25
A RESPONSABILIDADE PENAL, A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PR DA PR Á Á CTICA DEPORTIVA EN CTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES CENTROS DOCENTES

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA … fileA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PR ÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES 1. A RESPONSABILIDADE

  • Upload
    others

  • View
    12

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

A RESPONSABILIDADE PENAL, A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRDA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CTICA DEPORTIVA EN

CENTROS DOCENTESCENTROS DOCENTES

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

1.1. A RESPONSABILIDADE PENALA RESPONSABILIDADE PENAL

. . Persigue ao culpable e por extensiPersigue ao culpable e por extensióón pretende a reparacin pretende a reparacióón do dano.n do dano.

. Deriva de actuaci. Deriva de actuacióóns ou omisins ou omisióóns dolosas ou imprudentes penadas por lei.ns dolosas ou imprudentes penadas por lei.

-- DOLO: actuaciDOLO: actuacióón voluntaria, consciente e intencionada.n voluntaria, consciente e intencionada.

-- CULPA: OmisiCULPA: Omisióón da dilixencia debida (concepto civil similar n da dilixencia debida (concepto civil similar áá imprudencia).imprudencia).

-- IMPRUDENCIA: acciIMPRUDENCIA: accióón ou omisin ou omisióón voluntaria, non dolosa que por falta de previsin voluntaria, non dolosa que por falta de previsióón n ouou inobservancia dun deber de coidado produce un dano.inobservancia dun deber de coidado produce un dano.

-- Grave:Grave: Ausencia, olvido, subestimaciAusencia, olvido, subestimacióón das mn das mááis elementales normas de cautela, is elementales normas de cautela, reflexireflexióón e cordura fn e cordura fáácilmente asequibles e vulgarmente previsibles, omitindo primariacilmente asequibles e vulgarmente previsibles, omitindo primarias s normas de cuidado. O axente infrinxirnormas de cuidado. O axente infrinxiríía o deber de coidado e dilixencia esixible, a o deber de coidado e dilixencia esixible, comportcomportáándose como non o farndose como non o faríía o menos cauto, coidadoso e previsor dos homes.a o menos cauto, coidadoso e previsor dos homes.

-- LeveLeve: Conduta lixeira e de imprevisi: Conduta lixeira e de imprevisióón venial por falta de atencin venial por falta de atencióón bastante no n bastante no cumprimento do deber orixincumprimento do deber orixináándose o dano por descuido neglixente na labor lndose o dano por descuido neglixente na labor líícita.cita.

Ambas diferAmbas diferééncianse na gravidade da actuacincianse na gravidade da actuacióón neglixente e non do resultado lesivo. n neglixente e non do resultado lesivo.

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

-- FALLA DE PREVISIFALLA DE PREVISIÓÓN: actuaciN: actuacióón ou omisin ou omisióón que propicia o risco ao non ter en conta a n que propicia o risco ao non ter en conta a racional presencia de consecuencias nocivas, sempre PREVISIBLES,racional presencia de consecuencias nocivas, sempre PREVISIBLES, PREVENIBLES e PREVENIBLES e EVITABLES.EVITABLES.

-- DEBER OBXECTIVO DE COIDADO: infrinximolo cando existindo DEBER OBXECTIVO DE COIDADO: infrinximolo cando existindo ““un foco de un foco de perigoperigo”” socialmente asumido o transformamos noutro perigo prohibido a csocialmente asumido o transformamos noutro perigo prohibido a consecuencia da onsecuencia da nosa actuacinosa actuacióón imprudente.n imprudente.

-- As pautas de prevenciAs pautas de prevencióón e control concretaranse antes da actividade e posteriormente, n e control concretaranse antes da actividade e posteriormente, unha unha vez creado o foco de perigo, coa intencivez creado o foco de perigo, coa intencióón de minorar o dano.n de minorar o dano.

Os riscos mOs riscos mááis evidentes na pris evidentes na prááctica deportiva son AS LESIctica deportiva son AS LESIÓÓNS e aparecen recollidas no NS e aparecen recollidas no CCóódigo Penal (CP) artigos 147 a 156, 617 e 621; asdigo Penal (CP) artigos 147 a 156, 617 e 621; asíí como o homicidio imprudente 142.1como o homicidio imprudente 142.1

�� --Art. Art. 142. 1142. 1. El que por . El que por imprudencia graveimprudencia grave causare la muerte de otro sercausare la muerte de otro seráá castigado, como castigado, como reo de homicidio imprudente, con la pena de prisireo de homicidio imprudente, con la pena de prisióón de uno a cuatro an de uno a cuatro añños.os.

�� 3. Cuando el homicidio fuere cometido por imprudencia pro3. Cuando el homicidio fuere cometido por imprudencia profesional se impondrfesional se impondrááademademáás la pena de inhabilitacis la pena de inhabilitacióón especial para el ejercicio de la profesin especial para el ejercicio de la profesióón, oficio o cargo por n, oficio o cargo por un perun perííodo de tres a seis aodo de tres a seis añños.os.

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

�� --Art. 147: 1. El que por cualquier medio o procedimiento causare Art. 147: 1. El que por cualquier medio o procedimiento causare a otro una lesia otro una lesióón que n que menoscabe su integridad corporal o su salud fmenoscabe su integridad corporal o su salud fíísica o mentalsica o mental……seis meses a tres aseis meses a tres añños, os, siempre que la lesisiempre que la lesióón requiera objetivamente para su sanidad, ademn requiera objetivamente para su sanidad, ademáás de una primera s de una primera asistencia facultativa, asistencia facultativa, tratamiento mtratamiento méédico o quirdico o quirúúrgicorgico……

�� 2. 2. ……PrisiPrisióón de 3 a seis meses o multa de 6 a 12 meses, cuando sea de n de 3 a seis meses o multa de 6 a 12 meses, cuando sea de menor gravedad, atendidos el medio empleado o el resultado produmenor gravedad, atendidos el medio empleado o el resultado producido.cido.

�� -- Art. 148: situaciones agravantes (2 a 5 aArt. 148: situaciones agravantes (2 a 5 añños); Art.149: pos); Art.149: péérdida o inutilidad de rdida o inutilidad de miembro principal (6 a 12 amiembro principal (6 a 12 añños), Art. 150: pos), Art. 150: péérdida o inutilidad de miembro no rdida o inutilidad de miembro no principal (2principal (2--6 a6 añños).os).

�� -- Art. 152.Art. 152. El que por imprudencia graveEl que por imprudencia grave causare alguna de las lesiones previstas en causare alguna de las lesiones previstas en los artlos artíículos anteriores serculos anteriores seráá castigado: Si lesiones art.147.1 de 3 a 6 meses prisicastigado: Si lesiones art.147.1 de 3 a 6 meses prisióón; Si n; Si lesiones art. 149 1lesiones art. 149 1--3 a3 añños de prisios de prisióón; si lesiones art. 150 6 meses a 2 an; si lesiones art. 150 6 meses a 2 añños prisios prisióón. Si n. Si son debidas a imprudencia profesional inhabilitacison debidas a imprudencia profesional inhabilitacióón de 1n de 1--4 a4 añños.os.

�� -- Art. 617. 1. El que, por cualquier medio o procedimiento, causaArt. 617. 1. El que, por cualquier medio o procedimiento, causare a otro una lesire a otro una lesióón n no definida como delito en este Cno definida como delito en este Cóódigo serdigo seráá penado con la pena de localizacipenado con la pena de localizacióón n permanente de 6permanente de 6--12 d12 díías o multa de 1as o multa de 1--2 meses.2 meses.

�� -- Art. 621.1. Los que por imprudencia graveArt. 621.1. Los que por imprudencia grave causaren algunas de las lesiones causaren algunas de las lesiones previstas en el art.147.2, multa 1previstas en el art.147.2, multa 1--2 meses.2 meses.

�� 2. Los 2. Los que por imprudencia leveque por imprudencia leve causaren la muerte de otra persona causaren la muerte de otra persona serseráán castigados con la pena de multa de 1n castigados con la pena de multa de 1--2 meses.2 meses.

�� 3. Los que por 3. Los que por imprudencia leveimprudencia leve causaren lesicausaren lesióón constitutiva de delito n constitutiva de delito serseráán castigados condena de multa de multa de 10n castigados condena de multa de multa de 10--30 d30 díías.as.

