakoak balira bezala.Gatazka sozial ezaren mitoa.Pertsonen portaerak, ona edogaiztoa, ez dio erantzuten sakone-ko gatazka sozialari, baizik eta nor-beraren izaeraren kontua diren. Pluraltasunaren mitoa. Nork bereiritzia eman dezake, eta iritzi guz-tiak hedatu daitezke, zenbat egun-kari dagoen ikusterik baino ezdago. Eta kontua da ustezko plural-tasuna aniztasuna dela, hau da,pentsamendu bera behin etaberriz errepikatuta egunkari guz-tietan. Ezberdina isilarazi egitenda.Giza natura aldaezina delakomitoa. Gauzak honela dira eta betiizan dira, eta ezin da aldatu.Espektatiba ezak pasibotasuneragaramatza. Mitoak azaldu nahi nizkioke den-tista-garbitzaileari, baina beldurnaiz ez ote den suminduko eta gut-xiago gozatuko duen dantza egite-ko musikarekin.

Eta hala ere gogotsu

jo ta fuego

Laura Mintegi

3 2 2 0 0 7 k o A P I R I L A


Documents

141