ATZIZKIEN ZERRENDA

Atzizkia Aldakiak Esanahia Oinarria Adibideak

-ari -kari,-lari,-tari Baseak adierazten duen lanbide edo aktibitatea duena, zenbaitetan zaletasuna.

Izen ez biziduna da eta hitz berriak pertsona adierazten du

Sukaldari, olerkari, pilotari, bertsolari

-zain -tzain Zaintzen duena Izena Artzain, atezain

-gin\-gile -kin,-kile Egilea,egiten duena,zenbait hitz zaharretan ez, ordea

Izena Zapatagile, harakin, zurgin, gaizkile

-le -la Aditz iragankorren egilea Aditz iragankorra Ikusle, entzule

-tzaile -taile Aditz iragankorren egilea Aditz iragankorra Erretzaile, moztaile

-zale -tzale Egilea,banatzailea,zaletasun Izena Ardozale, goizale

-dun Banatzailea Izena Ogiduna,esnedun

-aizun Faltsua, benetakoa ez dena Izena (adjektiboa sortzekoa) Amaizun (ama faltsua, benetako ama ez dena)

-orde Ordekoa dena,edo kargu baten laguntzailea dena Izena Amaordea

-buru Talde baten nagusia, muturreko elementua Izena Sailburu, Mendiburu

-ohi Izan dena (berez adjektiboa da) Izena Ikasleohia

-gintza -kintza,-gintzo,-gintzu

Lanbidea,maila soziala, bizibidea Izen bizigabea Harakintza

-go -ko Lanbidea,maila soziala, kargua, kolektibitatea, multzoa

Izena, biziduna eta pertsona izan behar du

Alkatego, saltzailego

-tza -tzu,-tzo Lanbidea,maila soziala, kargua Izena, biziduna eta pertsona Morrontza, dendaritzu

-kuntza Lanbidea,maila soziala, kargua Izena Alkatekuntza

-(t)alde Kolektiboak, taldea, multzoa Izena, eta biziduna Artalde

-(t)eria Kolektiboak, taldea, multzoa Izena, gauzaki eta bizidunekin Gazteria, tresneria

-di -dui,-tui,-doi,-toi Landare, zuhaitz multzoa Izena Pinudi, sagardui

-tza -za Kolektiboak (ugaritasuna) Izena Jendetza

-kada -ada Kolektiboak (ale multzoa) neurria Edukiontzia adierazten duen hitza

Eskukada

-tara\-tra\-ta

Kolektiboak, -kadaren kidekoa Izena Besotara

-tegi Kolektiboak, -teriaren kidekoa Izena Umetegi (umeteria)

-keta Kolektiboak Izena Arrainketa

-z\-zko Kolektiboak(multzoa admirazioetan) Izena Zaldizkoa

-ti Izaera, joera,ugaritasuna, adjektibogilea Izena edo adjektiboa Lotsati, loti

-tsu -zu Izaera, joera,ugaritasuna, adjektibogilea Izena Menditsu, mukizu

-bera -pera Baseak adierazten duenarekiko sentikorra dena Izena edo aditza, ez da emankorra

Sentibera, hozbera

-zto Izaera, joera,ugaritasuna, adjektibogilea (peioratiboa)

