Euskal Hezkuntza Sisteman Laneko Orientabideari buruzko Azterlana

Laneko Orientabideko PraktikaHoberenen Analisia

Euskal Hezkuntza Sistemako Laneko OrientabidearenEgungo Egoeraren Diagnostikoa

Orientatzaileen artean eginiko inkestaren emaitzak

FONDO SOCIAL EUROPEOEUROPAKO GIZARTE FONDOA

JUSTIZIA, LANA ETA GIZARTESEGURANTZA SAILA

DEPARTAMENTO DE JUSTICIA,EMPLEO Y SEGURIDAD SOCIAL

Análisis de las Mejores Prácticasen Orientación Profesional

Diagnóstico de la Situación Actual de la OrientaciónProfesional en el Sistema Educativo Vasco

Resultados Encuestación a Orientadores/as

FONDO SOCIAL EUROPEOEUROPAKO GIZARTE FONDOA

JUSTIZIA, LANA ETA GIZARTESEGURANTZA SAILA

DEPARTAMENTO DE JUSTICIA,EMPLEO Y SEGURIDAD SOCIAL

Estud

io d

e la Orien

tación

Profesio

nal

en el Sistem

a Edu

cativo V

asco

Eusk

al H

ezku

ntz

a Si

stem

an L

anek

oO

rien

tab

idea

ri b

uru

zko

Azt

erla

na

Euskal Hezkuntza Sisteman LanekoOrientabideari buruzko Azterlana

Laneko Orientabideko Praktika Hoberenen Analisia

Euskal Hezkuntza Sistemako Laneko Orientabidearen Egungo Egoeraren Diagnostikoa

Orientatzaileen artean Eginiko Inkestaren Emaitzak

© 2005

Euskal Entrepresarien Konfederakun-tzak, Confebaskek, laneko orientabi-deari buruzko Azterlana burutu du

Euskal Hezkuntza Sisteman, honako hel-buru nagusi hauekin: laneko orientabide-ak hezkuntza sisteman une honetan duenegoera, eta, lortutako emaitzak ikusita,ikasleen erabateko laneko orientabidera-ko eredu berria diseinatzea.

Diagnostiko hori burutu ahal izateko, Con-febaskek Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza,Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren Hez-kuntzaren Berriztapenerako Zuzendari-tzaren laguntza izan du.

Azterlan hori aurrera eramateko, hainbatparte hartze programatu ziren. Horien ar-tean azpimarratu egin behar da zenbaitorientatzaileri egindako elkarrizketak.Esan behar da ezinbestekoa izan delaorientatzaileen parte hartzea. Lanekoorientabidean zenbait praktika egoki ereaztertu eta aukeratu dira.

Koaderno honetan bi parte hartze horienondorio diren dokumentuak biltzen dira.

Lehenbizikoan, DBH eta/edo Batxilergoaematen duten EAEko ikastetxeetako orien-tatzaileen artean egindako inkestarenemaitzak biltzen dira.

Bigarrena bi ataletan banatzen da:

1. Praktika hoberenen aukeraketa.

2. Orientabidea eta Internet baliabide itu-rri gisa.

Lehen atalean, identifikatutako praktikahoberenen tipologia zehatz-mehatz era-kusten da. Laneko orientabidearen alorreanburutzen ari diren parte hartze plano berriakerakusten dituzten praktikak dira.

Bigarren atala, praktika hobeago gisa,dauden edukien eta baliabideen ugarita-suna adierazten duten zenbait web atarizosatutako mosaikoa da. Atal horri lan tres-na izaera eman zaio, eta, aldi berean, TIC-en erabileraren ondorioz identifikatutakopraktika hoberenak ezagutzeko aukeraematen du, EAEren barruan erabiltzeko au-kera aztertzeko.

AURKIBIDEA

Orr.1.- PRAKTIKA HOBERENEN AUKERAKETA .....................................................................9

1.1.- ENPRESA SARERA HURBILTZEKO EKIMENAK.....................................................111.1.1.- CONTACT ENTERPRISE (Geneva-SUITZA).................................................121.1.2.- BISITAK ENPRESETARA ETA PRESTAKUNTZA ZENTROETARA (FRANTZIA)..151.1.3.- ESKOLA KANPAINA-AUKERA EZAZU GENERORIK GABEKO LANBIDEA

(EUSKADI)..................................................................................................171.1.4.- EMAKUMEAK INDUSTRIARA ERAKARTZEN (EUSKADI) .........................19

1.2.- ORIENTABIDEAREN LAGUNTZARAKO TRESNA DIDAKTIKOAK.........................201.2.1.- RESO-RECHERCHE ET ÉCHANGE DE SAVOIRS

POUR L’ORIENTATION (FRANTZIA)...........................................................201.2.2.- JOUER POUR DE VRAI (KANADA)............................................................24

2.- ORIENTABIDEA ETA INTERNET BALIABIDE ITURRI GISA .....................................27

2.1.- ORIENTABIDEKO LANGILEEI ZUZENDUTAKO ATARI INSTITUZIONALAK.....................................................................................302.1.1.- NAZIOARTE MAILAKO ATARI INSTITUZIONALAK...................................30

2.1.1.1.- FRANTZIA.....................................................................................302.1.1.2.- ERRESUMA BATUA......................................................................312.1.1.3.- IRLANDA ......................................................................................322.1.1.4.- SUITZA..........................................................................................32

2.1.2.- ESTATU ESPARINIARREKO ATARI INSTITUZIONALAK .........................................................................32

2.2.- SAREAK ETA ELKARTEAK ....................................................................................34

2.3.- SEKTORE ETA LANBIDE INFORMAZIOKO ATARIAK............................................41

2.4.- EUROPA ETA NAZIOARTE MAILAN TXOSTENEN ETA AZTERLANENBURUTZAPENEAN ESPEZIALIZATUTAKO BESTE ERREFERENTZIA INTERESGARRIBATZUK .................................................................................................................43

2.5.- BESTE ERREFERENTZIA INTERESGARRI BATZUK.................................................43

AURKIBIDEA

Orr.SARRERA ............................................................................................................................47

1.- ORIENTATZAILEEN TALDEAREN EZAUGARRI SOZIO-PROFESIO-GRAFIKOAK ................................................................................511.1.- SEXUA ETA ADINA ...............................................................................................531.2.- EGINIKO IKASKETAK ............................................................................................531.3.- PRESTAKUNTZA OSAGARRIA ..............................................................................551.4.- LANEKO ORIENTABIDEAN JARDUTEKO EGINIKO IKASKETEN

ERABILGARRITASUNAREN BALORAZIOA............................................................551.5.- HIZKUNTZ ESKAKIZUNA ......................................................................................56

2.- ORIENTATZAILEEN LANBIDE ETA HEZKUNTZA ESPERIENTZIA ..........................592.1.- HEZKUNTZA ESPERIENTZIA .................................................................................612.2.- LANEKO ORIENTABIDEAN JARDUTEKO AURREKO ESPERIENTZIARI

EMATEN ZAION BALORAZIOA ...........................................................................62

3.- ORIENTATZAILEEN LAN ETA KONTRATU EGOERA ................................................653.1.- LAN EGOERA ETA KONTRATU MOTA .................................................................673.2.- BALORAZIOA ........................................................................................................693.3.- EGINKIZUNAK .......................................................................................................70

4.- EAEko IKASTETXEETAKO ORIENTABIDEAREN ANTOLAKETA ETA FUNTZIOEZAUGARRIAK ............................................................................................................714.1.- ORIENTATZAILE KOPURUA ..................................................................................734.2.- ORIENTABIDE DEPARTAMENTUA ........................................................................74

5.- LANEKO ORIENTABIDEA: DEDIKAZIOA, JARDUERAK ETA TESTUINGURUA ....775.1.- LANEKO ORIENTABIDEAREN DEDIKAZIO MAILA...............................................795.2.- EGITEN DIREN JARDUEREN TIPOLOGIA ETA HORIEN BALORAZIOA.................795.3.- LANEKO ORIENTABIDEAREN TESTUINGURUA ...................................................83

5.3.1.- Hautemandako behar nagusiak...............................................................875.3.2.- Ikasleei jarraipena emateko sistema .......................................................88

6.- PRESTAKUNTZA ESKAINTZA ETA BEHARRAK........................................................89

7.- LANEKO ORIENTABIDEAREN ANTOLAKUNTZA ETA FUNTZIO EGITURA ...........93


Laneko Orientabideko Praktika Hoberenen Analisia

1.- PRAKTIKA HOBERENEN AUKERAKETA

1 Dena den, esan behar da esperientzia horiei burtzen duen web orriaren erreferentzia ematen de

Atal honek, Nazioartean, Europar Batasu-nean eta EAEn ezarritako praktika hobe-renetako batzuk aurkezten ditu. Aukera-keta honetarako kontuan izan direnirizpideak, ondoren adierazten den beza-la laburtu daitezke:

• Talde interesgarriak: Batez ere orien-tabideko langileen parte hartze aktiboajasotzen duten esperientziak identifika-tzeko ahalegina egin da. Hala ere, ber-tan sartzen dira, ikasleei, hezkuntzataldeei, enpresei/profesionalei bai etafamiliei zuzendutako ekimenak, horiekorientabideko langileei tranferitzea po-sible da eta.

• Inplementazio alderdi anitzak eta berri-tzaileak: praktika hoberenen barruan mo-ta askotako jarduerak sartzen dira, bisitakenpresetara, simulazio jolasak, jasotaezagutzen transferentziarako aplikazinformatikoak, eskumen jakin batzuprestakuntza eta garapena, etab. mota akotako aukerak eskaini ahal izateko.

• Transferentzia eta inplementazio aukrak EAEn.

• Emaitza arrakastatsuak: aukeratutapraktiken aplikazioak ikasleen orientbideari dagokionez emaitza positibolortu ditu kasu guztietan.

Praktika horiek bi taldetan sailkatu dira: de batetik, prestakuntza zentroak (orie

tabideko langileak) enpresa sarera hur-biltzeko aukera ematen duten ekimenak.Bestetik, orientabideko langileen lan pe-dagogikoari laguntzeko tresnak.

Praktika hon bakoitzerako honako infor-mazio hau identifikatu da1:

- Esperientziaren identifikazioa: berau sus-tatu eta/edo aplikatzen duen erakundea.

- Helburua eta talde interesgarriak.

- Esperientziaren edukia.

- Praktika hobeak sartzen dituen elemen-tu berriztatzailea.

- Lortutako emaitzak: parte hartu duten

11PRAKTIKA HOBERENEN AUKERAKETA

uzko informazio gehiago lortzeko, berau aurkeztu eta gara-la.

koioens-

e-

koa-ak

al-n-

ikasleen kopurua, etab.

1.1.- ENPRESA SARERAHURBILTZEKO EKIMENAK

Asko dira beste herrialde batzuetan, bai etagurean ere, aplikatutako esperientziak,prestakuntza zentroak produkzioaren mun-dura hurbiltzeko. Egindako azterketatik,proposatzen duten helburua, sorkuntza,multzoaren ikuspegia eta emaitzak direlaeta interes maila altua duten 4 ekimen au-keratu dira.

HELBURUA ETA TALDE INTERESGARRIAK

Contact-Enterpriseren helburua gazteeieuren lanbide edo prestakuntza egitasmoaaurrera eramaten laguntzea da, ekoizpe-naren munduaren ezaugarriak eta beha-rrak kontuan izanik. Programa hori Lan-bide Heziketa aurreko prestakuntzaeskaintzen duten ikastetxeetako ikasleeidago zuzenduta, bai eta eskolarizatu ga-be dauden eta beraien lanbide ikasketeiberriro ekin nahi dieten pertsona gazte etahelduei ere.

EDUKIA

Programa horren barruan aurrera era-maten diren jarduerak hiru parte hartzeeremuren inguruan artikulatzen dira.Horien ezaugarri nagusiak honako hauekdira:

1.1.1. CONTACT ENTERPRISE (Geneva-SUITZA)2

ESPERIENTZIAREN IDENTIFIKAZIOA

Genevan (Suitza) aurrera eramandako etaDépartement de l’Instruction Publique-renesku dagoen Office d’Orientation et deFormation Professionnelle (OOFP) izene-koak inplementatutako esperientzia.

OOFP-ren helburua pertsonei euren eskolaedo lanbide prestakuntza proiektua egi-ten laguntzea da, eta horretarako infor-mazio interesgarria, hezkuntza/presta-kuntza lorreko aholkularitza, etengabekoprestakuntza, etab. eskaintzen ditu.

Horretarako, aldian behin eguneratzen denhainbat baliabide eta material ditu: txoste-nak, aholkularitzari laguntzeko euskarri elek-tronikoak, orientabideko elkarrizketak, en-presatan egoteko programak… OOFP-ekzerbitzu hori dohainik eskaintzen ditu.

12 PRAKTIKA HOBERENEN AUKERAKETA

2 Informazio gehiago: http://www.geneve.ch/oofp

1. jarduera

Lanbide informaziotopaketak

- Eskolan 8. urtea baino gehiago bete duten taldeentzatprestatzen da.

- Helburua parte hartzaile guztiak lanbide alor jakin batekinlotutako lanbideetara eta prestakuntzetara hurbiltzea da.

2. jarduera

Bisitak enpresatara

- “Lanbide Informazio topaketetan” parte hartu duten gaz-teei dago zuzenduta.

- Enpresen edo/eta prestakuntza zentro espezializatuenerrealitatea aurkitzeko aukera ematen du.

3. jarduera

Stageak enpresatan

- Eskolan 8. urtea baino gehiago bete duten eta derrigorrezkohezkuntza uzteko adinean dauden ikasleengan aplikatzen da.

- Tokian tokiko esperientzia da, eta haren barruan sartzenda orientabide egitasmo baten balidazioa.

1. taula


a) 1. jarduera: Lanbide informaziotopaketak (EIP)

Topaketa horien helburuak hauek dira:

- Lan munduari lehenbiziko hurbilketa egi-tea.

- Laneko sektore edo alor bat aztertzea,3edo 4 lanbide esanguratsuri buruzko in-formazioaren bitartez.

- Sektorearekin/alorrarekin/lanbidearekinerlazionatutako prestakuntza zentroakedo lanbide elkarteak aurkeztea.

- Emakumezko ikasleak betidanik gizo-nezkoek bete izan dituzten lanbideeta-ra (eta haiekin lotutako prestakuntzara)sartzea sustatzea.

- Egitasmo pertsonala eraikitzeak duengarrantziari buruz sentsibilitzatzea.

Lehenbiziko jarduera horren garapena hi-ru fasetan dago bereiztuta.

Sarrera: saioan parte hartuko duten per-tsonen, helburuen eta garapenaren aur-kezpena. Parte hartuko duten pertsonaktalde txikitan banatuko dira, edukiak ho-beto ulertu ahal izateko.

Informazio tailerrak: aztertuko den lanbi-de bakoitzerako, lanean ari den profesio-nal batek animatutako tailer berezia an-tolatuko da. Bertan, langileak parte hartzenduen ezaugarriak, prozesuak eta produk-tuak aurkeztuko dira.

Informazio stand-ak: helburua, saioan ze-har, ikasleen, profesionalen eta presta-kuntza zentroen eta lanbide elkarteen ar-teko eztabaidarako irekita egongo dengunea zabaltzea da.

Urtean, 12-14 informazio saio burutzen di-ra, urria eta azaro artean. EIParen iraupe-na 2-3 ordukoa izan ohi da. Bertara joateaborondatezkoa da, eta aurretik parte hart-zen duten ikasleei saioen edukiaren berriematen zaie, haien parte hartze aktiboasustatuz, dinamikotasun/eraginkortasungehiago izan dezan.

b) 2. jarduera: Bisitak enpresatara edoprestakuntza zentroetara

Programaren bigarren fasea enpresetaraedo prestakuntza zentroetara egiten direnbisitak dira, eta Lanbide Informazio Topa-keten ondoren egiten dira, gazteari bereprestakuntza garapena eta orientabideegitasmoa eraikitzen laguntzeko.

Enpresatara egiten diren bisiten helburua,beraientzat interesgarria den lanbide ja-kin bati buruzko informazioa jasotzea,langileak bere lana egiten duen leku be-rean, hau da, enpresan. Bisita horiek 2-3orduko iraupena izaten dute, eta azaro-tik otsailera bitartean egiten dira (EIPakamaitu ondoren). Oso garrantzitsua da bi-sita horiek ongi antolatzea, kontuan iza-nik lanbide batzuetan bisitak egiteko es-karia eskaintza baino askoz handiagoizaten dela. OOFPek parte hartzaileen ze-rrenda ematen die prestakuntza zentroei,baina, hala ere, bisitan ez da bertaratze-en kontrolik eramaten.

Prestakuntza zentroetara egiten diren bisi-ten helburua, prestatzaileei, ikasleekin ba-tera, prestakuntza egitasmo komuna egitekoaukera ematea da, taldeak agertutako be-harretan oinarriturik. 2-3 orduko iraupenaizaten dute, eta azarotik apirilera bitarteanegiten dira. Aurretik prestatzaileek nahiden bisita prestatzen dute, eta Contact-En-


terprise egitasmoaren bideragarritasunariburuzko informazio ematen diote. Presta-tzaileak bisitariekin egoten dira bisitak irau-ten duen bitartean.

c) 3. jarduera: Stageak enpresatan

Jarduera horren barruan bi alternatiba az-pimarra daitezke (ikus 2. taula).

Stage horiek ez dira ordaintzen, eta OOFPda parte hartzailea gerta daitezkeen lan is-tripuen aurrean aseguratuko duena, eta,halaber, materialean gerta daitezkeen kal-teak aseguratuko dituena. Klausula eta sal-buespen horiek argi eta garbi adierazita ge-ratzen dira, bai ikasleentzat bai etaenpresarioentzat ere.

Stagerako baimena eman aurretik, ikasleeiinformazioa ematen zaie prestakuntzazentroetan, aurrera eraman beharreko jar-duerei, jarrerei, eta abarrei buruz. Jar-duera horietara joateko eskari guztiek

ikaslearen, haren lege arduradunaren etaprestakuntza zentroko arduradunaren si-nadura eraman beharko dute.

Parte hartzaile bakoitzarentzat stagekoemaitza txosten bat prestatzen da, jardue-rarengatiko duten interesa baieztatzekoedo, hala ez balitz, beste prestakuntza irte-era/ibilbide batzuk identifikatzeko.

ESPERIENTZIAREN ALDERDI BERRIZTATZAILEAK

• Ikaslearen harreman zuzena bere ingu-ruko enpresakin (lantokia, elkarrizketaprofesionalekin…)

• Ikaslearen parte hartzea bere presta-kuntza ibilbidea eratzean.

• Neska gazteak, oso neska gutxi daudenlanbideetara hurbiltzea.

• Lanbide Heziketara hurbiltzea.

Behaketa eta aurkikunza stageak

Esperimentazio stageak

IraupenaEgun 1etik 3 egunera bitarteanLehenbiziko hurbildena lanbidebatera.

5 egunPrestakuntza eta lanbideproiektu baten berifikazioairakasle baten aldetik.

Helburuak

EIPen eta enpresetara egiten di-ren bisiten jarraipen logikoa di-ra. Helburua, hasiera batean jar-duera baten aurrean izandakointeresa baieztatzea edo baz-tertzea da.

Gaitasunak eta enpresan lanegiteak dituen beharrak alde-ratzeko aukera ematen du.

2. taula

15

ites/

EMAITZAK

Esperientziarako hasiera batean ezarri zi-ren helburuak nabarmen gainditu dira.2002. urtean 5.800 stage inguru antola-tu ziren, hainbat sektoretako eta alo-rretako enpresatan (5.019 2001. urtean)eta horiei esker, parte hartzaileek auke-ra izan dute 176 lanbide sakon azter-tzeko.

Sektore eta lanbide jakin batzuetan, en-presetara egiten diren bisitek eskari han-dia izaten dute, haiek bisitariak hartzekoduten ahalmena baino askoz handiagoa.

2.160 pertsona baino gehiagok hartu zutenparte enpresetara egindako bisitaldietan2002. urtean (1.120 2001. urtean). Lanbi-de Informaziorako Topaketetan 4.280 ikas-lek hartu zuten parte (4.211 2001. urtean).Batez besteko parte hartze tasa %65ekoada, aurreko urtekoaren antzekoa.

Frantziako lehen Akademia da ikasle ko-puruari dagokionez, eta 5.000 zentrobaino gehiago biltzen ditu: 3.500 esko-la, 2. graduko 785 zentro, aprendizenprestakuntzarako 115 zentro, lehenta-sunezko hezkuntzako 210 zentro, 5 uni-bertsitate, teknologiako 8 unibertsitateinstitutu, prestakuntzako unibertsitateinstitutu bat... Une hauetan 1.300.000ikasle baino gehiago ditu bere presta-kuntza maila desberdinetan.


