Ùee Debkeâeleerue uesKeebleerue celes ner lÙee lÙee … … · Ùee Debkeâeleerue uesKeebleerue celes ner lÙee lÙee uesKekeâebÛeer Demetve lÙeebÛÙeeMeer mebheeokeâ mencele

Ùee Debkeâeleerue uesKeebleerue celes ner lÙee lÙee uesKekeâebÛeer Demetve lÙeebÛÙeeMeer mebheeokeâ mencele DemeleerueÛe Demes veener.

Deveg›eâceefCekeâeDeveg›eâceefCekeâemebheeokeâerÙe 4Ghe›eâce 12meeefnlÙeJeelee& 20

03hegjmkeâej mce=efleiebOe jCeefpele osmeeF& ÙeebÛes keâeobyejerefJeÕe 34 peerJeveemekeäle mebvÙeemeer 54

pevee-Jeveeleuee ceeCetme 62 iees° Skeâe pebieueeÛeer 70ßeæebpeueermcejCe

7882

DeefYeØeeÙe 88yeeueveiejer 96

ceeb[Ceer-De#ejpegUCeer

E-mail : [email protected]

cesnlee heeqyueefMebie neTmemebheeokeâ-cegõkeâ-ØekeâeMekeâmegveerue cesnlee, 1941 meoeefMeJe hes", cee[erJeeues keâe@ueveer,yeepeerjeJe jes[, šsefueHeâesveYeJevemeceesj,hegCes - 411 030Heâesve : 020-24476924 24475462Extension

(«ebLepeiele efJeYeeie) - 238

~ SefØeue 2017 ~ Je<e& melejeJes ~ Debkeâ ÛeewLee ~

mebheeokeâmegveerue cesnlee

keâeÙe&keâejer mebheeokeâMebkeâj meej[e

mebheeove meneÙÙeDebpeueer hešJeOe&ve

DebkeâeÛeer efkebâcele 15 ®.

Jeie&Ceer ceveerDee@[&jves DeLeJeeDee@veueeF&ve hee"JeeJeer.

Øeefmeæerojcene 11 leejKesme

4

‘mJeeceer’keâej cnCetve jCeefpele osmeeFËÛeer DeesUKe ceje"er ceveebceOÙes ®peueer Deens; heCe osmeeFËÛÙee DevÙe meeefnlÙeke=âleerner JeeÛekeâebÛeb ceve ceesntve IesCeeNÙee Deensle, ns efJemejlee Ùesle veener. keâeobyejer, keâLee, veeškeâ DeeefCe ueefuele Ùee Deeke=âefleyebOeebceOÙes osmeeFËveer ueerueÙee efJenej kesâuee.

osmeeFËÛÙee keâeobyeNÙeebyeeyele yeesueleevee ‘mJeeceer’Ûee GuuesKe ØeLecele: keâjCes DeheefjneÙe& "jles. ‘mJeeceer’ ner keâeobyejer veJe JeeÛekeâebvee keâeobyejer Ùee Øekeâejekeâ[s DeeefCe SketâCe JeeÛeveekeâ[s Deekeâef<e&le keâjCÙeeme keâejCeerYetle "jueer. lÙeecegUs ‘mJeeceer’ Ùee keâeobyejerÛee GuuesKe yengleebMe JeeÛekeâebÛÙee leeW[er Demelees. ‘mJeeceer’ Ùee keâeobyejeruee Deepener JeeÛekeâebÛeer ØeÛeb[ ceeieCeer Demeles. efJeMes<ele: LesTjuee iesuÙeeveblej ‘mJeeceer’Ûeer Dee"JeCe ÙesCeejs Deveskeâ JeeÛekeâ Deensle. ‘mJeeceer’ Ùee keâeobyejerletve Skeâe Ssefleneefmekeâ JÙeefòeâjsKesÛeb ‘ceeCetme’cnCetve oMe&ve Ie[efJeCÙeeÛee osmeeFËÛee ceeveme JeeÛekeâebvee DeefleMeÙe YeeJeuee DeeefCe ‘meJee&efOekeâ KeheeÛeer keâeobyejer’ Demee ueewefkeâkeâ ‘mJeeceer’ves Øeehle kesâuee. ‘mJeeceer’ÛÙee ueeskeâefØeÙelesÛes Deveskeâ efkeâmmes Deensle. Øee. vejnj kegâ®bokeâj ‘mJeeceer’ÛÙee meeceLÙee&yeöue

ceje"er meeefnlÙe #es$eele jCeefpele osmeeF& DeeefCe JÙebkeâšsMe cee[ietUkeâj Ùee oesve meeefneflÙekeâebveer ceesueeÛeb Ùeesieoeve efoueb Deens; cee$e jCeefpele osmeeFËÛeb meeefnlÙe jesceBefšefmePecekeâ[s PegkeâCeejb nesleb, lej JÙebkeâšsMe cee[ietUkeâjebÛÙee meeefnlÙeeuee JeemleJeeÛeb keâeWoCe ueeYeueb nesleb. Ùee oesIeebÛÙee pevceefoveeÛÙee efveefceòeeves lÙeebÛÙee

Jee*dceÙeerve keâeceefiejerJej šekeâuesuee Skeâ Âef°#eshe...

Jesie‡Ÿee JeeösJejerue oesve meeefneflŸeke‚

mebheeokeâerÙe

Jesie‡Ÿee JeeösJejerue oesve meeefneflŸeke‚

mebheeokeâerÙe

5

efueefnleele,‘MeeskeâveešŸeeÛeer meejer YeJÙelee, iet{lee megVe keâjCeeje efJe<eeo, OevÙelesÛeer peeCeerJe keâ¤ve osCeejs peerJevecetuÙe, DevegYeJeeÛÙee heesšele DemeCeeje keâ"esj JeemleJeeÛee mheMe& Deved eflelekeâeÛe Decueeve ceeCegmekeâerÛee ojJeUCeeje iebOe ÙeebÛee Skeâef$ele ØelÙeÙe DeeCetve osCeejer ‘mJeeceer’ ner ceje"erleerue Heâej efJejUe DeMeer keâeobyejer Deens.’

osmeeFËÛÙee ‘ßeerceeveÙeesieer’ keâeobyejerueener JeeÛekeâebÛeer hemebleer efceUeueer. ‘DeYeesieer’, ‘jeOesÙe’, ‘jepee jefJe Jecee&’ men lÙeebÛÙee DevÙe keâeobyeNÙeebÛebner JeeÛekeâebveer mJeeiele kesâueb. keâejCe osmeeFËÛeer meeQoÙee&meòeâlee JeeÛekeâebvee YeeJeueer. keâesCeleb meeQoÙe& nesleb osmeeFËÛÙee keâeoyeNÙeebceOÙes, lej lÙeeieeÛeb meeQoÙe&, YeeJemeeQoÙe&, jefmekeâlesÛeb meeQoÙe&. kegâ"tve Øekeâšueb nesleb ns meeQoÙe& lÙeebÛÙee DeeefJe<keâejele, ÙeeÛeer ceerceebmee keâjleevee o. lee. Yeesmeues efueefnleele, ‘ osmeeFËvee YeejleerÙe mebmke=âleerefJe<eÙeer efveleeble Deeoj Deens. efleÛÙee meveeleve efJeÛeejOeejebJej ßeæe Deens. DeeheuÙee Oece&cetuÙeebJej efJeÕeeme Deens. YetlekeâeUeJej eflelekesâÛe Øesce Deens. DeeheuÙee hetJe&peebÛÙee heje›eâceeJej lÙeebÛeer ßeæe Deens. YeejleerÙe mebmke=âleerceOeerue lÙeeie, Øesce, oÙee, mesJee, heje›eâce, DeewoeÙe&, ceebieuÙe, meodYeeJe Ùee peerJevecetuÙeebJej efpeJeehee[ Øesce Deens. peerJeve peieCÙeemee"er Deens, le=hle DeeefCe keâuebojheCes peieCÙeemee"er Deens. jefmekeâlesves peieCÙeemee"er meeHeâuÙeeÛeer OeejCee Deens. DeMee DeLeebie DeeefCe Deueewefkeâkeâ JÙekeäleerÛes peerJeve lÙeebvee ceesefnle keâjerle DemeeJes. ceie les Feflenemeeleerue Demees Jee keâefuhele Demees, DeMee DeekeâeMeieeceer Leesj efJeYetleerÛes JeeÛekeâebvee oMe&ve Ie[efJeCes lÙeebvee DeeJe[le DemeeJes DeeefCe lÙeeletveÛe Ùee meecÙeeuee cenòJe osCeejer hee$es lÙeebÛÙee keâeobyejerle Ùesle DemeeJeerle Demes Jeešles.’

osmeeFËÛeer ner meeQoÙee&meòeâlee lÙeebÛÙee keâLeebceOetvener peeCeJeles; cee$e [e@. Deevebo ÙeeoJe Ùeebveer lÙeebÛÙee «eeceerCe keâLeebJej mJeleb$eheCes Yee<Ùe keâjleevee lÙeeleerue JeemleJeleener DeOeesjsefKele kesâueer Deens. lemesÛe, Ùee keâLeebÛee Deeke=âefleyebOe, DeeMeÙe DeeefCe Jee*dceÙe Feflenemeeleerue Ùee keâLeebÛeb mLeeve Ùeeyeöue [e@. ÙeeoJe efueefnleele, ‘osmeeFËÛÙee ‘¤hecenue’ keâ[tve ‘keâeleU’keâ[s ØeJeeme keâjleevee Demes peeCeJeles, keâer osmeeFËÛeer keâLee efJe. me. Keeb[skeâjebÛÙee ceOetve ØeJeemele Deeuesuee ceje"erheCeeÛee DeeefCe ceje"er ceveeÛee Keeveoeveer Jeejmee meebYeeUles Deens. ne Jeejmee veJeJee*dceÙeeleerue keâueelcekeâlesÛÙee veJeYeeveecegUs ceje"er «eeceerCe keâLesuee DeeefCe heÙee&Ùeeves SketâCeÛe ceje"er keâLesuee heg{s vesCÙeeÛee ØeÙelve keâjlees Deens. veJÙee-pegvÙeebÛee mebyebOe ve lees[lee Skeâ ‘hetue’ yeebOeCÙeeÛee ØeÙelve ner «eeceerCe keâLee

5

keâjles Deens.’ osmeeFËveer veeškeâ ne Deeke=âefleyebOener neleeUuee. ‘keâebÛevece=ie’, ‘ßeerceeve

Ùeesieer’ Deeoer Ûeewoe veeškebâ lÙeebveer efueefnueer. lÙeehewkeâer ‘ns yebOe jsMeceeÛes’ ns lÙeebÛeb mebieerle jbieYetceerJej ieepeuesueb veeškeâ. Ùee veeškeâeuee Yeejle -heekeâ HeâeUCeerÛeer heeÕe&Yetceer ueeYeueer nesleer. ‘keâebÛevece=ie’ ns veeškeâ DeeefCeyeeCeerJej DeeOeeefjle nesleb. Ùee veeškeâeuee mheOexle Deveskeâ yeef#emeb efceUeueer. ‘hebKe peenues Jewjer’ Ùee veeškeâele peesMeer-DeYÙebkeâj nlÙeekeâeb[ ne efJe<eÙe lÙeebveer neleeUuee neslee. SketâCe, lÙeebÛÙee veeškeâebceOetvener ceeCemeebceeCemeebleerue ogjeJÙeeyeöueÛeer Keble lÙeebveer JÙeòeâ kesâueer nesleer.

‘jbieuÙee je$eer DeMee’ ne efÛe$eheš jCeefpele osmeeFËÛÙee keâLesJej DeeOeeefjle neslee DeeefCe lÙeeÛes mebJeeoner osmeeFËveer efueefnues nesles. 1962Ûee meJeexlke=â° efÛe$ehešeÛee ceeve Ùee efÛe$eheševes heškeâeJeuee. Skeâe keâueeJebleeÛee peerJeveheš osmeeFËveer Ùee keâLesletve meekeâejuee neslee. JÙeJenejer peie DeeefCe lÙeeÛeb keâueemeòeâ ceve Ùeeleerue ÉbÉ Ùee keâLesletve osmeeFËveer efÛeef$ele kesâueb nesleb. lej, jCeefpele osmeeF& ns Skeâ keâueemeòeâ, meeQoÙee&meòeâ meeefneflÙekeâ nesles. DeeheuÙee DeJeleerYeJeleer keâeÙe Ie[lebÙe Ùeehes#ee keâeÙe Ie[eÙeuee nJeb, ÙeeÛeer peeCeerJe lÙeebÛÙee nUJÙee, meeQoÙee&meòeâ ceveele meowJe peeie=le nesleer. cnCetve DeeheuÙee meeefnlÙeke=âleeRletve lÙeebveer YeeJeveebÛeb, jefmekeâlesÛeb meeQoÙe& GOeUueb. meJe&meeceevÙe JeeÛekeâebvee ns meeQoÙe& Deepener meeo Ieeueleb Deens DeeefCe Ieeuele jenCeej Deens.

vJÙebkeâšsMe cee[ietUkeâjeÛeb veeJe veJekeâLesÛes pevekeâ cnCetve iebieeOej iee[ieerU,

heg.Yee.YeeJes, DejefJebo ieesKeues ÙeebÛÙeeyejesyej Iesleueb peeleb; ‘yeveiejJee[er’, ‘meòeeblej’, ‘keâ®Cee°keâ’ meejKÙee keâeobyeNÙee cee[ietUkeâjebveer efueefnuÙee. ØeJeemeJeCe&ve, DeelceÛeefj$e, JÙeefòeâefÛe$eCe, jsKeešve, DevegJeeo, ‘heleer iesues ie keâe"sJee[er’ meejKeb veeškeâ, Deveskeâ efÛe$ehešebÛÙee heškeâLee Demes meeefnlÙeeÛes efJeefJeOe Deeke=âefleyebOe cee[ietUkeâjebveer neleeUues. lejerner lÙeebÛÙee keâLeemeb«enebÛeer mebKÙee peemle Yejsue; keâejCe lÙeebÛee cetUÛee efheb[ keâLeekeâejeÛee neslee.

cee[ietUkeâjebÛeb veeJe veJekeâLesÛes pevekeâ cnCetve Iesleueb peele Demeueb lejer YeeJes, iee[ieerU, ieesKeuÙeebhes#ee cee[ietUkeâjebÛeer keâLee meJe&mJeer efYeVe nesleer. YeeJes, iee[ieerU DeeefCe ieesKeuÙeebcegUs keâLesuee ceveesefJeMues<eCeeÛeb veJeheefjceeCe ueeYeueb lejer lÙeebÛeer keâLee heeb{jhesMee heefjIeele efHeâjle jeefnueer (DeLee&le leer lÙeebÛeer ceÙee&oe cnCelee Ùesle veener.) cee[ietUjebÛee heefjIe Lees[e efJemleejuesuee neslee.

6

6

«eeceerCe heefjmej, «eeceerCe ceeCemeb lÙeebÛÙee keâLeebletve [eskeâeJele jeefnueer. lÙeebveer peeCeerJehetJe&keâ ceveesefJeMues<eCe kesâueb veener. ceeCemeeÛee mJeYeeJe DeeefCe meghle ceve Ùee oesvener iees°eR lÙeebÛÙee keâLeebletve mebefceßelesves Øekeâšleele. ceeCemeb JeeÛeCÙeeÛeb DeeefCe leer Deensle leMeer jsKeešCÙeeÛeb keâmeye cee[ietUkeâjebkeâ[s nesleb DeeefCe iees°erJesuneUheCeecegUs Ùee keâLee Deieoer meeOÙee-meeshÙee Yee<esle JeeÛekeâebheÙeËle heesnesÛeuÙee. lÙeecegUs Deeke=âefleyebOeeÛÙee yeeyeleerlener cee[ietUkeâjebÛÙee keâLesÛeb mJe¤he mebefceße nesleb, Demeb cnCeeÙeuee njkeâle veener. «eeceerCe keâLeekeâej cnCetvener lÙeebÛee GuuesKe kesâuee peelees.

‘yeveiejJee[er’ ner cee[ietUkeâjebÛeer keâeobyejer ceje"er meeefnlÙeele cewueeÛee oie[ ceeveueer peeles. yeveiejJee[er Ùee Skeâe ÚesšŸeeMee YetØeosMeeÛeb efÛe$eCe Ùee keâeobyejerle lÙeebveer kesâueb Deens. efleLeb jenCeejs ueeskeâ, lÙeebÛeb peerJeve, lÙeebÛÙee Ûeeueerjerleer, lesLeerue mecepegleer, ØeLee, hejbheje Ùee meieàÙeeÛee JesOe cee[ietUkeâjebveer Ùee keâeobyejerletve Iesleuee Deens. Skeâe MeeUeceemlejÛeer yeveiejJee[eruee yeoueer nesles. efleLeuÙee cegueebvee efMe#eCeemee"er ØeJe=òe keâjCeeNÙee ceemlejyeöue lÙee ieeJeeleerue ueeskeâebvee Deeheguekeâer JeešeÙeuee ueeieles DeeefCe ceemlej lÙee ieeJeeleerue Skeâ cenòJeeÛee Ieškeâ yevelees; cee$e lesLeerue oeefjõŸe DeeefCe De%eeve ceemlejuee DemJemLe keâjle Demeleb. ceie yeveiejJee[eruee og<keâeU he[lees DeeefCe lesLeerue ueeskeâebvee mLeueeblej keâjeJeb ueeieleb. Ùee meieàÙeeÛeb JeemleJe efÛe$eCe ‘yeveiejJee[er’letve kesâueb Deens.

‘keâ®Cee°keâ’ceOetve lÙeebveer DeeF&ÛÙee Dee"JeCeer peeieJeuÙee DemeuÙee lejer lÙee hegmlekeâeletve lÙeebveer pÙee pÙee ØeosMeele JeemleJÙe kesâueb lees ØeosMe, lelkeâeueerve «eeceerCe peerJeve ÙeebÛes meboYe&ner JeeÛeeÙeuee efceUleele.

‘meòeeblej’ ner lÙeebÛeer keâeobyejer ceje"er Jee*dceÙeeÛÙee Feflenemeeleerue Skeâ JewefMe°ŸehetCe& keâeobyejer "jeJeer. Ùee keâeobyejerÛÙee ieeYÙeeyeöue cee[ietUkeâj efueefnleele, ‘ceer keâener ØeeefCeMeeŒe%e veener. ueefuele uesKekeâeÛÙee Yetefcekesâletve ceer Skeâ meJe& vej-šesUer, efceße-šesUerJej heæleMeerj nuuee keâjles, efceße šesUer-veeÙekeâeÛee hejeYeJe neslees DeeefCe meòeeblej Ie[tve Ùesles, SJe{er JeevejebÛÙee peerJeveeleerue veešŸehetCe& DeeefCe DeLe&hetCe& Ieefšles efveJe[ueer.’ Ùee keâeobyejerÛÙee DeeMeÙe DeeefCe DeefYeJÙeòeâeryeöue les efueefnleele, `meòeeblej' ner GIe[GIe[ ØeeefCekeâLee JneJeer, ns ceuee vekeâes nesles. les Skeâ {esyeU ¤hekeâner JneÙeuee vekeâes nesles. `hebÛeleb$e' eEkeâJee èfnleesheosMee'leerue leer Skeâ leelheÙe&-keâLee JneJeer, nsner šeUeÙeÛes nesles. cnCetve ceer ceeveJeer Deejeshe JeevejebJej kesâues veenerle. lÙeebvee veeJes

7

efoueer, leer Mejerj-JewefMe°Ÿeebvegmeej!’ JeevejemeejKÙee ØeeCÙeeJej mJeleb$e keâeobyejer efueefnueer peeT Mekeâles, ns cee[ietUkeâjebveer meeOeej oeKeJetve efoueb. DeLee&leÛe hejosMeer ØeeCeer DeYÙeemekeâebÛes JeevejebÛÙee meboYee&leerue DeYÙeemehetCe& uesKe JeeÛeveele DeeuÙeecegUs DeeefCe veeieefPeje ÙesLeerue keâener efoJemeebÛÙee JeemleJÙeele lÙeebveer kesâuesuÙee JeevejebÛÙee efvejer#eCeecegUs les ner keâeobyejer efueneÙeuee les ØeJe=òe Peeues.

‘heleer iesues ie keâe"sJee[er’ ns lÙeebÛeb veeškeâner Deeke=âefleyebOeeÛÙee Â°erves JesieUb nesleb. ueeskeâveešŸeeÛee yeepe Jeehejuesueb ØeÙeesieMeerue veeškeâ, Demee lÙeeÛee GuuesKe keâjlee ÙesT Mekeâlees. Ùee meboYee&le pÙes‰ DeefYevesles efveUt Hegâues ÙeebÛes Goddieej Dee"Jeleele. cee[ietUkeâjebyeöue yeesueleevee les cnCeeues nesles, ‘ne ceeCetme mJele: peemle efMekeâuee veener; heCe ¢eeÛeer hegmlekebâ efJeÅeeheer"ele DeYÙeemeemee"er vesceueer peeleele.’

cee[ietUkeâjebveer efvemeiee&Ûee -jevee-JeveeÛee cegòeâheCes DeemJeeo Iesleuee. ceeCemebner Glkeâšlesveb JeeÛeueer. ØeeCÙeebÛeb efJeÕener lesJe{ŸeeÛe DeelceerÙelesves DeeefCe DeYÙeemehetCe&lesves peeCetve Iesleueb. heeb{jhesMee Iejele pevcetvener efJeefJeOe peeleer-peceeleerÛÙee, efJeefJeOe mlejeJejÛÙee ueeskeâebceOÙes les JeeJejues. lÙeecegUs lÙeebÛeb DevegYeJeefJeMJe JÙeehekeâ nesle iesueb DeeefCe meeOÙee-meeshÙee, DeesIeJelÙee Yee<esle les lÙeebveer Meyoyeæ kesâueb. efÛe$eceÙelee ns lÙeebÛÙee Yee<eeMewueerÛeb Keeme JewefMe°Ÿeb nesleb. keâejCe lÙeebÛÙeeleerue efÛe$ekeâejner peeiee neslee. keâesCeleener Deeke=âefleyebOe Demeuee lejer lÙeebÛÙee Yee<eeMewueerÛeb ns JewefMe°Ÿeb peeCeJeuÙeeKesjerpe jenele veener.

JÙebkeâšsMe cee[ietUkeâjebÛee mece«elesves efJeÛeej keâjleevee les Skeâ De°hewuet meeefneflÙekeâ nesles, Demeb cnCeCÙeeme JeeJe Deens. keâLee-keâeobyejer (efJeMes<ele: keâLee) Ùee Deeke=âefleyebOeebJej lÙeebveer mJeleb$e veececegõe GcešJeueer; heCe pes keâener lÙeebveer efueefnueb lÙeele mJe-DevegYeJe vesnceerÛe keWâõmLeeveer jeefnuee. lÙeecegUsner keâoeefÛele lÙeebÛeer keâLee meJe&meceevÙeebveener peJeUÛeer Jeešueer DeeefCe meceer#ekeâebveerner ieewjJeueer.

SketâCeÛe, keâesCeleerner meeefnlÙeke=âleer SkeâeÛe JesUer JeeÛeveerÙe DeeefCe DeYÙemeveerÙe DemeCeb, ner keäJeefÛeleÛe Dee{UCeejer iees° Deens; heCe cee[ietUkeâjebÛeb meeefnlÙe (efJeMes<ele: keâLee, keâeobyejer) Ùee oesvner iees°eRÛee SkeâeÛe JesUer ØelÙeÙe osleb. cnCetve Deepener lÙeebÛeb Jee*dceÙe Feflenemeeleerue DeeefCe JeeÛekeâebÛÙee ceveeleerue mLeeve DeyeeefOele Deens.

8

DeeceÛÙee Úeheerue DebkeâeÛeer Jeie&Ceer

ef[efpešue DebkeâeÛeer Jeie&Ceer

$ewJeeef<e&keâ Jeie&Ceer 350®heÙes hebÛeJeeef<e&keâ Jeie&Ceer 500®heÙes

$ewJeeef<e&keâ Jeie&Ceer 300®heÙes hebÛeJeeef<e&keâ Jeie&Ceer 400®heÙes

9

Deece¤Ÿee hegmleke‚ebefJe<eŸeer DeeefCe veJeerve ŸeespeveebefJe<eŸeerpeeCetve IesCŸeemee"er

ke=âheÙee Deeheuee mebhetCe& heòee, (leeuegkeâe, efpeune, efhevekeâes[meefnle),cesue-DeeÙe[er, Heâesve vebyej, ceesyeeF&ue vebyej ner ceeefnleer DeeceÛÙee Keeueerue Jne@šdme Dehe vebyejJej keâUJeeJeer.

9420594665

meJe& «ebLeeueÙeebvee veceü efJevebleer

10

https://www.facebook.com/mehta.publishinghouse

JeeÛekeâebmee"er megJeCe&mebOeer!

yesUieeJe / keâesunehetj / Deewjbieeyeeo hegmlekesâ, KesUCeer, mšsMevejer, cÙegefPekeâ, cetJner, iescme DevÙener

yejsÛe keâener Deelee Je[&hee@JejÛÙee SkeâeÛe oeueveele GheueyOe Deens. megóerÛee Deevebo hegjshetj uegšCÙeemee"er DeJeMÙe Yesš Åee.

yesUieeJe, keâesunehetj, Deewjbieeyeeo ÙesLeerue Je[&hee@JejÛee heòee heg{erueØeceeCesheefnuee cepeuee, Keeveehetj jes[, Yeb[ejer ke@âefhešue, keâe@mecee@me yeBkesâÛÙee Jej,

Keeveehetj jes[, efšUkeâJee[er, yesUieeJe-590006. šsefueHeâesve ›eâ. (0831)-4200676

Mee@he veb 1, «eeTb[ HeäueesDej, DeLeJe& ScheeDej, leejeyeeF& heeke&â,keâesunehetj-416003. šsefueHeâesve ›eâ.(0231)-6617625/26

mšej yePeej, hegCes-yeWieueesj neÙeJes, keâesunehetj – 416001Mee@he veb. - peer/15, ØeesPeesve cee@ue, efÛeKeue"eCee, SceDeeÙe[ermeer,

Deewjbieeyeeo - 431006.

DeefOekeâ ceeefnleermee"er [email protected]

mebheke&â

meJe& ØekeâejÛeer ceneefJeÅeeueÙeerve hegmlekesâ, ÙegheerSmeer, SceheerSmeer, mesš-vesš,

FbpeerefveDeefjbie, cesef[keâue, ce@vespeceWš, meeÙevme, keâe@chÙegšj F. efJeefJeOe efJe<eÙeebJejerue

›eâefcekeâ Je meboYe& hegmlekesâ ÙeebÛes ceensjIej

cesnlee yegkeâ mesueme&

322, YeeTefmebiepeer jes[, YeJeeveer ceb[heepeJeU, keâesunehetj 416 012.

JesU : mekeâeUer 9.30 les je$eer 8 (MeefveJeejer yebo)Heâesve : (0231) 2542901/2542304/2541881

Email : [email protected]

11

ÙeebÛÙee mebÙegkeäle efJeÅeceeves

veenerle mke@âve kesâuesueer heeves eEkeâJee veenerle heer[erSHeäme...ceje"erle ØeLeceÛe, KejerKegjer eBooks Ùegpej øeWâ[ueer, JeeÛeeÙeuee meesheer, meesÙeermkeâj- Lesš legceÛÙee keâe@chÙegšj, DeeÙehe@[ DeeefCe De@v[ê@F[ š@yuesšJej!

Online hemg lekeâs Kejos er keâje www.mehtapublishinghouse.com

www.amazon.com

m.dailyhunt.in

play.google.com

FLes efceUleerue F&-yegkeäme...

12

DeeheuÙee uee[keäÙee uesKekeâebvee Jee DevegJeeokeâebvee MegYesÛÚeÙee F&cesueJej hee"Jee.

[email protected]

efomeeceeefpe keâenerlejer les efueneJes~ Øemebieer DeKebef[le JeeefÛele peeJes~~

- ßeer meceLe& jeceoeme mJeeceer

ëke‚je cew$eer hegmleke‚ebMeerí

ëcesnlee heeqyueefMebie neTmeí ¤ee veJeerve Gheõe‚ce

16 Sefÿeue les 15 ces 2017 ojcŸeeve¤ee efoveefJeMes<e

j JeeÛekeâebmee"er megJeCe&mebOeer j

efoveefJeMes<e

Ghe›eâce

13

15 SefØeue - jefJebõ yeeie[s ÙeebÛee pevceefove

jefJebõ yeeie[s efueefKele oesve hegmlekeâebJej efJeMes<e meJeuele.mebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 320/-15 SefheÇue les 17 SefheÇueheÙeËle

18 SefØeue - ceerje efmejmecekeâj ÙeebÛee pevceefoveceerje efmejmecekeâj efueefKele Ûeej hegmlekeâebJej efJeMes<e meJeuele. mebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 495/-18 SefheÇue les 20 SefheÇueheÙeËle

pevceefove19 SefØeue - hee¤ veeF&keâ ÙeebÛee hee¤ veeF&keâ efueefKele oesve hegmlekeâebJej efJeMes<e meJeuelemebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 330/-19 SefheÇue les 20 SefheÇueheÙeËle

2 pevceefove1 SefØeue - %eeveoe veeF&keâ ÙeebÛee ‘lepesueoej keâ@veJneme’ Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele.cetU efkebâcele - 160/-21 SefheÇue les 22 SefheÇueheÙeËle

pevceefove21 SefØeue - De@efuemšj ce@keäueerve ÙeebÛee De@efuemšj ce@keäueerve ÙeebÛÙee 10 DevegJeeefole hegmlekeâebÛÙeemebÛeeJej efJeMes<e meJeuelemebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 2590/-21 SefheÇue les 23 SefheÇueheÙeËle

efoveefJeMes<eeefveefceòe hegmlekeâmebÛeeJej

50škeäkeäÙeebheÙeËle metš

meJeuele efkebâcele199/-





14

21 SefØeue - peeieeflekeâ efveefce&leer DeeefCe FveesJnsMeve efove‘o ce@efpekeâ Dee@Heâ efLebkeâ efyeie, o ceeFb[ efpece, met$es ØeYeeJe hee[CÙeeÛeer’ Ùee DevegJeeefole hegmlekeâmebÛeeJej efJeMes<e meJeuele

mebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 790/-21 SefØeue les 23 SefØeueheÙeËle

22 SefØeue - JemegbOeje efove‘Deeheueer me=°er’ Ùee 10 hegmlekeâebÛee mebÛe, JemebgOeje,heÙee&JejCe

Øeot<eCe’ Ùee hegmlekeâmebÛeeJej efJeMes<e meJeuelemebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 1620/-

22 SefØeue les 24 SefØeueheÙeËle

22 SefØeue - Ûesleve Yeiele ÙeebÛee pevceefove

Ûesleve Yeiele ÙeebÛÙee 3 DevegJeeefole hegmlekeâebJej efJeMes<e meJeuelemebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 700/-


22 SefØeue - [e@. yeeU HeâeW[kesâ ÙeebÛee pevceefove

[e@. yeeU HeâeW[kesâ efueefKele 11 hegmlekeâebJej efJeMes<e meJeuele.mebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 1340/-


meJ u l ek âcelee e e f eb

9/-49

m keâ eleJeuele ef b c e

899/-

J k cme euele ef

ebâ ele

499/-

m Je le ke cee ue ef bâ le

8 94 /-

15

23 SefØeue - ÙeMeesOeje keâeškeâj ÙeebÛee pevceefove‘yebpeeNÙeeÛes Iej, Le[& heme&ve’Ùee hegmlekeâebJej efJeMes<e meJeuele.mebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 390/-23 SefØeue les 25 SefØeueheÙeËle

23 SefØeue - efJeuÙece MeskeämeefheDej efovemeJe& hegmlekeâebJej 40škeäkesâ metš. mJeeceer’ ns hegmlekeâ mees[tve] efkeâceeve 3000/- ®heÙeebÛeer Kejsoer DeeJeMÙekeâ. ØelÙeskeâ

hegmlekeâeÛeer SkeâÛe Øele. 23 SefØeue Ùee SkeâeÛe efoJeMeer.

pevceefove24 SefØeue - meefÛeve leW[guekeâj ÙeebÛee meefÛeve leW[guekeâj efueefKele ‘huesFËie Fš ceeÙe Jes’ Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele.cetU efkebâcele – 640/-24 SefØeue les 26 SefØeueheÙeËle

pevceefove26 SefØeue - jJeeRõ iegpe&j ÙeebÛee ‘keâescee, meskebâ[ ues[er, o hesefuekeâve yeÇerHeâ’ Ùee DevegJeeefole hegmlekeâmebÛeeJej efJeMes<e meJeuele.mebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 630/-26 SefØeue les 28 SefØeueheÙeËle

26 SefØeue - peeieeflekeâ ve=lÙeefove‘ceeÙekeâue pe@keämeve’ Ùee DevegJeeefole hegmlekeâeJej efJeMes<e meJeuele.cetU efkebâcele - 795/- 26 SefØeue les 28 SefØeueheÙeËle meJeuele efkebâcele

499/-

emeJeuele efkebâ

c le

195/-

m e le efkeb celeJ ue â e

493 /-

elmeJeuele efkebâ

c e

399/-

16

26 SefØeue - jepee jefJe Jecee& ÙeebÛee pevceefovejCeefpele osmeeF& efueefKele ‘jepee jefJe Jecee&’ Ùee hegmlekeâeJej efJeMes<e

meJeuele.cetU efkebâcele - 320/-


1 ces - ceneje°̂ efovemebÛe - 1 ‘keâce&Ûeejer, ›eâebeflemetÙe&, De yesšj Fbef[Ùee De yesšj Jeu[&, yeer o ÛeWpe– Yeü°eÛeejeMeer ue{e, ceje"sMeenerleerue ceveefmJeveer, DeCCee

npeejs’ Ùee hegmlekeâ mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele.mebÛe-1 Ûeer cetU efkebâcele - 970/-

1 ces les 3 cesheÙeËle

mebÛe - 2 ‘mJeeceer, ÙeÙeeefle, PeeWyeer, JehegPee&, DeesPeb, mebYeepeer, ceekeâ[cesJee, efOeb[, Keskeâ[e, vesleepeer, ®efÛeje Yeeie 1 Je 2,

ÛeewIeerpeCeer’ Ùee hegmlekeâ mebÛeeJej efJeMes<e meJeuele.mebÛe-2 Ûeer cetU efkebâcele -3290/-

1 ces les 4 cesheÙeËle

4 ces -je@efyeve kegâkeâ ÙeebÛee pevceefoveje@efyeve kegâkeâ ÙeebÛÙee Dee" DevegJeeefole hegmlekeâebJej efJeMes<e meJeuele.

mebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 2565/- 4 ces les 6 cesheÙeËle

7 ces - jJeervõveeLe šeieesj ÙeebÛee pevceefovejJeervõveeLe šeieesj ÙeebÛÙee mene DevegJeeefole Je lÙeebÛee peerJeveheš

ceeb[CeeNÙee ‘De’ce=le hebLeeÛee Ùee$eer’ Ùee DevegJeeefole hegmlekeâmebÛeeJej efJeMes<e meJeuele.

mebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 1000/-7 ces les 8 cesheÙeËle

m Jeuele f eâcelee ek b

199/-

meJeuele ekebâcelef

599/-

m e e f eeJ u le ekebâc le

4 /6 9 -

m Jeuele f eâcelee ek b

2 9 /6 9 -

e e e c lemeJ uel fkebâ e

1 3 -28 /

8 ces - peeieeflekeâ js[›eâe@me efovemebÛe -1 ‘Jee@mee& les efnjesefMecee, o jefMeÙeve [eÙejer, o yee@ÙeFve o mše^Fh[ heeÙepeceeped, o [eÙejer Dee@Heâ cesjer yeie&,efMeb[ueme& efuemš, Dee"JeCeeRÛes ceesleer’ Ùee DevegJeeefole hegmlekeâmebÛeeJejefJeMes<e meJeuele.mebÛe- 1 Ûeer cetU efkebâcele - 1570/-8 ces les 10 cesheÙeËle

mebÛe -2 ‘o [eÙejer Dee@Heâ De@ve øeBâkeâ, Me$etMeer oesve nele,uesefveve«ee[Ûee Jes{e, ØesceeÛeer heefjYee<ee, o ievme Dee@Heâve@Jnejve, FvemeeF[ o ie@me ÛeWyeme&,Skeâe mewefvekeâeÛee ce=lÙet’ Ùee DevegJeeefolehegmlekeâmebÛeeJej efJeMes<e meJeuele.mebÛe -2 Ûeer cetU efkebâcele -1790/-8 ces les 10 cesheÙeËle

12 ces - ceele=lJe efove‘efÛekeâve methe Heâe@j o ceome& meesue, efÛekeâve methe Heâe@j oFbef[Ùeve ceome&, DeepeerÛÙee heesle[erleerue iees°er, keâ®Cee°keâ,keâUsue keâe lÙeeuee DeeF&Ûeb ceve,efpeÛÙee neleer heeUCÙeeÛeer oesjer,®efÛeje Yeeie 1 Je Yeeie 2,ieYe&mebmkeâej, Skeâ meebiet?,megKeo ceele=lJe, yeeuemebieesheve’Ùee hegmlekeâmebÛeeJej efJeMes<e meJeuele.mebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 2565/-12 ces les 14 cesheÙeËle

15 ces - peeieeflekeâ kegâšgbye efove‘efÛekeâve methe ceeefuekeâe 25 hegmlekesâ’ Ùee hegmlekeâ mebÛeeJejefJeMes<e meJeuele.mebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 7625/- 15 ces les 16 cesheÙeËle

m J u e ekebâc le e el f e e

4 /-9 9

e e e e ek b ce em J u l f eâ l

0 9 -1 9 /

17

k b cmeJeuele ef eâ ele

9 -159 /

me eue e efkebâce eJ l l

813/-3

DeeceÛes uesKekeâ-DevegJeeokeâ ÙeebÛee pevceefove Jee mce=efleefove Ùeeefveefceòe lemesÛe efoveefJeMes<eeJej DeeOeeefjle efJe<eÙeeJejerue hegmlekeâmebÛeeJej

efJeMes<e meJeuele.DeefOekeâ ceeefnleermee"er mebheke&â :

Heâesve : 020-24476924/24475462website : www.mehtapublishinghouse.com

www.mehtapublishinghouse.comDeeheuÙee DeeJe[lÙee uesKekeâebÛeer hegmlekesâ Kejsoer keâjeonline

È: 9422046575 [email protected]

T-Book Club

DevegJeeefole hegmlekesâ efveccÙee efkebâceleerle efceUJee.TBC Ûeer ceWyejMeerhe IÙee. DeeefCe Gòeceesòece

cesnlee heeqyueefMebie neTme

heeÛe Je<eeËÛes meYeemeo Jne DeeefCe DeeceÛÙee meJe& hegmlekeâebJej 30³ meJeuele efceUJee. Jeie&Ceer - 400 ®heÙes. mJeeceer mees[tve)(

cesnlee ceje"er «ebLepeiele (Digital Edition)

e-books DeeheuÙee DeeJe[lÙee uesKekeâebÛeer hegmlekesâ DeeleeComputer, i-pad Jej JeeÛee.TabDeeefCe

play.google.com/store/books m.dailyhunt.in/Ebooks/marathi www.amazon.com GheueyOe....

AefØeue ceefnvee efJeMes<eð ‘SefØeue Hetâue vekeâes, keâje SefØeue ketâue’. ‘A’ DeeÅee#ejeÛÙee

hegmlekeâmebÛeeJej 50³ metš]mebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 22,190/-


ces ceefnvee efJeMes<e‘ces’ÛÙee megóerÛeer ceewpe cees"er, ‘M’ÛÙee hegmlekeâebveer jbiesue megóer, 50škeäkeäÙeeble efceUsue Yeuee cees"e mebÛe, KeÛe& DeJeIee Lees[e,

iebcele DeHeâeš Deveble...mebÛeeÛeer cetU efkebâcele - 24,080/-

1 ces les 30 cesheÙeËle.

meJeuele efkebâcele

11,095/-

m e eeJeu le efkebâc le

012, 40/-

18

2 jer DeeJe=òeer

jesceve meceüeš JnsmheeefmeÙeve Ùeeves Deeheuee mesveeheleer šeÙešme Ùeeuee oesve meeOÙee Dee%ee efouÙee. pÙetbÛes osTU peceerveoesmle keâje. meJe& pÙetbvee "ej ceeje. pes®meuesceÛÙee hee[eJeeveblej lÙeeves Ùee Dee%eebÛes lebleesleble heeueve keâjeÙeuee meg®Jeele keâjleeÛe efpeJeeÛÙee Deekeâebleeves osMeesOe[eruee ueeieuesues pÙet peieeÛÙee keâeveekeâesheNÙeele heesnesÛeues. lÙeebvee mJele:Ûee Demee osMeÛe jeefnuee veener. les efpeLes efpeLes heesÛeues, efleLes efleLes lÙeebveer DeeheuÙee osMeeÛeer mce=leer keâeÙece ceveele "sJeueer. Deheej keâ°, neueDehes°e, peguetce DeeefCe keâòeueer Ùeebvee leeW[ osle Deeheuee Oece& efpebJele "sJeuee. oesve npeej Je<ex DeeheuÙee F&Õejoòe heefJe$e YetceerJej DeeheuÙee ØeeÛeerve jepÙeeÛeer hegvne mLeehevee keâjCÙeeÛee OÙeeme OejCeeNÙee osMeesosMeeRÛÙee nöheej pÙetbÛeer - heemeesJnjÛeer ØeeLe&vee mebhele Demes - ̀ `heg{uÙee Je<eea pes®meuesceceOÙes'' Ùee MeyoebveerÛe. FeflenemeeÛee ceeieesJee Iesle, efpeöerves GYeejuesuÙee DeeheuÙee osMeeÛÙee mJeeleb$Ùemeemee"er lesJe{eÛe ØeKej ue{e osCeeNÙee pÙetbÛeer keâLee meebieCeeNÙee ßeer. efueDee@ve Ùegefjme ÙeebÛÙee SkeäPees[med Ùee hegmlekeâeÛee ne DevegJeeo.

19

efkebâcele : 595/-®. ~ heesmšspe :50/-®.

