ERRENTERIAKO LANTEQIAK WRTEETAN ZEARXabier

Joan zan u rte a n M a ia tze ko e gunak z ira n ; E sm alte ria

lantegiko azken arrastoak desagertzen ari ziran, bertan langille

izan ziranak eta ainbat Errenteriarrek azken agurra egin zioten

ainbeste urteetan erriarentzat bizi bidé izandu zan lantegiari, ni

ere beroien tartean nintzen eta gogora etorri zitzaizkidan gure

erriak aintziñean izandu zuan nortasuna lagintza maillean ez zala

nolanaikoa izan naiz eta orain lantegi ugaritasun ura desagertua

izan, b ildum a bat eg ite ra ausard itu naiz gogoan dakazkiten

lantegi naiz txiki edo aundi izan zirenen izenak azalduaz

1903 eta 1954 an E rren te riako la n te g ie ta ko e tek iñen

erakusketak izandu ziran bertan azaldurik egiten ziran a inbat

mota desberdin, arriturik utzita bai Espaiñako eta atzerriko laterri

b u ru e ta n , ain e rr i tx ik ia iza n ik la n g in tz a m a illa n zeukan

banatasuna; erakusketa aiek zirala ta Espaiñiako egunkariak

E rre n te r ia k o izena oso g o ra tu a izan zu te n e ta b e rta k o

langintzatasuna eredun bezela ipiñiaz.

Bañan ora in gure erriak ez dauka o rd u ko an tza rik eta

lan teg i batzuek alde egin du te beste erri ba tzuetara bertan

errestasun geiago izanik, beste asko berriz tamalez desagertu egin

dirá bertan laneza jabe izanik eta au dala ta gure erria len ain

lantegi leku zana orain askonrentzat atseden leku biurturik.

Nere umetako eta gaztetako oroimenean lantegi askoren

izenak gogoratzen naiz bañan geiengoak Banco Gipuzkoanon lan

eg in nuben ga ra iekoak izango d irá , e g u n e ro ko ib il b idean

aurkestu bearra izaten nituen oarrak (batzuetan kobratu ere bai)

e rrian z iraden la n te g ie ta n naiz aund i eta tx ik i o rre la izanik

oroimenean gelditu diranak.

Aziko naiz zerrenda onen izenak azaltzen ñire kobratzaille

denborako ib ilb ideari ja rra ituaz ta rtean izanik ume eta gazte

denboran esagutu nituenarenak, urte auetan eta aspaldisamar

diraden baillara berrietakoak ez dirá azalduko berauen esaugera

gutxi daukatelako.

Lantegi auen izenburuak gaste larrez aza lduko dirá era

onetan bai ziraden ezagunak.

Real C ia. A s tu riana (p lom o y z inc) ; Sdad P inturas de

Rentería; Astilleros Ondartxo ("Luxiano") ; Talleres Mee. Garcia;

Muebles Lesaca; Imprenta Arrieta; Talleres Mendiluce (moldes);

Fábrica de Gabardinas; Cafeteras Onex; Jabones Donostiarra;

Muebles Goicoechea gero Sim ilcuero-Vinyl; Conf. Illarramendi;

Transportes Quiroga; Muebles F. Loidi y Cia.; Confecciones A.

Huguet; Modelos Otegui; Talleres mecánicos Ymil ; Talleres de

C arp in tería de J.A. Lasa; M uebles J. Lasa; Prod. Quím icos J.

F á b r i c a

looaaoo'

RENTERIA

l í f f lS S S S WCAIA rUKOkOA EN Iftoo

rnu»>OHO N»<y*7

114

Supervielle; Fábrica de Cuchillos gero Biseuill y Huet-Las Banderas

(tinturas y ceras para el calzado); Trefilería Teutonia (alambres de

todas clases) gero T o rn illo s M o lin a o S.A. o n d o re n M o lxe r

(troquelería); Fundición lllarramendi gero Lan Ona S.A. (fundición

hierro y metales); Metalicas Amaya(calderería); Linternería Hnos

Sánchez; Fund. Iru rzu n (a lu m in io y b ronce ) g e ro Ta lleres

Mecánicos D. Barinaga; Fund. Barrenechea y A izpurua (hélices

para barcos de pesca); M odelos Joaquín Olascoaga; Talleres

Mecánicos Loiarte;Talleres Mecánicos Legar; Ceralina - Ferpal

(m a te ria l para el ca lzado); Fábrica de bo tones U rizar gero

Calderería Matias; Fábrica de Rosarios Nogues; Fáb. de Perfumes

Houbigant Cheramy gero Comercial Ebro (prendas de vestir) eta

Paisa S.A. (productos aislantes); Tall. J.L. Olascoaga (construcción

maquinaria mecánica); Linternería D. Echeveste; Gráficas Urezbea;

M ueb les U rb ie ta ; Labo ra to rios Carasa (p ro d u c to s be lleza);

Transportes San José; G. Niessen (material eléctrico y creadores de

BAKELITE); Ind. A lfi (alfileres); Tall. Yeregui y Villanueva "Beta"

(material plástico); Tall. Mujica (moldes y troqueles); Fábrica de

Yute; Im prenta Macazaga; Pinturas U rruzola S .A.¡Carrocería

Oarso; Garaje Lete; Bloques Urkia; Fábrica de Tinturas El Quijote

gero Laboratorios B.C. (productos sanitarios); Tintorería Imperial;

