25
1 Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa

Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

  • Upload
    others

  • View
    13

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

1

Euskara-plana

Udalaren barneko erabilera-plana

2018-2022

Santurtziko Udala, 2018ko azaroa

Page 2: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

2

1. Sarrera 3

1.1 Planaren testuingurua 3

1.2 Helburuak 4

1.3 Metodologia 5

2. Santurtziko Udala 7

2.1 Administrazio-atalak 7

2.2 Bete beharreko helburua, indarrean dagoen legediaren arabera 7

2.3 Barne-berrantolaketa 8

2.3.1 Jendaurreko atalak 8

2.3.2 Gizarte-izaerako administrazio-atalak 10

2.3.3 Administrazio-atal orokorrak 10

2.3.4 Administrazio-atal bereziak 10

2.4 Egungo egoera linguistikoa 11

2.4.1 Langileak, Hizkuntz Eskakizunak eta derrigortasun-datak 11

2.4.2 Laburpen gisa 13

2.4.3 Ondorioak 13

2.5 Euskarazko administrazio-atalak 14

2.5 Hizkuntzen erabilerarako jarraibideak 15

2.5.1 Zerbitzu-hizkuntza 16

2.5.2 Lan-hizkuntza 17

3. Helburuak, lan-ildoak eta proposamena 19

3.1 Derrigortasun-datak esleitzea eta erretiroak 19

3.2 Barne berrantolaketa eta Lanpostuen Zerrenda berria 22

3.3 Proposamena 23

Page 3: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

3

1. Sarrera

1.1 Planaren testuingurua

Euskal Autonomia Erkidegoko Euskararen Erabilera Arautzeko 10/1982

Oinarrizko Legeak, azaroaren 24koak, herritarren hizkuntza eskubideak aitortu eta

herri-aginteek hizkuntzaren alorrean dituzten betebeharrak ezartzen ditu.

Aipatu Legearen 14 artikuluak herritarrei administrazioarekiko harremanetan

aitortutako hizkuntza-eskubideak bermatzeko, administrazioaren zerbitzupeko

pertsonala arian-arian euskalduntzea aurreikusten du, eta administrazioetako

lanpostu-zerrendetan bi hizkuntza ofizialen derrigorrezko ezagutza duten lanpostuak

finkatu beharra ere bai.

Euskal Autonomia Erkidegoko Euskal Funtzio Publikoari buruzko uztailaren

6ko 6/1989 Legearen V. Titulua eta hau garatzeko Eusko Jaurlaritzak herri-

administrazioetan euskararen erabilera normalizatzeko onartutako erregelamenduzko

arauak euskararen ofizialtasunak Funtzio Publikoaren eremuan izan beharreko isla ez

ezik, herri-administrazioetako euskararen erabileraren normalizazio-prozesuaren

oinarri ere badira.

Honi loturiko lehen plangintza aldian (1990-95) euskal herri-administraziorako

euskararen erabileraren normalizazio-prozesuak izan duen helburu nagusia

administrazioaren giza bitartekoak arian-arian euskaraz ere jarduteko gaitzea izan da.

Bigarren plangintza aldia araupetzen duen Euskal Autonomia Erkidegoko

86/1997 Dekretuak, apirilaren 15ekoak, elementu berriak erantsi dizkie lehenengo

plangintza aldiko arauei.

Izan ere, lehen plangintza aldian aurrerapauso nabarmenak eman baziren

euskarazko hizkuntza-gaitasuna duten langileen kopuruan, bigarren plangintza alditik

aurrera administrazioaren baitan euskarazko erabilera areagotzeko ardura eta, hori

lortzeko, neurri osagarriak hartu beharra jasotzen da.

Horrela, 86/1997 Dekretuak euskararen erabilera normalizatzeko plana onartu

beharra ezarri die euskal herri-administrazio guztiei. Gainera, plan horiek jaso

Page 4: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

4

beharreko gutxieneko osagarriak adierazten dira aipatu Dekretuaren 18 artikuluan.

Ondokoak dira:

a) erakundearen gaur egungo hizkuntz egoera azalduko da.

b) entitatearen hizkuntz helburuen arabera, zenbat administrazio-atal elebidun

eta euskarazko sortuko diren proposatuko da.

c) ondo zehaztuko da zein neurri hartuko den administrazio-atal elebidunek eta,

batez ere, euskarazko administrazio-atalek aurrera egin dezaten.

d) kontratazio-arloan erabiliko diren neurriak.

Urrats horiekin loturik, Santurtziko Udalak, beraz, indarrean dagoen arautegia

zein bere eskumeneko eremurako emandako jarraibide eta ordenantzak betez, berari

dagokion euskararen erabilera normalizatzeko plan berria landu eta onartuko du,

dokumentu honetan azaltzen denez.

1.2 Helburuak

Herri Administrazioetan euskararen erabilera indartzea eta areagotzea da

euskara-planen helburu nagusia, bai zerbitzu-hizkuntza, bai lan-hizkuntza modura,

euskararen erabilera bermatu eta herritarren hizkuntza-eskubideei erantzun ahal

izateko.

