Upload
patricia-lagos-sandoval
View
217
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Estudio sobre Psicopatías en niños y adolescentes
Citation preview
111
TE
RA
PIA
PS
ICO
L
GIC
A 2
010,
Vol
. 28,
N1
, 109
-118
PS
ICO
PAT
A IN
FAN
TO
-JU
VE
NIL
: AV
AN
CE
S E
N C
ON
CE
PT
UA
LIZ
AC
IN
, EV
AL
UA
CI
N E
INT
ER
VE
NC
IN
real
izar
se s
i en la
pro
pia
defi
nic
in s
e in
cluyen
las
conduct
as
anti
soci
ales
qu
e se
in
ten
tan
exp
lica
r o
co
mp
ren
der
.
Rac
es y
evo
luci
n d
e la
conce
ptu
ali
zaci
n d
e la
psi
cop
at
a i
nfa
nto
-juve
nil
La p
sico
pat
a i
nfa
nto
-ju
ven
il e
s u
n c
on
stru
cto
qu
e
cad
a v
ez m
s r
ecla
ma
la a
ten
ci
n d
e lo
s in
ves
tig
adore
s
en p
sico
log
a d
el d
esar
roll
o,
psi
cop
ato
log
a y
psi
colo
ga
jur
dic
a co
mo
un
ele
men
to i
mp
ort
ante
par
a ca
ract
eriz
ar
a n
io
s y
j
ven
es c
on
pro
ble
mas
de
des
adap
taci
n
so
cial
,
pre
dec
ir s
u t
ray
ecto
ria
del
incu
enci
al y
defi
nir
est
rate
gia
s
de
inte
rven
ci
n o
tra
tam
ien
to (
Par
din
i &
Lo
eber
, 2
00
7).
A l
a v
ez,
es u
n c
on
cep
to q
ue
pro
du
ce r
ech
azo
pu
es t
ien
e
un
hal
o f
atal
ista
vin
cula
do
a l
a in
mo
difi
cab
ilid
ad d
e la
s
cara
cter
sti
cas
inv
olu
crad
as e
n s
u d
efin
ici
n.
Par
a ex
amin
ar e
l su
rgim
iento
de
este
const
ruct
o h
ay q
ue
reca
bar
info
rmac
in a
par
tir
de
la d
cad
a de
1940,
donde
Cle
ckle
y (
1941),
en s
u m
onogra
fa
The
Mas
k o
f S
anit
y,
reco
noc
a que
la p
sico
pat
a p
robab
lem
ente
tena
sus
rac
es e
n
la n
iez
o e
n l
a ad
ole
scen
cia.
Un p
oco
ms
tar
de,
Kar
pm
an
(1949, 1
950) dir
igi
dos
mes
as red
ondas
conse
cuti
vas
donde
se d
iscu
ti la
apli
cabil
idad
del
const
ruct
o d
e psi
copat
a a
los
ni
os;
en e
stas
ses
iones
se
dis
cuti
eron m
uch
os
de
los
tpic
os
vig
ente
s en
el es
tudio
act
ual
del
const
ruct
o c
om
o, p
or
ejem
-
plo
, lo
s el
emen
tos
que
defi
nen
la
psi
copat
a,
su e
tiolo
ga
y
posi
bil
idad
de
trat
amie
nto
. U
na
dc
ada
ms
tar
de,
McC
ord
y M
cCord
en s
u e
nsa
yo
The
Psy
chopat
h: A
n E
ssay
on t
he
Cri
min
al M
ind,
enfa
tiza
ban
la
import
anci
a de
iden
tifi
car
y
trat
ar l
a psi
copat
a e
n p
obla
cin j
uven
il c
om
o u
n t
rast
orn
o
espec
fico
y d
ifer
ente
de
otr
os
pro
ble
mas
de
conduct
a. E
stos
auto
res
seal
aban
que
slo
el
14%
de
los
jven
es c
on p
ro-
ble
mas
de
conduct
a cu
mpl
an c
on l
as c
arac
ter
stic
as d
e un
tras
torn
o p
sico
pt
ico d
e la
per
sonal
idad
; adem
s d
esta
caban
la im
port
anci
a de
inte
rven
ciones
tem
pra
nas
y d
e pro
vee
r un
trat
amie
nto
adec
uad
o a
los
jven
es c
on p
roble
mas
de
conduc-
ta q
ue
most
raban
ras
gos
psi
copt
icos
(McC
ord
& M
cCord
,
1959/1
964, c
itad
o e
n S
alek
in &
Fri
ck, 2
005).
Cas
i al
mis
mo
tiem
po,
Quay
, una
figura
cla
ve
en l
a in
ves
tigac
in s
obre
la
clas
ifica
cin d
e la
psi
copat
olo
ga
infa
nti
l, p
lante
aba
que
una
clas
ifica
cin p
reci
sa d
e su
bca
tegor
as h
om
ogn
eas
de
jven
es
anti
soci
ales
en
tre
las
cual
es e
stab
a la
psi
copat
a p
erm
itir
a
una
mej
or
apro
xim
aci
n a
las
alt
ernat
ivas
de
trat
amie
nto
par
a es
tos
jven
es (
Sal
ekin
& F
rick
, 2005).
Ms
tard
e, Q
uay
(1986, c
itad
o e
n S
alek
in y
Fri
ck, 2
005) se
refi
ere
a lo
s j
ven
es
psi
cpat
as c
om
o
infr
asoci
aliz
ados
agre
sivos
en u
n in
tento
de
pro
vee
r una
etiq
uet
a dia
gnst
ica
men
os
pey
ora
tiva.
Dia
gnst
ico d
e la
psi
cop
at
a i
nfa
nto
-juve
nil
Par
a es
tab
lece
r el
dia
gn
st
ico
de
psi
cop
ata
in
fan
to
juv
enil
la
lite
ratu
ra s
e fo
cali
za e
n e
l Tra
sto
rno
de
Co
nd
uct
a
(TC
), c
ateg
or
a dia
gnst
ica
que
el D
SM
conte
mpla
com
o u
n
requis
ito p
ara
el d
iagnst
ico d
e T
AP.
El T
C d
esig
na
pat
rones
de
com
po
rtam
ien
to a
nti
soci
al p
ersi
sten
tes
y e
xtr
emo
s p
ara
el n
ivel
ev
olu
tivo
del
ni
o, q
ue
entr
an e
n c
on
flic
to c
on
las
no
rmas
y lo
s d
erec
ho
s o
nec
esid
ades
de
los
dem
s; se
tra
ta
de
una
cate
gor
a het
erogn
ea q
ue
agru
pa
m
ltip
les
tip
os
de
con
du
cta,
tra
yec
tori
as y
eti
olo
ga
s (R
om
ero
, 2
00
1).
El
TC
, co
mo
cate
go
ra d
iag
n
stic
a,
ha c
am
bia
do
a
trav
s
de l
as
sucesi
vas
vers
ion
es
del
DS
M.
As
, en
el
DS
M-I
II s
e co
nte
mp
lab
an c
uat
ro tip
os
qu
e re
sult
aban
de
la
com
bin
aci
n d
e d
os
crit
erio
s: s
oci
aliz
aci
n y
ag
resi
n
; el
tip
o I
nfr
aso
cial
izad
o A
gre
siv
o, p
rop
ues
to p
or
Qu
ay (
19
86
,
cita
do
en
Sal
ekin
y F
rick
, 2
00
5)
reco
ge
imp
lci
tam
ente
al-
gu
nas
de
las
cara
cter
sti
cas
de
la p
sico
pat
a a
l ca
ract
eriz
ar
a n
io
s co
n d
ificu
ltad
es p
ara
esta
ble
cer
vn
culo
s af
ecti
vo
s,
esca
sa c
apac
idad
par
a em
pat
izar
, eg
oce
ntr
ism
o,
falt
a d
e
rem
ord
imie
nto
, conduct
a ag
resi
va
y a
rrie
sgad
a; a
dif
eren
cia
de
ste
, el
tip
o S
oci
aliz
ado
Ag
resi
vo
ag
rup
ara
a n
io
s q
ue
des
arro
llan
conduct
as a
nti
soci
ales
en p
andil
las,
com
o p
arte
de
un
a su
bcu
ltu
ra e
n l
a q
ue
exis
ten
im
po
rtan
tes
vn
culo
s
gru
pal
es; e
stos
ni
os
y j
ven
es n
o a
mer
itar
an e
l dia
gnst
ico
de
psi
cp
atas
.