Ta ll.C arp in tería C. Recalde; Tall. M oldes González; Im prenta

Valverde; Taller de Grabación F. Careaga; Panadería Echeverría

gero Aduriz; Máquinas para alpargatas lllarramendi; Esmaltería

G u ipuzcoana (ba te ría de cocina); T ransportes Bengoechea

(Manuel); Tintorería Sin Rival; Prefabricados Artísticos F. Arrieta;

T in to re ría Oarso; Talleres Arana S. A .(in d u s tr ia m u ltim o to r

instalaciones); Troquelería Olascoaga y Fernandez; Fabril Lanera;

G. Echeverría y Cia "Euskaria" (tornillería y material eléctrico);

Fundiciones M arqueze gero C. N. Oxígeno; M ecanoplástica

(troquelería); Graspes (grasas pescado); Fund. Laga; Fábrica de

Colas y Aprestos Lecuona gero Ind. Españolas (C ontadores);

Ta lle res M M é lida (co n s tru cc io ne s m ecánicas); C o rde le ría

G o b a n te s ; B a ldosas F ra ile ; F a b rica c ió n de C e p illo s

C u rie l;T ra n s p o rte s B engoechea Lázaro; Ta lle res San Juan

(construcciones mecánicas); C arp in tería E. Imaz; Transportes

Arruabarrena;L in ternería Ascasibar; Panad. A lbisu; Fábrica de

paraguas Urkia gero Cafeteras Omega; Tall.de Repar. de tranvias

del "T o p o "; Modelos A izpurua; A lpargatería Boni; Ebanistería

González; Rosarios la Milagrosa; Talleres Zamalbide (maquinaria

m ecánica); C rista lería Oarso; Talleres I. O laizola (troqueles);

Linternería Elizondo; Navajas de afeitar Arruabarrena; Tejidos de

Lino S. A .; Tejidos Echeverría S. A .(lino ); Panad. Garm endia;

Roustan y Larrañaga (constr. vagones cubas); Galletas Pakers;

Unión A lcoholera (levadura prensada); Panificadora Lecuona;

Galletas O libet; Vinos y Aceites Areizaga; Fábrica de mantas;

Papelera Española S. A.; Papelera Oarso; Fábrica de Perfumes

Capo Varet (cosméticos); Carrocerías Rurales; Fáb. Tejidos para

A lpargatas gero Tall. M icheru (m oldes para p lástico); Pand.

V illa rrea l; Fundiciones al horno e léctrico A rrie ta gero Orueta

(aceros) ondoren V. Luzuriaga (fundiciones en general); Talleres

moldes S. Olascoaga; Angulería; Tall. Mecánicos Carp. de J.L.

U ranga ; C rom ados D afe; P in tu ras Plasby; In d u s tr ia s Tajo

(mecánica para plástico); Muebles Metálicos Biain hermanos; La

Fandería (piensos); Mármoles Rojos de Archipi.

Ba ziren beste lantegi askoren artean C onstrucciones L.

Ayerbe, P. Mendizabal, A. Alzóla eta F. Oyarbide.

D e C a E C A a " C o

" t e r ,

•" ..... ..y

do Viena

Tel é ¡pONos

60-12y 6 l -66 . . .

R E N T B R ,a

S t o c k

te

P i e z a s

Se

to c a m tio

' Para

cam iones

y » E p T SMBCA" < c o s

T ru c c io n ® p . D v , l e s .

¿ C° ^ c c , o ? 4 Co»s.

115

Konturatuko ziñaten zeinbat m otetako lantegiak ziraden,

errosario, beruna, m argo, zinka, ga lle tak, usain gozo, paper,

altzari, legami, arropa, botoi, nabarri (mármol), betuna, labaiñak,

molde, bakelita, elektrogaillua, eta abar.

Izango dira bat baño geiago nere oroim enean geld itu ez

ziranak bañan alegindu naiz geienak gogoratzen eta barkatuko

nauzutela uztean arkitzen naiz, tartean izango diraden aztutzeak.

Orain lan teg i berri ba tzuek izango d ira bañan ikus iko

dezutenez lengo asko desagertuak dira eta besteak beste erri

baillaretara joanak.

Eta ona emen gure Errenteria len ain ospetsua izan zana

orain lengo dirditasun ura gabe arkitzen da eta oroitzapen aiekin

bizi bearko du, bere semeak e rr it ik kam po bizi lana a u rk itu

bearrean, lenago bertako eta kanpokoarentzako naikoa lan izaten

zalarik.

Eta gelditu gaitezen itxaropena galdu gabe gure erriak naiz

zalla izanik lenago zan bezelakoa izaten a legindu dedin. ALA

DEDILLA

Errenteriak beti izan du

langintzaren aipamena

Aintziñatikan azaldu zuan

gai ontarako kemena

Nolakoa zan berai "M anchester'1

jarri zioten izena

Orain denborak aldatu dira

ta lantegien azkena

Bertan dago gaur lanaren ordez

atseden bizi lekua.

—<■ y e n c a rg o » d e c o rs é s y la ) a s n o d e jé is d e v is it a r e n la c a lle ) p llA n - e n c a , 14, la C o rs e te r ía d e

INA BERESPECIALIDAD EN C ap llán>enea * '

,0°0°°°000„0, D,'/Da

«CJVTe ,

>QOoo

116