Euskara Planen helburu estrategikoek helburu nagusia lortzeko landu

beharreko ildo nagusiak markatuko dituzte.

1. Herritarrekiko harremanetan euskara zerbitzu-hizkuntza izan dadin bermatzea.

2. Euskara beste administrazioekiko harremanetako hizkuntza izatea bermatzea.

3. Euskara administrazio barneko lan-hizkuntza izatea ahal den neurrian.

Testuinguru honetan EAEko Euskararen Erabilera Arautzeko 10/1982

Oinarrizko Legea onartu zenetik, herri-administrazioetan hainbat urrats eman dira

euskararen normalizazioa sustatu eta lortzearren. Horrela, EAEko uztailaren 6ko

Euskal Funtzio Publikoaren 6/1989 legea garatuz, herri-administrazioek, besteak

beste, bertako langileek beren lan-eginkizunak euskaraz betetzeko hizkuntzaren

Page 5: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

5

ezagutza-maila egokia lor zezaten neurri jakin batzuk hartu zituzten 1990-95

plangintza aldian.

86/97 Dekretuak aurreko plangintza aldian egindako ibilbideari jarraitu eta

ezagutzatik erabilerarako jauzia emateko oinarriak ezarri zituen. Horrela, bigarren

plangintza alditik aurrera eginbehar nagusia erakunde bakoitzak bere hizkuntza-

egoeratik abiatuz euskararen erabilera normalizatzeko planak zehaztea eta abian

jartzea izan da.

1.3 Metodologia

Plan hau 2013tik 2017ra bitarteko euskara-planaren ebaluazioan oinarritzen

da.

Planaren lehenbiziko atalean, Santurtziko Udalaren egoera linguistikoaren berri

ematen da, eta datozen bost urteetan hizkuntza eskakizunetako derrigortasun-datei

eta benetan bete beharreko indizeari dagozkien helburuak formulatzen dira.

Bigarren atalean, 2018-2022 aldian garatuko diren ekintzen berri ematen da.

33 ekintza diseinatu dira, 9 ataletan banatuta:

a. Agenteen arteko koordinazioa eta elkarlana: ekintza bat.

b. Administrazioan euskararen erabilera sustatzea eta bermatzea: 5

ekintza.

c. Euskara laneko hizkuntza izateko neurriak hartzea: 9 ekintza.

d. Udal langileen gaikuntza linguistikoa hobetzeko neurriak hartzea: 4

ekintza.

e. Irizpide linguistikoak ezartzea: 7 ekintza.

f. Idatzizko komunikazioa: ekintza 1.

g. Tresna eta aplikazio informatikoak: 6 ekintza.

Aipatutako ekintzez gain, aurreikustekoa da planaren iraupenean zehar beste

hainbat sortzea, ekintza nagusi edo dagoeneko daudenen osagarri, beharrezko eta

egingarri iritziz gero.

Page 6: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

6

Asmo nagusia langileei ezagutzatik erabilerarako jauzia egiten laguntzea da.

Egia da oraindik ezagutza maila egokia lortu ez dutenek horixe eskuratzea izan behar

dutela helburu, baina ezin dugu ahaztu erabilera bera dela erronka, eta gure ahalegina

horretara bideratuko dugu.

Page 7: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

7

2. Santurtziko Udala

2.1 Administrazio-atalak

Apirilaren 15eko 86/97 dekretuan, herri-administrazioetako euskararen

erabilera normalizatzeko prozesua arautzen duena, administrazio-atalen izaeraren

araberako hurrengo sailkapen hau jasotzen da:

a) Jendaurreko atalak: beren zeregin nagusia, ahoz zein idatziz,

administratuarekiko harremanetan oinarritzen denean.

b) Gizarte-mailako atalak: herri-administrazioaren harreman-sareak oso

nabarmenak eta bereziki gizarte-mailakoak direnean.

c) Atal orokorrak: beren zeregin nagusia batez ere administrazio barruko alorrean

gertatzen denean.

d) Atal bereziak: atal berezitzat joko dira bitarteko eta baliabideak eskaintzen

dituzten atal zein zerbitzuak. Gehienetan, eskuz egindako lanak burutzen

dituzte, besteak beste, eraikinen mantenimendu- eta kontserbazio-lanetan,

obra, garbiketa eta abarretan edo, bestela, lan teknikoak burutzen dituzte

instalakuntza zein ekipoen, laborategi eta antzekoen mantenimendu- eta

kontserbazio-zereginetan.

2.2 Bete beharreko helburua, indarrean dagoen legediaren arabera

Euskal Autonomia Erkidegoko herri-administrazioetan euskararen erabilera

normalizatzeko prozesuak 2018-2022 urte arteko plangintza jarriko du abian, hau da,

seigarren plangintza-aldia. 2016ko Biztanleria eta Etxebizitza Estatistikako datuen

arabera, Santurtziko udalari dagokion derrigortasun-indizea (euskaldunak + ia

euskaldunak / 2) %36,89koa da (17 art.). Hortaz, apirilaren 15eko 86/97 Dekretuaren

arabera, bigarren mailako helburua betetzea dagokio Santurtziko Udalari VI.