Versalleseko Akademiak planteatutako En-presatara egiten diren bisiten helburuaparte hartzaileek sektoreei, enpresei eta er-lazionatutako lanbideei buruz, bai eta jar-duera horiei dagozkien prestakuntza es-kaintzen duten zentroei buruz dituztenezagutzak eguneratzea da. Helburu nagu-sia produkzio sektoreari buruzko informa-zio gehiago eskaintzea da eta, ondorioz,gazteen lan egitasmoen orientabidean etaeraikuntzan hobeto laguntzea, familiekinbatera. Halaber, hurbilketa handiagoa eza-rri nahi da prestakuntza zentroen eta in-guruko enpresen artean.

Prestakuntza zentroetara egiten diren bi-siten helburua, berriz, lanbideetarako da-goen eskaintzari buruzko ezagutzak egu-neratzea eta gazteen eta haien familienorientabide eta aholkularitza lana hobe-tzeko aukera emango duen informazio ge-hiago lortzea da.

Jarduera horietan hezkuntzan (publi-koan zein pribatuan) eta orientabideanzerikusia duten aktore guztiek har de-zakete parte:

PRAKTIKA HOBERENEN AUKERAKETA

3 Informazio gehiago: www.orientation.ac-versailles.fr/vis

1.1.2.- BISITAK ENPRESETARA ETAPRESTAKUNTZA ZENTROETARA(FRANTZIA)3


Versalleseko Akademiak aurrera era-mandako esperientzia. Erakunde horrek,urtero, bere SAIO-Informaziorako etaOrientabiderako Zerbitzu Akademikoarenbitartez, bisitak antolatzen ditu 60 enpresaeta prestakuntza zentro baino gehiago-tara.

Versalleseko Akademiak honako depar-tamentu hauek hartzen ditu: Ivelines, Es-sone, Hauts de Seine eta Val d’Oise.

16

• Informazio eta orientabide zerbitzueta-ko langileak.

• Enpresatako gerenteak.

• Bigarren graduko irakasleak.

• Etengabeko prestakuntzako aholkula-riak.

• MGIENeko (Nazioko Hezkuntzaren In-tserziorako Misio Orokorra) arduradunaketa koordinatzaileak.

• Ikasleen gurasoen elkarteetako ordez-kariak.

Dena den, ikasleei ez zaie gonbidapen zu-zenik egiten jardunaldi horietarako.

EDUKIA

Bisita horietan garatzen diren edukiak, la-burbilduta, honako hauek dira:

Bisitak enpresatara:

• Enpresaren aurkezpen orokorra: historia,sektorea eta garautako jarduerak, anto-lakuntza, egitura…

• Giza baliabideak:

- Eskatutako lanpostuak eta koalifikazioak,plantilla, soldatak, karreraren bilakaeraenpresa barruan, gora egiteko aukerak,langile guztiek parte hartzen duten eten-gabeko prestakuntza ekintzak.

- Gazteen aukeraketa: eskatutako koalifi-kazio mailak, lanpostu berriak, langileen be-harrak eta langile berriengan hauteman-dako gabeziak prestakuntzaren alorrean.

- Stageak: enpresaren politika, eskatutakoprofilak, bisita produkzio unitate batera.

Bisitak prestakuntza zentroetara:

• Zentroak emandako prestakuntza es-kaintzaren deskribapena.

• Ikasleak aukeratzeko metodoak.

• Egresatuek lana aurkitzeari buruzko es-tatistikak.

Behin bisitak amaitu ondoren, txosten txikibat egiten da, bisitan landutako alderdiakaipatuz. Txosten horiek banatu egiten dira,eta lagungarri izaten dira orientatzaileentzat,irakasleentzat eta familientzat, gazteenaholkularitzan egin behar duten lanerako.

Versalleseko Akademiaren inguruan dau-den (Yvelines, Essone, Hauts de Seine etaVal d’Oise departamentuak) industriako etazerbitzu alorreko –logistika, banaketa etamerkaturatzea, ostalaritza eta turismoa, au-tomobilgintza, artisautza, kimika, farma-zia…– jarduera guztietako enpresatara etalanbide elkarteetara bisitak egiten dira, bai-na inguruko beste departamentu batzue-tara bisitak ere antolatu ohi dira: París, Valde Marne, Seine Saint-Denis... Parte har-tzaile guztiek (orientatzaileek, familiek…)aurretik izen emate fitxa bat bete behardute, bisitatu nahi duten enpresa/erakun-dea adieraziz. Pertsona batek bisita bat bai-no gehiago egin dezake. Versalleseko Aka-demiak urte osoko programa bat egiten du,egutegia, parte hartuko duten enpresak,egunak eta orduak, etab. adieraziz, eta au-rretik interesa adierazi duten senide etalangile guztiei jakinarazten zaie.

PRAKTIKA HOBERENEN AUKERAKETA


Gazteen senideen inplikazio zuzena eurenseme-alaben prestakuntza orientabidean. Irakaskuntzan eta orientabidean lan egi-ten duten pertsonen eskumenen egune-ratzea.

EMAITZAK

Esperientziak arrakasta handia lortu du au-rreko urteetan, eta interesa duten taldeguztiek parte hartzea maila altua izan du-te. Horrela, adibidez, 2004ko urtarrilean etaotsailean 11 enpresatara antolatutako bi-sitaldietan 325 pertsona inguruk hartu zu-ten parte.

handia eta langabezia maila altua dutenunibertsitateko karrera eta lanbide pres-takuntza zikloak daudela da. Hori dela eta,kanpainak dinamika hori apurtu eta den-bora gutxi barru beraien goi mailako ikas-ketak aukeratu behar dituzten neska gaz-teei erakutsi nahi zaie lanbideek ez dutelagenerorik.

Zehatzago esanez, kanpainaren helburuakhonako hauek dira:

• Gaiarekiko jarrera irekia, jakin-mina etainteresa erakustea.

• Rol, aurreiritzi eta estereotipo kontzep-tuak ezagutzea eta bereiztea.

• Hizkuntzaren bitartez genero bazterke-tarekin erlazionatutako estereotipoaketa topikoak hautematea, eta gizarteakematen dituen rolez jabetzea.

• Kulturaren kondizionamenduak egune-roko bizitzan duten presentzia haute-matea, eta informazioaren edukia modukritikoan arrazoitzea. Sexua dela etaegon daitezkeen bazterketa motak aur-kitzea.

• Ikasketen aukeraketarekin eta lanekoorientabidearekin lotutako bazterketasozio-kultural motak aurkitzea.

EDUKIA

Parte hartze hori bi lan saiotan egituratzenda, eta saio bakoitzak ordubete eta erdiirauten du:

1.1.3.- ESKOLA KANPAINA-AUKERAEZAZU GENERORIK GABEKOLANBIDEA (EUSKADI)4


Gasteizko Udalak, Gasteizko Berritzegu-nearekin eta hiriko bigarren hezkuntzakoikastetxeetako orientabide zentroekin el-karlanean, sustatutako ekimena.


Metodologia horren planteamenduarenoinarria, praktikan, emakumeen presentzia


4 Informazio gehiago: Gasteizko Udala, “Acciones positivas promovidas por las Agencias” agiri hori www.gara-pen.net helbidean ikus daiteke. Maite de Juan Romaniegaren “Campaña escolar: Elige una profesión” hitzal-dia. “Emakumea eta Enplegua” Nazioarteko Kongresua. Gasteiz, 2003.


Bi saio horiek bereiztuta daude denboran,eta bien artean hamabost egun / hilabeteinguru egongo da. Saioetan mota askota-ko laguntza materialak erabiltzen dira: bi-deoa, informaziorako materiala duten kar-petak, saioen txostenak.


• Lan munduan gizonen eta emakumeenartean dauden rolak eta estereotipoakikastea eta ahaztea.

• Profesionalak hezkuntza mundura hur-biltzea.

• Lan munduan, sexua dela eta, egon dai-tezkeen diskriminazio motak identifi-katzea.

EMAITZAK

Kanpaina 2002-2003 ikasturtean jarri zenmartxan, DBHko 4. mailako eta Batxiler-goko 1. eta 2. mailako 84 ikasgelatan.2003-2004 ikasturtean DBHko 2., 3. eta 4.

SAIOAK EDUKIAK

Lehensaioa

- Sarrera. Zer esan nahi du kanpainaren izenburuak? Zein itxaropendugu?

- Mutilek eta neskek aukeratzen dituzten ikasketen estatistiken az-terketa.

- Mota hauetako terminoak argitzea: bazterketa, estereotipoak…

- Ariketak egitea binetakin, gizonek eta emakumeek gizartean du-ten egoera argitzeko.

- Balioen barometroa: ekintzen, esaeren… aurrean jarrera hartzea etahaiek desmitifikatzea.

- Zurrumurrua: komunikazio prozesuaren azterketa egitea.

- Antzezpena: hainbat roletan jartzea, desberdintasunak errespeta-tzen eta sexua dela eta dauden bazterketak gainditzen ikasteko.

Bigarrensaioa

- Lanbide interesei buruzko galdetegia betetzea.

- “Billy Elliot” filmaren zati bat ikustea. Elkarrizketa emakume apa-rejadore batekin eta gizonezko puerikultor batekin.

- Lan eskaintzen azterketa.

- Mutilek eta neskek beste sexuaz duten ikuspegiaren antzezpena, es-tereotipoak desmitifikatzeko.

- Etorkizunerako dituzten itxaropenei buruzko horma-irudia egitea.

3. taula

mailatan eta Batxilergoko 1. mailan eginzen lan, aurreko urteko ebaluazioaren on-doren ikusi zelako komenigarria zela kan-paina lehenago hastea.

Kanpainaren kanpo ebaluzioak erakustendu ekimen “egokia, ongi hartutakoa, inolakoarazorik gabe garatua, alde guztiek (begi-raleek, tutoreek, orientatzaileek, ikasleek,etab.) ongi baloratua”dela. Esan behar daikasleek gehien baloratu dituzten jarduerakbideoak, lan aukeraketan orientatzeko in-kesta eta lan saioetan sortutako eztabaidakizan direla.

Esperientziaren helburuak honela labur-biltzen dira:

• Neska gazteek etorkizunerako hainbataukera balora ditzaten eta industrianetorkizuna izan dezaketen teknologiaalorreko prestakuntza espezialitateeta-ra hurbil daitezen lortzea, une hauetanoso gutxi ikusten baitira alor horietan.

• Gizonen eta emakumeen arteko auke-ra berdintasuna sustatzea.

• Gizarteko agenteen arteko jarrera al-daketa sustatzea eta lan munduan es-tereotipo sexualak baztertzen laguntzea.

• Prestakuntza zentroetako curriculumproiektuaren barruan gizonen eta ema-kumeen arteko berdintasuna finkatzea.

• Emakumea eskualdeko industria alorre-an gehiago sartzea, produkzioarekin zu-zenean lotutako lanpostuetan batez ere.

Egitasmoa Deba Barreneko DBHko neskaikasleei dago zuzenduta.

EDUKIA

Egitasmo horrek orientatzaileei eta ikasleeizuzendutako zenbait jarduera biltzen di-tu, honako hauek:

• Orientatzaileen prestakuntza.

• Laneko materialen aukeraketa eta itzul-pena orientabide saioetarako.

• Orientabide saioak ikasgelan: generoa-ri buruzko gogoeta, lanbideen azterke-ta, lan merkatuaren analisia, etab.

1.1.4.- EMAKUMEAK INDUSTRIARA

ERAKARTZEN (EUSKADI)5


Debegesak –Deba Barrenaren Garapene-rako Sozietateak– garatutako egitasmohorrek Europako Gizarte Fondoaren-3. Hel-buruaren diru laguntza izan du, eta lehenaldiz 2003. urtean (lehen hiruhilekoan) ja-rri zen indarrean. Armagintza eskolaren eki-menez sortu da, eta, lehen helburua, ikas-tetxe horretan neska gehiago matrikuladaitezen da.

HELBURUAETATALDE INTERESGARRIAK

Helburu nagusia emakumeak industria sek-torera erakartzea eta gizonen eta emaku-meen arteko aukera berdintasunean sa-kontzea da, emakumeek ekoizpen industrianeta oso parte hartze txikia duten lanpos-tuetan duten parte hartze maila igoz.


5 Informazio gehiago: “Acciones positivas promovidas por las Agencias” agiria www.garapen.net helbidean ikusdaiteke.


• Bisitak produkzio eta teknika alorrekoerantzukizun postuetan emakumeakdituzten eskualdeko industria enpresa-tara.

Jarduera horiek osatuz, DBHko 3. eta 4. mai-lako neska ikasleen gurasoen artean libu-ruxka bat banatu da. Liburuxka horretan,euren lan bizitza mota horretako lanpos-tuetan aurrera eramatea erabaki duten zen-bait emakumek familiak animatu egiten di-tuzte, euren alabentzat prestakuntza-lanaukera horiek bazter ez ditzaten.


• Emakumeen kolektiboa sartzea es-kualdean industria proiekzioa dutenprestakuntza espezialitate teknologi-koetan.

• Prestakuntza zentroetako curriculumproiektuaren barruan gizonen eta ema-kumeen arteko berdintasuna sartzea.

• Bisitak emakumeek erantzukizun pos-tuak dituzten industria enpresatara.

EMAITZAK

Esperientzia honetan eskualdeko 12 ikas-tetxetako neskek (eta, zeharka mutilek)hartu dute parte, ondoren adierazten denmoduan:

• Orientabide saioak: eskualdeko 12 ikas-tetxetako DBH 3ko 524 ikasle (%55 nes-kak eta %45 mutilak).

• Bisitak enpresetara: orientabide saioetanparte hartu duten 288 neskatatik, 215ekbisitatan parte hartu dute.

• Bisitak prestakuntza zentroetara eta in-geniaritza tekniko eskoletara: gidatuta-ko bisita horietan 140 neska ikaslek har-tu dute parte.

• Idazlan lehiaketa: 540 ikasle.

6 Informazio gehiago: http://www.ac-grenoble.fr/cio/re

1.2.- ORIENTABIDEARENLAGUNTZARAKO TRESNADIDAKTIKOAK

Prestakuntza zentroen eta enpresen arte-ko lotura indartzen duten ekimenak osa-tuz, modu didaktikoan (jolasak, simula-zioak…) irakaskuntza eta orientabidetaldeei ikaslea bere garapen profesionaleanparte hartzera bultzatzen duten beste es-perientzia batzuk identifikatu dira, ingu-ruan dauden sektore eta jarduera sozio-ekonomikoen bitartez. Horrela,egokitasuna eta transferigarritasuna kon-tuan izanik, bi esperientzia identifikatu di-ra: bat Frantzian eta bestea Kanadan.

1.2.1.- RESO-RECHERCHE ET ÉCHANGEDE SAVOIRS POURL’ORIENTATION (FRANTZIA)6


RESO-Orientabiderako Ezagutzen Ikerketaeta Trukaketa, Grenobleko AkademiakoSAIOren-Service Académique d’Informa-

so/


tion et d’Orientation-en ekimena da, etaRhône-Alpes Eskualdeak eta Europako Gi-zarte Fondoak finantzatu dute. Grenoble-ko Akademiak Ardeche, Drome, Isère, Sa-voie, eta Haute Savoie departamentuakhartzen ditu. 3.800 zentro baino gehiagoditu: 3.170 eskola, 2. graduko 604 ikaste-txe, aprendizeen prestakuntzarako 109zentro, 5 unibertsitate eta prestakuntzakounibertsitate institutu bat, eta bertan670.000 ikasle baino gehiago ari dira.


RESOren helburua inguru jakin bateko jar-duera sektoreen eta lanbideen prosprek-zioa egitea da, informazioa, iritziak etaemaitzak trukatzeko aukera ematen duenaplikazio informatiko baten laguntzaz.Prosprekzio hori ikasleak egiten du zuze-nean, orientabide aholkulariaren laguntzaz.Aplikazioak, ikasleek beraien inguru sozio-ekonomikoari buruz bildutako datuen iker-ketan, bilketan eta sarketan oinarritutakodatu base bat du. Elikatu egiten den etaInternet bitartez guztiek kontsulta deza-keten tresna da.

EDUKIA

RESOk aukera ematen die gazteei zuzeneanezagutzeko Grenobleko enpresak, jardue-ra sektoreak, lanbideak, prestakuntza zen-troak, etab. Irakaskuntzako eta orientabi-deko langileei zuzenduta, bisitak egitendira enpresetara eta prestakuntza zentro-etara, ikasleek elkarrizketak egiteko be-raien interesekoa den prestakuntza sekto-re/lan/adarreko profesionalei, gerenteei,tarteko agintariei, langileei, irakasleei, etaabarri.

Elkarrizketa eta bisita horiek egiteko, ikas-leek zenbait jarraibide ditu, eta horiekizango dira elkarrizketa jasotzen dutenengidoi irekia. Jarraibide horiek gutxienekokomun homogeneoa izateko aukera eman-go dute, lortutako emaitzak aurkezteko or-duan. Hasiera batean ikasleek egindako el-karrizketak ondoren orientatzaileek etairakasleek balioztatuko dituzte, gailu in-formatikoan gorde aurretik.


Gailu informatikoak bi mailako sarbidera-ko aukera ematen du:

1. maila-Izaera publikoa: erabiltzaile guz-tiei informazioaren bisualizazioa eskaintzendie. Web gunea kontsultarako (datuenikerketa, kontsulta eta alderaketa, nabi-

gazioa) eta trukaketarako plataforma da:ikasleek egin ditzaketen fitxak erabiltzai-le guztiek kontsulta ditzakete, eta haiek,modu dinamikoan, fitxa horiei buruzko iri-tzia eman dezakete eta beraien iradoki-zunak jarri “Urrezko liburua” izenekoan.

TALDEAK JARRAIBIDEAK EDUKIEN ARABERA

Elkarrizketakprofesionalei

Profesionalaren benetako identitatea edo ezizena, lanbidea,esandakoak (lanbide hori aukeratu izanaren arrazoiak, eboluzioalanpostuan…), egin beharrekoen eta lan eremuaren deskribape-na, eskatzen diren trebeziak, lanbidearekin lotutako prestakun-tza, parte hartu izan duen prestakuntza ekintzak, lanbidea jar-duerako zein eremutan garatzen den…

Enpresak

Fitxaren izenburua, enpresaren izena, jarduerak, deskribapena,estatutuak (publikoa edo pribatua), helbidea (telefonoa, web gu-nea), enpresaren jarduera eremuak, enpresan dauden lanbideenadibideak…

Sektoreak

Fitxaren izenburua, jarduera eremua, deskribapena, sektorearengaur egungo egoera, bilakaera (ekonomia eta gizarte alorrekoaldaketak….), sektorean sartzeko prestakuntza ekintzak, lanbi-deen adibideak, beste informazio interesgarri batzuk…

Prestakuntza

Prestakuntzaren deskribapena eta iraupena, prestakuntza ema-ten duten zentroak lekutzea, ikastaroaren kostua, onartzeko bal-dintzak (eskatzen den titulazioa, adina…), irtenbide profesiona-lak, praktiketako gazteak jasotzen dituzten enpresak,prestakuntza horrekin burutzen diren lanbideen adibideak, ha-rremana prestakuntza titulu hori lortu duten pertsonekin...

Lanbideak

Lanbidearen deskribapena, lanaren baldintzak, eskatzen direnkoalitateak eta trebeziak, batez besteko soldata, lanbide karrera-ren bilakaera, lanbidea lan merkatuan, lanbidera hurbiltzekoprestakuntza, lanbide hori dagoen enpresen adibideak…

Prestakuntzazentroak

Zentroaren deskribapena, helbidea, prestakuntza eskaintza, ema-ten diren prestakuntzen jarduera eremuak (sektoreak…).

ELKARRIZKETETARAKO ETA ENPRESETARA ETA PRESTAKUNTZA ZENTROETARA EGITENDIREN BISITETARAKO FITXEN JARRAIBIDE-EREDUEN ADIBIDEAK

4. taula


2. maila-Izaera pribatua: sistemaren datuakadministratzeko aukera ematen du. Mai-la horretan sartzeko beharrezkoa da kideizatea.

Ez da beharrezkoa aurretik inolako pres-takuntza informatikorik izatea aplikazio ho-rrekin lan egiteko.

Emaitzak ustiatzeko eta bilatzeko hiru au-kera daude:

Tailerrak: dauden informazioak modu di-daktikoan ustiatzeko aukera ematen du(ikus horren pantaila erakuslea hurrengoorrialdean).

Bilaketa: RESOk datu baseko eduki guz-tietara sartzeko aukera ematen duen bi-laketa motorea du, gai nagusiak, lan tal-de zehatzak identifikatuz, bai eta hitzbidezko bilaketak egiteko ere.

Azterketa: aplikazioak interesgune bat au-keratzen uzten du (prestakuntza, jardue-ra alorra, lanbidea, erakundeak eta en-presak), eta aukeraketa horretan oinarrituz,ikasleek egindako txostenak, etab. identi-fikatuko dira.

