ASOCIACIÓN IMPULSORA DO PACTO TERRITORIAL DE EMPREGO … · - 4 - 7. Formación 7.1 Introdución

UNIDADES DE PROMOCIÓN E DESENVOLVEMENTO

ASOCIACIÓN IMPULSORA DO PACTO TERRITORIAL DE

EMPREGO DO BARBANZA-NOIA

Formación

- 1 -

- 2 -

FORMACIÓN

- 3 -

- 4 -

7. Formación

7.1 Introdución ................................................................................. 6 7.2 Formación Profesional .............................................................. 7 7.2.1 Organización da Formación Profesional: Os Subsistemas da FP ......................................................................................................... 9 7.3 Formación Profesional Inicial ................................................... 13 7.3.1 Formación Profesional Específica: Ciclos Formativos ............. 13 7.3.2 Programas de Garantía Social e Programas de Cualificación

Profesional Inicial ......................................................................... 25 7.4 Formación para o Emprego ..................................................... 33 7.4.1 Formación para Persoas Desempregadas ................................. 33 7.4.1.1 Accións Formativas para Traballadores Desocupados ............................. 33 7.4.1.2 Programas Mixtos de Formación-Emprego: Casas de Oficios, Escolas Obradoiros

e Obradoiros de Emprego .......................................................................... 53 7.4.1.3 Programas Experimentais de Emprego ..................................................... 63 7.4.1.4 Programas de Cooperación ........................................................................ 69 7.4.2 Formación dirixida a Traballadores Ocupados ........................ 75 7.5 Formación nos Sectores do Mar e do Agro ............................ 84 7.5.1 Formación no Sector Pesqueiro ................................................. 84 7.5.2 Formación no Sector Agrario .................................................... 87 7.6 Educación de Adultos ................................................................ 88 7.6.1 Bacharelato ................................................................................... 89 7.6.2 Ciclos Formativos de Grao Medio e Grao Superior de Adultos ........................................................................................................ 91 7.6.3 Ensinanzas de Nivel I, II e III da Educación de Adultos ............ 92

- 5 -

7.6.4 Oferta Formativa a Distancia ..................................................... 96 7.7 Formación en Idiomas ...............................................................97 7.7.1 Escolas Oficiais de Idiomas de Galicia ....................................... 97 7.8 Outras Iniciativas .......................................................................99 7.8.1 Proxecto Equal ............................................................................. 99 7.8.2 Accións Formativas Promovidas pola Deputación de A Coruña ......................................................................................................... 105 7.8.3 Outras Accións Formativas ........................................................ 107 7.9 Conclusións .................................................................................109 7.10 DAFO ..........................................................................................112

- 6 -

7.1 Introdución

Os cambios acontecidos nas últimas décadas co avance das novas tecnoloxías, a globalización das economías, ..., demandan das sociedades unha maior capacidade de adaptación e un cambio nas políticas activas de emprego. Deste xeito, faise imprescindible a inversión en capital humano e, por tanto, en formación, que se une ao capital físico e ao capital natural, nunha tentativa por asegurar o crecemento sostible das economías e a loita contra a desigualdade e as distintas formas de exclusión social.

Nesta liña, as políticas de emprego da Europa comunitaria veñen definidas en gran parte polos acordos acadados no Consello Europeo de Lisboa (marzo 2000), baixo a denominada “Estratexia de Lisboa”. Nela, os países membros acordaron unha serie de actuacións, enmarcadas dentro dunha estratexia global para conseguir o crecemento económico a longo prazo, o pleno emprego, a cohesión social e o desenvolvemento sostible nunha sociedade baseada no coñecemento, que se materializou na coñecida como “Estratexia Europea do Emprego”(2000-2010).

Dentro desta estratexia e nun contexto socioeconómico en constante evolución, a idea da

formación pasa de estar ligada á formación inicial, a ser concibida como unha constante que debe acompañar á persoa ao longo da súa vida, de cara a avanzar tanto no seu desenvolvemento persoal como laboral e no crecemento sostible das economías e das sociedades.

Conscientes da importancia da formación para o progreso das sociedades e da economía nas páxinas seguintes farase unha aproximación á Formación Profesional na área do Pacto Territorial de Emprego Barbanza-Noia, co fin de acadar unha visión o máis completa posible acerca da evolución e situación actual da FP e das políticas activas de emprego na zona.

Así mesmo, a formación concibida dende unha perspectiva actual e moderna vai indisolublemente ligada á orientación profesional, nun intento por rendibilizar ao máximo as posibilidades de progreso da poboación na súa carreira profesional e persoal. Por iso, unha vez abordado o tema da formación, dedícase outro apartado aos sistemas de orientación presentes no territorio estudado para completar esa primeira aproximación ao ámbito formativo.

- 7 -

7.2 Formación Profesional

Como recolle a Lei Orgánica 5/2002, de 19 de xuño, das Cualificacións e a Formación Profesional, entendemos por “Formación Profesional “ o “conxunto de accións formativas que capacitan para o desempeño cualificado das diversas profesións, o acceso ao emprego e a participación activa na vida social, cultural e económica. Inclúe as ensinanzas propias da formación profesional inicial, as accións de inserción e reinserción laboral dos traballadores, así como as orientadas á formación continua nas empresas, que permitan a adquisición e actualización permanente das competencias profesionais”.

Así pois, comprende tanto a formación inicial como a formación para o emprego.

En canto á formación inicial, a LOXSE (1990) sentou as bases para a modernización educativa e a dignificación da formación profesional no noso país, adaptándoa ás novas esixencias do sistema produtivo. Na mesma liña, a LOE (2006) incorpora novidades, como as modificacións nos currículos dos títulos de FP e a creación doutros novos, asociados a novas familias, a equiparación de todos os títulos a 2.000 horas, a dotación do certificado de prevención de riscos laborais e do carné profesional para determinadas profesións, o acceso a calquera estudo universitario dende calquera ciclo formativo de grao superior, ou a validación destes estudos por créditos universitarios, entre outras. Con isto busca equiparar as titulacións coas do resto de países da Unión Europea e mellorar a empregabilidade e a mobilidade profesional das persoas formadas.

Pero o salto cualitativo xa vén da man da Lei das Cualificacións e a Formación Profesional

(2002), que busca adaptarse ao actual contexto socioeconómico e ás directrices marcadas pola Unión Europea, co fin de obter unha poboación activa cualificada, con maiores posibilidades de inserción laboral e a adaptación entre as cualificacións profesionais e as necesidades do mercado de traballo, mediante a colaboración e consulta cos interlocutores sociais e os sectores produtivos.

O aspecto básico e central da Lei é a creación do “Sistema Nacional de Cualificacións e Formación Profesional”, co motivo de dotar de “unidade, coherencia e eficacia á planificación, ordenación e administración desta realidade, co fin de facilitar a integración das distintas formas de certificación e acreditación das competencias e das cualificacións profesionais”.

Deste xeito, pretende a mellora da cualificación profesional, modernizándoa para das resposta ás demandas sociais e económicas e entendendo que pode ser adquirida por distintas vías, tanto formais como non formais ou a través da experiencia laboral, que, a partir de entón, poden ser obxecto de avaliación e acreditación. Isto abre a posibilidade de que persoas sen estudos poidan optar á acreditación das competencias adquiridas mediante a experiencia no traballo.

A oferta de FP intégrase, polo tanto, polos títulos de FP (da FP inicial) e polos certificados de profesionalidade (da FP para o emprego), que toman como referente o Catálogo Nacional de Cualificacións Profesionais.

A Lei adapta a oferta pública de formación ás necesidades do mercado de traballo e inclúe como ámbitos de especial atención as TICs, os idiomas da Unión Europea e a prevención de riscos laborais. Así mesmo, contempla unha oferta formativa adecuada aos colectivos con especiais dificultades de integración laboral: “mozos con fracaso escolar, persoas discapacitadas, minorías étnicas, parados de longa duración e, en xeral, persoas con risco de exclusión social”.

Outro aspecto a salientar é a creación dos centros integrados de FP e os centros de referencia nacional especializados por sectores produtivos, así como a importancia da información e orientación profesional, que poderá ser organizada dende as administracións educativa e laboral, a administración local e os axentes sociais.

- 8 -

Os catro instrumentos principais do sistema son:

� O Catálogo Nacional de Cualificacións Profesionais, de estrutura modular. � Os procedementos de recoñecemento, avaliación, acreditación e rexistro das cualificacións

profesionais. � A información e orientación en materia de FP e emprego. � A avaliación e mellora da calidade do Sistema Nacional de Cualificacións e FP.

Galicia foi unha das comunidades pioneiras e un ano antes da promulgación da Lei (27 xuño

de 2001) aproba o Plan Galego de Formación Profesional, no marco do II Programa Nacional de emprego e dos Acordos polo crecemento e o emprego en Galicia, coa finalidade de crear un sistema integrado de orientación, formación e cualificación en Galicia e dar resposta ás necesidades formativas da poboación galega.

Froito da revisión e avaliación deste primeiro plan xorde o II Plan galego de Formación

Profesional, que toma como punto de partida a Estratexia de Lisboa e a Lei das Cualificacións e FP e pretende achegarse aos obxectivos da citada estratexia, así como avanzar na idea do espazo europeo da aprendizaxe permanente.

O II Plan pretende crear un sistema de FP coherente que beneficie ao conxunto da poboación

e que integre as políticas de cualificacións e FP coas de desenvolvemento económico e social e as políticas industriais e de emprego.

Para iso, propón catro liñas estratéxicas de actuación e un conxunto de medidas asociadas ás mesmas:

� A integración dos sistemas de cualificación e FP. � O óptimo aproveitamento dos recursos e da xestión. � A calidade e innovación. � A promoción da aprendizaxe permanente ao longo da vida.

- 9 -

7.2.1 Organización da Formación Profesional: Os Subsistemas da FP

Ata comezos dos 90 a Formación Profesional en España estaba integrada por dous subsistemas: o de FP inicial e o de FP ocupacional, sumándose a partir de entón o subsistema de formación continua e instaurando unha distinción que non existía en ningún país de Europa, onde só se diferenciaba entre a formación inicial e continua.

Así pois, dentro do período que abarca o estudo (2000-2009) e ata a promulgación do RD

395/2007 do 23 de marzo a Formación Profesional estaba estruturada en 3 subsistemas, diferenciados segundo o colectivo destinatario da formación e o obxectivo da mesma: a FP inicial, a FP ocupacional e a FP continua.

A continuación faremos un repaso polos 3 subsistemas, conscientes de que estes dous

últimos están na actualidade integrados nun único subsistema, para así ter unha visión de conxunto da FP actual e dos seus antecedentes.

A FP inicial é aquela dirixida principalmente á poboación escolar, que proporciona unha formación ampla e polivalente co fin de capacitar para o desempeño cualificado dunha profesión. Conduce a titulacións con validez académica e profesional e está xestionada pola Administración Educativa (Consellería de Educación e Ordenación Universitaria) e regulada nestes momentos pola LOE.

Dentro desta podemos diferenciar entre a FP de base, presente nos currículos da ESO e do Bacharelato, e a FP específica, identificada cos ciclos formativos da FP.

Pola súa parte a FP ocupacional ten como obxectivo a formación de persoas desempregadas co fin de conseguir a mellora da súa empregabilidade, proporcionando tanto formación para o desempeño dunha ocupación ou posto de traballo como para o incremento da cualificación, a recualificación ou adaptación concreta a un posto de traballo. Pode acreditarse a través dos certificados de profesionalidade e está xestionada pola Administración Laboral (Consellería de Traballo e Benestar).

Materialízase fundamentalmente a través do Plan Nacional de Formación e Inserción

Profesional (FIP), substituído na actualidade pola Formación dirixida prioritariamente a traballadores desempregados (Formación AFD). Ademais, en Galicia tamén existía un programa da UE para desempregados (FSE).

Aínda que con anterioridade existían programas de formación para persoas desempregadas, a

entrada de España na UE fai que estes acaden maiores dimensións mediante o apoio do FSE á formación.

Finalmente, a FP continua está dirixida aos traballadores en activo co fin de mellorar a súa adaptación aos cambios, así como a competitividade das empresas, dende a mellora da cualificación, a especialización e incluso a recualificación profesional. Tamén é susceptible de ser acreditada por medio dos certificados de profesionalidade e está xestionada polas Organizacións Empresariais e Sindicais e pola Administración, a través da Fundación Tripartita.

Dende 1993 a formación dos traballadores ocupados vén sendo regulada a través dos

Acordos Nacionais de Formación Continua, desenvolvidos entre o Goberno e as organizacións empresariais e sindicais máis representativas, cun gran protagonismo dos axentes sociais.

O I Acordo Nacional de formación Continua (decembro 1992) dou lugar á creación do

FORCEM (maio 1993), organismo bipartito para a xestión dos fondos e organización do subsistema. Deste xeito, os axentes sociais asumen a xestión dun sistema organizado con recursos públicos, que

- 10 -

se materializaba a través de distintas vías de formación: os plans de empresa, os plans agrupados e os permisos individuais de formación.

A este primeiro acordo seguen os II Acordos Nacionais de FC (1997-2000), pero o

incremento dos recursos, a ampliación do sistema a novos colectivos, o maior número de empresas e traballadores,…, e en xeral, a maior complexidade do sistema dan lugar á aparición de casos de mala xestión dos recursos, o que provoca que nos III Acordos (2001-2004) se cree a Fundación Tripartita para a Formación no Emprego, co cal a administración pública incorpórase á xestión dos fondos do subsistema.

A partir do 2003, co RD 1046/2003, de 1 de agosto o sistema é revisado e adaptado ás novas

demandas e lexislación, iniciando un modelo máis flexible e cunha oferta formativa para todos os traballadores ocupados. Finalmente, este Real Decreto é derrogado polo RD 395/2007, que regula o subsistema de Formación Profesional para o Emprego, derivado do Acordo de FP para o Emprego (7 de febreiro de 2006) e onde a FP ocupacional e continua fusiónanse nun único subsistema de formación, vixente na actualidade.

Con iso non se pretende a uniformización ou perda de especificidade dos subsistemas nin a

homoxeneidade na oferta formativa (formato, oferta, obxectivos, …), senón a integración das políticas formativas dirixidas aos traballadores de modo que a situación laboral non supoña a súa exclusión no acceso aos sistemas formativos. Deste xeito, no novo sistema e dentro das accións dirixidas prioritariamente a traballadores desempregados resérvase un 25% das prazas a traballadores en activo e viceversa.

A integración busca a interrelación da Formación Profesional partindo dun eixe común: as

competencias profesionais demandadas dende o mundo laboral. Preténdese que a planificación da oferta formativa dos títulos da FP inicial e dos certificados

de profesionalidade da FP para o emprego partan das competencias recollidas no Catálogo Nacional de Cualificacións Profesionais e do Catálogo Modular asociado, para deste xeito poder establecer un sistema integrado e dinámico onde as persoas teñan a oportunidade real de avanzar na súa formación a través dos distintos subsistemas e chegar a materializar o obxectivo da aprendizaxe ao longo da vida e a mobilidade profesional e xeográfica dos traballadores.

Para rematar e antes de adentrarnos no estudo da FP no Pacto, consideramos necesario aludir máis detidamente ao subsistema de formación para o emprego:

“O subsistema de formación para o emprego está integrado polo conxunto de instrumentos e accións

que teñen por obxecto impulsar e estender entre as empresas e os traballadores ocupados e desempregados unha formación que responda ás súas necesidades e contribúa ao desenvolvemento dunha economía baseada no coñecemento”.

Baixo esta denominación acóllese na actualidade o conxunto de accións formativas antes incluídas nos subsistemas de formación ocupacional e continua e, por tanto, dirixidas tanto a traballadores ocupados como en situación de desemprego.

- 11 -

ESTRUTURA DO SUBSISTEMA DE FORMACIÓN PARA O EMPREGO

Como se comentou, a publicación do RD 395/2007, do 23 de marzo que regula o subsistema de formación profesional para o emprego, supón a integración da formación profesional ocupacional e continua nun único subsistema caracterizado pola gratuidade e igualdade no acceso dos traballadores e empresas á formación.

A partir da súa entrada en vigor a FP para o Emprego desenvólvese a través das seguintes

iniciativas de formación:

• Formación de demanda: Integrada polas accións formativas das empresas e permisos individuais de formación, financiados total ou parcialmente con fondos públicos para responder ás necesidades específicas de formación das empresas e os seus traballadores/as. (Cofinanciada a través dun sistema de bonificacións nas cotas da Seguridade Social que ingresan as empresas).

• Formación de oferta: Plans de formación dirixidos prioritariamente a traballadores ocupados e accións formativas dirixidas prioritariamente a traballadores desempregados. (Financiada mediante subvencións públicas, previa convocatoria).

• Formación en alternancia co emprego: Accións formativas dos contratos para a formación e

programas públicos de emprego-formación, que permiten compatibilizar a formación coa práctica profesional no posto de traballo.

• Accións de apoio e acompañamento á formación: Aquelas que permiten mellorar a eficacia do subsistema.

Permisos individuais de formación

Accións formativas das empresas Accións formativas das empresas

Formación dirixida prioritariamente a traballadores ocupados

FORMACIÓN DE DEMANDA

FORMACIÓN DE OFERTA

Formación dirixida prioritariamente a traballadores desocupados

FORMACIÓN EN ALTERNANCIA

ACCIÓNS DE APOIO E ACOMPAÑAMENTO

Contratos para a formación

Programas de emprego – formación

- 12 -

Todo isto implica un cambio nas persoas destinatarias desta formación: a nivel xeral, tanto traballadores ocupados como desempregados, incluídos os que non cotizan por formación profesional.

Ademais, establécense prioridades no acceso á formación: “desempregados pertencentes aos

colectivos de mulleres, mozos, persoas con discapacidade, afectados e vítimas de terrorismo e violencia de xénero, desempregados de longa duración, maiores de 45 anos e persoas con risco de exclusión social…” e “traballadores ocupados pertencentes aos seguintes colectivos: traballadores de Pemes, mulleres, afectados e vítimas de violencia de xénero, maiores de 45 anos, traballadores con baixa cualificación e persoas con discapacidade…”, aínda que suxeito ao establecido na política nacional de emprego, as administracións, …

- 13 -

7.3 Formación Profesional Inicial

7.3.1 Formación Profesional Específica: Os Ciclos Formativos

Antes de adentrarnos no estudo da formación ocupacional e continua (formación para o

emprego), no Pacto é preciso analizar o subsistema de formación profesional inicial ou regrada; concretamente, a FP específica.

As ensinanzas da FP específica están organizadas en ciclos formativos: “ensinanzas de estrutura

modular e duración variable que teñen como finalidade primordial preparar ao alumnado para o exercicio cualificado dunha profesión”. Os ciclos poden ser de grao medio ou de grao superior e conducen ás titulacións de Técnico e Técnico Superior, respectivamente. Na actualidade, ao estar a LOE en proceso de implantación conviven os títulos da LOXSE e os da LOE.

Entre as novidades que introduce a nova Lei de Educación (Lei 2/2006, de 3 de maio de

Educación) están: a creación de novos títulos asociados a novas familias profesionais, actualización das denominacións dos títulos actuais e os curriculos ou a implantación doutros títulos.

A nova FP conleva unha maior especialización e polivalencia dos títulos ao ampliar todos os

ciclos a 2.000 horas, a equiparación das titulacións coas da Unión Europea, o que favorece a mobilidade profesional, a incorporación do certificado de prevención de riscos laborais de nivel básico nas profesións que o requiran, o acceso a calquera estudo universitario dende calquera ciclo formativo de grao superior ou a validación dos estudos de FP de grao superior por créditos universitarios.

En primeiro lugar é interesante ver cal é a rede de centros e a oferta formativa actual nos distintos concellos da zona do Pacto, pero debemos ter en conta que os concellos de Lousame e Outes non teñen Institutos de Educación Secundaria que imparten ciclos formativos, polo cal non aparecen recollidos nas táboas seguintes.

*Outra consideración a ter en conta é que no caso dos centros suxeitos ao réxime de concerto utilizáronse datos do curso pasado (información proporcionada polos propios centros) ao non estar publicada a resolución que lles compete.

- 14 -

CENTROS DE FORMACIÓN PROFESIONAL REGRADA (CURSO 2009/2010) CICLOS FORMATIVOS DE GRAO MEDIO

CONCELLO CENTRO CICLO FORMATIVO FAMILIA PROFESIONAL

Equipos electrónicos de consumo Electricidade e electrónica BOIRO IES Espiñeira

Xestión administrativa Administración

Equipos electrónicos de consumo Electricidade e electrónica IES Campo de San Alberto

Xestión administrativa Administración

IES Virxe do Mar Laboratorio de imaxe Comunicación, imaxe e son NOIA

CPR María Assumpta* Xestión administrativa Administración

IES da Pobra do Caramiñal Coidados auxiliares de enfermaría Sanidade POBRA

CPR Divino Maestro* Xestión administrativa Administración

PORTO DO SON

IES de Porto do Son Condución de actividades físico-deportivas no medio natural

Actividades físicas e deportivas

RIANXO IES Félix Muriel Atención sociosanitaria Servizos socioculturais e á comunidade

Carrozaría Mantemento de vehículos autopropulsados

Electromecánica de vehículos Mantemento de vehículos autopropulsados

Instalacións eléctricas e automáticas Electricidade e electrónica IES Coroso

Montaxe e mantemento de instalacións de frío, climatización

e produción de calor Mantemento e servizos á producción

IES Leliadoura Xestión administrativa Administración

RIVEIRA

Esc. Oficial Náutico-Pesqueira

Operación, control e mantemento de máquinas e instalacións do

buque Actividades marítimo-pesqueiras

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria.

CENTROS DE FORMACIÓN PROFESIONAL REGRADA (CURSO 2009/2010)

CICLOS FORMATIVOS DE GRAO SUPERIOR CONCELLO CENTRO

CICLO FORMATIVO FAMILIA PROFESIONAL

BOIRO IES Espiñeira Administración e finanzas Administración

Administración e finanzas Administración NOIA IES Campo de San Alberto

Laboratorio de diagnóstico clínico Sanidade

POBRA IES da Pobra do Caramiñal Dietética Sanidade

Automoción Mantemento de vehículos autopropulsados IES Coroso

Instalacións electrotécnicas Electricidade e electrónica

Administración de sistemas informáticos Informática

Administración e finanzas Administración IES Leliadoura

Desenvolvemento de aplicacións informáticas Informática

RIVEIRA

Esc. Oficial Náutico-Pesqueira

Supervisión e control de máquinas

e instalacións do buque Actividades marítimo- pesqueiras


- 15 -

A través do contacto cos centros educativos da zona que imparten ensinanzas de formación profesional recolleuse información sobre a evolución da oferta de ciclos, de cara a ver cales tiveron unha continuidade no tempo e cales foron suprimidos ou sufriron modificacións.

A maior parte dos ciclos véñense desenvolvendo de forma continuada dende o curso 2000/2001 (ou anteriores), aínda que algúns comezaron de xeito máis tardío, como o de atención sociosanitaria, que se oferta dende o 2008/2009.

Na oferta formativa de ciclos de grao medio desapareceron os 3 ciclos de “comercio”

existentes no Pacto (presentes en Noia e Riveira ata o 2006/2007, e en Rianxo durante o período 2001/2003) e un de “pesca e transporte marítimo” (ofertado en Riveira nos cursos 2003/2004 e 2005/2006; ciclo de 2 anos con dúas promocións formadas); con respecto aos de grao superior, o ciclo de “saúde ambiental” (Noia) ofertado ata o 2006/2007, foi substituído no 2007/2008 polo de “laboratorio de diagnóstico clínico”, da mesma familia profesional.

Con respecto ao ciclo medio de “equipos e instalacións electrotécnicas”, hai un cambio na

denominación con respecto ao curso anterior, co cal é substituído para o curso 2009/2010 polo de “instalacións eléctricas e automáticas” (Fonte: Orde do 15 de xuño de 2009 pola que se actualiza a oferta de ciclos formativos polo réxime ordinario, por curso completo e en modalidade presencial, en centros públicos da C.A. de Galicia para o ano académico 2009/2010- DOGA Nº 116. Martes 16 de xuño de 2009)

A continuación, e tomando como referente o territorio do Pacto, estudaremos as familias profesionais que contan cun maior número de ciclos e aqueles nos que existen duplicidades.

Como se aprecia na seguinte táboa, dos 26 ciclos de FP que se imparten na zona, 16 son de

grao medio e 10 de grao superior e concéntranse en 10 familias profesionais, sendo maioritarios en número os das familias de administración e electricidade e electrónica.

Nº DE CICLOS FAMILIA PROFESIONAL

Grao medio Grao superior TOTAL

Actividades físicas e deportivas 1 0 1

Actividades marítimo - pesqueiras 1 1 2

Administración 5 3 8

Comunicación, imaxe e son 1 0 1

Electricidade e electrónica 3 1 4

Informática 0 2 2

Mantemento de vehículos autopropulsados 2 1 3

Mantemento e servizos á produción 1 0 1

Sanidade 1 2 3

Servizos socioculturais e á comunidade 1 0 1

TOTAL 16 10 26


- 16 -

0

2

4

6

8

CICLOS SEGUNDO FAMILIAS PROFESIONAIS

PACTO Nº ciclos 1 2 8 1 4 2 3 1 3 1

A B C D E F G H I K

TÁBOA DE CORRESPONDENCIAS A Actividades físicas e deportivas B Actividades marítimo-pesqueiras

C Administración D Comunicación, imaxe e son

E Electricidade e electrónica F Informática

G Mto. de vehículos autopropulsados H Mantemento e servizos á produción

I Sanidade K Servizos socioculturais e á comunidade

Fonte: Elaboración propia.

Con todo, se observamos a seguinte táboa podemos apreciar como, se temos en conta a

variedade formativa, os datos cambian, pois moitos ciclos da familia de administración son os mesmos. A este respecto debemos sinalar que se repiten os ciclos de “xestión administrativa” e “administración e finanzas”. No caso do ciclo “equipos electrónicos de consumo”, correspondente á familia de electricidade e electrónica, tamén existe unha duplicidade, pero neste caso, os ciclos están situados en comarcas distintas.

Contaríase así con 11 centros e 19 especialidades formativas distintas no territorio Pacto.

Nº DE CICLOS1

FAMILIA PROFESIONAL Grao medio Grao superior TOTAL

Actividades físicas e deportivas 1 0 1

Actividades marítimo - pesqueiras 1 1 2

Administración 1 1 2

Comunicación, imaxe e son 1 0 1

Electricidade e electrónica 2 1 3

Informática 0 2 2

Mantemento de vehículos autopropulsados 2 1 3

Mantemento e servizos á produción 1 0 1

Sanidade 1 2 3

Servizos socioculturais e á comunidade 1 0 1

TOTAL 11 8 19

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Consellería de Educación.

Finalmente, amósanse as gráficas das porcentaxes de centros que imparten formación

profesional e da oferta de ciclos formativos por comarcas, das que se deriva que tanto o número de centros educativos como de ciclos ofertados é maior na comarca do Barbanza.

1 Contabilízanse só os ciclos con denominación diferente.

- 17 -

Seguidamente centraremos a nosa atención no alumnado matriculado en ciclos formativos de grao medio e superior no territorio Pacto ao longo do período 2004/2005 – 2007/2008 para ver a súa evolución.

ALUMNADO C.F. DE GRAO MEDIO ALUMNADO C.F. DE GRAO SUPERIOR 2004/2005 TOTAL HOMES MULLERES 2004/2005 TOTAL HOMES MULLERES

PACTO 564 363 201 PACTO 312 171 141

CORUÑA 7.172 4.104 3.068 CORUÑA 7.811 3.796 4.015

GALICIA 16.349 9.193 7.156 GALICIA 17.568 8.492 9.076

2005/2006 TOTAL HOMES MULLERES 2005/2006 TOTAL HOMES MULLERES

PACTO 548 345 203 PACTO 351 180 171

CORUÑA 6.821 3.930 2.891 CORUÑA 7.430 3.560 3.870

GALICIA 15.734 8.888 6.846 GALICIA 16.656 8.040 8.616


PACTO 525 316 209 PACTO 377 169 208

CORUÑA 6.682 3.828 2.854 CORUÑA 7.179 3.460 3.719

GALICIA 15.477 8.846 6.631 GALICIA 15.638 7.609 8.029


PACTO 413 246 167 PACTO 293 134 159

CORUÑA 5.964 3.474 2.490 CORUÑA 6.633 3.186 3.447

GALICIA 14.003 8.265 5.738 GALICIA 14.389 7.053 7.336

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos do IGE. (Os datos do curso 2007/2008 son provisionais).

Nota: Só se recolle o alumnado dos ciclos formativos ordinarios, xa que no Pacto non existe oferta formativa de FP de adultos.

Como se pode ver, o número de matriculacións en ciclos formativos de grao medio supera ás de grao superior en todos os anos.

Observando as gráficas da evolución apréciase unha tendencia ao decrecemento das

matrículas en ciclos formativos de grao medio tanto no Pacto como na provincia de A Coruña e no conxunto da Comunidade Autónoma, aínda que atendendo á variación esta é maior na zona Pacto, onde o descenso é do 26,77% , do 16,84% na provincia e do 14,35% en Galicia.

A porcentaxe de variación por sexos afecta, no caso do Pacto, sobre todo aos homes

(diminuíndo nun 32,23%), mentres nos outros ámbitos de estudo o descenso é maior entre o sexo feminino.

PORCENTAXE DE CENTROS DE FP SEGUNDO COMARCAS

64%

36%

% BARBANZA % NOIA

PORCENTAXE DE CICLOS FORMATIVOS SEGUNDO COMARCAS

73%

27%

% BARBANZA % NOIA

- 18 -

-40,00

-30,00

-20,00

-10,00

0,00

VARIACIÓN DO ALUMNADO DE CICLOS FORMATIVOS DE GRAO MEDIO NO PERÍODO 2004/2005-2007/2008

Porcentaxe de variación -22,17 -38,61 -26,77 -16,84 -14,35

Barbanza Noia Pacto A Coruña Galicia

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos do IGE.

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE CICLOS FORMATIVOS DE GRAO MEDIO

300

350400

450

500550

600

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

Pacto


5.000

5.500

6.000

6.500

7.000

7.500

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

Provincia de A Coruña


13.000

14.000

15.000

16.000

17.000

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

Galicia

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE CICLOS FORMATIVOS DE GRAO MEDIO POR SEXOS NO

PACTO

100

200

300

400

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE CICLOS FORMATIVOS DE GRAO MEDIO POR SEXOS NA

PROVINCIA DE A CORUÑA

2.0002.500

3.0003.500

4.0004.500

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE CICLOS FORMATIVOS DE GRAO MEDIO EN GALICIA

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

10.000

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

- 19 -

-60,00

-40,00

-20,00

0,00

VARIACIÓN DO ALUMNADO DE CICLOS FORMATIVOS DE GRAO MEDIO POR SEXO

Homes -29,72 -41,56 -32,23 -15,35 -10,09

Mulleres -4,17 -35,80 -16,92 -18,84 -19,82



En relación á matrícula en ciclos formativos de grao superior, experiméntase un incremento ata o ano 2006/2007, a partir do cal esta descende, pero cunha variación menor que na Coruña e Galicia (-6,09 fronte ao -15,08 e -18,10 da provincia e do total de Galicia respectivamente). Na variación por sexos, tanto no Pacto como na provincia a maior porcentaxe de variación corresponde ao sexo masculino, mentres en Galicia afecta en maior medida ao feminino.

