Hominidoak

Primateak

Gizakiak primateen taldea daude, jatorri bera dute, baina lerro ebolutibo ezberdinak jarraitu dituzte.

Ugaztun karenadunak dira, erditzean ume kopuru txikia. Umeak gurasoen zaintzapean luzez bizi

Anatomia

ezaugarriak

Alde handia dago aurreko eta atzeko gorputzadarren artean zutik ibiltzeko gaitasuna

Esku eta hanka oratzaileak dituzte, bost hatzekoak

Hortzeria ez da oso espezializatua

Ikusmena oso garatua dute, usaimena baino gehiago ikusmen estereoskopikoa

Jokabide

soziala

Biziraupenerako garrantzitsuak diren zenbait jakintza taldean ikasten dituzte

Ondorengoak luzez zaintzen dituzte gurasoek

Gizartekideen arteko laguntza ematen da

Hierarkiazatua dago gizartea

Sailkapena

Prosimioak

Tximinoak

Ugaztun intsektujaleen ezaugarriak gorde dituzte: usaimmenerako muturra, albo begiak,

garun txkia

Lemureak, loriak

Ikusmenean oinarritutako bizitza sozial konplexua dute

Komunikazioa ahoarekin egindako zeinuekin aurpegian gihar garatutak (emozioak adierazi)

Sailkapena

Platirrinoak: isats oratzailea Zerkopitekoideoak

Hominoideoak

Hilobatidoak

Pongidoak

Hominidoak

Katarrinoak:

Hominidoen

eboluzioa

(jarraitzen

du..)

Bipedismoa Hominidoen eta gainerako primateen arteko alde nagusia da

Bipedismoaren lehenengo froga fosila Lucy (duela 3,5 milio urteko Australopithecus afarensis)

Lehenengo bipedoak Rift Haranean (Afrika eki.), klima aldaketak 2 eskualde ezberdin bereiztean

Dietaren

dibertsifikazioa

Landare gogorren

kontsumoa

Klima gogorr a elikagai gabezia hominidoak egokitu baraila

sendoa, aurpegian gihar sendoak

Dietagatik lerro ebolutiboan banatu Australopiteko “sendoak”

Haragi

kontsumoa

Landareak jateaz gain, haragiaz ere elikatzen ziren Baraila eta hagin txikiagoak

Dietagatik lerroa ebolutiboan banatu Asutralopiteko “meheak” (homo

generoaren arbasoa)

Garezur

edukiera

handitzea

Homo

ergaster

Duela 1,5 m-u. bizi. Neurri handiko garezurrekoa eta aldaka estukoa

Soziabilizazioa aldaka estua erditzeko bidea estua umeak goiz jaio garuna behar

bezala garatu gabe zaintza behar luzaroan zuten ikaskuntza errazteko

Industria litikoa Acheuldar edo 2 modukoa: harriaren gainalde osoan printzak, tresnak hobetu

Lehia eta emigrazioa baliabideak lortzeko lehia Asiara emigratu beharra

sudur hobi

elkartuak, beherantz. Isats

oratzailerik ez

Homo

habilis

Duela 2 m.u. Afrika ekialdean bizi

Industria litikoa Olduvaiar edo 1 modukoa: tresna zabarrak, forma estandadizaturik gabekoak

kalitate goreneko elikagaiak lortzeko aukera zabaldu,

Hominidoak

(.. lehendk

dator)

Hominidoen

eboluzioa

Asiaren

kolonizazioa

Europarako

migrazioa

Bi adar

paralelo

•Alemaniako Neander bailaran lehenengoz aurkitu zen espezie hontako fosila.

•Gure eboluzioan eboluzio prozesu paralelo eta independiente baten bidez sortu

zen, duela 500.000 bat urte banatu ziren Homo antecessor-etik abiatuta.

•Desagertu zen arte Europatik hedatu zen (Afrika eta Asiatik ez).

• Anatomia buru handia, bekain arku irtenak, barail sendoa, garezur luzatua,

kopeta atzerantz etzana

•Industria litikoa Moustertar edo 3 modukoa: tresnak egiteko urrats asko.

Buruan zuten egin nahi zen azken pieza (helburua)

Neanderthal

gizakia

Homo

sapiens

Homo antecessor espezietik Homo neanderthalensis eta Homo sapiens sortu ziren paraleloan.

•Etiopian aurkitu dituzte bere hondakin fosil antzinakoenak, Omo ibaiaren ertzean.

•195.000 urteko antzinatasuna du. Afrikatik atera zen duela 100.000 urte.

•Homo neanderthalensis-ekin batera bizi, baina eremu geografiko ezberdinetan.

•Industria litikoa Aurignactar edo 4 modukoa: zehrakako perkusioaz baliatu,

estetika ere kontuan hartu.

•Ezaugarri modernoak ditu: parietak okertua , kopeta altua, masailezur

markatua, baraila txikia

•Gainerako hominidoak baino lirainagoa eta altuagoa, beso eta hanka

luzeagoak, pisu txikiagoa (proportzioan).

•Anatomia

ezugarriak

Giza

espeziearen

jatorria

Gaur egun elkarrren kontrako bi hipotesi dira nagusi:

Ordezkapen

hipotesia (Out

Africa)

Gizakia Afrikan sortu zen eta handik gainerako kontinenteetara zabaldu zen duela

100.000 urte.

Beste kontinenteetan bizi ziren hominido populazioak ordezkatu egin zituen

Hipotesi

multorregionala

Giza populazioak aldi berean sortu ziren planetako hainbat tokitako hominido

populazio lokaletatik

Homo erectus duela 500.000 urte irten zen Afrikatik eta tokian tokiko bere

populazioek gaur egungo espezierainoko eboluzio paraleloa izan zuten.

Oraindik ere zalantzak ugariak dira.

Homo

erectus

•Duela 1,5 m-u. bizi. Neurri handiko garezurrekoa eta aldaka estukoa

•Homo ergaster espezietik eboluzionatu.

•Antzeko anatomia eta kultura

•Asiatik barrena sakabanatu zen, Duela 100.000 urte arte bizirik iraun zuen

Homo

antecessor

•Lehenengo fosilak: Atapuercako mendilerroan (Burgos) , duela 800.000 urtekoak

•Homo ergaster espezietik eboluzionatu

•Europako lehenengo homidoak direla esan daiteke