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

�� A RESPONSABILIADE CIVIL DERIVADA DE DELITO OU A RESPONSABILIADE CIVIL DERIVADA DE DELITO OU FALTAFALTA

-- Artigos 109 a 122 do CP:Artigos 109 a 122 do CP:

. que . que ““todo responsable criminal de un delito o falta lo es tambitodo responsable criminal de un delito o falta lo es tambiéén civilmente si n civilmente si del hecho se derivaren dadel hecho se derivaren dañños o perjuiciosos o perjuicios””, ,

. que . que ““estestáá obligado a reparar, en los tobligado a reparar, en los téérminos previstos en las leyes, los darminos previstos en las leyes, los dañños os y perjuicios por y perjuicios por éél causadosl causados””, ,

. que . que ““esta responsabilidad incluye la restituciesta responsabilidad incluye la restitucióón, la reparacin, la reparacióón del dan del dañño y la o y la indemnizaciindemnizacióón de perjuicios materiales y dan de perjuicios materiales y dañños moralesos morales””

. que . que ““los dalos dañños morales comprenderos morales comprenderáán no solo los causados al agraviado, sino n no solo los causados al agraviado, sino tambitambiéén los que se hubieren irrogado a sus familiares o a tercerosn los que se hubieren irrogado a sus familiares o a terceros””, ,

. que . que ““existe la concurrencia de culpasexiste la concurrencia de culpas…”…”

. que . que ““las aseguradoras son responsables civiles directoslas aseguradoras son responsables civiles directos…”…” ,,

. que . que ““La administraciLa administracióón responde subsidiariamente de los dan responde subsidiariamente de los dañños os causados por delitos dolosos o culposos porcausados por delitos dolosos o culposos por……contratados, contratados, funcionariosfuncionarios……, sin perjuicio de la responsabilidad patrimonial derivada , sin perjuicio de la responsabilidad patrimonial derivada del funcionamiento normal o anormal de dichos serviciosdel funcionamiento normal o anormal de dichos servicios…”…”..

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

2. RESPONSABILIDADE CIVIL2. RESPONSABILIDADE CIVIL

-- PretPretééndese exclusivamente a reparaacindese exclusivamente a reparaacióón do dano causado (econn do dano causado (econóómico)mico)

-- RecRecóóllese nos artigos do 1101 ao 1105 do Cllese nos artigos do 1101 ao 1105 do Cóódigo Civil (CC) relacionados co 1902 e 1903.digo Civil (CC) relacionados co 1902 e 1903.

-- 1.Artigo 1101 CC. RESPONSABILIDADE CIVIL.1.Artigo 1101 CC. RESPONSABILIDADE CIVIL.

Quedan sujetos a la indemnizaciQuedan sujetos a la indemnizacióón de los dan de los dañños y perjuicios causados los que en el os y perjuicios causados los que en el cumplimiento de sus obligaciones incurrieren en dolo, negligencicumplimiento de sus obligaciones incurrieren en dolo, negligencia o morosidad, y los a o morosidad, y los que de cualquier modo contravinieren al tenor de aquque de cualquier modo contravinieren al tenor de aquééllas.llas.

-- 2.Artigo 1102 CC. DOLO.2.Artigo 1102 CC. DOLO.

La responsabilidad procedente del dolo es exigible en todas las La responsabilidad procedente del dolo es exigible en todas las obligaciones. La renuncia de la obligaciones. La renuncia de la acciaccióón para hacerla efectiva es nula..n para hacerla efectiva es nula..

-- 3.Artigo 1103 CC. CONCURRENCIA DE CULPAS3.Artigo 1103 CC. CONCURRENCIA DE CULPAS

La responsabilidad que proceda de negligencia es igualmente exigLa responsabilidad que proceda de negligencia es igualmente exigible en el ible en el cumplimiento de toda clase de obligaciones; pero podrcumplimiento de toda clase de obligaciones; pero podráá moderarse por los Tribunales moderarse por los Tribunales segsegúún los casos n los casos

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

-- 4. Artigo 1104 CC. CULPA OU NEGLIXENCIA4. Artigo 1104 CC. CULPA OU NEGLIXENCIALa culpa o negligencia del deudor consiste en la omisiLa culpa o negligencia del deudor consiste en la omisióón de aquella diligencia que exija la n de aquella diligencia que exija la naturaleza de la obligacinaturaleza de la obligacióón y corresponda a las circunstancias de las personas, del tiempon y corresponda a las circunstancias de las personas, del tiempo y del y del lugar. lugar. Cuando la obligaciCuando la obligacióón no exprese la diligencia que ha de prestarse en su cumplimientn no exprese la diligencia que ha de prestarse en su cumplimiento, o, se exigirse exigiráá la que corresponderla que corresponderíía a un buen padre de familia.a a un buen padre de familia.

-- 5. Artigo 1902 CC. RESPONSABILIADE EXTRACONTRACTUAL, culpa aqui5. Artigo 1902 CC. RESPONSABILIADE EXTRACONTRACTUAL, culpa aquiliana.liana.El que por acciEl que por accióón u omisin u omisióón causa dan causa dañño a otro, interviniendo culpa o negligencia, esto a otro, interviniendo culpa o negligencia, estááobligado a reparar el daobligado a reparar el dañño causado.o causado.

-- 6. Artigo 1903 CC. EXTENSI6. Artigo 1903 CC. EXTENSIÓÓN DA RESPONSABILIDADEN DA RESPONSABILIDADELa obligaciLa obligacióón que impone el artn que impone el artíículo anterior es exigible, no sculo anterior es exigible, no sóólo por los actos u omisiones lo por los actos u omisiones propios, sino por los de aquellas personas de quienes se debe repropios, sino por los de aquellas personas de quienes se debe responder. sponder. Los padres son responsables de los daLos padres son responsables de los dañños causados por los hijos que se encuentren bajo su os causados por los hijos que se encuentren bajo su guarda. guarda. Los tutores lo son de los perjuicios causados por los menores o Los tutores lo son de los perjuicios causados por los menores o incapacitados que estincapacitados que estáán bajo su n bajo su autoridad y habitan en su compaautoridad y habitan en su compañíñía. a. Lo son igualmente los dueLo son igualmente los dueñños o directores de un establecimiento y empresa respecto de os o directores de un establecimiento y empresa respecto de los perjuicios causados por sus dependientes en el servicio de llos perjuicios causados por sus dependientes en el servicio de los ramos en que los os ramos en que los tuvieran empleados, o con ocasituvieran empleados, o con ocasióón de sus funciones.n de sus funciones.

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

�� 7. Artigo 1904 CC. ACCI7. Artigo 1904 CC. ACCIÓÓN DE REPETICIN DE REPETICIÓÓNNEl que paga el daEl que paga el dañño causado por sus dependientes o causado por sus dependientes puede puede repetirrepetir de de ééstos lo que hubiese satisfecho. stos lo que hubiese satisfecho.

Cuando se trate de Centros docentes de enseCuando se trate de Centros docentes de enseññanza no superior, anza no superior, sus titulares podrsus titulares podráán exigir de los profesores las cantidades n exigir de los profesores las cantidades satisfechas, si hubiesen incurrido en dolo o culpa grave en el satisfechas, si hubiesen incurrido en dolo o culpa grave en el ejercicio de sus funciones que fuesen causa del daejercicio de sus funciones que fuesen causa del dañño.o.

. 8.Artigo 1968 CC. PRESCRIPCI. 8.Artigo 1968 CC. PRESCRIPCIÓÓN CULPA AQUILIANA.N CULPA AQUILIANA.Prescriben por el transcurso de Prescriben por el transcurso de un aun aññoo: : 22ºº. La acci. La accióón para exigir la responsabilidad civil por injuria o calumnia y n para exigir la responsabilidad civil por injuria o calumnia y por las por las obligaciones derivadas de la culpa o negligencia de que se trataobligaciones derivadas de la culpa o negligencia de que se trata en el arten el artíículo culo 1902, desde que lo supo el agraviado.1902, desde que lo supo el agraviado.

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

2.2. A TEOR2.2. A TEORÍÍA DO RISCOA DO RISCO

A teorA teoríía do risco a do risco éé invocada nos procesos xudiciais onde se discute a responsabiliinvocada nos procesos xudiciais onde se discute a responsabilidade civil dade civil relacionada cun evento deportivo ou unha instalacirelacionada cun evento deportivo ou unha instalacióón deportiva. Parte de que aquela persoa n deportiva. Parte de que aquela persoa que realiza unha actividade que xera un risco que realiza unha actividade que xera un risco éé responsable dos danos que se produzan.responsable dos danos que se produzan.

A xurisprudencia estase a facer e camiA xurisprudencia estase a facer e camiñña cara a cara áá limitacilimitacióón desta n desta teorteoríía e da do risco a e da do risco mutuamente aceptadomutuamente aceptado, debendo considerar cada caso concreto e as circunstancias que , debendo considerar cada caso concreto e as circunstancias que o o rodean: risco anormal respecto do estrodean: risco anormal respecto do estáándares medios ou habituais: esquiador que contribndares medios ou habituais: esquiador que contribúúe e áácreacicreacióón do risco, actividades de risco como puenting, barranquismon do risco, actividades de risco como puenting, barranquismo…… ,en competici,en competicióón o n o risco soe ser tido en contra, pola contra en actividade deportivrisco soe ser tido en contra, pola contra en actividade deportiva de ensinanza lima de ensinanza limíítase moito tase moito mmááis: profesora de taekwondo que golpea a alumna sen protecciis: profesora de taekwondo que golpea a alumna sen proteccióón. n.

