A UNED Sénior, unha armacontra o esquecemento rural

A UNED Sénior de Xestoso, con Luis Ángel Rodríguez Patiño á cabeza, é unha das institu-cións educativas de referencia na chaira, en Galicia e en España, xa que é a que ten un maiornúmero de alumnos maiores de 55 anos de todo o estado. Sen embargo, a súa importancia vaimais alá dunha mera cifra, senón que se constitúe como unha ferramenta ao servizo da reva-lorización do mundo rural e da xente maior. Páxs. 20-22.

nº 81 setembro 2010

0,30 €

“Queremos que a obra de

Manuel María sexa coñecida”Alberto Ansede é o presidente da Fundación Manuel

María. Esta institución, xunto coa área de Cultura da

Deputación de Lugo, dirixida por Antón Bao, son os

principais impulsores do proxecto da Casa Museo

de Manuel María, que se convertirá nun centro in-

dispensable para achegar a obra do poeta de Outeiro

de Rei a toda Galicia. Páx. 28.

O tenis vilalbés baixo o prisma

de Juan José Pereiro

O presidente do Club de Tenis de Vilalba, Juan José

Pereiro, coñece ben ás claras a realidade deportiva

da vila da Terra Chá, xa que foi un dos principais

impulsores do baloncesto, xogou no Rácing e, desde

hai uns anos, dirixe o devir dunha das institucións

atléticas con mais prestixio entre os clubes da bisba-

rra. Páx. 23.

Cristina Mariño fala da

Escola de Teatro de VilalbaA Escola Municipal de Teatro de Vilalba cumprirá

no curso 2010-2011 o seu quinto ano como parte do

universo cultural da capital da chaira e da comarca.

Co obxectivo de continuar crecendo, a súa directora,

Cristina Mariño, fixo balance do seu primeiro ano

no posto e adiantou as liñas que se seguirán de cara

ao ano que comeza. Páx 25.

2 colaboraciónssetembro 10

Neste artigo imos a

contar tres dos casos mais

curiosos e asombrosos que

se sucederon ao longo de

toda a historia criminal.

Asuntos que pola súa forma

de resolución ou ben polas

circunstancias tan asombro-

sas que rodearon ao feito,

fan que quedasen recollidas

nos anais da Criminoloxía.

Para o primeiro

feito ao que nos imos a re-

ferir temos que remontar-

nos ao século XIII da nosa

era. Aparece recollido nun

Manual de Medicina Legal dese século

e comenta o caso dun homicidio.

Nun pequeno poboado de China apare-

ceu morto un labrador. O home fora de-

golado e polas feridas sóubose que fora

cunha fouce, punto relevante para a re-

solución do crime.

Para resolver o caso, o xefe do pobo-

ado chinés fixo que se reunisen todos

os veciños da zona que puidesen ato-

parse relacionados co morto e, sobre

todo, daqueles que posuísen unha

fouce. Pedíronlles que depositasen

todas as súas fouces no chan, ao aire

libre.

Ao pouco tempo un grupo de

moscas comezaron a proxectarse sobre

unha das fouces que había no lugar, si-

nalando así o instrumento co que se co-

meteu o delito e, por ende, apuntando

directamente ao asasino.

Esta anécdota é un caso no

que a “entomoloxía forense” (estuda os

insectos que se atopan sobre os cadá-

veres achegando información útil nas

investigacións de carácter policial ou

xudicial) actuou de forma clara. As

moscas séntese atraídas pola sangue

que quedara adherida á arma do crime,

xa que detectan os restos de sangue

aínda que para o ollo humano non

sexan visibles, como sucedeu no relato

que nos ocupa.

Así e dunha forma moi orixi-

nal para a época, descubriuse ao crimi-

nal do asasinato do labrador e puido

restablecerse a xustiza grazas a uns pe-

quenos dípteros que acudiron en masa

até o criminal.

Agora imos a continuar cun

feito que sucedeu nunha data recente,

concretamente en xuño deste mesmo

ano, 2010; e grazas ás novas tecnolo-

xías.

A historia comeza en Holanda,

cando a un mozo de 14 años estaba a

dar un paseo coa súa bicicleta por unha

das rúas da súa cidade. Nun momento

dado, foi asaltado por dous homes, que

o retiveron, roubáronlle todo o diñeiro

que levaba consigo e o seu teléfono

móbil.

Unha vez que ao mozo lle

pasou o susto, acudiu a unha comisaría

da policía para pór unha denuncia e

deu unha descrición dos dous atracado-

res e relatoulles que sucedera.

Pasou o tempo e non había no-

ticias do paradoiro dos dous delincuen-

tes. Ao cabo duns seis meses, o mesmo

mozo estaba a xogar coa aplicación de

Google Street View. e cando estaba a

pasar pola rúa na que foi atracado viuse

a si mesmo, montando na súa bicicleta,

e xusto detrás de el aos dous homes

que o roubaron.

Volveu á comisaría coa foto

que imprimira. Hai que sinalar que a

aplicación de Google difumina os ros-

tros das persoas e as matrículas debido

ás políticas de protección de datos e de

privacidade, polo que a policía holan-

desa tivo que presentar unha solicitude

a Google para conseguir a foto sen di-

fuminar, obtendo así a imaxe orixinal.

O resultado: a detención de

dous irmáns como autores do roubo ao

adolescente. E como dixo un policía

que actuou neste feito: “a foto pode ser

de vital importancia para resolver un

crime”.

Finalmente imos a ir ao ter-

ceiro caso. Un feito que parece máis un

guión de película que un feito baseado

nunha historia real.

Todo comeza o 10 de decem-

bro do ano 2000,

cando un cadáver coas

mans atadas apareceu

flotando nun río de

Polonia. O asasino

tensara unha soga

entre o lazo que rode-

aba o pescozo e es-

trangulaba á vítima e

as bonecas que tiña

atadas ás costas. In-

vestigouse durante

tres anos o crime, pero

a policía non atopou

ningunha pista que

apuntara a algún cul-

pable.

Ao cabo de tres anos un escri-

tor, Krystian Bala, escribe un libro ti-

tulado “Amok”, onde describe con

total minuciosidade un asasinato das

mesmas características que é o que da

inicio a este terceiro relato.

Pero non por iso vaise a deter

a unha persoa, sen mais probas que

unha novela; pero sucedía tamén que o

home que asasinaran estivera relacio-

nado coa ex – muller do escritor. Entón

foi detido, aínda que a investigación

continuou xa que o xuíz non permitía

que fose acusado sen máis evidencias.

A policía seguiu investigando

e por fin puido deterlle no ano 2006,

sendo xulgado por un caso de asasinato

que lle levou ao cárcere durante máis

de 25 años.

Neste caso, ¿qué puido facer

que un home que matou a un seme-

llante, escribise con todo detalle o seu

crime?. Un ego inmenso, pensaba que

podía enganar a todo o mundo… Quizá

nunca o saibamos, pero do que si po-

demos estar seguros é que a xustiza de

novo foi firme e efectiva.

o recuncho do criminólogo

Pablo Filgueiras e Aranzazu Rodilla.

Expertos en Seguridade e Criminólogos

CASOS CURIOSOS DA HISTORIA DACRIMINOLOXÍA

Ao Presidente fran-

cés abróllanlle seguido o auto-

ritarismo e cesarismo que

definen de seu a súa persona-

lidade política. Despois da pe-

regrina idea do “patriotismo

industrial”, que obrigaría a

todos os fabricantes a usar

unha determinada porcentaxe

de produtos feitos na Francia

(idea que rematará no limbo,

por vulnerar abertamente as li-

berdades de circulación de

mercadorías e servizos que

rexen na Unión Europea),

agora puxo en execución a ex-

pulsión dos ciganos romaneses

e búlgaros.

A minoría cigana

ou romaní desfruta nestes Es-

tados da súa cidadanía búlgara

ou romanesa e, xa que logo, da

cidadanía da Unión Europea.

Sofren, canda todos os seus

concidadáns, determinadas

restricións á libre circulación

de traballadores por parte de

varios Estados da Unión Euro-

pea, entre eles Francia, até

2012, ampliábeis ao 2014. A

partires deste ano desfrutarán

de liberdade total para circular

por todo o territorio da Unión

e, xa que logo, para vivir ou

traballar en calquera dos seus

territorios.

Entón, se o futuro

nos vai esixir a plena integra-

ción destes cidadáns euro-

peos, ¿qué tenta Sarkozy con

esta caste de medidas? En pri-

meiro lugar reivindicar un

papel protagonista que o pro-

ceso europeo e as propias

competencias do primeiro mi-

nistro e do Goberno francés li-

mitan en boa medida. En

segundo lugar tentar frear o

seu imparábel devalo nas en-

quisas de intención de voto,

que anuncian a moi probábel

derrota do Presidente francés

fronte calquera dos posíbeis

candidatos que o centro-es-

querda lle poida pór diante. E

tamén, percura recuperar a

imaxe de home de ferro, ga-

rantía da orde republicana.

Unha imaxe de marca que as

crises económicas e o desgaste

propio da exposición mediá-

tica da súa vida pública e pri-

vada levou por diante estes

anos.

De calquera xeito,

nunca tal ocorrira na Repú-

blica francesa, que case sem-

pre fixo honra á súa cualidade

de terra de asilo (o que non im-

pediu, no seu día, a dura repre-

sión dos nacionalismos corso,

bretón ou alsaciano).

Mais o que fai esta

medida racista verdadeira-

mente chocante é que fose de-

cretada polo fillo dun

inmigrante húngaro que, como

tantos outros europeos despois

da II Guerra Mundial, foi bus-

car o seu futuro aló onde

podía, facendo grande así,

tamén, á súa terra de acollida.

CADERNOS DA VIAXE

A DEMOCRACIA SEGUNDO SARKOZYXoán Antón Pérez Lema

3colaboracións setembro 10

A intolerancia dalghúns que se din cantantes xera unha desagradable polémica na

actuación dunha orquestra das festas de San Ramón de Vilalba Xavier Varela

XornaisAsí como agora está a

soster este xornal entre as manscoas páxinas abertas, detéñase unmomento e colla distancia sobre aescena: o que está a facer é un actonormal ou será unha anécdota quedentro de cen anos aparecerá foto-grafada e referida nunha enciclope-dia baixo o epígrafe “A prensadesapareceu a principios do séculoXXI”? O que terma mentres lee éun medio de comunicación capazou un artefacto de nostalxia?

Inactualizable ata a vin-deira edición, nada interactivo agásque decida escribir unha carta aodirector e en perpetuo deteriorodende que se lle provoca a primeiraengurra. Perante esta antigüidade,cabe preguntarse a quen lle interesarealmente que existan os xornais?Posiblemente, aos políticos, queaínda valoran máis colocar a súamensaxe na primeira do FinancialTimes que nun titular do telexornalde Telecinco. Seguramente aosanunciantes, para os que nunca re-sultan dabondo os espazos dende osque chegar aos clientes potenciais.Aos lectores? Sonche cada vezmenos, contan as estatísticas. Dousde tres non está mal. Pero semprese pode ir a peor. Debuxemos unhaescena máis tráxica: a quen lle in-teresa realmente que existan os xor-nais en galego? Ninguén levanta aman.

Un informe do Conselloda Cultura Galega revela que o 80por cento das noticias consumidasen Galicia chegan en idioma caste-lán. Media leva. Se a informaciónen galego tiña unha leiriña de seu,esta resulta cada vez máis pequena.Sucédense os colapsos dos mediosgalegofalantes, sen dúbida pormalos resultados económicos emala xestión, “leis do mercado”como se adoita dicir nos pésames.Porén, parecera que a prensa encastelán vai debaixo do brazo decada cidadán e iso tampouco é así.

O xornalismo sobreviveinstalado nun déficit económico ede autoestima: nin os que o promo-ven confían nel. Os xornais estánsobredimensionados para as súascapacidades. Teñen máis páxinasdas que o seus traballadores podenproducir, pero son as que precisanpara colocar máis anuncios. De re-sultas disto, non sempre se informa,as máis das veces transmítese o quealguén conta. Os feitos chéganllepeneirados a comenencia polo co-municador interesado ao xornalistaque nin tempo ten para erguerse doordenador da redacción. Énchensemáis páxinas, pero o que nelas seconta cada vez importa menos. Nonobstante, a rotativa segue xirando,e se sobrevive é porque o idealismodemocrático aínda coida que a ci-dadanía merece información,queira ou non mercala. Por iso,entre outros motivos espurios, aAdministración subvenciona aprensa. As razóns de por que prefiremáis páxinas en castelán que en ga-lego é algo que o Goberno non con-testa, e que a prensa que desaparecenon poderá explicar xa.

Manuel Álvarez Moreira

O exemplo do Kibutz israelíRecentemente visitei du-

rante doce días Israel, ese descoñe-cido país que adoitamos asociarcoa palabra conflito, principal-mente.

Propio deste territorio éo Kibutz –Kibutzin en plural-.Unha fórmula única de traballar aterra e que, considero eu, poderíaser un modelo a estudar en pro-fundidade, porque creo que as ca-racterísticas e sobre todo, osresultados, avalan este método deprodución agrícola.

¿Pero que son real-mente?. Moi resumido, o Kibutzé unha agrupación de persoas e fa-milias que traballan de forma co-lectiva. Baseada na axuda mútuae na propiedade conxunta dosbens, a igualdade e a cooperación,a traducción literal sería asenta-mento comunal, e a súa singulari-dade dedúcese da idea que “decada cal conforme ás súas posibi-lidades, a cada cal conforme ássúas necesidades”. As decisións tó-manse de xeito democrático easembleario.

Cen anos levan funcio-nando no estado de Israel. Actual-mente, en 273 Kibutzim espalladosó longo deste país cun tamaño unpouco inferior a Galicia viven 120mil persoas, un 16 por cento nonsuperan os dezaoito anos de idade–nos nosos pobos, esa porcentaxeé moi inferior e en constante des-censo-. A poboación dos Kibutzimvaría. Desde os trinta habitantes domáis pequeno ata os mil dous cen-tos do máis poboado.

O valor desta modali-dade xa hai que buscalo nos seusinicios, cun entorno sumamentehostil, caracterizado pola xeral po-

breza das terras a cultivar, condi-cións climáticas rigorosas, enfer-midades, así como a permanenteameza bélica á que se veu some-tido o Estado israelí desde a súa

creación en 1.948. Tales adversida-des só se podían afrontar cunha co-lonización de forma colectiva. Asaventuras individuais estaríancondenadas a un estrepitoso fra-caso.

A característica funda-mental do Kibutz versa en que oindividuo queda supeditado ó inte-rese xeral do grupo, da colectivi-dade. Evidentemente, o éxito destainiciativa radica na forte carga ide-olóxica, así como uns valores econviccións moi arraigados dosseus membros. Os Kibutzim evo-lucionaron neste século de vida.Pasaron por fases críticas, de enri-quecedores e polémicos debates eas inevitables adaptacións ósnovos tempos. O lema renovarseou morrer tivo que ser aplicado.Hoxe en día, o carácter agrariocontinúa, mais non somentes se

dedican a cultivar produtos ali-menticios e criar gando, senón quea súa economía diversificouse deforma espectacular. Novos secto-res teñen un considerable peso es-

pecífico, como oturismo ou a in-dustria. Incluso al-gúns deles –podesorprender desde anosa perspectiva-acreditan notableséxitos nas novastecnoloxías, nodesenvolvementode centros comer-ciais, na promo-ción inmobiliariaou en actividadesartísticas.

A produtivi-dade e satisfac-ción dos seus

membros é unha realidade. Os sa-larios, polo xeral, segundo estudos,non son inferiores ós 1300 €urosmensuais nun país co custe da vidasimilar ó español (¿cal é a mediade ingresos das familias do agrogalego?). Non é de estranar a in-fluencia na economía do Estado deIsrael. O 5,2 por cento do produtointerior bruto e o 9 por cento daprodución industrial –sinálese quenon chegan ó dous por cento dapoblación total do país- apórtanoos Kibutzim. As exportacións ó es-tranxeiro alcanzaron os 3.400 mi-llóns de €uros. Son propietarios detres centenares de fábricas e em-pregan 41 mil traballadores. Untercio da produción agrícola de Is-rael ven dos Kibutzim. Normal quese fixera realidade o obxectivo dospioneiros, chegados de moi diver-sas partes do mundo, de florecer o

deserto. A día de hoxe, Israel caseproduce a totalidade de alimentosque consome.

As cifras son elocuentes.Por elo, considero este modelo vá-lido como exemplo de traballo encomunidade, de solidariedade e desolvencia económica. As ideas so-cialistas desenvolvidas con éxitonunha sociedade capitalista. Os re-sultados acadados son destacados.Compárese co noso agro, en cons-tante despoboamento, envellece-mento galopante, abandono deexplotacións e cuns beneficios des-proporcionadamente escasos res-pecto ó esforzo e dedicación dosnosos labregos e gandeiros. Claroque aquí temos cooperativas, so-ciedades agrarias de transforma-ción e outras iniciativas moiloables. Pero son unha excepción.Seguimos desconfiando das alian-zas. Apostamos polo individua-lismo e por unha falsacompetitividade que non conducea nada positivo. E por suposto,unha falta de apoio real e efectivodas distintas administracións.

Temos un modelo quefunciona, con dificultades tamén,pero que evolucionou e se adaptou.Un exemplo de como desde a pro-dución agraria e gandeira se diver-sifica cara outros sectoresinnovadores que acadan uns bene-ficios económicos evidentes.

En cada parroquia galegapodía existir un Kibutz ou algo se-mellante. Outro galo cantaría; apaisaxe humana, socio-económicae a calidade de vida sería ben dife-rentes. Pero a liña seguida nestePaís foi por noutro sentido. E ávista dos resultados, non semellouser a máis acertada.

Pablo Veiga

4 sociedadesetembro 10

Cursos Ofertados

Cursos Ofertados

Juan Carre-

tero, que é o

xefe de exten-

sion agraria

de Vilalba,

celebrou o

seu 60 aniver-

sario con

toda a súa ca-

drilla de ami-

gos, que non

é precisa-

mente pouca

cousa.

Os alumnos da

UNED Sénior de

Momán, en Xer-

made, xunto con

membros da

Asociación de

Xogos Tradicio-

nais de Mui-

menta,

XOTRAMU, orga-

nizaron unha

viaxe a Santiago

de Compostela

onde puideron

visitar a exposi-

ción de xoguetes

presente no

Museo do Pobo

Galego e a Cate-

dral da capital

de Galicia, nas

que contaron

coa presenza de

Felipe Senén.

Uns veciños de Momán tiveron unha boa xornada de caza o pa-

sado 16 de setembro, xa que acabaron cun xabarín de preto de

130 quilos de peso.

O conto que agoraconto non é un conto. Aconte-ceu en realidade pero é posibleque,como fai tantísimo tempoque aconteceu, teña eu algunhaomisión ou caia nun erro. Entodo caso, perdón.

Hai que remontarse amais de cincuenta anos paraatopar en Vilalba unha empresaconstrutora da importancia daque eran propietarios Isidoro,un grande albanel e mestre deobras e Montenegro, un avanta-xado en construción que facíaos planos, calculaba as estrutu-ras e dirixía a obra. Non dubidoen dicir que nese home se per-deu un destacado arquitecto, xaque non puido seguir estudiossuperiores seguramente por di-ficultades económicas. Unhagrande capacidade intelectualperdida outra vez máis.

Facíase unha impor-tante obra en El Rañego e nelaentrou a traballar como piqueun mociño chamado Santiagode Vicente, coñecido popular-

mente como Santiaguito de Fu-xinde, a quen aprendín a querercando era un neno e cada vezquérolle mais.

Montenegro, que era opatrón, díxolle ao rapaz:

- Colle ese pico elevao a Manolo do Ferreiro aque o aguce -.

Obedecendo o nenotomou a estrada de Penas Cor-beiras, pico ao ombro, pero afatalidade quixo que saíse aoseu encontro un fero can, quese asañou co rapaz producíndo-lle un afea ferida con amplodesgarro e mal aspecto.

Os veciños trouxéronoá miña clínica, onde procedín áreparación desta con moitospuntos de sutura.

Como era a miñaobriga, din parte ao Xulgado,por se procedía procesar aodono do can e a MutualidadesLaborais, por tratarse dun acci-dente de traballo. Ben alleo es-taba eu ao follón que seorganizou co ditoso parte.

Chamoume o Inspec-tor Médico dicíndome que es-taba tolo ao dar como accidentede traballo a mordedela duncan. Ao día seguinte á mañáoutro señor que se identificoucomo dirixente de Mutualida-des e suxeriume que retirase oparte, porque me traería gravesconsecuencias, xa que o asuntoremataría en xuízo, que seguroque perdía con costas e iso su-poñía moito diñeiro. Aos dousdías aparece Gumersindo, fun-cionario de Mutualidade e com-pañeiro meu de bacharelato exa en plan suplicante me pideque retire o parte, estando dis-posto a gratificarvos esplendi-damente a Santiaguito e a mi.

- Pide o que queiraspara o lesionado e para ti e tra-tarei de compracerche -.

- !!! Caramba!!! Agorachegades mais mansiños!!!! Seestabades seguros de gañar noxuízo con costas ¿que vos im-porta o xuízo e porque ofrece-des diñeiro? -.

- É que mira, doutor,se por un motivo que nos es-capa perdemos, será un desas-tre, porque despois todosquererán que calquera cousasexa accidente laboral e isosupón moitísimo diñeiro. Prefe-rimos indemnizarvos a vósbaixo corda. Estiven a falar co"momo" do rapazolo ese queresultou ferido, lle falei de bas-tante diñeiro e me dixo que o xasabía que tenia que vivir toda asúa vida traballando e que elfacía o que mandase o seu mé-dico, e que prefería non ter di-ñeiro e poder andar coa cabezaben alta, sen avergonzarse denada, como andas ti. Así quecaballerete, en consecuencia aoque o teu vés é a subornarme ami ofrecéndome importantesuma de diñeiro, para que cale,non forme alboroto, que sigatodo absurdo e sígase prexudi-cando ao obreiro que non co-ñece os seus dereitos -.

- Pois direite que senon tombas a Santiaguito, que

é un pobre, menos me tombas amin que son rico. Non é quetanga un gran capital, pero semoi grande en relación co quenecesito. Coa miña profesióngaño o suficiente e aínda mesobra. Xa ves que non levoxoias, nin gasto moito en vestir,porque o tipo non me axuda,pero vou pola rúa orgulloso,porque podo levar a cabeza tanalta como a levaba Santiaguito,que como un verdadeiro homesoubo escapar da promesa frau-dulenta, que lle fixo un desal-mado que algúns pensan que éun cabaleiro -.

E así foi como aquelmozo traballador e honrado,que no seu médico confiou,quixo arriscar a perder diñeiro,pero gañou en prestixio e enhonra, e hoxe é un pai de fami-lia que se considera feliz e quefoi o primeiro caso que se deuque fura considerado un acci-dente laboral a mordedela duncan.

5colaboracións setembro 10

O CONTO QUE CHE CONTO

Nas últimas datas xur-diron críticas en contra dun doseventos do verán en Vilalba e,na miña humilde opinión de se-guidor musical (moi humildesi), do verán lucense: o FestivalIndependente de Vilalba (FIV).Parte da oposición e da veci-ñanza vilalbesa amosou publi-camente o seu desacordo cunfestival que se considera caro(43.000 euros custou o evento)e con pouca afluencia en rela-ción aos cartos investidos, ade-mais de ser, supostamente,contrario aos gustos dos habi-tantes da vila e da comarca.

Entrar no terreo darendibilidade cultural pormedio dunha simple valoraciónestatística, numérica e econo-micista é entrar, no meu modode ver, nun terreo perigoso.Non só porque sería compli-cado establecer os límites dequé é o verdadeiramente rendi-ble a nivel cultural, senón por-que sería limitar asprogramacións aos gustos damaioría, condenando así a gru-pos de persoas que por levesque sexan tamén teñen dereitoa desfrutar de pequenos recun-chos de outras músicas, outroscines e outras literaturas.

Se os únicos criteriosque existisen fosen os numéri-cos, os libros de Manuel Maríaou de Ánxel Fole deberían dedesaparecer das estanterías dasbibliotecas e deixar paso a Cre-

púsculos, Harrys Potters ou,para qué enganarnos, ao Play-boy ou ao Marca, que teñen, in-dubidablemente, moitísimosmais adeptos dentro do con-xunto da poboación que a poe-

sía ou a novela galegacontemporánea. Se só valoráse-mos a cultura en función doscartos xerados, o cinema pro-xectado nas nosas salas deberíaser o de Ronald Emmerich, Mi-chael Bay ou Steven Spielberge non o de Sánchez Arévalo,Woody Allen ou Bertrand Ta-vernier; os canais de televisióncomo La 2 substituirían ipsofacto os documentais, películas,programas de arte e tendenciaspor xemelgos malfeitos de Sál-vame, Corazón de Verán ou La

Noria; e Radio 3 debería supri-mirse para dar paso a unha ra-diofórmula de RNE.

É necesario que exis-tan balóns de osíxeno, espazossen o fume da Panorama, a

París de Noia, David Civera,Manolo Escobar os Tonechos,Nucha e Mucha... Estes espec-táculos son tan lexítimos comooutros (quizais menos o da la-mentable Olympus co seu dis-curso homófobo e racista), eteñen moito dereito a ter pre-senza dentro das programa-cións das nosas vilas e cidades.Pero, ¿Son menos lexítimas aspeticións de teatro, monólogos,música electrónica, rock ouindie, é dicir a que permanecefóra dos 40 Principales ou Ca-

dena 100? ¿Qué posibilidadehai na provincia de Lugo depoder ver grupos da talla deZenttric, Stereotypo, The Pin-ker Tones ou Love of Lesbian?Moi pouca.

Por desgraza, Lugo ouVilalba non é Coruña,Santiago, Pontevedra ouVigo. Non hai salas comoa Karma, o Playa Club, aMardi Gras, o Capitol, aIguana ou La Fábrica deChocolate. Para poderollar grupos musicais in-dependentes, de músicadiferente, grupos indiespunteiros como os cita-dos antes, a oferta se re-duce case ao San Froilán,que é unha semana aoano.A razón da non pre-

senza deste tipo de mú-sica quizais estribe nesescriterios economicistas

que indican que a afluencia émaior no concerto da Panoramaou El Sueño de Morfeo que nunde Los Planetas. Pero iso non éao que teñen que atender os po-deres públicos. Como parte doseu exercicio democrático estáo de dar servizo a todos os ci-dadáns, e dentro dese todotamén están as minorías. Asmesmas minorías ás que lleguste o teatro, o humor dexente como Carlos Blanco,Luis Piedrahita ou JoaquínReyes; o cinema de Allen,

Gondry, Anderson ou Loach; apoesía de Valente ou de ÁngelGonzález; a literatura de Bu-kowski, Rivas ou Keruac; oumesmo uns bos cómics deJason Lutes.