Izena Zorrizto

-gale Zerbaitetarako gogoa edo halako egoeran dagoena

Aditza Logale, edagale

-gura -kura Zerbaitetarako gogoa edo halako egoeran dagoena

Aditza Logura, hazkura, ikusgura

-asi Zerbaitetarako gogoa edo halako egoeran dagoena

Izena Kakasi, txizasi

-gile Zerbaitetarako gogoa edo halako egoeran dagoena

Izena Pizagile, kakagile

-estu Zerbaitetarako gogoa edo halako egoeran dagoena

Izena Kakestu, txizestu

-larri Zerbaitetarako gogoa edo halako egoeran dagoena

Izena Kakalarri, txizalarri

-nahi Zerbaitetarako gogoa edo halako egoeran dagoena

Izena Haznahi, askonahi

-koi -oi, -goi Zerbaitetarako berezko joera Izena Herrikoi, etxekoia

-kor -or Baseak adierazten duen ekintza gauzatzeko joera duena

Aditza, salbuespenak salbu Baikor, sarkorra

-zale -tzale Zaletasuna duena Izena Euskaltzale, neskazale

-tun Izaera, joera,ugaritasuna, adjektibogilea Aditza Ikastun, jakitun

-kari -zale atzizkiarearen kidekoa Izen zein aditza Ikuskari, andrekari

-kin -zale atzizkiaren kidekoa Izena Lagunkin, jendekin

-min Gogo handia edo mineria Izena Herrimina, gizonmina

-gaitz -kaitz baseak adierazten duen ekintza gauzatzeko zailtasuna

Aditza Ulergaitza, sendagaitza, izukaitza

-ezin ezintasuna adierazten du Aditza Ulertezina

-errez -gaitz atzizkiaren kontrakoa Aditza Ulerterraza, asmaerraza

-garri -karri baseak adierazten duen ekintza gauzatzeko eragina duena

Aditza Lokarri, mingarri, izugarri, tentagarri

-dun -duru \ -duri baseak adierazitakoa duena Izena edo multzoa Euskaldun, gorbatadun

-zko -ko adjektibo edota izen bihurtu dira Izena Oinezko, benetako,alferrikako

-os -oso Aurrekoa bezala Izena, adjektibo, adberbioa Nekoso, itxuroso,amoros

-ar -tar,-dar,-tiar,-liar Baseak adierazitako tokian jaio dena Izena Herritar, bilbotar, mundutar,etxetiar

-gabe -kabe,-bako,-bage,-baga

Ez duena Izena Paregabe,ganorabako,ustekabe,odolbage,

-ga -ge, -ka Aditza denean, ekintza burutu ez duena. Adjektibo eta adberbioak sortzekoa

Izena Artega, donge, bihozka, kolorga

-tzaga -tzaka, -tzake, -tzeke

Adberbioak sortzekoa Aditza Egiteke, irakurtzeke

-ez Gabezia, ez da emankorra Aditza, izena Jakineza, gauzaeza

-tze Aditzaren izena sortzeko prozedura gramatikala Aditza Haste, idazte, ikuste

-keta -eta, -etan Ekintza Aditza, izena Azterketa, olgetan

-keta Jarduera,baina bilaketa edota garraioaren ideia gaineratuz

Izena Sagarketa, mandoketa,

-keta Eguraldi fenomenoak adieraztekoak Izena Euriketa, izozketa

-pen -men Ekintza Aditza Ikusmena, iraupen

-tza -tze Ekintza Aditza Bizitza, jaiotze

-kuntza Ekintza Aditza Medikuntza

-kunde -kune. –kuna Ekintza Aditza Erakunde, esakune, begirakuna

-kera -era Ekintza Aditza Joera,hasiera,hizkera

-ko Gorputzaren atalei dagozkien baseekin, bertan jotako kolpea

Izena Belarrondoko, ipurdiko, matrailako

-kizun Egin gabe baina egin behar dena edota egin Aditza Eginkizun, etorkizun, ospakizun

daitekeena

-kada -ada Ekintzaren ondorioa Onomatopeia, izena Ostikada, bihozkada

-dura -turia, -tura,-duria Ekintzaren ondorioa Aditza Apainduria, tristura

-era -ero Izaria, neurria Adjektiboa Zabalera, sakonera

-go Izaria, neurria, ekialdeko euskalkietan Adjektiboa Haundigo,apalgo

-men Ahalmena, fakuldadea Aditza, mugatua Aipamen, adimen

-tasun -asun Izen abstraktua Adjektiboa edo pertsona adierazten duen izena

Itsutasun, amatasun, alaitasun

-go Ekialdeko euskalkietan aurrekoen kidea Izena Handigo, nagusigo, adiskidego

-tate -tade, -date, -dade Aurrekoen kidekoa Maileguetako hitzetan Fakultate, libertate, birjinitate

-keria -keria Txartzat jotako nolakotasun edota abstraktua adierazteko izena

Adjektiboa Azerikeria, itsukeria, asmakeria

-mendu -mentu, -mendi Ekintza, eta beste balio batzuekin ere erabiltzen da

Izena Merezimendu, salbamendu, ezagumendu

-zio -zino, -zione Materiagabeko izenak adierazten ditu Edukazio, zibilizazio, asmazio, asignazio.