Plangintza-aldi honetan. Izan ere, Erakundeak derrigorrez bete beharreko indizea

%25etik %45era bitartekoa da:

Aurreko atalerako azaldutako helburuaz gainera1, administrazio-atal

elebidunak jarriko dira gizarte-izaerako ataletan eta, pixkanaka, erakundeak

1 Erakundeak derrigorrez bete beharreko indizea %0tik %25era bitartekoa denean, zera zehazten da:

Administratuari zerbitzua euskaraz eskaini beharko zaio bai ahoz, bai idatziz eta, horretarako, jendaurreko

Page 8: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

8

euskararen erabilera normalizatzeko duen planean horrela ezarrita badago,

euskara erabiltzeko mikroplanak egingo dira maila orokorreko administrazio-

ataletan ere.

2.3 Barne-berrantolaketa

Santurtziko Udala asmo handiko barne-egituraren berrantolaketa-prozesuan

dago murgilduta. Prozesu hori 2017an hasi zen eta aurreikusita dago datozen urteotan

eramatea aurrera, VI. normalizazio-aldi honek dirauen bitartean.

Hiru dira berrantolaketa-plan horren helburu nagusiak:

● Herritarrei arreta emateko gune bakarra sortzea, Herritarren Arreta Zerbitzua

(HAZ) martxan jarrita.

● Gaur egungo antolaketa-arloak berdefinitzea, zortzi izatetik (Alkatetza eta

Herritarren Partaidetza; Idazkaritza eta Zerbitzu Orokorrak; Ekonomia eta

Ogasuna; Obra eta Zerbitzuak; Hirigintza eta Ingurumena; Gizarte Ekintza eta

Berdintasuna; Barne Araubidea, Giza Baliabideak eta Herritarren Segurtasuna;

Kultura eta Euskara) hiru izatera (Lurraldea; Antolaketa; Herritarrak).

● Lanpostuen Zerrenda berrikustea eta egokitzea, berrantolaketarako prozesuak

ekarritako ondorioak kontuan hartuta.

Une honetan, aipatutako berrantolaketa-prozesuaren ondorioz, oso zaila da

adieraztea zein izango den Santurtziko Udalaren administrazio-atalen sailkapena eta

ezaugarritzea, 86/1997 Dekretuak ezartzen duen bigarren mailako helburua betetze

aldera.

Hori dela-eta, ondorengo sailkapena emango dugu, azken emaitza lehenago

deskribatu dugun prozesuaren mendekoa bada ere.

2.3.1 Jendaurreko atalak

2018an Herritarren Arreta Zerbitzua (HAZ) jarri da abian, Santurtziko Udalaren

administrazio-prozedura guztien izapidetzea errazte aldera. Zerbitzu horrek jauzi

administrazio-atal elebidunak ezarriko dira. Era berean, administrazio-atal elebidunak jarriko dira gazteriarekin harreman zuzena eta ohikoa duten ataletan eta, pixkanaka, erakundeak erabilera normalizatzeko duen planean horrela ezarrita badago, euskara erabiltzeko mikroplanak ere egingo dira gizarte-mailako administrazio-ataletarako.

Page 9: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

9

kualitatiboa eragin du erakunde honen modernizazio-prozesuan eta ondorio

nabarienetako bat izan da gainerako administrazio-ataletan herritarrei arreta emateko

beharra nabarmen gutxitu izana.

Herritarren Arreta Zerbitzua (HAZ)

● Idazkaritza Zerbitzu Orokorren arloaren mendekoa da.

● Unitate hau herritarrei arreta egiteaz arduratzen da, eta beraz, herritarrei

instituzioan burutu beharreko izapide guztiei buruzko laguntza ematen die.

● 11 kudeatzaile-administratibok eta buru batek osatzen dute.

Ekonomia eta Ogasuna

● Diru-sarreren kudeatzaileak, diru-bilketako administrari laguntzailea eta

diruzaintzako laguntzailea, batez ere.

Obra eta Zerbitzuak

● Administrari laguntzaileak, Kontsumoko administrazio-ataleko arduraduna,

kontsumo-ikuskatzailea, turismo-teknikaria eta Hilerriko koordinatzailea.

Hirigintza eta Ingurugiroa

● Sail desberdinetako administrari laguntzaileak eta kudeatzaileak.

Gizarte Ekintza eta Berdintasuna

● Emakumearen gizarte laneko arduraduna, Emakumearen zerbitzuko

administrari laguntzailea, Gizarte ongizateko arduraduna, administrari

laguntzaileak eta gizarte-langileak.

Barne Araubidea eta Giza Baliabideak

● Atezaina eta administrariak.

Kultura eta Euskara

● Kultura eta hezkuntzako administrariak eta eskolazainak.

Liburutegi-sarea

● Liburutegiko laguntzaileak

Musika-Eskola

● Administrari laguntzaileak eta irakasleak.

Udaltzaingoa

Page 10: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

10

● Administrari laguntzaileak, harrera-lekuan dihardutenak eta agente gehienak.