Gailuaren datu multzoak aukera ematendu sektoreen, lanbide familien eta aba-rren arteko azterketak, analisiak eta al-deraketak egiteko, eta oso lagungarri di-ra prestakuntzako orientatzaileentzat,ikasleekin egin behar duten lanaren osa-gai gisa.

INFORMAZIOA TAILER BITARTEZBILATZEKO PANTAILA

TAILER BILAKETAREN EMAITZENPANTAILA


TAILERREN EDUKIAREN PANTAILA

ESPERIENTZIAREN ALDERDIBERRIZTATZAILEAK

• TIC-en erabilera dinamikoa.

• Ikasleen lanaren balorazioa. Ikasleak di-ra enpresekin, profesionalekin… pros-pekzio lanak egiten dituztenak, bai etaemaitzen fitxak ere.

• Urrutiko lana, eskolako orduetatikkanpo.

• Familiaren inplikazioa informazio bil-tzeko eta gogoeta egiteko orduan, ba-sean dauden datuetan oinarrituz.

• Gaur egun on line datuen kudeaketarakoestandarren praktika.

• Hainbat maila eta zentrotako ikasleen ar-teko elkarlanerako aukera ematen du.

EMAITZAK

Esperientzia arrakastatsua izan da, eta ge-ro eta zentro gehiago ari dira informazioasartzen datu basean.

7 Informazio gehiago: http://www.realgame.ca

1.2.2.- JOUER POUR DE VRAI(KANADA)7

ESPERIENTZIA IDENTIFIKATZEA

Hasiera batean Kanadan inplementatu zenesperientzia; bere diseinuan eta garape-nean hainbat erakunderen laguntza izandu: Real Game Inc., Centre National en Vie-Carrière, National Occupational Informa-tion Coordinating Committee, etab.


Jouer pour de vrai programa 12 eta 14 ur-te arteko ikasleen hezkuntzan eta orien-tabidean erabiltzen den tresna pedagogi-koa da. Talde horri aukera ematen dio–esperientzia bidezko hurbilketaren bi-tartez– helduen munduaren errealitateezjabetzeko, rol jolasen eta simulazioen bi-dez. Parte hartzaileek ikusten dute, moduludikoan, eskola garaian hartutako ere-bakiek beraien lan bizitzan eta helduta-suneko bizitza kalitatean izango duten on-dorioak. Zehatzago esanez, helburuakhonako hauek dira:


EDUKIA

Jouer pour de vrai saila, hainbat jardueradituzten 6 programak osatzen dute. Ikas-leen artean zehar lerroak garatzeko rol jo-lasak eta simulazioak sartzen ditu. Helbu-rua, parte hartzaileak helduen bizitzaerreala erakusten duten egoeren aurrean

jartzea da, Lanbide Prestakuntza sendoalortzeak duen garrantziaz jabe daitezen etaprestakuntzaren eta bizitza kalitatearen ar-teko erlazioa ikus dezaten (lan mota, sol-data, lan baldintzak, oporrak…). Ikasleekpertsonen arteko erlazioak ikasi eta prak-tikatzen dituzte, negoziazioaren, komu-nikazioaren, beste ikaskideen iritziak en-

JOUER POUR DE VRAI-REN HELBURUAK

Ikasleeilaguntzen die

- Zenbait profesional, pertsonal eta erkidegoko rolak aztertzeaeta rol horien artean zeinek ematen dien satisfazio handia-goa ikusten.

- Eskolako gai guztiak bizitza-lana erabakiarekin zuzenean erla-zionaturik daudela ulertzen.

- Taldean lan egiteko, erabakiak hartzeko, arazoak ebazteko etakomunikatzeko trebeziak praktikatzen.

- Lanaren eta bizitzako rolen artean dauden erlazioak aurkitzen.

- Ikasleak prestatzen eskolako garaian eta bizitzan erabaki arra-zoizkoak har ditzaten.

- Lan mundu berrian eragina duten joera sozio-ekonomikoen in-guruan sentsibilizatzen.

- Hezkuntzaren, lan motaren, soldataren eta beste alderdi batzuen,adibidez, denbora librearen, artean dauden erlazioak identifi-katzen.

Hezitzaileei etaorientatzaileeilaguntzen die

- Ikasketa programa lurraldearen ingurura, interesetara eta be-harretara egokitzen.

- Prestatzaile-orientatzaileen, ikasleen, gurasoen eta talde osoa-ren arteko erlazioak laguntzen.

- Eskolako ikasketaren alderdi praktikoak baloratzen.

Gurasoeilaguntzen die

- Beraien seme-alaben hezkuntzan eta karreraren garapenean par-te hartzen.

Enpreseilaguntzen die

- Langile talde izan daitekeenaren hezkuntzan parte hartzen.

5. taula


tzutearen eta diplomaziaren bitartez. Roljolasek eta simulazioek 18 ordu inguru irau-ten dituzte, gutxi gorabehera, eta ikasturteosoan zehar garatzen dira.

ESPERIENTZIAREN ALDERDIBERRIZTATZAILEAK

• Rol jolasak eta lan munduko simula-zioak erabiltzea 12 eta 14 urte artekoikasleekin.

• Parte hartzaile guztien lan eta gizartegaitasunak garatzea.

• Hainbat talderen parte hartze aktiboa(irakasleak, orientatzaileak, ikasleak, fa-milia…).

EMAITZAK

Programa honetan Kanadako probintzia etalurralde guztietako eta Estatu Batuetako es-tatu gehienetako 20.000 ikasle eta 500ikastetxe baino gehiagok hartu dute par-te. Esan behar da produktu hori, gainera,beste zenbait herrialdetan ari dela ezartzen:Frantzia, Ingalaterra, Eskozia, Gales, Ipar Ir-landa, Australia, Zeelanda Berria, Hunga-ria, Danimarka, Herbehereak eta Alemania.Horrela, adibidez, Frantzian, Jeunesse Ave-nir Enterprise Fundazioa izanda produktuhoriek 1999-2000 urteetan egokitzeaz ar-duratu dena. Etapa horretan parte hartu du-te hainbat prestakuntza zentrotako ira-kasleek, orientatzaileek, ikasleek, etab.edukiak (sektoreen ezaugarriak, lanbideak,lan baldintzak…), luzapena, etab. egoki-tzeko. Frantziako Hezkuntza Ministerioaizan da parte hartuko duten zentroak iden-tifikatzearen arduraduna, eta horretarako,orientabideak presentzia garrantzitsua du-ten zentroak aukeratu ditu.

2.- ORIENTABIDEA ETA INTERNETBALIABIDE ITURRI GISA

29ORIENTABIDEA ETA INTERNET BALIABIDE ITURRI GISA

Orientabide profesionalari buruzko jardu-te egokienak analizatzerakoan, IKT (in-formazioaren eta komunikazioaren tek-nologiak) izenekoek duten paper gorakorranabarmentzen dugu, batik bat Internet sa-rearena.

Kapitulu honetan adierazten dira orienta-bide profesionalaren eta akademikoaren in-guruan Internet sarean erabilgarri daudenera askotako informazio baliabideak, do-kumentalak, lan tresnak, foroak eta aba-rrak. Beraz, beti ere mota horietako in-terbentzioek erakusten duten etengabekogarapena kontuan hartzekoa da.

Gauzatutako jardute egokien modelo ai-pagarritzat edota garapen prozesuan hardaitezke web gune-atari hautatuak, orien-tatzaileen zereginetan lagunduz eta eurenlana erraztuz, eta horren parean, izan li-tezkeen interbentzio berriak garatzekoinspirazioa ekar dezaketenak EAEn.

Zalantzarik gabe, web guneak bisitatzea daaipatutako esperientziak ezagutzeko bi-derik aproposena, eta nahiz eta nekeza izaneuren edukiak ateratzea, ustez, espe-rientzien profilak agertzeko gauza direnerreferentzia batzuk eskaintzen dituzte.

Bereziki, modelo horien bitartez, jarduerahori burutzean orientabideak eta laguntzasistemek lortutako garapen egoera islatu na-hi dute, gehienbat Kanada, Erresuma Batuaeta Frantzia bezalako herrialdeetan.

Egindako analisi sakona ikusirik, hurrengobloke hauetan egituratu dute ondoriozkohautaketa:

2.1.- Orientatzaileei begirako atariinstituzionalak.

2.2.- Sareak eta elkarteak.

2.3.- Sektore eta okupazioinformaziorako atariak.

2.4.- Txostenen eta azterlanenprestaketan atari espezializatuak.

2.5.- Bestelako aipamen interesgarriak.

Atari osatuagoak edota garrantzizko gaiespezifikoak jorratzen dituztenak sartzendituzte aurkeztutako hautaketan. Horre-la, bloke guztietan atari tipologia batzukagertzen zaizkigu, hala nola, erakundepublikoek edota pribatuek kudeatutakoak,hainbat gai (esate baterako, orientatzaileekerabili behar duten informazioari buruz-koak -hezkuntza sistema, lan merkatua, la-na- eta orientatzaileei laguntzeko baliabidehornidurakoak), heziketakoak, ikerketa-koak, orientabidea aztertu eta berrizta-tzekoak, orientatzaileen arteko kontaktuinformalagorako mesedegarri diren sare-koak.

Era berean, aipagarria da guztiz espezia-lizatuak diren eta eduki mota desberdinakkonbinatzen dituzten atariak egotea. Hitzgutxitan, orientabide profesionalari eki-terakoan, aintzat hartu beharreko espe-rientzien (aholkularien ustez) mosaikoaaurkeztu nahi dute.

la), IKT eta orientabidea, orientabideari bu-ruzko web estekak, aukera berdintasuna.

EDUSCOL9

Ministère de l’éducation nationale dela-koaren Eskola Irakaskuntzarako Zuzenda-ritzak sustatutako ataria dugu hau. Eraba-teko informazioa eskaintzen du, irakaskuntzamailek eta loturiko gai azpimarragarrieksegmentaturik.

2.1.- ORIENTABIDEKO LANGILEEIZUZENDUTAKO ATARIINSTITUZIONALAK

Atal honek nazioarteko zein Espainiako ata-ri instituzionalen modelo batzuk aurkeztendizkigu (Frantzia, Erresuma Batua, Irlanda,Suitza). Bereziki, herrialde analizatuen hez-kuntza ministerioek sustatu dituzte webgune horiek.

Orientabideari espazio guztiz osatua de-dikatzen dio, eta arlo horretan lanean ari-tzen diren eragile guztiei (ikasleak, talde

2.1.1.- NAZIOARTE MAILAKO ATARI INSTITUZIONALAK

hezitzaileak, enpresak) gazteekiko lanakgidatzeko eduki erabilgarriak eskaintzea duxedetzat. Edukiak hurrengo bloke hauetanegituratzen dira:

• Informazio eta orientabide zerbitzuen sa-rea:

- Hezkuntza eta orientabidea. Hezkuntzaorientabiderako oinarrizko dokumen-tua.

• Orientabiderako baliabideak:

- Erreferentziazko testuak.

- Orientabiderako baliabideen eta truka-tzeen espazioa. Sartuta daude bertan:

- Dokumentuak erabiltzeko sarbide li-breko espazio publikoa, web gune in-teresgarriak, pedagogia eta kudeaketainstrumentuak eta lanabesak.

- Sarbide erreserbatuko espazio profe-sionala, sartuta daude: informazio es-pezifikoak, metodologiak, orientabide

2.1.1.1.- FRANTZIA

MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION NATIONALE8

Interesgarri delakoan, orientabideari zu-zendutako espazioa aipatzen dugu, eta be-reziki, garatutako eduki egituratuak, on-dorengo blokeen arabera:

• Orientabidea: Orientabide prozesuenkontzepzioa, informazio eta orientabidezerbitzuak, orientabidearen gaur egun-go kontzepzioa, orientabidea hezkuntzasisteman eta orientabidearen historia.

• Orientabidearen eragileak: CIO zerrenda(Informazio eta Orientabide Zentroak),Baliabideen zentro nazionalak, SCUIO(Informazio eta Orientabiderako Uniber-tsitate Zerbitzu Bateratuak), eta orien-tabidearen eragileak.

• Informazioa: ONISEP (Hezkuntza eta Lanbi-deei buruzko Informazio Bulego Naziona-

30 ORIENTABIDEA ETA INTERNET BALIABIDE ITURRI GISA

8 http://www.education.gouv.fr/orient9 http://www.eduscol.education.fr

ekintza batzuk prestatzeko eta inple-mentatzeko produktu erabilgarriak.

- IKT espazio espezifikoa eta egituradunorientabidea, eta arlo horretako tek-nologia berriak inplementatzeko zen-bait pedagogia lanabes eta ekintza.

• Orientabidearen zifrak.

ONISEP10

ONISEP-Office national d’information sur lesenseignements et les professions delakoakbabestutako entitate publikoa dugu hau,30 lurralde-ordezkaritza sarea daukana.

Atari horrek orientabiderako espazio espe-zifikoa du, eta honakoak jartzen ditu orien-tabide kontseilarien esku: gidak, oinarrizkodokumentu multzo bat, heziketaren atlasaeta beste baliabide interesgarri batzuk.

eta produkzio munduaren arteko erla-zioen sakontzeari ematen zaion garrantziazjabe gaitezen, eta bigarrena, “career edu-cation” profesio bizitzarako hezkuntzare-na. Web gune horietako edukiak blokeka,enpresaka izeneko hezkuntza-irakaskuntzaprozesuka eta ikasleka segmentaturik dau-de, educational business izeneko profesiobizitzarako hezkuntzaren garrantzia na-barmenduz, eta toki inguruneko enprese-kiko erlazioen garapenari lagunduz, hez-kuntza sistemako gazteek lan egoeraerrealak ezagutzeko eta esperimentatze-ko aukera izan dezatela lortu ahal izate-ko. Hori gauzatu ahal izateko, erabilitakoformaren eta bideen, alderdi guztiek lor-tutako etekinen, jardueren definizioaren,kasuen azterketaren eta arlo honetakobestelako interes baliabideen gaineko zen-bait datu aipagarri aurkezten dituzte.

b) NICEC-NATIONAL INSTITUTE FORCAREERS EDUCATION ANDCOUNSELLING12

Erresuma Batuan orientabidean espeziali-zatutako beste atari modelo bat duguhau. CRAC-Career Research and AdvisoryCentre izeneko entitate independenteakgobernuarentzako, enpresaburuentzakoeta ikasleentzako lanak burutzen ditu.Ikastaroak, hitzaldiak eta ikerketak anto-latzen ditu. Gure gaiari buruzko azterlanbatzuk dauzka (Research and Develop-ment arloetan sartuz). Beste entitate bri-tainiarren web gunetan sartzeko aukeraematen du, I+G, gorputz profesionalak...

10

2.1.1.2.- ERRESUMA BATUA

a) DEPARTMENT FOR EDUCATION ANDSKILLS11

Department for Education and Skills dela-koaren atariak baliabide pila bat eskaintzenditu: curriculum on line, datu baseak, iker-ketak eta estatistikak, hezkuntza-irakas-kuntzarako baliabideak, orientabidea, ar-gitaratzeak…

Sail honetan garatutako interbentzioenesparruan bi web gune espezifiko seinalatudituzte, lehenengoa, hezkuntza sistemaren

31

http://www.onisep.fr11 http://www.dfes.gov.uk/

http://www.dfes.gov.uk/ebnet/download.cfmhttp://www.teachernet.gov.uk/teachingandlearning/14to19/ks4/enterpriseeducation/

12 http://www.crac.org.uk/nicec/nicec.htm

ORIENTABIDEA ETA INTERNET BALIABIDE ITURRI GISA

suki diseinatutako jardunaldiak antolatzendituzte, beraiek eta euren hurbileneko in-guruneak (familia, lagunak), hasiera ba-tean, kontuan hartu ohi ez duten sekto-reetarako hautabide profesionalen berriizan dezaten: eraikuntza, elektrizitatea, in-formatika eta abar. Logikoki, atariak he-ziketa eskaintzari, lanbideei, orientabidebulegoei, elkarteei zein erakundeei etabestelako web guneetako estekei buruz-ko informazioa ematen du.

2.1.1.3.- IRLANDA

a) NCGE-NATIONAL CENTRE FORGUIDANCE IN EDUCATION13

Entitate hau Irlandako hezkuntza sailarenmenpe dago. Hezkuntza sistemaren orien-tabidearekin erlazionaturiko gaien ingu-ruko informazio, garapen eta ebaluaketalanak burutzea da bere eginkizuna.

Hezkuntza fase guztietako orientabideariburuzko informazioa dauka. Arlo horretan,adibide moduan, bere argitalpenak eta ba-liabideak azpimarratzen ditugu, gehienbateskola orientabidea planifikatzeko gidaeta orientabide arloko IKT erabiltzearengaineko dokumentazioa.

Hainbat esteka gauzatzeko aukera ematendigu, hala nola, nazioarteko erakundeekin,Irlandako hezkuntza zentroekin, kultura-niztasun, helduentzako orientabide... ar-loan diharduten entitateekin.

2.1.1.4.- SUITZA

a) ORIENTATION.CH14

Portail suisse de l’orientation scolaire etprofessionnelle izenekoa dugu beste mo-delo interesgarri bat, izan ere, horkoorientatzaileek, hautaketa profesionale-rako laguntza prozesua burutzerakoan,garrantzizko informazioa lortzeko bai-mena dute egitura ordenatua jarraituz.Prestaldiak antolatzen dituzten enpreseiburuzko informazioa dauka, baita eurenbaliagarritasunaz eta denbora-epeez ere.Gainera, neska ikasle gazteentzat espre-


13 http://www.ncge.ie14 http://www.orientacion.ch15 http://wwwn.mec.es/educa/cnrop/index.html

2.1.2.- ESTATU ESPAINIARREKO ATARI INTITUZIONALAK

a) CNROP-CENTRO NACIONAL DERECURSOS PARA LA ORIENTACIÓN15

Hezkuntza eta Zientzi Ministerioaren men-peko entitatea dugu CNROP, SubdirecciónGeneral de Formación Profesional izenekoorientabide profesionalerako zerbitzuariatxikia. Besteak beste, honako helburuakazpimarratzen ditugu:

• LH sustatzea Espainian eta Europan.

• Hezkuntza eta lan arloen arteko elkar-lana sustatzea.

• Orientabide profesionalari eta laneantxertatzeari buruzko informazioa es-kaintzea.

• Espainian edo Europako beste herrialdebatzuetan ikasteko eta lan egiteko auke-rei buruzko informazioa eskaintzea ikas-le eta langile espainiarrei zein europarrei.

• Beste baliabide zentroekin esperientziaketa informazioa trukatzea.


Hori dena lortzeko asmoz, honako fun-tzioak burutzen ditu:

• LH-ri buruzko materialak ekoiztea eta za-baltzea.

• Orientatzaileei zuzendutako heziketaprogramak antolatzea.

• LH-ri buruzko garrantzizko informazioaanalizatzea eta sailkatzea Espainian eta Eu-ropan.

• Zentroak ebaluatzea.

Batasuneko eta Europako ekonomia-ere-muko herrialdetan jarduten duen Euro-guidance (orientabiderako baliabide zen-troak) sare europarraren partaide da.Hezkuntza nazioarteko bihurtzeko la-guntza zerbitzuak eskaintzen ditu, eta Eu-ropako hezkuntza zein lanbide mugikor-tasuna sustatzea xedetzat duen LeonardoDa Vinci programaren barruan dago.

Atari horretatik Europako hainbat baliabideeta programa zentro interesgarritan sar gai-tezke, horietako batzuk aurretiko analisianaipatuak gelditu direlarik.

b) ORIENT@16

CNROP izeneko zentroak koordinatzen etaadministratzen du Hezkuntza eta ZientziMinisterioaren informazio eta orientabideprofesionalerako atari hau, EGIF (Europa-ko Gizarte Funtsa) izenekoak aldi baterafinantzatzen duena. Hiru informazio atzi-pen interesgarri agertzen ditu:• Ikasteko aukerak.• Lanbideak.• Lan aukerak.

Orientabideari buruzko informazioa ema-ten du, erabiltzaileek euren heziketa planpropioa prestatu ahal dezaten. Bestalde,honako ekintza hauek buru ditzakegu:kontsultak eta iradokizunak, atariari da-gozkion azken berriak irakurtzea, gaine-ra, ikasteko eta lan egiteko aukerak es-kaintzen dizkigu. Era berean, zer ikasi etanon bezalako galderei erantzun pertso-nalizatuak emateko gunea dauka, baitabanan-banako heziketa ibilbideak anto-latzekoa. Lan eskaintzei dagokienez, aukerazabala dauka, europar eremuko herrial-deetan nahiz autonomia-erkidegoetan bi-latzeko parada eskainiz.

Orientatzaileentzako bi plataforma atzipenahalbidetzen ditu:

• Komunikazio plataforma: Autonomia-er-kidego guztietako orientabidearen ar-duradunei eta hezkuntza zein lan ingu-runeari erreserbatutako gunea duguhau.