Son os poderes públi-cos os que sosteñen unha pirá-mide cultural mais complexa eaberta a todos e non só aos gus-tos marcados polas cartas damaioría. Se non, os cartos iríanpara a fichaxe de Cesc ou paraa de CR7e non para Celda 211ou ao CGAC.

O positivismo das ci-fras, a monarquía absoluta dosdatos, das porcentaxes non con-duce mais que ao trunfo dopensamento único, e con el aeliminación da pluralidade, dapervivencia da creatividade, daformación e da promoción dalectura, da música clásica, daactuación, en definitiva, do pro-greso a nivel cultural. Senpoder ollar grupos independen-tes, novas formas de arte, nonhai novos creadores. Para quexurdan hai que apostar por elese iso hai que facelo sen contarcun rendemento económico in-mediato e sen que lle guste atodos. Iso é tamén unha obrigadas administracións, e non sódar carrete á xente financiandounha xira da Panorama (que xaten cartos dabondo), a do Papa,ou a Xoán Pardo. Pola miñaparte, desde logo, menos Pano-ramas e mais FIVs.

Unha lanza en favor do FIV

ZOILO LÓPEZ RON

Pablo Durán

Penso que o cualifica-tivo máis atinado das festas desanta María e san Ramón desteano é o de “moi boas”. O es-forzo da comisión de todo unano para planificalas e idear osmecanismos de financiamentomáis acaídos deu o seu froito econseguiron presentar, ao meumodesto entender, unha progra-mación moi variada, na que undos aspectos novidosos foi odos espectáculos musicais, entreos que non faltou nin o incom-bustible Manolo Escobar, queaínda segue a buscar con teimo-sía o seu carro (e eu xa non creoque vaia atopalo, despois detanto tempo...).

Por planificar, os mem-bros da comisión (de moitopeso, desta volta) mesmo plani-ficaron ben o tempo,e consegui-ron unhas condiciónsclimatolóxicas moi axeitadas.Unha achega sempre importantepara o éxito das festas coas queVilalba honra a santa Maríadesde tempo inmemorial e a sanRamón desde moito despois, condata precisa da que fixo memo-ria o recoñecido historiadorXosé Luís Novo Cazón na súadocumentada intervención comomantedor do Certame Literario

A oferta complementa-ria de diversas entidades da so-ciedade vilalbesa nos terreosdeportivo e cultural (Racing,Casa da Xuventude, IESCHA,Amigos do Museo de Vilalba,etc) consolidouse tamén comounha parte importante do pro-grama festeiro.

Como é tarefa de todasas persoas axudar a mellorar asfestas e expresar as súas ideaspara ese fin, aí vai unha: pensoque se debe retomar unha pro-gramación de actos culturais ga-legos (musicais, teatrais,cinematográficos, de monicre-ques...) que poñan en valor anosa propia cultura (e nomeada-

mente a lingua propia de Gali-cia) sen complexos. Anos atráshoubo xa exitosas iniciativasdeste tipo; lembro, por exemploa dunha comisión festeira quepresidira (hai ben anos) XoséRamón Álvarez Graña.

UN “CANTANTE”Se algo sobrou nestas

festas, penso que foi a desafor-tunada intervención mitineira“fin de festa” dun cantante “decuxo nome non quero lem-brarme”, que en principio cobrapor cantar e non por usar o mi-crófono para insultar a persoasou colectivos.Xa é moi coñecidaen diversos foros de Internet aquerenza deste cantante por me-terse “en camisas de once varas”pontificando desde o seu palcocon comentarios xenófobos econ outros que reflicten unhafalla de respecto as libres op-cións sexuais de cada quen.

Penso que este cantantese fixo merecente dunha tarxetavermella (con sanción econó-mica incluída, a aplicar pola co-misión de festas) pola súa“cantada” e queda incluído noselecto grupo dos “cantantes”.

¡HALA RACING!Comezou outra tempo-

rada futbolística e aí segue, enTerceira División, o buque insig-nia do fútbol chairego, entidadedecana do asociacionismo vilal-bés e club vicedecano do fútbolfederado da provincia de Lugo(por diante de equipos como oCD Lugo ou o Lemos).

Todos debemos botarunha man para que continúe asúa brillante traxectoria a enti-dade máis popular da historia(non só deportiva) vilalbesa.Manter a actual liña de traballo,de apoio total ao deporte debase, con centos de persoas axogar nos distintos equipos doRacing, supón, ademais dun im-

portante esforzo humano (daxunta directiva e colaboradores)unha custosa infraestrutura(pago de desprazamentos, entre-nadores, equipamento, arbitra-xes, etc.).

Como botar unha man?É moi sinxelo: asociándose aoRacing. Se cada socio/a conse-guimos animar a outra persoapara que pase a formar parte dafamilia racinguista, de seguroque contaremos co piar finan-ceiro sólido que posibilitará acontinuación deste milagre de-portivo que o ano vindeiro cum-prirá xa oito décadas.

O BAIXO PREZO DA LEITENeste mes houbo por

Galicia adiante (Vilalba inclu-ída) importantes mobilizaciónsde gandeiros en protesta contrao baixo prezo que se lles pagapolo leite en orixe:unha mediade 28 céntimos por litro (á coladas comunidades autónomas doEstado ), un 40% por baixo doprezo de hai dous anos

Mentres segue a retó-rica das declaracións oficiaisencol da necesidade de fixaciónde poboación no rural, os (ir)res-ponsables políticos autonómicose estatais non son quen de aca-dar que as empresas lácteascumpran coas condicións con-tractuais sobre o pago do leite enorixe que asinaron o pasado ano.

E a desfeita no ruralcontinúa. Mentres, o goberno daXunta de Galicia segue a dedicaros seus esforzos a cuestións tanurxentes como a de inventar eintentar xustificar ante a opiniónpública un suposto enfronta-mento lingüístico(inexistente...cando menos ata oúltimo cambio da normativa )como mecanismo de lexitima-ción da súa aldraxe (sobrancei-ramente no ensino) ao nosoidioma e ao pobo que nun pro-ceso secular o creou e mantivo.

MOI BOAS FESTASMANOLO ROCA

pensa este contratado de todoiso?. Seica como estaba en Vi-lalba debía entender que pisabaterreo amigo xa que indirecta-mente acusaba a unha correntepolítica da protesta, e esta or-questra traballando para o Xa-cobeo fai de can lambe man(semella).

Pois mire vde., Sr.Peke (creo que se chama así):Co pouco ou moito que eu dinpara estas festas de Vilalba e oque o Concello pon para elas,non ten dereito a insultar a unhaparte da cidadanía por pequena(coma vostede) que sexa. Ade-mais, empresarialmente a súaactitude é sinxelamente poucointelixente. As administraciónsteñen distintas cores e estascambian cada poucos anos. Oque oxe é amigo mañá podenon selo e ao contrario.

Dixo vostede no seu¿mitin? de Vilalba que ao quenon lle gustase o espectáculoque non fora. Pois mire: se que-remos humoristas, contratamosa Carlos Blanco ou a Rober Bo-degas ou a Farruco. Que eusaiba a Olympus é unha orques-tra, polo tanto dedíquese a can-tar e deixe o humor e a política.

Recordo con agarimoá Montes ou aos Players conaquela sección de vento conmúsicos de verdade que toca-ban, como tocaban!, lembro aSatélites: "elegancia pura" e porsuposto nunca deixarei de terpresente a "San Pucho Boedo".Imaxinan a Pucho facendo gra-cias co tema da homosexuali-dade ou da xenofobia?, eudende logo, non.

Se Pucho levantase a cabeza...

Non son moi verbe-neiro, e non será por que nonme guste a música. Humilde-mente ata podería presumir deentender algo. Non son verbe-neiro porque no que se están aconverter as orquestras galegasna actualidade pouco ten quever coa música: luces, mini-saias, moito bailoteo, moito“speaker” pero moi pouca mú-sica e menos en directo. Su-poño que desta situación somosresponsábeis todos. As comi-sións por pagar o que se pagapor unha actuación e os veciñospor apoialo, ou os “club defans” de algunhas orquestraspor subir o ego das súas “estre-las” como se se tratase dunhabeatlemanía convertida enolympusmanía ou panorama-manía.

A gota que faltaba porchegar veu da man do cantanteda Olympus. Parece ser quedende hai unhas semanas, este“artista” foi vítima dunha cam-paña de desprestixio motivadapolos simpáticos números queacostuma a facer enriba do es-cenario. Chistes de maricóns,racistas, etc. Comportamentoeste que molestou a colectivosque denunciaron esta situación.Este vocalista non só non re-cuou no seu comportamentosenón que facendo gala dun malgusto "barrio-bajero" botoumáis leña ao lume na súa web.

O pasado martes, ca-miño de casa quedei abraiadoco mitin que nos adicou este su-sodito. Falou da súa identidadenacional, falou do galego queusa e que non usa, falou de nonsei que bobadas máis.

Eu pregúntome, quecarallo me/nos importa o que

Orquestras, espectáculos e

mítinesFélix Jorquera

6 colaboraciónssetembro 10

novas da chaira vilalbaConcello de Vilalba e Subdelegación do Goberno

asinan o Protocolo contra a Violencia de XéneroO Acordo Interinstitu-

cional de Coordinación en mate-

ria de Violencia de Xénero do

Concello de Vilalba que fóra pre-

sentado o pasado 8 de marzo tivo

o seu impulso final ao ser asinado

o 16 de setembro, pola Subdele-

gación do Goberno e pola Garda

Civil, na sesión extraordinaria da

Xunta Local de Seguridade que

tivo lugar hoxe na sala de xuntas

do Concello chairego.

Aínda que, como adian-

tou a responsable de Información

á muller do Concello, Ana Berta

Pardo, “xa estabamos traballando

de xeito conxunto e na práctica

estaba vixente”, era preciso “dar-

lle unha cor oficial”. Nesta cues-

tión incidiu o Subdelegado do

Goberno, José Vázquez Porto-

meñe cando estableceu que a par-

tir desta firma “a coordinación

entre Concello de Vilalba, os cor-

pos de seguridade do Estado, a

xudicatura, a fiscalía, os Servizos

Sociais e o ámbito sanitario, será

mais tanxible, gracias á formali-

zación de diversos circuítos de

coordinación telemática, protoco-

los específicos e reunións perió-

dicas entre eles”. Portomeñe

cualificou a violencia de xénero

“como unha lacra que é a mani-

festación mais negativa dunha so-

ciedade moderna, que se

caracteriza pola igualdade entre

persoas e que hai que combater”.

Do mesmo xeito se

mostrou o alcalde da vila, Ge-

rardo Criado, cando estableceu a

importancia de “traballar en co-

ordinación coas forzas do orde,

porque a súa labor é fundamental

para acabar con estes problemas

e para que a cidadanía teña unha

boa calidade de vida”.

Protocolo presentado o 8 de

marzo

O Concello de Vilalba

xa presentara este protocolo o pa-

sado luns 8 de marzo, no que tra-

ballaron os organismos policiais,

xudicial e social do Concello ase-

sorados pola empresa OBZ, para

mellorar a eficacia na atención e

o acceso aos recursos existentes.

A iniciativa partiu do

servizo de Información á muller

do Concello, dirixido por Ana

Berta Pardo, e sirve como instru-

mento de colaboración para que

os diferentes profesionais poidan

traballar e coordinar con mais fa-

cilidade as distintas accións con-

tra da violencia de xénero e a

atención ás vítimas.

Pardo admitiu a necesi-

dade do protocolo, xa que “son

varios os organismos que poden

intervir nun proceso de atención

a este tipo de violencia, xa que

unha muller pode acudir á poli-

cía, a un xuíz aos profesionais do

Concello ou aos sanitarios”.

Para poder elaborar o

texto acudiron á empresa OBZ

consulting e levaron adiante un

traballo de 6 meses no que se in-

cluíron diferentes entrevistas e

reunións cos catro estamentos

implicados. Así, participaron a

xuíza de instrución número 1 de

Vilalba, dous fiscais de Mondo-

ñedo, dous axentes da Garda

Civil e o sarxento da Policía

Local, un médico forense, a coor-

dinadora médica do Centro de

Saúde, unha traballadora social

do mesmo centro e a

técnica de Servizos So-

ciais de Vilalba. Estes

profesionais levarán a

cabo reunións trimes-

trais para a súa coordi-

nación neste tema.

Elaboración do Itine-

rario de Coordinación

Interinstitucional

O Programa de

Actuación en Materia de

Violencia de Xénero do

Concello de Vilalba, que

actuou ao longo do que

levamos de 2010, con-

tou tamén coa elabora-

ción dun Itinerario de

coordinación Interinsti-

tucional, que desembo-

cou na concertación dun

Acordo Interinstitucio-

nal de Coordinación en Materia

de Violencia de Xénero. Este do-

cumento xurdiu do compromiso

por parte das institucións para dar

resposta ao problema da violen-

cia de xénero, e ten a misión de

dotar dunha atención integral e

coordinada ás mulleres que viven

en situación de violencia, así

como dunha mellor información

que se adapte constantemente ás

súas necesidades.

Análise da situación delincuen-

cial da comarca da Terra Chá

Outro dos puntos foi a

análise que se fixo da situación

actual de seguridade cidadá e da

taxa de delitos existente na co-

marca. Sobre esta cuestión o Sub-

delegado do Goberno, José

Vázquez Portomeñe estableceu

que o nivel de delitos da comarca

era baixo e se situaba nos valores

normais da provincia de Lugo,

que era a zona de España cun

nivel delincuencial moi por de-

baixo da media española, a ter-

ceira con menor taxa de delitos de

España.

A súa porcentaxe, un

15,59% por cada mil habitantes,

a sitúan no podio de seguridade

de todo o Estado, tan so por de-

trás de Badaxoz e Navarra, que

ocupan os dous primeiros postos.

Sobre o índice na Terra

Chá, Portomeñe estableceu que

era unha comarca “case sen inci-

dencias, no que non se constata a

presenza de bandas , nin tan se-

quera de forma incipiente”.

Estes datos supoñen

unha continuidade nas taxas dos

últimos anos e do posto ocupado

con relación ao resto das provin-

cias do Estado Español. Cuestión

importante para Vilalba, xa que a

demarcación territorial do seu

Posto da Garda Civil, composto

por un total de 16 efectivos, é a

máis grande de toda a provincia

lucense, ao contar cun total de

15.437 habitantes.

Pola súa banda, o al-

calde de Vilalba, Gerardo Criado,

agradeceu o esforzo dos corpos e

forzas de seguridade do Estado e

da Policía Local, “para manter se-

gura a nosa vila e a nosa co-

marca”. Criado congratulouse

destes bos datos pero tamén

quixo incidir na necesidade de

“traballar todos unidos e extremar

as medidas para que a situación

continúe da mesma maneira”.

O Meirego Sergio Vallejo gaña o Rallye de San

Froilán despois de 20 anos como piloto de elite

O piloto de Meira Ser-

gio Vallejo impuxo a súa habili-

dade na pilotaxe e o seu bo facer

aos mandos do seu Skoda Octa-

via WRC para gañar o seu pri-

meiro Rallye de San Froilán.

Vallejo salda así unha

das súas débedas, xa

que nos 20 anos de ca-

rreira como piloto

nunca se fixera con esta

competición, que é

puntuable para o Cam-

pionato Galego.

V a -

llejo confirmou o seu

favoritismo desde os

dous primeiros tramos

que se disputaron en

Vilalba e Begonte, nos

que rematou primeiro e

soubo asegurar o título

ata o final, xa que ven-

ceu en 4 dos nove tramos e foi se-

gundo nos 5 restantes. O

abandono do seu máximo rival,

Pedro Burgo, na etapa de Be-

gonte tamén influíu no seu

triunfo.

No que respecta á pri-

meira xornada, celebrada nas es-

tradas chairegas de Vilalba e

Begonte, con dous tramos noc-

turnos, comezou contra as 17.45

horas e foi o adianto do que su-

cedería durante os dous días, xa

que Sergio Vallejo impuxo desde

o comezo o seu dominio cunha

primeira pasada na que percorreu

os 11 quilómetros e 450 metros

en 6 minutos 5 segundos e dúas

décimas, avantaxando en 6.8 se-

gundos a Pedro Burgo, que rema-

tou segundo. Alberto Meira, Ares

e Martínez perderon 8, 8.1 e 13.8

segundos respectivamente co

meirego.

O paso a Begonte non

mudou en exceso o panorama, xa

que Vallejo aumentou distancias,

aínda que por ben pouco, con

Burgo, tan só 0,5 seg., mentres

que Martínez e Rico perdían xa

10 e 14 co primeiro clasificado.

A segunda quenda apeou mo-

mentaneamente ao Skoda Octa-

via WRC de Vallejo do rpimeiro

posto, ocupado por Ares co seu

Mitshubishi Lancer EVO VIII

cun tempo de 6.19; 0.9 seg, me-

llor que o tempo de Vallejo e 1.2

de Martínez, que seguía ocu-

pando posicións de podio.

No último tramo do sá-

bado pola Terra Chá, os 12 quiló-

metros de Begonte, achegaron ao

Mitshubishi Lancer EVO VIII de

Rico ao primeiro posto, demos-

trando que se adaptou mellor á

falta de luz que Vallejo, que foi

de novo segundo, a 4,8; e a Ares,

que rematou 3º a 8.7 seg. A mala

nova deste tramo foi o abandono

de Pedro Burgo, o que deixaba en

bandexa a vitoria ao piloto de

Meira.

Así, a clasificación final tras o

paso polas estradas vilalbesas e

begontinas situaba á regularidade

de Vallejo por diante cun tempo

acumulado de 28. 06.2, segundo

era Ares a 26,1 seg. do meirego,

e 3º o Peugeot 306 Maxi de Mar-

tínez. Cuarto remataba Pais, co

seu Lancer EVO VIII e Rico

completaba o quinteto de cabeza

a un minuto.

Nos derradeiros tramos

de Outeiro de Rei e O Corgo, o

piloto meirego consolidou avan-

taxe acadada na chaira e se alzou

co trunfo. Tras o piloto lucense

ocuparon o lugar no podio Iván

Ares, que foi segundo gracias ao

bo rendemento do seu Mitsubishi

Evo VIII, e terceiro foi Martínez

Barreiro co seu Peugeot 306 Kit

Car.

Gerardo Criado, na súa intervención na Xunta Local de Seguridade

Sergio Vallejo recibe o trofeo de gañador

7actualidade setembro 10

Os socialistas vilalbeses din que “Criado oculta unha

débeda de medio millón de euros con Urbaser”O Grupo Municipal So-

cialista de Vilalba acusou ao go-berno municipal, encabezadopolo popular Gerardo Criado, defalta de transparencia ao ocultarunha débeda de medio millón deeuros con Urbaser.

A voceira do PSdeG noConcello chairego explicou que“hai máis de 15 días que se lle so-licitou ao equipo de goberno vi-lalbés copias dos contratossubscritos polo Concello coa em-presa Urbaser para a recollida dolixo e limpeza no casco urbano enas parroquias; os documentos deacordos ou modificacións poste-riores dalgunha das cláusulas domesmo, se as houbera; o expe-diente con todas as reclamaciónsou demandas, incluíndo o proce-demento contencioso-administra-tivo, interpostas pola citadaempresa ao concello, dende a si-natura do contrato inicial ata odía de hoxe;tamen pedimos in-formes da débeda real, actuali-zada, que ten o concello conUrbaser; informe de si en recla-mación de data recente Urbasercontemplou a posibilidade dedeixar de prestar o servizo delimpeza e recollida de lixo nomunicipio; e dos ingresos obtidospolo concello en concepto daprestación deste servizo no perí-

odo 2009-2010”.Desde o Grupo Municipal doPSdeG-PSOE vilalbés estimanque a débeda do Concello conesta empresa supera o medio mi-llón de euros. “Ante esta situa-ción e con estas cifrasdemandamos ao máximo rexedorde Vilalba que poña en coñece-mento da poboación e dos mem-bros do GMS os datos que sesolicitan”, reclama Veleiro. A vo-ceira socialista di “que salvo queo goberno teña algo que ocultar,non entendemos porque aíndanon recibimos a documentaciónsolicitada”.

O alcalde da vila, Ge-rardo Criado, declinou comentaro asunto, ao que non outorgouvalidez nin credibilidade.

Peticións sobre o San Ramón

Despois de acusar aoequipo de goberno do Concellode Vilalba de falta de implicacióne de apoio á Comisión de Festasdo San Ramón, o grupo munici-pal socialista pediu á alcaldía, en-cabezada polo popular GerardoCriado, que “as festas patronaissexan organizadas polos gober-nantes da vila, ao igual que fancon outros actos festivos como oFIV”.

Esta demanda chegou

por medio do responsablede Cultura do PSdeG vilal-bés, Xosé Teijeiro, quen re-clamou ao gobernomunicipal mais “valentíapolítica” para “asumir aresponsabilidade de organi-zar unhas festas dun pobode mais de 15.000 habitan-tes”. Teijeiro falou taménde “falta de responsabili-dade” e de “non amosar anecesaria capacidade na or-ganización de eventos, ago-chándose nas sucesivascomisións de festas paraesquivar as posibles res-ponsabilidades da organi-zación dun evento destamagnitude”.

Outra das peti-cións dos socialistas vilal-beses foi “ter en conta ásforzas vivas da nosa vila e o sen-tir social do noso concello”, poloque se debe “involucrar nesta or-ganización ás asociacións e aaqueles veciños que desexen par-ticipar, formando parte da comi-sión de festas, sen perder porparte do Concello a responsabili-dade última da organización dasfestas”.

Segundo o voceiro decultura do PSdeG, Xosé Teijeiro,“unhas festas como as patronais

do noso concello non pode estara expensas de que un grupo deveciños, poida ou non, mostrar asúa dispoñibilidade a organizalas.Este peso só pode recaer en aque-les que se presentaron a unhaseleccións para representar publi-camente aos seus veciños e foronelixidos para tal fin”.

Teixeiro afirmou que osgobernantes locais deben ter “aresponsabilidade de asumir odesgaste da organización dun

evento deste nivel e saber encai-xar as críticas ou as loas que xur-dan da súa xestión”.

Por último, o responsa-ble socialista tamén criticou a ce-lebración do FestivalIndependente de Vilalba (FIV)polo “seu custo (43.000 euros)saldado cun éxito relativamentebaixo de convocatoria, e que é unfestival que endulza os gustosmusicais de moi poucos dosnosos veciños”.

Os socialistas afirman que o Concello ten unha débeda con Urbaser

vilalba

A II Edición do Cer-tame de Pintura Rápida que or-ganiza o Instituto de EstudosChairegos (IESCHA), xunto coaÁrea de Cultura da Deputaciónde Lugo que encabeza o nacio-nalista Antón Bao, terá lugar ovindeiro sábado 2 de outubro enVilalba. O leitmotiv do mesmoserá a propia vila chairega e de-berá facerse ao aire libre, senpoder empregar fotografías ououtras imaxes.

Este concurso estáaberto a todos os artistas quedesexen participar, pero debenacudir provistos do material ne-cesario para pintar, incluíndo ocabalete onde se exporá a súaobra. Os participantes presenta-ranse o mesmo día do Certamena Praza da Constitución de Vi-lalba entre as 9:00 e as 11:00horas para o selado e numera-

ción do soporte.En canto ao soporte, só

se admite un por concursante. Atea, papel ou taboleiro debe estarmontado sobre un bastidor oumaterial ríxido, totalmente enbranco e de superficie lisa. O ta-maño será dun mínimo de 50cm. e dun máximo de 116 cm. encalquera dos seus lados. As téc-nicas admitidas en canto á com-posición do cadro serán óleo,acrílico e acuarela.

Inscrición

Para poder participar eque se leve a cabo a mellor orga-nización posible, desde o IES-CHA estableceu a necesidade deinscribirse, polo que o concursodebe ser comunicado no mailinfo@iescha.org ou ben,cha-mando aos teléfonos 639-246459 e 651-361628.

Centos de chairegosacudiron á chamada da poesía eda música e, da man do Institutode Estudos Chairegos, ateigarono Auditorio Carmen Estévez deVilalba nunha homenaxe parti-cular da Terra Chá ao seu poeta,Manuel María.

A Institución culturalvilalbesa quixo recordar a figuradun dos seus veciños mais que-ridos e preparou unha xornadana que se debullou polo miúdo osignificado e a vixencia da obrade Manuel María, ademais depórlle música gracias á presenta-ción do último disco de A Quen-lla, “Os Irmandiños”.

O traballo desta forma-ción, encabezada polos chaire-gos Mini e Mero, é unhaparticular ofrenda ao poeta deOuteiro de Rei, xa que se musi-caron algúns textos do escritor

chairego inspi-rados nos ir-mandiños.

Outrodos momentosimportantes foia celebracióndunha mesa re-donda ondepersoeiros dacultura galegae lucense comoAvelino PousaAntelo, DavidOtero, MeroIglesias, MiroCasabella, Alfonso Blanco To-rrado, Esperanza Lema e JoséLuis Novo Cazón onde se anali-zou a importancia e a vixencia daobra de Manuel María na chairae na propia literatura galega.

A terceira pata sobre aque se sustentou este evento foi

a concesión do Diploma deSocio de Honra do IESCHA. Foio seu presidente, Manuel Santa-mariña, o encargado de darlleesta distinción ao escultor AnxoLamas, quen agradeceu esta par-ticular homenaxe á súa figura eá súa obra.

En marcha o II Certame de

Pintura Rápida do IESCHA

Un ateigado Auditorio Carmen Estévez

honra a memoria de Manuel María

O escritor Agustín Fernández Paz acudiu á homenaxe

8 actualidadesetembro 10

O Mundial non rematou en positivo para José CubaO Mundial de Loita foi

breve para o atleta vilalbés e noveveces campión de España JoséCuba. O loitador mongol Chu-luunbat Jargalsikhan rematoucoas ilusións do chairego na pri-meira rolda na categoría de 120quilos nun combate igualado, apesar de que non era un rival des-coñecido, xa que o lucense xa ovencera nos clasificatorios do2008.

A sorte tampouco acom-pañou a Cuba na posibilidade derepesca, porque esta dependía deque Chuluunbat chegase ata afinal, pero perdeu co chinés Zhi-wei Zhong na seguinte quenda, coque remataron as opcións deCuba no Mundial de Moscú.

O triunfador final foi otricampión mundial Bylyal Ma-khov (Rusia) quen se impuxo nacategoría ao vencer na final aodous veces ouro olímpico, o uz-beko Athur Taymazov.