DevegJeeo - yeeU YeeieJele

uesKekeâ - efueDee@ve Ùegefjme

20

- keâefJelesÛÙee heeveeuee ‘Jesyemeerefjpe’Ûeb keâeWoCe [e@. ßeerjece ueeiet, meboerhe Kejs, MeJe&jer pecesefveme, keâewMeueFveeceoej ÙeebÛee menYeeie SjJeer newmesheesšer keâefJelee keâjCeb, keâOeer lejer DeeJe[erveb keâefJeleebÛeer hegmlekebâ

JeeÛeCeb DeeefCe KetheÛe DeeJe[ Demeueer, lej keâefJeleebÛÙee keâeÙe&›eâceeuee peeCeb, Demeb DeeheuÙeeleues Deveskeâ peCe keâjle DemeleerueÛe. efkeâlÙeskeâ peCe lÙeener heg{s peele keâefJeleebÛes yuee@imeosKeerue Heâe@uees keâjle Demeleerue; heCe Skeâ mebOÙeekeâeU cee$e Ùeehes#ee JesieUer nesleer. keâejCe Skeâe DeeieàÙeeJesieàÙee keâeÙe&›eâceele DeeefCe ‘Jesyemeerefjpe’ veecekeâ Skeâe osKeCÙee Dee@veueeFve keâeWoCeele ns ‘keâefJelesÛeb heeve’ jefmekeâebheg{s DeueieoheCes Gueie[le Ûeeueueb nesleb...

nesÙe, ‘keâefJelesÛeb heeve’ ns veeJe Deens Skeâ JesyemeerefjpeÛeb. mebhetCe&le: keâefJelee DeeefCe keâefJeleebveeÛe JeeefnuesuÙee Ùee Skeâe DeeOegefvekeâ Deved Dee@veueeF&ve JÙeemeheer"eÛÙee GodIeešveeÛee meesnUe jefmekeâebveer leg[gbye YejuesuÙee ÙeMeJeblejeJe ÛeJneCe veešŸeie=neves DevegYeJeuee. Deelee keâefJeleebÛeeÛe DevegYeJe lees, lÙeeefJe<eÙeer keâeÙe yeesueeJeb!... keâOeer KeUKeUtve nmeeÙeuee ueeJeCeeNÙee, keâOeer [esàÙeeble Ûeškeâve heeCeer DeeCeCeeNÙee, keâOeer ogmeNÙeeÛe kegâ"uÙee peieeÛÙee meHeâjerJej vesCeeNÙee, lej keâOeer lÙee MeyoeMeyoebvee oeo IesTve peeCeeNÙee DeMee Deveskeâ keâefJelee heenlee heenlee cebÛeeJej meeefYeveÙe meeoj nesle iesuÙee Deved jefmekeâ lÙeele Deueieo iegjHeâšle iesues..

Ùee osKeCÙee meesnàÙeemee"er pÙes‰ DeefYevesles [e@. ßeerjece ueeiet ÙeebÛeer efJeMes<e GheefmLeleer nesleer. efMeJeeÙe, MeJe&jer pecesefveme, keâewMeue Fveeceoej, meboerhe Kejs, JewYeJe peesMeer, keâeÙe&›eâceeÛÙee mebkeâuhekeâ ceOegjeCeer ieesKeues-ØeYeguekeâj ns keâueeOeceeaosKeerue GheefmLele nesles. efcej@keâume De@ke@â[ceer Dee@Heâ Deeš&dme DeB[ ceeref[ÙeeleHexâ ne keâeÙe&›eâce IesCÙeele Deeuee.

meeefnlÙeJeelee&

21

Dejs KeeshÙeeceOeer Keeshee... ‘Dejs KeeshÙeeceOeer Keeshee megiejCeerÛee Ûeebieuee... osCeeNÙeeves osle peeJes,

IesCeeNÙeeves Iesle peeJes... ueneveheCe osiee osJee, cegbieer meeKejsÛee jJee’ DeMee Deveskeâ keâefJeleebÛee Skeâ PejeÛe ceie Ùee ef"keâeCeer peCet Jeent ueeieuee. DeesUKeerÛÙee, DeveesUKeer, ceeefnleerleuÙee, DeveJeš, Hesâmeyegkeâ, Jne@šdmeDe@heJejÛÙee DeeefCe Depetvener efkeâleer lejer keâefJelee!... Kegö vešmeceüeš [e@. ueeiet Ùeebveerner yee. meer. ce{xkeâj DeeefCe Fbefoje meble ÙeebÛÙee keâefJelee meeoj keâjle jefmekeâebvee Gunefmele kesâueb DeeefCe ÙeeJej keâUme Ûe{Jeuee.

keâceuee vesn¤ GÅeeveeceOÙes DeeÙeesefpele kesâuesuÙee meeefneflÙekeâ keâóŸeeJej ceje"er jepeYee<ee efove Glmeenele meepeje kesâuee. ceneheeefuekesâÛÙee ceje"er Yee<ee mebJeOe&ve meefceleerleHexâ efJeefJeOe meeefneflÙekeâebÛÙee GheefmLeleerle ØeMvecebpeg<esÛee keâeÙe&›eâce Peeuee. Ùee JesUer uesefKekeâe cebieuee iees[yeesues, MÙeece Yegkexâ, mebpeÙe Yeiele, ieerlee Yegkexâ, veiejmesefJekeâe ceeOegjer menŒeyegæs Deeoer GheefmLele nesles.

mebpeÙe Yeiele ÙeebÛee melkeâej keâjCÙeele Deeuee. keâeÙe&›eâceeÛÙee meg¤Jeeleeruee ieerlee Yegkexâ Ùeebveer ‘ueeYeues Deecneme YeeiÙe yeesuelees ceje"er’ ns ieerle meeoj kesâues. Deuekeâe IeUmeemeer Ùeebveer DeYeej ceeveues.

‘efkeâleerner Ûekeâekeâueer lejer keâunF&Ûeer Ûeeboer nesle veener DeeefCe ÛejKÙee Mespeejer Heâesšes keâe{uee cnCetve kegâCeer ieebOeer nesle veener,’ DeMee Jee$eefškeâebmen KeUKeUtve nmeefJeCeeNÙee DeeefCe iebYeerj DeeMeÙe JÙeòeâ keâjerle Debleceg&Ke keâjCeeNÙee keâefJeleebÛÙee meeojerkeâjCeeves keâefJemebcesueve jbieues. ‘veesše yeoueuÙee lejer heesšeleuee Keñe Depetve lemeeÛe Deens, veesšebÛee jbie yeoueuee lejer ieefjyeerÛee jbie Depetve lemeeÛe Deens’, ‘legcner veesše Lees[ŸeeÛe yebo kesâuÙee? keâener efoJemeebmee"er keâe nesF&vee MeslekeâNÙeebÛÙee peieCÙeeÛÙee JeešeÛe yebo kesâuÙee’ DeMee veesšeyeboerÛÙee keâefJeleebveer Ùee cewHeâueerle JeemleJeeÛes jbie Yejues iesues DeeefCe ‘pes ve osKes jJeer, les osKes keâJeer’ ÙeeÛeer ØeefÛeleer keâeJÙeØesceeRvee Deeueer.

ØekeâeMe {sjs Ûe@efjšsyeue š^mš DeeefCe iebiee uee@pe efce$e ceb[U ÙeebÛÙeeleHexâ

- meeefneflÙekeâ keâóŸeeJej ceje"erÛee peeiej

- keâefJemebcesueveele nemÙejbieeÛeer GOeUCe DeefYevesles meefÛeve efheUieeJekeâj Ùeebvee ØekeâeMe {sjs mce=leer peerJeve keâueeieewjJe hegjmkeâej

22

ÙeMeJeblejeJe ÛeJneCe ÙeebÛÙee pevceefoveeÛes DeewefÛelÙe meeOetve keâefJemebcesueveeÛes DeeÙeespeve keâjCÙeele Deeues nesles. Øeefmeæ DeefYevesles meefÛeve efheUieeJekeâj Ùeebvee ØekeâeMe {sjs mce=leer peerJeve keâueeieewjJe hegjmkeâej Øeoeve keâjCÙeele Deeuee. JeerjOeJeue hejye, meensyejeJe "eCeies DeeefCe [er. kesâ. MesKe Ùeebvee ÙeMeJeblejeJe ÛeJneCe mce=leer keâeJÙehegjmkeâej Øeoeve keâjCÙeele Deeuee. ceneheewj ØeMeeble peieleehe, Deeceoej peÙeosJe ieeÙekeâJee[, pÙes‰ DeefYevesles ßeerkeâeble ceesIes, je°^JeeoerÛes iešveslee Ûesleve leghes, efJepeÙe {sjs, mebpeÙe {sjs Ùee JesUer GheefmLele nesles. lÙeeveblejÛÙee keâefJemebcesueveeÛes met$emebÛeeueve jeceoeme HegâšeCes Ùeebveer kesâues. meefÛeve hejye, "eCeies, MesKe ÙeebÛÙeemen megjsMe efMebos, De®Ce cne$es, meboerhe Kejs, ØeMeeble ceesjs, meboerhe peieleehe, ØeMeeble keWâoUs, efJepeÙe Ûeesjceejs, ØekeâeMe Iees[kesâ, legkeâejece Oeeb[s, Yejle oeQ[keâj, veejeÙeCe hegjer, Deefveue oeref#ele, DeMeeskeâ Leesjele, Deeyeso Mesye, efveleerve osMecegKe, n<e&oe meewjYe, yeeefuekeâe efyešues Ùeebveer keâeJÙejÛevee meeoj kesâuÙee. JeekeäÙeeieefCekeâ nmeefJeCeeNÙee, šeàÙee DeeefCe efMeóŸeebÛeer GlmHetâle& oeo Iesle je$eer SkeâheÙeËle keâefJemebcesueve jbieues. ceneje°êves meeLe efoueer. lÙee yeUeJejÛe ÙeMe mebheeove keâ¤ Mekeâuees, Demes meebietve meefÛeve cnCeeues, ‘ceePes jepekeâejeCeeleerue %eeve MetvÙe Deens. pÙee #es$eele ceer Deens, lÙeeÛesÛes %eeve ceuee veener, lej jepekeâejCeeÛes kegâ"tve ÙesCeej? kesâJeU Ûee@keâuesš efnjesÛÙee Yetefcekeâe keâe efceUleele, ÙeeÛee DeeOeer ceuee jeie ÙeeÙeÛee; heCe Øes#ekeâ KetMe Peeues heeefnpesle ner Yetefcekeâe "sJetve keâece keâjerle jeefnuees. ‘keâšŸeej keâeUpeele Iegmeueer’ceOÙes heefnuÙeeoebÛe cneleeNÙeeÛeer DeeefCe leerner keâener ØeceeCeele KeueveeÙekeâeÛeer Yetefcekeâe yepeeJeleevee Deevebo Jeešuee.’ ‘Gjele neslebÙe Oe[Oe[ yeboer veesšebJej Deeueer, npeej-heeÛeMes yeouetve IÙee ceesoeRÛeer Dee%ee Peeueer, DeOeerj PeeueesÙee Deelee yeefOej PeeueesÙee, yue@keâ ceveer ne JneFš keâjlee keâjlee pesjerme DeeueesÙee, G[leesÙe yegbieeš heUleesÙe efÛebieeš, Deebieueš DeeuebÙee, PeeuebÙe efPebie efPebie efPebieeš’ Ùee Deefveue oeref#ele ÙeebÛÙee keâefJelesJej šeàÙeebÛee leeue Oejuee iesuee. ‘Deieoer keâhe[s JeeUle IeeueCÙeelener o[uesueb Demeleb yeeF&Ûeb JÙeJemLeeheve’ Ùee keâefJelesletve ŒeerÛeer YeeJeeJemLee keâLeve kesâueer iesueer.

efÉYeeef<ekeâ Ùeespevesle hegmlekeâebÛÙee hegvecet&uÙeebkeâveeÛÙee efJejesOeele vÙeeÙeeueÙeele oeo ceeieCÙeeÛee efveCe&Ùe ØekeâeMekeâ mebIeeÛÙee yew"keâerle IesCÙeele Deeuee; cee$e

- jepÙeeleerue ØekeâeMekeâebvee Heâškeâe efÉYeeef<ekeâ Ùeespevesleerue yeoueecegUs jepÙeeyeensjerue ØekeâeMekeâebÛeer Ûeeboer keâesše&le peeCÙeeme hegjsmee JesU veener

23

vÙeeÙeeueÙeerve Øeef›eâÙee hetCe& keâ¤ve mejkeâej efJejesOeele Kešuee ÛeeueJeeÙeuee leerve Dee"Je[ŸeebÛee keâeueeJeOeer ueeiele DemeuÙeeves leesheÙeËle Ùeespevee mebheCeej Deens. lÙeecegUs Deelee vÙeeÙeeueÙeele ÙeeefJe<eÙeer oeo ceeieeJeer keâe, Demee hesÛe ØekeâeMekeâebmeceesj GYee jeefnuee Deens. efÉYeeef<ekeâ Ùeespevesleerue hegmlekeâebÛes hegvecet&uÙeebkeâve keâ¤ve veJÙeeves Ùeespevee DeeCeCÙeeÛee ØeÙelve jepÙeeÛÙee efMe#eCe efJeYeeieeves kesâuee Deens; hejbleg lÙeeÛee meJee&efOekeâ Heâškeâe ceje"er ØekeâeMekeâebvee yemeuee Deens; cee$e jepÙeeyeensjerue ØekeâeMekeâebÛeer Ùee Ùeespevesle Ûeeboer PeeuÙeeÛes efÛe$e Deens. vescekeäÙee keâesCelÙee efvekeâ<eebJej hegmlekeâebÛes hegvecet&uÙeebkeâve kesâues, ÙeeJe¤ve ceje"er ØekeâeMekeâ meblehle Peeues Deensle.

efÉYeeef<ekeâ Ùeespevee veJÙee mJe¤heele DeeCeuÙeeveblej jepÙeeÛÙee efMe#eCe efJeYeeieeves kesâJeU 60 škeäkesâ iegCe efceUeuesuÙee hegmlekeâebÛeerÛe Kejsoer keâje, DeMee metÛevee efpeunemlejeJejerue meJe& MeeUebvee efouÙee Deensle. efMeJeeÙe meneJeer les Dee"Jeermee"er ‘Yeejle he{s, Yeejle ye{s’ Ùee Ghe›eâceeDebleie&le MeeUebvee osCÙeele Deeuesueer «eBš keâe{tve IesCÙeele DeeuÙeeves MeeUebvee efceUeuesuÙee efveOeerletve ner hegmlekesâ Kejsoer keâjlee ÙesCeej veenerle. lÙeebvee mJeKeÛee&ves ner hegmlekesâ Kesoer keâjCes DeefveJeeÙe& jenCeej Deens.

jepÙeeÛÙee yeensjerue ØekeâeMekeâebÛeer meJee&efOekeâ hegmlekesâ ner FÙeòee heefnueer les ogmejer DeeefCe eflemejer les heeÛeJeer Ùee Jeie&JeejerceOÙes Deensle. heefnueer les ogmejerceOÙes Jeie&Jeejer keâjCÙeele DeeuesuÙee 90 hegmlekeâebhewkeâer Heâòeâ 11 hegmlekesâ ceje"er ØekeâeMekeâebÛeer efveJe[CÙeele Deeueer Deensle. lej eflemejer les heeÛeJeermee"er DemeuesuÙee 123 hegmlekeâebhewkeâer kesâJeU 37 hegmlekesâ ceje"er ØekeâeMekeâebÛeer Deensle. FÙeòee meneJeer les Dee"JeerceOÙes cee$e meJee&efOekeâ hegmlekesâ ceje"er ØekeâeMekeâebÛeer Deensle; hejbleg lÙee hegmlekeâebmee"er «eBš veener. Skeâerkeâ[s efMe#eCe efJeYeeieeves meneJeer les Dee"JeerÛeer «eBš keâe{ueer DeeefCe ogmejerkeâ[s heefnueer les ogmejerÛÙee hegmlekeâebmee"er «eBš Jee{JeCÙeele Deeueer Deens. lÙeecegUs jepÙeeyeensjerue ØekeâeMekeâebÛeer hegmlekesâ cees"Ÿee ØeceeCeele Kejsoer kesâueer peeCeej Demetve, ceje"er ØekeâeMekeâebvee lÙeeÛee Heâškeâe yemeCeej Deens. jepÙeeÛÙee yeensjerue ØekeâeMekeâebvee HeâeÙeoe JneJee, Ùeemee"er efMe#eCe efJeYeeieeÛes ØeOeeve meefÛeJe vebokegâceej Ùeebveer ner hegvecet&uÙeebkeâveeÛeer heæle Deceueele DeeCeueer DemeuÙeeÛee Deejeshe ØekeâeMekeâebveer kesâuee Deens.

ojcÙeeve, Ùee meboYee&le efÉYeeef<ekeâ Ùeespevesleerue ØekeâeMekeâebÛeer yew"keâ heej he[ueer. lÙeeceOÙes hegvecet&uÙeebkeâve meefceleerJejner ØeMveefÛevn GheefmLele keâjCÙeele Deeues. hegvecet&uÙeebkeâveemee"er vescekeâer efkeâleer peCeebÛeer meefceleer nesleer, pÙee meefceleerves

24

Ùeespevesmee"er hegmlekeâebÛeer efveJe[ kesâueer, lÙee meefceleerceOeerue JÙeòeâeRveerÛe hegvecet&uÙeebkeâve kesâues keâe, Demee ØeMve ØekeâeMekeâebveer GheefmLele kesâuee Deens. efÉYeeef<ekeâ Ùeespevesle heeoMe&keâlee DeeCeCÙeeÛÙee veeJeeKeeueer efMe#eCe meefÛeJeebveer ceje"er ØekeâeMekeâebÛes vegkeâmeeve kesâues Demetve, keâener ØekeâeMekeâebÛeer meJe& hegmlekesâ jöyeeleue "jJeCÙeele Deeueer Deensle. lej keâener hegmlekeâebvee 60hes#ee keâceer iegCe osTve [eJeueCÙeele Deeues Deens. Ùeespevesletve Dee" hegmlekesâ hetCe&heCes jöyeeleue kesâueer Deensle. SkebâojerleÛe ner Ùeespevee jepÙeeÛÙee yeensjerue ØekeâeMekeâebvee Ket<e keâjCÙeeÛee ØeÙelve DemeuÙeeÛes meebiele ØekeâeMekeâebveer meblehle Øeefleef›eâÙee efouÙee Deensle.

mebleebveer ceje"er Yee<esuee meeefnlÙe, leòJe%eeve, meeceeefpekeâ mebIešveeÛee cetueceb$e efouee. peesheÙeËle meblemeeefnlÙeeÛee DeYÙeeme nesle jenerue leesheÙeËle ceje"er Yee<ee kesâJeU efškeâCeej veener lej leer Jee{sue, Demes cele cetefle&MeeŒeeÛes pÙes‰ DeYÙeemekeâ [e@. iees. yeb. osieuetjkeâj Ùeebveer JÙeòeâ kesâues.

Glkeâ<e& ØekeâeMeveleHexâ Jee. ue. cebpetU ÙeebÛÙee ‘ßeer #es$e heb{jhegjeleerue ce", Heâ[ DeeefCe efob[ŸeebÛee Fefleneme’ Ùee hegmlekeâeÛes ØekeâeMeve meblemeeefnlÙeeÛes pÙes‰ DeYÙeemekeâ [e@. meoevebo ceesjs ÙeebÛÙee nmles DeeefCe ‘keâLee heeb[gjbieeÛÙee’ Ùee hegmlekeâeÛes ØekeâeMeve Øeefmeæ keâJeefÙe$eer [e@. De®Cee {sjs ÙeebÛÙee nmles Peeues. lÙee Øemebieer osieuetjkeâj yeesuele nesles. ceneje°^ meeefnlÙe heefj<esosÛes keâeÙee&OÙe#e Øee. efceefuebo peesMeer DeeefCe ØekeâeMekeâ meg. Jee. peesMeer Ùee JesUer GheefmLele nesles. [e@. osieuetjkeâj cnCeeues, ‘ceneje°êÛÙee mebmke=âleerceOÙes Jeejkeâejer mebØeoeÙeeÛes cee"s Ùeesieoeve Deens. meJe& meceepeeuee pees[tve IesCÙeeÛes ßesÙe Jeejkeâjer mebØeoeÙeeuee ÅeeJes ueeiesue. Jeejkeâjer ns Skeâe DeLee&ves Heâ[eleerue DeeefCe efob[erleerue keâeÙe&keâlexÛe Demeleele.’ [e@. meoevebo ceesjs cnCeeues, ‘cebpetU ÙeebÛÙee hegmlekeâebveer ceneje°êÛÙee DeYÙeeme #es$eele ceesueeÛeer Yej Ieeleueer Deens. efJeúue Ùee owJeleeÛee DeYÙeeme Deveskeâebveer kesâuee. ne DeYÙeeme keâ¤ lesJe{e Lees[eÛe Deens. peCet efJeúue ner ceneje°êÛeer Skeâ efJeÅee MeeKeeÛe Peeueer Deens.’

De®Cee {sjs cnCeeuÙee, ‘heb{jhetj ns osJemLeeve DeeefCe efJeúue ns owJele Ùeebvee hejmhejebheemetve JesieUs keâjleeÛe Ùesle veener. Oeeefce&keâ #es$eeleerue meebmke=âeflekeâ DevegyebOe cebpetU ÙeebÛÙee uesKeveeletve Gueie[lees.’

- meblemeeefnlÙeeÛÙee DeYÙeemeeletveÛe ceje"er Yee<ee Jee{sue : osieuetjkeâj

25

veJeb keâesjb

1879 meeueer [skeäkeâve keâe@uespeÛÙee Jemeefleie=nele SkeâeÛe Keesueerle efšUkeâ-Deeiejkeâj jenele Demeleevee les cnCeleele,‘...Deecner oesIes lÙeeJesUer ØeÛeb[ Yeejuesues neslees. Deecner efveke=â° osMeeqmLeleerÛÙee efJeÛeejebveer YeCeeCeuesuÙee [eskeäÙeeÛeer ceeCemes neslees DeeefCe heg<keâU efJeÛeejebveblej efMe#eCeeleÛe Deeheuee GodOeej Deens, Demes DeeceÛes cele yeveues nesles...’ heâiÙeg&meve keâe@uespe cnCepes efMe#eCe#es$eeleerue JewÛeeefjkeâ GoejceleJeeo, mJeeLe&lÙeeie, efpeö ÙeebÛeer meebie[ IeeueCÙeeÛee DeefYeveJe ØeÙeesie Deens. Ùee ØeÙeesieeleerue JewÛeeefjkeâ celeYeso, MeemeveeMeer mebIe<e&, DeeefLe&keâ-ØeMeemekeâerÙe DeeJneves, mebmLesÛeer Øeefle‰e peheCÙeemee"er kesâuesueer Oe[he[, Mew#eefCekeâ opee& GbÛeeJeCÙeemee"er efMe#ekeâebÛes Ùeesieoeve, efJeefJeOe #es$eeble ueewefkeâkeâ mebheeoCeeNÙee keâ°eUt efJeÅeeLÙeeËÛes ØeÙelve Je lÙeebÛes mebmLesefJe<eÙeerÛes Øesce, lÙeeÛee DeeefJe<keâej - DeLe&keâejCe, jepekeâejCe, meceepekeâejCe, meeefnlÙe DeeefCe keâuee FlÙeeoer #es$eebleerue Yejejer, peveceleeves efouesueer meleleÛeer meeLe ÙeebÛee Dee{eJee IesCÙeeÛee ØeeceeefCekeâ ØeÙelve Deens.Ùee hegmlekeâeÛeer ceeb[Ceer leerve YeeieebceOÙes kesâueer Deens : mLeehevee les megJeCe&ceneslmeJe (1885-1935), megJeCe&ceneslmeJe les Meleeyoer (1935-1985), Meleeyoer les Melekeâesòej jewhÙeceneslmeJe (1985-2010) ner ceeb[Ceer kesâueer Deens.

uesKekeâ - [e@. efJe. cee. yeeÛeue


HeâiÙeg&meveÛÙee 125 Je<eeËÛÙee ØeoerIe& JeešÛeeueerÛee DeYÙeemehetCe& ceeieesJee...

JeešÛeeue HeâiÙeg&meveÛeer(1885 - 2010)

mebheeove - [e@. jepee oeref#ele

26

efceefuebo peesMeer cnCeeues, ‘Deeeflcekeâ GVeleerÛes keWâõ Demeuesues ce" ns DeLe&meòee DeeefCe jepÙemeòesÛÙee ØeYeeJeecegUs Oeeefce&keâ meòeekeWâõ Peeues Deensle. leerLe&#es$es ner ßeercebleebÛÙee heehe#eeueveeÛeer mLeUs Peeueer Deensle. Ùee iees°eRÛee ieebYeerÙee&ves efJeÛeej kesâuee heeefnpes.’ cebpetU Ùeebveer ØeemleeefJekeâeceOÙes uesKeveeceeieÛeer Yetefcekeâe mhe° kesâueer. meg. Jee. peesMeer Ùeebveer mJeeiele kesâues. peÙejece osmeeF& Ùeebveer DeeYeej ceeveues.

‘‘veešŸe mebcesueveeOÙe#eeuee kegâ"ueener DeefOekeâej veener, Demes DeepeJejÛes DeOÙe#e Deesj[tve Deesj[tve meebiele nesles; heCe Depetvener kegâ"uee DeefOekeâej efceUeuee veener. lÙeecegUs veešŸe mebcesueveeOÙe#e Ùee veelÙeeves ceer ‘ns keâjerve’, ‘les keâjerve’ Demes keâOeerÛe cnCeCeej veener. veešŸe mebcesueveeOÙe#e cnCepes cegKÙeceb$eer efkebâJee hebleØeOeeve veJns; ns heo kesâJeU ‘Mees kesâme’ceOeuÙee MeesYesÛÙee JemletbmeejKes Deens,’’ DeMeer Keble efveÙeesefpele veešŸe mebcesueveeOÙe#e peÙeble meeJejkeâj Ùeebveer JÙeòeâ kesâueer.

DeefKeue YeejleerÙe ceje"er veešŸe heefj<eosÛÙee (hegCes MeeKee) Jeleerves DeeÙeesefpele oesve efceefvešebÛÙee veeefškeâe ceneslmeJeele meeJejkeâj ÙeebÛee efJeMes<e melkeâej JÙebieefÛe$ekeâej cebiesMe leW[guekeâj ÙeebÛÙee nmles keâjCÙeele Deeuee. Ùee JesUer heefj<eosÛes DeOÙe#e megjsMe osMecegKe, GheeOÙe#e DeefJeveeMe osMecegKe, ØecegKe keâeÙe&Jeen oerhekeâ jsies, keâesMeeOÙe#e cesIejepe jepesYeesmeues, keâeÙe&Jeen efveefkeâlee ceesIes, ‘ceneje°^ keâuÛejue meWšj’ÛÙee MegYeebieer oeceues Deeoer ceevÙeJej GheefmLele nesles. meeJejkeâj cnCeeues, ‘keâueekeâejebmee"er Iej, lÙeebÛes ceeveOeve, veešŸeie=neÛeer efmLeleer DeMee veešŸe JÙeJemeeÙeemeceesj Deveskeâ De[ÛeCeer Deensle. lÙee mees[JeCÙeeÛee DeefOekeâej ceuee veener; heCe lÙee De[ÛeCeer cegUeheemetve ceeb[CÙeeÛee DeefOekeâej Deens. lÙeecegUs DeOÙe#eerÙe Yee<eCeele mhe°heCes yeesueCeej Deens. keâoeefÛele Yee<eCe mHeâesškeâner nesT Mekesâue; heCe ØeMveebvee JeeÛee Heâes[Ceejs Demesue.’’

leW[guekeâj cnCeeues, ‘‘veešŸe mebcesueveeOÙe#eeÛeer Deieeflekeâlee meeJejkeâj Ùeebveer JÙeòeâ kesâueer; heCe les mhe°heCes yeesueCeej Deensle, ns DeefOekeâ cenòJeeÛes Deens. keâejCe mhe°heCes yeesueCeejsmegæe nuueer heeneÙeuee efceUle veenerle.’’ cekeâjbo efšuuet Ùeebveer met$emebÛeeueve kesâues.

heoeefOekeâeNÙeebvee efÛeceševeešŸe heefj<eosÛÙee hegCes MeeKesÛes keâece "hhe Peeues Deens, DeMeer ÛeÛee& iesues

- veešŸe mebcesueveeOÙe#e ‘Mees kesâme’ceOeerue Jemlet : peÙeble meeJejkeâj veešŸe heefj<eosleHexâ efJeMes<e melkeâej

27

keâener ceefnves meg¤ nesleer. Ùee heeÕe&YetceerJej, ‘veešŸe heefj<eo keâOeer keâOeerÛe Ûeebieues keâeÙe&›eâce DeeÙeesefpele keâjles,’ DeMee Meyoeble leW[guekeâj Ùeebveer heefj<eosÛÙee heoeefOekeâeNÙeebvee efÛeceše keâe{uee. lÙeecegUs meYeeie=nele nemÙeeÛeer keâejbpeer G[eueer. meeJejkeâjebÛee melkeâej meesnUe DeeefCe oesve efceefvešebÛÙee veeefškeâe heenCÙeemee"er Ùee JesUer meYeeie=n leg[gbye Yejues nesles.

mebieerle veeškeâ Tefpe&leeJemLesle DeeCeCÙeemee"er keâeUeveg¤he yeoue keâjCÙeeÛeer iejpe Deens. jefmekeâebveer Deelee JesieàÙee ØekeâejÛeer mebieerle veeškesâ mJeerkeâejCÙeeÛeer DeeJeMÙekeâlee Deens. mebieerle veešŸeYetceeruee hetJeeameejKes ieleJewYeJe Øeehle keâ¤ve osCÙeemee"er pes yeoue keâjeJes ueeieleerue lÙeemee"er jepÙe mejkeâej KebyeerjheCes lÙeebÛÙee hee"erMeer Deens Je lÙeebvee meJee&leeshejer ceole keâjsue. lemesÛe mebieerle jbieYetceer DeeefCe veešŸe jbieYetceeruee pes menkeâeÙe& nJes Deens les osCÙeemee"er Meemeve keâefšyeæ DemeuÙeeÛes DeeÕeemeve meebmke=âeflekeâ keâeÙe& ceb$eer efJeveeso leeJe[s Ùeebveer efoues. jepÙe mejkeâejÛÙee meebmke=âeflekeâ keâeÙe& mebÛeeueveeueÙeeleHexâ 2016-17Ûee mebieerleeÛeeÙe& DeCCeemeensye efkeâueexmkeâj mebieerle jbieYetceer hegjmkeâej Je vešJeÙe& ØeYeekeâj heCeMeerkeâj jbieYetceer peerJeveieewjJe hegjmkeâej meebmke=âeflekeâ keâeÙe&ceb$eer efJeveeso leeJe[s ÙeebÛÙee GheefmLeleerle Øeoeve keâjCÙeele Deeuee. SmeSve[eršer ceefnuee efJeÅeeheer"eleerue heeškeâj meYeeie=nele PeeuesuÙee keâeÙe&›eâceele pÙes‰ jbiekeâceea jeceoeme keâecele ÙeebÛÙee nmles mebieerleeÛeeÙe& DeCCeemeensye efkeâueexmkeâj mebieerle jbieYetceer hegjmkeâej Ûebõkeâeble THe&â Ûebot [sieJeskeâj Ùeebvee osCÙeele Deeuee. lemesÛe vešJeÙe& ØeYeekeâj heCeMeerkeâj jbieYetceer peerJeveieewjJe hegjmkeâej ueerueeOej keâebyeUer Ùeebvee veešŸemebcesueveeOÙe#e iebieejece ieJeeCekeâj Ùeebveer Øeoeve kesâuee.

jepÙe mejkeâejÛÙee Jeleerves meebmke=âeflekeâ keâeÙe& efJeYeeieeÛÙee Jeleerves ojJe<eea Deveskeâ hegjmkeâej osCÙeele Ùesleele. ns hegjmkeâej osleevee lÙee lÙee keâueekeâejeÛes Ùeesieoeve ue#eele Iesleues peeles. keâueekeâejeÛÙee iegCeJeòesÛee DeeefCe keâuesÛee efvekeâ<e ue#eele IesTveÛe hegjmkeâejeLeeaÛeer efveJe[ keâjCÙeele Ùesles.

iesuÙee 35 Je<eeËÛÙee keâeUele DeeheCe peer ceje"er jbieYetceerÛeer mesJee kesâueer lÙee keâuesÛes Ûeerpe PeeuÙeeÛeer YeeJevee hegjmkeâejeLeea ueerueeOej keâebyeUer Ùeebveer JÙeòeâ kesâueer.

- mebieerle veešŸeYetceeruee hegvne Tefpe&leeJemLee DeeCeCeej! meebmke=âeflekeâ keâeÙe&ceb$eer efJeveeso leeJe[s ÙeebÛee efveOee&j

28

lej Deveskeâ pegvÙee-veJÙee efoioMe&keâebkeâ[tve ceePÙeeJej mebmkeâej Peeues, cnCetveÛe DeeheCe Deeheuee ØeJeeme FLeheÙeËle keâ¤ Mekeâuees, Demes ceveesiele jbiekeâceea Ûebõkeâeble [sieJeskeâj Ùeebveer JÙeòeâ kesâues.

‘keâefJelee ns DeveesKes efJeÕe Deens. keâefJelesÛÙee peieele Deveskeâ ieceleer-peceleer Demeleele. keâeJÙeele pemes meeQoÙe& Demeles, lemes Ùee efJeÕeele mJewjheCes efHeâjleevee Deveskeâ De[ÛeCeeRÛee meeceveeosKeerue keâjeJee ueeielees. DeMeeJesUer Yee<esÛeer meesyele DemeCes DeeJeMÙekeâ Deens. Yee<esÛÙee Øesceele he[uÙeeefMeJeeÙe keâefJelee mHegâjle veener,’ Demes cele pÙes‰ keâJeefÙe$eer [e@. De®Cee {sjs Ùeebveer JÙeòeâ kesâues. ceneje°^ meeefnlÙe heefj<eosleHexâ DeeÙeesefpele ‘cemeehe iehhee’ceOÙes {sjs ÙeebÛÙee <ešŸeyoerefveefceòe meeefneflÙekeâ o. cee. efcejemeoej ÙeebÛÙee nmles lÙeebÛee melkeâej keâjCÙeele Deeuee. veerefuecee yeesjJeCekeâj Ùeebveer {sjs ÙeebÛÙeeMeer mebJeeo meeOeuee. ÙeeJesUer mebmLesÛes keâeÙee&OÙe#e efceefuebo peesMeer, keâeÙe&Jeen ØekeâeMe heeÙeieg[s GheefmLele nesles.

{sjs cnCeeuÙee, ‘opexoej meeefnlÙeefveefce&leer ner Skeâ ceneve keâuee Deens. kesâJeU peepJeuÙe Yee<ee vemeles, lej Jele&ceeveeuee mecepetve IesTve, lÙeeJej DeeOeeefjle keâeUeÛÙee heueerkeâ[Ûes Yee<Ùe keâjCeejs meeefnlÙe Demeues heeefnpes. mebleebÛes meeefnlÙe Demees efkebâJee yeeyeemeensye Deebyes[keâj ÙeebÛÙeemeejKÙee efJeÛeejJebleebÛes Demees, lÙee meeefnlÙeele keâeUeÛÙee ceÙee&oe Deesueeb[tve DeeOegefvekeâlesÛes DeefleMeÙe mecehe&keâ JeCe&ve kesâuesues Dee{Ules. ÙesCeeNÙee keâeUelener DeMeeÛe meeefnlÙeeÛeer efveefce&leer Peeueer heeefnpes.’

DeeheuÙee ueneveheCeerÛeer Dee"JeCe meebieleevee {sjs cnCeeuÙee, ‘Jeef[ueebmeesyele hegCÙeeleerue Deveskeâ ef"keâeCeebvee ceer Yesš osle Demes. lÙee JesUer les DeeJepet&ve SKeeÅee peeiesÛes meebmke=âeflekeâ, Ssefleneefmekeâ cenòJe meebiele. lÙeebÛÙee ÙeeÛe meJeÙeercegUs ceeCetme cnCetve Ie[ues. ceuee ceveeheemetve Jeešles, cegueebvee Ûeebieuee ceeCetme cnCetve Ie[efJeCÙeemee"er JesieUs keâener keâjCÙeehes#ee lÙeebÛÙeemeesyele peemleerle peemle JesU IeeueefJeCes DeeJeMÙekeâ Deens.’

v

- Yee<esÛÙee ØesceeefMeJeeÙe keâefJelee mHegâjle veener : {sjs

29

veJeb keâesjb

‘yeeefpebo' ner Skeâ Ssefleneefmekeâ jnmÙekeâLee Deens. OeveiejJee[erÛee keâejYeejer meKeejece DeeheuÙee leerve menkeâeNÙeebmen Skeâ efHeâÙee&o IesTve efMeJeepeer cenejepeebkeâ[s jeÙeie[eJej peeÙeuee efveIelees. jmlÙeele ieghlensj yeefnpeea veeF&keâebÛee Ûesuee DemeuesuÙee Keb[espeerMeer veešŸeceÙejerlÙee Peeuesueer lÙeebÛeer Yesš, Ùee ÛeewIeebvee jeÙeie[eJej ØeJesMe efceUJetve ÅeeÙeÛeb lÙeeveb efouesueb DeeÕeemeve, Keb[espeer DeeefCe meeefJe$eerÛeer ØescekeâLee, efMekexâ – keâobye Jewj, yeefnpeea veeF&keâebveer efMekeäÙeeËJej kesâuesuee nuuee, lemesÛe yeepeer DeeefCe cegIeue mejoej ngmesveKeeveÛeer keâLee, yeepeeruee DeJeiele Demeuesueer heMet-he#ÙeebÛeer Yee<ee, ce=lÙegmeceÙeer lÙeeves DeeheuÙee JebMepeeuee ‘yeeefpebo'uee lÙee Yee<esÛee efouesuee Jeejmee, F. Lejejkeâ, OekeäkeâeoeÙekeâ DeeefCe veešŸeceÙe Iešveebveer, JeUCeebveer ner keâeobyejer heg{s mejkeâle jenles. veešŸeceÙe JeUCeb Iesle, jnmÙeceÙelesves MesJešheÙeËle JeeÛekeâebÛeer Glkebâ"e leeCetve OejCeejer ner keâeobyejer yeefnpeea veeF&keâebÛÙee yegefæÛeelegÙee&Ûeer mee#e osles DeeefCe efMeJejeÙeebÛeb mJejepÙe ns megjepÙener nesleb, ÙeeÛebner oMe&ve Ie[Jeles. ÙegæeÛee Lejej, YeeJeveebÛeer iegbleeiegble DeeefCe ØeKej je°^Øesce ÙeeÛeb DeÆgle jmeeÙeve cnCepes ‘yeeefpebo' ner keâeobyejer.


uesKekeâ - hew. ieCesMe ceevegie[s

30

] [e@. ueJešs Ùeebvee je°êrÙe peerJeve ieewjJe hegjmkeâejceneje°^ efnboer meeefnlÙe DekeâeoceerleHexâ efouee peeCeeje ceneje°^ Yeejleer

DeefKeue YeejleerÙe efnboer mesJee hegjmkeâej 2015 [e@. megveeruekegâceej ueJešs Ùeebvee peenerj Peeuee Deens, DeMeer ceeefnleer DekeâeoceerÛes DeOÙe#e [e@. veboueeue hee"keâ Ùeebveer Skeâe he$ekeâeletve keâUJeueer Deens. [e@. ueJešs Ùeebveer efMeJeepeer efJeÅeeheer"eÛes ceevemesJeer ØeeOÙeehekeâ, mebMeesOeve ceeie&oMe&keâ, efJe.me.Keeb[skeâj Jemlegmeb«eneueÙeeÛes ceeveo mebÛeeuekeâ cnCetve keâeÙe& kesâues Deens. lemesÛe ceneJeerj ceneefJeÅeeueÙeeÛes ceepeer ØeeÛeeÙe& Je efnboer efJeYeeieØecegKe cnCetve keâece heeefnues Deens. efJe.me.Keeb[skeâj Je [e@. vejWõ oeYeesuekeâj ÙeebÛÙee meeefnlÙeeÛee lÙeebveer efnboerle DevegJeeo kesâuee Deens. Deveskeâ efJeÅeeheer"ebÛÙee DeYÙeeme›eâce hegvej&Ûevesle lÙeebÛee ceesueeÛee Jeeše Deens. efnboerle lÙeebÛes 25 «ebLe ØekeâeefMele Peeues Deensle. je°êrÙe peerJeve ieewjJe mevceeve cnCetve Øeoeve keâjCÙeele ÙesCeeje hegjmkeâej [e@. ueJešs Ùeebvee peenerj PeeuÙeeyeöue lÙeebÛÙeeJej DeefYeveboveeÛee Je<ee&Je nesle Deens. Skeâ ueeKe ®heÙes jesKe, mce=efleefÛevn Je ØeMeefmlehe$e Demes Ùee hegjmkeâejeÛes mJe¤he Deens. [e@. ueJešs meOÙee efJeÕe efnboer mebcesueve Fefleneme, je°êrÙe Je Deeblejje°êrÙe efnboer meb«eneueÙe efveefce&leerle JÙemle Deensle.

] hetvece jeCee ÙeebÛÙee efÛe$eeuee jepÙe mejkeâejÛes ye#eermejepÙe mejkeâejÛÙee keâuee mebÛeueveeueÙeeÛÙee Jeleerves DeeÙeesefpele kesâuesuÙee

57JÙee ceneje°^ jepÙe keâuee ØeoMe&veele hegCÙeeleerue ÙegJee efÛe$ekeâej hetvece jeCee ÙeebÛÙee efÛe$eeuee heeefjleesef<ekeâ efceUeues. GÛÛe Je leb$eefMe#eCe jepÙeceb$eer jJeeRõ JeeÙekeâj ÙeebÛÙee nmles lÙeebvee ns heeefjleesef<ekeâ osTve mevceeefvele keâjCÙeele Deeues.

cegbyeF&leerue peneBieerj Deeš& ie@uejerceOÙes keâuee mebÛeueveeueÙeeÛÙee Jeleerves JÙeeJemeeefÙekeâ iešeleerue efÛe$eebÛes ØeoMe&ve YejefJeCÙeele Deeues nesles. lesLes jeCee Ùeebveer

hegjmkeâej

31

keâe{uesuÙee ‘De@yemš^@keäMeve’ Øekeâejeleerue efÛe$eeÛeer efveJe[ heeefjleesef<ekeâemee"er keâjCÙeele Deeueer. lÙeebvee jepÙeceb$eer JeeÙekeâj ÙeebÛÙee nmles heeefjleesef<ekeâ osCÙeele Deeues. ÙeeJesUer he©eYet<eCe Dekeâyej he©emeer, GÛÛe Je leb$eefMe#eCe efJeYeeieeÛes Dehhej cegKÙe meefÛeJe meerleejece kegbâšs, keâuee mebÛeeuekeâ jepeerJe efceßee Deeoer GheefmLele nesles. jeCee Ùee ieCesMehes"sleerue Deeš& SpÙegkesâMeve FefvmššŸetšÛÙee mebÛeeefuekeâe Deensle.