En
el
DS
M-I
II-R
, d
ebid
o a
difi
cult
ades
par
a cl
asifi
car
obje
tivam
ente
seg
n lo inte
rper
sonal
-afe
ctiv
o, l
os
subti
pos
del
TC
se
defi
nen
en
fu
nci
n
de
si l
os
acto
s an
tiso
cial
es s
e
com
eten
en g
rupo o
en s
oli
tari
o; pues
to q
ue
los
anti
soci
ales
so
lita
rio
s t
end
an
a t
ener
alt
os
niv
eles
de
agre
siv
idad
se
reti
enen
do
s ti
po
s: e
l S
oli
tari
o A
gre
siv
o y
el
Gru
pal
. A
s,
de
mo
do
sim
ilar
a lo
ocu
rrid
o e
n e
l T
AP,
se
van
eli
min
and
o
las
refe
ren
cias
a c
arac
ter
stic
as p
erso
nal
es o
ras
go
s, m
s
dif
cil
es
de o
bje
tiv
ar,
pri
vil
eg
ian
do
desc
rip
cio
nes
ms
con
du
ctu
ales
(R
om
ero
, 2
00
1).
En
el
DS
M-I
V, el
cri
teri
o p
ara
dis
tin
gu
ir s
ub
gru
po
s d
e
ni
os
con T
C e
s la
edad
de
inic
io, d
isti
ngui
ndose
un ti
po d
e
inic
io in
fanti
l y u
n ti
po d
e in
icio
adole
scen
te; e
sta
dis
tinci
n
esta
av
alad
a p
or
el t
rab
ajo
de
Mo
ffitt
(1
99
3)
qu
e re
vis
a e
inte
gra
la
info
rmac
in
ob
ten
ida
has
ta e
sa f
ech
a y
pro
po
ne
un m
odel
o s
obre
la
conduct
a an
tiso
cial
juven
il. D
e ac
uer
do
a M
offi
tt (
1993),
los
ni
os
en los
cual
es la
conduct
a pro
ble
-
mt
ica
apar
ece
tem
pra
no
tie
nen
un
a tr
ayec
tori
a ev
olu
tiv
a
ms
per
sist
ente
y m
ayor
ries
go d
e co
nso
lidar
una
psi
copat
a
en l
a ad
ult
ez;
po
r su
par
te, la
co
nd
uct
a an
tiso
cial
de
inic
io
ado
lesc
ente
ser
a u
na
form
a tr
ansi
tori
a d
e en
fren
tar
las
dem
and
as m
adu
rati
vas
de
la e
tap
a ad
ole
scen
te.
Est
a dis
cusi
n r
espec
to d
el d
iagnst
ico n
o e
st
acab
ada
pu
es d
a a
da
ap
arec
en n
uev
os
estu
dio
s q
ue
rela
tiv
izan
o
refu
erza
n d
eter
min
ados
aspec
tos;
tal e
s el
cas
o, p
or
ejem
plo
,
de
Sal
tari
s (2
00
2)
qu
ien
po
ne
el
nfa
sis
en l
as n
oci
on
es
de
tem
per
amen
to y
ap
ego
en
la
tem
pra
na
infa
nci
a co
mo
pre
curs
ore
s es
pec
fico
s d
e la
ori
enta
ci
n a
par
ente
men
te
amo
ral,
des
afec
tad
a y
au
toce
ntr
ada
qu
e lo
s j
ven
es p
sic
-
pat
as d
esp
lieg
an e
n s
u v
incu
laci
n
in
terp
erso
nal
.
Conce
ptu
ali
zaci
ones
act
uale
s
Act
ual
men
te e
n l
a p
sico
pat
a i
nfa
nto
-ju
ven
il c
oex
iste
n
do
s ap
rox
imac
ion
es q
ue
se a
cerc
an d
e m
od
o d
ifer
ente
al
11
2
TE
RA
PIA
PS
ICO
L
GIC
A 2
010,
Vol
. 28,
N1
, 109
-118
EU
GE
NIA
V. V
INE
T
TC
. L
a p
rim
era
imp
lica
un
sub
tip
o d
e T
C b
asad
o e
n s
u c
o-
morb
ilid
ad c
on la
hip
erac
tivid
ad y
la
impuls
ivid
ad (
Lynam
,
19
96
, 1
99
7);
est
a ap
rox
imac
in
pla
nte
a q
ue
los
ni
os
con
co
mp
ort
am
ien
to i
mp
uls
ivo
/hip
era
cti
vo
y p
rob
lem
as
de
conduct
a ti
enden
a p
rese
nta
r m
ayor
ries
go d
e co
nduct
as a
n-
tiso
cial
es s
ever
as y
per
sist
ente
s que
aquel
los
ni
os
que
slo
pre
senta
n u
na
de
las
dos
condic
iones
. La
segunda
apro
xim
a-
ci
n,
ms
res
tric
tiv
a, p
riv
ileg
ia c
arac
ter
stic
as e
spec
fica
s
aso
ciad
as a
lo
s ra
sgo
s d
e cr
uel
dad
y f
rial
dad
em
oci
on
al o
inse
nsi
bil
idad
qu
e se
pre
sen
tan
en
un
sub
gru
po
peq
ue
o
de
ni
os
con
tra
sto
rno
s d
e co
nd
uct
a e
imp
uls
ivid
ad/h
ipe-
ract
ivid
ad (
Fri
ck, B
arry
& B
od
in, 2
00
0, ci
tad
o e
n G
aco
no
,
20
00
). E
stas
car
acte
rst
icas
se
asem
ejan
a l
as d
escr
itas
en
la p
sico
pat
a a
du
lta
a tr
avs
del
co
mp
on
ente
afe
ctiv
o d
e la
s
con
cep
tual
izac
ion
es d
e H
are
(20
03
) y
de
Co
ok
e y
Mic
hie
(20
01
) y
ser
an
las
res
po
nsa
ble
s d
e u
n t
rast
orn
o a
nti
soci
al
cr
nic
o y
sev
ero
en
ni
os
y a
do
lesc
ente
s.
Est
as
co
ncep
tuali
zacio
nes
tien
en
or
gen
es
te
rico
s
dif
eren
tes.