José Cuba estivo a pre-parar esta competición durantetodo o verán e contou co apoiofinal do campión mundial AlexisRodríguez, que semellou non sersuficiente para que o gran atletachairego puidese obter metalnesta competición.

O vilalbés José Luís Puentes loi-tará no Mundial Universitariode Torino

O loitador vilalbés JoséLuis Puentes acudirá ao Campio-nato Mundial Universitario queterá lugar na cidade italiana deTorino o 25 de outubro despois deque a Área de Deportes da Depu-tación Provincial, dirixida polonacionalista Antón Bao, achegaseunha axuda ao Club de Loita deVilalba para a realización de acti-vidade competitiva de interesedeportivo para o ano 2010.

Puentes comezou a pre-parar a súa participación para estacita a primeiros de agosto en Vi-

lalba, aínda que o non financia-mento destes eventos por partedas Federacións de Loita Galegae Española puxeron no aleiro aparticipación do atleta chairego apesar dos seus bos resultados. Asubvención do departamento pro-vincial permitiu acadar o finan-ciamento preciso para que JoséLuis Puentes viaxe a Torino, ondeo 25 de outubro tomará parte nacategoría de menos de 84 quilos,sendo o único galego na modali-dade de loita libre.

Antonio Veiga visita o Clube deLoita de Vilalba

O delegado da Área deCultura da Deputación de Lugo,o nacionalista Antonio Veiga, vi-sitou Vilalba dentro do marco dasXornadas Internacionais de Ades-tramento que se desenvolveron navila e que contaron coa presenzadun dos máis grandes da loita, ocampión cubano Alexis Rodrí-guez.

Veiga quixo trasladar oapoio da Área de Cultura e De-portes da Deputación para a posta

en marcha desta iniciativa. Sa-lientou o esforzo dunha comarcacon pouca poboación coma Vi-lalba á hora de manter en pé aloita, un deporte que, segundoAntón Veiga, está nun momentodifícil debido á crise. Concluíuque as Xornadas que tiveron lugarna capital da Chaira foron un ali-ciente para conservar a vitalidadedeste deporte e amosou a satisfac-ción de contar con Alexis Rodrí-guez durante esta tempada ó decirque “é unha honra que estea uncampión olímpico aquí en Vi-lalba”.

O responsable do Clubede Loita vilalbés, Iván Castro, ex-plicou que as Xornadas foronunha forma de “acercar os depor-tes de elite internacional a Gali-cia” co obxectivo de coñecelosmellor. Contar coa visita dun ca-mión do mundo en categoría se-nior e junior así como bronce enSidney e demais campeonatos domundo, supón unha honra, desta-cou o adestrador Iván Castro.

Antonio Veiga aprovei-tou para repartir unhas camisetas

da Deputación, símbolo do apoioda institución, entre os deportistasque estaban adestrando e tamén óentrenador destes, Iván Castro e óconvidado estrela, Alexis Rodrí-guez.

O loitador cubano quixodestacar o traballo e o esforzofeito polo Clube e amouse con-tento de estar estes días en Gali-cia, onde colaborará napreparación de José Cuba de caraos futuros Xogos Olímpicos porunha banda e na de José LuisPuente, para o campionato domundo universitario, pola outra.

O Club de Loita de Vilalbaachega este deporte aos colexiosda Terra Chá

A loita non será un de-porte descoñecido na Terra Chá.O convenio asinado entre o Clubde Loitas Olímpicas de Vilalba ea Vicepresidencia Primeira daDeputación de Lugo, comandadapolo nacionalista Antón Bao, ase-gura a presenza desta actividadenos centros educativos da co-marca.

Esta institución depor-tiva vilalbesa está a desempeñardiversas unidades didácticas destadisciplina atlética dentro dos ho-rarios lectivos dos colexios e ins-titutos chairegos, en concreto nasclases de educación física. Así, asemana do 20 ao 26 de setembroos alumnos dos centros de Cos-peito, Baamonde e Vilalba com-probarán cales son as claves parapoder practicar a loita. A semanaseguinte será a quenda para os ra-paces de Vilalba, Rábade e Lugo.

A través desta iniciativao Club de Loita e a Área de Cul-tura e Deportes da Deputaciónbusca promocionar as loitas olím-picas, axudando a potenciar as es-colas deportivas existentes oupoñendo a base para a creacióndoutras novas. Debido ao éxito eá demanda destes servizos, o clubtivo que contratar os servizos daFederación Galega de Loita e osseus técnicos, pois estanse a facer3 centros educativos de xeito si-multáneo sobrepasando a capaci-dade material e de persoal doclub.

O loitador José Luis Puentes

vilalba

O Grupo Municipal doPSdeG-PSOE de Vilalba denun-ciou os actos vandálicos que su-friu a vila nos pasados díasfestivos na capital da chaira e cul-pou ao equipo de goberno vilal-bés, encabezado polo edil popularGerardo Criado, de non exercer“como xefe das forzas de seguri-

dade” e de esquecer “que a viladebe estar vixiada, especialmentede noite e especialmente nas fes-tas”.

Segundo a voceira so-cialista, Elba Veleiro, “unha vezmais observamos en Vilalba actosvandálicos e o equipo de gobernonon amosa nin preocupación nin

toma medidas para evitalos apesar de que xa foron denuncia-dos polo noso grupo en repetidasocasións”.

“Foron os xardíns situa-dos preto do Concello, construí-dos cos cartos do Plan E, os queforon desfeitos e tiveron que serarranxados antes da súa inaugura-ción”, explicou Veleiro.

Críticas ao dispositivo de trá-

fico

Por outra banda, a pro-pia Veleiro criticou a “ineficacia”en canto ao dispositivo de tráficodespregado na vila con motivodas festas. “Non hai en Vilalba unplan viario. Previo ao fin de se-mana atopábamos a nosa locali-dade colapsada por todas asentradas, atascos e un absoluto

caos nas rúas, cheas de vehículos.O alcalde non soubo prever a sa-turación do municipio debido áXira, nin soubo organizar á Poli-cía para evitar este desastre nasvías de acceso vilalbesas”, esta-bleceu a voceira socialista.

Desde esta formaciónpolítica afírmase que o venres 27de agosto non se sinalizou o corte,nas primeiras horas da mañá, darúa Basanta Silva polas obras quese estaban a levar a cabo. Por estemotivo, segundo o PSdeG vilal-bés, “os cidadáns que querían di-rixirse en coche por ésta e polarúa Gonzalez Valdesuso ao Cen-tro de Saúde ou zonas aledañas,atopábanse cortado a acceso amesma e víanse na obriga de virare cambiar a dirección cara a rúaFoz para dirixirse ao seu destino

co conseguinte caos circulatorio econtando só coa boa vontade dosusuarios que se cedían o paso al-ternativamente cos conductoresque baixaban pola rúa Ribadeo”.

Outra das queixas socia-listas manifestouse en relacióncoa ocupación do contorno doCentro de Saúde “cos vehículosdos propietarios das atraccións alíubicadas”, polo que piden aoequipo de goberno do concelloque “delimite o perímetro doCentro para preservar prazas deaparcamento para os cidadánsque queiran acceder ao mesmo,xa que moitos presentan dificul-tades de movilidade e vense obri-gados a recorrer un treito moitomais longo desde os puntosdonde logran estacionar os seusvehículos”.

O PSdeG critica a posición do Concello

ante os actos vandálicos nas festas

9actualidade setembro 10

Iván Castro imparte unha clase de loita a uns cativos vilalbeses

Imaxe dun dos destrozos que sufriu a vila nas Festas do San Ramón

vilalba

O escritor de Fene Pablo Bouza gaña por segundo

ano consecutivo o Certame Literario

O fenés Pablo Bouzarecibiu, por segundo ano conse-cutivo, o primeiro premio doCertame Literario de Vilalba, queorganiza o Concello chairego eque está dotado con 3.000 euros.O seu poemario “Na intimidadedo Azuoure” foi o elixido porparte do xurada desta XXXVIedición, e que estivo formadopolo concelleiro de Cultura vilal-bés, José María Leira Boado; omembro da Real Academia daLingua Española, Darío Villa-nueva; Xosé Carlos Rodríguez;Fidel Fernández; director deRadio Principal e o xornalistaXulio Xiz. O segundo premio,

dotado con 1.000 euros, foi aparar á obra “Nos labirintos daalma” do vilalbés Martiño Ma-seda de Vilalba.

O faio desta edición foicomunicada no transcurso da pre-sentación do libro que contén asobras gañadoras do certame doano pasado e que serán publica-das por Espiral Maior. Os doustraballos son “Ingrávido signo”de Pablo Bouza, e “Outono man-cebo céfiro de as ergueitas”, docastreño Xosé Ramón OteroCanto, e que fan os números 230e 231 das publicacións desta edi-torial.

Foi o propio director de

Espiral Maior, ochairego nado enfeira do Monte(Cospeito), Mi-guel Anxo FernánVello, quen abriua quenda de inter-vencións falandoda importancia dacomarca da TerraChá pola súa“eclosión de es-critores e de poe-tas xurdidos nacomarca e en Vi-lalba en particu-lar”. Fernán Velloreferiuse á exis-tencia “dunha es-cola poéticavilalbesa, tantono plano histó-rico como no ac-

tual” e na que situou a poetasvilalbeses “como Xosé MaríaChao Ledo, Manuel Mato Vi-zoso, Antonio García Hermida,Carmen Prieto Rouco ou XoséLuis García Mato”. Por este mo-tivo animou aos poderes públicosa manter vivo “este patrimoniocultural e cultivalo con todo onoso interese sentindo orgullo deser chairegos e vilalbeses”.

Estas dúas obras serándistribuídas polos principais pun-tos de venda de libros de todaGalicia e a outros puntos comoMadrid ou Barcelona, lugares“onde hai interese pola obra que

se fai en Galicia e que levaráncon orgullo o nome do Concellode Vilalba e as voces de PabloBouza e Xosé Ramón OteroCanto”.

Vello definiu “Ingrá-vido signo” como un libro de“poesía da memoria, do ser, conelementos de reflexión de carác-ter metafísico da vida e do tempofundidos nun espazo de creaciónque é o poema”.

En canto a “Outonomancebo céfiro de as ergueitas”,o director de Espiral Maior afir-mou que “coñece a tensión doverso no seu sentido clásico e quenos ofrece neste libro en formade poesía da natureza”. Segundoo poeta lucense, “o vento é actorpoético no libro de Xosé OteroCanto, aínda que tamén empregapoesía da evidencia e da observa-ción e participa desa tradición dapoesía chairega”.

Pola súa banda, o gaña-dor das dúas última sedicións, ocoruñés Pablo Bouza, admitiuestar “moi emocionado polo libroe por ter acadado este primeiropremio”. Foi o propio Bouzaquen definiu a estrutura da súaobra publicada, “IngrávidoSigno”.

“Este é un libro quenace dunha experiencia persoalconcreta, da experiencia da mortedo meu pai que fai que me re-plantexe algunhas cousas e quevolten á miña memoria algunhas

imaxes e símbolos. É un libro di-vidido en vairas partes . A pri-meira: alma valeira, é quizais amais anguriosa do libro pola des-aparición do ser querido. A se-gunda parte, mais dedicada ámemoria onde comezo a recordareses anos, sobre o pasado, sobrea relación cos pais, incluso a re-lación coa natureza e o mar. Logohai outra parte: de mar a mar,onde incido nesta simboloxía ma-riña”, considerou Bouza.

O outro dos protagonis-tas do acto, Xosé Ramón OteroCanto, falou do referente musicaldo libro, porque “é unha fuga re-ferida ao vento, que son 12 estro-fas que á súa vez xeran 12poemas. Logo unha suite, queson apuntes para sonetos, e final-mente unha sonata”.

O encargado de pecharo acto foi o alcalde da vila, o po-pular Gerardo que se comprome-teu a que “a partir de agora sesigan publicando estes premios”e porque “todo o patrimonio cul-tural que nos deixa este certameliterario sexa paulatinamente pu-blicado, tanto coa axuda daXunta de Galicia, como pola áreade Cultura da Deputación deLugo”.

A entrega dos premiosfíxose nun acto no Auditorio Car-men Estévez a partir das 19.45horas do luns 30 de agosto conJosé Luis Novo Cazón de mestrede cerimonias.

A Escola de Teatro de Vilalba pon en

marcha o curso 2010-2011O V ano da Escola Mu-

nicipal de Teatro de Vilalba co-meza a súa andaina coa aperturado período de inscricións para ocurso 2010-2011, que rematará ovindeiro 14 de outubro. A boaacollida e as múltiples activida-des que se fixeron o ano pasadoauguran unha boa participacióndos vilalbeses. A responsable daescola, Cristina Mariño e o Con-celleiro de Cultura, José MaríaLeira Boado, esperan superar ospreto de 50 alumnos do 2010.Aqueles que desexen sumarse aesta iniciativa poden apuntarsena Casa da Cultura en horario de9 a 15 horas. A idade mínimaserá de 6 anos, e o prezo son 15euros ao ano para os nenos e 30

para os adultos.O propio Boado afir-

mou que esta iniciativa creceudesde o comezo da mesma, no2006, “superando o listón dou-tros cursos, tanto a nivel de pre-senza e de acollida como defuncións e actividades”. O pro-pio responsable local adiantouque será a Escola Municipal aque abra o Certame de TeatroAfeccionado de Vilalba, o 22 deoutubro, coa función “Soñodunha noite de verán”, de Wi-lliam Shakespeare, ademais dastradicionais representacións doEnterro da Sardiña e de SanXoán. Boado fixo especial men-ción á función que levaron acabo na Feira Medieval e afir-

mou que este ano repetirán expe-riencia, aínda que “nunha feiraque pretende ser moito mais am-biciosa, polo que a funcióntamén o será”.

Pola súa banda, a direc-tora da Escola, Cristina Mariño,fixo un balance positivo do tra-ballo realizado, no que se repre-sentaron tres obras, a citada“Soño dunha noite de verán”,polo grupo de adultos; “As la-ranxa mais laranxas de todas aslaranxas”, de Carlos Casares,polo de rapaces, mentres que ospequenos fixeron unha mostrado conto dos sete cabuxiños.

Para este ano tentarádarse un cambio nas representa-cións, xa que no curso pasado

houbo un peso importante da co-media clásica, mentres que este“se tirará mais polo teatro con-temporáneo e actual”.

Leira Boado e Mariñotamén anunciaron que se está atraballar cun acordo co grupo deteatro de O Barco de Valdeorras

para poder levar adiante un inter-cambio para que a función “Soñodunha noite de verán” se poidamover fóra de Vilalba. Ademais,o propio concelleiro de Culturaafirmou que “sería interesante tercoa posibilidade de poder levaresta función a mais concellos”.

Bouza, Vello, Criado, Otero Canto e Xiz no acto de entrega do Premio

10 actualidadesetembro 10

Mariño e Boado na presentación da Escola de Teatro

A xestión das augas foi a protagonista do último curso

do campus da Universidade de Santiago en Guitiriz

O nivel de precipita-cións podería baixar nun 20 %nos próximos vinte anos, co queos períodos de seca serán maisfrecuentes, segundo as previ-sións que manexan desde a Con-federación HidrográficaMiño-Sil (CHMS). Este foi undos puntos principais da inter-vención do presidente daCHMS, Francisco Fernández Li-ñares, na xornada de apertura doúltimo curso do Campus deVerán da Universidade de San-tiago de Compostela (USC) deGuitiriz que comezou o martes 7de setembro.

Fernández Liñares in-sistiu na necesidade de impulsarpolíticas que permitan “unhamaior concienciación na xente

porque o panorama dentro dacuestión da auga pode ser moicomplicado no futuro a medio elongo prazo. Por iso cursoscomo este son importantes, por-que poden contribuír a que axente valore como é debido esteproblema”.

Outra cuestión decisivaderivada destas previsións é a di-ficultade que os organismoscomo a CHMS poden atoparpara “adecuarse ás directivasmarco e na creación das infraes-truturas precisas para a conser-vación da natureza e dosacuíferos”. De feito, o dirixentelucense admitiu “moitas dificul-tades para poder abordar de xeitoglobal todos os nosos obxectivosantes do 2015, xa que deberia-

mos investir unha enorme canti-dade de cartos para poder levaradiante todas as obras que temosproxectadas”.

Pola súa banda, a alcal-desa da vila chairega incidiu nanecesidade de “levar a cabo unhaestratexia concreta en materia deaugas. Para poder levar a cabounha adecuada xestión é precisomoita loita e traballo, sobre todoporque a cidadanía esixe, e faiben, auga de boa calidade”.

Esta foi unha das ra-zóns que impulsou a coorganizareste seminario, porque “é unhaboa oportunidade para que axente saque conclusións sobre acomplexidade de conseguir unhaboa xestión dos recursos hídri-cos, polo que este seminario se-

guro que contribuirá para que axente se conciencie na importan-cia da auga, tanto a nivel de con-sumo, como de contaminaciónou residuos”.

Por último, o represen-tante da USC, Pedro García He-rradón, estableceu que Guitirizera un concello “ideal” parapoder abordar un curso comoeste, polo seu “tratamento daauga e porque algúns dos traba-llos que desde a universidade sefixeron para colaborar coas ad-ministracións para a conserva-ción dos ecosistemas acuáticosse fixeron nesta vila e na TerraChá”.

Estratexias empresariais e pú-blicas para a xestión da auga

Este seminario, quetivo unha duración de 16 horaslectivas e se estendeu ata o 8 desetembro, se estruturou en tornoás diferentes estratexias sobre axestión da auga en Galicia. Enrelación con esta cuestión, enconcreto coa iniciativa privada,descorreu o primeiro dos relato-rios, que correu a cargo do repre-sentante da empresa EMALCSAde A Coruña, Ricardo Vázquez,que levaba por título “Xestión dasubministración de auga potable:A experiencia de EMALCSA enA Coruña”.

A partir das 11 horas, oxefe do Grupo de InvestigaciónEnxeñaría dá Auga e do MedioAmbiente na Escola de Cami-ños, Canais e Portos da Univer-sidade de A Coruña, JoaquínSuárez, falou das novas estrate-xias de xestión sostible da augano medio urbano. Xa para as12.30 estaba proxectada a confe-

rencia “O proxecto Mandeo, orío como eixe dinamizador”, deVicente Berrocal Bertol, da De-putación de A Coruña e Jeró-nimo Puertas Agudo, do Grupode Investigación Enxeñaría dáAuga e do Medio Ambiente naEscola de Camiños, Canais ePortos dá Universidade de A Co-ruña.

Na sesión da tarde, apartir das 16:00 horas, houbo es-pazo para a “Xestión integradados recursos hídricos e a súaaplicación no plan local do L.I.CAbegondo - Cecebre", por partede Carlos Ameijenda Mosquera,Director Técnico do LIFE"AQUA-PLANNPROJECT".Concello de Abegondo. Dúashoras mais tarde, ás 18:00 horasdebateuse sobre “A auga nas es-tratexias de desenvolvemento te-rritorial: Grupos deDesenvolvemento Rural e parti-cipación”, gracias á intervenciónde Jorge M. Branco Ballón, Xe-rente Programa LEADER. Aso-ciación de DesenvolvementoRural "Mariñas-Betanzos".

Para a xornada final, omércores 8 de setembro, quedou,a partir das 10, o relatorio “Xes-tión sostible da auga no Concellode Guitiriz”, por parte do técnicode medio do Concello de Guiti-riz, José Cornide; e contra as 12do mediodía, Urbano Fra, mem-bro do Departamento de Enxe-ñaría Agroforestal da USC, faloudo “Goberno da auga e dos ris-cos, unha vía de participaciónsocial nas políticas públicas”. Xapola tarde fíxose unha visitaguiada polo "Ciclo Integral daauga en Guitiriz", a partir das 16horas.

Carlos Villamor gaña por

segundo ano consecutivo a

Carreira Guitiriz TermalO atleta da Sociedad

Gimnástica de Pontevedra, Carlos

Villamor, continuou co seu idilio

coa Carreira Popular Guitiriz Ter-

mal e conseguiu vencer por 2º

ano consecutivo ao impor un

ritmo moi forte de 2 minutos e 43

segundos por quilómetro. Villa-

mor confirmou o seu papel de

máximo favorito, igualou os dous

triunfos doutro ilustre do atle-

tismo galego como Pedro Nimo,

e situouse como o mellor dos co-

rredores que pasaron pola vila

chairega, xa que aos dous primei-

ros postos do 2009 e 2010 hai que

sumarlle os 3 segundos obtidos

nas 3 primeiras edicións desta

competición.

A Villamor o flanquea-

ron no podio, como segundo e

terceiro respectivamente, Juan

Pena Holguín, do Coruña Ci-

máns, que fora bronce na II edi-

ción e Nicolás Arrojo, do San

Fernando Lucus, debutante nas

preseas, xa que o seu mellor re-

sultado en Guitiriz fora un 6º

posto no ano pasado.

O tempo final no que o

gañador percorreu os 6 quilóme-

tros da proba foi de 16 minutos e

47 segundos, 28 menos que Pena

e 43 que Arrojo. Mais lonxe que-

daron Xabier Díaz, pertencente

ao San Fernando Lucus, que foi

cuarto cun tempo de 18.34 e José

Manuel Corral, do Verxel Nutri-

ción con 18.56.

En féminas gañou Paula

Mayobre, que refrendou o domi-

nio da Gimnástica, ao parar o

crono en 20.09,

ocupando o posto

12 da clasifica-

ción absoluta

final. A prata caeu

do lado de Mª del

Carmen Penas,

do Comesaña

Sporting, e o

bronce foi para

Iria Castro, do

Ourense At. Aca-

demia Postal.

A parti-

cipación final da

carreira foi de 115

atletas que toma-

ron a saída no

centro de Guitiriz e percorreron

os 6.000 metros polas principais

rúas da vila. A participación foi a

mais baixa das 5 edicións e bai-

xou considerablemente con res-

pecto ao ano pasado, o tope da

mesma con 188 corredores. Na III

Edición foron 157, 164 na II e

1232 na primeira.

guitiriz

Carlos Villamor cruza a meta da Carreira Popular Guitiriz Termal

11actualidade setembro 10

O público ateigou a Casa Habanera neste curso da USC

A UNED Sénior informa nunha reunión no Telecentro a

40 alumnos guitiricenses sobre o curso 2010-2011

A UNED Sénior deXestoso levou a cabo o 9 de se-tembro unha xornada informa-tiva para dar a coñecer asasignaturas do vindeiro curso

2010-2011. O acto, ao que acu-diron uns 40 alumnos, tivo lugarno Telecentro de Guitiriz e asis-tiron a alcaldesa da vila chai-rega, Regina Polín, que quixo

apoiar esta ini-ciativa coa súapresenza; a pri-meira tenente dealcalde guitiri-cense, SandraFreire; o coordi-nador do centroun ive r s i t a r i opara a TerraChá, Luis ÁngelRodríguez Pa-tiño e o directorda Escola deMúsica, AbelRiveira.Nesta xornada

deuse conta dasmaterias que osque estean ins-critos no anolectivo poderáncursar. Así, Pa-tiño informoude que os alum-nos poderán

aprender novos conceptos eterán unha formación en “Pre-vención de riscos na vida cotiá”,“Actividade física e incidenciaen la saúde”, ambas impartidas

polo Doutor Marcelino Mos-quera; “Institucións e Organiza-cións ao servizo do Maior”,polos mestres Luís Ángel Ro-dríguez Patiño e Gertrudis Ca-pelán; “Tertulias Literarias evisitas por toda Galicia”, acargo de Felipe Senén; “Infor-mática 1 e 2”, nas que se trataráo funcionamento de Internet, ocorreo electrónico e o trata-mento da imaxe; e “Música”,que correrá a cargo do directorda Escola de música de Guitiriz,Abel Riveira.

HorariosOutra das medidas das

que se informaron foron os ho-rarios dalgunhas asignaturas.Así, a materia de “Prevenciónde Riscos cotiás”, será impar-tida en Momán os xoves de16.30 horas a 18.30. As tertuliasliterarias que pon en marcha Fe-lipe Senén serán os martes,mentres que as clases de infor-mática, que ten unha taxa deasistencia superior ao resto dasmaterias será os mércores de 15a 19 horas e que terá lugar no

Telecentro do Concello de Gui-tiriz. Xa para o sábado queda fi-xada a “Actividade física eincidencia na saúde”, no ximna-sio do Alto de Xestoso de 11horas a 13 horas.

Matrícula aberta ata rematede prazas

O período de matrículacontinúa aberta ata a 2ª semanade outubro e ata que rematen asprazas. A mesma poderá facersea través de Internet ou de xeitopresencial no centro asociado deA Coruña. Os pagos das matri-culacións realizaranse a travésdo coordinador da actividade,neste caso Luis Ángel Rodrí-guez Patiño, quen centralizarálogo o seu ingreso na conta ha-bilitada ao efecto do CentroAsociado da UNED da cidadede A Coruña.

Para rematar, púxoseun vídeo no que se amosaba ofuncionamento e as distintas ac-tividades que esta instituciónacadémica e educativa puxo enmarcha durante todo o curso pa-sado.

Os novos emprendedores non

perderán o seu oco en Guitiriz

IESCHA e Concello pe-

chan “Tal como eramos”O Concello de Guiti-

riz apoiará, un ano mais, aosnovos proxectos empresariaisdos emprendedores mozos domunicipio coa convocatoria deaxudas a este colectivo por unvalor de 9.000 euros. O obxec-tivo é fortalecer o tecido em-presarial guitiricense coniniciativas innovadoras e quepermitan o asentamento dunhaestrutura de negocios modernaa medio prazo na vila.

A cantidade que oequipo de goberno encabezadopor Regina Polín destinará aofomento desta nova clase em-prendedora será de 9.000euros repartidos en proxectosdun máximo de 1.800 por ne-gocio. Entre as diferentes con-dicións que se deberán decumprir estarán ser unha per-soa ou unha SAT que non sexaunha unidade familiar, perten-cer ao concello, polo que de-

berá estar empadroado nomesmo, ser maior de idade eter menos de 45 anos, ter asede da empresa en Guitiriz eter toda a documentación enregra.

Banco de Tempo

O departamento deServizos Sociais do Concellode Guitiriz puxo en marcha ainiciativa do “Banco doTempo”, no que os veciñosdesta vila chairega poderán in-tercambiar diferentes traballosde balde, xa que o único que seempregará como moeda seráas horas da realización de ser-vizos.

Así, poderanse prestare intercambiar servizos comoo acompañamento de persoasa diferentes lugares, o coidadodo corpo e da saúde, tarefasdomésticas, formación en dife-rentes ámbitos académicos ou

de entretemento,transporte,ensino de idiomas ou informá-tica.

