EMAKUME SAHARARRAK

 Ainhoa Crespo, Amaia Pascual eta 

Nerea Jauregi

AURKIBIDEA: 

 1. Egoera kanpamentuetan   2. Bi emakumeen historioa   3. Erlijio musulmana eta emakumeak   4. Laguntzen dituzten asoziazioak   5. Zer egin dezakegu laguntzeko?   6. Helburuak   7. Historia   8.Bizimodua leku okupatuan                        

EGOERA KANPAMENTUETAN  

 

Emakumeak kanpamentuetan paper oso garrantzitsua daukate. Marokiarrak sahara okupatu zutenean sahararrak ihes egin behar izan zuten bere lurraldetik. Kanpamentu batzuk sortu behar izan zituzten hainbat jaimekin. Gizonak borrokatzera joaten zirenez, ez ziren kanpamentuetan izaten, hortaz emakumeak arduratu behar izan ziren horko eguneroko bizitza aurrera eramateaz. Beraiek hartu zituzten polizia, irakasle, mediku, administratibo eta abarreko kaRguak.

RADSek ’’ UniÓn Nacional de Mujeres Saharauis (UNMS)’’ sortu zuen. Egoera berri honek emakumeari boto emateari eskubidea, bigarren hezkuntza eta altuagoko hezkuntza egiteko eskubidea eta atzerrian lan egiteko eskubidea eman zion. Hori aurrerapen handia izan zen kanpamentuetan zeuden emakumeentzat. 41. eko RADSeko artikulua bakarra da emakumearen errekonozimendua tratatzen duena, eta hau dio: estatuak emakumearen sustapena jarraitzen du eta bere parte hartze kultural, sozial eta politikoa gizartearen eraikuntzan eta herrialdearen garapenean.

Emakume sahararrak mundu arabiarrean gehien errespetatzen direnak dira. Beste lekuetan oraindik errepresio handia jasaten dute. Baina hori ez du esan nahi askatasun osoa dutela emakume sahararrak, oraindik borrokan daude gizonezkoen eskubide berdinak izateko.

 

 

 

 

BI EMAKUMEEN HISTORIOA

 

 

Hayat Rgueibi eta Henguia Elhawasi 19 urterekin atxilotuak izan ziren, baina 14 urte zituztenetik ezagutzen zituzten polizia marokiarraren erasoak. Ezagunak ziren gizakiaren eta emakumearen eskubideak defendatzeagatik.

Atxilotuak izan zirenean hainbat tortura jasan behar izan zituzten. Adibidez batek kontatzen du ‘’pollo asado’’ tortura egin ziotela. Arropa kendu zioten eta oinetatik eta eskuetatik barra batetara lotu zioten gero jotzeko.

Baita tortura psikologikoak jasan zituzten. Mehatxatzen zieten esanez bere familiei zerbait gertatu behar zitzaiela ez bazuten ekintza batzuk egin zituztela, nahiz eta beraiek ez izan, onartzen ez bazuten eta abar. Beraien familiei esasten zieten hor ez zeudela neskatxak beste leku batean bilatzeko. Gero pasa ziren hilabetean behin ikustera eta azkenean libre utzi zituzten. Kartzelan zeuden bitartean, zelda batzuetan zeuden paretak odolez beteak eta torturen aztarnekin.  Auzitegira eramaten zituzten begiak estaliak. Hor prostitutekin eta gaizkileekin jarri zieten eta drogak hartzera eta alkohola edatera behartze zieten bi gazteei. Ez zieten ia ezta jaterik ezta edaterik ematen eta oso gaizki bizi izan ziren hor.

Orain 23 urte dituzte eta esaten duten bezala, ideiak oso argiak dituzte. Emakume sahararren etorkizunaren foroaren parte hartzaileak dira eta borrokatzen dute beraien eskubideak lortzeko.

  

  ERLIJIO MUSULMANA ETA EMAKUMEAK Beraien jainkoak, Ala, esaten du emakumea eta gizonak berdinak direla baina hori ez da horrela beraientzat. Herri musulman gehienetan, emakumea diskriminatua eta zapaldua dago. Ez dute adierazpen askatasunik eta gainera gizonak edo erlijioak esaten duten moduan jantzi behar da.