La
de
Ly
nam
(1
99
6,
19
97
), c
on
oci
da
com
o
la
hip
erac
tiv
idad
en
el p
sic
pat
a in
cip
ien
te,
par
te d
e ca
teg
o-
ras
dia
gn
st
icas
bie
n i
den
tifi
cadas
tr
asto
rno
de
con
du
cta
y tra
sto
rno
po
r h
iper
acti
vid
ad
y b
usc
a p
reci
sar
cm
o e
llas
se a
pro
xim
an a
l co
nst
ruct
o d
e p
sico
pat
a a
du
lta
(Ro
mer
o,
20
01
). L
yn
am (
19
96
), a
par
tir
de
ob
serv
acio
nes
em
pr
icas
en l
as q
ue
se c
om
par
an g
rup
os
de
ni
os
con
dif
eren
tes
con
dic
ion
es (
hip
erac
tiv
idad
so
lo,
tras
torn
o d
e co
nd
uct
a
solo
e h
iper
acti
vid
ad+
tras
torn
o d
e co
nduct
a), p
lante
a que
la
co-o
curr
enci
a de
esta
s dos
condic
iones
per
mit
e id
enti
fica
r a
ni
os
qu
e p
rese
nta
n p
atro
nes
de
con
du
cta
anti
soci
al s
ever
a
y q
ue
se c
arac
teri
zan
, ad
ems
, p
or
un
a ed
ad d
e in
icio
ms
tem
pra
na,
may
or
frec
uen
cia,
sev
erid
ad y
var
ied
ad e
n l
a
conduct
a an
tiso
cial
, y m
anif
esta
ciones
anti
soci
ales
en d
ife-
ren
tes
con
tex
tos
(ho
gar
y e
scu
ela)
. L
a h
ip
tesi
s d
e L
yn
am
(19
96
) es
qu
e es
te g
rup
o e
spec
ial d
e n
io
s co
n tra
sto
rno
de
con
du
cta
e h
iper
acti
vid
ad p
rese
nta
un
dfi
cit d
e in
hib
ici
n
aso
ciad
o a
l si
stem
a se
roto
nr
gic
o e
l cu
al s
era
res
po
nsa
ble
de
los
sn
tom
as p
rop
ios
del
TD
AH
co
mo
la
inq
uie
tud
mo-
tora
y l
a h
iper
acti
vid
ad, la
fal
ta d
e at
enci
n
en
act
ivid
ades
qu
e b
usc
an r
eco
mp
ensa
y l
as c
on
du
ctas
im
pu
lsiv
as y
, ad
e-
ms
, se
ra
resp
on
sab
le d
el
cho
qu
e c
on
las
no
rmas
. E
ste
choque
con la
s norm
as, a
soci
ado a
los
dfi
cits
de
inhib
ici
n,
dar
a l
ug
ar a
co
nd
uct
as d
esafi
ante
s te
mp
ran
as q
ue,
un
idas
a u
na
esp
iral
de
con
secu
enci
as a
dv
ersa
s (e
nd
ure
cim
ien
to o
ambig
ed
ad e
n la
dis
cipli
na
par
enta
l, m
ala
adap
taci
n e
n e
l
cole
gio
, co
nfl
icto
s co
n l
os
par
es),
co
nd
uci
ran
al
tras
torn
o
de
con
du
cta
con
car
acte
rst
icas
psi
cop
tic
as.
As
, se
g
n
Ly
nam
(1
99
6),
la
psi
cop
ata
in
fan
to-j
uv
enil
est
ara
lo
cali
-
zad
a, e
n l
as t
axo
no
ma
s d
e u
so c
om
n
, en
el
sub
gru
po
de
ni
os
qu
e p
rese
nta
co
nju
nta
men
te t
rast
orn
o d
e co
nd
uct
a e
hip
erac
tiv
idad
.
Fri
ck y
Ell
is (
19
99
) re
aliz
an d
os
ob
serv
acio
nes
sob
re e
l
trab
ajo d
e L
ynam
(1996, 1
997).
Por
un la
do, o
bse
rvan
que
la
co-o
curr
enci
a en
tre
TD
AH
y T
C e
s m
uy
alt
a (e
ntr
e el
65
%
y e
l 9
0%
en
mu
estr
as c
ln
icas
co
n T
C)
y n
o c
om
pat
ible
co
n
el n
m
ero
no
tab
lem
ente
in
feri
or
de
adu
lto
s d
iag
no
stic
ado
s
con
psi
cop
ata
(al
red
edo
r d
el 1
5%
); p
or
otr
o l
ado
, se
al
an
qu
e la
pro
pu
esta
de
Ly
nam
, b
asad
a en
la
com
bin
aci
n d
e
pob
re c
on
tro
l d
e im
pu
lso
s y
co
nd
uct
a an
tiso
cial
, n
o r
eflej
a
cier
tas
cara
cter
sti
cas
cr
tica
s d
e la
psi
cop
ata
co
mo
la
inse
nsi
bil
idad
em
oci
onal
y la
fal
ta d
e re
mord
imie
nto
s (F
rick
& E
llis
, 1
99
9).
El t
rabaj
o d
e F
rick
(F
rick
, Bodin
& B
arry
, 2000; F
rick
&
Ell
is, 1
99
9)
par
te d
irec
tam
ente
del
co
nce
pto
de
psi
cop
ata
adu
lta
e in
ten
ta c
om
pro
bar
si
los
rasg
os
cen
tral
es d
e es
te
const
ruct
o p
erm
iten
del
imit
ar a
un g
rupo e
spec
ial de
ni
os.
Par
a el
lo d
esar
roll
a d
ifer
ente
s in
stru
men
tos
aco
rdes
co
n e
l
mo
del
o d
e H
are
qu
e so
n s
om
etid
os
a an
lis
is f
acto
rial
. U
n
pri
mer
est
ud
io,
real
izad
o c
on
el
Psy
cho
pat
hy
Scr
een
ing
Dev
ice o
PS
D (
Fri
ck
, O
Bri
en
, W
oo
ton
& M
cB
urn
ett
,
19
94
), q
ue
uti
liza
co
mo
in
form
ante
s a
pad
res
y p
rofe
sore
s
de
92 n
ios
con p
roble
mas
cl
nic
os.
El e
studio
rev
ela
una
es-
truct
ura
de
dos
fact
ore
s que
son d
enom
inad
os
Impuls
ivid
ad/
Pro
ble
mas
de
Co
nd
uct
a (I
/PC
) y
Du
reza
/In
sen
sib
ilid
ad
emo
cio
nal
(D
/I);
est
os
do
s fa
cto
res
son
mu
y s
emej
ante
s
a lo
s d
os
fact
ore
s q
ue
la l
iter
atura
ha
iden
tifi
cad
o c
on
la
psi
co
pat
a e
n m
uest
ras
ad
ult
as,
ab
arc
an
do
lo
s asp
ect
os
con
du
ctu
ales
y lo
s as
pec
tos
afec
tiv
o/i
nte
rper
son
ales
. Fri
ck
et a
l., (1
99
4),
a p
arti
r d
el a
nl
isis
de
div
ersa
s in
tera
ccio
nes
sig
nifi
cati
vas
en
tre
var
iab
les,
su
gie
ren
qu
e el
fac
tor
I/P
C
cap
tura
un
co
nst
ruct
o m
uy
sim
ilar
a l
as d
efin
icio
nes
tra
di-
cional
es d
e pro
ble
mas
de
conduct
a y q
ue
val
ore
s al
tos
en e
l
fact
or
D/I
per
mit
en i
den
tifi
car
a u
n s
ub
gru
po
de
ni
os
con
pro
ble
mas
de
conduct
a que
tien
en c
arac
ter
stic
as e
spec
iale
s
rela
cionad
as c
on f
alta
de
senti
mie
nto
s del
culp
a, e
moci
ones
sup
erfi
cial
es y
fal
ta d
e em
pat
a.
As
, es
te e
stu
dio
par
ece
ser
el p
un
to d
e p
arti
da
par
a la
in
ves
tig
aci
n y
sis
tem
ati-
zaci
n
, en
ni
os
y a
do
lesc
ente
s, d
e la
dim
ensi
n
Du
reza
/
Inse
nsi
bil
idad
qu
e re
scat
a lo
s ra
sgo
s d
e cr
uel
dad
y f
rial
dad
emo
cio
nal
qu
e ac
tual
men
te s
e as
oci
an a
la
con
cep
tual
iza-
ci
n d
e la
psi
cop
ata
in
fan
to-j
uv
enil
; es
ta d
imen
si
n e
st
sien
do
est
ud
iad
a en
ni
os
y a
do
lesc
ente
s ju
dic
iali
zad
os
y
de
pob
laci
n
gen
eral
.