A través desta inicia-tiva o goberno municipal pre-tende “fomentar as relaciónsociais, xa que moitas persoasnon intercambian por necesi-dade senón para compartirafeccións e facer novas rela-ción”. Con esta iniciativa pre-téndese ademais axudar “aliberar o tempo ás persoas con-verténdose nunha medida deconciliación da vida familiar,persoal e laboral. Ditas activi-dades contribuirán a xerar uncapital social xa que valoran osaber, a tradición e a culturaque non teñen valor de mer-cado”.

Para máis informa-ción pódese acudir directa-mente ao Concello ou chamaró número de teléfono982370109.

guitiriz

Manuel Santamariña, e Regina Polín durante o peche da mostra

12 actualidadesetembro 10

O Telecentro foi o espazo da reunión informativa da UNED Sénior

O luns 23 de agosto o Institutode Estudos Chairegos (IESCHA)e o Concello de Guitiriz puxeronfin á exposición “Tal como era-mos-I” cun acto de clausura naque estiveron presentes o presi-dente da asociación cultural vi-lalbesa, Manuel CastroSantamariña, e a alcaldesa guiti-ricense, Regina Polín.

Esta exposición perma-

neceu na Casa Habanera desde o23 de xuño e tentaba recuperar amemoria icónica e cotiá presenteen distintas épocas de Guitiriz através dunhas 130 fotografías. Oabano cronolóxico comprendíadesde principios do século XXata os anos 80. En canto ao as-pecto xeográfico as imaxes íanmais alá do centro urbano deGuitiriz.

Guitiriz contará cun Viveiro de Empresas para xaneiro

Os emprendedores deGuitiriz terán un novo apoio parafacer negocio neste municipiochairego, xa que o Concello poráen marcha un viveiro de empresascoa axuda da Universidade deSantiago de Compostela (USC) ea Asociación de Empresarios doPolígono. Esta acción, que estáaínda na fase de redacción do seuregulamento e que será presentadapara a súa aprobación no pleno denovembro, partiu dun estudo en-cargado polo equipo de gobernoguitiriciense á institución compos-telá sobre as viabilidade que tiñao municipio para atraer novas ini-ciativas empresariais. O calenda-rio que se baralla desde o concellositúa a xaneiro como o mes apraque estea operativo.

O estudo, que foi expli-cado o 20 de setembro polo repre-sentante da USC FranciscoFerreiro, concluíu que esta vila lu-cense era idónea para a creacióndo primeiro viveiro que existe naprovincia debido a que dispón dedeterminadas condicións parapoder acoller esta ferramenta“contra o desemprego”.

PotencialidadesSegundo o propio Fe-

rreiro, Guitiriz é un lugar estraté-xico para poder levar adiante unproxecto empresarial viable, xaque ten un mercado potencial depreto de 500.000 persoas, xa queconta con varios núcleos poboa-cionais moi importantes a menosdunha hora. Outro dos aspectos

positivos son osseus recursos na-turais, como apedra ou a auga,así como as súasboas comunica-cións, coa A-6 e aA-8 moi preto. Aposibilidade depoder contar cunPolígono indus-trial con opciónsde poder am-pliarse, así comounha renda dispo-ñible maior que amedia da comarcason as restantesnovas positivas.

Poboación enve-llecida e suba doparoEntre os as-

pectos negativos,o representante daFacultade de Ad-

ministración de Empresas deLugo, situou a perda de poboa-ción, un 7,1 % entre o 2000 e o2008, en contraposición co au-mento xeral dun 2% de Galicia edo 4% do litoral; o envellece-mento da poboación, posto que osmaiores de 65 anos son o 31,5 %do total de habitantes de Guitiriz,fronte ao 21% da media galega; eo aumento do desemprego, que aXunta cifrou nun 69,9 % enagosto fronte ao 48 da Terra Cháe ao 50% de Galicia.

Axuda para os emprendedoresSen embargo, a pesar

dos datos negativos, desde a USCestableceuse que a vila dispuña detodas as posibilidades para poder

albergar unha institución de axudaao emprendedor, polo que o Con-cello levará a cabo este viveiro,que será o primeiro que se leve acabo en Lugo e que se situará nos4 despachos que hai na prantabaixa do Telecentro.

O apoio aos proxectosque sexan aceptados terá unha vi-xencia de 2 anos e levará consigoa monitorización das propias em-presas creadas, a cargo de profe-sionais de reputada solvencia; unaluguer baixo destas instalaciónsmunicipais, así como o acceso áformación necesaria para poderlevar adiante o proxecto.

Pese a que aínda nonestán definidas as condicións fi-nais, será condición indispensablepara que se poida aceptar comoparte deste viveiro que os empre-sarios sexan novos, é dicir, quenunca antes tivesen ao seu cargounha empresa, independente-mente da súa idade, ademais deque o proxecto sexa viable a curtoou medio prazo, non un sectorpredeterminado, polo que se po-derán presentar plans de negociode opción comercial.

O que si se anunciou foique se discriminará de forma po-sitiva a determinados colectivos,como as mulleres, os inmigrantes, aos desempregados ou aos estu-dantes. As prazas serán 4 de xeitopresencial, pero haberá a posibili-dade de poder realizar este viveirode xeito virtual.

Ampliación do PolígonoPola súa banda, o presi-

dente da Asociación de Empresa-rios do Polígono, Pablo Polín,amosouse encantado de contar“con este proxecto” e coincidiu

con Ferreiro nas posibilidades davila e do polígono, debido “ á súacentralidade, ao incremento pobo-acional que a vila tivo con res-pecto a outras comarcas deGalicia, a súa accesibilidade, porestar nun cruce de camiños e detransportes e a posibilidade de po-ampliar as súas instalacións”.

Foi precisamente nesteúltimo aspecto onde puxo maisénfase, ao pedir ás institucións unPolígono ampliable de xeito “efi-ciente e moldeable para que ochan industrial estea a disposicióndunha empresa nova nun períodode tempo o suficientemente curtocomo para que non marche”.

Polín tamén indicou aposibilidade de poder alugar o te-rreo industrial dentro do polígono,“para que as empresas que come-zan poidan afrontar con garantíasos primeiros gastos, que son osmais duros de afrontar”.

Proxecto desde o 2003Por último, a alcaldesa

de Guitiriz, a socialista ReginaPolín, revelou que este era un pro-xecto que o Concello levaba enmente desde o ano 2003, xa que“críamos firmemente nas poten-cialidades que tiñamos na vila eno Polígono e a nosa intención éofrecer as oportunidades aos veci-ños para que poidan levar a caboas súas ideas na súa zona e que sepoidan sentir realizados aquí”.

A responsable localanunciou que os catro locais do te-lecentro serán as sedes destasnovas empresas e que terán ade-mais unha sala común para as súasreunións e a posibilidade de cone-xión a internet que ofrece esta ins-fraestrutura guitiricense.

Os empresarios begontinos piden

axudas á Xunta para mellorar o

Polígono IndustrialVarios representantes da

Asociación de Empresarios de

Begonte, co seu presidente Al-

berto Seijo á cabeza, se reuniron

o 15 de setembro, coa delegada

da Xunta de Galicia en Lugo, Ra-

quel Arias, para expor as necesi-

dades que o parque empresarial

precisa para a súa mellora. A re-

novación das infraestruturas de

servizos e o acondicionamento

dalgunhas zonas verdes foron as

demandas dos empresarios chai-

regos. Arias e un técnico do

IGAPE aproveitaron tamén a oca-

sión para informar sobre as van-

taxes do Plan Impulsa Lugo.

A propia representante

do Executivo galego fixo unha

valoración “moi positiva” deste

encontro e comprometeuse a es-

tudar algúns dos proxectos expos-

tos pola delegación empresarial.

Arias informou da liña

de axudas ás que se pode acudir

“para acometer as reformas dos

servizos que o Parque empresa-

rial, que xa ten dez anos, porque

é un parque de titularidade muni-

cipal e a súa xestión non compete

á Xunta, pero si queremos ofrecer

a nosa axuda para que o tecido in-

dustrial de Begonte e de Lugo

poida avanzar mais”.

O que si é competencia

do goberno autonómico son os

traballos de acondicionamento

das zonas verdes do parque. A de-

legada lucense informou de que

Xestur xa adxudicou o pasado

mes de agosto os labores de des-

broce, rasanteo e plantación de

céspede e especies arbóreas en

12.700 metros cadrados de zona

verde do Polígono, cun investi-

mento 34.746 euros.

Durante a reunión, a

delegada estivo acompañada

por un técnico do IGAPE, que

explicou aos asistentes as

liñas actuación que desen-

volve este organismo no plan

Impulsa Lugo.

A delegada fixo re-

ferencia á importancia estraté-

xica que alcanzará Begonte

coa construción do novo par-

que empresarial de Baa-

monde, que será un polo de

atracción industrial, o que ne-

cesariamente redundará en be-

neficio da economía local.

Segunda fase do Polígono

O presidente da patronal

Begontina, Alberto Seijo, refe-

riuse ás urxencias do Polígono,

que sería “o mantemento en xeral

do mesmo, así como avanzar no

tema da ampliación do Polígono

e a continuidade do de Pacios”.

En relación coa propia

ampliación, Seijas amosou a súa

preocupación polo parón que está

a sufrir porque “era unha inicia-

tiva de tipo privada e está un

pouco parado polo tema econó-

mico. Xa están os terreos compra-

dos pero non se da o paso para

continuar”. Finalizar o proceso

sería “moi positivo”, porque, se-

gundo Seijas, “nos daría unha

saída directa á A-6 e se vería di-

rectamente desde a autovía, coa

pantalla que iso significa”.

guitiriz

begonte

Raquel Arias consulta os planos do Polígono de Begonte durante a reunión

13actualidade setembro 10

Pablo Polín, Francisco Ferreiro, Regina Polín e Sandra Freire na presentación do viveiro

xermade

Sotavento: un atractivo turístico polo seu número visitantes

Case 4.500 persoas visi-

taron este verán o Parque Eólico

Experimental Sotavento de Xer-

made tal e como se desprende do

balance realizado polo persoal do

centro. Esta cifra sitúa a esta ins-

talación enerxética e científica

como un dos principais reclamos

da Terra Chá e do Concello xer-

madino no período estival.

Este número de visitan-

tes (4.491) se repartiron en 701

grupos de procedencia moi va-

riada. Dentro da nosa comuni-

dade, os veciños das provincias

de Lugo e Coruña seguen sendo

os que máis visitan as instala-

cións do Parque Experimental,

mentres que a nivel nacional se

achegaron neste período turistas

de Asturias, Badaxoz, Barcelona,

Madrid, Navarra, País Vasco, Ta-

rragona, Valencia, Valladolid,

Xaén e Zaragoza entre outros.

Visitantes chegados desde NovaZelandia

Pero non só houbo tu-

rismo nacional, xa que Sotavento

tamén contou coa presenza de ci-

dadáns de outras zonas do

mundo, como Alemaña, Arxen-

tina, Dinamarca, Holanda, Portu-

gal, Venezuela ou mesmo Nova

Zelandia, co que se sitúa como

un reclamo turístico a nivel inter-

nacional, onde turistas e técnicos

de diversos países tamén se ache-

gan interesados nos innovadores

proxectos de I+D+i.

No que respecta ás ca-

racterísticas dos grupos, a maio-

ría dos visitantes eran tu-

ristas, aínda que o número

de grupos técnicos proce-

dentes de diversos cursos

de verán tamén foi consi-

derable.

Éxito da Vivenda Biocli-máticaA inauguración da Vi-

venda Bioclimática De-

mostrativa o pasado 21 de

xuño foi a novidade que

máis atraeu aos turistas ao

Parque Eólico situado

entre os concellos de Xer-

made (Lugo) e Monfero

(A Coruña). Este proxecto

de investigación, único en

España, tamén foi o me-

llor valorado polos visi-

tantes.

Outras novidades pre-

sentes nesta época foron as acti-

vidades levadas a cabo pola

Fundación Sotavento Galicia,

destacando a celebración do Día

Mundial do Vento, o 15 de xuño,

e a mostra de variadas exposi-

cións temporais.

Nunha destas exposi-

cións, a autora galega Margarita

Cimadevila, achegou, ata finais

de xullo, unha obra composta por

doce lenzos nos que mestura

Ciencia e Arte. Outra das exposi-

cións presentes durante este tri-

mestre e que aínda pode ser

visitada nas instalacións do Par-

que, é a Exposición das Obras

Presentadas ao VIII Certame Re-

novable, onde ademais de poder

ver a maqueta a escala dunha vi-

venda bioclimática tamén se

pode ollar a creatividade dos au-

tores das numerosas fotografías

presentadas ao concurso organi-

zado pola Fundación Sotavento

Galicia neste ano 2010.

Sotavento entrega ospremios de fotografía e obra-doiros do Certame Renovables

Os gañadores do VIII

Certame de Premios Renovables

da Fundación Sotavento Galicia

dentro das categorías de fotogra-

fía e obradoiros recibiron os seus

premios da man do director do

Instituto Enerxético de Galicia e

presidente de Sotavento, Eliseo

Diéguez. Miguel Irimia, de

Alfoz, por unha maqueta da vi-

venda bioclimática e Rebeca

Tizón, de Gondomar, pola súa fo-

tografía do parque, obtiveron un

diploma e un cheque por valor de

1.000 e 600 respectivamente.

Ademais, Victor Schäfer Freire,

de Ares, foi galardoado co se-

gundo premio en fotografía.

Os premios da terceira

das categorías, os relativos ás ca-

tegorías de debuxo e pintura, xa

se entregaron a final de curso nas

propias aulas educativas, debido

á idade dos alumnos participan-

tes, que cursaban 1º, 2º, e 3º de

Educación Primaria. Os vencedo-

res dos premios foron María Rey

Hermida, do CEIP Terra Chá de

Román-Vilalba; Noel Quenlle

Martínez do CEIP Pedro casares

Rollán, de Xove, e para Silvia

Fuentes Rivera, do Santiago

Apóstol de Narón.

Na súa intervención,

Eliseo Diéguez explicou que a in-

tención de Sotavento ao convocar

este Certame é “incentivar cal-

quera tipo de iniciativa vinculada

co mundo das enerxías renova-

bles en xeral coa idea deste Par-

que Eólico Experimental, no

marco da aposta estratéxica da

Xunta de Galicia de potenciación

das fontes renovables e do aforro

e da eficiencia como piares do

modelo enerxético galego”.

O director do INEGA

destacou a boa acollida destes

premios e o carácter divulgativo

e educativo do Certame, posto

que todos os materiais presenta-

dos ao concurso conforman unha

exposición que se realiza anual-

mente nas instalacións de Sota-

vento e que ten unha gran

aceptación. Proba diso é que ao

longo das oito edicións se reco-

lleron mais de 7.000 debuxos e

pinturas, 2.000 fotografías e máis

dun cento de experiencias e obra-

doiros.

As bases do Certame do 2011en outubro

Diéguez tamén anun-

ciou que as bases do Certame co-

rrespondente ao ano que ven, o

2011, estarán expostas a comezos

de outubro na páxina web do par-

que, www.sotaventogalicia.com;

e que o prazo para presentar as

candidaturas estará aberto ata o

20 de maio do mesmo ano.

Excursións de todo tipo se deron cita en Sotavento este verán

A vila acolleu a X Edición

do Encontro de TorneirosO Concello de Xer-

made acolleu a X edición do

Encontro de Torneiros de Ma-

deira en Galicia, que se orga-

niza desde a propia Casa

Consistorial xermadina e a

Aldea Artesán de A Fraga, con

Vicente Ledo á cabeza, e no que

colabora a Dirección Xeral de

Comercio da Consellería de

Economía e Industria, a través

da Fundación Centro Galego da

Artesanía e do Deseño. Este

evento tivo lugar os días 23, 24,

25 e 26 de setembro no propio

municipio chairego.

Os principais obxecti-

vos que se perseguen con este

evento, que chega este ano á

súa década de vida, foron po-

tenciar o achegamento deste

oficio ao sector formativo rela-

cionado co mundo da madeira e

afondar no labor divulgativo, de

xeito que permita facer visible

este sector tradicional, recupe-

rado e emerxente de cara á so-

ciedade.

Este X Encontro xirou

en torno a charlas, coloquios,

demostracións, talleres e espa-

zos comerciais e de intercambio

de información sectorial. Os

participantes, tanto os profesio-

nais coma os afeccionados, pui-

deron asistir a unha serie de

obradoiros nos que interviron

artesáns referentes no eido do

torneado como Nick Agar do

Reino Unido, Jean Dominique

Denis e Gérard Genestier de

Francia ou Manuel Castro, ex-

perto torneiro das Pontes.

Nestes encontros, o

público tivo un papel impor-

tante, xa que, durante esta fin

de semana descubriu o mundo

da tornaría observando de preto

as demostracións que fixeron os

artesáns e participando en talle-

res adaptados a todos os públi-

cos.

Ao tempo que tivo

lugar este evento se puido visi-

tar a III Exposición Itinerante

de Madeira Torneada “Contor-

nos”, cuxas pezas se elixiron na

pasada edición.

Os 36 alumnos do Programa de Educa-

ción Sexual reciben os seus diplomasO alcalde de Xermade,

Tomás Rodríguez Arias, foi o en-

cargado de entregar os diplomas

acreditativos do Programa de

Educación Sexual para Persoas

Maiores que cursaron 36 veciños

desta vila chairega. Con este

agradecemento institucional, que

tivo lugar o 6 de setembro, no

salón de plenos do Concello, pú-

xose fin a esta acción formativa

que comezou en maio.

A través deste pro-

grama tentouse de levar adiante

un percorrido pola propia identi-

dade, o estado e o desenvolve-

mento da autoestima para poder

chegar a cuestións situadas den-

tro do ámbito do afectivo, rela-

cional e sexual. Os obxectivos

perseguidos polos organizadores

e mestres do curso foron o de au-

mentar a calidade de vida das

persoas maiores, promover e es-

timular o desenvolvemento de

habilidades da vida e mellorar a

súa formación integral.

Para garantir o desen-

volvemento destes obxectivos, o

programa divi-

diuse en dous

bloques temáti-

cos que tocaron

temas como o

auto coñece-

mento, a auto

valoración, e o

desenrolo afec-

tivo e sexual.

No pri-

meiro bloque os

36 asistentes

cursaron mate-

rias como a

Identidade cor-

poral, a Identidade de xénero e a

Identidade e valoración persoal.

No segundo trataron as emo-

cións, as relacións socioafecti-

vas, a saúde sexual e a conduta

sexual. A metodoloxía empre-

gada nas actividades foron o

role-playing, os pequenos grupos

de discusión, o turbillón de

ideas, o estudio de casos particu-

lares ou as discusións guiadas.

A valoración final tanto

de organizadores como de alum-

nos foi positiva, xa que a maioría

dos participantes aseguraron que

volverían facer outro curso rela-

cionado coa sexualidade. Entre

as cousas máis valoradas foron

as de poder falar abertamente

dun tema tabú, aprender a expre-

sarse, a fisioloxía do corpo femi-

nino e masculino e as súas

funcións, cousas novas sobre ha-

bilidades sociais e de comunica-

ción, a querer e valorarse máis,

ou tamén aprender sobre enfer-

midades de transmisión sexual.

Tomás Rodríguez entrega os diplomas aos alumnos

14 actualidadesetembro 10

a pastoriza

cospeito

A rehabilitación da Escola de Fonmiñá facilitará

un espazo para as actividades das asociacións

O vicepresidente da De-putación de Lugo, o nacionalistaAntón Bao, desprazouse na mañádo pasado 15 de setembro até aparroquia de Fonmiñá, na Pasto-riza, para supervisar as obras quese están a realizar na antiga es-cola desta parroquia pastori-cense. Antón Bao, acompañadoda tenente de alcalde da Pasto-

riza, Elva Carreira, e o conce-lleiro Eloi Villada, comprobaronos avances nas obras de recupe-ración deste inmóbel, que están aser sufragadas pola Área de Cul-tura da Deputación de Lugo.

Esta vella escola, que seatopaba nun estado de case com-pleto abandono, está sendo reha-bilitada para o seu uso con fins

sociais cunha can-tidade de 6.000euros que aportapor completo aÁrea de Culturada Deputación.Con esta inver-sión procédese acambiar o tellado,instalar ventás ecarpintería de alu-minio, así comohabilitar o interiore máis instalar unlavabo. Ademais,unha vez remata-das as obras de re-habilitación, aÁrea de Culturada Deputacióndestinará 1.800euros mais paradotar á escola do

equipamento e mobiliario nece-sario para poder realizar todo tipode xuntanzas e actividades que oscolectivos da zona desenvolven.

Con esta obra, segundosinalou Antón Bao, “cúmpreseunha demanda da veciñanza deFonmiñá, na Pastoriza, no queatinxe ao movemento asociativoveciñal, xa que con este centro

poderán á fin desenvolver as súasxuntanzas e todo tipo de activi-dades dun xeito máis cómodo eaxeitado”. O responsable provin-cial afirmou que “continuamosasí na liña marcada dende o co-mezo de proporcionar facilidadesna medida do posible ao move-mento asociativo lucense, xa queestes pequenos concellos e parro-quias son quen máis o precisannestes tempos”.

Pola súa banda, a te-nente de alcalde da Pastoriza,Elva Carreira, agradeceu o apoioda Área de Cultura da Deputa-ción para sufragar estas obras easegurou que é unha mellora queserá moi ben acollida polos veci-ños e veciñas de Fonmiñá, xa quepor fin contarán cun local en con-dicións que lles permitirá desen-volver as súas actividades.

Deste xeito, a Área deCultura da Deputación consolidapouco a pouco a existencia dunharede de instalacións culturais pú-blicas na provincia. Ao rematedestas obras, o local veciñal deFonmiñá poderá cumprir de novounha función cultural e socialque antes non tiña por atoparsenun.

Villada, Bao e Carreira inspeccionan o estado da antiga escola de Fonmiñá

A Comisión da MOEXMU pon data á

edición do ano 2011As reunións estivais da

nova Comisión Organizadora daMOEXMU 2011 xa comezaron adar os seus froitos en forma deprimeiras medidas e deixaron fi-xada no calendario a súa data decelebración. Será o 1,2 e 3 deabril cando teña lugar esta feiraagrogandeira, a mais antiga daprovincia de Lugo, así como oXXV Concurso de Gando Frisón,a XXV Exposición da Gando deRaza Rubia Galega e a XIII Poxade Gando Selecto. O lugar será ohabitual, o recinto Manuel VilaLópez. Tamén se puxo día para aXX Edición da Festa da Filloa.Será, como é habitual, o 1º demaio.

Perfil en Facebook

Outra das medidasadoptadas para ampliar a pre-senza da MOEXMU en internet efacilitar a comunicación coa cida-danía e o mundo agrogandeiro foia creación dun perfil na rede so-cial facebook. Tras o nome Mo-exmu Muimenta búscasecompletar a maior informaciónposible da feira, desde a inaugu-ración da primeira edición daMoexmu, o 6 de xullo de 1.985,

ata o día dehoxe. Parapoder levaradiante esteproxecto narede faise unchamamento ácolaboraciónda xente, quese anime a col-gar fotos ou re-cortes deprensa e facili-tar as súasideas e opi-nións sobre aMoexmu e a Filloa.

Solicitude de entrevistas coas

distintas administracións

Co obxectivo principalde recadar apoios para organizara edición número XXVII solicitá-ronse entrevistas cos representan-tes das distintas administracións.Así, pediuse cita coa DelegadaTerritorial da Xunta en Lugo, Ra-quel Arias; co Presidente da De-putación Provincial de Lugo, JoséRamón Gómez Besteiro; e co Al-calde do Concello de Cospeito,Armando Castosa. Outra das ins-titucións será a Universidade de

Compostela (USC) para poñer enmarcha o convenio asinado o pa-sado 23 de abril.

Arranxo do Recinto Feiral

“Manuel Vila López”

Actualmente o Concellode Cospeito está a levar a caboobras no Recinto Feiral “ManuelVila López” para cubrir o coñe-cido como “espazo entre naves”.Sufragada cos cartos procedentesdo Plan E, esta reforma permitiráadicar este espazo aos expositorese, desta maneira, que todo o poli-deportivo do recinto se empreguepara o concurso de gando.

Cartel da Moexmu á entrada do recinto Manuel Vila

As Festas de Bretoña,en A Pastoriza, foron unha dasparadas do programa da Vicepre-sidencia primeira da DeputaciónProvincial de Lugo para promo-ver as actuacións dos grupos demúsica tradicional, bandas demúsica e corais. Foi a formaciónLeña Verde de Pol, a que ameni-zou a fin de semana do 21 e 22de agosto no Concello chairego.

Aforro para as Comisións de

Festas

Este plan, que leva acabo o organismo provincial,costea a actuación destes gruposmusicais evitando así que as co-misións de festas vexan reducidoo seu orzamento de xeito consi-derable.

Durante os meses dexullo, agosto e setembro as soli-citudes presentadas polos repre-sentantes das comisións defestas, e xestionadas pola Áreade Cultura, incrementaron nota-blemente coincidindo coa etapado ano na que se concentran a in-mensa maioría das festas e roma-rías: o verán.

Leña Verde

actúa en Bre-

toña gracias a

Vicepresidencia

castro de reiCastro crea un Rexistro

de Parellas de FeitoCastro de Rei terá un re-

xistro de parellas de feito paraaqueles veciños que queiran for-malizar a súa relación de parellasen facer un contrato matrimo-nial. O pleno aprobou esta me-dida, que xa funciona noutrosconcellos chairegos como Xer-made ou Guitiriz.

A medida tenta “ade-cuar ao municipio ás novas reali-dades en materia de unións deparella”, di o primeiro tenente dealcalde de Castro de Rei, o nacio-nalista Jorge Balado. “A nosa so-ciedade está a cambiar, estamosnun momento no que se están asolicitar novas formas de unións,tanto hetero como homosexuais edesde o noso Concello non pode-mos escapar desta realidade, poriso xurdiu esta iniciativa, por isofoi unha das miñas preocupaciónsque se levase a cabo, para que onoso municipio non quedase atrásnesta materia”, opinou o actualconcelleiro de Igualdade.

Os prazos que este novoservizo debe cumprir para que oscastrexos poidan dispor del debe-rán comezar pola súa aprobaciónen pleno, que será efectiva desdeo sábado 11 de setembro. A con-

tinuación a Secretaria do Conce-llo deberá asentalo e proceder ásúa publicación. Segundo o pro-pio Balado “o proceso poderíaestar rematado nun mes aproxi-madamente e que o rexistro esteaa disposición de todos os veciñose veciñas que se queiran dar dealta nel”.

