1

ARO MODERNOAXV-XVIII mendeak

ERRENAZIMENTUAXV-XVI mendeak

BARROKOAXVII mendea

ILUSTRAZIOAXVIII mendea

ERRENAZIMENTUAXV-XVI mendeak

2

ERRENAZIMENTUA

Feudalismoaren krisialdia

ERRENAZIMENTUA

Gertakizun historiko nagusiak

• Ekialdeko Erromatar Inperioaren eroraldia (1453)• Cristobal Colonen bidaiak (1492tik aurrera)• Ameriketako kolonizazioa.• Erreforma protestantea. Lutero (1517)• Kontrarreforma. Trentoko Kontzilioa (1545-1563)• Inprenta (1445)

3

ERRENAZIMENTUA

Aldaketa sozio-politikoak

•Merkataritzan errotako kapitalismoa.•Erregeen boterea nagusitu zen.•Estatu modernoak sortu ziren.

ERRENAZIMENTUA

KULTURA

HUMANISMOA

•Gizakia kreazioaren erdigunea.•Gizaki izatearen ezaugarria nagusiak:

Arrazionala eta askea izatea

4

5

ERRENAZIMENTUA

Erreforma.Lutero:

•Gizakiaren askatasuna eta barnekotasunanabarmendu zituen.•Fedea eta arrazoia arteko erlazioa aldatuzuen, bien autonomia nabarmenduz.

HUMANISMOA

ERRENAZIMENTUA

Errenazimentuko pentsakerak zituen ezaugarriak:

•Gizakia aztergaia: Antropozentrismoa,teozentrismoa alde batera utziz.•Jarrera razionalista.•Munduarekiko harremana aldatu zen.

HUMANISMOA

6

ERRENAZIMENTUA

HUMANISMOA

ZIENTZIA MODERNOAMetodo zientifikoa

•Hipotesia.•Ondorioak deduzitu.•Ondorio horiek frogatubehaketa etaesperimentazioaren bidez.•Legea formalizatu hizkuntzamatematikoz

Jarduera razionala.Jarduera esperimentala.

JAKINTZA KLASIKOA ZIENTZIA MODERNOA

• Espekulatiboa.• Ondorio praktikorikgabekoa

•Errealitatea eraldatzekoeta gizakiaren bizitzahobetzeko.

7

ERRENAZIMENTUA

POLITIKAREN INGURUKO HAUSNARKETA

•Monarkia autoritarioa justifikatzea.Maquiavelo

•Utopiak.Thomas Moro,

Tomasso Campanella,Francis Bacon

ERRENAZIMENTUA

Zientzia modernoaren sorrera

Antropozentrismoa

Estatu modernoa: teoria politikoa

8

BARROKOAXVII mendea

BARROKOA

Testuinguru historikoa

Errenazimentuan hasi ziren prozesusozio-politikoak burutu ziren

9

BARROKOA

Testuinguru historikoa

Monarkia autoritarioa Monarkia absolutista

BARROKOA

Testuinguru historikoa

Monarkia absolutistaErregearen boterea absolutua da:• Inork ezin dio kendu.• Inorekin ezin da banatu.

Erregearen boterea lege etatradizioen gainean dago.

10

BARROKOA

Testuinguru historikoa

Kapitalismoaren garapena eta errotzea

Burgesiaren eragina eta boterea handitu ziren

BARROKOA

Testuinguru kulturala

Munduaren gaineko ulertze berria

Teleskopioa (Galileoa)

Mikroskopioa (Malpigi)

11

BARROKOA

Testuinguru kulturala

Inprenta zabaltzea

• Kultura eta ideiak zabaltzea.• Debate intelektuala.

BARROKOA

XVII. Mendeko filosofia

Razionalismoakontinentala

Enpirismo ingelesa

Arrazoia Esperientzia

Giza ezagutzaren jatorria eta mugak

12

BARROKOA

XVII. Mendeko filosofia

Problema morala

Giza ekintzak onak ala txarrak direnesaterakoan zein dira kontuan hartubehar ditugun irizpideak?

BARROKOA

XVII. Mendeko filosofia

Problema morala

Razionalismoa

Giza arrazoiak jaiotzetikbaditu irizpideunibertsalak

Enpirismoa

Zer den ona eta zer dentxarra bereizteko

irizpidea esperientziasubjektibotik (emozioa)

eratortzen da.

13

BARROKOA

XVII. Mendeko filosofia

Problema politikoa

Erregearen botere politikoakdituen mugak.

Absolutismoa

KontraktualismoaBotere politikoakJainkozko jatorria du

Liberalismoa

BARROKOA

XVII. Mendeko filosofia

Idealismo moderno

Zer existitzen da?

Nabaria da...Nire pentsamendua

(ideiak)

Eta nabaria den horretatik gainontzekoguztiaren existentzia frogatu behar dugu

14

Idealismo moderno

Gizabanakoaren autonomia

Autonomia espekulatiboa

Autonomia morala

Autonomia politikoa

Arrazoia egiaaurkitzeko gai da.

Arrazoia norberarenbizitza gidatu behar

dituen arauakaurkitzeko gai da.

Norbera boterepolitikoan partehartzeko gai da.

Autonomia espekulatiboa

Autonomia morala

Autonomia politikoa

Heteronomia espekulatiboa

Arrazoia fedearen menpezegoen

Heteronomia morala

Arau moralakgizabanakoarengandik kanpo

dagoen norbaitek ezartzenzituen (Jainkoak, lege naturalak,

Elizak,...)

Heteronomia politikoa

Botere absolutista

15

REALISMOA IDEALISMOA

1. Mundua existitzen da:mundukogauzak eta gauza horien artean nineu.

2. Gauza errealak independienteakdira: Subjektuarengandik atexistitzen dira

3. Ezagutzen dugun lehenbizikogauza niaren kanpoko errealitatea.

4. Den bezalakoa ezagutzen duguerrealitatea.

5. Posiblea da errealitatearen gainekoezagutza objektiboa.

6. Errealitatea bat eta bakarra daguztiontzat.

7. Jarrera konformista: jasotakoaonartzen da, zirkunstantzietaramoldatzen da.

8. Descartes agertu arteko filosofia.

1. Subjektua existitzen da, eta berakdituen ideiak.

• Gauza errealak ezagutzen dituensubjektuaren menpe daude.

• Ezagutzen dugun lehenbizikogauza nia da, pentsamendua.

• Guregan agertzen den moduanezagutzen dugu errealitatea.

• Posiblea da errealitatearen gainekoezagutza subjektiboa besterik ez.

• Errealitatea anitza da, norberakezagutzen duen modukoa da.

• Jarrera inkonformista:Jasotako aldadaiteke, gure ideien arabera.

• Descartesengandik aurrerakofilosofia.