Un
a re
vis
in
de
estu
dio
s d
esar
roll
ado
s en
mu
estr
as j
u-
dic
iali
zad
as (
An
der
shed
, Gu
staf
son
, Ker
r &
Sta
ttin
, 20
02
),
info
rma
que
los
jven
es q
ue
pre
senta
n las
car
acte
rst
icas
de
cruel
dad
, indif
eren
cia
afec
tiva
y f
rial
dad
em
oci
onal
aso
cia-
das
al fa
ctor
D/I
, com
eten
ms
del
itos
y d
e m
ayor
gra
ved
ad
qu
e lo
s ad
ole
scen
tes
tras
gre
sore
s n
o p
sico
pt
ico
s, c
om
ien-
zan s
us
acti
vid
ades
tras
gre
sora
s a
ms
tem
pra
na
edad
y e
stn
ms
in
vo
lucr
ado
s en
vio
len
cia
inst
itu
cio
nal
; es
tos
auto
res
pla
nte
an q
ue
la d
etec
cin d
e es
tas
cara
cter
sti
cas
per
sonal
es
deb
era
rea
liza
rse
ante
s d
e q
ue
los
jv
enes
ten
gan
co
nta
cto
con
el
sist
ema
jud
icia
l o
nec
esit
en t
rata
mie
nto
cl
nic
o,
es
dec
ir e
n c
on
tex
tos
no
ju
dic
iali
zad
os.
En
pob
laci
n
gen
eral
, la
in
ves
tigac
in
ha
sid
o m
s r
es-
trin
gid
a y s
e ha
centr
ado e
n c
m
o c
aptu
rar
las
cara
cter
sti
cas
de
la p
sico
pat
a e
n jven
es q
ue
no h
an s
ido s
eal
ados
com
o
anti
soci
ales
po
r lo
s si
stem
as j
ud
icia
les
per
o q
ue
est
n e
n
11
3
TE
RA
PIA
PS
ICO
L
GIC
A 2
010,
Vol
. 28,
N1
, 109
-118
PS
ICO
PAT
A IN
FAN
TO
-JU
VE
NIL
: AV
AN
CE
S E
N C
ON
CE
PT
UA
LIZ
AC
IN
, EV
AL
UA
CI
N E
INT
ER
VE
NC
IN
ries
go
de
con
du
cta
anti
soci
al y
del
incu
enci
a. E
n m
ues
tras
de
esco
lare
s, E
ssau
et
al.,
(2
00
6)
y F
rick
et
al.
(20
00
) se
-
al
an q
ue
los
rasg
os
de
cru
eld
ad,
des
afec
ci
n y
fri
ald
ad
emo
cio
nal
, al
co
mb
inar
se c
on
pro
ble
mas
de
con
du
cta,
so
n
los
qu
e m
ejo
r d
etec
tan
la
psi
cop
ata
en
ni
os
y j
v
enes
de
los
do
s se
xo
s. A
dem
s,
esto
s au
tore
s se
al
an,
de
com
n
acu
erd
o c
on
Dad
ds,
Fra
ser,
Fro
st y
Haw
es (
20
05
), q
ue
aunque
las
dim
ensi
ones
que
emer
gen
en n
ios
y jven
es d
e
pob
laci
n
gen
eral
no
so
n tan
cla
ras
com
o las
qu
e su
rgen
en
los
adu
lto
s y
j
ven
es j
ud
icia
liza
do
s, l
as c
arac
ter
stic
as d
e
care
nci
a d
e cu
lpa,
rem
ord
imie
nto
, em
oci
on
alid
ad y
em
pa-
ta,
ju
nto
a u
n u
so m
anip
ula
tiv
o d
e lo
s o
tro
s en
fu
nci
n
del
pro
pio
ben
efici
o, c
onst
ituyen
el el
emen
to d
ifer
enci
ador
del
sub
gru
po
psi
cop
tic
o e
n p
ob
laci
on
es e
sco
lare
s. E
l d
esaf
o
siguie
nte
es
poder
car
acte
riza
r es
tos
aspec
tos
asoci
ados
a la
psi
copat
a d
e m
odo tal
que
pued
a se
r pes
quis
ada
y e
val
uad
a
tem
pra
nam
ente
.
Med
ici
n d
e la
psi
cop
at
a i
nfa
nto
-juve
nil
Psy
chop
athy C
hec
kli
st:Y
outh
Ver
sion.
Una
revis
in d
e la
s pri
nci
pal
es h
erra
mie
nta
s par
a m
edir
y e
val
uar
la
psi
cop
ata
en
la
ni
ez y
ad
ole
scen
cia
mu
estr
a
qu
e el
in
stru
men
to p
er s
e, e
s la
Psy
cho
pat
hy
Ch
eck
list
:
Yo
uth
Ver
sio
n o
PC
L:Y
V (
Fo
rth
, K
oss
on
, &
Har
e, 2
00
3).
La
PC
L:Y
V e
s u
na
adap
taci
n
de
la P
CL
-R d
e ad
ult
os
(Har
e, 2
00
3)
y b
usc
a ev
alu
ar r
asg
os
psi
cop
tic
os
en a
do-
lesc
ente
s en
tre
12
y 1
8 a
o
s. A
l ig
ual
qu
e la
PC
L-R
co
nst
a
de
20
te
ms
ori
enta
do
s a
eval
uar
ras
go
s co
nd
uct
ual
es q
ue
se p
un
tan
seg
n
su
pre
sen
cia
o a
use
nci
a en
un
a es
cala
de
tres
pu
nto
s, u
tili
zan
do
la
info
rmac
in
ob
ten
ida
en u
na
ex-
hau
stiv
a en
trev
ista
cl
nic
a se
mi-
estr
uct
ura
da
e in
form
aci
n
pro
ceden
te d
e re
gis
tros
exte
rnos.
Se
trat
a de
un inst
rum
ento
com
ple
jo q
ue
deb
e se
r ap
lica
do
po
r p
rofe
sio
nal
es c
ln
ico
s
esp
ecia
lmen
te c
ap
acit
ad
os
inv
olu
cra
nd
o u
n t
iem
po
de
apli
caci
n
cer
can
o a
do
s h
ora
s. S
u i
nfo
rmac
in
, al
ig
ual
que
la p
roporc
ionad
a por
PC
L-R
, ha
sido o
rgan
izad
a en
dos
gra
nd
es f
acto
res
sub
div
idid
os
en c
uat
ro f
acet
as:
afec
tiv
o,
inte
rper
sonal
, conduct
a im
puls
iva
y a
nti
soci
al. A
dif
eren
cia
de
la e
scal
a d
e ad
ult
os,
la
PC
L:Y
V n
o p
ose
e u
n p
un
taje
de
cort
e cl
asifi
cato
rio
.
En
tre
sus
cara
cter
sti
cas
psi
com
tri
cas
se s
eal
a q
ue,
lueg
o d
el i
nte
nso
en
tren
amie
nto
req
uer
ido
par
a su
ap
lica
-
ci
n,
la P
CL
:YV
po
see
un
n
dic
e d
e ac
uer
do
in
ter-
juec
es
entr
e .9
0 y
.9
6 y
un
a co
nsi
sten
cia
inte
rna
entr
e .8
5 y
.9
4
(Fort
h e
t al.
, 2003).
Rober
ts y
Ben
der
(2006)
seal
an q
ue,
en
div
erso
s es
tudio
s, s
e han
enco
ntr
ado c
orr
elac
iones
moder
a-
das
con in
form
es d
e del
incu
enci
a, s
nto
mas
exte
rnal
izad
os
y
agre
sin; ta
mbi
n p
lante
an q
ue
la P
CL
:YV
es
capaz
de
pre
-
dec
ir s
ignifi
cati
vam
ente
tanto
rei
nci
den
cia
vio
lenta
com
o n
o
vio
len
ta y
tra
sgre
sio
nes
dis
cip
linar
ias.
Sin
em
bar
go
, no
to-
do
s lo
s re
po
rtes
so
n p
osi
tiv
os;
po
r ej
emp
lo, s
e h
a fr
acas
ado
en e
nco
ntr
ar e
vid
enci
a d
e la
rel
aci
n e
ntr
e la
PC
L:Y
V y
el
pro
gre
so e
n e
l tr
atam
iento
de
jven
es ju
dic
iali
zados
(Spai
n,
Do
ug
las,
Po
yth
ress
, &
Ep
stei
n, 2
00
4).