] [e@. meeUgbKes, meefÛeve Ùeebvee oceeCeer hegjmkeâej oceeCeer-hešsue Øeefle‰eveÛÙee Jeleerves osCÙeele ÙesCeeje ÙeboeÛee keâce&Ùeesieer

hegjmkeâej pÙes‰ meeefneflÙekeâ [e@. Dee. n. meeUgbKes Je efÛe$eheš DeefYeveslee-efoioMe&keâ meefÛeve efheUieeJekeâj Ùeebvee osCÙeele Deeuee. 51 npeej ®heÙes, mevceeveefÛevn, Meeue Je ßeerHeâU Demes Ùee hegjmkeâejeÛes mJe¤he Deens, DeMeer ceeefnleer mebÙeespekeâ efyeheerveYeeF& hešsue Ùeebveer he$ekeâej heefj<eosle efoueer.

ceepeer keWâõerÙe ceb$eer megMeeruekegâceej efMebos ÙeebÛÙee nmles 14 ceeÛe& jespeer meeÙebkeâeUer hegjmkeâejebÛes efJelejCe keâjCÙeele Deeues. ceje"er meeefnlÙe #es$eeleerue YejerJe Ùeesieoeveeyeöue [e@. meeUgbKes ÙeebÛee lej keâuee #es$eele 50ntve DeefOekeâ Je<ex efouesuÙee Ùeesieoeveeyeöue efheUieeJekeâj ÙeebÛee mevceeve keâjCÙeele Deeuee. [e@. meeUgbKes Ùeebveer ceje"er efJeÕekeâesMeele Oece&MeeŒe, mebmke=âle Ùee efJe<eÙeele 100 ntve DeefOekeâ uesKe efueefnues Deensle.

] meceepejlve hegjmkeâejefpeJneUe yengGösMeerÙe mebmLesves uesKekeâ efceefuebo jLekebâ"erJeej Ùeebvee efJe. Jee.

efMejJee[keâj (kegâmegcee«epe) je°êrÙe meceepejlve hegjmkeâej osTve mevceeefvele kesâues. veeefMekeâ ÙesLes DeeÙeesefpele keâeÙe&›eâceele GÛÛe vÙeeÙeeueÙeeÛes pÙes‰ efJeefOe%e [e@. meesheevejeJe yeg[Jee[keâj ÙeebÛÙee nmles ne hegjmkeâej osCÙeele Deeuee. Ùee Øemebieer yeeUemeensye meevehe, Deej. Sce. heešerue GheefmLele nesles.

] vee. OeeW. ceneveesj DeeefCe megueesÛevee ceneveesj Ùeebvee ÙeMeJeble-JesCet hegjmkeâej

efhebhejerle PeeuesuÙee meeefnlÙe mebcesueveemee"er peJeUheeme 25 keâesšer ®heÙes KeÛe& Peeues Demeleerue, Demes meebietve meeefneflÙekeâebmee"er SJe{sner keâjeÙeÛes vemeles, DeMeer efšhheCeer pÙes‰ keâJeer vee. OeeW. ceneveesj Ùeebveer efÛebÛeJe[ ÙesLes kesâueer. meOÙee JeejbJeej JeehejCÙeele ÙesCeeje ‘heejoMe&keâlee’ ne Meyo ieceleeroej Jeešlees. les yeesueCes meeshes Deens; cee$e lemee keâejYeej keâjCes keâ"erCe Deens, Demes celener lÙeebveer ceeb[ues.

32

ÙeMeJeblejeJe ÛeJneCe Øeefle‰eveÛÙee Jeleerves ceneveesj Je lÙeebÛÙee helveer megueesÛevee Ùeebvee ‘ÙeMeJeble-JesCet’ ieewjJe hegjmkeâejeves ieewjJeCÙeele Deeues. pÙes‰ efoioMe&keâ [e@. peyyeej hešsue, [e@. [er. JeeÙe. heešerue DeefYecele efJeÅeeheer"eÛes kegâueheleer [e@. heer. [er. heešerue Deeoer GheefmLele nesles.

efhebhejerÛÙee mebcesueveele DeeheCe menYeeieer Peeuees neslees, Demes meebietve ceneveesj cnCeeues, ‘heeÛe keâesšer KeÛe& cnšues lejer Deecner neo¤ve peeÙeÛees; cee$e efhebhejerÛÙee meeefnlÙe mebcesueveeuee 25 keâesšer ®heÙes KeÛe& Peeuee DemeeJee. ‘pes ve osKes jJeer, les osKes keâJeer’ Ùeevegmeej, Deecneuee meieUs keâener keâUles. ne KeÛe& heentve meeefneflÙekeâ Je mebcesueves IesCeeNÙeebceOÙes JesieUe ÛeU efvecee&Ce Peeuee. DeMeer mebcesueves JneJeerle, Demesner keâener cnCet ueeieues. KeÛee&Ûee cegöe mees[e. cee$e, [e@. heer. [er. heešerue ÙeebÛÙee vesle=lJeeKeeueer Peeuesues mebceuesveeÛes DeeÙeespeve Gòece efveÙeespeve Demeuesues nesles. Ùeemee"er les keâewlegkeâeme hee$e Deensle. DeeheuÙeeuee mebcesueve DeOÙe#eheoehes#ee jefmekeâebÛÙee ceveeleerue DeOÙe#eheo cenòJeeÛes Jeešles Je les ÙeehetJeeaÛe efceUeuesues Deens. meJeeËÛÙee Dees"er DeeheuÙee keâefJelee DemeCes, neÛe meJeeËle cees"e mevceeve Deens.’ ÙeMeJeblejeJe ÛeJneCe ÙeebÛÙee efJeefJeOe Dee"JeCeeRvee GpeeUe osleeveeÛe ceneveesj cnCeeues, ‘ÙeMeJeblejeJeebÛÙee veeJeeÛee hegjmkeâej ne IejÛee melkeâej Deens. lees mJeerkeâejleevee mebkeâesÛe DeeefCe Deevebo DeMee oesvnerner YeeJevee Deensle. meble legkeâejece cenejepeebÛee DeeheCe keâeÙece DeeoMe& ceeveuee. MesleermeejKes ogmejs heefJe$e keâenerÛe veener. keâ° keâjCÙeeÛeer leÙeejer DemeuÙeeme keâener DeMekeäÙe veener,’ Demesner les cnCeeues.

v

o. cee. efcejemeoej Ÿeeb¤Ÿee 90JŸee pevceefoveeefveefceÚe

lŸeeb¤Ÿee 23 hegmleke‚eb¤Ÿee meb¤eeJej efJeMes<e meJeuele.

meb¤ee¤eer cetU efkeb‚cele - 2845/-

cevemeeskeäle JeeÛee Deved heesšYej nmee!

14 SefØeue les 30cesheÙeËle

cevemeeskeäle JeeÛee Deved heesšYej nmee!

m J ue eke e ee e le f bâc l

1699/-

33

1st Edition

In this entertaining and informative memoir Dan traces

a fascinating life story from his humble beginnings in

rural India to his ascent into corporate leadership in

America. This is a book about the struggles of a young

man in the pursuit of excellence in life with all its

glorious unpredictability of setbacks and victories. Dan

proposes that Learning, Laughing and Loving are

necessary and sufficient for happy living and he brings

out his wealth of “Lessons of a Lifetime” in his

trademark lucid language creating vivid imagery in the

reader’s mind. He does this with philosophic

undertones using sensitivity, wit and humor. As a road-

map for a successful life, this book will appeal to a wide

audience of teachers, students, travelers and above all,

to people with curiosity and zest for life.

Price : Rs. 495/-

Postage : Rs. 50/-

Dan Mayur

Living DreamsExhilarating Journey,

Destination Unknown

A Memoir

34

ceeCemeeuee hetCe&lJe osCeeNÙee mebmkeâejebÛeer keâOeerner ve mebheCeejer mebheòeer– ßeercebleer oes oes neleebveer jefmekeâebvee osCÙeeÛeer #ecelee peesheÙeËle lÙeebÛÙee keâeobyeNÙeeble Deens, DeesleØeesle Yejuesueer Deens, leesheÙeËle Jee*dceÙeeÛÙee #es$eele keâesCelesner Jeeo GlheVe Peeuesues Demeesle – keâesCeleener mebØeoeÙe DeefOejepÙe ieepeefJeCeeje Demees– lÙeecegUs efve<ØeYe nesCeejer jCeefpele osmeeF& ÙeebÛeer keâeobyejer DemeCeej veener. lÙee #eCeerner leer ÙeeÛe Øekeâejs jefmekeâebvee Jes[ ueeJesue Demes Jeešles.

DeepeÛÙee ceje"er meeefnlÙeeleerue jCeefpele osmeeF& ns Skeâ Deveskeâ Â°erves cenòJeeÛes veeJe. pÙee uesKekeâebvee jepeceevÙelee, ueeskeâceevÙelee DeeefCe jefmekeâceevÙelee Øeehle Peeuesueer Deens, lÙeele lÙeebÛÙee veeJeeÛee meceeJesMe DeeJepet&ve keâjeÙeuee nJee. ceje"er meeefnlÙeele iesuÙee Jeerme-hebÛeJeerme Je<eeËle Deveskeâ Jee*dceÙeerve ØeJe=òeer efvecee&Ce PeeuÙee. vepejsle Yejleerue Demes keâener Jee*dceÙeerve ØeÙeesie Peeues. keâener veJes ØeJeen efvecee&Ce Peeues. hee§eeòÙe meeefnlÙeeÛÙee DevegMeeruelesletve JesieJesieàÙee Jeeoebvee heefjheg° keâjCeeNÙee keâener ueeskeâefJeue#eCe DeMee keâueeke=âleer efvecee&Ce PeeuÙee. lÙee keâueeke=âleeRveer ceje"er JeeÛekeâebvee keâener keâeU ceesefnle kesâues, ØeYeeefJele kesâues. lÙeecegUs ueeskeâefØeÙelesÛee lejepet keâOeer keâOeer Jej-Keeueer Peeuee. SKeeÅee efJeefMe° ØeJe=òeerÛes uesKeve DeeefCe efleÛee uesKekeâ SkeâeSkeâer ueeskeâefØeÙe Peeuee. keâener keâeU lÙee uesKeveeuee Yejleer Deeueer. lÙeecegUs

– [e@. o. lee.Yeesmeues(efJeMeeKee, SefØeue 1988ceOetve meeYeej)

jCeefpele osmeeF& Ÿeeb¤es ke‚eobyejerefJe’e

mce=efleiebOe

35

ceevÙeleeØeehle Je opexoej uesKeve keâjCeejs uesKekeâ peje YejleerÛÙee ueešsKeeueer oyeuÙeemeejKes Peeues; heCe keâesCelÙeener ØeÙeesieeÛeer ueeš Demees Jee ØeJe=òeerÛeer Yejleer Demees; DeefYe®Ûeerves Iesleuesueer veJeer JeUCes Demeesle, ØelÙeskeâ ueešsJej Dee¤{nesTve Deeheues mLeeve eflelekesâÛe Yekeäkeâce keâjCeejs pes keâener ceespekesâ ceje"er uesKekeâ DeeheCeeuee meebielee Ùesleerue, lÙeele jCeefpele osmeeF& ÙeebÛee DeeJepet&ve GuuesKe DeeheCeeuee keâjeJee ueeiesue. meeefnlÙeeÛÙee #es$eeleerue lÙeebÛes efmLejheo Depetve lejer DeefmLej Peeuesues veener. ceje"er meeefnlÙeeÛee JeeÛekeâJeie& yeoueuee, lÙeeÛes heefj#es$e yeouele Deens, lÙeebÛeer DeefYe®Ûeer ceboheCes yeoueles Deens. YeuÙee-yegNÙee keâueeØeÙeesieebÛeer ØelÙener YeeTieoea GmeUles Deens; heCe osmeeÙeebÛÙee uesKeveeuee ceje"er jefmekeâJe=òeerves pes Øesceeefuebieve efouesues Deens, pes mLeeve yeneue kesâuesues Deens, lÙeele Deepener Heâejmee Heâjkeâ he[uesuee efomele veener. ceje"er meeefnlÙeeÛee meeceevÙe JeeÛekeâ Demees, DeefYepeve Demees Jee «eeceerCe #es$eeleuee JeeÛekeâ Demees, lÙeebÛÙee meeefnlÙeeÛeer lÙeeuee JeešCeejer iees[er Depetve lejer keâceer Peeuesueer vemeeJeer, Demes lÙeebÛÙee meeefnlÙeke=âleeRÛÙee YejIeesme KeheeJe¤ve cnCelee ÙeeJes.

osmeeF& Ùeebveer Jee*dceÙeeÛÙee Deveskeâ #es$eeble YejerJe DeMeer efveefce&leer kesâuesueer Demeueer lejer Deepe ceje"er JeeÛekeâebceOÙes lÙeebvee DeesUKeues peeles les cegKÙele: keâeobyejerkeâej cnCetveÛe. lÙeebveer keâLee, veeškeâ DeLeJee Flej Øekeâejeble efpelekesâ meelelÙe oeKeJeues Deens, eflelekesâ efkebâyengvee lÙeehes#ee DeefOekeâ keâeobyejer uesKeveele les oeKeJeuesues Deens. ‘yeejer’ keâeobyejerheemetve meg¤ Peeuesues keâeobyejeruesKeve ‘DeYeesieer’ keâeobyejerheÙeËle ÙesTve Leebyeues. lÙeele Ssefleneefmekeâ, heewjeefCekeâ, meeceeefpekeâ DeeefCe ÛeefjlekeâneCeer ÙeemeejKes GheefJeYeeie Demeues lejer keâeobyejerÛÙee uesKeveeÛes meelelÙe keâceer Peeuesues veener DeeefCe lÙeebÛÙee keâeobyeNÙee efpelekeäÙee JeeÛekeâefØeÙe DeeefCe mevceeefvele PeeuÙee eflelekeäÙee DevÙe keâueeke=âleer PeeuÙee veenerle, Demes cnšues lej lÙeebÛÙee DevÙe meeefnlÙeeÛee DeefOe#eshe kesâuee, Demes ceeveCÙeeÛes keâejCe veener. cnCetve lÙeebÛÙee meeefnlÙeme=°erleerue Heâkeäle keâeobyeNÙeebÛeeÛe heefjÛeÙe DeeefCe hejeceMe& Ùee uesKeele IesCÙeeÛes "jefJeues Deens.

2 osmeeF& Ùeebveer ‘yeejer’keâeobyejerÛÙee ¤heeves keâeobyejer #es$eele heefnues heeTue

šekeâues. ‘yeejer’ ner lÙeebÛeer heefnueerÛe keâeobyejer Demeueer lejer Deveskeâ Â°erves JesieUer DeeefCe JewefMe°ŸehetCe& DeMeer Deens. leer leMeer meeceeefpekeâ Demeueer lejer lÙee JesUÛÙee ‘meeceeefpekeâ’keâeobyeNÙeeble meeceeJeCeejer keâeobyejer veener. leer «eeceerCe peerJeveeÛee DeeefJe<keâej keâjCeejer «eeceerCe Jee ØeeosefMekeâ Ùee mebkeâuhevesle hetCe&le: yemesue Demes Jeešle veener. leer yesj[ peerJeveeÛee DeeefJe<keâej keâjCeejer keâoeefÛele heefnueer ceje"er

36

keâeobyejer DemeeJeer. yesUieeJeÛÙee peJeU DemeuesuÙee megleieóer ieeJeepeJeU pes Ieveoeš pebieue Deens, lÙee pebieueele jenCeeNÙee yesj[ peceeleerÛÙee mecetn peerJeveeÛeer ner keâneCeer Deens. Ieveoeš pebieueeÛee DeeOeej IesTve JeešceeNÙee keâjCeeNÙee DeeefCe vewmeefie&keâ meeOevemeece«eerJej Deeheueer GhepeerefJekeâe keâjCeeNÙee yesj[ebÛÙee heejbheefjkeâ peerJeveeuee yeouelÙee peerJeveeÛee keâmee efle{e he[lees, ÙeeÛes efÛe$eCe cees"Ÿee keâueelcekeâlesves efve leešmLÙeeves ÙesLes jsKeešues Deens. meve 1960 hetJeea ceje"erle «eeceerCe heefjmejeÛes pes meebkesâeflekeâ Je Skeâebieer efÛe$eCe nesle nesles, lÙeeuee JesieUs JeUCe osCeejer ner keâneCeer Deens. ‘yeveiejJee[er’ keâeobyejerØeceeCes Ùee keâeobyejerlener efvemeie&, JÙekeäleer, mebmke=âleer DeeefCe heefjefmLeleer ÙeebÛÙeeleerue hejmhej veelÙeebÛee lemesÛe leeCeleCeeJeebÛee hejeceMe& uesKekeâeves Iesleuesuee Deens.

yesj[Jee[erÛee ‘lesiÙee’ ne Ùee keâeobyejerÛee veeÙekeâ. Jeešceejer keâjCeeNÙee yesj[ebÛee cnesjkeäÙee. lÙeeÛÙee le®CeheCeeheemetve les cneleejheCeeheÙeËleÛee peerJeveheš Ùee keâeobyejerle efÛeef$ele kesâuesuee Deens. lÙee efkeâceleeruee oeefieves efJekeâCes, lÙeeyejesyejÛe pebieueeleerue meeOevemeece«eerJej DeeefCe veoer-Dees{Ÿeeleerue ceemes hekeâ[tve iegpejeCe keâjCes ne lÙeebÛee GÅeesie; heCe lÙeelener lÙeebÛeer Skeâ veerleer Demeles. efouesuee Meyo ØeeCe iesuee lejer ve cees[Ces. pÙeeÛes DeVe DeeheuÙee cegKeele iesues Deens, lÙeeuee peerJe OeeskeäÙeele Ieeuetve ceole keâjCes ns lÙeebÛes yeÇero Demeles. DeeheuÙee peeleYeeFËvee owvebefove peerJeveele ceole keâjerle meecetefnkeâ peerJeveeÛeer ØeLee jeyeefJeCes ner Ùee peceeleerÛeer JewefMe°Ÿes Ùee keâeobyejerle meekeâej Peeuesueer Deensle; heCe yeouelÙee heefjefmLeleerle, mJeeleb$ÙeØeehleerveblej Ùee peceeleeruee peielee Ùesle veener. pegUJetve Ieslee Ùesle veener. veJÙee megOeejCeebveer Kes[Ÿeeble nesCeejs yeoue, Ùeb$eÙegieekeâ[s Jesieeves OeeJeCeeje keâeU, yeoueles jepekeâejCe, «eeceerCe ueeskeâebÛÙee DeYÙegoÙeemee"er jeyeefJeues peeCeejs keâeÙe&›eâce, ieebOeerJeeoer efJeÛeejmejCeerves mesJeekeâeÙe& keâjCeeNÙee ieebOeerYekeäleebÛÙee «eecemegOeejCesÛÙee keâuhevee. pebieuemebheòeerÛeer efveo&ÙeheCes nesCeejer veemeOetme Ùee meJe& iees°eRÛee Deefve° heefjCeece DeepeÛÙee «eeceerCe peerJeveeJej neslees Deens. efJeMes<ele: peeleerpeceeleeRJej neslees Deens. lÙeecegUs yesj[emeejKeer ner peceele peieCÙeeuee Dehee$e "jueer Deens, ÙeeÛee DeeefJe<keâej keâeobyejerle Peeuesuee Deens. SKeeÅee JeeIeemeejKes peerJeve peieuesuÙee ‘lesiÙee’Ûee cegueiee F&Õeje pesJne Jevej#ekeâeÛeer-efMeheeÙeeÛeer veeskeâjer mJeerkeâejlees DeeefCe ieebOeerJeeoeÛeer ÙeLeeMekeäleer oer#ee Ieslees lesJne Ùee peceeleerÛeer efoMeenerve DeJemLee DeeheCeeuee DeefOekeâ peeCeJeles. Skeâe F&Õejeuee veeskeâjer efceUeueer lejer pebieueeÛÙee DeeßeÙeeves peerJeve peieCeeNÙee npeejes F&Õejebvee leer efceUle veener, Deved ogmejs meeOeve efceUeues lejer lÙeebvee les ®Ûele veener. lÙeecegUs lÙeebÛeer Peeuesueer Meeskeâebeflekeâe keâeobyejerÛÙee DeKesjeruee efÛeef$ele kesâuesueer Deens. meb›eâceCeeletve efvecee&Ce PeeuesuÙee mebkeâjeÛee mheMe& Ùee

37

pebieuepeceeleeRvee neslees Je peieCÙeeÛÙee veJÙee mecemÙesuee Ùee yesj[ebvee meeceesjs peeJes ueeieles, ns osmeeF& Ùeebveer ceve:hetJe&keâ efÛeef$ele kesâuesues Deens.

‘yeejer’ keâeobyejerle metefÛele kesâuesueer mecemÙee ner meJe& Yetefceheg$eebÛeer DeeefCe DeeefoJeemeeRÛeer mecemÙee Deens. Ùee mecemÙesJej Yej osCÙeehes#ee osmeeÙeebveer yesj[ebÛÙee peerJeveeÛes efÛe$eceÙe JeCe&ve keâjCÙeeJej Yej efouesuee Deens. veešŸeceÙe ØemebieebÛeer peeCeerJehetJe&keâ efveJe[ keâ¤ve, lÙeebÛÙeeleerue JewjYeeJeeÛee DeeOeej IesTve, yesj[ebÛÙee peerJeveeleerue Yetkeâ, Gheemeceej DeeefCe oeefjõŸe Ùeebletve GlheVe nesCeeNÙee og:Keeuee DeefOekeâ cegKej keâjerle ner keâneCeer uesKekeâeves hegjer kesâuesueer Deens. efJeefJeOe Øemebieebveer heerUoej yeveuesues peyejomle efJeefJeOe ¤heebÛes osKeCes efÛe$eCe, «eeceerCe DeeefCe veeiej peerJeveeÛÙee efYeVe OeejCeebletve meekeâejCeejs veešŸe, DeLe&hetCe& DeeefCe Keškesâyeepe mebJeeo Ùee iegCeebveer ner keâeobyejer ØeYeeefJele Peeuesueer Deens. Skeâe Ghesef#ele peieeÛee heefjÛeÙe keâ¤ve osCÙeeÛee keâueelcekeâ ØeÙelve Ùee Â°erves ner keâeobyejer ue#eCeerÙe cnCelee ÙesF&ue.

mJeeleb$ÙehetJe& keâeUeleuÙee yesj[ peceeleerleuÙee cegkeäle Deved le=hle DeMee efÛecegkeâuÙee peieeleueer mJeeleb$ÙeeveblejÛeer efmLelÙeblejs ‘yeejer’ceOÙes peMeer uesKekeâeves efÛeef$ele kesâueer Deensle, leMeerÛe leer «eeceerCe peerJeveeleueerner efÛeef$ele kesâueer Deensle. «eeceerCe peerJeveeÛee DeeefJe<keâej keâjCeeNÙee lÙeebÛÙee keâeobyeNÙee cnCepes ‘ceePee ieeJe’, ‘keâeleU’ DeeefCe ‘meefceOee’ Ùee nesle. ‘ceePee ieeJe’ ceOÙes ieeJeeJej heg$eJele Øesce keâjCeeNÙee, keâjejer, Goej DeeefCe Keeveoeveer peerJeveeÛee-jerleerefjJeepeeÛee DeefYeceeve yeeUieCeeNÙee Skeâe ßeerceble DeeefCe vÙeeÙeer JeleveoejeÛee heefjÛeÙe keâ¤ve efouesuee Deens. Deehheemeensye lÙeebÛes veeJe. meoeÛeejeves JeeieCeeje, ieeJeeJej peyejomle JeÛekeâ Demeuesuee, mJele:ÛÙee Øeefle‰suee peheCeeje, veeoeve, veeueeÙekeâ heesjeuee Meemeve keâjCÙeeme OepeeJeCeeje; heCe megveskeâ[s heentve lÙeeuee Skeâe Kegveeletve JeeÛeefJeCÙeemee"er Oe[he[Ceeje Demee ne Dehheemeensye ÙesLes efÛeef$ele kesâuesuee Deens. leelÙee ns DemesÛe ogmejs hee$e uesKekeâeves efÛeef$ele kesâues Deens. Je=òeerves DeehheemeensyeebmeejKes. ceoleeruee OeeJeCeejs, mJele:ÛÙee ieefjyeerkeâ[s ogue&#e keâjCeejs, Deehheemeensyeebvee ceveeheemetve meeLe-meesyele keâjCeejs, Øemebieer ØeeCe OeeskeäÙeele Ieeuetve menkeâeÙe& keâjCeejs, JeCee&ves yeÇeÿeCe Demeues lejer yeÇeÿeCÙeeÛee ieJe& ve keâjlee ieesjieefjyeebvee ceesHeâle Deew<eOeheeCeer keâjCeejs, melele vÙeeÙeeÛeer yeepet IesCeejs, meeNÙee ieeJekeâNÙeebÛÙee Deeojeme hee$e DemeCeejs Demes ns hee$e Deens. ÙeeÛe cegMeerletve keâe{uÙeemeejKeer DeehheemeensyeebÛeer metve Gcee– jeJeyeeÛeer helveer meekeâej kesâuesueer Deens. lÙeeie, mesJee, Øesce, JeelmeuÙe, meesefMekeâlee Ùee iegCeebyejesyejÛe OeekeâuÙee efojeuee heesšÛÙee heesjehes#eener DeefOekeâ JeelmeuÙeeves Jee{efJeCeejer DeMeer oeKeefJeueer

38

Deens. DeeheuÙee heleerÛÙee ŒewCe Je yeensjKÙeeueer JeeieCÙeeÛeer meue ceveele "sJet peieCeejer DeMeer Gcee Deens. Deved ceie Ùee meeNÙeebÛÙee JeeieCegkeâeruee GpeeUe osCÙeemee"er iewjke=âlÙe keâjCeeNÙee jeJeyeeÛÙee JÙeefkeälejsKesÛee Jeehej ÙesLes Peeuesuee Deens. ÙeeceOetveÛe «eeceerCe peerJeveeleues– veeveeefJeOe jbie, Øemebie, leeCeleCeeJe, mecepe-iewjmecepe, megKe-og:Kes, Øesce-Jewj F. YeeJe Ùee keâeobyejerle efÛeef$ele kesâuesues Deensle. pegvÙee keâeUeleuee ieeJeeJej mJeeefcelJe ieepeefJeCeeje, Keeveoeveeuee peheCeeje, og<keâeUele Jee[Ÿeeleueer OeevÙeeÛeer heesleer ieesjieefjyeebvee cegkeälenmles JeešCeeje yeehe Skeâerkeâ[s Deved jbiesueheCeeves JeeieCeeje cegueiee ogmejerkeâ[s ÙeeceOeerue mebIe<e& Ùee keâeobyejerle efÛeef$ele Peeuesuee Deens.

‘ceePee ieeJe’ keâeobyejerle pegvÙee keâeUeleues «eeceerCe peerJeve efÛeef$ele Peeues Deens. lÙeeÛes mJe¤he meebkesâeflekeâ Demeues lejer peerJeveoMe&veeÛÙee Â°erves Ùeeuee šekeâeT cnCelee ÙeeÙeÛes veener. Kes[Ÿeeletve Dee{UCeejs JewjYeeJe, Ketve-ceejeceeNÙee ÙeebmeejKes ØemebieÛe Ùee keâeobyejerle Deeuesues Demeues lejer peerJeveele efve‰e Je cetuÙeebvee peheCeejer ceeCemes ieeJeemee"er mesJeeceÙe peerJeve JÙeleerle keâjerle Demeleerue lej lÙeebÛÙee Meyoeuee ØeeCeebÛes ceesue Øeehle nesle Demeles. lÙeebÛÙee ¤heevesÛe ceeCegmekeâer efpeJeble jenle Demeles, ÙeemeejKee efJeÛeej JeeÛekeâebÛÙee ceveele GlheVe neslees. ceveeÛeer ßeercebleer Jee{efJeCÙeeÛÙee Â°erves ner keâeobyejer šekeâeT cnCelee ÙeeÙeÛeer veener. peerJeveeuee GbÛeeJeCeeNÙee cetuÙeebÛee DeeefJe<keâej ÙesLes Skesâkeâe hee$eeÛÙee ceeOÙeceeletve kesâuesuee Deens. lÙeecegUs ner hee$es Lees[er Heâej meebkesâeflekeâ Jeešueer lejer leer uesKekeâeves cegöece leMeer veeškeâer GoeòeerkeâjCeemee"er Ie[efJeueer Deensle Demes Jeešle veener. Ùee keâeobyejerleues ØelÙeskeâ hee$e efpeJeble Deens. mJeeYeeefJekeâ Jeešles DeeefCe «eeceerCe peerJeveeÛÙee jerleerYeeleer peeCeCeejs Deens. uesKekeâeves meCe-meesnàÙeebÛee; mebkesâleebÛee, «eeceerCe ceveeJejerue mebmkeâejebÛee, ieeJeeleuÙee JeCeeaÙe DeeefCe JeieeaÙe mlejebÛee mJeeYeeefJekeâ DeeefJe<keâej kesâuesuee Deens. «eeceerCe peerJeveeÛee Skeâebieer DeeefJe<keâej keâjCÙeeÛeer keâesCeleerner Yetefcekeâe Ùee keâeobyejerle uesKekeâeves Iesleuesueer veener. Kes[Ÿeeleuee heešerue DeeefCe kegâuekeâCeea Skeâ$e DeeuÙeeJej ieeJeeÛÙee Gæejemee"er, ieesjieefjyeebmee"er Pešleele- ns Ie[t Mekeâles– veJns ceeieÛÙee efhe{erle les Ie[le nesles; ÙeeÛee heefjÛeÙe keâ¤ve osCeejer ner Skeâ Ûeebieueer keâeobyejer Deens, DemesÛe JeeÛekeâeuee peeCeJele jenles.

‘meefceOee’ keâeobyejer ÙeeÛe iešele cnCepes «eeceerCe peerJeve meekeâej keâjCeeNÙee keâeobyeNÙeebÛÙee iešele meceeefJe° nesCÙeemeejKeer Deens. Ùee keâeobyejerle «eeceerCe peerJeveele veJÙeeves efvecee&Ce PeeuesuÙee leeCeleCeeJeebÛes efÛe$eCe Deeues Demeues lejer ner keâeobyejer ØeecegKÙeeves oefuele peerJeveeJej DeeOeejuesueer Deens. veJÙeeves jepekeâejCe

2 jer DeeJe=òeer

vewvee ner jepemLeeveÛÙee heesueerme KeelÙeeleerue ceesnveueeue ÙeebÛeer GÛÛeefMeef#ele keâvÙee.DeYeÙeÛÙee ØesceeheeÙeer IejÛÙeebÛeer heJee& ve keâjlee efleveb efouueer iee"ueer.mebmeejeuee neleYeej ueeJeleevee leer he$ekeâej Peeueer Kejer, heCe efleÛÙee DeeÙeg<ÙeeÛÙee ke@âveJnemeJej efveÙeleerveb JesieUsÛe jbie Yejues nesles. mebIe<e& DeeefCe le[pees[ Ùee meceeblej js<esle ÛeeueCeejb efleÛeb DeeÙeg<Ùe ØeueesYeveebÛÙee YeesJeNÙeele iegjHeâšt ueeieueb. DeeMee, Deekeâeb#ee Deved cenòJeekeâeb#ee ÙeebÛeer jmmeerKesÛe meg™ Peeueer. ÙeeletveÛe efvecee&Ce PeeuesuÙee ef$ekeâesCeebvee leer MesJešheÙeËle šeUt Mekeâueer veener.DeeheuÙee DeeÙeg<ÙeeÛes efMeuhekeâej DeeheCeÛe Demelees keâer DevÙe keâesCeer Ùee ØeMveeÛeb Gòej leer MeesOele jeefnueer.


39

uesKekeâ - efJepeÙe veeF&keâ

he$ekeâeefjlesÛÙee JÙeJemeeÙeele meJe&mJePeesketâve osCeeNÙee vewvee jpehetleÛeer

Glkebâ"eJeOe&keâ keâneCeer

40

DeeefCe heg{ejerheCe keâjCeeje Kes[Ÿeeleuee meOeve Jeie& oefueleebJej keâmee efJeefJeOe Øekeâejs DevÙeeÙe DeeefCe DelÙeeÛeej keâjlees, ÙeeÛes DelÙeble Yesokeâ DeeefCe efJeoejkeâ efÛe$e Ùee keâeobyejerle jsKeešues Deens. Kes[Ÿeeleuee oefuele Jeie& Deepe mJeeleb$Ùeelemegæe Deveskeâ hejerves iegueeceebÛes efve Meesef<eleebÛes peerJeve peielees Deens. lÙeeÛÙee peerJeveeuee DeeOeej veener, lÙeeuee ueeYeuesues nkeäkeâ Jeehejlee Ùesle veenerle. lÙeeuee lÙeemee"er ue{e oslee Ùesle veener. efouee lejer meeje ieeJe Skeâ nesTve lÙeebÛes peerJeveÛe heej GodOJemle keâ¤ve šekeâlees. Depetvener meceepeeÛÙee ceveeleueer Demhe=MÙelesÛeer YeeJevee keâceer Peeuesueer veener. lÙeeheesšer oefueleebvee ueeefpejJeeCes DeeÙeg<Ùe peieeJes ueeieles. ceeCetme cnCetve lÙeeÛÙeekeâ[s Depetvener meceepe heent Mekeâle veener. peeie=le PeeuesuÙee oefuele le®CeebÛee ue{e efkebâJee efJejesOe cees[tve keâe{uee peelees, ÙeeÛeer ØeKej peeCeerJe Øemlegle keâeobyejer DeeheCeeuee keâ¤ve osles. Ùee keâeobyejerleuee osJee cenej ne pegvÙee JeUCeeÛee. pegvÙee mebmkeâejele Jee{uesuee DeeefCe cnCetveÛe ieeJeeleuÙee kegâCeeÛeener Meyo PesueCeeje. hemeeYej Yeeleemee"er efoJemeYej jeyeCeeje; {esjemeejKes keâ° keâ¤vener uegyee[uee peeCeeje legkeâejece ne peeie=le efve megefMeef#ele oefuele le®CeebÛee ØeefleefveOeer Deens. cegkeälee ner mJele:ÛÙee peerJeveeuee Ie[efJeCeejer, veJee ceeie& MeesOeCeejer mecebpeme oefuele le®Ceer. DeeheCe efMekeâeJes, mJeÛÚ jeneJes, veme&meejKeer SKeeoer veeskeâjer keâjeJeer, ceeCemeemeejKeb peieeJeb DeMeer mJehves yeeUieCeejer; heCe meòee, mebheòeer DeeefCe iegb[efiejer ÙeebÛÙee DeeOeejs meeNÙee oefuele meceepeeueeÛe meJeCe& meceepe leg[efJelees, uegyee[lees. lÙeebÛÙee ØelÙeskeâ iees°eruee efJejesOe keâjlees. oefueleebÛÙee DeeefLe&keâ Øeieleermee"er jeyeefJeuÙee peeCeeNÙee Ùeespeveebvee KeerU Ieeuelees. Ùee keâeobyejerleerue Deebyes[keâj peÙebleerÛee Øemebie Ùee ceveesJe=òeerJej ØekeâeMe šekeâCeeje Deens. DeKesjÛee Øemebie lej ùoÙeefJeoejkeâ Jeešlees. ieeJeeuee efJejesOe keâjCeeNÙee DeeefCe mJele:ÛÙee nkeäkeâemee"er Yeeb[CeeNÙee DeJeIÙee oefuele JemleerueeÛe Deeie ueeJeueer peeles Je lÙeeleÛe Ûeejoesve peCe Yeepeleele, DeMeer Ùee keâeobyejerÛeer DeKesj Deens.

peeie=le oefuele meceepeeÛes nkeäkeâ DeeefCe ceeCegmekeâermee"er meg¤ Peeuesuee ue{e ne Ùee keâeobyejerÛee efJeMes<e Deens. DeepeÛÙee heefjefmLeleerle ne ue{e hejeYetle Peeuesuee oeKeefJeuee Demeuee lejer Ùee hejeYeJeelener GÅeeÛÙee GppJeue YeefJe<ÙeeÛeer mJehves o[uesueer Deensle, ÙeeÛeer peeCeerJe keâeobyejer JeeÛetve nesles. oefuele peerJeveeÛes, DeepeÛÙee ØeKej JeemleJeeÛes, yeouelÙee DevÙeeÙe-Mees<eCeeÛes DeeefCe yeouelÙee ceeveefmekeâlesÛes DeefleMeÙe keâueelcekeâ Je mebÙele efÛe$e uesKekeâeves ÙesLes jsKeešues Deens.

«eeceerCe peve-peerJeveeÛee DeeefJe<keâej keâjCeeNÙee osmeeÙeebÛÙee Ùee keâeobyeNÙee kesâJeU jbpeveemee"er efueefnuesuÙee veenerle, ÙeeÛeer ØeLece peeCeerJe nesles. lÙeeleerue hee$es

41

ner Ye[keâ, ke=âef$ece, meeÛesyebo Deensle, Demesner cnCelee ÙeeÙeÛes veener. ne Heâej lej ‘ceePee ieeJe’ Ùee keâeobyejerJej DeeheCeeme Deejeshe keâjlee ÙesF&ue. ÙeeceOÙes heejbheefjkeâlesÛee DeeefJe<keâej Peeuesuee Deens, Demesner cnCelee ÙeeÙeÛes veener. Ùee meeNÙee keâeobyeNÙee meceesj "sJeuÙee lej DeeheCeeuee Demes efometve ÙesF&ue, keâer mJeeleb$ÙehetJe& keâeUeleerue «eecepeerJeveeuee ØeejbYe keâ¤ve yeouelÙee «eecepeerJeveeÛee keâueelcekeâ Dee{eJee osmeeF& Ùeebveer Ùee keâeobyeNÙeebletve Iesleuesuee Deens. ceneje°êleerue «eeceerCe peerJeveeÛee, meeceeefpekeâ efmLelÙeblejeÛee efve peeie=leerÛÙee meboYee&leuee Skeâ DeeuesKeÛe Øemlegle keâeobyeNÙeebletve keâe{uesuee DeeheCeeuee efometve Ùeslees. ke=âef<eefve‰ mebmke=âleer, heejbheefjkeâ ceveesJe=òeer, oefueleebkeâ[s heenCÙeeÛeer Yetefcekeâe DeeefCe yeoueles jepekeâerÙe, MeemekeâerÙe meboYe& ÙeebÛÙee Ûeewkeâšerle ns «eeceerCe pevepeerJeve uesKekeâeves meekeâej kesâuesues Deens. jÛeveeleb$eeÛÙee Â°erves Ùeele veJesheCee Dee{Ule vemeuee lejer, veJÙee peerJeveOeejCeebÛee Ûeebieuee heefjÛeÙe keâ¤ve osCÙeele Deeuesuee Deens, Ùeele Mebkeâe veener.

3efvelÙeeÛÙee DevegYeJeefJeÕeeuee Meyo¤he osCeeNÙee Ùee keâeobyeNÙee JeeÛekeâebveer

ceveeheemetve mJeerkeâejuÙee lejer osmeeF& ns ueeskeâefØeÙe keâeobyejerkeâej "jues veJnles efkebâJee DeJJeue opee&Ûes ceeveues peele veJnles. Jele&ceeveeuee meeceesjer peeCeejer lÙeebÛeer ØeefleYee ceje"er JeeÛekeâebveer ceeveeJeer lesJe{er Leesj ceeveueer veJnleer; heCe lÙeebÛÙee ‘mJeeceer’ keâeobyejerves cee$e ceje"er keâeobyejerle, efJeMes<ele: Ssefleneefmekeâ keâeobyejerle Skeâ veJes Ùegie efvecee&Ce kesâues. DeeheuÙee ØeefleYesÛes meJe& iegCeefJeueeme Øekeâš keâ¤ve ceje"er JeeÛekeâebÛes ceve mJele:keâ[s KesÛetve Iesleues. ‘mJeeceer’, ‘jeOesÙe’, ‘ßeerceeve Ùeesieer’ Ùee Jele&ceeveeuee Úso osCeeNÙee keâeobyeNÙee YetlekeâeUeuee mepeerJe keâjCeeNÙee DeeefCe DeeheuÙee Yetlekeâeueerve Deekeâ<e&Ceeuee heg° keâjCeeNÙee keâeobyeNÙee Deensle. Ùee leerve keâeobyeNÙeebcegUs osmeeF& ÙeebÛeer Skeâe yeepetves ßes‰ Je ueeskeâefØeÙe keâeobyejerkeâej cnCetve KÙeeleer Peeueer DeeefCe ogmeNÙee yeepetves ÙeeÛe keâeobyeNÙeebveer lÙeebÛÙee peerJeveOeejCesuee, peerJeveÂ°eruee ceÙee&oener IeeleuÙee, Demes cnšues peeles. keâeobyejer #es$eeleues veJes ØeÙeesie, veJes yeoue, veJeer JeUCes efvecee&Ce keâjCeejer mepe&veMeeruelee ceejueer iesueer, Demes keâener meceer#ekeâebvee Jeešle Deeues Deens. Ùee celeeceOÙes lemee Lees[eHeâej melÙeebMe Demeuee lejer Ùee leerve keâeobyeNÙeebletve lÙeebveer meeefnlÙeme=°eruee pes keâener efouesues Deens – peer keâener Yej Ieeleuesueer Deens, leer DeieoerÛe Ghes#eCeerÙe Deens Demes efyeuekegâue cnCelee ÙeeÙeÛes veener. ‘mJeeceer’ meejKeer keâeobyejer Deepener veJÙee Jee*dceÙeerve JeeleeJejCeele ‘efMeUer’ Peeuesueer veener, ueeskeâefØeÙelesÛÙee Â°erves GCeer Peeuesueer veener, ns DeeheCe ceevÙe keâjlees. ÙeeÛee DeLe&Ûe ‘mJeeceer’ceOÙes meghle

42

mJe¤heeÛes keâener DehetJe& iegCeefJeMes<e Deensle, ns keâyetue keâjeJes ueeiesue. ueeskeâefØeÙelee Je keâeobyejerÛeer ßes‰lee ÙeebÛes ieefCele menmee pecele veener. peer keâueeke=âleer keâceeueerÛeer ueeskeâefØeÙe "jles, leer keâueeiegCeebveer ßes‰ DemelesÛe Demes veener, ns %eele Demetvener ‘mJeeceer’ÛÙee meboYee&le ns efJeOeeve Keesšs JeešeÙeuee ueeieles. De#ej mJe¤heeÛeer keâueeke=âleer Deveskeâoe DelÙeble ueeskeâefØeÙe nesT Mekeâles, ns Ùee keâeobyejerves ceje"erhegjles efmeæ keâ¤ve oeKeefJeues Deens.

