Upload
galen
View
91
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
ESPEZIEEN EBOLUZIOA. FIJISMOA: Linneo. KATASTROFISMOA: George CUVIER. Uholde Nagusia. EBOLUZIOA: Jean Baptiste de Monet, LAMARCK-eko zalduna. Natura-Historiako Museoa (Paris). Erabileragatik lepoak zein hankak apurka-apurka luzatzen joan ziren. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
ESPEZIEEN EBOLUZIOA
FIJISMOA: Linneo
KATASTROFISMOA: George CUVIER
Uholde Nagusia
EBOLUZIOA: Jean Baptiste de Monet, LAMARCK-eko zalduna Natura-Historiako
Museoa (Paris)
Erabileragatik lepoak zein hankak apurka-apurka luzatzen joan ziren
“Bizitzan zehar lorturiko karaktereak ondorengoei transmititzen dira”... ?
“Erabilerak organoa sortzen du”... ?
“Erabiltzen ez direnak desagertzen dira”... ?
Lorturiko karaktereak ez dira heredatzen, soilik kromosometan daudenak. Gainera seme-alabei transmititzeko aldaketak gametoetan egon behar dira.
Charles DARWIN (1809-1882)
“Beagle” itsasontzian 1831. urtean 5 urteko bidai bai egin zuen
1859. urtean “Espezieen jatorria...” izeneko liburua argitaratu zuen
Jirafen hasierako populazioan ALDAGARRITASUN handia zegoen, hau da indibiduo ezberdinak, lepo luzekoak eta laburrekoak
Lepo luzekoek abantaila zuten zuhaitzen hostoetaraino irits zitezkeelako, hau da hobeto MOLDATZEN ziren ingurumen baldintzetara
Lepo luzekoek ondorengo gehiago uzten zituzten, laburrekoek, berriz, gutxiago. Horrela, apurka-apurka populazioaren geneak aldatzen joaten dira.
Edo beste eran esanda, Naturak (HAUTESPEN NATURALAK) hautatzen zituen lepo luzekoak, eta baztertzen zituen laburrekoak
Thomas Robert MALTHUS, demografiaren aitzindaria
1798. argitaratutako liburuan oinarritu zen Darwinen teoria.“Espezie guztietan beti dago indibiduo gehiago janaria (baliabide) baino...”Orduan... Nortzuk eskuratuko dute janaria?... MOLDATUENAK. Nortzuk ugalketarako bikoteak?... MOLDATUENAK. Nortzuk izango dute bizirik mantentzeko posibilitate gehien?... MOLDATUENAK. Nortzuk utziko dituzte ondorengo gehiago... MOLDATUENAK. Noren geneak mantenduko dira populazioan?... MOLDATUENENAK
TEORIA NEODARWINISTA
Geneak eta kromosomak eta herentziarako Mendelen aurkitutako legeak ez ziren biraurkitu 1900. urtera arteZientzilariek ez zekiten geneak ADN molekulan zeundela 1944. urtera arte
MUTAZIOAK: ADN molekulak (geneetan) bat-bateko aldaketak.
Ezaugarri berriak sortzen dituzte. ALDAGARRITASUN gehiago. Normalean txarrak. Noizbehinka soilik onuragarriak
Meiosian, hots, UGALKETA SEXUALEAN gertatzen den ERREKONBINAZIOA. ALDAGARRITASUNA ere sortzen du.
EBOLUZIOrako MEKANISMOAK
HAUTESPEN NATURALA
UGALKETA SEXUALA
MIGRAZIOAK MUTAZIOAK
Mutazio bati esker ALDAGARRITASUNA dago Biston betularia tximeleten populazioan
Ingurumenagatik zuri kolorekoek abantaila dute
Ingurumen aldaketagatik beltz kolorekoek abantaila dute
ANATOMIA KONPARATUA: ORGANO HOMOLOGOAK: Jatorri bera, egitura bera eta funtzio ezberdina duten organoak
ORGANO ANALOGOAK: Jatorri ezberdina, egitura ezberdina eta funtzio bera duten organoak
1 eta 2?2 eta 3?