-- * * As entidades deportivasAs entidades deportivas (persoas xur(persoas xuríídicas) responden civilmente conforme o dicas) responden civilmente conforme o establecido no artigo 1903.4establecido no artigo 1903.4ºº do CC. anteriormente trascrito. trdo CC. anteriormente trascrito. tráátase da extensitase da extensióón da culpa n da culpa extracontractual ou aquiliana polas persoas de quienes debe respextracontractual ou aquiliana polas persoas de quienes debe responder o titular da obligacionder o titular da obligacióón, n, sendo unha responsabilidade directa por culpa in eligendo e, en sendo unha responsabilidade directa por culpa in eligendo e, en menor medida, in vigilando.menor medida, in vigilando.

O CO Cóódigo penal no seu artigo 120 estabrece a responsabilidade subsiddigo penal no seu artigo 120 estabrece a responsabilidade subsidiaria destas entidades, iaria destas entidades, existindo sentencias do TS condenando a un club a pagar os danosexistindo sentencias do TS condenando a un club a pagar os danos causados a un causados a un áárbitro por rbitro por un xogador que o agrediu.un xogador que o agrediu.

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

-- * Os t* Os téécnicos deportivoscnicos deportivos son tamson taméén responsables civn responsables civíís a tenor do art.1902 do s a tenor do art.1902 do CC. CC. (adestrador de pirag(adestrador de piragüüismo condenado por morte de alumno afogado ao volcar e ismo condenado por morte de alumno afogado ao volcar e carecer de salvavidas ou profesora de artes marciais condenada pcarecer de salvavidas ou profesora de artes marciais condenada por non obrigar a alumna a or non obrigar a alumna a entrenar con proteccientrenar con proteccióóns que mitigasen a lesins que mitigasen a lesióón ainda impon ainda impoñéñéndollo dada a sndollo dada a súúa relacia relacióón n xerxeráárquica e de autoridade).rquica e de autoridade).

-- * * Organizadores de eventos deportivos e propietarios de instalaciOrganizadores de eventos deportivos e propietarios de instalacióóns deportivasns deportivas

A Ley 19/2007, de 11 de julio, contra la violencia, el racismo, A Ley 19/2007, de 11 de julio, contra la violencia, el racismo, la xenofobia y la intolerancia en la xenofobia y la intolerancia en el deporte derogou o artigo 63 da Ley 10/1990, de 15 de octubre,el deporte derogou o artigo 63 da Ley 10/1990, de 15 de octubre, del Deporte; e no seu del Deporte; e no seu aaArtArtíículo 5.culo 5..1. Las personas f.1. Las personas fíísicas o jursicas o juríídicas que organicen cualquier prueba, competicidicas que organicen cualquier prueba, competicióón o n o espectespectááculo deportivo a los que se refiere el culo deportivo a los que se refiere el artartíículo 1 de esta Leyculo 1 de esta Ley o los acontecimientos que o los acontecimientos que constituyan o formen parte de dichas competiciones serconstituyan o formen parte de dichas competiciones seráán, n, patrimonial y patrimonial y administrativamente, responsables de los daadministrativamente, responsables de los dañños y desos y desóórdenes que pudieran rdenes que pudieran producirse por su falta de diligencia o prevenciproducirse por su falta de diligencia o prevencióón o cuando no hubieran adoptado las n o cuando no hubieran adoptado las medidas de prevencimedidas de prevencióón establecidas en la presente Ley.n establecidas en la presente Ley.

-- No mesmo senso, o Real Decreto 2.816/1982, de 27 de agosto, porNo mesmo senso, o Real Decreto 2.816/1982, de 27 de agosto, por el que se aprobel que se aprobóó el el Reglamento General de PolicReglamento General de Policíía de Especta de Espectááculos Pculos Púúblicos y Actividades Recreativas dispblicos y Actividades Recreativas dispóón: n: --ArtArtíículo 51. Las empresas vendrculo 51. Las empresas vendráán obligadas a:n obligadas a:

-- Adoptar cuantas medidas de seguridad, higiene y tranquilidadAdoptar cuantas medidas de seguridad, higiene y tranquilidad……

-- Responder por los daResponder por los dañños os ……, , por imprevisipor imprevisióón, negligencia o incumplimiento n, negligencia o incumplimiento de las obligaciones establecidas en este Reglamentode las obligaciones establecidas en este Reglamento……

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

-- * * DeportistasDeportistas: Se a lesi: Se a lesióón provn provéén dun lance normal do xogo: teorn dun lance normal do xogo: teoríía do risco mutuamente a do risco mutuamente aceptado. O Real Decreto 2.816/1982 anteriormente mencionado disaceptado. O Real Decreto 2.816/1982 anteriormente mencionado disppóón ao respecto o n ao respecto o concepto de deportista, a sconcepto de deportista, a súúa facultade de revisar as medidas de seguridade e hixiene da a facultade de revisar as medidas de seguridade e hixiene da instalaciinstalacióón e que n e que ““La empresa serLa empresa seráá responsable de los daresponsable de los dañños o perjuicios que para los os o perjuicios que para los actores, artistas, deportistas o ejecutantes se deriven directamactores, artistas, deportistas o ejecutantes se deriven directamente de la no adopciente de la no adopcióón n de las medidas sanitarias y de seguridad legalmente establecidasde las medidas sanitarias y de seguridad legalmente establecidas, as, asíí como de su como de su insuficiente mantenimiento, independientemente de que hayan sidoinsuficiente mantenimiento, independientemente de que hayan sido o no revisadas y o no revisadas y aceptadas por los mismos con anterioridad.aceptadas por los mismos con anterioridad.

-- * * EspectadoresEspectadores: : Obviamente, tamObviamente, taméén deben respostar por culpa extracontractual (art.1902 n deben respostar por culpa extracontractual (art.1902 CC) polos danos que causen a outros espectadores, deportistas, tCC) polos danos que causen a outros espectadores, deportistas, téécnicos, cnicos, …… (espectador lanz(espectador lanzóóbengala en Estadio de Sarribengala en Estadio de Sarriáá marzo 1992 que alcanzmarzo 1992 que alcanzóó a joven que fallecia joven que fallecióó, condena a prisi, condena a prisióón 6 n 6 meses e indemnizacimeses e indemnizacióón de 42 milln de 42 millóóns ptas).ns ptas). EspecEspecííficamente, o capficamente, o capíítulo II da tulo II da Ley 19/2007, de 11 de julio, contra la violencia, el racismo, laLey 19/2007, de 11 de julio, contra la violencia, el racismo, la xenofobia y la intolerancia xenofobia y la intolerancia regula as obligaciregula as obligacióóns dos espectadores e asistentes a estes espectns dos espectadores e asistentes a estes espectááculos nos seus artigos 6 e 7. culos nos seus artigos 6 e 7.

Debemos rematar recordando que en materia de responsabilidade ciDebemos rematar recordando que en materia de responsabilidade civil derivada de vil derivada de culpa extracontractual funciona unha culpa extracontractual funciona unha ““PRESUNCIPRESUNCIÓÓN DE CULPABILIDADEN DE CULPABILIDADE”” que que invirte a carga da proba e o profesional deberinvirte a carga da proba e o profesional deberáá probar que actuou con toda a probar que actuou con toda a dilixencia que o suposto precisaba.dilixencia que o suposto precisaba.

--

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

3. 3. RESPONSABILIDADE PATRIMONIAL (ADMINISTRATIVA)RESPONSABILIDADE PATRIMONIAL (ADMINISTRATIVA)

ÉÉ unha responsabilidade de orixe constitucional; asunha responsabilidade de orixe constitucional; asíí, o artigo 106.2 da C.E. disp, o artigo 106.2 da C.E. dispóón:n:"Los "Los

particulares, en los tparticulares, en los téérminos establecidos por la Ley, tendrrminos establecidos por la Ley, tendráán n derecho a ser indemnizados por derecho a ser indemnizados por toda lesitoda lesióón que sufran en cualesquiera de sus bienes y derechos, salvo en n que sufran en cualesquiera de sus bienes y derechos, salvo en los casos los casos de fuerza mayor, siempre que la leside fuerza mayor, siempre que la lesióón sea consecuencia del funcionamiento de los n sea consecuencia del funcionamiento de los servicios pservicios púúblicosblicos". ". Esta responsabilidade atopa concreciEsta responsabilidade atopa concrecióón na Ley 30/1992 de 26 de noviembre, de Rn na Ley 30/1992 de 26 de noviembre, de Réégimen gimen JurJuríídico de las Administraciones Pdico de las Administraciones Púúblicas y del Procedimiento Administrativo Comblicas y del Procedimiento Administrativo Comúún, n, modificada pola Ley 4/1999, de 13 de enero, que dispmodificada pola Ley 4/1999, de 13 de enero, que dispóón en su artn en su artíículo 139.1, que culo 139.1, que "Los "Los particulares tendrparticulares tendráán derecho a ser indemnizados por las Administraciones Pn derecho a ser indemnizados por las Administraciones Púúblicas correspondientes, de blicas correspondientes, de toda toda lesilesióón que sufran en cualquiera de sus bienes y derechos, salvo en lon que sufran en cualquiera de sus bienes y derechos, salvo en los casos de s casos de fuerza mayor, siempre que la lesifuerza mayor, siempre que la lesióón sea consecuencia del funcionamiento normal o n sea consecuencia del funcionamiento normal o anormal de los servicios panormal de los servicios púúblicos". blicos".

