2. ZIKLOA IZENDAPENA: Euskara Teknikoa II ... · PDF fileLos contenidos de esta asignatura contemplan los aspectos aplicados de la biotecnología y se ... Clases de enzimas ... Biotecnología:

KIMIKA ZIENTZIEN FAKULTATEA FACULTAD DE CIENCIAS QUÍMICAS

Kimika Zientzien Lizentziatura - Irakasgaien Programazioa

1

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Euskara Teknikoa II IRAKASLEA: Mª Jesús Aranzabe Urruzola EBALUAZIOA: ebaluazio jarraitua edo/eta azterketa idatzia IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA: bigarren lauhilekoa KREDITUAK: Teorikoak :2 Praktikoak: 4 Guztira: 6 HELBURU OROKORRAK: Hizkuntzaren komunikazio alderdia aztertu eta euskararen zientzia eta teknikarako erabilera aztertu eta sakondu EGITARAU TEORIKOA 1. Ikasgaiaren sarrera

1.1 Hizkuntza eta aldaerak 1.2 Aldaera funtzionalak: hizkuntzaren erabilera orokorra eta

erabilera berezitua 1.3 Alor teknikoko euskara: euskara teknikoa 1.4 Euskara teknikoaren ezaugarriak

2. Espezialitateko testuak: motak, ezaugarri nagusiak 2.1 Asmoa eta testu-mota 2.2 Komunikazio-egoeraren araberako doikuntzak 2.3 Diskurtsoaren antolakuntza 2.4 Koherentzia 2.5 Kohesio-mekanismoak 2.6 Modalizazioa 2.7 Estilo zaindua, gramatika eta zuzentasuna 2.8 Izenburua: zientzia-generoen bereizgarri

3. Testu-erak: funtzionaltasuna eta komunikakortasuna 3.1 Laburpenak eta sintesiak 3.1.1 Prozesua 3.1.2 Ezaugarriak 3.2 Zabalkunde-testuak

3.2.1 Argitasuna eta komunikagarritasuna: hizkuntza baliabideak 3.2.2 Antolamendua eta garapena 3.2.3 Testuaren prestakuntza eta edizioa 3.2.4 Glosategiak, esku-orriak, artikuluak… 3.3 Txosten teknikoak 3.3.1 Atalak 3.3.2 Estiloa 3.4 Jendaurrean idatzizko eta ahozko aurkezpena egiteko oinarrizko gidalerroak

4. Itzulpengintza 4.1 Itzulpen-prozedura nagusiak



2

BIBLIOGRAFIA ALBERDI, X. (1999). Euskaltzaindiaren araugintza berria: ikastaroa. EHUko Argitalpen Zerbitzua. ALBERDI, X. eta SARASOLA, I. (2001). Euskal estilo libururantz. EHUko Argitalpen Zerbitzua. Bilbo. CREME, P. eta LEA, M. (2000). Escribir en la Universidad. Gredos. ENSUNZA, M., ETXEBARRIA, J.R. eta ITURBE, J. (2002). Zientzia eta Teknikarako euskara. Zenbait hizkuntza-baliabide. UEU. EUSKALTZAINDIA (1986): Maileguzko hitz berriei buruz Euskaltzaindiaren erabakiak. Bilbo. _________________ (1992): Hitz elkartuen osaera eta idazkera. LEF Batzordea. Bilbo. _________________ (1985-99): Euskal Gramatikaren Lehen Urratsak, I-V. Bilbo. _________________ (1994): “Eratorpenaz”, Euskera 39, Euskaltzaindiaren XIII. Biltzarreko Agiriak, 1.039-1.058 GARZIA, J. (2005). Kurrin-kurrin vitae. Alberdania. _________________ (2005). Kalko okerrak. Eusko Jaurlaritza. GUTIÉRREZ, B. (1988) La ciencia empieza en la palabra. Ediciones Península. HATIM, B. eta MASON, I. (1995). Teoría de la traducción. Una aproximación al discurso. Ariel. KINTANA, X. (2005): Lexiko zientifikoaren arazoa euskara idatziaren historian zehar in Euskera zientifiko-teknikoa: normalizazinotik homologazinora. Mendebaldeko Kultur Alkartea. Bilbo. MUJIKA, A. (2005): Hiztegi Batua eta terminologia zientifiko-teknikoa: elkarguneak, estuguneak eta gurutzaguneak in Euskera zientifiko-teknikoa: normalizazinotik homologazinora. Mendebaldeko Kultur Alkartea. Bilbo. UZEI (1982): Maileguzko hitzak. Ebakera eta idaz kera. Elkar. Donostia. _____(1998): Laburtzapenen gida-liburua. Siglak, ikurrak eta laburdurak. Elkar. Donostia. ZABALA, I.; ODRIOZOLA, J.C. (1992): Hitz-ordena, galdegaia eta komaren erabilera. EHU. Bilbo. ZABALA, I. (1996): Testu-loturarako baliabideak: euskara teknikoa. EHU. Bilbo. VERDEBER, R. (2000). Comunicación oral efectiva. International Thomson Editores. ZUBIRI, I. eta ZUBIRI, E. (1995). Euskal Gramatika Osoa. Bilbo. ZUBIMENDI, J.R.; ESNAL, P. (1993): Idazkera-liburua. Eusko Jaurlaritza.

WEB-ORRIAK: - http://www.euskaltzaindia.net - http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net

Letra larriak [Mayúsculas]

http://www.euskaltzaindia.net/

http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/



3

Kalko okerrak [Calcos] Ortotipografia [Ortotipografía]

- http://www.hiztegia.net - http://www.erabili.com

Sarasola, I.: Komak eta debekuak. - http://www.ehu.es/ehulku

http://www.hiztegia.net/

http://www.erabili.com/

http://www.ehu.es/ehulku



4

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Teknika esperimentalen eta analisi-metodoen oinarriak IRAKASLEA: Isabel Tellería Echeverría and., Arantza Munduate del Río and. AZTERKETA MOTA: Evaluación continuada de la aplicación en el laboratorio de los conocimientos introducidos en las clases de teoría. IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA:Lauhilabetekoa(2.) KREDITOAK: Teorikoak: 2,5 Praktikoak: 2 Guztira: 4,5 HELBURU OROKORRAK: Se trata de que el alumno acabe conociendo dos aspectos fundamentales del trabajo experimental de laboratorio. i) Que adquiera soltura en las técnicas de medida de un laboratorio,

principalmente en los diversos tipos de sensores y actuadores y en las técnicas básicas de control.

ii) Que al finalizar este curso, el alumno conozca los procedimientos básicos del tratamiento estadístico de datos experimentales.

EGITARAUA - Introducción. Medidas eléctricas - Sensores y actuadores - Principios de control automático - Estadística descriptiva, medidas y gráficos. - Inferencia estadística: Estimadores puntuales y por intervalos, contrastes de hipótesis. - Regresión y correlación. Análisis de la varianza. - Introducción al análisis en componentes principales. BIBLIOGRAFÍA Material suministrado por el profesor OTRA BIBLIOGRAFÍA - Pallás Areny, Ramón, Sensores y acondicionadores de señal, Sevilla Marcombo Boixareu 2003. - Andrés Puente, E., Regulación automática, Madrid : Universidad Politécnica, Escuela Técnica Superior de Ingenieros Industriales, Sección de Publicaciones, 1997 - B. Kuo. "Sistemas de Control Automático 7ª Ed". Ed. Prentice Hall. 1996 - Montgomery, Douglas C., Diseño y análisis de experimentos, México : Limusa Wiley, cop. 2002 - John Bechhoefer, Feedback for physicists: A tutorial essay on control, Reviews of Modern Physics,Volume 77, Issue 3, pp. 783-836 - NUMERICAL RECIPES IN C: THE ART OF SCIENTIFIC COMPUTING 1988-1992 by Cambridge University Press. - César Pérez López. “Métodos Estadísticos Avanzados con SPSS” Thomson Editores. 2005.



5

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Industria Kimikoan aplikatutako bioteknologia IRAKASLEAK: Ana Jesus Irastorza Iribas and.; Mª Teresa Dueñas Chasco and. AZTERKETA MOTA: Idatzia IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA: Lauhilabetekoa (2.) KREDITUAK: Teorikoak : 5 Praktikoak: 2,5 Guztira: 7,5 HELBURU OROKORRAK: Los contenidos de esta asignatura contemplan los aspectos aplicados de la biotecnología y se complementan con la asignatura “Introducción a la Biotecnología”. El curso propuesto pretende el conocimiento por parte del alumno de las bases biológicas implicadas en la obtención de productos de interés industrial por medio de maninupaciones biotecnológicas. Dada la amplitud de temas de trabajo que en la actualidad abarca la biotecnología, este curso se centrará en algunas de las aplicaciones concretas de gran interés económico e industrial y que se detallan en el programa teórico. EGITARAUA Tema 1: El proceso biotecnológico. Etapas. Preparación del medio de cultivo y del inóculo. Proceso de fermentación. Recuperación del producto. Fermentaciones sobre sustratos sólidos y líquidos. Obtención de microorganismos industriales. Requisitos

Tema 2: Producción industrial de microrganismos. Microorganismos utilizados. Producción de proteína unicelular. Fuentes de energía para la producción de biomasa microbiana.