HOMOLOGOAK
ANALOGOAK
1 eta 3?EZ DAGO ERLAZIORIK
Zenbat eta antzekotasun gehiago organoen artean orduan eta estuagoa espezieen arteko lotura ebolutiboaKIRIDIO izeneko gorputzadarrek egiaztatzen dute ugaztun guztiek (zein anfibioek, narrastiek eta hegaztiek) komuneko jatorria dutela, hots, komuneko arbasoa
FOSILEN AZTERKETAK adierazten du existitu zirela egun existitzen ez ziren izakiak
Archaeopteryx litographica
Gaur egungo hegaztien aitzindaria: hortzak (narr.) eta lumak (heg.)
IKERKUNTZA ENBRIOLOGIKOA: Antzekotasun ebolutiboa zenbat eta estuagoa izan, gero eta antz. gehiago enbrioietan
Ontogeniak filogenia laburtzen duIzakiaren sorrerak, hau da, enbrioi-garapenak animali-taldearen sorrera laburtzen du
ADNaren konparazioa
Zenbat eta urrunagoa izaki bizidunen arteko lotura ebolutiboa, orduan eta handiagoak izango dira desberdintasunak
%99
%90
%78
ESPEZIEA: antzeko ezaugarriak dituen indibiduo-talde bat; kromosoma kopuru bera dutenak; elkarren artean ugaldu eta ondorengo emankorra sortzen dituztenak.
11/28 = % 30’8
4/6 = % 66’6
ESPEZIE BERRIEN SORRERA: (1) Populazio bateko indibiduo-talde baten eboluzioa gainerakoen eboluziotik aldentzen da
Gainditzeko moduko oztopoa
Oztopo gaindiezina
(2) Bi taldeetako indibiduoen gurutzaketa eragozten duen eragozpenen bat sortzen da
Esaterako ISOLAMENDU GEOGRAFIKOA
ISOLAMENDU ETOLOGIKOA. Fruitu-euliak oso egun gutxi bizi dira. Indibiduo batzuk sagar berdeetan jartzen dituzte arrautzak. Beste batzuk umatutako sagarretan. Nahiz eta leku berean bizi ez dira elkarren artean gurutzatzen.
ISOLAMENDU SEXUALA: organo sexualak ez dira ahokatzen ugaldu ahal izateko
(3) Belaunaldiz belaunaldi populazien arteko desberdintasunak areagotuz doaz
(4) Azkenean, nahiz eta leku berean egon, ez dira elkarren artean ugaltzeko gai
GIZAKION EBOLUZIOA
“Gizakiaren jatorria” 1871. urtean argitaratutako liburua
“Gizakiok tximinoengandik gatoz...”. Horrela laburbildu zen teoria
Egungo gizakia tximino eta gizakion arteko ezaugarriak zituen ugaztun-talde batetik dator. Hau da konpartitzen ditugu komuneko arbasoak
Aldekoak eta kontrakoak
HOMINIZAZIOA: Gizakia sortzeko azkenengo lau milioi urteetan gertaturiko aldaketei deritze
JARRERA ZUTITUA: Bi hanketan ibiltzeko aldaketak. Eskeleto osoa aldatu behar izan zuen.
Hori dela eta zuhaitzetatik ibili beharrean sabana bizitzera pasatu zen
Erpurua gainontzeko behatzen norabide berean jarri
HANKAK LUZEAGOAK
AURKAKO ERPURUA. Mugimendu zehatzak egin daitezke
AHO-SABAIA gero eta borobilagoa
Aurpegia ez oso irtena
GAREZUR-EDUKIERA gero eta handiagoa, eta garezurra gero eta BIRIBILAGOA
450 cc
1000 cc
NEANDERTHAL-eko GIZAKIA 1555 cc-ko garezur-edukiera
30 000 urte inguru desagertu zen