Expogrelo volve a Abadín o 2 de marzo

A popular feira será no recin-to feiral de Gontán. Pax. 11

febreiro 2019 nº 182

Todo listo para o Entroido

Os concellos presentan estes días os actos desta popular festa que terá lugar a primeiros de marzo con concursos, bailes e desfiles

O presidente da Deputación, Darío Campos Conde, e a al-caldesa de Guiti riz, Regina Polín Rodríguez, manti veron un encontro con membros da Asociación Cultural Xermo-los para avanzar no proxecto

de recuperación e posta en valor da casa natal do poeta Díaz Castro. A casa conta cun-ha superfi cie de 374 metros cadrados, dividida en dúas plantas, con 133,15 metros cada unha. Pax. 14

A Deputación recuperará a casa natal de Díaz Castro

Nada máis rematar o Na-dal, gran parte dos galegos xa pensan na seguinte gran festa que non é outra que o Entroido. En toda a provin-cia celebraranse diferentes actos, con concursos, des-files e o tradicional enterro da sardiña. Unha festa chea de cor e alegría, na que aprovéitase o día festivo para estar de troula e dar renda solta a imaxinación con orixinais pezas tanto de disfraces como de cancións. Nos concellos da Chaira, a celebración terá lugar nas dúas primeiras fins de se-mana de marzo e están a presentar estes días os pro-gramas de ditas festas. Imaxe dun desfi le de disfraces de Entroido

O Servizo de Madrugadores foi o eixe central do Pleno que ti vo lugar en Vilalba no mes de xaneiro e non esti vo exento de polémica coa parti cipación dos concelleiros de Vilalba Aberta, PSOE, BNG e o propio alcalde. O Concello fí xose cargo ata o de agora do transporte dos pe-quenos desde as ludotecas aos respecti vos centros de ensino ao comezo da xornada escolar. A situación cambia agora por-que a lei impide a contratación directa por parte do concello do servizo de autobús por iso anunciaron que compre cam-biar o sistema de organización deste servizo. Pax. 3

O Concello de Vilalba manterá o servizo de Madrugadores pero con cambios

friol. A asociación A Cas-tronela cambia a Xunta Xestora. Pax. 25

a pastoriza. Reigosa inaugurou o seu parque infanti l. Pax. 11

castro. Constrúen o pri-meiro centro de investi gación láctea da provincia. Pax. 7

muras. Aprobado por unanimidade un orzamento de 1,9 millóns. Pax. 9

vilalba. Iván Ferreiro, Ma-rem Ladson e Cheese and Ba-con súmanse ao FIV. Pax. 5

cospeito. O PSOE afi rma que o Concello ten unha dé-beda de 2 millóns. Pax. 10

Abre o prazo para a BTT San Simón

Coincidirá coa feira do queixo de Vilalba. Pax. 32

Moexmu presenta os seus carteis

Foron elaborados por unha veciña de Muimenta. Pax. 11

ESPECIAL FESTASEn páxinas interiores

actualidade2 febreiro 2019

NOVAS DA CHAIRA vilalba

O Concello de Vilalba xunto con Cruz Ver-mella segue co II Plan de Dinamización da Zona Rural, unha iniciati va que se volve a organizar co obxecti vo de ofrecer as mesmas oportunidades para os veciños do rural que para os da zona urbana.Desde o Concello de Vilalba apostan por un segundo ciclo deste Plan, e decidiron levar as acti vidades ás 29 parroquias. Di-tas acti vidades realizaranse nas anti gas escolas ou locais sociais de cada unha das zonas e será mediante inscripción, aínda que en principio non existe un límite de prazas.Entre as acti vidades propostas para este ano, haberá taller de autoesti ma e valo-ración da muller, memoria e esti mulación cogniti va, seguridade e primeiros auxi-lios, ximnasia de mantemento, manua-lidades, acti vidades fí sicas e acti vidades nas natureza que incluirán excursións e desenvolveranse a parti r deste mes e ata xuño. Finalmente, como o ano pasado, haberá unha festa fi nal coa idea de xun-tar a toda a xente que parti cipe nas dife-rentes acti vidades nunha xornada lúdica, que incluirá a exposición dos traballos.