‘mJeeceer’ ne Ssefleneefmekeâ keâeobyejerleerue Skeâ DeveesKee ØeÙeesie neslee. Ùee keâeobyejerves ceje"erle Skeâ ceeveob[ leÙeej kesâuee. Ssefleneefmekeâ keâeobyejeruee he[uesuÙee ceÙee&oe hetCe&le: ve° keâ¤ve šekeâuÙee. ‘mJeeceer’ keâeobyejerves keâeobyejer #es$eele Skeâ Fefleneme efvecee&Ce kesâuesuee Deens. Kejs lej ner Ûeefj$ehej keâeobyejer veJns, DeLeJee keâeobyejerceÙe Ûeefj$e veJns. lej ner keâeobyejer cnCepes osmeeFËÛÙee jesceBefškeâ Je=òeeruee peeCeJeuesueer jcee-ceeOeJeeÛeer YeeJe-keâeobyejer Deens. ØeMeemekeâ ceeOeJejeJe DeeefCe efØeÙekeâj ceeOeJejeJe ÙeebÛÙeeleerue veepetkeâ, keâesceue YeeJeyebOe Ùee oesvner iees°eRÛee Skeâe GÛÛe heeleUerJej Peeuesuee keâueelcekeâ mebiece Deens. lÙeele kesâJeU Fefleneme Ùesle veener. ue{eÙee Ùesle veenerle. peÙe-hejepeÙeeÛeer veeWo Ùesle veener efkebâJee ceje"ekeâeueerve meceepepeerJeveeÛeer Ssefleneefmekeâ veeWoner Ùesle veener. Feflenemeeleerue ÙegieOece& keâesCelee, lÙee keâeUÛee DeeoMe& keâesCelee ÙeeÛee Skeâe Debieeves uesKekeâ MeesOe Ieslees Deens DeeefCe ogmeNÙee Debieeves ‘hesMeJee’ Demeuesuee ceeOeJejeJeeleuee jefmekeâ ‘ceeCetme’ MeesOelees Deens. Deved lÙee ceeCemeeÛes ueesYeme, veepetkeâ efve keâeJÙeelce YeeJeefJeÕe Meyoebefkeâle keâjerle Deens. kesâJeU SsefleneefmekeâÂ°Ÿee cenòJeeÛÙee JeešCeeNÙee jepekeâerÙe Iešvee DeeefCe Øemebie Ùeele jceCÙeehes#ee uesKekeâeves JÙekeäleerÛÙee YeeJepeerJeveeleues veeveeefJeOe jbie-lejbie, n<ee&ce<e& efÛeleejuesues Deensle DeeefCe cnCetveÛe ner keâeobyejer hetJeeaÛÙee Ssefleneefmekeâ keâeobyeNÙeebhes#ee hetCe&le: JesieàÙee ØekeâejÛeer keâeobyejer Jeešles. leer Feflenemeeves Ieeuetve efouesuÙee ceÙee&oe Deesueeb[tve DeeheuÙee ÛewlevÙeemen, yeensj GHeâeUtve JeeÛekeâebvee lÙeele iegbleJetve šekeâles Deens.

hetJeeaÛÙee Ssefleneefmekeâ keâeobyeNÙeeble Deveskeâoe Iešvee›eâceeuee cenòJe efouesues Demes. Ssefleneefmekeâ melÙeeuee keâueelcekeâ ¤he osCÙeemee"er keâuhevesÛee Jeehej keâMeener Øekeâejs kesâuesuee Dee{Us. oblekeâLee, DeeKÙeeefÙekeâe ÙeebÛee Jeehej YeeJeveeefJe<keâejemee"er keâjCÙeekeâ[s keâue Demes. DeodYegleeÛes jbie efcemeUCÙeeÛeer lej meje&me ØeLeeÛe ¤{Peeuesueer Dee{Ule Demes. DemeeceevÙe DeMee Ssefleneefmekeâ JÙekeäleeruee keWâõmLeeveer "sJetve Flej yeeyeeRÛeer Deejeme ceeb[uesueer Demes. keâOeer keâOeer lÙee Ssefleneefmekeâ melÙeeuee keâeuheefvekeâ ØescekeâLesÛeer pees[ efouesueer Demes. lÙeecegUs

43

2 jer DeeJe=òeer

efJemeeJÙee Melekeâeleerue Skeâ ceneve, ßes‰ DeeefCe veesyesue heeefjleesef<ekeâ-efJepesleer keâeobyejer.

jefMeÙeve jepÙe›eâebleerÛÙee DeefleMeÙe DeefmLej DeMee keâeueKeb[ele meceepeeleerue meJe&Ûe mlejebleerue JÙeòeâeRÛÙee peerJeveele Ie[tve Deeuesuee ogŠKeo yeoue Ùee keâeobyejerle Skeâe efJemleerCe& keâeuehešueeJej DelÙeble ØelÙeÙekeâejer heæleerveb jsKeešuee Deens. ve° Peeuesueb JÙeefòeâiele peerJeve, osMeeÛÙee efveÙeleerMeer DešUheCes yeebOeueer iesuesueer ueeskeâebÛeer DeeÙeg<Ùeb, GodOJemle Peeuesueer mJehveb.... DeeefCe ÙegæeÛÙee DeeefCe ›eâebleerÛÙee efÚVeefYeVe JeeleeJejCeelener Dekeâuebkeâ jeefnuesueer ØesceeÛeer keâesJeUerkeâ DeeefCe peieCÙeeÛeer DeefveJeej Dees{! ner keâeobyejer cnCepes Skeâ efJeMeeue peerJeveØeJeen Deens. ceeCemeb Ùesleele-peeleele, Ùegæb nesleele, ›eâeblÙee nesleele, osMe efvecee&Ce nesleele, ve° nesleele; heCe peerJeveeÛee DeesIe DeKeb[ ÛeeuetÛe Demelees. [e@keäšj DeeefCe keâJeer Demeuesuee Ùegjer, lÙeeÛeer helveer šesefveÙee DeeefCe efJeue#eCe megboj ØesÙemeer ueeje Ùee efleIeebÛeer ner keâneCeer yeesefjme heemlejveekeâÛÙee GÛÛe keâesšerÛÙee ØeefleYesÛÙee mheMee&veb JewefÕekeâ heeleUerJej peeTve heesnesÛeles. mece«e ceeveJeer peerJeveeuee keâJesle IesCÙeeÛeb meeceLÙe& Heâej Lees[Ÿee meeefnlÙeke=âleeRceOÙes Demeleb. ̀[e@keäšj efPeJeeiees' ner lÙeehewkeâer Skeâ.


DevegJeeo - DeeMee keâo&Us

cetU uesKekeâ - yeesefjme heemlejveekeâ

44

leer keâLee Oe[ Ssefleneefmekeâ nesle veener, Oe[ keâeuheefvekeâ nesle veener. FeflenemeeefJe<eÙeerÛes Deeheues efveYexU kegâletnueosKeerue veeršheCes hetCe& keâjerle vemes. Ùee meeNÙee ceÙee&oe ‘mJeeceer’ keâeobyejerves otj keâ¤ve šekeâuÙee. ns meejs oes<e osmeeFËveer ve° keâ¤ve šekeâues. Ssefleneefmekeâ keâeobyejerle SKeeÅee Iešvesuee efpelekesâ cenòJe Demeles, lÙeehes#ee lÙee Iešvesle meehe[uesuÙee ceeCemeeÛÙee ceveeuee-efJeÛeej-efJekeâejebvee DeefOekeâ cenòJe Demeles, Demes lÙeebveer ‘mJeeceer’ keâeobyejerÉejs oeKeJetve efoues.

‘mJeeceer’ keâeobyejerÛeb DeeCeKeer Skeâ JewefMe°Ÿe cnCepes Ssefleneefmekeâ melÙe DeeefCe mebYeeJÙe keâefuhele Ùeele leer ogYebieuesueer veener. keâefuheleeÛee Jeehej Iešveebvee mepeerJe keâjCÙeemee"er kesâuesuee veener. hee$eebvee efpeJeble keâjCÙeeyejesyejÛe Feflenemeeves pesLes ceewve heeUuesues Deens, lÙee peeiee Ye¤ve keâe{CÙeemee"er kesâuesuee Deens, JÙeefkeäleceòJeeÛÙee veeveeefJeOe mlejebvee efÛe$eceÙe ¤he osCÙeemee"er kesâuesuee Deens. ceeCemeeleuee ‘ceeCetme’ keâes¤ve yeensj keâe{CÙeemee"er Deved lÙeeÉejs Ssefleneefmekeâ ÙegieOecee&Ûes JeeÛekeâebvee oMe&ve Ie[efJeCÙeemee"er Peeuesuee Deens. meeceevÙe peerJeve DeeefCe DemeeceevÙe JÙeefkeäleceòJe ÙeebÛÙeeleerue ueeshetve iesuesues veelesmebyebOe Â{keâjerle DeueewefkeâkeâeÛÙee heeleUerKeeueer PeekeâeUtve iesuesues ueewefkeâkeâ peerJeve mepeerJe keâjCÙeemee"er osmeeÙeebveer ‘mJeeceer’ceOÙes keâefuheleeÛee Jeehej kesâuesuee Deens. Ùee DemeeceevÙe JÙeefkeäleceòJeeÛÙee ÙeMeeheÙeMeele ue#eeJeOeer meeceevÙe ceeCemeebÛes efnlemebyebOe iegbleuesues Demeleele. Ùee JÙeefkeälepeerJeveeÛee DeLe& ÚesšŸee-cees"Ÿee Iešveeble MeesOeeJee ueeielees. ner mebieleer MeesOeleevee keâefuheleeÛee Jeehej nesle Demelees. uesKekeâeuee lees lemee keâjeJee ueeielees. osmeeF& Ùeebveer Demee Jeehej keâ¤ve Ssefleneefmekeâ keâeobyejerÛes meeceLÙe& Jee{efJeues Deens.

Deepekeâeue Ssefleneefmekeâ keâeobyejerÛÙee veeJeeKeeueer Feflenemeeleerue ÚesšŸee - cees"Ÿee JÙekeäleerÛeer Jeefkeâueer keâjCÙeeÛeer heæle ¤{ nesT ueeieueer Deens. Feflenemeeves pÙee JÙekeäleeruee veeoeve "jefJeuesues Demeles, lÙeeuee ceneve yeveefJeues peeles. keâenerpeCe Feflenemeeleerue JÙekeäleerkeâ[s ‘mJele:ÛÙee vepejsves’ heentve lÙeeuee efÛeef$ele keâjerle Demeleele. ner Dekeâueelcekeâ Yetefcekeâe Ùee keâeobyejerle uesKekeâeves Iesleuesueer veener. ueewefkeâkeâeuee DeueewefkeâkeâeÛÙee heeleUerJej vesTve lÙeeleerue DeLe&hetCe& YeeJeevegYeJeebÛee ueÙeyeæ Ieeš leÙeej kesâuesuee Deens. kesâJeU ceeCetmeheCeeJej ue#e keWâefõle kesâuesues Deens. ner Yetefcekeâe Iesleuesueer DemeuÙeeves ner keâeobyejer kesâJeU Ssefleneefmekeâ keâeobyejer "jle veener. efleuee lÙeehes#ee JÙeehekeâ heefjceeCe Øeehle nesles. ¢ee heefjceeCeeÛee efJeÛeej keâjleevee Øee. Je. efo. kegâuekeâCeea efueefnleele, ‘‘keâueecetuÙeeÛee lÙeeie ve keâjlee YeeJeevegYeJeebÛee veeveeefJeOe meboYee&men

45

DeeefJe<keâej kesâuesuee Deens. lÙeecegUs Deveskeâheojer, iegbleeiegbleerÛeer DevevÙemeeOeejCe DeMeer jÛevee leÙeej nesTve efleuee efveoex<e Ieeš Øeehle Peeuesuee Deens. cnCetve ner keâueeke=âleer ßes‰ "jles. mebefceße "jles.’’ (ceje"er keâeobyejerÛeer JeešÛeeue, he=. 69)

‘mJeeceer’uee pes ÙeMe ueeYeues ÙeeÛes ogmejs keâejCe uesKekeâebÛÙee meeceLÙee&FlekesâÛe ceeOeJejeJeebÛÙee meeceLÙee&le Deens. Ùee keâeobyejerÛes ÙeMe keâLeevekeâehes#ee ceeOeJejeJeebÛÙee JÙeefkeälejsKesle Deens. ceeOeJejeJe ner DemeeceevÙe JÙekeäleer Deens. heje›eâce, õ°sheCe, efJeÛeejer, ceglmeöer, Dee›eâcekeâ, Ûeeefj$ÙeMeerue, jefmekeâ, efJeveÙeMeerue, ØesceU, iegCeer, efJeJeskeâer Deved mebÙeceer DeMee iegCeebÛee DeeefJe<keâej ceeOeJejeJeebÛÙee ef"keâeCeer Peeuesuee Deens. DeuheJeÙeele he[uesueer peyeeyeoejer OewÙee&ves heej hee[Ceeje heefjhekeäJe yegæerÛee ne hesMeJee mJekeâle=&lJeeves efceUefJeuesuÙee megKeesheYeesieeÛee DeemJeeo IesT Mekeâle veener, Ùee efJeÛeejeves DeeheCeeuee ceeOeJejeJeebefJe<eÙeer efJeMes<e Deeheguekeâer Jeešles. Skeâerkeâ[s ceeOeJejeJeebÛes peerJeve ke=âleeLe& Deens lej ogmejerkeâ[s hejeYetle Peeuesues Deens. jepÙeeÛeer Ie[er lÙeeves yemeefJeueer, heCe lÙeeÛee GheYeesie Ieslee Deeuee veener. pÙee jeIeesyeeuee lÙeeves veceefJeues, lÙeeÛÙeeÛe neleer ogyeàÙee veejeÙeCeeuee lÙeeuee meesheJeeJes ueeieues Deens. ne pees ceneve owJeogefJe&ueeme Deens, lees osmeeFËveer vescekesâheCeeves GYee kesâuesuee Deens.

peerJeveÛeefj$e meebieCeejer efve YetlekeâeUeuee meekeâej keâjCeejer DeeCeKeer Skeâ keâeobyejer cnCepes ‘jeOesÙe’ cnCelee ÙesF&ue. ceneYeejleeleuÙee keâCe&peerJeveeÛeer ner osKeerue Skeâ ÛeefjlekeâneCeer Deens. Ùee ÛeefjlekeâneCeermee"erner uesKekeâeves ‘ßeerceeve Ùeesieer’ØeceeCes Yejhetj hetJe&leÙeejer kesâuesueer peeCeJeles. Yejhetj JÙeemebie kesâuesuee peeCeJelees; heCe Ùee JÙeemebieeuee ÙesLes efveefce&leerÛee mheMe& Øeehle Peeuesuee peeCeJelees. ner kesâJeU keâCe&peerJeveeÛeer keâneCeer veener. ØelÙeskeâeÛÙee ceveeleuee pees keâCe& Demelees, leesÛe Ùeeletve oeKeefJeCÙeeÛee uesKekeâeves ØeÙelve kesâuesuee Deens. keâCee&ÛÙee peerJeveeleueer meejer Deeboesueves ÙesLes efveJesoveeÛÙee heeleUerJej jenle veenerle. leer kesâJeU DeeheCeeuee ceeefnleer hegjJeCÙeeÛes keâece keâjerle veenerle. keâCee&ÛÙee peerJeveeÛeer Meeskeâebeflekeâe keâMeecegUs Peeueer? lÙeele keâesCe keâmeb Jeeieueb? efveÙeleerÛee lÙeele nele efkeâleer? efJeefMe° ØekeâejÛeer heefjefmLeleer Ùeeuee efkeâleer peyeeyeoej, ÙeemeejKes ØeMve DeeheuÙee ceveele efvecee&Ce nesCÙeemeejKeer keâueelcekeâ heeleUer Ùee keâeobyejeruee Øeehle Peeuesueer Deens. ÙeecegUs heewjeefCekeâ JeemleJeeletve mJele:ÛÙee ØeefleYesuee pees keâCe& keâes¤ve Ieslee Deeuee, lÙeeÛes oMe&ve Ùee keâeobyejerle DeeheCeeme Ie[les. keâCe&peerJeveeÛeer keâneCeer efJeMeo keâjleevee uesKekeâeves ceeveJeer peerJeveeleuÙee meveeleve melÙeeuee mheMe& kesâuesuee Deens. Øesce, JeelmeuÙe, oÙee, #ecee, heje›eâce, Yeeweflekeâ

46

ceevemevceeve, ŒeerØesce DeeefCe JeebefMekeâ DeefYeceeve Ùee yeeyeeRÛes peerJeveeuee Jejoeve keâmes efve efkeâleer ueeYeles? lÙeeletve peerJeveeuee GbÛeeJeCeejs DeeefCe De#eÙelJe yeneue keâjCeejs keâesCeles cetuÙe? ceveg<Ùeeves peerJeveeÛes meeHeâuÙe Ùeehewkeâer vescekesâ keâMeele MeesOeeJes efkebâJee ceeveeJes? DeelÙebeflekeâ mJe¤heeÛee SKeeoe iegCe ceeCemeeuee GpeUJetve šekeâlees keâer, keâepeUtve-kegâmkeâ¤ve šekeâlees? yeewefækeâ ÙeMeØeehleer, meòee, mebheòeer DeeefCe Øeefle‰e ceeCemeeuee keâle=&lJeeuee efve hetCe&lJeeuee vesCÙeeme ceole keâjles keâer lÙeeuee DeOeceleskeâ[s KesÛetve Iesles? ÙeemeejKes Deveskeâ meveeleve ØeMve DeeheuÙee ceveele melele GYes jeneJesle DeMeer Ùee keâeobyejerÛeer efveefce&leer Peeuesueer Deens. cegUeleÛe keâCee&Ûes peerJeve ns Ghes#ee, HeâmeJeCetkeâ DeeefCe ceeveneveer Ùeebveer jkeäleeUuesues Deens. les og:Ke Jee{efJeCeejs keâener meodiegCe lÙeeuee ueeYeuesues Deensle. lÙee iegCeebÛeener YeeJeveeJesieele og®heÙeesie Peeuesuee Deens. Deved Debeflecele: lej keâenerlejer ieceeJeuÙeeÛes MeuÙe lÙeeuee Øeleerle Peeuesues Demeles. Ùee MeuÙeeÛeer keâ®Ceesoeòe keâneCeer osmeeÙeebveer nuekeäÙee neleeveer, mepe&veeÛÙee heeleUerJej peeTve keâCee&uee mecepeeJetve Iesle Iesle Meyoeble keâesjuesueer Deens. lÙeecegUs Deveskeâ JeeÛekeâebvee ‘mJeeceer’ keâeobyejerhes#eener ‘jeOesÙe’ ner keâeobyejer DeefOekeâ mejme, megboj DeeefCe mekeâme Jeešles.

ns Demes JeešCÙeeÛes keâejCe Demes keâer, uesKekeâeves Ùee keâeobyejerJesUer oesve-leerve iees°er DeefOekeâ efJeÛeejhetJe&keâ DeeefCe keâueelcekeâ Â°erves neleeUuÙee Deensle. lÙeehewkeâer heefnueer iees° cnCepes heewjeefCekeâ JeemleJeeuee pemesÛÙee lemes Meyo¤he efouesues veener. pes heewjeefCekeâ JeemleJe Jee melÙe uesKekeâeuee JÙekeäle keâjeJesmes Jeešues, lÙeeuee kesâJeU ueefuele Je keâeJÙeelce Meyoeble iegbHeâuesues veener. lÙeeuee kesâJeU ØeÙelÙekeâeefjkeâlee DeeCetve šekeâuesueer veener. lej lÙee melÙeeuee keâueelcekeâ melÙeeÛes mJe¤he ueeYeuÙeeJej efveefce&leer kesâuesueer Deens. ceneYeejleeleuee keâCe& ÙesLes MeyoebÛÙee keâeWoCeele ve yemeefJelee lÙeeÛeer DeeheuÙee efÛebleveMeeruelesletve hegveefve&efce&leer meeOeuesueer Deens. Deved lesner heewjeefCekeâlesuee HeâejMeer yeeOee ve DeeCelee. lÙeecegUs Ùee keâeobyejeruee Skeâ ØekeâejÛes ieefnjsheCe Øeehle Peeuesues Deens. ogmejer Skeâ yeeye DeMeer keâer, keâCe&peerJeveeleuÙee DeodYeglelesÛee uesKekeâeves peeCeerJehetJe&keâ efve keâueeefveefce&leeruee hees<ekeâ Demee Jeehej kesâuesuee peeCeJelees. keâCe&peerJeveele DeodYeglelesuee Kethe cenòJe Deens. Deved heefjCeecekeâleener, Ùee DeodYeglelescegUs lÙeeÛes JÙeefkeäleceòJe ueewefkeâkeâehes#ee JesieUs yeveuesues Deens, Deved Meeskeâelcener Peeuesues Deens. ner DeodYeglelee keâCee&ÛÙee peerJeveeuee Ie[efJeCeejer Deens DeeefCe lÙeeÛeyejesyej efyeIe[efJeCeejerner Deens, ner peeCeerJe osmeeFËveer ceveele melele JeeieJetve efleÛee keâeobyejerle Jeehej kesâuesuee Deens. ner DeodYeglelee lÙeebveer ueewefkeâkeâeÛÙee mheMee&ves meewcÙe keâjerle keâjerleÛe DeeefCe lÙeeÛe JesUer ueewefkeâkeâeÛÙee GYÙee OeeiÙeeble iegbHeâle

iegbHeâle efleÛes yee¢eebie yeveefJeues Deens; heCe Ùee DeodYeglelesÛee meòJehetCe& ieeYee lÙeebveer otef<ele kesâuesuee veener. ogmeNÙee Meyoeble meebieeÙeÛes Peeues lej Demes cnCelee ÙesF&ue, keâer DemebYeeJÙelee šeUtve DeodYeglelesÛee keâLeeJemlet, JÙeefkeäleefÛe$eCe DeeefCe peerJeveefÛebleve Ùeemee"er Gòece Jeehej kesâuesuee Deens. lÙeecegUs ner keâeobyejer Ye[keâ efve ke=âef$ecelesÛÙee oes<eebveer [eieeUuesueer veener DeLeJee Deueewefkeâkeâ JeemleJeeÛÙee efÛe$eCeeves JeeÛekeâeuee efoheJetve šekeâle veener. DeodYeglelesÛeer Deueewefkeâkeâlee DeyeeefOele "sJetvener ueewefkeâkeâ peerJeveeuee mJeeYeeefJekeâlesves mece=æ yeveJetve Deueewefkeâkeâ (JesieàÙee DeLee&ves) yeveefJele Deens. osmeeÙeebÛeer ner Kejer keâceeF& Deens.

eflemejer OÙeeveele IÙeeJeÙeeÛeer iees° cnCepes Ùeeleueer Yee<ee. efMeJeepeer meeJebleebÛÙee ‘ce=lÙegpebÙe’meejKeer keâeJÙeelce, heÅekeâeJÙeceÙe, Deuebke=âle efve nUJesheCeeuee peJeU keâjCeejer ve "sJelee, Ùee iegCeebÛee ceeHeâkeâ Jeehej lÙeebveer kesâuesuee Deens. DeelÙebeflekeâ Meeskeâelcekeâ mJe¤heeleerue DevegYeJener les mebÙele mJe¤heele JÙekeäle keâjleele. lÙeeuee DeefleYeeJeefJeMes<elee ÙesF&ue Demes ¤he osle veenerle. GieerÛe [esUs hegmele hegmele, efve ngbokesâ osle-DeeJejle keâCee&uee meeceesjs peeCÙeele keâeobyejeruee meeQoÙe& ueeYele vemeles. les meeQoÙee&uee yeeOekeâ "jles. cnCetve Ùee keâeobyejerÛeer DeKesjosKeerue Yee<esÛÙee Â°erves DevegYeJeeuee iegoce¤ve šekeâCeejer Jeešle veener. DeLeJee keâCe&peerJeveeÛÙee Meeskeâelce DevegYeJeeJej ue#e keWâefõle ve keâjlee Yeeef<ekeâ efJeueemeekeâ[s JesOetve IesCeejer Jeešle veener. Ùee leerve-Ûeej iees°eRÛes Yeeve uesKekeâeves MesJešheÙeËle jeKeuesues DemeuÙeeves DeeefCe keâCee&ÛÙee JÙeeketâU keâjCeeNÙee peerJeveele Heâepeerue mecejme ve neslee DelÙeble leešmLÙeeves, mebÙeceeves Deved lejerner leeoelcÙe jeKetve ‘ØelÙeskeâeÛÙee ceveeleuee keâCe&’ lÙeebveer ‘jeOesÙe’ ceOÙes GYee kesâuesuee Deens, Ùeele Mebkeâe veener.

4 osmeeF& ÙeebÛÙee keâeobyeNÙeebÛee heefjÛeÙe keâ¤ve IesleuÙeeJej DeeheuÙee Skeâ iees°

menpeheCes OÙeeveele Ùesles, leer cnCepes ‘meefceOee’ meejKeer keâeobyejer DeheJeeo cnCetve mees[ueer lej lÙeebÛÙee meJe& keâeobyeNÙee Ùee JÙeefkeäleØeOeeve keâeobyeNÙee Deensle. Ûeefj$eØeOeeve keâeobyeNÙee osTve keâLeeJemletbÛes DevÙe Øemebie-Iešvee efvecee&Ce kesâuesuÙee DemeuÙee lejer leer DeJeIÙee oefueleebÛÙee peerJeveeÛee DeeefJe<keâej keâjCeejer, meecetefnkeâ ceveeÛee DeeefJe<keâej keâjCeejer keâeobyejer Deens. yeekeâerÛÙee meJe& keâeobyeNÙee cee$e leMee Jeešle veenerle. osmeeF& Ùeebvee ØeLece JÙekeäleer efomeles. ceveemeceesj lejUles. mepeerJe nesles. Deved ceie Flej yeeyeer nUtnUt GpeUle peele DemeeJÙeele. SKeeÅee keâeobyejerÛes yeerpe ceve:keâes<eele he[leevee JÙekeäleerÛÙee met#ce-lejue mJe¤heeleÛe les he[les - he[le DemeeJes. lÙeelener leer JÙekeäleer meeceevÙe keâesšerleerue menmee vemeles.

47

SKeeÅee #es$eele DelÙegÛÛe mLeeve mebheeove keâjCeeNÙee JÙekeäleerÛes peerJeve lÙeebvee ceesefnle keâjerle DemeeJes. lÙeeletveÛe ‘jepee jefJe Jecee&’ ÙeemeejKeer keâeobyejer efvecee&Ce nesle DemeeJeer. Jele&ceevekeâeUeuee Kesštve GYÙee DemeuesuÙee, YetlekeâeUeJej DeeheuÙee keâuesves efÛejmLeeÙeer DeMeer veececegõe GcešefJeCeeNÙee Skeâe Leesj efve cevemJeer efÛe$ekeâejeÛee megboj DeeuesKe Ùee keâeobyejerle meekeâej kesâuesuee Deens. YeejleerÙe efÛe$ekeâuesceOÙes ›eâebleer keâjCeeje, je°êrÙe DeeefCe Deeblejje°êrÙe heeleUerJejerue efÛe$ekeâuee mheOexle Yeeie IesTve Deveskeâoe Deveskeâ megJeCe&heokesâ efpebkeâCeeje, cees"cees"s yengceeve efceUefJeCeeje DeeheuÙee efÛe$ekeâuesMeer keâmeueerner, kegâ"sner le[pees[ ve keâjCeeje, DeeheuÙee keâueepeerJeveeJej ceve:hetJe&keâ Øesce keâjCeeje, Ùeemee"er JÙeeJeneefjkeâ le[pees[er keâjCÙeeme leÙeej vemeCeeje, Øemebieer helveer DeeefCe cegueebÛeener lÙeeie keâjCeeje, lejerner mJele:uee ve DeesUKeCeeNÙee helveerJej ceveeheemetve Øesce keâjCeeje, efleÛÙee nóer DeeefCe Skeâkeâuueer mJeYeeJeecegUsÛe DehetJe& Oegboerle JeeJejle Demeleeveener lÙee efÛe$eeuee ØesjCee osCeeNÙee Øesefcekesâuee mecepeeJetve IesCeeje Deved efleÛÙee ØesceeÛee mJeerkeâej keâjCeeje, cevemJeer, Oegbo, keâueboj, jefmekeâ, keâueeefvehegCe, iegCe«eener, keâewšgbefyekeâ Øesce efve efpeJneUe Ùeebvee peheCeeje, Je=òeerves ‘jepee’ DemeCeeje jefJe Jecee& osmeeÙeebveer DeefleMeÙe levceÙelesves Je DeelceerÙelesves meekeâej kesâuesuee Deens. jepee jefJe Jecee& ns YeejleerÙe efÛe$ekeâuesleerue Skeâ DelÙegÛÛe efMeKej. ceeCetme cnCetvener Skeâ mece=æ DeeefCe peyejomle peerJeve. efÛe$ekeâuesÛeer Deueewefkeâkeâ ØeefleYee ueeYeuesues owJeer ¤he. Ùee ¤heeuee me¤he keâjCÙeemee"er DeeJeMÙekeâ DemeCeejer meejer lehe§eÙee& uesKekeâeves ÙesLes kesâuesueer Deens. lÙeecegUsÛe keâeobyejerÛÙee ¤heeves keâe nesF&vee heCe veJÙee efhe{eruee Ùee DemeeceevÙe keâle=&lJe keâ¤ve iesuesuÙee Leesj keâueeJebleeÛee ®efÛej heefjÛeÙe uesKekeâeves keâ¤ve efouesuee Deens.

veešŸe, mebIe<e& Je owJeer meodiegCeebÛeer ßeercebleer DemeuesuÙee JÙeefkeäleceòJeeÛeer JÙeeketâU keâjCeejer Meeskeâeeflcekeâe, osmeeFËÛÙee JÙeefkeäleØeOeeve DemeuesuÙee keâeobyejerle Dee{UCeejs Ieškeâ Ùeener keâeobyejerle Yejhetj ØeceeCeele DeeheCeeuee peeCeJeleele. meeceevÙe ØemebieeyejesyejÛe veeÙekeâeÛÙee peerJeveeuee GpeUtve šekeâCeejs Jee GbÛeeJeCeejs veešŸeceÙe Øemebie efveJe[tve lÙeebÛeer megboj ceeb[Ceer keâjCÙeeÛes keâewMeuÙe ‘jepee jefJe Jecee&’ keâeobyejerlener peeCeJeles. ØeejbYeeheemetve DebieeJej DeeuesuÙee JeeoUebvee meeceesjs peele peele DeeefCe Øemebieer mJele: JeeoUs GlheVe keâjerle DeeheuÙee kegbâÛeuÙeeMeer Fceeve jeKeCeejs Skeâ JeeoUer peerJeve uesKekeâeves GYes kesâuesues Deens. veešŸe DeeefCe mebIe<e& ÙeebÛÙee pees[eruee Me=bieejeÛee lejue efve keâeJÙeceÙe DeeefJe<keâej keâjCeejs Deheej ØeerleerÛes efJeÕener eflelekeäÙeeÛe DeelceerÙelesves lÙeebveer meekeâej kesâuesues Deens. efkebâyengbvee ‘Øesce’ Ùee SkeâeÛe Meyoele jepee jefJeJecÙeeËÛÙee peerJeveeÛes meej meebielee ÙeeJes. DeeheuÙee keâuesJejerue DeJÙeefYeÛeejer Øesce, DeeheuÙee DeehlemJekeâerÙeebJejerue efvejhes#e

48

Øesce, ceveeÛeer Je keâuesÛeer ßeercebleer Jee{efJeCeejs megiebOee Ùee keâueeØesceer jceCeerÛes Øesce, jepee jefJeJecÙee&Jej lÙeeÛÙee veelesJeeF&keâebveer kesâuesues Dehejbheej Øesce, lÙeeuee lÙeeÛÙee ceele=YetceerÛes pevceieeJeeÛes Dees{tve DeeCeCeejs Øesce DeMeer ØesceeÛeer efJeefJeOe ¤hes uesKekeâeves veešŸeceÙe peerJeveeÛÙee heeÕe&YetceerJej megboj Øekeâejs jsKeešueer Deensle. ØelÙeskeâ Iešvee, Øemebie efÛe$ekeâuesuee peerJeveeÛeer Gheemevee ceeveCeeNÙee Ùee jepeeJecÙee&ÛÙee JÙeefkeäleceòJeeuee JÙeeefceße yeveefJelees. iegCeebÛes oMe&ve Ie[efJelees. lÙeeÛÙeeleuÙee ceeCemeeuee efve keâueeJebleeuee "Ukeâ mJe¤heele DeeheuÙeemeceesj efÛeleejlees. lÙeecegUs Skeâe DeceeveJeer ØeefleYesÛee ceeveJeer heeleUerJejerue iegCeoes<eebveerÙegkeäle Demee peerJeveheš peerJeveeÛee DehetJe& mee#eelkeâej Ie[efJelees. Skeâe ØeefleYeeJebleeves ogmeNÙee owJeer ØeefleYesuee Jeeefnuesueer ner Deeojebpeueer Jeešles, Ùeele Mebkeâe veener. DeLee&le leer veKejsue, efÛeòeekeâ<e&keâ efve ØeJeener nesCÙeemee"er DeeJeMÙekeâ Demeuesueer uesKevekeâuesÛee leb$es Ùeener efveefce&leerJesUer peeCeJeleele, nsner ceevÙe kesâues heeefnpes. ieefleceeve DeeefCe efÛeòeekeâ<e&keâ keâLeevekeâemee"er ueeieCeejer meejer DeeÙegOes vesnceerØeceeCes osmeeÙeebveer Ùee keâeobyejerJesUerner Jeehejuesueer Deensle, ns JesieUs meebieeÙeuee vekeâesÛe.

‘DeYeesieer ner jCeefpele osmeeF& ÙeebÛeer MesJešÛeer keâeobyejer. DeLee&le DeeleeheÙeËleÛÙee uesKeveeleueer. Ùee keâeobyejerlener Skeâe ieeÙekeâeÛÙee peerJeveeleueer JeeoUs meekeâej kesâuesueer Deensle. meeJeueermeejKeer meeLe DeeefCe meesyele keâjCeeNÙee kesâMejÛee Peeuesuee oe®Ce ØesceYebie, ieeÙeveJes[Ÿee Deved meceepemesJeer DemeuesuÙee kewâueeme veeJeeÛÙee [e@keäšjÛee keâeW[ceeje Ùee ef$ekeâesCeele ner keâeobyejer efJemleejles. leMeer ner ØesceeÛee meebkesâeflekeâ ef$ekeâesCe efÛeef$ele keâjCeejer keâeobyejer Jeešueer, lejer lesJe{ŸeeJejÛe efleÛes cetuÙeceeheve nesT veÙes. Kejb lej ner lÙeeieeÛeer mheOee& oeKeefJeCeejer keâeobyejer Deens. peerJeveeuee DeLe& osCeeNÙee SKeeÅee Jes[eheeÙeer ceeCetme keâmee Peheešuee peelees, ieeÙeve keâuesÛÙee Gheemevesle jbiee ceemlejemeejKee Skeâ Heâeškeâe ceeCetme efkeâleer Øesceeves censMemeejKÙee heesjkeäÙee heesjeuee peerJe ueeJelees, lÙeeÛÙee ieeCÙeemee"er Oe[he[lees– keâUJeUlees. lÙeeieeÛeer meercee iee"lees. ÙeeÛeer ner keâeobyejer Deens. kesâMej Deeheues Øesce Je metj censMemee"er lÙeeieles, veJns censMeÛÙee peerJeveeueener veekeâejles. kewâueeme mebieerleemee"er ueewefkeâkeâ megKeemeceeOeeveeÛee lÙeeie keâjlees. Ghejleer PeeuÙeeJej censMe ceeCegmekeâerÛÙee oMe&veeves efJemHeâeefjle nesTve lÙeeieeuee efmeæ neslees. cnCetve ner Øesceehes#eener lÙeeieeÛeer DeeefCe meceefhe&le YeeJevesÛeer keâneCeer Deens. Skeâe DeveeLe heesjeuee Tye osTve lÙeeÛÙee ieàÙeeleuee metj peheCeeNÙee mebieerleØesceer ceb[UeRÛee mJeeLe& DeeefCe meeOevee ÙeebÛeer ner keâneCeer Deens.

Ùee keâeobyejerle peeCeJeCeejer Skeâ yeeye cnCepes ÙesLes Skeâe SsJepeer oesve

49

mebieerleØesceer efve mebieerleGheemekeâ Demes veeÙekeâ oeKeefJeues Deensle. SKeeÅee OetcekesâletØeceeCes iegCeeJeiegCeebveer Peheešuesues JÙeefkeäleòJe DeJeleerYeJeleerÛee Deemeceble GpeUle PesheeJeCeejs efÛe$e Ùee keâeobyejerle heeneJeÙeeme efceUle veener. DelÙeble ßeerceble Demetvener DeeefCe mJele:Ûee JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe cegbyeF&le Gòece jerleerves Ûeeueuee Demeleeveener, Kes[gleebÛeer mesJee keâjCÙeemee"er «eeceerCe heefjmejele oJeeKeevee keâe{Ceeje Je mebieerle ne pÙeeÛee yeefn§ej ØeeCe Deen, Demee [e@. kewâueeme Skeâerkeâ[s oeKeefJeuee Deens, lej ueneveheCeerÛe DeveeLe Peeuesuee, mebieerle #es$eele ueeskeâesòej keâeceefiejer keâjCeeje ieeÙekeâ censMe nener veeÙekeâ Deens. DeheJeeoelcekeâ iegCeebÛeer hejceeJeOeer DemeCeejer meceeve GbÛeerÛeer oesve efMeKejs Ùee keâeobyejerle oeKeefJeueer Deensle. osmeeÙeebÛÙee ‘ceePee ieeJe’ keâeobyejerleerue leb$e Lees[ŸeeMee Heâjkeâeves Ùee ef"keâeCeer Øeleerle nesle Deens. ogmejer Skeâ iees° Ùee keâeobyejerceOÙes peeCeJeles. leer cnCepes efÛe$eheš keâLeevekeâeuee meepesmes Demes ÙeeÛes keâLeevekeâ Deens. lÙeecegUsÛe oesveoe efÛe$eheš keâe{CÙeeÛee mebkeâuhe Ùee keâeobyejerleyeeyele mees[uesuee DemeeJee. efÛe$ehešeÛes jÛeveeleb$e Ùee ef"keâeCeer DeefOekeâ ØeYeeJeMeeueer PeeuÙeemeejKes Jeešles. JÙeefkeäleefÛe$eCeeÛee efJeÛeej keâjlee kewâueeme DeeefCe censMe ÙeebÛÙee efÛe$eCeehes#eener ÙesLes jbiee ceemlej, kesâMej ner hee$es efJeMes<e efÛe$eceÙe, heefjCeecekeâejkeâ DeeefCe JeeÛekeâebvee efØeÙe nesCeejer DeMeer Deensle. ueewefkeâkeâ peerJeveeleueer meejer og:Kes efJeme¤ve mebieerleemee"er ØeeCe osCÙeemener leÙeej nesCeejer ner ceeCemes Deensle. osCÙeeleÛe IesCÙeehes#ee DeefOekeâ megKe Demeles, ne efJeÛeej meebieCeejer ner hee$es Deensle. veJns keâeobyejerÛee cegKÙe ieeYee neÛe Deens. mebieerleeÛeer heeÕe&Yetceer Demeuesueer, mebieerleeÛÙee ØesceeJej GYeer Demeuesueer, mebieerlemeeOevesuee meJe&mJe ceeveCeejer DeeefCe ueeskeâesòej mebieerleemeceesj velecemlekeâ nesCeeNÙee ceeCemeebveer iepeyepeuesueer ner keâoeefÛele heefnueerÛe keâeobyejer DemeeJeer.

osmeeF& ÙeebÛesÛe JÙeefkeäleceòJe Ùee keâLeeJemletuee hees<ekeâ Demes DemeuÙeeves DeeefCe ÙeeefJe<eÙeer lÙeebvee efJeMes<e cecelJe DemeuÙeeves Peheeštve šekeâCÙeeÛes cees"s meeceLÙe& ‘DeYeesieer’ Ùee keâeobyejeruee Øeehle Peeuesues Deens. ns Peheeštve šekeâCes vesnceerÛÙee heefjefÛele #es$eeleues veener. vesnceerÛÙee hee$eebÉejs GYes jenCeejs veener. Ùee ceeies mJeieeaÙe megjebÛeer efkeâceÙee Deens. GheemevesÛeer efkeâceÙee Deens. Ùee keâeobyejerleerue kesâMejmeejKes hee$e lej keâeÙeceÛes DeeheuÙee ceveele Iej keâ¤ve jenCeejs hee$e Deens. censMe Deepeejer Demeleevee lÙeeuee ØemeVe JeešeJes cnCetve kesâMej GoyeòÙee ueeJeeÙeuee lÙeeÛÙee Keesueerle Ùesles. lesJne ‘‘peUuÙeeefMeJeeÙe megiebOe veener keâe?’’ Demee lÙeeves kesâMejuee efJeÛeejuesuee ØeMve ne efleÛÙee peerJeveeÛes hetCe&le: meej meebieCeeje Deens. efleÛÙeeÛe veJns lej keâeobyejerÛÙee ØelÙeskeâ hee$eeÛÙee peerJeveeÛes meej meebieCeeje Deens, Demes

50

JeejbJeej Jeešle jenles. osmeeF& ÙeebÛÙee DeeleeheÙeËleÛÙee leb$eeÛÙee he"[erle yemeCeeje, ueewefkeâkeâele Yej IeeueCeejer, lÙeebÛÙee peerJeveÂ°erÛee efve peerJeveeoMe&veeÛee heefjÛeÙe keâ¤ve osCeejer DeeefCe lÙeeie, Goeòelee, mesJee Je Øesce ÙeebÛee mee#eelkeâej Ie[efJeCeejer, meJe&meeceevÙe JeeÛekeâebvee KeefÛele DeeJe[eJeer, DeMeer ner keâeobyejer Deens.