Segundo relatou Ba-lado, os pasos para poder formarparte deste rexistro son poucos.En primeiro lugar deberán acudirao Concello para recibir a infor-mación precisa sobre esta condi-ción legal e, a continuación, darunha serie de datos persoais con-vencionais e unha documentaciónprecisa que probe unha conviven-cia. Despois farase un asenta-mento no libro de rexistro paraamosar a situación da parella.

A Lei do Dereito Civildoa no 2006 recoñece os mesmosdereitos ás parellas de feito queaos matrimonios como o cobro dapensión de viuvidade, un terzo daherdanza en usufruto se non haidescendencia eu n cuarto se seteñen fillos ou mesmos recibirunha indemnización por falece-mento en caso de accidente labo-ral do compañeiro.

15actualidade setembro 10

outeiro de rei

Os versos do poeta da chaira penetran na

terra da súa vila de Outeiro de Rei

A poesía de ManuelMaría encheu o aire do Concellode Outeiro de Rei no 6º aniversa-

rio da súa morte. A IrmandadeManuel María organizou un actoconmemorativo baixo o título

“Memoria da Chaira Enteira”co que renderon a súa particularhomenaxe ao poeta chairego. Alectura dos seus poemas, a mú-sica de Mini e Mero, e o rito da“Navalla do Manuel” foron oseixos sobre os que descorreronunha tarde para recordar a unhadas grandes figuras da culturagalega.

O evento comezoucontra as 15 horas cun xantarna Casa de Turismo Rural doRío Ladra, en Gaioso-Outeirode Rei. A área Recreativa dePenas de Rodas foi o espazoelixido pola organización paraa lectura de parte da obra deManuel María. Así, importan-tes figuras da cultura chairegacomo María Xosé Lamas, Ave-lino Pousa Antelo, Tino Vaz,Xoán Xosé Abella, Pilar Gar-cía, Marica Campo ou ValentínArias, deron lustre ás súas voces

cos poemas do autor de Outeirode Rei.

Xa ás 18.30 horas co-mezou a ofrenda floral e unPrego, a cargo de Valentín Arias,no cemiterio de Outeiro de Rei.A continuación, levouse a cabo oxa tradicional “Rito compartidoda navalla do Manuel”, na que sefai entrega dunha navalla a unpersonaxe sobranceiro da culturae as letras galegas, que este anofoi Avelino Pousa Antelo. Todo oacto estivo amenizado con mú-sica tradicional a cargo de Mini eMero.

Entre os persoeiros li-gados ao mundo da cultura quese achegaron pola vila chairegapara dar a súa mostra de cariñocara a figura de Manuel Maríaestiveron Valentín Arias, MiroCasabella, Mini e Mero, AntónValcarce, Tino Vaz, Xulio Xiz ouAlfonso Blanco.

Xa hai opción aos cursos

do Pacto polo Emprego

O BNG rendeulle homenaxe a Manuel

María no aniversario da súa morteO Concello de Outeiro

de Rei abriu o prazo de solicitu-

des para poder participar no pro-

xecto da Deputación Provincial

“Lugo-Pacto Provincial polo

emprego”, que pretende levar a

cabo unha serie de actuacións

que favorezan a creación de em-

prego estable a través dunha

serie de itinerarios de inserción

profesional que irán acompaña-

dos doutras medidas de apoio ao

autoemprego.

Aqueles interesados en

formar parte destes cursos pode-

rán optar pola “Atención socio-

sanitaria a persoas no

domicilio”; “Atención sociosa-

nitaria a persoas dependentes en

institución sociais”; “Servizos de

restaurante”; “Operacións bási-

cas de pisos e aloxamentos”;

“Promoción turística local e in-

formación ao visitante”; “Apro-

veitamentos forestais” e “Opera-

cións auxiliares de fabricación”.

Requisitos mínimos

Entre os requisitos

obrigatorias que hai que cumprir

para poder optar a esta forma-

ción están ser demandante de

emprego e ter unha titulación

mínima de Graduado Escolar ou

Certificado de Escolaridade an-

terior ao ano 1975. Así, con estas

mínimas condicións as persoas

interesadas poderían acceder a

un dos 2 cursos citados en pri-

meiro lugar encadrados na rama

sociosanitaria; se ademais a per-

soa interesada ten dificultades de

inserción laboral, (máis de 12

meses en situación de desem-

prego, ou ten menos de 30 anos,

ou é maior de 45…) entón po-

derá optar a algún dos outros

cursos referenciados.

O actual vicepresidente

primeiro da Deputación Provin-

cial e actual responsable comar-

cal do BNG na provincia de

Lugo, Antón Bao, foi o encar-

gado de liderar a homenaxe que

a formación nacionalista lle fixo

ao poeta chairego Manuel María

o pasado sábado 11 de setembro.

Unha representación da forma-

ción frontista composta por afi-

liados, simpatizantes e cargos

orgánicos e institucionais, reali-

zaron unha ofrenda floral que de-

positaron na tumba do poeta

chairego e leron varios textos da

obra do autor de Outeiro de Rei.

Durante a súa interven-

ción, Bao lembrou “o enorme le-

gado literario que Manuel María

deixou ao pobo galego e tamén o

exemplo do seu compromiso po-

lítico e persoal coa pervivencia e

normalización do noso idioma”.

O nacionalista

tamén incidiu

na necesidade

de continuar

“con esta de-

fensa activa do

idioma da nosa

nación nuns

días nos que o

PP se encarga

de atacar o ga-

lego en todos

os ámbitos”.

B a o

tamén aprovei-

tou a ocasión para amosar a ne-

cesidade de “manter viva a

memoria de Manuel María”,

tanto desde un punto de vista cul-

tural como social, xa que honrar

a súa memoria “permitiría lem-

brar a defensa dos traballadores

cando nestes momentos os seus

dereitos permanecen acalados,

sobre todo nun sector produtivo

tan importante para o desenvol-

vemento do país como é o agro-

gandeiro”. Neste sentido, para

Antón Bao “a xustiza social que

Manuel María sempre defendeu

debe ser unha das prioridades a

acadar pola nación galega e

todos os galegos e galegas deben

ser partícipes dela”.

Avelino Pousa le un dos poemas de Manuel María

16 actualidadesetembro 10

A cultura dos Mass

Media e a súa presenza dentro da

familia contemporánea foi o leit-

motiv principal da conferencia

“Os Medios de Comunicación

Social e a súa influencia nos

nosos fillos: Internet, tv e Redes

Sociais” que tivo lugar o venres

10 de setembro na Casa da Cul-

tura de Outeiro de Rei. Esta

charla inaugurou o Ciclo sobre

Saúde e Educación que se desen-

volveu no mes de setembro.

Unha semana despois,

no mesmo recinto pero o venres

17, falouse sobre os “Usos e apli-

cacións das plantas medicinais

máis frecuentes no noso entorno”.

Xa para o día 24 quedou o tema

“A menopausa: consecuencias na

saúde da muller”.

A Casa da

Cultura acolleu

un ciclo de

charlas

Antón Bao deposita un ramo de flores na tumba de María

As organizacións gandeiras piden o

boicot de Lactalis, Leite Río e Leche Celta

Uns 700 gandeiros chai-regos bloquearon a entrada prin-cipal da Industria Láctea Lactalisen Vilalba como xeito de protes-tar pola actual situación de con-trol dos prezos por parte de tresindustrias en Galicia, a citadaLactalis, Leite Río e Leche Celta.Esta foi a primeira das mobiliza-cións promovidas polas tres cen-trais sindicais galegas, oSindicato Labrego Galego (SLG),Xóvenes Agricultores (XX.AA.)e Unións Agrarias (UU.AA.) nasemana do 6 ao 12 de setembro eque continuaron na sede de LeiteRío no Polígono de O Ceao enLugo. O peche en torno á plantavilalbesa se extendeu durante anoite do mércores, día 8 de se-tembro.

Os representantes agro-gandeiros pediron o cumprimentodo acordo acadado en xullo de2009, polo que se adoptaba a me-dida de pagar o prezo establecidonos contratos do leite, e que esteveña determinado polo prezo dereferencia do Estado Francésmais o custe dos servizos detransporte. Con esta mellora osprezos polo litro de leite subiríandos 26-28 céntimos actuais ata os33-36 céntimos.

O propio SecretarioXeral de XX.AA, Juan PérezOrozco, referiuse a esta proble-mática ao considerar que “é im-

presentable que en Francia sechegue a un acordo e que vaian acobrar a 33 céntimos nun país ex-cedentario e que aquí nos tomeno pelo pagándonos a 26-28 cénti-mos”.

Así, unha das demandasque se puxeron enriba da mesadurante a mobilización foi, se-gundo o responsable deXX.AA.,“un acordo igual que haien Francia”, ademais dunha inter-vención do Tribunal da Compe-tencia, que o “o que ten que faceré vixiar os acordos que fan entreas industrias que se poñen deacordo para que nós non poida-mos cambiar de empresa e que osprezos sexan irreais neste mo-mento”, dixo Orozco.

Boicot aos produtos de Celta,

Río e Lactalis

Outra das medidas quese van impulsar como forma depresión para poder acadar mello-res prezos polo leite, ademais depermitir tamén unha maior con-cienciación da cidadanía do pro-blema polo que están a pasar asexplotacións, é o boicot ás marcasdas industrias Celta, Lactalis eRío. Así, acudirase a diversoscentros de comerciais de Galiciapara informar de qué marcasestán asociadas ás industrias, osprezos que pagan polo litro deleite en orixe e as marxes de be-

neficio que sacan. As tres organi-zacións agrogandeiras pedirán,asimesmo, aos consumidores queboicoteen estas marcas.

“Esta vez non imossacar tractores, senón que lle pe-diremos á cidadanía que boicoteea estas tres empresas e as súasmarcas e produtos na súa cesta dacompra. Esta é a mensaxe que lleten que chegar á cidadanía, queestán arruinando ás nosas explo-tacións porque non podemos vivirpor debaixo deses prezos e queestán a liderar a non subida doprezo do leite e porque ademaisalgunhas delas, como o caso deLactalis si que asinan contratos enFrancia por 33 céntimos o litropero se negan aquí en Galicia eseguir enriquecéndose pagandomenos de 27 céntimos”, dixoCarmen Freire Cruces, do SLG.

A propia Freire puxonome a estas marcas. “Identifica-remos nos centros comerciais cla-ramente as marcas destas 3empresas e pedirémoslles a estescidadáns que boicoteen as marcasCelta, Río, Lauki, Leyma, Cre-mosita, Solán e Societé porquedestrúen o noso agro e a nosa so-ciedade”, informou Freire Cruces.

Petición ás administracións

Durante a xornadatamén se ollou cara as administra-cións e se pediu unha maior im-

plicación para obrigar ás indus-trias a cumprir os acordos dexullo de 2009, así como unha le-xislación favorable que impida asdiferenzas entre as Comunidadesautónomas ou outros mercadoscomo é o caso do francés.

“Dirixímonos ás admi-nistracións entendendo e coñe-cendo a marxe de manobra queteñen cada unha delas. No caso daXunta porque temos un diferen-cial importante con outras Comu-nidades Autónomas. Nos últimosmeses está a haber evolucións nosprezos ao produtor, moi cativas,en casos como Cantabria ou Cas-tela León, mentres aquí hai unhaparálise total. Nese sentido de-mandamos ao Conselleiro deMedio Rural que faga un esforzoco resto de Comunidades non seproduzan, porque o leite é omesmo e chega aos mesmos mer-cados. O 2º paso é a nivel nacio-nal onde países como Franciaestán dando pasos importantes etomaron como seus as recomen-dacións nos grupos de alto nivelonde dicía que este sector debíaformalizar contratos a longoprazo e onde lle recomenda aoresto dos estados membros que siconsideran que é necesario quesexa obrigatorio firmalos que asío fagan. Así, en Francia hai leisno Senado neste camiño e consancións moi importantes para asindustrias que teñan a tentaciónde incumprir esa norma. Isto é oque demandamos aquí, porqueaquí a vía política parece que noné posible”, estableceu Javier Igle-sias, Secretario de Vacún e Leitede UU.AA.

Neste sentido tamén semanifestou Carmen Freire, ao in-dicar que “queremos conseguir aimplicación dos gobernos porquea día de hoxe parece que nonexisten ou so transmiten as súasopinións por medio de outros ca-nais. Á Consellería e o Ministeriode Medio Ambiente e MedioRural e Mariño pedímoslles aconvocatoria da Mesa do Sectordesde principios de agosto e nontemos ningunha comunicación.Non hai pasos significativos”.

Os gandeiros impediron a entrada de camións na planta de Vilalba Pérez Orozco durante a protesta

A posible suba dos pre-zos do leite por parte dalgunhasindustrias deste sector produtivofoi acollida con optimismo porparte de organizacións agrariascomo a Federación Rural Galega(FRUGA). Segundo informarondesde esta institución agrogan-deira a subida poderíase situarentre os 2 e os 3 céntimos porlitro.

“Desde a FederaciónRural Galega vemos con opti-mismo o anuncio de suba noprezo do leite pagado ao produtorque se barallan desde algunhasdas principais empresas recolle-doras de leite no país. Estas subaspoden supor un pequeno balón deoxíxeno para as “tocadas” explo-tacións leiteiras do País, maisfican lonxe dos compromisosacadados no marco do acordolácteo de Madrid, que recollía unprezo de referencia similar aoprezo pagado polo leite en Fran-cia, mais uns 3 céntimos, equi-valentes ao custe de transportedese leite. Deste xeito, aínda coasuba que parece se vai producir,ficamos lonxe deses 36 céntimosque deberan servir de referenciacomo prezo mínimo para o leiteproducido na Galicia”, afirmarondesde esta plataforma galega.

A necesidade de cumprir co

acordo.

Para FRUGA este anun-cio debe “reforzar a idea da nece-sidade de que quen asinou oacordo do ano pasado teña aobriga de velar e de estender omais posible o cumprimento doacordo do prezo establecido noscontratos, e que estes veñan de-terminados polo prezo de refe-rencia do Estado Francés mais ocuste dos servizos de transporte”.Isto significaría, segundo esta fe-deración agraria, “que o prezo apagar polo leite ás explotaciónsgalegas ten de ser de candomenos de 36 céntimos”.

A FRUGA

acolle en

positivo a

suba dos pre-

zos do leite

17actualidade-agro setembro 10

O IV Congreso ForestSat traeu a Lugo os traballos

científicos mais innovadores en xestión forestalA Aula Magna do Cam-

pus universitario de Lugo acolleu

desde o martes 7 de setembro ata

o xoves 9 o IV Congreso interna-

cional “ForestSat 2010 Operatio-

nal tools in forestry using remote

sensing techniques” (Instrumen-

tos operacionais en silvicultura

mediante técnicas de control re-

moto), que contou coa presenza

de recoñecidos e prestixiosos es-

pecialistas en materia forestal de

máis dunha trintena de países,

como o caso do astronauta espa-

ñol Pedro Duque.

O encargado de abrir

este evento foi o conselleiro do

Medio Rural, Samuel Juárez,

quen, xunto con outras persona-

lidades como o Presidente da De-

putación de Lugo, José Ramón

Gómez Besteiro; o alcalde de

Lugo, José López Orozco; ou o

reitor da USC (Universidade de

Santiago de Compostela), Juan

Casares Long.

Se presentaron mais de cen tra-

ballos científicos

Os participantes neste

Congreso presentaron máis de

cen traballos e 80 relatorios orais

de contrastada calidade cientí-

fica, baseados no emprego de

sensores remotos e outras

novas tecnoloxías aplicadas ao

mundo da silvicultura, dirixi-

dos a mellorar a xestión fores-

tal e a planificación territorial.

Entre as aplicacións concretas

destas novas ferramentas cóm-

pre salientar a determinación

do risco de incendios ou de in-

undacións, a estimación da

biomasa existente, o inventario

forestal ou a redución de emi-

sións á atmosfera provocadas

por deforestación e degrada-

ción forestal.

As sesións se desen-

volveron na Aula Magna do

Campus Universitario de

Lugo, situada na Facultade de

Veterinaria, así como no Salón

de Actos da Escola Politécnica

Superior. Este Congreso, que

acada en Lugo a súa cuarta edi-

ción, tense celebrado con ante-

rioridade nas cidades europeas

de Edimburgo, Estocolmo e

Montpelier.

Pedro Duque

Entre o centenar longo

de especialistas en diversas disci-

plinas vinculadas á silvicultura e

a prevención por control remoto,

cabe salientar a presenza do cos-

monauta español Pedro Duque,

actual director xeral de Deimos

Imaging S.L., que tamén partici-

pou na primeira xornada.

O Congreso, no que se

presentaron técnicas e métodos

de teledetección aplicados á xes-

tión forestal, está organizado

polo Forest Research Center

(Centro de Investigación Fores-

tal) do Reino Unido, en compa-

ñía do grupo de investigación do

Laboratorio do Territorio (Labo-

raTe) da propia USC.

Fografía da xornada inaugural do Congreso

O Clúster Alimentario de Galicia comeza a súa andaina con FEIRACO,

Hijos de Rivera e o CETAL como cabezas visibles da directiva

A capital galega foi es-

cenario o 21 de setembro da

constitución formal do Clúster

Alimentario de Galicia. O seu

presidente, José Luis Antuña, ex-

plicou que “esta é unha gran

oportunidade para que empresas

pequenas, medianas e grandes se

unan e traballen conxuntamente

de cara a presenza e posición nos

mercados e á internacionaliza-

ción, paliando así as grandes de-

bilidades do sector

agroalimentario galego, que

pasan polo escaso valor enga-

dido bruto respecto á factura-

ción e á man de obra”. O

director de FEIRACO explica

que “estes fallos derivan

dunha falta de innovación e

de traballo conxunto das em-

presas e entidades do sector

agroalimentario como unha

soa marca, que representa

toda Galicia”.

O centro social de

Caixa Nova acolleu a xun-

tanza da Asemblea do Clúster

Alimentario de Galicia, na cal

se procedeu á aprobación da

acta fundacional do ente; á

definición dos órganos da

asociación; á elección da

nova Xunta Directiva; e á

aprobación dos orzamentos e

evolución para o ente, neste pri-

meiro trimestre. Por outra banda,

tamén se crearon varias comi-

sións de traballo transversais e di-

rectas para determinados

aspectos nos que se traballará

dende este organismo (plan estra-

téxico, plan internacional, comu-

nicación…), e aprobouse, tamén,

e por unanimidade, a posta en

marcha e desenvolvemento dos

obxectivos da entidade, “co firme

compromiso de buscar novas ad-

hesións e de transmitir ao sector

alimentario a conveniencia e a

oportunidade que significa a cre-

ación do clúster”, asegurou An-

tuña. Nesta reunión, presentouse,

así mesmo, ás empresas integran-

tes desta asociación a imaxe cor-

porativa que os representará.

Hoxe son 30 as empre-

sas que forman o Clúster Alimen-

tario de Galicia, pero dende a

Xunta directiva teñen clara a pre-

tensión de cómo mínimo incor-

porar a medio prazo ás empresas,

centros e organismos que están,

na actualidade, adheridas á Plata-

forma Tecnolóxica Galega Agro-

alimentaria (Ptgal). Estímase,

ademais, que o plan director

deste organismo estea pechado a

finais de ano, nos meses de outu-

bro e novembro executaranse as

primeiras actividades prioritarias

e é en decembro cando se prevé

celebrar outra asemblea extraor-

dinaria para presentar o plan es-

tratéxico da entidade e para

aprobar os orzamentos para 2011.

Nestas mesmas datas barallan a

posibilidade de facer unha pre-

sentación pública oficial do Clús-

ter Alimentario de Galicia.

A Xunta directiva que-

dou constituída con José Luis

Antuña, director de FEIRACO, á

cabeza, ocupando a presidencia;

Hijos de Rivera a vicepresiden-

cia; o Centro Tecnolóxico Agro-

alimentario de Lugo (CETAL) a

secretaría e a tesourería; e Martin

Códax, Anfaco Ceco-Pesca, a

USC, Abril, Calvo, Pescanova,

Abiasa, Coren, Ingapan e Ma-

rronglace como vogais.

Imaxe do acto de formalización do Clúster Alimentario de Galicia

18 actualidade-agrosetembro 10

Sonia Verdes acusa ao Executivo autonómico de

pasividade na defensa do sector agrogandeiro galego

A Executiva provincial

do PSdeG-PSOE de Lugo su-

mouse ás demandas dos gandei-

ros denunciando a “pasividade

do goberno autonómico que dei-

xou que o sector lácteo galego

rematase á cola de Europa”.

Sonia Verdes recordoulle ao con-

selleiro de Medio Rural que “os

gandeiros da nosa Comunidade

Autónoma son os que cobran o

prezo do leite mais baixo de toda

a UE, e de todo o Estado”. En ci-

fras, a vicesecretaria da Execu-

tiva explicou que

están 3 céntimos

por debaixo do que

reciben os gandei-

ros franceses e 3

céntimos tamén

por debaixo do que

cobran os produto-

res asturianos.

A socialista

denunciou que o

prezo do leite en

orixe acadou os

0,27 euros, un mí-

nimo histórico, a

cantidade máis

baixa dos últimos 5

anos. Ademais dixo

que unicamente

3.000 explotacións

teñen asinados con-

tratos, o que supón

tan só o 25 % das

entregas de leite en Galicia.

Tamén detallou que o

sector lácteo galego produce 2,2

millóns de toneladas de leite, que

representan o 37% da produción

do conxunto do Estado. As arre-

dor de 11.950 explotacións que

quedan hoxe en Galicia supoñen

o 56% dos produtores de España,

e xeran un volume de negocio de

700 millóns de euros, ademais de

dar emprego a máis de 90.000

persoas.

“A situación que esta-

mos a vivir constata, sen lugar a

dúbidas, a deslealdade e a falta

de compromiso de Samuel Júa-

rez para co sector leiteiro galego,

un sector estratéxico para o noso

país, -insistiu Verdes-. Tamén

evidencia o estrepitoso fracaso

do seu plan estratéxico para o

sector lácteo, presentado hai

mais dun ano, e que se diluíu no

que é realmente: un plan propa-

gandístico, con orzamento cero,

que serviu, iso si, para encher ti-

tulares, pero que non resolveu a

grave crise que padecen as ex-

plotacións leiteiras galegas”, cri-

ticou.

Para a parlamentaria “a

pasividade e a irritabilidade do

conselleiro de Medio Rural non

lle serviron máis que para aco-

modarse como un mero especta-

dor dun combate que pretende

que solucionen en Madrid a ‘pu-

ñetazos’, sen que lle salpique

sequera á Xunta de Feijóo. Na-

mentres, en Galicia permite que

se leve a cabo un plan de aban-

dono, que trouxo consigo o

peche de máis de 1.600 explota-

cións, desde a chegada de Juárez

ao goberno, que permaneceu in-

móbil, sen facer absolutamente

nada”, subliñou. Do mesmo

xeito advertiu que outras 650 ex-

plotacións leiteiras están aboca-

das ao seu cerre, antes de que

remate o ano; “sen posibles me-

didas para salvalas, porque che-

gan tarde”, afirmou Vrdes.

A deputada do PSdeG-

PSOE anunciou que presentarán

no Parlamento iniciativas “a fin

de defender os intereses dos gan-

deiros galegos; esixindo ao con-

selleiro de Medio Rural o

liderado na defensa do sector,

porque ata o de agora, -subliñou-

, todas cantas actuacións se leva-

ron a cabo desde a Xunta,

afogaron máis aínda e puxeron

máis chanzos ás explotacións e

ao conxunto do sector leiteiro”.

A Estación Fitopatoló-

xica do Areeiro e o Centro Tec-

nolóxico Agroalimentario de

Lugo (CETAL) traballarán con-

xuntamente para, mediante as

investigación pertinentes, obter

un produto biolóxico comercial

que controle e mesmo elimine o

fungo Armillaria mellea que

afecta aos viñedos da comuni-

dade autónoma de Galicia.

O pasado 23 de setem-

bro, o director xeral do CETAL,

Eduardo Vidal, e o presidente

da Deputación provincial de

Pontevedra, Rafael Louzán, asi-

naron un convenio, mediante o

cal ambas as dúas entidades

desenvolverán o proxecto da

primeira “Control Biolóxico da

podredume branca radicular

causada por especies do xénero

Armillaria en viñedos de Gali-

cia”, co que se pretende avaliar

a incidencia do patóxeno nas

cinco D.O. vitivinícolas galegas

e, ademais, establecer novas es-

tratexias de control baseadas no

uso de pesticidas biolóxicos,

concretamente o obxectivo

prioritario será a obtención dun

produto biolóxico comercial

baseado en axentes de control

biolóxico (ACBs) de proceden-

cia galega.

Vidal manifestou,

neste acto, “que os verdadeiros

protagonistas do convenio son

os viticultores, que debido ao

bo entendemento entre as dúas

entidades verán como os profe-

sionais da EFA e do CETAL tra-

tarán de dar solución ao

problema que supón para os vi-

ñedos os ataques deste fungo”.

Así mesmo, engadiu que “os

ensaios de investigación, non

so beneficiarán á viticultura ga-

lega, senón tamén á internacio-

nal, principalmente á

mediterránea”.

Louzán lembrou a im-

portancia do sector vitivinícola,

“un piar básico da nosa econo-

mía, que supón o 4% da indus-

tria agroalimentaria galega, con

máis de 130.000 euros ao ano

de facturación”.

O Sindicato Labrego

Galego (SLG) levou a cabo

unha xornada informativa sobre

os efectos da vacina da lingua

azul onde se falou da existencia

de diversos efectos secundarios

como mortes, abortos, ceguei-

ras e outras enfermidades.

Desde a organización

agraria afirmouse que unha das

pretensións destas xornadas foi

presionar ás autoridades com-

petentes para acadar unha liber-

dade dos gandeiros para que

estes poidan escoller entre va-

cinar aos animais ou escoller

outros métodos para previr e

curar a enfermidade.

A xornada contou coa

presenza dun dos membros da

organización agraria francesa

Confederation Paysanne, An-

toine de Ruffray, que foi un dos

grandes protagonistas da loita

cidadá en Francia a prol do de-

reito a decidir. O gandeiro fran-

cés tamén denunciou “os

intereses económicos que os la-

boratorios farmacéuticos están

a primar coa total connivencia

dos gobernos mesmo á costa da

propia saúde do gando e da es-

tabilidade económica das ex-

plotacións”.

