COÑEC. 3º AVAL

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Ejercicios de conocimiento del medio de 3º de primaria

Citation preview

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 3

    Avaliacin continua

    368483 _ 0001-0144.indd 3 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.4

    Criterios de avaliacin

    1. Coecer as partes externas do corpo e algns rganos importantes para o seu funcio- namento.

    2. Identificar, valorar e explicar as consecuencias para a sade e o desenvolvemento persoal de determinados hbitos de alimentacin, hixiene, exercicio fsico, descanso...

    3. Recoecer e explicar, recollendo datos e utilizando aparellos de medida, as relacins entre algns factores do medio fsico (relevo, solo, clima, vexetacin...) e as formas de vida e actuacins das persoas, amosando unha actitude respectuosa cara conservacin do medio e cara ao mantemento do equilibrio ecolxico.

    4. Identificar e clasificar animais, plantas e rochas, recoecendo as caractersticas bsicas de determinadas especies de acordo con criterios cientficos.

    5. Identificar, a partir de exemplos da vida coti, algns dos principais usos que as persoas fan dos recursos naturais e algunhas das consecuencias negativas dos usos inadecuados. Analizar o proceso seguido desde a sa orixe ata que se consomen.

    6. Sinalar algunhas funcins das organizacins e institucins municipais e do contorno prximo e a sa contribucin ao funcionamento da sociedade, valorando a importancia da participacin activa nelas a travs de mecanismos democrticos.

    7. Valorar os costumes, tradicins e trazos de identidade do patrimonio galego. Participar activamente en festas, xogos e costumes populares propios da bisbarra e de Galicia.

    8. Usar as nocins espaciais e a referencia aos puntos cardinais para situarse no contorno, para localizar e describir a situacin dos obxectos en espazos concretos e para utilizar planos e mapas para desprazarse e localizar determinados aspectos xeogrficos, patrimoniais...

    9. Utilizar as nocins de duracin, sucesin e simultaneidade para situar feitos histricos relevantes relacionados con algn aspecto da vida coti.

    10. Identificar e relacionar enerxa e mquinas e valorar a importancia do uso responsable das fontes de enerxa.

    11. Montar, desmontar ou planificar e realizar un proceso sinxelo de construcin dalgn obxecto ou aparello simple, amosando actitudes de cooperacin no traballo en equipo e de coidado pola seguridade.

    12. Responder preguntas e resolver problemas do contorno relacionados con feitos e fenmenos naturais e sociais, facendo predicins ou establecendo conxecturas, obtendo informacin relevante por medio da observacin e/ou do manexo de fontes diversas e comunicando os resultados.

    368483 _ 0001-0144.indd 4 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 5

    A avaliacin continua permite controlar o proceso de ensinanza-aprendizaxe, efectuando unha comprobacin permanente do nivel de logro dos obxectivos, co fin de detectar os factores internos ou externos que favorecen ou dificultan o progreso dos alumnos e das alumnas.

    Co fin de apoiar este labor de avaliacin, ofrcense os seguintes recursos:

    1. Avaliacin inicial. Proponse unha proba para a avaliacin individual que permite realizar unha valoracin da situacin de partida dos alumnos ao iniciar o curso. Inclense tamn os criterios ou indicadores para a valoracin desta proba, as como as solucins.

    2. Avaliacin das unidades didcticas. Esta seccin ofrece recursos para realizar un seguimento dos alumnos ao longo de todo o curso. Para cada unidade proporcinanse os seguintes elementos:

    Control. unha ficha de das pxinas con dez actividades de avaliacin sobre os contidos esenciais da unidade.

    Test. Trtase dunha ficha dunha pxina con dez preguntas tipo test que permite efectuar unha avaliacin rpida e habituar os alumnos a realizar outro tipo de probas. Ao tratarse dun test, as preguntas estn orientadas aos contidos conceptuais mis relevantes.

    Criterios de avaliacin. Os criterios de avaliacin oficiais e os criterios de avaliacin de cada unidade didctica proporcinanse nunha tboa, relacionndoos coas actividades das probas formuladas.

    Solucins. Inclense as respostas ficha de control e proba tipo test.

    Presentacin

    368483 _ 0001-0144.indd 5 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.6

    3. Avaliacin trimestral. Proporcinanse recursos para realizar unha avaliacin aos alumnos ao finalizar cada trimestre. Igual ca nas avaliacins das unidades didcticas, inclense os seguintes apartados:

    Proba de avaliacin trimestral. Trtase dunha ficha de das pxinas con cuestins sobre algns dos contidos mis importantes que se traballaron nas cinco unidades didcticas do trimestre correspondente.

    Test trimestral. Son fichas dunha pxina de extensin, con preguntas tipo test.

    Criterios de avaliacin e solucins. Proporcinanse os criterios de avaliacin e as solucins das das probas anteriores.

    4. Avaliacin final. Nesta seccin inclense tamn das probas, unha con actividades de diversa formulacin e outra tipo test, ambas destinadas a realizar unha avaliacin global ao finalizar o curso, no caso de que o profesor ou a profesora o considere oportuno. Igual ca nos casos anteriores, ofrcense os seus correspondentes criterios de avaliacin e solucionario.

    5. Cadros de rexistro. Inclense varios cadros de rexistro persoal que permiten recoller a valoracin da aprendizaxe dos alumnos e das alumnas cada trimestre.

    368483 _ 0001-0144.indd 6 28/06/12 8:47

  • 7Material fotocopiable 2012 Santillana Educacin, S. L.

    Avaliacin inicialProba de avaliacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

    Suxestins e solucins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

    Avaliacin 1.o trimestreRecursos unidade 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

    Recursos unidade 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

    Recursos unidade 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

    Recursos unidade 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

    Recursos unidade 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

    Proba de avaliacin trimestral . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

    Avaliacin 2.o trimestreRecursos unidade 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

    Recursos unidade 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

    Recursos unidade 8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

    Recursos unidade 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

    Recursos unidade 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

    Proba de avaliacin trimestral . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

    Avaliacin 3.o trimestreRecursos unidade 11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

    Recursos unidade 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

    Recursos unidade 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

    Recursos unidade 14 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

    Recursos unidade 15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

    Proba de avaliacin trimestral . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

    Avaliacin finalProba de avaliacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

    Test . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90

    Criterios e solucins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

    Rexistros de avaliacin continuaRexistro de avaliacin 1.o trimestre . . . . . . . . . . . . . . 94

    Rexistro de avaliacin 2.o trimestre . . . . . . . . . . . . . . 96

    Rexistro de avaliacin 3.o trimestre . . . . . . . . . . . . . . 98

    AvAliAcin continuA

    ndice

    368483 _ 0001-0144.indd 7 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.8

    Nome Data

    1 Relaciona.

    2 Que sentido utiliza cada neno? Escribe.

    3 Elabora un men saudable para o xantar.

    Primeiro prato:

    Segundo prato:

    Sobremesa:

    4 Escribe tres cousas que debes facer para estar san.

    cabeza

    tronco

    extremidades

    traquea

    corazn

    pulmn

    Avaliacin inicial

    368483 _ 0001-0144.indd 8 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 9

    Relaciona.

    Que sentido utiliza cada neno? Escribe.

    Elabora un men saudable para o xantar.

    Primeiro prato:

    Segundo prato:

    Sobremesa:

    Escribe tres cousas que debes facer para estar san.

    5 Responde Si ou Non e marca.

    Os animais son seres vivos?

    Por que?

    Porque se poden mover.

    Porque nacen, medran, se reproducen e morren.

    Porque teen formas moi diferentes.

    6 Relaciona.

    Nacen do ventre da sa nai.

    Poen ovos.

    Alimntanse doutros animais.

    Teen esqueleto.

    Son invertebrados e teen seis patas.

    Cales destas partes teen todas as plantas?

    AVALIACIN INICIAL

    ovparos

    carnvoros

    insectos

    vivparos

    vertebrados

    7 Escribe o nome das partes desta planta e responde.

    368483 _ 0001-0144.indd 9 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.10

    8 Rodea.

    O Sol de amarelo

    A Terra de azul

    A La de gris

    A auga un

    Cando a auga quece

    Cando a auga arrefra moito

    transfrmase en vapor, que un gas.

    lquido.

    transfrmase en xeo, que un slido.

    9 Relaciona.

    1. cabo2. outeiro3. ro4. serra5. chaira6. praia7. acantilado8. illa

    10 Escribe cada nmero no seu lugar.

    Nome Data

    Avaliacin inicial

    368483 _ 0001-0144.indd 10 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 11

    11 Escribe V, se verdadeiro, ou F, se falso.

    O aire unha mestura de varios gases.

    O osxeno un gas do aire.

    O aire un lquido.

    O aire non se ve e ocupa espazo.

    12 Observa o debuxo e completa cos puntos cardinais.

    13 Observa e responde.

    14 Ordena os debuxos do 1 (mis antigo) ao 4 (mis moderno).

    Vilaboa est ao do Outeiro.

    Freixedo est ao do Castelo.

    O Castelo est ao de Freixedo.

    O Outeiro est ao de Vilaboa.

    De que material cres que est feito?

    De onde se obtn ese material, dos animais ou das plantas?

    Foto castillo Foto pintura rupestre

    AVALIACIN INICIAL

    O Outeiro

    Vilaboa

    N

    S

    O E

    Freixedo O Castelo

    368483 _ 0001-0144.indd 11 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.12

    Criterios de avaliacin AVALIACIN INICIAL

    Criterios Actividades Observacins e suxestins

    Localiza partes do corpo humano. 1

    unha actividade sinxela. Pode continuarse pedndolles aos alumnos que rotulen todas as partes do corpo que recoezan.

    Identifica os rganos dos sentidos. 2

    Os alumnos teen que lembrar os sentidos que lles provocan mis dificultades: o gusto, o olfacto e o tacto.

    Elabora un men saudable. 3 Ao corrixir esta actividade, sera interesante que cada neno xustificase as sas eleccins.

    Elixe comportamentos saudables. 4

    Escriba no encerado os distintos comportamentos que anotaron os alumnos. As ter unha lista completa de comportamentos bos para a sade.

    Distingue os seres vivos da materia inerte. 5

    Moitos alumnos cometern o erro corrente de asimilar ser vivo con movemento. conveniente insistir e desfacer este erro.

    Clasifica animais seguindo distintos criterios. 6

    Poderase pedir aos alumnos que desen un exemplo de cada unha das categoras.

    Localiza as partes dunha planta. 7

    Insistir en que non todas as plantas teen flores e froitos.

    Distingue o Sol, a Terra e a La. 8

    Pode dar esta pista aos nenos: que observen as rbitas de cada un dos astros.

    Coece os principais cambios de estado. 9

    Formular preguntas para que os alumnos apliquen estes coecementos: desaparece a auga dunha poza cando seca?, por que desaparece o xeo cando se pon nos refrescos?

    Identifica distintos elementos da paisaxe. 10

    O nivel mnimo que deben ter os alumnos localizar ro, serra, praia, chaira e illa.

    Coece as propiedades do aire. 11 Este exercicio ten un nivel de dificultade alto.

    Sita lugares utilizando os puntos cardinais. 12

    Lembre aos alumnos que se fixen no smbolo de situacin.

    Recoece materias primas e a sa orixe. 13

    O exercicio pode continuarse con outros artigos: unha folla de papel, un moble de madeira

    Ordena restos pertencentes s principais pocas do pasado.

    14 Este exercicio ten un nivel de dificultade alto.

    368483 _ 0001-0144.indd 12 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 13

    Solucins

    1. Resposta grfica (R. G.).

    2. Gusto, tacto e vista.Olfato e tacto.Tacto.

    3. Resposta modelo (R. M.).Primeiro prato: minestra de verduras.Segundo prato: polo con ensalada. Sobremesa: laranxa.

    4. R. M. Durmir 10 horas ao da, facer deporte e ducharme todos os das.

    5. Si.Porque nacen, medran, se reproducen e morren.

    6. Ovparos Poen ovos.Carnvoros Almntanse doutros animais.Insectos Son invertebrados e teen seis patas.Vivparos Nacen do ventre da sa nai.Vertebrados Teen esqueleto.

    7. De arriba abaixo e de esquerda a dereita: folla, froito, flor, talo e raz.Todas as plantas teen raz, talo e follas.

    8. R. G.

    9. A auga un lquido.Cando a auga quece transfrmase en vapor, que un gas. Cando a auga arrefra moito transfrmase en xeo, que un slido.

    10. R. G.

    11. V, V, F, V.

    12. Vilaboa est ao sur do Outeiro.Alameda est ao oeste do Castelo. O Castelo est ao leste de Freixedo. O Outeiro est ao norte de Vilaboa.

    13. La.Dos animais.

    14. 1. Cova con pinturas rupestres. 2. Acueduto romano. 3. Castelo medieval. 4. Coche antigo.

    AVALIACIN INICIAL

    368483 _ 0001-0144.indd 13 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Santillana Educacin, S. L.14

    Nome Data

    UNIDADE

    1 As persoas e a sade

    1 Escribe o nome das partes do corpo.

    2 Completa o texto coas palabras do recadro.

    funcins rochas inertes relacin

    As persoas somos seres vivos. O que nos diferencia dos seres ,

    como as ou a auga, que realizamos as tres vitais:

    , nutricin e reproducin.

    3 Marca as caractersticas que sexan da infancia.

    Os nenos e as nenas non teen dentes e beben leite.

    Prodcense cambios na voz dos nenos.

    Mdrase moi rapidamente e cando mis se aprende.

    O corpo est preparado para ter fillos.

    Temos menos forza, resistencia e axilidade.

    4 O seguinte texto ten erros. Atpaos e escrbeo despois correctamente.

    Para estar san, non unha boa norma comer de todo. Entre os alimentos mis recomendables estn os doces e os refrescos. En cambio, non hai que abusar da froita, das larpeiradas e da verdura.

    Control

    DIBUJO

    4 X 5,5

    368483 _ 0001-0144.indd 14 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Santillana Educacin, S. L. 15

    Control UNIDADE 1

    5 Observa estas das persoas e completa a tboa escribindo en que se diferencian.

    6 Explica para que serven a materia e a enerxa.

    7 Escribe xunto a cada oracin con que funcin vital se relaciona.

    Comer un bocadillo de queixo que achega materia e enerxa.

    Sentir fame antes da hora da comida.

    Ter un fillo.

    8 Escribe unha razn pola que o exercicio fsico bo para a sade.

    9 Explica que o que fai que das persoas tean unha cor de pel diferente.

    10 Escribe das situacins en que sempre debemos lavar as mans.

    Sexo Son unha nena e un neno. Os seus corpos son diferentes.

    Estatura

    Constitucin

    Trazos individuais

    368483 _ 0001-0144.indd 15 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Santillana Educacin, S. L.16

    Nome Data

    UNIDADE

    1 As persoas e a sade

    1. Entre os alimentos mis saudables estn as

    a. froitas, doces e refrescos. b. froitas, doces e verduras. c. froitas e verduras.

    2. O peito e a barriga tamn se chaman

    a. tronco e abdome. b. trax e abdome. c. trax e bandullo.

    3. As funcins vitais que diferencian os seres vivos dos inertes son

    a. a relacin, a nutricin e a excrecin.b. a reproducin, a nutricin e a relacin.c. a relacin, a reproducin e a conversacin.

    4. A infancia caracterzase por ser

    a. a etapa en que mis medran as persoas e cando mis aprenden.b. a etapa onde menos dormen as persoas, e choran todo o da.c. a etapa onde as persoas son cada vez mis independentes.

    5. Non un beneficio do exercicio fsico

    a. fortalecer os nosos sos e msculos.b. axudar a relaxarnos.c. achegar vitamina C.

    6. A melanina protexe a pel do

    a. aire e da auga. b. sol. c. mar.

    7. Os alimentos proporcionan

    a. forza e vitalidade. b. sade e alegra. c. enerxa e materiais.

    8. Unha medida de hixiene incorrecta

    a. lavar os dentes despois das comidas.b. lavar as mans antes de ir ao servizo e despois de comer.c. ducharse diariamente.

    9. un rgano que non est no tronco

    a. o estmago. b. os pulmns. c. o cerebro.

    10. Para descansar e estar activos o da seguinte debemos durmir

    a. nunca mis de seis horas. b. como mnimo doce horas. c. unhas dez horas.

    Test

    368483 _ 0001-0144.indd 16 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Santillana Educacin, S. L. 17

    Criterios de avaliacin e solucins UNIDADE 1

    Criterios de avaliacinActividades

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

    1 Identifica as diferentes partes do corpo humano. C T T

    1 Coece algunhas das caractersticas que diferencian unhas persoas doutras. C T C

    4 Sabe cales son as principais funcins que levan a cabo os seres vivos. C T C C

    1 Describe as caractersticas das distintas etapas da vida das persoas. C T

    2Comprende a importancia de ter hbitos de vida saudables e coece os seus principais beneficios.

    T C T TCT

    CT

    C: Control; T: Proba tipo test.

    Control

    1. Brazo abdome fronte trax perna.

    2. As persoas somos seres vivos. O que nos diferencia dos seres inertes, como as rochas ou a auga, que realizamos as tres funcins vitais: relacin, nutricin e reproducin.

    3. Deben marcar: Os nenos e as nenas non teen dentes e beben leite.Mdrase moi rapidamente e cando mis se aprende.

    4. Para estar san, unha boa norma comer de todo. Entre os alimentos mis recomendables estn a froita e a verdura. En cambio, non hai que abusar dos doces, das larpeiradas e dos refrescos.

    5. R. M. Sexo. Son unha nena e un neno. Os seus corpos son diferentes. Estatura. A nena mis alta ca o neno. Constitucin. O corpo do neno mis largo ca o da nena. Trazos individuais. A nena morena e o neno ten o pelo claro.

    6. R. M. A materia necesaria para medrar e manter o corpo. A enerxa permtenos correr, falar, traballar, xogar.

    7. Nutricin relacin reproducin.

    8. R. M. Fortalece os nosos msculos e sos.

    9. R. M. Dbese melanina, unha substancia que escurece a pel e que a protexe dos perigosos efectos do Sol intenso.

    10. Hai que lavar sempre as mans despois de ir ao servizo e antes de comer.

    Test

    1. c.

    2. b.

    3. b.

    4. a.

    5. c.

    6. b.

    7. c.

    8. b.

    9. c.

    10. c.

    368483 _ 0001-0144.indd 17 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.18

    UNIDADE

    2 A nosa alimentacin

    1 Risca as palabras incorrectas de cada oracin.

    Hai que lavar as mans antes / despois de comer e de preparar alimentos.

    Todos os / algns alimentos levan conservantes.

    O fro a nica / mellor forma de conservar a carne.

    Hai que lavar os alimentos / nutrientes que se van tomar crus.

    2 Explica a diferenza entre nutriente e alimento.

    3 Identifica na imaxe catro alimentos dos grupos 5 e 6, e un do grupo 3.

    4 Escribe o tipo de alimentos que recomendaras a unha persoa que fai moito exercicio e explica por que.

    Control

    Nome Data

    368483 _ 0001-0144.indd 18 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 19

    Control UNIDADE 2

    5 Marca a oracin errnea e escrbea correctamente.

    Os alimentos desconxelados pdense volver conxelar.

    Os iogures deben conservarse sempre en fro.

    6 Escribe nunha columna tres alimentos que nos proporcionan enerxa, e na outra, tres alimentos que nos permiten medrar e estar sans.

    7 Que nutrientes nos proporcionan os alimentos da imaxe? En que momento do da mellor comelos?

    8 Explica o que a dieta mediterrnea.

    9 Que a obesidade e como se pode evitar? Explica.

    10 Completa o seguinte texto.

    A fibra axuda a que o noso corpo funcione correctamente, e forma parte dos

    de orixe , como

    e verduras.

    368483 _ 0001-0144.indd 19 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.20

    Nome Data

    UNIDADE

    2 A nosa alimentacin

    1. Os nutrientes son

    a. as substancias de que sacamos os alimentos.b. as substancias que conteen os alimentos, tiles para ns.c. as substancias que se engaden aos alimentos para facelos mis apetitosos.

    2. Unha dieta saudable debe ser

    a. equilibrada e suficiente. b. insuficiente e adecuada. c. abundante.

    3. Non recomendable comer en exceso

    a. alimentos con graxa e azucre. b. alimentos crus. c. alimentos integrais.

    4. Os nutrientes que nos permiten medrar e reparar o noso corpo son as

    a. graxas. b. protenas. c. vitaminas.

    5. No centro da roda dos alimentos inclense das cousas esenciais

    a. comer moitas verduras e descansar.b. comer pouco e beber moitos refrescos.c. facer exercicio e beber moita auga.

    6. A comida rpida, en exceso, prexudicial xa que contn

    a. moito sal. b. moita fibra. c. moita graxa.

    7. As substancias que fan que os alimentos duren mis tempo chmanse

    a. protenas. b. conxelantes. c. conservantes.

    8. Un mineral que necesario para ter uns sos fortes e saudables o

    a. ferro. b. sodio. c. calcio.

    9. Son alimentos ricos en protenas

    a. a carne e o peixe. b. a manteiga. c. as froitas.

    10. As persoas celacas non poden comer

    a. alimentos lavados con auga da billa.b. alimentos con glute.c. alimentos ricos en azucre e graxa.

    Test

    368483 _ 0001-0144.indd 20 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 21

    Criterios de avaliacin e solucins UNIDADE 2

    Criterios de avaliacinActividades

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

    2Coece os diferentes tipos de nutrientes, as sas principais caractersticas e identifica en que alimentos se atopan.

    T C T C C T T C

    2Recoece as bases dunha dieta saudable e usa a roda dos alimentos para elaborar unha dieta equilibrada.

    T C T C

    2

    Organiza as comidas do da tendo en conta as diferentes necesidades en cada momento, a idade e a actividade fsica que se vai desenvolver.

    C C

    2Identifica os riscos asociados a unha mala alimentacin, tanto por exceso de nutrientes coma por defecto.

    T T C T

    2Coece a importancia da hixiene hora de manipular os alimentos, e distingue as principais estratexias para conservalos

    C C T

    C: Control; T: Proba tipo test.

    Control

    1. Deben riscar: despois Todos os nica nutrientes.

    2. R. M. Os nutrientes son substancias que se atopan nos alimentos que comemos.

    3. Pdese elixir calquera froita, hortaliza ou verdura para os grupos 5 e 6. Do grupo 3 pdese elixir o peixe.

    4. R. M. As persoas que fan moito exercicio necesitan alimentos que acheguen enerxa, como os hidratos de carbono.

    5. Deben marcar: Os alimentos desconxelados pdense volver conxelar. Os alimentos desconxelados non se poden volver conxelar.

    6. Enerxa: calquera dos grupos 1 e 2 (aceite, manteiga, arroz, pasta, etc.). Medrar e estar sans: calquera dos outros catro grupos (verduras, froitas, carne, peixe, etc.).

    7. R. M. Son peixes, moi ricos en protenas. mellor comelos durante o xantar ou na cea.

    8. R. M. o tipo de dieta tradicional dos pases que rodean o mar Mediterrneo. Este tipo de dieta basase na verdura fresca, o aceite de oliva, os legumes, as froitas e o peixe.

    9. R. M. Se comemos mis do necesario e non facemos exercicio dabondo, o corpo acumula o que sobra en forma de graxa, de xeito que a persoa engorda, e isto pode ocasionar moitos problemas de sade.

    10. Alimentos vexetal froitas.

    Test

    1. b.

    2. a.

    3. a.

    4. b.

    5. c.

    6. c.

    7. c.

    8. c.

    9. a.

    10. b.

    368483 _ 0001-0144.indd 21 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.22

    Nome Data

    UNIDADE

    3 Os nosos sentidos

    1 Escribe un breve texto coas seguintes palabras.

    orella nervio auditivo tmpano son osio cerebro

    2 Observa o debuxo da maz e escribe o que captara dela cada un dos nosos sentidos.

    Vista:

    Odo:

    Gusto:

    Tacto:

    Olfacto:

    3 Escribe cales son os diferentes sabores bsicos que poden captar as nosas papilas, e por que s se recoecen estes.

    4 Explica a que se dedican o otorrino e o oftalmlogo.

    Control

    368483 _ 0001-0144.indd 22 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 23

    Control UNIDADE 3

    5 Escribe V, se verdadeiro, ou F, se falso.

    A crnea a parte coloreada do ollo.

    A retina recolle a luz e enva informacin ao cerebro a travs do nervio ptico.

    O cristalino enfoca as imaxes.

    A luz entra no ollo a travs do iris.

    6 Escribe tres medidas que poden evitar que teamos problemas coa vista.

    7 Observa o debuxo e explica por que se producen sombras detrs do bote dos lapis.

    8 Explica onde se atopa a pituitaria amarela e que funcin ten.

    9 Risca as palabras que non sexan correctas.

    O tmpano / caracol unha especie de tea delgada que vibra cos sons.

    Un chifre emite un son agudo / grave.

    A cortiza un bo / mal condutor do son.

    10 Explica o que o umami.

    368483 _ 0001-0144.indd 23 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.24

    Nome Data

    UNIDADE

    3 Os nosos sentidos

    1. O tmpano est unido

    a. ao nervio auditivo, que leva a informacin directamente ao cerebro.b. a uns osios que se moven cando vibra.c. ao caracol, que capta os sons.

    2. O rgano do sentido do tacto

    a. as mans. b. a pel. c. o pelo que cobre a pel.

    3. A pituitaria amarela unha zona

    a. da pel que capta a temperatura.b. da lingua que capta o sabor umami.c. do nariz que capta os olores.

    4. Cando che doen os odos acodes ao

    a. otorrino. b. oftalmlogo. c. cirurxin.

    5. A retina capta a luz e enva a informacin

    a. ao cristalino, atravesando a pupila.b. ao cerebro, a travs do nervio auditivo.c. ao cerebro, a travs do nervio ptico.

    6. Cada instrumento ten o seu propio son, dicir, teen cadanseu

    a. rudo. b. timbre. c. ton.

    7. O rgano do gusto a lingua, que est cuberta de

    a. pelo. b. pituitarias. c. papilas gustativas.

    8. Non unha boa medida hixinica

    a. tocar os ollos coas mans limpas.b. usar lentes de sol os das sollos.c. abrir os ollos baixo a auga nunha piscina.

    9. Un obxecto que deixa pasar s parte da luz a travs del

    a. translcido. b. transparente. c. opaco.

    10. un mal condutor do son

    a. o aceiro. b. o ferro. c. a cortiza.

    Test

    368483 _ 0001-0144.indd 24 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 25

    Criterios de avaliacin e solucins UNIDADE 3

    Criterios de avaliacinActividades

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

    1 Relaciona cada un dos rganos dos sentidos coa sa funcin. C

    2 Enumera os cinco sabores bsicos e relacinaos coas papilas gustativas. C C

    1Distingue as partes dos diferentes rganos dos sentidos e explica a maneira en que se transmite a informacin ao cerebro.

    CT

    T TCT

    T C C

    Define as principais caractersticas da luz e do son, e distingue os obxectos segundo a maneira de comportarse fronte a eles.

    T CTC

    T

    2Valora a importancia de coidar a sade dos nosos ollos e odos, e coece as medidas hixinicas bsicas para facelo.

    CT

    C T

    C: Control; T: Proba tipo test.

    Control

    1. R. M. A orella recolle o son e condceo ata o tmpano, que vibra e fai que se movan os osios. Ao final, o nervio auditivo transmite a informacin recollida directamente ao cerebro.

    2. R. M. Vista: cor, forma, brillo Odo: son ao golpeala. Gusto: sabor (doce, acedo). Tacto: textura (suave, rugosa) e consistencia (dura, branda). Olfacto: olor.

    3. R. M. Os sabores bsicos son aqueles para os que temos papilas especficas que os recoecen, como o acedo, o doce, o amargo e o salgado. Existe un quinto sabor, mis difcil de describir, denominado umami.

    4. R. M. O otorrino o mdico especialista no odo e de todo o relacionado co sentido do odo. O oftalmlogo o especialista dos ollos e de todo o relacionado co sentido da vista.

    5. F V V F.

    6. R. M. Protexer os ollos na piscina con lentes. Non tocar os ollos coas mans sucias. Usar lentes de sol en das sollos.

    7. R. M. O bote con lapis non deixa pasar a luz, dicir, opaco, e como a luz viaxa en lia recta, tras este obxecto queda un espazo mal iluminado que ten a forma do contorno do obxecto.

    8. R. M. Atpase no interior do nariz, e capta as substancias aromticas que entran co aire. A pituitaria detecta milleiros de olores distintos e transmite a informacin ao cerebro a travs do nervio olfactivo.

    9. Deben riscar: caracol grave bo.

    10. R. M. O umami un sabor difcil de recoecer que se atopa, por exemplo, nos queixos fortes e nalgunhas comidas chinesas.

    Test

    1. b.

    2. b.

    3. c.

    4. a.

    5. c.

    6. b.

    7. c.

    8. c.

    9. a.

    10. c.

    368483 _ 0001-0144.indd 25 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.26

    Nome Data

    Os animaisUNIDADE

    4 Control

    1 Completa o seguinte texto.

    Os animais non teen sos nin

    . Viven tanto na terra coma na auga. Case todos son

    , e normalmente poen moitos ovos.

    2 Explica o que significa ser omnvoro, e escribe dous exemplos.

    3 Observa os animais. Escribe se son vertebrados ou invertebrados.

    4 Marca as caractersticas dos animais invertebrados.

    A pel pode estar cuberta de pelo, plumas ou escamas.

    Non teen columna vertebral nin sos.

    Poden ter aletas, patas ou s.

    Os seus corpos divdense en cabeza, trax e abdome.

    368483 _ 0001-0144.indd 26 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 27

    Control UNIDADE 4

    5 Relaciona mediante frechas o animal coas sas caractersticas.

    vertebrado

    invertebrado

    ovparo

    vivparo

    carnvoro

    herbvoro

    omnvoro

    parasito

    6 Marca a oracin incorrecta e escrbea correctamente.

    Todos os animais poden moverse duns lugares a outros.

    Os animais empregan sobre todo a vista, o odo e o olfacto.

    7 Explica o que se entende por fauna dunha zona.

    8 Escribe unha oracin coas seguintes palabras: pelo, escama, pluma e espida.

    9 Observa o debuxo e escribe o nome das partes que faltan.

    10 Explica o que un animal parasito.

    cabeza

    patas

    368483 _ 0001-0144.indd 27 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.28

    Nome Data

    Os animais Test

    1. Os animais omnvoros

    a. alimntanse exclusivamente de ovos.b. reprodcense por ovos.c. alimntanse de plantas e doutros animais.

    2. Os animais invertebrados non teen

    a. s. b. columna vertebral. c. ollos.

    3. Os parasitos

    a. viven no interior doutros animais ou sobre eles.b. s viven dentro dos animais invertebrados.c. teen columna vertebral e sos, e alimntanse doutros animais.

    4. A pel dos vertebrados non pode estar cuberta por

    a. pelo ou escamas. b. plumas. c. cuncha.

    5. O corpo dos animais invertebrados non pode

    a. estar protexido por escamas ou por pelo.b. estar protexido por unha cuncha ou por unha coiraza.c. estar espido, sen unha proteccin resistente.

    6. Ao conxunto de animais que vive nunha zona chmaselle

    a. manda. b. fauna. c. comunidade.

    7. Segundo o tipo de reproducin, as tartarugas son animais

    a. omnvoros. b. vivparos. c. ovparos.

    8. S as teen os invertebrados

    a. antenas. b. s. c. patas.

    9. Os insectos teen

    a. catro patas. b. seis patas. c. oito patas.

    10. importante coecer a fauna dunha zona

    a. para poder controlala e evitar danos s persoas.b. para ter mis variedade de alimentos. c. para conservala e gozala.

    UNIDADE

    4

    368483 _ 0001-0144.indd 28 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 29

    Criterios de avaliacin e solucins UNIDADE 4

    Criterios de avaliacinActividades

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

    4 Coece as principais caractersticas das funcins vitais dos animais. T C T C T

    4Identifica as caractersticas mis importantes dos animais vertebrados e distngueos en cinco grandes grupos.

    C T C C

    4

    Identifica os animais invertebrados segundo as sas caractersticas fsicas e distingue entre eles o grupo formado polos insectos, por ser o mis numeroso.

    C T C CCT

    TCT

    C

    4 Recoece algns dos animais mis caractersticos de Galicia. T C T

    C: Control; T: Proba tipo test.

    Control

    1. Invertebrados columna vertebral ovparos.

    2. R. M. Os omnvoros son aqueles animais que poden alimentarse tanto de vexetais como doutros animais. Por exemplo, os porcos son omnvoros.

    3. Paxaro: vertebrado. Balea: vertebrado. Cangrexo: invertebrado. Polbo: invertebrado. Cabalo: vertebrado. Insecto: invertebrado.

    4. Non teen columna vertebral nin sos.Os seus corpos divdense en cabeza, trax e abdome.

    5. Deben unir: polbo invertebrado ovparo carnvoro.

    6. Todos os animais poden moverse duns lugares a outros. A maiora dos animais poden moverse dun lugar a outro, pero algns non poden, como os mexillns.

    7. A fauna dunha zona o conxunto dos animais que habitan nese lugar.

    8. R. M. Os vertebrados poden ter a pel cuberta de pelo, plumas ou escamas, ou simplemente estar espida.

    9. Esquerda, de arriba abaixo: trax e abdome. Dereita: antenas.

    10. R. M. Significa que vive sobre outros seres vivos ou no seu interior e alimntase deles. Causa molestias e incluso a morte do outro ser vivo.

    Test

    1. c.

    2. b.

    3. a.

    4. c.

    5. a.

    6. b.

    7. c.

    8. a.

    9. b.

    10. c.

    368483 _ 0001-0144.indd 29 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.30

    Nome Data

    Control

    1 Marca a oracin que contn erros. Despois escrbea correctamente.

    A raz a parte da planta que medra debaixo da terra.

    O talo medra debaixo da terra e sostn as follas e as flores.

    S algunhas plantas teen flores.

    As follas son verdes e medran sobre o talo.

    2 Explica por que os agricultores lles botan fertilizantes aos seus cultivos.

    3 Escribe a que parte da flor se refire cada oracin. Despois, escribe o nmero que corresponda no debuxo.

    1. Forman o cliz da flor.

    2. Forman a corola da flor.

    3. Neles frmase o pole.

    4. Reciben o pole.

    4 Explica a diferenza que hai entre rbore e arbusto.

    As plantasUNIDADE

    5

    368483 _ 0001-0144.indd 30 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 31

    Control UNIDADE 5

    5 Rodea o que necesita a planta para fabricar o seu propio alimento.

    area luz solar luz elctrica

    osxeno sales minerais sal

    auga calor aceite mineral dixido de carbono

    6 Escribe V, se verdadeiro, ou F, se falso.

    Cando o pole chega ao pistilo frmase o froito.

    No interior do froito atpanse as sementes.

    Nos estames da flor frmanse os grans de pole.

    7 Constre unha oracin coas seguintes palabras.

    auga sales minerais raz zume bruto vasos leosos

    8 Explica a diferenza entre o zume bruto e o zume elaborado.

    9 Completa este texto sobre a importancia das plantas.

    As plantas son moi necesarias, pois fabrican os que utilizan

    outros seres vivos. As, os animais alimntanse das plantas e,

    sa vez, os animais alimntanse deles.

    10 Escribe un exemplo da funcin de relacin nas plantas.

    368483 _ 0001-0144.indd 31 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.32

    Nome Data

    Test

    1. Para fabricar o seu propio alimento, as plantas necesitan tres substancias

    a. luz, auga e sal.b. sales minerais, auga e aire.c. dixido de carbono, auga e sales minerais.

    2. Os rganos reprodutores das plantas son

    a. o cliz e a corola. b. as flores. c. os estames e os pistilos.

    3. Non unha caracterstica das races

    a. medrar baixo o talo e ser verdes.b. suxeitar a planta ao terreo.c. tomar nutrientes da terra, como a auga e os sales minerais.

    4. O pole frmase

    a. nos pistilos. b. nos estames. c. nos ptalos.

    5. A principal diferenza entre unha rbore e un arbusto

    a. que os arbustos teen talos herbceos e as rbores tenos leosos.b. que as rbores son mis altas ca os arbustos.c. que os arbustos teen o tronco mis curto e as sas plas nacen preto do chan.

    6. A mestura de auga e sales minerais chmase

    a. zume bruto. b. zume elaborado. c. nctar.

    7. As plantas realizan a funcin de relacin para

    a. responder aos cambios. b. alimentarse. c. reproducirse.

    8. A fotosntese o proceso mediante o cal

    a. as plantas se alimentan.b. as plantas fabrican o seu alimento.c. as plantas toman osxeno do aire.

    9. A parte que une a folla ao talo chmase

    a. limbo. b. lbulo. c. pecolo.

    10. Os animais que se alimentan de plantas chmanse

    a. plantvoros. b. vexetarianos. c. herbvoros.

    As plantasUNIDADE

    5

    368483 _ 0001-0144.indd 32 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 33

    Criterios de avaliacin e solucins Unidade 5

    Criterios de avaliacinActividades

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

    4Distingue as principais caractersticas das diferentes partes dunha planta e identifica as sas funcins.

    C T C T T

    4Coece a maneira en que se nutren as plantas e distingue a diferenza entre nutricin e fotosntese.

    T C C T CCT

    4 Comprende a importancia das plantas para o resto dos seres vivos. C T

    4Explica como se reproducen as plantas, distinguindo os diferentes pasos do proceso.

    C

    4 Identifica as diferentes partes dunha flor e coece a sa funcin. T C T

    4 Comprende de que maneira as plantas responden aos cambios do seu medio. T C

    C: Control; T: Proba tipo test.

    Control

    1. Deben marcar: O talo medra debaixo da terra e sostn as follas e as flores. O talo medra por riba da terra e sostn as follas e as flores.

    2. R. M. Para subministrar terra os sales minerais que perdeu e sen os cales as plantas non poden vivir.

    3. 1. Spalos; 2. Ptalos; 3. Estames; 4. Pistilos. R. G.

    4. R. M. As rbores teen troncos longos e as sas plas nacen na parte alta, mentres que os arbustos teen o tronco mis curto e as sas plas medran preto da terra.

    5. Auga sales minerais dixido de carbono luz solar.

    6. As tres son verdadeiras.

    7. R. M. A planta toma do solo auga e sales minerais pola raz, formando unha mestura denominada zume bruto, que transportado ao resto da planta a travs dos vasos leosos.

    8. R. M. O zume bruto a mestura de auga e sales minerais tomadas polas races, mentres que o zume elaborado unha mestura de auga e alimentos fabricada pola propia planta grazas fotosntese.

    9. Alimentos herbvoros carnvoros.

    10. R. M. As plantas medran cara luz, pois precsana para realizaren a fotosntese.

    Test

    1. c.

    2. c.

    3. a.

    4. b.

    5. c.

    6. a.

    7. a.

    8. b.

    9. c.

    10. c.

    368483 _ 0001-0144.indd 33 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.34

    Control

    Nome Data

    TRIMESTRE

    1

    1 Escribe nos recadros a etapa da vida que corresponde a cada imaxe.

    2 Escribe o que nos achegan os seguintes nutrientes.

    Graxas achegan

    Protenas achegan

    Hidratos de carbono achegan

    3 Explica en que consisten as seguintes funcins vitais.

    Funcin de relacin:

    Funcin de nutricin:

    Funcin de reproducin:

    4 Que deberas facer se ests medrando e fas moito exercicio? Marca.

    Comer alimentos que acheguen enerxa, como hidratos de carbono, e alimentos como o leite, que teen protenas e calcio para os sos.

    Comer sobre todo graxas, que nos axudan a medrar e a ter enerxa.

    Facer s das comidas diarias que sexan equilibradas.

    Avaliacin trimestral

    368483 _ 0001-0144.indd 34 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 35

    5 Risca as palabras incorrectas.

    A luz entra no ollo a travs da retina / crnea.

    Os osios do odo mvense cando vibra o tmpano / caracol.

    As papilas gustativas son as responsables de captar os sabores / olores.

    6 Observa a flor e escribe o nome de cada parte. Despois, contesta.

    Con que funcin vital estnrelacionadas as flores?

    7 Observa a imaxe da vaca e indica a que tipo pertence en cada caso.

    8 Explica os nutrientes que achega un prato de carne con patacas.

    9 Explica para que serve o sentido do tacto e que rgano se relaciona con el.

    10 Completa o seguinte texto sobre os insectos.

    O corpo dos insectos divdese en , e

    . Os insectos teen patas, das

    e a maiora ten dous pares de .

    Control TRIMESTRE 1

    Se ten ou non columna vertebral:

    Segundo a sa alimentacin:

    Segundo o tipo de reproducin:

    368483 _ 0001-0144.indd 35 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.36

    Nome Data

    TRIMESTRE

    1

    1. As partes do corpo humano son

    a. tronco e extremidades. b. cabeza e rganos. c. cabeza, tronco e extremidades.

    2. No tronco atpanse

    a. o trax, o abdome e moitos rganos coma o estmago.b. os brazos, as pernas, sos e msculos.c. o peito, a barriga e as extremidades.

    3. Os nutrientes que nos permiten medrar e reparar o noso corpo son as

    a. graxas. b. protenas. c. vitaminas.

    4. A pituitaria amarela unha zona

    a. do nariz encargada de captar os olores.b. da pel que capta os cambios bruscos de temperatura.c. localizada ao final do conduto auditivo, antes do tmpano.

    5. Coidamos os rganos dos sentidos se

    a. lemos con suficiente luz.b. limpamos os odos con bastoncios.c. nadamos sen lentes na piscina.

    6. Segundo a sa alimentacin, os animais poden ser

    a. vivparos e ovparos. b. omnvoros, carnvoros e herbvoros. c. peixes ou anfibios.

    7. Para fabricar o seu alimento mediante a fotosntese as plantas necesitan

    a. zume bruto, dixido de carbono e luz. b. zume elaborado e luz. c. zume bruto.

    8. Un animal ovparo co corpo cuberto de escamas un

    a. mamfero. b. rptil. c. anfibio.

    9. As partes dunha planta son

    a. flores, raz e talo. b. raz, talo e follas. c. froito, follas e talo.

    10. Non se considera un hbito de hixiene correcto

    a. lavar as mans antes de comer.b. lavar os dentes despois de comer.c. ducharse unha vez semana.

    TestAvaliacin trimestral

    368483 _ 0001-0144.indd 36 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 37

    Criterios de avaliacin e solucins TRIMESTRE 1

    Criterios de avaliacinActividades

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

    1Identifica as partes do corpo humano, recoece as diferentes etapas da vida das persoas e explica as funcins vitais.

    CT T C

    1, 2Coece os diferentes tipos de nutrientes, as sas propiedades e en que alimentos se atopan.

    C T C

    2 Coece hbitos de vida saudable, vixiando a hixiene, a dieta e o exercicio fsico. C T

    1 Distingue os rganos dos sentidos, coece as sas partes e o seu coidado. TCT

    C

    4 Recoece as partes dunha planta e dunha flor, e coece as funcins vitais. C T T

    4Distingue entre animais vertebrados e invertebrados e describe as principais caractersticas.

    T C T C

    C: Control; T: proba tipo test.

    Control

    1. De esquerda a dereita: ancianidade; adolescencia; idade adulta; infancia.

    2. Graxas: achegan enerxa. Protenas: achegan materiais para construr o noso corpo. Hidratos de carbono: achegan enerxa.

    3. A funcin de relacin consiste en notar o que sucede ao noso arredor e responder.

    A funcin de nutricin consiste en conseguir enerxa e materiais para o noso corpo.

    A funcin de reproducin consiste en ter fillos parecidos aos pais.

    4. Comer alimentos que acheguen enerxa, como hidratos de carbono, e alimentos como o leite, que teen protenas e calcio para os sos.

    5. Deben riscar: retina caracol olores.

    6. R. G. Ptalo spalo pistilo estame. As flores estn relacionadas coa funcin de reproducin.

    7. Vertebrado herbvoro vivparo.

    8. A carne achega protenas e graxa. As patacas achegan moitos hidratos de carbono e algunhas vitaminas, minerais e fibra.

    9. un sentido que permite recoecer as cousas que se tocan, a sa forma e textura e a temperatura que estn. O rgano responsable do sentido do tacto a pel.

    10. Cabeza trax abdome seis antenas s.

    Test

    1. c.

    2. a.

    3. b.

    4. a.

    5. a.

    6. b.

    7. a.

    8. b.

    9. b.

    10. c.

    368483 _ 0001-0144.indd 37 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.38

    Nome Data

    UNIDADE

    6

    1 Explica que o que vemos cando observamos a Terra desde o espazo.

    2 Une con frechas.

    Non ten luz propia, nin auga, nin aire.

    Emite luz e calor.

    unha estrela.

    Est rodeada por unha atmosfera.

    A maior parte da sa superficie est formada por auga.

    un satlite da Terra.

    3 Marca a oracin correcta.

    A luz do Sol ilumina toda a Terra.

    de da nas zonas iluminadas pola luz da La.

    Na parte da Terra iluminada polo Sol de da.

    4 Contesta.

    Se temos que ir cara ao leste, cara a onde nos dirixiremos cando amenza?

    5 Identifica a fase da La que se describe.

    A La en forma de C:

    A La vese iluminada:

    A La ten forma de D:

    Sol

    La

    Terra

    ControlA Terra

    368483 _ 0001-0144.indd 38 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 39

    6 Relaciona as caixas que se corresponden colorendoas coa mesma cor.

    7 Escribe V, se verdadeiro, ou F, se falso.

    O movemento de rotacin d lugar s estacins do ano.

    Ao mesmo tempo que a Terra realiza o movemento de rotacin, tamn leva a cabo o de translacin.

    Ao longo do ano, a noite e o da sempre duran o mesmo.

    8 Explica como son os das nas distintas estacins do ano.

    9 Explica que diferenza hai entre un mapamundi e un globo terrqueo.

    10 Completa as definicins.

    Ecuador:

    Continente:

    Control UNIDADE 6

    A Terra tarda en dar unha volta completa

    arredor do Sol

    A La tarda en dar unha volta completa arredor

    da Terra

    A Terra tarda en dar unha volta completa sobre si

    mesma

    24 horas.

    28 das. 365 das.

    368483 _ 0001-0144.indd 39 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.40

    Test

    Nome Data

    UNIDADE

    6

    1. A terra firme non est cuberta por mares e ocanos, e est formada por...

    a. campo e cidades. b. montaas e vales. c. continentes e illas.

    2. O Sol ...

    a. un planeta. b. unha estrela. c. unha galaxia.

    3. O xiro que fai a Terra sobre si mesma chmase movemento...

    a. de translacin. b. de traslocacin. c. de rotacin.

    4. Se ao amencer estamos fronte ao Sol...

    a. o leste quedara nosa dereita.b. teriamos o oeste detrs.c. o sur estara nosa esquerda.

    5. A La tarda en dar unha volta completa Terra...

    a. 24 horas. b. 28 das. c. 24 das.

    6. A Terra tarda 365 das en dar unha volta completa ao Sol e d lugar...

    a. ao da e noite.b. s estacins do ano.c. aos puntos cardinais.

    7. O camio que percorre a Terra arredor do Sol chmase...

    a. rbita. b. movemento de translacin. c. estacins.

    8. Cando os das son longos e as chuvias son escasas estamos na estacin...

    a. da primavera. b. do vern. c. do outono.

    9. Nun globo terrqueo a lia que une os polos chmase...

    a. ecuador, e divide o globo en dous hemisferios, Norte e Sur.b. eixe terrestre e est lixeiramente inclinado.c. eixe interpolar, arredor do cal xira o globo.

    10. Un mapa unha representacin plana da Terra ou dunha parte dela. Cando un mapa representa toda a Terra chmase...

    a. globo terrqueo. b. mapamundi ou planisferio. c. mapa ou plano.

    A Terra

    368483 _ 0001-0144.indd 40 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 41

    Criterios de avaliacin e solucins Unidade 6

    Criterios de avaliacinActividades

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

    Describe fisicamente a Terra, o Sol e a La.

    CT

    CT

    Coece os movementos de rotacin e translacin da Terra e relacinaos con fenmenos fsicos, como a sucesin do da e da noite ou as estacins do ano.

    CT

    CT

    CT

    CT

    Coece o movemento da La e relacinao coas fases lunares.

    CT

    8 Sabe localizar os puntos cardinais e relacinaos coa sada e a posta do Sol. CT

    8 Coece e utiliza as diferentes representacins da Terra.CT

    CT

    C: Control; T: Proba tipo test.

    Control

    1. R. M. Podemos ver: auga, formando mares, ocanos, ros e lagos; terra firme, dividida en continentes e illas; e nubes, situadas na sa atmosfera.

    2. Sol (Emite luz e calor. unha estrela.). La (Non ten luz propia, nin auga, nin aire. un satlite da Terra.). Terra (Est rodeada por unha atmosfera. A maior parte da sa superficie est formada por auga.).

    3. Na parte da Terra iluminada polo Sol de da.

    4. Cara ao lugar por onde sae o Sol.

    5. Cuarto minguante. La chea. Cuarto crecente.

    6. A Terra tarda en dar unha volta completa arredor do Sol 365 das.A Terra tarda en dar unha volta completa sobre si mesma 24 horas. A La tarda en dar unha volta completa arredor da Terra 28 das.

    7. F, V, F.

    8. R. M. No vern, os das son longos e calorosos. No outono, os das fanse cada vez mis curtos e fros. No inverno, os das son curtos e vai fro. Na primavera, os das son cada vez mis longos e mis clidos.

    9. Un mapamundi ou planisferio unha representacin plana da Terra. Un globo terrqueo unha representacin esfrica da Terra.

    10. unha lia imaxinaria que divide a Terra en das metades ou hemisferios. unha gran masa de terra firme.

    Test

    1. c.

    2. b.

    3. c.

    4. b.

    5. b.

    6. b.

    7. a.

    8. b.

    9. b.

    10. b.

    368483 _ 0001-0144.indd 41 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.42

    Control

    Nome Data

    UNIDADE

    7

    1 Explica por que necesitan auga os seres vivos.

    2 Escribe dous exemplos de usos da auga.

    3 Que a auga potable? Onde hai auga potable? Contesta.

    4 Pon un exemplo en cada caso.

    Auga en estado lquido:

    Auga en estado gasoso:

    5 Explica en que lugares da Terra podemos atopar auga.

    6 Escribe V, se verdadeiro, ou F, se falso.

    A auga dos continentes est en estado lquido.

    Un cambio de estado prodcese cando a auga pasa dun estado a outro.

    7 Que cambio de estado se produce en cada caso? Escribe.

    Cando a auga lquida se converte en xeo:

    Cando a auga lquida se converte en vapor:

    A auga

    368483 _ 0001-0144.indd 42 28/06/12 11:30

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 43

    8 Observa o debuxo e escribe o nmero que corresponda diante de cada palabra.

    mar nube chuvia

    neve augas subterrneas ro

    9 Completa este texto sobre o ciclo da auga.

    A auga dos mares, ros e lagos quece e convrtese

    en .

    O vapor de auga, ao arrefriar, e forma as nubes. A auga

    das nubes cae terra en forma de , ou .

    Os regatos e os ros levan a auga ata o . Parte da auga que chega

    ao chan penetra cara ao interior, e forma as augas .

    10 Contesta.

    Que un acufero?

    De onde procede a auga dos acuferos?

    Como se extraen as augas subterrneas?

    Control UNIDADE 7

    345

    1

    2

    6

    368483 _ 0001-0144.indd 43 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.44

    Test

    Nome Data

    UNIDADE

    7

    1. A auga pdese atopar en estado gasoso, slido e

    a. lquido. b. sarabia. c. acufero.

    2. Cando a auga lquida quece convrtese en

    a. vapor de auga. b. xeo. c. lquido.

    3. A auga potable a que

    a. se pode beber.b. ten moito azucre.c. procede dos mares e dos ocanos.

    4. Nos polos a auga atpase en estado

    a. lquido. b. slido. c. gasoso.

    5. Os depsitos de auga subterrnea chmanse

    a. ocanos. b. nubes. c. acuferos.

    6. A auga doce provn

    a. dos mares. b. dos ros. c. dos ocanos.

    7. Cando a auga pasa dun estado a outro prodcese un

    a. cambio de estado. b. cambio de forma. c. ocano.

    8. Os ros, os lagos e os regatos atpanse

    a. baixo a superficie dos ocanos.b. baixo a superficie da terra.c. na superficie dos continentes.

    9. O cambio de slido a lquido chmase

    a. solidificacin.b. fusin. c. ebulicin.

    10. As nubes estn formadas por pingas de auga en estado

    a. lquido.b. slido. c. gasoso.

    A auga

    368483 _ 0001-0144.indd 44 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 45

    Criterios de avaliacin e solucins Unidade 7

    Criterios de avaliacinActividades

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

    5 Explica por que a auga importante para os seres vivos. C

    5 Coece os usos da auga. C

    Sabe que a auga que se pode beber a auga potable e que procede dos continentes.

    CT

    Recoece os diferentes estados da auga e escribe exemplos. T C

    3 Identifica os lugares da Terra en que se pode encontrar auga nos seus diferentes estados. T C T T

    5 Sabe o que un cambio de estado e recoceo. T CCT T T

    Coece o ciclo da auga. C

    Completa un debuxo sobre o ciclo da auga. C

    Explica o que son as augas subterrneas. T C

    C: Control; T: Proba tipo test.

    Control

    1. R. M. Porque as plantas secaran e s persoas e aos animais faltaralles osxeno e alimentos e, polo tanto, non daran sobrevivido.

    2. R. M. Para beber, para lavarnos, para regar os cultivos, para que funcionen as fbricas...

    3. A auga potable a auga que se pode beber.A auga potable atpase nos continentes.

    4. R. M. Auga en estado lquido: auga de ros. Auga en estado gasoso: vapor de auga.

    5. R. M. Na Terra podemos atopar auga no mar, nos ocanos, nos ros, nos regatos, nos lagos, nas montaas altas e nas zonas mis fras do planeta. Ademais, pdese atopar auga no interior da Terra en forma de acuferos.

    6. F, V.

    7. Solidificacin. Evaporacin.

    8. 1. mar; 3. neve; 4. nube; 2. augas subterrneas; 5. chuvia; 6. ro.

    9. Vapor de auga condnsase chuvia neve saraiba mar subterrneas.

    10. Os acuferos son depsitos de auga que se atopan baixo a superficie da Terra. A auga dos acuferos procede da chuvia, que vai penetrando na terra. As augas subterrneas extrense mediante pozos.

    Test

    1. a.

    2. a.

    3. a.

    4. b.

    5. c.

    6. b.

    7. a.

    8. c.

    9. b.

    10. a.

    368483 _ 0001-0144.indd 45 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.46

    Nome Data

    UNIDADE

    8

    1 Responde Si ou Non s seguintes preguntas, e explica por que.

    Poderiamos facer lume sen aire?

    Poderiamos or sons se non houbese aire?

    2 Explica a diferenza entre clima e tempo atmosfrico.

    3 Observa a imaxe e explica o que fan estas persoas para evitar a contaminacin do aire.

    4 Escribe cales son os dous gases mis abundantes no aire e di cal dos dous necesitamos para vivir.

    5 Escribe das caractersticas do aire.

    A atmosfera Control

    368483 _ 0001-0144.indd 46 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 47

    Control UNIDADE 8

    6 Une cada actividade coas condicins atmosfricas que necesita.

    Esquiar. Debe haber vento.Facer voar un papaventos. mellor un da sollo.

    Baarse na praia. Ten que haber neve.

    7 Completa as seguintes oracins coas palabras correctas.

    Cando a auga cae das nubes en forma lquida chmase ; se caen

    folerpas brancas xeadas, , e se son bolias de xeo chmase .

    O aire en movemento o . Se suave chmase , se

    forte, , e se moi forte e vai acompaado de chuvia, .

    8 Observa a imaxe e sinala a opcin correcta.

    O volcn est contaminando a atmosfera con gases txicos e cinsas.

    Os volcns non poden contaminar a atmosfera.

    9 Por que cando vai calor dicimos que a temperatura alta e cando vai fro dicimos que baixa? Razoa.

    10 Observa o mapa meteorolxico e explica o tempo que ir ma na illa.

    368483 _ 0001-0144.indd 47 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.48

    Test

    Nome Data

    UNIDADE

    8

    1. A afirmacin correcta sobre o osxeno ...

    a. o osxeno o terceiro gas mis abundante no aire.b. os seres vivos ao respirar producen osxeno.c. os seres vivos necesitan osxeno para respirar.

    2. O estado da atmosfera nun lugar e nun momento determinados o...

    a. clima. b. tempo atmosfrico. c. parte meteorolxico.

    3. Non pode considerarse un contaminante atmosfrico...

    a. o vapor de auga. b. o fume. c. as cinsas.

    4. Unha caracterstica verdadeira do aire ...

    a. que non pesa. b. que ocupa un lugar. c. que ten unha forma propia.

    5. Unha tormenta ...

    a. cando hai precipitacins en forma de neve acompaadas de brisa.b. cando as precipitacins en forma de chuvia van acompaadas de raios e tronos.c. un tipo especial de vendaval.

    6. A atmosfera ...

    a. o aire. b. osxeno e nitrxeno. c. unha capa de gases.

    7. O aire necesario para facer lume porque...

    a. o aviva.b. contn moito nitrxeno.c. o osxeno que contn permite que arda calquera obxecto.

    8. Un anemmetro mide...

    a. a velocidade do vento. b. a humidade. c. a temperatura.

    9. Reducimos a contaminacin do aire cando...

    a. non malgastamos a electricidade.b. mercamos produtos de refugo.c. utilizamos menos o transporte pblico.

    10. A parte da atmosfera en que hai osxeno ...

    a. a capa media. b. a parte alta. c. a parte baixa.

    A atmosfera

    368483 _ 0001-0144.indd 48 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 49

    Criterios de avaliacin e solucins UNIDADE 8

    Criterios de avaliacinActividades

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

    3 Sabe que o aire unha mestura de gases e cales son os seus principais compoentes. T C

    3 Coece as principais caractersticas do aire. C T C T

    3 Sabe como a atmosfera e diferencia as sas partes. T T

    3Distingue entre o tempo atmosfrico e o clima, e identifica os elementos que os determinan.

    CT T C C T C C

    5Identifica cales son as causas da contaminacin do aire, os seus efectos e como podemos coidar del.

    CT C T

    C: Control; T: Proba tipo test.

    Control

    1. Non. R. M. Porque para que haxa lume necestase a presenza de osxeno. Non. R. M. Os sons que omos viaxan polo aire.

    2. R. M. O tempo atmosfrico o estado da atmosfera nun lugar e nun momento determinados. O clima o tempo atmosfrico que predomina nun lugar ao longo de varios anos.

    3. R. M. Se se anda en bicicleta redcense os gases contaminantes que xeran os coches.

    4. R. M. Os mis abundantes son o nitrxeno e o osxeno. Pero o osxeno imprescindible para os seres vivos, xa que sen el non poderiamos respirar.

    5. R. M. O aire non ten sabor. O aire pesa. O aire non ten forma propia. O aire non ter cor.

    6. Esquiar. Ten que haber neve; Facer voar un papaventos. Debe haber vento; Baarse na praia. mellor un da sollo.

    7. Chuvia neve sarabia vento brisa vendaval furacn.

    8. O volcn est contaminando a atmosfera con gases txicos e cinsas.

    9. R. M. A temperatura mdese en graos. Cando vai calor os graos aumentan, sobe a temperatura, e cando a cifra mis baixa, a temperatura mis fra.

    10. R. M. No norte da illa vai chover e no sur ir sol e vento forte.

    Test

    1. c.

    2. b.

    3. a.

    4. b.

    5. b.

    6. c.

    7. c.

    8. a.

    9. a.

    10. c.

    368483 _ 0001-0144.indd 49 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.50

    Control

    Nome Data

    UNIDADE

    9

    1 Que o relevo? Explica.

    2 Explica o que son cada unha das seguintes formas do relevo.

    Montaa:

    Val:

    Chaira:

    3 Contesta.

    Que un acantilado?

    En que parte da costa se atopan as praias?

    4 Marca a oracin falsa.

    As rochas son os materiais que compoen os minerais.

    Cada mineral pose unhas propiedades que o diferencian dos demais.

    Algunhas rochas estn formadas por un s mineral.

    5 Explica o que a dureza dun mineral.

    O relevo e as rochas

    368483 _ 0001-0144.indd 50 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 51

    6 Completa o texto.

    Os son lugares en que se escava para extraer

    e . Cando se fan na superficie

    da Terra chmanse e cando estn feitas a moitos metros

    de profundidade chmanse .

    7 Une con frechas cada mineral ou rocha coa sa utilidade.

    Arxila Fabricacin de xoias.

    Carbn Fabricacin de ladrillos.

    Granito Condimento na cocia.

    Sal Obtencin de plsticos.

    Petrleo Construcin de muros.

    Ouro Obtencin de calor.

    8 Explica o que o humus.

    9 Escribe a que capa do solo se refire cada unha das seguintes oracins.

    Nela case non hai seres vivos:

    Est formada por grandes rochas:

    Te moita area, arxila, auga, aire e humus:

    Nela habitan moitos seres vivos e hai races:

    10 Que diferenzas existen entre dos solos frtiles e os pobres?

    Control UNIDADE 9

    368483 _ 0001-0144.indd 51 28/06/12 11:30

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.52

    UNIDADE

    9 Test

    Nome Data

    1. As chairas son...

    a. terreos entre montaas a travs dos cales adoitan discorrer os ros.b. extensins de terreo sen elevacins, case planas.c. grandes elevacins do terreo.

    2. As rochas estn formadas por...

    a. un s tipo de minerais. b. varios minerais. c. un ou varios minerais.

    3. A maior abundancia de seres vivos no solo atpase...

    a. na capa intermedia. b. na capa superficial. c. na capa profunda.

    4. O relevo son...

    a. as formas do terreo arredor de lagos e ros.b. as distintas formas que pode ter o terreo.c. as formas que poden atoparse no interior das covas.

    5. Os minerais son os materiais que...

    a. compoen as rochas. b. compoen o relevo. c. compoen o humus.

    6. O humus unha mestura de...

    a. fragmentos pequenos de rochas, auga e minerais.b. auga, area e burbullas de aire.c. restos de follas, excrementos e animais mortos en descomposicin.

    7. As zonas altas e verticais das zonas de costa alta chmanse...

    a. praias. b. acantilados. c. litorais.

    8. Os plsticos, as pinturas e moitos fertilizantes obtense a partir do...

    a. olixisto. b. petrleo. c. carbn.

    9. Un solo considerado pobre o...

    a. que non ten case humus nin auga e moi rochoso.b. que non pode ser cultivado.c. en que s poden cultivarse plantas que necesitan pouca auga.

    10. Non unha propiedade dos minerais...

    a. a dureza. b. a fertilidade. c. a forma.

    O relevo e as rochas

    368483 _ 0001-0144.indd 52 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 53

    Test

    1. b.

    2. c.

    3. b.

    4. b.

    5. a.

    6. c.

    7. b.

    8. b.

    9. c.

    10. b.

    Criterios de avaliacin e solucins UNIDADE 9

    Criterios de avaliacinActividades

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

    3 Distingue as principais formas do relevo. CT C C T T

    4 Coece o que son e de que estn compostas as rochas. T C T

    4 Identifica algunhas das principais propiedades dos minerais. C T

    5 Sabe algns usos e aplicacins que poden ter os minerais e as rochas. C C T

    8Coece o que o solo e de que est composto, e distingue as diferentes capas que o constiten.

    T T C C

    5 Distingue os diferentes tipos de usos do solo segundo as sas caractersticas. T C

    C: Control; T: Proba tipo test.

    Control

    1. R. M. O relevo son as distintas formas que pode ter o terreo.

    2. R. M. Montaa: grande elevacin do terreo. Val: terreo situado entre montaas a travs do cal adoitan discorrer ros. Chaira: extensin de terreo case plana, sen elevacins.

    3. R. M. un terreo alto e vertical que se atopa xunto ao mar e contra o que chocan as ondas. Nas zonas de costa baixa.

    4. As rochas son materiais que compoen os minerais.

    5. R. M. a maior ou menor resistencia dun mineral a ser raiado.

    6. Xacementos rochas minerais canteiras minas.

    7. Arxila Fabricacin de ladrillos. Carbn Obtencin de calor. Granito Construcin de muros. Sal Condimento na cocia. Petrleo Obtencin de plsticos. Ouro Fabricacin de xoias.

    8. R. M. unha fina capa de terreo de cor mis escura formada por unha mestura de restos en descomposicin, como follas, excrementos e animais mortos.

    9. Intermedia; profunda; superficial; superficial.

    10. R. M. Os solos frtiles teen moito humus e auga, polo que son bos para o cultivo de hortalizas e rbores froiteiras. Por outro lado, os terreos pobres posen menos humus e auga, polo que s son aptos para o cultivo de plantas que necesiten pouca auga, como son os cereais e a oliveira.

    368483 _ 0001-0144.indd 53 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.54

    Control

    Nome Data

    UNIDADE

    10

    1 Pon un exemplo de cada tipo de cambio.

    Cambios sen transformacin da materia:

    Cambios con transformacin da materia:

    2 Que teen en comn as rochas, a auga e o aire? Risca a resposta falsa.

    Que teen forma propia. Que estn formados por materia.

    3 Que das propiedades teen todos os obxectos?

    4 Di se nos seguintes casos hai transformacin da materia ou non.

    Cando a auga se conxela:

    Cando facemos un batido de froitas:

    Cando queimamos lea na cheminea:

    Cando cortamos unha tea:

    5 Interpreta os seguintes datos relacionados cun acuario.

    Que volume ten o acuario?

    Que masa ten o acuario?

    A materia

    120 quilogramos / 100 litros

    368483 _ 0001-0144.indd 54 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 55

    6 Di o tipo de material que e cal a sa orixe.

    7 Completa o texto coas palabras do recadro.

    transforma arde combustin reaccin qumica

    Cando un anaco de papel por completo, prodcese unha

    que o obxecto orixinal. A este proceso

    chmaselle .

    8 Une con frechas as caractersticas de cada estado.

    Ten forma propia.

    O seu volume non cambia.

    Non ten forma propia.

    Cambia o seu volume.

    Slido

    Lquido

    Gas

    9 Como se chama cada propiedade?

    Non deixa pasar os lquidos:

    Deixa pasar a luz a travs del:

    Dobra sen romper:

    10 En que se diferencian unha oxidacin e unha combustin? Pon un exemplode cada tipo de cambio.

    Control UNIDADE 10

    b ca

    368483 _ 0001-0144.indd 55 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.56

    Test

    Nome Data

    UNIDADE

    10 A materia

    1. Os materiais...

    a. sempre estn compostos por un s tipo de substancia, como o algodn. b. poden estar compostos por un s tipo de substancias ou por varias.c. sempre estn compostos por varias substancias diferentes.

    2. Nos cambios de estado a materia...

    a. non se transforma. b. transfrmase noutras substancias. c. cambia de lugar.

    3. Cada tipo diferente de materia chmase...

    a. obxecto. b. substancia. c. elemento.

    4. O coiro un material...

    a. artificial. b. natural de orixe vexetal. c. natural de orixe animal.

    5. Un lapis roto, a auga que se evapora e unha macedonia de froitas teen en comn que...

    a. os tres son exemplos de cambios de estado.b. os tres son exemplos de cambios sen transformacin da materia.c. os tres son exemplos de cambios con transformacin da materia.

    6. Todos os obxectos teen das propiedades comns...

    a. a masa e a elasticidade. b. a masa e a lixeireza. c. a masa e o volume.

    7. Un material que non se deforma facilmente ten a propiedade de ser...

    a. flexible. b. resistente. c. elstico.

    8. A reaccin qumica en que o papel se combina co osxeno e se forma dixido de carbono chmase...

    a. combustin. b. oxidacin. c. dilatacin.

    9. A materia que non ten forma propia nin ocupa un volume fixo atpase en estado...

    a. slido. b. lquido. c. gasoso.

    10. A cantidade de materia que ten un obxecto denomnase...

    a. volume. b. peso. c. masa.

    368483 _ 0001-0144.indd 56 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 57

    Criterios de avaliacin e solucins UNIDADE 10

    Criterios de avaliacinActividades

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

    10 Comprende que calquera obxecto est formado por materia. T C T

    10 Aprende que a masa e o volume son das propiedades comns da materia. C C T T

    10Distingue entre materiais naturais e artificiais, e coece algunhas das sas propiedades.

    T C T C

    Sabe a diferenza entre cambios sen transformacin da materia e con ela. C T C T C T

    Coece das das reaccins qumicas mis importantes: a oxidacin e a combustin. C T C

    C: Control; T: Proba tipo test.

    Control

    1. R. M. Cambios sen transformacin da materia: nunha ensalada, os produtos crtanse e mestranse, pero seguen sendo os mesmos. Cambios con transformacin da materia: prendes lume a un papel e ao final non queda nada do papel, xa que se converteu en dixido de carbono e cinsas.

    2. Deben riscar: que teen forma propia.

    3. A masa e o volume.

    4. Non hai transformacin da materia ( un cambio de estado). Non hai transformacin da materia ( unha mestura). Hai transformacin da materia ( unha combustin). Non hai transformacin da materia (s se modifica a forma).

    5. Volume: 100 litros; masa: 120 quilogramos.

    6. a) Natural; b) Artificial; c) Artificial.

    7. Arde reaccin qumica transforma combustin.

    8. Slido (ten forma propia e o seu volume non cambia). Lquido (non ten forma propia e o seu volume non cambia). Gas (non ten forma propia e cambia o seu volume).

    9. Impermeabilidade transparencia flexibilidade.

    10. R. M. Na oxidacin, o material combnase co osxeno formndose xidos. Na combustin, o material combnase co osxeno formndose dixido de carbono e cinsas.

    Test

    1. b.

    2. a.

    3. b.

    4. c.

    5. b.

    6. c.

    7. b.

    8. a.

    9. c.

    10. c.

    368483 _ 0001-0144.indd 57 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.58

    TRIMESTRE

    2 ControlAvaliacin trimestral

    Nome Data

    1 Relaciona cada movemento coa sa duracin e co fenmeno que orixina.

    estacins do ano

    fases lunares

    da e noite

    24 horas

    365 das

    28 das

    movemento de translacin

    movemento de rotacin

    mevemento da La

    2 Explica a diferenza entre clima e tempo atmosfrico.

    3 Observa os debuxos e escribe o nmero que corresponda en cada cadro.

    condensacin fusin evaporacin solidificacin

    4 Marca as caractersticas do aire.

    Non ten cor. Non ten sabor. Non ten peso. Ocupa un lugar.

    Ten forma propia. Ten peso. Ten olor. Non ten forma.

    5 Contesta.

    Cara a que punto cardinal miramos e, ao amencer, o Sol sae nosa dereita?

    1

    2

    3

    4

    fro fro

    calor calor

    368483 _ 0001-0144.indd 58 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 59

    Control TRIMESTRE 2

    6 Contesta as seguintes preguntas sobre o ciclo da auga.

    Que ocorre coa auga dos ros, mares e lagos que se evapora?

    Que ocorre cando o vapor de auga do aire arrefra?

    7 Escribe a forma de relevo que se ve en cada imaxe.

    8 Explica a diferenza entre a combustin e a oxidacin.

    9 Observa as imaxes e escribe que tipo de material cada un.

    10 Contesta as seguintes preguntas sobre o solo.

    En que capa do solo se pode atopar gran cantidade de seres vivos?

    Que capa est formada por grandes rochas?

    368483 _ 0001-0144.indd 59 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.60

    TRIMESTRE

    2 TestAvaliacin trimestral

    1. Algunhas propiedades dos minerais son

    a. dureza, cor e forma. b. cor, brillo e elasticidade. c. forma, impermeabilidade e cor.

    2. Un mapa que representa toda a Terra chmase

    a. globo terrqueo. b. mapisferio. c. mapamundi.

    3. Os climas das zonas de montaa teen

    a. precipitacins escasas. b. frecuentes precipitacins en forma de neve. c. temperaturas suaves todo o ano.

    4. A auga que forma as nubes est en estado

    a. evaporado. b. lquido. c. gasoso.

    5. Cambios que non transforman a materia son

    a. as reaccins qumicas como a combustin e a oxidacin. b. a fabricacin de materiais artificiais a partir de materiais naturais. c. os cambios de estado e as mesturas.

    6. As rochas estn formadas de

    a. pedras. b. un s mineral. c. un ou varios minerais distintos.

    7. A existencia do da e da noite dbese ao movemento

    a. de translacin. b. de rotacin. c. da La arredor do Sol.

    8. Un material que non se deforma facilmente ten a propiedade de ser

    a. flexible. b. elstico. c. resistente.

    9. A auga que bebemos debe ser

    a. do ro. b. limpa. c. potable.

    10. Coidamos o aire cando

    a. usamos menos a calefaccin elctrica e mis a cheminea de lea. b. compramos produtos de refugo. c. usamos o transporte pblico sempre que podemos.

    Nome Data

    368483 _ 0001-0144.indd 60 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 61

    Criterios de avaliacin e solucins TRIMESTRE 2

    Criterios de avaliacinActividades

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

    12 Relaciona os movementos da Terra e a La cos fenmenos que xeran. C T

    8Usa os puntos cardinais como referencia espacial, e coece as diferentes formas de representacin da Terra.

    T C

    5Identifica os estados da auga e os cambios de estado e relacinaos coa sa forma na natureza.

    C T

    10 Explica o ciclo que segue a auga na Terra e os usos que fan as persoas dela. C T

    2 Coece as caractersticas do aire e identifica medidas para mantelo limpo. C T

    3Explica a diferenza entre clima e tempo meteorolxico e coece as caractersticas bsicas dalgns climas.

    C T

    5, 4Identifica as diferentes formas de relevo, distingue rochas de minerais e coece algunhas das sas propiedades.

    T T C

    5 Coece como a estrutura do terreo. C

    5 Identifica cambios na materia e explica a diferenza entre combustin e oxidacin. T C

    5 Describe os tipos de materiais, segundo a sa orixe, e explica as sas propiedades. T C

    C: Control; T: Proba tipo test.

    Control

    1. Translacin 365 das estacins do ano; rotacin 24 horas da e noite; lunar 28 das fases lunares.

    2. O clima o tempo atmosfrico que predomina nun lugar ao longo de varios anos, e o tempo atmosfrico o estado da atmosfera nun lugar e nun momento determinados.

    3. 1. solidificacin; 2. fusin; 3. condensacin; 4. evaporacin.

    4. Non ten cor, non ten sabor, ten peso, ocupa un lugar e non ten forma.

    5. Cara ao norte.

    6. Que se transforma en vapor de auga. Que se condensa e se transforma en pingas que forman as nubes.

    7. Montaa praia acantilado chaira.

    8. Na combustin, as substancias combnanse co osxeno e xeran dixido de carbono e cinsas, mentres que na oxidacin esa combinacin d lugar a un xido.

    9. Cortiza: material natural de orixe vexetal. La: material natural de orixe animal.

    10. Na capa superficial. A capa profunda.

    Test

    1. a.

    2. c.

    3. b.

    4. b.

    5. c.

    6. c.

    7. b.

    8. c.

    9. c.

    10. c.

    368483 _ 0001-0144.indd 61 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.62

    As persoas e a paisaxe Control

    Nome Data

    UNIDADE

    11

    1 Que unha paisaxe? Explica que tipos de elementos podes ver nela.

    2 Describe como son as paisaxes de chaira e que tipos de chairas existen.

    3 Le as oracins sobre as paisaxes de chaira e escribe V, se son verdadeiras, e F, se son falsas.

    As aldeas e as vilas adoitan ser moi pequenas.

    Son paisaxes moi transformadas polas persoas.

    As estradas son estreitas e con moitas curvas.

    Hai moitas terras de cultivo porque mis sinxelo cultivalas.

    4 Completa o texto.

    As montaas son terreos e en costa. A parte mis baixa

    chmase , a parte mis alta denomnase

    e o terreo inclinado que as une chmase .

    5 Describe tres caractersticas da vida nas montaas.

    368483 _ 0001-0144.indd 62 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 63

    Control UNIDADE 11

    cabo praia golfopennsulaillas

    6 Escribe as palabras do recadro onde corresponde.

    7 Por que se di que a paisaxe de costa est moi modificada polas persoas?

    8 Que palabras corresponden a estas definicins? Escribe.

    Corrente continua de auga:

    Terreo afundido por onde discorre un ro:

    Cantidade de auga que leva un ro:

    9 Indica como a paisaxe (a), o leito (b) e o caudal (c) dun ro nestes tramos do seu percorrido.

    10 Onde mis fcil vivir, na chaira ou na montaa? Por que?

    a.

    b.

    c.

    curso alto

    a.

    b.

    c.

    curso baixo

    368483 _ 0001-0144.indd 63 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.64

    Nome Data

    1. Unha paisase transformada ten

    a. elementos naturais.b. elementos artificiais.c. elementos naturais e artificiais.

    2. Unha chaira mis elevada ca as terras de arredor

    a. unha depresin. b. un outeiro. c. unha meseta.

    3. As montaas son

    a. terreos planos. b. terreos elevados e en costa. c. cerros e outeiros.

    4. A ladeira ou aba

    a. a parte mis baixa da montaa.b. a parte inclinada entre a cima e o p.c. a parte mis alta da montaa.

    5. Os terreos chans entre montaas chmanse

    a. vales. b. ladeiras. c. mesetas.

    6. A parte da terra que est en contacto co mar

    a. a praia. b. a costa. c. a chaira.

    7. Unha entrada moi grande do mar na terra

    a. unha baa. b. un cabo. c. un golfo.

    8. Unha corrente continua de auga que desemboca no mar

    a. un ro. b. un afluente. c. un torrente.

    9. O curso dun ro

    a. a cantidade de auga que leva.b. o terreo afundido por onde discorre.c. o percorrido desde o nacemento desembocadura.

    10. O curso medio dun ro caracterzase por

    a. un leito largo e caudal abundante.b. un leito estreito e caudal escaso.c. un leito moi largo e caudal moi abundante.

    As persoas e a paisaxe TestUNIDADE

    11

    368483 _ 0001-0144.indd 64 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 65

    Criterios de avaliacin e solucins Unidade 11

    Criterios de avaliacinActividades

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

    3 Describe o que unha paisaxe e os elementos que a compoen.CT

    3 Recoece as paisaxes de chaira e identifica distintos tipos de chairas.CT

    3 Comprende a influencia da paisaxe na vida das persoas. C C C C

    3 Identifica as montaas e os elementos fsicos relacionados con elas. TCT T

    3 Define as paisaxes de costa e algns elementos que as compoen. CT T

    3 Explica o que un ro e nomea as sas distintas partes e caractersticas.CT

    CT T

    C: Control; T: Proba tipo test.

    Control

    1. R. M. Unha paisaxe todo aquilo que se ve desde un lugar. Podemos ver elementos naturais (montaas, ros...) e artificiais (casas, estradas...).

    2. R. M. As paisaxes de chaira estn formadas por grandes extensins de terreo plano e case horizontal. Existen as mesetas, que son chairas altas, e as depresins, que son chairas baixas.

    3. F, V, F, V.

    4. Elevados p cume ladeira.

    5. R. M. Hai poucas terras de cultivo e moitas persoas dedcanse gandara. As estradas son estreitas e con curvas. Moitas persoas traballan no turismo.

    6. R. G.

    7. R. M. Porque na costa viven moitas persoas e hai moitas construcins.

    8. Corrente continua de auga: ro.Terreo afundido por onde discorre un ro: leito. Cantidade de auga que leva un ro: caudal.

    9. R. M. Curso alto: montaa, estreito, escaso.Curso baixo: costa, moi largo, moi abundante.

    10. R. M. mis fcil a vida nas chairas porque o terreo mis chan e mis doado desprazarse.

    Test

    1. c.

    2. c.

    3. b.

    4. b.

    5. a.

    6. b.

    7. c.

    8. a.

    9. c.

    10. a.

    368483 _ 0001-0144.indd 65 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.66

    As aldeas, as vilas e as cidades Control

    Nome Data

    Unidade

    12

    1 Define.

    A localidade

    A poboacin son

    O municipio

    2 Escribe das caractersticas destas localidades.

    3 Relaciona as partes dunha cidade coas sas caractersticas.

    4 Cal a parte mis antiga dunha cidade? Por que o sabes?

    5 Completa.

    O concello o conxunto de persoas que unha

    localidade. Est formado polo ou a ,

    que a persoa con mis autoridade, e polos , e as

    que cooperan con el ou ela.

    aldea

    cidade

    centro fbricas e centros comerciais

    ensanche ras largas e rectas

    periferia monumentos

    368483 _ 0001-0144.indd 66 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 67

    6 Que un programa electoral?

    7 Ordena o proceso para formar un concello.

    Celbranse eleccins municipais.

    Presntanse os candidatos cos seus programas electorais.

    O alcalde ou a alcaldesa son elixidos.

    Elxense os concelleiros e as concelleiras.

    8 Corrixe as seguintes oracins para que sexan verdadeiras.

    Nos plenos municipais renense todos os vecios da localidade.

    As ordenanzas municipais son as mulleres que traballan no concello.

    Os empregados municipais elxense cada catro anos.

    9 Pon dous exemplos de cada tipo de servizo municipal.

    Servizos

    Saneamento

    Proteccin

    Ocio e cultura

    10 Que significa que os farois, as beirarras ou os xardns son cousas comns? Por que debemos coidalas?

    Control UNIDADE 12

    368483 _ 0001-0144.indd 67 28/06/12 8:47

  • Material fotocopiable 2012 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.68

    Nome Data

    As aldeas, as vilas e as cidadesUNIDADE

    12Nome Data

    1. Unha localidade

    a. un conxunto de persoas.b. o conxunto de persoas e os edificios dun lugar.c. un municipio.

    2. Todos os habitantes dunha localidade forman

    a. a poboacin. b. o electorado. c. o concello.

    3. As aldeas teen

    a. moita poboacin e edificios altos. b. pouca poboacin e raaceos. c. pouca poboacin e casas baixas.

    4. Moitas persoas da cidade traballan

    a. na industria e nos servizos.b. na agricultura e na gandara.c. na pesca e no turismo.

    5. Os barrios que rodean o centro dunha cidade chmanse

    a. periferia. b. ampliacin. c. ensanche.

    6. O territorio que goberna un concello chmase

    a. barrio. b. municipio. c. localidade.

    7. Nas eleccins municipais elxense os

    a. alcaldes. b. concelleiros. c. policas municipais.

    8. As decisins que se toman nos plenos do concello son

    a. ordenanzas municipais. b. leis municipais. c. normas municipais.

    9. Os servizos municipais prstanos

    a. os concellos aos habitantes dos municipios.b. a polica municipal aos condutores. c. os concelleiros aos vecios do barrio.

    10. Son servizos municipais

    a. o tren AVE. b. a iluminacin das ras. c. o coidado das autoestradas.

    Test

    368483 _ 0001-0144.ind