A n
ivel
nac
ion
al, es
imp
ort
ante
se
alar
qu
e la
PC
L:Y
V c
uen
ta c
on
un
est
ud
io
psi
co
mtr
ico
pre
lim
inar
reali
zad
o c
on
30
ad
ole
scen
tes
var
on
es j
ud
icia
liza
do
s, d
e en
tre
13
y 1
7 a
o
s, q
ue
se
ala
un
a ad
ecu
ada
con
fiab
ilid
ad e
n
dic
es p
osi
tiv
os
de
val
idez
con
curr
ente
co
n l
as e
scal
as d
el I
nv
enta
rio
Cl
nic
o p
ara
Ad
ole
scen
tes
de
Mil
lon
(M
AC
I),
Mil
lon
, 1
99
3)
qu
e es
tn
aso
ciad
as a
co
nd
uct
a an
tiso
cial
(Z
iga,
20
09
).
Inst
rum
ento
s alt
ernati
vos
Consi
der
ando la
gra
n in
ver
sin e
n r
ecurs
os
hum
anos
ca-
lifi
cados,
entr
enam
iento
, y ti
empo d
e ap
lica
cin q
ue
requie
-
re l
a P
CL
-YV
, se
han
bu
scad
o i
nst
rum
ento
s al
tern
ativ
os.
Entr
e el
los
sobre
sale
la A
nti
soci
al P
roce
ss S
cree
nin
g D
evic
e
o A
PS
D (
Fri
ck &
Har
e, 2
001),
la
cual
es
una
refo
rmula
cin
del
PS
D (
Fri
ck e
t al
., 1
99
4).
La
AP
SD
bu
sca
eval
uar
lo
s
rasg
os
pre
curs
ore
s de
la p
sico
pat
a s
egn e
l model
o d
e H
are
y, a
un
qu
e es
t o
rien
tad
a p
refe
ren
tem
ente
a n
io
s en
tre
6 a
13
a
os,
es
uti
liza
da
exte
nsa
men
te c
on
ad
ole
scen
tes.
Su
s
20
te
ms,
an
lo
go
s a
los
del
PC
L-R
, se
pu
nt
an e
n u
na
esca
la d
e tr
es p
un
tos
qu
e ap
ort
an a
un
pu
nta
je to
tal y
a tre
s
dim
ensi
ones
de
com
port
amie
nto
: inse
nsi
bil
idad
em
oci
onal
,
nar
cisi
smo
e i
mp
uls
ivid
ad. L
a es
cala
deb
e se
r co
mp
leta
da
pre
fere
nte
men
te p
or
adu
lto
s p
rx
imo
s al
ni
o c
om
o p
adre
s
y/o
pro
feso
res;
sin
em
bar
go
, ta
mb
in
ex
iste
un
a v
ersi
n
auto
info
rmad
a p
ara
ado
lesc
ente
s. A
mb
as v
ersi
on
es h
an
mo
stra
do
bu
enas
car
acte
rst
icas
psi
com
tri
cas
(Fri
ck &
Har
e, 2
00
1;
Mu
o
z &
Fri
ck,
20
07
).
Desd
e u
n a
pro
xim
aci
n b
asa
da e
n e
l au
torr
ep
ort
e
del
ad
ole
scen
te c
om
o f
uen
te d
e in
form
aci
n,
se h
an d
e-
sarr
oll
ado
el
Yo
uth
Psy
chop
ath
ic T
rait
s In
ven
tory
o Y
PI
(An
der
shed
, K
err,
Sta
ttin
, &
Lev
and
er,
20
02
, ci
tad
o e
n
Bla
uu
w y
Sh
erid
an,
20
02
), y
do
s es
cala
s d
eriv
adas
del
Inv
enta
rio
Cl
nic
o p
ara
Ad
ole
scen
tes
de
Mil
lon
o M
AC
I
(Mil
lon
, 1
99
3).
El Y
PI
es u
n a
uto
report
e de
50 te
ms
dis
ead
o e
spec
ial-
men
te p
ara
eval
uar
psi
cop
ata
en
ad
ole
scen
tes
sup
eran
do
las
difi
cult
ades
de
med
ir r
asg
os
psi
cop
tic
os
a tr
avs
de
au
tore
po
rte e
n l
os
jv
en
es.
Co
nse
cu
en
tem
en
te,
el
YP
I
pre
sen
ta l
os
rasg
os
psi
cop
tic
os
com
o h
abil
idad
es c
on
el
ob
jeto
de
min
imiz
ar p
rob
lem
as d
e d
isto
rsi
n d
e re
spu
esta
y d
esea
bil
idad
so
cial
(e.
g.,
un
o d
e su
s t
ems
dic
e:
So
y
bu
eno
par
a h
acer
qu
e la
gen
te c
rea
en m
i cu
and
o y
o h
ago
alg
o)
. E
l Y
PI
est
ori
enta
do
a j
v
enes
en
tre
12
y 1
8 a
o
s
y e
ntr
ega
pu
nta
jes
par
a la
esc
ala
tota
l, t
res
dim
ensi
on
es
fact
ori
ales
y 1
0 s
ub
esca
las;
po
see
estu
dio
s q
ue
aval
an s
u
ido
nei
dad
par
a tr
abaj
ar c
on
j
ven
es d
e p
ob
laci
n
gen
e-
ral,
co
n p
rob
lem
as j
ud
icia
les
y b
uen
as r
elac
ion
es c
on
la
PC
L:Y
V (
Gre
en,
20
05
).
Des
de
una
per
spec
tiva
ms
gen
eral
, se
han
des
arro
llad
o
do
s es
cala
s d
eriv
adas
del
MA
CI:
la
Esc
ala
de
Co
nte
nid
o
Psi
cop
tic
o o
PC
S (
Mu
rrie
& C
orn
ell,
20
00
) y
la
Esc
ala
Psi
cop
tic
a d
e 1
6-
tem
s o
P-1
6 (
Sal
ekin
, Z
ieg
ler,
Lar
rea,
Anth
ony &
Ben
net
t, 2
003).
Ell
as m
erec
en e
spec
ial a
tenci
n
11
4
TE
RA
PIA
PS
ICO
L
GIC
A 2
010,
Vol
. 28,
N1
, 109
-118
EU
GE
NIA
V. V
INE
T
deb
ido
al am
pli
o u
so q
ue
el M
AC
I es
t ten
ien
do
en
nu
estr
o
pa
s, e
spec
ialm
ente
en
el
rea
de
la d
esad
apta
ci
n s
oci
al y
del
incu
enci
a ju
ven
il (
Ala
rc
n e
t al
., 2
00
5; A
larc
n
, V
inet
,
Sal
vo
& P
erez
-Lu
co,
20
09
).
La
PC
S (
Mu
rrie
& C
orn
ell,
20
00
) es
t in
teg
rad
a p
or
20
tem
s d
el M
AC
I q
ue
se r
elac
ion
an c
on
cep
tual
men
te c
on
el
con
stru
cto
bid
imen
sio
nal
de
psi
cop
ata
de
Har
e (1
99
1),
ha
pre
sen
tad
o b
uen
as c
orr
elac
ion
es c
on
am
bo
s fa
cto
res
y u
na
cap
acid
ad d
e d
iscr
imin
aci
n d
el 8
3%
(se
nsi
bil
idad
= .
85
,
esp
ecifi
cid
ad =
.8
1)
con
res
pec
to a
alt
a y
baj
a p
sico
pat
a
clas
ifica
da
seg
n
la
PC
L-R
. L
a P
-16
(S
alek
in e
t al
., 2
00
3)
fue
des
arro
llad
a co
nce
ptu
alm
ente
ten
ien
do
en
cu
enta
las
pro
pu
esta
s d
e H
are
(19
91
, 2
00
3)
y l
os
pla
nte
amie
nto
s d
e
Co
ok
e y
Mic
hie
(2
00
1);
qu
ed
co
nfo
rmad
a p
or
tres
sub
es-
cala
s cu
yos
tem
s re
flej
an las
dim
ensi
ones
de
dure
za/i
nse
n-
sib
ilid
ad,
ego
cen
tris
mo
y c
on
du
cta
anti
soci
al.