Hainbat diskriminazio jasaten dituzte:

Kaletik edo kotxez ezin dute bakarrik ibili. Jendeaurrean ezin dira bildu. 9 urterekin lehenengoz hilekoa jaisterakoan heldutzat hartzen dituzte 

eta senarra bilatzen zaie.  Gizonaren beste emakumeak onartu behar dituzte. Ezin dute beste erlijio bateko gizonekin ezkondu . Tokatzen zaien herentziaren erdia ematen zaie. Irabazten duten dirua senarrarentzat da, bera baita dirua eramaten 

duena. Eta abar.

Herrialde musulmanetan gainera, emakumeak burka batekin estali behar dute burua. Zorionez sahararrak, aurrerapen batzuk lortu dituzte. Emakumezkoen janzkera iraultzaren estetika hartu du: uniforme berde oliba prakekin. Baina burka eramaten jarraitzen dute.

 

 

 

 

LAGUNTZEN DIETEN ELKARTEAK 

 

Ez da bakarrik Saharan, mundo osoan zehar emakumeak gutxietsiak izaten dira. Egia da neurriak hartzen hasi direla, baina oraindik asko falta zaigu bi sexuak berdin egoteko.

Sahara herrialdean, oso gutxi hazi da emakumea eta horren ondorioz, mundu osoan zehar emakume sahararren elkarteak sortu dira.

Espainian bertan, bi elkarte nagusi daude:

1. AMSE (Asociacion Mujeres Saharauis en España), horietako asoziazio bat da. Emakumeak bertan nola dauden, zer gertatzen zaien, edo eta emakumeen egoera aktuala agertzen da. Madrilen kokatuak daude. Gainera, manifestazioak eta guzti sortzen dituzte. Azkena, azaroaren 28 izan zen.

2. UNMS (Unión Nacional de las Mujeres Saharauis), beste talde bat da. 1974.garren urtean sortu zen, eta asoziazio guztietan bezala, informazioa eskaintzea dute helburu. Mila gauza egiten dituzte: ekitaldiak, proiektuak, bilerak, eta festak ospatzen dituzte; baita ospakizunak egin eta aldizkariak sortu. Beti laguntzeko prest daude!

Emakume saharauiei teilatu, janari, dirua... ematen diete aurrera jarraitzeko. 

 

 

 

 

 

ZER EGIN DEZAKEGU LAGUNTZEKO?

Mundu guztiarentzako, hemendik eskatzen diegu errekurtso bat egiteko, eta emakume saharauien postuan jartzea. 

Bortxaketaren seinale minimoa edo tratu txarrak jaso dituen norbait ikusten badugu, Espainian 016 zenbakira deitzen da. Beraz, Saharan antzeko baliabide bat egotea proposatzen dugu. 

Emakumeari laguntza eskeini; hau da, askotan etxetik joaten edo kanporatuta izaten dira, eta ez daukate gau non pasa. (Asoziazioak daude non teilatu bat ematen dieten.) 

Oso importantea da emakume laguntzea. Horretarako, ekitaldien bidez edo eta manifestuak eginez lagundu dezakegu.  

Emakumeei beti errespetuz tratatzea. 

 

  

 

 

 

 

HELBURUAK

 

1. Emakume guztiak sentiberatzea beren posizioa gizartean eta bere papera jokatzea independizatzeko.

2. Emakumeak konzientziatzea beren eskubide politikoetan 3. Emakumeari laguntzea lan eta soldata hon bat izateko. 4. Emakumearen osasuna konzientzian hartzea. 5. Solidaritatea izatea Marokok Saharauiekin. 6. Emakumeen eskubideak ez zapaltzea. 7. Agresio matxista nahiz razistarik ez egotea. 8. Familian denak berdinak izatea. 9. Emakume guztiak ongi tratatzea nahiz eta erlijioa edo politika kontuak erdian egonda.  10. Jende guztia konzientziatzea.  

  

 

 

 

 

 

HISTORIA 

 

Mendebaldeko Sahara Espainiako kolonia bilakatu zen XIX. hamarkadan, 1884. urtean hain zuzen ere. Urte horretan Villa Cisneros hiria, Saharako lehenengo hiriburua, fundatu zen.

