Secretara Xeral de Poltica Lingstica

QUE SABES DE PAZ ANDRADE? ENCRUCILLADO-3

1.- Cidade onde estudou bacharelato.2.- Nome do xornal que dirixiu durante cinco anos.3.- Profesin que exerceu durante a sa vida.4.- Vila galega que foi desterrado Paz Andrade.5.- Nome de Paz Andrade.6.- Estudos que realizou en Santiago de Compostela.7.- Nome do partido poltico do que foi dirixente.

8.- Apelido do amigo ao que lle adicou o seu primeiro libro de poesa.9.- O seu segundo libro de poesa titlase Cen ...... de sombra.10.- Nome do grupo industrial que creou na cidade de Vigo.11.- Parroquia pontevedresa onde naceu.12.- O seu terceiro libro de poesa leva por ttulo ............do vento.

HORI

ZONT

AIS

VERT

ICAI

S

1

2

4

12

9

8 3

5

6

7

A

A

10

11

Os nen@s de 4 anos queremos coecer o espacio.

Para iso, construimos o cohete Manolete...

convertmonos en astronautas...

...visitmolo...

e atopamos un extraterrestre:

Agora somos todos uns expertos:

CLASE DE 5 ANOS

ESTE ANO OS NENOS E NENAS DE 5 ANOS DECIDIMOS VIAXARPOR TODO O MUNDO PARA COECER CONSTRUCCINSFAMOSAS E SITIOS MARABILLOSOS ONDE APRENDIMOS COUSASINCRIBLES!

QUEREDES VER ALGUNHAS DELAS? POIS IMOS DE VIAXE!

O COLISEO ROMANO

ESTE GLADIADOR ROMANO LOITA CONTRA UN TEMIBLE LENNO COLISEO,CONCEDERALLE A VIDA O SEU EMPERADOR?

AS PIRMIDES DE EXIPTO

AS PIRMIDES DE EXIPTO

OS FARANS DESPOIS DE MORRER ERAN MOMIFICADOS EENTERRADOS NAS PIRMIDES CAS SAS OFRENDAS PARA OSDEUSES.

QUE MEDO

DE MOMIA!

O TAJ MAHAL

ESTE PRECIOSO PALACIO SITUADO NA INDIA ESCONDE UNHAFERMOSA HISTORIA DE AMOR.

E PARA OUTRAS COUSAS DA INDIA SABER,

PREGUNTMOSLLES

A MARCOS E AIN !

GRAZAS!

A GRAN MURALLA CHINA

PARA A GRAN MURALLA COECER MOITOS LIBROSTIVEMOS QUE LER!

DESCUBRIMOS QUE OS CHINOS NON ESCRIBEN COMA NS,

E ADEMIS COMEN CON PALILLOS MOITOS KILOS DE ARROZ!

VISITAMOS AS CIDADES PRECOLOMBINAS DE CHICHN ITZ EMACHU PICHU. DISFRAZMONOS DE MAIAS E COCIAMOSCOMA ELES CON FARIA DE MILLO, QUE RICAS AS AREPAS!

E AS NOSAS VIAXES AINDA NON REMATARON. ATA ONDECHEGAREMOS. AINDA NON O SABEMOS! PERO NON VOS

PREOCUPEDES, NA PRXIMA VOLO CONTAMOS!

En 1 B aprendemos moitas

cousas

sobre

Ns, ademais

de coecer

algunhas

das historias do gato Samuel (La Voz de Galicia), lemos

A galia

azul, un libro que nos gustou

moito .

A galia

azul contn varios contos dirixidos

a Ana, unha

nena que emigrou

cando era pequenia.

O PEIXE DA FONTE DO XARDN

A BOMBA DA FELICIDADE

1 B

A GALIA AZUL

A FORMIGA ESQUIADORA

O FINAL DA HISTORIA DA GALIA AZUL

Algns

dos personaxes

de A galia

azul:

1 B

DITOS E REFRNS

- Nunca chove a gusto de todos. - Nunca choveu que non escampara. - Auga de maio, pan todo o ano. Auga de Santa Rita, todo o quita. - Abril, augas mil. Se non no comezo, ao medio ou ao fin. - Ceo a cordeiros, auga a caldeiros. - Sol que pica, chuvia indica. - Auga de medioda, auga para todo o da. - Cando chove e vai vento, pecha a porta e queda dentro. - A chuvia de agosto mel e mosto. pluvimetro

POESAS Cmo chove miudio, Cando chove abril A celosa chuvia

cmo miudio chove; os msicos cantan bate no paraugas

cmo chove miudio negras e corcheas, con pingas agudas,

pola banda de Lao semifusas, brancas. pizzicato de auga.

pola banda de Lestrove. (Antonio Rubio)

(Rosala de Castro)

Vn do ceo, do ceo vn Millares de soldadios van xuntios guerra

a uns disgusta e a outros mantn. e todos botan lanzas que caen sobre a terra.