• Informazio plataforma: Hau berriz, orien-tabidearen profesionalentzako infor-mazio espezifikoa trukatzeko gunea da.

Nazio, autonomia edo toki administra-zioaren bateko partaide egiaztatu oro sardaiteke plataforma horietan, betiere hez-kuntza zein lan munduan jarduten baldinbadu, eta edozein autonomia-erkidegota-ko orientabide arduradunak edo hezkun-tza zein lan munduan jarduten dutenak sardaitezke ere bai. Era berean, orientabideprofesional zerbitzuei buruzko web este-kak hezkuntza eta lan arloan, programa eu-roparrak, orientabide jarduerak, elkarteprofesionalak eta abar baditu.

16 http://orienta.mecd.es/orienta/piop/jsp/index.jsp


c) CENTRO NACIONAL DE INFORMACIÓNY COMUNICACIÓN EDUCATIVA17

Hezkuntza eta Zientzi Ministerioaren men-peko entitatea dugu hau, bere egiturakzenbait atzipen onartzen ditu: proiektuak,hezkuntza baliabideak, urrutiko heziketa,telebista hezitzailea eta behatoki tekno-logikoa.

Azpimarratzekoak dira Lehen Hezkuntza,DBH, Batxilergo eta Lanbide Heziketa ikas-ketetan laguntzeko hezkuntza baliabide-ak eta saritutako curriculum materialak, ho-riez gainera, beste laguntza baliabidebatzuk, besteak beste, web tematikoak, au-tonomia-erkidegoetako hezkuntza zerbi-tzariak edo laguntza softwareak.

Behatoki teknologikoan era askotako ba-liabide teknologiko daude, irakasleek na-hiz ikasleek erabil ditzaten.

Orientabideari buruzko material aukerahandia eskaintzen du: kultura arteko hez-kuntzarako material multimedia, kontsei-lu orientatzailerako materiala, kontseiluorientatzailea lantzeko programa. Halaber,batxilergoko orientabide akademikoari etaprofesionalari buruzko oinarrizko infor-mazioa badu ere: ikasgaien gaineko hez-kuntza materialak, zentroen kudeaketa.

Web gunetik abiaturik, beste helbide ba-tzuetan sar gaitezke curriculum esparrukaeta gaika. Ikasgaiei edo gaiei dagokienez,esteka ugari ditu, baita IKT programak, hez-kuntza softwareak eta atariak ere.

17 http://www.cnice.mecd.es18 http://www.euroguidance.org.uk

2.2.- SAREAK ETA ELKARTEAK

Atal honetan nazioarteko, Espainiako eta au-tonomia-erkidego batzuetako orientatzaile sa-reen eta elkarteen inguruko zenbait aipameninteresgarri adierazten dira, kolektibo horreneginkizuna hobetzeko baliabide kopuru han-diaren adierazgarri direnak.

a) EUROGUIDANCE-ORIENTABIDERAKOBALIABIDE ZENTROEN SAREEUROPARRA18

Euroguidance orientabide akademikorakoeta profesionalerako baliabide zentroen sa-re europarra dugu, EBk sustatu zuena Le-onardo Da Vinci programaren esparruan.

Sare honek praktika onen orientabide eta sus-tapena garatzeari ekiten dio, Euroguidancesareak zentro nazional guztiak sustatu eta be-raiekin loturak ezartzen ditu, CNROP –OPBZN(Orientabide Profesionalerako Baliabide Zen-troak) dute izen ofiziala. Gutxi gorabehera 31herrialde europarrek osatzen dute sare hori,eta gehienek orientabide profesionalerako ba-liabide zentro bat edo gehiago daukate.Normalean, informazio eta dokumentu ba-liabide ugari dituzten atariak dira, orienta-bidearen profesionalek erabil ditzaten.

Era berean, esteka zuzenak ditu hainbat he-rrialderekin: Alemania, Austria, Belgika, Er-dialdeko eta Ekialdeko Europa, Espainia,Grezia, Irlanda, Italia, Luxenburgo, Euro-pako iparraldeko herrialdeak, Portugal,Erresuma Batua, Suitza.


Espainiako Hezkuntza eta Zientzi Ministe-rioaren CNROP sare europar horren kide da.Atari oso betea dugu hau, eta sarearen jar-dueren artean Euroguidance-k garatutakoedota koordinatutako proiektuak ikus di-tzakegu, arlo horretan burututako inter-bentzio aniztasunaren adierazgarri. Denadela, batzuetan, nahiz eta emaitzak esku-ragarri ez izan, adibide gisa erabil daitez-ke etorkizuneko jarduketak diseinatzera-koan. Hortik dator erreferentzia horiekeskaintzeko egokitasuna.

■ GUIDENET19

Leonardo Da Vinci programaren esparruanfinantzatutako eta Careers Europe-k (Eu-roguidance sare europarraren kide dena)koordinatutako proiektu pilotua dugu hau.

Guidenet proiektuak nazioz haraindikoaditu sarea eraikitzea du xedetzat, orien-tabidearen praktika berriztatzaileak jaso,ebaluatu eta zabaldu ahal izateko. Motahonetako sare bat edukitzeko beharrareneta adierazitako interesaren ondorioz jaiozen proiektu hori, herrialdeetan erabilita-ko praktika aniztasunari ekin ahal izateko.

Arlo honetako orientatzaileek eta naziozein nazioarteko erakundeek eta entitateekosatzen dute Guidenet proiektuaren lehentalde objektiboa. Aurreikusitakoaren ara-bera, proiektua 2001eko abenduaren eta2004ko azaroaren bitartean garatzeko as-moa dago, eta sarearen kideei erreserba-tutako gunea du.

Era berean, proiektuaren esparruan ekoiz-tutako guztia (trukatze sareak eta kolabo-

razio harremanak) amaitu ondoren kon-tserbatzea aurreikusi zuten, baita diseina-tutako plataforma oinarritzat hartzea etor-kizuneko eztabaida foro baterako aurreikusizuten ere, foro irekia EBen orientabide jar-dueretan, europar ekonomia-eremuan etaEBn sartzen diren herrialdeetan interesatu-tako pertsona guztientzat.

■ EURODIME20

Proiektu honetan orientatzaileen heziketajorratzen du, dimentsio europarra eurenorientabide jardueran barneratzeko asmoz.CAP Madrid - España, Careers Europe - Rei-no eta Suitzako Orientabide KontseilarienElkarteak garatu zuten proiektua elkarla-nean, EBen laguntzarekin eta Sokrates pro-gramaren esparruan. Heziketa ikastaroak as-tebeteko iraupena du, eta ezarritakometodologiak urrutiko eta zuzeneko hezi-ketak, lan taldeak eta ikasketa bisita bat kon-binatzen ditu.

■ ESTIA21

Leonardo Da Vinci programaren esparruanfinantzatutako beste proiektu pilotu batdugu hau, ondorengo helburuekin:

• Hezkuntzari eta lanari buruzko oinarriz-ko informaziorako sarbidea gehiagotzea.

• Orientatzaileen eta orientabide arlokobeste aditu batzuen aukerak handia-gotzea, euren trukatze eta kolaboraziosare propioak eraiki ditzaten.

19 http://www.guidenet.org20 http://www.eurodime.org/general.htm21 http://www.estia.educ.goteborg.se/


• IKTak orientabidean erabiltzeari dago-kionez, orientatzaileen eta orientabidearloko beste aditu batzuen eskumenakhandiagotzea.

• Orientabide arloan lan egiten dutenpertsonen artean kultura arteko esku-menak gehiagotzea.

Proiektu honen bitartez, honakoak jaso di-tzakegu: herrialde partaideetatik eta orien-tabide baliabideen zentroetatik informa-zioa, albisteak eta komunikazioa.

Web gune honetako herrialde zerrenda osozabala da, barne sartuz esate baterako, Bul-garia, Txipre, Estonia, Lituania, Eslobakiaeta beste, eta horietako hezkuntzaren,lan merkatuaren eta lanbideen ingurukoinformazio zehatza eskaintzen du. Azpi-marratzekoa da, atari honek orientatzai-leen eta europar eremuko herrialdeetakoOPBZNen arteko lotura sustatzen duela.

■ PLOTEUS.NET22

Atari honek europar eremu osoko ikaste-ko aukerei buruzko informazioa eskaintzendu 2003ko martxoaz geroztik. EuropakoBatzordearen eta Euroguidance sarearenzerbitzua da, estekak eta beraien deskrip-zioak hautatu eta gaurkotu ahal izateko.Honako hauetako sarbidea ahalbidetzendu: ikasteko aukerak, hezkuntza sistemak,trukatzeak eta laguntzak, kontaktuko hel-bideak… Europako hogeita hamar he-rrialde baino gehiagoko heziketa aukeraguztiak eskaintzen ditu.

■ FIT FOR EUROPE23

EBko Lanbide Heziketari, ikasketei, lanbi-deei eta lanari buruzko informazio sako-na eskaintzen du. Edukiak hiru informazioalderdi nagusitan egituraturik dauzka:

• Info herrialdeak, hurrengo bloke te-matikoetan sartzeko aukera ematenduena: hezkuntza sistemaren panora-mika, eskola sistema, lanbide heziketa,unibertsitate ikasketak, urrutiko hezi-keta - distance learning, prestakuntzakaintzat hartzea, praktikak, lana, bizi bal-dintzak, aholkularitza eta informazioa,datu bankua.

• Info Europa, hurrengo bloke tematiko-etan sartzeko aukera ematen duena:Europa batzen da, zer ote da europarprestakuntza?, EBen hezkuntza progra-mak, orientabide profesionala, orienta-bide profesionalerako europar zentroak,europar solaskideak, nazio solaskideak,lan merkatua, enplegua, informazio zer-bitzuak, datu bankua, Europa zifretan.

• Hotlinkak, hurrengo herrialdeetan sar-tzeko aukera ematen duena: Alemania,Austria, Belgika, Danimarka, Espainia,Finlandia, Frantzia, Grezia, Britainia Han-dia, Holanda, Irlanda, Italia, Luxenbur-go, Portugal eta Suedia.

■ AKADEMIA24

Leonardo Da Vinci ekimenaren esparruanburututako proiektua dugu Orientatzai-leen Europar Akademia, orientatzaile-

22 http://www.europa.eu.int/ploteus/portal/home.jsp23 http://europe-online.universum.de/frame.pl?status=sp.ffe.h24 http://www.ac-creteil.fr/steurop/04_05/mod_e_es.htm


entzako heziketa prestaldiak antolatzendituena Europan, aste baten edo bi as-teen bitarteko iraupenaz. Heziketa ho-nek Europako beste estatu kide batzue-tako orientabide, heziketa eta hezkuntzasistemak jakinaraztea du xedetzat. Orien-tatzaileentzako eskabide formularioasartzen du ere bai.

■ GO BETWEEN25

Erresuma Batua, Suedia eta Belgika dituguSokrates proiektu honetan parte hartzen du-ten herrialdeak. Lan orientatzaile-aholku-larientzako heziketa ibilbidea ezartzea duxede nagusitzat, heziketa eskariaren eta es-kaintzaren arteko funtzio bitartekaria gau-zatu ahal izateko. Proiektuan adierazita-koaren arabera, lan aholkulari horien figurakbi lan alderdi menperatu beharra dauka:

• Bezeroaren eskaria jasotzea eta egitu-ratzea.

• Eskari horiek, ahal den heinean, heziketaprogrametara pasaraztea.

Atariak programa honen txosten osoa, bu-rututako ikasketak eta garatutako jar-duerak eskaintzen ditu.

■ RAINBOW26

Espresuki orientatzaileen kultura artekota-sunaren ezagutza handitzera zuzendutako

ataria dugu hau. Baliabideak on line, urru-tiko heziketa, mintegiak on line, lan mate-rialak, bibliografia, artikulu interesgarriaketa gai honetan garrantzizkoak iritzitako lin-kak. Azpimarragarria da, atari honen egi-turaketa egokia eta erabilerraztasuna.

■ PERMA27

Industria lanbideen inguruan gazteek du-ten imajina hobetzera zuzendutako proiek-tua dugu hau. Ondorengoak dira proiek-tuaren helburuak:

• Hezkuntza sistemak zenbait lanbide ja-kinen, manufaktura industriaren (bere-ziki) eta beste batzuen inguruan duenimajina hobetzea.

• Gazteen ibilbide hezigarri-profesiona-lean horrelako lanbideak hautatzeko au-kera aintzakotzat edukitzera bultzatzea.

• Industria horietako enplegatzaileei la-guntzea.

• Hezkuntza orientatzaileentzako mate-rialak prestatzea.

■ ON THE MOVE28

Europan lan egin edo ikasi nahi duten gaz-teentzat sortutako programa elkarreragi-lea dugu hau. Azpimarratzekoak dira ata-ri honen erraztasuna eta didaktika.

25 http://www.kunly.soderhamn.se/gobetween.html#anchor51394126 http://rainbow.cimo.fi/27 http://www.euroguidance.org.uk/french/networkactivities/perma.htm28 http://www.onthemove-eu.hi.is/otm_reg.asp


b) GUIDANCEFORUM.NET29

Eztabaidarako, dokumentaziorako eta ikas-ketetarako Interneten bidezko sare/foroadugu hau, baita helduen karrerarako orien-tabide heziketarako ere. Europar Batasuna-ren Sokrates Grundtvig 2 programak fi-nantzatu zuen proiektua partzialki. Besteakbeste, Txipreko, Danimarkako, Espainiako,Finlandiako, Frantziako, Italiako, Portugalgo,Erresuma Batuko eta Errumaniako profesio-nalek kolaboratzen dute.

Bazkide parte hartzaileen estatuetan eta Eu-ropako gainerakoetan, IKT arloan egin eta egi-ten ari den lanaz ikuspegi ulerkorra erakus-tea du xedetzat sare honek, betiere pertsonahelduen orientabideari dagokionean. Dago-eneko martxan diren foroen bidez saiatzenda zabaltzen informazio hori, kolektibo ho-ri orientatzen diharduten profesional guz-tiengana irits dadin. Orientabide profesionalarloko baliabide erabilgarriak IKTen bidezidentifikatzea eta deskribatzea da sare ho-netako estrategia. Horretarako, baliabideaklau kategoriatan banatzen dituzte:

• Zerbitzuak: praktika onen inguruko adi-bideak eta testigantzak.

• Proiektuak: errealak eta garatzen ari di-renak.

• Baliabideak: artikuluak, liburuak, web gu-neak.

• Topaguneak: mintegiak, elkarrizketak, ez-tabaida taldeak, ikastaroak, topaketak,taldearen informazioaren banaketa ka-nalak.

Guidanceforum-ekin kolaboratzeko, hone-lako mailetako bat bete behar dugu:

• Banaketa zerrendan izena emanez, no-bedade eta ekimen guztien berri jaso ahalizateko.

• Aurretiko sekzioan zerrendatutako kate-goriei erantzuteko gai diren baliabide be-rriak proposatuz.

• Orientabide arloan Internetek izandakopraktika profesional pertsonalaren alda-ketaz informatuz.

• Ikerketa gaiak eta proiektuak iradokiz.

• Guidanceforum.net helbidearen berri ema-nez, potentzialki interesaturik dauden bes-te pertsona batzuei.

c) AIOSP-ASOCIACIÓN INTERNACIONALPARA LA ORIENTACIÓN EDUCATIVA YPROFESIONAL30

Kide mota desberdinek osatzen dute AIOSP:partikularrak –orientabide aholkulariak etabestelako orientabidearen profesionalak–orientabide aholkularien nazio edo eskual-deko elkarteak, orientabide eskolarreaneta profesionalean jarduten duten minis-terioak, instituzioak eta bestelako erakun-deak zein elkarteak.

AIOSP elkartearen kideek gutxi gorabeherakontinente guztietako 60 herrialdetan dutejatorria. Era berean, nazio korrespontsalensare zabala daukate. UNESCO-UNEVOC, EL-GA (ekonomia lankidetza eta garapenerakoantolakundea ) eta LANE (lanaren nazioar-teko erakundea) erakunde elkartuek GKE gi-sa (gobernuz kanpoko erakundea) hartzendute AIOSP.

29 http://www.guidanceforum.net 30 http://www.iaevg.org

http://www.careerstorm.com/


Atari honek Counsellor Resource Centre31

delakoarekiko lotura ahalbidetzen du, Ka-nadako Giza Baliabideen GarapenerakoSailaren eta Kanadako Orientabide Esko-lar, Profesional eta Info-enplegurako Na-zioarteko Elkartearen arteko elkarlanarenemaitza dena. Atari honek zenbait edukiinteresgarri agertzen ditu:

• Orientabide okupazioak. Lan zein hezkuntzaorientabide okupazio guztien deskripzioa.Mundo osoko makina bat orientabide el-karterekiko harremanak eta sarbidea. Na-zioarteko eta kanadar elkarte batzuen es-tandar etikoak eta profesionalak.

• Hezkuntza programak karreraren gara-penean. Kanadako eta Estatu Batuetakozentroetako orientatzaileen hezkuntzaprogramak, baita bertan antolatutakokongresuenak ere.

• Interneten bidezko material hornitzaileaketa banatzaileak. Estatu Batuetako etaKanadako orientabide aldizkarien eta weborrien zerrenda; laburpenak, artikuluak etagaikako liburuak; aipatutako herrialdee-tako material banatzaileen zerrendatzea.

• Bezeroekin lan egiteko baliabideak, he-rrialdeka hautatuak (Australia, Argenti-na, Finlandia, Kanada, Estatu Batuak,Erresuma Batua eta Zeelanda Berria).

International Journal for Educational and Vo-cational Guidance aldizkariak enpleguari, ga-rapen profesionalari, orientabideari eta ahol-kularitzari buruzko hainbat gai jorratzen ditu,eta batez ere nazioarteko ikuspegia duela-rik (konparaziozko azterlanak, garapen te-orikoak, eskualde inkestak, alderdi kultura-len ebaluazioa...).

d) ORIENTABIDE ETA PSIKOPEDAGOGIAELKARTEAK

Gehiegi sakondu gabe, eta mota horreta-ko elkarteen jardueraren inguruko ideia batematearren, jarraian, zenbait adibide adie-razten ditugu.

■ AVOP-Asociación Valenciana deOrientación y Psicopedagogía32

Atari honek zenbait test on-line egiteko au-kera eskaintzen digu (nortasunaren, adi-menaren eta orientabide profesionalaren in-guruko testak), era berean, baliabide arlokoliburuen, artikuluen eta esteken aipamenakbaditu; baita mintegiei zein kongresuei bu-ruzko berriak eta elkartearen buletineko a-tzipena ere. Orient@, Educaweb, Orienta-red, Hezkuntza Ministerio eta CNROPdelakoetako estekak ahalbidetzen ditu.

■ Asociación de Orientadores de las IslasBaleares33

Elkartearen web gunean zenbait helbide in-teresgarri, webaren edukia, komunikazio tal-dea, argitalpenak, orientabideari buruzkoestekak, idazki sozioekologikoak eta ezta-baika irekiak agertzen zaizkigu.

Orientabide arloan artikulu erabilgarri ba-tzuk ikus ditzakegu. Orientabidearen gidaazpimarratzen dugu, lehen hezkuntzatikabiaturik etapa guztiak hartzen baititu, hel-duen hezkuntzarekin eta orientatzaileenprofil pertsonalarekin amaituz.

31 http://crccanada.org32 http://www.uv.es/AEOP33 http://balearweb.net/aoib


Orientabideari buruzko orrri pila batean sar-tzeko aukera ematen digu: lan eta hezkun-tza balear instituzio publikoak, Elkarteakegindako hainbat dokumentu, beste auto-nomia-erkidegoetako orientatzaile elkarteaketa gai horren inguruko beste web gune in-teresgarri batzuk...

■ Asociación Catalana de Orientación34

Ikuspuntu zientifiko batetik orientabideabultzatzen duen ataria dugu hau, baitaorientatzailearen lanbidea onartzen lagun-tzen eta kolektibo horrekiko kontaktuaksustatzen ditu ere.

Burutzen dituen funtzioak eta beste elkar-teenak oso antzekoak dira: besteak beste, jar-dunaldiak antolatzea, aholkularitza profe-sionala eta azterlanak argitaratzea.

Ia informazio guztia (jarduerak, orientabidealdizkaria, heziketa...) bazkideek baino ezindezake inork ikusi.