5DeeleeheÙeËle DeeheCe osmeeÙeebÛÙee keâeobyeNÙeebÛee DeesPejlee heefjÛeÙe keâ¤ve

Iesleuee. lÙeeyejesyejÛe lÙee keâeobyejerÛes JewefMe°Ÿe DeeefCe Jee*dceÙeerve iegCeJeòee ÙeebÛeener Lees[eHeâej heefjÛeÙe keâ¤ve Iesleuee. Deelee meJe& keâeobyeNÙeebÛÙee heefjMeerueveeletve peeCeJeCeejer keâener meceeve JewefMe°Ÿes Deved ceÙee&oe ÙeebÛeer Lees[keäÙeele veeWo keâjCes DeØemlegle "jCeej veener Demes Jeešles.

osmeeFËÛÙee keâeobyeNÙeebJej menpeheCes Âef°#eshe šekeâuee lej DeeheCeeme Demes efometve ÙesF&ue keâer, lÙeebÛÙee keâeobyeNÙeebÛee ‘he@šve&’ peJeU peJeU hemejuesuee Demelees. SkeâmeejKee Jeešlees. ne he@šve& peJeU peJeU meJe&Ûe keâeobyeNÙeebceOÙes peeCeJelees. ‘meefceOee’ keâeobyejer Skeâ DeheJeeo cnCetve mees[ueer lej lÙeebÛÙee heewjeefCekeâ, Ssefleneefmekeâ keâeobyeNÙeeble nsÛe efÛe$e Gcešuesues Demeles. Goeòe DeeefCe Devegoeòe, Yeesie DeeefCe lÙeeie, #egõlJe DeeefCe efoJÙelJe ÙeebÛee Peie[e Ùee JÙekeäleeRÛÙee peerJeveele Peeuesuee Demelees. ceie leer JÙekeäleer hejeYetle Peeueer lejer lÙeeÛÙeeefJe<eÙeer JeeÛekeâebÛÙee ceveele efveleeble Deeoj efvecee&Ce Peeuesuee Demelees. lees veeÙekeâ efJepeÙeer Jee ke=âleeLe& Peeuesuee Demeuee lejer JeeÛekeâebÛÙee ceveeleuee Deeoj keâceer Peeuesuee vemelees.

lÙeebÛÙee keâeobyeNÙeeble JÙekeäle nesCeeNÙee peerJeveevegYeJeeuee DeeefCe efJeÛeejebvee Skeâ efJeefMe°lee ueeYeuesueer Dee{Ules. YeejleerÙe heejbheefjkeâ peerJeveeÛee GodIees<e lÙeebÛÙee keâeobyeNÙeeble Dee{Ulees. efnbot mebmke=âleer DeeefCe Oece&, efnbot meceepeeÛes DeeoMe& DeeefCe YeejleerÙe mebmke=âleerves ieewjefJeuesuÙee iees°eRefJe<eÙeerÛee Deeoj, lÙeebÛÙee keâeobyeNÙeeble DeeheCeeuee peeCeJelees. DeLee&le Ùeele oes<e Deens, DeMeeleuee Yeeie veener. peerJeveeÛes pes ¤he, peer yeepet uesKekeâeuee JÙekeäle keâjeefJeMeer Jeešles, leer lÙeeves pe¤j keâjeÙeuee nJeer. osmeeF& Ùeebveer Ùee Øekeâejs YeejleerÙe mebmke=âleerÛee ieewjJe DeeefCe meveeleve peerJevecetuÙeebÛee GodIees<e DeeheuÙee keâeobyeNÙeebletve kesâuee, cnCetve lÙee Øeefleieeceer Deensle Demee ÙeeÛee efyeuekegâue DeLe& veener. efkebâyengvee pÙeeuee DeeheCe peerJeveeÛes DeeoMe& efve GÛÛe ¤he ceevelees, lesÛe lÙeebÛÙee efÛebleveeÛee Deved DeefYeJÙekeäleerÛee efJe<eÙe nesle Demeues lej efyeIe[ues kegâ"s? veenerlejer keâesCeleener meeefneflÙekeâ peerJeveeÛÙee mee#eelkeâejemee"erÛe neleele uesKeCeer Iesle Demelees! Heâjkeâ FlekeâeÛe keâer ÙesLes veJemee#eelkeâej Demee Heâejmee Ie[le veener; heCe hejbheje, hetJe&

51

DeefYeceeve Ùee iees°eRveer JeeÛekeâebÛeer ceveesYetceer mebmkeâeefjle keâjCeejs pes uesKekeâ Deensle, lÙeele osmeeFËÛee DeeJepet&ve GuuesKe keâjeÙeuee nJee. keâoeefÛele ÙeecegUsÛe ceOÙeceJeieeaÙe JeeÛekeâeble lÙeebÛÙee keâeobyeNÙee efJeMes<e ueeskeâefØeÙe Deensle.

lÙeebveer DeeheuÙee keâeobyejerceOÙes meelelÙeeves ØeÙeesie kesâues Deensle. keâeobyejeruee veJesheCe osCÙeeÛee ØeÙelve meeOeuesuee Deens. ‘mJeeceer’ ner Ssefleneefmekeâ keâeobyeNÙeebceOÙes ÙegieØeJele&ve keâjCeejer keâeobyejer Deens. ‘ßeerceeve Ùeesieer’ ner Skeâ ØeÛeb[ DeMeer Ûeefj$ekeâneCeer Deens. YeškeäÙee DeeefoJeemeer peceeleerJej, oefueleebJej nesCeeNÙee meJeCeeËÛÙee DelÙeeÛeejebefJe<eÙeer lemesÛe «eeceerCe heefjJele&veeJej, heewjeefCekeâlesÛee veJee DeLe& efve DevJeÙeeLe& ueeJeCeeNÙee keâeobyejerÛes les pevekeâ cnCelee Ùesleerue. lesÛe heefnues meeefneflÙekeâ cnCelee Ùesleerue. ÙeeefMeJeeÙe efÛe$ekeâuee, mebieerle ÙeemeejKÙee keâueebÛee DeeefJe<keâej keâjCeeNÙee keâeobyeNÙeener lÙeebveer efvecee&Ce kesâuesuÙee Deensle. cnCetve JeeÛekeâebÛeer DeefYe®Ûeer meceesj "sJetve uesKeve keâjCÙeehes#ee lÙee DeefYe®Ûeeruee megmebmkeâeefjle keâjCÙeeÛÙee nsletves lÙeebveer uesKeve kesâuesues Deens DemesÛe cnCelee ÙesF&ue. ‘ceePee ieeJe’ Ùee keâeobyejerÛÙee mebyebOeer Øee. Deevebo ÙeeoJeebvee lÙeebveer peer cegueeKele efoueer, lÙeele lÙeebveer JeeÛekeâebvee keâener lejer ÅeeJes, lÙeebÛeer DeefYe®Ûeer megmebmkeâeefjle keâjeJeer, JeeÛekeâebÛÙee ceveeJej DeeoMee&Ûes mebmkeâej Ie[JeeJesle DeMeer Deeheueer Yetefcekeâe Demeles, Demes lÙeebveer cnšuesues Deens.

JewefMe°ŸehetCe& Je opexoej ke=âleer Demetvener leer keâceeueerÛeer ueeskeâefØeÙe nesT Mekeâles. veJns lÙeecegUsÛe leer ueeskeâefØeÙelee mebheeove keâjles. osmeeF& ÙeebÛÙee keâeobyeNÙee Ùee peeleerÛÙee Deensle. lÙee JeeÛekeâebÛÙee keâecegkeâ Deved DeheefjhekeäJe DeMee Meejerj YeeJeveebvee iegoieguÙee keâ¤ve lÙeebÛeer meJebie keâjceCetkeâ keâjCeeNÙee veenerle. Deved DeodYegle Øemebieefveefce&leer keâ¤ve JeeÛekeâebvee oesve Ieškeâe mJehveerue JeeleeJejCeele vesCeeNÙee keâeobyeNÙee veenerle. heeJe Melekeâ Gueštve iesuesues Demeues lejer ‘mJeeceer’Ûeer ueeskeâefØeÙelee Deepener hetJeeaFlekeâerÛe DeeheCeeuee peeCeJeles, Ùeele kesâJeU meJebie keâjceCegkeâerÛes meeceevÙe ØeÙeespeve veener ÙeeÛeer peeCeerJe JneJeÙeeme nJeer. ceeCemeeuee hetCe&lJe osCeeNÙee mebmkeâejebÛeer keâOeerner ve mebheCeejer mebheòeer– ßeercebleer oes oes neleebveer jefmekeâebvee osCÙeeÛeer #ecelee peesheÙeËle lÙeebÛÙee keâeobyeNÙeeble Deens, DeesleØeesle Yejuesueer Deens, leesheÙeËle Jee*dceÙeeÛÙee #es$eele keâesCelesner Jeeo GlheVe Peeuesues Demeesle – keâesCeleener mebØeoeÙe DeefOejepÙe ieepeefJeCeeje Demees– lÙeecegUs efve<ØeYe nesCeejer jCeefpele osmeeF& ÙeebÛeer keâeobyejer DemeCeej veener. lÙee #eCeerner leer ÙeeÛe Øekeâejs jefmekeâebvee Jes[ ueeJesue Demes Jeešles. efveoeve Deepe lejer Ùee melÙeeÛee DeeheCeeuee ØelÙeÙe Ùeslees Deens.

v

52

140efkebâcele Øeheelekeâeobyejer150250 keâceesefoveermJeeceer160(jepÙe hegjmkeâej 1962, Dee}sKe

n.vee. Deehešs hegjmkeâej 1963, meeefnlÙe 160iebOee}erDekeâeoceer hegjmkeâej 1964) 180yeeyeg}ceesje

540ßeerceeve Ùeesieer220DeYeesieer veeškeâ / Skeâebefkeâkeâe efkebâcele 220jeOesÙe keâebÛevece=ie 40150heeJeveefKeb[ ßeerceeve Ùeesieer 60250ceePee ieeJe ns yebOe jsMeceeÛes 70140meefceOee mebieerle leevemesve 70180yeejer meeJe}er GvneÛeer 70320jepee jefJe Jecee& hebKe peen}s Jewjer 80140Øeleer#ee legPeer Jeeš JesieUer 80090Meskeâje jeceMeeŒeer 90140}#ÙeJesOe Oeve Dehegjs 90

heebiegUiee[e 90efkebâcelekeâLeemeb«en Jeejmee 90 90ceesjhebKeer meeJeuÙee mJeeceer 100 90mebkesâle }eskeâveeÙekeâ 100100keâeleU ie®[Peshe (jCeefpele osmeeF& DeeefCe 100Dee<ee{ Jemeble keâevesškeâj) 120110ceOegceleer110cesKe ceesiejer }ef}le efkebâcele120¤hecene} mvesnOeeje 160120JewMeeKe mebefÛele 100130cesIe (efveJe[keâ DeOÙe#eerÙe Yee<eCes)

he©eßeer jCeefpele osmeeF& ÙeebÛeer meeefnlÙemebheoejCeefpele osmeeF& ÙeebÛeer meJe& hegmlekesâ

eBooks mJe¤heele GheueyOe

53

54

oeoebÛÙee keâLee-keâeobyejerleerue efveJesoves peMeer JesOekeâ Demeleele leMeerÛe ØelÙe#eele Øemebie meebieCÙeeÛeer oeoebÛeer efveJesoveMewueermegæe ceeefce&keâ Deens. ne uesKekeâ uesKeve keâjlees cnCepes menpe meebiele peelees. meebieCÙeeÛee Kešešeshe keâjerle veener.

jCeefpele osmeeF& ns veeJe ‘yeejer’ ‘ceePee ieeJe’ Ùee Øeefmeæ DeeefCe «eeceerCe keâeobyeNÙeebÛes uesKekeâ cnCetveÛe ceePÙee ceveele ‘mJeeceer’hetJe& keâeUele "meues nesles. veepetkeâ keâueelcekeâ «eeceerCe keâLee efueefnCeejs uesKekeâ cnCetve ceuee les ceveeves peJeUÛes Jeešle nesles. ‘mJeeceer’ Ùee ÙegieØeJele&keâ Ssefleneefmekeâ keâeobyejerves lÙeebvee ØeÛeb[ ÙeMe efceUJetve efoues. ceneje°êÛes Yet<eCe cnCetveÛe meieUe ceneje°^ lÙeebvee DeesUKet ueeieuee. ‘mJeeceer’keâej ner ueeskeâheoJeer lÙeebvee efceUeueer. ceie yeekeâerÛÙee mejkeâejer heoJÙee DeeefCe ceevehe$es efceUeueer.

Ùee heeÕe&YetceerJej ØeLece lÙeebvee heg. ue. osMeheeb[s ÙeebÛÙeekeâ[s heeefnues. YeeF& lÙeeJesUer ‘Deesu[ ce@ve DeB[ o meer’Ûes Yee<eeblej keâjCÙeemee"er hegCÙeele cegkeäkeâece "esketâve nessles, Demes Dee"Jeles. ceer lÙeeJesUer Skeâ keâesJeUe GcesoJeej uesKekeâ Ùee heueerkeâ[s keâesCeerÛe veJnlees. lÙeecegUs keâesheNÙeeleuÙee Skeâe KegÛeeale efpe%eemet ceveeves Ùee oesve ceneve meeefneflÙekeâebÛeer mebieerleeJejÛeer ÛeÛee& Sskeâle cegkeâeš yemeuees neslees. ceuee ØeLeceÛe keâUues, keâer osmeeF& mebieerleeÛesner peeCekeâej

(jefJeJeej mekeâeU,8 ceeÛe& 1992)

mce=efleiebOe

peerJeveemeke‰le mebvŸeemeer

– Deevebo ÙeeoJe

55

Deensle. heg. ueb. ÛÙee yejesyej mebieerleeJej ÛeÛee& keâjCÙeeFlekeâer lÙeebÛeer peeCekeâejer Deens. ceuee lÙeebÛÙee mebieerleeÛee meboYe& DemeuesuÙee Deveskeâ keâLee Dee"Jele neslÙee. ceOes keâener Je<ex iesueer DeeefCe ojcÙeeve jCeefpele osmeeF& DeeCeKeer cees"s meeefneflÙekeâ Peeues. ‘ßeerceeve Ùeesieer’Ûee efMejhesÛe lÙeebÛÙee cegkegâšele Ûe{uee. lÙeebveer veeškesâ efueefnueer. he©eßeer Peeues. keâLee-keâeobyeNÙeebÛes uesKeve Ûeeuet neslesÛe. DeMee keâeUeleÛe keâener keâejCeecegUs jCeefpele osmeeF& ÙeebÛeer meieUer hegmlekesâ Deefveuekegâceej cesnleebÛÙee ØekeâeMeve mebmLeskeâ[s Deeueer. ßeer. cesnlee DeeefCe ceer efJeÅeeLeea oMesheemetveÛes efce$e. les ceePesner ØekeâeMekeâ. lÙeebveer Skeâ Ùeesie Ie[Jetve DeeCeuee. jCeefpele osmeeF& keâener keâeceemee"er hegCÙeele Deeues nesles. keâeces Deešeshetve les keâesJee[uee hejleCeej nesles. Deefveue cesnlee lÙeebvee IesTve peeCeej nesles.

cesnlee DeeouÙee efoJeMeer ceuee cnCeeues, ‘GÅee oeoebvee keâesJee[uee heesnesÛeJetve iee[er hejle ÙesCeej Deens. legcner yejesyej Ûeuee. iee[erletve hejle Ùee.’

‘ceer keâMeeuee ÙesT?’‘iehhee ceejeÙeuee.’‘oeoebMeer iehhee ceejeÙeuee ceuee DeeJe[sue. lÙeebvee uesKekeâ cnCetve mecepetve

IesCÙeeÛeer KetheÛe efpe%eemee ceuee Deens; heCe lÙeebvee les DeeJe[sue keâe?’‘ve DeeJe[eÙeuee keâeÙe Peeueb? lÙeebveerÛe lej megÛeJeueb ÙeeoJe Ùesleele keâe

yeIe cnCetve.’‘ceie Ùeslees.’ DeveeÙeemes keâeceeuee megóer nesleer. lÙeebÛÙee - ceePÙee ÙeehetJeea

DeesPejlÙee oesve-leerve Yesšer PeeuÙee neslÙee. ceeCetme cnCetve ceuee les ØelÙeskeâ Yesšerle peemle peemle DeeJe[le iesues nesles. lÙeebvee Deeletve Gueie[tve heenCÙeeÛeer ceuee leer›e FÛÚe Peeueer nesleer. Ùee efveefceòeeveb leer mebOeer Deeueer. les pemes Gueie[le peeleerue lemes JeeÛetve Iesle peeÙeÛeb ns ceveeMeer efveef§ele keâ¤ve ceer iee[erle yemeuees.

heeÛe-mene leemeebÛÙee ØeJeemeele Kethe iehhee PeeuÙee. cees"sheCeeÛee lÙeebveer keâesCeleener veeškeâer heefJe$ee ve IesleuÙeecegUs mJeeYeeefJekeâjerlÙee leemeeYejeleÛe peJeUerkeâ efvecee&Ce nesle iesueer. ceePÙee ue#eele Deeueb, keâer oeoe Kethe ieefhhe° Deensle. lÙeebÛeer mcejCeMekeäleer Kethe leuueKe Deens. yeejerkeâmeejerkeâ iees°er lÙeebÛÙee ÛeebieuÙeeÛe ue#eele jenleele. Øe. kesâ. De$es, yeeUemeensye osmeeF&,

56

ÙeMeJeblejeJe ÛeJneCe, YeeTmeensye Keeb[skeâj, JemeblejeJe osMeheeb[s ÙeebÛÙeeefJe<eÙeer lÙeebÛÙee ceveele efveleeble Deeoj Deens. lÙeebÛÙee Deveskeâ Dee"JeCeer DeeefCe efkeâmmes lÙeebÛÙeepeJeU KeefpevÙeemeejKes Deensle. ne Keefpevee Ghemeuee lej Ùee JÙekeäleeRÛÙee mJeYeeJeeJej, JÙeefkeäleceòJeeJej efkeâleerlejer ØekeâeMe he[CÙeemeejKee Deens. Ùee JÙekeäleeRÛÙee mJeYeeJeeÛes, Jele&veeÛes Deveskeâ ceeefce&keâ Øemebie oeoebveer ceveele mebJeeoeleuÙee JeekeäÙejÛevesmen, lÙeeleerue veešŸeemen efšhetve "sJeuesues Deensle.

oeoebÛÙee keâLee-keâeobyejerleerue efveJesoves peMeer JesOekeâ Demeleele leMeerÛe ØelÙe#eele Øemebie meebieCÙeeÛeer oeoebÛeer efveJesoveMewueermegæe ceeefce&keâ Deens. ne uesKekeâ uesKeve keâjlees cnCepes menpe meebiele peelees. meebieCÙeeÛee Kešešeshe keâjerle veener. SkeâeÛe JesUer oeoebÛÙee ceveele Ùee ceneve JÙekeäleeRefJe<eÙeer Deeoj, YeefkeäleYeeJe, ßeæe DeeefCe lÙeebÛÙee mJeYeeJeeÛeer heejKe keâjCÙeeÛeer ceeefce&keâ Mekeäleer, yeewefækeâ KešŸeeUheCee, efJeveesoyegæerner Jemele Deens... meyebOe ØeJeemeYej oeoebveer Ùee JÙekeäleeRÛÙee cees"sheCeeÛes DeeefCe jeieueesYeeoer ceeveJeer YeeJeYeeJeveebÛes, F&<ee&-efpeöerÛes efkeâleer Øemebie DeeefCe efkeâmmes meebefieleues. ceer DeeefCe cesnlee Ûeefkeâle nesTve lej keâOeer Kees-Kees, Kees nmele Sskeâle neslees.

veblej Yesšer Jee{le iesuÙee. oeoebÛÙee DeefYepeele keâuhekeâlesÛee ceuee ØelÙeÙe Ùesle iesuee. ‘Fmeeheveerleer’le peMee ØeeCÙeebÛÙee GheosMeelcekeâ ¤hekeâ keâLee Demeleele, leMee veJÙee ØeeCeerkeâLee oeoe menpeemenpeer jÛetve meebieleele. lÙeebÛee meebOee DeeOegefvekeâlesMeer mener mener pees[uesuee Demelees. ceÅe hÙeeÙeuÙeeJej keâesu¢eeÛee JeeIe DeeefCe JeeIeeÛeb ceebpej keâmeb nesleb DeeefCe ØelÙeskeâ peCe Deeheuee mJeOece& efJeme¤ve keâmee Jeeiet ueeielees ÙeeÛeer ØeeCeerkeâLee oeoebÛÙee leeW[tveÛe SskeâeJeer. efJeue#eCe keâuhekeâlesveb Yejuesueer leer keâLee Ssketâve ceer Lekeäkeâ Peeuees.

lÙeebveer jepee jefJe Jecee& Ùee Øeefmeæ efÛe$ekeâejeÛÙee peerJeveeJejerue keâeobyejer hetCe& kesâueer. jefJe Jecee&ÛÙee efceUCeeNÙee {esyeU ceeefnleerle lÙeebveer peeieespeeieer keâmes keâuhekeâlesves ØeeCe Deesleues Deensle DeeefCe veJes veJes Øemebie efvecee&Ce keâ¤ve lÙeebÛÙee keâueeJeble JÙeefkeäleceòJeeJej keâmee ØekeâeMe šekeâuee Deens, ns oeoebÛÙee leeW[tve Sskeâleevee leerve leeme JesU keâmee efveIetve iesuee ns ceuee keâUueb veJnleb.

‘mJeeceer’, ‘ßeerceeve Ùeesieer’, ‘jeOesÙe’ Ùee Ssefleneefmekeâ DeeefCe heewjeefCekeâ keâeobyeNÙeeble lÙeebveer Demes keâuhekeâlesves Kethe veJesveJes Øemebie Yejuesues Deensle

57

2 jer DeeJe=òeer

pÙee keâeueKeb[eefJe<eÙeer ueeskeâebvee DeefYeceeve Jeešlees. pÙeeefJe<eÙeer efJeÕeeme Jeešlees lÙee keâeUeleerue JÙekeäleer DeeefCe mebmLeebJej šerkeâeŒe ÛeeueJee...Demeefn<Ceglee oeKeefJeCeeNÙeebvee cenevelee yeneue keâ¤ve lÙeebÛÙeele menveMeeruelee oeKeJee...meJe&meceeJesMekeâ, KeguÙee hejbheje Flejebvee efieUbke=âle keâjCÙeemee"er Deensle Demes efÛe$eCe keâ¤ve Skeâmeòee ceeveCeejer, efJeefMe° Jeiee&mee"er Demeuesueer efJeÛeejmejCeer GoejceleJeeoer, MeebleleeefØeÙe DeeefCe meefn<Ceg Deens Demes cnCee... legceÛÙee efJeOeeveebvee hegjeJes ceeieCeeNÙeebvee 'peeleerÙeJeeoer' "jJetve lÙeebÛee efOe:keâej keâje... peguegceMenebÛÙee leòJeebcegUs yeUer iesuesuÙeebveeÛe oes<eer "jJee...meeceüepÙeJeeoer meòeeOeeNÙeebvee ceole efouesuÙee keâe@ceüs[ ceb[UeRvee hee"erMeer Ieeuee...je°êrÙe ÛeUJeUerleerue vesles, megOeejkeâ ÙeebÛÙeeJej efÛeKeueHesâkeâ keâje...Skebâojerle, meoe meJe&keâeU meJe& mebmLeebJej keâyepee keâje, meieUerkeâ[tve ueeYe G"Jee. Deeheueer meòee jeyeJeerle jne...DeeefCe mJele:Ûes keâuÙeeCe keâ¤ve IÙee.


DevegJeeo - megOee vejJeCes

cetU uesKekeâ - De®Ce Meewjer

lÙeebÛeer efJeÛeejmejCeer,lÙeebÛÙee keâjeceleer DeeefCe "keâyeepeer

58

DeeefCe lÙee lÙee YeJÙe heg®<eeÛÙee JÙeefkeäleceòJeele peeCeJeCeeNÙee $egšer lÙeebveer Ye¤ve keâe{uÙee Deensle. ne SJe{eÛe efJe<eÙe SKeeÅee meeefnlÙe meceer#ekeâeuee heerSÛe.[er.ÛÙee mebMeesOeveemee"er hegjsmee nesF&ue Flekesâ DeeJneve osCeeje Deens. efveefce&leer Øeef›eâÙesle keâuhekeâlesÛes keâeÙe mLeeve Demeles, Ssefleneefmekeâ, heewjeefCekeâ meeefnlÙeefveefce&leer keâjleevee keâuhekeâlee keâMeer JeehejeJeer ueeieles, ÙeeÛeer keâuhevee Ùee efJe<eÙeeJej oeoebMeer yeesueleevee Ùesles. Kejs lej DeepeÛÙee Ssefleneefmekeâ, heewjeefCekeâ keâLee keâeobyeNÙeebÛÙee keâejkegâveer efveefce&leerÛee megkeâeU PeeuesuÙee keâeUele ner iees° mecepetve efoueer lej heg{s Ûeej ÛeebieuÙee Ssefleneefmekeâ, heewjeefCekeâ keâeobyeNÙee neleeuee ueeieCÙeeÛeer MekeäÙelee Deens.

lemes oeoe DeeheuÙee cemleerle obie Demele. ceje"er šerkeâekeâejebveer oeoebÛes DeefYepeele meeefnlÙe keâOeerÛe veeršheCes mecepetve Iesleues veener. keâewlegkeâ Peeues heCe pegpeyeer. DeYÙeemet ceveeves oeoebÛÙee meeefnlÙeeÛes Deblejbie Depetve keâesCeener šerkeâekeâejeves iebYeerjheCes heejKeues veener. oeoebÛÙee keâeobyeNÙeebleerue ØecegKe JÙekeäleer Ùee Øeehle meceepeeJejÛeer efJeefJeOe Debieebveer kesâuesueer keâueelcekeâ Yee<Ùes Demeleele, ns lÙeebÛÙee keâeobyeNÙee JeeÛeleevee Deveskeâ Debieebveer ue#eele Ùesles. YeejleerÙe DeeefCe ceje"er meceepeJÙeJemLesÛes GYes-Dee[Jes Úso cnCepes oeoebÛÙee keâeobyeNÙee Deensle; heCe ns he{erkeâ šerkeâekeâejebÛÙee ue#eele Deeueb veener cnCetve oeoebÛeb keâener De[ueb veener. ceje"er jefmekeâ JeeÛekeâebveer oeoebÛÙee meeefnlÙeeJej Deueesš Øesce kesâueb Deens DeeefCe lÙeebÛÙeeJej he$eebÛee heeTme he[uee Deens. DeeheCe mecepelees lemes meieUsÛe jefmekeâ keâener Yeeye[s vemeleele, ns lÙeebÛÙee he$eeble DemeCeeNÙee efYeVe efYeVe ØekeâejÛÙee Jee*dceÙeerve cegÅeebJe¤ve, lÙeebÛÙee celeØeoMe&veeJe¤ve mhe° efometve Ùesleb. Gueš he$es hee"efJeCeeje JeeÛekeâ ne Dekeâuegef<ele, hetJe&«enefJejefnle, ØeebpeU DeeefCe mejU ceveeveb efueefnle DemeleeveeÛe ØelÙeÙeeuee Ùesles.

‘keâesJee[’meejKÙee ceneje°êÛÙee meercesJejÛÙee keâesheNÙeeleerue Skeâe ÚesšŸee Kes[sieeJeer lÙeebÛeb JeemleJÙe nesleb. heeUerJe heMeg-he#Ùeebveer Yejuesueb cees"b Keeveoeveer Iej DeeefCe YeesJeleeueer JeermeYej SkeâjebÛee Deveskeâ HeâUPee[ebveer, efhekeâebveer, JesueerJe=#eebveer efnjJÙee mejesJejemeejKee efnboesUCeeje ceUe. Iejele keâueeJeble-ceveeÛee DeeefJe<keâej oeKeefJeCeejer hesbefšbipe , efÛe$es, hee§eeòÙe-heewJee&lÙe «ebLeebveer mece=æ Peeuesueb «ebLeeueÙe DeeefCe meeQoÙe&Â°erÛÙee KegCee hešefJeCeeNÙee

59

Deveskeâ keâueelcekeâ Jemlet peeieespeeieer oeueveeoeueveele efomeleele. oeoebÛeb mebieerle, efÛe$ekeâuee, meeefnlÙe, meceepe, Fefleneme, hegjeCe, megOeejCee, efJe%eeve, meeQoÙe ÙeebefJe<eÙeer meejKebÛe Øesce heentve ceuee Jeešueb, DeeheuÙee ceneje°êÛee jefJebõveeLe šeieesj ‘keâesJee[’ÛÙee Meebefleefvekesâleveele Jemleer keâ¤ve DeeheuÙee keâueeveboele jceceeCe Peeuesuee Deens. vejnj kegâ®bokeâjebheemetve les JemeblejeJe osMeheeb[ŸeebheÙeËleÛeer meeefnlÙe-mebieerleeÛÙee #es$eeleerue Deveskeâ ceeleyyej ceb[Uer Ùee MeebefleefvekesâleveÛÙee efveJeebleheCeeÛee DeemJeeo IesTve efJemeeJetve iesuesueer Deensle.

SKeeoer Goeme mebOÙeekeâeU Jee*dceÙeerve efÛebleveele peeles. oeoebveer Fb«epeerleerue DeefYepeele Jee*dceÙe meelelÙeeveb JeeÛeuesueb Demeleb. cees"cees"s meeefneflÙekeâ heÛeJeuesues Demeleele. yebieeueerleerue Mejoyeeyet Deeheueemee keâ¤ve Iesleuesuee Demelees. lÙeecegUs keâuesefJe<eÙeerÛeb efÛebleve Yejhetj Peeuesueb Demeleb. jepee jefJe Jecee&Ûeb uesKeve Ùee keâueeØesceeletveÛe Peeuesueb Demeleb. meeefneflÙekeâ meeefnlÙe keâe efvecee&Ce keâjlees? ceeCemeeuee keâuesÛeer Yetkeâ keâe ueeieles? peerJeve DeeefCe keâuee ÙeebÛee mebyebOe keâesCelÙee ØekeâejÛee Deens? hee$eefveefce&leer keâMeeletve nesles? keâueeJeble keâuesle keâeÙe MeesOet heenlees? Skeâ vee oesve Demes Deveskeâ ØeMve DeesIeeDeesIeele ÛeefÛe&ues peeleele. oeoebÛÙee ceOeuee Skeâ iet{keâueeJeble DebOegkeâmee Gueie[le peelees.

mJeeleb$Ùeesòej keâeUele pegveb Kes[b PeheešŸeeveb yeouele Deens; lemeb Deveskeâ keâejCeebveer les kebâieeuener nesle Ûeeueueb Deens. lÙeecegUb ieesjiejerye, yesj[-jeceesMeer FlÙeeoer ceb[Uer peveceespevceer pÙee Kes[Ÿeele jeefnueer nesleer lesÛe Kes[b Deelee kesâJeU heesš peeUCÙeemee"er mees[le nesleer. les Goeme, Deesmee[, GodOJemle Kes[b heentve neÙe Keeuuesuee ‘yeejer’leerue lesiÙee yesj[, heesšÛÙee heesjeuee KegveeÛÙee Deejesheeletve JeeÛeefJeCeejs Deehheemeensye Fveeceoej MesJešer ieeJeeÛÙee mebj#eCeemee"erÛe ojes[sKeesjebÛÙee nuuÙeele peerJe "sJeleele. ‘ceePee ieeJe’ ceOeerue DeehheemeensyeebÛes ns keâle&JÙeo#e heCe Fveeceoejer ®yeeyeeÛes hee$e; pegveer meceepeJÙeJemLee yeoueCÙeemee"er efpeJeeÛee Deešeefheše keâjCeeje DeeefCe MesJešer meceepeJÙeJemLesueeÛe IejeoejeÛÙee meejmeJe&mJeeÛee yeUer osTve DemeneÙeheCes neleheeÙe ieeUtve yemeuesuee oefuele meceepeeleerue legkeâe (meefceOee), efkebâJee ‘jeOesÙe’ ceOeerue pevceYej efce$ekeâle&JÙeele keâceer ve he[uesuee Debiejepe keâCe&ner

60

MesJešer ceele=Øesceeveb DeeefCe yebOetØesceevebÛe OeejeleerLeea cejCe helkeâjlees; jepÙeeÛÙee keâuÙeeCeemee"er JewÙeefkeälekeâ peerJevemegKeeJej heeCeer mees[Ceejs ‘mJeeceer’ ceOeerue Leesjues ceeOeJejeJe hesMeJes DeeefCe lesJe{ŸeeÛe OewÙee&veb DeeefCe heefleØesceeveb meleer peeCeejer ceeOeJejeJeebÛeer helveer jcee, ‘ßeerceeve Ùeesieer’ leerue mJejepÙe mLeeheve keâjCeejs, ceneje°êmee"er meejs peerJeve JesÛeCeejs, lÙeemee"er ueeKe ceesueeÛeer Meskeâ[es ceeCemes efceUefJeCeejs DeeefCe DeKesjÛes #eCe ceespeerle Demeleevee cee$e DeeheCe MesJešer Heâej Heâej Skeâekeâer jeefnuees, Skeâšs jeefnuees, DeMeer JÙeLee-Jesovee JÙekeäle keâjCeejs ßeerceble efMeJeepeer cenejepe; ner meejerÛe hee$es MesJešer oeoebÛÙee JÙeefkeäleceòJeeÛes DebMe Demeleele efkebâJee DebMeelcekeâ oeoeÛe Demeleele. efJeefJeOe ¤heeble les peCet JeeJejle Demeleele.

oeoebÛeer hee$es Ùee vee lÙee keâejCeeveb mJele: Kethe Kethe efPepetve Flejebvee megKe osCÙeeÛee ØeÙelve keâjleele. DeeÙeg<ÙeYej Flejebmee"er melele keâenerlejer keâjerle jeefnuesuee oeoebÛee DeelceeÛe peCet FLes mhebove heeJele Demelees. oeoe Demes ßeerceeve Ùeesieer, peerJeveemekeäle mebvÙeemeer nesles. ceeCemeeuee peerJe ueeJeCeejs, lÙeeÛÙeeleÛe jceCeejs, lÙeebÛÙeeÛe efJeefJeOe ¤heebÛee levceÙelesveb MeesOe IesCeejs, uesKeCeerÛÙee keâeb[erves ceeveJeer peerJeveeÛeer efkeâceÙee mecepetve IesCeejs; lejer hewmee, Øeefle‰e, Øeefmeæer ÙeeÛÙeeletve ceveeves cegkeäle Peeuesues DeeefCe meeefnlÙeØeÙeesieele jceuesues oeoe DeMee Goeme mebOÙeekeâeUer efveàÙee efJemleerCe& DeekeâMeeKeeueÛÙee meKeesue efJeMeeue, DeLeebie meeiejemeejKes Jeešt ueeiele. MeyoebÛÙee Ieeiejerle les Yejlee ÙesCeb DeMekeäÙe Demeleb. MesJešer IeeiejerÛe Leketâve peeleele.

jCeefpele osmeeF& Ùeebvee Deveskeâ efce$e ueeYeues. meeefnlÙe, efÛe$eheš, veešŸe, jepekeâejCe, meceepekeâejCe, he$ekeâeefjlee, ›eâer[e DeMee efJeefJeOe #es$eeble lÙeebÛee ieesleeJeUe neslee. lÙeehewkeâerÛe meeefnlÙe #es$eeleerue [e@. Deevebo ÙeeoJe DeeefCe ce=lÙegbpekeâej efMeJeepeer meebJele ns lÙeebÛÙee IejesyÙeeÛÙee mebyebOeeleues. lÙeebveer Jeeefnuesueer Meyo®he Deeojebpeueer...

v

61

4 Leer DeeJe=òeer

je$eer lÙee MeslekeâNÙeeÛÙee kegâšgbyeele ceer jeefnuees. KeguÙee DeekeâeMeeKeeueer keâeLÙeeÛÙee KeešsJej he[uÙee he[uÙee ceer efJeÛeej keâjle neslees. oesve-leerve efoJemeebhetJeea lej ceer ceePÙee heefjefÛele JeeleeJejCeele ceePÙee Deehles°ebyejesyej neslees. Deepe Ùee Deieoer veJeKÙee peeiesÛeer DeesUKe Peeueer. Skeâe mebOÙeekeâeUÛÙee Ùee DeesUKeerle Demeb keâener DevegYeJeueb pes ceePÙee DeeÙeg<ÙeeÛee ve efJemejCeeje Yeeie yevetve iesueb. Úesšer peevekeâer ceePeer peCet Kethe Je<eeËÛÙee DeesUKeerÛeer Jeešt ueeieueer! GÅee ceer FLetve heg{s peeF&ve, hegvne keâOeer Ùee meieàÙeebvee Yesšsve keâer veener lesner "eTkeâ veener. peevekeâer, JeeueyeeF& Deved efleÛee veJeje ÙeebÛee efvejeshe Iesleevee ceuee JeeF&š Jeešsue keâe? JeeF&š keâoeefÛeled veener JeešCeej heCe Goeme vekeäkeâer Jeešsue. Demeb keâe nesleb? SJe{ŸeeMee DeesUKeerle SJe{er peJeUerkeâ JeešCeb ns ceePÙee veeiejer mebmke=âleerle yemeleÛe veener, ceePÙee mebJeOe&veele DeMee JeešCÙeeuee peeieeÛe veJnleer, ceie Ùee FJeuÙee ogefveÙesyeöue ceuee keâe SJe{er peJeUerkeâ JeešlesÙe?


cetU uesKekeâ - OegÇJe Yeó

DevegJeeo - Debpeveer vejJeCes

7762

cee[ietUkeâj ceeCemeeletve ceeCemeeheueerkeâ[Ûee ceeCetme heenleele... efvemeiee&letve efvemeiee&heueerkeâ[Ûeb Meefkeäle¤he heenleele. lÙeebveer ceeCetme efvemeiee&heemetve keâOeer lees[uee veener.

cee[ietUkeâj megkeâeUe-og<keâeUeleuÙee megKe-og:Keekeâ[b levceÙelesveb, heCe efveefue&hleheCeeveb heenleele, nsÛe keâueeJebleeÛeb Fceeve! cee[ietUkeâj pes peieleele lesÛe DeeheuÙeeuee osleele. DeMee leekeâoerves osleele keâer DeeheCener les vekeâUle peiet ueeielees...

cee[ietUkeâjebvee ceer ØeLece heeefnueb les hegCÙeele HeâiÙeg&meve keâe@uespeceOÙes. efleLeb ‘meeefnlÙe-menkeâej’ceOÙes lÙeebÛeb keâLeekeâLeve nesleb. ‘PesuÙee’Ûeer keâLee les meebiele nesles. les meebieCeb veJnleb; ‘PesuÙee’ cetefle&ceble GYeb keâjCeejb les veešŸe nesleb. les Kes[b, leer MeeUe, leer heesjb, lees Dees{e, les efÛebÛesÛeb yeve, lees PesuÙee, lÙeeÛeb ÙesCeb, iegceeale heenCeb DeeefCe ceemlejebÛeb ØesceU yeesueCeb-JeeieCeb, yeouelÙee PesuÙeeÛeb efJejIeUCeb, ceemlejebvee Oe¤ve jenCeb, he[sue les keâece Øesceeveb keâjCeb, ceemlej ieeJe mees[tve efveIeeues lesJne DeveeJej j[t HegâšCeb... ns meejb meejb ÛeueefÛe$eemeejKeb Â°erheg{tve mejkeâle nesleb.

cee[ietUkeâjebÛÙee leeW[tve keâLee SskeâCeb ne Skeâ ‘mebhetCe& DevegYeJe’ Demelees. cee[ietUkeâj meJeeËieeveb yeesueleele... cegKeeletve Meyo yeensj he[leele, les cetU

-Je. efo. kegâuekeâCeea(‘ueeskeâcele’Ûee 1999Ûee

‘JÙebkeâšsMe cee[ietUkeâj ieewjJe Debkeâ’ Ùeeletve meeYeej)

mce=efleiebOe

pevee-Jeveeleuee ceeCetme

7863

yeesueerleues DeeIeele Iesle. ueÙe-uekeâye, lÙee yeesueerÛÙee OeešCeerÛeer hekeäkeâer GÛÛeej-Hesâkeâ, [esUs, YeeJe DeesleCeejs nele DeeefCe neleeÛeer yeesšb neueÛeeueerÛeer ieefleefÛe$eb jsKeešCeejer, osn, cetU ke=âleeryejngketâce nuelee-yeouelee. DeeJeepe nJee efHeâjlee, lemee Ûe{lee-Glejlee, LeebyeCeb-heenCebner eflelekebâÛe metÛekeâ, hesUtletve metle efveIeeJeb lemeb ns keâLeve efveIele jenleb, DeeefCe efleÛeer Yee<ee efceUle jenles leer DeeF&ÛÙee ogOeemeejKeer, efJeveemeeÙeeme. cee[ietUkeâjebÛeb keâLeekeâLeve cnCepes Skeâhee$eer veešŸeoMe&veÛe. cee[ietUkeâjebveer DeMeer efkeâleerlejer keâLeekeâLeveb kesâueer Deensle.

YejieÛÛe Deeveboner heVeeme Je<eeËhetJeeaÛeer iees°. ceer lÙeeJesUer yeer.S. efMekeâle neslees. ceePeb

efMe#eCe ceOÙesÛe Leebyes; hegvne meg¤ nesF&. ÙeecegUb ne Ùeesie ceePÙee keâe@uespe efMe#eCeeÛÙee eflemeNÙee Hesâjerle Deeuee. ÙeeÛee Skeâ HeâeÙeoe Peeuee. keâJeerÛÙee leeW[tve keâefJelee SskeâeJeer, lemebÛe keâLeeuesKekeâeÛÙee leeW[tve keâLeener SskeâeJeer. yeehetmeensye ceešs Deeheueer keâLee keâMeer Peeskeâele meebieeÙeÛes. pÙee yeesueerle keâLee Ùesles, lÙee yeesueerÛeer Skeâ Ssš Demeles; efleÛee Skeâ Peeskeâ Demelees; lees DevegYeJeuÙeeefMeJeeÙe, cetU DevegYeJe Øeleerle nesleÛe vemelees. ceePeb Skeâ yejb nesleb. ceuee ner ceeCeosMeer yeesueer hejkeâer veJnleer, keâer ceeCeosMener hejkeâe veJnlee. ceer Keeme ceeCeosMeer vemeuees lejer peJeUheemeÛee,leMeeÛe og<keâeUer Yeeieeleuee. yeeYeUyeveb, yeesjerÛeer yeveb, MesàÙee-ceW{Ÿee, ceekeâ[b efvelÙeeÛeer nesleer. yeeueheCe Kes[ŸeeleÛe iesuesueb. ieeJeiee[e, Deueglesoej-yeueglesoej Ûeebieues ceenerle. lesJne cee[ietUkeâjebÛÙee iees°er ceuee hegve:ØelÙeÙe osle; veJee ØelÙeÙener Ie[Jeerle. ‘ceeCeosMeer ceeCemeb’ ceePÙeekeâ[b ceePeer yeeueheCeÛeer ieeJeekeâ[Ûeer ceeCemeb IesTve Ùesle DeeefCe DeeCeKeer efkeâleerlejer yejesyej DeeCele. megleej, ueesnej, cenej, Je[ej, lesueer, iegjJe nsner Ùesle. Oeveiej Jemleer lej DeeceÛÙee MespeejerÛe nesleer. OeveiejeÛeer heesjb DeeceÛÙeekeâ[Ûeer kegâ$ÙeeÛeer efheueb IesTve peele, DeeefCe efleLeueb ceW{erÛeb otOe efheTve efheueb hejle Ùesle. cee[ietUkeâjebÛÙee keâLee ceuee hegve:ØelÙeÙe-veJeØelÙeÙeeÛee ognsjer Deevebo osle.

heg{b hegCÙeele mej hejMegjece YeeT keâe@uespeceOÙes JÙeeKÙeelee cnCetve ceer ueeieuees, lesJne ‘ceeCeosMeer ceeCemeb’ efMekeâJeCÙeeÛee Ùeesie Deeuee. efMekeâJeCÙeele ceer jbietve peele Demes. lÙeeJesUÛes efJeÅeeLeea Yesšues cnCepes Depetvener ‘ceeCeosMeer

ceeCemee’Ûeer nšketâve Dee"JeCe keâ¤ve osleele. ner Dee"JeCe ceePÙee efMekeâJeCÙeeÛeer leejerHeâ cnCetve les keâ¤ve osleele; heCe ceer leer ceevelees cee[ietUkeâjebÛeer leejerHeâ. cegUele meeefnlÙe Gòece Demesue lejÛe efMekeâJeCeeje lÙeele jbietve peeF&ue vee! cee[ietUkeâjebÛeer ‘yeveiejJee[er’ ner efMekeâJeCÙeeÛeb YeeiÙe ceuee ueeYeueb. lees Deevebo Deieoer YejieÛÛe neslee.

