39-icindekiler - MSI Dergisi · 2020. 10. 29. · Gzde KARA Cenk ZGEN Sanat Yönetmeni ﬁebnem AKGL KARA Foto¤raf Direktörü Banu B‹RAMEN Foto Muhabiri Petek ARICI ZAR‹F Bas›n

2

60 GÜNDEM / Prof. Dr. Mesut Hakk› CAfiIN

Pakistan-Hindistan-Afganistan Üçgenindeki

Tehlikeli T›rmanma

63 ANAL‹Z / Ardan ZENTÜRK

Gazze’de ‹srail-‹ran Savafl›!

64 ANAL‹Z / Gözde KARA

Helyumla Yükselen Dev Macera: Zeplin I

68 DÜNYADAN / Naile ASLAN

70 STRATEJ‹ HABER / Ardan ZENTÜRK

Terörle Mücadelede Yeni Dönem

Küresel Kriz ‹slam Dünyas›’n› Da¤›tacak

Rusya’da Kriz Çözülme Getirir mi?

NATO ‹çin Afganistan’da Çok Zor Dönem

Da¤l›k Karaba¤’da Çözüm Y›l› m›?

Balkanlar’›n Büyük Sorunu: Mafya

74 HARP TAR‹H‹ / Prof. Dr. Mesut Hakk› CAfiIN

‹talyanlar ‹çin Akdeniz’de Sular Is›n›yor:

Malta Muharebeleri ve Sicilya’n›n ‹flgali

80 SANAL HAVACILIK / Semih ERDO⁄AN

Sanal Havac›l›k Dünyas›ndan...

Military Science &Intelligence / MSIYYaayygg››nn SSüürreellii YYaayy››nn22000099 OOccaakk SSAAYYII:: 22000099 -- 003399

wwwwww..ssaavvuunnmmaahhaabbeerr..ccoomm

UUMMSSAA LLttdd.. fifittii.. AAdd››nnaa SSaahhiibbiiÜM‹T BAYRAKTARF›r›n Sok. fieren Apt. No:17/9Teflvikiye/fiiflli/‹stanbul-TÜRK‹YE

YAYIN

GGeenneell YYaayy››nn YYöönneettmmeenniiÜmit [email protected]

GGeenneell YYaayy››nn KKoooorrddiinnaattöörrüüArdan ZENTÜ[email protected]

GGeenneell KKoooorrddiinnaattöörr // AANNKKAARRAATu¤general (E) Hüsamettin [email protected]

EExxeeccuuttiivvee EEddiittoorrSami [email protected]

SSttrraatteejjii EEddiittöörrüüM. Güray DE⁄ERL‹[email protected]

SSaatt››flfl vvee PPaazzaarrllaammaa DDiirreekkttöörrüüZuhal [email protected]

DD››flfl ‹‹lliiflflkkiilleerr MMüüddüürrüüEmrah ÇAKIN

SSoorruummlluu YYaazz›› ‹‹flfllleerrii MMüüddüürrüüDr. A. Poyraz GÜ[email protected]

F›r›n Sok. fieren Apt. No:17/9

Teflvikiye/fiiflli/‹stanbul-TÜRK‹YE

HABER MERKEZ‹[email protected]

HHaabbeerr MMüüddüürrüüKudret KILIÇ[email protected]

Mahmut BÖLÜKBAfi

Koray KOfiAR

Emre TEK

Gözde KARA

Cenk ÖZGEN

SSaannaatt YYöönneettmmeenniifiebnem AKGÖL KARA

FFoottoo¤¤rraaff DDiirreekkttöörrüüBanu B‹RAMEN

FFoottoo MMuuhhaabbiirriiPetek ARICI ZAR‹F

BBaass››nn vvee HHaallkkllaa ‹‹lliiflflkkiilleerrNaile [email protected]

YAYIN KURULU

Prof. Dr. Süleyman TOLUN

Prof. Dr. Adil YÜKSELEN

Prof. Dr. Okan ADDEM‹R

Prof. Dr. Zahit MEC‹TO⁄LU

Prof. Dr. Mikdat KADIO⁄LU

Prof. Dr. Yaflar GÜRBÜZ

Prof. Dr. Mesut Hakk› CAfiIN

Doç. Dr. Gonca COfiKUN

Dr. Mehmet ATAY

DANIfiMA KURULU

M. Güray DE⁄ERL‹ Doç. Dr. Nevzat ALKANEgm. Kom. ‹lhami ÜNER

HHuukkuukk DDaann››flflmmaann››Evren H‹DAYETO⁄LU

4 BAfiYAZI / Ardan ZENTÜRK

Türkiye-ABD ‹liflkileri: “De¤iflim Sürpriz!”

6 SAVUNMA HABER

14 ANAL‹Z / Sami ATALAN

Avrasya Savafl›

20 ÖZEL HABER / Emre TEK, Gözde KARA

TUSAfi Sivil Havac›l›kta da Devlefliyor

22 FUAR ÖZEL / Zuhal ESEN, Cenk ÖZGEN,

Derya TÜRKSEN

IDEAS 2008’de Türkiye A¤›r Bast›

34 ÖZEL HABER / Kudret KILIÇ

F›rt›na’n›n Merkezi: 1’inci Ana Bak›m Merkezi Komutanl›¤›

36 ANAL‹Z / Cenk ÖZGEN

Derinliklerdeki Sinsi Silah: Deniz May›nlar›40 ÖZEL HABER / Derya TÜRKSEN

SS‹K Kararlar› Aç›kland›: Yeni Y›lda Yeni Projeler42 ÖZEL DOSYA / Sami ATALAN, Cenk ÖZGEN

Mekanize Savafl›n A¤›r ‹flçileri: Tank Tafl›y›c› Araçlar52 ANAL‹Z / Burak ÇINAR

Vietnam Savafl›’nda Z›rhl› Birlikler II58 TSK HABER

‹Ç‹NDEK‹LER

Military Science & Intelligence / MSI - Ocak 2009 www.milscint.com

Kapak Foto¤raf›: MSI Dergisi

YÖNET‹M MERKEZ‹‹‹ssttaannbbuull MMeerrkkeezzF›r›n Sok. fieren Apt. No:17/9Teflvikiye/fiiflli/‹stanbul-TÜRK‹YETel: +90 212 231 5855Faks: +90 212 231 5856

AAnnkkaarraa TTeemmssiillcciillii¤¤iiHalide Nusret Zorlutuna SokakMESA Sitesi Blok A No: 58/2206550 Çankaya ANKARATel: +90 312 440 3989Faks: +90 312 440 3990

LLoonnddrraa TTeemmssiillcciissiiHasan fi. TAfiLICA441 Edgwave Road, London W2 1THTel: +20 7724 1499Faks: +20 7724 0474

TEKN‹K H‹ZMETLERBask›: Marin Bas›m ve Yay›n Tan›t›m Hizmetleri D›fl Tic. San. Ltd. fiti. Organize Sanayi Bölgesi Eskoop San. Sit. C1 Blok No: 25 ‹kitelli / ‹STANBULTel: +90 212 549 25 30 Pbx

Military Science & Intelligence Ayl›k Savunma Teknolojileri DergisiUMSA Ltd. fiti. Taraf›ndan T. C. Yasalar›na Uygun OlarakYay›mlanmaktad›r. Military Science & Intelligence Ayl›kSavunma Teknolojileri Dergisi’nin ‹sim ve Yay›n Hakk› UMSA Ltd. fiti’ye Aittir. Dergide Yay›mlanan Yaz›, Foto¤raf,Harita, ‹llüstrasyon ve Konular›n Her Hakk› Sakl›d›r. KaynakGösterilmek fiart›yla Al›nt› Yap›labilir. Yay›nlanan EserlerinSorumlulu¤u Eser Sahiplerine Aittir.

3

Havac›l›k Rüzgâr› Eskiflehir’den EstiY›l›n son ay›na a¤›rl›kl› olarak havac›l›k haberleriyle girdik. Önce TEI, ard›ndan Alp Havac›l›k ve son olarak da TUSAfi, adeta sektöre yeni y›l hediyeleri verdiler.

Nisan ay›nda yapt›¤›m›z söyleflide motor revizyon faaliyetlerine a¤›rl›k vereceklerini söyleyen TEI Genel Müdürü Ak›n Duman flöyle demiflti: “Özellikle F-16 Projesi’nin bitmesinitakip eden süreçte biraz geri kald›¤›m›z montaj ve revizyon faaliyetlerimizi canland›rmak içinson birkaç y›ld›r pek çok proje üzerinde çal›fl›yoruz”. Türk Silahl› Kuvvetleri’nin envanterindekiEurocopter üretimi AS 532 Cougar helikopterlerinde kullan›lan Makila 1A1 motorunun deposeviyesi bak›m ifllemlerin 2009 y›l›ndan itibaren TEI taraf›ndan yürütülecek olmas›, TEI’nin bu hedefinde emin ad›mlarla ilerledi¤ini gösteriyor. Bu arada 2009 y›l›nda TEI’nin ad›n› çokdaha s›k duyaca¤›m›z›n müjdesini de flimdiden verelim.

TUSAfi, Airbus Ailesine Kat›ld›Hâlihaz›rda ulusal ve uluslararas› birçok projeyi baflar› ile yürüten TUSAfi, 4 Aral›k’ta at›lanimzalarla A350 XWB uça¤›n›n kanatç›k üretimini üstlenerek EADS’ye ba¤l› Airbus firmas›ndadaha etkili bir yere sahip olmaya haz›rlan›yor. ‹mza töreninde TUSAfi’a övgüler ya¤d›ranyabanc› konuklar taraf›ndan TUSAfi’›n art›k Airbus ailesine kat›ld›¤›n›n belirtilmesi önemliydi.

TUSAfi ve Airbus için önemli bir ortakl›k anlam›na gelen bu anlaflma için ilk ad›mlarsa çok önceden at›ld›. A350 XWB Program›’n›n ana yüklenicisi Airbus taraf›ndan, toplam ifl pay›n›n yüzde 50’den fazlas›n›n “Risk Paylafl›mc› Ortakl›k” yaklafl›m› ile alt yüklenicilere verilece¤i aç›klanmas›n›n ard›ndan 2007’nin Kas›m ay›nda bir ihale aç›ld›. Aç›lan bu ihaleyeuça¤›n kanatlar›nda yer alan kanatç›klar›n tasar›m ve üretimi için teklif veren TUSAfi, A350 XWB Program› çerçevesinde 2008 y›l›n›n Nisan ve Haziran aylar› aras›nda Airbus’›nFransa’n›n Toulouse kentindeki tesislerinde yap›lan ortak konsept gelifltirme çal›flmalar›nadavet edildi. 20 kadar Türk mühendisinin baflar›l› çal›flmalar›yla ortaya ç›kan kavramsaltasar›m ve fiyat teklifleri Airbus taraf›ndan kabul edilen TUSAfi, yap›lan müzakereler sonucunda ‹sveçli rakibi Saab’› eleyerek 2008 y›l›n›n Kas›m ay›nda ipi gö¤üsleyen taraf oldu.

Bu geliflmenin hemen ertesi gün de Alp Havac›l›k’›n, KT-1T E¤itim Uça¤› Projesi’nde TUSAfi’›n alt yüklenicisi olarak yer alaca¤›na iliflkin imzalar›n at›ld›¤› haberi TEI cephesindekigeliflmelerle birleflince, ad› havac›l›kla an›lan Eskiflehir’i gündemin üst s›ralar›na tafl›d›.

‹srail Ordusu Baflar›ya Odakland›Bu say›m›zdaki Gazze’ye iliflkin makaleler yay›na haz›rland›¤›nda ‹srail’in beklenen kara harekât› henüz bafllamam›flt›. Kaç›n›lmaz oldu¤unu düflündü¤ümüz kara harekât›n›nsadece zamanlamas› soru iflaretiydi. Geliflmelere askeri aç›dan bakt›¤›m›zda; ‹srail Ordusu içinbu harekât›n gidiflat›n›n çok önemli oldu¤unu söyleyebiliriz. Özellikle 2006 y›l›ndaki 34 GünSavafl›’nda (MSI Dergisi Say›: 2006 / 015) Lübnan’da Hizbullah’a karfl› yaflanan baflar›s›zl›ktansonra Hamas’a karfl› yaflanabilecek yeni bir baflar›s›zl›¤›n ‹srail Ordusu’na faturas› çok daha a¤›r olaca¤›ndan; hedeflerine ulaflmak isteyen ‹srail’in her fleyi deneyece¤ini öngörebiliriz. ‹srail Ordusu ayr›ca, 2006’da ald›¤› dersler ›fl›¤›nda geçmiflin kötü izlerini de silmek isteyecektir.

Baflyazar›m›z Ardan Zentürk’ün de de¤erlendirmelerinden görülece¤i üzere, gerginli¤in çok yak›nda Lübnan’a da s›çramas› ve bu ülkede bir dönem Türkiye’nin aktif katk›lar›ylaönlenmifl çat›flmalar›n alevlenmesi kaç›n›lmaz görünüyor. Tabi bu geliflmelerin ABD’ninyeni baflkan› Barack Obama’n›n “uzlaflmac›” bir görünüm sergileyen Orta Do¤u ve özellikle‹ran politikalar›na nas›l yans›yaca¤›n› da zaman gösterecek…

Aral›k ay›n›n sonunda düzenlenen ve Milli Savunma Bakan› M. Vecdi Gönül ve Savunma Sanayii Müsteflar› Murad Bayar’›n yan› s›ra savunma sanayimizin önde gelen firmalar›n›n üst düzey temsilcilerini bir araya getiren Sinerjitürk Savunma’08 etkinli¤inden sat›rbafllar› vesektörden di¤er geliflmelerin yan› s›ra muharebe destek gemilerini ele alaca¤›m›z özeldosyam›zla fiubat ay›nda sizlerle birlikte olmak üzere.

Ümit BAYRAKTAR Genel Yay›n Yönetmeni

www.savunmahaber.com Military Science & Intelligence / MSI - Ocak 2009

““AAss››ll öönneemmllii oollaann vvee mmeemmlleekkeettii tteemmeelliinnddeenn yy››kkaann,, hhaallkk››nn›› eessiirr eeddeenn,, iiççeerriiddeekkii cceepphheenniinn ssuusskkuunnlluu¤¤uudduurr..””