Su
est
ud
io
inic
ial (
Sal
ekin
et a
l., 2
003) docu
men
ta u
na
buen
a ca
pac
idad
par
a p
red
ecir
rei
nci
den
cia
gen
eral
y r
ein
cid
enci
a v
iole
nta
com
o e
scal
a to
tal y
seg
n
su
s fa
ceta
s d
ure
za/i
nse
nsi
bil
idad
y c
on
du
cta
anti
soci
al.
En
Ch
ile,
las
do
s es
cala
s h
an s
ido
uti
liza
das
explo
rato
riam
ente
y h
an r
esult
ado e
spec
ialm
ente
atra
ctiv
as p
ues
bri
nd
an u
na
eval
uac
in
rp
ida
y s
enci
lla
de
un
co
nst
ruct
o q
ue
clar
amen
te e
st
aso
ciad
o a
la
tras
gre
si
n
soci
al j
uv
enil
(A
larc
n
et
al.,
20
09
; Z
iga,
20
09
).
Un
lt
imo
in
stru
men
to a
des
crib
ir e
s u
na
esca
la d
i-
se
ada
po
r F
rick
(2
00
3)
par
a ev
alu
ar e
spec
fica
men
te l
a
dim
ensi
n
Du
reza
/In
sen
sib
ilid
ad e
n a
do
lesc
ente
s; s
e tr
ata
del
In
ven
tory
of
Cal
lou
s-U
nem
oti
on
al T
rait
s o
IC
U (
Fri
ck,
20
03
; E
ssau
et al
., 2
00
6).
Est
a es
un
a es
cala
de
auto
rep
ort
e
qu
e co
nst
a d
e 2
4
tem
s q
ue
se e
stru
ctu
ran
en
tre
s fa
cto
res:
Du
reza
(ca
llo
usn
ess;
dim
ensi
n d
el c
om
po
rtam
ien
to q
ue
inclu
ye c
are
ncia
de e
mp
at
a,
cu
lpa y
rem
ord
imie
nto
),
Des
cuid
o i
nte
rper
son
al (
un
cari
ng
; d
imen
si
n q
ue
incl
uy
e
con
du
ctas
rel
acio
nad
as c
on
la
ause
nci
a d
e cu
idad
o p
or
el
pro
pio
des
emp
eo
y p
or
los
sen
tim
ien
tos
de
los
dem
s)
y
Fri
aldad
em
oci
onal
(unem
oti
onal;
foca
liza
da
en la
ause
nci
a
de
exp
resi
n
em
oci
on
al).
El
estu
dio
del
IC
U a
tra
vs
de
anl
isis
fac
tori
al c
onfi
rmat
ori
o, e
l ex
amen
de
los
efec
tos
de
gen
ero
y e
dad
, su
aso
ciac
in
co
n p
rob
lem
as p
sico
soci
ales
,
psi
cop
ato
log
a y
per
son
alid
ad y
su
po
der
de
pre
dic
ci
n d
e
la c
on
du
cta
anti
soci
al, h
an c
on
trib
uid
o a
max
imiz
ar e
l co
-
no
cim
ien
to d
e la
dim
ensi
n
D/I
co
n r
esp
ecto
a las
po
sib
les
tray
ecto
rias
de
des
arro
llo d
e es
tos
rasg
os,
su a
soci
aci
n c
on
rasg
os
tem
per
amen
tale
s de
la p
erso
nal
idad
com
o la
bsq
ue-
da
de
sensa
ciones
y la
car
enci
a de
inhib
icio
nes
conduct
ual
es
y a
dem
s, l
a as
oci
aci
n n
egat
iva
de
los
rasg
os
psi
copt
icos
con
la
ansi
edad
(E
ssau
et
al.,
20
06
).
Ap
ort
es d
e lo
s in
stru
men
tos
de
evalu
aci
n
El e
studio
de
las
pro
pie
dad
es p
sico
mt
rica
s de
los
inst
ru-
men
tos
des
crit
os
ha
aport
ado a
una
mej
or
com
pre
nsi
n d
e la
psi
copat
a in
fanto
-juven
il s
eal
ando a
lgunas
dif
eren
cias
con
resp
ecto
a la
psi
copat
a e
n a
dult
os.
Por
ejem
plo
, se
ha
obse
r-
vad
o q
ue
la e
stru
ctura
de
dos
fact
ore
s de
Har
e (1
991, 2
003),
qu
e re
flej
a la
psi
cop
ata
en
ad
ult
os,
es
la m
s f
recu
ente
en
los
estu
dio
s co
n a
do
lesc
ente
s ju
dic
iali
zad
os;
sin
em
bar
go
,
ella
no
ob
tien
e el
mis
mo
aju
ste
en m
ues
tras
cl
nic
as y
co-
munit
aria
s donde
los
dos
fact
ore
s no a
par
ecen
con la
mis
ma
clar
idad
; ad
ems
, en
mu
estr
as j
uv
enil
es n
o j
ud
icia
liza
das
los
tem
s q
ue
eval
an
nar
cisi
smo
su
elen
pes
ar d
e m
od
o
imp
ort
ante
en
la
dim
ensi
n
Im
pu
lsiv
idad
/Pro
ble
mas
de
Co
nd
uct
a d
el A
PS
D y
no
en
Du
reza
/In
sen
sib
ilid
ad c
om
o
ocu
rre
en m
ues
tras
ad
ult
as (
Fri
ck,
et a
l.,
20
00
, ci
tad
o e
n
Gac
on
o,
20
00
). E
n o
tro
eje
mp
lo,
al c
om
par
ar l
a v
alid
ez
pre
dic
tiv
a d
e la
s d
os
dim
ensi
on
es d
e H
are
(19
91
, 2
00
3)
y
las
tres
de
Co
ok
e y
Mic
hie
(2
00
1)
sob
re la
rein
cid
enci
a, s
e
ha
enco
ntr
ado
qu
e el
mo
del
o d
e H
are
es e
l q
ue
mej
or
la
pre
dic
e, p
osi
ble
men
te p
orq
ue
incl
uye
la m
edid
a ta
uto
lgic
a
de
con
du
cta
anti
soci
al; d
e la
s tr
es d
imen
sio
nes
de
Co
ok
e y
Mic
hie
(2001),
la
dim
ensi
n c
onduct
ual
es
tilo
conduct
ual
imp
uls
ivo
e i
rres
po
nsa
ble
e
s el
mej
or
pre
dic
tor
de
rein
ci-
den
cia
(Corr
ado, V
ince
nt,
Har
t & C
ohen
, 2004).
Por
lt
imo,
es n
eces
ario
des
taca
r lo
s d
iver
sos
estu
dio
s o
rien
tad
os
a
eval
uar
co
rrec
tam
ente
la
dim
ensi
n
Du
reza
/In
sen
sib
ilid
ad
com
o p
red
icto
r d
e la
sev
erid
ad y
est
abil
idad
de
pro
ble
mas
de
conduct
a y d
elin
cuen
cia
y e
n e
l des
arro
llo d
e tr
ayec
tori
as
de
pro
ble
mas
co
nd
uct
ual
es s
ever
os.
Fact
ore
s de
ries
go,
pre
venci
n y
tra
tam
iento
El
abo
rdaj
e d
e es
te a
par
tad
o e
s tr
iple
. P
or
un
lad
o,
inte
resa
an
aliz
ar c
ul
es s
on
lo
s fa
cto
res
de
ries
go
par
a la
psi
cop
ata
en
la
infa
nci
a y
la
ado
lesc
enci
a; p
or
otr
o l
ado
,
inte
resa
ev
alu
ar e
l lu
gar
qu
e o
cup
a la
psi
cop
ata
in
fan
to-
juv
enil
co
mo
fac
tor
de
ries
go
par
a la
del
incu
enci
a en
j-
ven
es y
ad
ult
os;
en
ter
cer
lug
ar,
inte
resa
des
crib
ir c
ual
es
el e
stad
o d
el a
rte
con
res
pec
to a
pre
ven
ci
n y
tra
tam
ien
to.