■ Autonomia ErkidegoetakoOrientatzaileen beste atari batzuk

Balear Uharteak http://www.mallorcaweb.net/arc98/Edu-cacion/orientacionasociacion.html

Huelva: http://www.galeon.com/aoph/

Gaztela Mantxa:http://www.apoclam.net/

Extremadura: http://www.apoex.net

Errioxa: http://www.apoe.net/rioja

Asturias: http://www.ctv.es/USERS/aspopa

■ Confederación de Organizaciones dePsicopedagogía y Orientación

http://www.apoe.net/apoe/index.phphttp://www.psicopedagogia-aragon.org/fe-dera.htm

■ Asociación Española de Orientación yPsicopedagogía (UNED)

http://www.uned.es/aeop/

■ Asociación Aragonesa dePsicopedagogía

http://www.psicopedagogia-aragon.org

■ Asociación Andaluza de PsicologíaEducativa y Psicopedagogía

http://www.investigacion-psicopedagogi-ca.org/aapep/index.php3

■ Asociación de Profesores de Psicologíay Pedagogía de la región de Murcia

http://es.geocities.com/poloalsur/

■ Asociación Castellano Leonesa dePsicología y Pedagogía

http://www.arrakis.es/~aclpp/

34 http://www.acorientacio.org/

bideei buruzko bideoak. Burututako ibilbi-de hezigarri-profesionalaren gaineko gaz-teen testigantza zuzenak, ikasketak eta abarere baditu.

c) EUSKAL ENPLEGU ZERBITZUA-LANBIDE37

Lanbide, Eusko Jaurlaritzaren Euskal En-plegu Zerbitzuaren helburua da enpleguabilatzeko prozesuan laguntzea, eta era-bakiak hartzeko garaian orientatzea, hain-bat kolektiboren enplegatze maila hobe-tu ahal izateko:

• Langabeak zentzu zabalean, lanean txer-tatzeko hitzarmena sinatuta duten oi-narrizko errentaren onuradunak berezi-ki kontuan izanda.

• Autoenplegua eta euren enpresaren so-rrera sustatu nahi duten langabeak.

• Langabezian geratzeko arriskuan daudenlangileak.

Zuzeneko arreta pertsonalaren bidez, eta

2.3.- SEKTORE ETA LANBIDEINFORMAZIOKO ATARIAK

a) NET GUIDANCE35

Proiektu profesionalak eraikitzeko asmoz,gune honek 60 jarduera sektoreri, 1.000 lan-bideri eta 3.000 formaziori buruzko infor-mazio on line eskaintzen digu.

Net Guidance atariak zenbait gai jorratzenditu: sektoreak eta lanbideak (deskripzioaeta lanbide egoera sektoreka), heziketa etalanbideak (lanbide bakoitzerako heziketaerabilgarria: hasierakoa, etengabekoa, onlinekoa, dagokion antolakundeak komu-nikatutako azken informazioak), eskual-deak eta lanbideak, eta herrialdekako he-ziketa programetan zein antolakundeetansarbidea duten informazio iturriak Euro-pako eskualde zehatz batzuetan. Bestalde,informazio arruntetan sarbide libre bat etagune pribatu bat informazio espezifikoe-kin abonatuentzat soilik baditu ere bai.


b) INFO METIERS36

InfoMétiers barruan, lanbide esanguratsuei(eskainitako enplegu mailaren arabera) bu-ruzko informazioa eskaintzen digun guneanabarmentzen dugu, baita lanbide azalera-tuak eta etorkizun handikoak ere. Halaber,edozein lanbideren orientabide-hautaketa-ri zuzendutako gunea, orientabideari bu-ruzko kontuak eta Internet gune erabilga-rriak. Horri material multimedia aukerazabala gehitu behar zaio, CD-Rom eta lan-

IKTak erabiliz, zerbitzu honetan kolektibohorren berariazko beharrei erantzutensaiatzen gara. Horretarako, eskura ditugunbaliabide guztiak biltzen ditugu, baliabi-de publikoak kontrolatzeko ikuspegiaz.

Lanbidek, enplegurako orientabide zer-bitzutik, orientabidearen arloko profesio-nalen aholkularitza eskaintzen du, laneantxertatze plan pertsonala adostasunezezartzeko. Horretarako, alde batetik, nor-beraren egoera pertsonalaren, lanbidekualifikazioaren, lan esperientziaren, in-

35 http://www.net-guidance.com36 http://www.euro-france.net/info_metiers/index.htm37 www.lanbide.net

ORIENTABIDEA ETA INTERNET BALIABIDE ITURRI GISA42

teresen eta lanbide itxaropenen… azter-ketatik abiatzen gara, eta bestetik, lan mer-katuak eskaintzen dituen lan aukeretatik,zure interesak eta gaitasunak kontuanizanda. Hau da, lanean txertatzeko alder-di profesional eta pertsonal garrantzi-tsuenak identifikatu eta baloratzen ditu-gu eta, horietatik abiatuta, lan merkatuandauden enplegu aukera horietara hurbil-tzeko estrategiaren jarraibideak eman etaadosten ditugu. Lan hori banakako elka-rrizketen bidez egiten dugu eta, beha-rrezkoak izango balira, lanbide kualifika-zioa neurtzeko probak ere egiten ditugu.

Hortik abiatuta, lan merkatuko enpleguaukeretara hurbiltzeko prozesu horretan epelaburrean eta luzean eskuratu beharreko lor-penak idatziz, modu eraginkorrean etapertsona bakoitzarekin adostuta finkatzenditugu. Horrek bi konpromiso dakartza,hots: lan eskatzailearen konpromisoa, laneantxertatze berorren plan pertsonalean fin-katutako helburuekiko; eta orientatzailea-ren konpromisoa, plana garatzean lan es-katzaileari lagundu eta jarraitzeko eta,beharrezkoa izanez gero, hura egokitzeko,plana etengabe berriro definituz.

Bakoitzaren beharren arabera, enplegatzemaila hobetuko dituzten mota orotakoekintzak bildu ahal izango dira lan txerta-tze plan pertsonalean, besteak beste:

• Parte hartzaileek euren burua hobetoezagutzen eta enplegua lortzeko eurengaitasunetan sakontzen laguntzen dutenbanakako edo taldeko ekintzak.

• Komunikatzeko, talde lanerako… eurentrebeziak hobetuko dituzten banakakoedo taldeko ekintzak. Gaitasun horiek as-

ko baloratzen dira produkzioaren ingu-runean.

• Lan merkatuaren funtzionamenduari bu-ruzko informazio eta ezagutza ekintzak,eta zure lanbide helburuari lotutako la-na bilatzeko teknika eraginkorretan pres-tatzekoak. Lanbidek badu ere enpleguzentro bat, bibliografia erabilgarria etaenpleguari buruzko web orri eta atarie-tarako sarbidea barne hartzen dituena,lan txertatze plan pertsonala abiarazte-ko behar duten informazioa lortzen la-guntzeko.

• Lanerako prestakuntzako banakako edotaldeko ekintzak, lanbide kualifikazioahobetzeko: teorikoak, praktikoak edoenpresako ikaskuntza praktikokoak; ko-menigarriena izanez gero, prestakuntzalan kontratu batekin partekatzeko au-kerarekin ere.

• Negozio propioa abiarazteko aholku-laritza eta heziketa eta, era berean, le-hen urtean, enpresa abiarazteko etamantentzeko diru laguntzetarako sar-bidea.

Era berean, egokien jotzen denean, Lan-bideren Enplegatze Zerbitzuan izena eman-go diegu, Lanbideren bitartez enpresek es-kainitako lanpostuetarako pertsonalaaukeratzeko prozesuetan parte har deza-ten. Lanbideren Enplegatze Zerbitzuak au-tomatikoki burutzen ditu bere prozesuak,aukera berdintasunaren, bizkortasunareneta eraginkortasunaren printzipioei ja-rraituz.

• Ikaskuntza elektronikoa.

• Cedra: Ikerketa eta kooperazioa Lanbi-de Heziketan eta giza baliabideen ga-rapena.

• ERO: Ikerlarien esperientziak trukatzea.

Erabilgarri diren baliabideen artean nazioLH sistemei buruzko txostenak azpima-rratzen ditugu. Era berean, etengabekoikaskuntzari eta e-learningi buruzko in-formazio ugari eskaintzen digu. Orienta-bideari buruzko informazioak arlo horie-tan du ardatz bereziki. Atariak iritziakelkartrukatzeko gunea dauka (hizlari tri-bunarekin, eztabaida mahaiarekin eta iri-tzi zundaketekin). Beste espazio birtuale-tan sartzeko aukera ematen digu, hala nola,Europako Batzordea, Europako Kontseilua,Lhgez, European e-learning forum eta gaz-teen europar elkarte batzuk.

2.4.- EUROPA ETA NAZIOARTE MAI-LAN TXOSTENEN ETA AZTERLA-NEN BURUTZAPENEAN ESPEZIA-LIZATUTAKO BESTE ERREFEREN-TZIA INTERESGARRI BATZUK

a) OCDE38

Ekonomia Lankidetza eta GarapenerakoAntolakundeak sortutako ataritik, herrial-de batzuetako lan eta hezkuntza sistemakdeskribatzen dituzten argitalpen batzuk na-barmentzen ditugu, hala nola, Norvegia,Alemania, Frantzia, Erresuma Batua, Da-nimarka eta abar. Halaber, orientatzaileeneskumenen eta trebetasunen inguruko ar-gitalpenak, IKTak eta orientabidea, etaorientatzaileen eskakizun berriak. He-rrialdeka txosten estandarizatuak dira, hauda, egitura bera dutenak, kontrastea erraz-tuz. Web gune honek The OECD Observer,Policy brief, Source OECD, OECD direct gu-neetan sartzeko aukera ematen digu.

b) CEDEFOP Trainingvillage39

LHGEZ - Lanbide Heziketa Garatzeko Europa-ko Zentroaren atari honek nazio LHren poli-tikei buruzko zenbait txosten, ikaskuntza elek-tronikoa, kalitate foroak, estrategiak, ikerketalaborategia ditu. Gainera, uneko proiektuei bu-ruzko informazioa, esate baterako:

• TTNet: nazio sareek osatutako sarea duguhau, hezitzaileen heziketan espezializatu-tako instituzioek eta erakundeek kudeatu-takoa.

38 http://www.oecd.org39 http://www.trainingvillage.gr40 www.educaweb.com

2.5.- BESTE ERREFERENTZIAINTERESGARRI BATZUK

a) EDUCAWEB40

Orientabide profesional eta hezkuntza ahol-kularitza arloko zerbitzu pribatuak eskain-tzen dituen Educaonline SL enpresak sortuzuen ekimen pribatu hau. On line kontsul-ten eta telefono zerbitzuaren bitartez an-tolaturik dauka orientabide akademiko etaprofesional zerbitzua. Berak planteatutakoorientabideak bi alde dauzka; partikularra



eta instituzioei eta hezkuntza zentroei es-kainitakoa. Psikopedagogia ebaluaketa batda ikasleen profila ebaluatzeko erabiltzenduen metodoa, froga hautaketa edo mul-tzo bat ezarriz. Balioztatzen diren alderdiakhonakoak, besteak beste: adimen gaitasu-nak, arreta-pertzepzioa, moldaketa, intereseta hobespen profesionalak eta nortasuna.

Ikasgela mugikorra dauka, hezkuntza etalanbide informazioaren zerbitzu ibiltaria es-kainiz eskoletan. Ikastaroak DBHren biga-rren zikloko eta Derrigorrezko BigarrenHezkuntzaren Ondoko ikasleei zuzendutadaude gehienbat.

b) ORIENTARED41

Eskola orientatzaile batek (Antonio Gutié-rrez Gay) garatutako orientabide pedago-giko ataria. Educaweb-en ez bezala, ez duinolako merkataritza jarduerarik. Hainbatgairu buruzko edukiak biltzen ditu: tuto-retza, aniztasunerako orientabidea, orien-tabide psikopedagogikoa, legeria, hez-kuntza behar bereziak, psikopedagogiariburuzko artikuluak eta bibliografia. Ez duinformazio zehatzik, baina ematen du au-kera hezkuntza erkidegoarentzat interes-garriak diren zenbait dokumentutara joa-teko. Dokumentu horiek profesionalakegindakoak dira, eta gai anitzak lantzen di-tuzte, atariak dituen eremu garrantzitsue-kin bat etorriz. Atariak honako helburuhauek ditu: orientatzaileentzako baliabideerabilgarriak garatzea eta argitaratzea, ko-munikazioa eta ideien eta esperientzientrukatzea sustatzea, eta orientatzaileenetengabeko prestakuntza bultzatzea.

c) BESTE ATARI INTERESGARRI BATZUK

Azkenez, orientabide akademikorako etaprofesionalerako erabilgarri gerta daitez-keen beste atari batzuk aurkezten ditugu.Nahiz eta orientabidearen alderdiak aza-letik jorratu, hezkuntza atariak direnez, in-teresgarriak direlakoan gaude.

■ QUADERNS DIGITALS42

Valentziako (Vall de Segó) ikasketa zentro ba-ten ataria dugu hau, eduki batzuk erakustendizkiguna: orientabide alderdiei buruzko al-dizkaria, ikasleentzako laguntza programakdituen softwarea eta proiektuak garatzekogune bat. Hezkuntza arloko aldizkari mordobatean sartzeko aukera ematen digu (espai-niarrak eta hegoamerikarrak), hezkuntza el-karreragile jokoak...

■ EDU36543

Katalan hutsez funtzionatzen duen ataria du-gu hau. Orientabideari dagokionez, autoe-zagutzaren, hezkuntza eta lan munduren in-guruko informazioa eskaini eta erabakitzendu. Esparru horietako edukia ikusi ahal iza-teko, ezinbestekoa da inskribatzea.

■ EDUCATECA44

Hezkuntzari eta heziketari buruzko informa-zio zerbitzuak kudeatzen dituen enpresa pri-batua dugu hau. Legeriari, hezkuntza sistemari,ikastaroei, liburuei, oposizioei... buruzko in-formazioan sartzeko aukera ematen digu.Orientabide arloan, ikastaroei eta masterrari bu-ruzko informazioa eskaintzen du, baita orien-tabideari eta tutore lanari buruzkoak ere.

41 www.orientared.com42 www.quadernsdigitals.net43 www.edu365.com44 www.educateca.com


Euskal Hezkuntza Sistemako Laneko Orientabidearenegungo Egoeraren Diagnostikoa

Orientatzaileen artean eginiko Inkestaren Emaitzak

SARRERA

SARRERA 49

Agiri honetan, EAEn DBHn eta/edo Batxi-lergoan jarduten duten orientatzaileen ar-tean eginiko inkestan lortutako emaitza na-gusiak aurkezten dira.

Inkestaren datuak biltzeko, galdetegiak ba-natu zaizkie DBH eta/edo Batxilergoa ema-ten duten ikastetxe guztiei, hasieran eza-rritako lagina betetzen zela bermatzeko.

Hori dela-eta, komeni da azpimarratzea ha-sieran ezarritako laginak 193 ikastetxe etaorientatzaile hartzea aurreikusten zuela,errore margina % ±5ekoa izanik eta kon-fiantza maila, berriz, % 95ekoa. Hala ere,jasotako erantzunak 204 ikastetxe eta 212orientatzaileri dagozkie (orientatzaile batbaino gehiago duten zenbait ikastetxetatikgaldetegi bat baino gehiago bidali dute, etahortik ikastetxeen eta orientatzaileen ko-puruen arteko aldea). Zifra horiek kontuan

hartuta, lagin errorea hamarren batzuetangutxitzen da (% ± 4,72ko errorea).

Jakina, gehikuntza horrek hasieran lurral-deka eginiko banaketa Araban eta Bizkaianzertxobait aldatzen du, gorantz, eta ikas-tetxe publiko/pribatuen sailkapenari da-gokion banaketa ere aldatzen du (hurren-go taulan ikus daiteke hori guztia). Hala ere,hasieran aurreikusitako zifrei eusteak bil-dutako zenbait informazio galtzea zeka-rrela pentsatu dugu, bai eta diagnostiko-aren aberastasuna gutxituko lukeela ere;galderen bidez lortu nahi zen informazioa,batetik, laneko orientabidearen jardune-rako funtsezko alderdien balorazioari bu-ruzkoa baitzen eta, bestetik, prestakuntzabeharrei, hobekuntza proposamenei, etaabarrei buruzkoa. Horrenbestez, eskura-tutako baliozko galdetegi guztiak erabil-tzea eta aztertzea erabaki da.

Fitxa teknikoa

Sare publikoa/pribatua

Ikastetxe publikoak 40,6

Ikastetxe pribatuak(Itunpekoak eta itunpekoak ezdirenak)1

59,4

Lurralde historikoa

Araba 12,7

Bizkaia 54,7

Gipuzkoa 32,6

Ikasle kopuruak

300 ikasle baino gutxiago 36,3

300 eta 600 ikasle bitarte 33,5

600 ikasle baino gehiago 18,4

Ez du erantzuten 11,8

Ikasleen batez bestekoa 442,7

Hezkuntza mailak(Orientatzaileen guztizkoaren ehunekoa,ED/EDE kontuan hartu gabe)

DBH % 88,2

BATXILERGOA % 61,8

HEZIKETA ZIKLOAK % 37,3

SARRERA50

1 Erantzunen artean, itunpeko ez den ikastetxe pribatu bat bakarrik dago.

Inkestaren operatiba: hasiera, urriaren 1ean - amaiera, azaroaren 10ean

Ikastetxe publikoak

Ikastetxepribatuak

Ikastetxeak, guztira

Orientatzaileak, guztira

Araba 9 18 27 27

Bizkaia 43 65 108 113

Gipuzkoa 29 40 69 72

Guztira 81 123 204 212

Azken lagina

IKASTETXEAK ETA ORIENTATZAILEAK

1.- ORIENTATZAILEEN TALDEAREN EZAUGARRISOZIO-PROFESIO-GRAFIKOAK

Hurrengo taulan, adin tarteen araberakobanaketa adierazten da, sare publikokoanahiz pribatukoa. Bertan ikus daitekee-nez, talde gazteenak (35 urte baino gu-txiagokoenak) guztiz sare pribatuan jar-duten du.

Orientatzaileen banaketa, adin tar-tearen eta ikastetxearen sarearen ara-bera (%v)

Sare publikoa

Sare pribatua

35 urte bainogutxiago

— 20,6

35 eta 45 urte bitarte

53,5 45,2

45 urte baino gehiago

46,5 31,7

Ez du erantzuten

— 2,4

2. taula

Atal honetan, orientatzaileen profilarenezaugarri nagusiak adierazten dira, oina-rrizko ezaugarriak kontuan hartuta: sexuaeta adina, eginiko ikasketak, jasotako pres-takuntza, bai eta izan duten lanbide es-perientzia ere.

1.1.- SEXUA ETA ADINA

Lehenik eta behin, emakumeak nagusi di-rela aipatu behar da (hirutik bi emakumeakdira). Orientatzaileen batez besteko adina44 urtekoa da (emakumezkoena 42,7 etagizonezkoena, berriz, 46,7).

Orientatzaileen profilaren ezaugarrinagusiak (%v)

Sexua

Emakumezkoak 65,5

ORIENTATZAILE

Gizonezkoak 34,4

Adina

35 urte baino gutxiago 12,3

35 eta 45 urte bitarte 48,6

45 urte baino gehiago 37,7


Adinaren batezbestekoa

44

1. taula

1.2.- EGINIKO IKASKETAK

Ia orientatzaile guztiek goi mailako uni-bertsitate ikasketak dituzte (% 98,1ek)eta, gainera, bitik batek graduatuondokoikasketak, masterrak edo antzekoak eginditu. Proportzio hori bereziki garrantzitsuada sare publikoan: orientatzaileen % 57kgraduatuondoko ikasketak egin dituelaadierazten du eta sare pribatuan, berriz,% 46,8k.

EN TALDEAREN EZAUGARRI SOZIOPROFESIOGRAFIKOAK 53

ORIENTATZAILEEN TALDEAREN EZAUGARRI SOZIOPROFESIOGRAFIKOAK54

Goi mailako unibertsitate ikasketei dago-kienez, honako hauek dira nagusi: Peda-gogia–Hezkuntza Zientzietako lizentzia-tuak (% 41,8) eta Psikologiako lizentziatuak(% 38,9).

Diplomatura/Lizentziatura bukatu ondoreneginiko ikasketak (graduatuondokoak,masterrak, etab.) pedagogia eta psikologiaadarretakoak dira (% 51,8 eta % 37, hu-rrenez hurren).

Erdi mailako unibertsitate ikasketak –% 37,3k egin du horrelakoren bat– egindituztenek Maisu/Maistra ikasketak egindituzte, batez ere (% 94,9k).

EAEko ikastetxeetakoorientatzaileek eginiko ikasketak

Eginiko ikasketak (%v)

Eginiko ikasketak 2

Uniberts., erdi mailakoak 37,3

Uniberts., goi mailakoak 98,1

Grad., master eta antzekoak 50,9

2 Eginiko ikasketak aldagai anizkoiztzat hartu dira; hortaz, bertikaleko ehuneko guztien batura ehuneko ehunbaino gehiago da.

Erdi mailakounibertsitate ikasketak

Maisu/Maistra ikasketak % 94,9

Beste batzuk % 5,1

Guztira % 37,3

Goi mailakounibertsitate ikasketak

Pedagogia – HezkuntzaZientziak

% 41,8

Psikologia % 38,9

Geografia/Historia % 6,2

Guztira % 98,1

Graduatuondoko ikastaroak, mas-terrak, etab.