Tema 3: Enzimas. Clases de enzimas comerciales. Control por regulación o represión catabólica. Enzimas inducibles. Recuperación de enzimas intra y extracelulares. Biocatalizadores inmovilizados. Tecnología de la inmovilización. Enzimas y células inmovilizadas. Aplicaciones en la industria química, agroalimentaria y farmaceútica

Tema 4: Producción de metabólitos primarios I. Etanol y otros solventes. Glicerol. Acidos orgánicos y cetonas. Microorganismos y sustratos utilizados. Aplicaciones en la industria energética. Producción de metano.

Tema 5. Producción de metabólitos primarios II. Aminoácidos. Nucleósidos y Nucleótidos. Utilización en medicina, industrias de alimentos e industrias químicas. Biosíntesis. Sistemas de producción y recuperación de productos.



6

Tema 6. Producción de metabólitos primarios III. Vitaminas. Vitamina B12, riboflavina y ß-carotenos. Biotransformación del ácido ascórbico. Polímeros y Lípidos microbianos. Aplicaciones

Tema 7. Producción de metabólitos secundarios I. Antibióticosy Alcaloides. Microorganismos productores. Rutas de biosíntesis. Antibióticos ß-lactámicos. Aminoglucósidos. Mejora de la producción de antibióticos. Adición de precursores.

Tema 8. Producción de metabólitos secundarios II. Alcaloides de Ergot. Aplicaciones. Microorganismos productores y métodos de producción.

Tema 9. Inmunología y Biotecnológía. Vacunas. Las vacunas tradicionales: tipos y problemas. Toxoides bacterianos: producción. Vacunas recombinantes. Obtención y purificación. Inmunoglobulinas. Anticuerpos monoclonales. Inmunotoxinas. Tema 10. Bioconversiones microbianas. Características de las bioconversiones. Tipos de reacciones de bioconversión. steroides: estructura química y tipos. Aplicaciones. Transformación de esteroides. Otras bioconversiones. Hormonas recombinantes.. Tema 11. Biotecnología ambiental. Utilización de residuos industriales. Tratamiento aeróbico y anaeróbico de aguas residuales. Cultivos iniciadores para los procesos de tratamiento. Compostaje. Degradación de xenobióticos. Mejora genética. Fitorremediación

Tema12. Producción de bebidas alcohólicas. Microorganismos implicados. Tecnología y bioquímica de los principales procesos de producción. Mejora de cepas de levaduras y bacterias lácticas.

Tema 13. Producción de derivados lácteos. Caracteres metabólicos relevantes de los microorganismos empleados en la obtención de leches fermentadas y quesos. Selección de micoorganismos. Tecnología y bioquímica de los principales procesos de producción. Cultivos iniciadores: producción. Mejora de cepas.

Tema 14. Productos cárnicos fermentados y curados. Selección de microorganismos. Factores nutricionales. Parámetros de cultivo. Uso de cultivos iniciadores.

Tema 15. Producción de aditivos. Componentes del aroma y saborizantes. Colorantes. Edulcorantes. Síntesis. Microorganismos utilizados. Recuperación del producto

Tema 16. Cultivo de células vegetales. Producción de metabolitos. Mejora genética de plantas. Las plantas como biorreactores.



7

Tema 17. Cultivo de células animales. Cultivos en soporte o en suspensión. Aplicaciones:obtención de compuestos bioactivos. Animales transgénicos.

Tema 18. Prebióticos y probióticos. Conceptos. Efectos saludables en el hombre. Selección de microorganismos. Requerimientos nutricionales

Tema 19: Biotecnología y Agricultura. Uso de microorganismos en la protección de plantas. Los insecticidas microbianos. Ingenieria genética de plantas. Desarrollo de plantas resistentes a condiciones de estrés ambiental. Resistencia a enfermedades y plaguicidas.

Tema 20: Aplicaciones en la Industria Metalúrgica. Lixiviación de minerales. Metales nobles y sistemas de recuperación microbiana. Microorganismos empleados.

Tema 21: Aplicaciones en Analítica. Biosensores. Tipos de biosensores. Aplicaciones en en la industria de la alimentación, medicina, y medio ambiente.

BIBLIOGRAFIA Atlas, R.M. y Bartha, T. “Ecología microbiana y ambiental”. Addison Wesley, Madrid, 2001. Brock. Biology of microorganisms. 9ª edition. Prentice Hall International, Inc.2000 Crueger and Crueger. Biotecnologia: a texbook of industrail microbiology. Second edition.. Sinatter Associated, Inc. 1989. Crueger y Crueger. Biotecnología: Manual de microbiologia industrial. Ed. Acribia. 1993 Demain, A.L. y Davies, J.E. (eds.). Manual of Industrial Microbiology and Biotechnolog. American Society for Microbiology, Washington, 1999. Garcia, M.; Quintero R. y Lopez, A. Biotecnología alimentaria. Limusa S.A. 1988 Glazer and Nikaido. Microbial biotecnology. Fundamentals of applied microbiology. W.H. Freeman and Company. New York, 1995.



8

Glick y Pasternak. 3ª edición.Molecular Biotechnology. Principles and applications of recombinant DNA. ASM Press. 2003 Lee, B.H. Fundamentos de Biotecnología de los alimentos. Ed. Acribia. 2000 Leveau, J.Y. y Bouix, M. Microbiología industrial. Los microorganismos de interés industrial. Ed. Acribia. 2000. Parés y Juárez. Bioquimica de los microorganismos. Ed. Reverté. 1997 Prescott, L.M., J.P. Harley y D.A. Klein. Microbiología. 2004. McGraw-Hill –Interamericana. Ratledge, C. y B. Kristiansen. Basic Biotechnology. 2001. Cambridge University Press. Scragg, A. Biotecnología medioambiental. 2001. Acribia, Zaragoza. Wainwrigbt. Introducción a la biotecnologia de los hongos. 1.992. Ed. Acribia Waites, M.J., N. L. Morgan, J. S. Rockey, G. Hington. Industrial microbiology. An introduction. 2001. M. Blackwell Science, Oxford. Walker, J.M. y Gingold, E.B. Biología molecular y biotecnología. Ed. Acribia. 1997



9

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Polimeroen Degradazioa eta finkotasuna IRAKASLEAK: Miren Agurtzane Mugica Iztueta. AZTERKETA MOTA: Idatzia IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA: Lauhilabetekoa (2.) KREDITUAK: Teorikoak : 5 Praktikoak: 2,5 Guztira: 7,5 HELBURU OROKORRAK: Material polimerikoak beraien bizitzan zehar jasaten dituzten eraldaketak deskribatzen dira, eraldaketa hauen eragina beraien erabileran ere aztertuko delarik. Horretarako, polimeroen degradazio termikoa, termoxidatzailea, fotoxidatzailea, mekanikoa eta biodegradazioa ikusiko dira. Amaitzeko, material polimeriko hauen egonkortzea, suarekiko portaera eta beraien birziklapena aztertuko delarik. EGITARAUA 1.- Sarrera. Definizioa. Oinarri orokorrak. Erreakzio kimikoak. Eraldatutako propietateak. Teknika esperimentalak. 2.- Degradazio termikoa. Egitura kimikoaren eragina degradazio termikoan. Mekanismo orokorrak. Komertzialki garrantzia duten polimeroen degradazio termikoa. 3.- Degradazio termoxidatzailea. Oinarri orokorrak.Termoxidazioaren mekanismoa. Egitura kimiko eta fisikoaren eragina oxidazioan. 4.- Termoxidazioaren aurrean egonkortzea. Oxidazio atzeratuaren mekanismoa. Antioxidatzaileen egitura eta beraien eragite-mekanismoak. Antioxidatzaileen konbinaketa. 5.- Argiak materialetan eraginiko fenomenoei buruzko sarrera. Espektroskopia elektroniko eta fotofisikako kontzeptuak. Prozesu fotofisikoak. Quenching edo desaktibatzea. Exzimeroak eta exziplejoak. Migrazio bidezko transferentzia polimeroetan. 6.- Fotodegradazioa. Hausturaren prozesu primarioak. Degradazio fotoxidatzailearen mekanismo orokorra. Komertzialki garrantzia duten polimeroen fotodegradazio oxidatzailea. Polimero fotodegradakorrak. 7.- Fotoegonkortzea. Fotoegonkortzaileen sailkapena. Fotoegonkortzaile familiak.



10

8.- Degradazio mekanikoa. Esfortzu mekanikoen eraginpean dauden polimeroen degradazioa. Degradazio mekanikoa disoluzioetan. Degradazioa polimero urtuetan. Ultrasoinu bidezko degradazioa. Kautxu naturalaren mastekatzea. 9.- Biodegradazioa. Polimero natural eta sintetikoen biodegradazioa. Termoplastiko biodegradakorrak. Polimero biodegradakorren aplikazioak medikuntzan. Sendagarrien dosifikaketa neurtua. 10.- Polimeroen sukoitasuna. Polimeroen sukoitasuna. Suaren aurkako produktuen balioztatze eta ezaugarriak. Suaren aurkako konposatuen adibideak. 11.- Polimeroen birziklapena. Birziklapen metodoak: abantailak eta desabantailak. BIBLIOGRAFIA Degradation and Stabilization of Polymers. H.H.G. Jellinek and H. Kachi, Ed. Elsevier. 1989. Polymer Degradation and Stabilisation. N. Grassie and G. Scott. Ed. Cambridge University Press. 1985. Polymer Degradation and Stabilisation. W.L. Hawkings. Ed. Springer Verlag. 1984. Degradation and Stabilisation of Polymers. G. Geuskens. Ed. Applied Science Publishers. 1975. Thermal Stability of Polymers. R.T. Conley. Ed. Marcel Dekker. 1970.