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE CICLOS FORMATIVOS DE GRAO SUPERIOR

200

250

300

350

400

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

Pacto


6.000

6.500

7.000

7.500

8.000

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

Provincia de A Coruña


14.000

15.000

16.000

17.000

18.000

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

Galicia

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE CICLOS FORMATIVOS DE GRAO SUPERIOR POR SEXO NO PACTO

100

120

140

160

180

200

220

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE CICLOS FORMATIVOS DE GRAO SUPERIOR POR SEXO NA PROVINCIA DE A CORUÑA

3.000

3.200

3.400

3.600

3.800

4.000

4.200

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE CICLOS FORMATIVOS DE GRAO SUPERIOR POR SEXO EN GALICIA

6.0006.5007.0007.5008.0008.5009.0009.500

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

- 20 -

-20,00

-15,00

-10,00

-5,00

0,00

VARIACIÓN DO ALUMNADO DE CICLOS FORMATIVOS DE GRAO SUPERIOR NO PERÍODO 2004/2005-2007/2008

Porcentaxe de variación -2,50 -18,06 -6,09 -15,08 -18,10


-60,00

-40,00

-20,00

0,00

20,00

VARIACIÓN DO ALUMNADO DE CICLOS FORMATIVOS DE GRAO SUPERIOR POR SEXO

Homes -17,24 -46,15 -21,64 -16,07 -16,95

Mulleres 20,00 -2,17 12,77 -14,15 -19,17



Se nos referimos ao total de persoas matriculadas en ciclos formativos, vemos como a

porcentaxe de homes supera á de mulleres en todo o territorio e ao longo dos anos, diminuíndo a diferenza na zona Pacto entre o 2004/2005 e o 2007/2008.

ALUMNADO MATRICULADO EN CICLOS FORMATIVOS

PERÍODO ÁREA TOTAL HOMES MULLERES % HOMES %MULLERES

PACTO 876 534 342 60,96 39,04

CORUÑA 14.983 7.900 7.083 52,73 47,27 2004/2005

GALICIA 33.917 17.685 16.232 52,14 47,86

PACTO 899 525 374 58,40 41,60

CORUÑA 14.251 7.490 6.761 52,56 47,44 2005/2006

GALICIA 32.390 16.928 15.462 52,26 47,74

PACTO 902 485 417 53,77 46,23

CORUÑA 13.861 7.288 6.573 52,58 47,42 2006/2007

GALICIA 31.115 16.455 14.660 52,88 47,12

PACTO 706 380 326 53,82 46,18

CORUÑA 12.597 6.660 5.937 52,87 47,13 2007/2008

GALICIA 28.392 15.318 13.074 53,95 46,05


- 21 -

Para o estudo da matrícula por sexos segundo o tipo de ciclo formativo (grao medio ou grao superior) remitímonos ás seguintes táboas:

ALUMNADO MATRICULADO EN CICLOS FORMATIVOS GRAO MEDIO


PACTO 564 363 201 64,36 35,64

CORUÑA 7.172 4.104 3.068 57,22 42,78 2004/2005

GALICIA 16.349 9.193 7.156 56,23 43,77

PACTO 548 345 203 62,96 37,04

CORUÑA 6.821 3.930 2.891 57,62 42,38 2005/2006

GALICIA 15.734 8.888 6.846 56,49 43,51

PACTO 525 316 209 60,19 39,81

CORUÑA 6.682 3.828 2.854 57,29 42,71 2006/2007

GALICIA 15.477 8.846 6.631 57,16 42,84

PACTO 413 246 167 59,56 40,44

CORUÑA 5.964 3.474 2.490 58,25 41,75 2007/2008

GALICIA 14.003 8.265 5.738 59,02 40,98


Nos ciclos formativos de grao medio a porcentaxe de matriculación masculina supera á

feminina, pero apréciase un achegamento das cifras ao longo do período.

ALUMNADO MATRICULADO EN CICLOS FORMATIVOS GRAO

SUPERIOR


PACTO 312 171 141 54,81 45,19

CORUÑA 7.811 3.796 4.015 48,60 51,40 2004/2005

GALICIA 17.568 8.492 9.076 48,34 51,66

PACTO 351 180 171 51,28 48,72

CORUÑA 7.430 3.560 3.870 47,91 52,09 2005/2006

GALICIA 16.656 8.040 8.616 48,27 51,73

PACTO 377 169 208 44,83 55,17

CORUÑA 7.179 3.460 3.719 48,20 51,80 2006/2007

GALICIA 15.638 7.609 8.029 48,66 51,34

PACTO 293 134 159 45,73 54,27

CORUÑA 6.633 3.186 3.447 48,03 51,97 2007/2008

GALICIA 14.389 7.053 7.336 49,02 50,98


Nos ciclos de grao superior, as matrículas son semellantes, pero se ben no 2004/2005 os

homes superaban ás mulleres, no 2007/2008 son estas as que contan cunha maior matriculación neste tipo de ciclos.

Finalmente, atendendo ao sexo, veremos que porcentaxe das mulleres e homes matriculados

en ciclos formativos faino nos de grao medio ou grao superior.

- 22 -

DISTRIBUCIÓN DO ALUMNADO EN CICLOS FORMATIVOS DE GRAO MEDIO E

SUPERIOR TOTAL ALUMNADO HOMES MULLERES

PERÍODO ÁREA HOMES MULLERES % GM % GS % GM % GS

PACTO 534 342 67,98 32,02 58,77 41,23

A CORUÑA 7.900 7.083 51,95 48,05 43,31 56,69 2004/2005

GALICIA 17.685 16.232 51,98 48,02 44,09 55,91

PACTO 525 374 65,71 34,29 54,28 45,72

A CORUÑA 7.490 6.761 52,47 47,53 42,76 57,24 2005/2006

GALICIA 16.928 15.462 52,50 47,50 44,28 55,72

PACTO 485 417 65,15 34,85 50,12 49,88

A CORUÑA 7.288 6.573 52,52 47,48 43,42 56,58 2006/2007

GALICIA 16.455 14.660 53,76 46,24 45,23 54,77

PACTO 380 326 64,74 35,26 51,23 48,77

A CORUÑA 6.660 5.937 52,16 47,84 41,94 58,06 2007/2008

GALICIA 15.318 13.074 53,96 46,04 43,89 56,11


O dato máis significativo é que dos homes matriculados en ciclos formativos, a maioría faino nos de grao medio (64,74% no 2007/2008), sendo a porcentaxe feminina máis equilibrada (51,23%). Tanto na provincia de A Coruña como en Galicia as porcentaxes están máis próximas, tanto no caso da poboación masculina como feminina. De todos os xeitos, mentres no Pacto a porcentaxe de mulleres matriculadas en ciclos de grao medio é maior que a de matriculadas en ciclos de grao superior (aínda que con pouca diferenza), a nivel provincial e autonómico ocorre o contrario; das mulleres matriculadas en ciclos formativos, a maioría faino nos de grao superior.

Xa para rematar e tomando como base a sondaxe realizada nos centros da zona que imparten este tipo de ensino faremos referencia á distribución do alumnado por familias profesionais atendendo ao sexo e á idade.2

2 Traballamos cos datos dispoñibles, dada a dificultade que supón para os centros o acceso a toda a información solicitada do período 2000-2009. Na familia de “informática”, só dispoñemos de datos dos dous últimos cursos e na de “servizos socioculturais e á comunidade” están referidos ao único ano dispoñible, xa que é o tempo que leva funcionando o ciclo. Nalgúns casos, sobre todo no referente á idade do alumnado, as cifras non corresponden ao total de ciclos, pero contan coa suficiente significatividade. Na familia de “administración” traballouse coas idades do 50% do alumnado. Nas familias de “comercio”, “sanidade” e “electricidade e electrónica” procesouse a información de máis do 50% do total.

- 23 -

PORCENTAXE DE ALUMNADO MATRICULADO POR SEXO

SEXO FAMILIA PROFESIONAL

HOMES MULLERES

Actividades físicas e deportivas 57,8 42,2

Actividades marítimo - pesqueiras 98,5 1,5

Administración 16,77 83,23

Comercio 18,18 81,82

Comunicación, imaxe e son 40,4 59,6

Electricidade e electrónica 97,95 2,05

Informática 80 20

Mantemento de vehículos autopropulsados 98,98 1,02

Mantemento e servizos á produción 100 0

Sanidade 11,39 88,61

Servizos socioculturais e á comunidade 0 100

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos obtidos coa colaboración dos Centros que imparten FP no Pacto.

En canto ao sexo das persoas matriculadas por ciclos destacan as familias de “actividades

marítimo–pesqueiras”, “electricidade e electrónica”, “informática”, “mantemento de vehículos autopropulsados” e “mantemento e servizos á produción”, cunha elevada porcentaxe de participación masculina. No extremo oposto están as de “administración”, “comercio”, “sanidade” e “servizos socioculturais e á comunidade”, onde a porcentaxe de mulleres supera o 80%.

Destaca o dato das familias de “mantemento e servizos á produción” e “servizos socioculturais e á comunidade”, cun 100% de participación masculina e feminina respectivamente.

PORCENTAXE DE ALUMNADO MATRICULADO POR

IDADE IDADE

FAMILIA PROFESIONAL ≤ 25 ANOS > 25 ANOS

Actividades físicas e deportivas 100 0

Actividades marítimo - pesqueiras 78,2 21,8

Administración 94,62 5,38

Comercio 97,52 2,48

Comunicación, imaxe e son 80,1 19,9

Electricidade e electrónica 95,37 4,63

Informática 85 15

Mantemento de vehículos autopropulsados 98,98 1,02

Mantemento e servizos á produción 97,5 2,53

Sanidade 71,65 28,35

Servizos socioculturais e á comunidade 90,5 9,52

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos obtidos coa colaboración dos Centros que imparten FP no Pacto.

Polo que respecta á idade das persoas matriculadas, predominan as de 25 ou menos anos en

todas as familias profesionais, polo cal só subliñamos o dato daquelas familias onde están presentes de

- 24 -

xeito significativo as persoas maiores de 25 anos, aínda que sexa nunha pequena porcentaxe con respecto ao outro rango de idade: “Sanidade” e “Actividades marítimo–pesqueiras”, con máis do 20%, seguidas por “Comunicación, imaxe e son” (19,9%) e Informática (15%).

Na familia de “Actividades físicas e deportivas” o 100% das persoas matriculadas teñen 25 ou menos anos.

Para rematar e seguindo as últimas novas publicadas na Voz de Galicia3 ao respecto, hai que destacar o feito de que 3 dos ciclos formativos impartidos na zona do Pacto xa teñen lista de espera, superando a demanda á oferta de prazas. Trátase dos ciclos de “Coidados auxiliares de enfermaría”, “Montaxe e mantemento de instalacións de frío, climatización e calor” e “Laboratorio de diagnóstico clínico”, situados os dous primeiros en IES da comarca barbanzana e o outro en Noia. O primeiro deles é o máis demandado con 78 solicitudes para cubrir 20 prazas, seguido polo de laboratorio (34 para 22) e o de frío (26 para 20) .

Dende as direccións dos institutos prevese que en setembro esta situación se repita para

outras especialidades e todos esperan cubrir o número mínimo de alumnado para que os ciclos poidan ter continuidade.

3 La Voz de Galicia (16-07-2009): “Tres ciclos formativos que se cursan en Barbanza tienen lista de espera”.

- 25 -

7.3.2 Programas de Garantía Social e Programas de Cualificación Profesional Inicial

Ao abarcar este estudo o período 2000-2008 (con carácter xeral) debemos referirnos non só

aos actuais programas de cualificación profesional inicial, senón tamén aos anteriores programas de garantía social, vixentes ata o curso 2007/2008. Pese a que non son ensinanzas de carácter regrado, consideramos que polas súas características os PGS e PCPIs deben ser incluídos neste apartado.

Os Programas de Garantía Social (PGS) da LOXSE eran programas de carácter non regrado destinados ao alumnado que abandonaba o sistema educativo sen conseguir os obxectivos do ensino obrigatorio (título de ESO), co fin de que adquirisen unha formación básica e profesional que lles permitise tanto a incorporación á vida activa como a continuación de estudos, especialmente na FP de grao medio (trala superación dunha proba de acceso). Os destinatarios dos PGS eran mozos menores de 21 anos e que cumprisen 16 no ano de comezo do programa, que non acadasen os obxectivos da ESO nin posuísen titulación de FP.

Caracterizábanse por contar cunha alta flexibilidade interna e un elevado compoñente profesionalizador e estaban abertos á participación doutras institucións e administracións públicas e privadas. Con carácter xeral comprendían as áreas de: formación profesional específica, formación e orientación laboral, formación básica, actividades complementarias e titoría.

A súa duración oscilaba entre as 800 e 1.000 horas distribuídas nun curso académico, podían

desenvolverse a través de distintas modalidades e contaban cunha oferta distribuída en 60 perfís profesionais aproximadamente.

Os actuais programas de cualificación profesional inicial (PCPI), xurdidos ao amparo da Lei Orgánica 2/2006, de 3 de maio de Educación, están regulados na nosa comunidade pola Orde do 13 de maio de 2008. As súas características e finalidade son similares ás dos PGS, aínda que con algunhas variacións:

Os destinatarios serán persoas entre 16 a 19 anos, que non obtivesen o título de graduado en ESO e non tiveran cursado con anterioridade outro programa e, excepcionalmente, alumnado de 15 anos (co compromiso de cursar os módulos voluntarios).

Para os requisitos do límite superior de idade e a non matriculación noutro PCPI existen

excepcións, para as ofertas dirixidas a alumnado con necesidades educativas especiais e para as de programas externos de modalidade C.

Tamén existen varias modalidades e no caso da modalidade C, poderán participar as

corporacións locais, asociacións profesionais, asociacións non gobernamentais e outras entidades empresariais e sindicais baixo coordinación e logo da autorización da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria.

Acolle dous tipos de módulos:

• Obrigatorios: módulos específicos e módulos formativos de carácter xeral (900 horas). • Voluntarios: conducentes á obtención do título. Incorpora como novidade os módulos voluntarios para a obtención do título de graduado en

ESO, que serán cursados durante o segundo ano do programa.

- 26 -

A superación dos módulos obrigatorios conduce á obtención dun certificado de profesionalidade de nivel 1 do Catálogo Nacional de Cualificacións Profesionais e a superación dos voluntarios ao título de graduado en ESO.

Analizando os datos recollidos no IGE dende o 2004/2005 ao 2007/2008, apréciase un incremento das persoas matriculadas en PGS na zona Pacto, tendencia oposta á da provincia e do conxunto da Comunidade Autónoma, onde as cifras descenden ao longo do período.

PORCENTAXE DE ALUMNADO MATRICULADO EN PGS POR SEXO

2004/2005 TOTAL HOMES MULLERES % HOMES % MULLERES

PACTO 117 73 44 62,39 37,61

CORUÑA 976 714 262 73,16 26,84

GALICIA 2.476 1.706 770 68,90 31,10


PACTO 146 106 40 72,60 27,40

CORUÑA 852 617 235 72,42 27,58

GALICIA 2.178 1.514 664 69,51 30,49


PACTO 140 94 46 67,14 32,86

CORUÑA 803 557 246 69,36 30,64

GALICIA 2.200 1.499 701 68,14 31,86


PACTO 144 99 45 68,75 31,25

CORUÑA 731 496 235 67,85 32,15

GALICIA 1.911 1.291 620 67,56 32,44


-40,00

-20,00

0,00

20,00

40,00

60,00

VARIACIÓN DO ALUMNADO DE PGS NO PERÍODO 2004/2005-2007/2008

Porcentaxe de variación 13,19 57,69 23,08 -25,10 -22,82



EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE PGS NO PACTO

100

110

120

130

140

150

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE PGS NA PROVINCIA DE A CORUÑA

700

750

800

850

900

950

1.000

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE PGS EN GALICIA

1.800

1.900

2.000

2.100

2.200

2.300

2.400

2.500

2.600

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

- 27 -

Na variación observamos mellor esta inclinación cara a subida de persoas matriculadas na nosa zona (23,08%) e o descenso experimentado nos outros niveis de estudo (-25,10% e -22,82% respectivamente).

Este incremento ten maior peso na comarca de Noia, cun 57,69% de variación, aínda que os

datos absolutos son moi inferiores aos de Barbanza.

Se tomamos en consideración o sexo das persoas matriculadas, vemos como é maior o peso do colectivo masculino dentro dos PGS en todos os sectores de estudo (Pacto, provincia e Comunidade Autónoma) e atendendo á variación o incremento na zona Pacto tamén é maior entre os homes (35,62% homes e 2,27% mulleres). Na Coruña e en Galicia o descenso tamén afecta maioritariamente ao sector masculino.

-50,00

0,00

50,00

100,00

150,00

VARIACIÓN DO ALUMNADO DE PGS POR SEXO

Homes 15,00 130,77 35,62 -30,53 -24,33

Mulleres 9,68 -15,38 2,27 -10,31 -19,48



EVOLUCIÓN DO ALUMNADO POR SEXO NO PACTO

020

4060

80

100120

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO POR SEXO NA PROVINCIA DE A CORUÑA

0

200

400

600

800

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO POR SEXO EN GALICIA

0

500

1.000

1.500

2.000

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

- 28 -

Da sondaxe realizada entre os centros educativos que imparten PGS e PCPIs na zona Pacto seleccionamos a información para o estudo da participación masculina e feminina nos distintos perfís agrupados en familias profesionais.

ALUMNADO DE PROGRAMAS DE GARANTÍA SOCIAL (2000/2001- 2007/2008)4

FAMILIA PROFESIONAL HOMES MULLERES TOTAL %HOMES % MULLERES % TOTAL

Actividades agrarias x 0 x 0,2 0 0,14

Actividades marítimo - pesqueiras 5 0 5 1,01 0 0,7

Administración 83 98 181 16,7 44,8 25,3

Comercio e márketing 22 47 69 4,43 21,5 9,64

Comunicación, imaxe e son x 4 x 0,6 1,83 0,98

Edificación e obra civil 18 0 18 3,62 0 2,51

Electricidade e electrónica 130 6 136 26,2 2,74 19

Fabricación mecánica 13 0 13 2,62 0 1,82

Hostalería e turismo 6 7 13 1,21 3,2 1,82

Imaxe persoal x 39 x 0,2 17,8 5,59

Madeira e moble 6 0 6 1,21 0 0,84

Mantemento de vehículos autopropulsados 180 9 189 36,2 4,11 26,4

Mantemento e servizos á produción 29 0 29 5,84 0 4,05

Sanidade 0 7 7 0 3,2 0,98

Servizos socioculturais e á comunidade

0 x x 0 0,91 0,28

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos proporcionados polos centros educativos.

Como se aprecia na táboa, os perfís nos que se forma maioritariamente o alumnado do Pacto están vinculados ás familias de “Mantemento de vehículos autopropulsados” (26,40%), “Administración” (25,28%), “Electricidade e electrónica” (18,99%) e “Comercio e márketing” (9,64%).

O dato pode deberse á existencia de perfís relacionados coa modalidade A (Programas de

formación educativa e profesional, que se imparten integramente nun centro educativo) para as citadas familias e que acollen unha porcentaxe maior de alumnado por perfil que os da modalidade B (Programas de iniciación profesional, nos que a área de formación básica desenvólvese nun centro educativo e a de formación profesional específica en colaboración con entidades da Administración local, institucións ou empresas).

As familias con menos alumnado son as de “Actividades agrarias” (0,16%), “Servizos socioculturais e á comunidade” (0,31%), “Actividades marítimo–pesqueiras” (0,78%) e “Madeira e moble” (0,93%).

4 Analizamos a información proporcionada por 11 dos 12 centros nos que se realizou a sondaxe. Os datos son unha aproximación dos totais, pero contan coa suficiente significatividade. Respecto ao perfil: “Servizos auxiliares de oficina”, os datos non reflicten a totalidade do alumnado, xa que non dispoñemos de información de un dos centros nos que se imparte o perfil na modalidade A, o que podería incrementar o seu número.

- 29 -

Nas gráficas seguintes amósase a distribución do alumnado por sexos e familias profesionais:

TÁBOA DE CORRESPONDENCIAS 1 Actividades agrarias 2 Actividades marítimo - pesqueiras

3 Administración 4 Comercio e márketing

5 Comunicación, imaxe e son 6 Edificación e obra civil

7 Electricidade e electrónica 8 Fabricación mecánica

9 Hostalería e turismo 10 Imaxe persoal

11 Madeira e moble 12 Mantemento de vehículos autopropulsados

13 Mantemento e servizos á produción 14 Sanidade

15 Servizos socioculturais e á comunidade Fonte: Elaboración propia.

Do total de alumnado masculino en PGS, a maioría fórmase en perfís das familias de “mantemento de vehículos autopropulsados”, “electricidade e electrónica” e “administración”, mentres que, das mulleres participantes, a porcentaxe máis elevada corresponde ás de “administración”, “comercio e márketing” e “imaxe persoal”.

ALUMNADO DE PROGRAMAS DE GARANTÍA SOCIAL (2000/2001-2007/2008)

FAMILIA PROFESIONAL HOMES MULLERES TOTAL %HOMES % MULLERES

Actividades agrarias x 0 x 100 0

Actividades marítimo - pesqueiras 5 0 5 100 0

Administración 83 98 181 45,86 54,14

Comercio e márketing 22 47 69 31,88 68,12

Comunicación, imaxe e son x 4 x 42,86 57,14

Edificación e obra civil 18 0 18 100 0

Electricidade e electrónica 130 6 136 95,59 4,41

Fabricación mecánica 13 0 13 100 0

Hostalería e turismo 6 7 13 46,15 53,85

Imaxe persoal x 39 x 2,5 97,5

Madeira e moble 6 0 6 100 0

Mantemento de vehículos autopropulsados

180 9 189 95,24 4,76

Mantemento e servizos á produción 29 0 29 100 0

Sanidade 0 7 7 0 100

Servizos socioculturais e á comunidade 0 x x 0 100

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos obtidos coa colaboración dos Centros Educativos do Pacto.

PORCENTAXE DE HOMES EN PGS POR FAMILIAS PROFESIONAIS

0,2%

16,7% 4,4%

0,6%

3,6%36,2%

5,8%

2,6%

0%

0%

1,0%

1,2%26,2%

0,2%

1,2%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

PORCENTAXE DE MULLERES EN PGS POR FAMILIAS PROFESIONAIS

44,7%

21,5%

1,8%

2,7%

3,2%

17,8%

4,1%

3,2%

0,9% 0%

0%0%0%

0%

0%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

- 30 -

Se consideramos a distribución por sexos nos PGS segundo familias profesionais encontramos unha participación maioritariamente masculina nas de: “actividades agrarias”, “actividades marítimo–pesqueiras”, “edificación e obra civil”, “fabricación mecánica”, “madeira e moble”, “mantemento e servizos á produción”, “electricidade e electrónica” e “mantemento de vehículos autopropulsados” (entre o 95 e o 100%); pola contra, a participación feminina ronda ditos valores no caso das familias de: “sanidade”, “servizos socioculturais e á comunidade” e “imaxe persoal” (entre o 97 e o 100%).

Con todo, estes datos deben interpretarse tendo en conta a porcentaxe e o total, pois hai

familias onde o 100% de participación corresponde con valores moi baixos (menos de 10 persoas formadas).

A nivel xeral, os perfís que abarcan unha maior porcentaxe de alumnado son os de: “servizos auxiliares de oficina”, “axudante de mecánica xeral e electricidade do vehículo”, “operario de instalacións eléctricas de baixa tensión” e “dependente de comercio”.

ALUMNADO DE PROGRAMAS DE GARANTÍA SOCIAL

(2000/2001-2007/2008) FAMILIA PROFESIONAL PERFIL PROFESIONAL TOTAL %

Actividades agrarias Operario de viveiros e xardíns x 0,14

Actividades marítimo - pesqueiras Navegación e pesca costeira (patrón local de pesca) 5 0,7

Administración Servizos auxiliares de oficina 181 25,28

Comercio e márketing Dependente de comercio 69 9,64

Comunicación, imaxe e son Auxiliar de imaxe 7 0,98

Operario de albanelería 9 1,26

Operario de carpintaría de obra x 0,14

Operario de cantería x 0,42

Operario de pavimentación e colocación de azulexo x 0,14

Pintor empapelador x 0,28

Edificación e obra civil

Xeseiro escaiolista x 0,28

Instalador electricista 52 7,26 Electricidade e electrónica

Operario de instalacións eléctricas de baixa tensión 84 11,73

Operario de construcións metálicas en aluminio 9 1,26 Fabricación mecánica

Operario de soldadura e construcións metálicas 4 0,56

Axudante de cociña 5 0,7

Axudante de cociña e restauración x 0,42 Hostalaría e turismo

Axudante de servizos de restaurante e bar 5 0,7

Imaxe persoal Auxiliar de perrucaría 40 5,59

Operario de carpintaría x 0,42 Madeira e moble

Operario de carpintaría en madeira maciza x 0,42

Axudante de mecánica xeral e electricidade do vehículo

159 22,21

Axudante de reparación de automóbiles 24 3,35 Mantemento de vehículos autopropulsados

Axudante de operacións de carrozaría do vehículo 6 0,84

Mantemento e servizos á produción Operario de fontanaría 29 4,05

Sanidade Auxiliar de puericultura 7 0,98

Servizos socioculturais e á comunidade Auxiliar de axuda no domicilio e residencias asistidas x 0,28

TOTAL 716 100


- 31 -

Os PCPIs do curso 2008/2009, distribuíronse do seguinte xeito, o que nos pode dar unha idea da organización para o 2009/2010.

ALUMNADO DE PROGRAMAS DE CUALIFICACIÓN PROFESIONAL INICIAL (2008/2009) FAMILIA PROFESIONAL PERFIL PROFESIONAL Nº HOMES Nº MULLERES

Arranxos florais 0 x Actividades agrarias

Xardinería e viveirismo x 0

Actividades marítimo - pesqueiras Pesca e transporte marítimo x 0

Administración Servizos administrativos 7 7

Comercio e márketing Comercio 0 x

Edificación e obra civil Albanelería 4 0

Instalacións electrotécnicas x 0 Electricidade e electrónica

Instalacións electrotécnicas e de telecomunicacións 15 x

Fabricación mecánica Fabricación mecánica 8 0

Hostalaría e turismo Cociña x x

Estética 0 x Imaxe persoal

Peiteado 0 4

Informática Informática x 0

Madeira e moble Carpintaría 4 0

Mantemento de vehículos autopropulsados Mantemento de vehículos 21 0

Fontanaría x 0 Mantemento e servizos á produción

Fontanaría, calefacción e climatización domésticas 5 0

TOTAL 75 20


Para o curso 2009/2010 están autorizados os seguintes perfís:

PROGRAMAS DE CUALIFICACIÓN PROFESIONAL INICIAL EN CENTROS PÚBLICOS 2009/2010 CONCELLO CENTRO PROGRAMAS DE CUALIFICACIÓN PROFESIONAL INICIAL AUTO RIZADOS 2009-2010

BOIRO IES Praia Barraña Modalidade C Calquera programa de cualificación profesional inicial dos do cadro seguinte

LOUSAME CPI Cernadas de Castro Modalidade C Calquera programa de cualificación profesional inicial dos do cadro seguinte

NOIA IES Campo de San Alberto Modalidade C Calquera programa de cualificación profesional inicial dos do cadro seguinte

OUTES IES Poeta Añón Modalidade C Calquera programa de cualificación profesional inicial dos do cadro seguinte

POBRA IES da Pobra do Caramiñal Modalidade C Calquera programa de cualificación profesional inicial dos do cadro seguinte

PORTO DO SON IES de Porto do Son Modalidade C Calquera programa de cualificación profesional inicial dos do cadro seguinte

RIANXO IES Félix Muriel Modalidade C Calquera programa de cualificación profesional inicial dos do cadro seguinte

Modalidade A PCPI de instalacións electrotécnicas e de telecomunicacións IES Coroso

Modalidade A PCPI de mantemento de vehículos RIVEIRA

IES Leliadoura Modalidade C Calquera programa de cualificación profesional inicial dos do cadro seguinte

Fonte: Elaboración propia con datos da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria

- 32 -

CADRO PERFÍS AUTORIZADOS NA MODALIDADE C

FAMILIA PROFESIONAL PROGRAMA DE CUALIFICACIÓN PROFESIONAL INICIAL

PCPI de arranxos florais

PCPI de producións agrícolas Actividades agrarias

PCPI de xardinería e viveirismo

Administración PCPI de servizos administrativos

Artes gráficas PCPI de reprografía

Comercio e márketing PCPI de comercio

PCPI de albanelería Edificación e obra civil

PCPI de revestimentos de obra

PCPI de instalacións electrotécnicas e de telecomunicacións Electricidade e electrónica

PCPI de montaxe de redes eléctricas

Fabricación mecánica PCPI de fabricación mecánica

PCPI de aloxamento

PCPI de cociña

PCPI de pastelaría Hostalaría e turismo

PCPI de servizos de restauración

PCPI de estética Imaxe persoal

PCPI de peiteado

Informática PCPI de informática

Madeira e moble PCPI de carpintaría

Mantemento de vehículos autopropulsados PCPI de mantemento de vehículos

Mantemento e servizos á produción PCPI de fontanaría, calefacción e climatización domésticas

PCPI de emprego doméstico Servizos socioculturais e á comunidade

PCPI de limpeza de edificios, locais e moblaxes

Téxtil, confección e pel PCPI de costura

Vidro e cerámica PCPI de cerámica

Fonte: Elaboración propia con datos da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria.

En canto aos centros autorizados para impartir os módulos voluntarios dos PCPI (2º curso), a

relación está recollida na seguinte táboa:

Dous dos centros corresponden á comarca de Noia e un á de Barbanza.

CENTROS MÓDULOS VOLUNTARIOS (2009/2010)

CONCELLO CENTRO

NOIA IES Campo de San Alberto

OUTES IES Poeta Añón

RIVEIRA IES Nº1

Fonte: Elaboración propia con datos da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria.

O estudo desta oferta formativa é importante ao supoñer unha alternativa para os mozos que non conseguen acadar o título de ESO, xa que proporciona unha cualificación mínima (de nivel I do Catálogo Nacional de Cualificacións Profesionais) de cara ao acceso ao mundo laboral.

- 33 -

7.4 Formación para o Emprego 7.4.1 Formación para Persoas Desempregadas (Formación Ocupacional)

A continuación, consideramos importante facer unha análise das accións formativas dirixidas

prioritariamente a traballadores desempregados, dentro do que sería o actual subsistema de formación para o emprego que inclúe os anteriores subsistemas de formación ocupacional e continua.