En base a esta regulaciEn base a esta regulacióón legal as Administracin legal as Administracióóns Pns Púúblicas responden como blicas responden como titulares de instalacititulares de instalacióóns deportivas, organizadores de eventos deportivos e ns deportivas, organizadores de eventos deportivos e titulares dos centros de ensino ptitulares dos centros de ensino púúblico.blico.O artigo 141 recolle as circunstancias indemnizabeis, o 144 a reO artigo 141 recolle as circunstancias indemnizabeis, o 144 a responsabilidade cando actsponsabilidade cando actúúa a en relacien relacióóns de dereito privado, o 146 a responsabilidade penal o 145 a acns de dereito privado, o 146 a responsabilidade penal o 145 a accicióón directa e de n directa e de repeticirepeticióón:n:

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

1. Para hacer efectiva la responsabilidad patrimonial a que se r1. Para hacer efectiva la responsabilidad patrimonial a que se refiere el capefiere el capíítulo I de este Ttulo I de este Tíítulo, tulo, los particulares exigirlos particulares exigiráán directamenten directamente a la Administracia la Administracióón pn púública correspondiente las blica correspondiente las indemnizaciones por los daindemnizaciones por los dañños y perjuicios causados por las autoridades y personal a su os y perjuicios causados por las autoridades y personal a su servicio servicio (acci(accióón directa).n directa).

2. 2. La AdministraciLa Administracióón correspondiente, cuando hubiere indemnizado a los lesionados, n correspondiente, cuando hubiere indemnizado a los lesionados, exigirexigiráá de oficio de sus autoridades y demde oficio de sus autoridades y demáás personal a su servicio la responsabilidad s personal a su servicio la responsabilidad en que hubieran incurrido por dolo, o culpa o negligencia gravesen que hubieran incurrido por dolo, o culpa o negligencia graves, previa instrucci, previa instruccióón n del procedimiento que reglamentariamente se establezca. Para la del procedimiento que reglamentariamente se establezca. Para la exigencia de dicha exigencia de dicha responsabilidad se ponderarresponsabilidad se ponderaráán, entre otros, los siguientes criterios:n, entre otros, los siguientes criterios: el resultado dael resultado daññoso oso producido, la existencia o no de intencionalidad, la responsabilproducido, la existencia o no de intencionalidad, la responsabilidad profesional del personal al idad profesional del personal al servicio de las Administraciones pservicio de las Administraciones púúblicas y su relaciblicas y su relacióón con la produccin con la produccióón del resultado dan del resultado daññoso oso ((AcciAccióón de repeticin de repeticióón).n).

Asemade concretAsemade concretíízase o procedemento no zase o procedemento no Real Decreto 429/1993, de 26 de Marzo,Real Decreto 429/1993, de 26 de Marzo, por el por el que se aprueba el Reglamento de los Procedimientos de las Adminique se aprueba el Reglamento de los Procedimientos de las Administraciones Pstraciones Púúblicas en blicas en materia de Responsabilidad Patrimonial. Artmateria de Responsabilidad Patrimonial. Artíículo 19 al 21. culo 19 al 21.

-- * Art* Artíículo Nculo Nºº.132. Prescripci.132. Prescripcióón.1. Las infracciones y sanciones prescribirn.1. Las infracciones y sanciones prescribiráán segn segúún lo dispuesto n lo dispuesto en las leyes que las establezcan. Si en las leyes que las establezcan. Si ééstas no fijan plazos de prescripcistas no fijan plazos de prescripcióón, n, las infracciones muy las infracciones muy graves prescribirgraves prescribiráán a los tres an a los tres aññosos, , las graves a los dos alas graves a los dos aññosos y y las leves a los seis meseslas leves a los seis meses; ; las sanciones impuestas por faltas muy graves prescribirlas sanciones impuestas por faltas muy graves prescribiráán a los tres an a los tres añños, las os, las impuestas por faltas graves a los dos aimpuestas por faltas graves a los dos añños y las impuestas por faltas leves al aos y las impuestas por faltas leves al añño.o.

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

En CONCLUSIEn CONCLUSIÓÓN:N:�� -- As administraciAs administracióóns pns púúblicas respostarblicas respostaráán polos danos sufridos polos cidadn polos danos sufridos polos cidadááns a causa dos seu ns a causa dos seu

normal ou anormal funcionamento, o que inclnormal ou anormal funcionamento, o que inclúúe os actos ou omisie os actos ou omisióóns do persoal ao seu ns do persoal ao seu servicio, neste caso profesores, monitores, tservicio, neste caso profesores, monitores, téécnicos, tanto funcionarios como contratados dos cnicos, tanto funcionarios como contratados dos que se derive un dano que o cidadque se derive un dano que o cidadáán non ten non teñña o deber xura o deber xuríídico de soportar en virtude de lei.dico de soportar en virtude de lei.

�� -- NO noso caso, se a actuaciNO noso caso, se a actuacióón prodn prodúúcese nun centro docente pcese nun centro docente púúblico e pensamos que se blico e pensamos que se poda derivar unha denuncia debemos facer un INFORME nas primeirapoda derivar unha denuncia debemos facer un INFORME nas primeiras 24 horas e s 24 horas e comunicar o accidente ou o acontecemento por fax ao departamentocomunicar o accidente ou o acontecemento por fax ao departamento territorial territorial correspondiente quen debercorrespondiente quen deberáá facelo chegar facelo chegar áá ConsellerConselleríía en 24 horas, quen ten un mes para a en 24 horas, quen ten un mes para contestar (intentamos evitar ascontestar (intentamos evitar asíí a va víía penal)a penal)

�� -- Debemos informar aos pais do proceso iniciado e estes, logo dosDebemos informar aos pais do proceso iniciado e estes, logo dos pertinentes trpertinentes tráámites, se mites, se non estivesen de acordo coa indemnizacinon estivesen de acordo coa indemnizacióón tern teráán un prazo dun ano para reclamar.n un prazo dun ano para reclamar.

�� -- AAíínda que a Administracinda que a Administracióón (ou o seguro, ) se faga cargo da indemnizacin (ou o seguro, ) se faga cargo da indemnizacióón, pode facer uso n, pode facer uso da vda víía de regreso (accia de regreso (accióón de repeticin de repeticióón) o que implica que abrirn) o que implica que abriráá un expediente disciplinario un expediente disciplinario ao profesor, tao profesor, téécnico, monitorcnico, monitor…… e, se demostra que houbo dolo ou culpa grave por parte do e, se demostra que houbo dolo ou culpa grave por parte do axente, axente, ééste terste teráá que facerse cargo da indemnizacique facerse cargo da indemnizacióón (no caso galego, un terzo da n (no caso galego, un terzo da indemnizaciindemnizacióón).n).

�� -- Respecto do seguro, existe un manual de actuaciRespecto do seguro, existe un manual de actuacióón para reclamar por danos a terceiros e n para reclamar por danos a terceiros e unha punha póóliza de responsabilidade civil/patrimonial suscrita pola Xunta liza de responsabilidade civil/patrimonial suscrita pola Xunta de Galicia. Dita pde Galicia. Dita póóliza liza entende por asegurado (entre outros) entende por asegurado (entre outros) “…“… personal directivos, funcionariopersonal directivos, funcionario…… y, en general, a y, en general, a otros dependientes, cualquiera que fuera su situaciotros dependientes, cualquiera que fuera su situacióón administrativa, en el ejercicio de sus n administrativa, en el ejercicio de sus actividades por cuenta del tomador, actividades por cuenta del tomador, siempre que preste sus servicios en establecimientos, siempre que preste sus servicios en establecimientos, centros y dependencias propios del tomador, y sean remunerados pcentros y dependencias propios del tomador, y sean remunerados por cuenta del or cuenta del TomadorTomador””..

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

�� Asemade, dita pAsemade, dita póóliza recolle expresamente como risco cubertoliza recolle expresamente como risco cuberto””os danos causados pola os danos causados pola direccidireccióón, profesorado, servicios auxiliares ou subalternos dos centros n, profesorado, servicios auxiliares ou subalternos dos centros docentes da Comunidades docentes da Comunidades AutAutóónoma de Galicianoma de Galicia……calquera que fose a scalquera que fose a súúa relacia relacióón de dependencia laboral ou administrativa, n de dependencia laboral ou administrativa, sempre que sexan servicios remunerados pola mesmasempre que sexan servicios remunerados pola mesma””. .