Udal Euskaltegia

● Administraria, administrari laguntzailea, atezaina eta irakasleak

Kiroletarako Udal Institutua (KUI)

● Harrera lekuan dihardutenak, kirol monitoreak eta ordainketa eta

ordainagiriaren Administrazio-unitateko arduraduna.

Egoitza

● Harreran dihardutenak eta Informazio eta Harrerako Administrazio-ataleko

erizainak eta erizain laguntzaileak

2.3.2 Gizarte-izaerako administrazio-atalak

● Gizarte Ekintza: Oro har, lanpostu guztiak

● Kultura eta Euskara: Oro har, lanpostu guztiak

● Udaltzaingoa: Oro har, lanpostu guztiak

● Euskaltegia: Oro har, lanpostu guztiak

● KUI (kiroldegia): Oro har, lanpostu guztiak

● Egoitza: oro har, lanpostu guztiak

● SKA (Serantes Kultur Aretoa): Oro har, lanpostu guztiak

2.3.3 Administrazio-atal orokorrak

● Alkatetza: Idazkaria eta laguntzaileak

● Idazkaritza: Idazkari nagusia, abokatuak, administrazio-ataletako eta

Estatistika kudeatzailea

● Ekonomia eta Ogasuna: Gainerako guztiak

● Obra eta Zerbitzuak: Jendaurrekoak eta ofizialak ez diren beste guztiak

● Hirigintza eta Ingurumena: Gainerako guztiak

● Barne Araubidea eta Giza Baliabideak: Gainerako guztiak

● Egoitza: Gerentea eta administrariak

2.3.4 Administrazio-atal bereziak

● Obra eta Zerbitzuak: Ofizialak eta beharginak

● Egoitza: Zerbitzuko langileak eta sukaldariak

Page 11: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

11

2.4 Egungo egoera linguistikoa

2.4.1 Langileak, Hizkuntz Eskakizunak eta derrigortasun-datak

Jarraian, Santurtziko Udalaren egoera linguistikoaren berri emango da.

Horretarako, adierazle nabarmenenak aurkeztuko dira eta horien bilakaera aztertuko

da onartua eta praktikara eramandako azken euskara-planarekin alderatuta (2013-

2017 normalizazio-aldikoa). Alderaketa horrek abiapuntu funtzioa izango du datorren

aldia (2018-2022) planifikatzeko unean.

Adierazleak 2013-2017 plana 2018-2020 plana Bilakaera

Santurtziko biztanleak

45.743 45.7162 -27

Euskaldunak Portzentajea

9.084

19,86%

11.968

26,18%

+2.884

+6,32%

Udalaren langile-kopurua3

320 3374 +17

Derrigor bete beharreko indizea (derrigortasuna) Betetzeko beharrezko lanpostu-kopurua (Lanpostuen zerrenda)

31,07%

100

36,89%

124

+5.82%

+24

Derrigortasuna duten lanpostuak Portzentajea Aldea lanpostuetan Aldea portzentajean

142

44,37%

+42

+13,3%

156

46,29%

+32

+9,40%

+14

+1,92%

2 Hemen adierazitako datuak EUSTAT-en web-gunetik jasoak dira (https://labur.eus/Z5iKN) [Kontsulta-data:

2018/10/04]. 3 Erakunde Autonomiadunak kontuan hartu gabe. 4 2018ko urriaren 25eko Udal Osoko Bilkuran onartua.

Page 12: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

12

Egoera arloz arlo aztertuz gero, ondoa izango dugu:

Jarraian, erakunde autonomiadunetako egoera labur-labur deskribatuko da:

Erakundea Lanpostu-kopurua Derrigortasun-datak Portzentajea

Nuestra Señora de Begoña Egoitza

74 24 32,43%

Serantes Kultur Aretoa (SKA)

7 7 100%

Kiroletarako Udal Institutua (KUI)

10 6 60%

Udal Euskaltegia5 3 3 100%

Atal honetan ez dugu bi planifikazio-aldietako hasiera-uneen konparazio-

daturik eskaintzen ez baita datu esanguratsurik izan.

Erakunde autonomiaduen egoera egokia da, emandako datuetan ikus

daitekeenez. Residencia Nuestra Señora de Begoña Egoitza, ordea, salbuespena da,

non derrigortasun-portzentajea %32,43koa den. 2018-2022 aldian egoera horri aurre

egingo zaio, portzentajea nabarmen igo dadin.

5 Langile gehienak irakasleak dira, eta 4. HE (TG) esleituta dutenez, ez dira denerako kalkuluan sartzen.

Page 13: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

13

2.4.2 Laburpen gisa

Udala eta Organismo Autonomiadunak

431 lanpostu

Derrigorrez bete beharreko indizea (derrigortasuna)

Indizea betetzeko behar diren lanpostuak

Udalaren benetako indizea

Lanpostu-kopurua

36,89% 159 45,48 (+8,58%) 196 (+37)

2.4.3 Ondorioak

Agertutako datuek egoki erakusten dute aurreko euskararen erabilera-planak

lorturiko emaitzen helburuen tamaina, eta oraindik orain zer hobetu asko badago ere,

agerikoa da herritarrek administrazio honekin euskaraz aritzeko duten eskubidea

bermatuta dagoela.

