6. Ikasgaia - Ohiturazko Arauak

7/28/2019 6. Ikasgaia - Ohiturazko Arauak

1/6

Ohiturazko Arauak.

2012-2013

Nazioarteko Zuzenbide Publikoa II

43

Seigarren Ikasgaia

Seigarren ikasgai

honetan, ohiturazko

arauak aztertuko

ditugu, tratatuekin

alderaketa egiten

dugun bitartean.


2/6

6. Ikasgaia

Zuzenbide Fakultatea, Donostia

azioarteko Zuzenbide Publikoa II

44


3/6

Ohiturazko Arauak.

2012-2013


45

6. Ikasgaia: Ohiturazko Arauak

6.1 Ohiturazko Arauak Nazioarteko Ordenamenduan.Lehenik eta behin, aipatu beharra dago Nazioarteko Ordenamenduan, ohitura ez duela barne

ordenamenduan duen efektu berbera. Izan ere, barne ordenamenduetan, bigarren maila

batean dago eta, Nazioartekoan berriz, arau idatziaren maila berean dago. Beraz, Kartarekin

batera ohitura hartu behar da kontuan Nazioarteko Zuzenbidean. Izan ere, esan daiteke

ohitura idatzizko arauak modifikatu ditzakeela.

Garrantzi hau historikoa da batez ere, Nazioarteko Ordenamendua ebolutiboa izan baita,Estatuen portaeran oinarriturikoa. Ezin da ahaztu Nazioartean ez dagoela Organo Legegilerik

eta beraz, arauak Estatuen portaeretatik eratorriz joan dira. Nazioarteko Justizia Auzitegiaren

estatutuaren 38. Artikuluan dago jasota ohituraren garrantzia.

Ohitura, eguneroko jarreren ondorioz sortzen denez, errealitatera oso lotuta dagoen

zuzenbidea da, eguneroko bizitzan oinarritzen baita.

Guzti honekin lotuta, desberdindu beharra dago Usadio eta Ohituraren artean.

Adibide gisara, egunero autobusa hartzea hartuko dugu. Izan ere, egunero errepikatzen den

jarrera da, ez derrigorrezkoa delako, baizik eta onura bat sortzen digulako. Beraz, usadio batenaurrean egongo ginateke. Ohituraren kasuan, ez dugu jarrera bat hartzen onuragarria delako,

baizik eta loteslea delako, obligazio bat ezartzen digulako.

Beraz, usadioen kasuan, ez dago ohiturak duen betebeharrekotasun ideia.

Esan dugu beraz, ohituraren garrantzia Ordenamenduaren izaera ebolutiboaren ondorioa dela

eta historian, ez delako egon organo legegilerik.

Gaur egun, jada ez da Nazioarteko Zuzenbidea ohituran oinarritzen, erakunde eta organoak

daudelako eta arau idatziak sortzen dituztelako. Horren ondorioz, modu errazago batean

sortuko dira arau idatziak.

Horretaz gain, Nazioarteko Ordenamendua kodifikazio prozesu bat jasan du. Ohituraren arazoa

idatzirik ez dagoela da eta beraz, ez dago modurik bere edukia zehatz-mehatz ezagutzeko,

baizik eta praktika batetik eratorri behar da araua. Beraz, segurtasun juridiko falta bat

suposatzen zuen ohituran soilik oinarrituta egotea, ohituraren edukia soilik definitzen zen

epaile batek esaterakoan. Horregatik, kodifikazio prozesu bat jasan du Nazioarteko

Ordenamenduak.

Guzti horren ondorioz, idatzizko arauak ditugu erreferentzia gisa, baina ezin dugu ahaztu arau

bakoitz baten atzetik ohitura dagoela, eta arau horiek interpretatu beharra dagoela. Beraz,


4/6

6. Ikasgaia



46

naiz eta ohitura beste toki batera pasa, ezin dugu ahaztu bere garrantzia eta kontutan hartu

beharrekoa izango da beti Nazioarteko Ordenamenduan.

Nazio Batuen Karta, adibidez, zaharkituta egongo litzateke eta bere aplikaziorako, ohitura

erabiltzen da askotan. Beraz, ohitura garrantzia izango du baina arau idatziei lotuta beti.

6.2 Ohiturazko arauen eraketa.6.2.1 Ohitura eratze prozesua.Nazioarteko ohitura Estatuen arteko harremanetan, horiek hartzen dituzten jarreren ondorio

daukagu. Izan ere, ohitura estatu bi edo gehiagoren arteko harremanetan, estatu horiek

hartzen duten jarrera pixkanaka ohitura sortzen joango da.

Honekin batera, esan beharra dago behar sozial bati erantzuna emateko beharraren ondorioz

ere sortzen dela ohitura.

6.2.2 Estatuen praktika, elementu material gisa.Ohituraren elementu materiala, errepikatzen den jarrera bat izango litzateke, modu jarrai eta

uniformean errepikatzen dena Estatuen arteko harremanetan. Beraz, Estatu guztien arteko

harremanetan errepikatutako jarrera jarrai eta orokortua izango da. Hauek, usadioaren

elementuak izango dira ere. Beraz, desberdintasuna, opinio iuris-a izango da.

Edozein praktikak beharrezkoa du lehenengo portaera bat, zeinak ikaragarriko garrantzia duenaurrekari gisa. Izan ere, lehen momentu horretatik geure burua nolabait lotuta ikusiko

genezake. Honen aurrean, estatuek esan dezakete estatuen borondatea ez duela islatzen.