-antza -antzia Ez du zentzu fijorik, batez ere maileguekin Esperantza, balantza

-ezia Gabezia adierazten duten izenak Izena Gabezia, pobrezia

-ez Gabezia adierazten duten izenak Izena Gauzaez, sinistez

-tegi -degi, -egi Tokia, lekua, etxea Izena Sutegi, Enekotegi, polikiroldegi

-toki Tokia, lekua Izena Jantoki, jolastoki

-leku Tokia, lekua Izena Dantzaleku, aparkaleku

-go -gu, -gio Aurrekoen kidekoa Aditza Edango, etzango

-gintza Lanbidea, edo fabrikazioa Izena Upagintza, teilagintza

-alde -kalde Aldea, hurbil edo ondoan dagoen partea, bai espazioan, bai denboran

Izena Elizalde, errotalde eskualde, itsasalde, errekalde, sukalde

-gune -une, -una Tartea, bai espazioan, bai denboran Izena zein adjektiboa zein aditza

Isilune, geldiune, ingurune, hutsune

-pe Azpia Izena Ilunpe, lurpe,besape

-kera Aditzaren ekintza izatetik lekua adieraztera pasatu da

Izena Sarrera, irteera,igoera

-gibel Hitz elkartua da Izena Aizkibel

-ondo Hitz elkartua da Izena Errekondo

-arte Hitz elkartua da Izena Errekarte

-aurre Hitz elkartua da Izena Etxaurre

-etxe Hitz elkartua da Izena Jatetxe

-ola Hitz elkartua da Izena Ikastola

-ontzi Hitz elkartua da Izena Oliontzi

-gela Hitz elkartua da Izena Logela

-denda Hitz elkartua da Izena Liburu denda

-taldi -aldi Denbora tartea. Bolada Izena edo aditza Gizaldi,tentaldi

-gune Tartea, gehienetan lekua Aditza Isilune, geldiune

-te Baseak adierazten duena gertatzen den garaia, ez unea

Izena Izozte izurrite lehorte, gerrate, elurte

-aro -zaro, -taro Garaia, denbora, tarte iraunkor edo ziklikoa Izena Gaztaro, udaro, gaztaro, goizaro

-oro -aro, -ero, -eroz Guztietan, bakoitzean Denbora izena Hilabetero, asteoro

-kari Periorizitatea adierazten du Izena Agerkari,urtekari, aldizkari,egunkari

-tarik Periorizitatea adierazten du Bortz hilabetetarik

-z Berez deklinabide atzizkia Izena Astelehenez

-tan Berez deklinabide atzizkia Batzuetan, bitan

-ordu Ikastordu, jatordu

-ondo Bazkalondo

-oste Afaloste, odoloste

-arte Bitarte, hodeiarte

-ka -kan Adberbiogilea Izena edo aditza Isilka,arrastaka, joka

-ki -gi Moduzko adberbiogilea Adjektiboa Apalki, emeki, politikoki, gogorki

-to Aurrekoaren kidekoa Adjektiboa Ederto, polito, galanto

-ro Aurrekoaren kidekoa Adjektiboa Berriro, luzaro, biziro

-la -larik, -lanik Mugatua ez da emankorra Adjektiboa Nola, bestela, inola

-ik Berez deklinabide atzizkia Adjektiboa Bizirik, doainik,

-z Berez deklinabide atzizkia Izena Nekez, bihotzez, oinez,

-ra Berez deklinabide atzizkia Arabera, modura, gustura

-tara Berez deklinabide atzizkia Zeutara, bestetara, eskumatara

-tan Berez deklinabide atzizkia Benetan, epetan,

-ko Buruko, aldiko

-kera Izenak sortzen ditu Egoera, erdara, amaiera

-tsu Gutxi gora behera Bezalatsu, berdintsu

-bide -pide Bidea, medioa Aditza Aurrerabide, zuzenbide

-gai -gei, -kai, -kei Materia, gaia Izena edo aditza Ikasgaia, ikasgaia, erregaia, ikergai