‘yeveiejJee[er’ ner Skeâe cet"Yej ieeJeeÛeer keâneCeer; heCe keâeUpeele keâeÙeceÛeb Iej keâ¤ve jenCeejer. Ùee keâeobyejerle keâeÙe veener? efvemeiee&Ûes Meehe Deensle; Jej Deensle. Jejeveb HegâueCeejer DeeefCe Meeheeveb oiOe nesCeejer ner OeveiejJee[er! efhe{Ÿeeved efhe{Ÿee leerÛe jenCeer; lÙeeÛe mecepegleer-ßeæe. ieeJeiee[e Demee veJnleeÛe.

pees keâener neslee lees DeOe&Ješ; cees[keâUerme Deeuesuee. leesÛe metÙe&, leerÛe je$e Je<ee&vegJe<ex DevegYeJeCeejer leer Jee[er.

‘keâejYeejer’ Lees[e mecepetleoej, MeneCee. ieeJe lÙeeuee ceeveer. ner SJe{erÛe pecesÛeer yeepet. Ùee ieeJeeleuÙee ceeveJeer ceveebÛeer DeeefCe SketâCeÛe efpeCÙee-peieCÙeeÛeer efÛeòejkeâLee cnCepes ner keâeobyejer. FLeb jepeefve‰e Deens. osJeOece& Deens; heehe Deens, hegCÙe Deens; ueeb[erueyee[er Deens; Ieeleheele Deens; lemebÛe ceeCetmeOece&ner Deens. keâeUer ceeleer, ceW{jb DeeefCe Iejkegâšgbye Ùee heueerkeâ[b keâener peieCeb Demeleb, ÙeeÛeer peeCener vemeuesueb ns Kes[b! ner DeeefoceeveJeeÛeerner keâneCeer veener, keâer «eeceerCe peerJeveeÛeerner keâce&keâLee veener. Oe[ ner ceW{jeÛeer, ceW{heeUeÛeerner keâLee veener. FLeueb peerJevejmeeÙeve keâener JesieUbÛe Deens. cee[ietUkeâj les peieleele DeeefCe peieuesueb les DeeheCeebme osleele. DeMee leekeâoerveb osleele keâer DeeheCener les vekeâUle peiet ueeielees. veenerlejer DeeheCe meeefnlÙeke=âleerÛee DeemJeeo Ieslees cnCepes keâeÙe keâjlees? lÙee meeefneflÙekeâeÛÙee mebieleerle jentve lÙeeÛÙeeyejesyej lÙeeÛes DevegYeJe DevegYeJelees, nsÛe keâer!

‘yeveiejJee[er’Ûeb peie ns šerÛeYej peie; heCe Ùee šerÛeYej peieeÛÙee Jee[erÛes "eskesâ meejb peie Sskeâle jeefnueb Deens. meJe& YeejleerÙe Yee<eeble, Fb«epeer-[@efveMe-pece&ve Yee<eeble leer Yee<eebleefjle Peeueer Deens. efleÛee yeesuehešner efveIeeuee Deens. efleÛee YetØeosMe ueneve Demeuee, lejer efleÛeb keâeUerpe cetU peerJeve ÛewlevÙeeveb mhebove heeJele Demeuesueb peeCeJeleb. osMe, keâeue, peeefle-Oece&, Yee<ee, heefjefmLeleer ÙeebÛÙee efYebleer DeMee leuemheMeea keâueeke=âleeRvee vemeleele. cee[ietUkeâj FLeb keâmeuebner meeceeefpekeâ, Oeeefce&keâ, DeeefLe&keâ Yee<Ùe keâjle veenerle; les mJele:Ûeb

64

keâener yeesueleÛe veenerle. mee#eerYeeJeeveb meieUb heenleele DeeefCe Deens les, Deens lemeb, efÛeef$eleele; heCe ns ‘heenCeb’ Skeâe peeCelÙee keâueeJebleeÛeb heenCeb Demeleb. les ceeCemeebletve ceeCemeeheueerkeâ[Ûee ceeCetme heenleele; efvemeiee&letve efvemeiee&heueerkeâ[Ûeb Meefkeäle¤he heenleele. ‘yeveiejJee[er’ceOÙes kesâJeU ceeCemeebÛeb peie les efÛeleejle veenerle, lej heMeg-he#eer, keâerškeâ; Je=#e-Jevemheleer, Tve-Jeeje-heeTme ÙeebÛeerner efJeefJeOe ¤hes jsKeešleele. lÙeebveer ceeCetme efvemeiee&heemetve keâOeer lees[uesuee veener. ceeCetme ne efvemeiee&ÛeeÛe DebieYetle Yeeie Deens, DeeefCe ‘yeveiejJee[er’ lej efvemeiee&ÛÙee DeeOeerve Deens. efleÛeb mJeeOeerveÛeb- neleeleueb pesJe{b peerJeve peieCeb Deens, lesJe{Ÿeehegjlee kegâCeer efleÛee ‘keâejYeejer’ Demelees; heCe Keje ‘keâejYeejer’ lees Demelees- pees heeTme heeCeer oslees; veener lej j[eÙeuee [esàÙeeble heeCeer "sJele veener, Demee og<keâeU hee[lees. cee[ietUkeâj megkeâeUe-og<keâeUeleuÙee megKeog:Keekeâ[b, levceÙelesveb heCe efveefue&hleheCes heenleele. nsÛe keâueeJebleeÛeb Fceeve! yeehetmeensye ceešs ÙeebÛÙee ‘Ghesef#eleebÛes Deblejbie’ ceOeerue keâLeebÛee ceeie& JesieUe. cee[ietUkeâjebÛeer keâLee DeeheuÙee mJeleb$e, mJeeÙeòe keâueeceeiee&veb Ûeeueuesueer efomeles. Kes[er yeoueueer lejer ¢ee keâLeebÛes jbie efyeIe[le veenerle; efJešle veenerle. lÙeeleerue keâueeJebleeÛee ceeCetme ne osMekeâeueeMeer yeebOeuesuee vemelees; lees kesâJeue-¤heele Demelees.

Øeke=âleerÛÙee Deeefoce ¤heekeâ[s cee[ietUkeâj DeeCeKeer efveKeU keâueeJeble nesleele les DeeheuÙee

‘DejCÙekeâLeeb’ceOÙes! efvemeie&Ûe lÙeebÛÙee efpeJeeYeeJeeÛee efJe<eÙe neslees. veiejer-ceneveiejer ner cee[ietUkeâjebÛeer keâce&Yetceer Peeueer; heCe Ùee veiejmebmke=âleerÛeb DeeefCe veeiejpeerJeveeÛeb lÙeebvee Jes[ keâOeerner ueeieueb veener. les heg{b Kes[Ÿeekeâ[b JeUues veenerle; heCe pebieueekeâ[b, DejCÙeekeâ[b cee$e JeUues. efleLeb Øeke=âleerÛeer Deeefoce ¤heb GIe[heCes efnb[leevee lÙeebvee efomeueer. efÛeueKeleer DebieeÛes ØeÛeb[ ieW[s lÙeebvee Yesšues; ieW[e DeeefCe nòeer ÙeebÛeb yeueeyeue lÙeebvee hee¢euee efceUeueb. keâebÛevece=ieebÛes keâUhe DeeefCe JeevejebÛÙee šesàÙee og¤ve DeeefCe peJeUtve les heenleele. ieJes SkeâceskeâebÛeer leekeâo keâMeer DepeceeJeleele ÙeeÛeb efÛeòeLejejkeâ veešŸe les DevegYeJeleele. heeCehe#ÙeebÛes, keâjkeâesÛÙeebÛes LeJesÛÙee LeJes lÙeebÛÙee vepejsmecees¤ve peeleele. JeeIe-ueeb[ies DeeefCe nefjCe-keâeUJeerš SkeâceskeâebÛÙee vepejsÛÙee šhhÙeele ÙesleeÛe YeÙeekegâuelee DeeefCe ›eâewÙe& ÙeebÛeb mebefceße YeeJeoMe&ve les

65

66

Iesleele. efMekeâejerÛee Úbo mees[tve, yebogkeâerÛÙee SsJepeer neleer ke@âcesje DeeefCe mkesâÛeyegkeâ IesTve pebieueele efnb[Ceejs cee[ietUkeâj ‘pebieue’ÛesÛe peCet jefnJeemeer nesleele. ner ogefveÙee lÙeebvee Deblejbieeleueer ogefveÙee Jeešles. pÙee yeejerkeâ vepejsveb lÙeebveer ceeCeosMeer ceeCetme heeefnuee– DevegYeJeuee, lÙeeÛe yeejerkeâ vepejsveb lÙeebveer ns pebieueÛes peerJe heeefnues, DevegYeJeues; lÙeebÛeer jsKeešveb kesâueer. lÙeebvee MeyoefÛeef$ele kesâueb. cee[ietUkeâjebÛÙeekeâ[b DeMee jsKeeefÛe$eebÛes {erie Deensle.

cegbyeF&le Demeleevee heejuÙeele ueeskeâceevÙe mesJee mebIeeceOÙes cee[ietUkeâjebÛeer peenerj cegueeKele Iesleueer, lesJne lÙeebÛÙee DejCÙekeâLee, pebieueeleuÙee efoJemeebÛÙee keâneCÙee ØekeâeMeele DeeuÙee veJnlÙee; heCe heg{b hegCÙeele ‘ce@pesefmškeâ iehheeb’ceOÙes lÙeebÛeer Je cee®lejeJe efÛeleceheuueer ÙeebÛeer cegueeKele IesCÙeeÛee Ùeesie Deeuee. lÙeeJesUer heMegpeerJeveeÛeb, he#eerpeerJeveeÛeb, ke=âefcekeâerškeâebÛeb, Je=#e-JevemheleeRÛeb, heevee-Hegâuee-HeâUebÛeb, metÙeexoÙe-metÙee&mleeÛeb, Ûebõ-ÛeeboCÙeeÛeb, Ieveoeš-DebOeejeÛeb, jeleefkeâ[ŸeebÛÙee metj-mebieerleeÛeb, efvece&veg<Ùe JemleerÛeb, YeÙeeCe SkeâebleeÛeb DeeefCe DeeÕeemekeâ efve:mleyOelesÛeb oMe&ve FlekeäÙee Glkeâšlesveb lÙeebveer Deecneuee Ie[Jeueb keâer Deecner pebieueÛee ‘meke&âjecee’Ûe DevegYeJeuee. DeepeJej veebiejJeeuÙeeJeerCe he[uesueer ner pebieueYetceer cee[ietUkeâjebveer veebie¤ve-efhekeâJetve ceje"er meeefnlÙeele JeveMeesYee DeJelejefJeueer.

cee[ietUkeâjebÛeb «ebLeeueÙe ceespekeäÙee DeeefCe cenòJeeÛÙee «ebLeebveer Yejuesueb Deens. lÙeele efvemeie&, jeveb-Jeveb, heMet, he#eer, keâerškeâ ÙeebÛÙeeJejerue hegmlekebâ Yejhetj Deensle. ns meejs «ebLe Fb«epeerleues Deensle. keâyeerj-legkeâejeceeoer meble DeeefCe ceveg-keâewefšuÙeeoer peerJeveoMe&vekeâejebÛeer «ebLemebheoener efleLeb Deens. %eevekeâesMe, meboYe&keâesMe, efjÙeemeleer Deensle. peerJeveeÛee DeLe& leUeMeer peeTve heenCÙeeÛeer ØeJe=òeer cee[ietUkeâjebÛÙee efÛebleveele Dee{Ules. hegCÙeele ‘ØeYeele jes[’uee jeneÙeuee DeeuÙeeheemetve cee[ietUkeâjebÛÙeekeâ[b peeCeb ceuee meesheb peeT ueeieueb. jmlÙeeJejner Deveskeâoe DeeceÛÙee iee"erYesšer nesle. DeeceÛes ØeecegKÙeeveb efJe<eÙe ‘peerJeve efpe%eemes’Ûes Demele. keâOeer keâOeer ceOÙesÛe ‘DeLeelees ce=lÙegefpe%eemee’ cnCetve yeesueCeb meg¤ nesF&; DeeefCe ceeveJe DeeefCe heMegme=°erleueer cejCeb les keâLeve keâ¤ ueeiele. ‘meòeeblej’ ns lÙeeleueb Skeâ ØekeâjCe "jeJeb! DeeefoceeveJeeÛÙeener DeeOeerheemetve, ceeveJeeÛes efvekeâšÛes hetJe&pe pes Jeevej lÙeebÛÙeeheemetve Ûeeuele Deeuesuee meòeemebIe<e& DeeefCe lÙeeÛeer ce=lÙegveešŸeele nesCeejer heefjCeleer, ÙeemebyebOeer

67

2 jer DeeJe=òeer

peieeÛÙee hee"erJej Skeâner ‘pÙet’ efpeJeble jenlee keâecee veÙes. pece&veerÛÙee De@[e@uHeâ efnš}jÛeer ner SkeâcesJe cenòJeekeâeb#ee. lÙeeÛes ns mJehve ØelÙe#eele DeeCeues keâve&}™[e@uHeâ jeF&keâceve Ùeeves.pÙetbÛÙee ÚUeÛes, DelÙeeÛeejeÛes veJeveJeerve Øekeâej çeesOetve lÙeebÛee ‘ve Yetlees ve YeefJe<Ùeleer’ Demee YeÙebkeâj çesJeš keâjCeeje, `Dee@çeefJelPe' Ùee pÙet ÚUÚeJeCeerÛee meJexmeJee&! Ùee DelÙeeÛeejebletve megowJeeves JeeÛe}suÙee pÙetbveer `F&œeeÙe}' Ùee je°êÛeer efveefce&leer kesâ}er DeeefCe leerme Je<eeËveblej ̀ ceesmeeo' Ùee ieghlensj mebIešvesves jeF&keâceveuee veešŸeceÙe jerleerves peieemeceesj DeeCeues.lÙeeletveÛe DeeheuÙeemeceesj G}ie[le peelees Skeâ YeÙeevekeâ mebnej...


uesKekeâ - GcesMe keâoce

68

yeesueleevee ‘vej DeeefCe Jeevej’ Skeâceskeâeble efcemeUtve peele DeeefCe Skeâ JesieUbÛe ceneYeejle [esàÙeebheg{b GYeb jener. cee[ietUkeâjebÛeb peerJeve-efÛebleve DeeefCe keâueemepe&ve DeeMeÙeÂ°Ÿee mJeÛÚ, cegkeäle, Keesue DeeefCe DeLe&Ieve Demeleb. ceeveJeer peieeÛÙee leLeekeâefLele mebmke=âleerveb les yeebOeuesueb vemeleb. les ceeskeâUb (Born Free) Demeleb. cee[ietUkeâjebÛÙee DejCÙekeâLee ner peCet DeeOegefvekeâ DeejCÙekebâ Jeešt ueeieleele. ‘meòeeblej’ ns Skeâ ye=noejCÙekeâ "jeJeb!

cee[ietUkeâjebvee ‘efvemeiee&Ûeb ueskeâ¤’ nesTve jenCÙeeleuee Deevebo hejceesÛÛe heoeÛee Jeešlees. ‘veJesieeJe yeebOe’ ceOeerue [escee veeJeeÛee OeerJej ns DemebÛe Skeâ efvemeiee&Ûeb ueskeâ¤. lÙeeÛÙee [esàÙeebleueb efvece&U nemÙe yeIetve cee[ietUkeâj Debleceg&Ke nesleele Je ceveeMeer yeesueleele, ‘‘keâeefueoeme, %eevesÕej, legkeâejece ÙeebÛÙeemeejKes ceneceeveJe ¢ee YetceerJej Peeues, cnCetve ceuee pemeb ke=âle%e Jeešleb, lemeb [esceemeejKeer meeOeermegOeer, megKeer, Deeveboer ceeCemebner ¢ee YetceerJej pevceeuee Deeueer, cnCetvener Jeešleb.’’ cee[ietUkeâjebvee ‘Heâe@jsmš neTme’ DeeefCe ‘[ekeâyebieues’ DeefleMeÙe DeeJe[le. megKeb DeeefCe meesÙeer DeeheuÙee efveJeemeele keâMee meeOÙee heCe megboj DemeeJÙeele, DeeefCe Skeâeble Demetvener SkeâšsheCe efleLeb keâmeb vemeeJeb, ns [ekeâyebieuÙeele je¢euÙeeveb DevegYeJeeme Ùesleb. ner jenCeer-peerJevemejCeer lÙeebvee DeeoMe& JeešeÙeÛeer. lÙeebveer Deeheuee ‘De#ej’ yebieuee yejeÛemee lÙee OeleeaJej GYeejuee. lejerner OeeÙejeruee ‘Skeâ Skeâj peceerve’ IesTve efleLeuÙee heCe&kegâšerle peeTve, jentve DeeuÙeeefMeJeeÙe lÙeebvee Ûewve he[le vemes. efleLeues he#eer, Je=#e-Jeuueer, ke=âceer-keâerškeâ, heerkeâ-heeCeer heentve lÙeebÛee peerJe njKes. cegbieerÛee peerJe lees kesâJe{e? heCe efleÛÙeeJej cee[ietUkeâj keâeÙe keâewlegkeâeveb yeesueleele. lesner Skeâ ‘ceneYeejle’Ûe. hegmlekeâebhes#ee Pee[b cee[ietUkeâjebvee Decej Jeešleele. ‘‘ØelÙeskeâ Pee[ cnCepes Skeâ Deekeâ<e&keâ, megboj, vewmeefie&keâ JeemelegefMeuheÛe Demeleb. ØelÙeskeâeÛeer {ye JesieUer; ØelÙeskeâeÛeb ¤he JesieUb,’’ne ØelÙeÙe lÙeebvee peveeletve efJepeveele veslees; Kejb cnCepes ‘mJe-pevee’le IesTve peelees.

v

69

JÙebkeâšsMe cee[ietUkeâj ÙeebÛeer meeefnlÙemebheoejCeefpele osmeeF& ÙeebÛeer meJe& hegmlekesâ

eBooks mJe¤heele GheueyOe

mejJeekeâeobyejer 140efkebâceleieeJeekeâ[ÛÙee iees<šerÚesše peJeeve 140 40DeesPebmeòeeblej 155 90heeefjleesef<ekeâJeeJešU 160 90DeMeer ceeCemeb :ceblejuesueb yesš 120 DeMeer meenmebkeâesJeUs efoJeme 160140heeb{NÙeeJej keâeUskeâ®Cee<škeâ 170140JeeIeeÛÙee ceeieeJejpebieueeleerue efoJeme 180170efÛe$es DeeefCe Ûeefj$esmegceerlee (DevegJeeo) 200350hejJeÛee 225

keâLeemeb«en efkebâcele¤heebleefjle keâLeemeb«en yesueJeCe efkebâcele 30ceer DeeefCe ceePee yeeheSkeâ Skeâj 70 80 (DevegJeeo)efÛe$ekeâLeer 90DeelceÛeefj$e JeeUtÛee efkeâuuee 90 efkebâceleØeJeeme Skeâe uesKekeâeÛee jevecesJee 1 50 90

JÙeefòeâefÛe$eCe [esneleerue meeJeuÙee efkebâcele 90heg{Ûeb heeTue Ûeefj$ejbie 1 20 90jsKeešveyeepeej efkebâcele110peveeJeveeleueer jsKeešCes 1 40Jeeše 110ceeefnleerhej ieess<šer Iejekeâ[erue efkebâcele110veeieefPejepeebYeUeÛes efoJeme 95120DevegJeeefole ceeefnleerhej nmleeÛee heeTme e fkebâcele120efmebnebÛÙee osMeele Jeejer 80120ØeJeemeJeCe&ve Gbyej"e efkebâcele120heeb{jer ceW{jsceeCeosMeer ceeCemeb 125 efnjJeer kegâjCes keâeUer DeeF& 120130

meerleejece SkeâveeLe 130

70

mce=efleiebOe

‘‘Skeâoe keâe pebieueeÛeer GjeGjer Yesš Peeueer, keâer keâeUpeeleueer meieUer MeuÙeb efceštve peeleele. ceveeleuee jeie ceeJeUlees. ‘ceeCetme’ cnCetve Debieele DemeCeejer jie efpe¤veÛe peeles. hetJeea ceer efveÙeleer Jeiewjs ceevele vemes. ceePÙee Ùee yegefæJeeoeÛee ve#ee pebieueevesÛe GlejJeuee. ceeCetme cnCetve mJele:ÛÙee DekeäkeâuengMeejerÛeer Heâej Ssš efcejJet veÙes, ne Oe[ener ceer efveefye[, ieefnNÙee DejCÙeeleÛe efMekeâuees...’’

hegCÙeeleuÙee ØeYeele jes[JejÛeb Skeâ šgceoej, Ssmehewme Iej– De#ej!Ùee Iejeuee yebieuÙeeÛee ßeercebleer ®yeeye veener. GbÛeÛe GbÛe FceejleerÛeer

ieieveÛegbyeer Ssš veener. pegvÙeepeeCelÙee DeeceüJe=#eebheemetve veepetkeâ veJesuÙee JesueeRheÙeËle Pee[ePeg[heebveer Jes{uesuÙee ieo& efnjJeeF&letve ns Iejkegâue MeesOetveÛe keâe{eJeb ueeieleb. Deemeheeme ceeskeâUer peceerve... lÙeeJej Ûengyeepetbveer lejejuesueer yeeie... IejeÛÙee GlejlÙee Úhejeuee keâJesle IesTve DeeYeeUele Iegmeuesueer pegvÙee Je=#eebÛeer Je=æ, legkeâlegkeâerle Kees[b... ieo& efnjJÙee heeveebÛÙee kegâMeerle efÛeJeefÛeJeCeejer heeKejb... Fkeâ[tve eflekeâ[s OeeJeCeeNÙee uegkeâuegkeâlÙee [esàÙeebÛÙee efOešgkeâuÙee Keejer... DeeefCe Ûeewmeesheer Jee[Ÿeeuee DemeeJeb lemeb Iejiegleer DebieCe. lÙee DebieCeele Pegueleer KegÛeea šeketâve JÙebkeâšsMe cee[ietUkeâj yemeues nesles. DeepeejheCeeves Lekeâuesueb Mejerj... kegbâheCeeheueerkeâ[ÛÙee JeenlÙee jmlÙeekeâ[s Deefveefce<e heenCeejer Meeble cegõe... DeepetyeepetÛÙee iepeyepelÙee keâesueenueeÛeer KetCe MeesOetvener meehe[Ceej veener DeMeer

DeheCee& JesueCekeâj(‘ueeskeâcele’Ûee 1999Ûee

‘JÙebkeâšsMe cee[ietUkeâj ieewjJe Debkeâ’ Ùeeletve meeYeej)

iees∞ Ske‚e pebieuee¤eer

71

Skeâe«e vepej. pebieue Pee[esNÙeeleuÙee Jeeše- heeÙeJeeše leg[Jetve, Demmeue JeeCeeves Ie[uesuÙee ceeCemeebÛÙee ceveeÛes leU Oegb[tve ieJemeuesueb DeeÙeg<ÙeYejeÛeb heeLesÙe meebYeeUtve DemeeJeb leMee efveJe=òe ceveeves leelÙee efveJeeble yemeues nesles. lÙeebvee cnšueb,

‘‘legceÛÙeeMeer yeesueeÙeÛeb nesleb Lees[b...’’– ÛesnNÙeeJejÛÙee DeLeebie [esnele Skeâner lejbie G"uee veener. cnCeeues,

‘‘Deelee meebieeJebmeb Jeešle veener keâener. leer Tceea mebheueer keâOeerÛe. meebieCÙeehes#ee MeesOeCeb Kejb... MeesOele jeneJeb ceeCemeeveb...’’

‘‘Ùee MeesOeeÛÙee Jeeše-heeÙeJeeše legcnerÛe lej MeesOetve efouÙeele... veenerlej pebieue leg[JeCeb kegâ"b "eTkeâ nesleb ceje"er JeeÛekeâeuee?’’ yeesuelee yeesuelee cnšueb lemes leelÙee ceveeheemetve nmeues. cnCeeues,

‘‘vesnceer heeÙeJeešsJe¤ve peeJeb, yejb keâe! jmlÙeeves ÛeeueCeb keâener Kejb veJns. jmles Jeenveebmee"er Demeleele. ceeCemeebmee"er veJns. SKeeoe jmlee kegâ"s peelees ns "eTkeâ Demeleb DeeheuÙeeuee. heeÙeJeeš pes ceenerle veener eflekeâ[s IesTve peeles.’’ – De%eele heeÙeJeešebJejÛee leelÙeebÛee ne ØeJeeme meg¤ Peeuee Deieoer keâesJeàÙee JeÙeele. Deepe DeeÙeg<ÙeeÛÙee mebOÙeekeâeUer, lÙee efoJemeebÛÙee Dee"JeCeerves leelÙeebÛÙee ÛesnNÙeeJej efnjJeeieej lepesuee Hegâuetve Ùeslees. le®Ce, keâesJeUs efoJeme JesMeerheueerkeâ[ÛÙee peieeMeer keâmeuee cnCetve mebyebOe vemeuesueb ceeCeosMeeleueb cee[ietU. heeJemeeves efYepeuesueer keâeUer Mesleb, Dees{Ÿee-DeesIeUeRÛes Leb[ieej efnjJes keâe", ceeUjeveb, keâešJeveb, šskeâ[Ÿee, leeueer ÙeebÛÙee DebieeKeebÅeeJejÛe meieUb yeeueheCe iesuesueb. jeceesMeer, HeâemesheejOeer, Oeveiej, Jewot DeMee jeveesceeU efnb[CeeNÙee peeleerpeceeleerleueer heesjb ns yeeueefce$e. leelÙee meebieleele, ‘‘keâeÙe keâeÙe keâjeÙeÛees lÙee JeÙeele Deecner. JeenlÙee veoerle MesJeeUeKeeueer o[uesues ceemes neleeÛÙee DeeWpeUerle hekeâ[eÙeÛees. nesuÙeeÛeer heesjb Iejer DeeCeueer nesleer. cegjcegšerÛÙee Kees[eJejÛes meesveefkeâ[s heeUues nesles. pebieueerÛe neslees Deieoer!’’ me®[, Heâ®[, Ieesjhe[er, meehemegjUer, Yeesj[Ÿee, hekegâ[Ÿee&, keâjkeâesÛes, ueeb[ies, cegbiegme, Keejer... efkeâleer ved keâeÙe! yeesuelee yeesuelee leelÙee meieUb pebieueÛe GYeb keâjleele vepejsmeceesj DeeefCe yeIelee yeIelee iehheebÛeer yew"keâ pecet ueeieles.

‘ns meieUb kegâ"tve Deeueb legceÛÙeeceOÙes?’ DemeuÙee "jeefJekeâ ØeMveebÛes De[LeUs leelÙeebvee Deefpeyeele ceeveJele veenerle. les cnCeleele, ‘‘Ùesleefyele vemeleb keâener. DemelebÛe les cegUele. DeeheCe Heâkeäle MeesOeeÙeÛeb. meehe[ueb lej peheeÙeÛeb... Jee{JeeÙeÛeb...’’

DeeheuÙee ceveeÛeer efnjJeerieej "sJeCe leelÙeebvee ueneveheCeerÛe Gceieueer

72

DemeeJeer. ‘‘jeveeleÛe DemeeÙeÛees efoJemeYej. efveJe[gbieeÛÙee HeâCeerÛeer leebye[erYe[keâ yeeW[b heesšYej Keeuueer Deensle. ieeWoCeerÛeer Pee[b JeWOetve ceeCekeâemeejKeer ueeueÛegštkeâ ieeWoCeb, efÛebÛesÛee ceesnj, peeWOeàÙeeÛÙee leešeJej HegâueCeejer meeKej, yeeYeUerÛee ef[bkeâ, efveUgbyÙee, DeUgbyÙee Demeueb meieUb Heâmle keâjeÙeÛees. Ùee Yeücebleerle veevee heeKejb Yesšueer. ØeeCÙeebMeer, peveeJejebMeer iee" he[ueer. lÙeebÛÙee ceeies-heg{s OeeJelee OeeJeleeÛe heeÙeele yeU Deeueb. Deelee SJe{b PeeuÙeeJej keâesj[e keâmee jenerve?’’ leelÙee efceMkeâerue nmetve efJeÛeejleele.

pebieueeÛÙee nekeâeJeÙeeÛeer 16 Je<eË cee[ietUÛÙee jeveeJeveele iesueer. heg{s heesšehee"er OeeJeleevee

JeveJeeme megšuee... JesieJesieàÙee Menjeble jenCeb Peeueb. MeyoebÛeer mebiele ueeYeueer DeeefCe hegvne SkeâJeej pebieueeÛÙee nekeâe Ssketâ ÙesT ueeieuÙee. veeieefPeje... cesUIeeš... Yejlehetj... keâePeerjbiee kegâ"s kegâ"s Yeücebleer meg¤ Peeueer. meg®Jeeleeruee leelÙeebÛÙee KeebÅeeJej Ûeebieueer YeueerYekeäkeâce yebotkeâ Demes. vesce Oe¤ve yebogkeâerÛee yeej šekeâuee keâer #eCeeOee&le meceesjÛÙee Pee[esNÙeeleueer KemeHeâme Meeble keâ¤ve šekeâCÙeeÛeb keâmeye yeesšebvee DeJeiele nesleb. efve:Meyo pebieueeÛee JesOe Iesle Ûengyeepetbveer efYejefYejCeeNÙee vepejsleuee ‘efMekeâejer’ melele peeiee Demes. oyee Oe¤ve yemeuesueer heeJeueb ‘Ye#Ùee’ÛÙee efoMesves mejkeâle jenle. yebogkeâerÛÙee ÛeeheeJej "sJeuesueb yeesš ‘lÙee’ #eCeeÛeer leneve ueeietve DemJemLe Demes. ‘‘lÙee keâeUele Kethe yeefIeleueb pebieue. heMeghe#ÙeebÛeb peieCeb yeefIeleueb. lÙeebÛÙee peieCÙeeleues efveÙece mecepeeJetve Iesle iesuees. lÙeebÛeb cejCe yeefIeleueb. Úeleerle ieesUer IegmeuÙeeJej Yemmekeâve yeensj ÙesCeeje G<Ce jkeäleeÛee ueesš lej efkeâleeroe heeefnuee Demesve. Flej ØeeCÙeebvee cee¤ve lÙeebÛÙee jkeäleeceebmeeJej iegpejeCe keâjCeeNÙee heMetbÛÙee vepejsle mJele:ÛÙee cejCeeÛeb YeÙe keâmeb uekeâekeâleb lesner heeefnueb.’’

– SkesâkeâeUer DeeheCe efMekeâejer neslees, DeeheuÙeener yebogkeâerJej Deveskeâ heMeghe#ÙeebÛeb jkeäle ueeieuebÙe ns keâyetue keâjleevee leelÙeebÛeb ceve efyeuekegâue keâÛejle veener. les cnCeleele, ‘‘ns efMekeâejerheCe jkeäleeleÛe Deens ceeCemeeÛÙee. les keâmeb veekeâjCeej DeeheCe? meg®Jeeleeruee jie Demeles Debieele. Flej efpeJeebvee JeekeâJeCeb, leg[JeCeb DeeefCe peceuebÛe lej efpeJes ceejCeb cnCepes mJele:Ûee heg®<eeLe& efmeæ keâjCeb, Demee Göece Yeüce Demelees ceveele. Ùee GHeâeUlÙee ›eâewÙee&Jej PeekeâCe Ieeuet cnšueb lej Ieeuelee Ùesle veener. les Glet iesuesuebÛe yejb. ceePÙeeceOeuÙee efMekeâeNÙeeÛeer Yetkeâ DeehemetkeâÛe cejle iesueer. cees"Ÿee KegceKegceerves hewmes peceJetve efJekeâle Iesleuesueer yebotkeâ

Kegbšeruee keâOeer ueškeâJeueer ceePeb ceueeÛe keâUueb veener. ØeeCÙeebyeöue Øesce JeešeÙeuee ueeieueb. lÙeebÛÙeeMeerner Deeheueb keâener veeleb Demeleb, les peheueb heeefnpes Demeb ceveeves Iesleueb. heeKejebÛee ueUe ueeieuee. heg{s heg{s ceer lÙee DeHeâeš ogefveÙesÛÙee ØesceeleÛe he[uees. Deelee ceer pebieueele megKeeves efnb[t Mekeâlees.’’

#egõheCeeÛeer peeCeerJeefMekeâejerÛÙee efveefceòeeves GHeâeUCeejb ceveeleueb ›eâewÙe& ceejCeb Flekebâ meesheb Demeleb

keâe? keâMeer Ie[les ner Øeef›eâÙee? ØeeCÙeebÛÙee jkeäleeÛeer leneve efceštve lÙeebÛÙee vepejsleueer efYejefYej efšheCeejer mebJesovee keâMeer peeieer nesles ceveele?... leelÙee meebieleele,

‘‘ns ØeMve ceueener Deveskeâoe he[ues. pebieueeÛÙee Øesceele keâmes De[keâle iesuees DeeheCe, ÙeeÛeb veJeue lej Depetvener Jeešleb. Kejb cnCepes ›eâewÙe& ner ceeCemeeÛeer cetueYetle ØeJe=òeer Deens. lÙeeÛÙeeceOÙes o[uesuee heMet Skeâoe jkeäleeuee ÛešeJeuee cnCepes lÙeeuee DeeJejCeb meesheb vemeleb...’’ ner keâ"erCe iees° leelÙeebvee keâMeer peceueer? Pee[ePeg[heeletve efnb[CeeNÙee njCeebJej yeej šekeâeÙeuee Deemegmeuesues nele keâesNÙee keâeieoebJej ®yeeyeoej njCeeÛeb [ewueoej mkesâÛe keâe{CÙeele keâmes jceeÙeuee ueeieues?– ØeMveeceeietve ØeMve efJeÛeejle peeJesle, lejer leelÙee Meeble Demeleele. ceie meieàÙeeÛe GòejebÛeb Skeâ met$e meebieeJeb lemeb cnCeleele,

‘‘efvemeie&! leesÛe ceeCemeeuee meieUb keâener efMekeâJelees. DeeheCe efJeveceü YeeJevesves lÙeeuee GjeGjer Yesšuees, lej keâeUpeeleueer meieUer MeuÙeb efceštve peeleele. ceveeleuee jeie ceeJeUlees. ›eâewÙee&Ûee lej ceeiecetmener ve° neslees. efvemeiee&leueb peieCeb-cejCeb Skeâoe peJeUtve heeefnueb, keâer DeeheuÙee neleeves kegâCeeÛee peerJe IesCÙeeÛeer KegceKegceer ce¤veÛe peeles. Jeešleb, DeeheCe keâesCe? Ùee SJe{Ÿee cees"Ÿee hemeeNÙeele Deeheueb keâeÙe mLeeve?– lej Flej DeypeeJeOeer peerJeebceOeueeÛe Skeâ peerJe! veÅee-Pejs, Pee[b-Peg[gheb, [eWiej-oNÙee Ùeentve DeeheCe JesieUs veener. ceeCemeeves DekeäkeâuengMeejerves yeveJeuesueer Skeâ yebotkeâ neleele Deens, cnCetve Deeheue ®yeeye! Skeâoe ner peeCe Deeueer keâer šêriejJejÛeer yeesšb Deehemetkeâ mewue he[leele. iebcele cnCepes, pebieueele efHeâjlee efHeâjlee ns meieUb keâOeer Ie[leb keâUlener veener. ÛegkeâerÛÙee Jeešsves efveIeeuesuÙee ceeCemeeÛes keâeve šesÛeeJesle lej les efvemeiee&vesÛe! efMekeâejermee"er cnCetve pebieueele heeÙe "sJeuee neslee. yeIelee yeIelee pebieueeves ceuee Deeheuebmeb keâ¤ve šekeâueb. DeceeJeemÙesÛÙee je$eer ÛeeboCÙeebveer KeÛÛetve Yejuesueb DeeYeeU heeefnueb DeeefCe ceveeleues Gjuesmegjues ceesn efJeleUtve iesues. ceeCetme cnCetve

ieeWoCeb, efÛebÛesÛee ceesnj, peeWOeàÙeeÛÙee leešeJej HegâueCeejer meeKej, yeeYeUerÛee ef[bkeâ, efveUgbyÙee, DeUgbyÙee Demeueb meieUb Heâmle keâjeÙeÛees. Ùee Yeücebleerle veevee heeKejb Yesšueer. ØeeCÙeebMeer, peveeJejebMeer iee" he[ueer. lÙeebÛÙee ceeies-heg{s OeeJelee OeeJeleeÛe heeÙeele yeU Deeueb. Deelee SJe{b PeeuÙeeJej keâesj[e keâmee jenerve?’’ leelÙee efceMkeâerue nmetve efJeÛeejleele.

pebieueeÛÙee nekeâeJeÙeeÛeer 16 Je<eË cee[ietUÛÙee jeveeJeveele iesueer. heg{s heesšehee"er OeeJeleevee

JeveJeeme megšuee... JesieJesieàÙee Menjeble jenCeb Peeueb. MeyoebÛeer mebiele ueeYeueer DeeefCe hegvne SkeâJeej pebieueeÛÙee nekeâe Ssketâ ÙesT ueeieuÙee. veeieefPeje... cesUIeeš... Yejlehetj... keâePeerjbiee kegâ"s kegâ"s Yeücebleer meg¤ Peeueer. meg®Jeeleeruee leelÙeebÛÙee KeebÅeeJej Ûeebieueer YeueerYekeäkeâce yebotkeâ Demes. vesce Oe¤ve yebogkeâerÛee yeej šekeâuee keâer #eCeeOee&le meceesjÛÙee Pee[esNÙeeleueer KemeHeâme Meeble keâ¤ve šekeâCÙeeÛeb keâmeye yeesšebvee DeJeiele nesleb. efve:Meyo pebieueeÛee JesOe Iesle Ûengyeepetbveer efYejefYejCeeNÙee vepejsleuee ‘efMekeâejer’ melele peeiee Demes. oyee Oe¤ve yemeuesueer heeJeueb ‘Ye#Ùee’ÛÙee efoMesves mejkeâle jenle. yebogkeâerÛÙee ÛeeheeJej "sJeuesueb yeesš ‘lÙee’ #eCeeÛeer leneve ueeietve DemJemLe Demes. ‘‘lÙee keâeUele Kethe yeefIeleueb pebieue. heMeghe#ÙeebÛeb peieCeb yeefIeleueb. lÙeebÛÙee peieCÙeeleues efveÙece mecepeeJetve Iesle iesuees. lÙeebÛeb cejCe yeefIeleueb. Úeleerle ieesUer IegmeuÙeeJej Yemmekeâve yeensj ÙesCeeje G<Ce jkeäleeÛee ueesš lej efkeâleeroe heeefnuee Demesve. Flej ØeeCÙeebvee cee¤ve lÙeebÛÙee jkeäleeceebmeeJej iegpejeCe keâjCeeNÙee heMetbÛÙee vepejsle mJele:ÛÙee cejCeeÛeb YeÙe keâmeb uekeâekeâleb lesner heeefnueb.’’

– SkesâkeâeUer DeeheCe efMekeâejer neslees, DeeheuÙeener yebogkeâerJej Deveskeâ heMeghe#ÙeebÛeb jkeäle ueeieuebÙe ns keâyetue keâjleevee leelÙeebÛeb ceve efyeuekegâue keâÛejle veener. les cnCeleele, ‘‘ns efMekeâejerheCe jkeäleeleÛe Deens ceeCemeeÛÙee. les keâmeb veekeâjCeej DeeheCe? meg®Jeeleeruee jie Demeles Debieele. Flej efpeJeebvee JeekeâJeCeb, leg[JeCeb DeeefCe peceuebÛe lej efpeJes ceejCeb cnCepes mJele:Ûee heg®<eeLe& efmeæ keâjCeb, Demee Göece Yeüce Demelees ceveele. Ùee GHeâeUlÙee ›eâewÙee&Jej PeekeâCe Ieeuet cnšueb lej Ieeuelee Ùesle veener. les Glet iesuesuebÛe yejb. ceePÙeeceOeuÙee efMekeâeNÙeeÛeer Yetkeâ DeehemetkeâÛe cejle iesueer. cees"Ÿee KegceKegceerves hewmes peceJetve efJekeâle Iesleuesueer yebotkeâ Kegbšeruee keâOeer ueškeâJeueer ceePeb ceueeÛe keâUueb veener. ØeeCÙeebyeöue Øesce JeešeÙeuee ueeieueb. lÙeebÛÙeeMeerner Deeheueb keâener veeleb Demeleb, les peheueb heeefnpes

73

mJele:ÛÙee yegefæceòesÛeer, DekeäkeâuengMeejerÛeer Heâej Ssš efcejJet veÙes, ne Oe[e pebieueevesÛe ceuee efMekeâJeuee. Deeflemegmebmke=âleheCeeÛee ceesn mees[tve DebieÛee jevešerheCee Lees[eHeâej peesheemeCÙeeÛeer efnbcele SjJeer ceuee Peeueer vemeleer.’’

...ceeCemeeuee ns keâmeb peceeJeb?pebieueeves efouesues Demes Deveskeâeveskeâ Oe[s leelÙeebveer DeeheuÙee hegmlekeâebceOÙes

DeeJepet&ve veeWoJeues Deensle. peerJeÛe›eâ DeJÙeenle ÛeeueJeCÙeemee"er efvemeiee&ves Ieeuetve efouesues efveÙece pebieueeleues heMeghe#eer efkeâleer keâmeesMeerves heeUleele, ns yeejkeâeF&ves heeefnueb Deens. ‘ceeCetme peje [esUs GIe[tve ns meieUb heenerue, lej DeeheCe efJeveekeâejCe efvemeiee&le efkeâleer {JeUe{JeU keâjlees ÙeeÛeer lÙeeuee ueepe Jeešsue’, Demeb leelÙee keâUJeUtve meebieleele; heCe Yeeweflekeâ megKeeÛÙee nJÙeemeeves heÚe[uesuÙee ceeCemeeuee ns keâmeb peceeJeb? efvemeiee&uee Deesjyee[CÙeeÛeer SJe{er De›eâeUefJe›eâeU mheOee& peieYej Ûeeuet Demeleevee, heMeghe#ÙeebMeer, Jesueer-HegâueebMeer cew$e peceJeCÙeeFlekeâer Hegâjmele lÙeeuee kegâ"tve ueeYeeJeer?