�� -- O prazo para exercer a acciO prazo para exercer a accióón de repeticin de repeticióón n éé dun ano desde que se efectuou o dun ano desde que se efectuou o pago, se ben a administracipago, se ben a administracióón debe cumprir escrupulosamente o procedemento n debe cumprir escrupulosamente o procedemento establecido.establecido.

�� -- A resoluciA resolucióón da administracin da administracióón pon fin a esta vn pon fin a esta víía administrativa e se o profesor a administrativa e se o profesor non estivera de acordo coa mesma debernon estivera de acordo coa mesma deberáá presentar un recurso contenciosopresentar un recurso contencioso--administrativo no prazo madministrativo no prazo mááximo de dous meses contados desde a notificaciximo de dous meses contados desde a notificacióón da n da resoluciresolucióón.n.

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

�� 4.4. ANANÁÁLISE XURISPRUDENCIALLISE XURISPRUDENCIAL

�� 4.1. 4.1. SENTENCIASENTENCIA Alumna lesionada en partido de fAlumna lesionada en partido de fúútbol sala na clase de educacitbol sala na clase de educacióón fn fíísica.sica.

. RESUME DOS FEITOS: . RESUME DOS FEITOS: ““En el caso presente en la clase de educaciEn el caso presente en la clase de educacióón fn fíísica la sica la profesora dispuso que los alumnos, de 14 aprofesora dispuso que los alumnos, de 14 añños, jugaran entre ellos un partido de os, jugaran entre ellos un partido de ffúútbol, ocupando la hija de la demandante el puesto de portero, retbol, ocupando la hija de la demandante el puesto de portero, recibiendo un cibiendo un pelotazo de un compapelotazo de un compaññero que le hizo caer al suelo con pero que le hizo caer al suelo con péérdida momentrdida momentáánea de nea de conocimiento, y que le produjo una rectificaciconocimiento, y que le produjo una rectificacióón cervical por contractura muscular n cervical por contractura muscular cervical, de la que curcervical, de la que curóó con uso de collarcon uso de collaríín, tratamiento mn, tratamiento méédico antiinflamatorio, dico antiinflamatorio, analganalgéésico y relajante muscular, y reposo relativosico y relajante muscular, y reposo relativo””... ASPECTOS DE INTERESE:. ASPECTOS DE INTERESE:

11ºº A demanda presA demanda presééntase por falla de dilixencia debida tanto da profesora como da ntase por falla de dilixencia debida tanto da profesora como da direccidireccióón do centro por obviar o dano previsible que podn do centro por obviar o dano previsible que podíía derivar de xogar os dous sexos a derivar de xogar os dous sexos xuntos. Bxuntos. Báásase en que o fsase en que o fúútbol sala ten regras estrictas impedindo xogar persoas de sexos tbol sala ten regras estrictas impedindo xogar persoas de sexos diferentes.diferentes.

22ºº A Audiencia provincial entende que: Os feitos ocurridos entran A Audiencia provincial entende que: Os feitos ocurridos entran dentro da dentro da normalidade; a profesora non actuou de xeito imprudente pois fixnormalidade; a profesora non actuou de xeito imprudente pois fixo unha actividade o unha actividade obrigatoria, sinxela, sen un risco especial (o balobrigatoria, sinxela, sen un risco especial (o balóón era normal, a alumna non tin era normal, a alumna non tiñña especiais a especiais problemas fproblemas fíísicos ou msicos ou méédicos); distingue a competicidicos); distingue a competicióón de clubes (onde os participantes n de clubes (onde os participantes adestran e teadestran e teññen unha capacidade fen unha capacidade fíísica similar) do ensino (onde hai maior diversidade) e sica similar) do ensino (onde hai maior diversidade) e finaliza decindo que quizfinaliza decindo que quizááis a propia alumna aumentou o risco pola desgana coa que afrontois a propia alumna aumentou o risco pola desgana coa que afrontou u a actividade. a actividade.

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

�� 4.2 SENTENCIA. 4.2 SENTENCIA. Alumna lesionada practicando patinaxe sobre xeo en act. Alumna lesionada practicando patinaxe sobre xeo en act. Extraescolar.Extraescolar.. RESUME DOS FEITOS: . RESUME DOS FEITOS: ““MMóónica, menor de idade, cae cando practicaba nica, menor de idade, cae cando practicaba patinaxe sobre xeo, dentro dunha actividade programada polo colepatinaxe sobre xeo, dentro dunha actividade programada polo colexio xio propiedade da cooperativa demandadapropiedade da cooperativa demandada””. ASPECTOS DE INTERESE:. ASPECTOS DE INTERESE:

11ºº A demanda presA demanda presééntase por falla de dilixencia debida tanto dos profesores ntase por falla de dilixencia debida tanto dos profesores que se ausentaron da pista como do centro por culpa in eligendo.que se ausentaron da pista como do centro por culpa in eligendo. BasBasééase na ase na existencia do dano e da responsabilidade obxectiva afirmada no aexistencia do dano e da responsabilidade obxectiva afirmada no art.1902 CC .rt.1902 CC .

22ºº A Audiencia provincial entende que: A entidade demandada debe pA Audiencia provincial entende que: A entidade demandada debe probar robar (presunci(presuncióón de culpabilidade) que actuou coa dilixencia debida no desenvoln de culpabilidade) que actuou coa dilixencia debida no desenvolvemento vemento da actividade extraescolar; establece dda actividade extraescolar; establece dúúas fases diferenciadas: as fases diferenciadas: 1.momento no que se 1.momento no que se produce a lesiproduce a lesióónn: actuaci: actuacióón do centro e profesores correcta porque habn do centro e profesores correcta porque habíía a autorizaciautorizacióón dos pais, os profesores os acompan dos pais, os profesores os acompaññaron ata a instalaciaron ata a instalacióón e os deixaron n e os deixaron cos monitores encargados, existcos monitores encargados, existíía unha ambulancia e persoal ma unha ambulancia e persoal méédico, non se sabe o dico, non se sabe o motivo exacto da camotivo exacto da caíída e a ausencia momentda e a ausencia momentáánea dos profesores en nada afectou nea dos profesores en nada afectou áácacaíída de Mda de Móónica (pois de estar presentes estarnica (pois de estar presentes estaríían fora da pista).an fora da pista). 2. Trato que 2. Trato que se lle dispensou a Mse lle dispensou a Móónica logo da lesinica logo da lesióónn: A: Aíínda que aqunda que aquíí os profesores deberos profesores deberíían ter an ter chamado chamado áá familia e trasladado a Mfamilia e trasladado a Móónica en coche ou taxi (non sabnica en coche ou taxi (non sabíían da fractura) an da fractura) de acordo co informe mde acordo co informe méédico dito actuar non produxo un significativo dico dito actuar non produxo un significativo desprazamento da fractura (desprazamento da fractura (que SORTEque SORTE¡¡¡¡¡¡) polo que esta actuaci) polo que esta actuacióón foi irrelevante a n foi irrelevante a efectos de agravaciefectos de agravacióón da lesin da lesióón.n.

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

�� 4.3. SENTENCIA. Lesiones en clase de educaci4.3. SENTENCIA. Lesiones en clase de educacióón fn fíísica al saltar y caer sobre otro sica al saltar y caer sobre otro compacompaññero que todavero que todavíía no se haba no se habíía retirado de la misma.a retirado de la misma.

. RESUME DOS FEITOS:. RESUME DOS FEITOS: ““un alumno realizun alumno realizóó el ejercicio de gimnasia el ejercicio de gimnasia cayendo sobre la colchoneta donde estaba la compacayendo sobre la colchoneta donde estaba la compaññera, al haber saltado sin era, al haber saltado sin esperar que la anterior saliera del lugaresperar que la anterior saliera del lugar””... ASPECTOS DE INTERESE:. ASPECTOS DE INTERESE:

11ºº A demanda presA demanda presééntase contra o profesor (non actuar coa dilixencia debida) ntase contra o profesor (non actuar coa dilixencia debida) e contra o centro por culpa in eligendo, todo con base no artigoe contra o centro por culpa in eligendo, todo con base no artigo 1903 do CC.1903 do CC.

22ºº A Audiencia provincial entende que: Os feitos ocurridos son conA Audiencia provincial entende que: Os feitos ocurridos son consecuencia secuencia do actuar do profesor pois o desenvolvemento do exercicio de ximdo actuar do profesor pois o desenvolvemento do exercicio de ximnasia na forma nasia na forma exposta revela un defecto de organizaciexposta revela un defecto de organizacióón e control consistente en impedir que un n e control consistente en impedir que un alumno salte alumno salte áá colchoneta sen esperar colchoneta sen esperar áá sasaíída do precedente. da do precedente. AAíínda asnda asíí absabsóólvese lvese ao profesor porque ao profesor porque ““De manera que la responsabilidad por culpa o De manera que la responsabilidad por culpa o negligencia es exigible directamente snegligencia es exigible directamente sóólo al centro docente y no al profesor. lo al centro docente y no al profesor. La responsabilidad del profesor debe ser considerada a travLa responsabilidad del profesor debe ser considerada a travéés de la accis de la accióón de n de repeticirepeticióón del art. 1.904 C.Civil cuando haya incurrido en dolo o culpa gn del art. 1.904 C.Civil cuando haya incurrido en dolo o culpa graverave””..