Unha chuvia que non molla: A chuvia de ideas

Cocese con ese nome unha tcnica moi utilizada polos escritores para xerar ideas.

Para practicala hai que anotar en pouco tempo todo o que se nos ocorre sobre un tema.

Despois escollemos as ideas que nos parecen mellores para escribir e rexeitamos as demais.

Esta unha chuvia coa que merece a pena mollarse!

Alumnado de 5B

ADIVIAS

Igrexa de Goiriz e parroquia

Por qu a chaman ximnasia cando queren dicir Educacin Fsica? Jess Manuel Fernndez Abun Col. 10152

John Locke

Introducin Este "pequeno" artigo xorde tras comprobar durante varios anos de docencia que a poboacin escolar, os pais e mesmo os propios compaeiros docentes doutras especialidades empregan como sinnimos dous termos ben diferentes: Ximnasia vs Educacin Fsica. As frases tpicas destas situacins adoitan ser:

"A terceira hora temos ximnasia". "Ten que traer zapatillas para ximnasia? ", "con toda a ximnasia que fan... " "que non faga ximnasia porque est acatarrado".

Para algns compaeiros de especialidade (Educacin Fsica) esta confusin pode resultar moi ofensiva e fundamentalmente argumentan das razns para sentirse ofendidas:

* Tras tantos anos de escolarizacin obrigatoria resulta molesto non coecer o nome correcto dunha rea de coecemento. Do mesmo modo que unha ofensa non coecer o nome dun educando despois de 6 anos de convivencia. * O deporte da ximnasia unha actividade deportiva nun marco de moitos deportes e moitas actividades motoras, polo nome dun pequeno contido non se lle debe chamar a todos os contidos da E.F., El rea de Coecemento do Medio non a rea de meteoroloxa. A rea de Educacin Artstica non clase de debuxo.

Dende a nosa mis sincera humildade e asumindo todas as nosas limitacins realizaremos unha pequena revisin do estado da cuestin, intentaremos achegar algo de luz ao concepto de Educacin Fsica e ao concepto de ximnasia para que poidamos empregalo correctamente. Que a Educacin Fsica? Que a ximnasia? Por que se confunden os termos? Conceptualizacin de Educacin Fsica: os expertos tamn aportan indefinicin terminolxica. Revisando a bibliografa ao respecto observamos que definir Educacin Fsica resulta a priori tarefa difcil, "unha indefinicin terminolxica" (Uriel Smiri, 1992). Jos Mara Cagigal, define esta situacin como "Babel terminolxico". Para Gonzlez (1993) " un termo polismico", mentres Cecchini (1996) afirma que "Educacin Fsica unha expresin non univocamente entendida... ". O certo que prolifera gran cantidade de conceptos e paradigmas para referirnos a este concepto. Vxase, por exemplo, como trasladado ao mbito cotin frecuente empregar sinnimos: ximnasia, exercicio fsico, ximnasia, educacin motora, deporte, actividade fsica...

No mbito cientfico conviven mltiples intentos de definicin. Jean Le Boulch (1976) asina o termo "educacin polo movemento"; Pierre Parlebas (1989) defende a sa "Ciencias da conduta motora ou sociomotricidad"; Luis Miguel Ruiz Prez (1988) prefire "Motricidade Humana"; Onmo Gruppe (1976), "actividade fsico deportiva" e as poderiamos seguir ata uns sesenta ou setenta termos. Con cal quedamos?

Os primeiros autores en empregar o termo Educacin Fsica foron o polifactico John Locke na Inglaterra de 1693 e o francs Jacques Ballexserd en 1792 nunha conferencia dirixida a mozos "Dissertation sur l' ducation physique deas enfans, depuis leur naissance jusq' l ' ge de pubert". En Espaa, a primeira vez que se empregou oficialmente este concepto foi no curso 1893-1894 (Moreno, 1999).