Para isto, tomouse como referente a base de datos Datawarehouse do Servizo Público de Emprego Estatal (Última carga maio 2009).

7.4.1.1 Accións Formativas para Traballadores Desocupados

De seguido imos realizar un percorrido polas distintas accións formativas encadradas dentro do antigo Plan FIP, tendo en conta a evolución do número de accións e do alumnado por sexos dende o ano 2001 ao 2008 nas dúas comarcas e no Pacto, tomando como referente o ano de finalización das mesmas.

O seguinte cadro amosa o número de accións formativas e o alumnado asistente ás mesmas

no período 2001-2008:

A comarca do Barbanza aglutina o maior número de accións e, consecuentemente, de alumnado formado, sendo superior, tanto nela como en Noia, a porcentaxe de mulleres, ao ser este un colectivo prioritario no acceso aos cursos.

FORMACIÓN 2001-2008

ÁREA Nº ALUMNOS Nº ALUMNAS TOTAL % ALUMNOS % ALUMNAS Nº ACC. FO.

BARBANZA 572 1.441 2.013 28 72 131

NOIA 198 611 809 24 76 53

PACTO 770 2.052 2.822 27 73 184

Fonte: Elaboración propia a partir da base de datos Data Warehouse do Servizo Público Estatal de Emprego.

- 34 -

Para un estudo máis detallado da participación por sexos remitámonos ao seguinte cadro: PARTICIPACIÓN MASCULINA E FEMININA NAS ACCIÓNS FORMATIVAS

POR ANO, COMARCA E TERRITORIO PACTO ANO 2001 Nº ALUMNOS Nº ALUMNAS TOTAL % HOMES % MULLERES

BARBANZA 35 159 194 18,04 81,96

NOIA 20 39 59 33,9 66,1

PACTO 55 198 253 21,74 78,26

ANO 2002 Nº ALUMNOS Nº ALUMNAS TOTAL % HOMES % MULLERES

BARBANZA 39 192 231 16,88 83,12

NOIA 24 59 83 28,92 71,08

PACTO 63 251 314 20,06 79,94


BARBANZA 47 221 268 17,54 82,46

NOIA 18 118 136 13,24 86,76

PACTO 65 339 404 16,09 83,91


BARBANZA 119 278 397 29,97 70,03

NOIA 34 113 147 23,13 76,87

PACTO 153 391 544 28,13 71,88


BARBANZA 166 197 363 45,73 54,27

NOIA 38 118 156 24,36 75,64

PACTO 204 315 519 39,31 60,69


BARBANZA 144 223 367 39,24 60,76

NOIA 47 106 153 30,72 69,28

PACTO 191 329 520 36,73 63,27


BARBANZA 15 64 79 18,99 81,01

NOIA 0 15 15 0 100

PACTO 15 79 94 15,96 84,04


BARBANZA 20 94 114 17,54 82,46

NOIA 17 43 60 28,33 71,67

PACTO 37 137 174 21,26 78,74

PERÍODO 2001-2008

Nº ALUMNOS Nº ALUMNAS TOTAL % HOMES % MULLERES

TOTAL BARBANZA 572 1.441 2.013 28,42 71,58

TOTAL NOIA 198 611 809 24,47 75,53

TOTAL PACTO 770 2.052 2.822 27,29 72,71

Fonte: Elaboración propia a partir da base de datos Datawarehouse do Servizo Público de Emprego Estatal.

A porcentaxe de participación feminina segue sendo maior en todas as áreas e anos, aínda que

no 2005 aproxímanse os datos entre o alumnado masculino e feminino na comarca de Barbanza, cun 54,27% de mulleres fronte ao 45,73% de homes formados. Temos que sinalar que, moitas veces, esta participación vai ligada á temática dos cursos, pois, por exemplo, no caso de Noia no 2007, o 100% de participación feminina débese á existencia dun único curso ligado tradicionalmente ao sector feminino.

- 35 -

Neste senso, tamén é importante considerar a temática dos cursos ofertados, para o cal se agruparon seguindo as familias profesionais da formación ocupacional (Consellería de Traballo: Ficheiro de especialidades formativas. Non se incluíu formación complementaria).

0

20

40

60

80

100

ACCIÓNS FORMATIVAS CLASIFICADAS SEGUNDO FAMILIAS PROFESIONAIS

Pacto 2001-2008

Pacto 2001-2008 23 0 1 5 0 6 2 2 1 2 1 0 92 3 8 0 0 0 0 0 5 0 11 10 12 0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26


TÁBOA DE CORRESPONDENCIAS COAS FAMILIAS PROFESIONAIS DA FORMACIÓN PROFESIONAL OCUPACIONAL

1- ADMINISTRACIÓN E XESTIÓN 10- FABRICACIÓN MECÁNICA 19- MARÍTIMO PESQUEIRA

2- ACTIVIDADES FÍSICAS E DEPORTIVAS

11- HOSTALERÍA E TURISMO 20- QUÍMICA

3- AGRARIA 12- INDUSTRIAS EXTRACTIVAS 21- SANIDADE

4- ARTES GRÁFICAS 13- INFORMÁTICA E COMUNICACIÓNS

22- SEGURIDADE E MEDIO AMBIENTE

5- ARTES E ARTESANÍAS 14- INSTALACIÓN E MANTEMENTO 23- SERVIZOS SOCIOCULTURAIS E Á COMUNIDADE

6- COMERCIO E MÁRKETING 15- IMAXE PERSOAL 24- TÉXTIL, CONFECCIÓN E PEL

7- ELECTRICIDADE E ELECTRÓNICA 16- IMAXE E SON 25- TRANSPORTE E MANTEMENTO DE VEHÍCULOS

8- ENERXÍA E AUGA 17- INDUSTRIAS ALIMENTARIAS 26- VIDRO E CERÁMICA

9- EDIFICACIÓN E OBRA CIVIL 18- MADEIRA, MOBLE E CORCHO Fonte: Elaboración propia.

Como se pode observar a maioría das accións corresponden á familia profesional de

informática e comunicacións (92 accións), seguida a menor escala pola de administración e xestión (23 accións). Os datos correspondentes a accións formativas relacionadas coas familias de transporte e mantemento de vehículos, servizos socioculturais e á comunidade e téxtil, confección e pel atópanse moi próximos, aínda que o seu número é moi inferior aos anteriormente citados (entre 10 e 12). Outras familias cun número significativo de cursos (entre 5 e 8) foron as de imaxe persoal, comercio e márketing, sanidade e artes gráficas. Das 26 familias da FPO hai 10 das que non se ofertou ningunha formación para persoas desempregadas no Pacto. Hai que subliñar, neste punto, que esta distribución pode estar ligada á existencia de centros colaboradores relacionados con cada especialidade nas distintas zonas. Así, a presenza de numerosas academias de informática no Pacto, está vinculada á primacía de cursos relacionados coa conseguinte familia profesional. Así mesmo, a infraestrutura e material para este tipo de cursos é máis doada de conseguir para os concellos, no caso de que as aulas pertenzan aos mesmos, que no suposto doutras familias profesionais onde é preciso contar con talleres que suporían un maior desembolso económico e esixirían maiores requisitos. Ademais, a formación en novas tecnoloxías é un reto importante de cara a avanzar na sociedade da información que se propón dende a Estratexia Europea de Emprego e que recolle tanto a Lei das Cualificacións e a Formación Profesional como o I e II Plan Galego de Formación Profesional.

Do mesmo xeito que a existencia de infraestruturas condicionaba a existencia de cursos

relacionados coa informática e comunicacións, tamén noutros casos as accións formativas están

- 36 -

vinculadas a recursos existentes na zona, por exemplo, no referente á familia de téxtil, confección e pel.

Finalmente, hai que destacar un feito comentado polos orientadores/as da zona, así como polos Sindicatos, que é a inexistencia de oferta formativa (AFD) para o sector do mar.

Para analizar a participación por sexos en función das familias profesionais dos cursos remitirémonos ás gráficas seguintes: (Os datos están referidos ao período 2001-2008).

D I S TR I BU CI ÓN DO N ÚM ERO D E P A RTI C I P A NTES P OR

S EXO

0

100

200

300

400

Nº ALUMNOS Nº ALUMNAS

Administ ración e xest ión

ADMINISTRACIÓN E XESTIÓN

14%

86%

% ALUMNOS % ALUMNAS

DISTRIBUCIÓN DO NÚMERO DE PARTICIPANTES POR SEXO

0

24

6

8

10

12


Agraria

AGRARIA

67%

33%

% ALUMNOS %ALUMNAS


3436384042444648


Artes gráficas

ARTES GRÁFICAS

46%

54%

% ALUMNOS % ALUMNAS


010203040506070


Comercio e márketing

COMERCIO E MÁRKETING

31%

69%

% ALUMNOS % ALUMNAS


0

5

10

15

20

25

30


Electricidade e electrónica

ELECTRICIDADE E ELECTRÓNICA

92%

8%

% ALUMNOS % ALUMNAS

- 37 -


05

101520253035


Enerxía e auga

ENERXÍA E AUGA

100%

0%

% ALUMNOS % ALUMNAS


0

5

10

15

20


Edificación e obra civil

EDIFICACIÓN E OBRA CIVIL

100%

0%

% ALUMNOS % ALUMNAS


0

5

10

15

20

25

30


Fabricación mecánica

FABRICACIÓN MECÁNICA

100%

0%

% ALUMNOS % ALUMNAS


0

5

10

15

20


Hostalaría e turismo

HOSTALARÍA E TURISMO

6%

94%

% ALUMNOS % ALUMNAS


0

200

400

600

800

1000

1200


Informática e comunicacións

INFORMÁTICA E COMUNICACIÓNS

21%

79%

% ALUMNOS % ALUMNAS

- 38 -


0

10

20

30

40

50


Instalación e mantemento


0

50

100

150


Imaxe persoal


0

20

40

60

80


Sanidade


0

50

100

150

200


Servizos socioc. á comun.


0

50

100

150


Téxtil, confección e pel

INSTALACIÓN E MANTEMENTO

98%

2%

% ALUMNOS % ALUMNAS

IMAXE PERSOAL

2%

98%

% ALUMNOS % ALUMNAS

SANIDADE

3%

97%

% ALUMNOS % ALUMNAS

SERVIZOS SOCIOCULTURAIS E Á COMUNIDADE

5%

95%

% ALUMNOS % ALUMNAS

TÉXTIL, CONFECCIÓN E PEL

2%

98%

% ALUMNOS % ALUMNAS

- 39 -

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da base de datos Datawarehouse do Servizo Público de Emprego Estatal.

Advírtese unha total masculinización na asistencia a cursos das familias profesionais de Enerxía

e auga, Edificación e obra civil e Fabricación mecánica, e unha porcentaxe moi elevada nas relativas a Instalación e mantemento, Transporte e mantemento de vehículos e Electricidade e electrónica.

Na familia de artes gráficas a porcentaxe é case do 50% (46% de homes e 54% de mulleres). Na banda das familias máis feminizadas estarían as de: Imaxe persoal, Téxtil, confección e pel,

sanidade, Servizos socioculturais e á comunidade e Hostalería e turismo, cuns valores situados entre o 98% e 94%, seguidos por Administración e xestión, Informática e comunicacións e Comercio e márketing. Por outra parte, tamén é necesario estudar as accións formativas considerando a distribución comarcal e no territorio do Pacto nos distintos anos dende o 2001 ao 2008:

ACCIÓNS FORMATIVAS CORRESPONDENTES A CADA COMARCA POR ANO

ANO 2001 ANO 2002

ÁREA Nº ACCIÓNS FORMATIVAS

% ACCIÓNS FORMATIVAS



BARBANZA 13 76,47 BARBANZA 15 75

NOIA 4 23,53 NOIA 5 25

PACTO 17 100 PACTO 20 100

ANO 2003 ANO 2004





BARBANZA 17 65,38 BARBANZA 26 72,22

NOIA 9 34,62 NOIA 10 27,78


ANO 2005 ANO 2006






NOIA 10 29,41 NOIA 10 30,3


ANO 2007 ANO 2008






NOIA 1 16,67 NOIA 4 33,33




0

50

100

150

200


Transporte e mto. de vehículos

TRANSPORTE E MANTEMENTO DE VEHÍCULOS

96%

4%

% ALUMNOS % ALUMNAS

- 40 -

Como se pode apreciar, ao longo do período, o número de accións formativas na comarca de Barbanza supera ao de Noia con valores que se sitúan entre o 66,67% do 2008 e o 76,47% do 2001. Isto pode estar relacionado co maior número de centros colaboradores na primeira das comarcas.

ACCIÓNS FORMATIVAS NO PERÍODO 2001-2008



BARBANZA 131 71,2

NOIA 53 28,8

PACTO 184 100


Chegados a este punto cremos necesario referirnos á rede de centros de formación

profesional ocupacional existente no territorio:

En primeiro lugar, temos que aclarar que os centros que poden impartir este tipo de formación poden ser de tres tipos:

� Centros da Consellería de Traballo: Centros de Formación Ocupacional e Unidades de Acción Formativa.

En total, hai 5 Centros de Formación Ocupacional da Consellería de Traballo no conxunto de Galicia e 4 Unidades de Acción Formativa, pero ningún deles situados no territorio do Pacto. Os máis próximos son o Centro de Novas Tecnoloxías de Santiago e as Unidades de Acción Formativa de Ames e Negreira.

� Centros Integrados de Formación Profesional:

Actualmente hai en Galicia 11 centros dependentes da Consellería de Educación e 3 dependentes da Consellería de Traballo, estando situados os máis próximos ao Pacto en Santiago. Anteriormente si existía un centro integrado no Pacto, situado no concello de Riveira, pero non funciona como tal na actualidade, despois da adaptación da normativa autonómica á estatal.

� Centros Colaboradores de Formación Ocupacional: 880 en toda a Comunidade

Autónoma, dos cales 25 corresponden ao noso ámbito de estudo.

CENTROS COLABORADORES POR CONCELLO (2008)

Nº DE CENTROS CONCELLO

COLABORADORES PÚBLICOS PRIVADOS

BOIRO 4 2 2

LOUSAME 3 1 2

NOIA 2 1 1

OUTES 1 1 0

POBRA 1 0 1

PORTO DO SON 1 1 0

RIANXO 1 0 1

RIVEIRA 12 1 11

BARBANZA 18 3 15

NOIA 7 4 3

PACTO 25 7 18

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Consellería de Traballo e Benestar.

- 41 -

A táboa mostra como a maioría destes centros atopan a súa ubicación na comarca de Barbanza e, concretamente no concello de Riveira, o que explica o dato sinalado anteriormente relativo ao maior número de accións formativas neste contexto.

Na comarca de Barbanza predominan os centros colaboradores pertencentes a empresas ou entidades privadas, mentres que en Noia son máis os centros homologados para impartir este tipo de formación dependentes dos concellos.

En concordancia coa supremacía do número de centros existentes está tamén o número de especialidades homologadas.

En total hai 49 especialidades homologadas con

denominación diferente no territorio Pacto (2008). Se temos en conta aquelas especialidades que se repiten entre concellos e comarcas o número ascende ata 92 homologacións.

Na comarca de Barbanza contábase a data de 2008 con 39 especialidades diferentes (dun total de 73 homologacións), mentres en Noia eran 17 (de 19) as que contaban con denominación diferente.

A nivel de Pacto destacan os centros con homologacións para impartir especialidades da familia de administración e xestión (16 homologacións/13 especializacións), informática e comunicacións (41 homolog/10 espec) e transporte e mantemento de vehículos (15 homolog/ 9 espec).

De todos os xeitos, o feito de que un centro teña homologadas unha serie de especialidades non implica que lle concedan directamente os cursos, pois depende da puntuación obtida trala solicitude. Un aspecto que hai que ter en conta e que sinalan algúns Axentes de Emprego e Desenvolvemento Local a este respecto é a dificultade para homologar aulas de formación, debido á gran cantidade de requisitos que esixen.

A este respecto cabe comentar algunhas cuestións subliñadas por algunha das entidades colaboradoras:

Demandan unha maior seguridade na concesión dos cursos que facilite a inversión en novos equipamentos, ao levar anos impartindo este tipo de formación. Así mesmo, denuncian irregularidades no sistema de concesión e sinalan o descenso do número de cursos concedidos nos últimos anos. Ademais, algúns cursos comezan con retraso e pasa demasiado tempo entre a solicitude e a súa concesión, co cal moitos comezan no verán, época no que moitas persoas empezan a traballar e non poden asistir aos mesmos ou vense na obriga de deixalos ao acceder a un traballo.

Polo que respecta á evolución do número de actividades formativas durante o período, temos que nos referir ás seguintes gráficas:

EVOLUCIÓN DO NÚMERO DE ACCIÓNS FORMATIVAS

0

10

20

30

40

Barbanza 13 15 17 26 24 23 5 8

Noia 4 5 9 10 10 10 1 4

Pacto 17 20 26 36 34 33 6 12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


ESPECIALIDADES HOMOLOGADAS (2008)

CONCELLO Nº DE

ESPECIALIDADES HOMOLOGADAS

PACTO 49

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Consellería de Traballo.

- 42 -

Como se pode apreciar o crecemento fréase a partir do 2004, experimentándose un descenso máis acusado no 2007. A partir de entón a subida é pouco significativa se comparamos os valores cos de 2001.

Observando a gráfica da variación, comprobamos como esta afecta fundamentalmente á

comarca de Barbanza, que pasa de 13 accións formativas no 2001 a só 8 no 2008, despois das cifras de 2004 que as situaban en 26. En Noia non existe variación, aínda que os valores de 2008 son inferiores aos do período 2004-2006 no que contaba con 10 accións por ano.

-40,00

-30,00

-20,00

-10,00

0,00

VARIACIÓN NAS COMARCAS E NO PACTO NO PERÍODO 2001-2008

Porcentaxe de variación -38,46 0,00 -29,41

Barbanza Noia Pacto

Finalmente, da análise por concellos derívase o seguinte:

O concello que reúne o maior número de accións formativas é o de Riveira cun 58,15% dos cursos, seguido moi de lonxe por Boiro e Noia que están preto do 10%. No extremo oposto sitúanse Pobra e Rianxo, que non chegan ao 3%.

ACCIÓNS FORMATIVAS E ALUMNADO POR CONCELLO NO PERÍODO 2001-2008

CONCELLO Nº ALUMNOS Nº ALUMNAS TOTAL Nº ACCIÓNS FORMATIVAS


BOIRO 75 173 248 17 9,24

LOUSAME 111 85 196 13 7,07

NOIA 48 218 266 17 9,24

OUTES 14 117 131 9 4,89

POBRA DO C. 9 42 51 3 1,63

PORTO DO SON 25 191 216 14 7,61

RIANXO 15 50 65 4 2,17

RIVEIRA 486 1.163 1.649 107 58,15

BARBANZA 585 1.428 2.013 131 71,20

NOIA 198 611 809 53 28,80

PACTO 783 2.039 2.822 184 100

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da base de datos de Datawarehouse do Servizo Público de Emprego Estatal.

Pero, se observamos a evolución, pódese apreciar como o concello no que máis descenden as accións é o de Riveira, correspondendo os valores máis negativos ao ano 2007 na totalidade do territorio do Pacto.

- 43 -

EVOLUCIÓN DO NÚMERO DE ACCIÓNS FORMATIVAS POR CONCELLOS

0

5

10

15

20

25

TOTAL2001

TOTAL2002

TOTAL2003

TOTAL2004

TOTAL2005

TOTAL2006

TOTAL2007

TOTAL2008

Boiro Lousame Noia Outes

Pobra Porto do Son Rianxo Riveira


Unha das causas que se pode asociar a este descenso é a promulgación da Orde de 21 de decembro de 2006, que afecta á programación dos cursos do Plan FIP para o ano 2007, e que introduciu unha serie de novidades como a inclusión das accións consideradas prioritarias, outorgando maior puntuación na solicitude dos cursos a aquelas entidades que as incluísen.

Ademais da formación para desempregados incluída no antigo Plan FIP contábase coa programación do Fondo Social Europeo para este colectivo. No 2008 a programación para esta zona incluía 2 cursos: un de “remalladora” de 60 horas e outro de “prevención de riscos laborais”, de 30; un en Lousame, a cargo da Asociación Téxtil de Galicia e outro en Porto do Son, concedido á Federación Galega de Confrarías de Pescadores.

O estudo da formación do ano 2009 debe realizarse de xeito separado por existir un cambio na normativa (Real Decreto 395/2007, de 23 de marzo, polo que se regula o subsistema de formación para o emprego, Orde TAS/718/2008, de 7 de marzo e Orde do 11 de decembro de 2008 pola que se establece a convocatoria pública para a programación de accións formativas dirixidas prioritariamente a traballadores e traballadoras desempregados/as na Comunidade Autónoma de Galicia correspondente ao exercicio 2009), xa que, entre os cambios introducidos, os cursos do Plan FIP pasan a denominarse AFD: accións formativas dirixidas prioritariamente a traballadores e traballadoras desempregados.

Algunhas desas novidades son: a posibilidade de participación das persoas traballadoras

ocupadas nas accións formativas (ata un 25%), a avaliación e control de calidade das accións ou a modificación dalgunhas axudas para o alumnado e introdución doutras novas.

- 44 -

A continuación, indícase a relación de actividades formativas dirixidas prioritariamente a persoas traballadoras en desemprego, correspondentes a cada comarca para o exercicio 2009:

PROGRAMACIÓN AFD 2009

CONCELLO Nº DE CENTROS Nº DE CURSOS

LOUSAME 1 2

NOIA 1 1

RIVEIRA 7 11

BARBANZA 7 11

NOIA 2 3

PACTO 9 14

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Consellería de Traballo.

Se comparamos os datos cos do 2008 apréciase un lixeiro ascenso, pasando de 12 accións formativas no Pacto nese ano a 14 para o 2009. Destas, 11 pertencen á comarca de Barbanza e 3 á de Noia, co cal hai un incremento do número de cursos na primeira (de 8 a 11) e un descenso na segunda (de 4 a 3).

Entre concellos segue existindo unha gran diferenza, sendo Riveira o que oferta o maior número de accións formativas dirixidas prioritariamente a traballadores en situación de desemprego.

No tocante ás especialidades ofertadas, seguen primando as relacionadas coa familia

profesional de informática e comunicacións, con cursos que moitas veces repítense dentro do mesmo concello, como podemos comprobar no cadro seguinte:

A continuación, consideramos necesario comentar os datos do informe de priorización

comarcal para este ano (2009), xa que hai moitas especialidades consideradas prioritarias no Pacto para as que non existen centros homologados.

RELACIÓN DE CURSOS POR ESPECIALIDADES NOS CONCELLOS 2009

CONCELLO ESPECIALIDADES

Condutor de camión pesado LOUSAME

Condutor de camión pesado

NOIA Informática de usuario

Deseñador web e multimedia

Informática de usuario

Perruqueiro

Atención sociosanitaria a persoas no domicilio




Iniciación á rede Internet

Iniciación á rede Internet


RIVEIRA

Deseñador web e multimedia Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Consellería de

Traballo e Benestar.

- 45 -

No seguinte cadro amósanse as especialidades formativas prioritarias por comarcas e agrupadas nas correspondentes familias profesionais da formación profesional ocupacional (seguindo a clasificación recollida no catálogo de especialidades da páxina web da Consellería de Traballo):

FAMILIA PROFESIONAL COMARCA Nº ESPECIALIDADES PRIORITARIAS

TOTAL PACTO

BARBANZA 1 Administración e xestión

NOIA 0 1

BARBANZA 1 Actividades físicas e deportivas

NOIA 0 1

BARBANZA 1 Agraria

NOIA 0 1

BARBANZA 4 Comercio e márketing

NOIA 0 4

BARBANZA 1 Electricidade e electrónica

NOIA 1 2

BARBANZA 3 Enerxía e auga

NOIA 1 4

BARBANZA 5 Edificación e obra civil

NOIA 3 8

BARBANZA 4 Fabricación mecánica

NOIA 1 5

BARBANZA 3 Hostalería e turismo

NOIA 4 7

BARBANZA 3 Informática e comunicacións

NOIA 1 4

BARBANZA 2 Instalacións e mantemento

NOIA 0 2

BARBANZA 3 Imaxe persoal

NOIA 0 3

BARBANZA 1 Madeira, moble e corcho

NOIA 1 2

BARBANZA 1 Sanidade

NOIA 2 3

BARBANZA 3 Servizos socioculturais e á comunidade NOIA 3

6

BARBANZA 1 Téxtil, confección e pel

NOIA 0 1

BARBANZA 8 Transporte e mantemento de vehículos NOIA 2

10


Así pois, na comarca de Barbanza destacan as especialidades correspondentes ás familias de transporte e mantemento de vehículos, edificación e obra civil, comercio e márketing e fabricación mecánica, mentres que en Noia sobresaen as de hostalería e turismo, edificación e obra civil e servizos socioculturais e á comunidade.

- 46 -

No conxunto do Pacto as familias que agrupan un maior número de especialidades prioritarias son as de transporte e mantemento de vehículos (10), edificación e obra civil (8), hostalería e turismo (7) e servizos socioculturais e á comunidade (6).

Con todo, o importante da análise é a comparación entre as especialidades consideradas prioritarias para a zona e a existencia de centros homologados para impartilas, xa que se non existen estas infraestruturas a formación non pode levarse a cabo.

A nivel xeral é significativo o dato de que en Barbanza só existen centros homologados para impartir 15 das 45 especialidades prioritarias e en Noia 5, sendo as especialidades 19.

No caso de Barbanza os centros colaboradores están relacionados coas familias de comercio

e márketing (homologada 1 das 4 especialidades), edificación e obra civil (1 de 5), informática e comunicacións (3 de 3), imaxe persoal (3 de 3), servizos socioculturais e á comunidade (2 de 3), téxtil, confección e pel (1 de 1) e transporte e mantemento de vehículos (3 de 8).

Como podemos comprobar, hai moitas especialidades para as que non existe centro homologado e cabe destacar o dato de que para as 4 especialidades consideradas prioritarias na familia de fabricación mecánica non existe ningún centro. Tampouco para as de actividades físicas e deportivas, agraria, electricidade e electrónica, enerxía e auga, hostalería e turismo, instalacións e mantemento, sanidade e madeira, moble e cortiza.

Na comarca de Noia as especialidades homologadas por centros corresponden ás familias de: informática e comunicacións (1 de 1), madeira, moble e cortiza (1 de 1), sanidade (1 de 2), servizos socioculturais e á comunidade (1 de 3) e transporte e mantemento de vehículos (1 de 2).

Neste caso, non existe ningún centro homologado para impartir as especialidades das familias de hostalería e turismo e edificación e obra civil, que son as que máis especialidades contemplan na priorización comarcal.

Tampouco se conta con centros homologados para as especialidades das familias de

electricidade e electrónica, enerxía e auga e fabricación mecánica.

Nas dúas comarcas a maioría dos centros están homologados para impartir as especialidades correspondentes á familia de informática e comunicacións.

Hai que destacar finalmente que só existen centros homologados para impartir 18 das 51

especialidades consideradas prioritarias no conxunto do Pacto para este ano (2009).

- 47 -

PRIORIZACIÓN COMARCAL - BARBANZA 2009

FAMILIA PROFESIONAL ESPECIALIDADES BARBANZA CENTROS HOMOLOGADOS

ACTIVIDADES FÍSICAS E DEPORTIVAS

Socorrista acuático 0

ADMINISTRACIÓN E XESTIÓN Aplicacións informáticas de xestión 4

AGRARIA Instalación e mantemento de xardíns e zonas verdes 0

Caixeiro 0

Escaparatista 0

Actividades de venda 0 COMERCIO E MÁRKETING

Axente comercial 2

ELECTRICIDADE E ELECTRÓNICA Instalacións de enerxías renovables en edificios 0

Montaxe e mto. de instalacións solares fotovoltaicas 0

Instalador de sistemas de enerxía solar térmica 0 ENERXÍA E AUGA

Técnico de sistemas de enerxías renovables 0

Pintor 0

Encofrador 0

Albanel 1

Escaiolista 0

EDIFICACIÓN E OBRA CIVIL

Operador de guindastre torre 0

Carpinteiro metálico e de PVC 0

Montador de estruturas metálicas 0

Soldador de estruturas metálicas lixeiras 0 FABRICACIÓN MECÁNICA

Soldador de máquinas semiautomáticas MAG-MIG 0

Cociña 0

Camareiro de restaurante-bar 0 HOSTALERÍA E TURISMO

Axudante de cociña 0

Informática de usuario 6

Iniciación á rede Internet 10 INFORMÁTICA E COMUNICACIÓNS

Deseñador web e multimedia 7

Frigorista de instalacións de refrixeración industriais 0 INSTALACIÓNS E MANTEMENTO

Mecánico de mantemento pneumático 0

Perruqueiro 1

Esteticista 1 IMAXE PERSOAL

Maquillador/a 1

MADEIRA, MOBLE E CORCHO Carpinteiro 0

SANIDADE Auxiliar de enfermaría en xeriatría 0

Experto en limpeza de inmobles 0

Monitor sociocultural 1 SERVIZOS SOCIOCULTURAIS E Á

COMUNIDADE Atención sociosanitaria a persoas no domicilio 1*

TÉXTIL, CONFECCIÓN E PEL Maquinista de confección industrial 1

Inglés: básico de transporte 0

Francés: básico de transporte 0

Transporte de mercadorías perigosas por estrada 2

Condutor de camión pesado 0

Condutor de vehículos clases C1-C 2

Condutor de camións de remolque clase E 1

Operario de almacén 0

TRANSPORTE E MANTEMENTO DE VEHÍCULOS

Mecánico de vehículos lixeiros 0 Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Consellería de Traballo e Benestar. Informe de Priorización

Comarcal 2009. * Actualizado con fontes municipais.

- 48 -

PRIORIZACIÓN COMARCAL - NOIA 2009

FAMILIA PROFESIONAL ESPECIALIDADES NOIA CENTROS HOMOLOGADOS

Pintor 0

Fontaneiro 0 EDIFICACIÓN E OBRA CIVIL

Operador de maquinaria de escavación 0

ELECTRICIDADE E ELECTRÓNICA Instalacións de enerxías renovables en edificios 0

ENERXÍA E AUGA Instalador de sistemas de enerxía solar térmica 0

FABRICACIÓN MECÁNICA Carpinteiro metálico e de PVC 0

Operacións básicas de pisos e aloxamentos 0

Camareiro de restaurante-bar 0

Axudante de cociña 0 HOSTALERÍA E TURISMO

Xefe de sala/maître 0

INFORMÁTICA E COMUNICACIÓNS Informática de usuario 3

MADEIRA, MOBLE E CORCHO Carpinteiro 1

Auxiliar de enfermaría en xeriatría 1 SANIDADE

Atención especializada para enfermos de Alzheimer 0

Monitor de educación ambiental 0

Monitor sociocultural 1 SERVIZOS SOCIOCULTURAIS E Á

COMUNIDADE Atención sociosanitaria a persoas no domicilio 0

Condutor de camión pesado 1 TRANSPORTE E MANTEMENTO DE VEHÍCULOS Operario de almacén 0

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Consellería de Traballo. Informe de Priorización Comarcal 2.009.