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

�� 4.4 SENTENCIA 4.4 SENTENCIA Alumno lesionado tras colgarse en porterAlumno lesionado tras colgarse en porteríía de fa de fúútbol sala no anclada.tbol sala no anclada.

. RESUME DOS FEITOS:. RESUME DOS FEITOS: ““un alumno no inicio dun partido cun alumno no inicio dun partido cóólgase da porterlgase da porteríía e esta a e esta ccááelle enriba producelle enriba producííndolle importantes lesindolle importantes lesióónsns””... ASPECTOS DE INTERESE:. ASPECTOS DE INTERESE:

11ºº A demanda presA demanda presééntase contra o centro (non actuar coa dilixencia debida) e conntase contra o centro (non actuar coa dilixencia debida) e contra a tra a compacompañíñía aseguradora, artigos 1902a aseguradora, artigos 1902--1903 do CC.1903 do CC.

22ºº A Audiencia provincial entende que:A Audiencia provincial entende que:””En estos casos ha de tener lugar la inversiEn estos casos ha de tener lugar la inversióón de n de la carga de la prueba, que obligaba a la recurrente a demostrar la carga de la prueba, que obligaba a la recurrente a demostrar que en la produccique en la produccióón del n del accidente de autos no habaccidente de autos no habíía tenido ninguna actuacia tenido ninguna actuacióón negligente o imprudencial, al haber n negligente o imprudencial, al haber obrado con la mayor y mobrado con la mayor y máás atenta diligencia y prudencia, o que el suceso se debis atenta diligencia y prudencia, o que el suceso se debióó a caso a caso fortuito, fuerza mayor o lo produjo el exclusivo actuar imprudenfortuito, fuerza mayor o lo produjo el exclusivo actuar imprudencial de la vcial de la vííctima.ctima.

Existe culpa necesaria para la aplicaciExiste culpa necesaria para la aplicacióón del artn del artíículo a la entidad propietaria por su culo a la entidad propietaria por su negligencia en la instalacinegligencia en la instalacióón sin anclaje de la porteria, que, permitirn sin anclaje de la porteria, que, permitiríía la previsible movilidad de a la previsible movilidad de la misma; al margen de la valoracila misma; al margen de la valoracióón a efectos de compensacin a efectos de compensacióón de culpas del comportamiento n de culpas del comportamiento de la vde la vííctima.ctima. Respecto da Aseguradora Respecto da Aseguradora ““que no estando acreditado que la entidad que no estando acreditado que la entidad CATALANA DE OCCIDENTE S.A. tenga concertada con la codemandada CCATALANA DE OCCIDENTE S.A. tenga concertada con la codemandada COFASA pOFASA póóliza liza alguna de responsabilidad civil, y salguna de responsabilidad civil, y síí, por el contrario, p, por el contrario, póóliza de accidentes, resulta inaplicable el liza de accidentes, resulta inaplicable el artartíículo 76 de la Ley de Contrato de Seguro para fundar una responsaculo 76 de la Ley de Contrato de Seguro para fundar una responsabilidad, que queda fuera bilidad, que queda fuera de la cobertura del seguro concertado, razde la cobertura del seguro concertado, razóón por la que procede en cuanto a esta entidad n por la que procede en cuanto a esta entidad mantener el pronunciamiento absolutorio de la instanciamantener el pronunciamiento absolutorio de la instancia””..

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

�� 4.5 SENTENCIA. 4.5 SENTENCIA. Alumno lesionado en patio por chocar contra canasta.Alumno lesionado en patio por chocar contra canasta.

. RESUME DOS FEITOS: . RESUME DOS FEITOS: ““RocRocíío, que entonces contaba con la edad de 11 ao, que entonces contaba con la edad de 11 añños de os de edad, sufriedad, sufrióó importantes lesiones durante el horario de recreo, cuando, jugaimportantes lesiones durante el horario de recreo, cuando, jugando con ndo con sus compasus compaññeros a perseguirse los unos a los otros en el patio, cayeros a perseguirse los unos a los otros en el patio, cayóó hacia atrhacia atráás sobre la s sobre la base de la canasta de baloncesto, que se encontraba un poco retibase de la canasta de baloncesto, que se encontraba un poco retirada hacia la valla de rada hacia la valla de cierre del patio; a pesar de que el recreo estaba vigilado por ccierre del patio; a pesar de que el recreo estaba vigilado por cinco profesores, aunque inco profesores, aunque ninguno vio la caninguno vio la caíída.da.. ASPECTOS DE INTERESE:. ASPECTOS DE INTERESE:

11ºº A demanda presA demanda presééntase contra o centro e a compantase contra o centro e a compañíñía de seguros por falla de dilixencia a de seguros por falla de dilixencia debida ao non minorar o risco dunhas canastas sen forrar no patidebida ao non minorar o risco dunhas canastas sen forrar no patio de recreo onde xogan os o de recreo onde xogan os rapaces. Basrapaces. Basééase na existencia do dano e da responsabilidade obxectiva afirmaase na existencia do dano e da responsabilidade obxectiva afirmada no art.1902 da no art.1902 CC e a suCC e a suáá extensiextensióón no 1903.n no 1903.

22ºº A Audiencia provincial entende que: A entidade demandada debe pA Audiencia provincial entende que: A entidade demandada debe probar (presuncirobar (presuncióón n de culpabilidade) que adptou as mediads necesarias para evitar ode culpabilidade) que adptou as mediads necesarias para evitar o sinistro, o que non aconteceu sinistro, o que non aconteceu porque Rocporque Rocíío se lesionou, omito se lesionou, omitííndose as debidas precaucindose as debidas precaucióóns na organizacins na organizacióón do centro e do n do centro e do recreo: recreo: ““con la permanencia de las canastas de baloncesto en el mismo lugcon la permanencia de las canastas de baloncesto en el mismo lugar donde los niar donde los niñños os juegan y se esparcen, sin que las contrabases de las canastas dejuegan y se esparcen, sin que las contrabases de las canastas de baloncesto estuviesen provistas baloncesto estuviesen provistas de las medidas protectoras adecuadas y suficientes de las medidas protectoras adecuadas y suficientes -- por ejemplo, almohadilladopor ejemplo, almohadillado-- a aquellos a aquellos fines, lo que hubiera garantizado que los nifines, lo que hubiera garantizado que los niñños jugasen junto a las mismas, confirmos jugasen junto a las mismas, confirmáándose la ndose la sentencia apelada.sentencia apelada.”” Ademais considera que a idade fai que a alumna non tivera Ademais considera que a idade fai que a alumna non tivera consciencia clara do perigo, xogar consciencia clara do perigo, xogar áá pilla pilla éé unha actividade inocua se non hai obstunha actividade inocua se non hai obstááculos ou culos ou materiais perigosos, que separar para un lateral a canasta materiais perigosos, que separar para un lateral a canasta éé unha prevenciunha prevencióón insuficiente porque n insuficiente porque seguseguíía permitindo aos rapaces estar e xogar ao seu cara permitindo aos rapaces estar e xogar ao seu caróón.n.

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

�� 4.6 extracto de SENTENCIA4.6 extracto de SENTENCIA. . O TS entra no fondo logo de resolver casaciO TS entra no fondo logo de resolver casacióón respecto da n respecto da xurisdiccixurisdiccióón competente (ano 1988, anterior a lexislacin competente (ano 1988, anterior a lexislacióón 1991 y LPAC 1992). Actividades n 1991 y LPAC 1992). Actividades ximnximnáásticas, lesisticas, lesióóns graves de alumna que realiza salto sobre trampolns graves de alumna que realiza salto sobre trampolíín.n.