O peche do día levou

aos representantes do SLG a es-

tablecer unha serie de deman-

das, entre as que se atopaban a

supresión da obrigatoriedade da

vacinación contra a lingua azul,

seguindo o criterio da maioría

da UE; o cesamento da perse-

cución e presións exercidas aos

gandeiros que decidiron non

vacinar; o recoñecemento dos

danos da vacina e a indemniza-

ción dos gandeiros afectados, a

garantía da eficacia e inocui-

dade da vacina para quen de-

cida aplicala e o emprego de

fondos públicos para a procura

de tratamentos alternativos para

a enfermidade da lingua azul.

O CETAL investigará a

erradicación da Armillaria

O SLG reclama poder elixir os métodos

de loita contra a Lingua Azul

Fotografía da xornada do SLG

A sociailsta Sonia Verdes, durante a súa comparecencia

19actualidade-agro setembro 10

20 sociedadesetembro 10

O pracer de aprender con 70 anos

Libros, carpetas e bolí-grafos se mesturan coas caras en-chidas de sono e resignación polavolta a erguerse cedo, onde a ma-ñanciña se funde coa madrugada.Unha especie de estrés postvaca-cional vence ás batalliñas estivaise ao cheiro a tabaco nos pasillose nos naipes da cafetería. Os fi-nais de setembro e os comezos deoutubro é un tempo de mestura desensacións e sentimentos nos uni-versitarios galegos. A ilusión, aexpectación, e un certo punto de

ansiedade xúntanse coa decep-ción polo tempo libre perdido erematado, coas obrigas das clases,dos traballos e dos exames queestán por vir.

Este aspecto negativoque pertence ao patrimonio dosmiles de mozos que cursan estu-dos superiores non entra dentrodo catálogo de sentimentospronto outonais que teñen os uni-versitarios dos Concellos de Xer-made, Guitiriz, Paderne,Monfero, Irixoa e Aranga. Alo-menos os dos veciños que formanparte da iniciativa da Universi-dade Sénior para maiores de 55

anos, que contan os días con im-paciencia para que de comezo ocurso. A necesidade de saber, dever aos compañeiros, de viaxar,de estudar cousas novas e ter aposibilidade de aplicalas á vidareal poden mais que os despraza-mentos ou a obriga de asistir ásclases ou a volta ao estudo.

“Para min, isto daUNED Sénior é unha gran cousa.Permite que nos reunamos unscos outros, ver a xente que nonviamos ademais de poder sabercousas novas, porque agora xatemos idade para poder aprendere ter tempo libre para facelo”, es-tablece Oliva Rodríguez, unhaalumna de Momán.

A Universidade Sénior,da que forman parte persoasmaiores de 55 anos, é unha inicia-tiva desenrolada polos Consellosde Anciáns das parroquia de Xes-toso-Cambás e de Momán, baixoa dirección do párroco da zona,Luís Ángel Rodríguez Patiño, eque ten unha validez oficial aoestar dentro do programa daUNED para maiores.

A penetración destaeducación superior tivo unha granpenetración desde o seu comezo,no 2008, xa que esta iniciativachairega é a que ten mais éxitodos 21 centros asociados á UNEDque actualmente hai en España.Como afirma o propio Luis ÁngelRodríguez Patiño, “esta iniciativaocupou o primeiro posto en cantoa número de alumnos de todas asiniciativas españolas e o fixodesde o primeiro ano, cando co-mezamos con 120 alumnos, men-tres que o segundo foi Villarealcon 89 e Denia, terceiro, con 64”.

Desde a dirección daUNED de Madrid a sorpresa foimaiúscula nese incipiente 2008por varios motivos, non só polasúa penetración no tocante ao nú-

mero de alumnos, senóntamén pola súa “idademedia, que era de maisde 70, cando o normal éque estivese entorno aos55 ou 60 anos. Ademais,que estivese ligado a unnúcleo rural tamén ossorprendeu, porque onormal é que sexan as ci-dades as que teñan esteservizo educativo”, esta-blece Rodríguez Patiño.

Inicios ligados ao Con-

sello de Anciáns

A primeiraedición da UNED Séniorcomezou en outubro doano 2008, pero o traballoeducativo do Consello deAnciáns de Xestoso-Cambás e do recén cre-

ado Consello de Maiores deMomán, con Patiño á cabeza, xaviña de lonxe, nos cursos que selevaban a cabo na zona desde oano 2000. A intención destas dúasinstitucións pasaba por buscar oestablecemento de liñas de cola-boración con algunha universi-dade, intentando a creación dunha"Universidade Rural". Final-mente, gracias á mediación deLuis Ángel Rodríguez Patiño, aUNED foi a Univer-sidade que se prestoua abrir canles de coo-peración.

“A UNEDSénior naceu taménporque eu estaba vin-culado á UNED polascarreiras que eu estu-dei alí, Ciencias Polí-ticas, Dereito,Criminoloxía e Tra-ballo Social. Eu per-tencía ao claustrocomo delegado dealumnos e transmitína idea de creala nazona de Xestoso. Aomesmo tempo, desdeMadrid se comezou oprograma para maio-res de 55 anos, e aeles enseguida lles in-teresou pola estrutura que tiña-mos por aquí co Consello deAnciáns. Eles mo propuxeron eeu llo transmitín ao Consello elogo llo transmitín aos 6 alcaldesdos Concellos que levo eu e acep-taron”, afirma o párroco.

Así, a partir do ano2006, o Centro asociado daUNED en A Coruña colabora coConsello de Anciáns de Xestoso.Inicialmente prestaron o seu ase-soramento na organización duncurso de “Coidadores domicilia-rios de Anciáns”, que tivo 150horas de duración, e que foi sido

recoñecido pola Consellería deSanidade de la Xunta de Galiciacomo curso de interese sanitario.Esta formación, xunto co de“Saber Envellecer”, foron as se-mentes das que creceu, nese2008, a primeira edición daUNED Sénior .

Comezo dos trámites

Pero a tarefa para cons-tituír esta institución non foi sin-xela. O Consello debeu afrontarcon paciencia as boas doses deburocracia, exemplificadas no in-xente papelexo e uns trámites que

estiveron no límite do prazo. “Ostrámites foron moi custosos por-que tivemos que preparar un dos-sier grandísimo con prensa,estatutos... con todo o que fixe-mos para que a UNED compro-base si aquí había un bomovemento. Pero o principal pro-blema foi que o tivemos que faceren moi pouco tempo, porque ini-ciamos os trámites en xullo. Tiñanque contestar en setembro e o fi-xeron case a mediados de outubroe o 4 de novembro acababa a ma-trícula”, destaca Luis Ámgel Ro-dríguez Patiño.

A UNED Sénior cumpre a súa terceira edición coa intención de seguir sendo un referente

educativo na comarca e de crecer no número de alumnos que acuden sempre ás clases

As súas orixes

están ligadas aos

Consellos de An-

ciáns de Xestoso

e Momán

A penetración da

UNED Sénior na

comarca foi forte

desde o comezo,

no ano 2008

Alumnos da UNED Sénior reciben o seu carné universitario nun acto en Monfero

Imaxe dunha das clases na aula de Cambás

Unha das visitas que se realizaron durante o curso 2009-2010

Unha vez rematadosdebía cumprirse a seguinte e nonmenos importante etapa, a de cap-tación de alumnos. A propia estru-tura dos Consellos de Anciáns e a

labor de promoción feita ao longodo tempo permitiu que tivese unhagran acollida e minimizou o im-pacto dos trámites. “Nós contaba-mos cunha boa ferramenta parapoder atraer alumnos, que eran osConsellos de Anciáns, que eranunha boa base sobre a que susten-tar a UNED Sénior no rural. Perotamén fixemos un bo traballo deconcienciación e publicidade,polo que non houbo problemapara poder levar a cabo a matrí-cula”, dixo o responsable coruñés.

Isto provocou a sorpren-dente cifra de 120 alumnos do2008, que procedían de lugarestan dispares como Xermade, Gui-tiriz, Aranga, Irixoa, Paderne,Monfero, Lugo, ou chegando a virdesde municipios tan alonxadoscomo Pontedeume.

Ese é precisamente o ca-miño que se pretende seguir, am-pliar a outras áreas poboacionaisdo rural galego, non pecharsesobre os límites xeográficos ac-tuais. “Nós queremos ampliar asfronteiras e que veña cantos máismellor, non temos vontade de que-darnos pechados en nós mesmos”,opina Patiño.

A dinamización do en-torno rural, revalorizalo, darllelustre e impedir o complexo de in-ferioridade está detrás desta ini-ciativa. “O obxectivo, ademais dalóxica formación, está dentro dunmais xeral, que é dinamizar a zonarural. O que queremos é que osseus veciños deixen de minusva-lorarse e que non pensen que porser de aldea valen menos que osdemais”.

Evolución positiva

Lonxe de estancarse ouir cara abaixo, a penetración destainiciativa dentro do mundo ruralchairego foi incrementándose.Así, aos 120 alumnos do primeiroano se lle sumaron 25 mais, che-gando ata os 145 o segundo ano,dos que asistían a clase 135, maisdun 90 % de asistencia, unha cifraenvexable e case utópica para cal-

quera universidade.Este curso, o 2010-2011,

que ten aberto xa o seu período dematrícula e que durará ata a se-gunda semana de outubro, contacon superar números pasados econtinuar sendo a referencia doscentros asociados da UNED.

Materias ligadas aos seus inte-

reses

Para a pertenza á Uni-versidade Sénior hai que ter maisde cincuenta e cinco anos e nonhai a obriga de contar con estudosprevios. O curso divídese en catrobloques. O primeiro versa sobreaprender a envellecer e se estudanmaterias como prevención dasaúde, medicina natural, preven-ción do deterioro cognitivo, e es-timulación mental e da memoria.O segundo bloque ten temas xurí-dicos, sobre sucesións e dereitosdo maior. O terceiro, que será cur-

sado o ano que ven, tocará aspec-tos relacionados coa arte, ocinema ou a música. Por último ocuarto mostra temas de actuali-dade, os problemas científicos de-rivados do cambio climático.Cada materia ten 30 horas queaportan tres créditos.

Pero ademais destas ma-terias, a UNED Sénior tamén levaa cabo unha serie de visitas e ex-cursións culturais que, da man domestre coruñés Felipe Senén, per-miten aos alumnos coñecer novosentornos, acudir a museos ou ollaren primeira persoa lugares e mo-numentos que saen nas propiasclases.

“O mais sorprendentepara min foi as viaxes culturaisque se fan por Galicia e os temasrelacionados coa Arqueoloxía. Eusabía que os castros, os dolmens,ou medoñas e todo iso sabía queexistían polos libros pero nunca osvira de preto. Agora si que temosunha idea d noso pasado, quenforan os poboadores destas zonase os protagonistas do noso pa-sado”, establece o Presidente doConsello de Maiores de Momán,Arsenio Romero, que tamén cursaa UNED.

Importancia da Informática

Unha das novidadesdeste ano será a informática. A

partir do 2010-2011 esta materiaserá imprescindible para obter odiploma de estudos, xa que a di-rección de Madrid impuxo o seucoñecemento e dominio.

“Desde a dirección daUNED se impuxo o coñecementoda informática para poder obter otítulo. É algo lóxico, porque é pen-san que é importante que perdan omedo á informática, porque, ade-mais, cada vez os servizos sociais,sobre todo os da Seguridade socialou os bancos, están cada vez maisvinculadas a internet. Tamén é im-portante para que haxa unha maiorcomunicación entre eles, cos fillosou os netos que están fora... O im-portante é que non haxa unha ex-clusión destes colectivos por nonsaber informática”, afirma Patiño.

Pero a pesar de que podeparecer que as novas tecnoloxíaspoden intimidar a unha persoa de70 anos, a maioría dos alumnosnon se arredan e o toman comoalgo natural e motivante parapoder coñecer cousas novas.

“Non hai que terllemedo de ningunha forma. É unhacousa boa porque nos permite

ademais estar en contacto coasnovas xeracións. Por exemplo, omeu neto de 13 anos me ensina ascousas, como se furgalla no orde-nador e así paso tamén un tempocon el”, di Raúl Amadelo.

Obtención dun título oficial

Cursar a UNED Séniornon é so unha forma de pasar otempo ou aprender cousas novas,senón que se pode obter un títulooficial, con validez universitaria.Así, se un alumno completa 30créditos poderá colgar na parededa súa casa o diploma universita-rio da UNED Sénior de maiores.Cada crédito equivale a 10 horasde curso e cada asignatura ten 30horas. A asistencia é obrigatoria,polo que non se pode faltar maisque 2 días. Non teñen que facerexames, senón acudir a clase e queo profesor certifique que cumpri-ron coa mesma.

Utilidade educativa e social

A utilidade non é tan sóeducativa, senón que é unhaforma de abandonar a soidade queo espallamento rural e as dificul-

tades de mobilidade poden traerconsigo. “Nós vivimos nunhas al-deas rurais moi despoboadas e ti-ñamos moi pouca relacións unscos outros e moi solos. Estas acti-vidades únennos e permítennosfalar uns cos outros”, di ValentínPico. Da mesma opinión é JesúsChao que considera que esta ini-ciativa é unha arma contra o ailla-mento. “Cada vez hai máisindividualismo e istas actividadesson algo que eu pensei que nonexistía no medio rural, e é unhaboa forma de xuntarse os veciños,de xente da mesma idade con pro-blemas moi comúns”, fala Jesús.

Así, os alumnos daUNED Sénior son universitarioscomo calquera mozo que se atopanas aulas do CUVI, do Campus daZapateira en A Coruña ou da USCen Compostela. Sen embargo, haiunha diferenza, acoden sen omedo aos exames, sen o desexo dechegar a febreiro ou a xuño parater as vacacións, sen a responsabi-lidade de aprobar e de boas notaspara optar a prácticas ou ter un bocurrículo. A súa vinculación émais limpa: o puro goce de saber.

O primeiro ano, o

2008, foron 120

alumnos os que

se matricularon

na UNED Sénior

“O mais sorpren-

dente son as via-

xes e a

arqueoloxía”, di

Arsenio RomeroImaxe dos alumnos da UNED Sénior cando recibiron os diplomas acreditativos de pertenza ao curso 2009-2010

21sociedade setembro 10

Se un alumno

completa 30

créditos obterá

un diploma

universitario

Esta iniciativa é

unha forma de

loitar contra o es-

pallamento rural

e a soidade

Fotografía do Coro do Consello de Maiores de Momán, que se enmarca dentro das actividades da UNED Sénior

“A relixión non pode ser unha

Teocracia, debe ser de todo o pobo”Luis Ángel Rodríguez

Patiño é o actual crego da parro-quia de Momán, en Xermade,onde foi un dos impulsoresdunha das iniciativas educativasde mais éxito na Provincia deLugo: a UNED Sénior deMomán. Sacerdote diocesano,criado como misioneiro, crenteda corrente da Teoloxía da Libe-ración, falou do proxecto uni-versitario pero tamén doutrostemas relacionados coa relixión.

TCX: ¿Con qué ob-xectivos naceu este proxectoda UNED Sénior?O proxecto da UNED Séniorestá dentro do proxecto xeral detodas as parroquias que levo eu.Está dentro dun obxectivo maisxeral que é dinamizar a zonarural. Esa é a principal inten-ción. O que se pretende é valo-

rizar esta zona e que os seusveciños deixen de minusvalo-rarse e que non pensen que porser de aldea valen menos que osdemais.

TCX: ¿É un xeito deque a poboación maior poidater unha educación superior?Si, pensamos que era unha boainiciativa porque a poboaciónnestas zonas cada vez é maismaior, a pirámide está cada vezmais invertida e hai que darllesservizos, porque cada vez sonmais maioría.

TCX: ¿Cómo empe-zou o proxecto?Empezou hai bastantes anos, eulevo 28 anos de crego nestaszonas, 3 en Momán. Eu estabaxa cansado de ser un crego queo único que facía era dar a ex-trema unción, de ser o que traíaa morte. Iso non podía ser, epensei que a xente debía saberenvellecer e por iso creei unhasxornadas sobre este tema. Reu-niámonos os 19 de marzo e da-bamos formación en este tema enoutros como o respecto ao

resto de membros da fa-milia, a saber que un nonera o xefe da casa e que sefacía só o que mandaba.Iso foi principalmente otraballo dos primeirosanos. No 2000, candonaceu o Consello de An-ciáns de Xestoso-Cambásfoi cando comezamos afacer outro tipo de activi-dades para paliar a faltade atención a un colec-tivo, o de maiores, cadavez mais crecente.

TCX: Foi im-portante o papel doConsello de Anciáns...Si, porque eu pensaba quea estes colectivos hai quedarlle moita importancia,porque a sociedade, sobretodo no rural, é casedeles, e por tanto debencontar. Por iso o papel doConsello de Anciáns. Esteórgano era xa importante,xa existía noutras zonascomo o de Almendralejo,en Estremadura pero nonse chegou a desenrolar detodo. Falei con el para vercomo o enfocaban alí. Opensaban de xeito quefose un órgano consultivopara o Concello e nós pre-tendemos tomar esa idea,de ser un elemento deconsulta. Así, firmamos uns es-tatutos para que tivese unha per-sonalidade legal e naceu oprimeiro Consello de Anciánslegalizado en España.

TCX: ¿Qué aportanestes Consellos de Anciáns?Este Consello, o de Xestoso-Monfero e Cambás-Aranga, foio antecesor do de Momán.Penso que é moi importante porcinco razóns, porque teñen unhamemoria que non temos nós,porque teñen unha experiencia eunha visión da vida que nós nontemos, teñen un tempo libre quea sociedade actual non o ten e émoi valioso. Ademais, teñencomo avó unha nota que é a gra-tuidade, moitas veces son a col-choneta que amortigua osgolpes nas familias, e por últimointerconexión. Eles teñen unpoder enorme, pero non o sabenvalorar.

TCX: ¿Cales foron asprimeiras actividades?Desde o primeiro momento eufun traballando con eles, recu-perando a memoria histórica, asúa experiencia vital, a recupe-ración de oficios, de activida-des, etc. De este traballo foinacendo o meu entusiasmo por

crear unha universidade rural.TCX: ¿Tivo apoio ci-

dadán desde o comezo?O primeiro ano fomos 120alumnos. Dos tres centros quehabía nese momento, o segundofoi Villareal con 89 e Denia con64. O segundo ano fomos 145inscritos con 135 que asistironás clases regularmente. Ade-mais, desde Madrid quedaronmoi sorprendidos pola idademedia que tiñamos, porque erade 70. ademais, tamén foi undato interesante para eles foique se situase nunha zona rural,porque a maioría das cousassempre están nas cidades.

TCX: ¿Cómo é o teubalance da túa labor como pá-rroco nesta zona?Pois moi boa, aínda que a veceschega tamén a cansar un pouco.A labor dun crego é a de dar unservizo relixioso, que é impor-tante, pero creo que non debeser a única. O importante é crearun ambiente de comunidade. Oque quero é ser unha axuda paraque haxa unha unión entre eles.Pero tampouco o podo facer as24 horas, por iso vivo en Co-ruña, porque moitas veces,cando vivía nun sitio podía che-

gar a amargarme un pouco, por-que os problemas pequenos che-gan a agrandarse. Pero se saesnese ambiente, sen perder nuncaa conexión con eles entón fasmoitas mais cousas.

TCX: ¿A igrexa debeimplicarse nas zonas onde estárepresentada?A Igrexa Xerárquica non é aúnica que existe. Eles non son aIgrexa, somos todos. O que su-cede é que moitas veces a xerar-quía episcopal se cree a dona detodo e iso non pode ser. É la-mentable, por exemplo, o silen-cio sobre os casos de pederastiaque houbo. Non pode ser que seesperase ata o último momentopara denuncialo e que así pres-cribisen os delitos e poder esca-par das penas. A Igrexa foi unaparato ideolóxico para montarunhas estruturas políticas e eco-nómicas.

TCX: ¿A Igrexa es-tase apartando da sociedade?Estamos a vivir un momentocomplicado. Nesta instituciónestanse posicionando no podermoita xente de correntes donovo camiño ecatecumenal oudo opus e isto pode alonxar áxente da Igrexa. Os que nos

criamos na Teoloxía da Libera-ción e palpamos a realidade dosufrimento pensamos que aIgrexa está moi alonxada da re-alidade, pero isto non me asusta.Dáme pena chegar a unhaigrexa e non atopar a ninguén,pero non lle teño medo porque éun fenómeno social. A Igrexaestá na sociedade e se ese pro-ceso está na sociedade a Igrexao sufrirá tamén.

TCX: ¿Qué debecambiar entón?Isto é parte dun fenómeno histó-rico que irá evolucionandocando se dean de conta do tra-ballo dos cristiáns de base e sedean de conta que a Igrexa noné o Papa, os bispos ou os curas,senón que somos todos. Candoa xente perciba que son impor-tantes e que contan con eles eque hai unha realidade ao seufavor entón volverán pouco apouco. A relixión non pode estarpor diante de todo, non pode serunha Teocracia.

TCX: ¿O celibatodebe seguir existindo?Eu son partidario do celibatoopcional. A xerarquía non podedicir que esta é unha cuestión dedereito civil, senón que é de de-reito eclesiástico dunha institu-ción privada que quere que ascousas sigan como están. Acuestión se está normalizadaacabarían con moitos proble-

mas. A min se me ven cunhachica se falaría e se especularíamais que se son un ladrón.

TCX: ¿Os curasdeben ter outra formaciónpara entender mellor a reali-dade onde se inserta?Si. Penso que os sacerdotes de-berían ter outras carreiras ade-mais de Teoloxía. Deberíancursar cousas como Psicoloxíaou Socioloxía. Aínda tendo istocometes erros, imaxínate se nontes ningunha formación.

Luis Ángel Rodríguez Patiño, crego de Momán e impulsor da UNED Sénior

Rodríguez Patiño impartindo unha clase na aula da UNED en Cambás

“Este proxecto

pretende que os

veciños do rural

deixen de minus-

valorarse”

“O importante do

traballo dun

crego é crear un

ambiente de

comunidade”“O celibato debe

ser opcional, se

se normalizase

acabaríanse moi-

tos problemas”

“As novas co-

rrentes conserva-

doras da Igrexa

poden alonxala

dos seus fieis”

22 sociedadesetembro 10

“O que queira vivir do tenis hoxe en día

que monte unha tenda de raquetas”

Juan José Pereiro, presidente do Club de Tenis de Vilalba

Juan José Pereiro sabeben de deportes. Os seus 54 anosviron como ás súas pernas e o seucorazón defendían as cores doRácing durante 9 anos, como asúa vontade o levou a ser un dosfundadores do baloncesto da ca-pital chairega, pero quizais, deentre as centos de horas quepasou facendo deporte, as súas fa-voritas sexan as que pasou nunhapista de tenis. Este aprecio polaraqueta quere que se traslade atodos os vilalbeses e o fai a travésda súa labor á fronte do Club deTenis da vila.

TCX: ¿Desde candolevades en pé?O club fundouse en 1993 e, apesar de que fun un dos primeirosen xogar ao tenis en Vilalba,senón o primeiro, non fun un dosseus fundadores, porque eu estabafóra naquel momento, peropronto me unín ao proxecto. Osfundadores foron o actual directortécnico da escola, Paulino Fer-nández, e outro rapaz que xa fale-ceu e polo que se fai o memorialdo San Ramón, é Osorio.

TCX: ¿Cántos sociosformades parte do club detenis?Somos arredor de 100 socios,logo os que practican este deporteson moitos mais, pero os quepoñen unha cota son sobre 100socios aproximadamente. Cadaun paga un pouco mais de 30euros ao ano. Sen axudas públicasnon poderiamos subsistir.

TCX: ¿Qué permiteser socio do Club de Tenis?O noso club está aberto a todo omundo, por 30 euros podes ter ac-ceso ás pistas, a participar nos tor-neos aos que vaiamos,formación...

TCX: ¿Cal foi a evolu-ción que tivo o Club?Pois foi boa, porque se incorpora-ron colectivos que inicialmentenon pensabamos como poden seras mulleres, ou xente de medianaidade ou xente maior. Pero o prin-cipal foi o atractivo que se xerouna xente nova. Agora mesmotemos rapaces de moi bo nivel.Isto é produto do traballo deles enoso. A xente ven onde hai traba-llo e esforzo. A partir deso tes queestar pendente, pero o fundamen-tal para que haxa unha evoluciónpositiva en todo é traballar.

TCX: ¿Cáles son asvosas instalacións?Pois temos as pistas que están naárea da Magdalena, que son depropiedade municipal pero asxestionamos nós. Teñen un hora-rio de mañá e tarde en verán e en

inverno só de tarde. Nestas pistaspode xogar todo o mundo quequeira, igual que o noso club, queestá aberto a todo o mundo.

TCX: Unha das actua-

cións que está a levar adiante oConcello é o de renovar as 3 pis-tas de tenis da Magdalena. ¿Erapreciso?Si que o era, porque en determi-nados períodos, como pode seragora en verán, hai un verdadeirooverbooking, non hai un sitiolibre e estas novas pistas virannosmoi ben.

TCX: ¿Ser socio é in-dispensable para poder empre-gar as pistas?Non, están abertas para todosaqueles que queiran xogar un par-tido. Teñen que alugar a pista, quevale ben pouco, tan só 0,60 cénti-mos de euro á hora, débese elixiro día e pórse a xogar. Vale benpouco porque inclúe luz, duchade auga quente... de todo por unprezo mínimo.

TCX: ¿Qué hai quefacer para poder ter acceso aelas?Pois é ben fácil. Hai que chamarao teléfono do Club para reservar

pista. Hai que facelo con 24 horasde antelación para asegurar queaparezan e que un só usuario re-serve para el só.

TCX: ¿Cáles son os

vosos horarios?Pois os horarios de verán son de11 a 14 horas e de 16 a 22 horas.En inverno só polas tardes de 17a 21 horas.

TCX: Participáchedesnas Escolas Deportivas que or-ganiza o Concello. ¿É unha boaexperiencia para pequenos emaiores para poder aprendereste deporte?Si, sen dúbida. Hai mais de dezanos que levamos as Escolas de-portivas. A través dun convenioque o Concello firmou connosconós levamos as escolas de tenis ea cambio eles dannos unha axudae material para poder seguiradiante. A nós o Concello semprenos tratou moi ben, nos apoiamoitísimo. Sería imposible podersubsistir sen eles, porque este de-porte é moi minoritario.

TCX: ¿Esíxevos algomais ademais desta tarefa deformación?Pois levar a xestión das pistas de

tenis, porque antes eran un desas-tre a nivel de poder empregalas. Achave para poder abrir esta insta-lación estaba no Concello e habíaque ir ata alá para poder ter a

chave e poder xogar.Era un lío e nós noscomprometemos a levarunha xestión adecuada ádemanda que había daspistas, e ademais temosa unha persoa que abre epecha o recinto que chepermite acceder a elacando solicitas a pista.