Antes de rematar, consideramos que sería interesante facer unha comparativa entre as especialidades consideradas prioritarias no “Informe de Priorización por comarcas 2009” e a oferta formativa existente no Pacto, para ter unha idea xeral das necesidades formativas non cubertas pola oferta actual.

Das especialidades consideradas prioritarias para o 2009 nas dúas comarcas só están cubertas as da familia profesional de “Informática e comunicacións”, a través dos cursos de “Informática de usuario”, “iniciación á rede Internet” e “Deseñador web e multimedia” da formación AFD (10 cursos), xa que hai grande cantidade de centros colaboradores con especialidades homologadas para esta familia.

Por outra parte, dentro dos recursos formativos relacionados con esta familia, tamén podemos sinalar os 2 ciclos de grao superior e o feito de que é unha constante dentro da formación tanto para traballadores ocupados como desempregados ao longo dos anos. Con todo, a súa temática acostuma a ser repetitiva e estar relacionada coa alfabetización informática (cursos de carácter básico, fundamentalmente), sobre todo no caso das accións formativas do antigo Plan FIP. Na formación para traballadores ocupados, ademais da formación básica tamén se teñen ofertado cursos de carácter máis especializado e relacionado cos sectores de actividade.

Os distintos proxectos desenvolvidos no Pacto, como os Programas Experimentais de Emprego, o Equal, o proxecto Singra, ..., tamén contaron con formación en Novas Tecnoloxías, sobre todo de alfabetización informática.

Outra familia, esta relacionada con sectores emerxentes de emprego (axuda á dependencia e conciliación) é a de “Servizos socioculturais e á comunidade”, que tamén integra varias especialidades. Delas, só unha está recollida na programación AFD do 2009: “Atención sociosanitaria a persoas no domicilio”. Tamén se conta con varios cursos promovidos dende os Servizos Sociais do concello de Riveira (Alimentación e nutrición nas demencias dexenerativas, Abordaxe multidisciplinar para coidadores. Enfermidade de Alzheimer, Abordaxe psicosocial na enfermidade de Alzheimer. Coidados ao coidador ou

- 49 -

Coidados paliativos nas demencias dexenerativas) e un promovido dende AGADEA (Coidados integrais a persoas grandes dependentes, que se celebrará en breve).

Dentro da formación regrada existe un ciclo identificado coa mesma especialidade (“atención sociosanitaria”) e esta formación tamén forma parte da oferta xeral dos cursos desenvolvidos a través do Servizo Galego de Igualdade e dos proxectos da Deputación de A Coruña.

Para este ano e dentro da Rede Xiana, ofértase un curso recollido dentro das especialidades

prioritarias que non cubre a formación AFD: “Atención sociosanitaria a persoas no domicilio”. Nos cursos subvencionables do SGI (2009) aparece o de “Atención a persoas dependentes”.

Da familia de “Imaxe persoal” hai un curso para a especialidade de “Perrucaría”, sendo, ademais, oferta continuada dentro dos PGS e PCPIs (perrucaría/peiteado). As especialidades de estética e maquillador/a téñense abordado dende o Plan FIP e algún ano tamén se ten impartido o perfil de estética dentro dos PGS.

A familia de “Transporte e mantemento de vehículos” é a que conta con máis especialidades prioritarias, pero para este ano só se ofertan dous cursos de “Condutor de camión pesado”. Esta especialidade, así como outras (“Transporte de mercadorías perigosas por estrada”) tamén estivo presente entre os cursos de formación para traballadores ocupados.

Das demais familias non existe formación AFD para o 2009 que cubra as distintas especialidades, aínda que, a nivel xeral, algunhas delas poderían complementarse coa formación dos ciclos formativos, os programas de emprego-formación e outro tipo de cursos.

Para a especialidade “Socorrista acuático” da familia de “Actividades físicas e deportivas” non hai ningún curso AFD, aínda que si un ciclo da mesma familia, que, aínda que non garda relación directa coas citadas especialidades, si estaría relacionada cun filón de emprego no caso de ser desenvolvida a rede turística no territorio (“Actividades físico-deportivas no medio natural”). A Cruz Vermella tamén ten impartido formación da especialidade de “Socorrista acuático” na zona.

Da familia de “Administración e xestión” só hai unha especialidade prioritaria e existen centros homologados, aínda que non se conta con cursos deste tipo para o 2009, nin estivo presente dende fai bastantes anos.

Cóntase con 8 ciclos formativos relacionados coa familia e ademais, tamén ten estado recollida algúns anos na formación continua (Dentro do 2009: “Curso de aplicacións informáticas de oficina”).

Na familia “Agraria” non hai ningún curso que cubra a especialidade prioritaria (“Instalación e

mantemento de xardíns e zonas verdes”), pero si un Obradoiro de Emprego coa especialidade de “Xardinería”, así como os cursos desenvolvidos nos obradoiros das Asociacións de Persoas con Discapacidade. Esta especialidade formou parte da oferta formativa habitual dos Programas de Formación-Emprego desenvolvidos no Pacto no período 2000-2009. A formación impartida dende as oficinas de Extensión Agraria diminuíu na zona ao longo dos anos e estivo máis enfocada cara outras especialidades.

En “Comercio e márketing” hai 4 especialidades prioritarias das que non se oferta ningún curso para este ano, aínda que “Escaparatismo” e “Actividades de venda” formaron parte da oferta formativa de formación continua desenvolvida a través das asociacións empresariais durante os últimos anos. Os ciclos de comercio existentes na zona deixaron de impartirse dende fai uns anos e tan só quedan algúns PGS (PCPIs, agora) que cubran esta demanda.

Tampouco está cuberta a especialidade “Instalación de enerxías renovables en edificios” (Electricidade e electrónica), aínda que hai 4 ciclos da mesma familia na zona. Na oferta de PGS e PCPIs tamén hai unha continuidade dos perfís relacionados coa familia de “Electricidade e electrónica”, pero non enfocados ao sector das enerxías renovables.

- 50 -

Relacionado co mesmo tipo de especialidades pero dentro da familia de “Enerxía e auga” as 4 especialidades prioritarias tampouco teñen cobertura no Pacto.

A especialidade de “Albanel” da familia de “Edificación e obra civil” está presente nos Obradoiros de Emprego, mentres a de “pintor” apareceu en 2 PGS e a de “operador de guindastre torre” nalgúns cursos das asociacións empresariais.

Nas familias de “Fabricación mecánica” e “Hostalería e turismo” non existe formación dirixida prioritariamente a traballadores desempregados na zona, pese a contar con varias especialidades prioritarias. Algunhas atópanse vinculadas aos PGS desenvolvidos na zona e no caso da familia de “Hostalería e turismo”, tamén se realizaron algúns cursos no seo de proxectos como o Equal.

Para a prioridade de “Instalacións e mantemento” relacionada co sector do frío industrial existe un ciclo formativo no Pacto e un PCPI de mantemento de vehículos, vinculado á outra especialidade.

A especialidade de “carpintería” (“Madeira, moble e cortiza”) está recollida a través de 2 dos Obradoiros de Emprego e con respecto á familia de “Sanidade”, ofértanse 3 ciclos formativos, aínda que só un deles se atopa relacionado coas especialidades prioritarias (“Coidados auxiliares de enfermaría). Para este ano cóntase ademais cun curso da Rede Xiana correspondente a unha das especialidades prioritarias (“Atención especializada a enfermos de Alzheimer”).

Da familia de “Téxtil, confección e pel” non existe formación, pese a contar cunha especialidade prioritaria dentro da formación para persoas en situación de desemprego. O 2005 foi o último ano en que se impartiu a especialidade “Maquinista de confección industrial” na comarca de Noia, pero este ano forma parte das prioridades de Barbanza. Ata o 2005-2006 ofertouse de forma continuada en Noia outra especialidade da mesma familia “patronista escalador”, que volveu a impartirse no 2008, pero para a que non se ofertan cursos este ano.

Finalmente, recollemos a través dunha enquisa a opinión das orientadoras e dos orientadores

da zona sobre a formación para desempregados (AFD), o que deu lugar ás seguintes achegas: Considérase de forma unánime escasa e inadecuada (feito constatado previamente na análise

realizada en páxinas anteriores), sendo necesario adaptala ás necesidades reais do mercado de traballo, ao tecido empresarial da zona e ao solicitado polos demandantes. Sublíñase, pois, a necesidade de ampliación da oferta formativa (aspecto comentado tamén por algunha persoa que traballa como AEDL) e de adecuación da mesma que permita unha capacitación profesional real, con accións formativas variadas que non se centren case exclusivamente na rama informática. Igualmente, faise referencia á pouca presenza de accións dirixidas a traballadores do mar, para os que existe pouca ou ningunha oferta formativa deste tipo, a pesares da importancia que ten o sector na zona.

Entre os cursos máis solicitados polos desempregados están: cursos relacionados co mar,

cursos de soldadura, enerxías renovables, axuda a domicilio e coidado de maiores, cursos para a obtención dos permisos de condución e outros como carretilla elevadora ou inglés, ou aqueles cun marcado carácter práctico. Nalgunhas ocasións prima máis a proximidade co concello de residencia ou a existencia dunha contrapartida económica que a mellora da propia empregabilidade.

Non sempre a oferta enviada aos desempregados se adecúa ás necesidades e perfís dos

mesmos, polo que habería que adaptar os procesos de selección, por medio de accións como: o asesoramento aos demandantes de emprego á hora de inscribirse nos mesmos, o filtrado previo de posibles candidatos, ou o feito de primar tamén o interese das persoas pola formación ademais de que estas estean a recibir prestación. A maioría non está ben informada sobre a oferta de cursos existentes, aspecto que sería preciso mellorar a través dunha maior publicidade dos mesmos, non só daqueles a desenvolver na comarca, senón tamén fóra dela, e de información e asesoramento sobre os lugares onde consultar e/ ou recibir información sobre recursos formativos.

- 51 -

� Plan Aurora de Emprego Feminino

En consonancia coa promulgación da Lei do traballo en igualdade das mulleres de Galicia (Lei 2/2007, do 28 de marzo) e o Novo marco de relacións laborais en Galicia: Acordo polo emprego, froito do proceso de Diálogo Social, nace o Plan Aurora de emprego feminino, co fin de traballar en prol do principio de igualdade efectiva entre mulleres e homes. Este plan, integrado por 7 obxectivos ligados aos seus correspondentes programas e 37 medidas específicas, está baseado na análise sociolaboral previa do territorio e susténtase na idea de que a competitividade económica debe estar vinculada á sustentabilidade social.

Dos distintos programas destacamos neste apartado os tres que inclúen accións formativas desenvolvidas a través do antigo Plan FIP e da actual formación AFD: Agromar, Tecendo Futuro e Muller porque si. Programa Agromar:

O obxectivo dos cursos enmarcados dentro deste programa é formar en especialidades relacionadas con novos filóns de emprego, particularmente en atención persoal, sector turístico e enerxías alternativas. As persoas beneficiarias son mulleres, preferentemente e, de xeito prioritario:

- En atención persoal: mulleres desempregadas maiores de 45 anos sen formación de tipo profesional nin experiencia laboral.

- No sector turístico: mulleres desempregadas menores de 30 anos sen formación nin experiencia laboral.

- No sector das enerxías alternativas: mulleres desempregadas sen experiencia laboral.

Programa Muller porque si:

O seu obxectivo é a formación de mulleres en ocupacións nas que se atopan subrepresentadas, concretamente, nos sectores da construción, o metal, a madeira, o transporte e actividades de loxística e seguridade. As súas beneficiarias preferentes son mulleres e, prioritariamente, as que dentro do mesmo programa realizaran no ano anterior algunha unidade de competencia correspondente á mesma especialidade. Programa Tecendo Futuro:

Ten como obxectivo a formación de demandantes procedentes dos sectores téxtil e de confección e industrias alimentarias en ocupacións de futuro pertencentes aos mesmos. Son beneficiarias preferentes as mulleres demandantes de emprego procedentes dos citados sectores.

- 52 -

Na programación do ano 2008, atopamos a seguinte relación de cursos para a zona do Pacto:

PROGRAMA AGROMAR (PLAN FIP 2008) COMARCA NOME DA ESPECIALIDADE FORMATIVA

Noia Coidador de discapacitados físicos e psíquicos

PROGRAMA MULLER PORQUE SI (PLAN FIP 2008) COMARCA NOME DA ESPECIALIDADE FORMATIVA

Barbanza Operario de almacén

PROGRAMA TECENDO FUTURO (PLAN FIP 2008) COMARCA NOME DA ESPECIALIDADE FORMATIVA

Controlador de calidade de xénero de punto Barbanza

Matachín

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Consellería de Traballo. Plan Aurora de Emprego Feminino.

- 53 -

7.4.1.2 Programas Mixtos de Formación-Emprego: Casas de Oficios, Escolas Obradoiros e Obradoiros de Emprego

Dentro da formación non podemos esquecer a oferta formativa dos programas de Escolas Obradoiro, Casas de Oficios e Obradoiros de Emprego, xa que facilitan a inserción laboral polo seu alto contido práctico.

Tanto as Escolas Obradoiro como as Casas de Oficios proporcionan formación profesional ocupacional en alternancia coa práctica profesional a mozos desempregados maiores de 16 e menores de 25 anos.

A duración das Escolas Obradoiro oscila entre 1 e 2 anos e conta con dúas etapas: unha primeira, de 6 meses, onde o alumnado recibe formación profesional teórico-práctica e ten dereito a unha beca de formación, e outra, entre 6 e 18 meses na que os alumnos-traballadores subscriben un contrato de traballo para a formación. Nas Casas de Oficios as dúas etapas teñen a mesma duración (6 meses).

Os Obradoiros de Emprego son programas mixtos de emprego e formación dirixidos a persoas desempregadas de 25 ou máis anos. A súa duración pode ir dende os 6 meses ata o ano e o alumnado-traballador subscribe un contrato coa entidade promotora dende o comezo do Obradoiro.

Tanto os Obradoiros como as Casas e as Escolas son promovidos por entidades públicas ou privadas sen ánimo de lucro (en moitos casos os concellos) e contan cunha metodoloxía integradora que combina a formación “teórica” coa realización de obras ou servizos de utilidade pública ou social en actividades relacionadas cos novos xacementos de emprego, servizos de utilidade colectiva, servizos de ocio e culturais e servizos personalizados de carácter cotiá.

De xeito parello á formación e experiencia, os alumnos/as reciben orientación e asesoramento e información profesional e empresarial.

Unha vez introducido o tema pasaremos a analizar a evolución destes programas no Pacto dende o ano 2000 ata a actualidade.

En primeiro lugar debemos aclarar que non houbo ningunha Casa de Oficios no territorio nese período, polo cal só nos centraremos nas Escolas e nos Obradoiros.

En total, houbo 4 Escolas Obradoiro e 11 Obradoiros de Emprego no conxunto do Pacto no

período 2000-2008. Na actualidade están en funcionamento outros 3 Obradoiros para o período 2009/2010, co cal sumarían 14.

Recentemente concedeuse un novo Obradoiro para a zona, concretamente para o concello

de Lousame (“O. E. Minas de San Finx”), que ten previsto o seu inicio para antes de que remate o ano e acollerá as especialidades de Albanelería e Carpintería. (Este Obradoiro non aparece recollido nas seguintes táboas debido a que aínda non entrou en funcionamento.)

- 54 -

A táboa seguinte amosa a distribución por comarcas e concellos:

OBRADOIROS DE EMPREGO NA ÁREA DO PACTO

PERÍODO NOME DO OBRADOIRO ENTIDADE PROMOTORA ÁREA QUE ABRANGUE

OE "Camiño Real" Concello de Boiro Boiro 2001-2002

OE "Río Tines" Concello de Outes Outes

OE "Río Tines II" Concello de Outes Outes 2002-2003

OE "Vila do Mar" Concello de Rianxo Rianxo

2004-2005 OE "Río Traba" Fundación comarcal Noia Lousame, Noia e Porto do Son

OE "Río Tines III" Concello de Outes Outes 2005-2006

OE "A Veliña" Concello de Rianxo Rianxo

2006-2007 OE "Illa de Sagres" Concello de Riveira Riveira

OE "Recuperación e acondicionamento do

Muíños de Ponte Goiáns" Concello de Boiro Boiro

OE "Rianxo" Concello de Rianxo Rianxo 2007-2008

OE "Illote Noro" Concello de Riveira Riveira

OE "Viveiro de Empresas" Concello de Boiro Boiro

OE "Río Tines IV" Concello de Outes Outes 2009/2010

OE "Illote Noro II" Concello de Riveira Riveira

Fonte: Elaboración propia con Información proporcionada polos AEDLs dos concellos e extraída das publicacións da Xunta de Galicia: Escolas obradoiro, casas de oficios e obradoiros de emprego en Galicia, dos

distintos anos.

Como se aprecia, só hai tres anos nos que non houbo ningún obradoiro na zona; o 2000-

2001, o 2003-2004 e o 2008-2009.

ESCOLAS OBRADOIRO

PERÍODO NOME DA ESCOLA ENTIDADE PROMOTORA ÁREA QUE ABRANGUE

1999-2000 EO "O Bosque" Concello de Outes Outes

2000-2002 EO "Illa de Sagres" Concello de Riveira Riveira

2001-2002 EO "Viana do Prior" Concello de A Pobra Pobra

2002-2004 EO "Illa de Sagres II" Concello de Riveira Riveira

Fonte: Elaboración propia con Información proporcionada polos AEDLs dos concellos e extraída das publicacións da Xunta de Galicia: Escolas obradoiro, casas de oficios e obradoiros de

emprego en Galicia, dos distintos anos.

Con respecto ás Escolas Obradoiro, só se analiza o período 2000-2004, pois despois desta data non volveu a haber ningunha.

- 55 -

0

2

4

6

8

10

12

14

NÚMERO DE OBRADOIROS DE EMPREGO NO PERÍODO 2000-2009

Período 2000-2009 3 1 4 0 3 3 9 5 14

BoiroLousame, Noia,Porto

do SonOutes Pobra Rianxo Riveira Barbanza Noia Pacto

Fonte: Elaboración propia con Información proporcionada polos AEDLs dos concellos e extraída das publicacións da

Xunta de Galicia: Escolas obradoiro, casas de oficios e obradoiros de emprego en Galicia, dos distintos anos.

Nota: Amósanse os 3 concellos (Lousame, Noia e Porto do Son) de forma agrupada ao participaren nun mesmo obradoiro, xestionado de forma integrada para o conxunto do territorio pola Fundación Comarcal Noia. Na análise por comarcas, destaca o dato de que Barbanza dobra en número a Noia, concentrándose as actuacións nos concellos de Boiro, Rianxo e Riveira, no primeiro caso e en Outes no segundo.

Tanto nos Obradoiros como nas Escolas as especialidades repítense ao longo dos anos como se aprecia nas seguintes táboas:

OBRADOIROS DE EMPREGO NA ÁREA DO PACTO PERÍODO NOME DO OBRADOIRO ESPECIALIDADES

OE "Camiño Real" Albanelería e Cantería 2001-2002

OE "Río Tines" Albanelería, Cantería, Carpintería e Xardinería

OE "Río Tines II" Albanelería, Cantería, Carpintería e Xardinería 2002-2003

OE "Vila do Mar" Albanelería, Cantería, Carpintería e Xardinería

2004-2005 OE "Río Traba" Albanelería, Cantería, Carpintería e Xardinería

OE "Río Tines III" Cantería, Carpintería e Xardinería 2005-2006

OE "A Veliña" Albanelería, Cantería, Carpintería e Xardinería

2006-2007 OE "Illa de Sagres" Carpintería, Pavimentador con lastros e Xardinería

OE "Recuperación e acondicionamento dos Muíños de Ponte Goiáns" Cantería, Carpintería e Xardinería-Viveirismo

OE "Rianxo" Albanelería, Carpintería, Pavimentador con lastros e Xardinería

2007-2008

OE "Illote Noro" Carpintería, Pavimentador con lastros e Xardinería

OE "Viveiro de Empresas" Albanelería e Carpintería

OE "Río Tines IV" Albanelería e Cantería 2009/2010

OE "Illote Noro II" Albanelería, Carpintería e Xardinería Fonte: Elaboración propia con Información proporcionada polos AEDLs dos concellos e extraída das publicacións da


- 56 -

ESCOLAS OBRADOIRO

PERÍODO NOME DA ESCOLA ESPECIALIDADES

1999-2000 EO "O Bosque" Albanelería, Cantería, Carpintería e Xardinería

2000-2002 EO "Illa de Sagres" Albanelería, Cantería e Xardinería

2001-2002 EO "Viana do Prior" Albanelería, Cantería, Carpintería e Xardinería

2002-2004 EO "Illa de Sagres II" Albanelería/Cantería, Carpintería e Xardinería

Fonte: Elaboración propia con Información proporcionada polos AEDLs dos concellos e extraída das publicacións da Xunta de Galicia: Escolas obradoiro, casas de oficios e obradoiros de

emprego en Galicia, dos distintos anos.

0

1

2

3

4

ESPECIALIDADES DOS OBRADOIROS DE EMPREGO POR CONCELLOS NO PERÍODO 2000-2009

Albanelería Cantería Carpintería Xardinería Pavimentador Xard-Viveirismo



Nota: As especialidades de pavimentador con lastros e xardinería-viveirismo contabilizáronse separadas das de cantería e xardinería ao seren máis específicas.



Da análise das gráficas derívase o feito de que aínda que no caso de Barbanza podería

pensarse nunha maior variedade, a porcentaxe distribúese case uniformemente entre as catro especialidades, xa que as de pavimentador e xardinería-viveirismo encádranse dentro das respectivas de cantería e xardinería. Por tanto, se as agrupamos para a zona Pacto os valores quedarían repartidos do seguinte xeito: as especialidades de carpintería e cantería quedarían igualadas nun 27% cada unha, seguidas de xardinería cun 24% e albanelería cun 22%.

PORCENTAXE DE CADA ESPECIALIDADE NA COMARCA DE BARBANZA

21%

14%

29%

21%

11% 4%

Albanelería Cantería Carpintería

Xardinería Pavimentador Xard-Viveirismo

PORCENTAXE DE CADA ESPECIALIDADE NA COMARCA DE NOIA

24%

28%24%

24%

0%

0%

Albanelería Cantería Carpintería

Xardinería Pavimentador Xard-Viveirismo

- 57 -

PORCENTAXE DE CADA ESPECIALIDADE NA ZONA PACTO (Obradoiros de Emprego)

22%

27%27%

24%

Albanelería Cantería Carpintería Xardinería

Fonte: Elaboración propia con Información proporcionada polos AEDLs dos concellos e

extraída das publicacións da Xunta de Galicia: Escolas obradoiro, casas de oficios e obradoiros de emprego en Galicia, dos distintos anos.

Así pois, as familias profesionais correspondentes coas citadas especialidades serían por orde de prevalencia: edificación e obra civil (cantería, pavimentador e albanelería) madeira, moble e cortiza (carpintería) e agraria (xardinería e viveirismo). (Para esta clasificación seguiuse a ordenación da oferta formativa dos programas de escolas taller, casas de oficios e obradoiros de emprego extraída do SPEE).

Nas Escolas Obradoiro un 27% corresponde á especialidade de cantería e outro 27% á de xardinería, ás que segue albanelería cun 26% e carpintería cun 20% para o total do Pacto. Así, o 53% das especialidades estarían integradas na familia profesional de edificación e obra civil (cantería e albanelería), o 27% na de agraria e o 20% na de madeira, moble e cortiza.



Apréciase despois desta lectura unha necesidade de actualizar e diversificar a oferta formativa cara outras especialidades.

Consideramos importante realizar tamén unha análise da participación feminina e masculina nas distintas iniciativas, así como a súa distribución por idade no período 2000-2008. Para iso agrupáronse as especialidades de cantería e pavimentador con lastros na de cantería e as de xardinería e xardinería-viveirismo na de xardinería.

0

1

2

3

4


NÚMERO DE ESPECIALIDADES POR COMARCAS E PACTO NO PERÍODO 2000-2004 (Escolas Obradoiro)

BARBANZA NOIA PACTO

PORCENTAXE DE CADA ESPECIALIDADE NA ZONA PACTO (Escolas Obradoiro)

26%

27%20%

27%


- 58 -

ALUMNADO DE ESCOLAS OBRADOIRO E OBRADOIROS DE EMPREGO NO PERÍODO 2000-2008

Escolas Obradoiro

Obradoiros de Emprego

TOTAL Escolas e Obrad. CONCELLOS ESPECIALIDADES

H M T H M T H M T

Albanelería 25 0 25 25 0 25

Cantería 18 12 30 18 12 30

Carpintería 4 11 15 4 11 15 BOIRO

Xardinería 4 11 15 4 11 15


Cantería 7 8 15 7 8 15

Carpintería x 14 x x 14 x

LOUSAME, NOIA E PORTO DO SON**

Xardinería 0 15 15 0 15 15

Albanelería 8 7 15 12 8 20 20 15 35

Cantería 6 4 10 15 20 35 21 24 45

Carpintería 12 x x 8 20 28 20 x x OUTES

Xardinería 4 6 10 x 27 x x 33 x


Cantería 9 x x 9 x x

Carpintería 9 x x 9 x x POBRA

Xardinería 4 6 10 4 6 10

Albanelería 12 26 38 12 26 38

Cantería 12 27 39 12 27 39

Carpintería 4 24 28 4 24 28 RIANXO

Xardinería 0 28 28 0 28 28

Albanelería* 26 4 30 0 0 0 26 4 30

Cantería 5 7 12 15 13 28 20 20 40

Carpintería 13 0 13 7 11 18 20 11 31 RIVEIRA


Fonte: Elaboración propia con datos proporcionados polos AEDLs dos distintos concellos. No caso de Lousame, Noia e Porto do Son, pola Fundación Comarcal Noia.

H: Homes M: Mulleres T: Total

*Albanelería: Os datos de alumnado de Escolas Obradoiro para esta especialidade reflicten o total da especialidade combinada de Albanelería/Cantería do ano 2002/2004 e o da especialidade de Albanelería doutros anos. **Lousame, Noia e Porto do Son: Amósanse os datos dos tres concellos de forma agrupada ao participaren nun mesmo Obradoiro, xestionado de forma integrada para o conxunto do territorio.

- 59 -

ALUMNADO DE ESCOLAS OBRADOIRO E OBRADOIROS DE EMPREGO NO PERÍODO 2000-2008

Escolas Obradoiro

Obradoiros de Emprego

TOTAL Escolas e Obrad. ÁREA ESPECIALIDADES

H M T H M T H M T

Albanelería 36 4 40 37 26 63 73 30 103

Cantería 14 8 22 45 52 97 59 60 119

Carpintería 22 x x 15 46 61 37 x x BARBANZA

Xardinería 17 23 40 6 55 61 23 78 101

Albanelería 8 7 15 22 13 35 30 20 50

Cantería 6 4 10 22 28 50 28 32 60

Carpintería 12 x x 9 34 43 21 x x NOIA


Albanelería 44 11 55 59 39 98 103 50 153

Cantería 20 12 32 67 80 147 87 92 179

Carpintería 34 4 38 24 80 104 58 84 142 PACTO

Xardinería 21 29 50 8 97 105 29 126 155


H: Homes M: Mulleres T: Total *Noia: Neste apartado están incluídos os concellos de Lousame e Porto do Son, xa que o Obradoiro foi organizado en conxunto para os tres concellos pola Fundación Comarcal Noia. Nota: Nos períodos 2001/2002, 2003/2004 e 2008/2009 non houbo Obradoiros de Emprego na zona, polo cal eses anos non están incluídos nos cadros.

A nivel xeral e como se aprecia na táboa e na gráfica seguintes, a participación feminina supera á dos homes nos programas de formación–emprego realizados no período 2000-2008, cun 56% fronte ao 44% correspondente ao sexo masculino.

ALUMNADO FORMADO POR SEXOS (Programas de Formación-Emprego 2000-2008)

ÁREA HOMES MULLERES TOTAL % HOMES %MULLERES

BARBANZA 192 215 407 47,17 52,83

NOIA 85 137 222 38,29 61,71

PACTO 277 352 629 44,04 55,96

Fonte: Elaboración propia con información proporcionada polos AEDLs dos concellos e pola Fundación Comarcal Noia.

ALUMNADO FORMADO POR SEXOS (Programas de Formación-Emprego 2000-2008)

44%

56%

HOMES MULLERES

Fonte: Elaboración propia con datos proporcionados polos AEDLs dos concellos e pola Fundación Comarcal Noia.

- 60 -

Analizando a participación por sexos e especialidades, remitámonos ás seguintes gráficas:

“Porcentaxe de Homes e Mulleres Formados en Programas Mixtos de Emprego-Formación por Especialidades no Pacto (Período 2000-2008)”


A especialidade de xardinería é a que representa unha maior porcentaxe de participación feminina, cun 81%, mentres que a maioritaria no caso da poboación masculina é a de albanelería, cun 67%. Nas outras dúas especialidades as porcentaxes están bastante próximas, situándose ao redor do 50%.

Na comparativa por comarcas os datos máis significativos corresponden ás especialidades de albanelería e xardinería.

En Barbanza, na especialidade de albanelería o 71% do alumnado é masculino, mentres na comarca de Noia a porcentaxe sitúase no 60%.

Na especialidade de xardinería atópanse nas dúas comarcas grandes diferenzas entre

alumnado, cun 77% de mulleres en Barbanza e un 89% en Noia.

PORCENTAXE DE HOMES E MULLERES FORMADOS NA ESPECIALIDADE DE

ALBANELERÍA NO PACTO

67%

33%

%HOMES %MULLERES

PORCENTAXE DE HOMES E MULLERES FORMADOS NA ESPECIALIDADE DE CANTERÍA

NO PACTO

49%

51%

%HOMES %MULLERES


CARPINTERÍA NO PACTO

41%

59%

%HOMES %MULLERES

PORCENTAXE DE HOMES E MULLERES FORMADOS NA ESPECIALIDADE DE XARDINERÍA

NO PACTO

19%

81%

%HOMES %MULLERES


ALBANELERÍA NA COMARCA DE BARBANZA

71%

29%

%HOMES %MULLERES


NA COMARCA DE BARBANZA

50%

50%

%HOMES %MULLERES


ALBANELERÍA NA COMARCA DE NOIA

60%

40%

%HOMES %MULLERES


NA COMARCA DE NOIA

47%

53%

%HOMES %MULLERES

- 61 -


Tamén resulta interesante estudar a distribución do alumnado por sexos e idade nos Obradoiros de Emprego, ao teren os colectivos con maiores dificultades de inserción, entre eles as persoas maiores de 45 anos e os menores de 30, preferencia no acceso á formación.