Volven os cursos ás parroquias da man de Cruz Vermella

O martes 5 de marzo o Concello de Vilalba celebrará o seu tradicional concurso de disfraces de Entroido, co desfi le de murgas e comparsas polas rúas da vila, que será ás 18.00 horas e amenizado coa Charanga DGT e o Río Samba Show, entre outros grupos aínda por confi rmar.A saída será dende a estación de auto-buses ata a praza da Consti tución, e en caso de que as condicións climatolóxi-cas sexan adversas, os actos celebra-ranse na carpa insti tucional que nesta ocasión terá gradas para que todos os asistentes podan ver ben. Despois fara-se entrega dos premios para todos os parti cipantes.O prazo de inscrición para este concur-so, xa aberto, rematará o 1 de marzo ás 14.00 horas. Ten que facerse na ofi -cina de Cultura do Concello, en horario de mañá, de 09:00 a 14:00 horas, ou ben a través do formulario da web: www.vilalba.org.Os premios en cada categoría serán, na modalidade individual, infanti l e xu-venil, de 0 a 14 anos, o primeiro de 60 euros, o segundo de 40 e o terceiro de 20. Na modalidade individual adulto, o

primeiro premio será de 100 euros, o segundo de 50 e o terceiro de 30 euros.Na modalidade de parellas infanti l e xuvenil, o primeiro premio será de 100 euros, o segundo de 60 e terceiro de 30. En adultos, corresponderán 180 eu-ros, 80 e 40, respecti vamente.Para as comparsas infantí s e xuvenís o primeiro premio será de 250 euros, o segundo de 150 e o terceiro de 120. En comparsas de adulto, o primeiro premio será de 600 euros, o segundo de 400 e o terceiro de 300. Haberá un cuarto premio de 150 euros.Tamén disti nguiranse a mellor posta en escea e o mellor humor, cun pre-mio de 200 euros cada un. Tamén se establece un premio de comparsas de adultos e infantí s a reparti r segundo criterio do xurado de 200 euros. E ademais, haberá un accésit de parti -cipación de 100 euros para as com-parsas de máis de 8 compoñentes .Daranse por nulos, os concursantes que repitan con disfraces de anos an-teriores. O mércores 6 de marzo terá lugar o ta-mén tradicional Enterro da Sardiña, ás 20.30 h na Praza da Consti tución.

O 5 será o concurso de disfraces de Entroido

O Concello de Vilalba traballará para poñer a producir terras do concello actualmente en desuso. Así o deci-diron o conselleiro José González e o alcalde, Agustí n Baamonde. Ambos coinciden na necesidade de poñer en valor aquelas parcelas que estean abandonadas ou simplemente que a día de hoxe non teñan acti vidade pro-duti va. “Deste xeito, melloraría a eco-nomía dos veciños e do municipio, así como a protección contra os posibles incendios forestais”, indican.Respecto á revalorización de terras, estanse a acometer actualmente novas reestruturacións parcela-rias que os veciños queren abrir no municipio, como son as de Goi-riz, Lanzós, Román e San Xurxo de

Rioaveso, todas elas actualmente en estudo para valorar se cumpren cos requisitos esixibles. No caso das tres primeiras xa se están elaboran-do os documentos ambientais e, unha vez se teñan as conclusións, estudarase a mellor forma para po-ñer estes terreos a producir.En relación coas infraestruturas do concello destacou que este ano o go-berno local disporá de 111.746 euros da Consellería do Medio Rural para mellorar os camiños municipais, a mesma contí a que recibiu en 2018 e coa que arranxou os accesos aos nú-cleos de Vilapedre, Ínsua e Noite. No 2017, con este orzamento do Plan de mellora de camiños municipais acon-dicionou a vía de Nete a Oleiros.

O Concello porá a producir terras municipais en desuso

Por sexto ano consecuti vo, e aprovei-tando a conxuntura histórica, o Insti tuto de Estudos Chairegos organiza a VI Ruta Cultural, prevista para o domingo, 17 de febreiro de 2019, á cidade de Santi ago de Compostela, onde visitarán dúas ex-posicións sobre Castelao: Alba de gloria, organizada polo Consello da Cultura de Galicia en San Domingos de Bonaval, e Castelao maxistral, na Cidade da Cultura no Gaiás. En ambas visitas contarán con guía. A saída de Vilalba, dende a casa da Cultura, producirase ás 9:15 horas.A cuota que haberá que pagar será de 30 euros por adulto (os menores, 5 euros) que inclúe a comida, o autobús e as visi-tas guiadas ás dúas exposicións.Os interesados poden apuntarse en-viando unha mensaxe á conta de correo electrónico do Iescha, estudoschaire-gos@gmail.com, ou por teléfono con calquer membro da súa Xunta Directi va 686.451.501 - 651.361.628.