. . RESUME DOS FEITOS:RESUME DOS FEITOS:”” En la maEn la maññana del 13 de enero de 1988, Pedro L. U., nacido el 19 de ana del 13 de enero de 1988, Pedro L. U., nacido el 19 de abril de 1973, alumno de 1abril de 1973, alumno de 1ºº de BUP del Instituto Mixto de Bachillerato de Fuengirola, cuyo de BUP del Instituto Mixto de Bachillerato de Fuengirola, cuyo director era don Josdirector era don Joséé Luis O. G., con ocasiLuis O. G., con ocasióón de hallarse en clase de educacin de hallarse en clase de educacióón fn fíísica, bajo la sica, bajo la direccidireccióón de la profesora de la asignatura don de la profesora de la asignatura doñña Mara Maríía de la Vega G. P., al realizar uno de los a de la Vega G. P., al realizar uno de los ejercicios de salto que tenejercicios de salto que teníían lugar sobre un trampolan lugar sobre un trampolíín eln eláástico, y que consiststico, y que consistíía en efectuar una a en efectuar una breve carrera de ocho metros aproximadamente, para a continuacibreve carrera de ocho metros aproximadamente, para a continuacióón tomar impulso sobre el n tomar impulso sobre el trampoltrampolíín y botar en posicin y botar en posicióón vertical sobre una colchoneta, como consecuencia de producirsen vertical sobre una colchoneta, como consecuencia de producirseun desequilibrio en el aire, cayun desequilibrio en el aire, cayóó mal y se golpemal y se golpeóó con la barbilla contra dicha colchoneta, lo que le con la barbilla contra dicha colchoneta, lo que le causcausóó graves lesiones y secuelas calificadas como de gran invalidezgraves lesiones y secuelas calificadas como de gran invalidez””... ASPECTOS DE INTERESE:. ASPECTOS DE INTERESE:

11ºº A demanda presA demanda presééntase contra a profesora, o director, o titular do centro (Consentase contra a profesora, o director, o titular do centro (Consellerlleríía) e a a) e a CompaCompañíñía de Seguros, por falla da dilixencia debida da profesora, do dia de Seguros, por falla da dilixencia debida da profesora, do director por culpa in vigilando rector por culpa in vigilando e do centro e seguro como responsabeis cive do centro e seguro como responsabeis civíís directos. Bass directos. Basééase na existencia do dano e da ase na existencia do dano e da responsabilidade obxectiva afirmada no art.1902 CC e a suresponsabilidade obxectiva afirmada no art.1902 CC e a suáá extensiextensióón no 1903.n no 1903.

22ºº O Tribunal Supremo entende de xeito contundente que: O Tribunal Supremo entende de xeito contundente que: ““la produccila produccióón del accidente se n del accidente se debidebióó a no haberse observado por la profesora que ordenaba y diriga no haberse observado por la profesora que ordenaba y dirigíía el ejercicio la diligencia media a el ejercicio la diligencia media que le era exigible, dado que no adoptque le era exigible, dado que no adoptóó las medidas de precaucilas medidas de precaucióón y seguridad que la prudencia n y seguridad que la prudencia imponimponíía en atencia en atencióón a un riesgo previsible en relacin a un riesgo previsible en relacióón con la naturaleza de la actividad y las demn con la naturaleza de la actividad y las demáás s circunstancias concurrentes, obrando con evidente descuido y exccircunstancias concurrentes, obrando con evidente descuido y exceso de confianza, sin dar la debida eso de confianza, sin dar la debida consideraciconsideracióón al peligro que entran al peligro que entraññaba la clase de educaciaba la clase de educacióón fn fíísica que habsica que habíía mandado efectuar a los a mandado efectuar a los alumnos, riesgo que por su preparacialumnos, riesgo que por su preparacióón y titulacin y titulacióón no le era ajeno..n no le era ajeno..

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

�� Entre las circunstancias aludidas cabe reseEntre las circunstancias aludidas cabe reseññar: ar: la edad de los alumnosla edad de los alumnos; ; el tipo de el tipo de aparatoaparato, que entra, que entraññaba, no una excesiva, pero saba, no una excesiva, pero síí una cierta peligrosidad; una cierta peligrosidad; la la dificultad del ejerciciodificultad del ejercicio, harto patente y que adem, harto patente y que ademáás se revela por las cas se revela por las caíídas das producidas y el temor de aquproducidas y el temor de aquééllos a realizar el salto; llos a realizar el salto; la falta de tla falta de téécnicacnica en la en la realizacirealizacióón del ejercicio, el que habrn del ejercicio, el que habríía requerido una a requerido una mayor y lenta preparacimayor y lenta preparacióónn, sin , sin que sea suficiente una mera explicacique sea suficiente una mera explicacióón verbal; la n verbal; la presipresióón an aññadidaadida que pesaba sobre que pesaba sobre los alumnos que temlos alumnos que temíían no an no aprobar la asignaturaaprobar la asignatura si no lograban, o al menos si no lograban, o al menos intentaban el ejercicio, y intentaban el ejercicio, y sobre todo, hay que resaltarlo, el no haber estado la sobre todo, hay que resaltarlo, el no haber estado la profesora mprofesora máás cerca al lugars cerca al lugar del salto, o de la cadel salto, o de la caíída, bien personalmente o por da, bien personalmente o por medio de personas expertas que le auxiliaren medio de personas expertas que le auxiliaren para el caso de producirse el para el caso de producirse el desequilibrio, pues desequilibrio, pues ééste era previsibleste era previsible, incluso por la causa de pisar mal el , incluso por la causa de pisar mal el trampoltrampolíín, algo posible dadas las circunstancias expuestas, y todo ello n, algo posible dadas las circunstancias expuestas, y todo ello con mcon máás razs razóón n todavtodavíía si se tiene en cuenta que era el primer da si se tiene en cuenta que era el primer díía (la primera clase) en que los a (la primera clase) en que los alumnos del grupo actuante realizaban el ejercicioalumnos del grupo actuante realizaban el ejercicio””. .

�� . . ““Lo verdaderamente trascendente es que la profesora, que obviamenLo verdaderamente trascendente es que la profesora, que obviamente conocte conocíía el a el riesgo concreto del aparato, no acturiesgo concreto del aparato, no actuóó con arreglo a la diligencia que le era exigible, con arreglo a la diligencia que le era exigible, sin que quepa descargar en el director del Colegio una especie dsin que quepa descargar en el director del Colegio una especie de responsabilidad e responsabilidad gengenéérica por todo lo que ocurre en el mismorica por todo lo que ocurre en el mismo””. Asemade, declara a responsabilidade . Asemade, declara a responsabilidade directa da Administracidirecta da Administracióón e da Aseguradora (120 milln e da Aseguradora (120 millóóns de pesetas mns de pesetas mááis intereses).is intereses).

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

5. SUXESTI5. SUXESTIÓÓNSNSComo profesionais da educaciComo profesionais da educacióón fn fíísica e do deporte traballamos a cotsica e do deporte traballamos a cotíío nuns espacios e cuns materiais que poden o nuns espacios e cuns materiais que poden aumentar o risco intraumentar o risco intríínseco da nosa actividade diaria polo que nseco da nosa actividade diaria polo que éé preciso actuar preciso actuar ““coa dilixencia debidacoa dilixencia debida””, , ““coa cautela e coa cautela e previsiprevisióón median media””, , ““tendo en conta o deber de coidado que nos tendo en conta o deber de coidado que nos éé esixibleesixible”” para aspara asíí evitar situacievitar situacióóns das que se poda ns das que se poda derivar algderivar algúún tipo de responsabilidade que conleve un menoscabo no noso pan tipo de responsabilidade que conleve un menoscabo no noso patrimonio e, o que trimonio e, o que éé peor, na nosa persoa.peor, na nosa persoa.Para tratar de reducir os focos de perigo socialmente aceptabeisPara tratar de reducir os focos de perigo socialmente aceptabeis na nosa profesina nosa profesióón debern deberííamos ter en conta, como amos ter en conta, como mmíínimo, as seguintes premisas:nimo, as seguintes premisas:

�� InstalaciInstalacióóns deportivas: ns deportivas: Antes de iniciar a temporada ou o curso debemos revisar as Antes de iniciar a temporada ou o curso debemos revisar as intalaciintalacióóns e os obxectos fixos ou mns e os obxectos fixos ou móóviles que formen parte da mesma. Se estas se atopasen viles que formen parte da mesma. Se estas se atopasen en mal estado deberemos informar inmediatamente ao director do cen mal estado deberemos informar inmediatamente ao director do centro ou da instalacientro ou da instalacióón, n, facendo unha relacifacendo unha relacióón detallada e entregn detallada e entregáándolla por escrito (aconsello nos devolvan copia ndolla por escrito (aconsello nos devolvan copia sellada). O responsable do centro ou instalacisellada). O responsable do centro ou instalacióón debern deberáá popoññelo en coelo en coññecemento do ecemento do departamento correspondente ou do titular da mesma. Se cando ndepartamento correspondente ou do titular da mesma. Se cando nóós tes teññamos que utilizar a amos que utilizar a instalaciinstalacióón ou o material, estes continn ou o material, estes continúúan en estado de perigo deberemos evitar o seu uso; a an en estado de perigo deberemos evitar o seu uso; a SEGURIDADE do alumnado ou das persoas que estSEGURIDADE do alumnado ou das persoas que estáán baixo a nosa responsabilidade debe n baixo a nosa responsabilidade debe ser o noso obxectivo prioritario.ser o noso obxectivo prioritario.