ALUMNADO FORMADO POR IDADES NO PERÍODO 2000-2008 (Obradoiros de Emprego)

HOMES MULLERES ESPECIALIDADE ÁMBITO 25-29

anos 30-45 anos

>45 anos

TOTAL 25-29 anos

30-45 anos

>45 anos

TOTAL TOTAL

BARBANZA 7 15 15 37 x 16 9 x x

NOIA 4 12 6 22 x 10 x x 35 ALBANELERÍA

PACTO 11 27 21 59 x 26 10 x x

BARBANZA 12 22 10 44 11 36 5 52 96

NOIA 9 6 7 22 6 16 6 28 50 CANTERÍA

PACTO 21 28 17 66 17 52 11 80 146

BARBANZA 4 7 4 15 11 28 7 46 61

NOIA x x x 9 4 15 15 34 43 CARPINTERÍA

PACTO 7 10 7 24 15 43 22 80 104

BARBANZA x x x 6 10 35 10 55 61

NOIA 0 0 x x 7 24 11 42 x XARDINERÍA

PACTO x x x 8 17 59 21 97 105

BARBANZA 25 47 30 102 33 115 31 179 281

NOIA 16 21 18 x 19 65 33 117 x TOTAL

PACTO 41 68 48 x 52 180 64 296 x


Como se aprecia se tomamos como referente os totais na área do Pacto, o rango maioritario

de idade atópase entre os 30-45 anos de idade, tanto no caso dos homes como das mulleres, seguido polo de maiores de 45 anos.

A nivel xeral, a participación feminina tamén supera á masculina, neste caso concentrando o 65% do alumnado participante.

PORCENTAXE DE HOMES E MULLERES FORMADOS NA ESPECIALIDADE DE CARPINTERÍA

NA COMARCA DE BARBANZA

44%

56%

%HOMES %MULLERES

P ORCE NT AX E DE HOM E S E M ULLE RE S FORM ADOS NA

E SP E CI ALI DADE DE X ARDI NE RÍ A NA COM ARCA DE

BARBANZA

2 3 %

7 7 %

%HOM ES %M ULLERES


CARPINTERÍA NA COMARCA DE NOIA

36%

64%

%HOMES %MULLERES

PORCENTAXE DE HOMES E MULLERES FORMADOS NA ESPECIALIDADE DE XARDINERÍA

NA COMARCA DE NOIA

11%

89%

%HOMES %MULLERES

- 62 -

ALUMNADO FORMADO POR SEXOS (Obradoiros de Emprego 2000-2008)

ÁREA HOMES MULLERES TOTAL % HOMES %MULLERES

BARBANZA 102 179 281 36,30 63,70

NOIA 55 117 172 31,98 68,02

PACTO 157 296 453 34,66 65,34


ALUMNADO FORMADO POR SEXOS (Obradoiros de Emprego 2000-2008)

35%

65%

HOMES MULLERES


Para rematar, hai que subliñar a importancia dos programas mixtos de formación-emprego no territorio, xa que por unha parte, favorecen a inserción, ao estar o alumnado contratado durante unha parte ou a totalidade dos mesmos (ao acabar contan con experiencia laboral) e a formación resulta máis atractiva ao estar moi ligada á práctica laboral e, por outra, favorecen ao territorio no que se implantan ao beneficiarse este dos proxectos que se desenvolven no mesmo. A este respecto, comentaremos brevemente e con carácter xenérico diferentes proxectos desenvolvidos no territorio Pacto a través destes programas.

Os traballos desenvolvidos están relacionados directamente coas especialidades impartidas nos obradoiros; así, estes van dende a rehabilitación ou construción de edificios para destinalos a fins sociais ou culturais, rehabilitación do patrimonio histórico-artístico (igrexas, camiños, lavadoiros, fontes, cemiterios, …) ata construción e mantemento de parques, xardíns e áreas recreativas, reposición de mobiliario urbano, mellora de núcleos rurais (saneamento, pavimentación…) ou eliminación de barreiras arquitectónicas no seo dun plan de accesibilidade.

Ao non contar con datos sobre o número de insercións laborais relacionadas cos programas de formación–emprego na zona do Pacto remitímonos ás estatísticas da Consellería de Traballo, aínda que só amosan datos xerais da Comunidade Autónoma ata os anos 2003 e 2004.

Destas derívase a importancia dos mesmos na inserción do alumnado, xa que os índices de inserción superan o 50%.

ÍNDICES DE INSERCIÓN LABORAL

CASAS DE OFICIOS E ESCOLAS OBRADOIRO

Ano Homes Mulleres Total 2000 83,04 66,50 76,96

2001 82,49 67,90 77,19

2002 81,75 67,16 76,61

2003 82,43 67,20 76,84

2004 82,57 67,85 77,26

OBRADOIROS DE EMPREGO

Ano Homes Mulleres Total 2000 65,15 48,46 55,84

2001 61,20 49,99 54,19

2002 67,91 59,06 62,22

2003 69,14 59,06 62,47


- 63 -

7.4.1.3 Programas Experimentais de Emprego

Tal e como recolle a Orde do 5 de decembro de 2007, os Programas Experimentais de Emprego son aqueles que “teñen por obxecto o desenvolvemento de plans integrais de emprego que combinen accións de diversa natureza, tales como: información, orientación e asesoramento, formación, práctica laboral e mobilidade xeográfica”.

A súa finalidade é a mellora da ocupabilidade e integración das persoas desempregadas consideradas prioritarias no Plan Anual de Acción para o Emprego: persoas con discapacidade, persoas inmigrantes, mulleres con problemas de integración laboral, persoas desempregadas en risco de exclusión social, persoas perceptoras de subsidios e prestacións por desemprego, da RAI ou da RISGA, así como o colectivo de persoas desempregadas de longa duración, todas as cales deberán estar inscritas como demandantes de emprego.

Así mesmo, favorecen a posta en marcha dos programas especificamente dirixidos a traballadores que pasasen a situación de desemprego por mor dunha situación de crise empresarial. (Orde do 5 de decembro de 2007 pola que se establecen as bases reguladoras e a convocatoria pública para a concesión de subvencións para a posta en práctica en Galicia, durante os anos 2008 e 2009, de programas experimentais en materia de emprego – DOGA nº 9. Luns, 14 de xaneiro de 2008).

Así pois, este tipo de programas resultan de gran relevancia, dentro das políticas activas de emprego, xa que o seu carácter integral favorece a inserción laboral e a integración daqueles colectivos con maiores dificultades no acceso ao emprego, ao combinar formación, orientación, práctica e o obxectivo de inserción dunha porcentaxe mínima de participantes no programa (entre o 30 e o 35%).

As entidades beneficiarias das subvencións para a posta en marcha deste tipo de programas poden ser entidades sen ánimo de lucro e corporacións locais que acrediten experiencia na realización de accións dirixidas ao acompañamento ás persoas desempregadas en procesos de inserción laboral por conta propia ou allea.

Na Orde de 5 de xuño de 2008, pola que se amplían os créditos e os prazos para a presentación de solicitudes de determinados programas e políticas activas de emprego que se financiarán e executarán con cargo ao orzamento do ano 2008, ao abeiro do I Plan integral de emprego de Galicia (DOGA nº 113. Xoves 12 de xuño de 2008) establécese que os beneficiarios serán as corporacións locais, asociacións empresariais e sindicatos, tendo preferencia os programas experimentais nos sectores da construción naval, madeira, fabricación de automóbiles e os seus compoñentes e construción, para a incorporación das mulleres nas ocupacións en que estean subrepresentadas e recolocación de traballadores e traballadoras procedentes de empresas en regulación de emprego.

Unha vez feitas estas consideracións iniciais pasaremos a analizar o desenvolvemento deste

tipo de programas na área do Pacto.

No período 2000-2008 varios concellos da comarca de Barbanza foron beneficiarios de programas experimentais de emprego:

� Programa experimental “Boiro: Capacidade de Emprego”. � Programa experimental “Arousa Norte Empreg@”.

A escasa implantación deste tipo de programas na zona está vinculada a causas diversas. Entre

as sinaladas por parte dos AEDL e Axentes de Emprego da zona están: ben, que non se solicitan, en moitas ocasións pola dificultade que supón, sobre todo en concellos pequenos, garantir unha

- 64 -

porcentaxe determinada de inserción laboral dos participantes; ben, que existen dificultades coa concesión, dándose o caso dalgún concello ao que lle levan anos denegando o programa. � Programa experimental “Boiro: Capacidade de Emprego”

Programa de ámbito comarcal (Barbanza), dirixido á formación de persoas, principalmente do

concello de Boiro, con algún tipo de discapacidade física, psíquica ou sensorial legalmente recoñecida e con dificultades de inserción laboral. Foi desenvolvido entre agosto de 2007 e abril de 2008 e promovido dende o concello de Boiro.

O programa estivo organizado en dúas etapas:

a. A primeira constou de 3 fases:

- Unha primeira de captación e selección dos participantes a través do SPE e xuntanza xeral cos mesmos para informalos sobre as características do programa.

- A segunda, de entrevista persoal co orientador laboral e elaboración do Plan persoal de emprego (perfís formativos, laborais e cualificacións de cada participante).

- A terceira, de estudo e diagnose do sector empresarial (contacto coas empresas e estudo dos posibles postos de traballo adaptados a cada participante segundo o seu perfil).

b. A segunda etapa, tamén integrada por 3 fases:

- Fase I: Formación laboral: charlas, asesoramento individualizado e entrega de material en soporte escrito dirixido á formación en técnicas de busca de emprego (elaboración do curriculo vitae, realización da entrevista…) e formación profesional en prevención de riscos laborais, xardinería, e outra relacionada cos postos de traballo a cubrir.

- Fase II: información e asesoramento ás empresas sobre axudas para o fomento da

contratación do colectivo ao que vai dirixido o programa e información aos participantes sobre axudas e apoio para a creación de empresas.

- Fase III: integración no mercado laboral. Realización de prácticas laborais a través do

establecemento de convenios coas empresas para a posterior contratación.

En canto aos cursos de formación impartidos dentro do programa, destacan: - Curso de orientación laboral (30 horas). - Curso de iniciación ás novas tecnoloxías (30 horas). - Curso de asistente persoal (30 horas). - Curso de coidador infantil (30 horas).

Participaron no programa un total de 30 persoas, 20 mulleres e 10 homes, sendo maioritario

o colectivo feminino de 30 a 45 anos e de máis de 45 e o masculino de 30 a 45 anos.

PARTICIPANTES NO PROGRAMA EXPERIMENTAL DE EMPREGO

RANGO DE IDADE SEXO

16-24 anos 25-29 anos 30-45 anos > 45 anos TOTAL

Homes 0 x 6 x 10

Mulleres 4 4 6 6 20

TOTAL 4 7 12 7 30

Fonte: Elaboración propia cos datos proporcionados pola Técnica de Emprego do Concello de Boiro.

- 65 -

� Programa experimental “Arousa Norte Empreg@”

Programa de ámbito comarcal (Barbanza) dirixido a persoas con especiais dificultades de acceso ao emprego, desenvolvido durante o período 2005-2006 a través da Mancomunidade Arousa Norte.

Algunhas das actividades realizadas dentro do programa, serían:

- A elaboración dun inventario de perfís laborais e formativos e unha listaxe de empresas da

comarca potenciais integradoras. - Presentación e difusión do programa a distintas empresas da comarca. - Establecemento de convenios con empresas e concellos da comarca e información sobre a

medidas vixentes en canto a incentivos para a contratación de persoas con discapacidade. - Acordos de colaboración en réxime de prácticas non laborais para a posible posterior

contratación dos participantes cos catro concellos da comarca, cun centro de xardinería, unha casa rural e unha empresa de lavandería/ tinturería.

- Formación e asesoramento para a mellora da empregabilidade dos usuarios do programa e titorización individualizada.

No apartado formativo destacamos:

- Curso de busca activa de emprego. - Curso básico de informática. - Curso de contabilidade. - Curso de acompañante de transporte escolar.

PARTICIPANTES NO PROGRAMA EXPERIMENTAL DE EMPREGO DISTRIBUCIÓN POR SEXOS

Homes Mulleres TOTAL

Nº DE PARTICIPANTES 26 46 72

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos proporcionados pola Mancomunidade Arousa Norte.

Ao igual que no anterior programa o número de mulleres participantes supera ao dos homes

ao ser un colectivo prioritario nas medidas de promoción do emprego.

No tocante ás insercións laborais acadouse un 35% no caso do programa “Boiro: Capacidade de Emprego” e ao redor dun 29% no de “Arousa Norte Empreg@”.

Aínda que estas insercións en moitos casos non teñan continuidade ou non consigan introducir no mundo laboral ao total de participantes hai que considerar o feito positivo de que permite a adquisición dunha primeira experiencia laboral, así como favorecer a inserción social das persoas formadas.

� O proxecto SINGRA (Outubro 2003 - Outubro 2007)

Pese a non tratarse dun programa experimental propiamente dito, senón dun programa propio da Cruz Vermella, decidimos introducilo neste apartado ao seren as súas características similares ás dos citados programas.

O proxecto SINGRA nace en outubro de 2003 no seo da Cruz Vermella, baixo o respaldo

económico de Inditex e como resposta á catástrofe medioambiental e socioeconómica do Prestige acontecida en novembro do ano anterior.

- 66 -

Estaba dirixido aos colectivos máis afectados polo desastre, tanto directos (desempregados ou sectores que non teñen acceso ás axudas publicas) como indirectos (nenos/as e xoves, vítimas da desestruturación social, económica e familiar) e abarcaba, ademais do Barbanza, as comarcas de Bergantiños, Fisterra, Soneira e O Morrazo.

Dentro do proxecto cobra especial relevancia o emprego, combinando formación, orientación e intermediación laboral por medio de persoal voluntario e de especialistas en diversos campos: intervención social (entrevistas coas persoas demandantes de emprego), dinamización social (proxectos de voluntariado) e inserción laboral (intermediación coas empresas e asesoramento para o autoemprego).

Este persoal estaba integrado en equipos de intervención dependentes das oficinas do proxecto situadas nos distintos concellos do territorio obxectivo: Cangas, Carballo, Cee, Riveira e Vimianzo e coordinadas á súa vez dende a oficina con sede na Coruña. Para a zona do Pacto a oficina tiña a súa ubicación no concello de Riveira.

Os equipos multidisciplinares actúan como enlace entre os beneficiarios, as administracións locais e o proxecto, realizando unha mediación personalizada, asesoramento e coordinación cos recursos propios e alleos ao plan para que os usuarios se beneficiasen das axudas e o apoio existente.

Entre as súas funcións, destacan:

- Intervención directa cos participantes: Identificación dos beneficiarios, diagnóstico personalizado e determinación da fase de incorporación dos participantes ao proxecto.

- Intervención no mercado laboral: establecemento de prácticas laborais e convenios de colaboración con empresas, desenvolvemento de accións de formación ocupacional, formación en busca activa de emprego, creación dunha bolsa de traballo, titorización de iniciativas de autoemprego e apoio a iniciativas emprendedoras.

Como colectivos prioritarios das accións estaban: Infancia e xuventude, persoas desempregadas, prioritariamente as que non puideron acceder ás axudas, mulleres e persoas maiores.

No tocante ás iniciativas de formación desenvolvidas de xeito parello ao proxecto na zona do Pacto, destacan 4 cursos celebrados nos concellos de Porto do Son e Riveira.

Os cursos de “Limpeza de inmobles” e “Iniciación á informática” estaban dirixidos a persoas desempregadas, con prioridade as inscritas na bolsa de emprego SINGRA, e o de “Mediadores”, a xoves maiores de idade con interese en traballar con adolescentes. O “Obradoiro de márketing” enfocouse ao colectivo específico de redeiras de Porto do Son.

CONCELLO NOME DO CURSO

PORTO DO SON Obradoiro de marketing

Iniciación á informática

Limpeza de inmobles RIVEIRA

Mediadores de educación para a saúde

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da web do Proxecto Singra.

Da memoria do Plan de Emprego (Barbanza 2004-2007) facilitada pola Cruz Vermella

extraeuse a relación de actividades formativas desenvolvidas en Riveira no marco do Proxecto Singra e dos Programas Experimentais de Emprego:

A maioría tiña unha carga horaria entre 40 e 99 horas (80,56%), mentres o 19,44% situábase

por debaixo das 40 horas.

- 67 -

Hai que comentar que ao redor do 60% das accións formativas incluían módulos transversais de novas tecnoloxías e medio ambiente, complementando así a formación específica (17 cursos con formación en novas tecnoloxías e 5 en medio ambiente).

Respecto ao alumnado participante, serían 342 persoas (o 65% das persoas participantes nos proxectos), correspondentes o 74% ao sexo feminino e o 26% ao masculino.

NOME DO CURSO Nº CURSOS

Atención a afectados de Alzheimer 1

Atención ó público 2

Auxiliar de xeriatría 1

Carretillas elevadoras 1

Electricidade básica 1

Formación on-line 1

Habilidades de relación e atención ó cliente 2

Iniciación á informática 3

Limpeza de inmobles 2

Manipulador de alimentos 14

Mediadores de educación para a saúde 1

Monitor de tempo libre 1

Musicoterapia 1

Prevención de condutas violentas 1

Primeiros auxilios 3

Socorrismo acuático 1

TOTAL 36

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Cruz Vermella.

Entendido dende unha perspectiva integral, o Plan de Emprego sumaba ás accións formativas a

orientación na busca de emprego e no autoemprego, así como medidas complementarias de axuda á conciliación como gardería e transporte.

A orientación estaba integrada por accións de orientación individual, talleres de busca de emprego e sesións grupais de orientación.

PARTICIPANTES

ORIENTACIÓN TOTAL HOMES MULLERES % HOMES % MULLERES

Individual 332 84 248 25,30 74,70

Grupal 81 13 68 16,05 83,95

Talleres busca de emprego 40 8 32 20,00 80,00

TOTAL 453 105 348 23,18 76,82


Para o fomento de iniciativas de autoemprego proporcionábase tanto orientación individual

como formación empresarial o que deu lugar á configuración de 20 proxectos dos cales fraguou a metade, enfocados aos sectores da industria e os servizos.

- 68 -

PARTICIPANTES AUTOEMPREGO

TOTAL HOMES MULLERES % HOMES % MULLERES

Orientación individual 23 11 12 47,83 52,17

Formación empresarial x x 15 6,25 93,75

TOTAL x x 27 30,77 69,23


Os datos sobre insercións laborais son moi favorables, acadando o 58% dos participantes en

proxectos da Cruz Vermella na comarca (22% homes e 78% mulleres).

Por outra banda, recompilouse información sobre os cursos desenvolvidos no CIM de Noia en colaboración coa Cruz Vermella: cursos de entre 8 e 75 horas, relacionados coa área de sanidade e atención á dependencia, entre os que se atopaban: atención a afectados de Alzheimer, coidados especiais na terceira idade, mobilización de persoas maiores, coidador/coidadora infantil, auxiliar de axuda a domicilio ou primeiros auxilios.

Na actualidade cabe destacar o Plan de emprego de Cruz Vermella (dentro do Programa Operativo de Loita contra a Discriminación do Fondo Social Europeo), máis enfocado á consecución dunha inserción laboral en igualdade dos colectivos máis desfavorecidos.

O Plan está máis enfocado á área de Santiago, onde contan con Equipo de Orientación e Axente de Emprego. En Noia e Carballo existen os EBAEs, como servizo complementario á orientación prestada dende outras entidades.

Estes Espazos de Busca Activa de Emprego (EBAE) son aulas equipadas con medios técnicos

para que as persoas poidan preparar a súa busca de emprego e acceder a ofertas de traballo e cursos de formación mediante as novas tecnoloxías, á vez que reciben asesoramento do persoal voluntario. Están equipados con ordenadores con conexión a Internet, impresora e teléfonos para contactar coas empresas, prensa, publicacións e un taboleiro de anuncios coas ofertas de emprego vixentes.

Segundo datos da Cruz Vermella, na actualidade funcionan 6 EBAEs na provincia de A Coruña, dos cales un está situado no concello de Noia, 3 en Ourense e 1 en Pontevedra.

Ademais, hai dúas sedes de Cruz Vermella na zona do Pacto, unha en cada comarca;

concretamente nos concellos de Boiro e Noia.

- 69 -

7.4.1.4 Programas de Cooperación

Dentro deste apartado tampouco podemos esquecer o labor dos programas de cooperación como política activa de emprego, posto que, aínda non estando directamente relacionados coa formación, contribúen a mellorar as posibilidades de inserción da poboación traballadora.

Os programas de cooperación son programas de axudas e subvencións dirixidos á mellora da empregabilidade das persoas demandantes de emprego por medio da adquisición de experiencia profesional, así como ao fomento de novas actividades capaces de xerar emprego a nivel local. As entidades promotoras poderán ser as entidades locais e outros órganos e organismos das administracións públicas distintas da local, universidades e entidades sen ánimo de lucro.

O regulamento da concesión das axudas para o 2009 está recollido na Orde do 29 de decembro de 20085. Estas actuacións están en consonancia co Acordo sobre Obxectivos e Medidas de Emprego de Galicia subscrito como resultado do Diálogo Social na nosa Comunidade Autónoma e cos obxectivos establecidos dentro do Plan Contigo.

Dentro dos citados programas, aos que acceden como norma xeral demandantes de emprego inscritos no SPE, tamén se establecen uns colectivos prioritarios, entre os que se encontran: persoas con discapacidade e pertencentes a colectivos en risco de exclusión, parados/as de longa duración, mulleres, mulleres vítimas de violencia, menores de 30 anos e demandantes de 1º emprego, maiores de 45 anos, … (Variacións en función da convocatoria das axudas).

Para estudar o tipo de contratacións realizadas ao abeiro dos programas de cooperación no Pacto, recavouse información a través dos AEDLs e a partir dela elaborouse o cadro que amosamos na seguinte páxina.

Trátase dunha aproximación froito da sondaxe realizada, conscientes de que non están completos todos os datos, aínda que representan unha porcentaxe significativa. Para facilitar a clasificación optouse por organizar os distintos postos nas áreas de ocupación que se relatan a continuación:

- Cultura: técnico de cultura, bedel, auxiliar de cultura/axudante de museo. - Deporte e tempo libre: monitor deportivo, monitor de tempo libre, animador sociocultural. - Igualdade e conciliación: auxiliar de axuda no fogar, axente de igualdade, educador social,

técnica de banco de tempo, auxiliar do servizo de acompañamento a menores de 3 anos, diplomado/licenciado en atención á terceira idade e discapacidade.

- Limpeza viaria e limpeza de praias: peón limpeza de praias, mantemento de praias, peón limpeza viaria, limpeza de vertedoiros incontrolados.

- Mellora de servizos municipais: auxiliar de servizos xerais, normalización de arquivo, técnico do programa de novas tecnoloxías...

- Obras/urbanismo: peóns e oficiais de obras, peóns de mellora de núcleos rurais e accesos, de mellora de espazos naturais, ...

- Protección cidadá: GRUMIR - Salvamento e socorrismo: socorrista de piscina e socorrista de praias. - Sensibilización medioambiental: diplomada/licenciada sensibilización medioambiental. - Turismo: auxiliar/guía de turismo. - Vixilancia e control de medio ambiente e praias: oficiais de vixilancia e control.

5 Orde do 29 de decembro de 2008, pola que se establecen as bases que regulan, para o exercicio do ano 2009, as axudas e subvencións para o fomento do emprego a través dos programas de cooperación, no ámbito de colaboración coas entidades locais e cos órganos o organismos das administracións públicas distintas da local, universidades e entidades sen ánimo de lucro e se procede á súa convocatoria (DOGA, 12 de xaneiro de 2009).

- 70 -

2005 2006 2007 2008 ÁREAS DE OCUPACIÓN H M T H M T H M T H M T

Cultura 0 x x 0 x x 0 0 0 0 0 0

Deporte e tempo libre x x 4 x 0 x x x 4 x x X

Igualdade e conciliación 0 x x 0 4 4 0 8 8 0 8 8

Limpeza viaria e limpeza de praias x x 6 7 8 15 6 11 17 9 9 18

Mellora de servizos municipais 0 x x x 6 x x 8 x 0 0 0

Obras/ urbanismo 19 0 19 42 4 46 16 11 27 14 11 25

Protección cidadá 19 5 24 9 x x 31 5 36 31 5 36

Salvamento e socorrismo 14 8 22 45 18 63 12 10 22 18 6 24

Sensibilización medioambiental

0 0 0 0 x x 0 x x 0 0 0

Turismo 0 x x 0 x x 0 x x 0 0 0

Vixilancia e control medio ambiente/praias

6 x x 7 x x 6 x x 6 x x

TOTAL 64 26 90 115 50 165 74 61 135 79 43 122

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos obtidos de fontes municipais.

Ao longo dos 4 anos estudados (2005-2008) predominan como áreas maioritarias nas

contratacións as de: “Salvamento e socorrismo”, “Protección cidadá” e “Obras e urbanismo”, ás que se une a partir do 2006 “limpeza viaria e de praias”.

Nas gráficas seguintes amósase a distribución de persoas beneficiarias segundo áreas de ocupación e ano.


DISTRIBUCIÓN DAS PERSOAS BENEFICIARIAS DE PROGRAMAS DE

COOPERACIÓN 2005

21%

28%

24%

9%3%

4%2%7%

1%0% 1%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11


COOPERACIÓN 2006

5%

29%

7%

39%

1%

1% 9%2%5% 1%1%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11


COOPERACIÓN 2007

6%13%

7%

20%27%

16%

1%1% 6% 3%0%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11


COOPERACIÓN 2008

0% 7%15%

0%

20%29%

20%

0%7%

0% 2%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

- 71 -

TÁBOA DE CORRESPONDENCIAS

1 Cultura

2 Deporte e tempo libre

3 Igualdade e conciliación

4 Limpeza viaria e limpeza de praias

5 Mellora de servizos municipais

6 Obras e urbanismo

7 Protección cidadá

8 Salvamento e socorrismo

9 Sensibilización medioambiental

10 Turismo

11 Vixilancia e control de medio ambiente/praias

Fonte: Elaboración propia.

Respecto á distribución das contratacións por sexos, destaca o maior peso do colectivo

masculino nos 4 anos.

PORCENTAXE DE CONTRATACIÓNS DOS

PROGRAMAS POR SEXOS 2005 2006 2007 2008

H M H M H M H M

71,1 28,9 69,7 30,3 54,8 45,2 64,8 35,2

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de fontes municipais.

A porcentaxe de contratacións vinculada a cada sexo segundo área e ano vén representada na

táboa que se presenta a continuación.

DISTRIBUCIÓN DOS PROGRAMAS DE COOPERACIÓN POR ÁREAS,

SEXOS E ANOS 2005 2006 2007 2008

ÁREAS DE OCUPACIÓN H M H M H M H M

Cultura 0 100 0 100 0 0 0 0

Deporte e tempo libre 75 25 100 0 50 50 33,3 66,7

Igualdade e conciliación 0 100 0 100 0 100 0 100

Limpeza viaria e limpeza de praias 50 50 46,7 53,3 35,3 64,7 50 50

Mellora de servizos municipais 0 100 33,3 66,7 11,1 88,9 0 0

Obras e urbanismo 100 0 91,3 8,7 59,3 40,7 56 44

Protección cidadá 79,2 20,8 75 25 86,1 13,9 86,1 13,9

Salvamento e socorrismo 63,6 36,4 71,4 28,6 54,5 45,5 75 25

Sensibilización medioambiental 0 0 0 100 0 100 0 0

Turismo 0 100 0 100 0 100 0 0

Vixilancia e control de medio ambiente/praias

75 25 87,5 12,5 75 25 75 25


Dentro das áreas que recollen unha maior porcentaxe de contratacións (resaltadas en

negriña), destaca a porcentaxe de homes en “Protección cidadá” e “Salvamento e socorrismo” (no 2007 os valores son próximos). En “Obras e urbanismo”, despois dun predominio do sector masculino nos dous primeiros anos, a diferenza entre ambos sexos diminúe significativamente no 2007 e 2008. En canto ao último sector maioritario (“limpeza”) o reparto é case equitativo.

- 72 -

Ademais dos programas de cooperación propiamente ditos, é importante sinalar as contratacións establecidas con cargo ao Plan Integral de Emprego de Galicia (PIEG) e ao Programa Labora, para o cal contamos con datos aproximados do 50% de concellos que integran o Pacto, o que serve para ter unha lixeira idea do tipo de contratacións.

CATEGORÍA

OFICIAL PEÓN ANO ACTIVIDADE TOTAL DE POSTOS

Home Muller Home Muller

Rede Natura 15 0 0 0 15 2006

Mellora de infraestr.rurais 10 4 0 6 0

Xardinería x 0 0 x x

Limpeza de áreas recreativas 5 0 0 5 0

Servizo de obras x 0 0 4 x

Monitor informática x x 0 0 0

Monitor manualidades x 0 x 0 0

Monitor xardinería x 0 x 0 0

Rede Natura 5 0 0 0 5

Constr., mellora e arranxo de infraest.rurais 5 x x x x

2007

Forestal x 0 x x x

Rede Natura x x 0 5 4

Animador socioculural x 0 x 0 0

Monitor informática x x 0 0 0

monitor manualidades x 0 x 0 0

Promoc. de patrimonio, document. e xestión x x 0 0 0

Forestal x 0 0 x x

2008

Xardinería x 0 0 0 x

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos proporcionados polos Concellos (50% dos Concellos).

Como se observa na táboa, a maioría das contratacións están encadradas dentro das

actividades da Rede Natura, seguida pola de obras/ mellora de infraestruturas e limpeza de áreas recreativas.

A partir do contacto cos Axentes de Emprego e Desenvolvemento Local e Axentes de Emprego da zona (datos proporcionados polo 42%) recadáronse algúns datos referidos aos programas de cooperación:

Existe unha repetición no tipo de obras ou servizos para os que se contrata xente a través destes programas, debido sobre todo a necesidades da propia entidade contratante, aínda que, nalgúns casos, tamén se sinala o feito de considerar que existen maiores posibilidades de inserción neste tipo de traballos.

Con todo, hai que considerar que os recursos dos concellos son limitados, polo cal se bota

man deste tipo de programas para cubrir as necesidades existentes. En relación con isto, tampouco se dou ningún caso de aproveitamento destes programas para

a execución de obras ou servizos de carácter innovador. Frecuentemente, durante os procesos de selección, realízanse ampliacións de sondaxe debido

a inadecuacións do perfil dos candidatos ao posto de traballo. Prima, sobre todo, a experiencia, pero tamén as actitudes e aptitudes para o posto, a formación específica relacionada co mesmo e, en

- 73 -

ocasións, as posibilidades de inserción posterior. As contratacións son normalmente a xornada completa e máis da metade dos técnicos enquisados considera que a empresa privada valora a experiencia adquirida por medio destes programas.

Con todo, no 60% dos casos non existe ningunha medida de control e avaliación da mellora

da empregabillidade dos participantes nin un seguimento posterior. No resto, faise este seguimento só durante o tempo de duración do programa.