Egungo egoera aztertzen jarrita, azpimarratu beharrekoak dira bi plangintza-

aldien hasieran (2013an eta 2018an) oinarri gisa hartutako adierazleak:

● Santurtziko euskaldunen kopuruak nabarmen egin du gora, populazioaren

%19,86tik %26,18ra, hain zuzen ere.

● Igoera horrek ekarri du derrigortasun-datak ezartzean derrigorrez bete

beharreko indizea %31,07tik %36,89ra igo izana. Era berean, Lanpostuen

zerrendan derrigortasuna izan behar duen postu-kopurua ere 159 izatera

pasatu da.

● 2013-2017 aldia amaituta, Santurtziko Udalean 196 lanpostu dira

derrigortasuna dutenak, derrigorrezkoak direnak baino 37 gehiago, hau da,

%8,58 gehiago,

VI. Normalizazio-plana diseinatzean, aurreko planak lorturiko betetze-mailari

buruzko datuak aztertu beharra dago. Horrela, Santurtziko biztanleriaren gehiengoak

elebakarra izaten jarraitzen badu ere, euskaldun-kopuruaren gorakada oso

garrantzitsua izan da azken bost urteotan eta pentsatzekoa da datorren aldian ere

Page 14: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

14

(2018-2022) gorako joera hori indartuko dela eta euskaraz aritu ahal izateko gaitasuna

dutenen kopurua handitu egingo dela.

Horrez gain, kontuan izan behar da legean jasota dagoela administrazioak

erantzun egin behar diola herritar horiek zerbitzu publikoa euskaraz jasotzeko duten

eskubideari. Beraz, pentsatzekoa da gero eta gehiago izango direla arreta euskaraz

emateko eskatuko duten herritarrak. Legea gorabehera, geuk ere administrazioa gero

eta euskaldunago egin nahi dugu, hor ere Euskal Autonomia Erkidegoko hizkuntza

ofizial biek garrantzi bera izan dezaten.

2.5 Euskarazko administrazio-atalak

Apirilaren 15eko 86/1997 Dekretuaren 15 artikuluan ematen den definizioaren

arabera, administrazio-atal elebidunak beren zereginak Euskal Autonomia Elkarteko

bi hizkuntza ofizialetatik edozeinetan, batean zein bestean, betetzen dituzten

administrazio-atalak izango dira, eta euskarazko administrazio-atalak beren zereginak

batez ere euskaraz betetzen dituztenak izango dira.

Hona hemen administrazio-atalak euskarazkotzat jo ahal izateko baldintzak:

1. Atala osatzen duten postu guztiek edo gehienek (%80) derrigortasun-data

izatea.

2. Langile guztiek edo gehienek lanpostuari dagokion hizkuntz eskakizuna

egiaztatuta izatea (%80). 4 HEren kasuan, kontuan hartuko da langileek 3. HE

egiaztatuta izatea.

3. Ataleko arduradunaren lanpostuak derrigortasun-data izatea eta horretan ari

den langileak dagokion hizkuntz eskakizuna egiaztatuta izatea.

Beraz, 2013-2017 aldian egindako lanari esker, nabarmentzekoa da 2018-2022

aldian Santurtziko Udalean euskarazko hiru administrazio-atal izango direla,

horretarako eskatzen diren baldintzak guztiak betetzen baitira:

Herritarren Arreta Zerbitzua (HAZ)

● 12 lanpostu ditu (buru bat eta 11 kudeatzaile-administratibo).

● Postu guztiek 3. HE dute esleituta eta horietako 10ek derrigortasun-data dute.

Page 15: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

15

● Horietan ari diren 10 langilek lanpostuari dagokion HE dute egiaztatuta

(%83,33).

● Zerbitzuko buruak dagokion 3. HE du egiaztatuta.

Liburutegi-sarea

● 15 lanpostu ditu (buru 1, koordinatzaile 1, 12 liburutegiko laguntzaile eta

administrari laguntzaile 1).

● Lanpostu guztiek derrigortasun-data dute esleituta (%100) eta horietan ari diren

langile guztiek dute beren lanpostuari dagokion HE egiaztatuta (%100).

● Zerbitzuko buruak dagokion 3. HE du egiaztatuta.

Udal Euskaltegia

● 21 lanpostu ditu (zuzendari 1, idazkari akademiko 1, 14 irakasle, 2 itzulpen eta

normalizazio-teknikari, administrari 1, administrari laguntzaile 1 eta bedel 1).

● Lanpostu guztiek derrigortasun-data dute esleituta (%100) eta horietan ari diren

langile guztiek dute beren lanpostuari dagokion HE egiaztatuta (%100).

● Zuzendariak dagokion 4. HE (TG) du egiaztatuta.

Euskarazko bi administrazio-atal sortzeko modua eduki izana gertaera

gogoangarria izan da Santurtziko Udalaren normalizazio linguistikoaren prozesuan.