O concepto Educacin Fsica consolidouse internacionalmente (Lagardera, 1993). Intentaremos definir esta acepcin:

Etimoloxicamente o concepto Educacin Fsica est composto por un substantivo (Educacin) que provn de das races (educre y educare) e por un adxectivo, , physis. A raz educare (criar, alimentar, dirixir, encamiar, adoutrinar...) correspndese cunha concepcin pedagxica centrada no profesor e nos coecementos, o modelo tradicional de escola. A raz educre (extraer sacar unha cousa doutra) correspondera a un modelo pedagxico mis moderno de escola centrado no alumno e o proceso. O adxectivo Fsica provn do latn physicus e este sa vez do grego de phycis (Natureza).

Varios autores atrevronse a definila; citamos algns deles por ser mis representativos. Para Bucher (1999), a Educacin Fsica " unha parte integral do proceso total educativo e que ten como propsito o desenvolvemento de cidadns fsica, mental, emocional e socialmente sans, a travs do medio das actividades fsicas que se seleccionasen con vista a lograr estes resultados". Calzada (1996): "A Educacin Fsica o desenvolvemento integral do ser humano a travs do movemento". O termo integral refrese a todas a dimensins de ser humano, a saber: fsico (corpo), mental (intelixencia), espiritual e social.

Por qu a chaman ximnasia cando queren dicir Educacin Fsica? Jess Manuel Fernndez Abun Col. 10152

Gagigal (1979) afirma que a Educacin Fsica, considerada como unha "ciencia aplicada da Kinantropologa, o proceso ou sistema de axudar ao individuo no correcto desenvolvemento das sas posibilidades persoais e de relacin social con especial atencin s sas capacidades fsicas de movemento e expresin". Lumpkin (1986): "Un proceso a travs do cal un individuo obtn destrezas ptimas fsicas, mentais e sociais e aptitude fsica a travs da actividade fsica". Conceptualizacin de ximnasia; de desnudo etimolxico ximnasia modalidade deportiva. Etimoloxicamente, ximnasia procede do grego (gimnos) que significa "nu". Engadndolle o sufixo (tik), (gimnastik) significara "exercitar o corpo". Actualmente a FIG. (Federacin Internacional de Ximnasia) divide o deporte da ximnasia en seis disciplinas: a ximnasia xeral, a ximnasia artstica, a ximnasia rtmica, a ximnasia aerbica, a ximnasia acrobtica e a ximnasia trampoln. Cada disciplina consta de diferentes eventos e categoras; no cadro seguinte mstrase unha sntese das modalidades que contempla.

MODALIDADES DO DEPORTE DA XIMNASIA

XIMNASIA

XERAL XIMNASIA RTMICA

FEMININA

XIMNASIA ARTSTICA

XIMNASIA ACROBTICA

acro-sport

XIMNASIA AERBICA

TRAMPOLN

MASCULINA FEMININA Coreografas sincronizadas de mltiples participantes, diferentes idades e sexos.

Corda Cabalo con arcos

Asimtricas Parella Feminina Individual feminino

Tumbling

Aro

Barra Fixa Barra equilibrio Parella masculina Individual masculino

Minitramp

Pelotas

Salto Potro Solo Tro feminino Parellas mixtas Doble mini- tramp

Mazas Solo Potro Cuarteto masculino Tros Cama elstica Cinta Paralelas Parella mixta Grupos Anillas

A ximnasia foi un dos primeiros contidos de educacin fsica que entrou nos currculos educativos. Obviando que estudar, ata tempos non moi afastados, era unha posibilidade dun selecto nmero de individuos de clases podentes. Ao analizar brevemente a evolucin da Educacin Fsica comprobaremos como posiblemente a razn de confundir educacin fsica e ximnasia se deba a que no momento no que se sistematiza e se incle no currculo das escolas, grazas corrente ximnstica, que introducen na escola a actividade fsica a travs do deporte da ximnasia.

Segundo Alberto e Nelly Langlade (1986), os intentos de sistematizar, estruturar e dotar dun mtodo ximnstica configuran o perodo coecido como o das Escolas Ximnsticas que desenvolven durante o S. XIX; A escola Alem, a Sueca, a escola Francesa e o movemento deportivo Ingls. O nexo comn ser a utilizacin da ximnasia (Habilidades ximnsticas, exercicios ximnsticos, deporte ximnasia) como contido fundamental dos programas educativos.