Normalmente tampouco se desenvolven outras accións complementarias dirixidas á mellora

da inserción laboral ao remate da contratación; só nun caso compleméntase con accións de orientación e intermediación laboral. � Programa Labora: Xuventude con experiencia6

Debido ás dificultades de acceso ao mundo laboral que presentan as persoas menores de 30 anos, a Xunta de Galicia pon en marcha entre os anos 2002 e 2005 o Programa Labora, unha iniciativa de carácter innovador que persegue a adquisición de práctica laboral por medio dun contrato de traballo con duración mínima dun ano para os/as menores de 30 anos sen experiencia.

A continuación preséntase unha táboa coa actividade ou categoría e o total de persoas contratadas nos distintos anos.

LABORA 2002 LABORA 2003

ACTIVIDADE OU CATEGORÍA TOTAL ACTIVIDADE OU CATEGORÍA TOTAL

Limpeza x Técnico de Relacións Laborais 5

Monitor deportivo x Administrativo 7

Socorrista x Técnico medioambiental x

Técnica media novas tecnol. e mto. infor x Traballador social x

Diplomada educ. para a sáude x Licenciado en Xeografía e Historia x

Licenciada educ. para a saúde x Técnica media servizos medioamb. 4

Diplomada tempo libre e anim. socioc. x Diplomada servizos medioamb. x

Licenc. inform. e ases. xuríd. a mulleres x Licenciada servizos medioamb. x

Auxiliar administrativo x Licenciada en Económicas x

Auxiliar de laboratorio x Licenciado en Química x

Traballadora social x Auxiliar administrativo x

Auxiliar de laboratorio x

Traballadora social x

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos obtidos das fontes municipais.

6 Decreto 148/2002, do 18 de abril, polo que se establece no ámbito da Comunidade Autónoma de Galicia o Programa Labora: Xuventude con Experiencia.

- 74 -

LABORA 2004 LABORA 2005

ACTIVIDADE OU CATEGORÍA TOTAL ACTIVIDADE OU CATEGORÍA TOTAL

Técnico de Relacións Laborais 5 Departamento de Educación x

Administrativo 7 Departamento de Servizos Sociais x

Técnico medioambiental x Servizo de Medio Ambiente 25

Economista x Servizo de Obras 4

Traballador Social x Traballador social x

Licenciado en Xeografía e Historia x Licenciado en Xeografía e Historia x

Licenciado en Filoloxía x Técnico en Informática x

Licenciado en INEF x Bedel apoio servizos administrativos x

Diplomada novas tecnol. e mto. infor x Técnico medio apoio servios administ. x

Técnica media interv. socioed. e cultural x Licenciada catálogo patrimonio hco. art. x

Diplomada interv. socioed. e cultural x Traballadoras sociais x

Licenciada apoio dpto. de secretaría x Auxiliar administrativa x

Bedel atención e información ó cidadán x Técnica en informática x

Bedel interv. socioed. e cultural x Licenciado en Química x

Técnico medio apoio ó serv. obras e urb. x

Técnica media apoio dpto. intervención x

Diplomada apoio dpto. intervención x

Psicóloga x

Licenciada en Dereito x

Auxiliar de laboratorio x

Socióloga x

Auxiliar administrativo x

Traballadora social x

Educadora social x

Licenciado en Económicas x

Técnico superior en aplicacións informáticas x

Técnico en saúde ambiental x

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos obtidos das fontes municipais.

- 75 -

7.4.2 Formación Dirixida a Traballadores Ocupados (Formación Continua)

Como paso previo á análise dos datos solicitados á Fundación Tripartita para a Formación no Emprego, analizaremos as actividades de formación dirixidas a traballadores ocupados realizadas a través das actividades formativas xestionadas dende os Sindicatos e Asociacións Empresariais no Pacto.

Trátase dunha aproximación para ter unha visión xeral do tipo de formación para persoas ocupadas que se vén impartindo na zona por non dispor de datos totais.

Da análise dos datos proporcionados polos Sindicatos no período 2000-2008/09 derívase a seguinte distribución dos cursos por temáticas:

Na porcentaxe destacan os cursos relacionados coa seguridade e saúde laboral, (22%) do tipo de: “prevención de riscos laborais”, “formación sanitaria específica inicial”, “primeiros auxilios”, “manexo do estres”, mobilización de doentes e prevención de lesións”, …

A estes séguenlles os cursos de informática e as súas aplicacións (17%): “informática de usuario”, “aplicacións informáticas de oficina”, “deseño de páxinas web”, …, así como os incluídos no sector do mar (16%): ”formación básica no mar”, “loita contra incendios” e “supervivencia no mar”.

CURSOS OCUPADOS (2000-2008)

17%4%

2%

12%

3%4%16%

22%

5% 2% 7%

1%2%1%2%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Fonte: Elaboración propia con datos proporcionados polos Sindicatos. Nota: Inclúense tamén algúns cursos dos primeiros meses do 2009.

TÁBOA DE CORRESPONDENCIAS

1 INFORMÁTICA/APLICACIÓNS INFORMÁTICAS 2 COCIÑA

3 COMUNICACIÓN/HABILIDADES SOCIAIS 4 CONDUCCIÓN

5 FORMACIÓN/ORIENTACIÓN 6 ENFERMERÍA/COIDADOS AUXILIARES DE ENFERMERÍA

7 ELECTROTECNIA/ENERXÍAS RENOVABLES 8 EQUIPO INDUSTRIAL/AUTÓMATAS

9 FORESTAL E MEDIO AMBIENTE 10 IDIOMAS

11 NAVEGACIÓN, PESCA E TRANSPORTE MARÍTIMO/SUPERVIVENCIA

12 SEGURIDADE E SAÚDE LABORAL

13 SOLDADURA E CALDEIRERÍA 14 XESTIÓN ADMINISTRATIVA

15 OUTROS Fonte: Elaboración propia.

No ámbito da Seguridade e Saúde Laboral destaca tamén o labor das Mutuas e Consultoras na

dotación de cursos de prevención de riscos e, no de Informática e Novas tecnoloxías, o das

- 76 -

Academias de Informática presentes no territorio do Pacto, con cursos adaptados aos distintos sectores (Autocad, Novas tecnoloxías aplicadas ao sector do mar, deseño 3D modelizado, Administración avanzada de sistemas informáticos, …).

Nos últimos 3 anos as accións formativas estiveron concentradas nas áreas de Seguridade e saúde laboral (30%), Condución (23%) e Informática e Soldadura (10%).

FORMACIÓN OCUPADOS (2007-2009)

10%5%

5%

23%

5%5%0%0%0%0%0%

30%

10%0% 7%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos proporcionados polos Sindicatos. Nota: Inclúense tamén cursos dos primeiros meses do 2.009.

Así mesmo, dentro deste apartado consideramos necesario aludir tamén á formación

proporcionada dende as Asociacións Empresariais.

Entre os cursos de formación dirixidos a persoas ocupadas están aqueles desenvolvidos dende as asociacións empresariais da zona, tanto a través de fondos propios, como en colaboración con diversas entidades: Consellería de Innovación e Industria, Xunta de Galicia, Cámara de Comercio, BIC Galicia, …

O estudo está baseado na información proporcionada polas asociacións empresariais da zona, sobre os cursos desenvolvidos dende o 2000 ao 2008. A este respecto hai que comentar que non se dispón de información de todos os anos, pola dificultade que supoñía ao non estar todos os datos informatizados.

Segundo a temática destacan os cursos de “Informática e novas tecnoloxías” (procesador de textos, bases de datos, folla de cálculo…), de “Prevención de riscos laborais” e de “Escaparatismo e empaquetado”.

CURSOS DAS ASOCIACIÓNS DE EMPRESARIOS (2000-2008)

5% 7%

15%

2%

22%5%11%

18%

6% 5% 4%

ATENCIÓN Ó CLIENTE CONTABILIDADE E NÓMINAS

CONSTRUCIÓN ESCAPARATISMO E EMPAQUETADO

IDIOMAS INFORMÁTICA E NNTT

MANIPULADOR DE ALIMENTOS OUTROS

PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS TÉCNICAS DE VENDA

XESTIÓN COMERCIAL

Fonte: Elaboración propia a partir das datos proporcionados polas Asociacións de Empresarios.

Nota: Non se tiveron en conta as xornadas, charlas… e cursos de menos de 10 horas.

Trátase de cursos de entre 10 e 80 horas, aínda que tamén consta algún de 200 e 300 horas.

- 77 -

Os cursos de menos de 10 horas, as xornadas, charlas, seminarios, …, non se tiveron en conta na estatística, aínda que forman parte da oferta xeral das asociacións. Por exemplo, aos cursos de Manipulador de alimentos habería que sumar todos aqueles cunha carga horaria inferior (entre 3 e 9 horas), que dende algunha asociación ofértanse con periodicidade mensual.

Entre os cursos de menos de 10 horas tamén se encontrarían: “Captación de clientes”, “O

empregado autónomo”, “Novas tecnoloxías”, “Técnicas de venda retallista”, “Atención ó cliente”, …

No apartado “Outros” englóbanse cursos de temática variada que non poden ser recollidos nos outros epígrafes. Por citar algúns: “Cociña”, “Calidade no pequeno comercio”, “Capacitación de transportes”, “Topografía básica e avanzada”, “Facturación, control, almacén, TPV”, “Sensibilización medioambiental”, …

Cabe sinalar de xeito separado, por pertencer a un sector específico, a formación impartida dende unha asociación empresarial da construción instalada na zona. Da análise dos datos proporcionados derívase que a maior parte dos cursos impartidos ata o momento están relacionados coa Seguridade e Saúde Laboral (39%), concretamente coa “Prevención de Riscos Laborais”, un aspecto importante de cara á redución da sinistralidade laboral neste ámbito de actividade.

Tamén teñen un peso importante as accións relacionadas coa formación como operadores/as de maquinaria de construción (16%) e coa informática (14%); neste caso, tanto de carácter básico (“Iniciación á informática”, ...) como especializado (“Presto”, “Autocad 2”, …).

No apartado “Outros” inclúense cursos de temática variada como a “Domótica” ou “Electricidade básica”.

ACCIÓNS FORMATIVAS 2002-2009 (CONSTRUCIÓN)

4%15%

11%

16%4%4%

39%

7%

CONDUCCIÓN INFORM ÁTICA/APLICACIÓNS INFORM ÁTICAS

INTERPRETACIÓN DE PLANOS M AQUINARIA CONSTRUCCIÓN

M EDIO AM BIENTE E XESTIÓN DE RESIDUOS OBRA

SEGURIDADE E SAÚDE LABORAL (PRL) OUTROS

Fonte: Elaboración propia con datos proporcionados polo CECB.

Nota: Os datos de 2009 corresponden a accións formativas do período xaneiro-marzo

Nos últimos anos (2007-2009) seguen sendo maioritarios os cursos pertencentes ao ámbito da seguridade e prevención no traballo (máis do 50%), mentres que os de informática, medio ambiente e xestión de residuos e os de encargado de obra non están presentes no trienio.

Respecto ao alumnado formado neste sector existe un enorme predominio do sexo masculino, que supón máis do 93%.

Na seguinte gráfica pódese apreciar o decrecemento no número de accións formativas dende

o 2002: EVOLUCIÓN DOS CURSOS DO SECTOR DA

CONSTRUCIÓN

0

5

10

15

20

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Nota: Os datos de 2009 corresponden só ás accións formativas do período xaneiro-marzo.

- 78 -

A continuación e antes de comentar os datos proporcionados pola Fundación Tripartita, amósase nas seguintes táboas a programación do Fondo Social Europeo para ocupados dos anos 2008 e 2009:

PROGRAMACIÓN DO FSE PARA OCUPADOS 2008

CONCELLO ENTIDADE ESPECIALIDADE Nº HORAS Nº CURSOS

TOTAL CURSOS

Osmar Sociedade Cooperativa

Acompañante de transporte escolar

30 1 BOIRO

Veicar, S.L. 8º curso de gases 18 1 2

Iniciativas Galegas en Servizos de Asesoría,

S.L.

Formación en Internet e novas tecnoloxías

40 1

NOIA Marine Bos Aires

Galicia, S.L- Mª del Carmen Martínez

Auxiliar de axuda a domicilio 205 1

2

Auxiliar de axuda a domicilio

250 1 Amarar, S.C.

Coidador de discapacitados físicos e psíquicos

250 1

Autoescola Miguel e Hijo, S.L.

Transporte de mercadorías perigosas por estrada

100 1

Colexio Sagrado Corazón de Xesús

As novas tecnoloxías na educación 50 1

Mega Riveira, S.L. CAD 2D Deseño asistido por computador 40 1

Pescados Juan Fernández, S.L.

Manexo de ferramentas ofimáticas

32 1

RIVEIRA

Veicar, S.L. 7º curso de gases 18 1

7

Fonte: Elaboración propia con datos da Consellería deTraballo e Benestar. TOTAL 11

Como pode apreciarse na táboa, a maior parte dos cursos pertencen a concellos situados na

comarca de Barbanza, sendo o seu número 9, fronte aos 2 da comarca de Noia. A súa temática está relacionada fundamentalmente coa informática e novas tecnoloxías, así coma cos servizos socioculturais e á comunidade.

PROGRAMACIÓN DO FSE PARA OCUPADOS 2009

CONCELLO ENTIDADE ESPECIALIDADE Nº HORAS Nº CURSOS

TOTAL CURSOS

Reciclaxe teceduría de xénero de punto

240 1 Jealfer, S.A.

Reciclaxe e acabados de xénero de punto

240 1 BOIRO

Veicar, S.L. Rescate en altura 21 1

3

Equipos de segunda intervención

18 3 Frigoríficos del Noroeste, S.A.

(FRINSA) Plan de evacuación de centros de traballo

15 10 RIVEIRA

Veicar, S.L. Rescate en altura 21 1

14

Fonte: Elaboración propia con datos da Consellería deTraballo e Benestar. TOTAL 17

Na programación do 2009 prodúcese un incremento no número de cursos con respecto ao

ano anterior, aínda que neste caso só pertencen á comarca de Barbanza. A temática varía con respecto ao ano anterior.

Para rematar, analizaranse os datos proporcionados pola Fundación Tripartita para a

Formación no Emprego referidos ás accións formativas das empresas no período 2004-2008.

- 79 -

� Empresas Formadoras Galegas segundo sector de actividade GALICIA

EVOLUCIÓN DO NÚMERO DE EMPRESAS FORMADORAS POR SECTOR DE ACTIVIDADE (GALICIA)

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

4.500

5.000

2004 2005 2006 2007 2008

Agricultura Comercio Construción Hostalería

Industria Servizos Sen datos

CORUÑA

EVOLUCIÓN DO NÚMERO DE EMPRESAS FORMADORAS POR SECTOR DE ACTIVIDADE (A CORUÑA)

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

1.600

1.800

2.000

2004 2005 2006 2007 2008



PACTO

EVOLUCIÓN DO NÚMERO DE EMPRESAS FORMADORAS POR SECTOR DE ACTIVIDADE (PACTO)

0

20

40

60

80

100

120

2004 2005 2006 2007 2008



Nº DE EMPRESAS FORMADORAS POR ANOS SECTOR

2004 2005 2006 2007 2008

Agricultura 72 111 92 201 225

Comercio 303 603 771 1.535 2.682

Construción 451 1.155 1.695 2.588 3.107

Hostalería 117 190 317 539 1.018

Industria 540 1.035 1.397 2.240 3.011

Servizos 852 1.527 1.805 3.037 4.557

Sen datos 79 254 421 658 670

TOTAL 2.414 4.875 6.498 10.798 15.270 Fonte: Fundación Tripartita Para a Formación no

Emprego.


2004 2005 2006 2007 2008

Agricultura 9 24 21 48 62

Comercio 96 191 231 468 941

Construción 77 203 371 798 1.086

Hostalería 15 52 81 157 387

Industria 156 278 412 718 1.050

Servizos 342 622 715 1.187 1.770

Sen datos 16 102 174 296 319

TOTAL 711 1.472 2.005 3.672 5.615 Fonte: Fundación Tripartita Para a Formación no

Emprego.


2004 2005 2006 2007 2008

Agricultura 6 13 10 14 15

Comercio 4 24 21 41 65

Construción 3 28 49 88 108

Hostalería 1 2 8 21 29

Industria 8 22 31 50 70

Servizos 14 43 34 79 101

Sen datos 0 6 3 40 32

TOTAL 36 138 156 333 420 Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Fundación

Tripartita Para a Formación no Emprego.

- 80 -

Como se pode apreciar nas táboas e gráficas anteriores, o número de empresas formadoras experimentou un importante incremento ao longo do período 2004-2008 en todos os ámbitos de estudo. Se facemos referencia á variación vemos como ese crecemento afecta en maior medida ás empresas formadoras do Pacto en todos os sectores de actividade, agás no de agricultura, onde é superada pola provincia.

No noso ámbito territorial medran, sobre todo, as empresas formadoras dos sectores da

construción, da hostalería e do comercio.

0,00

1.000,00

2.000,00

3.000,00

4.000,00

Agricultura Comercio ConstruciónHostalería Industria Servizos Sen datos TOTAL

PORCENTAXE DE VARIACIÓN NO NÚMERO DE EMPRESAS FORMA DORAS POR SECTOR DE ACTIVIDADE (2004-2008)

GALICIA A CORUÑA PACTO

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da FTFE.

Respecto ao alumnado formado, o incremento experimentado no número de empresas formadoras correspóndese cun incremento dos participantes formados tanto na provincia como no total de Galicia, mentres no Pacto a evolución é máis variable e descende respecto ao 2005.

Nº DE PARTICIPANTES POR ANOS ÁREA

2004 2005 2006 2007 2008

PACTO 345 1.033 970

CORUÑA 11.838 19.774 24.082 34.478 43.113

GALICIA 30.033 47.432 58.459 76.245 95.144

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Fundación Tripartita Para a Formación no Emprego.

A continuación analizaranse de forma máis detida os participantes formados con centro de

traballo no territorio do Pacto, aludindo á distinción por sexo, idade, nivel de estudos, categoría profesional, área funcional e contidos formativos. Neste caso, só se contan con datos do 2004 ao 2006, por cambios na aplicación informática que impiden a análise por concellos a partir desa data.

Na distinción por sexos as gráficas amosan unha maior porcentaxe de participación feminina, que se atopa ao redor do 60%.

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da FTFE.

PORCENTAXE DE HOMES E MULLERES FORMADOS NO 2004 (PACTO)

35%

65%

Home Muller


40%

60%

Home Muller


40%

60%

Home Muller

- 81 -

En canto á idade, observando o total e os distintos anos, vemos como a maioría do alumnado pertence ao rango de idade entre os 25 e 35 anos, seguido polo de 36 a 45.

Nº DE PARTICIPANTES FORMADOS POR ANOS IDADE

2004 2005 2006 Total (2004-2006)

16-25 anos 43 158 143 344

26- 35 anos 142 482 414 1.038

36-45 anos 83 265 294 642

46-55 anos 55 93 93 241

>55 anos 21 31 25 77

Sen datos x 4 x x

Total x 1.033 x x


Atendendo ao nivel de estudos, destacan os datos dos participantes con estudos primarios, de EXB ou equivalente e con FP I ou Ensinanza Técnico Profesional equivalente, Bacharelato Superior, BUP ou equivalente e FP II ou equivalente.

Nº DE PARTICIPANTES FORMADOS POR ANOS NIVEL DE ESTUDOS

2004 2005 2006 Total 2004-2006

Sen Estudos 49 10 8 67

Estudos primarios, EXB ou equivalente 130 467 563 1.160

FP I ou Ensinanza Técnico Profesional equivalente, Bacharelato Superior, BUP ou equivalente, FP II ou equivalente

68 336 267 671

Arquitectura Técnica ou Enxeñería Técnica, Diplomatura doutras Escolas Universitarias e equivalentes

38 139 63 240

Arquitectura e Enxeñería Superior ou Licenciatura

60 75 58 193

Sen datos 0 6 11 17

Total 345 1.033 970 2.348


Segundo categoría profesional son os traballadores non cualificados, xunto cos cualificados, os

que maioritariamente participaron nas accións formativas das empresas.

Nº DE PARTICIPANTES FORMADOS POR ANOS CATEGORÍA PROFESIONAL

2004 2005 2006 Total 2004-2006

Directivo 8 13 7 28

Mando Intermedio 16 91 25 132

Técnico 74 134 155 363

Traballador cualificado 79 387 277 743

Traballador non cualificado 168 408 506 1.082

Total 345 1.033 970 2.348


- 82 -

Por área funcional, destacan os participantes da área de produción, seguidos, aínda que de lonxe, polos da área comercial.

Nº DE PARTICIPANTES FORMADOS POR ANOS ÁREA

FUNCIONAL 2004 2005 2006 Total 2004-2006

Administración 42 88 91 221

Comercial 20 282 160 462

Dirección 10 10 7 27

Mantemento 5 35 60 100

Produción 268 618 652 1.538

Total 345 1.033 970 2.348


Finalmente, en relación aos contidos formativos, seleccionáronse os datos referidos ás

accións asociadas aos 19 contidos formativos cunha participación maioritaria (a partir de 20 participantes).

Dentro destas, destacan por número de alumnado, as accións asociadas á seguridade alimentaria (727), á prevención de riscos laborais (292), coidados sanitarios auxiliares (106), informática de usuario/ ofimática (106), calidade (100) e actualización en docencia (94).

Nº DE PARTICIPANTES FORMADOS POR ANOS CONTIDOS FORMATIVOS

2004 2005 2006 Total 2004-2006

Actualización en docencia 36 41 17 94

Administración de persoal 23 x 4 x

Atención ao cliente/ Calidade servizo x 56 9 x

Calidade x 43 55 x

Coidados sanitarios auxiliares 0 77 29 106

Control de xestión x 22 x x

Coñecemento do produto 6 4 10 20

Coñecemento do sector 14 x 22 x

Enfermería 25 20 0 45

Especialidades médicas 0 0 25 25

Idiomas 11 11 41 63

Informática de usuario/ Ofimática 32 24 50 106

Lexislación e normativa 0 5 15 20

Prevención de riscos laborais 70 125 97 292

Procesos produtivos - Industrias alimentarias 0 37 x x

Seguridade alimentaria: manipulación e control 89 266 372 727

Xestión ambiental 4 29 x x

Xestión comercial 0 51 x x

Xestión de recursos humanos 0 62 9 71

Total 316 878 762 1.956

Participantes no resto de accións formativas asociadas a outros contidos 29 155 208 392

Participantes no total de accións formativas 345 1.033 970 2.348

Fonte. Elaboración propia a partir dos datos da FTFE.

- 83 -

Finalmente e dentro da formación de oferta tamén temos que mencionar os contratos programa, que teñen como finalidade tanto a mellora das competencias e cualificacións como a actualización e especialización profesional das persoas traballadoras ocupadas, calquera que sexa o sector ou póla de actividade na que prestan os seus servizos. Poden ser de carácter sectorial ou intersectorial.

Existen convocatorias estatais e autonómicas e, para este ano, atopamos dentro da demarcación do Pacto as seguintes accións formativas:

CONTRATOS PROGRAMA 2009

CONCELLO NOME DO CURSO CENTRO FORMADOR

BOIRO Ofimática: Internet, Intranet e navegadores Argot Gextión, S.L

RIVEIRA Medidas preventivas básicas FRINSA

Fonte: Elaboración propia con datos da FTFE.

Son cursos de carácter sectorial (Industrias da alimentación e bebidas), presenciais e o

número de horas de cada curso, 10 e 30, respectivamente.

Entre as principais dificultades coas que se atopa a formación para ocupados cabe sinalar que aínda non existe unha conciencia clara da importancia da formación para o desenvolvemento profesional do traballador e para a mellora da competitividade das empresas. Do mesmo xeito e pese a que o número de empresas formadoras creceu de xeito considerable ao longo do período 2004-2008 (de 36 a 420) aínda debe avanzarse máis neste sentido, pois este é un recurso utilizado na maioría dos casos por grandes empresas e, no Pacto, a maior parte do tecido produtivo está representado por Pemes. Estas últimas acostuman a mostrar máis dificultades para facilitar a formación en horario laboral aos seus traballadores.

- 84 -

7.5 Formación nos Sectores do Mar e do

Agro

7.5.1 Formación no Sector Pesqueiro

En relación con este sector existe no Pacto, como xa se comentou no apartado referente á formación regrada, unha “Escola Oficial Marítimo Pesqueira”, situada no concello de Riveira que leva funcionando dende 1993. É un dos centros dependentes da Consellería do Mar orientado cara a formación e dende o cal se imparten tanto ensinanzas reguladas (ciclos formativos) como ensinanzas profesionais para adultos.

Na actualidade ofértanse os ciclos formativos de “Operación, control e mantemento de máquinas e instalacións do buque” e o de “Supervisión e control de máquinas e instalacións do buque”, de grao medio e superior respectivamente.

Hai que sinalar que durante o período 2003-2005 e 2006-2008 sumouse á oferta o ciclo

medio de “Pesca e transporte marítimo”, correspondente a dúas promocións de persoas formadas.

Ademais, dende o centro tamén se imparte outra formación, con cursos que varían en función da demanda. Son seleccionados pola dirección do centro, seguindo as directrices marcadas pola Consellería en función das peticións de confrarías, asociacións, …

Dentro desta oferta destaca o curso de “Patrón costeiro polivalente”, ofertado de forma continuada todos os anos e que proporciona unha titulación profesional. Consta dunha parte de máquinas e outra de ponte, que normalmente son impartidas nun mesmo ano, pero tamén de forma separada e en horario de tarde, para facilitar o acceso dos/as traballadores/as á formación.

A nivel xeral, a oferta formativa máis estable está conformada polos ciclos e os cursos de “Patrón costeiro” e “Ampliación de caballaje”.

A escola está enfocada sobre todo cara a formación no apartado de máquinas, que ademais

do traballo no mar conta con outras saídas laborais como o mantemento de instalacións de empresas que traballan con maquinaria industrial, frío, soldadura, …

Aínda que non forma parte da oferta do centro, actualmente tamén se imparte nas súas instalacións (dependendo da demanda e das concesións) formación para conseguir o curso básico de “Mariñeiro pescador” (antes denominado “Competencia de mariñeiro”), de carácter presencial. Con anterioridade existía a posibilidade de realizar no centro os exames para conseguir a titulación por libre (antiga “Competencia de mariñeiro”)

Ademais da oferta formativa, no centro pódense realizar os exames para a obtención de

titulacións para o goberno de embarcacións de recreo (Patrón de navegación básica, Patrón de embarcación de ocio, …), a través das convocatorias anuais (2 ao ano).

Como mostra recollemos na seguinte táboa unha relación de cursos (títulos profesionais)

dende o 2006/2007 ata o 2008/2009:

- 85 -

CURSOS OFERTADOS DENDE A E.O. NAÚTICO-PESQUEIRA

PERÍODO NOME DO CURSO Nº CURSOS

Ampliación de caballaje para mecánico naval maior e mecánico maior naval

1

Ampliación de caballaje para mecánico naval, mecánico naval de primeira clase. 1

Patrón costeiro polivalente (Completo) 1

2006/2007

Patrón costeiro polivalente (Parte de ponte) 1

Curso de GMDSS7 1

Patrón costeiro polivalente (Completo) 1 2007/2008

Patrón costeiro polivalente (Parte de máquinas) 1

Ampliación de caballaje para mecánico naval maior e mecánico maior naval

1

Ampliación de caballaje para mecánico naval, mecánico naval de primeira clase. 1

Mariñeiro de ponte 3

Patrón costeiro polivalente (Parte de ponte) 1

2008/2009

Patrón portuario 1

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos proporcionados pola Escola Nautica-Pesqueira.

Outra vía para as persoas que desexen adquirir unha cualificación ou actualizar a súa

formación neste sector está no Centro Nacional de Formación Marítima de Bamio, fóra da área do Pacto, pero ao cal recorre xente de toda a Comunidade Autónoma ao ser un centro altamente especializado, con instalacións e tecnoloxía punta no sector e que oferta unha formación que ás veces non existe na zona.

Os cursos abarcan distintas áreas formativas, dende a navegación, seguridade e saúde laboral,

ata idiomas, electricidade e electrónica, soldadura, frío… Os centros de Vigo e Ferrol tamén son destinos habituais da xente do mar para completar a

súa formación.

CENTROS DE FORMACIÓN (Consellería do Mar)

NOME DO CENTRO UBICACIÓN

IGAFA: Instituto Galego de Formación en Acuicultura Illa de Arousa - Pontevedra

Instituto Politécnico Marítimo - Pesqueiro do Atlántico Vigo - Pontevedra

Escola Oficial Náutico - Pesqueira de Ferrol Ferrol - A Coruña

Aula de Seguridade e Salvamento de Ferrol Ferrol - A Coruña

Escola Oficial Náutico - Pesqueira de Riveira Riveira - A Coruña

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Consellería do Mar.

Así mesmo, as unidades móbiles que se trasladan aos portos pesqueiros para impartir os

cursos básicos de salvamento e contraincendios son outro importante recurso para este sector.

Na área do Pacto tamén se impartiron cursos relacionados a través dos Sindicatos e en colaboración coa Escola Oficial Náutico–Pesqueira, Salvacon e outras entidades de formación, …, así como en locais propios das organizacións sindicais.

7 GMDSS: Sistema Mundial de Socorro e Seguridade Marítima.

- 86 -

Segundo un artigo publicado na Voz de Galicia (07-11-2007) na zona existía unha escola de formación do ISM situada en Coroso onde se impartían once cursos (Patrón costeiro polivalente, Patrón local de pesca, Competencia de mariñeiro, Mariñeiro de ponte, Mariñeiro de máquinas, Supervivencia no mar e contraincendios, Formación sanitaria específica, Soldadura eléctrica, Neumohidráulica, Cociñeiro de buques e Frigorista de instalacións mercantes e pesqueiras), cun horario amplo que se adaptaba ás necesidades da xente do sector (de 9:00 a 23:00).

O peche da escola, co traspaso de competencias do ISM á Xunta de Galicia no 2006,

provocou que algunha desta formación deixase de impartirse na zona, quedando outra cuberta pola Escola Náutico–Pesqueira e polas unidades móbiles.

Finalmente, e a partir do contacto coas entidades sindicais da zona, constatáronse algunhas carencias dentro da formación relacionada co sector do mar.

Ao igual que na oferta xeral de cursos para desempregados, a escasa oferta formativa, así como a necesidade de desenvolver cursos máis específicos para este sector.

Así mesmo, considérase necesario mellorar a información dirixida aos traballadores do mar sobre a oferta formativa, as titulacións esixidas, os períodos de convalidación… por exemplo, unificando nun mesmo servizo a información relativa ao sector marítimo.

A situación específica do traballo no mar implica problemáticas para compatibilizar a formación e o traballo, co cal se deberían pór en marcha medidas máis específicas, que permitisen acceder á formación requirida dun xeito máis flexible e en calquera época do ano.