Pedagogia adarrekoak % 54,6

Psikologia adarrekoak % 37,0

Guztira % 50,9

3. taula

4. taula

Asko edo

Nahikoa

Gutxi edoOso gutxi/Batere ez

Unib., % 44,3 % 41,8

1.3.- PRESTAKUNTZA OSAGARRIA

Laneko Orientabidearekin lotutako pres-takuntza eta birziklaketari dagokionez3, ai-patzekoa da orientatzaileen % 62,7k mo-ta bateko edo besteko prestakuntza izanduela azken bost urteotan. Ikastetxe pu-blikoetako orientatzaileei erreparatuta,proportzio hori % 70,9ra igotzen da, ikas-tetxe pribatuetako orientatzaileekiko aldeahandia izanik. Ikastetxe pribatuetan, hainzuzen, proportzioa % 57,1ekoa da.

Egindako jardueretan, honako ezaugarrihauek dira aipagarrienak:

- Adierazitako jardueren artean, orienta-bide mintegietara joatea da jarduera na-gusietako bat. Beste gai batzuk ere (aniz-tasunarekiko arreta, kalitatea, gatazkakkonpontzea, etab.) aipatu dituzte, pres-takuntza tipologia askoren baitan: ikas-taroak, hitzaldiak, talde dinamikak, etab.

- Ekintza horiek sustatu dituzten erakun-deei dagokienez, honako hauek aipatzendira, gehienbat: Berritzeguneak (% 36,3;mintegiak aipatzen dira, batez ere), zen-bait Unibertsitate (% 12,6) eta, oro har,Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Uniber-tsitate eta Ikerketa Saila (% 8,9) edo Eus-ko Jaurlaritza bera ere (% 8,1).

ORIENTATZAILEE

3 Azken bost urteak hartzen dira erreferentziatzat.4 % 27,1ek ez daki edo ez dio erantzuten galdera honi.

Egindako ekintzen % 40,6ren iraupena 40ordutik beherakoa izan da, eta % 18,8re-na 80 ordutik gorakoa (gainerako % 13,6ren iraupena, berriz, 41 eta 80 or-du bitartekoa izan da4).

1.4.- LANEKO ORIENTABIDEANJARDUTEKO EGINIKOIKASKETENERABILGARRITASUNARENBALORAZIOA

Orientatzaileen ustez, Laneko Orientabide-an jarduteko ekintza erabilgarrienak pres-takuntzakoak edo birziklaketakoak dira(unibertsitate ikasketen, graduatuondokoikastaroen edo masterren gainetik): horre-lakorik egin duen orientatzaileetatik % 70,7k oso edo nahiko erabilgarriak izandirela uste du. Bigarren lekuan, goi maila-ko unibertsitate ikasketak –% 53,3– etagraduatuondoko ikastaroak eta masterrak –% 52,8– daude. Hortaz, ikasketa mailaguztien artean, erdi mailako unibertsitateikasketak dira Laneko Orientabidean jar-duteko erabilgarritasun gutxienekotzat jo-takoak.

Eginiko ikasketen edo prestakuntzaekintzen erabilgarritasun edoegokitasun mailari orientatzaileekemandako balorazioa

N TALDEAREN EZAUGARRI SOZIOPROFESIOGRAFIKOAK 55

erdi mailakoak

Unib., goi mailakoak

% 53,3 % 37,5

Graduatuond.,mast., etab.

% 52,8 % 36,1

Prestakuntzaeta

birziklaketa% 70,7 % 25,6

5. taula

ORIENTATZAILEEN TALDEAREN EZAUGARRI SOZIOPROFESIOGRAFIKOAK56

Ikasketa maila bakoitzaren erabilgarritasu-nari edo egokitasunari emandako balorazioakontuan hartuta –1etik 4rako eskalan; 1 “osoerabilgarritasun gutxi edo batere ez” izan-go litzateke, eta 4, berriz, “oso erabilgarria”–,agerian gelditzen da prestakuntza edo bir-ziklaketa ekintzei emandako garrantzia.Izan ere, horiek izandako batez bestekoa al-tuagoa da (maila guztiek nahiko kalifika-ziotik gorakoa izan badute ere).

Eginiko ikasketek edo prestakuntzaekintzek Laneko Orientabiderako du-ten erabilgarritasunaren edo egokita-sunaren batez besteko balorazioa(1etik 4rako eskala: 1= osogutxi/batere ez eta 4= asko)

1.5.- HIZKUNTZ ESKAKIZUNA

Euskarako hizkuntz eskakizunari dagokio-nez, DBH eta/edo Batxilergoko ikastetxee-tako 10 orientatzailetik zazpik 2. HE edo hor-tik gorakoa lortu dute . Bestetik,orientatzaileen % 13,2k ez du lortu hizkuntzeskakizunik.

Euskararen erabilerari dagokionez, Lane-ko Oientabidearen esparruan jarduten du-ten eta hizkuntz eskakizuna lortu duten ge-hienek erabiltzen dute: horietatik % 77,4keuskara erabiltzen duela dio.

Ikastetxeetako orientatzaileeneuskarako hizkuntz eskakizuna

Sare publikoko eta sare pribatuko ikaste-txeen arteko aldeak esanguratsuak dira:ikastetxe publikoetako orientatzaileen % 86k 2. HE edo hortik gorakoa lortu du;ikastetxe pribatuetan, berriz, ehuneko ho-ri ez da % 60ra heltzen. Bestetik, ikaste-txe pribatuetako orientatzaileetatik % 19keuskarako hizkuntz eskakizunik lortu ezduela dio (ikastetxe publikoetan, berriz, % 4,7k ez du horrelakorik).

Bat. best. puntuazioa

Erdi mailakoikasketak (unib.)

2,5

Goi mailako ikasketak(unib.)

2,8

Graduatuondoko ikas-ketak, masterrak, etab.

2,8

Laneko Orientabidera-ko prestak./birziklak.

3,1

2. HE(% 13,20)

1. HE(% 7,10)

2. HE edo hortik gorakoa(% 70,30)

Ed/Ede(% 9,40)

1. grafikoa

6. taula

ORIENTATZAILEEN TALDEAREN EZAUGARRI SOZIOPROFESIOGRAFIKOAK 57

Lurralde historikoei erreparatuta, alde esan-guratsuak daude. Aipatzekoa da Gipuzko-ako ia orientatzaile guztiek lortu dutela hiz-

kuntz eskakizuna. Araban eta Bizkaian, be-rriz, % 25,9k eta % 17,7k, hurrenez hurren,ez dute lortu hizkuntz eskakizunik.

Araba Bizkaia Gipuzkoa

HErik gabe 25,9 17,7 1,4

1. HE 11,1 9,7 1,4

2. HE edo gehiago 51,9 61,9 90,3

Ez du erantzuten 11,1 10,6 6,9

Orientatzaileen euskarako hizkuntz eskakizuna, lurralde historikoarenarabera

7. taula

2.- ORIENTATZAILEEN LANBIDE ETA HEZKUNTZA ESPERIENTZIA

Atal honetan orientatzaileen lanbide espe-rientziaren ezaugarri nagusiak adierazten di-ra, bai hezkuntza esparrukoa (orientabide-an, irakaskuntzan eta bestelako lanetan), baihezkuntza esparrutik kanpokoa. Halaber,orientatzaileek aurretik izandako lanpostueiemandako erabilgarritasun maila ere adie-razten da; alegia, orientatzaileek aurretikizandako lanpostuei egungoan jardutekoegiten dieten balorazioa.

2 urte edogutxiago(% 19,80)

3 eta 5 urtebitarte

(% 15,60)6 eta 10 urtebitarte

(% 23,60)

11 eta 20 urtebitarte

(% 23,10)

20 urtebaino gehiago

(% 17,90)

2 urte edogutxiago(% 32,10)

11 eta 20urte bitarte(% 13,70)

20 urtebaino gehiago

(% 4,20)

Errefererentziazko ikastetxean orien-tatzaile gisa izandako esperientzia

Erreferentziazko ikastetxeanizandako lanbide esperientzia

Esperientzia urteen batez bestekoa: 10,72. grafikoa

2.1.- HEZKUNTZA ESPERIENTZIA

Euskal hezkuntza sistemako orientatzaileenbatez besteko esperientzia 17,1 urte/ikas-turtekoa da5, eta orientabidearen espa-rrukoa 8,3 urte/ikasturtekoa6.

Azken ikastetxean –erreferentziazko ikas-tetxean– izandako hezkuntza esperientziaerreferentziatzat hartuta, orientatzaileen% 41ek hamar urtetik gora darama ikas-tetxe horretan. Halaber, asko dira ikaste-txe horretan nolabaiteko jarraitutasuna du-ten orientatzaileak: % 43,8k bost urtebaino gehiago darama ikastetxean (% 13,7k hamar urtetik gora). Hala ere, as-ko dira ere (% 32,1) lanpostu horretan biurte/ikasturte edo gutxiago daramatenak.

ORIENTATZAILEEN LANBIDE ETA HEZKUNTZA ESPERIENTZIA 61



5 18,3 urte/ikasturte sare publikoan eta 16,3 urte/ikasturte sare pribatuan. Lurraldeka, ez dago alde aipagarririk.6 7,8 urte/ikasturte sare publikoan eta 8,5 urte/ikasturte sare pribatuan. Orientabidean, batez besteko esperientzia

zertxobait txikiagoa da Bizkaian: 7,4 urte/ikasturte; Gipuzkoan 9,1 urte/ikasturtekoa eta Araban 9,4 urte/ikasturte-koa izanik.

Esperientzia urteen batez bestekoa: 6,53. grafikoa

ORIENTATZAILEEN LANBIDE ETA HEZKUNTZA ESPERIEN62

Hurrengo taulan, azkeneko ikastetxeanlanpostu bakoitzean jardundako urte/ikas-turteen batez bestekoa adierazten da.

Erreferentziazko ikastetxean izandakoesperientzia (urte/ikasturteen batezbestekoa, lanpostuaren arabera)

Orientatzaile lanen atzetik, tutoretza ar-durak dituzten irakasle lanak dira nagu-si (horretan jarduten edo jardun duten% 12,7k 11 eta 20 urte bitarteko espe-rientzia du); tutoretza ardurarik gabeko ira-kasle lanetan izandako esperientzia labu-rragoa da: 1,9 urte/ikasturte, batez beste.

Hezkuntza sisteman izandako esperien-tziaz gain, orientzaile askok –% 43,4k–hezkuntza sistematik kanpoko lanbide es-perientzia dute.

Urte/ikast.batez best.

errefer. ikas-tetxea

Orientatzaile 6,5

Irakasle, tutoretzaardurak izanik

4,1

Irakasle, tutoretzaardurarik gabe

1,9

Zuzendari 0,6

Ikasketaburu 0,6

Guztira 10,7

8. taula

2.2.- LANEKO ORIENTABIDEANJARDUTEKO AURREKOESPERIENTZIARI EMATEN ZAIONBALORAZIOA

Ikastetxeetan izandako lanpostuei Lane-ko Orientabidean jarduteko ematen zaienerabilgarritasunari dagokionez, orienta-tzaile lanaz aparte, irakasle (tutoretzaardurak dituztela), zuzendari eta ikaske-taburu lanak dira balorazio onena dute-nak, Laneko Orientabidearen esparrua-rekiko duten egokitasun mailagatik.

Hurrengo taulan, izandako lanpostuei –baierreferentziazko ikastetxean, bai besteikastetxe batzuetan– emandako erabilga-rritasun mailaren batez bestekoak adie-razten dira.

TZIA

ORIENTATZAILEEN LANBIDE ETA HEZKUNTZA ESPERIENTZIA 63

Izandako lanpostuek LanekoOrientabidean jarduteko dutenegokitasun mailaren balorazioarenbatez bestekoa. Erreferentziazkoikastetxea eta beste ikastetxebatzuk (1etik 4rako eskala: 1= osogutxi/batere ez eta 4= asko)

Hezkuntza sistematik kanpo eginiko bes-te jarduera mota batzuei dagokienez, % 42,4k nahiko erabilgarritzat jo du izan-dako esperientzia, baina % 37k erabilga-rritasun gutxikoa edo gabekoa izan delaadierazi du7.

Erreferen-tziazko ikas.

Besteikas. bat.

Orientatzai-lea

3,8 3,8

Irakaslea (tu-toretza barne)

3,7 2,9

Irakaslea (tu-toretzarik ez)

2,7 2,5

Zuzendaria 3,4 2,9

Ikasketabu-rua

3,2 3,0

Idazkaria 2,0 2,7

7 Batez besteko balorazioa 2,7koa izan da (1etik 4rako eskala).

9. taula

3.- ORIENTATZAILEEN LAN ETA KONTRATU EGOERA

Jarraian, orientatzaileek erreferentziaz-ko ikastetxean duten lan egoera nagusieihelduko diegu, eta egoera horiei buruzegiten duten balorazioa ere adierazikodugu.

Sektore publikoko nahiz pribatuko lanlegepeko pertsonalaren banaketa, kon-tratu motaren arabera

Bestetik, lan legepeko pertsonaleko ge-hienek –sektore publikoan nahiz priba-tuan– kontratu mugagabea dute (% 82k)eta, horietatik, hamarretik bederatzik la-naldi osoko kontratua dute. % 8,3 dago

Kontratumugagabea

(81,8%)

Iraupenmugatukokontratua

(% 8,3)

Errelebo-kontratua

(% 0,8)

Bestelakoegoerak(% 2,3) EDE

(% 6,8)

5. grafikoa

3.1.- LAN EGOERA ETAKONTRATU MOTA

Orientatzaileen lan egoerari dagokionez,sektore publikoan jarduten dutenak honelabanatzen dira: gehien gehienak (hamarretikzazpi, hain zuzen) karrerako funtzionarioakdira, % 16,3 bitarteko funtzionarioa da, eta% 7 lan legepeko pertsonala da.

Sektore publikoan jarduten duen per-tsonalaren banaketa, dagokion esta-mentuaren arabera

Aldi

Beste egoerabatzuk(% 1,2)

Ede(% 2,3)

Lan-legepekopertsonala

(% 7,0)

ORIENTATZAILEEN LAN ETA KONTRATU EGOERA 67

iraupen mugatuko kontratupean; kontra-tu mota horren modalitateen (hau da, al-di baterako kontratuak, obra kontratuaketa bitarteko kontratuak) banaketa ho-mogenoa izanik.

Karrerakofuntzionarioak

(% 70,9)

Bitartekofuntzionarioak

(% 16,3)

baterakoak(% 2,3)

4. grafikoa

ORIENTATZAILEEN LAN ETA KONTRATU EGOERA68

Sektore publiko eta sektorepribatuko lan legepekopertsonalaren kontratu mota (%v)

Hamar orientatzailetik bik bakarrik lortu du-te lanpostua oposizio lehiaketa librearen bi-dez; gehienek beste sistema batzuen bidezeskuratu dute lanpostua. Honako hauek di-ra nagusi, banaketa oso antzekoa izanik:

• Lanpostu hutsen adjudikazioa, zuzendaritaldearen izendapena, barne promozioa.

• Hautatze elkarrizketak, kurrikuluma, kon-tratazioa.

• Lehiaketak: lekualdatzeak, promozio ber-tikala.

Ikastetxeetan, asteko lanaldiaren batezbestekoa 29,2 ordukoa da, hala ere, orien-tabidean emandako denborari dagokionez,

denbora hori gutxiago da: asteko 17,1 or-du.

Beste eginkizun batzuetarako denbora askozgutxiago da: asteko 5,3 ordu irakasle lanetan,1,4 ikasketaburu lanetan eta asteko 1,2 orduzuzendaritza arduretan.

Orientatzaileen banaketa, astekoguztizko lanaldiaren etaorientatzaile lanetan jarduten denordu kopuruaren arabera

Kontratu mugagabea 82,0

Lanaldi osokoa 89,0

Lanaldi partzialekoa 9,2Finko etendunak 0,9


Iraupen mugatuko kontratuta 8,3

Aldi baterakoa 27,3Obra kontratua 27,3

Bitartekoa 27,3


Prestakuntza kontratua 0,0Errelebo kontratua 0,8Erretiroagatiko ordeztekontratua 0,0

Bestelako egoerak 2,3Ez du erantzuten 6,8

Ez duerantzuten

30 ordubaino

gehiago

26 eta30 ordubitarte

20 eta 25ordu

bitarte

20 ordubaino

gutxiago

2,4

43,9

25,9

22,2

5,7

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

Guztira

3,8

45,8

13,710,8

25,9

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

Orientabidea

Ez duerantzuten

30 ordubaino

gehiago

26 eta30 ordubitarte

20 eta 25ordu

bitarte

20 ordubaino

gutxiago

10. taula

6. grafikoa

7. grafikoa

Astean lan eginiko orduen batez besteko-ari dagokionez, alde handia dago ikastetxeasare batekoa edo bestekoa izan. Horren-bestez, ikastetxe publikoetan orientabide-an ematen duten denbora sare pribatuanematen dutenaren halako bi da.

Ikastetxeetako asteko lanaldia (orohar eta orientatzaile lanetanemandako orduak), ikastetxearidagokion sarearen arabera

Orientatzaileen % 82,5ek lan arduraldi es-klusiboa du erreferentziazko ikastetxean.% 15,6k ikastetxeko lana ordaindutakobeste lan jarduera batzuekin uztartzendu, ikastetxetik kanpo. Aipatzekoa da ho-rietatik % 42,4k jarduera hori orientabi-dearen esparruarekin lotuta dagoela adie-razten duela.

Sare pu-blikoa

Sare pri-batua

Asteko orduenbatez bestekoa,oro har

27,2 30,5

Astean orienta-bidean emanda-ko orduen batezbestekoa

24,2 12,6

Estamentua Kontra

%v

Ona 77,8 Ona

Ez ona, ez txarra 10,4 Ez ona, ez tx

Txarra 0,9 Txarra

Ez du erantzuten 10,8 Ez du erantz

Ikastetxeko orientatzaileen lan egoera

8 Ikastetxe publikoetako orientatzaileen % 83,7k ontza

11. taula

12. taula

3.2.- BALORAZIOA

Ikastetxean duten lan egoerari dagokio-nez –estamentuari eta kontratu motarierreparatuta–, orientatzaileen pertzepzioorokorra positiboa da. Asteko lanaldiariematen diote balorazio okerrena (batez eresare publikoan)8. Estamentuarekin eta kon-tratu motarekin gustura daudela adieraz-ten dute % 78k eta % 79k, hurrenez hu-rren. Asteko orduak/lanaldia, berriz, % 28kez ona, ez txarra eta/edo txarra dela adie-razten du.

ri buruzko zenbait alderdiren balorazioa

ORIENTATZAILEEN LAN ETA KONTRATU EGOERA 69

tu mota Orduak/asteko lanaldia

%v %v

78,8 Ona 63,7

arra 8,5 Ez ona, ez txarra 21,2

2,4 Txarra 7,1

uten 10,4 Ez du erantzuten 8

t jotzen du; sare pribatuan, berriz, % 50ek.

Horien atzetik, “beste batzuk” kategoriansailkatutako jarduerak ditugu (% 32,2kjarduten du horietan). Aipatzekoak dira,besteak beste, psikologo terapeutiko gisajarduten dutenak edo zuzendaritzako, pe-dagogiako eta antzeko beste talde batzuenpartaide izateagatiko eginkizunak. % 12,3keta % 9,6k jarduten du ikasketaburu etazuzendari lanetan, hurrenez hurren.

Hurrengo taulan ikus daitekeenez, orien-tatzaile lanetan ematen dira astean ordugehien, batez beste, irakaskuntza eta “bes-te batzuk” kategoria bigarren eta hiruga-rren izanik: orientabidean 17,4 ordu ema-ten dira; irakaskuntzan, 5,3; eta “bestebatzuk” kategorian, berriz, 4,1. Ikastetxepublikoetan, orientatzaileek ia erabat jar-duten dute orientabidean; sare pribatu-koek, berriz, gehiago jardun behar izatendute orientabideaz besteko eginkizunetan(batez ere, irakasle lanetan).

3.3.- EGINKIZUNAK

Orientatzaileek asteko 17,4 ordu ematen du-te orientabidean, batez beste. Halaber, bes-te eginkizun batzuetan jarduten dute; ho-rietan nagusi dira irakasle lanak (tutoreizan ala ez). Hain zuzen, orientatzaileen%38k dio horretan jarduten duela.