TCX: ¿Tedesalgún outro cometidoa nivel deste deporte?Pois logo temos o que éestritamente deportivocos equipos que das dis-tintas categorías coasque acudimos aos cam-pionatos galegos e a ou-tros que se fan por Lugoe por Galicia. Ademaistamén organizamos oTorneo de San Ramónque é un torneo a nivelgalego. Temos equiposdesde absolutos ata depequenos, tanto en mas-culino como en femi-nino. Fai dous anos, no2008, fomos elixidoscomo o mellor club daprovincia de Lugo anivel de Tenis.

TCX: ¿Qué éo que aporta este de-porte aos seus practi-cantes?O tenis é un deporte es-pecial. É un deporte queé como un reto persoal e

permite mellorar cousas como aconcentración, porque é un de-porte que non te permite distraerteningún momento. Pero taménaporta unha boa dinámica de tra-ballo, a forza nun mesmo... Nestedeporte non valen escusas e serconsciente diso tamén axuda.Ademais, o tenis é un deporte decabaleiros. Nós xogamos sen ár-bitros, non se che ocorre cantarlleunha bola mala se é boa ao con-trario. Iso tamén son valores quese promoven, ademais da unhapreparación física excelente.

TCX: Parece un de-porte bastante complicado ouque require un período deaprendizaxe bastante impor-tante para poder saber xogalo...O principal para poder aprendereste deporte, para poder xogalodun xeito que se desfrute é, preci-samente, xogar. Non hai outracousa. Tes que ter unhas nociónsbásicas, por suposto, por mediodunhas clases nas que che apren-

dan o mínimo. Estas clases aspodes ter aquí mesmo no club.Logo o principal é xogar. Deixaso teléfono no club e cedo techama xente do teu nivel parapoder xogar e que os dous apren-dades. Para poder avanzar hai quexogar, xogar, xogar e xogar. Nonterás un estilo como o de Nadal,pero nun ano podes desfrutardeste deporte.

TCX: ¿Dades esaoportunidade de comezar axogar?Por suposto, a través das escolasxa formalizas uns coñecementosmínimos e logo podes xogar coaxente indicada para poder avan-zar. Esa é a dinámica na que tesque entrar para poder aprender.

TCX: Hai unha boacanteira en VilalbaAgora mesmo temos uns rapacesque teñen un moi bo nivel, dentroda nosa comunidade claro, perode moi bo nivel. Probablementenon sexa suficiente para vivir dotenis pero si para xogar ben. Eusempre digo que quen queira vivirdo tenis que monte unha tenda deraquetas.

TCX: ¿Tedes a algúnNadal en potencia?Si que temos algún, pero que nonpense que vai vivir do tenis... Haiun rapaz de aquí de Vilalba moibo, non chegará para vivir dotenis porque ten 19 anos, pero queten moita calidade. Con 12 ou 13anos era un dos mellores infantísde Galicia. Para chegar lonxe haique dedicarlle moito tempo eprescindir de cousas como os es-tudios, a vida persoal, os ami-gos...

“As pistas de

tenis están aber-

tas a todo o

mundo que

queira xogar”

“O principal que

hai que facer

para poder

aprender este de-

porte é xogalo”

“Neste deporte

non valen escu-

sas nas derrotas

e iso axuda a me-

llorar o nivel”

Juan José Pereiro

23deportes setembro 10

“A formación especializada é fundamental paraentrar no mundo laboral”

José Ángel Fraga, xerente de Academia Newton

José Ángel Fraga, xe-rente de Academia Newton sabeben da formación e a súa impor-tancia. O coñecemento do en-torno e bos profesionais fan oresto para aportar aos chairegos aaxuda para mellorar no seu en-torno laboral.

TCX: Esta crise está a

demostrar que a formación e a

educación son básicas para

optar estar no mercado laboral,

porque a maioría dos empregos

perdidos foron de xente sen for-

mación...

A formación está a demostrar serfundamental, sobre todo a espe-cializada, aquela que está desti-nada a atopar un sitio directo nomundo laboral, a enfocada direc-tamente cara o universo prácticodo traballo. Incluso se está dandomoito valor a aquelas persoas queestán a chegar con prácticas fei-tas. Nós estamos tratando deadaptarnos a esta nova realidadee ofertamos o que a empresa nosdemanda e o que demanda ao tra-ballador. Estamos a facer unhaserie de estudos de mercado parafacer as homologacións necesa-rias.

TCX: Así, alguén que

busque formación para atopar

traballo terá a seguridade de

que vós podedes ofrecerlle o

que demandan na zona.

Nós podemos axudarlle a ter apreparación que lle demandandesde as empresas. Agora esta-mos a crear un novo centro no Po-lígono para mellorar este tema.Pero ademais estamos a prepararun viveiro de empresas, para queaquelas persoas que teñan unhaboa formación e unha boa idea,con preferencia para os que es-tean con nós, poidan levala acabo. Contaremos con 5 ou 6 des-pachos desde onde poderán co-mezar a súa andaina.

TCX: ¿Contarían

tamén co voso asesoramento?

Claro. Ademais de ofrecer asnovas instalacións os axudaría-mos a pórse en marcha por mediodo noso asesoramento, ademais

de aportar a información sobre asaxudas públicas as que poderíanoptar, o investimento privado, aconseguir unha carteira de clien-tes... sempre contarán co apoio daAcademia Newton.

TCX: ¿Qué oferta

nova formativa teredes este

curso?

No tocante á formación a empre-

sas o que facemos é formación ácarta. No que a empresa nos pidallo damos. Damos o servizo deforma directa na maioría doscasos, pero tamén podemos darformación específica. En caso de

que nós non poidamos pois sub-contratamos o servizo. Tamén lletramitamos ás empresas as axu-das para formación. Pero taméntemos cursos aos que pode acce-der a xente sen estar ligada a unhaempresa.

TCX: ¿Ofrecedes

tamén formación en idiomas?

Si, nós ofrecemos cursos que

teñan que ver co transporte, conenerxías alternativas, que é ondeestamos a darlle un bo empurróná comarca; o que teña que ver conatención sanitaria, tanto no domi-cilio como en institucións sociais,e todo o que teña que ver con cur-sos técnicos, para os que temospersoal e profesorado moi cuali-ficado. Estamos abertos a todo omundo que queira informarse.

TCX: Tedes clases a

nivel presencial pero tamén on

line...

Contamos con calquera das tresmodalidades: a distancia conven-cional, on line e presencial, etamén mixta. Estamos a apostarpola formación a distancia, por-que a través da obra do Polígonoteremos moi cedo unha aula mul-timedia, que é un proxecto expe-rimental dentro da comarca daTerra Chá e que nos permitirá daras clases on line con titorías e se-guimento no momento. O alumnopoderá entrar na plataformacando queira e terá a un profesorá súa disposición, empregandocalquera das vías: chat, videocon-ferencia, multiconferencia... é terunha clase presencial onde tiqueiras. Teremos incluso, graciasa un software creado especial-mente para nós que nos permitirámonitorizar ao alumno e saber encada momento o que está a facerao outro lado da liña, sempre ecando o propio alumno nos depermiso, claro.

TCX: ¿Os desempre-

gados tamén poden ter a posibi-

lidade de optar a cursos

convosco?

Si, ademais estamos ampliando asnosas homologacións agora,temos as posibilidades de poderafrontar con garantías a forma-ción profesional para activos edesempregados, sobre todo paraestes últimos.

TCX: Ofrecedes

tamén un apoio ás clases dos

alumnos da educación secunda-

ria, ¿Son un substituto do pro-

fesor ou son clases de reforzo?

A base dunha boa pasantía non ésubstituír ao profesor, senón me-llorar o rendemento do alumnosen influír no traballo do mestreque é un profesional que se adicaa iso. Nós estamos para pulir osdefectos que poida haber ou

mesmo para forzar ao alumno aseguir un método de traballo quepoida dar rendemento. O princi-pal problema de hoxe en día é queos alumnos non saben estudar. Opropio sistema, con tantas mate-rias, horarios dispersos, activida-des extraescolares, están moicansos e non teñen gañas de estu-dar, á marxe dese 25 ou 30% quexa non o queren facer de nin-gunha forma.

“Nós adaptamos

a nosa oferta ao

que demandan

as empresas da

comarca”

“Crearemos un

viveiro de empre-

sas para aqueles

que teñan unha

boa idea”

“A base dunha

boa pasantía é

axudar a mellorar

o rendemento do

alumno”

José Ángel Fraga nunha das aulas de Academia Newton

24 empresasetembro 10

“O teatro é unha vía de axuda para

superar os medos persoais”A Escola Municipal de

Teatro arranca a súa quinta edi-ción, este ano, como o anterior, daman de Cristina Mariño, unha ac-triz que ten unha experiencia de14 anos tanto no teatro amateurcomo profesional e ven de actuarcoa compañía coruñesa FemmeFatale. Ademais, ten formacióngracias ao ciclo de Escola de Te-atro de Narón, onde compartiu tá-boas con actores tan nomeadoscomo José Luis Prieto ou LinoBraxe.

TCX: ¿Qué balancefas do teu primeiro ano comodirectora da Escola de Teatrode Vilalba?Foi un ano moi intenso, repleto deactividades, todo o tempo prepa-rando cousas e formando aomesmo tempo. Pero estou moileda co grado de participación dos

alumnos que son os que conse-guen que poidamos facer tantasactividades do ano e que haxa aposibilidade de levalas a cabo.Por outra parte me gusta moito oambiente que se creou, porquetodo o mundo se coñece e istoxera un ambiente de cariño de ca-riño e de convivencia.

TCX: ¿Este ambientefavorece o traballo?Eu penso que si que favorece. Haique dicir que no teatro ás vecestamén é positivo non coñecerse,porque se non coñeces pódesteabrir mais facilmente, é un poucocontraditorio pero pode ser real.Pero a nivel de traballo de grupoe de convivencia é moi bo.

TCX: ¿Qué crees quefalta para que o teatro engan-che mais á xente na vila?O ideal sería poder dedicarlle unpouco mais de tempo, ter maishoras para poder dar clase na es-cola. Eu entendo, por unha parte,que o Concello ten o seu presu-posto limitado e por outra que osrapaces van a moitas actividadese non teñen mais tempo para de-

dicarlle, non poden facer mais.TCX: ¿Onde levades

adiante as vosas clases?Para as obras temos un espazoque é privilexiado que é o Audi-torio Carmen Estévez, ondetemos unha aula exclusiva para aEscola, que empregamos cando oescenario do auditorio está ocu-pado. Ademais, temos todos osseus medios técnicos e o seu téc-nico á nosa disposición. Conta-mos así cunha infraestruturainmellorable para poder facer onoso traballo. É un luxo porquepodemos facer case que o quequeremos, podemos facer un des-eño de luces potente, meter unhamáquina de fume, temos todas asposibilidades técnicas abertas.

TCX: ¿Qué metodolo-xía empregas nas túas clases?Pois sempre comezamos por unquecemento, onde entra o corpo avoz, hai música para crear un am-biente e unha actitude de dispoñi-bilidade na clase. Despois disodepende da temática coa que es-teamos traballando. Podemos tra-ballar exercicios concretos sobremovemento, sobre como coreo-grafiar distintos corpos en move-mento, traballamos moito aimprovisación, porque iso esti-

mula moitas cousas, así comopermite estimular a creatividadedos propios alumnos. Este é unterreo que me interesa moito.

TCX: ¿Facedes algúntipo de actividade para mello-rar ou perfeccionar a actuaciónou vos centrades principal-mente en ensaiar as obras esco-llidas?Non, temos unha parte de tallerde teatro que son clases indepen-dentes ao texto que se fai. Candonos imos achegando á montaxetento de enfocar os exercicios aesa montaxe. Por exemplo, o anopasado na montaxe de “soñodunha noite de verán” como eraalgo clásico tentei de enfocar otraballo a certo sentido épico, daelegancia para facer as escenas dopazo, a buscar a natureza ou a ani-malidade para a zona do bosque...vas enfocando cara onde vas tra-ballar despois, pero anteriormentecreamos unha base sólida, sobretodo para os alumnos que come-zan.

TCX: A capacidade depoder improvisar, ¿É bo parater mais recursos interpretati-vos?É un recurso dos mais importan-tes, porque ademais tamén che

sirve para a vida diaria,porque che da soltura.

TCX: A im-provisación, ¿Pódese tra-ballar ou é algo innato?Iso se traballa, coma casetodo. Ao mellor non todospodemos chegar a facercousas espectaculares peropodemos chegar a culti-varnos. Todas as artes sepoden traballar.

TCX: ¿Quéaporta o teatro aos alum-nos da Escola?Diferenciaría os rapacesdos adultos, porque os pri-meiros están a xogar e nonse enteran moitas veces doque van traballando,pouco a pouco van tendoconsciencia das ousas quevan facendo co seu corpoou coa súa voz, as cousasque poden imaxinar, peroo traballo é enfocar caraalgo mais concreto, isotamén lles axuda a concre-tar a súa imaxinación. Paraos adultos creo que é untraballo mais conscientes,tomar consciencia decómo funciona o corpo e opensamento, cara ondeleva a imaxinación de cadaun. É un traballo de auto-coñecemento. A observa-ción dos outros aporta

capacidade de traballo en grupo ede observación para entender aoutras persoas. O xogo de seroutro, á empatía, axuda moito aentender á humanidade, o mundoque nos rodea.

TCX: O teatro é unhaferramenta tamén para poderamosarse como é un mesmo...Si, é unha vía de concreción e desuperar os medos persoais. Candovemos desde fóra calquera arteparece algo de especialistas, eunha vez que entras e ves comofuncionan non se diferenza deoutra actividade.

TCX. ¿É mais difíciltraballar con alguén que é untorrente creativo ou unha per-soa mais tímida?Depende, o traballo é distinto.Para unha persoa que é tímida haique facer mais un traballo deapertura, mentres que para unhapersoa que é moi extrovertida aomellor hai que facer un traballode contención. Son traballos dife-rentes. No caso particular haberíaque valoralo en si mesmo, non sepode establecer se unha cousa émais difícil que outra.

TCX: A obra que re-presentáchedes “Soño dunhanoite de verán” de Shakespe-

are, conta cun elenco de 21 per-soas, ¿É moi difícil traballarcon grupos tan grandes?Son 21 corazóns, 21 cerebros, etodo o que conleva... En que foseo éxito que foi tivo moito que vera boa convivencia que hai e dorespecto e do coñecemento quehai entre todos, porque se nonsería moito mais difícil. Por unhaparte é unha loucura, pero poroutra se acabou creando un climade autoresponsabilidade ondecada un sabía que chegar a boporto dependía del e tamén dosdemais. Houbo un traballo de en-trega total, un traballo digno, deconcentración absoluta. Todos sesentían parte do todo, e iso amosaque todos traballamos na direc-ción correcta.

TCX: ¿É importanterepresentar fóra do propio en-torno no que se vive?Eu penso que si, porque, en pri-meiro lugar é unha bonita escusapara ir a coñecer un sitio, unha ac-tividade onde están todos. Pero étamén moi interesante o de irse aoutros sitios porque aquí sempreestamos arroupados, todo omundo está feliz de ver aos seuscoñecidos ou familia, onde nuncao fan mal e todo é marabilloso. Ébo ter un punto de vista críticoonde non te coñecen e van a opi-nar e dicir se gusta ou non. É im-portante para dar medida do queestamos a facer. Outro aspecto

positivo é o de coñecer outraxente que está facendo o mesmonoutros sitios e compartir expe-riencias.

TCX: ¿É bo ver outrosespectáculos e aprender dos de-mais?Claro, por iso sempre lle reco-mendo que vaian a ver teatro. Poriso, agora que ven a Mostra deTeatro Afeccionado de Vilalba enoutubro poderán ollar xente queestá na súa mesma situación e vercomo o fan.

Cristina Mariño, directora da Escola Municipal de Teatro

Cristina Mariño

“O ideal para me-llorar sería ter unpouco mais detempo para asclases”

“O Auditorio é unluxo porque nospermite facercase todo o quequeremos”

“A improvisacióné importante por-que pode aportarmais soltura ávida diaria ”

“É bo represen-tar fóra parapoder ter unhaopinión crítica dotraballo feito”

25sociedade setembro 10

axenda culturalexposicións

concursos

teatro

eventos

lugo“a muralla no museo”

“the wall-a muralla (Peter Schneider)”

sala de exposicións do museo provincial. ata o 30 de

setembroA primeira das exposicións “A Muralla no Museo” abrangue todos os restos arqueoló-xicos que procedentes da Muralla ou da súa contorna se poden visitar neste museo.A segunda, “The Wall-A Muralla” son fotografías Peter Schneider, quen ofrece unhaserie nas que a Muralla se presenta "viva" e humanizada, como elemento de cohesión

imprescindible entre a cidade e os cidadáns.

“ágora. el esplendor de alejandría”

sala de exposicións da capela de santa maría - lugo. ata o

31 de outubroA exposición recolle unha selecta mostra dos deseños creados pola gañadora dunOscar, Gabriella Pescucci, para a película de Alejandro Amenábar “Ágora”. Vintepezas recrean a sociedade dunha Alexandría ocupada polo Imperio Romano..

“vacio e plenitude”

galería clerigos. ata o 27 de outubro

Exposición "Vacio e Plenitude" de Christian Villamide

lugo

San Froilán

“sugar mountain”clavicémbalo. 15 de outubro. 23.30 horas.

Sugar Mountain é eminentemente unha banda de directo. Curtidos en todo tipo de es-cenarios, dende a súa formación non deixaron de actuar en directo, o que os dotadunha posta en escena e unha precisión técnica sobre o escenario de auténtico luxo.

Auténticos animais escénicos!.

a pontenova“álvaro muras”

praza dos fornos. 9 de outubro. 20.00 horasO grupo estará formado por tres músicos: batería, guitarra e baixo eléctrico desenvol-vendo en escena, ao longo de hora e media, temas propios cun estilo enlazado co di-

namismo do funk e a diversidade da fusión.

Musicando Carvalho Caleroata o 20 de outubro de 2010

O concurso consiste en poñerlle música a un poema do autor Carvalho Calero, quelogo se deberá enviar en formato mp3 á dirección de correo electrónico indicada.

II certame de ilustración Sociedad Valle de Oroata o 30 de outubro de 2010

O tema do certame é a emigración/inmigración e os seus distintos enfoques: social,histórico, cultural, etc. Os orixinais se axustarán as dimensións de un A3 ou un A4 endisposición vertical ou horizontal. Poderáse empregar calquera técnica que sexa re-producible. Non se acompañará de soporte rixido. Cada autor/a pode presentar dunhaobra a catro como máximo, que deberán ser inéditas e non presentadas nin premia-das con anterioridade noutros certames. Os textos, se os houbera, deberán ir en ga-

lego ou castelán.

6º premio Estornela de Teatro para Nenosata o 30 de outubro de 2010

Poderán participar todas as persoas que o desexen, de calquera nacionalidade, contextos inéditos escritos en lingua galega. Deben presentarse tres copias en sistema deplica. O premio entregarase en decembro, e a obra premiada será publicada. Máis in-

formación na ligazón, ou no 986 58 90 26.

rábade“rodesindo da Barrosa”

campo da feira. 2 de outubro. 16.00 horas. Rodesindo da Barrosa é un afiador que en pleno século XXI percorre os camiños ecorredoiras de Galicia exercendo o seu oficio de afiador. Goberna todo tipo de apare-

llos, capa todo tipo de mamíferos (de dúas ou de catro patas).

abadín“pimpam, pés ceibes”

área recreativa de gontán. 12 de outubro. 16.00 horas. Espectáculo de pantomima para todos os públicos. Unha conmovedora historia deamor entre dous títeres. A súa forza de vontade e sentimento farán que rompan os

fíos que os manexan. Este amor conseguirá sobrepoñerse á rivalidade dos seus mani-puladores

as pontes“só”

cine alovi. 15 de outubro. 21.00 horas O humorista galego Carlos Blanco achega o seu espectáculo “Só” ata As Pontes

meira“que bonito é panamá”

praza maior. 16 de outubro. 18.00 horas. Obra de teatro infantil que conta a viaxe que Oso pequeno e Tigre pequeno empren-

den cara a Panamá seducidos polo aroma a plátanos .

26 culturasetembro 10

Día 2: Josele SantiagoDía 5: Concha BuikaDía 7: Los Gofiones

PignoiseDía 8: Juan Perro

Placebo

Día 9: Los IlegalesDía 10: Nacho Mastretta

Fórmula VDía 11: Brath

SanfroidanceJoaquín Sabina

Qué ler? a elección de:

Qué escoitar?

Qué ver?

Luis Rodríguez PatiñoCrego de Momán

Un Libro para ler pola noite

Un CD para escoitar no coche

Unha comida

Un sitio para vivir Unha persoaxe histórica

Un encarapuchado asasinou de tres disparos a Mario Da-costa, parlamentario do BNG, cando saía da reunión doconsello nacional no que a executiva, co seu voceiro ácabeza, Óscar Quiroga, presentou a súa dimisión.Os fei-tos aconteceron pouco despois das seis da tarde, candoDacosta se dispuña a arrincar o seu coche, estacionadono aparcadoiro do Hotel Congreso de Santiago de Com-postela. Segundo fontes da Delegación do Goberno, opistoleiro achegouse ao parlamentario e asestoulle trestiros, fuxindo posteriormente nun vehículo Renault Clio.Alberto Cudeiro, un detective elegante con ínfulas taoís-tas, recibirá da dirección do BNG o encargo de investigareste crime, que o levará, tamén, a resolver un enigma re-lacionado coa guerra civil.

Ser un ex-compoñente dunha banda tan grandena historia do rock como Led Zeppelin, é unhaarma de dobre fío, máis no caso de Robert, sex-symbol, con aquela imaxe icónica de rizos ru-bios e peito espido. Plant vive artisticamente aomarxe do seu ex-grupo con dignidade e bus-cando un son persoal. Se no anterior e premiado“Raising sand” tiraba polo country, neste novotraballo os protagonistas son o blues e o rock. Asúa voz segue sendo moi recoñecible e dendelogo privilexiada para camiñar entre guitarras,ben sexan eléctricas ou acústicas. Un bo traballodun artista que vive no palco VIP do rock.

“”Olvídate de mí”

“Asasinato no Consello Nacional”Autor: Diego Ameixeiras. Editorial Xerais

Manuel Rivero

“De Roncesva-

lles a Compos-

tela”

“Europa”

de Carlos

Santana

O pescado

Unha película

“A laranxa mecánica”,

de Stanley Kubrick

Unha cidade para visitar

A cidade onde me criei:

Londres

Unha bebida

Calquera refresco

Unha vila da costa Xesús

ROBERT PLANT

“BAND OF JOY”

27cultura setembro 10

Galardoada co Óscar ao Mellor Guión Orixinal este film donorteamericano Michael Gondry aborda, cunha posta enescea sorprendente e persoal, o complexo tema das relaciónsde parella. A pervivencia e a necesidade de conservar os re-cordos, a aprendizaxe, o amor, a imosibilidade de fuxir áatracción por outra persoa son outros temas que Gondry tocacon mestría nesta película. Sinopsis: Joel queda asombradocando se entera de que a súa moza Clementine borrou do seucerebro os recordos da súa tumultuosa relación. Desespe-rado, Joel contacta co inventor do proceso, o Dr. HowardMierzwiak para eliminar calquera recordo de Clementine dasúa propia memoria.

Drama. EE.UU. 2004. Dir:Michael Gondry. Reparto: JimCarrey, Kate Winslet, Kirsten Dunst, Mark Ruffalo, ElijahWood, Tom Wilkinson, Thomas Jay Ryan, Gerry RobertByrne, Jane Adams, David Cross, Ryan Whitney.

por Félix Jorquera

“Queremos que a obra de Manuel María

sexa ben coñecida polos galegos”

Alberte Ansede, presidente da Fundación Manuel María

TCX: ¿Cómo naceu oproxecto da Casa Museo Ma-nuel María?Pouco tempo despois do seu fale-cemento fomos conscientes deque, co paso do tempo, o impor-tantísimo legado de Manuel Maríacorría o perigo de perder a súaunidade, de se dispersar e, destexeito, desperdiciar a súa relevan-cia social. Por iso decidimos lan-zar este proxecto entendido comoun centro cultural que aglutine eselegado e, ao mesmo tempo, sexao lugar que dinamice as activida-des arredor da súa figura e obra.Saleta tamén se entusiasmou coaidea porque sabe o feliz que sesentiría Manuel coa realización dainiciativa.

TCX: ¿Cal sería o seuorzamento?Estamos a falar dun orzamentomoi importante porque o proxectotamén o é. No seu conxunto an-dará arredor dos 800.000 euros,comprendendo iso tanto a adqui-sición da casa, a súa remodela-ción, o acondicionamento doentorno e mesmo o deseño e pla-nificación de actividades na TerraChá e contorno que terán comomatriz a propia Casa Museo.

TCX: ¿A Casa está ha-bitada neste momento?Efectivamente, a casa está habi-tada pola familia de ManuelMaría, en concreto polo seu irmánXosé María, a dona deste Xosefae un dos fillos de ambos, XoséAntón. A estas alturas xa chega-mos a un acordo económico sobrea venda da casa á Fundación e asegregación dunha parte da fincaque a rodea. Nesta parcela segre-gada, a familia construirá unha vi-venda nova e a Fundación poderádestinar a actual a Casa Museo.Todos consideramos que esta eraa mellor solución pois a familiaqueda no mesmo entorno físico eveciñal e, ao mesmo tempo, podeir adiante un proxecto cultural quehonrará a memoria de ManuelMaría.

TCX: ¿En qué consis-tirá esta musealización da Casado poeta?Alí darase acollida á súa magní-fica biblioteca que é, sen dúbida,unha das mellores coleccións delibros galegos ou sobre Galiza dasegunda metade do século XX.Igualmente sucede coa súa colec-ción artística, fundamentalmentede pintura, constituída por impor-tantes pezas que o poeta posuía,na súa maior parte, froito da súarelación persoal cos artistas.Tamén se recrearán nos distintoscuartos da casa, os ambientes fun-damentais da vida do escritor,desde a cama onde naceu, até o

seu despacho ou a súa bibliotecamáis selecta. E, en todo iso, con-tando cos móbeis orixinarios.Mais o fundamental para nós éconverter a casa nun centro de ac-tividades sobre o noso escritor e

non nun centro simplemente derecordos.