Desnudo gimnos - Ejercitarse gimnastik -

Por qu a chaman ximnasia cando queren dicir Educacin Fsica? Jess Manuel Fernndez Abun Col. 10152

Prtico ximnstico escola alemana Exhibicin ximnasia sueca Sofiagirls Parcour Gimnasia natural francesa

Na Escola alem autores como Basedow, Guts Muths, Jahn ou Adolf Spiess contriburon a desenvolver a

actividade fsica elaborar materiais especficos, sistematizar progresins e inclula no curriculum dos escolares alemns do sculo XIX. O poldro, a barra fixa e as paralelas son materiais propios da ximnasia, creronos os alemns durante o sculo XIX e o deporte da Ximnasia consagrounos para a historia.

Na Escola Sueca, Natchegal, foi un dos primeiros en inclur a ximnstica nas escolas, pero sera Pier Henrik Ling quen lle dese o grande impulso ximnasia correctiva ou enfoque de actividade fsica saudable, estruturou, ordenou, e exportou as sas famosas tboas de ximnasia sueca por todo o planeta ata a actualidade. A escola Francesa co marqus espaol Francisco Amors nas sas filas e personaxes como Tissi, Marey, Demeny, Lagrange... ou co seu mximo representante, George Hbert, dotaron dun enfoque naturalista actividade fsica e venderon a importancia da actividade fsica na natureza para a formacin das persoas.

A escola inglesa ou escola deportiva co director da Rugby Public School, Thomas Arnold, orixinara a introducin dos deportes, as regras, o amateurismo e o asociacionismo nas escolas e o movemento deportivo ingls primeiro co rugby, sera a semente que fara despois evolucionar os xogos de sempre ou novos xogos aos deportes de masas: o ftbol, o baloncesto, o voleibol... deportes entre os que se sita a Ximnasia e que se practican nas escolas hoxe en da.

En Espaa as clases de Educacin Fsica que recordan os nosos avs ou pais se non son moi novos estn cheas de recordos de salto de poldros pinchacarneiros adiante e atrs equilibrios invertidos en dous apoios "pieiros", pieiros pontes, pombas de brazos... tboas de ximnasia con formacins en filas e columnas... quen as recorda? Obviamente un dos contidos mis tpicos e tpicos daqueles marabillosos anos era A XIMNASIA ARTSTICA.

Probablemente grazas ximnasia podemos falar na actualidade de Educacin Fsica, podemos gozar de clases de actividade fsica, se ben este ltimo concepto actualmente engloba non s ximnasia e a outros deportes senn a diferentes contidos xurdidos de correntes e movementos posteriores (Zagalaz, 2001): Psicomotricidade, Condicin fsica, Actividades na Natureza, Expresin Corporal, Deporte para Todos, Educacin para a sade, Educacin para o Ocio e Tempo Libre...

Conclusins Desexamos ter achegado algo de claridade a que se entende por Educacin Fsica e a que se entende por ximnasia. Desexamos ter explicado con suficiencia que a ximnasia e as habilidades ximnsticas (saltos, desprazamentos, xiros, apoios, suspensins, equilibrios...), foron un dos primeiros contidos curriculares impartidos ao introducir as prcticas de actividade fsica nos plans educativos.

Na actualidade estas clases de actividade fsica educativa "Educacin Fsica", incorporan non s aqueles primeiros contidos de ximnasia e habilidades ximnsticas senn numerosas prcticas motoras, de expresin, de xogos e outros deportes que se foron incorporando a peticin dos diferentes piares do currculo: segundo as necesidades sociais, as teoras psicolxicas e pedagxicas ou as necesidades da ciencia, a corrente epistemolxica. Nas nosas clases explicamos que non s aprendemos equilibrios, pinchacarneiros e equilibrios, aprendemos habilidades bsicas, especficas, xogos e outros deportes (baloncesto, voleibol, balonmn, hckey...) actividades de expresin corporal (bailes, aerobic, dramatizacins, mmica...), actividades na natureza, actividades de educacin para a sade (hixiene, alimentacin, postural, primeiros auxilios).

Confundir a rbore co bosque non resulta lxico e demostra un baixo nivel de integracin cognitiva da nosa rea de coecemento.