Astean orientabidean emandakoorduak

5 ordu edogutxiago(% 24,5)

6 eta 10ordu bitarte

(% 10,8)

11 eta 20ordu bitarte

(% 13,7)

20 ordubaino

gehiago(% 45,8)

EDE(% 5,2)

8. grafikoa

ORIENTATZAILEEN LAN ETA KONTRATU EGOERA70

Lanpostu bakoitzeanjarduten duten

orientatzaileak (%)

Astekoord./lanaldia,batez beste

Bat. best.(sare pu-blikoa)

Bat. best.(sare pri-

batua)

Orientatzailea % 100 17,4 24,2 12,6

Irakaslea (tuto-re bai ala ez)

% 38,1 5,3 0,7 8,6

Ikasketaburua % 12,3 1,4 0,8 1,9

Zuzendaria % 9,6 1,2 — 2,1

Beste batzuk % 32,2 4,1 1,6 5,8

Orientatzaileek betetzen dituzten eginkizunak eta horietako bakoitzean asteanematen duten orduen batez bestekoa, ikastetxeari dagokion sarearen arabera

13. taula

4.- EAEko IKASTETXEETAKO ORIENTABIDEARENANTOLAKETA ETA FUNTZIO EZAUGARRIAK

Jarraian, EAEko ikasteetxetako orientabi-dearen ezaugarri nagusiak adieraziko di-tugu, bai antolaketa egitura berezia dutenikastetxeenak –Orientabide departamentuadutenena, alegia–, bai orientabidea anto-laketa gutxiago behar duten egituren bi-dez bideratzen dutenenak.

Ikastetxeetako orientatzaileenkopurua: orokorra eta ikastetxearidagokion sarearen arabera (2003-2004 ikasturtea).

Hurrengo taulan, orientatzaileen kopuruaadierazten da, ikasle kopuruen arabera. Ho-rri buruz, aipatzekoa da 600 ikasle bainogehiago dituzten ikastetxeen % 46,2an,egun, orientatzaile bat dutela.

63,5

18,3

7,910,3

73,3

20,4

2,3

67,5

20,8

4,77,1

Orienta-tzaile bat

Bi orienta-tzaile

Bi orienta-tzaile baino

gehiago

Ez duerantzuten

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Guztira

Ikastetxe publikoa

Ikastetxe pribatua

kopurua, ikasle kopuruaren arabera

9. grafikoa

4.1.- ORIENTATZAILE KOPURUA

Orientatzaile kopuruaren batez bestekoa1,5ekoa da, ikastetxeko, eta ez dago aldehandirik ikastetxe publikoen eta priba-tuen artean.

Ikastetxe gehienetan (% 67,5) orientatzailebat dute; % 20,8an bi orientatzaile dituz-te eta % 4,7an, berriz, bi baino gehiago.

Ikastetxeetako orientatzaileen guztizko (2003-2004 ikasturtea) (%v)

EAEko IKASTETXEETAKO ORIENTABIDEAREN ANTOLAKETA ETA FUNTZIO EZAUGARRIAK 73

Ikasle kopuruak

300 ikasle bai-no gutxiago

300 eta 600ikasle bitarte

600 ikasle bai-no gehiago

Orientatzaile bat 75,3 70,4 46,2

Bi orientatzaile 13 21,1 33,3

Bi orientatzaile baino gehiago 5,2 4,2 7,7

EDE 6,5 4,2 12,8

Batez beste 1,3 1,3 2,4

14. taula

Bestetik, logikoa da ikasle kopuru han-dieneko ikastetxeetan orientatzaile ko-puruaren batez bestekoa handiagoa iza-tea: 2,4 orientatzaile, batez beste, 600ikasletik gorako ikastetxeetan.

Ikastetxeetan Orientabidedepartamentua egotea ala ez:orokorra eta ikastetxe motarenarabera (2003-2004 ikasturtea)

Ikastetxearen tamainari erreparatuta, aldeesanguratsuak daude; ikastetxeak zenbateta ikasle gehiago izan, orduan eta oroko-rragoa da Orientabide departamentua iza-tea: 600 ikasletik gorako ikastetxeetan jar-duten duten ia orientatzaile guztiek (% 97,4k) Orientabide departamentu bate-an jarduten dutela diote; 300 ikasletik be-herako ikastetxeetan, berriz, ehuneko hori% 74raino jaisten da.

Ez du horrelakorik

Ba du Orientabide-departamentua

17,0

3,58,0

83,0

96,5

73,0

GUZTIRA Ikastetxepublikoa

Ikastetxepribatua

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

10. grafikoa

4.2.- ORIENTABIDE DEPARTAMENTUA

Lortutako emaitzei erreparatuz gero, EAE-ko ikastetxeen segmentu handi batek La-neko Orientabidea antolakuntza egituraberezi batean integratzen duela ikus dai-teke: orientatzaileen % 83k ikastetxeanOrientabide departamentua dagoela adie-razi du.

Hala ere, ikastetxea hezkuntza sistemakozer saretan dagoen kontuan hartzen ba-dugu, alde handiak daude: sare publikoe-tako ikastetxeetan jarduten duten ia orien-tatzaile guztiek horrelako egitura duteladiote (% 96,5ek), baina sare pribatukoikastetxeetako orientatzaileetatik laurde-nak baino gehiagok (% 26,2k) adierazi duhorrelakorik ez dutela.

EAEko IKASTETXEETAKO ORIENTABIDEAREN ANTOLAKETA ETA FUNTZIO EZAUGARRIAK74

Ikasle kopurua

300 ikasle bai-no gutxiago

300 eta 600ikasle bitarte

600 ikasle bai-no gehiago

Badago Orientabide depar-tamentua

74 84,5 97,4

Ez dago 26 15,5 2,6

Ikastetxeetan Orientabide departamentua egotea ala ez, ikasle kopuruenarabera. (2003-2004 ikasturtea) (%v)

15. taula

EAEko IKASTETXEETAKO ORIENTABIDEAREN ANTOLAKETA ETA FUNTZIO EZAUGARRIAK 75

Orientabide departamentuen batez bes-teko tamaina 8,6 pertsonakoa da (10,1 per-tsona sare publikoan eta 7,2 pertsona sa-re pribatuan).

Osaera hori xehetasun handiagoz aztertuzgero, ondorio hauek atera ditzakegu:

• Departamentu horietan, Laneko presta-kuntza eta orientabideko irakasleen pre-sentzia txikia da (% 11,9).

• Pedagogia Terapeutikoko irakaslearen fi-gura orokorra da departamentu horie-tan (% 76,1).

• Curriculum aniztasuneko eta Bera-riazko esku hartzeko programetakoirakasleak % 34,7 eta % 21,6 dira, hu-rrenez hurren.

• Ez da ohikoa orientabide departamen-tuek Entzumena eta Hizkuntzako ira-kaslerik izatea ( orientatzaileen % 7,4k ba-karrik adierazi du beren departamentuanhorrelakorik dagoenik).

• % 18,2k adierazi du Zereginen Ikaskun-tzarako Gelako irakasleak badituztelaOrientabide departamentu horietan.

• Azkenik, kolektiboaren zati handi batek(% 43,7k) beste profil batzuetako per-tsonak dituztela adierazi du: tutoreak,etapa koordinatzaileak, etab.

Orientabide departamentuarenbatez besteko tamaina eta osaera

Batezbest.

Departamentu burua -orientatzailea

1

Beste orientatzaile batzuk 0,3

Laneko Prestakuntza etaOrientabideko irakasleak

0,2

Pedagogia Terapeutikokoirakasleak

1,6

Entzumena eta Hizkuntzakoirakasleak

0,1

Curriculum aniztasunekoirakasleak

0,8

Berariazko esku hartzekoprogrametako irakasleak

0,4

Zereginen IkaskuntzarakoGelako irakasleak

0,4

Beste batzuk (tutoreak, etapakoordinatzaileak…)

3,8

GUZTIRA 8,6

16. taula

5.- LANEKO ORIENTABIDEA: DEDIKAZIOA,JARDUERAK ETA TESTUINGURUA

Atal honetan Laneko Orientabidearen jar-dun zehatzari ekingo diogu. Ematen dendenbora eta egiten diren jarduera zehatzakaztertuko ditugu, eta arreta berezia eman-go diegu orientatzaileek horiei buruz egi-ten duten balorazioei.

Orientatzaileen erdiak baino zertxobaitgehiagok (% 53,8k) Laneko Orientabide-an emandako denbora nahikotzat jotzendu, eta % 25,5ek gutxi edo oso gutxi de-la uste du.

Funtzio horretan denbora gutxiago ema-ten duten ikastetxeetan – sare pribatuan,alegia– izaten dira balorazio kritikoenak:ikastetxe pribatuetako orientatzaileen % 34,2k denbora hori gutxi edo oso gu-txi dela dio. Sare publikoan, berriz, %12,8k du iritzi negatibo hori. (Ikus 17. tau-la, 80. orrialdean)

5.1.- LANEKO ORIENTABIDEARENDEDIKAZIO MAILA

Lehenik eta behin, 2003-2004 ikasturtean,orientatzaileek Laneko Orientabideandenboraren herenean jardun dutela aipatubehar dugu. Sare publikoko orientatzai-leek denbora gehiago eman dute (lanal-diaren % 41,5) sare pribatukoek baino (% 27,4).

Ikastetxeetan Laneko Orientabideanemandako orduen ehunekoa (2003-2004 ikasturtea)

% 15 bainogutxiago(% 20,8)

% 15 eta% 30 bitarte

(% 22,2)% 31 eta% 50 bitarte

(% 17,5)

% 51 eta% 75 bitarte

(% 5,7)

% 75 bainogehiago(% 6,1)

Ez duerantzuten

(% 27,8)

11. grafikoa

LANEKO ORIENT

5.2.- EGITEN DIREN JARDUERENTIPOLOGIA ETA HORIENBALORAZIOA

Laneko orientabidearen jardunak hartzendituen jarduera anitzetan, honako bi blo-ke handi hauek identifikatu dira: batetik,programazio, koordinazio eta ebaluaziojarduerak, eta, bestetik, jarduera zuzenakedo eskola komunitateak eskatuta egini-koak.

1. blokea: Programazio, koordinazio etaebaluazio jarduerak

Programazio, koordinazio eta ebaluaziojarduerak ikastetxeetan ohikoak direlaadierazten da inkestan. Ikastetxeko fun-tzio organoekiko koordinazio edo ahol-kularitza lana da jarduera hedatuena(orientatzaileen % 86,8k ematen du jar-duera horren berri). Bigarren, koordina-zioko kanpo jarduerak daude –Berritze-guneekin eta abarrekin– eta, horienatzetik, Laneko Orientabidearen plan-gintzako eta programazioko lanak

ABIDEA: DEDIKAZIOA, JARDUERAK ETA TESTUINGURUA 79

LANEKO ORIENTABIDEA: DEDIKAZIOA, JARDUERAK ETA TESTUINGURUA80

(% 84,4 eta % 82,1, hurrenez hurren).

Hala eta guztiz ere, ezarritako programakebaluatzea ez dago hain hedatuta –na-hiz eta orientatzaileen % 73k aipatu–.Hamar orientatzailetik bik adierazten du-te beren ikastetxean Laneko Orientabideaez dela ebaluatzen.

Hurrengo taulan ikus daitekeenez, jar-duera horiek ohikoagoak dira eta he-datuago daude ikastetxe publikoetakoorientatzaileen artean. Bereziki, pro-gramatutakoaren ebaluazioan, nahizeta gutxien hedaturiko jardueretakoaizan, ikastetxe publikoetan askoz ge-hiago jarduten dute (ia % 20ko aldea da-go ikastetxe pribatuekiko).

Guztira Sare publikoa Sare pribatua

Guztiz nahikoa 6,6 10,5 4

Nahikoa 53,8 64 46,8

Gutxi 22,2 11,6 29,4

Oso gutxi 3,3 1,2 4,8

EDE 14,2 12,8 15,1

Laneko Orientabidean ematen den denborari (urteko orduak) buruzkobalorazioa, ikastetxe motaren arabera (2003-2004 ikasturtea) (%v)

Ikastetxeetako programazio, koordinazio eta ebaluazio jarduerak, ikastetxemotaren arabera (2003-2004 ikasturtea) (%h)

Guztira SarePublik.

SarePribatua

Laneko Orientabidearen plangintza etaprogramazioa

82,1 94,2 73,8

Programatutakoaren ebaluazioa. 73,1 84,9 65,1

Erreferentziazko ikastetxeko funtzio organuekikokoordinazioa eta aholkularitza: klaustroa, irakaslebatzordea, departamentu bilerak, etab.

86,8 93,0 82,5

Koordinazioko kanpo harremanak(Berritzeguneekin eta abarrekin).

84,4 90,7 80,2

17. taula

18. taula

LANEKO ORIENTABIDEA: DEDIKAZIOA, JARDUERAK ETA TESTUINGURUA 81

2. blokea: Jarduera zuzenak – Eskola komunitatearen eskakizunak

Bloke horretan sartzen diren jarduera guz-tietatik, garrantziaren araberako ordena eza-rriz gero –orientatzaileek gehien adierazita-koetatik hasita, alegia–, ikasleek eskatutaeginikoak dira nagusi (% 91k egiten ditu).

Bigarren lekuan, ikasleen familiei eman-dako Laneko Orientabidea dago (% 87,7kaipatzen du), eta horren atzetik dago tu-toretzetan emandako Laneko Orientabi-dea (% 86,3).

Azkenik, aipatu beharra dago, tutoretza-rik gabeko irakasleek eskatuta emandakoLaneko Orientabidea ez dagoela oso he-datuta orientatzaileen artean (% 55,2khori egiten duela adierazi du).

Programazio, koordinazio eta ebaluzio jar-duerekin gertatzen den bezala, sare pu-blikoko irakasleek eskola komunitateakeskatutako jarduera gehiago egiten di-tuzte, sare pribatukoek baino; alde han-dienak –ordena honetan– tutoretzarik ga-beko irakasleek eskatuta emandako LanekoOrientabidean, ikasleek eskatuta eman-dako Laneko Orientabidean eta ikasleen fa-miliei emandako Laneko Orientabideandaude. (Ikus 19. taula)

Bestetik, hiru orientatzailetik batek, gutxigorabehera, Laneko Orientabidearen es-parruko beste jarduera mota batzuk egi-ten dituela adierazten du; ikastetxeetarabisitak egitea, eta ferietara eta hitzaldie-tara joatea, batez ere.

Eskola komunitateak eskatuta eginiko jarduera zuzenak, ikastetxe motarenarabera (2003-2004 ikasturtea) (%h)

Guztira SarePublikoa

SarePribatua

Gelan emandako Laneko Orientabidea, tutoretzak 86,3 89,5 84,1

Ikasleek eskatuta emandako Laneko Orientabi-dea, banaka nahiz taldeka

91,0 95,3 88,1

Ikasleen familiei emandako Laneko Orientabi-dea

87,7 91,9 84,9

Tutoretzarik gabeko irakasleek eskatuta eman-dako Laneko Orientabidea

55,2 60,5 51,6

Beste behar/eskakizun batzuk betetzeko eman-dako Laneko Orientabidea

32,5 33,7 31,7

19. taula


Jarduerak egiten emandakodenborari buruzko balorazioa

1. blokea: Programazio, koordinazio etaebaluazio jarduerak

Oro har, Laneko Orientabidearen pro-gramazioarekin, koordinazioarekin etaebaluazioarekin lotutako jardueretanemandako denborari buruz balorazio po-sitiboa egiten da, baina badira zenbait na-bardura: programazioari/plangintzariemandako dedikazioa da balorazio one-na duen alderdia (% 86,8k horri emandakodenbora nahikoa edo guztiz nahikoa de-la dio). Era berean, funtzio organoekikokoordinazioari eta aholkularitzari eman-dako dedikazioa egokitzat jotzen dute(% 81ek).

Ebaluazioari eta koordinazioko kanpo ha-rremanei emandako denbora dira balora-zio okerrena duten alderdiak; % 20k eta% 22,4k, hurrenez hurren, denbora hori

gutxi edo oso gutxi dela dio.(Ikus 12. grafikoa)

2. blokea: Jarduera zuzenak – Eskola komunitateak eskatutako jar-duerak

Laneko Orientabideko jarduera zuzeneiedo eskatutakoei dagokienez, hamar orien-tatzailetik hiruk gutxi/oso gutxitzat jotzendute tutoretzarik gabeko irakasleek eska-tutako Laneko Orientabidean emandakodenbora. Halaber, ikasleen familiei eman-dako denbora nahikoa ez dela (gutxi/osogutxi) uste du itaundutakoen % 19,3k.

Ematen dioten garrantziaren arabera, ikas-leek eskatuta emandako Laneko Orienta-bideak eta tutoretzetan emandako orien-tabideak dute balorazio positiboena:% 85,5ek eta % 81,5ek, hurrenez hurren,horiei emandako denbora nahikoa edoguztiz nahikoa dela diote.(Ikus 13. grafikoa)

Laneko Orientabidearen plangintza etaprogramazioa

Programatutakoaren ebaluazioa

Erreferentziazko ikastetxeko funtzio-organoekikokoordinazioa eta aholkularitza

Koordinazioko kanpo-harremanak

1,7

1,9

2,2

1,7

11,5

20,0

16,8

22,4

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

86,8

78,0

81,0

75,9

EDEGutxi / oso gutxiGuztiz nahikoa / nahikoa

Programazio, koordinazio eta ebaluazio jardueretan emandako denborari bu-ruzko balorazioa (2003-2004 ikasturtea) (%h)

12. grafikoa

dituzten baliabideak (fisikoak, informati-

koak, didaktikoak, instrumentalak, etab.).

Halaber, orientatzaileek Laneko Orienta-

bidean jarduteko detektatzen dituzten be-

har nagusiak ere aipatzen dira.

Azkenik, ikastetxeek ikasleei jarraipena

egiteko erabiltzen dituzten sistemen ezau-

garri nagusiak adierazten dira.

2,2

3,1

2,7

3,4

7,2

16,4

11,4

19,3

30,8

17,3

81,4

85,5

77,9

65,8

75,3

Gelan emandako LO, tutoretzak

Ikasleek eskatuta emandako LO, banaka nahiz taldeka

Ikasleen familiei emandako LO

Tutoretzarik gabeko irakasleek eskatuta emandako LO

Beste behar/eskakizun batzuek betetzeko emandako LO

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100


Jarduera zuzenetan eta eskola komunitateak eskatuta eginiko jardueretanemandako denborari buruzko balorazioa (2003-2004 ikasturtea) (%h)

13. grafikoa

5.3.- LANEKO ORIENTABIDEARENTESTUINGURUA

Laneko Orientabidearen testuinguruarenalderdien azterketa egituratzean, hona-ko funtsezko alderdi hauek hartu dituguoinarritzat: ikastetxeak dituen orienta-tzaile kopurua; horien kualifikazioa eta lanmunduari buruzko ezagutza; eta eskura



Guztiznahikoa

Nahi-koa Gutxi Oso

gutxi EDE

Orientatzaile kopurua. 13,2 50,5 25,9 7,5 2,8

Orientabide departamentuarenkonfigurazioa.

9,9 49,1 26,4 8,5 6,1

Orientatzaileen kualifikazioa. 16 69,8 9 0,9 4,2

Orientatzaileek lan munduari buruzduten ezagutza.

8 58 27,4 1,4 5,2

Tutore taldearen kualifikazioa. 12,3 65,6 16 1,4 4,7

Tutore taldeak lan munduari buruzduen ezagutza.

5,7 39,2 47,6 2,8 4,7

Gainerako irakasleen kualifikazioa. 8,5 59,9 23,6 2,4 5,7

Gainerako irakasleek lan munduariburuz duten ezagutza.

4,7 32,1 51,4 3,3 8,5

Ikastetxearen baliabide fisikoak. 19,8 58 15,6 3,3 3,3

Ikastetxearen baliabideinformatikoak.

23,1 60,4 10,8 1,9 3,8

Ikastetxearen baliabide didaktikoaketa instrumentalak.

14,2 55,7 24,5 0,9 4,7

Lan munduan eginiko jarduerak etapraktikak, eta izandako esperientzia.

8,5 34 39,2 9 9,4

Testuinguruaren balorazioa (2003-2004 ikasturtea) (%h)

Ikus daitekeenez, kritika gehien jasotzenduen alderdia hau da: ikastetxeko pertso-nalak (bai orientatzaileek, bai tutoreek, baigainerako irakasleek) lan mundua ez eza-gutzea. Alde horretatik, orientatzaileekbalorazio txarrenetakoa ematen diote lanmunduan eginiko jarduerei eta praktikei,eta izandako esperientziari.

Orientatzaile kopurua:

Hiru orientatzailetik batek ikastetxeandauden orientatzaileak gutxi edo oso gu-txi direla uste du (hain zuzen, % 33,4k adie-razten du hori). Bestetik, % 50,5ek nahi-koa direla uste du eta % 13,2k, berriz,guztiz nahikoa.

20. taula


Kualifikazio eta ezagutza mailak:

Orientatzaileen kualifikazioari dagokio-nez, balorazio positibo asko jaso dira: % 85,8k guztiz nahikoa/nahikoa dela adie-razten du. Tutoreen eta gainerako irakas-leen kualifikazioari dagokionez, % 77,9keta % 68,4k, hurrenez hurren, guztiz na-hikotzat/nahikotzat jotzen dute hori.

