1

Entzun gorputzaren Entzun gorputzaren musika!musika! AHOA

IPURDIAESKUA

2

1.a Zer soinu ateratzen dira ahotik, eta zergatik sortzen dira?

KORROKADAK

DOMINISTIKUA

ZURRUNGA

EZTULA

Ahoa, ipurdia eta eskua. Ahoa, ipurdia eta eskua.

KORROKADA: Guk edaten ditugun hainbat edarik gasa dute eta gasak sabelean sortzen dira eta nolabait kanporatu egin behar denez, gasa exofagotik igotzen da, eta ahora heltzean ahots kordek bibratu egiten dute. Hori guztia gasaren presioa handitzen denean gertatzen da.

3

DOMINISTIKUA: Substantzia ezezagun bat detektatzen denean aktibatzen den defentsa mekanismoa da. Horren eraginez sudurrean nolabaiteko erreakzioa sortzen da eta horren ondorioz izugarrizko aire pila sartzen dugu biriketan barrena. Ondoren muskulo abdominalak diafragma igoarazi egiten dute eta diafragmak berriz birikak uzkurtu eta bertako airea kanporatzerakoan sortzen da doministikua.

4

ZURRUNGAK: Sudurreko eta ahoko bibrazioaren ondorioz ateratzen diren zaratak dira. Ia ahoko atal guztiek bibratu egiten dute. Elkarren artean tarte gutxi dagoenean hau da, elkarrengandik hurbil daudenean ostopo bihurtzen da airearentzat sartu eta irtetzeko.Horrela ateratzen da zurrunga hotsa.

EZTULA: arnas bidearen berezko erreflexua da. Narridura sortzen duten substantzia arrotzak edo jarioak kanporatzerakoan sortzen da.

5

1.b Zer soinu ateratzen da ipurditik, eta zergatik sortzen da?

PUZKARRAK

Ahoa, ipurdia eta eskua.Ahoa, ipurdia eta eskua.

Puzkerra ipurditik ateratzen den soinu bakarra da. Puzkerra gas nahasketa bat da.

Elikagaiak jaten ditugunean, bitaminak, proteinak eta abar, bakterioz beteta daude eta heste mehean eta heste lodian sakabanatu egiten dira gasak sortuz. Gorputzak elikagai horiek kanporatu egiten ditu gas, solido eta likido eran.

6

Gasak kanporatzeko modu errazena puzkerra da. Kalkulatzen da 12 eta 25 puzker artean botatzen direla egunean. Elikagaien arabera puzkerrak izan daitezke usaindunak eta usaingabeak edo zaratatsuak.

7

1.c Zer soinu ateratzen da eskutik, eta zergatik sortzen da?

HEZURRETAKO SOINUAK

Ahoa, ipurdia eta eskua.Ahoa, ipurdia eta eskua.

Eskutik ateratzen diren soinuak hezurretakoak dira.Hezurren soinuak, hezur tartetan aire burbuila txikiak daudelakosortzen dira. Belaunak eta besoak tolesten ditugunean, burbuilahoriek lehertu egiten dira eta orduan soinu berezi hori egiten dute,enbalatzeko erabiltzen den ponpadun plastikoa zapaltzean bezala.Hatzamarrak tiratzerakoan eta belaunak eta besoak tolesterakoanzaratatxo hori entzuten da, baina ez da desatsegina.

8

Kontatu zein diren eta zein zerk sortzen dituen.

Gorputzaren beste zein soinu ezagutzen Gorputzaren beste zein soinu ezagutzen

duzue?duzue?

TRIPA-ORROAK:

Gose gaudenean, gure urdailak eta hesteak hutsik daudenean soinu berezi bat ateratzen dute gasak alde batetik bestera ibiliko balira bezala. Soinu horiei tripa-orroak deitzen diegu eta zarata horiek ateratzen zaizkigunean kilikiliak sentitzen ditugu. Tripa-zorriak ditugula esaten dugu.

9

BIHOTZAREN TAUPADAK: Bihotzeko taupadak zailak dira entzuten,baina pertsona baten bularrean belarria jartzen badugu zerbait entzungo dugu. Bihotzeko bi mugimenduen eraginez, sistole eta diastole, barrunbea uzkurtu eta lasaitu egiten da eta ondorioz hots apal hori entzun ahal da.

ZOTINA: Norbere borondatearen kontra diafragmak sortzen duen soinua da. “HIP, HIP,…” normalean minutuko hainbat alditan ematen da, aire-jarioak glotisa itxiarazten duelako.Hau bizkorregi jan edo edateagatik izaten da. Edari alkoholdun gehiegi edanez gero edota gas asko duen edaria.

10

Eztabaidatu taldean, eta eman ateratako argudio eta

ondorioen berri.

Eztabaida: gorputzaren soinu eta hotsak Eztabaida: gorputzaren soinu eta hotsak

ezkutatu behar dira?ezkutatu behar dira?

Gorputzak ateratzen dituen hots guztiak ez dira berdinak.

Bakarka gaudenean ez dugu izaten arazorik soinu horiek ateratzeko. Naturalak eta onak dira gorputzerako:

-Lasaitu egiten dute

-Ondoeza arindu egiten dute

-Gorputzak zerbait behar duenaren seinale dira

11

Beste pertsona batzuk aurrean daudenean sortzen dira problemak, usaina sortzen dutelako edo hots desatseginak direlako.

Horietako batzuk, molestatu egiten dutenak, gure gizarteak ez ditu ontzat ematen eta ateratzen dituen pertsona seinalatu eta gaizki ikusita egoten da.

Orduan, non atera daitezke horrelako soinuak?

-Bakarka gaudenean

-Familian edo etxeko giroan, beti komunera joanez gero hobe

-Larritasuna dagoenean, ezinbestekoa denean, eskua ahoan jarrita edo.

12

Saiatu beharko genuke soinurik ez ateratzen:

Autobusean, ikasgelan, zinetokian, jantokian, taberna edo restaurantetan eta publikoarekin egoten garen toki guztietan.