A VI Ruta Cultural do Iescha visitará dúas mostras de Castelao

O alcalde de Vilalba, Agustí n Baamonde, e a Conselleira de infrestruturas, Ethel Vázquez, fi rmaron fi nalmente o convenio que permiti rá comezar as obras de acon-dicionamento da anti ga travesía da estra-da LU-126, coñecida hoxe como avenida da Terra Chá, mediante un investi mento autonómico de máis de 650.000 euros.Este convenio establece as bases da cola-boración técnica e económica nesta vía, e ten como obxecti vo promover a mellora nesta travesía que comunica o centro de Vilalba coa esta estrada LU-120, de saída cara a Meira, con beirarrúas en ambas as dúas marxes, calzada de 7 m de ancho, e aparcadoiros a ambos os dous lados.Máis en concreto, os traballos que pre-tende realizar o Concello de Vilalba

incluirán a renovación das beirarrúas que se atopan deterioradas e non son axeitadas desde o punto de vista da ac-cesibilidade, a rehabilitación do fi rme da travesía, de algo mais 1 km, e o repintado da estrada. Ademais colocarase un tramo de novo colector de saneamento de 365 metros na marxe dereita do viario, den-de a rúa Mondoñedo ao fi nal da travesía, para evitar as fi ltracións que se veñen producindo na rede actual.Segundo establece o convenio asinado, o Concello de Vilalba asume a obriga de le-var a cabo as actuacións necesarias para a correcta execución das obras obxecto deste convenio, redacción de documen-to técnico necesario para a execución das obras, licitación e execución das mesmas.

As obras da avenida Terra Chá empezarán en marzo

Firma do convenio entre o alcalde e a Conselleira de Infaestruturas

O alcalde de Vilalba, Agustí n Baamon-de, anunciou que están preparando os proxectos de varias obras que se farán con cargo ao Fondo de Compensación Ambiental e que inclúen dúas obras, a renovacion do abastecemento de augas na avenida Terra Chá, desde o campo de fútbol ata o inicio da propia avenida. O proxecto estará listo e o prego para licita-ción sairá esta semana. Ten un orzamen-to de 660.000 euros.A outra obra que se incorpora dentro deste grupo e o abastecemento de au-gas da rúa Rouco Varela. “Facemos estas obras porque son as tubaxes máis anti gas que nos quedan en Vilalba, teñen ade-

mais pouca sección e causan problemas de presión”. Nesta obra investi remos arredor de 270.000 euros.Nas infraestructuras locais, hai previstas, unha no urbano e outra no rural. Así, en Vilalba actuarase nas rúas Placido Peña, Cidade de Viveiro, Domingo Goas e rúa das Pontes. A obra consisti rá en cambiar as lámparadas actuais por leds para afo-rrar enerxeti camente. No rural actuarase no no barrio da Cotoriña, na parroquia de Insua con 50.000 euros de orzamento.A alcalde indicou que teñen un convenio con Medio Ambiente para realizar a obra de abastecemento de auga na rúa do Cal-vario cun importe de 170.000 euros.

Saen a licitación obras con cargo ao Fondo de Compensación

febreiro 2019actualidade 3

O sector agroforestal está cada vez máis profesionalizado para poder facer del un modo de vida e de traballo rendable e efi ciente. Con esta fi nalidade naceu Servizos Agroforestales Seoane, unha empresa adicada aos servizos agrícolas afi ncada na parroquia vilalbesa de San Lorenzo de Árbol. O seu obxecti vo é realizar os traballos de preparación de terras, ensilados, sembrados, recolección de forraxes, desbroces e plantacións en-tre outros. José Seoane Álvarez é o seu propietario e fundador e explica como é o seu labor.

Cantos anos fai que comezou con esta empresa adicada a prestar diferentes servizos agrícolas e forestais?Pois desde o 2001 xa, é decir imos para 18 anos. Teño que decir que desde moi pequeno sempre me gustou todo o re-lacionado coa maquinaria, primeiro por hobby e despois pouco a pouco foise convertendo na miña profesión.