BAfiYAZI

4


Amerikan Kongresi’ninkoridorlar›nda voltaatmakla, Beyaz

Saray’›n toplant› salonunda bulunmak farkl› ifller. Birinde, a¤z›nageleni istedi¤in gibi söyleyebilirsin... Di¤erinde,“bütün dünyan›n meseleleriomuzlar›ndad›r”, kendini biranda “strateji dehalar›n›n”masalar›nda bulursun.Bunun da ötesinde, seçimikarfl›s›nda “Amerikan ‹htilali” türünden bafll›klaraflahit oldu¤umuz, sanki OvalOfis’e bir Afrika kökenlininseçilmesiyle Amerikan sisteminin köktende¤iflece¤ine dönük “boflinançlar›n” yükseldi¤ini izledi¤imiz BarackObama’n›n Washington’dahiçbir fleyi de¤ifltirmeyece¤iflimdiden belli oldu.Amerikan baflkanlar›n›n”Ulusal Güvenlik Konseyi”kadrosu önemlidir. Bakal›m:D›fliflleri Bakan› HillaryClinton, görevinde kalmas›istenilen “Cumhuriyetçi”Savunma Bakan› RobertGates ve Ulusal GüvenlikBafldan›flmanl›¤›’na getirilenemekli Orgeneral James L. Jones.Bu üç ismin sözde “Ermeni soyk›r›m›” iddias›n› desteklemek gibigünümüz dünyas› dengeleriaç›s›ndan hayli “fantezi”görülebilecek görüfllerin çok ötesinde ortak biryap›lar› var: ABD’ninkarfl›laflaca¤› bütün tehditleri, güçlendirilmifl bir ordu ile bertaraf etmek,“Amerikan enerji güvenli¤i”aç›s›ndan gereken her fleyi yapmak!Barack Obama, DemokratParti baflkan adayl›¤›yar›fl›ndaki güçlü rakibiHillary Clinton’u, sürekli

Bush yönetimine IrakSavafl›’nda destek vermek,hatta bu konudaki tüm kongre oylamalar›nda“Bush’tan yana oy kullanmakla” suçlam›flt›.fiimdi d›fliflleri bakan› yapt›!“Cumhuriyetçi” SavunmaBakan› Gates’ten söz etmeye gerek yok; O,Irak’taki rejim de¤iflikli¤itam olarak gerçekleflse bile bu bölgeden çekilmeyepek niyetli olmad›¤›n› y›llarönce söylemifl bir siyasetçi.(Zaten bu tür bir seçim,Obama’n›n, Irak baflta tüm dünyada bar›fl isteyenseçmeninin yüzüne att›¤›kocaman bir tokatt›r.)Zaten, Amerikanpolitikalar›n›n BarackObama dönemindede¤iflmeyece¤inin en önemli iflaretlerinden biri deAvrupa’daki Ortak KuvvetlerKomutanl›¤›’ndan emekli,“tipik deniz piyadesi”(te¤men olarak ilk göreviVietnam’dayd›, düflünün)James L. Jones’in güvenlikbafldan›flman› olarakseçilmesi. Orgeneral (E)Jones, Brüksel’de yapt›¤›NATO Komutanl›¤› nedeniyleTürk Silahl› Kuvvetleri(TSK)’y› ve Türkiye’yi çok iyi tan›yan bir isim. Yapt›¤›görevler aras›nda 1991y›l›nda, Kuzey Irak’takiKürtler’i Saddam

Türkiye-ABD ‹liflkileri:“De¤iflim Sürpriz!”

Son sözü bafltan söylemekte yarar var: Keyfe keder hiç bir fley olmaz... Hemen, “ne diyorsun sen kardeflim,Barack Obama seçim kampanyas›nda sözde Ermenisoyk›r›m›n› tan›yaca¤›n› söyledi, yard›mc›s› JosephBiden zaten o yoldaki bir senatör olarak biliniyor; eh, bir de yanlar›nda flimdi Hillary Clinton var. Kim tutar bu insanlar›?” demeyin.Ardan ZENTÜRK / [email protected]

5


sald›r›lar›na karfl› korumayadönük “Provide Comfort”harekât›n›n olmas› ve bölgeyi çok iyi tan›mas› dadikkat çekici.Zaten, Washington’unAnkara’ya, James F. Jeffreygibi, 30 y›ll›k diplomasi kariyerinde tam üç kezTürkiye’de görev yapm›fl,2005 y›l›nda Ba¤dat’taAmerikan Maslahatgüzar›olarak bulunmufl bir “gerçek Orta Do¤u uzman›”diplomat› atamas› da gelecek günlerin önemliiflareti.1. ABD’nin Türkiye’yiyak›ndan ilgilendiren bölge politikalar›n›nde¤iflmeyece¤i,2. Özellikle BaflkanYard›mc›s› Joseph Biden’ in‹srail’in güvenli¤ini birnumaral› gündem maddesihaline getirip, Türkiye-‹sraililiflkilerine özel önemverece¤i,3. Amerikan yönetimindeObama hariç, Türkiye’yi çokyak›ndan tan›yan veAmerikan stratejisi içindekiyerini çok iyi bilen önemlibeyinlerin yer alaca¤› yenibir döneme giriyoruz.Böyle bir Washington’dansözde Ermeni soyk›r›m›bahsinden yola ç›karakTürk-Amerikan iliflkilerininrotas›n› de¤ifltirecek birad›m beklemek yanl›fl olur.Biraz daha açal›m:ABD’nin yeni baflkan› BarackObama görevine bafllarken,Türk-Amerikan iliflkileriniyak›ndan ilgilendiren ananoktalarda son durumfludur:

Irak SorunuABD’nin ‹ngiltere ile birlikteaç›klad›¤› kesin çekilmeplan›, bu ülkenin iç den-gelerinde beklenmedik vegenifl çapl› bir iç savafl riskiyaratt›. Bu nedenle, ABD’nin Irak’tan askerleriniçekerken, kendisi ile yak›n mesai gösterecek müttefiklere ihtiyac› var.Bunun ad› Türkiye… ‹ran’›n

fiii Arap nüfusa, bütün Arapdünyas›n›n ise Sünni Arapnüfusa dönük planlar› art›kçok iyi biliniyor. Irak’›nkuzeyindeki Kürt veTürkmenler’in gelece¤i ise,ABD ile Türkiye aras›ndakurulacak yeni ve sa¤l›kl›diyalo¤a ba¤l›.

‹ran KriziHer ne kadar Obama ekibi, ‹ran’› ve bu ülkenin yükselen nükleer program›n› uluslararas› bir kriz noktas›nat›rmand›rmay› düflünmediklerini söyleseler de, “reel politik”ayn› rotay› göstermiyor. Bu nedenle, Obama ekibinin, ‹ran’a komfluTürkiye ile “gelenekseliliflkileri sarsacak” bir ad›m atma lüksü gözükmüyor.

Afganistan Savafl›NATO, 2009 y›l›nda tarihininen büyük s›nav›n›Afganistan’da verecek. Bu ülkede askeri kimli¤ibenimsenen, “yabanc›çizmesi” say›lmayan tekordu Türk Silahl› Kuvvetleri.NATO bu nedenle, TSK’danAfganistan’daki gücünüart›rmas›n› ve bu ülkede

daha aktif rol üstlenmesiniistiyor. Barack Obama ekibinin ise d›fl politikaönceli¤ini Afganistanoluflturuyor.

Kafkasya RiskiGürcistan topraklar›ndayaflanan k›sa süreli savafl,NATO’nun bölgeye komflutek üyesi Türkiye’nin önemini bir kez daha üsts›ralara tafl›d›. Karadeniz’intopluca büyük bir stratejikalan olarak de¤erlendirildi¤i,Kafkasya-Karadeniz hatt›n›ndünya ekonomilerinin enerjigüvenli¤i aç›s›ndan en has-sas bölge oldu¤ununaç›kland›¤› bir dönemdengeçiyoruz. Dünya petrol vedo¤al gaz dengelerindeKafkasya-Orta Asya alan›n›devreye sokmakta kararl›ABD’nin, ayn› bölgedekiErmenistan’› kay›ran ve as›l müttefik Türkiye’yi kendisinden uzaklaflt›ran bir politika e¤ilimine girmesi olanaks›z görünüyor.

Felaket Senaryolar›ve Neden?‹lginçtir… Ne zaman Türkiyeve ABD’de köklü bir yönetimde¤iflikli¤i yaflansa, sanki bir dü¤meye bas›lm›fl gibi,

ortal›¤› komplo teorileri ilefelaket senaryolar› kaplar.Bu tür yaklafl›mlar›n birbölümü, Türk-Amerikaniliflkilerinin y›llar içindekiseyrini tam olarakde¤erlendiremeyen “bilgieksikli¤inden” kaynaklan›r.Bir k›sm› ise, “arzu belirtir”.Bir kez daha vurgulamaktayarar var: Dünyan›n stratejik dengelerinde birde¤iflim yaflanmad›kça,Türkiye’nin dünyaharitas›ndaki yeride¤iflmedikçe ve ABD’ninsüper güç konumunda herhangi bir de¤ifliklikolmad›kça, bir tak›m komploteorisyenlerinin ›srarla vurgulad›klar›; “iliflkilerdeköklü de¤iflim” yaflanmas›çok zor görünmektedir.ABD’nin yeni baflkan› Barack Obama’n›n bugünekadar çizdi¤i tablo, zaten bir tak›m erken manfletlerdeileri sürüldü¤ü gibi “ihtilalci” de¤il, aksine“statülerin kollay›c›s›”oldu¤unu gösteriyor.Dünya, tek süper gücün enyetkili makam›ndaki görevdevir teslimini izliyor. Amabu de¤iflimin Türkiye’yeyans›yabilecek yüzünde çok büyük sürprizler olmayacak…

©N

AT

O Ulusal Güvenlik Bafldan›flmanl›¤›’na getirilen emekli Orgeneral James L. Jones

SAVUNMAHABER

6


Türk Silahl› Kuvvetleri(TSK)’n›n envanterindekiEurocopter üretimi AS 532Cougar helikopterlerindekullan›lan Makila 1A1motorunun depo seviyesibak›m ifllemleri, 2009y›l›ndan itibaren TUSAfiMotor Sanayii A.fi. (TEI),taraf›ndan yürütülecek.Savunma SanayiiMüsteflarl›¤› (SSM)’de 3Aral›k’ta düzenlenen törendeSSM Müsteflar Yard›mc›s›Hv.Plt.Tümg. (E) Ömer ‹nak,TEI Genel Müdürü Ak›nDuman ve TurbomecaSat›fllar ve MüflteriMemnuniyeti DirektörüLaurent Fiard taraf›ndanimzalanan sözleflme ile birlikte, Cougarhelikopterlerinin motorlar›için gerekli bak›m, onar›m verevizyon faaliyetleri art›k yurtiçinde gerçeklefltirilecek.Konuya iliflkin bir aç›klamayapan TEI Genel MüdürüAk›n Duman, “Bu anlaflma,askeri ve ticari hava platformu motorlar›na yönelik faaliyet gösterenflirketimiz için, dünyan›nönde gelen helikopter motorüreticilerinden biri olanTurbomeca ile yapaca¤›m›ziflbirli¤i aç›s›ndan büyükönem arz ediyor. Bu proje,hâlihaz›rdaki projelerimize

ilaveten bak›m, onar›m verevizyon faaliyetlerinde TEI’yeyeni bir aç›l›m yaratacak. TSKenvanterindeki Cougarhelikopterlerinin motorlar›,bak›m, onar›m ve revizyonifllemleri için bundan sonrayurt d›fl›na gitmeyecek, bufaaliyetler 1’inci Hava ‹kmalBak›m Merkezi Komutanl›¤›ile ifl birli¤i çerçevesindeEskiflehir’deki TEI tesislerinde gerçeklefltirilecek.fiirketimiz bu proje ileTSK’ya fiyat ve teslimatavantaj› sa¤larken yaratt›¤›katma de¤erle Türkiyeekonomisine de katk›da

bulunacak” dedi.Havac›l›k gibi yo¤un rekabete dayal› bir alandakulland›¤› ileri teknoloji vekalitesi ile kendini kan›tlayanTEI, 21’inci yüzy›l›n önemliulusal ve uluslararas› projelerinde ve TSK’n›nihtiyaçlar› do¤rultusundadünyan›n önde gelen havaplatformu motoru üreticileriile ifl birli¤i yaparak, motorana üreticisi olma yönündekihedeflerine yak›n gelecekteulaflmay› hedefliyor.1993 y›l›nda imzalanan

253 milyon dolar de¤erindekiPhoenix-1 anlaflmas› ile 20 adet AS 532 genel maksathelikopterleri siparifli verenTürkiye, 1997 y›l›nda isePhoenix-2 anlaflmas› kapsam›nda yaklafl›k 450milyon dolar de¤erinde 30adet AS 532 Mk1’in al›m›n›karara ba¤lam›flt›. KaraKuvvetleri Komutanl›¤›’ndagenel maksat görevlerindekullan›lan Cougar’lar, HavaKuvvetleri Komutanl›¤›’ndaise arama ve kurtarmaamac› ile hizmet veriyor.

Türk Havac›l›k ve Uzay Sanayii A.fi. (TUSAfi) ile 5 Aral›k tarihinde imzalad›¤› sözleflmeyle 2008’i önemli birbaflar›yla noktalayan Alp Havac›l›k, KT-1T E¤itim Uça¤›Program›’nda alt sistem üreticisi olarak yer ald›. Sözleflmekapsam›nda Alp Havac›l›k, TUSAfi’›n Hava KuvvetleriKomutanl›¤› için üretece¤i KT-1T uça¤›n›n kuyrukbölümünde bulunan yatay ve dikey kumanda yüzeylerininüretiminden sorumlu olacak. Dünya havac›l›k sektörünün,baflta Sikorsky olmak üzere, Pratt & Whitney, Pratt & WhitneyCanada ve Goodrich Landing Gear gibi dev firmalar›n›n altyüklenicisi olan Alp Havac›l›k; ulusal havac›l›k sektörümüzüngeliflmesi ve dünya havac›l›¤› ile rekabet edebilmesi için çokönemli bir misyon üstlenen havac›l›k devimiz TUSAfitaraf›ndan da stratejik ortak olarak seçilmifl durumda.Yat›r›mlar›n› TUSAfi’›n ihtiyaçlar› paralelinde planlayan Alp Havac›l›k, hâlihaz›rda büyük bölümü mühendis veteknisyenlerden oluflan 280 kiflilik personel say›s›n› 2009 y›l›sonunda 400’e yükseltmeyi hedefliyor. Firman›n 2009 y›l› içinihracat hedefi ise 50 milyon dolar.