-ki Zerbaitetarako tresna , materia edo zatia Aditza, izena Estalki, aterki, izozki, odolki

-kin Aurrekoaren kidekoa Izena, adjektiboa, aditza Adabakin, etekin, etorkin, hondakin

-kari -ari Materia, gauzakia Izena edo aditza Afari, askari, eskari,

-gailu -kailu, -ailu -garri atzizkiaren kidekoa Aditza Jostailu, edergailu, gordailu

-garri Instrumentala, eragilea Ongarri

-ko -tako Berez deklinabide atzizkia da Izena Gerriko, bularretako, soineko, betaurreko

-kote Handigarria Izena, adjektiboa Liburukote

-tzar Handigarria Izena, adjektiboa Mailutzar

-ko Handigarria Izena, adjektiboa Aitako, zatiko

-to Handigarria Izena Gizato, lapikoto

-handi Handigarria Izena Tripandi, buruhandi

-kondo Mesprezuzkoa Izena Umekondo, etxekondo

-ontzi Mesprezuzkoa Izena Tripontzi gezurrontzi

-skila Txikigarria-hunkigarria Izena, adjektiboa Gizonskila, zaharskila

-no -ño Txikigarria-hunkigarria Izena, adjektiboa Etxano, txakurño

-ska -xka, -zka Txikigarria-hunkigarria Izena, adjektiboa Bideska, gorriska

-tila Txikigarria-hunkigarria Izena Neskatila, atetila

-to -tto Txikigarria-hunkigarria Izena Elizato, neskato

-txo -txu Txikigarria-hunkigarria Izena Etxetxo, neskatxo

-anda Ez da emankorra Izena Oilanda, otsanda

-anga Ez da emankorra Izena Luzanga

-antza Ez da emankorra Gaziantz, eulantz

-kail -ail Ez da emankorra Horikail, zurikail

-kirri Ez da emankorra Hozkirri, harrikirri

-ko Ez da emankorra Idiko, mutiko

-ngo Ez da emankorra Gorringo, zuringo

-ñi Hitz eratorriak Aitañi, amiñi

-sko -xko Hitz eratorriak Oilasko, harroxko

-sta -xta Hitz eratorriak Gorrista, horizta

-koitz -kotx Zenbaki anizkoitza Zenbakia Hirukoitz, bikoitza

-ko Kartak adieraztekoa, txanponak Zenbakia Bateko, biko, bosteko, hamarreko

-na -ra Banatzailea Zenbakia Bina, hiruna

-en Zatitzailea Zenbakia (irregularra) Lauren, bosten, erdi, heren,seiren

-ki Osotasun baten zati berdinak izendatzeko Zenbakia Biki, hiruki, zazpiki

-garren -gerren, -garna Ordinalak egitekoa Zenbakia Bigarren, hirugarren

-urren Aldia Izena Urteurren

-kide -ide Kidea Izena, aditza Ezkontide,senide

-gai -gei Izango dena Izena Andregai, apaizgai

-ar Arra Izena Katarra, txakurrar

-eme Emea Izena Katemea, txakurreme

-kume Umea Izena Katakume, txakurkume

-zko Sexua argitzekotan Izena Emakumezko, gizonezko

-sa Andrazkoen marka Izena Jainkosa, abadesa

-ko Etxea Izena Kondeko, Baltasarko

-en -enea, -ne Etxea Izena Mitxelena, Loperena

-tu -du Aditzak sortzekoa Edozein Odoldu,txotxolotu, zureganatu, oheratu