No referido aos cursos de “Formación básica” e de “Mariñeiro pescador”, existe unha necesidade de ampliar a oferta, debido á gran demanda existente que non se atopa cuberta. No caso do curso de “mariñeiro pescador” (antes denominado “Competencia de mariñeiro”, que se obtiña por libre), co cambio de normativa pasou a ser un curso presencial, o que supuxo a necesidade de implicar moitos máis recursos para a súa impartición que nas anteriores convocatorias para sacalo por libre, un número de prazas limitado e asistencia obrigada, de aí que a oferta existente non cubra na actualidade toda a demanda.

Os Sindicatos tamén consideran preciso ofertar cursos que permitan orientarse cara outros

ámbitos de traballo, como o sector da mariña mercante. Neste sentido, demándanse cursos de: buques gaseiros, buques petroleiros… que, nalgúns casos, son impartidos dende empresas formadoras como Salvacon ou Emproga. Dende outras entidades indican que a especificidade dos mesmos fai que sexa un pouco difícil realizalos na zona, pois implica, por exemplo, contar cun número mínimo de alumnos que en moitos casos resulta complicado reunir.

- 87 -

7.5.2 Formación no Sector Agrario

Como referentes da información, orientación e formación neste sector están as Oficinas Agrarias Comarcais de Riveira e Noia.

� Oficina Agraria Comarcal de Riveira

Na actualidade só se imparte un curso de “Carné de aplicador/manipulador de produtos fitosanitarios” de 27 horas, aínda que os exames para obter o carné realízanse fóra da área do Pacto (Guísamo ou Sergude).

O curso de 250 horas necesario para dedicarse ao traballo no mundo agrario non se imparte

na zona e normalmente as persoas interesadas deben desprazarse a Guísamo ou Sergude.

Dende o ano 2000 ata o 2005 ofertáronse unha serie de cursos orientados fundamentalmente a mulleres rurais (pero abertos á participación masculina): elaboración de licores, cociña, punto, … (2 ou 3 por ano).

Así mesmo, ata o 2006 realizáronse na oficina cursos de fruticultura de 20 horas.

� Oficina Agraria Comarcal de Noia

A situación é similar á da outra comarca e actualmente só se imparte o curso de “Carné de aplicador/manipulador de produtos fitosanitarios”. Tamén con anterioridade desenvolveuse outro tipo de cursos (“Fruticultura”, “Agricultura ecolóxica”, …), dos que non existe oferta na actualidade.

Dentro deste apartado, cabe comentar a formación impartida nas especialidades de Xardinería e Xardinería–viveirismo a través dos Programas mixtos de formación–emprego que recalaron na zona dende o 2000 ata a actualidade. No presente ano (2009) só aparece esta segunda especialidade nun dos 3 Obradoiros de Emprego existentes na zona (Riveira).

Con todo, non existe oferta formativa dentro da formación profesional regrada (ciclos formativos) asociada á familia de actividades agrarias nin tampouco na formación profesional para o emprego dirixida prioritariamente a traballadores en situación de desemprego; nin do antigo Plan FIP nin da actual formación AFD.

Dende o Servizo Galego de Igualdade si se ten ofertado algún curso de formación no sector (Agricultura ecolóxica), dirixido a mulleres, así como dende as organizacións sindicais, neste caso para traballadores ocupados e relacionado co sector forestal e de conservación do medio natural.

Neste senso cabe destacar tamén a formación ofertada para colectivos de persoas con discapacidade dende as asociacións e centros relacionados cos mesmos, onde teñen unha grande presenza os obradoiros de carácter ocupacional ou prelaboral relacionados co sector agrario: Horticultura, Xardinería, Xardinería–viveirismo, Produción ecolóxica, Envasado de marmeladas, …

A este respecto, cabe comentar que existe un proxecto de homologación para impartir cursos do Plan AFD dende unha das asociacións de persoas con discapacidade da zona Pacto na especialidade de “Agricultura ecolóxica”.

- 88 -

7.6 Educación de Adultos

De cara a avanzar no reto da igualdade de oportunidades e da formación ao longo da vida, non podemos esquecer a necesidade de que todo o mundo poida acceder á educación independentemente da súa idade, tanto para mellorar os seus coñecementos e competencias persoais como para incrementar as oportunidades de promoción na carreira profesional.

Como recolle a Lei Orgánica 2/2006 de Educación, do 3 de maio, no seu artigo 66.1 “A educación de persoas adultas ten a finalidade de ofrecer a todos os maiores de 18 anos a posibilidade de adquirir, actualizar, completar ou ampliar os seus coñecementos e aptitudes para o seu desenvolvemento persoal e profesional”.

Dentro da oferta pública de ensinanzas para persoas adultas en Galicia na Modalidade Presencial destacamos:

� Ensinanzas básicas iniciais: dirixidas a persoas adultas que non dominan as técnicas instrumentais básicas:

o Nivel I: adquisición de técnicas básicas de lectura, escritura e cálculo (alfabetización). o Nivel II: consolidación de coñecementos e técnicas instrumentais.

� Educación secundaria para persoas adultas (Nivel lII) (Existe tamén a posibilidade de realizar probas libres para a obtención do título).

� Bacharelato para persoas adultas.

� Ciclos formativos para persoas adultas.

� Aprendizaxe de linguas estranxeiras.

� Outras ensinanzas: Programas de cualificación profesional inicial, cursos de alfabetización

para inmigrantes e ensinanzas de carácter non formal.

Neste senso, é preciso analizar a rede de centros educativos que imparten estas ensinanzas no Pacto:

Na comarca de Noia existen dous IES que imparten ensinanzas básicas iniciais e educación secundaria para persoas adultas, e en Barbanza un, pero que ademais das citadas ensinanzas oferta tamén bacharelato. En todos os casos a modalidade é presencial.

CENTROS QUE IMPARTEN ENSINANZAS DE ADULTOS

CONCELLO NOME DO CENTRO ENSINANZAS AUTORIZADAS

Ensinanzas básicas iniciais NOIA IES Campo de San Alberto

Educación secundaria para persoas adultas

Ensinanzas básicas iniciais OUTES IES Poeta Añón

Educación secundaria para persoas adultas

Ensinanzas básicas iniciais

Educación secundaria para persoas adultas RIVEIRA IES Nº 1

Bacharelato Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Consellería de Educación e Ordenación

Universitaria.

- 89 -

Segundo os datos da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria non existe na zona Pacto oferta formativa de ciclos de FP inicial para adultos. A máis próxima encóntrase en Santiago.

Ás ensinanzas de idiomas dedícaselles un apartado específico. (Ver apartado 7.7 Formación en Idiomas).

A continuación, analizaremos o alumnado formado na educación de adultos (Ensinanzas básicas iniciais, Educación Secundaria e Bacharelato) dende o curso 2004/2005 ao 2007/2008, considerando o nivel formativo das ensinanzas e o sexo do alumnado.

7.6.1 Bacharelato

BACHARELATO DE ADULTOS


BARBANZA 134 69 65 BARBANZA 136 75 61

NOIA 0 0 0 NOIA 0 0 0

PACTO 134 69 65 PACTO 136 75 61

A CORUÑA 4.283 2.063 2.220 A CORUÑA 4.069 1.960 2.109

GALICIA 6.338 3.023 3.315 GALICIA 6.140 2.975 3.165



NOIA 0 0 0 NOIA 0 0 0

PACTO 94 44 50 PACTO 74 33 41

CORUÑA 3.720 1.733 1.987 CORUÑA 3.442 1.644 1.798

GALICIA 5.567 2.612 2.955 GALICIA 5.785 2.728 3.057


En canto ao Bacharelato de Adultos, ofertado só na comarca de Barbanza, podemos observar

como o número de persoas formadas descende dende o 2004/2005, pasando de 134 a 74 no último curso do que se dispón de datos (aínda provisionais). A tendencia na provincia e na comunidade tamén é ao decrecemento deste alumnado, aínda que como mostra a variación, o descenso é moito máis acusado no Pacto, cun 44,78%, fronte ao 19,64% da provincia e o 8,73% de Galicia.

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE BACAHRELATO DE ADULTOS NO PACTO

60

7080

90

100

110120

130

140

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE BACHARELATO DE ADULTOS NA PROVINCIA DE A CORUÑA

3.000

3.200

3.400

3.600

3.800

4.000

4.200

4.400

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE BACHARELATO DE ADULTOS EN GALICIA

5.500

5.700

5.900

6.100

6.300

6.500

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

- 90 -

-60,00

-40,00

-20,00

0,00

VARIACIÓN NO ALUMNADO DE BACHARELATO DE ADULTOS NO PERÍODO 2004/2005-2007/2008

Porcentaxe de variación -44,78 -19,64 -8,73

Pacto A Coruña Galicia


Polo que respecta á distribución por sexo e á súa evolución, podemos apreciar como tanto na provincia como en Galicia a porcentaxe de mulleres supera á dos homes, aínda que en todo caso a diferenza é pequena. No Pacto, ata o 2006/2007 atopamos unha tendencia oposta, sendo maior a porcentaxe de participación masculina. A partires de entón, as mulleres matriculadas nestas ensinanzas superan aos homes.



PACTO 134 69 65 51,49 48,51

CORUÑA 4.283 2.063 2.220 48,17 51,83

GALICIA 6.338 3.023 3.315 47,7 52,3


PACTO 136 75 61 55,15 44,85

CORUÑA 4.069 1.960 2.109 48,17 51,83

GALICIA 6.140 2.975 3.165 48,45 51,55


PACTO 94 44 50 46,81 53,19

CORUÑA 3.720 1.733 1.987 46,59 53,41

GALICIA 5.567 2.612 2.955 46,92 53,08


PACTO 74 33 41 44,59 55,41

CORUÑA 3.442 1.644 1.798 47,76 52,24

GALICIA 5.785 2.728 3.057 47,16 52,84


- 91 -

No que respecta á evolución, apréciase un descenso do número de matriculados nos dous

sexos en todos os ámbitos. Tendo en conta a variación, vemos como esta baixada afecta en maior medida ao sexo masculino, sobre todo no territorio do Pacto.

-60,00

-40,00

-20,00

0,00

VARIACIÓN NO ALUMNADO DE BACHARELATO DE ADULTOS POR SEXOS

Homes -52,17 -20,31 -9,76

Mulleres -36,92 -19,01 -7,78



7.6.2 Ciclos Formativos de Grao Medio e Grao Superior de Adultos

Como se aclarou nun comezo non existe na zona do Pacto unha oferta formativa de FP para

adultos en ningunha das dúas comarcas. Quizais a configuración dun centro integrado de FP comarcal podería solventar esta carencia, ao permitir unha maior flexibilidade no horario do alumnado, que podería así compatibilizar os estudos coa vida laboral e/ou familiar.

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE BACHARELATO DE ADULTOS POR SEXO NO PACTO

0

20

40

60

80

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE BACHARELATO POR SEXO NA PROVINCIA DE A CORUÑA

1.500

1.700

1.900

2.100

2.300

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO DE BACHARELATO DE ADULTOS POR SEXO EN GALICIA

2.000

2.500

3.000

3.500

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

- 92 -

7.6.3 Ensinanzas de Nivel I, II e III da Educación de Adultos

Ao igual que ocorría no relativo ao Bacharelato, tamén observamos un descenso do número de matriculados no Pacto nestas ensinanzas. Os datos provinciais e autonómicos, pola contra, mostran un incremento se comparamos os datos do 2004/2005 cos do último curso dispoñible (2007/2008).

ENSINANZAS NIVEIS I, II, E III DE ADULTOS


NOIA 65 33 32 NOIA 58 32 26

OUTES 51 29 22 OUTES 49 36 13

RIVEIRA 119 75 44 RIVEIRA 127 81 46


NOIA 116 62 54 NOIA 107 68 39

PACTO 235 137 98 PACTO 234 149 85

CORUÑA 3.262 1.953 1.309 CORUÑA 3.447 2.044 1.403

GALICIA 8.561 5.083 3.478 GALICIA 8.897 5.287 3.610


NOIA 64 36 28 NOIA 55 21 34

OUTES 44 27 17 OUTES 29 14 15

RIVEIRA 95 53 42 RIVEIRA 98 55 43


NOIA 108 63 45 NOIA 84 35 49

PACTO 203 116 87 PACTO 182 90 92

CORUÑA 3.639 2.144 1.495 CORUÑA 3.494 1.978 1.516

GALICIA 8.816 5.123 3.693 GALICIA 8.793 5.242 3.551


-30,00

-20,00

-10,00

0,00

10,00

VARIACIÓN DO ALUMNADO NO PERÍODO 2004/2005-2007/2008

Porcentaxe devariación

-22,55 7,11 2,71



EVOLUCIÓN DO ALUMNADO NO PACTO

150

170

190

210

230

250

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO NA PROVINCIA DE A CORUÑA

3.200

3.3003.400

3.5003.600

3.700

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

E V OLUCI ÓN DO ALUM NADO E N GALI C I A

8.500

8.600

8.700

8.800

8.900

9.000

2004/ 2005 2005/ 2006 2006/ 2007 2007/ 2008

- 93 -

Como se aprecia na variación, no Pacto hai unha baixada do 22,55% con respecto ao 2004/2005, mentres na provincia e na Comunidade Autónoma o incremento é do 7,11% e 2,71% respectivamente. Para facer unha análise máis detida do noso territorio recorreremos á variación por comarcas e concellos:

Así pois, a comarca que máis varía é a de Noia, cun -27,59% fronte ao -17,65% de Barbanza, e o concello onde máis se advirte esta caída é o de Outes, que se atopa preto do -50%. Pasando á distribución por sexo e á análise da súa evolución, debemos comentar que o alumnado matriculado pertence en maior medida ao sexo masculino tanto no Pacto, como na provincia e na Comunidade Autónoma ao longo de todos os cursos. No Pacto esta tendencia cambia a partir do último curso estudado, aínda que a porcentaxe diferencial por sexo é pequena (50,55% de mulleres e 49,45% de homes).

Na análise comarcal, a porcentaxe de homes supera á de mulleres en todos os anos, agás no último, onde os datos da comarca de Noia fan que tamén no Pacto o número de mulleres pase a superar ao de homes.


TOTAL HOMES MULLERES %

HOMES %

MULLERES TOTAL HOMES MULLERES %

HOMES %

MULLERES

2004/2005 2006/2007

NOIA 65 33 32 50,77 49,23 64 36 28 56,25 43,75

OUTES 51 29 22 56,86 43,14 44 27 17 61,36 38,64

RIVEIRA 119 75 44 63,03 36,97 95 53 42 55,79 44,21

BARBANZA 119 75 44 63,03 36,97 95 53 42 55,79 44,21

NOIA 116 62 54 53,45 46,55 108 63 45 58,33 41,67

PACTO 235 137 98 58,3 41,7 203 116 87 57,14 42,86

CORUÑA 3.262 1.953 1.309 59,87 40,13 3.639 2.144 1.495 58,92 41,08

GALICIA 8.561 5.083 3.478 59,37 40,63 8.816 5.123 3.693 58,11 41,89

2005/2006 2007/2008

NOIA 58 32 26 55,17 44,83 55 21 34 38,18 61,82

OUTES 49 36 13 73,47 26,53 29 14 15 48,28 51,72

RIVEIRA 127 81 46 63,78 36,22 98 55 43 56,12 43,88

BARBANZA 127 81 46 63,78 36,22 98 55 43 56,12 43,88

NOIA 107 68 39 63,55 36,45 84 35 49 41,67 58,33

PACTO 234 149 85 63,68 36,32 182 90 92 49,45 50,55

A CORUÑA 3.447 2.044 1.403 59,3 40,7 3.494 1.978 1.516 56,61 43,39

GALICIA 8.897 5.287 3.610 59,42 40,58 8.793 5.242 3.551 59,62 40,38


-30,00

-20,00

-10,00

0,00

VARIACIÓN DO ALUMNADO MATRICULADO NO PERÍODO 2004/2005-2007/2008

Porcentaxe devariación comarcal

-17,65 -27,59

Barbanza Noia

-60,00

-40,00

-20,00

0,00

VARIACIÓN DO ALUMNADO MATRICULADO NO PERÍODO 2004/2005-2007/2008

Porcentaxe devariación -Concellos

-15,38 -43,14 -17,65

Noia Outes Riveira

- 94 -


Considerando a evolución do número de matriculados por sexo, atopamos no Pacto unha diminución en ambos os dous sexos, máis forte no caso dos homes, como se constata na gráfica da variación. No ámbito provincial, prodúcese un incremento máis acusado no sexo feminino, ao contrario que en Galicia, onde o incremento favorece sobre todo aos homes.

-40,00

-20,00

0,00

20,00

VARIACIÓN DO ALUMNADO POR SEXO

Homes -34,31 1,28 3,13

Mulleres -6,12 15,81 2,10



Finalmente, se botamos unha ollada á variación por comarcas apreciamos como é superior

entre o alumnado masculino, aínda que moito maior na comarca de Noia (-43,55%) que na de Barbanza (-26,67%).

-50,00

-40,00

-30,00

-20,00

-10,00

0,00

VARIACIÓN POR SEXO E TOTAL NAS DÚAS COMARCAS

Barbanza -26,67 -2,27 -17,65

Noia -43,55 -9,26 -27,59

% var. Hom. % var. Mull. % total


EVOLUCIÓN DO ALUMNADO POR SEXO NO PACTO

50

7090

110

130150

170

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO POR SEXO NA PROVINCIA DE A CORUÑA

1.000

1.500

2.000

2.500

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

EVOLUCIÓN DO ALUMNADO POR SEXO EN GALICIA

3.000

3.500

4.000

4.500

5.000

5.500

2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

HOMES MULLERES

- 95 -

A gráfica da variación por concellos sitúa a Outes no cumio desa caída cun 43,14% de descenso, estando os valores de Noia e Riveira bastante próximos (-15,38% e -17,65% respectivamente).

Na comparativa por sexo, advírtese o predominio do sexo masculino nese descenso do número de persoas matriculadas. No caso de Outes as cifras son elevadas no que respecta ao declive de persoas matriculadas nos dous sexos.

-60,00

-40,00

-20,00

0,00

20,00

VARIACIÓN POR SEXO E TOTAL NOS CONCELLOS

Noia -36,36 6,25 -15,38

Outes -51,72 -31,82 -43,14

Riveira -26,67 -2,27 -17,65

% var. Hom. % var. Mull. % total


- 96 -

7.6.4 Oferta Formativa a Distancia No tocante á oferta formativa a distancia debemos sinalar que non existen no Pacto IES autorizados para ofertar Educación Secundaria nin Bacharelato nesta modalidade: a primeira pode cursarse nos centros EPA (A Coruña, Ferrol, Lugo, Ourense, Pontevedra e Vigo) e nos IES autorizados pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria (os máis próximos en Santiago). O Bacharelato a distancia con titorías telemáticas, nun IES autorizado en Santiago e o semipresencial no mesmo Instituto e nos centros EPA de Galicia (A Coruña, Ferrol, Lugo, Ourense, Pontevedra e Vigo). Tamén é posible cursar Inglés a distancia a través do programa “That´s English”, contando con dous centros de apoio titorial nesta zona, un na comarca de Noia e outro na de Barbanza. Con respecto aos ciclos de Formación Profesional a distancia, houbo no curso 2004/2005 unha oferta experimental da familia profesional de Informática, que se espera que se repita e amplíe en breve (segundo datos da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria). Polo de agora só se conta con ciclos formativos para adultos de carácter presencial, con horario adaptado ás necesidades da xente que traballa, pero non na zona do Pacto. � Aulas Mentor Finalmente, consideramos importante referenciar, aínda que corresponda ás ensinanzas de carácter non regrado, a oferta formativa das Aulas Mentor, pola súa contribución á aprendizaxe ao longo da vida.

Trátase dunha formación aberta e flexible promovida polo Ministerio de Educación, Política Social e Deporte (Subdirección Xeral de Aprendizaxe ao Longo da Vida) con titorías telemáticas a través de Internet.

Os cursos están dirixidos a mozos e adultos interesados en actualizar os seus coñecementos dende o punto de vista laboral e/ou persoal, con independencia da súa titulación e nivel de estudos.

A formación é acreditada cunha certificación de aproveitamento emitida pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria (no caso de Galicia) e o Ministerio de Educación, Cultura e Deporte, trala superación da correspondente proba presencial (na Aula Mentor). Este tipo de formación baséase en dúas infraestruturas: as aulas Mentor, con equipamento informático conectado á rede Internet para o seguimento dos cursos, programas informáticos, materias e asesoramento, e as mesas de traballo, contornos virtuais de estudo e comunicación, aloxadas no servidor Mentor para titores e alumnado.

A existencia destas aulas permite o acceso á formación a persoas que non dispoñen dos recursos no seu fogar. Neste senso, cabe sinalar a próxima apertura de aulas Mentor en dous concellos do Pacto, unha situada na comarca de Barbanza (próxima apertura no mes de setembro) e outra na de Noia. A rede de telecentros, aulas multimedia e outras instalacións existente na zona tamén contribúe á formación das persoas, a través das iniciativas desenvolvidas a través dos mesmos en modalidade presencial ou de teleformación.

AULAS MENTOR NO PACTO

CONCELLO NOME DO CENTRO

BOIRO Casa da Cultura Ramón Martínez López

NOIA IES Campo de San Alberto

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos do Ministerio de Educación, Política Social e Deporte.

- 97 -

7.7 Formación en Idiomas

7.7.1 Escolas Oficiais de Idiomas de Galicia

Os cambios experimentados no mundo do traballo ao longo das últimas décadas co avance da globalización e a esixencia dunha maior competitividade nas empresas, demanda do traballador unha cualificación adaptada aos novos tempos onde a formación convértese ou debe converterse nun elemento indispensable. No marco da Estratexia Europea de Emprego e co obxectivo de acadar unha economía baseada no coñecemento, máis competitiva e dinámica, que teña en conta o aspecto económico, social e medioambiental, faise imprescindible a inversión en educación e formación.

Neste contexto, os idiomas constitúen unha ferramenta básica que facilita a mobilidade dos traballadores e, por tanto, as súas posibilidades de atopar e manter un emprego. Por iso, consideramos importante analizar a oferta formativa pública que existe na nosa Comunidade Autónoma e máis concretamente no territorio do Pacto:

Hai Escolas Oficiais de Idiomas en cada unha das catro provincias galegas, así como seccións dependentes das mesmas que axudan a desmasificar estes centros e achegan este tipo de formación ao eido local. Vinculadas á EOI de Santiago atópanse as seccións de Noia (no IES Virxe do Mar) e Riveira (no IES Nº 1), co cal cóbrense as necesidades formativas das dúas comarcas do Pacto.

Con todo, nas grandes cidades a demanda supera á oferta, sobre todo no caso da Lingua Inglesa, e a xente atopa dificultades para atopar praza no idioma e horario que mellor resposta ás súas necesidades, dado que moitas veces trátase dun alumnado traballador que busca mellorar a súa formación.

No caso das seccións establecidas nas comarcas de Barbanza e Noia, dependentes da Escola Oficial de Idiomas de Santiago, non atopan polo de agora dificultades coa oferta de prazas.

No tocante á existencia de centros de apoio titorial para cursar as ensinanzas de Inglés na modalidade a distancia, tamén se conta con centros nas dúas comarcas, coincidentes na ubicación coas seccións antes sinaladas.

CENTROS DE APOIO TITORIAL do Programa "That´s English!" (Provincia de A Coruña)

CENTROS EOI A

Coruña Sección Carballo

IES Agra de Raíces, Cee

IES Nº 1, Riveira

IES Moncho Valcarce, As Pontes

EOI de Santiago

IES Virxe do Mar, Noia

IES Fontexería, Muros

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos obtidos do folleto informativo das Escolas Oficiais de Idiomas de Galicia (Curso 2007-2008).

Finalmente, a oferta formativa das EOI consta das seguintes especialidades:

OFERTA FORMATIVA (Curso 2007-2008)

CENTROS CONCELLO OFERTA FORMATIVA

EOI sección Noia NOIA Inglés



EOI sección Noia NOIA Inglés e Francés

EOI sección Riveira RIVEIRA Inglés



EOI sección Noia NOIA Inglés e Francés

EOI sección Riveira RIVEIRA Inglés

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos proporcionados polos propios centros.

- 98 -

Actualmente en Noia ofértase Inglés completo (básico, intermedio e avanzado) e os niveis que van do básico I ata intermedio II no caso de Francés. No tocante ao alumnado matriculado, no curso 2008/2009 na sección de Noia houbo 245 alumnos/as en Inglés e 38 en Francés na modalidade oficial–presencial. Por libre, matriculáronse 45 alumnos/as no nivel básico, 22 no intermedio e 6 no avanzado.

A maior demanda no ensino presencial corresponde aos niveis intermedios I e II aos que se

pode acceder directamente por titulación.

Polo que respecta ás especialidades, empézase a demandar Alemán e Portugués.

No caso de Riveira a oferta inclúe todos os niveis de Inglés, agás o Avanzado II, sendo os máis demandados na oferta presencial o básico I (para xente sen coñecementos) e o intermedio I (acceso dende o Bacharelato).

No 2008/2009 matriculáronse 168 persoas na modalidade oficial-presencial e 10 por libre. Tamén neste caso a oferta é suficiente para cubrir a demanda da zona; en canto ás

especialidades comézase a solicitar Francés e Italiano.

Dentro das accións formativas para persoas en situación de desemprego desenvolvidas no período estudado a formación relacionada cos idiomas é insignificante, sendo máis representativa nas accións de formación continua, aínda que nunha porcentaxe pouco elevada.

- 99 -

7.8 Outras Iniciativas

7.8.1 Proxecto Equal Dentro do apartado formativo non podemos esquecer as actuacións encadradas dentro do

proxecto Equal desenvolto na comarca do Barbanza nos períodos 2002-2004 e 2005-2007. Este proxecto, aprobado o 22 de marzo de 2001, forma parte das iniciativas comunitarias

cofinanciadas polo FSE e está integrada dentro da Estratexia Europea de Emprego. A nivel xeral o obxectivo do Equal é combater calquera tipo de desigualdade no mercado de

traballo, sobre todo aquelas relacionadas co sexo, a idade, a raza ou a orixe étnica, e, por tanto, está dirixido a persoas con especiais dificultades no acceso ao emprego, priorizando ás persoas con discapacidade, mulleres, mozos, minorías étnicas e inmigrantes.

O 16 de novembro do 2001 a Unidade Administradora do Fondo Social Europeo (UAFSE)

resolve conceder as axudas para o desenvolvemento da iniciativa comunitaria Equal en España.

Con posterioridade establécese, partindo da Agrupación de desenvolvemento local Deloa, este proxecto para as comarcas de Barbanza e Sar, baixo a denominación de Proxecto Deloa-Equal (2002-2004). Dita asociación está formada nun primeiro momento polos concellos de Boiro, A Pobra do C., Rianxo, Riveira, Dodro, Padrón e Rois, a Fundación Paideia Galiza, a Fundación Universidade de A Coruña, empresas privadas e os sindicatos CCOO e UXT.

Esta agrupación prioriza á muller como promotora do desenvolvemento centrándose na

formación e cualificación, no establecemento de fórmulas de conciliación da vida familiar e laboral, no asesoramento na posta en marcha de proxectos empresariais, …, co obxectivo final de acadar o crecemento económico e a xeración de emprego.

O Equal I (2002-2004) parte do eixo IV (“Igualdade de oportunidades” e, concretamente da área temática: “Conciliar a vida familiar e laboral, así como reintegrar aos homes e mulleres que abandonaron o mercado de traballo, mediante o desenvolvemento de formas máis flexibles e efectivas de organización do tempo de traballo”) e céntrase na promoción da igualdade de xénero e na reinserción laboral das persoas desempregadas. Os tres eixos de intervención son: a formación e capacitación, a conciliación e a mobilidade.

O Equal II (2005-2007), centrado no eixo III (“Adaptabilidade das empresas e das e dos traballadores aos cambios económicos”) está enfocado á promoción do sector turístico (fundamentalmente o turismo rural) e á súa adaptación aos cambios tecnolóxicos, desenvolvido en coordinación co proxecto Proder. Tamén neste segundo proxecto tómase en consideración a perspectiva de xénero.

Neste Equal participaron só os concellos de Riveira, Rianxo, Padrón e Rois. Dentro do apartado formativo, a nivel xeral, destacamos a seguinte táboa de cursos para todo

o territorio que abranguen os proxectos:

- 100 -

ACCIÓNS FORMATIVAS INCLUÍDAS NO PROXECTO EQUAL

ÁREA: Servizos á vida diaria

Xacemento de emprego: Servizos a domicilio

NOME DOS CURSOS

Animación sociocultural para a terceira idade

Atención a enfermos de Alzheimer

Atención e axuda a domicilio - xerontoloxía

Auxiliar de rehabilitación xeriátrica

Coidados a anciáns con dependencia: xerocultores

Coidados paliativos e atención integral ao enfermo terminal

Educación e formación sanitaria en alimentación e nutrición

Limpeza

Nutrición e dietética, saúde integral

Primeiros auxilios

Xacemento de emprego: Coidado de nenas e nenos

NOME DOS CURSOS

Atención á primeira infancia

Coidados básicos

Xacemento de emprego: Novas tecnoloxías da inform. e a comunic.

NOME DOS CURSOS

Asesoras tecnolóxicas

Dominio Excel

Dominio Power Point e iniciación a Internet

Dominio Word

Iniciación á ofimática

Internet avanzado e deseño de páxinas web

Introdución á informática

Office intermedio

Xestión de salarios e seguros sociais

Xestión informática nas PEMEs

Xacemento de emprego: Axuda a xoves con dificultade s de inserción

NOME DOS CURSOS

Monitor/a de persoas con minusvalía

Tempo libre e persoas con discapacidade

Curso de dinamizadoras/es sociais


ÁREA: Servizos para a mellora da calidade de vida

Xacemento de emprego: Comercio de proximidade

NOME DOS CURSOS

Atención ao cliente

Escaparatismo

Inglés comercial

Inglés para traballo administrativo e comercial

Márketing e comercio electrónico

Técnicas de venda

- 101 -


ÁREA: Servizos culturais e de ocio

Xacemento de emprego: Turismo

NOME DOS CURSOS

Axudante de cociña

Camareiro/a de cafetería-bar

Camareiro/a de pisos

Cociña especializada en produtos do mar

Cociña sa

Dinamización turística

Guía e informador turístico

Inglés turístico

Interpretación ambiental

Monitor de actividades de tempo libre

Restauración

Xacemento de emprego: Revalorización do patrimonio cultural

NOME DO CURSO

Interpretación do medio ambiente e do patrimonio

Xacemento de emprego: Desenvolvemento cultural loca l

NOME DOS CURSOS

Cerámica artística

Creación de manualidades con abaloiros

Decoración floral

Elaboración e restauración de cabezudos

Iniciación e perfeccionamento ó traballo en coiro

Restauración de mobles

Tapicería

Técnicas de manualidades

Xacemento de emprego: Sector audiovisual

NOME DOS CURSOS

Formación no manexo de cámara


OUTROS apartados de formación

Xacemento de emprego: Servizos ó medio ambiente

NOME DOS CURSOS

Arte floral

Escola de outono medioambiental

Execución e mantemento de obras de xardinería

Interpretación de medio ambiente e patrimonio

Xardinería e viveirismo

Xacemento de emprego: Deporte

NOME DO CURSO

Adestradores/as de boleibol

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos da Fun dación Paideia Galiza (2005): Deloa.