Lo
s as
pec
tos
qu
e v
incu
lan
est
as d
ifer
enci
acio
nes
se
rela
-
cio
nan
co
n l
os
pla
nte
amie
nto
s so
bre
un
mo
del
o e
vo
luti
vo
de
la p
sico
pat
a i
nfa
nto
-ju
ven
il,
qu
e p
lan
tea
tray
ecto
rias
de
des
arro
llo
dif
eren
ciad
as y
ab
ord
ajes
de
pre
ven
ci
n y
trat
amie
nto
dif
eren
ciad
os.
Fact
ore
s de
ries
go p
ara
la p
sico
pat
a
Seg
n
Far
rin
gto
n (
20
05
), e
l n
fasi
s h
ist
rico
sob
re l
os
fact
ore
s d
e ri
esg
o q
ue
en l
a n
iez
tem
pra
na
pu
eden
pre
-
dec
ir,
infl
uir
o c
ausa
r p
sico
pat
a h
a es
tad
o c
entr
ado
en
lo
s
corr
elat
os
bio
lg
ico
s d
e la
psi
cop
ata
ad
ult
a ex
isti
end
o u
n
nfa
sis
men
or
en l
os
fact
ore
s fa
mil
iare
s q
ue
pu
eden
afe
c-
tar
a n
io
s y
j
ven
es.
Un
a re
vis
in
de
fact
ore
s b
iol
gic
os
aso
ciad
os
a la
psi
cop
ata
, re
aliz
ada
po
r P
ars
(2
00
3, ci
tad
o
en M
illo
n, S
imo
nse
n, B
irk
et, S
mit
h y
Dav
is, 2
00
3),
se
ala
cara
cter
sti
cas
neu
rop
sico
lg
icas
esp
ecfi
cas
com
o l
a d
ifi-
cult
ad p
ara
des
arro
llar
res
pues
tas
condic
ionad
as a
est
mulo
s
rela
cio
nad
as c
on
el
mie
do
y u
na
var
iaci
n
tem
per
amen
tal
den
om
inad
a t
emp
eram
ento
des
inh
ibid
o,
ad
ems
des
taca
la c
om
orb
ilid
ad q
ue
se e
stab
lece
con e
l TD
AH
y q
ue
la g
ran
11
5
TE
RA
PIA
PS
ICO
L
GIC
A 2
010,
Vol
. 28,
N1
, 109
-118
PS
ICO
PAT
A IN
FAN
TO
-JU
VE
NIL
: AV
AN
CE
S E
N C
ON
CE
PT
UA
LIZ
AC
IN
, EV
AL
UA
CI
N E
INT
ER
VE
NC
IN
dif
eren
ciac
in
de
gn
ero
en
la
pre
val
enci
a d
e la
psi
cop
ata
po
dr
a es
tar
rela
cio
nad
a a
fact
ore
s g
ent
ico
s.
En
tre
los
fact
ore
s p
sico
lg
ico
s se
des
taca
n l
os
fact
ore
s
fam
ilia
res.
Au
tore
s d
e la
dc
ada
de
19
50
co
mo
Bo
wlb
y
y M
cC
ord
y M
cC
ord
se
ala
ban
tem
pra
nam
en
te l
a i
n-
flu
enci
a d
e la
fam
ilia
co
mo
an
tece
den
te p
ara
la p
sico
pat
a
(Far
rin
ton
, 2
00
5).
De
acu
erd
o a
Bo
wlb
y, s
i u
n n
io
su
fra
un p
rolo
ngad
o p
ero
do d
e dep
rivac
in m
ater
nal
dura
nte
los
pri
mer
os
cin
co a
o
s d
e v
ida
ten
dr
a ef
ecto
s n
egat
ivo
s ir
re-
ver
sib
les
qu
e in
clu
an
lle
gar
a d
esar
roll
ar u
n c
arc
ter
fr
o
no a
fect
uoso
y d
elin
cuen
cia;
seg
n M
cCord
s y M
cCord
, el
rech
azo
par
enta
l, u
n p
adre
an
tiso
cial
, la
dis
cip
lin
a er
rti
ca
y l
a su
per
vis
in
par
enta
l p
ob
re i
nfl
ua
n e
n e
l d
esar
roll
o d
e
la p
sico
pat
a (
Far
rin
gto
n,
20
05
). E
stu
dio
s m
s r
ecie
nte
s
refu
erza
n l
a id
ea d
el r
ol
de
la i
nfl
uen
cia
par
enta
l (c
on
du
c-
ta a
nti
soci
al e
n l
os
pad
res,
alc
oh
oli
smo
par
enta
l, f
raca
so
par
enta
l en
la
dis
cip
lin
a y
sup
erv
isi
n d
e lo
s n
io
s) e
n l
os
or
gen
es d
e la
psi
copat
a (
Par
is, 2
003; e
n M
illo
n, S
imonse
n,
Bir
ket
.Sm
ith
y D
avis
, 2
00
3).
La
inv
esti
gac
in a
ctu
al e
st
inte
gra
da
pre
fere
nte
men
te
po
r es
tud
ios
retr
osp
ecti
vo
s co
n p
oca
pre
sen
cia
de
estu
dio
s
longit
udin
ales
. Los
pri
mer
os
mues
tran
, por
ejem
plo
, que
al
com
par
ar d
elin
cuen
tes
con
pu
ntu
acio
nes
alt
as y
baj
as e
n e
l
PC
L-Y
V, l
os
pri
mer
os
hab
an s
ufr
ido c
on m
ayor
frec
uen
cia
abu
so f
sic
o y
sep
arac
in
de
los
pad
res
qu
e lo
s d
elin
cuen
-
tes
no
psi
cop
tic
os
(Cam
pb
ell,
Po
rter
& S
anto
r, 2
00
4);
en
otr
o e
jem
plo
, al
co
mp
arar
pri
sio
ner
os
psi
cop
tic
os
y n
o
psi
cop
tic
os
usa
nd
o e
l P
CL
-R, se
rep
ort
a q
ue
los
pri
mer
os
hab
an
exp
erim
enta
do
in
dif
eren
cia
par
enta
l o
neg
lig
enci
a,
sup
erv
isi
n p
are
nta
l p
ob
re y
dis
cip
lin
a p
are
nta
l p
ob
re
(Mar
shal
l &
Co
ok
e, 1
99
9);
otr
os
rep
ort
es s
eal
an q
ue
la
per
tenen
cia
a hogar
es d
esin
tegra
dos,
fam
ilia
s unip
aren
tale
s
y e
xp
erie
nci
as d
e ab
uso
in
fan
til,
ser
an
fac
tore
s d
e ri
esg
o
par
a el
des
arro
llo
de
cara
cter
sti
cas
psi
cop
tic
as (
par
a u
na
rev
isi
n v
er F
ort
h &
Bu
rke,
19
98
ci
tad
o e
n C
oo
ke,
Fo
rth
y H
are,
19
98
).
Lo
s p
oco
s es
tud
ios
lon
git
ud
inal
es e
nco
ntr
ado
s (L
ang
,
Kli
nte
ber
g &
Alm
, 2
00
2; W
eile
r &
Wid
om
, 1
99
6;)
in
dic
an
qu
e el
ab
uso
in
fan
til
y l
a n
egli
gen
cia
par
enta
l so
n f
acto
res
que
inci
den
en p
untu
acio
nes
alt
as e
n la
PC
L-R
en la
adult
ez.
Aunque
esto
s es
tudio
s des
taca
n lo
s co
mponen
tes
fam
ilia
res
com
o f
acto
r d
e ri
esg
o p
ara
la p
sico
pat
a,
hay
div
erso
s au
-
tore
s in
dic
an q
ue
el f
oco
co
rrec
to d
e es
tud
io d
eber
a e
star
,
no
en
fac
tore
s ai
slad
os,
sin
o q
ue
en l
a in
tera
cci
n e
ntr
e
var
iable
s bio
lgic
as y
psi
coso
cial
es e
n e
l se
no d
e la
fam
ilia
(Far
rin
gto
n,
20
05
).