 1966. urtean Nazio Batuek Gobernu Espainiarrari Sahararen autodeterminazioa eskatu zioten. 1975. urtean Espainiako Gobernuak erreferendum hori egiteko prest agertu ziren, baina Marokok eta Mauritaniak sahararren lurraldea bereganatzea nahi zutenez ezinezkoa gertatu zen

. Hassan IIk, Marokoko erregeak, "martxa berdea" antolatu zuen Espainiako Gobernua presionatzeko. Espainiako Gobernuak Maroko eta Mauritaniarekin akordio bat zinatu zuen eta Mendebaldeko Sahara herri bi 

horien artean banatzeko. Orduan Espainiako mandatariek ez zituzten kontuan hartu herri sahararekin hartutako konpromisoa: bere independentzia eta autodeterminazioa.

 Gaur egun, 2008. urtean, sahararrak oraindik ere autodeterminazioaren erreferedumaren zain daude oraindik. Nazio Batuek populazioaren zentsua egin zuten, baina Marokok ez du onartzen; kontsulta irabazi nahian milaka biztanle marokiar sartu nahi baitituzte zentsu horretan.

 

 

 

BIZIMODUA LEKU OKUPATUETAN

 

Saharakio gizartean emakumearen papera gainerakoekin asko urruntzen da herrialde islamarra duenarekin. Ekonomia Laborantzarik ia ez dago klimaren gogortasunaren ondorioz. Hedadura txikiko gari soro gutxi batzuk, baratza txikiak eta artoa baizik ezin da aldatu zenbait berdegunetan. Garrantzi handiagoa du abere hazkuntzak (ardi, ahuntz eta gameluak), artzain nomaden eskuetan daudenak. Kostaldean, berriz, arrantza eta lurpeko aberastasunen ustiapena bereziki dira ekonomia iharduera nagusiak. Hala ere Saharak bizi duen gerra egoerak erabat 

zailtzen du ekonomiaren suspertzea. Saharako hizkuntza ofizialak arabea eta gaztelania dira. 

Erlijioa Sahararren arabera, herrialde Islamikoek Islama jarraitzen dute, baina Islamaren interpretazio desberdinak onartuta daude. Sahararren tradizio Mahoma profetaren gudek gogoratzen dituzten desertuko borrokalariaren tradizio islamikoarekin bat dator. Baina, azken batean, esaten dutenez, kuestioa “pertsona bakoitzaren eta jainko beraren artean gelditzen da” eta “bakoitzak jainkoaren aurrean erantzun behar du”. Beraz, beste era batera esanda, praktika indibiduala, pertsonala eta pribatua dela esango genuke. Pentsamolde honen ondorio litzateke sahararrek otoitz leku kolektiboak eraiki ez izana. 

 

Emakumeak beti janaria soberan prestatzen du bada ez bada auzoko edo lagunen bat etxean aurkezten zaien. Tearena da beraien erritualien artean berezienetakoa. 3 txanda egiten dira, lehenengoa zaporea mingotza duena, bizitza beraren modukoa; bigarrena maitasuna bezala gozoa da, eta hirugarrenak zapore leuna dauka, heriotzaren antzera.

 

BIBLIOGRAFIA

NORK EGIN DU ITURRIA ZER EGIN DUGUN

Ainhoa http://www.delta-search.co

m/?q=mujeres+saharauis

http://www.delta-search.com/?q=marcha+vede&s=img&as=0&rlz=0&sd=17&babsr

1.iturrian informazio asko ageri da. Horretatik, bakarrik histori .3an oinarritu naiz. Eukarako proiektuan informazio mordo bilatu behar genituen eta hortik asko atera egin dut. Bukatzeko, martxa berdearen argazki batzuk

http://www.delta-search.com/?q=marcha+verde&s=img&as=0&rlz=0&sd=17&babsrc=SP_sshttp://www.delta-search.com/?q=marcha+verde&s=img&as=0&rlz=0&sd=17&babsrc=SP_sshttp://www.delta-search.com/?q=marcha+verde&s=img&as=0&rlz=0&sd=17&babsrc=SP_ss

c=SP_ss bilatu ditut.