Orain arte, ageriko arrazoiak tarteko, Udal Euskaltegia izan da euskarazko

administrazio-atal bakarra eta une honetan hiru atal izatea azken urteotan

Administrazio honek egindako lan handiaren emaitza da.

2.5 Hizkuntzen erabilerarako jarraibideak

Euskararen erabilpena arautzeko 10/82 Oinarrizko legean, Euskal Funtzio

Publikoaren 6/89 legean eta 86/97 Dekretuan hizkuntza ofizialen erabilerarako

jarraibideak ematen badira ere, komenigarria da era mailakatuan garatzea

administrazio bakoitzean aipatu araubidean jasotako xedapenak, administrazio

horietako jardunaren erantzule direnek hizkuntza ofizialak erabiltzeko jarraibide

zehatzak izan ditzaten.

Udaleko aginte-organoetarako zein administrazio-atal guztietarako

jarraibideak:

Page 16: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

16

2.5.1 Zerbitzu-hizkuntza

Euskarak, gaztelaniak bezala, herritarrei zerbitzua emateko hizkuntza izan

behar du, atal-mota guztietan. Administrazioak herritarrekin dituen harreman-mota

guztietan bermatu beharko du euskararen erabilera, ahozko eta aurrez aurreko

harremanetan, telefono bidezkoetan, bozgorailua erabiltzen denetan, idatzizkoetan,

bai eta tresna elektroniko, informatiko zein telematikoen bidez gertatzen direnetan ere

(Internet, fax, posta elektroniko eta abarretan).

a. Ahozko harremanetan

● Hartzaile jakinik ez duten ahozko mezuak (erantzungailu automatikoz,

bozgorailuz eta abarrez emandakoak), euskaraz eta gaztelaniaz

emango dira, esandako ordena horretan.

● Euskaraz dakien langilea euskaraz zuzendu beharko litzaioke

herritarrari, gero administratuak hautatutako hizkuntza ofizialean

jarraitzeko aukera izan dezan.

b. Idatzizko harremanetan

● Herritarrei zuzendu beharreko dokumentazioa euskaraz eta gaztelaniaz

egongo da, herritarrak beren-beregi euskararen edo gaztelaniaren

aldeko aukera egiten ez badu. Izan ere, herritarrak Administrazio

honetara zuzentzerakoan erabilitako hizkuntza da erantzunean erabiliko

dena.

● Komunikazio administratiboak: administrazioen arteko harremanak

1. Euskararen Erabilpena Arautzeko azaroaren 24ko 10/1982

Oinarrizko Legeak 8.2. artikuluan xedatutakoari jarraituz, ele

bietan egon behar dira Euskadiko Autonomia Erkidegoko Herri

Administrazioak beste edozein administraziotara bidalitako

komunikazio administratiboak.

2. Komunikazio administratiboak euskaraz idatziko dira hala

eskatzen duten herri administrazioetara baita euskara hutsa

erabili ohi dutenetara ere.

Page 17: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

17

2.5.2 Lan-hizkuntza

Lan-hizkuntzaren inguruko jarraibide hauek, batez ere, memoria, azterketa,

txosten eta zirriborroei buruzkoak dira, eta bai hizkuntza ofiziala aukeratzeko dauden

legezko xedapenek ukitu gabeko bestelako gaiei buruzkoak ere. Jarraibidea, beraz,

hauxe da:

Plan honetan komunikazio administratiboetarako emandako jarraibideari

kalterik eragin gabe, administrazio-ataleko dokumentazioa hizkuntza bakar

batean sortuko da, euskaraz edo gaztelaniaz.

Administrazio-atal elebidunetarako jarraibide propioak

Zerbitzu-hizkuntza gisako dokumentaziorako eta administrazio barruko zein

administrazioen arteko komunikazio administratiboetarako, aurreko puntuko izaera

orokorreko jarraibide berberak ematen dira.

Lan-hizkuntza gisa, berriz, honako jarraibide hauek izan beharko dira kontuan:

Plan honetan, komunikazio administratiboetarako emandako jarraibideari

kalterik eragin gabe, administrazio-atal elebidunetako dokumentazioa arian-

arian euskaraz sortuko da.

Hizkuntza ofizialen erabilerako itzulpen-irizpide osagarriak

Hizkuntza ofizialen erabilerarako aurreko puntuan emandako jarraibideek

itzulpen-irizpide osagarriak behar dituzte, plan honetan jaso beharko direnak. Izan ere,

bi hizkuntza ofizialetan lan egiteko gai diren funtzionarioek planean emandako

jarraibideen arabera jokatu beharko dute, atal bakoitzeko betetze-erritmoetara

egokiturik. Arintasun- eta eraginkortasun-baldintzak bete daitezen, itzulpenak

eginkizun osagarri izan behar du, hizkuntzen erabilerarako jarraibideak betetzen

lagunduz.

Hizkuntzen erabilerarako jarraibideen ondorioz aurreikusitako itzulpen-

beharrizanak honako hauek dira:

a. Herritarrei nahiz beste administrazio batzuetara ele bietan bidali

beharreko dokumentazioa euskaratik eta euskarara itzultzea.

