�

�

�

�

�

�

�������

�

����

�

��������������

��������������������

E

stib

aliz

Ast

igar

raga

200

5

ARL

OA

:

GIZ

ART

E

EG

IPTO

IR

AKA

SLEA

:

.....

.. G

ELA

:

D

BH

1B

I

KASL

EA(k

):

ARL

OA

REN

ED

UKI

A

HIZ

KUN

TZ IK

ASK

UN

TZA

LA

N M

ETO

DO

LOG

IA

BALI

ABI

DEA

K D

ENBO

RAlIZ

. A

NT

ZIN

AK

O E

GIP

TO

KO

Z

IBIL

IZA

ZIO

A

no

n ga

ratu

zen

.

3000

urt

eko

hist

oria

Egip

tiarra

k e

ta N

ilo

NO

LA G

OBE

RNA

TZEN

ZEN

EG

IPTO

Fara

oia

k g

ob

ern

atz

en

zue

n

No

ble

ak

eta

ap

aiz

ak

Eskr

iba

k

Bote

rets

uen

biz

imo

dua

N

OLA

BIZ

I ZIR

EN

EG

IPT

OA

R

GE

HIE

NA

K.

Ne

kaza

riak

Best

e o

gib

ide

ba

tzuk

Eskl

ab

oa

k N

OLA

KOA

ZEN

ERL

IJIO

A

p

olit

eism

oa

hi

lezk

ort

asu

na

HIZ

TEG

IA:

ond

ora

, Ja

inko

, Sa

ntu

teg

i, fa

rao

i, a

pa

iz,

erre

ge

, be

lao

ntz

i, te

np

lu, e

zilk

ort

asu

na

ER

ATO

RRIA

K:

����

�����

�� ���

���

�����

��� �

� ������

AD

ITZA

K:

Joa

n, o

toitz

eg

in, h

il, m

om

ifika

tu, s

art

u,

ibili,

uki

tu, b

eg

iratu

,

EZIN

DU

TE,

AH

AL

da

(p

osib

le d

a)

Da

, dira

/ z

en

, zire

n

Da

go

, da

ude

/ z

eg

oe

n, z

eud

en

Du

, dut

e /

zue

n, z

ute

n

SIN

TAX

IA:

NO

N e

ta Z

ER k

asu

ak,

No

iztik

-no

ize

ra, -

an

zeh

ar,

KON

P: ..

.RIK

inp

ort

an

teEN

A...

...RI

K fa

ma

tuEN

AK.

..

AZA

LPEN

TES

TUA

REN

EZA

UG

ARR

IAK.

G

ald

e-e

ran

tzun

ak.

Ko

he

ren

tzia

- e

ta k

ohe

sio- a

die

razl

ea

k...

Ma

teria

l eg

oki

tua

e

rab

ili d

ugu

kon

tze

ptu

na

gus

iak

be

reg

an

atz

eko

:

Eusk

ara

sa

ioe

tan

, m

om

iak

inte

rne

ten

b

ilatu

eta

lan

d

esk

riptib

oa

eg

iten

h

asi

dira

pp

t.

Ad

itz t

ran

tsiti

bo

eta

in

tra

nts

itib

oa

k b

ere

izte

a d

ugu

he

lbur

u. H

orre

z g

ain

a

hal e

ta e

zin

form

ei

em

an

go

die

gu

ga

rran

tzia

.

Ho

rreki

n b

ate

ra

sup

erla

tibo

ari

ere

e

ma

n d

iog

u g

arra

ntz

ia.

Eusk

ara

ko a

rike

tak

bila

tu d

itug

u.

Ond

oren

, tes

ta e

ta

gald

eren

era

ntzu

na

bila

tzen

saia

tu d

ira.

DBH

1eko

g

iza

rte

te

stul

ibur

ua

eta

inte

rne

t.

1h.

1h.

1h.

Eba

lua

tze

ko ir

izp

ide

ak:

A

ldez

aur

retik

arl

oko

irak

asle

arek

in a

dost

utak

o gu

txie

nezk

oak

uler

tu d

ituen

ala

ez

ziur

tatu

. Eu

ska

ra ir

aka

slea

reki

n b

ate

ra u

nita

te h

oni

da

go

zkio

n u

lerm

en

eta

eko

izp

en

ma

ila b

alo

ratu

, ba

i ah

oz

ba

i id

atz

iz: h

izku

ntz

ad

iera

zle

ak.

..