Cougar Motorlar› TEI’nin Emin Ellerinde

Alp Havac›l›k TUSAfi’›n Kanatlar›yla Yükseliyor

Soldan sa¤a: TEI Genel Müdürü Ak›n DUMAN, SSM Müsteflar Yard›mc›s› Hv.PLt.Tümg. (E)Ömer ‹NAK ve Turbomeca Sat›fllar ve Müflteri Memnuniyeti Direktörü Laurent Fiard.

©T

USA

fi

©T

EI

7


‹talyan savunma deviFinmeccanica’n›n a¤›rtoplar›ndanAgustaWestland, 2008’isiparifl haberleriylekapat›yor. ‹ngiliz SavunmaBakanl›¤›’ndan 11 Aral›k’tagelen ilk siparifl kapsam›ndaAgustaWestland taraf›ndanüretilecek 62 adet FutureLynx helikopterinin 34 adedi‹ngiliz Kara Kuvvetleri’ne, 28 adedi ise DenizKuvvetleri’ne teslim edilecek. Bu siparifl kapsam›ndaki ilk teslimat-lar›n kara kuvvetleri’ne2014, deniz kuvvetlerine ise2015 y›l›nda yap›lmas›öngörülüyor.AgustaWestland’›n ‹ngilizSavunma Bakanl›¤› ileönümüzdeki birkaç hafta

içerisinde imzalamay› planlad›¤› bir di¤ersözleflme ise, ‹ngiliz KaraKuvvetleri envanterindebulunan 12 adet Lynx AHMk.9 helikopterlerinde kullan›lan CTS800-4Nmotorlar›n›n modernizasyonu

ile ilgili. Bu gelifltirme projesi ile motor güçleriyüzde 37 artacak olan LynxAH Mk.9 helikopterleri, daha yüksek irtifalarda ves›cakl›klarda görev yapabilecek.AgustaWestland’dan

gelen en son haber iseGüney K›br›s Rum Yönetimiile ilgili. Rumlar, arama ve kurtarma görevlerinde kullan›lmak üzere toplam 3 adet 15 kifli tafl›ma kapasiteli AW139 helikopteri siparifl etti.

Gelifltirdi¤i kara araçlar› ile ad›n› s›kça duydu¤umuzGeneral Dynamics, Aral›k ay›n› da bofl geçirmedi.Firmaya ba¤l› General Dynamics Avrupa Kara Sistemleri(General Dynamics European Land Systems / GDELS), ‹sviçre Savunma Bakanl›¤›’ndan 217 milyon dolarl›k 244 adet DURO ve PIRANHA arac› siparifli ald›. 19 Aral›k’taverilen siparifl kapsam›nda GDELS, bu ülkenin kara kuvvetleri için 220 adet DURO IIIP 6x6 tekerlekli z›rhl› personel tafl›y›c›s›n›n yan› s›ra 12 adet de DURO IIIP 6x6 tekerlekli NBC do¤rulama arac› ve yine ayn› miktardaPIRANHA IIIC 8x8 NBC keflif arac› imal edecek. Araçlar 2010 ile 2012 y›llar› aras›nda GDELS’e ba¤l› ‹sviçreli MOWAG firmas›n›n Kreuzlingen’deki tesislerinde üretilecek.Hat›rlanaca¤› üzere GDELS, geçti¤imiz ay da Alman Ordusu’ndankomuta kontrol kabiliyetine sahip 198 adet EAGLE IVtekerlekli z›rhl› arac› ile Brezilya Ordusu’ndan 18 adetPIRANHA IIIC z›rhl› personel tafl›y›c› arac› siparifli alm›flt›.

Hindistan ve Rusya aras›nda oluflturulan ortak giriflimtaraf›ndan gelifltirilen BrahMos ses üstü seyir füzesi, 18 Aral›k’ta bir kilometre tafl›n› daha geride b›rakt›.Yap›lan deneme at›fl›nda BrahMos, ilk kez bir su üstüplatformundan dikine f›rlatma rampas› arac›l›¤›ylaatefllendi. Hindistan Deniz Kuvvetleri’ne ba¤l› RajputS›n›f› INS Ranvir (D54) muhribinden Bengal Körfezi’ndeatefllenen füzenin, öngörülen görevlerin tamam›n› baflar›ile yerine getirdi¤i aç›kland›. BrahMos füzesi daha önce de savafl gemisinden atefllenmifl, ancak önceki

denemeler, e¤ik rampalardangerçeklefltirilmiflti.Deniz, hava ve karakonufllu versiyonlar›bulunan BrahMos, at ve unut prensibi ileçal›fl›yor. Ses h›z›n›n 2,8 kat üzerine ç›kabilenfüze, 200 kg’lik harp bafll›¤›n› 290 km menziletafl›yabiliyor. Hindistan,Mark-II olarakadland›r›lan versiyonunuda gelifltirerek bu füzeyi hipersonik h›zlara ulaflt›rmay› hedefliyor.

Future LYNX ‹ngilizSemalar›nda

BrahMos Bu KezBurnunun “Dikine” Gitti

General Dynamics 2009’aSiparifllerle Giriyor

©A

gust

aWes

tlan

d

©H

indis

tan

Sav

un

ma

Bak

anl›

¤›

©G

eneral D

yn

amics

SAVUNMAHABER

8

Kore Cumhuriyeti Donanmas› Gücüne Güç Katt›

Yeni MaxxPro’larAfganistan Yolunda

Uzak Do¤u’nun en güçlüdonanmalar›ndan birinesahip olan KoreCumhuriyeti, Ageis sistemiile donat›lm›fl ilk muhribini,PKG S›n›f› ilk hücumbotunuve 214 S›n›f› 3’üncüdenizalt›s›n› hizmete ald›.Ad›n›, 15’inci yüzy›l›n ilkyar›s› boyunca Kore’yiyöneten “Büyük” unvanl›imparatordan alan ROKS

Sejong the Great (DDG 991)muhribi, 22 Aral›k’ta Kore CumhuriyetiDonanmas›’nda görevebafllad›. KoreCumhuriyeti’nin KDX-IIIS›n›f› ilk muhribi olanDDG 991, Hyundai HeavyIndustries taraf›ndaninfla edildi.Donanman›n PGKS›n›f› ROKS YoonYoung Ha-Ham

hücumbotu ise 29 Aral›ktarihinde hizmete al›nd›.Geçti¤imiz ay Kore

Cumhuriyeti Donanmas›ad›na bir baflka

sevindirici geliflmeise ülkemiztaraf›ndan da tercih edilenhavadan ba¤›ms›ztahrik sisteminesahip 214 S›n›f›

denizalt›lar cephesindeyafland›. 2 Aral›k’ta s›n›f›n›n2’nci gemisi olan ROKSYung Yi denizalt›s› görevineresmen bafllad›. Ayn›s›n›ftan 4’üncü denizalt›n›ninflas›n› ilgilendirensözleflme ise DaewooShipbuilding & MarineEngineering Tersanesi ile 9 Aral›k’ta imzaland›.Tersane, denizalt›n›n teslimat›n› 2014 y›l›ndagerçeklefltirecek.

©K

ore C

um

huriy

eti Don

anm

as›

Geçti¤imiz Ekim ay›nda Amerikan Ordusu’nun MüflterekHafif Taktik Araçlar (JLTV) Program›’nda BAE Systemsortakl›¤›nda gelifltirdi¤i arac› ile k›sa listeye kalmay› baflaranNavistar, may›na dayan›kl› pusuya karfl› bekas› artt›r›lm›fl(Mine Resistant Ambush Protected / MRAP) araçlar›yla daiddias›n› sürdürüyor. ABD’nin 2008 y›l›n›n Kas›m ay›nda duyurdu¤u; her türlü arazi koflulunda görev yapabilecek MRAP s›n›f› araç (MRAP All-Terrain Vehicle / M-ATV) program› kapsam›nda 10 Aral›k’ta yap›lan aç›klamaya görefirma, 362 milyon dolar bedelle 400 adet ilave MaxxPro Dash orta s›n›f MRAP siparifli ald›. Navistar, bu araçlar›n üretimine Ocak ay› sonunda bafllayacak. 2009’un May›s ay›ndatamamlanmas› planlanan proje kapsam›nda üretilecekMaxxPro Dash’lar, Amerikan Ordusu’nun Afganistan’daduydu¤u acil ihtiyaçlar› karfl›lamak üzere tedarik ediliyor. M-ATV Program›, balistik korumas› MRAP’larla eflde¤er ancakhareket kabiliyeti daha yüksek araçlar›n üretimini içeriyor.Navistar’›n bu proje için sundu¤u MaxxPro Dash çözümü,bugüne kadar 5000 adedin üzerinde siparifl edilen MaxxProüzerinden gelifltirildi. Firma, 2008 y›l›n›n Eylül ay›nda da 822adet MaxxPro Dash siparifli alm›flt›.

KC-767’ler Kendi ‹flleriniKendileri Görüyor

Tanker uça¤› üretiminde önemli bir tecrübeye sahip olan Boeing, ‹talyan Hava Kuvvetleri için üretti¤i KC-767 tanker uçaklar›n›n test sürecinde yeni bir ad›madaha imza att›. Firma taraf›ndan 19 Aral›k’ta yap›lanaç›klamaya göre, ‹talyan Hava Kuvvetleri için üretilen bir KC-767, yine ayn› ülkeye teslim edilecek olan baflka bir KC-767’ye havada yak›t ikmali gerçeklefltirdi. Testuçuflunda yap›lan 7 ikmal s›ras›nda yaklafl›k 4500 litrelikyak›t, bir uçaktan di¤erine baflar› ile aktar›ld›. Boeing,halen ‹talyan Hava Kuvvetleri için 2 adet KC-767’nin uçufl testlerini sürdürürken, di¤er 2 uça¤›n inflas›na devam ediyor. Uzaktan komutal› havada yak›t ikmal operatörü (Remote Aerial Refueling Operator / RARO)sayesinde dünyan›n en h›zl› yak›t aktar›m kabiliyetine sahip tanker uça¤› oldu¤u belirtilen KC-767, yaklafl›k90.000 litre yak›t tafl›yabiliyor. Hala karara ba¤lanamam›flolan Amerikan Hava Kuvvetleri’nin yeni nesil tanker uça¤› ihalesinde de iddias›n› sürdüren Boeing, ‹talyan veJapon Hava Kuvvetleri’nden toplam 8 adet tanker uçaksiparifli almay› baflarm›flt›.

©B

oei

ng


©N

avistar

9

A ral›k ay›nda ABD veAvrupa’dan gelensiparifllerle ›s›nan karaaraçlar› piyasas›, UzakDo¤u’dan gelen bir baflkahaberle daha da hareketlendi. Türkiye’dead›n› OTOKAR ile birlikteyapt›¤› çal›flmalarla duyuranSingapore TechnologiesEngineering firmas›, 18Aral›k’ta ‹ngiliz SavunmaBakanl›¤› ile 330 milyondolar de¤erinde birsözleflme imzalad›. Busözleflme kapsam›nda firma,‹ngiltere’ye 100 civar›ndaBronco paletli z›rhl› arac›sat›fl› gerçeklefltirecek.Anlaflma uyar›nca,‹ngiltere’nin Warthog (AfrikaYaban Domuzu) ad›n› verdi¤i

araçlardan ambulans, bak›m onar›m, birlik nakli ve komuta kontrol olmaküzere 4 ayr› modeldeüretilecek. Acil operasyonelihtiyaç kapsam›nda eskiyenViking araçlar›n›n yerine

siparifl edilen araçlar›n, son dönemde ‹ngiltere’ninneredeyse her gün personel kayb› yaflad›¤›Güney Afganistan’da görevyapmas› bekleniyor. Paletliyap›s› sayesinde her türlü

arazi ve iklim koflullar›ndagörev yapabilen Bronco,normal yol flartlar›ndaazami 60 km süratyaparken, arazi flartlar›nda 25 km’lik h›za eriflebiliyor.


Warthog ‹ngilizler’i Mücahitlerden Koruyabilecek mi?

©E

uro

copter

Dünya üzerindeki çok say›da donanma platformuna güç veren ana tahrik sistemlerinin üreticisi Alman Tognum, bu kez de Amerikan Sahil GüvenlikTeflkilat›’n›n Deepwater (Derin Su) Program›’na yönelik çal›flmalar› ile gündemde.Tognum’a ba¤l› MTU firmas›, Deepwater Program› kapsam›nda tedariki planlanan 8 adet Legend (Efsane) S›n›f› geminin, ilk 3’ünde oldu¤u gibi 4’üncüsünün de ana tahrik sistemlerini sa¤layacak. 18 Aral›k tarihinde duyurulan 35 milyon dolarl›ksabit fiyatl› sözleflme çerçevesindeki sistemler aras›nda, her biri 9925 BG’lik 2 adet

20V 1163 MTU dizel motoru ve 29.500 BG’lik GE üretimi LM2500 gaz türbini de bulunuyor. Yine MTU’nun tahrik kontrol ve görüntüleme sistemi de tedarik edilecek

di¤er sistemler aras›nda. MTU ana tahrik sisteminin güç verdi¤i ilk gemi olan USCGCBertholf, 8 A¤ustos tarihinden itibaren bu yana ABD’nin sahillerini koruyor. Di¤er gemiler

USCGC Waesche ve Stratton’un inflalar› ise halen devam ediyor.

Tognum Ekme¤ini “Derin Sular”dan Ç›kart›yor

AB-Brezilya Zirvesinden Cougar Ç›kt›Avrupa Birli¤i (AB) Dönem Baflkan› Fransa ve GüneyAmerika’n›n en güçlü ülkelerinden Brezilya’y› bir arayagetiren AB-Brezilya zirvesinden 50 adet EC 725 Cougarhelikopterinin Brezilya’da üretilmesi karar› ç›kt›. Brezilya’da30 y›ld›r faaliyet gösteren Eurocopter’e ba¤l› Helibras firmas›n›n tesislerinde üretilecek olan helikopterlerin ilk teslimat›n›n 2010 y›l›nda yap›lmas› öngörülüyor. Bugünekadar farkl› tiplerde yaklafl›k 300 adet hava arac›n›n imalat›n›

gerçeklefltirmifl olan Helibras’›n tesislerinde üretilecek olanhelikopterlerin, Brezilya’n›n havac›l›k altyap›s›n› daha dagelifltirmesi bekleniyor. Türkiye’nin de halen kullanmaktaoldu¤u AS 532 Cougar helikopteri üzerinden gelifltirilen EC725, flu ana kadar 17 ayr› ülkeden toplam 96 adet siparifl ald›.Öncülünün 4 palli pervanesine karfl›l›k, 5 palli bir pervanesiolan 28 kiflilik oturma kapasitesine sahip helikopter, ambulans,arama kurtarma ve VIP görevlerinde kullan›labiliyor.

