ENERGIA

energia motak:

energia mekanikoa: mogitzen dagoan objetuek daukien energia da.

Argi energia: hainbat gorputzek argi moduan igorten dabena da.

Bero energia: gorputzek bero moduan igorten dabena da.

Energia kimikoa: hainbat sustantziatan batzen dan energia da.

Energia nuklearra: hainbat substantzatatik lortzen da.

Energia elektrikoa: etxeetan gehien erabiltzen den energia da.

Energia aldatu egiten da:

Energia ez da sortzen, ezta suntzitzen ere; aldatu egiten da. Hau da, hainbat motatako energiak beste mota batzuetako energiak bihurtzen dira.

Energia elektrikoa errez lortu daiteke eta beste hainbat motatako energia bihurtu daiteke, adibidez. Energia mekanikoa, argi energia edo bero energia.

Energia iturri barriztagarriak

Eguzki panelen bidez energia aprobetxatu eta bero energia edo energia elektriko bihurtu daikegu.

Aerosorgailuen bidez haize energia edo energia eolikoa ustiatzen dogu, eta energia mekanikoa energia elektrikoa bihurtzen da.

Presak eta urtegiak eraikiz, ura batzen da; eta, gero, garaiera jakin batetik isurten da, uraren mogimendua aprobetxatzeko.

Instalazino maremotrizen bidez, itxasgorako eta itxasbeherako ur masen mogimendua eta itxasoko olatuena erabili daiteke.

Materia organikoa (adibidez, landara hondakinak edo zaborrak) errez edo tratatuz, energia lortzen da.

Energia iturri ez-barriztagarriak

Energia iturri ez-barriztagarriak oso arin kontsumitzen dira.

Petrolioa mundu osoan gehien erabilten dan energia iturria da.

Ikatza erabiliz, zentral termikoek energia elektrikoa lortzen dabe.

Gas naturala etxeetako sukaldeetan eta berokuntzan erabilten da.

Zentral nuklearretan, subtantzia erradiaktiboetatik abiatuta, energia nuklearra lortzen da, eta gero, energia elektriko bihurtzen da.

Lurraren barruakdeko beroaren bidez, energia geotermikoa lortzen da.

Gaur egungo mundua eta energia iturriak

Herrialde garatuek eta garapen bidean dagozan herrialdeek energia asko kontsumitzen dabe. Energia hori iturri ez-barriztagarrietatik lortuta izaten da, modu nagusitan, eta, hori dala-eta, energia konbeltzional deitutako energia da.

Energia iturri ez-barriztagarri horreek, urriak izateaz aparte, lurreko hainbat zonaldeetan kontzentratuta dagoz.

Baleabide horreen kontsumoa murrizteko, gaur egun, energia barriztagarrien kontsumoa sustatzeko neurriak hartzen dabilz.

Energiak ingurumenean sortzen dauzan ondorioak gasa, petrolioak edo ikatza, lortzeko, meatzeak eta hobiak hondeatzen dira.

Energia lortzeko instalazinoek arriskuan jarri daikez inguru horretako animalia espeziak.

Erregaiak erretean, substantzia kutsagarri asko eta asko igorten dira atmosferara.

Zentral nuklearrek karbono dioxido oso gitxi igorten dabe, baina hondakin nuklear deitutako arrisku handiko beste hondakin batzuk sotzen dabez.

Ekintza kolekliboak:

Energia garbia lortzeko enrgia alternatiboen erabilera bultzatzen dabe.

Energia eragingortsuna hobetzen ahalegintzen dira.

Energia aurreztea sustatzen dabe, informazino kanpainen bidez

banakako ekintzak:honexeek dirakontxumo gitxiko bonbilak erabili, argiak eta makinak amatatzea, berokuntzak eta aire girotua beharrezkoa danean besterik ez erabiltea, garbigailua beteta dagoenean bakarrik jartea, bide laburrak egiteko autoa ez erabiltea, gure udalak edo herriko alkarteek sustatutako energia aurrezteko kanpainetan parte hartzea.

Ekintza kolekliboak:

Energia garbia lortzeko enrgia alternatiboen erabilera bultzatzen dabe.

Energia eragingortsuna hobetzen ahalegintzen dira.

Energia aurreztea sustatzen dabe, informazino kanpainen bidez

banakako ekintzak:honexeek dirakontxumo gitxiko bonbilak erabili, argiak eta makinak amatatzea, berokuntzak eta aire girotua beharrezkoa danean besterik ez erabiltea, garbigailua beteta dagoenean bakarrik jartea, bide laburrak egiteko autoa ez erabiltea, gure udalak edo herriko alkarteek sustatutako energia aurrezteko kanpainetan parte hartzea.