11

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Erradiazioaren eragin biologikoak eta Aplikazioak IRAKASLEAK: Juan José del Val Altuna jn. AZTERKETA MOTA: Idatzia edo/eta lanaren ebaluaketa IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA: Lauhilabetekoa (2.) KREDITUAK: Teorikoak :4,5 Praktikoak: 0 Guztira: 4,5 HELBURU OROKORRAK: Erradiazio ionizatzaileen sorrera eta haiek materian sortzen diren efektuak ezagutzea. Erradiazioa detektatzeko eta erradiazioen aurkako babesteko erabiltzen diren metodoeak ezagutzea. PROGRAMA TEÓRICO 1.- Física de radiaciones. Estructura de la materia. Radiación electromagnética. Radiactividad. Reacciones nucleares. Interacción de partículas con la materia. Interacción de fotones con la materia. Magnitudes y unidades radiológicas. Blindajes. Cálculos sencillos 2.- Detección y medida de la radiación. Detectores de ionización gaseosa. Detectores de centelleo. Detectores de semiconductor. Dispositivos para dosimetría y protección radiológica 3.- Efectos de la radiación sobre la materia. Activación molecular. Ionización y cambios químicos. Calentamiento y efectos en la estructura cristalina. Efectos superficiales. 4.- Efectos biológicos de las radiaciones ionizantes. Daños moleculares y celulares. Lesiones tisulares y orgánicas. 5. Radioprotección. Fundamentos y objetivos. Dosimetría interna. Radioprotección operacional. Gestión de residuos radiactivos y transporte de materiales radiactivos. 6. Aplicaciones médicas de la radiación. 7.- Aplicaciones científicas e industriales de la radiación. BIBLIOGRAFÍA BÁSICA “Curso de Adiestramiento para Supervisores de Instalaciones Radiactivas”, vols. I y II, CIEMAT P. Tipler y G. Mosca "Física para la Ciencia y la Tecnología" vol II, Reverté, 2005



12

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Esperimentazio aplikatua polimeroetan IRAKASLEAK: Isabel Goñi Dok., Mikel Gaztelumendi Dok., Gonzalo Guerrica-Echevarria Dok. AZTERKETA MOTA: Praktikoa IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA: Lau hilekoa (2. lauhilekoa) KREDITUAK: Teorikoak :0 Praktikoak: 6 Guztira: 6 HELBURU OROKORRAK: Ikasleak material polimerikoen transformazio prozedurekin, egituraren karakterizazio teknikekin eta propietate mekaniko eta termiko nagusien determinazioarekin erlazionaturiko esperientzia praktikoa egokia lortzea. Material hauen aplikazioetara hurbilketa. PROGRAMA PRAKTIKOA 1.- Osagai anitzeko material polimerikoen prestaketari, karakterizazio estrukturalari eta propietateen determinazioari eta material hauen erabilpenen ebaluaketari buruzko azterketa integratua. Azterketak bere barne izango ditu: - Egoera urtuko estrusio-nahasketa bidez osagai anitzeko sistema

polimerikoen prestaketa. - Saiaketa mekaniko, termiko eta abarretan erabiliko diren frogeta

normalizatuen lorpena injekziozko moldeaketaz. - Gainestalduren itsaspen saiketetako frogeten lorpena

konpresiozko moldeaketaz. - Materiales fase-egituraren karakterizazioa ekorketazko

kalorimetria diferentziala eta analisi mekaniko-dinamikoaren bidez.

- Morfologiaren karakterizazioa arakapenezko mikroskopia elektronikoari esker.

- Propietate mekanikoen (trakzio- eta jotze-saiaketak) eta termikoen (bero bidezko distortsio tenperatura) determinazioa.

- Frogeten margotzea eta gainestalduraren itsaspenaren eta propietate mekanikoen azterketa.

BIBLIOGRAFIA Plastics Materials, 7th Edition. J. Brydson. Butterworth, 1999 Polymer Blends. D. R. Paul, C. B. Bucknall. John Wiley & Sons, 2000. Polymer Blends and Alloys. G. O. Shonaike, G. P. Simon. Marcel Dekker, 1999. Composite Polymeric Materials. R.P. Sheldon. Applied Science Publishers, 1982 An Introduction to Composite Materials. D. Hull. Cambridge University Press, 1985



13

Organic Coatings: Science and Technology. Z. W. Wicks Jr., F. N. Jones, S. P. Peppas. Wiley Interscience, 1999. Direcciones de Internet http://www.sciencedirect.com



14

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Esperimentazioa polimeroen zientzian IRAKASLEAK: Lourdes Irusta Maritxalar Dra.; Agustin Etxeberria Lizarraga Dr.; Pedro Antonio Santamaría Ibarburu Dr. AZTERKETA MOTA: Idatzia eta praktikoa IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA: Lauhilabetekoa (2.) KREDITUAK: Teorikoak :0 Praktikoak: 6 Guztira: 6 HELBURU OROKORRAK: Ikerkuntzara sarrera lanak egitea polimeroen sintesi, karakterizazio, erreologia eta degradazio-sailetan, Kimika Lizentziaturan “Polimeroen” kurrikulum arloaren barne. EGITARAUA 1.- Sintesia

1.1. Erreakzio-mekanismoa, polimerizazio-teknika, monomeroen egitura eta erreaktibo nahiz produktuen propietate fisikoak oinarri bezala dituzten polimeroen prestakuntza proposatzen da laborategi-saiaketen bidez.

2.- Polimeroen karakterizazioa

2.1. Sintetizatutako polimeroak karakterizatzeko teknika instrumentalen erabilera: Fourierren transformatuko espektroskopia infragorria: Polimero edo kopolimeroen identifikazioa. Protoi eta Karbono 13-ko erresonantzia magnetiko nuklear espektroskopia kopolimeroen konposizio eta sekuentziak, polimeroen taktizitatea eta pisu molekularra aztertzeko.

DSC trantsizio termiko nagusiak (Tg, Tc eta Tm) neurtzeko. GPC pisu molekular banaketa kalkulatzeko.

3.- Portaera degradatiboa 3.1. Analisi termikoaren tekniken erabilera polimeroen

deskonposaketa termikoaren ikerketan degradazio-mekanismoa esplikatzeko eta egonkortasun termikoa finkatzeko.

3.2. Zenbait polimeroen degradazio termiko eta fotooxidatiboaren degradazio-saiaketak eta beraien jarraipena polimeroen karakterizazioan erabiltzen diren teknika instrumental desberdinen bidez. 4.- Portaera erreologikoa

4.1:Tenperaturaren eragina likatasunean: denbora-tenperatura gainezartzearen metodoaren aplikazioa.

4.2: Zori- kopolimeroen eta bloke- kopolimeroen ezaugarritasun biskoelastikoa.

4.3: Polimero erdi- kristalinoak: fluxuak eragindako kristalizazioa.



15

BIBLIOGRAFIA - “ A practical approach to Rheology and Rheometry” Gebhard Schramm. Haake (1994) - “Erreologia: Teoria eta Praktika” Antxon Santamaría eta Elias Unzueta. U.E.U. (1993) - “Compositional and Failure Análisis of Polymers”. John Scheirs. Wiley (2000) - “Polymer Syntheses”, Vol. 1-3. Editores S. R. Sandler, W Karo. Academic Press, London, 1980. - “Polymer Synthesis: Theory and Practice”. D. Braun y otros. 4ª edición, Springer, Berlin, 2005. - “Principles of Polymerization”. G. Odian. 4ª edición, Wiley-Interscience, New York, 2004. - “Fundamentals of Polymer Degradation and Stabilisation” N.S. Allen and M. Edge. Elsevier Applied Science, 1992. - “Thermal Characterization of Polymeric Materials” E.A. Turi. Academic Press, 1981. - “Polymer Degradation and Stabilisation” N. Grassie and G. Scott. Cambridge University Press, 1985.



16

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Bioteknologiaren sarrera IRAKASLEAK: Unai Ona Ugalde Martínez jn. AZTERKETA MOTA: Idatzia IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA: Lauhilabetekoa (2.) KREDITUAK: Teorikoak : 5 Praktikoak: 2,5 Guztira: 7,5 HELBURU OROKORRAK: Esta asignatura pretende ofrecer al alumno las bases biológicas de la utilización de los organismos vivos y otras entidades biológicas o de sus productos, en procesos de producción industrial así como la metodología específica en el uso de éstos, tratando de dar un enfoque actualizado, racional y especializado de los aspectos de mayor interés en relación con su explotación industrial. Se detallan brevemente los grupos microbianos de particular interés en la industria biotecnológica y las particularidades del metabolismo microbiano. Se consideran asimismo los requerimientos nutritivos y ambientales de los microorganismos y sus efectos sobre el crecimiento y rendimiento en producto de los procesos fermentativos. Se estudian igualmente diversos métodos de mejora y selección de cepas industriales, incluyendo desde las técnicas clásicas de manipulación genética hasta las más sofisticadas de DNA recombinante. EGITARAU TEORIKOA Bloque 1: FUNDAMENTOS Y PRINCIPIOS Tema 1. INTRODUCCIÓN A LA BIOTECNOLOGÍA Definición. Biotecnología clásica y molecular. Historia. Naturaleza interdisciplinaria. Areas de aplicación. Aspectos éticos. Mercado. Regulaciones. Patentes. Tema 2. AGENTES BIOLÓGICOS DE INTERÉS INDUSTRIAL Clasificación general de los microorganismos. Aislamiento. Morfología. Procariotas. Eucariotas. Ciclos de vida de los microorganismos. Bacterias, hongos y levaduras de interés industrial. Entidades acelulares. Cultivos de células animales y vegetales. Selección y mantenimiento de microorganismos. Tema 3. BIOQUÍMICA Y FISIOLOGÍA DEL CRECIMIENTO. METABOLISMO. Introducción. Metabolismo. Tipos tróficos. Nutrientes macromoleculares. Permeabilidad y mecanismos de transporte. Vías catabólicas. Gluconeogénesis. Producción de enrgía en microorganismos aerobios. Matabolismo anaeróbico. Biosíntesis. El metabolismo secundario: biosíntesis de precursores específicos. Regulación y control de metabolitos.