©T

ogn

um

©ST

En

gin

eeri

ng

SAVUNMAHABER

10


Rio’da Frans›z Karnaval›Brezilya’n›n Devlet Baflkan› Luiz Inácio Lula da Silva ileFrans›z Cumhurbaflkan› Nicolas Sarkozy’nin Rio deJaneiro flehrinde imzalad›klar› ve de¤eri 8,6 milyar avroyubuldu¤u söylenen dev savunma tedarik anlaflmas›, Fransa’n›nDCNS Tersanesi’nde karnaval havas›n›n yaflanmas›na sebepoldu. Bu sevincin sebebi ise sözleflmenin 6,7 milyar avrolukbölümünün denizalt› tedarikini kaps›yor olmas›. Dev savunmaanlaflmas› kapsam›nda DCNS, Brezilya Donanmas› içinScorpene temelli olmas› beklenen 4 adet konvansiyoneltahrik sistemine sahip denizalt›n›n yan› s›ra 1 adet nükleerdenizalt›n›n, tahrik sistemi haricindeki bölümlerinin inflas›n›üstlenecek. Nükleer denizalt›n›n tahrik sisteminin üretimi iseBrezilya Donanmas›’n›n sorumlulu¤unda gerçeklefltirilecek.Ayr›ca, taraflar aras›nda var›lan anlaflma çerçevesindeBrezilya’ya teknoloji transferi de yapacak olan DCNS,denizalt›lar› bu ülkede infla edecek olan Brezilyal› OdebrechtGroup ile bir ortak giriflim oluflturacak. DCNS, denizalt›lar›ninfla edilece¤i tersane ve konuflland›r›lacaklar› yeni donanmaüssünün inflas›na da destek sa¤layacak. Firma, 2015 y›l›ndahizmete girmesi hedeflenen ilk denizalt›n›n geliflmifl teknolojiye sahip parçalar›n› ise kendi tesislerinde üretecek.

‹talyan havac›l›k devi AleniaAermacchi’nin, EurofighterTyphoon baflta olmak üzerepek çok savafl uça¤›na geçifle¤itimi verilmesi amac›ylagelifltirdi¤i M-346’dan yeniy›la girmeden önce iki önemlihaber geldi. Bu geliflmelerden ilki,halen test sürecindeolan prototip uça¤›n 19 Aral›k’ta ilk ses üstü uçuflunu gerçeklefltirerek 1,15 Mach’l›k h›za

eriflmesi oldu. Ancak, RusYak-130 e¤itim uça¤› ile d›flgörünüm olarak büyük benzerlik gösteren M-346,‹talyanlar’›n ses üstü h›zaç›kan ilk uça¤› de¤il. Ses üstüh›za ulaflan ilk ‹talyan

tasar›m› uçak, 1956y›l›nda 1,1 Mach’l›k

h›za ulaflan

Aerfer Sagittario olmufltu. M-346’n›n test sürecinin, 1,2Mach sürate ulafl›lana kadardevam etmesi planlan›yor. M-346 ile ilgili di¤er haberise yine 19 Aral›k’ta, AleniaAermacci yetkililerinin uça¤a MASTER isminin

verilece¤ini aç›klamas› oldu.20 Ekim’de bafllat›lan ve 4000 civar›nda baflvurudateklif edilen isimleraras›ndan seçilen MASTER,önümüzdeki y›llarda pek çok genç pilot aday›n›nyak›ndan tan›yaca¤› bir isimolacak gibi görünüyor.

©E

AD

S

Genç Pilotlara Ses H›z›nda E¤itim

©A

ermacch

i

Ülkemizin havasavunmas›ndaönemli roller üslenenorta menzilli Hawkhava savunma füze sisteminin üreticisiRaytheon, 2008 y›l›n›nson ay›nda uzun menzilli Patriot’lar ilead›ndan söz ettirdi. 4Aral›k’ta bir aç›klamayapan Raytheon,

Amerikan Kara Kuvvetleri’nin 166 adet Patriot AdvancedConfiguration-2 (PAC-2) füzesini, 77,4 milyon dolarl›k birsözleflme ile güdüm sistemi gelifltirilmifl GEM-T seviyesineyükseltecek. Kendi ülkesinden gelen bu modernizasyonsözleflmesi ile geçti¤imiz aya h›zl› bafllayan firma, Patriot’larayönelik ald›¤› milyar dolarl›k sipariflle de 2008’i cepleri dolukapamay› garantiledi. Birleflik Arap Emirlikleri (BAE)’ninyabanc› askeri sat›fllar (FMS) kanal› ile al›m›n› karara ba¤lad›¤›hava savunma sistemlerine ABD hükümetinin de onay vermesinin ard›ndan, Raytheon, bu sat›fl kapsam›nda kendipay›na düflen ilk siparifli 17 Aral›k’ta Amerikan KaraKuvvetleri’nden ald›. Firma, 3,3 milyar dolar tavan de¤eri olanbu anlaflma ile BAE’ye, Patriot Configuration 3 uzun menzillihava savunma füze sistemleri sa¤layacak. Configuration 3 sistemi sayesinde BAE, hem Raytheon üretimi PAC-2 hem deLockheed Martin üretimi PAC-3 füzelerini kullanabilecek.

Raytheon’a PatriotBereketi

©A

merik

an S

avun

ma B

akan

l›¤›

11


JSTARS YeniMotorlar› ile Havada

Geçti¤imiz Aral›k ay›,komuta kontrolkabiliyetli uçaklar ad›naoldukça hareketli geçti. Bu uçaklarla ilgili NorthropGrumman cephesindengelen habere göre, Pratt & Whitney JT-8D-219motorlar›yla donat›lm›fl E-8C Joint STARS denemeuça¤›, 20 Aral›k’ta ilk kezhavaland›. E-8C’lerin modernizasyonu için deneme platformu ifllevigören bu uça¤›n, askeriuçufl sertifikasyon testlerini2009 y›l›n›n sonlar›na

do¤ru tamamlanmas›öngörülüyor. Bu modernizasyonkapsam›nda uçaklar›n yine Pratt & Whitney ürünüolan ve her biri yaklafl›k 8 tonluk itki sa¤layan TF33-102C motorlar›,yaklafl›k 10 tonluk itkisa¤layan JT-8D-219 motorlar› ile de¤ifltirilecek.

Northrop Grumman yetkilileri, bu de¤iflikliksayesinde uça¤›n yak›tsarfiyat›n›n azalaca¤› veuçufl performans›ndaönemli bir art›fl olaca¤›n›kaydediyor. Boeing 707-300 ticari uça¤›üzerinden gelifltirilen E-8C, sahip oldu¤u radarsistemi sayesinde hareketli

ve hareketsiz tüm yerhedeflerinin ayr›nt›l› birharitas›n› ç›kartabiliyor.Muharebe sahas›ndan eldeetti¤i verileri a¤ üzerinden efl zamanl› olarak komutamerkezlerine aktarabilenE-8C, bu sayede di¤er birliklerin durumsalfark›ndal›¤›n› önemliölçüde artt›r›yor.

©N

ort

hro

p G

rum

man

Nexter’in Yeni Y›lHediyesi VBCI

Amerikan DenizKuvvetleri’nin So¤ukSavafl sonras› ihtiyaçlar›paralelinde flekillendirilenVirginia S›n›f› nükleerdenizalt›larda yenigeliflmeler yaflanmayadevam ediyor. Bu geliflmelerden ilki ve en önemlisi, Virginia’lar›nüreticisi General DynamicsElectric Boat ve NorthropGrumman Shipbuildingortakl›¤›na 22 Aral›k’ta verilen 14 milyar dolarde¤erindeki 8 platformlukilave siparifl oldu.Böylelikle, toplam 30 adetdenizalt›n›n inflaedilmesinin planland›¤›projede, kesinleflensiparifllerin say›s› 18’e yükseldi. Son imzalanansözleflme kapsam›ndakidenizalt›lar›n teslimat›n›n2019 y›l›na kadar tamamlanmas› öngörülüyor.Bu s›n›ftaki denizalt›lar

hakk›ndaki bir di¤er haberise, proje kapsam›nda inflaedilen ve 2009’da hizmetegirmesi planlanan 6’nc›denizalt›ya 13 Aral›k’tadüzenlenen törenle USSNew Mexico (SSN 779)ad›n›n verilmesi oldu.General Dynamics veNorthrop Grummanortakl›¤›nda gelifltirilenVirginia’lar, So¤uk Savaflsonras› harp konseptineuygun olarak k›y› sular›ndada harekât icra edebilecekflekilde tasarland›.

Frans›z Kara Kuvvetleri’nin geleneksel tedarikçilerindenNexter, 2008 y›l›na ald›¤› yeni siparifllerle veda ediyor.Fransa’n›n savunma tedarikinden sorumlu kurumu DGA, 116 adet 8x8 VBCI tekerlekli z›rhl› arac›n al›m›n› kararaba¤lad›. Böylelikle, Fransa taraf›ndan bugüne kadar siparifledilen VBCI say›s› 298’e ulaflm›fl oldu. Fransa, Nexter veRenault Trucks Défense’nin de aralar›nda bulundu¤u bir grupfirman›n üretimini gerçeklefltirdi¤i VBCI’lardan 41’ini teslimalm›fl durumda. Bu araçlar›n önemli bir bölümü ise 2009y›l›nda Afganistan’a gönderilecek. VCI versiyonu 11 askertafl›yabilen VBCI, 25 mm’lik top ve 7,62 makineli tüfek ilesilahland›r›lm›fl bir kuleye sahip. Yaklafl›k 25 ton a¤›rl›¤›ndakiVBCI’lar, A400M nakliye uçaklar› taraf›ndan da tafl›nabilecek.Geçti¤imiz ay yeni VBCI siparifli ile yüzü gülen Nexter, buaraçlar›n yerini ald›¤› eski nesil AMX 10P’lerden 108’ininmodernizasyonunu da tamamlad›¤›n› aç›klad›. 17 Aral›k tarihinde yapt›¤› aç›klama ile duyurulan bu geliflmeninard›ndan, Frans›z Kara Kuvvetleri’nin 6 piyade alay›n›n envanterindeki AMX 10P’ler, günümüz muharebe koflullar›nauyumlu hale getirilmifl oldu.

ABD’denYeniDenizalt›laraDev Bütçe

©N

orth

rop G

rum

man

©N

exte

r

SAVUNMAHABER

12


Avrupa’n›n özgün savunma sistemleri iletan›nan ülkesi ‹sveç, do¤ukomflusu Finlandiya’n›n bukapsamdaki ihtiyaçlar›n›karfl›lamaya devam ediyor.2007 y›l›nda Finlandiya ileyeni nesil hafif tanksavarfüzesi NLAW (NextGeneration Light Anti-tank

Weapon) teslimi için birsözleflme imzalayan Saab,yine ayn› ülkeden yaklafl›k200 milyon ‹sveç kronude¤erinde ilave NLAWsiparifli ald›¤›n› 12 Aral›k’taduyurdu. ‹mzalanan bu sonsözleflme kapsam›nda

Saab’›n, Finlandiya içinüretece¤i tüm tanksavarfüzelerini 2009 y›l› içerisindeteslim etmesi öngörülüyor.‹ngiltere ve ‹sveçortakl›¤›nda gelifltirilenNLAW’nin ilk yabanc› kullan›c›s›, 2007 y›l›nda

verdi¤i siparifl ile Finlandiyaolmufltu. Meskûn mahal dedâhil olmak üzere her türmuharebe ortam›nda kullan›labilen NLAW, tek ertaraf›ndan atefllenebiliyor.

Geçti¤imiz Kas›m ay›nda ‹talyan Hava Kuvvetleri içinüretilen ilk Tranche 2 Eurofighter Typhoon’un teslimat›n›n ard›ndan, bu ay da ‹spanyol HavaKuvvetleri’ne 3 adet Tranche 2 Eurofighter Typhoon teslimat› gerçeklefltirildi. Hâlihaz›rda ‹spanyol HavaKuvvetleri, Tranche 1 ve 2 modeli toplam 87 adetEurofighter Typhoon siparifl etmifl bulunuyor. ‹spanya’n›nteslim alaca¤› 34 adet Tranche 2 Eurofighter Typhoon, yer taarruz kabiliyetindeki art›fl ile Tranche 1 modelindenfarkl›lafl›yor. 2007 y›l›n›n Mart ay›nda yürürlü¤e konmas›karara ba¤lanan 1’inci Faz ‹yilefltirme (Phase OneEnhancement) çal›flmalar› kapsam›nda, tüm Tranche2’lere küresel konumland›rma sistemi (GPS) ve lazergüdümlü bombalar›n kullan›labilmesi için lazeriflaretleme podu (Laser Designation Pod / LDP) entegreediliyor. Her ne kadar gözle görülmese de sahip oldu¤u yeni yaz›l›mlar ve bilgisayar sistemleri, Tranche 2’leri öncülünden farkl› k›lan en önemli ayr›nt›lar›n bafl›nda geliyor.

Ülkemizin 1400 tonluk Gür S›n›f› denizalt›lar› için deseçilen Atlas Elektronik ürünü DM2A4 torpidolar›n›n seri üretilen ilk örne¤i, 3 Aral›k 2008 tarihinde düzenlenentörenle sembolik olarak Alman Deniz Kuvvetleri’ne teslimedildi. Bu tören ile efl zamanl› olarak da seri üretimhatt›ndan ç›kan ilk DM2A4, Hamburg flehrindeki tesislerdenAlman Donanmas›’na teslim edilmek üzere yola ç›kt›.DM2A4’lerin tedarikini kapsayan proje kapsam›ndaki tüm torpidolar›n teslimat›n›n ise Ekim 2010’a kadartamamlanmas› bekleniyor. Alman Deniz Kuvvetleri içinüretilen 212A S›n›f› denizalt›larda kullan›lacak olan torpido,öncülü DM2A3’den sahip oldu¤u daha güçlü elektrikli tahrikve fiber optik bilgi aktar›m sistemi ile ayr›l›yor. Balt›kDenizi’nin özel flartlar› dikkate al›narak gelifltirilen bu torpido, s›¤ sularda da etkinlikle kullan›labiliyor. 200’denfazla canl› at›fl ve su testini baflar› ile geçen DM2A4, elektronik kar›flt›rmaya karfl› da oldukça dirençli. Ayr›ca 50 km’lik menzile yaklafl›k saatte 92 km’lik bir süratle ulaflabilen DM2A4, bu sayede rakibi pek çok torpidoya büyük bir üstünlük sa¤l›yor.