Nerea http://html.rincondelvago.com/la-mujer-islamica.html http://www.elespiadigital.com/index.php/noticias/politica/3740-marruecos-tortura-a-jovenes-mujeres-saharauis-la-historia-de-hayat-y-enguia http://saharamedicalasociacion.blogspot.com.es/

1. iturritik ‘’erlijio musulmana eta emakumea’’ puntua osatzeko erabili dut.

2. iturria bi emakumeen historiaren adibidetzat hartu dut.

3. iturritik ‘’informazioa hartu dut egoera kanpamentuetan atala egiteko’’.

Amaia http://mujeressaharauisunblogspotms..com.ar/ http://amse.mujeresaharauis.es/ http://www.arso.org/UNMS-1.htm

1. iturritik, ‘zer egin dezakegun’ puntua osatzeko erabili dut.

2. 3. eta 4. iturrietatik ‘asoziazioen’ puntua egin dut.

Eta 4. iturria ‘objektiboen’ puntua egiteko ere erabili dut.

GALDETEGIA

1- HOR EMAKUMEAK EGUNERO BORROKATZEN DUTE HAIEN EGOERA HOBETZEKO?

2-ZEIN URETEAN HASTEN DIRA NESKAK BERE GORPUTZA ESTALTZEN?

3-KANPAMENTUETATIK ATERA AHAL DIRA EMAKUMEAK ?

4- EZAGUTZEN DUZU AMINATU HAIDAR?

http://www.delta-search.com/?q=marcha+verde&s=img&as=0&rlz=0&sd=17&babsrc=SP_sshttp://html.rincondelvago.com/la-mujer-islamica.htmlhttp://html.rincondelvago.com/la-mujer-islamica.htmlhttp://www.elespiadigital.com/index.php/noticias/politica/3740-marruecos-tortura-a-jovenes-mujeres-saharauis-la-historia-de-hayat-y-enguiahttp://www.elespiadigital.com/index.php/noticias/politica/3740-marruecos-tortura-a-jovenes-mujeres-saharauis-la-historia-de-hayat-y-enguiahttp://www.elespiadigital.com/index.php/noticias/politica/3740-marruecos-tortura-a-jovenes-mujeres-saharauis-la-historia-de-hayat-y-enguiahttp://www.elespiadigital.com/index.php/noticias/politica/3740-marruecos-tortura-a-jovenes-mujeres-saharauis-la-historia-de-hayat-y-enguiahttp://www.elespiadigital.com/index.php/noticias/politica/3740-marruecos-tortura-a-jovenes-mujeres-saharauis-la-historia-de-hayat-y-enguiahttp://www.elespiadigital.com/index.php/noticias/politica/3740-marruecos-tortura-a-jovenes-mujeres-saharauis-la-historia-de-hayat-y-enguiahttp://saharamedicalasociacion.blogspot.com.es/http://saharamedicalasociacion.blogspot.com.es/http://mujeressaharauisunms.blogspot.com.ar/http://mujeressaharauisunms.blogspot.com.ar/http://amse.mujeresaharauis.es/http://amse.mujeresaharauis.es/http://www.arso.org/UNMS-1.htmhttp://www.arso.org/UNMS-1.htm

5- ZERTAN LAGUNDU DU?

6-EZAGUTZEN DUZU EMAKUMEREN BAT GAIZKI TRATATUA IZAN DENA?

7-ZER EGITEN DUTE ONDO PASATZEKO?

8- NOLA ZAINTZEN DITUZTE HAURRAK?

9- NOLA EGITEN DUZUE JANARIA?

10- ELEKTRIZITATEA DAUKAZUE?

11- GUZTIAK EZAGUTZEN ZARETE? ELKAR LÑAGUNTZEN ZARETE?

12-ZEIN DA ZUEN EGUNEROKO ELIKADURA?

13- ZER MODUZ ZAUDETE GIZONIK GABE? BERAIEN BEHARRA FALTAN BOTATZEN DUZUTE?

14- ZER EGITEN DUTE EMAKUMEAK HILEKOA ETORTZEN ZAIENEAN?