17

Tema 4. CINÉTICA DEL CRECIMIENTO MICROBIANO Medición del crecimiento microbiano. Métodos para medir el crecimiento. Cultivo discontinuo. La curva de crecimiento: fases y parámetros. Rendimiento de biomasa y de producto. Cultivos fed-batch. Cultivo continuo: turbidostato, quimiostato. Influencia de factores físico-químicos en el crecimiento microbiano. Inhibidores orgánicos e inorgánicos del crecimiento microbiano. Tema 5. TECNOLOGÍA E INSTRUMENTACIÓN Diseño de fermentadores y asepsia. Preparación y diseño del medio de cultivo. Esterilización. Preparación del inóculo. Tipos de biorreactores. Suministro de oxígeno al medio de cultivo. Salto de escala. Recuperación de los productos de fermentación. Conservación y estabilidad del cultivo en condiciones industriales.

BLOQUE 2. GENÉTICA Y BIOTECNOLOGÍA -Tema 6. LA BIOTECNOLOGÍA MOLECULAR Y SUS BASES Hitos históricos, conceptos, consecuencias y ejemplos. -Tema 7. TECNOLOGÍA DEL DNA RECOMBINANTE Vectores (Plásmicos y bacteriófagos). Purificación del DNA genómico, plasmídico y de bacteriófagos. Manipulación del DNA .Enzimas de restricción, fosfatasas, ligasas. Introducción del DNA a las células. Visión general del diseño de plásmidos:polylinkers, marcadores de resistencia, auxotrofía. Vectores para E.coli, vectores para eucariotas. -Tema 8. SÍNTESIS QUÍMICA, SECUENCIACIÓN Y AMPLIFICACIÓN DEL DNA Síntesis del DNA, Secuenciación del DNA, técnicas automatizadas.Amplificación del DNA mediante PCR. Conceptos básicos. Amplificación del DNA y análisis avanzados mediante PCR. PCR RT, y de tiempo real. Análisis genómico. Tema 9. CONTROL DE LA EXPRESIÓN GÉNICA Control por promotores, Proteínas de fusión. Vectores de Traducción. Mutagénesis Dirigida. Tema 10. EL RNAi Y SUS APLICACIONES EN LA BIOTECNOLOGÍA Bloque 3. ALGUNAS APLICACIONES DE LA BIOTECNOLOGÍA



18

Tema 11. BIOTECNOLOGIA DE ALIMENTOS. Empleo de los microorganismos para la fermentación alcohólica. Producción de pan. Producción de derivados lácteos. Tema 12. BIOPRODUCCIÓN DE COMPUESTOS QUÍMICOS. Producción de biomasa. Acidos orgánicos. Biopolimeros. Bioinsecticidas. Aminoácidos. Vitáminas. Compuestos de uso médico: antibióticos, esteroides, alcaloides y vacunas. Tema 13. APLICACIONES INDUSTRIALES DE LAS ENZIMAS Las enzimas como biocatalizadores. La tecnología enzimática moderna. Biosíntesis de enzimas. Recuperación. Industrias tradicionales y enzimas asociadas. Biosensores enzimáticos y aplicaciones analíticas. Tema 14. BIOTECNOLOGÍA MEDIOAMBIENTAL La biomasa como fuente de energía renovable. Materiales utilizados como fuentes de energía. Organismos celulolíticos. Ciclo biológico de derivados la lignina. Hidrólisis de la madera. Producción de metano y otros combustibles. BIBLIOGRAFIA -Atlas, R.M. y Bartha, T. “Ecología microbiana y ambiental”. Addison Wesley, Madrid, 2001. -Crueger, W. y A. Crueger. Biotecnología: Manual de Microbiología Industrial. Acribia. 1993. -Demain, A.L. y Davies, J.E. (eds.). Manual of Industrial Microbiology and Biotechnology. American Society for Microbiology, Washington, 1999. -Glazer, A.N. y Nikaido, H. “Microbial biotechnology. Fundamentals and applied microbiology”. W.H. Freeman and Company. New York, 1995. -Glick y Pasternak. Molecular Biotechnology. Principles and applications of recombinant DNA. ASM Press. 1998. -Prescott, L.M., J.P. Harley y D.A. Klein. Microbiología. McGraw-Hill –Interamericana. 2004. -Ratledge, C. y B. Kristiansen. Basic Biotechnology. Cambridge University Press. 2001. -Scragg, A. Biotecnología medioambiental. Acribia, Zaragoza. 2001.



19

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Materialen saiakuntzarako metodoak IRAKASLEAK: Jon Nazabal Dok., Mikel Gaztelumendi Otegui Dok. AZTERKETA MOTA: Idatzia IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA:Lauhilabetekoa (2.) KREDITUAK: Teorikoak : 5 Praktikoak: 2,5 Guztira: 7,5 HELBURU OROKORRAK: Gaiarekin loturiko ezaupideak lortzea eta ondorengo jarduera profesionalean ezaupide hauek erabiltzeko eta garatzeko prestakuntza egokia lortzea. PROGRAMA TEORIKOA 1.- Materialen saiaketa-bideen sarrera Materialen saiaketa-bideen beharra eta funtzioak. Saiaketen balioztatzea eta saiaketak nola burutu. Materialen portaera elastikoa. Materialen portaera plastikoa. Materialen portaera likaelastikoa. Materialen portaeraren analisi laburra beren egituran oinarrituz. 2.- Deformazioa polimeroetan Deformazio elastikoaren legea keta moduluak. Uhin elastikoak. Anelastikotasuna. Anelastikotasunak sortutako energia-galerak. Deformazio likaelastikorako mekanismoak beirazko polimero amorfoetan. 3.- Portaera likaelastikorako saiaketak: fluxu motela (creep) eta tentsio lasaikuntza. Fluxu moteleko portaera orokorra eta tresneria. Tenperaturaren eta beirazko trantsizioen eragina fluxu motelean. Nahaspilatzeen eragina. Saretutako polimeroen fluxu motela. polimero kristalinoen fluxu motela. Hasierako tentsioaren eragina. Zamen gainezarpen printzipioa. Etendura fluxu moteleko saiaketak. Tentsio lasaikuntzako portaera orokorra eta tresneria. Denbora-tenperatura gainezarpen printzipioa eta erreduzitutako aldagaiak. 4.- Trakzio-saiaketak. Saiaketa hauen izaera eta garrantzia. Tentsio deformazio kurbak. Kurba motak. Tenperaturaren eragina tentsio-deformazio diagrametan. Saiaketa abiaduraren eragina. Egituraren eragina. 5.- Beste tentsio-deformazio saiaketak. Konpresio-saiaketak. Flexio-saiaketak. 6.- Jotze-erresistentzia saiaketak. Definizioa, saiaketa motak eta hauen balorazioa. Saiaketa bideak eta tresneria. Jotze-erresistentzian eragina duten faktoreak. Deformakor-hauskor trantsizioa.



20

7.- Saiaketa dinamikoak. Esanahia eta definizioak. Saiaketa dinamikoen ezaugarriak. Tresneria.. Interpretazio molekularra.. 8.- Beste saiaketa mekanikoak Gogortasuna. Marruskadura. Abrasioa. Nekea. Zarratatzea (tear). Itsaspen saiaketak. Ultrasoinuak. 9.- Orientazioaren eta beste prozesuen eragina polimeroen propietate mekanikoetan. Orientazio molekularra. Injekzioz moldeatutako piezen egitura. Orientazioaren eragina polimeroen propietate mekanikoetan. Zahartzea. Materialen portaera mekanikoaren menpetasuna tratamendu termikoekiko. Likidozko tratamenduaren eta sintering delakoaren eragina. 10.- Propietate dielektrikoen neurketa. Sarrera. Zirkuitu motak. Neurketa bideak. 11.- Eroankortasuna polimeroetan. Sarrera. Erresistibitatearen neurketa. Etendura dielektrikoa. Tentsio altuko diseinuen adibideak. 12.- Polimeroen propietate termikoak. Sarrera. Difusibitate eta eroankortasun termikoen neurketa. Espantsio termikoaren neurketa. Egoera urtuko fluxu indizea: Melt Flow Index (MFI), termoegonkorren fluxua. Biguntze tenperatura: HDT, Vicat. 13.- Gehigarriak eta polimero nahasteak Sarrera. Plastifikatzaileak. Kautxuz aldatutako polimeroak. Beste polimero nahasteak. 14.- Material konposatuak (compositeak) Sarrera. Partikulez betetako konpositeak. Zuntzez betetako konpositeak: motzak eta luzeak. 15.- Saiaketen emaitzen tratamendua Sarrera. Aldagarritasuna edo dispertsioa. Saiaketa-bide baten kalitatea edo balioa. Bide estatistikoak. Emaitzen tratamendua. Laginen jasotzea eta kalitate kontrola. BIBLIOGRAFIA 1.- MECHANICAL PROPERTIES OF POLYMERS AND COMPOSITES. L. E. Nielsen, R. F. Landel. Marcell Dekker (1994).