Tranche 2 Teslimatlar›H›z Kesmiyor

Seri Üretim DM2A4’lerAlman Donanmas›’nda

Finlandiya ‹lave NLAW Al›yor

©E

uro

figh

ter

©A

tlas Elek

tron

ik©

Saab

S›cak A¤ustos Ay›A¤ustos ay›n›n ilk günleritakvimden koparken, GüneyOsetya bölgesinden, 2 A¤us-tos tarihinde Gürcistan’›nGori flehrinin çevresine ve ci-var›na top atefli aç›lm›fl, Go-ri’de konuflland›r›lm›fl Gürcütopçu tugay› da bu atefle kar-fl› cevap vermifltir. Çeflitli ha-ber ajanslar› ve Avrupa Gü-venlik ve ‹flbirli¤i Teflkilat›(AG‹T) gözlemcileri, A¤us-tos’un 3 ve 4’ncü günü, Gü-ney Osetyal›lar’›n çocuklar›n›otobüslerle Rusya’ya gön-derdikleri haberini duyur-mufltur. Bu durum, MSI Der-gisi ekibinin dikkatini de çek-mifl ve istihbarat büromuztüm dünyada geçen haberle-ri taramaya bafllam›flt›r. Ni-tekim Osetyal› çocuklar›nebeveynleri taraf›ndan gü-venli bölgeye gönderilmesi,bir flekilde savafl›n bafllamaküzere oldu¤unun en önemliiflareti olmufltur.Rus keflif uçaklar› ve uydula-r›, Gürcü Ordusu’nun s›n›rbölgesine y›¤›nak yapmas›n›dikkatle izlemifl ve Gürcis-tan’daki Rus büyükelçisi,Gürcistan Cumhurbaflkan›Mihail Saakaflvili ile 2 A¤us-tos günü görüflerek Rus-ya’n›n bir oldubittiyi asla ka-

bul etmeyece¤ini ve Gürcis-tan’›n Güney Osetya’ya aske-ri bir müdahalede bulunmas›durumunda, Rusya’n›n Gü-ney Osetya’n›n yan›nda yeralaca¤›n› ifade etmifltir. Buaz bilinen gerçek, yabanc› el-çilikler taraf›ndan da do¤ru-lanm›flt›r. Ancak belli ki sa-vafl davullar› aras›nda kaybo-lup gitmifltir.Rusya’n›n tüm itirazlar›nara¤men Kosova’n›n ba¤›m-s›zl›¤›n›n Bat› taraf›ndan ta-n›nmas›, zaman›n Rusya Fe-derasyonu Baflbakan› Putintaraf›ndan ülkesinin bu hare-kete cevab›n›n asimetrik ola-ca¤› fleklinde duyurulmufltu.

Putin, dünyada art›k s›n›rla-r›n de¤iflebilir olaca¤›n›n daalt›n› çizmifl ve Nisan ay›n›nortalar›nda Güney Osetya veAbhazya ile diplomatik iliflki-leri resmen bafllatm›flt›. YineMay›s ay›nda, 76’nc› paraflüt-çü tümenine ba¤l› bir alay›tüm anlaflmalar› ihlal ederekAbhazya’ya intikal ettirmifl veard›ndan da lojistik aç›danhayati önem tafl›yan Abhazyademiryollar›n› gerekçe gös-tererek 400’ün üzerinde is-tihkâmc› asker bölgeye ulafl-t›r›lm›flt›. Bu noktada, istih-kâm birli¤i olmadan taarruzyapman›n çok riskli oldu¤u-nu hat›rlatmak isteriz.

Gürcistan SavaflaHaz›rlan›yorRusya cephesinde bu gelifl-meler yaflan›rken, ayn› süreçiçerisinde Gürcü Ordusu dayeniden yap›land›r›lm›flt›r.Gürcistan, manevra kabiliye-ti artt›r›lm›fl 4 mekanize tu-gay oluflturmufltur. Ayr›ca,sonraki dönemde 2 tugay da-ha oluflturmak için haz›rl›k-lar yapmaya bafllam›flt›r.Mekanize tugaylar›n organi-zasyon yap›lar› incelenecekolursa, her birinin karargâhve yaklafl›k 600’er askerdenoluflan 3 taburdan olufltu¤ugörülmektedir. Bu taburlar-dan 1’i T-72’ler ile donat›lm›fl

ANAL‹Z

14


Avrasya Savafl›S›n›rlar›m›z›n hemen ard›nda, dev Rusya ile küçük Gürcistanaras›nda A¤ustos 2008’de yaflanan savafl, Avrasya’n›n nederece istikrara ihtiyac› oldu¤unu bizlere tekrar hat›rlatt›.Gürcistan ile askeri ve güvenlik iflbirli¤i anlaflmas› olanTürkiye’yi ve kardefl Avrasya nüfusunu sarsan bu olay,ulusumuzu tedirgin etmifltir. Savafl›n üzerinden geçen 4 ay, analizlerimizi sa¤l›kl› bir flekilde ve günlük s›cak haberpropagandalar›ndan uzak yapmam›za imkân sa¤lam›flt›r.Sami ATALAN / [email protected]

Tüm

Foto

¤raf

lar:

©G

ürc

ista

n S

avun

ma

Bak

anl›

¤›

tank taburu, di¤er 2’si iseBMP z›rhl› personel tafl›y›c›(ZPT)’lerle donat›lm›fl meka-nize taburdur. Tugaylarda ay-r›ca, BM-21 Grad ve 122 mm’-lik çekili D-30 obüsleri ile do-nat›lm›fl topçu bölü¤ü, lojistikve hizmet bölükleri de bulun-maktad›r. Bu birliklerden1’inci tugay Telavi’de, 2’incitugay Senaki’de, 3’üncü tugayKutaisi’de, 4’üncü tugay bafl-kent yak›nlar›ndaki Vaziani’dekonuflland›r›lm›flt›r.Gürcistan’›n, bu birlikler d›-fl›nda kalan istikam alay› vetank bölü¤ü Gori’de, keflif bö-lü¤ü Kobuleti’de, hafif piyadebölü¤ü Adlia’da, inzibat bölü-¤ü baflkent Tiflis’te ve havasavunma bölü¤ü Kutaisi’dekonuflland›r›lm›flt›r. Bu birlik-lere atefl deste¤i sa¤lama

amac›yla Çek yap›m› 152mm’lik Dana, 152 mm’lik 2S3Akatsiya, 203 mm’lik 2S7 Pionkunda¤› motorlu obüsleri vearalar›nda ‹srail üretimi 160mm’lik LAR’›n da oldu¤u çoksay›da çok namlulu roket atar(ÇNRA)’lar ile donat›lm›fl mo-dern bir topçu tugay› da Gorikentinde konuflland›r›lm›flt›r.Bu harekât tugaylar›, Ameri-kal› ve ‹srailli dan›flmanlar ta-raf›ndan e¤itilmifl ve 4’üncümekanize tugay, operasyonelolmadan önce baflkent Tif-lis’in 10 km yak›n›ndaki Vazia-ni k›fllas›nda Amerikan DenizPiyadeleri ile birlikte ortaktatbikat yapm›flt›r. Irak’ta gö-rev yapan Gürcü birliklerininyerini almas› düflünülen butugay, daha sonradan GüneyOsetya harekât›n›n lokomotif

birli¤i olacakt›r. Di¤er bir il-ginç durum ise Gürcistan’›nABD ile ortak tatbikat yapt›¤›s›rada, s›n›r›n öteki taraf›nda-ki Rus Kuzey Kafkasya Ordu-sunun da “Kavkaz 2008” tat-bikat› ad› alt›nda manevralaryap›yor olmas›d›r.Gürcistan Ordusu, günlük ga-zetelerin sayfalar›nda okun-du¤u gibi aciz bir ordu de¤ildir.2002 y›l›ndan bu yana h›zla si-lahlanan ve NATO standartla-r›na göre yeniden organizeolan bu ordu (Tabloda görül-dü¤ü gibi) için, 1 y›lda devletbütçesinin 5’te birinden fazla-s›na denk gelen 1,8 milyar do-lar harcanm›flt›r. 2002 y›l›ndaGTEP (Georgian Train andEquipment Program) ad› alt›n-da, Amerikan özel kuvvetlerive deniz piyadelerinin yönlen-dirdi¤i Gürcü Ordusu’nun ihti-yaçlar›n› karfl›lamak amac›ylae¤itim ve tedarik program›bafllat›lm›flt›r.Gürcistan Ordusu envanterin-de yer alan eski Sovyet yap›m›birçok silah sistemi, özellikle‹srail ve Ukrayna sanayilerininkatk›lar› ile modernize edil-mifltir. ABD, askeri yard›mçerçevesinde özellikle hafif si-lah, bol miktarda modern mü-himmat ve helikopter gibi teç-hizatlar hibe etmifl; hepsindenönemlisi ise Gürcistan’›n sa-vunma al›mlar›n› maddi yar-d›mlarla finanse etmifltir. Tür-kiye de 2001 y›l›nda 2 adet UH-1H helikopterini bu ülkeyetransfer etmifltir. Ayr›ca Gür-cistan’a, ortak güvenlik iflbirli-¤i çerçevesinde, Otokar’›nüretti¤i Cobra z›rhl› ve LandRover taktik araçlar, NurolMakina üretimi Ejder ZPT’leri

(Muharebeye kat›lmad›), Yon-ca-Onuk Tersanesi 1 adet Ka-an 33 S›n›f› MRTP33 süratlimüdahale botu gibi ana teçhi-zat›n yan›nda Yakupo¤lu fir-mas› da postallara kadar100’e yak›n kalem askeri teç-hizat sa¤lam›flt›r. Ukrayna ise,özellikle hava savunma radar-lar› ve füze sistemleri bafltaolmak üzere, uçak, helikopter,kara teçhizat› temin ederekGürcü Ordusu’nun taarruz ka-pasitesinin gelifltirilmesindebaflrolü oynam›flt›r. ‹srail isetabloda görülen insans›z havaaraçlar› haricinde gece görüfldürbünleri, z›rhl› araçlar›n vetanklar›n öz savunma sistem-leri, yine bol miktarda modernmühimmat ve en önemlisiözel flirketler vas›tas› ile para-l› askeri e¤itmenler (özelliklekarargâh subay›) ile GürcüOrdusu’nun donat›lmas› vee¤itiminde önemli rol oyna-m›flt›r. Yaz ay›n›n bafl›ndanberi ‹srailli “dan›flmalar” tara-f›ndan idare edilen ‹HA’lar,Abhazya ve Güney Osetya üze-rinde s›kça faaliyet göstermifl,Rus Hava Kuvvetleri de buaraçlar›n birkaç›n› düflürmüfl-tür. Böylece savafl›n ilk kay›p-lar›, A¤ustos ay›ndan öncekihaz›rl›k safhas›nda verilmifl-tir. Burada hat›rlatmak gere-kirse savafl›n ilk günü akflam›Gürcistan Savunma Bakan›Davit Kezeraflvili, ‹srail’e res-men teflekkür etmifl ve GüneyOsetya’n›n bu kadar çabukfethedilmesinin ‹srail’in bü-yük deste¤i ile oldu¤unu tümdünya bas›n mensuplar›n›nönünde dile getirmifltir. Dahada trajikomik olarak Rus-ya’n›n tepkilerinden çekinen

15


‹srail de birkaç gün sonraGürcistan’a resmen silah am-bargosu koymufltur. Yukardabelirtti¤imiz gibi 4 milyon nü-fuslu komflumuzun yoktanvar edilmifl ve iyi donat›lm›fl30.000’i karac› olmak üzereyaklafl›k 40.000 personeliolan bir orduya sahiptir. Ba-kü-Tiflis-Ceyhan boru hatt› vekardefl ülke Azerbaycan ileTürkiye’nin ba¤lant›s›n› sa¤-layan Gürcistan’›n özel kuv-vetler ve iç güvenlik güçleri,Türk subaylar taraf›ndan e¤i-tilmifllerdir.

Rusya’n›n Kafkas GücüRusya’n›n bölgedeki güçleri,eski Sovyetler’den kalmateçhizat›n› muhafaza etmek-tedir. Kuzey Kafkas Ordusu,di¤er ad› ile 58’inci Ordu ola-rak bilinmektedir. Kafkaslar-daki Çeçenistan Savafl› vebölgedeki di¤er istikrars›zkoflullar sonucunda perso-neli muharebe tecrübesi ka-zanm›fl olsa da bu birli¤in as-keri araçlar› yo¤un kullan›m-dan dolay› yorgun durumda-d›r. 19’ncu ve 42’inci motori-ze (mekanize) piyade tümeniÇeçenistan’da Khankala Üs-sü’nde konufllanm›flt›r. Sa-vafl ve iç güvenlik harekât›tecrübesine sahip olan bubirlikler, Rus Ordusu’nun ge-nelinin aksine güvenilir veço¤unlu¤u profesyonel as-kerlerden oluflmaktad›r.Özellikle 19’uncu tümen141’inci Çeçen tank taburu,Rus Ordusu’nun Güney Oset-ya’da ilerleyiflinin ok bafl›olacakt›r. 20’nci motorize pi-

yade tümeni Rostov bölge-sindeki 58’inci Ordu karargâ-h›nda konuflland›r›lm›flt›r.Ayr›ca 205, 135 ve 136 olmaküzere 3 ayr› motorize alay› daKuzey Kafkasya’da çeflitlibölgelerde görev yapmakta-d›r. Bölgede ayr›ca 45’inci ve76’›nc› hava indirme tümen-lerinden takviye taburlarmevcuttur. 2’nci Spetnaz(Rus Özel Kuvvetleri) 10’uncuve 22’nci taburlar, savafl›nbafl›nda bölgede bulunmak-tad›r. Temmuz ay›nda ger-çeklefltirilen Kavkaz 2008tatbikat›ndan sonra 58’inciOrdu tüm Kuzey Kafkasyabölgesine da¤›lm›fl ve genel-de iç güvenlik görevleri icraetmifltir. ‹ç güvenlik görevle-ri için yeterli say›lacak T-62ve T-72 ana muharebe tank-lar› ile donat›lm›fl 58’inci Or-du, 60’l› y›llardan kalmaBMP-1 ZPT’leri ve daha mo-

dern BMP-2 ZPT’leri ile tak-viye edilmifltir. Bölgede s›kçakullan›lan BTR-70 ve 80 te-kerlekli ZPT’leri ise genelamaçl› kullan›lmakta ve MT-LB, BDM-12D, BMD-1 ve 2z›rhl› araçlar› bunlara destekvermektedir. Topçu birlikle-rinde s›kça kullan›lan 152mm’lik 2S3, 300 mm’lik 9K58Smerç ÇNRA, çok say›da D-30 ve M-46 çekili obüs, Rusdoktrinindeki olmazsa ol-mazlar›n aras›ndaki namluluhava savunma sistemleri vehava savunma füzeleri ile do-nat›lm›fllard›r.

