1
Jueves 24 de diciembre de 2020 Al fin llegó el cargamento y lo hizo en enorme avión; habría llegado un millón con la rifa de aquel cuento CAMPECHE · YUCATÁN · QUINTANA ROO · AÑO 5 · NÚMERO 1388 · www.lajornadamaya.mx ¡BOMBA! KAJA’ANO’OB TU JA’IL LAGUNA DE TÉRMINOS; U CHÍIKULA L ISLA DEL CARMEN DÉELFIN Ichil u k’íinal ja’il Laguna de Términos, u bak’pachtmaj u petenil Carmen tu noj lu’umil Kaanpeche’, beeta’an Santuario del Delfíni’. U ya’abil le ba’alche’ob yana’ leti’ u jejeláasil k’ajóolta’an beey “nariz de botella”, le beetik xane’ ku k’uchul ya’abach máak ti’al u xíimbaltik le kúuchila’ ti’al u páajtal u náats’al u cha’anto’ob, ba’ale’ petrolero mola’ayo’obe’ -k’a’anan ti’al u beeta’al u suut taak’ine’- ku beetik u p’áatal u kuxtal ichil sajbe’entsil, ts’o’okole’ Ichil u ja’abilo’ob 90e’ p’aat le baantaila’ súut u kúuchil tu’ux ku yantal delfino’ob ti’al u túuxta’al ti’ u akwaario’ob u nojol-lak’inil yéetel u chúumukil u lu’umil México, tumen ku kaniko’ob kuxtal kex k’ala’an yaniko’ob yéetel tumen séeb u biinsikubáaj yéetel uláak’ ba’alche’ob, je’el bix xan tumen ya’ab u na’at yaan ti’al u kanik u beet jejeláas ba’alo’ob, ti’al u páajtal beeta’al náaysaj óol cha’ano’ob tu’ux ku táakbesa’alo’ob. Jacqueline May Díaz, máax k’a’aytik ba’lao’ob ti’ u múuch’kabil Desarrollo y Medio Ambiente, tu tsikbaltaj ti’ yóok’ol kaabe’ yaan 37 u p’éel u jejeláasil delphinidae wa delfines, ti’ le je’elo’obo’, asab suuka’an u yila’al delfín mular, tursón wa nariz de botella (Tursiops truncatus). GABRIEL GRANIEL CIUDAD DEL CARMEN, CAMPECHE Oochel EFE ESPECIAL: FAUNA NUESTRA | P. 29

¡BOMBA!¡BOMBA! KAJA’ANO’OB TU JA’IL LAGUNA DE TÉRMINOS; U CHÍIKULA L ISLA DEL CARMEN DÉELFIN Ichil u k’íinal ja’il Laguna de Términos, u bak’pachtmaj u petenil …

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • Jueves 24 de diciembre de 2020

    Al fin llegó el cargamentoy lo hizo en enorme avión;habría llegado un millóncon la rifa de aquel cuento

    CAMPECHE · YUCATÁN · QUINTANA ROO · AÑO 5 · NÚMERO 1388 · www.lajornadamaya.mx

    ¡BOMBA!

    KA J A’ANO ’OB TU J A’ I L L AGUN A DE T ÉRM INOS ;U CH Í I KU L A L I S L A DE L C ARMEN

    DÉELFINIchil u k’íinal ja’il Laguna de Términos, u bak’pachtmaj u petenil Carmen tu noj lu’umil Kaanpeche’, beeta’an Santuario del Delfíni’. U ya’abil le ba’alche’ob yana’ leti’ u jejeláasil k’ajóolta’an beey “nariz de botella”, le beetik xane’ ku k’uchul ya’abach máak ti’al u xíimbaltik le kúuchila’ ti’al u páajtal u náats’al u cha’anto’ob, ba’ale’ petrolero mola’ayo’obe’ -k’a’anan ti’al u beeta’al u suut taak’ine’- ku beetik u p’áatal u kuxtal ichil sajbe’entsil, ts’o’okole’ Ichil u ja’abilo’ob 90e’ p’aat le baantaila’ súut u kúuchil tu’ux ku yantal delfino’ob ti’al u túuxta’al ti’ u akwaario’ob u nojol-lak’inil yéetel u chúumukil u lu’umil México, tumen ku kaniko’ob kuxtal kex k’ala’an yaniko’ob yéetel tumen séeb u biinsikubáaj yéetel uláak’ ba’alche’ob, je’el bix xan tumen ya’ab u na’at yaan ti’al u kanik u beet jejeláas ba’alo’ob, ti’al u páajtal beeta’al náaysaj óol cha’ano’ob tu’ux ku táakbesa’alo’ob.

    Jacqueline May Díaz, máax k’a’aytik ba’lao’ob ti’ u múuch’kabil Desarrollo y Medio Ambiente, tu tsikbaltaj ti’ yóok’ol kaabe’ yaan 37 u p’éel u jejeláasil delphinidae wa delfines, ti’ le je’elo’obo’, asab suuka’an u yila’al delfín mular, tursón wa nariz de botella (Tursiops truncatus).

    GABRIEL GRANIELCIUDAD DEL CARMEN, CAMPECHE Oochel EFE

    ESPECIAL: FAUNA NUESTRA | P. 29