21

2.- MECHANICAL PROPERTIES OF SOLID POLYMERS. I. M. Ward. II Edition. John Wiley (1985). 3.- HANDBOOK OF PLASTICS TEST METHODS. R. P. Brow. The Plastics and Rubber Institute (1981). 4.- APPLIED STRESS ANALYSIS OF PLASTICS. S. I. Krishnamachari. Van Nostrand. New York (1993). 5.- STRUCTURE AND PROPERTIES OF AMORPHOUS POLYMERS. A. G. Walton. Elsevier (1980). 6.- ELECTRICAL PROPERTIES OF POLYMERS. R. Blythe. Cambridge University Press (1979). 7.- PHYSICAL TESTING OF RUBBERS R. P. Brow. Applied Science Publishers (1979).



22

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Polimeroen identifikazio- eta analisi-metodoak IRAKASLEAK: Agustin Etxeberria Lizarraga jn.; Mª Lourdes Irusta Maritxalar and. AZTERKETA MOTA: Idatzia IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA:Lauhilabetekoa (2.) KREDITUAK: Teorikoak : 4,5 Praktikoak: 3 Guztira: 7,5 HELBURU OROKORRAK: Analisi-arlo honetan aplikazioa duten metodo eta teknika instrumental orokorren azterketa EGITARAUA 1.- Metodo Experimentala Lagin komertzial polimeriko baten osagai nagusien banaketa:Disoluzio/hauspaketa metodoa, Erauzketa Sohxlet-ean. Oinarrizko polimeroaren izaera kimikoaren identifikazioa. Aurre saiaketak: Pirolisi lurrinen pH-aren determinazioa, Su jokamoldea, Beilnstein-en saiaketa. Plastifikatzaileen izaera kimikoaren identifikazioa. 2.- Espektroskopia Infragorria Sarrera. Analisi infragorri laginen prestakuntza. Polímero-mota nagusien banda ezaugarrien deskribapena. Kopolimero eta Terpolimero banda ezaugarrien deskribapena. Analisi kuantitatiboaren aplikazioa kopolimero eta nahasteen konposizioaren determinazioan. Polímero sareatu eta termoegonkorren pirolisi produktuen infragorri-azterketa. 3.- Erresonantzia Magnetiko Nuklearra Polímero eta Kopolimeroen identifikazioa: Polimeroesn EMN-ren espektruen ezaugarriak. Taulen erabilpena. Homopolimero eta kopolimeroen identifikazioa. Kopolimero eta polimero nahasteen analisi kuantitatiboa: Azalera-erlazioa: Analisis kuantitatiboaren oinarria. Baldintza orokorrak. Adibide praktikoak. Analisis kuantitatiboa 13C-aren bidez. Taktizitatearen karakterizaziioa: Zer da taktizitatea?. Sekuentzi bikoita eta bakoitiak. Sekuentzien orden erlatiboa azalera erlazioak. Adibidea: Polipropilenoa. Eredu estatistikoak eta beraien erabilpenak. Poliepoxidoen taktizitatea. Kopolimeroen mikroestructura: Kopolimero mota eta sekuntziak. Taktizitatearekiko parekotasun eta ezberdintasunak. Adibideak. Mikroestruktuaren eragina analisi kuantitatiboan. Pisu molekularraren neurketa: Pisu molekularraren neurketaren baldintzak. Adibideak. Beste aplikazio batzuk: Plastifikatzailearen identifikazioa. Beste egitura batzuen identifikazioa. 2-D-ozko EMN-raren polimeroentzat aplikazioak.



23

BIBLIOGRAFIA J. HASLAM, H.A. WILLIS and D.C.M. SQUIRRELL, Identification and Analysis of Plastics. Heyden, 1980. J. SCHEIRS. Compositional and Failure Analysis of Polymers. J.Wiley&Sons, 2000. D.O. HUMMEL. Atlas of Polymer and Plastics Analysis. Hummel/Scholl, 1978. E. PRESTCH, T. CLERC, J. SEIBL y W. SIMON. Tablas para la determinación estructural por métodos espectroscópicos. 3ª edición, Springer-Verlag, 1998. F.A. BOVEY, High Resolution NMR of Macromolecules. Academic Press, 1972. F.A. BOVEY and J. JELINSKI, Chain Structure and Conformation of Macromolecules. Academic Press, 1982. F.A. BOVEY and P.A. MIRAU, NMR of Polymers. Academic Press, 1996. A.J. BRANDOLINI and D.D. HILLS, NMR Spectra of Polymers and Polymer Additives. Marcel Dekker, 2000. R.N. IBBETT, NMR Spectroscopy of polymers. Blackie Academic & Proffesional, 1993. J.L. KOENIG, Chemical Microstructure of Polymer Chains. Wiley, 1990. J.L. KOENIG, Advances in Polymer Science (Vol. 54). Springer-Verlag, 1984. W.M. PASIKA, 13C NMR in Polymer Science. American Chemical Society, 1979. Q-T. PHAM, R. PETIAUD, H. WATON and M.F. LLAURO, Proton and Carbon NMR Spectra of Polymers. Wiley, 1984. (Atlas) J.C. RANDALL, Polymer Sequence Determination. 13C-NMR Method. Academic Press, 1977. J.C. RANDALL, NMR and Macromolecules. American Chemical Society, 1984. A.E. TONELLI, NMR Spectroscopy and Polymer Microstructure. VCH, 1989.



24

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Material polimeroen prozesatzea IRAKASLEAK: Miguel Mª Gaztelumendi Otegui jn.; Gonzalo Guerrica-Echevarria Estanga jn. AZTERKETA MOTA: Idatzia IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA: Lauhilabetekoa (1.) KREDITUAK: Teorikoak : 4 Praktikoak: 2 Guztira: 6 HELBURU OROKORRAK: Polimeroen prozesaketan erabilitako teknika nagusiak ulertu eta erabiltzeko ezaguera teoriko egokiez eta beharrezkoa den esperientzia praktikoaz ikaslea hornitzea. Prozesaketa, egitura eta propietateen arteko erlazioetara hurbilketa bat burutzea. PROGRAMA TEORIKOA 1.- Sarrera. Oinarrizko kontzeptuak. Garapen historikoa. 2.- Nahasketa. Sarrera. Nahasketa-mekanismoak. Nahasketa prozesuen sailkapena eta ezaugarriak. Nahasgailu-motak. 3.- Estrusioa. Sarrera. Estrusio teknikak. Estrusio makina ezberdinak. Prozesuak eta erabilerak. 4.- Injekziozko moldaketa. Sarrera. Injekziozko moldaketarako makinak. Injekziozko moldaketarako moldeak. Prozesuak eta erabilerak. 5.- Puzte bidezko moldaketa. Sarrera. Injekzio-puzte bidezko moldaketa. Estrusio-puzte bidezko moldaketa. Prozesuaren aldaerak. 6.- Polimero termoegonkorren moldaketa. Sarrera. Konpresiozko moldaketa. Transferentziazko moldaketa. 7.- Xaflen termokonformaketa. Sarrera. Konformaketa ezberdinak: hutsekoa, presiopekoa eta mekanikoa. Prozesuaren aldaerak. 8.- Apar erako materialen prozesaketa. Sarrera. Konformaketa teknikak. Injekzio eta erreakzio bidezko moldaketa (RIM). 9.- Beste prozesaketa-teknikak. Kalandraketa. Errotaziozko moldaketa.



25

LABORATEGIKO KLASE PRAKTIKOETAKO PROGRAMA 1.- Material termoplastikoen estrusioa. 2.- Termoegonkorren konpresiozko moldaketa. 3.- Termoplastikoen injekziozko moldaketa. BIBLIOGRAFIA 1. M. L. Berins, Editor. “Plastics Engineering Handbook”, Van

Nostrand Reinhold, New York, 1991 2. I. Rubin, Editor. “Handbook of Plastics Materials and

Technology”, Wiley Interscience, New York, 1990 3. T. L. Richardson. “Industrial Plastics”, Delmar Publishers Inc.,

New York, 1989 4. J. M. Charrier. “Polymeric Materials and Processing”, Hanser,

New York, 1991

5. W. Michaeli, H. Kaufmann, H. Greif. F. J. Vossebürger, “Training in Plastics Technology”, Hanser, New York, 1995

6. W. Michaeli. “Plastics Processing, An Introduction”, Hanser, New

York, 1995 7. A. W. Birley, B. Hawort, J. Batchelor. "Physics of Plastics.

