2.-ZEINTZUK DIRA ORAINGO
ARAZO ENERGETKOAK?
-IKATZ MOTAK-
Ikatz motak:Lignitoa
Antrakzita
Turba
Hulla
NuklearraErreadiazio-igorpena.Leherketa arriskua.T
altxatzea.Deskarga poluitzaileak.Hondakin
erreadiaktiboak.Erabileren aldaketa.
Erregai fosilakT altxatzea.Deskarga
poluitzaileak.Garbiketa-urak.Lurpeko uren poluizioa.Gas
poluitzaileak CO2, metal astunak, partikula solidoak, leherketa
arriskuak, hasteko dorreak egindako T-ren handiapen-hotsa. Klima
aldaketa(CO2:negutegi efektua.)Zaborren gordailea.Hondakin
poluitzailea.Paisaiaren aldaketa.
HidraulikoaZiklo hidraliogikoaren daketa. Kalitatea
galera.Mikroklima aldaketa. Ur-faunaren eta landaretzaren
aldaketa.Erabileraren aldaketa. Higiduraren areagotzea.
BiomasaGas poluitzaileak (metano CO2)Erabileraren aldaketa.
EguzkitikoaErabileraren aldaketa
EolikoakPaisaia artifilizea.
Materiala eta energia iturrien ustiapena.Hidrosferan atmosferan
lurzoruan biosferan eta litosferan dituen inpaktuak.
Errepideak egitea.Energia-iturriak kontsumitzea.
Materialak:asfaltoak.Lurzoruaren suntsipena. Litosferan:Tunelak
luerazioak, eztandak...Ekosistema suntsitzea...Ekosistemak
isolatzea(fauna)
Petrolioa ateratzea.Petrolioaren erreserbak ustiatzea.Gas
kutsatzaileen emisioa jaurtitzea airera. Lurzoruaren kutsadura.
Petrolioa garraiatzea.Jaurtiketak hidrosferan. Ur-ekosistemen
kaltetzea.
Petrolioa transformatzea.Gas kutsagarriak emititzea airera.
Paisaia aldatzea. Lurzoruaren erabileren aldaketa.
Automobilak erabilerak.Gasolina kontsumitzea.Gas kutsagarriak
emititzea airera. Espazioa okupatzea hirietan. Zarata.
Automibilak fabrikatzea.Materialak(metalak)intentsiboki
kontsumitzea. Energia iturriak kontsumitzea.Automobilak suntsitzea.
Lurzoruak okupatzea hondakinak sakabanatzea.
PETROLIOAREN ERABILERA NAGUSIAK
Petrolioaren erabilera nagusiak:
Plastikoa
Gasolina
PLASTIKOZKO
BOTILAGASOLINA
Petrolio osaera ezberdineko hidrokarburoen nahasketa likidoa da.
Materia naturala da, beltza edo marroi iluna (horixka edota
berdexka ere izan badaiteke ere), nahiz eta osaeraren arabera,
itxura desberdina hartzen du. Nola zortu zen petroleoa?Petrolio
osaera ezberdineko hidrokarburoen nahasketa likidoa da Materia
naturala da, beltza edo marroi iluna.Petrolioa milioika urteann
zehar formatutako substantzia da. Horregatik, zaila da nola sortu
zen ziurtasunez jakitea.
Petrolioa duela milioika urte hasi zen formatzen, itsasoko
mikroorganismoak elkarren gainean metatzen hasi zirenean. Itsasoko
korronteek itsasertzera bidaltzen zituzten horietako asko eta
bertan hil egiten ziren. Horrela, mikroorganismoak hilak gainean
harea eta buztina metatu ziren. Materia organikoa lurpean geldi,
deskonposatzen hasi zen eta horrela, Petrolioa sortu zen.
Petrolioa milioika urteann zehar formatutako substantzia da.
Horregatik, zaila da nola sortu zen ziurtasunez jakitea.
Petrolioa duela milioika urte hasi zen formatzen, itsasoko
mikroorganismoak elkarren gainean metatzen hasi zirenean. Itsasoko
korronteek itsasertzera bidaltzen zituzten horietako asko eta
bertan hil egiten ziren. Horrela, mikroorganismoak hilak gainean
harea eta buztina metatu ziren. Materia organikoa lurpean geldi,
deskonposatzen hasi zen eta horrela, Petrolioa sortu zen.IKATZAK
USTIATZEKO MODUAKHarrikatza erregai fosil beltz eta gotorra da,
gehienbat karbonoz osatua eta landare etorkia duena. Ikatz
izenarekin, oro har, harrikatza aipatzen da, baina bada ikatz mota
bat, minerala ez dena, baizik eta landare edo substantziei ura eta
beste osagai lurrunkor batzuk kenduz lortzen dena: egur
ikatza.AUTOMOBILEN KOSTU EZKUTUAK1.-Energia eta lehengailen
kontsumoa automobilak egiteko.2.-Atmosferan kutsadura eta kutsadura
akustikoa.3.-Zatiketa hiri barruan.4.-Ingurune naturalen okupatzea
eta zatitzea.5.-Animaliak hiltzea automobilak harrapatuta.6.-Euri
azidoa.7.-Pertsona asko hiltzea istripuetan (1998. urtean estatu
espainearrean 97.570 trafiko istripu 147.000 biktimakin eta 6.000
hildako.)8.-Osasun zaintzeari dagokion gastuak.9.-Txatarrak eta
beste hondakin batzuk sortzea.10.-Estresa.11.-Auto ilaretan denbora
(lanorduak eta aisialdia.) alferrik galtzea.12.-Lur emankorrak
automobilak ibiltzeko estaltzea.13.-Berotegi-efektua (erregai
fosilen errekuntzan) eta aldaketa klimatikoa.14.-Trafikoa zaintzeko
zerbitzuak.15.-Polizi zerbitzuak eta beste zenbait zerbitzu
publiko.4.-Ingurune naturalen okupatzea eta zatitzea.5.-Animaliak
hiltzea automobilak harrapatuta.6.-Euri azidoa.7.-Pertsona asko
hiltzea istripuetan (1998. urtean estatu espainearrean 97.570
trafiko istripu 147.000 biktimakin eta 6.000 hildako.)espainearrean
97.570 trafiko istripu 147.000 biktimakin eta 6.000
hildako.)8.-Osasun zaintzeari dagokion gastuak.9.-Txatarrak eta
beste hondakin batzuk sortzea.10.-Estresa.11.-Auto ilaretan denbora
(lanorduak eta aisialdia.) alferrik galtzea.12.-Lur emankorrak
automobilak ibiltzeko estaltzea.13.-Berotegi-efektua ( erregai
fosilen errekuntzan ) eta aldaketa klimatikoa.14.-Trafikoa
zaintzeko zerbitzuak.15.-Polizi zerbitzuak eta beste zenbait
zerbitzu publiko.