Page 18: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

18

b. Herritarrari euskara hutsean edo gaztelania hutsean (berak halaxe

aukeratu duelako) bidali beharreko dokumentazioa itzultzea.

Aipatutako itzulpen-beharrizanei nola erantzungo zaien zehazteko, dagozkion

neurriak hartuko dira: antolakuntza eta langileen alorrekoak nahiz ekonomikoak.

Page 19: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

19

3. Helburuak, lan-ildoak eta proposamena

Lehenago aipatu bezala, euskara-planaren helburu nagusia da administrazio

publikoetan euskararen erabilera handitzea eta sustatzea da, dela zerbitzu-hizkuntza

gisa, dela laneko hizkuntza gisa, hiritarren eskubide linguistikoak bermatze aldera.

Jarraian, 2018-2022 aldirako lehentasunezkotzat jo diren lan-ildoak

zerrendatuko dira.

3.1 Derrigortasun-datak esleitzea eta erretiroak

Santurtziko Udalarentzat lehentasunezko helburua da derrigortasun-data duten

lanpostuen kopurua nabarmenki igotzea. Horretarako, langileek erretiroa hartu ahala,

ordura arte izan duten lanpostuei derrigortasun-data esleituko zaie.

Neurri hau Udalaren beste lanpostu batzuetan ere aplika badaiteke ere,

Udaltzaingoan eta Nuestra Señora de Begoña Egoitzan sistematikoki aplikatuko da.

Udaltzaingoa

Postua Dotazio-kopurua HE Derrigortasuna

Zerbitzuko burua 1 4 0

Ofiziala - Udaltzaingoko burua

1 3 0

Udaltzaingoko ofizial ondokoa

5 3 1

Udaltzaingoko lehen mailako agentea

13 2 3

Lehen mailako agentea, Zehapenen arduraduna

1 2 0

Udaltzaingoaren Bulegoko agentea

4 2 0

Zehapenen Unitateko agentea

2 2 0

Udaltzaingoko agentea

65 2 28

Page 20: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

20

Administrari laguntzailea

4 2 3

Denera 96 35 (36,45%)

Aurreko taulan ikus daitekeenez, derrigortasun-datak betetzean dugun indizea

%36,45ekoa da, eta ia-ia eskatzen zaigunaren parekoa bada ere, Santurtziko Udalak

betetzen duen indizearen aldean, askoz beherago dago (%45,48).

Ondoko taulan erretiro-adinaren bilakaera ikus daiteke, bai eta egoera horretan

dagoen langile-kopurua ere; horretaz gain, betetzen dituzten lanpostuen

derrigortasun-datak ere ematen dira:

Urtea 60 urtetik gorako langile-kopurua

Derrigortasuna

2017 5 1

2018 4 0

2019 1 0

2020 6 0

2021 2 0

2022 2 0

Denera 20 1

2018-2022 planak dirauen bitartean, 20 langilek hartuko dute erretiroa eta

horietatik 19 derrigortasun-datarik ez duten lanpostuetan ari dira.

Dagoeneko aipatu bezala, langileek erretiroa hartutakoan, hutsik geratzen

diren lanpostuei derrigortasun-data esleituko zaie.

Page 21: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

21

2022ko egoera

Erakundea Lanpostu-kopurua Derrigortasun-datak Portzentajea

Udaltzaingoa 96 54 56,25%

(+19,80%)

Nuestra Señora de Begoña Egoitza

Postua Dotazio-kopurua HE Derrigortasuna

Gerentea 1 4 0

Gainbegiralea 1 3 0

Administrazio Ataleko Burua

1 3 0

Erizaintza Unibertsitate Diplomatua

6 2 3

Administraria 2 2 1

Sukalde-burua 1 2 0

Sukaldaria 3 2 1

Erizaintza-laguntzailea 50 2 18

Zerbitzu-langilea 9 1/2 1

Denera 74 24 (32,43%)

Udaltzaingoaren kasuan bezala, Egoitzak derrigortasun-datak betetzean duen

indizea (%36,89) beharrezko indizetik behera dago eta Udalarenak berdintzen badu

ere, izatez arazo estrukturaltzat jo daiteke egoera hori.

Ondoko taulan erretiro-adinaren bilakaera ikus daiteke, bai eta egoera horretan

dagoen langile-kopurua ere; horretaz gain, betetzen dituzten lanpostuen

derrigortasun-datak ere ematen dira.

Page 22: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

22

Urtea 60 urtetik gorako langile-kopurua

Derrigortasuna

2018 12 3

2019 3 1

2020 4 0

2021 2 1

Denera 21 5

2018-2022 planak dirauen bitartean, 21 langilek hartuko dute erretiroa eta

horietatik 16 derrigortasun-datarik ez duten lanpostuetan ari dira.

Langileek erretiroa hartutakoan, hutsik geratzen diren lanpostuei derrigortasun-

data esleituko zaie.