�� O uso de materias con risco engadido:O uso de materias con risco engadido: Debemos ser conscientes de que hai un tipo de Debemos ser conscientes de que hai un tipo de materiais que utilizamos no noso traballo que supomateriais que utilizamos no noso traballo que supoññen en si mesmos un risco que a sociedade en en si mesmos un risco que a sociedade acepta sempre que a sacepta sempre que a súúa utilizacia utilizacióón entre dentro de parn entre dentro de paráámetros normais, asmetros normais, asíí as espaldeiras, os as espaldeiras, os trampoltrampolííns, os aparatos ximnns, os aparatos ximnáásticos, as sogas para rubirsticos, as sogas para rubir…… requiren unha atencirequiren unha atencióón especial por n especial por parte do profesional, en primeiro lugar que o seu estado sexa o parte do profesional, en primeiro lugar que o seu estado sexa o correcto (perfecta suxeccicorrecto (perfecta suxeccióón n ááparede, parede, ……) e logo iniciar sempre aos alumnos na FAMILIARIZACI) e logo iniciar sempre aos alumnos na FAMILIARIZACIÓÓN COS MESMOS, N COS MESMOS, facendo posteriormente a secuenciacifacendo posteriormente a secuenciacióón de actividades (PROGRESIn de actividades (PROGRESIÓÓNS) axeitada ata NS) axeitada ata rematar cos exercicios mrematar cos exercicios mááis complexos sempre coa presencia inmediata e cercana do profesois complexos sempre coa presencia inmediata e cercana do profesor r ou tou téécnico.cnico.

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

�� A planificaciA planificacióón da actividade diaria: n da actividade diaria: Ademais da programaciAdemais da programacióón anual da nosa actividade n anual da nosa actividade (obxectivos, contidos(obxectivos, contidos……) debemos decidir espec) debemos decidir especííficamente que actividades son as que ficamente que actividades son as que cremos mcremos mááis convintes para que acaden os obxectivos previstos. is convintes para que acaden os obxectivos previstos. Da elecciDa eleccióón de ditas n de ditas actividades somos os actividades somos os úúnicos e exclusivos responsablesnicos e exclusivos responsables polo que deberemos buscar polo que deberemos buscar sempre aquelas que suposempre aquelas que supoññan un risco menor e que estean adaptadas an un risco menor e que estean adaptadas áás idades dos menores. s idades dos menores. E se somos conscientes de que a actividade que imos propor pode E se somos conscientes de que a actividade que imos propor pode conlevar un aumento conlevar un aumento do risco deberemos planificar as medidas que podemos adoptar pado risco deberemos planificar as medidas que podemos adoptar para minoralo o mra minoralo o mááximo ximo posible (axuda do profesor, axuda de compaposible (axuda do profesor, axuda de compaññeiros previamente adestrados nestas axudas, eiros previamente adestrados nestas axudas, utilizaciutilizacióón de exercicios intermedios que impidan chegar ao complexo se non de exercicios intermedios que impidan chegar ao complexo se non se fan n se fan perfectamente, acolchar as zonas de previsible caperfectamente, acolchar as zonas de previsible caíídada……). ). No caso de actividades No caso de actividades extraescolaresextraescolares organizadas por norganizadas por nóós ou por outra institucis ou por outra institucióón e na que nn e na que nóós participemos s participemos debemos requerir sempre autorizacidebemos requerir sempre autorizacióón asinada polos pais, comprobar que existen n asinada polos pais, comprobar que existen monitores especializados na actividade a desenvolver e que non emonitores especializados na actividade a desenvolver e que non existe ningxiste ningúún risco a n risco a maiores que o da propia actividade libremente aceptada polos paimaiores que o da propia actividade libremente aceptada polos pais do menor.s do menor. A A organizaciorganizacióón e control da actividaden e control da actividade éé unha responsabilidade exclusiva e os tribununha responsabilidade exclusiva e os tribunááis is soen utilizar este elemento como base de imputacisoen utilizar este elemento como base de imputacióón de responsabilidade (non saltar enriba n de responsabilidade (non saltar enriba doutro alumno porque non lle demos tempo a retirarse, non permitdoutro alumno porque non lle demos tempo a retirarse, non permitir que collan material ir que collan material perigosoperigoso……).).

�� A comunicaciA comunicacióón:n: O noso actuar co menor en ningO noso actuar co menor en ningúún caso debe supor un aumento da sn caso debe supor un aumento da súúa a presipresióón n áá hora de afrontar a actividade, deberemos sempre dirixirnos a elhora de afrontar a actividade, deberemos sempre dirixirnos a eles con respeto e es con respeto e proporcionproporcionáándolles alternativas para que podan superar o medo. Se ao final ndolles alternativas para que podan superar o medo. Se ao final non poden non poden afrontar o exercicio iso quedarafrontar o exercicio iso quedaráá reflictido na sreflictido na súúa correspondente valoracia correspondente valoracióón, pero nunca n, pero nunca debemos forzalo baixo a ameaza do suspenso. Obviamente suspenderdebemos forzalo baixo a ameaza do suspenso. Obviamente suspenderáá se non cumpre os se non cumpre os criterios de avaliacicriterios de avaliacióón programados mais iso non pode supor unha obriga na realizacin programados mais iso non pode supor unha obriga na realizacióón n dun exercicio que se remata en lesidun exercicio que se remata en lesióón pode acarrearnos certa responsabilidade.n pode acarrearnos certa responsabilidade.

A RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRA RESPONSABILIDADE PENAL, CIVIL E PATRIMONIAL DERIVADA DA PRÁÁCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTESCTICA DEPORTIVA EN CENTROS DOCENTES

�� Produciuse unha lesiProduciuse unha lesióón:n: Neste caso tamNeste caso taméén debemos actuar coa intencin debemos actuar coa intencióón de minorar os n de minorar os posibeis danos derivados da lesiposibeis danos derivados da lesióón. Se estivesemos nun centro educativo deberemos seguir n. Se estivesemos nun centro educativo deberemos seguir o protocolo que a tal efecto teo protocolo que a tal efecto teññan aprobado. De non existiren protocolo poderan aprobado. De non existiren protocolo poderííamos: amos: primeiro falar co lesionado, atender primeiro falar co lesionado, atender áás ss súúas queixas e sen non as queixas e sen non éé posible que se desprace, posible que se desprace, ordenar a un compaordenar a un compaññeiro que avise a algueiro que avise a alguéén do equipo directivo ou de garda, NON n do equipo directivo ou de garda, NON ÉÉaconsellable abandonar ao menor ni ao resto de compaaconsellable abandonar ao menor ni ao resto de compaññeiros ageiros agáás Forza Maior. Pasars Forza Maior. Pasarííamos amos despois a chamar despois a chamar áá familia comunicfamilia comunicáándolle o acontecido e pedndolle o acontecido e pedííndolle que se acheguen ao ndolle que se acheguen ao centro, se a lesicentro, se a lesióón non require urxencia inmediata, ou que acudan ao centro mn non require urxencia inmediata, ou que acudan ao centro méédico porque dico porque algualguéén do centro xa se dirixe co alumno (preferiblemente nun taxi). n do centro xa se dirixe co alumno (preferiblemente nun taxi). Se os pais non fosen Se os pais non fosen localizados deberlocalizados deberáá acudirse co alumno a un centro macudirse co alumno a un centro méédico e continuar chamando dico e continuar chamando áá familia familia .En calquera caso, non deber.En calquera caso, non deberííamos subministrar ningamos subministrar ningúún tipo de medicina nin asumir n tipo de medicina nin asumir funcifuncióóns que non nos son propias agns que non nos son propias agáás que tes que teññamos coamos coññecmentos para practicar ecmentos para practicar protocolos de urxencia vital (RCP ou outras tprotocolos de urxencia vital (RCP ou outras téécnicas). cnicas).

�� Elementos que os tribunais soen ter en conta nas sElementos que os tribunais soen ter en conta nas súúas resolucias resolucióóns: ns: A organizaciA organizacióón e n e o control da actividade, a idade do lesionado, os materiais utilo control da actividade, a idade do lesionado, os materiais utilizados, as indicaciizados, as indicacióóns e ns e explicaciexplicacióóns previas, a progresins previas, a progresióón nos exercicios, a ausencia do profesional, a cercann nos exercicios, a ausencia do profesional, a cercaníía do a do profesor ou monitor en actividades de risco, a condiciprofesor ou monitor en actividades de risco, a condicióón fn fíísica (sasica (saúúde) do menor, a preside) do menor, a presióón n áá que se somete ao menor, as habilidades previas, a falla de autoque se somete ao menor, as habilidades previas, a falla de autorizacirizacióón, a falla de personal n, a falla de personal cualificado para impartir a actividade, a ausencia de proteccicualificado para impartir a actividade, a ausencia de proteccióón en columnas, canastrasn en columnas, canastras……TamTaméén distinguen claramente entre actividades fn distinguen claramente entre actividades fíísicas educativas no que a dilixencia debe sicas educativas no que a dilixencia debe ser maior de actividades deportivas competitivas ou de risco ondser maior de actividades deportivas competitivas ou de risco onde, ae, aíínda que con nda que con limitacilimitacióóns, acuden ns, acuden áá teorteoríía do risco ou do risco compartido dada a asuncia do risco ou do risco compartido dada a asuncióón voluntaria do n voluntaria do risco por parte do participante.risco por parte do participante.