E non obstante, a pesar dos argumentos socorridos de non coecer o nome da nosa rea despois de tantos anos ou de confundir o nome dun subcontido co da rea, non son poucos os autores que defenden a confusin -Bendita confusin! berran algns-, grazas ximnasia existe motricidade na nosa escola dende hai moitos anos e na actualidade con niveis tan elevados de sedentarismo e obesidade infantil son mis importantes outras cuestins.

Por qu a chaman ximnasia cando queren dicir Educacin Fsica? Jess Manuel Fernndez Abun Col. 10152 Por qu a chaman ximnasia cando queren dicir Educacin Fsica? Jess Manuel Fernndez Abun Col. 10152

... Cando faledes de Ximnasia ou de Educacin Fsica reflexionade brevemente a que vos referides, e pase o que pase non deixedes de movervos. Xogade a pillar, s blas ou ao ftbol, camiade ou facede un Ironman, paseade en bicicleta ou participade nun Campionato Provincial de datlon, pero pola vosa sade fsica, mental e social...

MEVETE CORAZN!

BIBLIOGRAFA BLZQUEZ, D.: Metodologa y didctica de la actividad fsica. En actas del III Congreso Galego de Educacin Fsica e o

deporte, Bastiagueiro, INEF Galicia, 1988. BLZQUEZ, D., et al: La iniciacin deportiva y el deporte escolar, INDE Publicaciones, Barcelona, 1995. BLZQUEZ, D.: La educacin Fsica, INDE Publicaciones, Barcelona, 2001. CAGIGAL, J. M.: Cultura intelectual y cultura fsica, Editorial Kapelusz, Buenos Aires, 1979. CALZADA ARIJA, A.: Educacin Fsica: 1. y 2. Enseanza Secundaria Obligatoria, Gymnos Editorial, Madrid, 1996. CECCHINI, J. A.: Epistemologa de la educacin fsica, en GARCA HOZ, V.: Personalizacin en la Educacin Fsica,

Editorial RIALP, Madrid, 1996. GONZLEZ, M.: La Educacin Fsica: fundamentacin terica y pedaggica en Fundamentos de Educacin Fsica para

Enseanza Primaria, vol. I, INDE, Barcelona, 1993. JIMNEZ, J., y DAZ, M.: revista digital www.efdeportes.com, n. 47, Buenos Aires, 2002. FIEP: Manifiesto Mundial, 2002. LAGARDERA, F.: Contribucin de los estudios praxiolgicos a una teora general de las actividades fsico-deportivo-

recreativas, Apunts 32, 1993. LANGLADE, A.: Teora General de la gimnasia, Editorial Stadium, Buenos Aires, 1986. LE BOULCH, J.: Educacin por el movimiento en la escuela primaria, Paidos, Buenos Aires, 1976. LUMPKIN, A.: Physical Educatin: A contemporerry Introduction, Times Mirror/Mosby College Publishing, St. Louis, 1986. MORENO, J. A.: Motricidad Infantil. Aprendizaje y desarrollo a travs del juego, DM, Murcia, 1999. NIXON, J. E., y JEWETT, A. E.: An Introduction to Physical Education, Saunders College Publishing, Philadelphia, 1980. OMMO GRUPPE: Teora pedaggica de la Educacin Fsica, Ed. INEF, Madrid, 1976. PARLEBAS, P.: Perspectivas para una educacin fsica moderna, Unisport, Mlaga, 1989. REAL ACADEMIA ESPAOLA: Diccionario de la Lengua Espaola, Espasa Calpe, Madrid, 1992. RODRIGUEZ LPEZ, J. : Historia del Deporte. INDE. Barcelona. 2000 VV. AA.: Diccionario de la Real Academia de la Lengua Espaola, Espasa Calpe, Madrid, 1970. VV. AA.: Diccionario ilustrado Latino-Espaol, Ed. Bibliograf, Barcelona, 1968. VV. AA.: Diccionario Xerais da lingua Galega, Ed Xerais, Vigo, 1988. VV. AA.: Temario de oposiciones al Cuerpo de Profesores de Enseanza Primaria, Educacin Fsica, INDE, Barcelona, 1994. VICENTE PEDRAZ, M.: Teora Pedaggica de la actividad fsica, Editorial Gymnos, Madrid, 1988. WUEST, D. A., y BUCHER, C. A.: Foundations of Physical Education and Sports, WCB/McGraw-Hill, Boston, 1999. ZAGALAZ SNCHEZ, L.: Corrientes y Tendencias de la Educacin Fsica. INDE. Barcelona, 2001.