2022ko egoera

Erakundea Lanpostu-kopurua Derrigortasun-datak Portzentajea

Egoitza 74 40 54,05%

(+21,62%)

3.2 Barne berrantolaketa eta Lanpostuen Zerrenda berria

Lehenago aipatu bezala, Santurtziko Udala asmo handiko barne-egituraren

berrantolaketa-prozesuan dago murgilduta. Prozesu hori 2017an hasi zen eta 2019an

zehar amaituta egoteko lanean ari da Udala.

Lortu nahi den helburu nagusia da eskura dauden baliabide publikoak

arrazionalizatu eta optimizatzea, egun indarrean dauden antolamendu-arloen

berdefinizioaren bidez.

Une honetan, ezinezkoa da berrantolaketaren emaitza aurreratzea, baina

lehentasunezko helburua izango da herritarrei emango zaien arreta bi hizkuntza

Page 23: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

23

ofizialetan eskaini ahal izatea. Horretarako, administrazio-atalen definizioa hobetzea

lortu nahi da.

Arloen eta administrazio-atalen berrantolaketaren emaitzak Lanpostuen

zerrendaren berrikusketa eta egokitzapena ekarriko ditu, eta beraz, aukera ezin hobea

izango da hizkuntz eskakizunen eta derrigortasun-daten egoera orokorra

berrikusteko.

3.3 Proposamena

Jarraian, 2018-2022 planaren amaiera alderako lortu nahi den egoera

laburbiltzeko koadroa aurkezten da.

Proposamena egiteko erabilitako zenbait datu eskura ditugun datuen

estrapolazio dira, eta beraz, errore-marjina izan dezakete. Hori dela-eta, balizko bi

eszenatoki aurreikusi dira:

a. Lehen eszenatokia: 410 lanpostuko plantila

b. Bigarren eszenatokia: 431 lanpostuko plantila

Lehen eszenatokia

Udala eta Organismo Autonomiadunak

Adierazleak 2018 2022 Bilakaera

Langile-kopurua 431 410 -21

Derrigor bete beharreko indizea (derrigortasuna) Betetzeko beharrezko lanpostu-kopurua (Lanpostuen zerrenda)

36,89%

159

40,00%6

164

+3,11%

+5

Derrigortasuna duten lanpostuak

196

2317

+35

6 Santurtziko euskaldunen gorakadari erreparatuta egindako estimazioa da. 7 Bakar-bakarrik lehenago adierazitako neurriak hartuta (Udaltzaingoa eta Egoitza).

Page 24: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

24

Portzentajea

45,48% 56,34%

+10,86%

Bigarren eszenatokia

Udala eta Organismo Autonomiadunak

Adierazleak 2018 2022 Bilakaera

Langile-kopurua 431 431 0

Derrigor bete beharreko indizea (derrigortasuna) Betetzeko beharrezko lanpostu-kopurua (Lanpostuen zerrenda)

36,89%

159

40,00%8

172

+3,11%

+13

Derrigortasuna duten lanpostuak Portzentajea

196

45,48%

2319

53,60%

+35

+8,12%

Deskribatutako balizko bi eszenatokietan, egindako estimazio horien ondorio

ikusgarriena da derrigor bete beharreko indizean lortuko den portzentaje altua, bai

lehen eszenatokian (%56,34), bai eta bigarrenean ere (%53,60).

Hori dela-eta, ondokoa adierazi nahi dugu:

Apirilaren 17ko 86/1997 Dekretuaren 17 artikuluak ezartzen du zein diren

gutxieneko helburuak, Euskal herri-administrazioetan euskararen erabilera

normalizatuz joan dadin. Dekretuaren ezarpen-esparruan dauden erakundeetako

bakoitzak dagozkion gutxieneko helburu horiek lortu beharko ditu derrigortasun bete

beharreko indizeak ahalbidetzen dion heinean.

8 Santurtziko euskaldunen gorakadari erreparatuta egindako estimazioa da. 9 Bakar-bakarrik lehenago adierazitako neurriak hartuta (Udaltzaingoa eta Egoitza).

Page 25: Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 · Euskara-plana Udalaren barneko erabilera-plana 2018-2022 Santurtziko Udala, 2018ko azaroa . 2 1. Sarrera 3 1.1 Planaren

25

Lehenago aipatu bezala, Santurtziko Udalari bigarren mailako helburua

dagokio, Erakundeak derrigorrez bete beharreko indizea %25etik %45era baita.

denean:

Hala ere, normalizazio-plan honetan egin berri dugun proposamenaren

arabera, eta bertan aztertutako balizko eszenatokiak kontuan hartuta, datorren

planean (2023-2027) pentsa liteke bigarren mailako helburua izatetik hirugarren

mailako helburua izatera pasatzea, zeren derrigorrez bete beharreko indize erreala

%45etik %70era artekoa izango baita, Udalak horretara legez behartuta egon ez

arren.

Aldaketa horren ondorio nabarmena litzateke administrazio-atal elebidunak

jartzea izaera orokorreko ataletan. Horrek, ezbairik gabe, oso aurrerapen handia

ekarriko luke Santurtziko Udalaren normalizazio-prozesuan.