Processing, Properties and Materials Egineering", Hanser Publishers, New York, 1991



26

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Sintesi organikoaren diseinua IRAKASLEAK: Claudio Palomo, Iñaki Ganboa, Jesus Mª Aizpurua, Antonia Mielgo, Fernando Cossío, Ana Arrieta y Aizpea Zubía. AZTERKETA MOTA: Examen Escrito, Seminarios y Ejercicios IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA:Urtekoa KREDITUAK: Teorikoak : 7 Praktikoak: 14 Guztira: 21 HELBURU OROKORRAK: Iniciación a la investigación en química orgánica. Conocer los métodos básicos para la formación asimétrica de enlaces carbono-carbono. Aprendizaje de las técnicas de búsqueda bibliográfica. Conocer las técnicas especiales de Laboratorio. PROGRAMA TEÓRICO ( 7 créditos ) I.- ESTEREOCONTROL EN SÍNTESIS ORGÁNICA --Conceptos generales, estrategias y uso de auxiliares quirales. II.- FORMACIÓN DE ENLACES CARBONO - CARBONO VÍA ENOLATOS Y ENAMINAS --Consideraciones generales. Quelación como elemento de estereocontrol: Alquilación de enolatos de ácidos carboxílicos, cetonas y aldehídos. --Reacción de adición aldólica : Conceptos básicos. Reacción aldólica de Evans. Introducción a la reacción de Mukaiyama. Reacción de Henry. Reacción de Mannich y relacionadas. III.- FORMACIÓN DE ENLACES CARBONO - CARBONO VÍA CICLOADICIONES --Reacción de Diels-Alder: Dienófilos y Dienos quirales. -- Reacciones Dipolares --Otras cicloadiciones IV.- FORMACIÓN DE ENLACES CARBONO - CARBONO PROMOVIDA POR METALES DE TRANSICIÓN -- Reacciones promovidas por paladio: Heck, Stille, Sonogashira, Suzuki V.- REDUCCIÓN ASÍMETRICA DE CETONAS -- Reducciones diastereoselectivas mediante hidruros metálicos -- Reducción enantioselectiva: Reducción de Corey



27

VI.- OXIDACIONES ASIMÉTRICAS -- Epoxidación Asimétrica de Alcoholes Alílicos: Epoxidación de Sharpless y utilidad sintética -- Otras oxidaciones VII.- SINTESIS DE PRODUCTOS NATURALES -- Grupos protectores. Equivalentes sintéticos. Análisis sintético y síntesis totales. PROYECTO (14 créditos) -- Realización de un trabajo de investigación: Diseño, planificación, ejecución, presentación de resultados y discusión. BIBLIOGRAFÍA -Advanced Organic Chemistry, Fourth Edition, Part B: Reactions and Synthesis F. A. Carey and R.J.Sundberg, Kluwer Academic, New York, 2001 -Principles and Applications of Asymmetric Synthesis, G.-Q. Lin, Y.-M. Li, A. S. C. Chan, Wiley, New York, 2001



28

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Kimika Organiko makromolekularra IRAKASLEAK: Lourdes Irusta Maritxalar and. AZTERKETA MOTA: Idatzia IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA: Lauhilabetekoa (2.) KREDITUAK: Teorikoak : 5 Praktikoak: 2,5 Guztira: 7,5 HELBURU OROKORRAK: Irakasgai honen helburu nagusia polimeroen sintesian erabiltzen diren bide sintetikoen deskribapena da. Egitura kimikoaren kontrola, lortutako polimeroen pisu molekularra eta banaketa aztertzen dira bereziki, bai polimerizazio erreakzioetan bai eta polimeroen modifikazio-erreakzioetan. Helburu hau lortzeko, erreakzio-mekanismoen eta polimerizazio-tekniken ezaguera zehatza behar da. Ikasleak etorkizunean gara ditzakeen polimeroen sintesian trebezia hartzea bilatzen da. PROGRAMA TEORIKOA 1.-Sarrera. Polimeroen sintesian erabilitako zenbait definizio. Polimeroen prestakuntza-metodoak. Egitura polimerizagai desberdinak. Polimerizazio-teknikak. Polimerizazio erreakzioen sailkapena. Nomenklatura. 2.-Etapa-polimerizazioa: Sarrera. Etapa-polimerizazioaren eskema orokorra. Pisu molekularraren kontrola. Ziklazioa/Polimerizazioa. Trukaketa-erreakzioak. Polimero ez-linealak. Etapa-polimerizazioaren teknikak. Polimerizazio-sistema ireki eta itxiak. Etapa kopolimerizazioa. 3.- Adizio-eliminazio erreakzioak karbonilo taldeetan. Poliester lineal eta sareatuak. Poliamidak. Poliamida eratorrien polimeroak. Polihidrazina eratorrien polimeroak. Polianhidrido eta polikarbonatoak. Adizio-eliminazio erreakzioak aldehidoetan. 4.- Adizio-ordezkaketa-erreakzioak karbonilo taldeetan. Poliazetaleak. Fenol-formaldehido polimeroak. Urea-formaldehido-polimeroak Melamina-formaldehido-polimeroak. 5.- Ordezkaketa nukleozale erreakzioak. Poli(alkilen polisulfuro) linealak eta sareatuak. Polieterrak. Polimero sasi-ezorganikoak.



29

6.-Lotura anizkoitzdunei adizio-erreakzioak. Poliuretano lineal eta sareatuak. Politiokarbamatoak eta poliureak, politioeterrak, Diels Alder zikloadizioak, fotoeragindak eta 1,3 dipolareak. Beste adizio-erreakzioak. 7.- Kate-polimerizazioa: Sarrera. Kate-polimerizazioaren eskema orokorra. Kate-polimerizaziorako erreakzio erabilgarriak. Olefinen polimerizazio erradikal eta ionikoen arteko konparaketa. Polimerizazio bizia. Polimeroen egiturak. Polimerizazio erradikal eta ionikoaren teknikak. Zapai eta zoru tenperaturak. 8.- Polimerizazio erradikala Erradikal askeen erreakzio motak. Erradikalen sortze erreakzioak. Alkenoen polimerizazioa. Erradikal aske egonkorren erreakzioak. Telomerizazioa. 9.- Polimerizazio ionikoa. Sarrera Polimerizazioa eraztuna irekiaz, ezaugarriak. Espezie erreaktiboei buruzko orokortasunak. 10.- Polimerizazio anionikoa Alkenoen polimerizazioa. Konposatu karbonilikoen polimerizazioa. Bi talde polimerizagai desberdin dituzten monomeroak. Hidrogeno trasferentziazko polimerizazioa. Isozianatoen, eter ziklikoen, laktamen, anhidrido N-karboxi-a-aminoazidoen eta laktonen polimerizazioa. Monomero ziklikoen bidezko polimero ezorganikoak 11.- Polimerizazio kationikoa Alkenoen polimerizazioa. Konposatu karbonilikoen polimerizazioa. Bi talde polimerizagai desberdin dituzten monomeroen polimerizazioa. Monomero ziklikoen polimerizazioa. 12.- Polimerizazio estereoespezifikoa Estereoisomeria polimeroetan. Alkenoen polimerizazio erreakzioetan estereoerregulartasun indarrak. Alkeno ez polarren eta polarren polimerizazioa. 1,3 dienoen polimerizazioa, konposatu karbonilikoak eta konposatu ziklikoak. 13.- Kate-kopolimerizazioa Kopolimero baten konposizioa eta mikroegitura. Kopolimerizazio erradikal eta ionikoa.



30

14.- Polimeroen erreakzioak Polimeroen erreakzioen ezaugarriak. Kate nagusiaren erreakzioak. Albo-taldeen erreakzioak. Makromolekulen sareatzea. Txertozko eta blokezko kopolimeroak. Polimero euskarriak. BIBLIOGRAFIA Principles of Polymerization. G. Odian. 3.Argitarapena, Wiley-Interscience, New York, 1991. Organic Chemistry of Synthetic High Polymers. R.W. Lenz. Wiley-Interscience, New York, 1967. Organic Polymer Chemistry. R.J. Saunders. 2. Argitarapena, Chapman and Hall, New York, 1988. Polymer Synthesis. P.Rempp, E.W. Mervill. 2. Argitarapena, Hüthig and Wepf, Heidelberg, 1991. Polymer Chemistry. An introduction. M.P. Stevens. 3. Argitarapena, Oxford University Press, New York, 1999. Principles of polymer chemistry. A. Ravve. 2. Argitarapena, Plenum Publishers, London, 2000.



31

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Kimika eta Ingurumen Teknologia IRAKASLEAK: Jacqueline Forcada García and. AZTERKETA MOTA: Idatzia IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA: Lauhilabetekoa (2.) KREDITUAK: Teorikoak : 5 Praktikoak: 4 Guztira: 9 HELBURU OROKORRAK:

Ikasleak dituen kimika esagutzak inguru-giroko egoeren ikerketan eta kutsadura-egoerak konpontzeko behar diren bitartekoetan erabiliko ditu.

KIMIKA ANBIENTALA: Kimikaren oinarriak, inguru naturalak ezartzen dituen mugetan erabiliko ditu ikasleak eta horrela aipatu inguruan osagai baten duen portaera ulertu, aldi berean sartu dezaken arriskua eta isurketak suposa ditzaken efektuak ebaluatuz.