Psi
cop
at
a i
nfa
nto
-juve
nil
com
o f
act
or
de
ries
go
La
psi
copat
a in
fanto
-juven
il c
om
o f
acto
r de
ries
go p
ara
la d
elin
cuen
cia
es e
studia
da
gen
eral
men
te a
trav
s d
e la
s ca
-
ract
ers
tica
s co
nd
uct
ual
es y
lo
s ra
sgo
s d
e p
erso
nal
idad
qu
e
est
n i
ncl
uid
os
en l
a co
nce
ptu
aliz
aci
n d
e p
sico
pat
a.
En
este
co
nte
xto
un
o d
e lo
s fa
cto
res
de
ries
go
ms
est
ud
iad
os
en m
ues
tras
infa
nti
les
y juven
iles
ha
sido la
pre
senci
a de
los
rasg
os
agru
pad
os
en l
a d
imen
si
n D
ure
za /
Inse
nsi
bil
idad
de
la p
sico
pat
a.
En
est
e m
bit
o,
des
taca
un
est
ud
io l
on
git
ud
inal
del
equ
ipo
de
Fri
ck (
Fri
ck,
Co
rnel
l, B
arry
, B
od
in &
Dan
e,
20
03
; F
rick
, C
orn
ell,
Bo
din
, D
ane,
Bar
ry &
Lo
ney
, 2
00
3;
Fri
ck, K
imo
nis
, Dan
dre
aux
& F
arre
ll, 2
00
3; F
rick
, Sti
ckle
,
Dan
dre
aux, F
arel
l & K
imonis
, 2005) que
dim
ensi
on la
pre
-
senci
a de
pro
ble
mas
de
conduct
a y d
e lo
s ra
sgos
de
Dure
za/
Inse
nsi
bil
idad
en
ni
os
y a
do
lesc
ente
s d
e u
na
mu
estr
a co
-
mu
nit
aria
qu
e fu
e ev
alu
ada
anu
alm
ente
a lo
lar
go
de
cuat
ro
ao
s. L
os
hal
lazg
os
de
este
gru
po
de
estu
dio
s so
n c
on
tun-
den
tes
en v
ario
s as
pec
tos:
(1)
Se
enco
ntr
q
ue
los
ni
os
con
rasg
os
de
D/I
y p
rob
lem
as c
on
du
ctu
ales
tu
vie
ron
, d
esd
e el
pri
mer
seg
uim
ien
to,
un
may
or
n
mer
o y
may
or
var
ied
ad
de
pro
ble
mas
co
nd
uct
ual
es q
ue
los
ni
os
qu
e in
icia
lmen
te
slo
ten
an
alt
os
niv
eles
de
pro
ble
mas
de
con
du
cta;
est
os
ni
os
tam
bi
n m
ost
raro
n n
ivel
es m
s e
levad
os
de
agre
sin,
esp
ecia
lmen
te a
gre
si
n i
nst
rum
enta
l, m
ayo
r au
tore
po
rte
de
del
incu
enci
a y,
ad
ems
, p
rese
nta
ron
un
a m
ayo
r ta
sa
acu
mu
lati
va
de
con
tact
os
con
la
po
lic
a q
ue
los
ni
os
con
pro
ble
mas
co
nd
uct
ual
es p
ero
sin
ras
go
s d
e D
/I (
Fri
ck e
t
al.,
20
05
). (
2)
Se
enco
ntr
q
ue
la e
stab
ilid
ad d
e lo
s ra
sgo
s
psi
cop
tic
os
est
rel
acio
nad
a co
n e
l co
nte
xto
psi
coso
cial
del
ni
o, es
pec
fica
men
te c
on
el
esta
tus
soci
oec
on
m
ico
y
la c
alid
ad d
e la
s es
trat
egia
s p
aren
tale
s d
e cu
idad
o,
sien
do
imp
ort
ante
el cu
idad
o p
aren
tal en
el d
esar
roll
o d
e la
cu
lpa,
la e
mp
ata
y o
tro
s as
pec
tos
de
la c
on
scie
nci
a (F
rick
, et
al.
,
2003).
(3) S
e obse
rv q
ue
los
niv
eles
ms
alt
os
de
pro
ble
mas
conduct
ual
es e
n e
l ni
o s
e as
oci
an c
on n
ivel
es m
s e
stab
les
de
rasg
os
psi
cop
tic
os;
al re
spec
to s
e p
lan
tea
qu
e es
pro
ba-
ble
qu
e el
in
vo
lucr
amie
nto
cr
nic
o e
n c
on
du
cta
anti
soci
al,
agre
siv
a y
cri
min
al a
tra
vs
del
tie
mp
o d
esen
sib
ilic
e a
los
jven
es s
obre
las
conse
cuen
cias
de
su c
onduct
a en
ell
os
mis
-
mo
s y
en
lo
s o
tro
s, p
osi
bil
itan
do q
ue
sus
rasg
os
de
du
reza
per
son
al s
ean
ms
est
able
s (F
rick
, et
al.
, 2
00
3).
Fin
alm
ente
, lo
s au
tore
s se
al
an q
ue
aun
qu
e es
te g
rup
o
de
estu
dio
s cu
enta
co
n a
bu
nd
ante
s li
mit
acio
nes
, d
ebid
as
pri
nci
pal
men
te a
l p
equ
eo
tam
ao
de
los
gru
po
s en
lo
s q
ue
se e
fect
uar
on los
seguim
iento
s, s
us
resu
ltad
os
sugie
ren q
ue
los
rasg
os
de
D/I
per
mit
en iden
tifi
car
a un g
rupo d
e j
ven
es
en a
lto
rie
sgo
de
man
ten
er c
on
du
ctas
an
tiso
cial
es e
n s
u
des
arro
llo
hac
ia l
a ad
ult
ez. S
in e
mb
arg
o, lo
s re
sult
ado
s n
o
entr
egan
un
a es
tim
aci
n d
e cu
nto
s d
e es
tos
jv
enes
reu
ni-
rn los
crit
erio
s dia
gnst
icos
esta
ble
cidos
par
a la
psi
copat
a
en l
a ad
ult
ez (
Fri
ck, et
al.
, 2
00
3;
Fri
ck e
t al
., 2
00
5);
lo
qu
e
s e
s cl
aro
, es
qu
e es
tos
jv
enes
am
erit
an r
ecib
ir e
stra
teg
ias
de
inte
rven
ci
n d
ifer
enci
adas
co
n r
esp
ecto
a l
as r
ecib
idas
po
r lo
s o
tro
s j
ven
es c
on
pro
ble
mas
co
nd
uct
ual
es (
Fri
ck
et a
l.,
20
05
).
Pre
venci
n y
tra
tam
iento
El m
ayor
deb
ate
y c
ontr
over
sia
que
ha
susc
itad
o e
l est
u-
dio
de
la p
sico
pat
a in
fanto
-juven
il s
e deb
e, p
rinci
pal
men
te,
a la
vis
in f
atal
ista
del
conce
pto
que
asum
e la
imposi
bil
idad
11
6
TE
RA
PIA
PS
ICO
L
GIC
A 2
010,
Vol
. 28,
N1
, 109
-118
EU
GE
NIA
V. V
INE
T
de
inte
rven
ci
n.
Sin
em
bar
go
, la
id
ea d
e q
ue
la p
sico
pat
a
infa
nto
-ju
ven
il e
s u
na
con
dic
in i
ntr
atab
le e
s cu
esti
on
ada
po
r la
pra
cti
ca c
ln
ica d
e p
sic
log
os
infa
nto
-ju
ven
iles
qu
e re
po
rtan
qu
e n
io
s y
ad
ole
scen
tes
con
car
acte
rst
icas
aso
cia
das
a p
sico
pat
a p
rese
nta
n g
an
an
cia
s m