Hala eta guztiz ere, aipatu dugunez, lanmunduari buruzko ezagutza mailari ematendiote orientatzaileek balorazio txarrena. Ezezagutze hori handiagoa da tutoretzarik ga-beko irakasleen kasuan (% 54,7ren ustez, tal-de horrek lan munduari buruz duen ezagutzagutxi/oso gutxi da). Tutoreei buruz, % 50,4kpentsatzen du gauza bera eta orientatzai-leei buruz, berriz, % 28,8k. Azken talde ho-rren balorazioa da onena.

Ikastetxearen baliabideak

Ikastetxeetako baliabideen artean, baliabideinformatikoei ematen zaie balorazio onena (% 23,1ek guztiz nahikoa direla uste du, etahamarretik seik nahikoa direla pentsatzen du-te). Bestetik, % 78k eta % 70ek, hurrenez hu-rren, uste dute baliabide fisikoak eta didakti-koak/instrumentalak guztiz nahikoa/nahikoadirela.

Hala ere, aipatu beharra dago orientatzaile-en multzo handi batek –ia laurdenak– usteduela lantokian dituzten baliabide didaktikoeta instrumentalak nahikoa ez direla.

Bestetik, lan munduan eginiko jardueraknahiz praktikak, eta izandako esperientziada orientatzaileen balorazio txarrenetakoajasotzen duen alderdietako bat: %40k gu-txitzat kalifikatzen ditu.

Goitik beherako ordena,lortutako batez bestekopuntuazioaren arabera

Batez besteko balorazioa

Orientatzaileenkualifikazioa.

3,1

Ikastetxeko baliabideinformatikoak.

3,1

Ikastetxeko baliab. fisikoak. 3,0

Tutore taldearenkualifikazioa.

2,9

Ikastetxeko baliabide didak-tikoak eta instrumentalak.

2,9

Orientatzaileek lanmunduari buruz dutenezagutza.

2,8

Gainerako irakasleenkualifikazioa.

2,8

Orientatzaile kopurua. 2,7

Orientabidedepartamentuaren osaera.

2,6

Tutore taldeak lanmunduari buruz duenezagutza.

2,5

Lan munduan eginikojarduerak eta praktikak,eta izandako esperientzia.

2,5

Gainerako irakasleek lanmunduari buruz dutenezagutza.

2,4

21. taula

Ikastetxeak Laneko Orientabidean jar-duteko dituen baliabideen (giza balia-bideak nahiz baliabide fisiko, infor-matiko, didaktiko eta instrumentalak)batez besteko balorazioa (2003-2004ikasturtea) (0tik 4rako eskala)


Hurrengo grafikoan, Laneko Orientabi-dearen testuingurua osatzen duten al-derdiei emandako balorazioak adieraz-ten dira. Balorazioak bi kategoriakontrajarrietan multzokatu dira: guztiznahikoa/nahikoa eta gutxi/oso gutxi. (Ikus14. grafikoa)

Testuinguruaren alderdiei emandako ba-lorazioaz gain, bereziki funtsezkotzat jo-tzen zituzten alderdiak adierazteko eska-

tu zitzaien orientatzaileei, bai eta ematenzieten garrantziaren arabera ordenatzekoere. Hori dela-eta, honako hauek diraorientatzaileei kezka berezia sortzen die-ten gaiak: Orientabide departamentua-ren konfigurazioa, orientatzaileek lan mun-duari buruz duten ezagutza, edotaikastetxearen orientatzaile kopurua.

Hurrengo taulan, xehetasunez adieraztendira orientatzaileek aipaturiko funtsezkoalderdi nagusiak:

Testuinguruaren balorazioa (2003-2004 ikasturtea) (%h)


Orientatzaile-kopurua

Orientabide-departamentuaren osaera

Orientatzaileen kualifikazioa

Orientatzaileek lan-munduari buruz duten ezagutza

Tutore-taldearen kualifikazioa

Tutore-taldeak lan-munduari buruz duen ezagutza

Gainerako irakasleen kualifikazioa

Gainerako irakasleek lan-munduari buruz duten ezagutza

Ikastetxearen baliabide fisikoak

Ikastetxearen baliabide informatikoak

Ikastetxearen baliabide didaktikoak eta instrumentalak

Lan-munduan eginiko jarduerak eta praktikak, eta izandako esperientzia

2,8

6,1

4,2

5,2

4,7

4,7

5,7

8,5

3,3

3,8

4,7

9,4

33,4

34,9

9,9

28,8

17,4

50,4

26,0

54,7

18,9

12,7

25,4

48,2

63,7

59,0

85,8

66,0

77,9

44,9

68,4

36,8

77,8

83,5

69,9

42,5

0 20 40 60 80 100

14. grafikoa

toretzarako materiala, testak eta weborriak euskaraz, etab.).

Bigarren, informatika esparruko eskaerakdaude. Aipatzekoak dira aplikazio etaprograma informatikoen beharra, bai etaInterneterako konexioarena ere.

Funtsezko 1. alderdia Funtsezko 2. alderdia Funtsezko 3. alderdia

%v %v %v

Orientatzaileek lanmunduari eta lanbi-deei buruz dutenezagutza.

14,2

Orientatzaileek lanmunduari eta lanbi-deei buruz dutenezagutza.

12,3

Tutore taldeak lanmunduari eta lanbi-deei buruz duen eza-gutza.

9,9

Ikastetxearen orien-tatzaile kopurua.

13,7

Tutore taldeak lanmunduari eta lanbi-deei buruz duen eza-gutza.

12,3Ikastetxearen baliabi-de didaktikoak eta ins-trumentalak.

9,4

Orientabide departa-mentuaren osaera.

13,7Orientatzaileen kua-lifikazioa.

10,4Tutore taldearen kua-lifikazioa.

7,5

Tutore taldearen kua-lifikazioa.

11,3Orientabide depar-tamentuaren osaera.

8,5

Orientatzaileek lanmunduari eta lanbi-deei buruz duten eza-gutza.

7,1

Orientatzaileen kua-lifikazioa.

10,8Tutore taldearenkualifikazioa.

7,5

Gainerako irakasleeklan munduari eta lan-bideei buruz dutenezagutza.

7,1

Laneko Orientabidearen testuinguruaren funtsezko alderdi nagusiak (%v)

undutakoen % 71ri). Gainerakoek ez dute erantzun.

5.3.1.- Hautemandako beharnagusiak9

Behar gehienak (% 51,4k) Laneko Orien-tabidean jarduteko baliabide didaktiko-en eta instrumentalen arlokoak dira: tes-tak, liburuak, monografiak, bideoak, gidaketa abar. Alde horretatik, nabarmena daeuskaraz eginiko materialen eskaera (tu-

9 Informazio hori 150 orientatzaileri dagokio (hau da, ita

22. taula


Hirugarren, lantokiarekin lotutako beha-rrak ditugu: bulegoa, bilera mahaia, tele-fonoa eta abar izateko beharra.

Hautemandako baliabide beharrak:lehen lekuan aipatutakoak

• Baliabide didaktikoak eta instrumenta-lak: gidak, testak, liburuak, monografiak,bideoak (% 51,4).

• Baliabide informatikoak: aplikazioak etaprogramak, Interneterako konexioa (% 16,9).

• Baliabide fisikoak: bulegoa, telefonoa,ondo egokituriko lekua (% 13,5).

Orientatzaileen % 73k eginiko jarraipenak,gutxi gorabehera, sei eta hogeita lau hi-labete bitarteko iraupena izaten du (13,9hilabete, batez beste).

Ikasleei eginiko jarraipenaren batezbesteko iraupena

16,9

27,3

45,5

9,110

15

20

25

30

35

40

45

50

5.3.2.- Ikasleei jarraipena egitekosistema


Ikasleei jarraipena egitea ez da praktikaorokortua ikastetxeetan; hain zuzen, orien-tatzaileen % 56,1ek adierazten du inola-ko jarraipenik ez dela egiten 10.

10 Ikastetxe pribatuetako orientatzaileak dira ikasleei jarraipen gehien egiten dietenak: hori dio % 42,1ek.Ikastetxe publikoetan, berriz, % 27,9k dio hori.

EDE24 hilabetebaino

gehiago

13 eta 24hilabetebitarte

6 eta 12hilabetebitarte

6 hilabetebaino

gutxiago

1,30

5

15. grafikoa

6.- PRESTAKUNTZA ESKAINTZA ETA BEHARRAK

Laneko Orientabiderako berariazko pres-takuntza eskaintzari dagokionez, orienta-tzaile gehienek (% 58k) hori gutxi edo osogutxi dela adierazten dute.

Laneko Orientabidearen jardunerakodagoen prestakuntza eskaintzaren ba-lorazioa

Alde horretatik, orientatzaileek identifi-katuriko prestakuntza beharrak anitzak di-ra. Askok behar horiek modu orokorreanadierazten badituzte ere –gai zehatzakaipatu gabe–, honako alderdi hauek (le-hentasun ordenaren arabera) dira nagusi:

• Orientatzaileen herenak baino gehiagoklan merkatuari eta lanbideei buruzko in-formazio gehiago eskatzen du: enpresenbeharrak, lanbide berriak, etorkizune-rako aukera onak dituzten lanbideak,etab.

• Aipaturiko beste behar bat zenbait ba-liabide didaktikoen eta instrumentalenezagutza eta erabilera eskasarekin da-go lotuta. Honako baliabide hauek ai-patzen dituzte, besteak beste: progamazehatzak (erabakiak hartzeko, jarraipe-na egiteko...), proiekziozko testak eta in-formazioa lortzeko teknikak.

• Halaber, orientatzaileek informazio ge-hiago eskatzen dute prestakuntza es-kaintzari eta lan irteerei buruz: aukeraguztiak ezagutzea, goi mailako zikloak,unibertsitateak eta abar.

• Nahiz eta eskaera orokortzat ezin jo, La-neko Orientabidearen lege eta teoria es-parruari buruz gehiago jakiteko beharraaipatzen da (orientatzailearen funtzioakzehaztea, esparru horretan izaten direnaldaketak ezagutzea –eta denbora erre-alean–, Orientabide departamentuareneginkizunak adostea, etab.).

PRESTAKUNTZA ESKAINTZA ETA BEHARRAK 91

Guztiznahikoa(% 1,9)

Nahikoa(% 31,6)

Gutxi(% 46,7)

Oso gutxi(% 11,3)

EDE(% 8,5)

16. grafikoa

7.- LANEKO ORIENTABIDEAREN ANTOLAKUNTZAETA FUNTZIO EGITURA

LANEKO ORIENTABIDEAREN ANTOLAKUNTZA ETA FUNTZIO EGITURA 95

Ikastetxeetan Laneko Orientabidea hartzenduen antolakuntza eta funtzio egiturare-kin lotutako gaiei helduko diegu jarraian.Orientatzaileek horiei buruz adieraztenduten adostasunari/desadostasunari da-gokionez, honako hauek dira alderdi na-gusiak:

• Orientatzaileen % 70ek baino gehia-gok arauetan eta programetan LanekoOrientabidearen funtzioak, jardueraketa helburuak argi eta garbi zehazten di-rela pentsatu arren, orientatzaileen % 23 ez dago ados horrekin, eta hobe-kuntzak eskatuko lituzke arlo horretan.

• Kolektibo horren segmentu handi batenustez, eraginkortasunaren eta kalitate-aren aldetik, programetan zehaztutakofuntzioak, jarduerak eta helburuak ego-kiak dira (lau orientatzailetik hiruk pen-tsatzen dute hori); hala ere, % 19 ez da-tor bat horrekin. Alde horretatik,kolektiboaren herenak baino gehiagok(% 31,2k) funtzio, jarduera eta helburuhoriek bideragarriak ez direla edo be-tetzen ez direla uste du.

• Ikastetxeetan Laneko Orientabidea pro-gramatzeko eta koordinatzeko erabil-tzen diren antolakuntza eta funtzio egi-turei dagokienez, orientatzaileen % 30ek, gutxi gorabehera, adieraztendu ez dagoela oso ados/batere ados ikas-tetxeko antolakuntza eta funtzio egi-turan Laneko Orientabideari ematenzaion garrantziarekin. Hala ere, ge-hiengoa –% 57,6– ados dago (nahikoados/ados) ematen zaion garrantziare-kin.

• Orientatzaileen erdiak baino gehiagokuste du Laneko Orientabidea kurrikulu-mean ondo integratuta dagoela (% 33

ados eta %17,9 nahiko ados dago ho-rrekin; % 5,2 guztiz ados). Horrekin adosez daudenak % 40 dira.

- Bestetik, % 52,8k desadostasuna adie-razten du (ez daude oso ados/batereados) Prestakuntzaren eta Hezkuntza-ren Berrikuntzan Laguntzeko Zentroe-tan eta Zerbitzuetan Laneko Orienta-bideari buruz egiten ari direnarekin; gaihorretan hobekuntza ekintzak egin be-harko liratekeela uste dute.

• Orientatzaileen erdiak baino gehiagok–% 56,1ek– dioenez, genero ikuspegiaLaneko Orientabidearen jardunarenkonstanteetako bat da; hala ere, % 27,8(ez oso ados) eta % 8,5 (batere ados ez)ez datoz bat adierazpen horrekin.

• Hezkuntza agintariek Laneko Orienta-bidearen jardunerako emandako arretaeta baliabideak dira hobetu beharrekobeste alderdi bat. Izan ere, orientatzai-leen % 62,2k ez du uste (ez daude osoados/batere ados) agintariek LanekoOrientabideari behar beste arreta eta ba-liabide ematen ari zaizkionik.

LANEKO ORIENTABIDEAREN ANTOLAKUNTZA ETA FUNTZIO EGITURA96

Konparatzen hasita, ikastetxe publikokoorientatzaileek balorazio positiboagoa egi-ten dute programetan Laneko Orientabi-

derako ezartzen diren funtzio, jarduera etahelburuak alderdiari.

Guztizados

Nahikoados/Ados

Ez osoados/Bate-re ados ez

EDE

Arauetan eta programetan argi eta garbizehazten dira Laneko Orientabidearenfuntzioak, jarduerak eta helburuak.

16 56,6 23,1 4,2

Eraginkortasunaren eta kalitatearen al-detik, programetan Laneko Orientabide-rako ezartzen diren funtzio, jarduera etahelburu motak egokiak dira.

8 67 18,9 6,1

Programetan L. Orientabiderako ezartzendiren funtzio, jarduera eta helburu motakez dira bideragarriak, ez dira betetzen.

2,4 28,8 61,8 7,1

Erreferentziazko ikastetxeko hezkuntzaprozesuan, LO programatzeko eta koordi-natzeko antolakuntza eta funtzio egiture-tan eginkizun garrantzitsua ematen dioteLOri eta hori aintzat hartuta jarduten dute.

7,5 57,6 29,8 5,2

Laneko Orientabidea kurrikulumean on-do integratuta dago.

5,2 50,9 39,7 4,2

Prestakuntzaren eta Hezkuntzaren Berri-kuntzan Laguntzeko Zentro eta kanpo Zer-bitzuak (Berritzeguneak...) lan garrantzi-tsua egiten ari dira LOren esparruan.

3,3 40,5 52,8 3,3

Genero ikuspegia aplikatzea LanekoOrientabidearen jardunaren konstantee-tako bat da.

6,1 50 36,3 7,5

Hezkuntza agintariek behar adina arretaeta baliabide ematen dizkiote LOri.

0,9 33 62,2 3,8

Laneko Orientabidearen antolakuntza eta funtzio egiturako zenbaitalderdirekiko adostasun edo desadostasun maila

23. taula

LANEKO ORIENTABIDEAREN ANTOLAKUNTZA ETA FUNTZIO EGITURA 97

Hala ere, zertxobait kritikoago agertzen di-ra honako hauen balorazioa egitean: La-neko Orientabidea kurrikulumean inte-gratzeko modua; Prestakuntzaren etaHezkuntzaren Berrikuntzan LaguntzekoZentro eta kanpo Zerbitzuek (Berritzegu-neek...) egiten duten lana; edo ikastetxe-ko hezkuntza prozesuan, antolakuntza eta

funtzio egituretan orientabideari ematendioten garrantzia.

Aztertutako beste gai guztietan, ez dagoalde handirik sare publikoko eta sare pri-batuko ikastetxeetako orientatzaileen ar-tean.

Laneko Orientabidearen antolakuntza eta funtzio egiturako zenbaitalderdirekiko desadostasun maila (ez oso ados/batere ados ez), ikastetxemotaren arabera

Desadost. Sare

Publikoa

Desadost. Sare

Pribatua

Arauetan eta programetan argi eta garbi zehazten di-ra LOren funtzioak, jarduerak eta helburuak.

19,8 25,4

Eraginkortasunaren eta kalitatearen aldetik, progra-metan Laneko Orientabiderako ezartzen diren fun-tzio, jarduera eta helburu motak egokiak dira.

17,4 19,8

Programetan Laneko Orientabiderako ezartzen direnfuntzio, jarduera eta helburu motak ez dira bideraga-rriak, ez dira betetzen.

73,3 54,0

Erreferentziazko ikastetxeko hezkuntza prozesuan, LOprogramatzeko eta koordinatzeko antolakuntza etafuntzio egituretan eginkizun garrantzitsua ematen dio-te LOri eta hori aintzat hartuta jarduten dute.

41,9 21,4

LO kurrikulumean ondo integratuta dago. 45,3 35,7

Prestakuntzaren eta Hezkuntzaren Berrikuntzan Lagun-tzeko Zentro eta kanpo Zerbitzuak (Berritzeguneak...)lan garrantzitsua egiten ari dira Laneko Orientabidearenesparruan.

62,8 46,0

Genero ikuspegia aplikatzea Laneko Orientabidearenjardunaren konstanteetako bat da.

41,9 32,6

Hezkuntza agintariek behar adina arreta eta baliabi-de ematen dizkiote Laneko Orientabideari.

65,1 60,3

24. taula

LANEKO ORIENTABIDEAREN ANTOLAKUNTZA ETA FUNTZIO EGITURA98

Bestetik, aztertutako gaien artean, Lane-ko Orientabidearen eraginkortasuneaneragina duten aldetik, orientatzaileek ho-nako alderdi hauek jo dituzte berezikifuntsezkotzat:

Hezkuntza agintariek Laneko Orientabi-deari ematen dizkioten arreta eta baliabi-deak (orientatzaileen % 21,2k funtsezko le-hen alderditzat jo du).

Ikastetxeek –antolakuntza eta funtzio egi-turetan– Laneko Orientabideari ematendioten garrantzia (% 15,1ek funtsezko le-hen alderditzat jo du; % 17,9k funtsezkobigarren alderdia dela uste du).

% 15,1ek Laneko Orientabidea kurrikulu-mean integratzeari lehentasuna eman be-har zaiola uste du (% 11,8k funtsezko bi-garren alderditzat jotzen du hori).

Funtsezko 1. alderdia Funtsezko 2. alderdia Funtsezko 3. alderdia

%v %v %v

Hezkuntza agintariekbehar adina arreta etabaliabide ematen diz-kiote Laneko Orientabi-deari.

21,2

Ikastetxeko hezkuntzaprozesuan, LO progra-matzeko eta koordina-tzeko antolakuntza etafuntzio egituretangarrantzia ematen dioteLOri eta hori aintzathartuta jarduten dute.

17,9

Hezkuntza agintariekbehar adina arreta etabaliabide ematen diz-kiote Laneko Orientabi-deari.

15,1

Ikastetxeko hezkuntzaprozesuan, LO progra-matzeko eta koordina-tzeko antolakuntza etafuntzio egituretangarrantzia ematen dioteLOri eta hori aintzathartuta jarduten dute.

15,1

Prestakuntzaren eta Hezkuntzaren Berrikun-tzan Laguntzeko Zentroeta kanpo Zerbitzuak langarrantzitsua egiten aridira LOren esparruan.

13,2LO kurrikulumean ondointegratuta dago.

14,2

LO kurrikulumean on-do integratuta dago.

15,1LO kurrikulumean ondointegratuta dago.

11,8

Prestakuntzaren eta Hez-kuntzaren BerrikuntzanLaguntzeko Zentro etakanpo Zerbitzuak lan ga-rrantzitsua egiten ari di-ra LOren esparruan.

10,8

Arauetan etaprogrametan argi etagarbi zehazten diraLOren funtzioak,jarduerak etahelburuak.

11,3

Hezkuntza agintariekbehar adina arreta etabaliabide ematen dizkiote Laneko Orientabideari.

11,3

Eraginkortasunaren etakalitatearen aldetik,programetan LOrakoezartzen diren funtzio,jarduera eta helburumotak egokiak dira.

7,1

Testuinguruaren funtsezko alderdi nagusiak (%v)

25. taula

Documents

Euskal Hezkuntza Sisteman Laneko Orientabideari buruzko Azterlana