INGENERITZA ANBIENTALA: Ingeneritza kimikaren oinarriak prozesuak aukeratzeko erabili behar ditu ikasleak eta honela hondakien isurketek sor dizazketen arriskuak saiesteko instalakuntzen diseinua ulertu. EGITARAU TEORIKOA I: SARRERA 1. Ingurune naturalaren sarrera. Atmosfera, hidrosfera eta litosfera. Biosfera eta inguruarekiko interakzioak. Errekurtso naturalen mugak. Sostenibilitatea eta kimika berdea. 2. Ingurune naturalean prozesu fisikokimikoak. Ura. Fase aldaketako prozesoak. Prozesoak intefaseetan. Erreakzio kimiko homogeneo eta heterogeneak. Prozeso mikrobianoak. 3. Ur naturalak. Ur naturalen konposizioa: Ur geza eta itsasokoak. Ingurune estuarikoa. 4 Lurzorua. Lurzoruaren sortzea eta formazioa. Ezaugarri estrukturalak eta fisikokimikoak. Lurzoruaren konposizioa. 5. Kimika atmosferikoa. Prozeso fotokimikoak atmosferan. Traza-gasak. Chapman-zikloa eta beste prozeso atmosferikoak. Jatorri-naturaleko aerosolak: karakterizazioa, motak eta prozeso bateratuak. II: UR ETA LURZORUAREN KUTSADURA 6. Ur eta lurzoruko kutsaduraren adierazleak. Kutsaduraren definizioa. Lurzoruaren degradazio-fisikoa. Materia organiko eta gatzen eraginiko kutsadura fisikokimikoa. Mikrokutsatzaileak. Kutsadura mikribiologikoa. 7. Kutsadura iturriak. Ura eta lurzoruaren erabiltzea. Emisio-faktoreak. Iturri puntual eta zabalak. Prozesu kontaminatzaile nagusienak. 8. Kutsaduraren eraginak. Kutsatzaileen dispertsio eta banatzea.



32

Gorputzean eraginak: Toxizitatea. Eraginak ekosisteman: Ekotoxikologia. 9. Ur eta lurzoruaren tratatzea. Lege ikuspegiak. Banatze-uren kalitatea. Ur-hondakinen isurtzea. Uren tratatzean sortzen diren hondakinak. 10. Solido eta ur-azalekoen eliminatzea. Solido lodiak. Koagulazio eta flokulazioa. Sedimentazio, zentrifugazio eta ur-gainean gelditzea. Ur-azalean gelditzea eta deskoipeatzea. Filtrazioa. 11. Materia organikoaren eliminatzea. Prozesatze biologikoarako sisteman diseinurako oinarriak. Tratamendu biologiko sakonak. Tratamendu biologiko hedagarriak. Tratamendu kimikoak. 12. Disolbaturiko sustantzien eliminatzea. Prozesu fisiko, kimiko eta biologikoak. 13. Mikroorganismoen eliminatzea. Desinfekzioaren zinetika. Desinfektagarri fisiko eta kimikoak. 14. Tratatze-plantetako hondakinak. Hondakinen kontzentrazio eta eliminazio teknikak. 15. Tratatze-tekniken aukeraketa. Banatze-urak eta hiri eta industrietako hondakin urak. Lokatzen tratatzea. Lurzoruaren tratatzea. Uren bererabiltzea. III: AIREAREN KUTSADURA 16. Kutsatzile atmosferikoak. Aerosol artifizialak. Sailkapen konposizio eta eraginak ingurugiroan. Azufre, nitrogeno eta karbonotik eratortzen diren oinarrizko kutsatzaileak. Aldaketa klimatikoa. Mikrokutsatzaileak (ozono-geruza). Bigarren mailako kutsatzaileak: Deposizio azidoa eta “smog” fotokimikoa. 17. Kutsatzaile atmosferikoen iturriak (foko-emisoreak). Kanpoko eta barne faktoreak: emisio eta inmisioa. Metereologia. Tximinien kalkuloa. Kutsatzaileen garraio eta hedatzea: parametrizazio eta ereduak. 18. Emisio atmosferikoen tratatzea I: Partikulen elimizatzea Grabitatean oinarritutako metodoak. Sedimentazio kamerak eta zikloiak. Interzepzio metodoak: filtro eta kolektore hezeak. Prezipitatzaile elektrostatikoak. 19. Emisio atmosferikoen tratatzea II: Gasen eliminatzea. Absortzioa. Adsortzioa. Konbustio ez katalitikoa. Prozeso katalitikoak. IV: KALITATE ANBIENTALAREN EBALUAZIOA 20. Arautegia. Ingurugiroaren babeste eta legedia. Oinarrizko estrategiak. Nazioarteko protokoloak. Legedi eta aplikatze eremuak. Ingurugiroaren legislazioaren datu-baseak. 21. Ingurugiro kalitatearen ebaluazioa. Lagin-hartze sistemak eta kalitate kontrola. Analisi sistemak “online”: zaintze sareak.



33

BIBLIOGRAFIA - P. Aznar eta beste batzuk: Conocer la Química del Medio Ambiente. 1: La atmósfera. Univ. Politécnica de Valencia (Valencia 1992). - H.L. Bohn, B.L. McNeal eta G.A. O'Connor: Química del suelo. Limusa, 1993 (Méjico) - J.E. Figueruelo eta M.M. Dávila: Química Física del ambiente y de los procesos medioambientales. Ed. Reverté, 2004 (Barcelona) - A. Hernández: Depuración de aguas residuales. Colegio de Ingenieros de Caminos, Canales y Puertos, 1998 (Madrid). - S.E. Manaham: Environmental chemistry. Lewis Pub., 1994 (Boca Ratón). - Metcalf-Eddy: Ingeniería de aguas residuales. McGraw-Hill, 1998 (Barcelona) - P. O’Neill: Environmental chemistry. Allen & Unwin, 1985 (Londres). - C. Orozco eta beste batzuk: Contaminación ambiental. Thompson, 2003 (Madrid). - John H. Seinfeld: Contaminación atmosférica. Fundamentos físicos y químicos,. Instituto de Estudios de Administración Local, Madrid, 1978. - V.L. Snoyeink eta D. Jenkins: Química del agua. Limusa, 1987 (Méjico). - D.L. Sparks: Environmental soil chemistry . Academic Press, 1995 (San Diego). - D.J.Spedding: Contaminación atmosférica, Editorial Reverté, Barcelona, 1981. - T.G.Spiro, W.M.Stigliani: Química medioambiental. Prentice Hall, (Madrid 2004). Bibliografía gehigarria - J.L. Bueno, H. Sastre eta A. G. Lavin (Eds.): Contaminación e Ingeniería Ambiental (5 vol). FICYT, Oviedo, 1997. - Anthony J. Buonicore and Wayne T. Davis (Editors): Air Pollution Engineering Manual, - J.G. Calvert (1990): Glossary of atmospheric chemistry terms. Pure & Appl. Chem., 62, 2167-2219. - R. Collado: Depuración de aguas residuales en pequeñas comunidades. Colegio de Ingenieros de Caminos, Canales y Puertos, 1992 (Madrid). - W.W. Eckenfelder: Industrial water pollution control. McGraw-Hill, 1989 (Nueva York). - NALCO: Manual del agua McGraw-Hill, 1993 (Méjico). - E. Ronzano eta J.L. Dapena: Tratamiento biológico de las aguas residuales Ed. Diaz de Santos, 1995 (Madrid). - A.C. Stern (Ed.): Air Pollution (varios volúmenes). Academic Press (N. York).



34

- P. Warneck: Chemistry of the natural atmosphere, Academic Press (San Diego, 1988). - A. Wild: Soils and the environment. Cambridge Univ. Press, 1994 (Cambridge).



35

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Polimerizazio-erreaktoreak IRAKASLEAK: Jose Ramon Leiza Jn. AZTERKETA MOTA: Idatzia + Lana IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA:Lauhilabetekoa (2.) KREDITUAK: Teorikoak : 4 Praktikoak: 2 Guztira: 6 HELBURU OROKORRAK: Ikasleak gaur egun komertzialki erabiltzen diren polimero familia ezagunen sintesirako erabiltzen diren erreaktoreen ingeniaritza ezagutzea: polimerizazio zinetika, polimerizazio teknika eta polimeroen propietateak aztertuaz EGITARAUA 1.- Sarrera. Polimeroen mikroegituraren ezaugarriak eta hauen eragina propietateetan. Polimerizazio motak: Kate polimerizazioa, etapa polimerizazioa. Polimerizazio teknikak. Polimero komertzial garrantzitsuenak. 2.- Koordinazio polimerizazioa. Poliolefina motak: mikroegituran oinarritutako sailkapena. Olefinen polimerizaziorako katalisatzaileak.Polimerizazio zinetika katalisatzaile gune aktibo bakunentzat. Partikula arteko eta partikula barneko materia eta bero garraioak. Industria mailan erabiltzen diren erreaktoreen adibideak. 3.- Erradikal bidezko polimerizazioa. EBP-ren mekanismoak eta zinetika: homopolimerizazioa, kopolimerizazioa, difusioz kontrolatutako erreakzioak, pisu molekularren ereduak garatzeko balantze zinetikoak. Erradikal bidezko polimerizazio kontrolatua. Polimerizazio erreakzioaren ingeniaritzaren ezaugarriak: Bero ezabaketa, erreaktore ez-jarraitua, erdi-jarraituak eta jarraituak, hodizko erreaktoreak. 4.- Emultsio polimerizazioa Produktu nagusiak eta merkatuak. Mikroegituraren ezaugarriak eta beraien eragina propietateetan. Emultsio polimerizazioaren oinarriak: Deskribapen fisikoa, Mekanismoak, termodinamika eta zinetika. Erreakzio ingeniaritza: Erabilitako erreaktoreak. Emultsio polimerizazio erreaktoreen ereduak: Materia balantzeak, energia balantzeak, populazio balantzeak: partikula tamainen banaketa. 5.- Etapa bidezko polimerizazioa Produktu nagusiak eta merkatuak. Polimerizazio zinetika eta ereduak. Polietilen tereftalatoaren produkzioa.