PerflembeninGelifli ÇarflambadanBelli OluyorTemmuz ay›n›n sonundanA¤ustos’un bafl›na kadar Gü-ney Osetya ve Gürcistan ara-s›ndaki s›n›r boyunca provaka-tif çat›flmalar gözleniyordu. Buçat›flmalar›n s›cak savafla dö-nüflmesini tetikleyen olay iseyukar›da anlatt›¤›m›z gibi Gü-ney Osetya’dan birkaç topmermisi Gori kentinin yak›nla-r›na düflmesi ve Gürcü Ordu-su’nun da bu atefle karfl›l›kvermesi olmufltur. Çat›flmala-r›n fliddetlenmesi, 5 A¤ustosakadar panik içerisinde ülkedenkaçmaya bafllayan GüneyOsetya halk›n›n Rusya’ya s›-¤›nmaya bafllamas›na yol aç-m›flt›r. Ayn› gün tüm ateflkes

s›n›r› boyunca s›cak temas ya-flanm›fl ay›n 6’s› Çarflamba gü-nü akflam› Gürcü Özel Kuvvet-leri s›n›r› aflarak Güney Oset-ya’n›n içlerinde operasyonlarakat›lm›fllard›r. 7’si Perflembegünü ise, savafl tüm cephelereyay›lm›flt›r. Akflam saatlerindeyukarda ad› geçen Gürcü top-çu tugay› tüm namlular› ileGüney Osetya’y› yo¤un atefl al-t›na alm›fl ve 4’üncü Gürcü Tu-gay›’na yol açmak için taarru-zu destek atefline bafllam›flt›r.Güney Osetyal› milisler ile bir-likte Rus “Bafl› Gücü” de bubombard›mandan hakk›na dü-flen pay› alm›flt›r. Akflam taar-ruza geçen 4’üncü Gürcü tu-gay› h›zla ilerlemifl, 8 A¤ustosCuma sabah› Gürcü Hava Kuv-vetleri’nin Su-25 uçaklar› veMi-24 taarruz helikopterlerieflli¤inde Güney Osetya’n›nbaflkenti Tskhinvali’nin kap›-lar›na varm›fllard›r. 4’üncü tu-gay›, 3’üncü Gürcü tugay› daizlemektedir. ‹yi organize ol-mufl Gürcü Ordusu, Osetler’indirenifline ra¤men h›zla iler-lemifl 8 A¤ustos akflam› dire-nifl gösteren Osetyal› milislerve Rus askerlerini baflkentinkuzeyindeki 1200 m yüksekli-¤indeki da¤l›k bölgeye çekil-meye zorlam›flt›r. Böylelikle,Gürcü askerleri hedeflerindeulaflm›fl ve Güney Osetya’n›nbaflkentinde hâkimiyeti elegeçirmifltir.

ANAL‹Z

16


Arazi koflullar› da¤l›k olan Güney Osetya’da Rus Birliklerinin ilerlemesi sorunsuz olmufltur.

Rus Birlikleri, Gürcü Kara Yollar› güzergah›nda sorunsuz ilerlemifllerdir.

8 A¤ustos’un sabah erken sa-atlerinden beri teyakkuz ha-linde olan 58’inci Rus Ordusu,haz›rl›klar›na bafllam›flt›r. Fa-kat tüm Kafkasya’ya iç güven-lik amac› ile da¤›lm›fl olan or-dunun toparlanmas› kolay ol-mayacakt›r. Nihayet Çin’inbaflkenti Pekin’de bulunanRusya Baflbakan› Putin, yo¤untelefon diplomasisi sonuç ver-meyince 58’inci Ordu’ya mev-cut tüm güçleri ile ilerlemeemrini akflamüstü saat17:00’de vermifltir. Burada birtarihsel düzeltme yapmak ge-rekmektedir. Gürcü Cumhur-baflkan›, harekât emrini Rusaskerlerinin Osetya toprakla-r›na girdikten sonra verdi¤iniiddia etse de, bu söylem ger-çeklerle örtüflmemektedir.Putin, bir askeri harekât› uy-gulamaya koymadan önce ilgi-li tüm baflkentlerle telefondiplomasi yürütmüfl ve bu gö-rüflmelerin kay›tlar› da bas›nayans›m›flt›r. Oldubittiye getiril-mek istenen Rusya, bunu ka-bul etmemekte ve sonuçta as-keri harekât kaç›n›lmaz ol-maktad›r. Bu durum, madal-yonun görünen yüzünü yans›t-

maktad›r. Rusya, SovyetlerBirli¤i’nden kalma imparator-lu¤unun elinden parça parçaal›nmas›na uzun süre seyircikald›ktan sonra, Kosova’n›nba¤›ms›zl›¤›n›n tan›nmas›n›nard›ndan bu gidiflata dur de-meye ve gerekirse askeri gü-cünü de göstermeye art›k ka-rarl›d›r. Bu tercihi de Kafkas-lar’da kullanmaktan çekinme-mifltir. Gürcistan cumhurbafl-kan›n›n hata yapmas›n› dörtgözle bekleyen Rusya, kartla-r›n› da ona göre da¤›tmaktaidi. Hatta Rus istihbarat ser-visleri, Bat› ve Gürcü istihbaratservislerine Rus askerlerininGüney Osetya’da kalmak iste-mediklerini, Güney Osetya’n›nRusya’ya bir faydas› olmad›¤›-n› ve kontrol edilemez oldu¤u-na dair dezenformasyon faali-yeti yürütmüfltür. Satrançoyununu iyi bilen Ruslar›n buve benzeri taktik oyunlar› etki-li olmufl ve savafl, Rusya’n›nöngördü¤ü üzere cereyan et-mifl, Bat› ise Rus müdahalesikarfl›s›nda hareketsiz kalm›fl-t›r. Putin’in bahsetti¤i asimet-rik cevap, ilk meyvesini Gür-cistan’da vermifltir.

Rus Karfl› TaarruzuPutin’den yeflil ›fl›k al›r al-maz harekât emrini verenKafkas Ordular› Komutan›Orgeneral Sergei Makarov,zor bir görevi üslenmifltir.15.000’in üzerinde askerinkat›lmas› düflülen bu hare-kâta en az 300’ün üzerindeana muharebe tank›n›n dasevk edilmesi gerekmekte-dir. Kafkas da¤lar›, Rus top-raklar›ndan Güney Osetya’yageçifle sadece tek bir yoldanolanak tan›maktad›r. Çokda¤l›k ve 2000 m ortalamayükseklikteki bölgeden ge-çen A301 kara yolundan ya-rarlan›lmas› gerekmektedir.Bu yolun sonunda ise GüneyOsetya topraklar›na geçifli2500 m yükseklikten sa¤la-yan 3 km uzunlu¤undaki Ro-ki tüneli bulunmaktad›r. 8A¤ustos sabah›, OrgeneralVyacheslav Borisov komuta-s›ndaki Rus özel kuvvetlerieflli¤inde 45’inci ve 76’›nc›hava indirme birliklerindenoluflan komandolar, uçarbir-lik harekât› ile Roki Tüne-li’nin bafl›n› tutmufl, da¤ ge-çitlerini korumaya alm›fl ve

Baflkent Tskhinvali’nin ku-zeyinde Gürcü Ordusu’nu ta-ciz etmeye bafllam›flt›r. Ge-celeyin tünele ilk giren19’uncu motorize piyade tü-menine ait 100’e yak›n anamuharebe tank› ve 200’ünüzerinde ZPT, Güney Oset-ya’ya do¤ru akmaya baflla-m›flt›r. Büyük bölümü Çeçenmilislerden oluflan bu birlik,geçilmesi çok zor olan da¤yollar›ndan a¤›r yükleri iledik yamaçlar t›rmanarakilerlemifl, bu da intikal süra-tini bir hayli k›s›tlam›flt›r. Tü-nele varmadan önce 150km’lik yol kat etmek zorundaolan araçlar, Gürcü Ordusuile temas için bir 100 km da-ha yapmak zorundad›r. ‹lkRus birlikleri Cumartesi 9’uakflamüstü Tskhinvali tepe-lerinden Gürcü Ordusu’nun3’üncü ve 4’üncü Tugaylar›ile fliddetli çat›flmaya girerekflehre do¤ru ilerlemeye bafl-lar. Gece oldu¤unda, flehiriçinde sokak çat›flmalar› ce-reyan etmektedir. Gürcü Or-dusu ise flehrin merkezini vegüneyini halen elinde tut-maktad›r.

17


■ Rus Birliklerinin Taaruz Yönü■ Gürcü Savunma Hatt›■ Bombalanm›fl Yerleflimler

RUS KUZEY KAFKAS B‹RL‹KLER‹N‹N KARfiI TAARUZU 08-13/08/2008

©M

SI

Der

gisi

Di¤er CepheÖte yandan 9 A¤ustos sabah›bölgedeki kar›fl›k durumdanistifade etmek isteyen Abhaz-yal›lar da, Rus Ordusu’nundeste¤i ile 2006 y›l›nda kaybet-tikleri Gürcistan’›n kuzeyinde-ki Kodori Vadisi’ni geri almaküzere harekete geçmifltir.Bölgedeki 2’inci Gürcü Tugay›,bu giriflimi engellemek içinileri harekete geçse de, RusDonanmas› sabah›n erken sa-atlerinde Poti flehrini savaflgemileri ile ablukaya alm›fl veayn› günün gecesi de 76’›nc›Hava ‹ndirme Tümeni’ne ba¤l›2000’in üzerinde askeri, BMDz›rhl› araçlar› ile birlikte lima-na ç›karm›flt›r. 10 A¤ustos Pa-zar günü, 2’inci Gürcü Tugay›kuflat›lma tehlikesi alt›nda ol-du¤undan tüm a¤›r teçhizat›n›ve üslerini terk ederek Kutaisikenti yak›n›ndaki demiryoluhatt›na kadar geri çekilmifltir.Önleri aç›lan Abhaz ve Rus bir-likleri durmaks›z›n ilerlemifl-tir. Zugdidi, Poti, Senaki flehir-leri direnmeden düflmüfltür.Gürcistan sahil fleridi, Mosko-va Kruvazörü, Smetlivy muhri-bi, Saratov, Mirazh, Kosimov,Pavarino, Suzdalets korvetle-ri, Samun hücumbotu, Yamal,Tsezar Kurikov ç›karma gemi-leri ve Zhukov ve Turbinistmay›n tarama gemilerindenoluflan Rus Karadeniz Donan-mas› taraf›ndan ablukaya al›n-m›flt›r. Nitekim yara alarakkurtulan MRTP33 haricindekineredeyse tüm Gürcü Donan-mas›, Poti liman›nda ya bat›r›l-m›fl ya da ganimet olarak elegeçirilmifltir.10 A¤ustos Rus Hava Kuvvet-leri’nin tüm Gürcistan’› hedefalan hava bombard›man›na dasahne olmufltur. Kuzey Kafkasbölgesi, merkezi Rostov olan4’üncü Hava Ordusu’nun(4’ncü Hava Kuvveti) sorumlu-lu¤u alt›ndad›r. 400’ün üzerin-de savafl uça¤› ve 100’e yak›nhelikopterden oluflan bu havagücü, önemli bir muharebegücüne sahiptir. OperasyondaKrymskaya, Millerovo ve Ze-mograd hava üslerinden kal-kan Su-27 ve MiG-29’lar a¤›r-

ANAL‹Z

18


Gürcistan'›n 2000-2008 Y›llar› Aras›ndaki Silah Al›mlar›Tip Say› Sa¤lay›c› Y›l

T-72 Ana Muharebe Tank› 70 Çek Cumhuriyeti 2005 - 2006

90 Ukrayna 2005 - 2008

T-55AM2 Ana Muharebe Tank› 10 Çek Cumhuriyeti 2000

BMP-2 Z›rhl› Muharebe Arac› 52 Ukrayna 2004 - 2005

BMP-1 (Shkwal Kuleli) Z›rhl› Muharebe Arac› 15 Ukrayna 2008

BTR-80 Z›rhl› Personel Tafl›y›c› 30 Ukrayna 2004 - 2005

BTR-70DI Z›rhl› Personel Tafl›y›c› 2 Ukrayna 2008

Cobra Z›rhl› Personel Tafl›y›c› 100 Türkiye 2007 - 2008

MT-LB Çok Maksatl› Z›rhl› Araç 14 Ukrayna 2006

BTS-5B Z›rhl› Kurtarma Arac› 6 Ukrayna 2007

2S7 Pion Kunda¤› Motorlu Obüs (203 mm) 5 Ukrayna 2007

2S3 Akatsiya Kunda¤› Motorlu Obüs (152 mm) 12 Ukrayna 2004 - 2005

Dana Kunda¤› Motorlu Obüs (152 mm) 24 Çek Cumhuriyeti 2003 - 2006

D-30 Çekili Obüs (122 mm) 42 Çek Cumhuriyeti 2001 - 2006

GradLAR/LAR Çok Namlulu Roketatar (122 mm / 160 mm) 8 ‹srail 2007 - 2008

RM-70 Çok Namlulu Roketatar (122 mm) 6 Çek Cumhuriyeti 2004

M-87 Orkan Çok Namlulu Roketatar (262 mm) 5 Bosna Hersek 2006 - 2007

Çekili Havan (120 mm) 14 Bulgaristan 2004

25 Çek Cumhuriyeti 2005

15 Bosna Hersek 2006

Havan (82 mm) 25 Bosna Hersek 2006

Havan (60 mm) 50 Bosna Hersek 2006

30 Bulgaristan 2007

60 Yunanistan 2008

ZU-23-2M Uçaksavar Topu (23 mm) 12 Bulgaristan 2005

9K37M1 BUK-M1 (SA-11) Mobil Hava Savunma Füze Sistemi 2 Tabur Ukrayna 2007 - 2008