TCX: ¿Qué activida-des terían cabida nela?Todas as que teñan a ver con Ma-nuel María e mesmo a cultura ga-lega en xeral. Nas nosasprevisións está a programación devisitas escolares, de visitas deadultos, celebración de congresos,simposios, cursos para profesores,roteiros pola comarca…

TCX: ¿Cómo se atopanestes momentos este proxecto?Moi avanzado. Levamos moitotempo en contacto permanentecoa familia e co concello. Quixe-mos sempre ter total garantía deque os acordos aos que chegara-mos coa familia fosen viábeis ur-banísticamente. Tanto o procesode segregación da finca, como aconstrución da casa nova para afamilia, así como a remodelaciónda casa para convertela en CasaMuseo, están estritamente realiza-dos segundo as indicacións quenos foi transmitindo o concello.Todo isto xa foi presentado parasolicitar as licenzas oportunas eestamos agardando a resposta.Nós estamos suxeitos aos prazosapretados que se fixan desde asinstitucións que nos achegan axu-das. Confiamos en que se axilicenos trámites e non haxa demoraspor parte do concello que leven

consigo unha perda de investi-mento que tamén é moi benefi-ciosa para Outeiro de Rei.

TCX: ¿Con qué apoioscontades para levalo adiante?Afortunadamente Manuel María

xera moi amplas e diversas sim-patías polo que, curiosamente, aconcreción final do proxecto podeproducirse mesmo un pouco antesdo que desde a Fundación tiñamosprevisto hai un par de anos. Asachegas máis importantes a estasalturas proceden da Área de Cul-tura da Deputación de Lugo e daDeputación da Coruña. Ademais,está o concello de Monforte e va-rios concellos máis que se están asumar asinando unha addenda aoconvenio de colaboración entre aFEGAMP e a Fundación ManuelMaría de Estudos Galegos que seplasmou por acordo unánime dasúa Executiva no mes de xullo pa-sado.

TCX: No pasado mesde marzo pediades á Conselle-ría de Cultura máis implica-ción, ¿Molláronse desde oExecutivo Autonómico?Polo momento non deron ningúnpaso positivo. Nun principio coi-dabamos que o Conselleiro se to-maba un tempo para coñecer unpouco máis a realidade do paíspois, tal como el mesmo ten ma-nifestado, o seu coñecemento dacultura galega era bastante lon-xano e remoto. Mais a estas altu-ras xa resulta máis chocante quesiga sen contestar. Insistiremos deinmediato.

TCX: O propio res-

ponsable da Deputación, AntónBao, foi un dos grandes defen-sores, incluso establecendo a ne-cesidade de que todos ospoderes públicos estivesen delado do proxecto, ¿É isto im-

prescindiblepara que vaiaadiante oupodería tercabida taména iniciativaprivada?Desde logocreo que oproxecto estáencamiñadotal como llegustaría a Ma-nuel María:unha amplaparticipaciónda sociedadegalega no seuc o n x u n t o .Neste sentido,estamos segu-ros de que seráun dos progra-mas con máisparticipacióne c o n óm i c ados particula-res, o que véna ratificar ocariño e admi-

ración que se lle ten ao escritorchairego. Non sería comprensíbelque, mentres tanto, algunha insti-tución se irresponsabilice do queé o seu deber. Convidamos, iso si,a todas as persoas que queiran co-laborar de algún xeito a que visi-ten a nosa páxina web e se poñanen contacto con nós,(funda-cion@manuelmaria.com).

TCX: ¿Cándo poderíaestar aberto para que poida servisitado por todos os chairegos? Se todo sigue marchando así e oConcello de Outeiro axiliza os trá-mites para poder empezar asobras, poderíamos estar falandodun prazo de quince meses.

TCX: ¿Este Museosería un elemento moi impor-tante para impulsar un maiorrecoñecemento da figura deManuel María?Sen dúbida. Nós queremos que asúa obra sexa coñecida polos ga-legos e sabemos que, canto máisincrementemos ese coñecementoe disfrute directo, maior será o re-coñecemento. Na súa obra hai ca-lidade, talento, humanidade,solidariedade, compromiso… va-lores que a sociedade galega apre-cia.

TCX: ¿Coidades que afigura do poeta da chaira está osuficientemente recoñecida?É posíbel que o “suficientemente”

non o estea, mais tamén é seguroque é dos escritores galegos máisconsiderados. Temos abondososexemplos tanto na difusión da súaobra como nas mostras públicasde cariño. Neste sentido, impre-siona ver como o pasado día 7 oTeatro Rosalía da Coruña se aba-rrotou un ano máis para renderllehomenaxe no aniversario do seufalecemento.

TCX: En canto á vosainstitución, ¿Qué tipo de activi-

dades levades a cabo?No que respecta á edición da obratemos feito un plan de publicaciónprogresivo e pausado para garantirque sempre estea a disposición dopúblico leitor. Neste sentido, ade-mais das Actas do Congreso quesobre el se celebrou na Coruña,editamos a obra poética inédita“Cecais hai unha luz”. A media-dos de novembro sairá publicadoun segundo inédito titulado “Ga-liza”, unha obra moi recomendá-bel para os escolares de entre 10 e14 anos ou simplemente para per-soas que queiran facer unha apro-ximación sinxela e sintética áhistoria, xeografía, economía, ce-lebracións festivas… do nosoPaís. Por ser este o ano de UxíoNovoneyra e pola relación de ín-tima amizade que tiveron el e Ma-nuel, fixemos tamén neste anocatro actos de homenaxe a UxíoNovoneyra nas cidades de Lugo,A Coruña, Santiago e Carballo,con unha acollida excelente porparte do público. Agora mesmoestamos a promover a exposiciónitinerante “¡Rosalía sempre viva.Viva Rosalía! para celebrar o 125aniversario do falecemento danosa escritora máis universal.

“O Proxecto da

Casa Museo ató-

pase moi avan-

zado nestes

momentos”

“A figura de Ma-

nuel María aínda

non está o sufi-

cientemente ben

recoñecida”

“Non queremos

que este centro

sexa exclusiva-

mente un lugar

de recordos”

Alberte Ansede

28 culturasetembro 10

29sociedade setembro 10

As pasadas festas do San Ramón tive-

ron unha xornada especial no Día do

Neno, na que os xogos foron os prota-

gonistas .

A Carnicería

José Manuel or-

ganizou unha

nova edición da

Degustación Gra-

tuíta de carne de

Tenreira da Co-

marca. O bo

facer nos fogóns

da Cociña

Rochela puxo o

resto para un

gran xantar.

O Día da Terceira Idade rendeu unha

homenaxe a un dos piares da nosa so-

ciedade: os nosos maiores.

A Festa da

Cultura de

Riotorto ho-

menaxeou a

Mini e Mero

cun concerto

de Susana

Seivane, Xa-

bier Díaz, Os

Miñotos,

Ugía Pe-

dreira e Tres

Trebóns.

30 sociedadesetembro 10

como pasa o tempo!concursa con

Participa no noso concurso mandando un sms ao teléfono 982

050 012 e dando a resposta que ti creas para acertar co noso per-

soaxe do mes:

Entre os acertantes sortearemos unha cea para dúas persoas no

Restaurante A Nova Ruta.

¿Quen é este rapaz?

Como pista:

Solución do mes

pasado:Gañador:

Ía para ciclista pero rematou porinclinarse pola hostalería e a música

Jesús Bermúdez,1º Tenente de alcalde de Vilalba

Verónica Roca Galdo

fotodenuncia

Hai que dar exemplo...

Este vehículo pertencente ao parque móvil da Xunta de Galicia deberíadar exemplo porque está estacionado onde non debe. Ao mellor nonsabe do novo párquing da Praza da Constitución, onde cómodamentepode aparcar o seu vehículo sen infrinxir as normas de tráfico e deixalocomodamente, á sombra e ben vixiado. Outra dos opcións sería non vero sinal de aparcamento para minusválidos que está diante do seu morro.Quizais o exceso desto último foi o que lle impediu ollar a marca.

ANUNCIOS POR PALABRASANÚNCIESE (GRATIS A PARTICULARES) TLF/FAX: 982 51 03 35 - TERRA CHÁ.XA. APTO. 86 27800 VILALBA - terrachaxa@fmpublicidade.com

- VILALBA CENTRO FRENTE A ESTADIO ROCA, PISO 83 M2.TODOS OS SERVIZOS. 117.000€ TELF.: 620-314-065 E 649-063-534.

- ALÚGASE BAIXO COMERCIAL EN PRAZA DE SAN JUAN DEVILALBA. TELÉFS. : 981 23 59 30 E 659 635 991.

-VÉNDESE PISO EN RÁBADE. RÚA CORONEL ANDRADE,SOBRE A CLÍNICA DENTAL. TELF: 6363613 79.

-CÓMPRASE BAIXO COMERCIAL EN VILALBA. INTERESA-DOS EN VENDER CHAMAR AO TELÉFONO 678 827 142

ALÚGASE PLAZA DE GARAXE EN RÚA DA PRAVIA, AO LADODA ZAPATERÍA CAMBA. 30€ AO MES. TELEF.: 982 512065.

- RÁBADE. CASA DE DÚAS PLANTAS. BAIXO DE 150 MTRS.,PRIMEIRO DE 176 MTRS. COMPLETAMENTE AMOBLADO.CALEFACCIÓN. SOLAR 600 MTRS. PRECIO SEGÚN TASA-CIÓN: 180.000 € NEGOCIABLES. TELEF.669 903 612.

- VÉNDESE FINCA EN PÍGARA GUITIRIZ, DE 1,5 HECTÁREAS,PLANTADA A PINOS E EUCALIPTOS, TEN UNHA NAVE DE60X20 M., LUZ TRIFÁSICA E POXO DE AUGA PROPIO. TELF.:636 36 13 79.

-VÉNDESE CASA DE LADRILLO SEN REMATAR CON FINCADE 1600 METROS CADRADOS EN SANTA CRISTINA, COS-PEITO. TELFE. 635 254 585.

-ALÚGASE VIVENDA E CASA ANTIGA TOTALMENTE EQUI-PADA. PRAZA DE SAN JUAN. TELEFS. 981 23 59 30 E 659 635991

-VÉNDESE OU ALÚGASE BAIXO COMERCIAL EN VILALBA.TOTALMENTE REFORMADO, 60 MTRS. CADRADOS(APROX.).TÉLEF. 680 760 205.

-VÉNDESE CASA EN XOIBÁN CON TERREO, AUGA E LUZ.TELÉF.: 636 44 12 92.

-VÉNDESE CASA UNIFAMILIAR EN VILALBA. 3 DORMITO-RIOS, 1 BAÑO, 1 ASEO, SALÓN-COMEDOR E TERREO PORDETRÁS DA CASA. TELÉFS.: 669 612 066 - 686 464 742.

-ALÚGASE PRAZA DE GARAXE NA RÚA DA PRAVIA. 30EUROS AO MES. TELÉF. 630 57 96 43.

-VÉNDESE CASA ADOSADA DE PEDRA EN OLEIROS, VI-LALBA. CONTA CON POZO, LUZ, TELÉFONO, FORNO, PA-LLEIRA E CUADRAS. BEN COMUNICADA. TELEF.: 615 154072. PREZO: 25.000 €.

BÚSCASE CASA CON CALEFACCIÓN E ALGO DE TERRENOPARA ALUGUER LARGA TEMPORADA, CHAMAR AO630214365 E PREGUNTAR POR SABELA.

- RAPAZ DE 40 ANOS BUSCA RAPAZA ENTRE 30 E 40 ANOS,DA ZONA DA TERRA CHA. TELF.: 637 02 54 58

- CHICO DE 40 ANOS BUSCA CHICA DE ENTRE 30 E 45ANOS DA PROVINCIA DE LUGO. TELF: 678 37 53 28

- CHICO DE 37 ANOS BUSCA MADURA SOLVENTA PARACOMPAÑÍA. TELÉF. 660 89 36 52.

-RAPAZ SOLTEIRO BUSCA RAPAZA SOLTEIRA ENTRE 30 E45 ANOS DA PROVINCIA DE LUGO. TELEF.: 648 147 243

-CHICO DE 30 ANOS BUSCA CHICA DE 20 A 30 ANOS. TELÉF.:677 789 287

-RAPAZ DA TERRA CHÁ DE 39 ANOS BUSCA RAPAZA DAZONA. TELEF.: 680 553 639

-RAPAZ SOLTEIRO DE 36 ANOS BUSCA RAPAZA DA PROVIN-CIA DE LUGO. TELEF: 672 427 698

-RAPAZ DA TERRA CHÁ BUSCA RAPAZA DA PROVINCIA DELUGO ENTRE 40-50 ANOS PARA AMIZADE OU O QUEXURDA. TELEF.: 649 596 996

- VÉNDENSE RENAULT CLÍO 1.900 DIÉSEL. BO ESTADO. BA-RATO. TELÉF.: 634 440 716

- VÉNDESE OPEL KADETT 17.00 DIÉSEL, LUGO-L. TELF.: 626205 201

-VÉNDESE SEAT TOLEDO 1.9 TDI 110 DIESEL DE AGOSTODO 2000. MOITOS EXTRAS E MOI COIDADO. COR AZUL.PREZO: 3.800 EUROS. TELF – 655.457.897

- SEÑORA DE 50 ANOS CON EXPERIENCIA OFRÉCESE PARACOIDAR PERSOAS MAIORES. TELF. 653 19 51 99

-OFRECESE SEÑORA PARA FACER LIMPEZAS EN LOCAISOU ATENDER A XENTE MAIOR A PARTIR DAS 20.00HORAS. TELEF. 663 749 522

-BÚSCASE TRABALLO COMO PALISTA, TRACTORISTA OUCAMIONEIRO. TELEF. 679 265 844

-OFRÉCESE CHICA PARA COIDAR DE PERSOAS MAIORESTANTO DE DÍA COMO DE NOITE. TELF.: 629 987 316

-OFRÉCESE CONDUTOR DE 26 ANOS CON PERMISO B.TELÉF. 600 221 293

-OFRÉCESE SEÑORA PARA LIMPEZA, ATENCIÓN A PER-SOAS OU TAREFAS DO FOGAR. DISPOÑIBILIDADE PARATRABALLAR POLAS MAÑÁNS, TARDES OU POR HORAS.DESPRAZAMENTO POR TODA A TERRA CHÁ E ARREDORES.TELEF. 622 418 196

-NECESÍTASE CAMAREIRO PARA CAFETERÍA-PUB. SERIE-DADE E PROFESIONALIDADE. MARTES-XOVES 1.000 €.XOVES-DOMINGO 1.200 €. TELEF. 659 677 758

-AXENCIA DE MODELOS SELECCIONA MODELO. TELEF. 67778 92 87

-BÚSCANSE PERSOAS PARA TRABALLAR ENSOBRANDOPUBLICIDADE DESDE CASA, OFICINAS OU TENDAS. INFOR-MACION ENVIANDO UN SELLO PARA RESPOSTA A C/MARÍA PITA 23-25 3º IZQUDA. LA GÁNDARA, NARÓN, 15570A CORUÑA.

VÉNDESE CASA DE PEDRA EN SEIXAS, COSPEITO. PLANTABAIXA E PRIMEIRO PISO, DE 214 M2, 2 BAÑOS, 3 ANEXOS,2 POZOS E FINCA DE 6.000 M2. A TAN SÓ 5 MINUTOS DE VI-LALBA. TELÉF.: 620 800 803

- MERCO OU ALUGO PISO EN RÁBADE. 2 OU 3 HABITA-CIÓNS. CHAMAR DE LUNS A VENRES Ó 629 76 02 55.

- VÉNDESE TRACTOR JONH DEERE, MODELO 2135. 8.000 €NEGOCIABLES. TELF.: 650 30 98 57. ZONA DE VILALBA.

- VÉNDESE TRACTOR JOHN DEERE 715 CON DIRECCIÓNASISTIDA. TELF. 630 57 96 43

- VÉNDESE EBRO 6100, DOBRE TRACCIÓN, 100 CV, RODASA MEDIO USO, BO ESTADO. TELF. 690 17 38 09

-VENDO AUTOCARGADOR MARCA TATO 3T19. SEMINOVO.TELÉFS: 982 164467 E 620 449 460

- REALÍZANSE TODO TIPO DE TRABALLOS FORESTAIS: DES-BROCE, PODA E PODA EN ALTURA, PLANTACIÓNS, CORTADE LEÑA, TRABALLOSDE XARDINERÍA, PECHES DE DE FIN-CAS, ETC. TELEF.:696 224 709. ECONÓMICO.

-VÉNDENSE NOVILLOS E VACAS DE LEITE CON BOA PRO-DUCIÓN. ZONA DE VILALBA. TELÉF. 664 103 964

-FÁNSE LIMPEZAS DE FINCAS E XARDÍNS. DESBROCE MA-NUAL. PRECIOS ECONÓMICOS. TELÉF. 647 441 483

-TRACTORES DE LEÑA DE ARBALLO PREPARADA PARA CO-CIÑAS. POSTA EN DOMICILIO. PREZO 250€. TELEF: 634 440716

-VÉNDENSE DÚAS INCUBADORAS PARA TODO TIPO DEOVOS. UNHA DE 12 E OUTRA DE 24 OVOS. TEL: 630 84 36 10

- VÉNDESE COLCHÓN FCA25, MANOPLAS, CHALECO PARACADEIRA DE RODAS, BARRAS PROTECTORAS PARA CAMADE 1.35. TODO PARA ENFERMOS. TELÉF. 630 57 96 43

- VÉNDENSE VITROCERÁMICA E ASPIRADOR DE MANGOPARA BARRER. 15 DÍAS DE USO. TELÉF. 630 57 96 43

-VÉNDENSE BIDÓNS DE 1.000 LITROS DE CAPACIDADE. TELF. 615 988 632

-VÉNDESE DORMITORIO XUVENIL COMPLETO. PRÁCTICA-MENTE NOVO. BO PREZO. TELF. 982 51 17 76

-VÉNDESE VITROCERÁMICA CON MOI POUCO USO. PREZO:150 €. TELEF: 630 40 75 33

-VÉNDESE HABITACION (TIPO PUENTE) CON DÚAS CAMAS,MESILLA E DOUS ARMARIOS GRANDES EN COLOR SAPELI,EN BO ESTADO. PRECIO A TRATAR.TELF:657554171

-VÉNDESE FRIGORÍFICO GRANDE con 3 CAIXÓNS, PREZOECONÓMICO. TELÉF. 672 427 698

-VÉNDESE ESTUFA DE QUEROSENO DE 2.900 W. TELEF:606 774 185.

-VÉNDESE COXÍN DE MASAXE SEMI NOVO CON INFRAVER-MELLOS PARA TRATAMENTO NAS COSTAS. USO EN CADEI-RAS, SOFÁS, CAMAS. ANTI STRESS. PREZO 150€.TELÉFONO DE CONTACTO 610 39 40 52

-VÉNDENSE MOBLES POR CAMBIO DE DOMICILIO. MOIECONÓMICOS. TELÉF.: 618 931 821

-VÉNDENSE 2 PÍOS DE PEDRA, 1 CARRO DE MADEIRA E 1ARMARIO ANTIGO DE CASTIÑEIRO PARA RESTAURAR.TELEF.: 659 257 742

-CÁMBIASE UN ROTATIVO MARCA MORRA POR UN MAIS PE-QUENO. TELEF.: 605 680 188

- VENDO CANARIOS DE VARIAS CORES. TELF.: 630 84 36 10

demandas de traballo

ofertas inmobiliarias

relacións persoais

ofertas de motor

ofertas de traballo

outras ofertas

ofertas do agro

31publicidade setembro 10

Na terra da antiga Pá-

rrega, atravesada polo río Parga, os

sucesivos ribeiregos que a poboa-

ron desenvolveron unha historia in-

tensa. Non é o propósito desta

achega abordar o sucedido nesta

bisbarra no transcurso dos séculos.

Unicamente se pretende ofrecer uns

breves apuntamentos que permitan

sinalar os sucesivos donos da terra

e do castelo de Parga.

Na documentación do sé-

culo X aparecen mencións do de-

nominado condado de Parga.

Contra o ano 1110, disque, perten-

cía ao conde Bermisón, da casa de

Parga. Catro anos despois era dono

da devandita casa Bermudo Pérez,

fillo de Pedro de Traba.

Logo, por doazón, pasou

ao poder do Infante Filipe. A súa

dona, Margarida de la Cerda, en

1327, vendeulle a terra de Parga e

a súa fortaleza a García Rodríguez

de Valcarce, adiantado maior en

Galicia, señor de Guitiriz, Doncos

e Torés, fundador da vila das Pon-

tes de García Rodríguez e comen-

dador santiaguista de Castrotorafe.

Esta última circunstancia explica a

presenza da orde militar de San-

tiago na terra de Parga.

Contra o ano 1334 era

dono desta terra Vasco Fernández

de Parga, pois naquel afastado ano

dooulle algúns bens ao seu fillo

Fernán Arias de Parga, persoeiro

este último que pode ser conside-

rado como o iniciador da liñaxe dos

Parga.

Os dous fillos deste pró-

cer, Vasco de Parga e o outro de

nome descoñecido, foron os que se-

guiron respectivamente as dúas

liñas principais desta casa, da de

Guitiriz e da da Pobra de Parga, que

daquela era coñecida como casa do

Salvador.

Da segunda das mencio-

nadas liñas sucesorias de Fernán

Arias de Parga, só hai referencias

dun bisneto seu, Pedro de Parga,

fillo do primeiro señor da Pobra de

Parga. Casou con Violante Núñez

Pardo de Aguiar, procreando dous

fillos: Fernán Pérez Parragués e

Xoana Díaz de Lemos.

Fernán uniuse en segun-

das nupcias a Constanza das Mari-

ñas, filla de Gómez Pérez da

Mariñas e de Tareixa de Haro, su-

cesora da casa de Cillobre (Santa

María de Toras, en Laracha) e irmá

de María, que casou con Diego de

Andrade, I conde de Vilalba. Deste

matrimonio quedou, entre outros fi-

llos, Ares Pardo das Mariñas, suce-

sor nos bens das casas de Parga e

Cillobre. Polo seu enlace con Ta-

reixa das Xunqueiras, este solar da

parroquia de Santa María de Xobre

(Pobra do Caramiñal) integrarase

anos máis tarde no marquesado de

Parga.

Do connubio anterior na-

ceron: Fernán Pérez Párraga, bene-

ficiado no testamento paterno coas

casas de Parga e Cillobre; Gómez

Pérez das Mariñas, para quen creou

o morgado de Xunqueiras; e Beren-

guela das Mariñas, en cuxa descen-

dencia habida con Fernán Díaz de

Ribadeneira recaerá anos despois

toda herdanza paterna.

En Pedro Bolaño Ribade-

neira, neto da mencionada Beren-

guela das Mariñas, confluíron os

morgados de Parga, Cillobre, Xun-

queiras e Torés.

Logo da morte de Bieito

Antón, herdeiro de Francisco Bo-

laño, o vinculeiro de Pedro Bolaño

Ribadeneira, o amplo patrimonio

familiar recaeu no segundo deste,

Pedro de Castro e Bolaño, que

casou con María Esquivel Ponce de

León. O fillo de ambos, Xosé Bo-

laño Ribadeneira das Mariñas, aca-

dou o título de marqués da Poboa

de Parga, que lle concedeu Carlos

II, en 1680, en recoñecemento da

importancia e antigüidade da súa li-

ñaxe.

O matrimonio deste pri-

meiro marqués con Inés de Castro

Pimentel, filla de Xacinto de Mi-

randa Ribadeneira e de Antoa Or-

dóñez de Aseijas Andrade, serviu

para ampliar o seu patrimonio, pois

María Xosefa Bolaño, segunda

marquesa, recibiu de súa tía María

de Baamonde, irmá de Inés, os bens

de Guitiriz, Baamonde e Saavedra.

A expansión da casa de

Parga, adquirindo novos títulos e

señoríos, proseguírona a propia

marquesa e os seus inmediatos su-

cesores. Ela casou en segundas

nupcias con Tomé de los Cobos,

terceiro fillo do marqués de Cama-

rasa, procreando con el dúas fillas:

María Xosefa e Sabela de los

Cobos Bolaño.

A vinculeira, ademais de

herdar o título de marquesa da

Poboa de Parga e os morgados ane-

xos á casa, casou con Fernando Ga-

yoso, conde de Amarante e

marqués de San Miguel de Penas.

Francisco Gayoso Bo-

laño, primoxénito dos anteriores,

sucedeu ao seu pai á fronte das

casas de San Miguel de Penas e

Amarante, aínda que o seu pasa-

mento sen sucesión, en 1765, con-

verteu en herdeiro ao seu irmán,

Domingos Gayoso de los Cobos.

Este, trala morte de súa nai, en

1767, accedeu ao marquesado da

Poboa de Parga, e polo matrimonio

con Ana Xertrude Bermúdez de

Castro ao marquesado de Cama-

rasa.

Sucedéronse na tenencia

do patrimonio familiar o fillo de

ambos, Xoaquín Gayoso de los

Cobos, casado con Xosefa Ma-

nuela Téllez-Girón, e, trala morte

destes, Francisco e Xacobe, os seus

dous fillos, en aplicación en 1845

da testamentaría do devandito pro-

xenitor, establecida ao abeiro da

nova lexislación liberal.

E, xa que logo, a principal herdeira

de Xacobe foi Francisca de Borxa

Gayoso de los Cobos e Sevilla, que

aínda reuniu na súa persoa os mar-

quesados de Camarasa e Poboa de

Parga, do mesmo xeito que os seus

inmediatos antecesores.

Pola contra, Rafaela Fer-

nández de Henestrosa, polo testa-

mento de súa nai, Francisca de

Borxa, dos mencionados títulos,

unicamente recibiu o de marquesa

da Poboa de Parga, congregándose

as casas de San Miguel de Penas e

Amarante na liña principal do mar-

quesado de Camarasa.

Hoxe, o marquesado de

Parga está integrado no entorno do

ducado de Mandas, ostentándoo na

actualidade Ricardo Ignacio Rafael

de la Huerta e Ozores.

Eis, en síntese, os sucesi-

vos tenentes e titulares da terra de

Parga e do seu castelo.

Desta fortaleza ou da

casa señorial próxima formou parte

no seu día un escudo moi estragado

e de difícil lectura, hoxe en para-

doiro descoñecido, no que, segundo

Vázquez Seijas, se labraron as

armas correspondentes aos Parga,

Bolaño e Ribadeneira. Trátase

dunha pedra armeira cuartelada na

que figuran: unha cruz flordelisada,

un león, dous animais non identifi-

cados e bandas axadrezadas.

As propias da liñaxe dos

Parga son catro bandas en campo

de prata, tal como figura no Memo-

rial, impreso en Madrid, en 1679,

por mandado de Xosé Bolaño, para

solicitar o título de marqués da

Poboa de Parga.

Fortalezas, Pazos e Casas Grandes

Xosé Luis Novo Cazón

O Castelo de Parga (I)