36

BIBLIOGRAFIA 1.- “Polymer Reaction Engineering”, J.M. Asua Ed. Blackwell 2007. 2. “Handbook of Polymer Reaction Engineering”, T. Meyer, J. Keurentjes, Willey, 2005. 3.-"Principles of Polymerization Engineering". J. A. Biesenberger eta D. H. Sebastian. J. Wiley. N.Y., 1983. 4.-“Principles of Polymer Systems” F. Rodriguez, Hemisphere 1982. 5.-"Reaction Engineering of Step Growth Polymerization".S. K. Gupta y A. Kumar. Plenum Chem. Eng. Series. Plenum Press, N.Y., 1987. 6.-"Emulsion Polymerization". I. Piirma. Academic Press. N.Y., 1982. 7.-"Emultsio-Polimerizaziorako erreaktoreen Injineritza".J. Asúa, M. J. Barandiaran. Zubize, 1985. 8.-"Principles of Polymer Systems". Second Edition. Ferdinand Rodriguez. Hemisphere Publishing Corporation. N.Y., 1982. 9.-"Principles of Polymerization". Third Edition. George Odian. J. Wiley. N.Y., 1991 10.- “Emulsion Polymerization and Emulsion Polymers” P.A. Lowell eta M.S. El-Aasser, Wiley 1997 11.-“Emulsion Polymerization: A Mechanistic Approach” B. Gilbert, Academic Press 1995 12.- “ Polymeric dispersions: Principles and applications” J.M. Asua, Kluwer 1997 13.- “Polymerization Process Modelling” N.A. Dotson, R.G. Galvan, R.l. Lawrence, M. Tirrell, VCH (1996). 14.- “Les Latex Synthetiques:Elaborations, propietes, aplications”, C. Pichot, J.C. Bernard, Lavoisier, 2006.



37

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Polimeroen estaldurak IRAKASLEAK: Mariló Gurruchaga and.; Isabel Goñi and. AZTERKETA MOTA: Teorikoa idatzia IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA:Lauhilabetekoa (1.) KREDITUAK: Teorikoak : 5 Praktikoak: 1 Guztira: 6 HELBURU OROKORRAK: Proporcionar al alumno una combinación de conocimientos científicos actuales en el campo de los recubrimientos, con una completa visión de la tecnología aplicada EGITARAUA 1.- Conceptos generales 2.- Ligantes de origen natural 3.- Resinas alquídicas 4.- Poliésteres 5.- Resinas acrílicas 6.- Resinas amínicas 7.- Resinas formofenólicas 8.- Resinas epoxi 9.- Poliuretanos 10.- Siliconas 11.- Propiedades de los Pigmentos 12.- Concentración en Volumen de Pigmento 13.- Pigmentos 14.- Aditivos 15.- Disolventes 16.- Formación de película 17.- Preparación superficie 18.- Métodos de aplicación 19.- Adhesión 20.- Propiedades mecánicas 21.- Durabilidad 22.- Recubrimientos de automóviles 23.- Recubrimientos marinos 24.- Recubrimientos para madera y plástico BIBLIOGRAFIA Organic coatings: science and technology, Z.W.Wicks, F.N. Jones, S.P. Pappas, Wiley-Interscience, USA (1999). Coatings Materials and surface coatings, A.A.TRACTON ed., CRC press (USA) (2007) Coatings technology, , A.A.TRACTON ed., CRC press (USA) (2007)



38

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Erreologia IRAKASLEAK: Antxon Santamaría Ibarburu jn. AZTERKETA MOTA:Idatzia IZAERA: Hautazkoa IRAUPENA:Lauhilabetekoa (1.) KREDITUAK: Teorikoak : 4 Praktikoak: 2 Guztira: 6 HELBURU OROKORRAK: Erreologiaren garapena polimeroaren zientzia eta teknologiari lotuta egon da betidanik; hain zuzen ere, 1928an polimero kontzeptua sortu zenetik. Horri esker, fluxu eta materialen deformazioa aztertzen dituen zientziaren adar honek alderdi bikoitza izateko aukera eman digu: zientifikoa eta aplikatua. Hain zuzen ere, esan dezakegu, adibide modura, Erreologia presente dagoela ADNaren karakterizazioan eta baita injektatzeko makinen azkeneko aurrerapenak ikertzean. Irakasgai honetan izaera dual hori azpimarratu nahi dugu; horretarako, ikasleari behar adina ezaguera emango diogu alde batetik Erreologia polimeroen azterketa eta karakterizazioan erabil dezan eta bestetik polimeroen prozesatze ikerketan. + HELBURU ZEHATZAK * Erreologia zer den eta zertarako balio duen ezagutzea. * Jasotako ezaguerak polimeroen zientzia eta teknologiaren alorrean kokatzea. * Erreologia polimeroen azterketa tresna eta karakterizazio tresna modura erabiltzen ikastea. * Erreologiaren eta polimeroen prozesatzearen arteko erlazioa finkatzen jakitea. * Likido errealen arazo praktikoen bereizmenean Erreologia ezartzea. EGITARAUA OINARRIZKO KONTZEPTUAK 1.- Sarrera Sarrera historikoa- Magnitude fisikoak eta ekuazio osagarriak- Material likatsu, elastiko eta biskoelastikoak: Deborah-ren zenbakia- Ebakidura-fluxua: likatasun ez-newtondarra- Biskoplastikotasuna eta tixotropia. 2.- Biskoelastikotasuna Biskoelastikotasun lineala- Esfortzuen lasaikuntza- “Creep” edo atzerapen saiaketak- Neurri dinamiko edo oszilakorrak- Biskoelastikotasun ez-lineala: esfortzu normalak. 3.- Polimeroen fluxua I Polimero likidoak: disoluzioak eta polimero “urtuak”-Ebakidura-



39

abiaduraren eragina: eredu enpirikoak- Tenperaturaren eragina: eraginkortze energia- Presioaren eragina: bolumen askearen inguruko burutapenak. 4.- Polimeroen fluxua II Arkitektura makromolekularra- Pisu molekularren banaketaren eragina – Katramiloen eta narrasketaren teoriak- Adarkatze luzearen eragina. 5.- Biskoelastikotasun dinamikoa Oinarrizko definizioak- Anplitudearen erratzketak: portaera lineala- Frekuentziaren erratzketak- Tenperaturaren erratzketak- Fluxu jarraia eta fluxu oszilakorraren arteko loturak. ERABILERAK 1.- Teknika esperimentalak Poiseuilleren fluxuaren hedapena portaera ez-Newtodarrarentzat- Couetteren fluxuaren hedapena portaera ez-Newtodarrarentzat – Kono-xafla eta xafla-xafla fluxuak- Beste geometriak- Likidoen elastikotasunaren neurketak. 2.- Biskoelastikotasun dinamikoaren erabilerak I Solido eta likidoen portaera- Solido ahulen azterketa: hidrogeno zubiak eta gel termoitzulgarriak- Espektro biskoelastikoak- Pisu molekularren banaketaren ebaluaketa. 3.- Biskoelastikotasun dinamikoaren erabilerak II Trantsizio eta lasaikuntzak: sareatzearen eta kristalizazioaren eragina - Kautxoak: prozesaketa eta aditiboen dispertsioa- Termoegonkorrak: sendotzea eta injekzioa- Adesioa eta adesiboak- Likido konplexuak: fase banaketa. 4.-Egitura-Erreologia-Prozesaketa-Propietateak delako erlazioa Polimeroen zientzia eta teknologiaren ingurukoa- Prozesaketaren antzeko neurketa erreologikoak- Degradazio termomekanikoaren azterketa erreologikoa- Fluxuak eragindako kristalizazioa. 5.- Zuntzen irunketaren erreologia Zuntzak egiteko prozedurak- Trakzio-fluxuaren azterketa- Parametro molekularren eragina trakzio-likatasunarengan- Fundituaren erresistentzia (“melt strength”) eta tiratze erlazio gorena. 6.- Puntako polimeroen erreologia Bloke antzeko kopolimeroen erreologia: elastomero termoplastikoak-



40

Polimero-nahasketak- Polimero likido-kristalinoak: KevlarR materiala

– Nanokonpositeak- Biomaterialen erreologia. 7.- Zenbait likidoren kasu praktikoak Polimero-disoluzio batek osatzen duen geruzaren lodiera- Elikagai biskoplastiko baten eraztun-fluxua- Margo baten eraitsketa horma batean- Likido biologikoen fluxu kritikoa LABORATEGIKO PRAKTIKAK 1.- Fluxu oszilakorra: Gel termoitzulgarri baten sendotzearen azterketa. 2.- Biskoelastikotasun dinamikoa: Likido biskoelastiko baten erantzuna. 3.- Estrusio-fluxua ilehodi batean: Polimero-nahasketen erreologia. 4.-Trakzio-fluxua: zuntz-irunketa. BIBLIOGRAFIA -“Viscoelastic properties of Polymers”. J.D.Ferry. Academic Press.(1980) - “An Introduction to Rheology”, H.A.Barnes, J.F.Hutton, K.Walters . Elsevier (1993) - “Rheology in Polymer Processing”. C.D.Han. Academic Press. (1976) - “Applied fluid rheology” J.Ferguson and Z Kemblosky. Elsevier. (1991) - “Erreologia: Teoria eta Praktika” Antxon Santamaría eta Elias Unzueta. U.E.U. (1989) - “Curso de Reología Aplicada” Antxon Santamaría y Mª Eugenia Muñoz. (2007)

Documents

2. ZIKLOA IZENDAPENA: Euskara Teknikoa II ... · PDF fileLos contenidos de esta asignatura contemplan los aspectos aplicados de la biotecnología y se ... Clases de enzimas ... Biotecnología: