ECONOMÍA E TRANSFORMACIÓNS SOCIAIS

PRIMEIRO TERCIO S XX

Trazos xerais da economía española e etapasCrecemento xeral da producción agrícola e industrialCerta modernización. Pese a todo mantense a distancia dos paises maís avanzados de Europa Modernización e crecemento truncados pola Guerra Civil en 1936

1898-1914 Crecemento lento da producción agraria

e industrial Diversificación Industrial Escaso impacto da perda das colonias Consolidación da industria vasca e

catalana ProteccionismoPrimeira guerra mundial 1914-1918. Rápido crecemento durante os anos da

guerra Acumulación de beneficios e equilibrio

da balanza comercial Aumento dos prezos, especialmente dos

alimentos e salarios baixos. Non investimentos en melloras técnicas Máis proteccionismo, especialmente ó

rematar a Grande Guerra Fin da guerra: crise provocada pola

caída da demanda exterior

Dictadura de Primo de Rivera 1923-1930 Contexto internacional positivo Reforzo do proteccionismo, fomento

obras públicas Crecemento económico Inicio crise 29II República. Crise económica internacional: caída

comercio exterior, aumento do paro Reformas sociais e investimento

públicos: aumento da demanda interior de industrias de consumo.

Dificultades polo déficit público e os conflictos laborais

A Estructura da propiedade da terra no primeiro tercio do XXO latifundismo Porblema económico

Atraso técnico: grandes propietarios contan cunha man de obra barata e non invisten en novas técnicas

Agricultura de baixos rendementos Moitas terras mal explotadas Non xenera demanda de productos industriais:

Xornaleiros pobres que non teñen capacidade de consumo

Non hai demanda de maquinarias, material para regadío, transporte, etc

Problema social Masa de labregos sen terras e con escasos medios de

vida. Novel de vida miserable Fonte continua de tensións sociais

A reforma agraria na II República

Obxectivo: repartir terras mal explotadas dos grandes propietarios entre xornaleiros sen terras.

Escasos resultados Falta de presuposto para as expropiacións Complexidade da lei e dificultades burocráticas Oposición radical dos grandes propietarios Paralización durante o bienio radical-cedista Aceleración da reforma durante a Guerra Civil en zona

Republicana e desmantelamento en zona sublevada Desmantelamento total ó final da guerra

A Evolución da agricultura Importante aumento da produción

Aumento superfice cultivada: 25% Aumento dos rendementos (innovacións técnicas)

pero seguen a ser baixos respecto a outras agriculturas europeas.

Algunhas innovacións técnicas. Escasas no sector do cereal

Crecemento do cultivos para exportación: vide, olivo, cítricos

Depende aínda de medidas proteccionistas, sobre todo o cereal

Agricultura en GaliciaA redención dos Foros en

Galicia: Decreto de rendención foral de 1926

Os campesiños quedan como plenos propietarios das súas terras

Supresión mediante o pago dunha indemnización ós burgueses e fidalgos

Favorecida por Agrarismo: maior concienciación e

presión dos labregos Incremento dos ingresos:

gando vacún crecemento dos mercados

urbanos, mellora dos transportes

Diñeiro procedente da emigración

Modernización agricultura galega:

Aumento gandería e cultivos comerciais.

Diminución cereal. Introducción de novas

ferramentas. Modernización favorecida

por: Redención foros permite máis

investimento Crecemento urbano amplia o

mercado Desenvolvemento transportes

permiten acceder a máis mercados

Agrarismo e sociedades agrarias impulsan as innovacións técnicas

A industria Dificultades Atraso técnico Escaso investimento en

investigación Sistema educativo deficiente Man de obra abundante e barata Proteccionismo

Escasa demanda interior Poboación pobre, con pouca

capacidade de consumo Dificultades de transporte

Dependencia capital exterior Pouca competitividade Fortes desequilibrios

rexionais Consolidación de Cataluña, Pais

Vasco, zonas de Asturias e Levante Atraso de Castela, Extremadura,

Andalucia e

crecemento industrial Crecemento dos sectores

tradicionais Crecemento siderurxia vasca:

construcción naval, ferrocarril, maquinaria

Textil en Cataluña: impulsa outros sectores: química, mecánica, etc

Conservas, papel, moble… impulsdas polo crecemento da demanda urbana

Novos sectores industriais Electricidade, fertilizantes,

petroquímica, automóbil (pouco), telecomunicacións, etc

Evolución poboación activaDiminución sector primario: 1900= 70%, 1930= 47%

Crecemento secundario: 1900=14%, 1930=25%

A evolución demográfica. Aceleración do crecemento

demográfico. Diminución da taxa de mortalidade

Diminución das mortandades catastróficas provocadas por epidemias e crises de subsistencia (aínda en 1918 a epidemia de gripo provocou casi 120.000víctimas)

Lixeira diminución da taxa de mortalidade ordinaria Melloras na alimentación

relacionadas coa mellora nos transportes, cultivos etc

Melloras médicas Melloras na hixiene Mellora nivel de educación

Taxas de natalidade moi altas Taxa de crecemento demográfico

elevadas

Incremento dos movementos migratorios.

Aumento da emigración cara as cidades 1900 o 9% da poboación vive en

cidades de máis de 100.000 habitantes

1930 é xa o 15% Destino: cidades máis

industrializadas Crecemento urbano

Crecemento dos barrios obreiros: problemas urbanísticos e sociais

Cremento tamén dos barrios máis ordenados de clase media.

Iluminación eléctrica, gas, tranvia, etc

Crecemento das migracións exteriores cara a américa, especialmente entre 1900 e 1914

Sociedade Clase altas formadas pola vella nobreza, a

burguesía industrial e terrateniente. Non representan mái aló do 3 ou 4% da poboación

Clase media Crecemento sobre todo nas cidades maís industrais. Pode

chegaraó 15 ou 20% da poboación Clases baixa

Crecemento do proletariado industrial Concentrado nas zonas industriais Non hai grandes melloras no seu nivel de vida

En canto a poboación campesiña non experimenta grandes cambios Mantense un elevadísimo número de xornaleiros agrícolas As súas condicións de vida seguen iguais, miserables

Sociedade Clase altas formadas pola vella nobreza, a

burguesía industrial e terrateniente. Non representan mái aló do 3 ou 4% da poboación

Clase media Crecemento sobre todo nas cidades maís industrais. Pode

chegaraó 15 ou 20% da poboación Clases baixa

Crecemento do proletariado industrial Concentrado nas zonas industriais Non hai grandes melloras no seu nivel de vida

En canto a poboación campesiña non experimenta grandes cambios Mantense un elevadísimo número de xornaleiros agrícolas As súas condicións de vida seguen iguais, miserables