Demagun lehenengo portaera eman dela eta borondatezkoa izan dela. Horren ondorioz,

antzeko bigarren egoera baten aurrean, logikoa izango da jarrera bera errepikatzeko. Gerta

daiteke, ordenamenduak denbora luzez errepikatzeko aukerarik ez ematea. Horregatik esan

daiteke, denbora tartea garrantzirik ez duela, baizik eta beharrezkoa dena jarraipena egotea

da.

Elementurik zailena, orokortzea izango litzateke. Izan ere, ez da nahikoa bi estatuen arteko

jarreraren errepikapenarekin, baizik eta orokorra izan behar da. Estatu batek egiten duena

besteak ere egin beharko du harreman desberdinetan. Nahikoa da interesatuen arteko jarrera

izatea. Gerora, ohitura orokorra edo erregionala sor daiteke.

Praktikak erakusten digu Ohitura bat finkatzeko oso denbora luzea behar dela. Izan ere,

egoerak ez dira egunero ematen eta beraz, denbora luzea behar da.

Hau ez da guztiz egia, ohitura bat segituan finkatzen baita, errepikapen gehiegirik beharrezkoa

ez delako. Horretaz gain, gerta daiteke ohitura horren objektua egunero errepikatzea zenbait

kasutan. Beraz, denbora elementua oso erlatiboa da.


5/6

Ohiturazko Arauak.

2012-2013


47

Esan dugu ohiturak orokorrak, erregionalak edo partikularrak izan daitezke. Beraz, horien

artean gatazka egonez gero, barne ordenamenduetan bezala ohitura partikularra orokorra

baztertuko du.

Barne ordenamenduarekin topatzen dugun desberdintasuna da, ohitura partikularra alegatzen

duena frogaren karga jasango duela da. Izan ere, nazioarteko epaileak ez dute zertan ohitura

partikularrak edo erregionalak ezagutu.

6.2.3 Opinio iurisa ohituraren formazioan.Hau izango da Ohituraren elementu psikologikoa, ohituratik zuzenbidea sortzen delaren ideia.

Teorian, ohitura eta usadioaren arteko desberdintasuna da, baina kontzeptu konplexuagoa

daukagu hau. Izan ere, elementu psikologikoa izanik, zaila izango da hau identifikatzea.

Izan ere, estatuak ez dira gizakiak eta beraz, non dago elementu psikologikoa? Aztertu beharko

dugu nola identifikatu elementu hau.

Jarrera desberdin daude honen inguruan. Esate baterako, autoreek esan dute beharrezkoa

dela elementu hau identifikatzean, baina ez da hori egiteko modu zehatzik topatu.

Beste zenbait autoreek, eta jurisprudentziak, elementu hau deduzitu behar da praktikatik,

bestea fede kontu bat baita. Beraz, ez litzateke identifikatu beharko elementu abstraktu bat,

baizik eta praktikatik eratorri beharko da. Errealitatean, eztabaida akademikoa besterik ez da.

Egiten dena praktika aztertzea da eta azkenean epaileak erabakiko du.

Elementu hau identifikatzea behar beharrezkoa da, ez baita gauza bera usadio bat ez betetzea

eta ohitura bat ez betetzea. Azken horrek ondorio juridikoak sortzen ditu, lehena betetzea edoez betetzea askea den bitartean.

6.3 Ohitura eta tratatuaren arteko interakzioaNazioarteko Ordenamendua, idatzizko arauak eta ohitura paraleloki doaz, beraz, arau idatzi

baten eskutik beti ohitura dator.

Demagun, sendotze prozesuan dagoen ohitura batean, arau idatzi bat, tratatu bat onartzen

dela eduki berarekin. Kasu horretan, sendotze prozesuan zegoen ohitura azkartuko da edosendotuko da, erreferentzia idatzi bat izango duelako, non jarrera islatzeko aukera sortzen

den.

Aplikazioari dagokionez, tratatua sinatu duten estatuen artean aplikatuko da eta, ohitura,

sinatu ez dutenen artean praktika hori jarraitu izan badute.

Tratatu bat ohituraren aurkakoa izanez gero, tratatura hurbiltzen den ohitura bat sendotuko

da. Beraz, modu batean edo bestean, ohitura sendotzen da.

Demagun, gai baten inguruan ohiturarik sortu ez dela eta ez dela hasi eta tratatu bat onartzen

dela gai horren inguruan. Kasu horretan, tratatuaren aplikaziotik jarrera bat jarraituko da eta


6/6

6. Ikasgaia



48

beraz, ohitura bati hasiera emateko aukera emango da, hasiera batean ohiturarik ez zegoen gai

baten inguruan.

Azkenik, demagun ohitura batek bere sortze prozesua aurrera eraman duela eta kontsolidatu

egin dela eta indarra duela, eta kodifikatu egiten dela. Kasu horretan, ohitura aurrera jotzen du

eta tratatua eta ohitura izango ditugu aplikatzeko. Izan ere, tratatua aplikatuko da baina

ohitura baztertu gabe. Horregatik, zenbait tratatu ohitura sendotuaren ondorioz, erreformak

jasan ditzakete. Beraz, edozein kasutan, ez da inoiz ez bata ez bestea desagertuko, baizik eta bi

arau motak paraleloki mantenduko dira.

Documents

6. Ikasgaia - Ohiturazko Arauak