Estibaliz Astigarraga 2005

5 Estibaliz Astigarraga 2005

EGIPTO eta egiptoar kultura

�

�

�

�

�

�

Egipto Afrikan dago eta historian zibilizazio inportantea izan da.

EGIPTO (k.a. 3.000tik -1000ra) Nilo Egiptoko ibairik inportanteena da.

Nilon, lurra ona da eta nekazaritza posible da.

Paleolitoan (6000-5000 k.a.) bero handia egiten zuen eta pertsonak Nilo ondora joan ziren.

6 Estibaliz Astigarraga 2005

EGIPTOARREN ERLIJIOA Egiptoarrak POLITEISTAK ziren. POLITEISTA: Jainko asko zuten.

RA SET ISIS ...

TENPLUAK

Jainkoen estatuak SANTUTEGIAn zeuden. SANTUTEGIra faraoiak eta apaizak bakarrik sartu ahal ziren. Barruan otoitz egiten zuten.

Tenplurik famatuenak KARNAK ETA LUXOR ziren.

7 Estibaliz Astigarraga 2005

HILEZKORTASUNA

Egiptoar bat hiltzean, bere gorputza MOMIFIKATU egiten zuten.

Gero, momia SARKOFAGOan sartzen zuten.

PIRAMIDEAK

Duela 4.500 urte piramideak egin ziren. Faraoien momiak bertan zeuden.

HEMEN DAGO FARAOIAREN MOMIA Piramide bat egiteko 20 urte eta 100.000 pertsona behar ziren. Egiptoko nagusia (pertsonarik inportanteena) FARAOIA zen. Faraoia Egiptoko errege zen.

8 Estibaliz Astigarraga 2005

TEST-a NON dago EGIPTO? ZEIN da Egiptoko ibairik inportanteena? ZER egiten zuten egiptoarrak Nilon? Egiptoarrek ZENBAT Jainko zuten? NON zeuden Jainkoen estatuak Egipton? NOR sartzen zen barruan ? NOLA DEITZEN ziren tenplu famatuenak? Pintatu MOMIA bat: Pintatu SARKOFAGO bat:

NOR zen Egiptoko errege ?

9 Estibaliz Astigarraga 2005

EGIPTOK 3000 urteko historia izan zuen. Egiptoarrak Nilo ondoan kokatu ziren Kristo aurreko 3000 urtetik 1000 urtera. Niloko lurzoruan nekazaritza egiten zuten eta Niloko ibaian belaontziz ibiltzen ziren.

Nilo ibaian zehar Behe Egiptotik - Goi Egiptora joaten ziren belaontziz.

FARAOIA zen Egiptoko errege. Egiptoarrek uste zuten FARAOIA Jainkoa zela; horregatik ezin zuten EZ ukitu EZ begiratu.

10 Estibaliz Astigarraga 2005

GIZARTEA

Egipton faraoia, nobleak (faraoiaren familia), apaizak, eskribak eta herriko jendea zeuden:

Egipton Faraoiak eta bere familiak agintzen zuten.

Apaizek otoitz egiten zuten.

Eskribek idatzi eta irakurri egiten zuten.

Soldaduak gerrara joaten ziren.

Egiptoko jendeak nekazaritza egiten zuen.

Egiptoko jendeak piramideak ere egiten zituen.

Egipton esklaboak ere bazeuden.

11 Estibaliz Astigarraga 2005

TESTU EGIPTOARRAK Alfabeto hieroglifikoa 3000 k.a. agertu zen Egipton. Duela 3.000 urte K.a idazten hasi ziren. Sistema hieroglifikoa erabiltzen zuten.

Dena den, neskak ez ziren eskolara joaten. Mutilek bakarrik idazten zuten.

JAINKOAK EGIPTOARREN JAINKORIK INPORTANTEENA RA ZEN.

Jainkoen estatuak SANTUTEGIETAN zeuden. SANTUTEGIAN faraoia eta apaizak bakarrik sartu ahal ziren.

12 Estibaliz Astigarraga 2005

TEST-a NILO da Egiptoko ibairik

• Politena

• Itsusiena

• Inportanteena

Zer egiten zuten egiptoarrek Niloko lurzoruan?

Nor zen RA?

Egiptoko neskek idazten jakin zuten?

Nor sartu ahal zen Santutegietan?

Nor joaten zen gerrara?

Nor zen Egiptoko errege?

Zer egiten zuten apaizek?

Jendeak Faraoia ukitu ahal zuen?

Jendeak Faraoia begiratu ahal zuen?

Nola joaten ziren egiptoarrak Behe-Egiptotik Goi-Egiptora?

Estibaliz Astigarraga 2005