9K33M3 Osa-AK/AKA (SA-8B) Mobil Hava Savunma Füze Sistemi 18+ Ukrayna 2006 - 2008

Su-25K Yer Taarruz Uça¤› 12 Çek Cumhuriyeti 2004

4 Bulgaristan 2005

L-39C E¤itim Uça¤› 12 Ukrayna 2006 - 2007

Mi-24 Taarruz Helikopteri 1 Özbekistan 2004

7 Ukrayna 2005

Mi-8MTV 2 Ukrayna 2005

Bell 212 Genel Maksat Helikopteri 6 ABD 2007 - 2008

UH-1H 10 ABD 2000 - 2001

2 Türkiye 2001

Aerostar ‹nsans›z Hava Arac› 1 ‹srail 2005

Hermes 450 ‹nsans›z Hava Arac› 5 ‹srail 2006

Skylark ‹nsans›z Hava Arac› 18 ‹srail 2006 - 2007

La Combattante II S›n›f› Güdümlü Mermili Hücumbot 1 Yunanistan 2004

Point S›n›f› Karakol Botu 2 ABD 2000 - 2002

MRTP33 S›n›f› Karakol Botu 1 Türkiye 2008

Project 106K (Vydra S›n›f›) Ç›karma Gemisi 2 Bulgaristan 2002

© C

entr

e fo

r A

nal

ysi

s of

Str

ateg

ies

and T

ech

nolo

gies

(C

AST

)

l›kl› olarak hava savunma gö-revlerini icra ederken, Moro-zovsk, Yeysk, Budyonnnask,Primorsko ve Akhtarsk havaüslerini kullanan Su-25 ve Su-24’ler yer taarruz amaçl› kul-lan›lm›flt›r. Ayr›ca donanmayaba¤l› Tu-22 Backfire a¤›rbombard›man uçaklar› da yertaarruz görevlerinde kullan›l-m›flt›r. Stratejik hava limanla-r›, askeri k›fllalar, haberleflmemerkezleri, elektrik da¤›t›mmerkezleri, silah fabrikalar› veulafl›m a¤› tüm gün boyuncabombard›man alt›nda tutul-mufltur. Bu noktada Rus HavaKuvvetleri’nin Gürcü hava sa-vunmas›n› hafife almas›ndandolay› 1 adet Tu-22 a¤›r bom-bard›man uça¤› da dahil ol-mak üzere, büyük kay›plarverdi¤inin alt› çizilmelidir.Rus Hava Kuvvetleri’nin bom-bard›man› devam ederkenTskhinvali’de, Rus ve GürcüOrdular› aras›nda tank savafl-lar› cereyan etmekte; Ruslar55’inci, 325’inci, ve 487’nci he-likopter alaylar›n›n Mi-24’leri-nin yo¤un hava deste¤ine sa-hip olsa da, helikopterleri top-luca kullanamad›klar› için10’u akflam›na kadar her ikitaraf da belirgin bir üstünlüksa¤layabilmifl de¤ildir. Akfla-müstü Gürcü Ordusu flehirmerkezinden güneye çekilirfakat hala çat›flma devam et-mektedir. 10 A¤ustos gece ya-r›s› Gürcü Ordusu mühimma-t›n›n neredeyse tümünü tüket-mifl ve karfl› taarruz yapmakabiliyetini yitirmifltir. Takviyeolarak gelen Rus birliklerininkendilerini kuflatmas›ndan çe-kinen Gürcü birlikleri, arala-r›nda 44 adet T-72 tank›, 152mm’lik kunda¤› motorlu Danaobüsleri, çok say›da BMP-2ZPT ve tüm a¤›r silahlar›n› dab›rakarak Baflkent Tiflis’edo¤ru kaçmaya bafllam›flt›r.Komuta merkezini oldu¤u gibiterk eden asker ve subaylar,büyük bir bozguna u¤ram›flolarak da¤›n›k bir flekilde çe-kilmektedir. Bunu f›rsat bilenRus askerleri, 11 A¤ustos gü-nü ileri harekâta bafllam›fl, 12A¤ustos’ta Kareli ve Gori fle-

hirlerini çat›flma olmaks›z›niflgal etmifllerdir. Ülkenin karave demir yollar›n›n buluflmanoktas› olan stratejik Gorikenti, ayr›ca baflkent Tiflis’inyolunu açm›flt›r. Nitekim 13A¤ustos’ta Kaspi’yi ele geçirenRuslar baflkente do¤ru ilerle-yifllerine devam etmifllerdir.3’üncü ve 4’üncü Gürcü tugay-lar› savaflma kapasitelerini yi-tirmifl, 3’üncü tugay›n bir k›s-m› Khashuri istikametine do¤-ru geri çekilmifltir. 2’nci Gürcütugay› Samtredia ve Kutaisidemiryolu hatt›nda savunma-ya geçmifl fakat savaflma ka-pasitesi büyük oranda azal-m›flt›r. Muharebelerin ilk gün-lerinde Rus mevzilerini yo¤unbombard›man alt›nda tutantopçu tugay› da savafl›n so-nunda teçhizat›n›n büyük bö-lümünü kaybetmifltir. BaflkentTiflis yak›nlar›nda bulunan veABD uçaklar› taraf›ndan acilenIrak’tan getirilen 1’inci Gürcütugay› haricinde tüm ordusubozguna u¤rayan Gürcü Cum-hurbaflkan› Mihail Saakaflvili,Avrupa’n›n arabuluculu¤u ileateflkes istemifl ve Rus tankla-r› baflkente 25 km kala atefl-kes yürürlü¤e girmifltir.

Tam Bir BozgunBilanço a¤›rd›r. Gürcü Donan-mas› yok olmufl, Poti deniz üs-sü ya¤malanm›fl ve tüm bina-lar yerle bir edilmifltir. Zugdidik›fllas› tamamen yok olmufl,Kutaisi askeri tesisleri ya¤ma-lanm›flt›r. Senaki’deki 2’inciGürcü tugay›n›n karargâh›ya¤malanm›fl ve modern te-sislerden geriye hiçbir binakalmam›flt›r. Abhaz milisleritonlarca silah ve cephaneyi elegeçirmifllerdir. Gori kentinde-ki topçu tugay› ve tesisleri ya¤-maland›ktan sonra yok edil-mifltir. Tüm devlet binalar›ya¤malanm›fl, sokak lambala-r›na kadar sökülmüfltür. Di¤erflehirlerinde ak›beti benzerdir.Abhazya s›n›r›ndan hareketeden Rus birlikleri, Kodori Va-disi’ni geçerek Mestia kentinekadar ilerlemifl, Rus tanklar›Gürcistan’›n kuzeyini tümüylekontrol alt›na alm›flt›r. Aylar

sonra k›smen çekilse de Gür-cistan topraklar›nda Rus bir-likleri halen bulunmaktad›r.Özellikle Gori bölgesindekiGürcistan’› do¤udan bat›ya ge-çen stratejik karayolununkontrolü k›smen de olsa halaRuslar›n elindedir. Ayr›ca15000 Rus askeri, hâlihaz›rdaGüney Osetya ve Abhazya’daolas› geliflmelere karfl› elleritetikte haz›r olarak beklemek-tedir.Savaflta yaflanan insan kay›p-lar›na bak›lacak olursa,400’ün üzerinde Gürcü askeri-nin hayat›n› kaybetti¤i, 2500’eyak›n askerin de yaraland›¤›görülmektedir. Gürcü Ordu-su’nun tekrar oluflturulabil-mesi için harcanmas› gerekenrakam›n 5 milyar dolar› geçe-ce¤i hesaplanmaktad›r. RusOrdusu, resmen 100 asker ka-

y›p verdi¤ini öne sürmekte,yaklafl›k 500 askerinin de ya-raland›¤›n› belirtmektedir.Rus Ordusu’nun en ciddi ka-y›plar›n› hava kuvvetleri ver-mifltir. Kademeli Gürcü havasavunmas›n› önemsemeyenve SA-3, SA-8, SA-11, SA-15 veSA-16 hava savunma füze ba-taryalar›na karfl› pasif kalanRus Hava Kuvvetleri’nin, heli-kopter ve ‹HA’lar dahil olmaküzere, 15’in üzerinde kay›pverdi¤i tahmin edilmektedir.Sadece 3 gün süren hava mu-harebesi için bu rakam olduk-ça yüksektir. Buna karfl›l›kGürcü Hava Kuvvetleri ise 8A¤ustos günü ve sadece 1 günaktif rol alm›flt›r. Rus Su-27’leri taraf›ndan 1 adet GürcüSu-25’inin vuruldu¤u ve yine 3adet helikopterin düflürüldü¤ü

tahmin edilmektedir. Kald› kiRus Hava Kuvvetleri’nin gücü-nü bilen Gürcülerin uçaklar›n›savafl boyunca a¤›llarda ve or-manl›k arazide saklamay› ter-cih etti¤i gözlemlenmifltir.

Uzun Y›llar Tart›fl›lacak Bir SavaflBu savaflta kazan›lan bilgilerçok yönlüdür. Rusya, bölgede-ki ç›karlar›n› korumak için as-keri harekât yapabilece¤inikan›tlam›fl, teçhizat›n›n eski veyorgun olmas›na ra¤men h›zl›hareket edebilece¤ini ve halenbölgedeki en büyük askerigüçlerden birisi oldu¤unu tümdünyaya ve özellikle bat›yagöstermifltir. Askeri aç›danuzun süre incelenecek bir mu-harebe oldu¤u kuflku götür-mez bir gerçektir. Özellikle

Gürcü Ordusu’nun neden Rokitünelini ve Rus tanklar›n›nilerleme yollar›ndaki köprüleriyok etmedi¤i sorusu dahauzun süre ak›llar› kurcalama-ya devam edecektir. Ayn› fle-kilde, savafl k›fl aylar›nda ya-p›lsayd› bölge co¤rafyas›n›nbüyük ihtimalle Rus Ordu-su’nun Güney Osetya’ya mü-dahalesine izin vermeyece¤i-ne göre, Gürcülerin zamanla-mas›n›n da daha uzun süretart›fl›laca¤› kesindir.Sonuç olarak modern teçhi-zatl› bir ordunun donan›m› ka-dar çat›flma iste¤inin de olma-s› gerekmektedir. Gürcü Or-dusu’nun bu motivasyondanmahrum oldu¤u ve ilerleyenRus Ordusu’na k›sa süredeteslim oldu¤unu söylemekyanl›fl olmayacakt›r.

19


ÖZEL HABER

20

Türkiye’nin havac›l›k veuzay merkezi TUSAfi,Türk Havac›l›k Tari-

hi’ndeki yaklafl›k çeyrek as›r-l›k tecrübesi ve bu süreçtekazand›¤› sayg›nl›¤› ile dün-yan›n say›l› tasar›m, üretimve montaj merkezleri aras›n-daki yerini her geçen gün da-ha da güçlendiriyor. Bu saye-de günümüzde birçok havac›-l›k firmas›n›n en gözde proje-lerini gözü kapal› emanetedebildi¤i bir firma haline ge-len TUSAfi, 4 Aral›k’ta at›lanimzalarla Airbus’›n A350XWB Program›’nda da özelbir yere sahip oldu. fiimdiden463 adetlik siparifl say›s›naulaflan A350 XWB’lerin uçufls›ras›nda sa¤a-sola yönlen-dirilmesini sa¤layacak olankanatç›k (aileron)’lar›n›n üre-timinden bundan sonra yal-n›zca TUSAfi sorumlu olacak.TUSAfi’›n Ak›nc›’daki tesisle-rinde düzenlenen ve MSI eki-bi olarak genifl kat›l›m gös-terdi¤imiz bu törene; Baflba-kan Recep Tayyip Erdo¤an,Millî Savunma Bakan› VecdiGönül, Sanayi ve Ticaret Ba-kan› Zafer Ça¤layan, Savun-ma Sanayii Müsteflar› Murad

Bayar, Türk Silahl› Kuvvetle-rini Güçlendirme Vakf›(TSKGV) Genel Müdürü Korg.(E) Engin Alan, TUSAfi Yöne-tim Kurulu Baflkan›E.Hv.Plt.Korg. Atalay Efeer veTUSAfi Genel Müdürü Muhar-rem Dörtkafll›’n›n yan› s›ravak›f flirketlerinden ASELSANYönetim Kurulu Baflkan›Korg. (E) Mehmet Çavdaro¤-lu, HAVELSAN Yönetim Kuru-lu Baflkan› Korg. (E) HayrettinUzun, ‹fiB‹R Yönetim KuruluBaflkan› Korg. (E) Erol Ortaç,ASP‹LSAN Yönetim KuruluBaflkan› Korg. (E) Erdo¤anKarakufl gibi isimler kat›ld›.Fransa'n›n Ulaflt›rmadan So-rumlu Devlet Bakan› Domini-que Bussereau, Almanya'n›nAvrupa’dan Sorumlu Devlet

Bakan› Günther Gloser, EADSBaflkan› Louis Gallois, AirbusBaflkan› Thomas Enders,EADS Strateji ve Pazarlama-dan Sorumlu Baflkan Yard›m-c›s› Jean-Pierre Talamoni veAirbus Avrupa Endüstriyel ‹flBirli¤i Baflkan› Simon Wardise törenin yabanc› kat›l›mc›-lar› aras›nda yer ald›.