– efoJemeWefoJeme Kegjšle ÛeeueuesuÙee ceeCemeeÛÙee ceveg<ÙelJeeÛeer yeesÛejer peeCeerJe osCeeNÙee Ùee ØeMveebÛee leelÙeebvee efJeue#eCe $eeme neslees. #eCeYej keâeÙe yeesueeJeb ns megÛele veener. ÛesnsNÙeeJejÛÙee js<ee YejeYej yeoueleele. ‘‘ceeCetme efvemeiee&heemetve legšuee keâer mebheueeÛe! lÙeeletve meJe&ßes‰lJeeÛeb Yetle lÙeeÛÙee šeUkeäÙeeJej yemeueb keâer efJeÛeejeÙeueeÛe vekeâes’’ – les meebieleele. DeMee mJeeLeea, DehheueheesšŸee ceveg<Ùepeeleeryeöue yeesueCebner lÙeebvee vekeâes Jeešleb. lÙeehes#ee meMeeÛeer ceeoer DeeheuÙee efheuueebvee keâeÙe keâeÙe, keâmeb keâmeb efMekeâJeles ns les levceÙe nesTve meebieleele. Yejlehetjuee heeefnuesuÙee ceesjebÛÙee LeJÙeebyeöue uekeâekeâlÙee vepejsves yeesueleele. cee¤ve "sJeuesueer ieeÙe KeeÙeuee ceOÙeje$eer oyekeâle ÙesCeeNÙee cesUIeešeleuÙee efyeyešŸeeÛeer Lejejkeâ iees° meebieleevee Flekesâ jbietve peeleele, keâer HeâebÅeebÛÙee yesÛekeäÙeele yeebOeuesuÙee ceÛeeCeeJej GYes jentve DeeheCe mJele:Ûe lees Lejej DevegYeJeleesÙe, Demeb JeešeJeb.

‘‘memee Demees veenerlej JeeIe, pebieueeleues ØeeCeer DekeâejCe kegâCeeÛÙee JeešŸeeuee peele veenerle. Deeheeheuee peerJe peieJeCeb, SJe{erÛe SkeâcesJe ØesjCee lÙeebvee "eTkeâ Demeles.’’ – lesJe{Ÿeele leelÙeebvee Dee"JeCe Ùesles veeieefPejeceOÙes YesšuesuÙee Skeâe Gvceòe ieJÙeeÛeer... les meebieleele, ‘‘ns Demeueb Leesjueb peveeJej! nvegJešerKeeueer neleYej kesâme ueeWyele nesles. MejerjeÛee Ieeš efJeue#eCe yeefue‰. heerUoej. GvneàÙeeÛÙee efoJemeele meieUerkeâ[s jKejKeeš Demeleevee ne ØeeCeer

74

keâeÙe KeeTve peielees, ÙeeÛeer Glkebâ"e Heâej efoJeme ceveele nesleer. DeÛeevekeâ lees Demee meceesj Deeuee DeeefCe ceie jeneJeueb veener. ceer Flekeâe mJele:ÛÙee veeoele neslees, keâer KesÛeueeÛe iesuees lÙeeÛÙeekeâ[s. pescelesce Ûeej-mene HegâšebÛeb Deblej jeefnueb Demesue. yegbOÙeeuee ueeuemej Demeuesueer efveUerkeâeUer efMebieb GYee¤ve lÙeeves SkeâJeej ceePÙeekeâ[s leesNÙeele heeefnueb. vepej DeMeer peneue keâer efLepetveÛe iesuees... heCe lÙee ieJÙeeves ceePÙeekeâ[s efcepeemeKeesj keâše#e šekeâuee DeeefCe ‘keâesCe ne legÛÚ ØeeCeer’ DeMee DeeefJeYee&Jeele ceeve JeUJetve lees efveIetvener iesuee.’’

– pebieueeleuÙee DeMee efkeâlÙeskeâ iees°er! pevce-ce=lÙetÛee Lejej... leneve-YegkesâÛee mebIe<e&... DeefmlelJeemee"erÛeer ue{eF&... Deeheuee JebMe JeeÛeJeCÙeemee"er ØeeCeheCeeves efouesuÙee Pegbpeer! leelÙee meebieleele,

‘‘hetJeea ceer efveÙeleer Jeiewjs ceevele vemes. les meieUb leòJe%eeve Petš Deens Demeb JeešeÙeÛeb; heCe pebieueeves ceePÙee Ùeener yegefæJeeoeÛee ve#ee GlejJeuee. JeemleJeele Ie[CeeNÙee ØelÙeskeâ iees°erceeies Skeâ DeÂMÙe met$e Demeleb, efvemeiee&Ûeer keâener hetJe&Ùeespevee Demeles ÙeeÛee ØelÙeÙe IesCÙeekeâjlee pebieueemeejKeb ogmejb ef"keâeCe veener. pÙeebvee SjJeer Deieoer menpe Deeheuee peerJe JeeÛeJelee Deeuee Demelee, Demes ØeeCer Deueieo ce=lÙetÛÙee peye[Ÿeele efMejleevee ceer heeefnues Deensle. efyeyešŸeeÛeer Ûeentue ueeieueer keâer efpeJeeÛÙee Deekeâebleeves Jeebojb Pee[eÛÙee MeW[ŸeeJej Ûe{leele. yeIelee yeIelee lÙeeleueb Skeâ Jeeboj DeÛeevekeâ mejmej Keeueer Ùesleb DeeefCe efyeyešŸeeÛes megUs lÙeeÛÙee heesšele ®leleele. ns Demeb keâe nesleb, Ùeeuee keâener Gòej veener.’’

yegefæJeeoer leke&âMeeŒeeuee efve®òej keâjCeejs Demes Deveskeâ DevegYeJe leelÙeebÛÙee heesle[erle pecee Deensle. pebieueeleueb Deveghece meeQoÙe& GheYeesieleevee efleLeuÙee jkeälejbefpele ›eâewÙee&Ûebner oMe&ve lÙeebvee DeveskeâJeej Ie[ueb Deens. lejerner pebieueeÛee ueUe megšlee megšle veener. DeesueeJeuÙee mJejele les meebieleele, ‘‘DeJeKeU heesjebvee Iej meebYeeUleb. Fkeâ[tve eflekeâ[s GOeUCeeNÙee heesjebvee ueeiet veÙes cnCetve Iej Deeheuee keâesheje DeeKe[tve Iesleb... heeÙeNÙee Deeheueer DeCekegâÛeeroej keâ[ meeJe¤ve heesjebvee Jeeš keâ¤ve osleele. DeeheuÙeeuee efomele veener, heCe ns Ie[le Demeleb. pebieuener ØeeCÙeebvee lemebÛe meebYeeUle Demeueb heeefnpes.’’

ve GkeâueuesuÙee efvejiee"erSJe{b cees"b DeeÙeg<Ùe heeefnueb... pebieueeleuÙee %eele-De%eele Jeeše

leg[JeuÙee... peveve-cejCeeÛes Meskeâ[es meesnUs heeefnues... DeKeb[ efHeâjCeeNÙee $e+legÛe›eâeÛes Tve-Jeejs DebieeJej Iesleues. heeÙeueerYej og:Ke Pesueueb... hemeeYej megKe

75

peheueb... Deelee mebOÙeekeâeUÛeer efkeâjCeb leelÙeebÛÙee DebieCeele Glejueer Deensle.‘‘keâeÙe Jeešleb legcneuee? ceveeletve megKeer Deenele keâe legcner? le=hle Deenele

keâe?’’– ceer leesÛe ØeMve JesieJesieàÙee Meyoeble efJeÛeejle jenles... leelÙee MeebleheCeeves ceeve nueJeleele. ‘‘Kethe yeefIeleueb DeeÙeg<Ùeele ns Kejb Deens; heCe lejer efpeJeeÛeb meceeOeeve nesle veener. Deveskeâoe meieUbÛe DeOegjb, Dehegjb Jeešle jenleb. Yetkeâ Yeeiele veener. leneve Mecele veener; heCe Demeb DeOegjsheCe nsÛe DeeÙeg<ÙeeÛeb meej Demeleb, SJe{b Deelee Gcepeueb Deens. DeeheuÙeeuee meieUb mecepeueb heeefnpes, pes nJeb les efceUeueb heeefnpes ne nJÙeeme SkesâkeâeUer ceePÙeener ceveeJej keâepeUermeejKee Oejuesuee neslee; heCe pebieueele iesuees DeeefCe mJele:ÛÙee ceÙee&oe keâUuÙee. Ùee Deheej efvemeiee&heg{s ceveg<ÙeØeeCeer cnCetve DeeheCe efkeâleer leeskeâ[s Deenesle ns peeCeJeueb. pesJe{b yeIelee ÙesF&ue lesJe{b yeIet Demeb "jJeueb DeeefCe DeeÙeg<ÙeeÛee Deevebo kesâuee.’’

– cnCepes Ùeener ceeCemeeÛÙee ceveele ve GkeâueuesuÙee ØeMveebÛÙee efvejiee"er Demeleerue keâe? ve ieJemeuesuÙee ßesÙeeÛeer ®Ke®Ke Demesue keâe?

leelÙee cnCeeues,‘‘le®Ce JeÙe Deens vee, cnCetve leguee Demeues ØeMve megÛeleele. efJeÕeeÛÙee

DeejbYeeheemetveÛe Ùee efvejiee"er Deensle. lÙee DeKesjheÙeËle leMeeÛe jenCeej. DeeheCe Heâkeäle DeeheeheuÙee kegâJeleerØeceeCes lÙeebvee mheMe& keâjeÙeÛee. lÙeebÛee heesle peesKeeÙeÛee. lesJe{Ÿeevesner heg<keâU keâUleb. Gcepe he[lees DeeÙeg<ÙeeÛee. DeeheuÙeeuee pes ceenerle Deens, lÙeeheueerkeâ[s De%eele iees°eRÛeb Skeâ ke=â<CeefJeJej DemelebÛe. DebOeeNÙee Keesueerle ye@šjerÛee Peesle šekeâuÙeeJej pesJe{e Yeeie GpeUlees, lesJe{erÛe ceeCemeeÛeer DeefOekeâejkeâ#ee Demeles, ns keâOeer efJeme¤ veÙes.’’

– heCe lejerner leelÙeebÛÙee iee"erMeer DeepeÛee efveKeU Deevebo keâmee? ceeCetme cnCetve DeeheuÙee DeOegjsheCeeÛeer SJe{er ØeKej peeCeerJe DeeÙeg<Ùeeves efouesueer Demeleevee lÙeeÛeer yeesÛe keâMeer veener lÙeebÛÙee ceveeuee?

‘‘keâejCe ceer keâOeerner ceePÙee ceveeMeer DeØeeceeefCekeâ Peeuees veener. ceuee ceveeheemetve keâjeJebmeb Jeešueb les les meieUb ceer nóeves keâ¤ve yeefIeleueb. ceebpej pemeb ØelÙeskeâ GIe[Ÿee Yeeb[Ÿeele leeW[ Ieeueleb, lemee meieUerkeâ[s [eskeâeJele iesuees. Skeâceeieea peieCÙeeÛee ceuee Deieoer heefnuÙeeheemetve efleškeâeje neslee. cnCetve Øemebieer mebmkeâej Deesueeb[ues. jerleerYeeleeRÛÙee ue#ceCejs<ee meesÙeervegmeej JeUJeuÙee; heCe ceveeÛeb meceeOeeve PeeuÙeeKesjerpe mJemLe yemeuees veener. Ùee peieCÙeeÛÙee OeeJeheUerle ceePÙee neleeletve jbie efvemešues ÙeeÛeer Keble cee$e pe¤j Jeešles. ceuee SkeâeÛeJesUer

76

meieUb keâjeÙeÛeb nesleb. SkeâeÛe DeeÙeg<Ùeele Deveskeâ DeeÙeg<Ùeb peietve heeneÙeÛeer nesleer. Deelee Jeešleb, ne nJÙeeme yeje veener. ceer ns heCe keâjerve, ceer les heCe keâjerve, ns neleYej keâjerve, les JeerleYej keâjerve Ùeeuee Heâejmee DeLe& vemelees. SKeeoer keâuee Deelcemeele keâjeÙeÛeer lej DeeÙeg<Ùe lees[tve ÅeeJeb ueeieleb. lesJe{b peceueb veener cnCetve ngjngjlees peerJe, heCe lÙee JesovesMeerner Deelee peceueerÙe oesmleer!’’

heesšehee"er OeeJeleevee Heâej peerJe peelees, ÙeeÛeb MeuÙe Deepener leelÙeebÛÙee ceveeMeer Deens. OeeJeheUerÛÙee DeeÙeg<Ùeeuee HegâjmeleerÛeer efveoeve efkeâveej DemeeJeer, ner lÙeebÛeer FÛÚe DeOegjerÛe jeefnueer. meejKeer OeeJeheU, meejKeer ieleer Ùeele GcesoerÛes efoJeme mejues. DebieeJej ÛeeboCeb he[le veener, Pee[ebÛÙee heeveebÛeer meUmeU Ssketâ Ùesle veener, Dees{Ÿeele DeebIeesU nesle veener, DebieCeele GleeCeb Peeshetve ÛeeboCÙeebveer ieÛÛe Yejuesueb DeeYeeU heenlee Ùesle veener cnCetve peerJe ®Ke®Kele jeefnuee... lejerner peietve PeeuesuÙee DeeÙeg<Ùeeyeöue le›eâej keâ¤ veÙes, ieeNneCeer ceeb[t veÙesle Demeb leelÙeebvee ceveeheemetve Jeešleb.

‘DeeÙeg<Ùeeuee efvebot vekeâe. les legceÛÙeehes#ee heg<keâU Ûeebieueb Demeleb’ Demeb meebieleevee lÙeebÛÙee LekeâuÙee vepejsle Deßet lejUleele. ieàÙeele ngbokeâe Ùeslees. heg{s keâener yeesueJele veener. ceie les ceveeMeer pehetve "sJeuesuÙee ‘Leesjes’uee nekeâ Ieeueleele. DeelcÙeeÛeer [eie[gpeer keâ¤ve GVele peerJeve keâmeb peieeJeb ÙeeÛes Oe[s efiejJeCÙeemee"er ne Leesjes Jee@u[veÛÙee leàÙeekeâe"er Peeshe[er yeebOetve jeefnuee neslee. lÙeeves mJele:Ûeb Mesle mJele: efhekeâJeueb, mJele:Ûeb DeVe mJele: jebOetve Keeuueb. lees cnCelees,

‘‘he#eer Deeheueb Iejšb DeeheCe yeebOeleele Ùeeleueb DeewefÛelÙe ceeCemeeveb DeesUKeueb heeefnpes. ceeCetme mJele:Ûeb Iej mJele:ÛÙee neleeves yeebOele Deeuee, mJele:hegjleb, mJele:ÛÙee kegâšgbyeehegjleb DeVe ØeeceeefCekeâheCes efceUJet ueeieuee lej kegâCeer meebieeJeb, peieYejele DeeveboeÛeer ieeCeer yenjleerue. neÛe GÅeesie keâjleevee GYÙee peieeleueer heeKejb iees[ ieàÙeeves ieele veenerle keâe?’’ – lesJe{b ieeCeb he=LJeerJejÛÙee ceeCemeebvee keâOeerlejer meeOeeJeb... SJe{bÛe leelÙeebvee ceveeheemetve Jeešleb.

v

77

78

j pÙes‰ mebheeokeâ-uesKekeâ je. De. kegbâYeespekeâj ÙeebÛes efveOevemeJÙemeeÛeer mebheeokeâ DeeefCe uesKekeâ je. De. kegbâYeespekeâj ÙeebÛÙee peeCÙeeves

ceeOÙeceebÛÙee efmLelÙeblejeÛee mee#eeroej keâeUeÛÙee he[ÅeeDee[ iesuee. kegbâYeespekeâj pÙee keâeUele he$ekeâeefjlesle Deeues, lees keâeU keâmeesšerÛee; heCe Skeâ DeYÙeemet DeeefCe Yee<ee, meeefnlÙeeÛeer Gòece yew"keâ Demeuesuee he$ekeâej efkeâleer Debieeves he$ekeâeefjlee mece=æ keâ¤ Mekeâlees, ÙeeÛes les DeeoMe& GoenjCe nesle. ceeOÙeceebceOeerue efJeefJeOe heoebJej keâece keâjleevee mepeie, mekeâme, DeefYe®efÛemebheVe JeeÛekeâ neÛe keWâõefyebot ceevele lÙeebveer efvelÙevesceeves MeyomesJee yepeeJeueer. lÙeebÛee cetUÛee efheb[ meeefneflÙekeâeÛee. JeeÛevener DeHeâeš. lÙeecegUs lÙeebvee MeyoebÛeer GCeerJe keâOeer peeCeJeueer veener. yeelecÙee DeeefCe mebheeoveele iegjHeâšuesues je. De. kegbâYeespekeâj veevee Ùee veeJeeves heefjefÛele nesles. heg{ÛÙee šhhÙeele les efJeMes<e hegjJeCÙeebÛÙee heeveesheeveerÛe peemle keâeU jceues. efJeMes<ele: lÙeebveer owefvekeâebÛÙee hegjJeCÙeebÛes mebheeove oerIe&keâeU kesâues. lÙeebÛeer pe[CeIe[Ce pÙes‰ meeefneflÙekeâ efJe. me. Keeb[skeâj, [e@. De. Jee. Ješea DeeefCe cegkegbâojeJe efkeâueexmkeâj ÙeebÛÙee neleeKeeueer Peeueer. lÙeecegUs, lÙeebÛÙee SketâCeÛe keâeceeceOÙes keâceeueerÛeer efMemle DeeefCe opee& Demes. yesUieeJemeejKÙee meerceeYeeieele jentve lÙeebveer oerIe&keâeU ceje"er Yee<esÛeer mesJee kesâueer. lÙeebveer mJele:Ûe Skeâe keâeÙe&›eâceeleerue ceveesieleele cnšuÙeeØeceeCes lÙeebÛeer Jee*dceÙeerve yew"keâ leÙeej JneÙeuee nsÛe leerve ieg¤ keâejCeerYetle Peeues. lÙeebveer efkeâueexmkeâj ceeefmekeâele DeeÙeg<ÙeeÛee DeúeJeerme Je<eeËÛee ØeoerIe& keâeU IeeueJeuee. lees keâeueKeb[ner keâLee-keâeobyeNÙeebkeâ[tve efveÙelekeâeefuekeâebÛÙee hegjJeCÙee meb«ener "sJetve JeeÛeCÙeeÛee. ÙeecegUs hegjJeCÙeebvee Dehesef#ele Demeuesues meeefneflÙekeâ cetuÙe DeeefCe opee& "sJeCÙeele kegbâYeespekeâj ÙeMemJeer "jle iesues. lÙeebÛeer GcesoJeejer meg¤ Peeueer leer efJe. me. Keeb[skeâjebÛes efMe<ÙelJe helkeâ¤ve. lÙeebÛÙee menJeemeele lÙeebveer peer

ßeæebpeueer

79

heeÛe-mene Je<ex IeeueJeueer lÙeeyeöue les vesnceerÛe ke=âle%elesves yeesuele. uesKekeâeves efÛebleveeefMeJeeÙe efuent veÙes Demes les meebiele. SKeeoer iees° veešŸeceÙe heæleerves ceeb[ueer cnCepes leer keâMeer Deekeâ<e&keâ nesles, ÙeeÛes efMe#eCe lÙeebvee YeeTmeensyeebkeâ[s uesKeve keâjleevee efceUeues DeeefCe pÙeeÛee Jeehej lÙeebveer heg{s he$ekeâeefjleslener me#eceheCes kesâuee. efJe<eÙe keâesCeleener Demees, lees vescekesâheCeeves DeeefCe ieebYeerÙee&ves keâmee ceeb[eÙeÛee, ÙeeÛee Jemleghee"Ûe lÙeebvee Ùee keâeUele efceUle iesuee. ‘Dece=le’ceOeerue lÙeebÛes efoJeme Demes Ie[Ceerle iesues. Keeb[skeâj DeeefCe Ješea ÙeebÛÙeekeâ[tve efceUeuesueer iebYeerj meeefnlÙeefJe<eÙekeâ peeCe DeeefCe efkeâueexmkeâj ÙeebÛÙeekeâ[tve efceUeuesuee ueeskeâmeb«eneÛee Jeejmee lÙeebveer heg{s DeeÙeg<ÙeYej peheuee. cnCetveÛe les pesLes peeleerue, lÙee owefvekeâebMeer efkebâJee efveÙelekeâeefuekeâebMeer ceeCemesner pees[le iesues, lÙeebveer mebheeokeâ DeeefCe uesKekeâ DeMeer DeesUKe efvecee&Ce kesâueer leer ÙeecegUsÛe. (‘ceneje°^ šeFcme’ ceOetve meeYeej)

j pÙes‰ veešŸemeceer#ekeâ [e@. efJe. Yee. osMeheeb[s keâeueJeMepÙes‰ veešŸemeceer#ekeâ, ceneje°^ meeefnlÙe heefj<eosÛes ceepeer keâeÙee&OÙe#e DeeefCe

osMeeleerue heefnuÙee ‘veešŸekeâesMee’Ûes mebheeokeâ [e@. efJeÕeveeLe YeeueÛebõ THe&â efJe. Yee. osMeheeb[s (JeÙe 78) ÙeebÛes DeuheMee Deepeejeves Keemeieer ®iCeeueÙeele efveOeve Peeues.

efJe. Yee. osMehee[s ÙeebÛee pevce 31 ces 1938 jespeer hegCÙeele Peeuee. Sce. S. PeeuÙeeveblej ‘heewjeefCekeâ DeeefCe Ssefleneefmekeâ veeškeâebleerue JÙeefkeälejsKeešve’ Ùee efJe<eÙeeJej ØeyebOe meeoj keâ¤ve lÙeebveer heerSÛe. [er. mebheeove kesâueer. lÙeebveer 1964 les 1967 Ùee keâeUele hegCÙeeleerue mJeeOÙeeÙe ceneefJeÅeeueÙe, 1968 les 1971 Ùee keâeUele meebieueer ÙesLeerue efJeefuebi[ve ceneefJeÅeeueÙe DeeefCe 1971 les 1998 Ùee keâeueeJeOeerle hegCÙeeleerue cee@[ve& ceneefJeÅeeueÙeeceOÙes DeOÙeeheve kesâues. meeefJe$eeryeeF& Hegâues hegCes efJeÅeeheer", HeâiÙeg&meve ceneefJeÅeeueÙe, efMeJeepeer efJeÅeeheer", ceje"Jee[e efJeÅeeheer"eceOÙes veešŸeMeem$eeÛes DeefleLeer ØeeOÙeehekeâ cnCetve keâece kesâues. lej, meeefJe$eeryeeF& Hegâues hegCes efJeÅeeheer", efMeJeepeer efJeÅeeheer" DeeefCe veeefMekeâ ÙesLeerue ÙeMeJeblejeJe ÛeJneCe cegkeäle efJeÅeeheer"eceOÙes ØeyebOe ceeie&oMe&keâ cnCetve keâece heeefnues. lÙeebÛÙee ceeie&oMe&veeKeeueer 16 efJeÅeeLÙeeËveer Sce. efHeâue. DeeefCe heerSÛe. [er. mebheeove kesâueer Deens.

ceneje°^ meeefnlÙe heefj<eosÛes ØecegKe keâeÙe&Jeen cnCetve osMeheeb[s 2006ceOÙes keâece heenle nesles. [e@. ieb. vee. peesieUskeâj ÙeebÛÙee efveOeveeveblej heefj<eosÛes

keâeÙee&OÙe#e cnCetve lÙeebveer Ûeej Je<ex keâece kesâues. pÙes‰ meceer#ekeâ Øee. je. ie. peeOeJe ÙeebÛÙeemeceJesle lÙeebveer ‘ceje"er Jee*dceÙeeÛee Fefleneme’ Ùee heefj<eosÛÙee Øekeâuheeleerue meeleJÙee Keb[eÛes mebheeove kesâues nesles. osMeheeb[s Ùeebveer veešŸemeceer#esJej DeeOeeefjle 24 hegmlekeâebÛes uesKeve kesâues. lÙeentve DeefOekeâ hegmlekeâebÛes mebheeove kesâues. efJeefJeOe mcejefCekeâebÛes mebheeove DeeefCe uesKevekeâeÙee&ceOÙes Ùeesieoeve osCeeNÙee osMeheeb[s Ùeebvee veešŸe heefj<eosÛee efJe. me. Keeb[skeâj veešŸemeceer#ee hegjmkeâej, ceeOeJe ceveesnj hegjmkeâej, veešŸeohe&Ce hegjmkeâej, veešŸeieewjJe hegjmkeâej, peÙeblejeJe efšUkeâ hegjmkeâej, keâe@mecee@me yeBkeâ hegjmkeâej, jepee ceb$eer mce=leer hegjmkeâej, iees. je. peesMeer hegjmkeâej Ùeebmen hegCes DeeefCe efhebhejer-efÛebÛeJe[ ceneheeefuekesâÛÙee hegjmkeâejeves ieewjefJeCÙeele Deeues nesles. osMeheeb[s ÙeebÛÙee DeeF&-Jeef[ueebÛÙee mcejCeeLe& hegCes veiej JeeÛeve cebefojeme efouesuÙee osCeieerÛÙee JÙeepeeletve ojJe<eea Skeâe ÛeebieuÙee meeefnlÙeke=âleeruee Fbefoje-YeeueÛebõ hegjmkeâej efouee peelees. jlveekeâj celekeâjer, efJepeÙee cesnlee, [e@. DepeÙe JewÅe, ceesnve peesMeer ÙeebÛÙee hegmlekeâebvee ne hegjmkeâej Øeoeve keâjCÙeele Deeuee Deens.

j pÙes‰ he$ekeâej ieesefJebojeJe leUJeuekeâj keâeueJeMemeeceeefpekeâ, jepekeâerÙe, Deeblejje°êrÙe Ie[ecees[eRÛes Yee<Ùekeâej, mee#esheer

mebheeokeâ ieesefJebojeJe leUJeuekeâj ÙeebÛes Decesefjkesâleerue DeesefnDees Øeebleeleerue efkeäueJnueB[ Menjele ùoÙeefJekeâejeves efveOeve Peeues. les 92 Je<eeËÛes nesles. he$ekeâeefjlesÛee ceeveob[ "juesues leUJeuekeâj ÙeebÛÙee efveOeveeves he$ekeâeefjlesÛeer efve<he#e Je Oeejoej uesKeCeer Meeble Peeueer Deens. leUJeuekeâj 1968 les 1994 heÙeËle ‘ceneje°^ šeFcme’Ûes mebheeokeâ nesles.

Lesš Yee<Ùe, ØelÙeskeâ meceepeIeškeâeuee DeeÕemle keâjCeejs efueKeeCe, hegjesieeceer efJeÛeejebÛeer Øemebieer yeesÛeNÙee Je Dee›eâcekeâ MeyoebceOÙes hee"jeKeCe keâjCeejs leUJeuekeâj ÙeebÛee pevce 22 peguew 1925 jespeer Peeuee. Fb«epeerletve yeer.S. PeeuesuÙee leUJeuekeâj Ùeebveer ‘ceneje°^ šeFcme’ÛÙee heefnuÙee Debkeâeheemetve mebheeokeâerÙe efJeYeeieeÛeer peyeeyeoejer meebYeeUueer. 1968ceOÙes lÙeebveer mebheeokeâ heoeÛeer Oegje mJeerkeâejueer. lÙeeveblej veJee DeeÙeece efouee. jepekeâejCe, meceepekeâejCeeuee efoMee oeKeJeCeejs efueKeeCe ne lÙeebÛÙee uesKeCeerÛee Deueewefkeâkeâ hewuet neslee. ceneje°êleerueÛe veJns, lej osMeYejeleerue uesKekeâ, efJeÛeejJeble, meeefneflÙekeâ, keâueeJebleebvee lÙeebveer ‘ceše’letve uesKeveeÛeer mebOeer osle, he$ekeâeefjlee DeefOekeâÛe mece=æ kesâueer. ‘JeeÛemheleer’ Ùee veeJeeves efueefnuesues ‘JeeÛelee... JeeÛelee’

80

ns meoj ØeÛeb[ JeeÛekeâefØeÙe "jues. ‘ceše’ÛÙee cewHeâue Ùee hegjJeCeerletve leUJeuekeâj Ùeebveer ‘efjkeâecee’ jefJeJeej ‘JeeÛelee’ "sJeuee. jepÙe-osMeer ÙeemeesyeleÛe Deeblejje°êrÙe jepekeâejCeeÛÙee DeYÙeemeeves Je DeÛetkeâ efvejer#eCeebveer lÙeebveer ceje"er JeeÛekeâebvee peieekeâ[s heenCÙeeÛeer veJeer Â°er efoueer. DeeefCe lÙeebÛes efJeÕe DeefOekeâ JÙeehekeâ kesâues. oÙee heJeej, veeceosJe {meeU, ue#ceCe ceeves ÙeebÛÙee oefuele meeefnlÙeeceeies "ece GYes jentve lÙeebveer meeefnlÙeeleerue veJÙee yeoueebveener mLeeve efceUJetve efoues. heg. ue. osMeheeb[s, ie. efo. cee[ietUkeâj, Deveble keâeCeskeâj, heg. Yee. YeeJes ÙeebÛÙee MeyoebÛÙee peeotuee lÙeebveer Jele&ceevehe$eeÉejsner JeeÛekeâebheÙeËle heesnesÛeJeues. efveJe=òeerveblej meve 1996ceOÙes helveer Mekegbâleuee, lemesÛe meg<ecee DeeefCe efve®hecee Ùee cegueeRmen les Decesefjkesâle mLeeefÙekeâ Peeues. lejerner lÙeebveer ceneje°êleerue DeeefCe Yeejleeleerue owefvekesâ DeeefCe efveÙelekeâeefuekeâebletve uesKeve meg¤Ûe "sJeues. leUJeuekeâj ÙeebÛÙee helveer Mekegbâleuee ÙeebÛes 2014ceOÙes efveOeve Peeues.

meceepeeJej he$ekeâeefjlesÛee veweflekeâ DebkegâMe efvecee&Ce keâjCÙeeÛes cees"s ßesÙe leUJeuekeâj Ùeebvee peeles. jepekeâejCeeleerue Jeekeâ[Ÿee JeešsJejerue veslÙeebÛee Dee›eâcekeâ Mewueerle meceeÛeej IesCÙeeÛes OewÙe& lÙeebveer oeKeefJeues. efJeMes<e cnCepes ÙeeceOÙes lÙeebveer keâOeerner JÙeefkeäleiele mebyebOeebÛee De[mej ÙesT efouee veener. lÙeecegUs jepekeâejCeeuee Je"CeerJej DeeCeCeejer he$ekeâeefjlee ner leUJeuekeâj Ùeebveer efouesueer meJeeËle cees"er Mekeäleer "jueer.

JÙeemebieer he$ekeâeefjlesÛeer efve<he#e, Oeejoej uesKeCeer Meeble ‘Oece&, peele, Yee<ee, YetØeosMe Ùeemee"er šeskeâeuee peeTve ueeskeâYeeJevee

Øe#egyOe keâjCÙeeÛeer ØeJe=òeer Jee{le Deens. Ùeeletve He@âefmemš ØeJe=òeer efvecee&Ce nesCÙeeÛee Oeeskeâe Deens. lesJne Demee hebLe Deieoer ueešsJej Dee¤{Peeuee, lejer lÙeeheemetve Deefuehle jenCÙeeÛeer Je DeeJeMÙekeâ Demesue lesJne lÙeeÛee efve<esOe keâjCÙeeÛeer Â°er nJeer...’

– ieesefJebojeJe leUJeuekeâj (SefØeue, 1996)(‘ceneje°^ šeFcme’ ceOetve meeYeej)

v

81

82

mcejCe

ceje"er YeeJekeâefJelesleuee lejue heeleUerJej jbieuesuee Me=bieejjme DeodYegleÛe Deens. veJejmeebceOÙes Me=bieejjme DelÙeble ceeveeves mJele:uee efcejJelees, ns megæe Skeâ melÙeÛe Deens. cegKÙe cnCepes Me=bieej ner ceeveJeer ceveeÛeer nJeernJeerMeer JeešCeejer Glkeâš DeMeer meUmeUleer YeeJevee Deens. ØeCeÙeeÛee ieeYee DemeCeeNÙee YeeJekeâefJelesves lej Me=bieejeuee iee{Deeefuebieve efouesues Deens. efJeMes<ele: mee"esòejer ceje"er YeeJekeâefJelesle ns ØeCeÙeefJeÕe lej De#ejMe: DeesUerDeesUerletve Øeieš Peeuesues Deens. efJeMes<ele: megjsMe Yeš, cebiesMe hee[ieeJekeâj, Jemeble yeeheš, Meeblee MesUkesâ, peieoerMe Kesyet[keâj DeeefCe mee"esòejer YeeJeieYe& keâefJelesÛÙee DeieesojÛÙee one-Jeerme Je<eeËle ie. efo. cee[ietUkeâj ÙeebÛÙee keâ{le ueeJeCÙeebceOetve ne ßes‰ ØeleerÛee Me=bieejjme De#ejMe: ÛeeboCeb nesTve nUgJeejheCes yejmele jeefnuee Deens. keâefJelesletve DelÙeble Glkeâš DeeefCe lejue De#ejebletve, Œeer-heg®<e mebyebOeeleue Me=bieej pees Øeieš neslees, lees Flekeâe ceeokeâ Demelees keâer, ØelÙeskeâ keâefJeJe=òeerÛee peerJe, lÙee Me=bieejjmeele ceveeves iegblele peelees. ‘ØelÙe#eentve Øeeflecee Glkeâš’ ne DevegYeJe ¢ee Me=bieejYeejuÙee keâefJelee efveef§eleheCes osleele. megjsMe Yešebveer lej Me=bieej jmeeleuee jefleYeeJe Demee keâener jbieJeuee Deens keâer, lÙee jmeele DeeheCe efÛebye efYepetve peelees.

henešs henešs ceuee peeie DeeueerlegPeer jsMeceeÛeer efce"er mewue Peeueer...

¢ee DeesUer cnCepes melÙeele GlejeJes Demes Skeâ DeØeeflece ¤he Deens. efØeÙekeâj-ØesÙemeer ns veeles pes Deens vee, lÙeele jbieuesuee ne Skeâ Oegbo Demee ØeCeÙejbie Deens.

ceuee Dee"Jesvee... leguee Dee"Jesvee...keâMeer je$e iesueer, kegâCeeuee keâUsvee,

megjsMe YešmegjsMe Yeš

83

lejerner veYeeuee, hegjsMeer ve ueeueer...ØeCeÙeeÛeer je$e Œeer-heg®<e mebyebOeebvee Glkeâš peieCÙeeÛeer Skeâ kewâueeme GbÛeer

iee"tve osles. ¢ee YeeJevesves DeesLebyeuesuÙee Me=bieejeuee MeyoebÛÙee yeentle meceLe&heCes hesueCeejs megjsMe Yeš, ¢eebÛeer Me=bieejYeejueer keâefJelee DeeefCe lÙee keâefJelesleuee nJeenJeemee JeešCeeje Me=bieejefhemeeje efJeue#eCe neslee. pesJne efØeÙekeâj DeeefCe ØesÙemeer ¢ee oesIeebÛeer, keâeJÙeeÛee Glkeâš DeeefJe<keâej Demeuesueer ÛeeboCeYeejueer je$e, Øescejmeele efÛebye efYepeueer lej lÙeeleuee Deevebo keâeÙe Demelees ¢eeÛes Skeâ nJesnJesmes JeešCeejs mJehveceÙeer MeyoefÛe$eÛe Deens.

ie[s ns yeneCes, efveefceòes keâMeeuee Demee jent os nele ceePee GMeeuee,ceTceeskeâUs kesâme ns mees[ ieeueer...

efØeÙekeâj DeeheuÙee DelÙeble uee[keäÙee ØesÙemeeruee ueef[JeeU mJejele cnCeleesÙe keâer, DeeheuÙee ¢ee Skeâ$e ÙesCÙeeuee kegâ"uÙeener meboYee&Ûes efveefceòe vekeâes Deens keâer, yeneCeemegæe vekeâes Deens. legPee nele ceePÙee GMeeueeÛe jent os. legPes ns jsMeceentvener ceT DemeCeejs ceeskeâUs kesâme DeeheuÙee oesIeebÛÙeener ieeueeJej ®Ule jent osle. lÙee legPÙee ceeokeâ iebOe uÙeeÙeuesuÙee kesâmeebÛee leuece mheMe&, DeeheuÙee Me=bieejeÛÙee lejue ueešebvee ÛeeboCÙeeÛÙee PeguÙeeJej PegueJelees Deens...

keâmee jeceheejeR megšs ieej Jeejeceuee os GMeeMeeR hegvneb let Gyeeje

Deleeb jeng os yeesueCeW, neueÛeeueer...je$eYej jbieuesuÙee Me=bieejeves Skeâ megKeo iueeveer JeemleefJekeâ oesIeebveener Deeueer

nesleer. henešsÛes ieej Meerleue Jeejs, efKe[keâerÛÙee he[Åeebvee uehesšle, oesIeebveener Øesceeves efyeueiele nesles. lÙeeÛÙee ceveele Deelee SkeâÛe ØescemebJesovee meUmeUle Demeles keâer, meJe& ØesceYeejuÙee neueÛeeueeRvee efJejece osTve, SkeâceskeâebÛÙee iee{yeengheeMeele MeebleheCes he[tve jeneJes. yeesueCÙeeueener ceewveeÛÙee ØeosMeele hee"Jetve, efve:Meyo ngbkeâej mcejle jeneJes. Yeesieuesues DeeefCe DeeveboeÛÙee DelÙegÛÛe heeÙejeruee mheMe& kesâuesues ns efoJÙe #eCe mcejle MeebleheCes he[tve jeneJes.

leguee DeeCe lÙee JesÛeuÙee leejkeâebÛeer,leguee DeeCe lÙee peeieCeeNÙee HegâueebÛeer;

uehesštve Ies let ceuee YeesJeleeueer...ØesÙemeerÛÙee DeØeeflece menJeemeele OegboheCes IeeueJeuesuÙee lÙee mJehveYeejuÙee

#eCeebvee lees efleuee ÛeeboCemee#eerves meebielees Deens keâer, YeesJeleer peer iebOeYeejueer

ceesiejer Hegâues Gceuetve Deeueer Deensle, lÙeebveer DeeheuÙee Me=bieejele ØesceeÛes MegYeü jbie Yejues nesles. Deeheuee Me=bieej pesJne jbieuee neslee, lesJne ner iebOe GOeUCeejer Hegâues DeeheuÙee oesIeebÛÙee GceueCÙeeÛÙee #eCeeÛeer Jeeš heenle peeiele yemeueer nesleer. lÙee HegâueebÛeer MeheLe Iesle ceer leguee meebielees Deens keâer, ceuee ¢ee #eCeer meJeeËieeves let uehesštve Ies DeeefCe ne Øescejmeeves Yejuesuee DeeheuÙee oesIeebÛÙee YeesJeleerÛee ne ÛeeboCeieejJee efÛejbleve jeefnue, Demes let legPes ns melÙe DeefmlelJe pehele jne...

efJemeeJÙee Melekeâele pes meJeexòece keâJeer Peeues, lÙeele megjsMe Yeš DeeefCe lÙeebÛeer Me=bieejYeejueer keâefJelee nesleer. ceePeer DeJemLee, lÙeebÛÙee Skeâe ieeCÙeele lÙeebveer peMeer Øeieš kesâueer nesleer, Deieoer leMeerÛe nesleer DeeefCe Deepener Deens.

ceveeleuÙee ceveele ceer, legPÙeemeceerhe jenleesleguee ve meebielee legPee Jemeble jespe heenlees...

¢ee ieerleeÛee MesJeš keâjleevee megjsMe Yeš cnCeleele, les ceePÙeemeejKÙee lÙeebÛÙeeJej Øesce keâjCeeNÙee Deveskeâ ÛeenlÙeebÛeer Deepener efleÛe ceeveefmekeâ DeJemLee Deens.

lemee ve jeefnuee Deelee Goeme SkeâšsheCee;legPeerÛe ¤heheuueJeer, efpeLes efleLes keâjer KegCee,hene keâmee nJesle ceer, legPÙeemeJes meUeUlees...

megjsMe YešebÛÙee jbOeÇejbOeÇele keâefJelesÛeer ueÙe Iegcele nesleer. lÙeebÛeer Me=bieejYeejueer ieerles keâeÙe, iePeume keâeÙe, Jee keâefJelee keâeÙe, lÙeebÛÙee cegKeeletve hejeJeeCeer nesTve ØekeâšeÙeÛeer.

megjsMe YešebÛÙee ØesceYeejuÙee Me=bieejieerleebceOetve ØeecegKÙeeves peeCeerJesÛÙee DeeefCe vesCeerJesÛÙee DeMee oesvner heeleàÙeebJe¤ve leer›eheCes Øeieš Peeuesuee Deens. m$eerØesceeÛes DeeefCe meg[ewue m$eerosneÛes heg®<eebvee JeešCeejs Deekeâ<e&Ce ceje"er Me=bieejoMe&ve keâefJelesletve DeepeheÙeËle Deveskeâ ßes‰ DeeefCe pÙes‰ keâJeeRveer DeepeheÙeËle Ie[efJeues; hejbleg megjsMe YešebÛÙee m$eerpeeCeerJee DeefOekeâ KeesueJejÛes Me=bieejoMe&ve Ie[efJeleele. YešebÛÙee keâefJeleebceOeueer m$eerØeeflecee keâenerMeer DeveesKeer DeeefCe keâenerMeer keâeceesòespekeâ Deens, Demes ¢ee keâefJeleebÛee DeemJeeo Iesleevee efveef§eleheCes peeCeJeles. m$eerÛÙee Debleie&le ceveele Me=bieejeÛes pes lejue heoj Deensle, les megjsMe Yeš DeeheuÙee ØescekeâefJeleebceOetve DeeefOekeäÙeeves DeOeesjsefKele keâjleele. megjsMe YešebÛÙee Ssve Gcesoerle cnCepes Deieoer hebÛeJeerme-leerme JeÙe Demeleevee ‘¤heiebOee’ ner keâefJelee lÙeebÛÙee meJe& meeceLÙee&efveMeer DeJelejueer nesleer.

ceuceueer lee®CÙe ceePes, let henešs heebIejeJes84

ceeskeâàÙee kesâmeeble ceePÙee, let peerJeeuee iegbleJeeJes...efØeÙekeâjeuee Me=bieejYeejueer meeo IeeueCeejer, lee®CÙeeves cegmecegmeuesueer m$eer

DeeefCe efleÛÙeele efvecee&Ce Peeuesuee ØesceYeeJe, keâecepeeie=leer ØemlegleÛÙee Øesceieerleeletve megjsMe Yešebveer Heâej lejue heeleUerJej Øeieš kesâuesueer Deens. ns ceveeleues ceuceueer lee®CÙe efJeue#eCeheCes meUmeUt ueeieues Deens. kesâMemebYeej ne lej m$eermeeQoÙee&Ûee, ieJee&veb Hegâuetve ÙeeJee Demee Gvceeo Deens. keâheeUeJej ®UCeeNÙee yeše DeeefCe efØeÙekeâjeÛes DeJeIes ØesceDeefmlelJe keâJesle IesCÙeeÛeer ¢ee ceuceueer kesâmeebleueer peeot heg®<eeuee ceesefnveer IeeleuÙeeefMeJeeÙe jenle veener. leer DeeheuÙee ØeeCeefØeÙe efØeÙekeâjeuee meeo Ieeueles Deens keâer, let ceePÙee oeš keâeàÙeeYeesj kesâMemebYeejeble legPee ØesceYeejuee peerJe iegbleJe. ceePes ns ceuceueer cegmecegmeuesues lee®CÙe let legPÙee SketâCeÛe DeefmlelJeeJej heebIej.

ueeiegveer Leb[er iegueeyeer efMeefMe&jer ÙeeJeer DeMeer, keâerjepemee, ceePÙeele let Deved ceer legPÙeeceepeer efYeveeJes...

ceOÙeje$eer hemejuesueer ner nJeernJeerMeer JeešCeejer, Øesefcekeâebvee efce"erle Ieó efcešJetve šekeâCeejer iegueeyeer Leb[er DeeheuÙee oesIeebvee DeMeer keâener efyeueieeJeer keâer, let ceePÙeele DeeefCe ceer legPÙeele efcemeUtve peeJes.

ieo& jeF&letve ÙeeJee Yeejuesuee ieej Jeeje...let cegkeäÙee Dees"ele ceePÙee obMeveeves Gvn hÙeeJes...