- 102 -

No que respecta ao alumnado participante, contamos cos seguintes datos xerais correspondentes ao total de concellos integrados no Proxecto: *Como se recolle na citada publicación, diferénciase entre participantes e prazas ao poder participar unha mesma persoa en varias accións formativas. Os participantes serían as persoas físicas, beneficiarias das accións e as prazas o total de participantes, sexan ou non coincidentes en varios cursos.

ÁREA: Servizos á vida diaria ÁREA: Servizos culturais e de ocio Xacemento de emprego: Servizos a

domicilio Xacemento de emprego: Turismo

Participantes Prazas Participantes Prazas

262 372 319 375

Xacemento de emprego: Coidado de nenas e nenos

Xacemento de emprego: Revalorización do patrimonio cultural


87 87 29 29

Xacemento de emprego: Novas tecnoloxías da inform. e a comunic.

Xacemento de emprego: Desenvolvemento cultural local


674 825 209 247

Xacemento de emprego: Axuda a xoves con dificultades de inserción

Xacemento de emprego: Sector audiovisual


54 65 6 6

ÁREA: Servizos para a mellora da

calidade de vida OUTROS apartados de formación

Xacemento de emprego: Comercio de proximidade

Xacemento de emprego: Servizos ó medio ambiente


50 63 192 205

Xacemento de emprego: Deporte

Participantes Prazas Fonte: Elaboración propia a partir dos

datos da Fundación Paideia Galiza (2005): Deloa.

10 10

O total de cursos realizados é 230, cunha media de 50 horas por curso. Ademais desta formación dirixida ao emprego, desenvolvéronse actuacións complementarias de formación e información sobre o mercado laboral local e a busca activa de emprego.

En relación co territorio do Pacto amosamos a continuación os datos referentes a algunhas

das accións desenvolvidas nos concellos de Rianxo e Riveira dentro dos proxectos Equal I e II:

- 103 -

� Equal I: Concello de Rianxo

Das accións levadas a cabo dentro deste primeiro proxecto, destacamos: A creación do “Taller permanente de intervención para a promoción da igualdade de xénero”,

como servizo municipal co obxectivo de informar, sensibilizar, asesorar e contribuír á formación e inserción sociolaboral das mulleres de Rianxo. Dende o mesmo promovéronse distintas actuacións como a realización de estudos sobre a situación da muller rianxeira, charlas, publicacións, obradoiros para a conciliación, …, e diferentes cursos, parte dos cales están recollidos no seguinte cadro:

NOME DO CURSO Nº ALUMNOS/AS

Habilidades sociais para a busca activa de emprego I 9

Habilidades sociais para a busca activa de emprego II 14

Restauración de mobles I 15

Restauración de mobles II 11

Iniciación ó traballo en coiro I 12

Iniciación ó traballo en coiro II 11

Perfeccionamento ó traballo en coiro 9

Xestión de salarios e seguros sociais I 15

Xestión de salarios e seguros sociais II 15

Iniciación á ofimática I 14

Iniciación á ofimática II 15

Iniciación á ofimática III 15

Iniciación á ofimática IV 14

Tapicería 15

Cerámica artística 8

Das actuacións enmarcadas no Equal II resaltamos as seguintes actuacións:

� Na fase de prospección e creación dunha rede estable de empresas colaboradoras: asistencia a feiras de turismo, saídas formativas, mellora dos produtos e materiais para a presentación dos negocios adheridos e formación en valores transversais relacionados co medio ambiente e/ou coa igualdade de xénero.

� Na fase de consolidación dun modelo de adaptabilidade para o turismo rural: creación de Deloarede para a comercialización conxunta dos paquetes turísticos, creación de produtos, difusión nos medios de comunicación, intercambio de experiencias, dotación de recursos tecnolóxicos…

Concretamente, no tocante á formación de persoas ocupadas:

� Creación do Plan de Cualificación Profesional en Xestión Turística e outros sectores de promoción do territorio, dentro do cal se enmarcan as accións formativas dirixidas á mellora da cualificación, habilidades e perfil profesional do sector turístico e de hostalería das comarcas de Barbanza e Sar.

� Na área de xestión empresarial, aplicación das novas tecnoloxías (utilización da PDA e uso de

software específico na xestión de reservas), idiomas, atención ao cliente e outro tipo de cualificación enfocada á adaptabilidade do sector.

� As accións formativas inclúen a visita de expertos, cursos, seminarios, xornadas temáticas e

talleres.

- 104 -

� Equal I: Concello de Riveira

Accións de orientación, asesoramento e busca de emprego e formación: información e formación na informática e nas novas tecnoloxías, servizos de apoio sociofamiliar (formación en coidado de nenos/as e anciáns) e itinerarios de inserción laboral no sector hostaleiro e no sector turístico e de servizos.

NOME DO CURSO Nº HORAS ALUMNOS ALUMNAS TOTAL

Iniciación á informática. Entorno de windows 35 x 30 x

Dominio procesador de textos microsoft word (2) 50/40 x 33 x

Dominio folla de cálculo microsoft excell 40 x 29 x

Dominio base de datos microsoft access 40 x 23 x

Básico de office, windows e Internet 50 x 1 x

Dominio de microsoft power point e iniciación a Internet (2) 45/40 x 24 x

Internet avanzado e iniciación ó deseño web 48 0 7 7

Iniciación á xestión empresarial da Pyme 48 0 x x

Curso básico de coidado de nenos e nenas (2) 200/250 0 52 52

Monitor de actividades de tempo libre 200 8 35 43

Cociña galega especializada en produtos do mar 300 x 25 x

Camareira/o de cafetería-bar 200 x 14 x

Dinamización turística especializada en animación 225 x 19 x

Auxiliar axuda a domicilio especializado en xerontoloxía (2) 400/300 0 35 35

Atención especializada á primeira infancia 400 0 20 20

Dentro do Equal II sinalamos os seguintes cursos:

- Calidade no servizo de atención ó cliente. - Deseño e publicidade. - Xestión hostaleira e hospedaxe a través das novas tecnoloxías da información e a

comunicación.

Ademais disto, tivo lugar a realización de seminarios, mostras de produtos típicos, …

A nivel xeral e con respecto ao Proxecto, é importante destacar a complementariedade do mesmo con outras iniciativas e servizos como: o Proxecto Sócrates-Grundtvig I, Programa Proder II, Proxecto Promociona, Proxecto Insertamos, Programa Labora, Servizo de Voluntariado Europeo, Servizo Galego de Igualdade ou o Consello da Xuventude de Galicia.

- 105 -

7.8.2 Accións Formativas Promovidas pola Deputación de A Coruña

Dentro dos programas provinciais para favorecer o acceso ao mercado laboral temos que facer mención ás accións formativas pertencentes á actual Rede Xiana (Plan Estratéxico Provincial 2007-2013), precedida polos proxectos Inserta (2002/2003), Insertamos (2003/2004), Proximitas (2004/2005) e Proximitas Plus (2006/2007), financiados por medio de subvencións globais do Fondo Social Europeo.

A Rede Xiana ou Rede para a Xestión Integral, Accesibilidade, Novas Tecnoloxías e Adaptabilidade no mercado laboral galego, está enfocada ao fomento do emprego en municipios de menos de 50.000 habitantes da provincia de A Coruña (90 dos 94) co fin de combater os desequilibrios entre zonas rurais e urbanas tanto en materia de emprego como en servizos básicos de atención a persoas dependentes.

Está dirixida a persoas desempregadas coas maiores taxas de desemprego:

- Mozos e mozas menores de 25 anos. - Mulleres. - Persoas maiores de 45 anos. - Desempregados/as de longa duración. - Persoas en risco de exclusión social.

A oferta formativa repártese en 4 itinerarios: servizos sociosanitarios á comunidade, medio ambiente, actividades de comercio e actividades da industria alimentaria. Ademais, recolle unha serie de complementos formativos (fomento do autoemprego-creación de empresas, obtención do permiso de condución, preparación das probas para a obtención do certificado de profesionalidade) e formación transversal (igualdade de oportunidades, sensibilización ambiental, novas tecnoloxías da información e comunicación, habilidades comunicativas, manipulación de alimentos e prevención de riscos laborais).

Hai que destacar o importante peso da formación práctica (200 horas por curso) dentro das accións formativas, o que favorece a inserción do alumnado no mercado laboral. Neste senso, tampouco podemos esquecer a importancia do Servizo de Acompañamento Sociolaboral (S.A.L.) que forma parte do proxecto e funciona a través dunha rede de Axentes de Inserción Sociolaboral (1 por zona) que prestan acompañamento e asesoramento na busca activa de emprego, no desenvolvemento de iniciativas emprendedoras, á vez que actúan na intermediación laboral.

Estes servizos atópanse situados en Boiro e Carnota.

Presentamos a continuación datos xerais de cursos, concellos e persoas participantes dentro de cada un dos proxectos:

� Proxecto Inserta (2002-2003)

Dentro deste proxecto desenvolvéronse 2 cursos de coidado de nenos/as, un en Noia e outro en Riveira. Neste último participaron 16 mulleres da comarca de Barbanza e do concello de Porto do Son.

No concello de Boiro, tivo lugar 1 Curso de creación de empresas de catering, no que se formaron 13 mulleres e, en Outes, 1 Curso de coidado de anciáns (650 h.)

- 106 -

� Proxecto Insertamos (2003-2004)

Este proxecto dotou a Noia dun Curso de coidado de persoas dependentes para o desenvolvemento da vida diaria (625 h.) e a Riveira dun de Coidado de maiores e discapacitados, no que participaron 8 mulleres do concello. � Como parte do proxecto Proximitas (2004-2005) desenvolveuse un curso de Auxiliar de fogar/ coidador/a en Muros (625h.) e un de carácter especializado (para persoas que xa participaran noutros cursos) sobre habilidades mentais na terceira idade, en Porto do Son. � Con respecto ao Proximitas Plus (2006/2007), impartíronse na zona do Pacto 2 cursos de 625 horas cada un, dos cales un tivo a súa ubicación no concello de Boiro e outro no de Rianxo: “Atención sociosanitaria en institucións sociais” e “Atención sociosanitaria a domicilio”. � Neste ano 2009 e dentro do proxecto Rede Xiana (2009-2010), foron concedidos outros dous cursos: “Atención sociosanitaria a persoas no domicilio” (704 horas) e “Asistencia a persoas enfermas de Alzheimer” (574 horas) asentados nos concellos de Boiro e Lousame respectivamente. Como membro da zona 11, as persoas de Noia e Outes teñen acceso ao curso concedido ao concello de Carnota: “Asistencia sociosanitaria a persoas no domicilio” (704 horas). Nota: O número de horas dos cursos engloba as dedicadas á formación teórica, a formación transversal e as prácticas.

Analizando estes anos apreciamos como a temática dos cursos de formación está estreitamente ligada aos servizos de atención á dependencia, estando encadrados maioritariamente dentro das familias profesionais de Servizos socioculturais e á comunidade e Sanidade.

A participación maioritaria recae no colectivo feminino, representando ao redor do 99% das persoas formadas.

Unha das problemáticas que conleva a delimitación territorial de zonas é o feito de que nalgúns casos, concellos próximos como o caso de Noia e Outes e Lousame, pertencen a zonas diferentes, co cal as persoas de Noia e Outes terían que acudir a outro concello da súa área, neste caso, Carnota.

Así, mentres os concellos de Barbanza (Boiro, Pobra, Rianxo e Riveira) están encadrados

xunto con Porto do Son e Lousame (pertencentes á comarca de Noia), Dodro, Padrón e Rois na zona 12, os concellos de Noia e Outes (comarca de Noia) pertencen á zona 11, á par de Carnota, Mazaricos e Muros.

- 107 -

7.8.3 Outras Accións Formativas

Ademais do recollido ata o momento, existen na zona outros cursos de formación para o emprego promovidos dende distintas entidades e desenvolvidos, ben con fondos propios, ben mediante subvencións en colaboración con entidades da administración pública. É o caso das accións formativas realizadas a través do Servizo Galego de Igualdade e dos levados a cabo polos Departamentos de Servizos Sociais Municipais. � Cursos do Servizo Galego de Igualdade

Dende o Servizo Galego de Promoción da Igualdade do Home e da Muller convócanse subvencións a entidades de iniciativa social e entidades locais para o desenvolvemento das liñas de actuación e estímulo á formación de mulleres.

CURSOS DO SERVIZO GALEGO DE IGUALDADE

ANO NOME DO CURSO Nº CURSOS Nº ALUMNAS


Auxiliar de enfermaría en xeriatría 1 18 2000

Ofimática 2 31

2001 Auxiliar de axuda a domicilio 1 15


Camareira de restaurante/bar 1 10

Funcións administrativas informatizadas 1 21

Ofimática 1 20

Xestión empresarial para mulleres do mundo rural 1 15

2002

Xestión informática de PEMEs 1 20


Auxiliar de enfermaría en saúde mental e toxicomanías 1 11 2003

Iniciación á rede Internet 1 15

Axuda a domicilio para externalización de persoas 1 12

Ofimática 1 15

Prevención de riscos laborais 1 12 2004

Xerente de empresas de economía social 1 14

Agricultura ecolóxica 1 12

Creación e xestión de microempresas 1 13

Habilidades comerciais 1 13

Iniciación á rede Internet 1 15

Ofimática 1 15

2005

Técnica en prevención de riscos laborais de nivel básico 1 11

Atención á infancia 1 20 2006

Atención a dependentes 1 9

Desenvolvemento persoal e integración sociolaboral das mulleres inmigrantes e emigrantes retornadas

1 15 2007

Documentación de patrimonio popular rural e creación de roteiros etnográficos 1 17

Atención a persoas dependentes 1 13 2008

Enriquecemento emocional. Vítimas de violencia de xénero 1 25

TOTAL 30 456


- 108 -

Son cursos de entre 60 e 300 horas e nos que a temática predominante é a atención á dependencia (axuda a domicilio, atención á infancia, atención a persoas dependentes, …) e a informática.

Da información proporcionada polos Axentes de Emprego e Desenvolvemento Local dos concellos, profesionais dos Departamentos de Servizos Sociais municipais, dos Centros de Información á Muller e da Asociación Boirense de Empresarios sobre as accións formativas do SGI nos distintos concellos, derívase a temática xeral ao longo deste período:

Os cursos estiveron relacionados maioritariamente co tema da atención á dependencia (Auxiliar de axuda a domicilio, Auxiliar de enfermaría, Atención á infancia, Atención a dependentes, …) e a informática (Ofimática, Iniciación a Internet, Xestión informática de PEMEs, Funcións administrativas informatizadas, …).

Nalgún concello, houbo anos en que se renunciou a cursos concedidos debido á falta de demandantes. � Outras accións formativas

Antes de rematar queda comentar a existencia doutras iniciativas de formación desenvolvidas a través dos Servizos Sociais municipais con fondos propios. Tomando como referente o concello de Riveira, entre o 2006 e o 2009 desenvolvéronse una serie de accións formativas relacionadas coa atención á dependencia (cursos declarados de interese sanitario), de entre 6 e 25 horas, cunha gran demanda e nas que se formaron ao redor de 400 persoas, cunha participación feminina case do 100% .

ANO NOME DO CURSO

2006 Coidados integrais a persoas grandes dependentes

2007 Coidados integrais a persoas grandes dependentes

Coidados integrais a persoas grandes dependentes

Alimentación e nutrición nas demencias dexenerativas

Abordaxe psicosocial na enfermidade de Alzheimer. Coidados ó coidador 2008

Coidados paliativos nas demencias dexenerativas

2009 Abordaxe multidisciplinar para coidadores/as. Enfermidade de Alzheimer

Fonte: Elaboración propia con datos obtidos a partir dos Servizos Sociais do Concello de Riveira.

No segundo semestre deste ano e debido á forte demanda volveranse a impartir os seguintes cursos:

- “Alimentación e nutrición nas demencias dexenerativas” (6 horas). - “Abordaxe psicosocial na enfermidade de Alzheimer. Coidados ao coidador” (20 horas). - “Coidados paliativos nas demencias dexenerativas” (25 horas).

Dende estas entidades tamén se xestionan cursos subvencionados pola Deputación, do

Servizo Galego de Igualdade, da Cruz Vermella, … Hai que sinalar que en setembro deste ano tamén se celebrará un curso (na aula multimedia

do local da Confraría de Pescadores de Riveira) sobre “Coidados integrais a persoas grandes dependentes”, promovido por AGADEA (Asociación Galega para a Axuda dos Enfermos con Demencia tipo Alzheimer) e o concello de Riveira.

- 109 -

7.9 Conclusións

� Con respecto á FP inicial cóntase na zona cun total de 26 ciclos formativos (16 de grao medio e 10 de grao superior), dos cales 7 impártense en varios centros. Trala análise, encóntrase a necesidade de diversificar un pouco máis a oferta cara outras familias profesionais, de modo que as persoas do Pacto conten nas dúas comarcas coa suficiente variedade formativa. Os ciclos concéntranse maioritariamente na familia de “Administración”, dentro da cal existen varias duplicidades. Aínda que nunha porcentaxe menor, as familias de “Electricidade e electrónica”, “Mantemento de vehículos autopropulsados” e “Sanidade” tamén concentran boa parte dos ciclos.

� No período 2004/2005-2007/2008 apréciase unha tendencia continua ao decrecemento das matrículas en ciclos formativos de grao medio. Pola contra, nos de grao superior prodúcese un incremento ata o 2006/2007, despois do cal comezan a descender as matrículas. A matriculación en ciclos formativos de grao medio prevalece sobre a de ciclos de grao superior ao longo de todos os anos.

� Na distribución por sexos destaca a porcentaxe de matriculación masculina en ciclos das familias de “Actividades marítimo-pesqueiras”, “Electricidade e electrónica”, “Informática”, “Mantemento de vehículos autopropulsados” e “Mantemento e servizos á produción”, mentres se sitúan entre os ciclos cursados maioritariamente por mulleres os das familias de: “Administración”, “Comercio”, “Sanidade” e “Servizos socioculturais e á comunidade”. En relación á idade do alumnado son os ciclos das familias de “Sanidade”, “Actividades marítimo-pesqueiras” e “Comunicación, imaxe e son” os que contan cunha matriculación significativa de persoas maiores de 25 anos ( aproximadamente entre o 20 e o 30%).

� A evolución do alumnado matriculado en Programas de Garantía Social amosa un incremento da matrícula no Pacto durante o período 2004-2008, en oposición ao acontecido nos ámbitos provinciais e autonómico.

� Os perfís das familias de “Mantemento de vehículos”, “Administración”, “Electricidade e electrónica” e “Comercio e márketing” son os que acollen unha maior porcentaxe de alumnado, debido á existencia de PGS da modalidade A para as citadas familias. “Administración”, “Comercio e márketing” e “Imaxe persoal” son as familias con maior matrícula feminina, mentres hai un predominio masculino nos perfís das familias de “Mantemento de vehículos”, “Electricidade e electrónica” e “Administración”.

� A nivel xeral, a desaparición do Centro Integrado de FP resta oportunidades para a formación, xa que contribuía a rendibilizar os recursos e ampliar a oferta ao concentrar as distintas ofertas formativas. Así mesmo, a inexistencia de módulos de ciclos da FP para adultos na zona impide compatibilizar traballo e formación na FP específica.

� As accións incluídas na “Formación ocupacional” (FIP/AFD) diminúen sensiblemente a partir do 2007, co cal as oportunidades formativas da poboación desempregada vense reducidas.

� Tamén se advirte a necesidade de diversificar este tipo de formación cara novos sectores e filóns de emprego, pois a maioría das especialidades están concentradas na familia de “Informática e comunicacións”, aspecto moitas veces ligado ás características dos centros colaboradores.

� Bótase en falta formación AFD para os sectores do mar e do agro. � Necesidade de mellorar a información sobre as accións formativas e os procesos de selección.

� Destaca o número de centros colaboradores con homologación para impartir especialidades das familias de: “Administración e xestión”, “Informática e comunicacións” e “Transporte e mantemento de vehículos”.

- 110 -

� Pese a todo e aínda que a maior prevalencia dos cursos está identificada con este sector, as Novas Tecnoloxías seguen sendo un aspecto básico para a formación, xa que ademais de favorecer o acceso á mesma (pex. a través de iniciativas de teleformación) e ser imprescindible dentro de calquera ocupación nas sociedades actuais, é un dos ámbitos de especial atención dentro da Lei das Cualificacións e da FP, do II Plan Galego de Formación Profesional e da Estratexia Europea do Emprego. Con todo, a oferta concéntrase maioritariamente na alfabetización informática, predominando os cursos de carácter básico, fronte aos especializados. Un aspecto favorable é a existencia de formación no sector, así como de centros que poden impartila, tanto privados como públicos (Aulas multimedia, aulas Mentor, ...).

� A nivel xeral a participación de homes e mulleres nos cursos segue estando ligada á temática

dos mesmos, existindo, ao igual que ocorría na formación profesional específica, familias profesionais masculinizadas e feminizadas. Un aspecto positivo é a posta en marcha de iniciativas recollidas dentro do Plan Aurora, aínda que o número de accións é pouco significativo.

� Do estudo comparativo entre a oferta do 2009 e as especialidades consideradas prioritarias

para a zona no informe de priorización comarcal destaca o feito de que hai moitas especialidades prioritarias para as dúas comarcas do Pacto que non contan con oferta: do total de 51 especialidades prioritarias diferentes no conxunto do Pacto, só 18 contan con centro homologado nalgunha das dúas comarcas.

� Das familias que integran maior número de especialidades prioritarias (transporte e

mantemento de vehículos, edificación e obra civil, hostalería e turismo e servizos socioculturais e á comunidade) só se contemplan na programación deste ano as de Transporte e mantemento de vehículo. Os cursos de informática seguen sendo maioritarios.

� Das accións de “Formación continua” desenvolvidas a través dos Sindicatos priman as

relacionadas coa “Seguridade e saúde laboral”, “Informática” e as vinculadas ao sector do mar. Nos tres últimos anos, os cursos impartidos estiveron encadrados dentro das áreas de “Seguridade e saúde laboral”, “Condución”, “Informática” e “Soldadura”.

� Dos cursos das Asociacións de Empresarios destacan os relacionados coa informática e novas

tecnoloxías, prevención de riscos laborais, escaparatismo e empaquetado. � O número de empresas formadoras (segundo datos da FTFE) incrementouse no período 2004-

2008, afectando este incremento en maior medida ao territorio do Pacto en todos os sectores de actividade (sobre todo, construción, hostalería e comercio), agás no de agricultura, onde foi superior o crecemento provincial.

� O número de alumnos tamén se incrementou de forma considerable do 2004 ao 2005, aínda

que descendeu no 2006, ao contrario que na provincia e no conxunto de Galicia. � Destaca a maior porcentaxe de participación feminina nas accións formativas (60% aprox.) e,

respecto ao rango de idade, o alumnado de 25 a 35 anos e de 36 a 45. Se nos referimos ao nivel de estudos dos participantes, aqueles con estudos primarios, de EXB ou equivalente e con FP I ou ensinanza técnico profesional equivalente, bacharelato superior, BUP ou equivalente e FP II ou equivalente. Segundo a categoría profesional e área funcional sobresaen os traballadores non cualificados e traballadores cualificados, así como os participantes da área de produción.

� As accións formativas nas que maioritariamente se forma o alumnado son as asociadas á

seguridade alimentaria (727 alumnos), prevención de riscos laborais (292 alumnos), coidados sanitarios auxiliares (106), informática de usuario/ ofimática (106), calidade (100) e actualización docente (94).

- 111 -

� Entre as principais dificultades coas que se atopa a formación para ocupados cabe sinalar que aínda non existe unha conciencia clara da importancia da formación para o desenvolvemento profesional do traballador e para a mellora da competitividade das empresas. � Respecto á oferta formativa para adultos hai que destacar a existencia de centros que imparten

Ensinanzas Básicas Iniciais, Ensinanza Secundaria para persoas adultas e Bacharelato, aínda que se bota en falta, como se comentou anteriormente, a oferta de módulos da FP para adultos no Pacto.

� No ámbito dos idiomas hai que subliñar a existencia de centros que imparten ensinanzas oficiais

de idiomas na modalidade presencial (Inglés e Francés) e a distancia (Inglés) e como contribución á formación ao longo da vida o recurso da rede de telecentros, aulas multimedia, …, e a próxima apertura de aulas Mentor, na liña de garantir o dereito de todas as persoas á formación e á cultura.

� A oferta de Obradoiros de Emprego, integrada nos Programas de Formación–Emprego,

representa un recurso con bastante continuidade na zona (aínda que con intervalos baleiros), mentres que as Escolas Obradoiro deixaron de impartirse no 2004. A uniformidade da oferta é evidente, ao concentrarse exclusivamente en 4 especialidades (albanelería, cantería, carpintería e xardinería) pertencentes a 3 familias profesionais, sendo necesaria, polo tanto, a súa actualización e diversificación.

� Nos programas de Formación-Emprego a participación feminina supera á masculina (56%) e na

comparativa por sexo son as especialidades de xardinería e albanelería as que agrupan unha maior porcentaxe de mulleres e homes, respectivamente. Nos Obradoiros de Emprego predomina o alumnado de 30 a 45 anos e maiores de 45 e a porcentaxe de alumnado feminino é do 65%. A nivel xeral e pese á importancia do aproveitamento deste tipo de accións, a motivación económica ten maior peso que a formativa no acceso ás mesmas.

� Finalmente, respecto á organización, hai que comentar que só se realizou unha única iniciativa

de xestión conxunta dun Programa de Formación-Emprego durante todo o período estudado, pese á importancia que pode ter para acadar unha rendibilidade maior dos recursos invertidos.

� Cabe resaltar a importancia dos Programas experimentais de emprego desenvolvidos na zona

polo seu carácter integral ao combinar formación, orientación e acompañamento, así como as accións formativas desenvolvidas en proxectos como o Equal ou iniciativas da Deputación ou da Cruz Vermella e as contratacións realizadas ao abeiro dos programas de cooperación, ao proporcionar unha experiencia laboral que serve para completar a formación e mellora a empregabilidade das persoas.

� A experiencia acumulada no desenvolvemento de accións formativas, a existencia de centros

colaboradores no territorio, a variedade de proxectos, ..., debería ser aproveitada para integrar os recursos existentes e así rendibilizar e diversificar a oferta.

� Xa que a maioría das accións formativas están cofinanciadas polo FSE, de durabilidade limitada,

debería ser aproveitado o tempo que resta para solicitar accións máis adaptadas ás necesidades do mercado laboral e á realidade da zona e construír ou rehabilitar, por exemplo a través de Programas de Emprego–Formación, infraestruturas para que dende os concellos se poda impartir a maior parte das especialidades formativas.

� En definitiva, a formación debería ser un eixo central das políticas de emprego na zona,

aproveitando as oportunidades, reclamando os recursos e xestionándoos de forma conxunta, complementaria e coordinada, para acadar unha maior eficiencia que redundase en beneficio da totalidade do Pacto.

- 112 -

7.10 DAFO

DEBILIDADES

� Pouca coordinación entre as entidades que ofertan formación para optimizar recursos e poucas iniciativas supramunicipais entre concellos.

� Pouca diversificación e actualización da oferta formativa. � Carencia de aulas e obradoiros axeitados, nalgúns concellos, nos que

desenvolver oferta formativa. � Maior peso da motivación económica e de obra sobre a formativa nos proxectos

de emprego formación. � Carencia de Centro Integrado de Formación Profesional. � Ausencia de ciclos formativos relacionados con actividades económicas de moito

peso e/ou en crecemento. � Ausencia de seguimento formación-inserción laboral. � Insuficiente oferta formativa para os empregados do sector do mar.

AMEAZAS

� Temporalidade das axudas da Unión Europea (ata o 2013). � Diminución do número de accións formativas (FIP/AFD) nos últimos anos. � Necesidade de profesionais formados para impartir novas especialidades.

- 113 -

FORTALEZAS

� Variedade de entidades que ofertan formación: Concellos, Sindicatos, Asociacións

Empresariais, …, e de iniciativas de formación: formación AFD, cursos da Rede XIANA, cursos do SGI, …

� Importante oferta formativa en novas tecnoloxías, que facilita o acceso a

iniciativas de teleformación e existencia de infraestruturas para o seu desenvolvemento.

� Oferta formativa de atención á dependencia: Iniciativas municipais, AFD, Plan

Aurora, SGI, … � Existencia de centros que imparten formación de adultos e ensinanzas de idiomas.

� Próxima posta en funcionamento do centro de formación do Centro Empresarial

da Construción do Barbanza e do centro de formación e viveiro de empresas no concello de Boiro.

OPORTUNIDADES

� Aproveitamento das axudas do Fondo Social Europeo ata o 2013 para a construción de infraestruturas de formación para o emprego.

� Maior importancia da formación nas políticas activas de emprego. � A crise económica pode e debe ser aproveitada para unha mellor cualificación

dos traballadores acorde aos novos xacementos de emprego.

� Recuperación do Centro Integrado de Formación Profesional. � Utilización do ámbito do Pacto para desenvolver iniciativas mancomunadas. � Aumentar o número e variedade de oferta dende centros homologados. � Utilización de internet para xestión e divulgación de formación. � Importancia crecente da teleformación.

� Maior aproveitamento dos Bonos de Formación para activos por parte das

empresas.

- 114 -

Este estudo foi posible grazas á colaboración das entidades integrantes do Pacto

Territorial. Agradecer especialmente o apoio e a información achegada polos axentes de emprego e desenvolvemento local e os técnicos de distintos servizos dos concellos, dos axentes sociais e do servizo público de emprego, así como ás direccións e/ou xerencias dos centros de formación profesional regrada, ocupacional e continua e ás entidades supramunicipais que teñen o seu ámbito de actuación nas comarcas de Barbanza e Noia. Tamén a todas aquelas organizacións non gobernamentais que teñen realizado accións encamiñadas á promoción do emprego.

Unidade de Promoción e Desenvolvemento Asociación Impulsora do Pacto Territorial de Emprego do

Barbanza-Noia

Equipo Técnico:

Santiago Páramo Aller

Director

Beatriz Pérez Rey

Técnica en Prospección e Análise do Mercado de Traballo

Sandra Pérez González

Técnica en Emprendemento e Promoción do Emprego

Carolina Pampín Pérez

Técnica en Orientación e Mellora da Empregabilidade

Carmen Paz Brión

Persoal de Apoio

Novembro 2009

- 115 -

ASOCIACIÓN IMPULSORA DO PACTO TERRITORIAL DE

EMPREGO DO BARBANZA-NOIA

Documents

ASOCIACIÓN IMPULSORA DO PACTO TERRITORIAL DE EMPREGO … · - 4 - 7. Formación 7.1 Introdución