‹leriye Yönelik SinyallerTörende aç›l›fl konuflmas›n›yapan E.Hv.Plt.Korg. AtalayEfeer, sözlerine TUSAfi’›nA350 XWB Program› ile ha-vac›l›k alan›nda büyük birad›m daha att›¤›n› belirterekbafllad›. Atatürk’ün “‹stikbalgöklerdedir” sözü do¤rultu-sunda üstlendikleri sorum-

luluklar› yerine getirmektekararl› olduklar›n› belirterekkonuflmas›na devam edenE.Hv.Plt.Korg. Efeer, flimdiyekadar kazanm›fl olduklar›kabiliyetler ile EADS ve Air-bus’›n gelecekteki projele-rinde de sorumluluk almayahaz›r olduklar›n› vurgulad›.E.Hv.Plt.Korg. Efeer’in ard›n-dan kürsüye ç›kan AirbusBaflkan› Enders ise, A400Mve Airbus’›n di¤er sivil uçak-lar›yla bafllayan ifl birli¤ininbugün ortak üretim aflama-s›na ulaflt›¤›n› ve bu proje ileTUSAfi’›n, Airbus’›n tam or-ta¤› haline geldi¤ini vurgula-d›. “En iyi teknolojiye sahip ti-cari uçak” olarak tan›mlananA350 XWB’nin 2012’de uç-maya bafllayaca¤›n› belirtenEnders, daha flimdiden çokyüksek siparifl say›lar›naulaflt›klar›n›n alt›n› çizdi.Törende söz alan EADS Bafl-kan› Gallois ise, "tarihi birolay" olarak nitelendirdi¤i buimza töreninin Türkiye ile ya-p›lan stratejik ifl birli¤i aç›-s›ndan da önemli bir ad›moluflturdu¤unu kaydetti. So-rumlulu¤u TUSAfi’a verilenve kanatç›k üretiminin ger-


Kas›m ay›nda hizmete ald›¤› ‹leri Kompozit Teknolojileri‹malat Tesisi ile kompozit parça üretim kabiliyetleriningelifltirilmesi yönünde ciddi bir ad›m atan Türk Havac›l›k ve Uzay Sanayii A.fi. (TUSAfi), havac›l›¤›n lider konumdaki firmalar›n›n boy gösterdi¤i projelerdeki baflar›l› çal›flmalar›ylagöz doldurmaya devam ediyor. Son olarak 4 Aral›k 2008 tarihinde EADS’ye ba¤l› Airbus firmas› ile A350 XWB Projesikapsam›nda bir anlaflma imzalayan TUSAfi, bu projeden ald›¤›ifl pay›yla havac›l›k sektöründeki kompozit teknolojileri konusunda gelecektesesini daha da yükseltece¤inin sinyallerini verdi.Emre TEK / [email protected], Gözde KARA / [email protected]

TUSAfi Sivil Havac›l›kta daDevlefliyor

©TUSAfi

©TUSAfi

21

çeklefltirilece¤i ifl paketininuzun y›llar boyunca devamedece¤ini belirten Gallois,Türkiye ile bundan sonrakisüreçte hem askeri hem desivil projelerde daha büyük iflbirli¤i yapmak istediklerinivurgulad›. Ülkemizde yafla-nan teknolojik geliflmelerdençok etkilendiklerinin alt›n› çi-zen Gallois, “Biz, Türkiye ileortakl›¤›m›z› daha ileri afla-malara tafl›maya haz›r›z”fleklindeki konuflmas›yla ge-lece¤e dönük iflbirliklerininde ipuçlar›n› verdi.Millî Savunma Bakan› VecdiGönül ise konuflmas›nda,TUSAfi’›n Airbus uçaklar›n›nuçufl güvenli¤i aç›s›ndanbüyük önem arz eden gövdeparçalar›n›n tasar›m›nda veüretiminde görev almayahak kazand›¤›n› belirtti ve“Uluslararas› rekabet flart-lar› alt›nda kazan›lan bu iflpaketi, havac›l›k sanayimi-zin ulaflt›¤› gurur verici afla-may› gözler önüne sermek-tedir” diyerek konuflmas›n›noktalad›.

Türkiye, AB ‹le Entegrasyona Art›k Daha Yak›nMillî Savunma Bakan› Gö-nül’ün ard›ndan konuflmas›-n› yapmak üzere Fransa'n›n

Ulaflt›rmadan Sorumlu Dev-let Bakan› Bussereau kürsü-ye ç›kt›. Sözlerine “TUSAfi ileyap›lan bu anlaflma benimgözümde Türkiye ve Avru-pa'n›n endüstriyel konudagerçeklefltirebilecekleri or-takl›k ve ittifak›n bir simge-sidir” diyerek bafllayan Bus-sereau, imzalanan anlaflmaile TUSAfi’›n Airbus ailesinetam olarak kat›ld›¤›n› vurgu-lad›. Bussereau ayr›ca, TU-SAfi’›n önümüzdeki y›llardaAirbus’›n ticari kanad›ndadaha aktif yer alaca¤›n› dasözlerine ekleyerek kürsüyüAlmanya’n›n Avrupa ‹fllerin-den Sorumlu Devlet Bakan›Gloser’e b›rakt›. Konuflmas›s›ras›nda Avrupa ile Türkiyearas›nda at›lan bu ad›m›nTürk teknolojisine duyulangüveni gösterdi¤ini ifadeeden Gloser, TUSAfi’›n art›kstratejik bir ortak haline gel-di¤ini ve Türkiye’nin AvrupaBirli¤i (AB) ile entegrasyonadaha çok yaklaflt›¤›n› söyle-yerek konuflmas›n› bitirdi.Kürsüye ç›kan son isim olanBaflbakan Erdo¤an ise,program süresince yaklafl›k500 milyon dolar gelir eldeedilece¤ini, bunun yan› s›raproje sayesinde direkt ola-rak 400, dolayl› olarak da1200 kifliye istihdam sa¤la-

naca¤›n› belirtti. BaflbakanErdo¤an, at›lan imzalar›nTUSAfi ile Avrupa’daki hava-c›l›k firmalar› aras›ndaki ge-lece¤e yönelik olas› iflbirlik-lerinin kap›lar›n› açaca¤›nainand›¤›n› söyledi ve bu iflbirli¤inin hem A350 XWBuça¤›n›n ticari baflar›s›nakatk›da bulunmas›n› hem deyeni iflbirliklerine vesile ol-mas›n› temenni ederek kür-süden indi.Baflbakan Erdo¤an’›n konufl-mas›n›n ard›ndan s›ra buönemli anlaflman›n alt›na im-zalar›n at›lmas›na geldi veTUSAfi Yönetim Kurulu Bafl-kan› E.Hv.Plt.Korg. AtalayEfeer, TUSAfi Genel MüdürüMuharrem Dörtkafll›, AirbusBaflkan› Thomas Enders veAirbus Avrupa Endüstriyel ‹flBirli¤i Baflkan› Simon Wardkürsüye ç›karak TUSAfi’›n,havac›l›k devi Airbus ile bir-likte söz sahibi olaca¤› bu bü-yük projeye imzalar›n› att›lar.

TUSAfi Gelece¤eÜmitle Bak›yorTUSAfi ile Airbus yetkilileriaras›nda “risk paylafl›m›”çerçevesinde imzalananA350 XWB için kanatç›k üre-timi anlaflmas›, TUSAfi’›n sa-hip oldu¤u teknolojik tasar›mve mühendislik kabiliyetleri-

ni kullanarak katk›da bulun-du¤u ilk büyük sivil uçak pro-jesi olmas› aç›s›ndan büyükönem tafl›yor.Tören s›ras›nda konuflma f›r-sat› yakalad›¤›m›z TUSAfiGenel Müdürü MuharremDörtkafll›, TUSAfi’›n A400MProgram›’nda kazand›¤› de-neyimlerin, imzalar› yeni at›-lan A350 XWB Projesi’nde deçok önemli rol oynayaca¤›n›ve gelece¤e ümitle bakmakiçin çok fazla sebepleri oldu-¤unun alt›n› çizdi. Bafllang›çiçin hedeflenen kâr›n sat›lanuçak say›s› artt›kça katlana-rak artaca¤›n› belirten Dört-kafll›, “Burada as›l önemliolan, TUSAfi’›n ilk defa bir si-vil uçak üretim projesindetasar›m ve üretim faaliyetle-riyle yer alacak olmas›d›r”dedi.Uzun menzilli, çift koridor-lu, 270 ila 350 yolcu aras›n-da tafl›ma kapasitesine sa-hip olan A350 XWB’nin göv-de ve kanat yap›lar› a¤›rl›k-l› olarak karbon fiber des-tekli plastik kompozit mal-zemeler kullan›larak imaledilecek. 2008’in Kas›m ay›itibariyle kesinleflmifl A350XWB siparifli 463 adet ikenbu say›n›n toplamda2000’in üzerine ç›kmas›bekleniyor.


Pakistan’›n en büyük fle-hirlerinden Karaçi’de buy›l 5’incisi düzenlenen

IDEAS (International DefenceExhibition and Seminar) fuar›-na 27 ülkeden, 256 firma veçok say›da resmi heyet kat›ld›.24-28 Kas›m 2008 tarihleriaras›nda icra edilen IDEAS’aTürkiye, Savunma SanayiiMüsteflarl›¤› (SSM)’nin koordi-nasyonu alt›ndaki 25 firman›nyan› s›ra Türk Silahl› Kuvvetle-ri (TSK) ve Türk Silahl› Kuvvet-lerini Güçlendirme Vakf›(TSKGV) temsilcilerinden olu-flan bir heyetle kat›larak, sa-vunma sanayi ürünlerimizi vekabiliyetlerimizi sergiledi. Ay-r›ca, Türkiye ve Azerbaycan’›n,Eylül 2008 tarihinde imzalananlaflma uyar›nca IDEAS2008’e birlikte kat›lmas› da ikiülke aras›ndaki kardeflli¤in birgöstergesiydi.IDEAS 2008’in genel koordi-nasyonundan sorumlu Defen-ce Export Promotion Organi-zation (DEPO) Genel MüdürüTümgeneral Mohammad Fa-rooq taraf›ndan en baflar›l›pavyon olarak takdim edilenTürk pavyonu, 32 ülkenin res-

mi delegasyonlar› taraf›ndanziyaret edildi. Ev sahibi Pakis-tan’dan sonra en büyük “millikat›l›m” ile fuarda yer alan ül-kemiz firmalar›n›n standlar›n›ziyaret eden delegasyon bafl-kanlar›, Savunma SanayiiMüsteflar› Murad Bayar ve di-¤er yetkililerle görüflerek, fir-malar›m›z›n ürünleri ve kabi-liyetleri hakk›nda bilgi ald›lar.Fuar›n birinci günü düzenle-nen seminerin ilk oturumu-nun da baflkanl›¤›n› yapan veetkinlik süresince son dereceyo¤un bir program› olan Müs-teflar Murad Bayar ve berabe-rindeki heyetin, Türk stantla-r›n› ziyaret eden tüm üst dü-zey delegasyonlara birebir efl-lik etmesi, kat›l›m›m›z aç›s›n-dan son derece yararl› oldu.Müsteflar Bayar’›n yan› s›raPakistan Büyükelçimiz EnginSoysal ve Hava Kuvvetleri Lo-jistik Komutan› Hava PilotKorg. fievket Dingilo¤lu daPakistan’daki Türk heyeti içe-risinde yer alarak çeflitli te-maslarda bulundu.

Pakistan’a Türk KorvetiIDEAS 2008’in ülkemiz aç›-s›ndan en güzel taraf›, fuarsüresince baz› Türk firmala-r›n›n mal ve hizmet sat›fl› içinanlaflmalar imzalamalar› ol-du. Bunlardan en dikkat çeki-cisiyse, SSM Uluslararas› ‹fl-birli¤i Daire Baflkan› Lütfi Va-ro¤lu baflkanl›¤›nda STM A.fi.yetkililerinden oluflan bir he-yetin, Pakistan’›n baflkenti ‹s-lamabad’a giderek PakistanDeniz Kuvvetleri ile korvet in-flas› konusunda iflbirli¤ine gi-dilmesini öngören bir anlafl-ma imzalanmas› oldu.Bilindi¤i üzere STM A.fi., 13Nisan 2006 tarihinde, TürkDeniz Kuvvetleri Komutanl›-¤›’n›n M‹LGEM Projesi’ninplatform sistemleri ve dizaynhizmetleri ana alt yüklenicisiolarak seçilmifl bulunuyor.Pakistan ile imzalanan anlafl-ma, STM’nin M‹LGEM proje-sinden elde etti¤i deneyimleribu ülkenin infla etmeyi plan-lad›¤› yeni nesil korvetler için

kullanmas›n› öngörüyor. ‹nflaedilmesi planlanan platform-lar M‹LGEM benzeri olmaklabirlikte, Pakistan’›n özgün ih-tiyaçlar›na yönelik yeni ekle-melere sahip olabilecek. Ni-tekim kullan›c›n›n isteklerido¤rultusunda farkl› alt sis-temlerin konulabilmesi, ge-minin uluslararas› pazarlardarekabet etme flans›n› önemliölçüde artt›ran bir özellik ola-rak karfl›m›za ç›k›yor.

Ufukta Yeni Projeler GörünüyorSTM’nin IDEAS 2008’e dam-gas›n› vuran korvet projesi d›-fl›nda, hâlihaz›rda Türk firma-lar› ile Pakistan aras›nda gö-rüflmelerin devam etti¤i veyaimza aflamas›na gelmifl bulu-nan baflka projeler de bulu-nuyor. ASELSAN’›n telsizle-rinin yan› s›ra stabilize top vemakineli tüfek; BMC’nin tak-tik tekerlekli araç; HAVEL-SAN’›n yaz›l›m; TUSAfi’›n F-16’lar baflta olmak üzere mo-dernizasyon projeleri ve Yon-

FUAR ÖZEL

22


Dost ve kardefl ülke Pakistan’da gerçeklefltirilen IDEAS 2008 fuar›, bir kez dahaTürk savunma sektörünün a¤›rl›¤›n› koydu¤u bir etkinlik olarak belleklerde yeriniald›. Bu y›lki fuar›n ana temas› ise “Arms For Peace” (Bar›fl ‹çin Silahlanma) oldu.

Haz›rlayanlar: Zuhal ESEN / [email protected],

Cenk ÖZGEN, Derya TÜRKSEN / [email protected]

IDEAS 2008’de Türkiye A¤›r Bast›

©M

SI

Der

gisi

©A

li E

rel

ca-Onuk’un yüksek süratli animüdahale botlar›na yönelikçal›flmalar›, Pakistan deyinceilk akl›m›za gelen projelerdensadece bir

Documents

39-icindekiler - MSI Dergisi · 2020. 10. 29. · Gzde KARA Cenk ZGEN Sanat Yönetmeni ﬁebnem AKGL KARA Foto¤raf Direktörü Banu B‹RAMEN Foto Muhabiri Petek ARICI ZAR‹F Bas›n