YeesJeleer hemejuesuÙee efnjJÙeeieo& jeF&ceOetve iebOeYeejuee ieej Jeeje DeeheuÙeeuee uehesšeJee DeeefCe lÙee Me=bieej Deeveboele let ceePÙee DeOejeJej legPes DeOej "sJetve G<Ce, leepes Dece=le hÙeeJesme. lees keâesJeUe DeeefCe jmejMeerle ÛegbyeveebÛee ceeje let cepeJej keâjeJeeme.

ÛeeboCÙeeÛee Õeeme peeF&ÛÙee Hegâueebceepeer efJejeJeeDeeheguÙee [esàÙeele meeNÙee leejkeâebveer efJeIe&UeJes...

je$eerÛÙee JesUer ÛeeboCÙeebmeejKeer Gceuetve Deeuesueer peeF&-pegF&Ûeer Hegâues peer yen¤ve Deeuesueer Deensle, lÙeebÛÙeeceOÙes DeeheuÙee Øeiee{ceerueveeÛee Õeeme ÛeeboCes nesTve efJejIeUeJee. lees ÛeeboCe Deevebo DeeheCe ØelÙe#e YeesieeJee.

leeheuÙee ceePÙee levetÛeer leej Pebkeâe¤ve peeJeerjsMeceer mebieerle mheMee&Ûes hegvne let hesšJeeJes...

legPÙee DelÙeble ØesceU DeMee Me=bieejYeejuÙee menJeemeele ceePÙee lejue osneÛeer ØeCeÙeleej meleejermeejKeer Pebkeâe¤ve ÙeeJeer. legPee jsMeceer mheMe& ceuee hegvne hegvne efyeueieeJee keâer, ceer hegvne hesštve G"eJes.

85

js leguee yeentle ceePÙee ¤heiebOee peeie ÙeeJeerceer leguee peeies keâjeJes, let ceuee efyeuietve peeJes...

ØesÙemeer DeeheuÙee efØeÙekeâjeÛÙee DeefmlelJeeves Flekeâer YeejeJetve iesueer Deens keâer, leer efØeÙekeâjeuee peCet cnCeles Deens keâer, ceePÙee ¢ee yeentle, leguee ceePÙee ¤heiebOeeves peeie ÙeeJeer. iee{Deeefuebieveele Flekeâe mecejmetve pee keâer, ¢ee YeesJeleerÛÙee celÙe& efJeÕeeÛes Yeevemegæe ÙesT osT vekeâes. leguee ¢ee efveJeeble megKeele mecejmetve DeMeer Peeshe ueeieeJeer keâer leguee peeie DeeuÙeeJej ue#eele ÙesF&ue, keâer let ceePÙeeÛe ØesceeÛÙee efce"erle heng[uee nesleeme.

megjsMe Yešebveer DeeheuÙee keâefJeleebÛÙee DeeefCe iePeueebÛÙee JeeÛeveebÛes Deveskeâ keâeÙe&›eâce kesâues. jefmekeâebÛÙee Deble:keâjCeele megjsMe YešebefJe<eÙeer efJeMes<e DeeojeÛes mLeeve nesles. cnCetve lÙeebÛÙee keâeÙe&›eâceebvee Kethe ieoea JneÙeÛeer.

ceje"erle pÙee DeØeeflece DeMee Me=bieejYeejuÙee keâefJeleebÛes DeeefCe ieerleebÛes, lemesÛe iePeueebÛes uesKeve DeepeheÙeËle Peeues, lÙeele iesuÙee heVeeme Je<eeËle pÙeebÛÙee keâefJeleebveer, ieerleebveer DeeefCe iePeueebveer jefmekeâ keâeJÙeØesceeRJej iee¤[ceesefnveer Ieeleueer, lÙeele megjsMe Yeš ns ßes‰ keâJeer nesles. YešebÛÙee iePeueebveer lej ceje"er keâeJÙeefJeÕeele Deeheues mJeleb$e mLeeve efvecee&Ce kesâues. 1961 meeueer megjsMe Yeš ¢eebÛee ‘¤heiebOee’ ne heefnuee keâefJeleemeb«en Øeefmeæ Peeuee. ¢ee meb«eneleuÙee heefnuÙeeÛe ØescekeâefJelesletve Pebkeâe¤ve G"uesuÙee Me=bieejeves ceje"er keâefJeleeefJeÕeele JesieUe "mee GcešJeuee DeeefCe ne Me=bieejYeejuÙee keâefJeleebÛee Keefpevee lÙeebveer DeKesjÛÙee ÕeemeeheÙeËle peesheemeuee. ‘¤heiebOee’ veblej megjsMe YešebÛee 1974 meeueer ‘jbie ceePee JesieUe’ DeeefCe 1983 meeueer ‘Suieej’ ns oesve keâefJeleemeb«en ØekeâeefMele Peeues. lÙeeÛeØeceeCes lÙeebÛes ‘PebPeeJeele’ DeeefCe ‘mehlejbie’ ns meb«enner Øeefmeæ Peeues. lÙeebvee Deveskeâ jepÙe hegjmkeâej DeeefCe efJeoYe& meeefnlÙe mebIeeÛee ‘peerJeve ieewjJe’ hegjmkeâejmegæe Øeehle Peeuee neslee. megjsMe Yeš ¢eebÛee pevce 15 SefØeue 1932 jespeer Peeuee DeeefCe ¢ee iePeuemeceüeševes ¢ee keâefJeleeefJeÕeeÛee 14 ceeÛe& 2003 jespeer efvejeshe Iesleuee. Skeâe JeeoUer JÙeefkeäleceòJeeÛee keâefJeleeØeJeeme cee$e Lekeäkeâ keâjCeeje neslee.

– Jeeceve osMeheeb[s

86

87

5 Jeer DeeJe=òeer

Yee<ee ner Skeâ heæleer Deens DeeefCe Yee<esÛes Ieškeâ meeceevÙeheCes efJeefMe° efveÙeceebvee Devegme¤ve Jeeiele Demeleele. hegvne ns efveÙece megšs megšs vemeleele, lej Skeâe mece«e efveÙeceJÙeJemLesÛes les Yeeie Demeleele. Yee<esleuÙee OJeveeRÛeer DeeefCe DeLe&Jeenkeâ IeškeâebÛeer jÛevee Je keâeÙe& ÙeebÛes efoioMe&ve ner mece«e efveÙeceJÙeJemLee keâjerle Demeles. ner efveÙeceJÙeJemLee hetCe&heCes mecepeeJetve IesCes, efleÛÙee ceÙee&oe peeCeCes, efleves mJeerkeâejuesuÙee DeheJeeoebÛeer ceeefnleer keâ¤ve IesCes DeeefCe DeMee DeYÙeemeeefveMeer mece«e efveÙeceJÙeJemLesÛeer hegvne peemleerlepeemle Meem$eMegæ ceeb[Ceer keâjCes, nsÛe JÙeekeâjCeeÛes keâeÙe& nesÙe. helebpeueerÛÙee ‘JÙeef›eâÙeles Devesve Fefle JÙeekeâjCeced’ Ùee JÙeeKÙesÛee neÛe DeLe& meebielee Ùeslees. ne DeLe& ue#eele IesTveÛe [e@. ueeruee ieesefJeuekeâj Ùeebveer Øemlegle «ebLeele ceje"er Yee<esÛes JÙeekeâjCe efmeæ kesâuÙeeÛes efomesue. ceje"erÛÙee efJeÅeceeve ØeeOÙeehekeâebceOÙes JÙeekeâjCeMeem$eeÛee cetueYetle DeYÙeeme keâjCeeNÙee ØeeOÙeehekeâebÛeer mebKÙee neleeÛÙee yeesšebJej ceespelee ÙesF&ue Flekeâer DelÙeuhe Deens. [e@. ueeruee ieesefJeuekeâj ÙeebÛee meceeJesMe Ùee DelÙeuhe ØeeOÙeehekeâeble neslees. JÙeekeâjCeMeem$eeÛÙee DeYÙeemekeâ cnCetveÛe lÙee meJeeËvee heefjefÛele Deensle. lÙeebveer DeÅeÙeeJele Â°er yeeUietve leÙeej kesâuesuee Øemlegle «ebLe JÙeekeâjCeeÛÙee DeYÙeemekeâebvee ceeie&oMe&keâ "jsue.[e@. oòee$eÙe hegb[s


uesKekeâ - [e@. ueeruee ieesefJeuekeâj

88

‘Deesmeecee efyeve ueeosve ne cegUele DeefleMeÙe Meeble, veceü Je oÙeeUt Demee ceeCetme neslee; cee$e heefjefmLeleerÛe DeMeer efvecee&Ce Peeueer, keâer ‘efpeneo’ hegkeâejCÙeeJeeÛetve lÙeeÛÙeekeâ[s heÙee&ÙeÛe veJnlee. veeFueepeeves lÙeeves ‘efpeneo’Ûes Dem$e Gieejues. Fmueece efJejesOekeâebveer DelÙeble efve‰gjheCes ceeveJeer nkeäkeâebÛeer heeÙeceuueer keâjerle ueeosveJej nuuee kesâuee...’

2500 meeueer FeflenemeeÛee DeYÙeeme keâjCeeNÙee SKeeÅee JÙekeäleeruee pej Jejerue cepeketâj Dee{Uuee lej lÙeeÛeer ueeosveyeeyele keâeÙe YeeJevee nesF&ue? meenefpekeâÛe lÙeeÛeer menevegYetleer ueeosveuee DeeefCe Fmueeceuee efceUsue. DeLee&le ner iees° Deens 500 Je<eeËveblejÛeer. YeefJe<Ùeeleueer. YetlekeâeUeÛes keâeÙe? he=LJeerleueeJejerue ceeveJeer mebmke=âleer, efnbogmLeeve ÙeebÛÙee FeflenemeeÛes keâeÙe? Jej efouesues GoenjCe ns ØeeefleefveefOekeâ Deens. FLes JÙekeäleerSsJepeer SKeeoer efJeÛeejmejCeer, Fmece ÙeeyeeyeleosKeerue Demes Ie[t Mekeâles. SKeeÅee efJeÛeejmejCeeruee Deieoer Pees[hetve keâe{Ces efkebâJee ceie lÙeeÛeer leUer GÛeuetve OejCes ns veeceJeble Feflenemekeâejebvee menpe MekeäÙe Demeles. DeeefCe ‘ceer cnCelees lesÛe melÙe’ Demee lÙeebÛee nskeâe Demelees. DeeheuÙee efnbogmLeeveele Je<ee&vegJe<ex nsÛe Ûeeuet Deens. efnbogmLeeveÛÙee KeNÙee Feflenemeeuee yeieue osle lÙeeÛes efJeke=âle ¤he meelelÙeeves ceeb[ues iesues Deens. ØeKÙeele he$ekeâej De®Ce Meewjer Ùeebveer DeeheuÙee ‘Sefcevebš efnmšesefjÙevme’Ùee Fb«epeer hegmlekeâeÉejs Ùee ØekeâejeÛee ÛeebieueeÛe meceeÛeej Iesleuee Deens. megOee vejJeCes Ùeebveer kesâuesuee Ùee hegmlekeâeÛee ceje"er DevegJeeo ‘KÙeeleveece Feflenemekeâej’ cesnlee heefyueefMebie neTmeves ØekeâeefMele kesâuee Deens.

pees ceeCetme Fefleneme efJemejlees lees YeefJe<Ùe Ie[efJeCÙeeÛeer #ecelee ieceeJetve yemelees Demes cnCeleele. DeLee&leÛe ne Fefleneme melÙe mJe¤heele ceeb[uee peeCes Dehesef#ele Deens. DeeheuÙee efnbogmLeeveele Fefleneme melÙe mJe¤heele ceeb[uee peelees

DeefYeØeeÙe

Feflenemee¤Ÿee

efJeke=‚leerke‚jCeeJejerue

me[slees[ Yee<Ÿe

89

Deens keâe, Ùee ØeMveeÛes Gòej ogozJeeves ‘veener’ Demes ÅeeJes ueeiesue. ‘o Fbef[Ùeve keâewefvmeue Dee@Heâ efnmše@efjkeâue efjmeÛe&’ (DeeÙemeerSÛeDeej) ner Fefleneme mebMeesOeve keâjCeejer ye[er mebmLee. MeeuesÙe DeYÙeeme›eâceeyeeyele ceeie&oMe&ve leòJeebÛeer efMeHeâejme keâjCeeNÙee Sve.meer.F&.Deej.šer. Jej Ùee mebmLesÛee ØeYeeJe. DeeefLe&keâ Je ceveg<ÙeyeU ÙeebÛeer Ùee mebmLesuee cegUerÛe keâcelejlee veener. Ùee mebmLeskeâ[tve DeeheuÙee osMeeÛÙee Feflenemeeyeöue pes mebMeesOeve Je uesKeve nesle Demeles les DeefleMeÙe cenòJeeÛes Je «ee¢e ceeveues peeles. meenefpekeâÛe ns efueKeeCe efve:he#eheeleerheCes JneJes DeMeer kegâCeeÛeerner Dehes#ee Demesue; cee$e ner Dehes#ee keâMeer Heâesue "jueer Deens Je "jles Deens ns Meewjer Ùeebveer DeeheuÙee hegmlekeâeletve oeKeJetve efoues Deens.

hegjesieeefcelJeeÛee, meÛeesšerÛee šWYee efcejJeCeejs veeceJeble Feflenemekeâej mJele:ÛÙee legbye[Ÿee YejCÙeemee"er keâMee keäèhlÙee keâjleele, HeâmeJeCetkeâ keâjleele ns meebiele lÙeebveer lÙeebÛes ÛeebieuesÛe JeeYee[s keâe{ues Deensle. DeeÙemeerSÛeDeejJej ØeoerIe& keâeUeheemetve [eJÙee efJeÛeejmejCeerÛÙee ceb[UeRÛee heie[e Deens. SKeeÅee JÙekeäleerves kegâ"ueer efJeÛeejmejCeer DeeoMe& ceeveeJeer ne lÙeeÛee JewÙeefkeälekeâ ØeMve Peeuee DeeefCe lees lÙeeÛÙee JewÛeeefjkeâ mJeeleb$ÙeeÛee Yeeie Deens. cee$e osMeeÛÙee FeflenemeeÛeer ceeb[Ceer keâjleevee pej DeMee ØekeâejÛÙee kegâ"uÙeener efJeÛeejmejCeeRÛee Ûe<cee ueeJeuee iesuee lej Fefleneme DeefleMeÙe efJeke=âle mJe¤heele ceeb[uee peelees, ner yeeye DeefleMeÙe Ieelekeâ Demetve, Meewjer Ùeebveer Ùee hegmlekeâeletve lÙeeÛeer melele peeCeerJe keâ¤ve efoueer Deens.

‘DeeÙemeerSÛeDeej’Ûes Skeâ GösMehe$e Deens. mebmLesÛÙee keâeceeÛee vescekeâe GösMe lÙeele GodOe=le kesâuee Deens. 1978 heemetve lÙeele keâe[erÛeener yeoue keâjCÙeele Deeuesuee veener; cee$e JeepehesÙeer ÙeebÛÙee vesle=lJeeKeeueerue DeeIee[er keWâõele meòesJej DeeuÙeeveblej Ùee GösMehe$eele yeoue keâjCÙeele DeeuÙeeÛee keâebieeJee [eJÙee efJeÛeejJebleebveer meg¤ kesâuee. ‘efMe#eCeeÛes YeieJeskeâjCe’ nesle Deens, Demee Deejeshe keâjCÙeeme lÙeebveer meg®Jeele kesâueer; heCe melÙe heefjefmLeleer keâeÙe Deens ns efJeMeo keâ¤ve meebieleevee Meewjer Ùeebveer [eJÙeebÛÙee Ùee Tjye[JesefiejerÛee Ûeebieuee meceeÛeej Ùee hegmlekeâeletve Iesleuee Deens.

‘DeeÙemeerSÛeDeej’leHexâ FeflenemeeÛÙee mebMeesOeveeÛes Je lÙeeJejerue iebÇLe ØekeâeMeveeÛes Deveskeâ Øekeâuhe neleer Iesleues peeleele. ns keâece [eJÙee ieesleeJeàÙeeleerue ceb[UeRveeÛe efoues peeles. lÙeele ØeÛeb[ iewjJÙeJenej Ûeeueleele. keâeceeuee neleosKeerue ueeJeuee peele veener. ve kesâuesuÙee keâeceeÛes hewmes efKeMeele Ieeleues peeleele. ÙeeyeeyeleÛeer efJemle=le Deekeâ[sJeejer osle Meewjer Ùeebveer peer ceeefnleer efoueer Deens leer JeeÛetve Oekeäkeâe yemeuÙeeKesjerpe jenle veener. hegjesieeefcelJe, Oece&efvejhes#elee ÙeeJej kesâJeU DeeheueerÛe ceòesâoejer Deens, DeMee leesNÙeele JeeJejCeejer ner ceb[Uer

90

keâeW[erle meehe[ueer keâer keâMeer Jeeieleele, melÙe mJeerkeâejCÙeeÛeer lÙeebÛeer leÙeejer keâMeeer vemeles, lÙeebÛee keâebieeJeKeesjheCee keâmee GHeâeUtve Ùeslees ÙeeÛes Gòece JeCe&ve keâener ØekeâjCeeble Deens.

heef§ece yebieeueceOÙes ØeoerIe& keâeU [eJÙeebÛeer meòee Deens. Deeheues ‘[eJes’heCe efmeæ keâjCÙeemee"er ner ceb[Uer FeflenemeeueeosKeerue keâmes Jes"erme Oejleele ÙeeÛeer ceeefnleer Meewjer Ùeebveer efoueer Deens. cegefmuece jepÙekeâlÙeeËveer efnbogmLeeveele DemebKÙe osJeUebÛee efJeOJebme kesâuee ns peiepeenerj Deens. Demes Demeleevee he. yebieeue ceeOÙeefcekeâ efMe#eCe ceb[Ueves 1989 ceOÙes Skeâ DeeosMe keâe{uee lÙeeÉejs MeeuesÙe hegmlekeâeleerue DeMee ØekeâejÛee osJeUebÛÙee efJeOJemeebÛee GuuesKe ieeUCÙeeÛÙee metÛevee efouÙe. efnbogmLeeveÛeer mebmke=âleer-hejbheje Ùeeyeeyele šerkeâelcekeâ, legÛÚleehetJe&keâ yeesueeÙeÛes DeeefCe efnboglJeeJej šerkeâe keâjerle FmueeceÛes iees[Jes ieeÙeÛes ne Ùee ceb[UeRÛee DeeJe[lee GÅeesie. MeewjeRveer Ùee hegmlekeâele [eJÙeebÛÙee Ùee GÅeesieebJej šerkesâÛes Deemet[ Dees{ues Deensle.

meesefJnSle ÙegefveÙeve keâesmeUuÙeeveblej [eJÙeebÛee DeeJeepe keâenermee keâceer Peeuesuee Demeuee lejer Mew#eefCekeâ #es$eeJej DeÅeehener lÙeebÛes efveÙeb$eCe Deens. Øemeej ceeOÙeceebleerue cees"e Yeeie lÙeebÛÙee efveÙeb$eCeeKeeueer Deens, lÙeeÛee GuuesKe Meewjer keâjleele. Ùee ueeskeâebveer DeeleeheÙeËle pes DemelÙe uesKeve ueeskeâebÛÙee ceeLeer ceejues Deens lÙeeÛee Jee DeeÙemeer- SÛeDeejceOeerue iewjJÙeJenejebÛee peeye lÙeebvee efJeÛeejueeÛe heeefnpes, Demesner cele les heg{s ceeb[leele. hegjesieeefcelJeeÛee šWYee efcejefJeCeeNÙee ceb[UeRÛee yegjKee Meewjer Ùeebveer Ùee hegmlekeâeÉejs De#ejMe: Heâe[uee Deens. DeeheuÙee FeflenemeeefJe<eÙeer DeemLee DemeCeeNÙee ØelÙeskeâeves DeJeMÙe JeeÛeeJes Demes ns hegmlekeâ Deens. [eJÙee veeceJeble FeflenemekeâejebÛeer melÙeekeâ[s keâeCee[esUe keâjCÙeeÛeer peer ceveesJe=òeer Deens, lÙeeÛes ÙeLeeLe& oMe&ve Ie[efJeCeejs Demes hegmlekeâeÛes cegKehe=‰ Deens.

hegmlekeâeÛes veeJe : KÙeeleveece FeflenemekeâejØekeâeMeve : cesnlee heeqyueefMebie neTme, hegCesuesKekeâ : De®Ce MeewjerDevegJeeo : megOee vejJeCesefkebâcele : 250/-he=‰s : 232meecevee, 21 Dee@keäšesyej 2001

91

2 jer DeeJe=òeer

`ceer–ueeÙed' Ùee keäJeebie Debiew (efJnSleveece) peJeUÛÙee Kes[ŸeeceOÙes 16 ceeÛe&, 1969 ÛÙee mekeâeUerpes keâener Ie[ueb lÙeeJej DeeOeejuesueer ner keâneCeer Deens.`GodOJemle'ceOeueer keâener JÙeeqkeäleceòJeb Deepe JeemleJeeleueer, nÙeele Demeuesueer DeeefCe keâener vemeuesueer DeeheuÙeeuee Yesšleerue. DeMee JÙekeäleer øelÙe#eele lelmece øemebieer peMee JeeieuÙee-yeesueuÙee DemelÙee,leMeeÛe lÙee Deensle. Ùee keâLeevekeâeceOÙes JeemleJeDeeefCe keâequHele ÙeebÛee mebÙeesie meeOetve DeeOegefvekeâ Feflenemeeleuee Skeâ DeefJeÕemeveerÙe JeešeJee Demee efJeoejkeâ DeeefCe ùoÙeYesokeâ DeOÙeeÙe, efÛeòeJesOekeâ DeeefCe veešŸeHetCe& jerleerves ceje"er JeeÛekeâebmeceesjceeb[CÙeeÛee øeÙelve kesâuee Deens.

efkebâcele : 180/-®. ~ heesmšspe : 50/-®.

uesKekeâ - GcesMe keâoce

efJnSleveececeOeerue Skeâe efve<heehe Kes[ŸeeÛeerDecesefjkeâve mewefvekeâebveer kesâuesueer Deceeveg<e keâòeue

92

DeefYeØeeÙe

DeveJeö JeeösJej¤ee

DevegYeJe

iegpejeleer uesKekeâ OeÇgJe Yeó ÙeebÛeer ‘mecegõeefvlekesâ’ ner uesKeeke=âleer ¤{eLee&ves kegâ"uÙeeÛe meeefnlÙeØekeâejele ve cees[Ceejer. keâLesÛee Skeâefpevemeer DevegYeJe leerle veener DeeefCe keâeobyejerÛeb yengDeeÙeeefcelJener leerle Dee{Ule veener. lÙeecegUsÛe Demesue yengOee, meesÙe cnCetve efleuee ‘keâeobyejer’ Øekeâejele meceeefJe° kesâueb iesueb Deens. ‘meeiejleerjer’ Ùee veeJeeves Debpeueer vejJeCes Ùeebveer efleÛee ceje"er DevegJeeo kesâuee Deens.

‘meeiejleerjer’le meueie Demeb keâLeevekeâ veener. Deensle les efJeue#eCe DevegYeJe DeeefCe efJeefJeOe JÙeefòeâjsKeebÛes legkeâ[s ! pÙeebÛeer keâOeer megmebiele JeešCeejer, heCe yejerÛeMeer efJemkeâUerle DeMeer meebOespees[ keâjCÙeele Deeueer Deens. FbefpeefveÙeefjbieÛeer heoJeer heojele Demetvener oesve Je<ex yeskeâejerle keâe{uesuÙee Skeâe le®Ce, mebJesoveMeerue FbefpeefveÙejÛÙee JeešŸeeuee DeeuesuÙee Dekeâefuhele DevegYeJeebÛeb ns mebefÛele Deens. yeskeâejerves meb$emle PeeuesuÙee Ùee le®Ceeuee Skesâ efoJeMeer Devehesef#eleheCes Skeâe mejkeâejer Øekeâuheele keâece efceUles. ueeYe-neveerÛee ÙeeflkebâefÛelener efJeÛeej ve keâjlee lees ner veeskeâjer mJeerkeâejlees DeeefCe lÙee efyebotheemetve lÙeeÛÙee DeeÙeg<Ùeeleerue Skeâe De%eeleeÛÙee ØeJeemeeÛeer meg®Jeele nesles.

meewje°êÛÙee efkeâveeNÙeeJejerue efJejU ueeskeâJemleer DemeuesuÙee DelÙeble ceeieeme ØeosMeele mejkeâejuee Skeâ jemeeÙeefvekeâ keâejKeevee GYeejeJeÙeeÛee Demelees lÙeeJej Øekeâuhe DeefYeÙeblee cnCetve lÙeebÛeer vesceCetkeâ nesles. Ùee Øekeâuheemee"er ueeieCeeNÙee peefceveerÛeer ceespeCeer keâ¤ve leer mebheeove keâjCeb DeeefCe Øekeâuhe DenJeeue leÙeej keâjCeb ns lÙeeÛeb keâece Demeleb. Menjer mebmke=âleer, meesÙeer-megefJeOeebheemetve Meskeâ[es cewue otj DeeefCe heoesheoer ÙesCeeNÙee DemebKÙe De[ÛeCeeRÛee meecevee keâjle lÙeeuee ner peyeeyeoejer heej hee[eJeer ueeieCeej Deens, ÙeeÛeer peeCeerJe efleLes ®pet nesCÙeehetJeeaÛe lÙeeuee nesles.

ØeejbYeer lej, Ùee DeMee meJe& leNnsÛÙee DeYeeJeebMeer oesve nele keâjle DeeheCe

Deeheueb efJeefnle keâece keâmeb hegjb keâjCeej, Demee ØeMve lÙeeuee he[lees, lÙeehes#ee ‘vekeâes ns keâece’ cnCetve DeeheuÙee peerJeeYeeJeeÛÙee ceeCemeeble hejleuesueb keâeÙe JeeF&š, Demee šeskeâeÛee efJeÛeejner #eCeYej lÙeeÛÙee ceveele Ùeslees; heCe Deeheueer yeskeâejerleerue oesve Je<ex Dee"Jeleele DeeefCe YejkeâšCeejb lÙeeÛeb ceve leeàÙeeJej Ùesleb. Menjer keâesueenueeheemetve otj Meeble efvemeiee&le, keâesCeleerner le›eâej ve keâjlee peieCeejer efleLeueer Deeveboer Je=òeerÛeer ceeCemeb heeefnuÙeeJej lej lÙeeÛeb kegâletnueYejueb ceve ceeies ve efheâjlee heg{bheg{bÛe peeÙeuee lÙeeuee Yeeie hee[leb. keâUle-vekeâUle leesner lÙeebÛÙeele iegblele peelees.

veeskeâjerJej ®pet nesCÙeeÛee ØeJeemeeleÛe lÙeeuee FLeuÙee ØeosMeeÛeer, meeOÙee - mejU peerJeveheæleerÛeer, JewefÛe$ÙeeÛee heefjÛeÙe osCeeNÙee ceeCemeebÛeer, lÙeebÛÙee efvejhes#e ØesceeÛeer DeesUKe nesles. veblej leerve Je<eeËÛÙee efleLeuÙee JeemleJÙeele lÙeeuee ceeCemeebÛes DemebKÙe vecegves heeneÙeuee, DevegYeJeeÙeuee efceUleele.

keâesCelÙeener heeMeeble mJele:uee De[keâJetve ve Ieslee keâenermeb efoMeenerve DeeÙeg<Ùe peieCeeNÙee meyetjÛeer Skeâcee$e FÛÚe Deens leer - mJele:ÛÙee ceeuekeâerÛÙee (ueneveMee keâe nesF&vee) peefceveerÛÙee legkeâ[ŸeeÛeer ! heCe leesner lÙeeÛÙee veefMeyeer veener. Ùee SkeâeÛe peerJeveOÙeemeeves heÚe[uesuee meyetj keâLeveeÙekeâekeâ[tve efceUeuesuÙee veeheerkeâ, Deesmee[ peefceveerÛÙee legkeâ[Ÿeevesner ke=âleeLe& neslees. leerÛe iees° vetjYeeFËÛeer. pebieue KeelÙeeleuee ne ceeCetme ! meJee&Lee&ves heMeg-he#ÙeebÛÙee peieeleÛe les JeeJejleele. lÙeebÛÙeeÛe Yee<esle yeesueleele. yebieeueer yeeyeepeer ner DeeCeKeer Skeâ Jeuueer. efvemeiee&Meer lÙeebÛeer Deletš veeU pees[ueer iesueer Deens. lÙeebÛÙee heâškeâUheCeeletvener ceeCegmekeâerÛee efvece&U PejeÛe Jeenle Demelees. yesšeJejÛee Oee[Meer KeueeMeer efkeâ<vee ns lej DepeyeÛe jmeeÙeve. ‘Yeerleer, DeMekeäÙe’ Demeues heâeuelet Meyo lÙeeÛÙee MeyokeâesMeele veenerleÛe. legheâeveeuee meeceesjb peeleeveener lÙeeÛeb DeØethe lÙeeuee Jeešle veener. lees lÙeeÛÙee peieCÙeeÛeeÛe Skeâ Yeeie Deens peCet ! FLeues MÙeecepeer mejhebÛe ns Ùee ceeleerleÛe Ie[uesueb Skeâ Oeerjesoeòe JÙeefòeâceòJe. FLeuÙee ceeCemeebÛeb les KejbKegjb ØeefleefveefOelJe keâjleele. ieeJeele mejhebÛe cnCetve Øeefleef‰le peerJeve peieCeejs MÙeecepeer GvneàÙeele cee$e Flejebyejesyej ceesuecepegjermee"er JeCeJeCe Yeškeâleele. lÙeele lÙeebvee keâesCeleener keâceerheCee Jeešle veener.

‘meeiejleerjer’ le Skeâ JÙeòeâer cee$e ØelÙe#e DeefmlelJeele vemetvener meJe&JÙeeheer nesTve jeefnueerÙe. leer cnCepes neoe Yeó! mebhetCe& keâLeevekeâYej neoe Yeóebyeöue peeCetve IÙeeÙeuee DeeheCe Glmegkeâ jenlees. leerÛe iees° DeJeueÛeer! Ùee ueeskeâefJeue#eCe m$eerÛeb JeeieCeb-yeesueCeb-JÙeJenej JeeÛekeâeÛeb kegâletnue peeie=le keâjleb. leer vescekeâer

93

keâesCe, kegâ"ueer Ùee Dee[ieeJeele leer keâMeer ®peueer, efleÛÙee Ùee Deefuehle peieCÙeeÛee celeueye keâeÙe, DeMee DemebKÙe ØeMveebÛeb ceesnesU JeeÛekeâeÛÙee ceveele G"leb, lÙeeÛeer Gòejb pejer keâeobyejerÛÙee MesJešer efceUle Demeueer lejer leer efceUsheÙeËle GieerÛeÛe yesÛewve JneÙeuee nesleb.

efvemeiee&Meer Skeâ¤he PeeuesuÙee Ùee efvejefvejeUÙee cegMeerleerue JeešeJÙeele DeMee heCe DebleÙee&ceer efvePe&jemeejKÙee efvece&U JÙeòeâeRÛee keâLeeveeÙekeâeuee heefjÛeÙe nesle peelees. lÙeebÛÙeeMeer JesUesJesUer PeeuesuÙee mebJeeo-efJemebJeeoeletve DeeheCener nUtnUt Debleyee&¢e yeouele Ûeeueuees Deenesle, ÙeeÛeer peeCeerJe lÙeeuee nesles. ‘ceeCetme’Ùee Meyoeuee DeLe& osCeeNÙee KeNÙeeKegNÙee ceeCemeebvee Yeeweflekeâ ØeieleerÛÙee JejJebšŸeeKeeueer DeeheCe GodOJemle keâjeÙeÛeb keâe, ne ØeMve lÙeeÛee efheÛÚe hegjJelees. keâeceeleueb ue#e G[leb. ceve efÉOee nesleb. yebieeueer yeeyee lÙeeÛeer ceve:efmLeleer DeesUKeleele. lÙeeÛeb JemlegefmLeleerkeâ[s ue#e JesOeleele. lÙeebÛÙeeMeer yeesueuÙeeJej lÙeeÛÙee ceveele IeeWIeeJeCeejb JeeoU Meeble nesleb DeeefCe efveef§eble nesTve lees DeeheuÙee keâeceeuee ueeielees.

Ûeekeâesjeryeæ keâLeevekeâeÛeer Dehes#ee "sJetve ‘meeiejleerjer’ neleer IesCeeNÙeebÛÙee heojer efvejeMeeÛe ÙesF&ue. keâejCe ‘meeiejleerjer’ ne Skeâ DeveJeš JeešsJejÛee DevegYeJe Deens. keâLeevekeâÛe vemeuÙeeves ÙeeleuÙee JÙeefòeâjsKeener DeÛeevekeâ Ùesleele DeeefCe ieeÙeye nesleele. Ùee JÙeefòeâjsKee mJeleb$eheCes cee$e ceveeJej "meleele. DeheefjefÛele ØeosMe, efleLeueer ueeskeâmebmke=âleer DeeefCe efJeue#eCe ceeCemeb ÙeebÛeb oMe&ve Ie[JeCeejer ‘meeiejleerjer’ keâesCeleener hetJe&«en ceveer ve yeeUielee JeeÛeuÙeeme JeeÛekeâeuee DeveesKÙee peieele efveef§eleÛe vesF&ue.

hegmlekeâeÛes veeJe : meeiejleerjerØekeâeMeve : cesnlee heeqyueefMebie neTme, hegCesuesKekeâ : OegÇJe YeóDevegJeeo : Debpeveer vejJeCesefkebâcele : 160/-he=‰s : 140ueeskeâmeòee, 20 peguew 1997

94

95

2 jer DeeJe=òeer

FbeqiueMe Yee<esleerue meJee&efOekeâ ueeskeâefØeÙe uesKekeâ DeeefCe meJÙemeeÛeer he$ekeâej ßeer. KegMeJebleefmebie ÙeebÛeb ceje"erle DevegJeeo Peeuesueb ns heefnuebÛe hegmlekeâ Deens. DeeheuÙee ØeoerIe& DeeefCe JewefJeOÙehetCe& DevegYeJeebveer mece=æ DeMee DeeÙeg<Ùeele JesieJesieàÙee JesUer, JesieJesieàÙee JeUCeebJej YesšuesuÙee keâener cenòJeeÛÙee Œeer-heg®<eebÛÙee, KegMeJebleefmebieebveer DelÙeble ceespekeäÙee DeeefCe vescekeäÙee Meyoeble efÛeleejuesuÙee Deke&âefÛe$eebÛee ne JewefMe°ŸehetCe& meb«en Deens. Ùeele jepekeâejCeer Deensle, GÅeesieheleer Deensle, Jekeâerue Deensle, meveoer veeskeâjer Deensle, uesKekeâ Deensle, efÛe$ekeâej Deensle DeeefCe DeMeeÛe DeveesUKeer, hejbleg leLeekeâefLele GÛÛeYeüt JÙekeäleerner Deensle.Oeejoej, Ghenemeelcekeâ DeeefCe keâesCeleener Dee[he[oe ve "sJeCeejb ns Lesš uesKeve, lÙeebveer uesKeveemee"er efveJe[uesuÙee JÙekeäleeRÛÙee JÙeefkeäleceòJeeÛes DeepeJej kesâJeU De%eele Demeuesues kebâieesjs Gueie[tve oeKeJeleb, lÙeeÛeyejesyej JÙeeefceße ceeveJeer ceveeÛee MeesOe IesCÙeeÛeer DebleÂ&°erner JeeÛekeâeuee Øeoeve keâjleb.keâOeer ceveeuee iegbieJeCeejb, keâOeer DemJemLe keâjCeejb, lej Øemebieer Øe#egyOe keâjCeejb ns JÙeefkeäleoMe&ve Skeâoe JeeÛeuebÛe heeefnpes, Demeb mejme Glejueb Deens.


cetU uesKekeâ - KegMeJeble efmebie

DevegJeeo - ueervee meesnesveer

96

yeeueveiejer

Skesâ efoJeMeer yeeoMeneves efyejyeuee}e efJeÛeej}b, ‘‘efyejyeue, ceuee meebie, Flekeâer keâ[ekeäÙeeÛeer Leb[er! je$eYej veoerÛÙee heeCÙeele GYee jener}, Demee keâesCeer ceeCetme Deens DeeheuÙee jepÙeele?''

‘‘cenejepe, DeMeer Kethe ceeCemeb Deensle.’’ ‘‘ceePee efJeÕeeme veener yemele.’’‘‘heCe ner iees° Kejer Deens.’’‘‘lej ceie ceuee Demee ceeCetme oeKeJeÛe.’’‘‘pe¤j oeKeJeerve.’’‘‘keâOeer oeKeJeleesme?’’‘‘GÅeeÛe!’’ogmeNÙee efoJeMeer efyejyeueeves Skeâe yeÇeÿeCeeuee yees}eJeCeb hee"Je}b. lees

yeeoMeneuee cnCeeuee, ‘‘ne je$eYej heeCÙeele GYee jent Mekeâlees cenejepe!’’‘‘Demmeb! ceie Deecner Ùeeuee ceesúb ye#eerme osT.’’‘‘ne ceneueeÛÙee ceeies leueeJeeÛÙee heeCÙeele Deepe je$eer GYee jenerue. GÅee

DeeheCe ¢eeuee ye#eerme Åee.’’je$eYej lees yeÇeÿeCe heeCÙeele GYee jeefnuee. mekeâeUer efyejyeueeves lÙeeuee

yeeoMene meceesj GYeb kesâ}b.yeeoMeneves efJeÛeej}b, ‘‘efyejyeue, ne ceeCetme FlekeäÙee ieej heeCÙeele keâmee

GYee jeefnuee?’’‘‘lÙeeueeÛe efJeÛeejeJeb cenejepe.’’

efyejyeueeÛeer efKeÛe[er

‘‘keâe js yeÇeÿeCee, let je$eYej lÙee ieej heeCÙeele keâmee GYee jeefnueeme? Leb[er veener Jeepe}er? keâMeer iesueer je$e?’’

‘‘ngpetj, je$eYej ceer ceneueele peUCeeNÙee lÙee efoJÙeekeâ[s henele heeCÙeele GYee neslees.’’

‘‘cnCepes? let lÙee efoJÙeeÛÙee G<Celesle GYee jeefnueeme. nelener Meskeâle jeefnueeme. ceie leguee Leb[er JeepeCeej lejer keâMeer?’’

‘‘Demeb keâmeb cenejepe? Demeb Ie[Ceb MekeäÙe lejer Deens keâe?'' efyejye}eves efJeÛeej}b.

‘‘nesÙe, DemebÛe Ie[uebÙe. Ùee ceeCemeeuee ye#eerme efo}b peeCeej veener.’’yeeoMeneves ye#eerme efo}b veener.ogmeNÙee efoJeMeer ojyeejele efyejyeue Deeuee veener. lÙeeÛÙee iewjnpesjercegUs

yeeoMeneuee keâeUpeer he[ueer. ‘efyejyeue keâe yejb Deeuee veener?’ efyejyeueeÛÙee veejepeerÛee me}yeeoMeneuee nesleeÛe.

efyejyeuee}e yeIeCÙeemee"er mJele: yeeoMene efyejyeueeÛÙee Iejer heesÛeuee. meceesj heenleeÛe lÙeeuee heâej Dee§eÙe& Jeeš}b. keâejCener lemebÛe nesleb.

Skeâe KeñŸeele Skeâ GbÛe yeebyet GYee kesâuee neslee. yeebyetÛÙee JejÛÙee šeskeâeuee Skeâ iee[ieb yeebOe}b nesleb. peefceveerJej keâeškeäÙee-kegâškeäÙee hesšJetve peeU leÙeej kesâuee neslee.

yeeoMeneves peeUepeJeUÛe yemeuesuÙee efyejyeueeuee efJeÛeej}b, ‘‘Dejs, ns keâeÙe veeškeâ ÛeeueuebÙe?’’

‘‘ceePeb heesš efyeIe[uebÙe cnCetve Heâkeäle efKeÛe[er efMepeJeleesÙe.’’97

‘‘efKeÛe[er? DeMeerr? iee[ieb kegâ"s GbÛeeJej DeeefCe Ûet}SJe{erMeer Kee}er! efKeÛe[er keâOeer DeeefCe keâMeer efMepeCeej? Ûeg}erÛeer Oeie lej otjÛe; lÙee Yeeb[ŸeeheÙeËle Oetj osKeerue heesÛele veener. [eU-Yeele efMepeCeej keâmee?’’

‘‘efMepes}cenejepe.’’‘‘keâOeerÛe efMepeCeej veener. ne legPee Jes[sheCee Deens.’’‘‘veener ngpetj. legcnerÛe yeIee. lees ceeCetme heeCÙeele GYee neslee. efleLetve

oer[oesveMes hetâš ueebye ceneueele efoJee peUle neslee. lÙeeÛeer G<Celee ceeCemee}e efceUle nesleer. lej ceie Ùee Kee}ÛÙee peeUeveb iee[iÙeele efKeÛe[er keâe veener efMepeCeej?’’

yeeoMene ceveeheemetve nmele cnCee}e, ‘‘Deecneuee keâUueb yejb. Deecner cegöeceÛe lÙee yeÇeÿeCeeuee ye#eerme efo}b veJnleb. let keâeÙe Ùegkeäleer ue{Jeleesme lesÛe yeIeeÙeÛeb nesleb. Deensme Keje ngMeej! GÅee lÙee yeÇeÿeCeeuee lees ceeiesue les ye#eerme osTÙee. Pee}b meceeOeeve?’’

ogmeNÙee efoJeMeer yeÇeÿeCeeuee ojyeejele yeesueeJeCÙeele Dee}b. yeeoMeneves lÙeeuee mevceeveeves ye#eerme efo}b. efyejye}ekeâ[s keâewlegkeâeves heenle yeÇeÿeCe Deeveboele Iejer ies}e.

hegmlekeâeÛes veeJe : efJeveesoJeerj efyejyeueuesKekeâ : efvece&uee meej[ecesnlee heefyueefMebie neTme

v

98

Documents

Ùee Debkeâeleerue uesKeebleerue celes ner lÙee lÙee … … · Ùee Debkeâeleerue uesKeebleerue celes ner lÙee lÙee uesKekeâebÛeer Demetve lÙeebÛÙeeMeer mebheeokeâ mencele