E cando iniciou a súa acti vidade profe-sional, que servizos realizaba principal-mente?Pois empecei realizando moitas menos

prestacións, porque o parque móbil de maquinaria era moito máis pequeno que o que dispoñemos actualmente. Tan só catro ou cinco aperos e dous tractores pouco a pouco en función das novas demandas fomos incorporando nova e máis potente maquinaria.

Cales eran os primeiros labores agrícolas que realizou?Colleramos unha época onde se impul-sara na zona diferentes concentracións parcelarias, dispoñíase de moito terreo abandonado e a maquinaria coa que contaban as diversas explotacións era relati vamente lixeira e nós realizabamos as tarefas de desbroce do monte para poder poñelo a producir. De feito os pri-meiros apeiros uti lizados foi unha des-brozadora, unha grade de discos e unha fresadora.

Tamén realiza tarefas agrícolas, na ac-tualidade está enfocando a empresa cara a realización de tarefas forestais.Si, hoxe estamos traballando en maior porcentaxe o forestal, e de cara o futu-ro penso que debemos seguir esa liña de traballo. Hoxe en día no referido a

servizos forestais dispoñemos de toda a maquinaria necesaria para realizar as labores que nós demanden. Desde unha desbrozadora para a limpeza de monte ata unha trituradora para restos de poda, ou maquinaria para cortas, retroexcava-doras para volver a plantar. Todo un tra-ballo moi variado.

Cales son os servizos máis demandados?Hoxe en día, quizais o máis demandado sexa a trituración despois das talas e a posterior plantación. Tamén traballamos diversas limpezas de fi ncas, pero sen dúbida o máis demandado é a reforesta-ción. As especies coas que máis se está a traballar e nun 80% eucalipto, 15% pino e o restante frondosas aproximadamente.

Cal é a vosa zona xeográfi ca de traballo?Teño clientes en toda a comarca da Terra Chá, pero tamén temos clientes na Ma-riña, en Ribeira de Piquín, e en defi niti va temos a capacidade de desplazarnos a onde o cliente o demande.

Actualmente tamén leva a cabo o des-broce e mantemento dunha zona dunha empresa eléctrica, son moitos os requi-

sitos de solvencia técnica que esixen para poder gañar estes concursos?Neste eido esixen moitos requisitos, temos que estar en niveis de calidade moi elevados, por exemplo temos que estar ao corrente en medidas de segu-ridade como a prevención, a evaluación de riscos, os primeiros auxilios, os plans de evacuacións, etc. Sen lugar a dúbidas nos queremos ofrecer ao noso cliente a maior garantí a de seguridade no traballo que pode atopar hoxe en día no sector.

Cara onde quere levar a empresa, que previsións ten de futuro?Gustaríame traballar máis no sector gan-deiro, pero a realidade dinos que o sec-tor forestal ten un forte empuxe na nosa zona e penso que dispoñemos de gran

masa forestal para traballar. Tamén está moti vado quizais polo aumento do aban-dono no agrario. Penso que os terreos non deben estar abandoados, se unha persoa non pode adicalos a uso agrícola, mellor que o abandono é o uso forestal.

Como dicía, unha das tarefas é a tritura-ción de restos de poda entendemos que é tamén un bo labor para a prevención de incendios forestais?A trituración de restos de poda é unha axuda cara a prevención efecti vamente. Agora por lei esíxese que o monte este limpo, e hoxe en día existen as posibili-dades de trituración ou de biomasa que está comenzando a meterse no mercado pero polo de agora o máis demandado é a trituración.

“A trituración de restos de poda é unha axuda para previr incendios”José Seoane Álvarez é xerente da fi rma vilalbesa Servizos Agroforestales Seoane

José Seoane Álvarez, cunha das súas máquinas

O Servizo de Madrugadores foi o eixe central do Pleno que ti vo lugar en Vilalba no mes de xaneiro e non esti vo exento de polémica coa parti cipación dos con-celleiros de Vilalba Aberta, PSOE, BNG e o propio alcalde. Este debate foi seguido por pais e usuarios xa que se trata dun servizo que afecta a uns 60 escolares dos centros educti vos Insua Bermúdez, Mato Vizoso e da Escola de Educación Infanti l e que levantou a polémica nas últi mas se-manas entre os disti ntos parti dos, pais e responsables das ludotecas.Actualmente, o servizo de Madrugadores xesti ónase a través das ludotecas, que acollen aos rapaces durante unha hora e media antes da entrada dos pequenos ao colexio. O Concello fí xose cargo ata o de agora do transporte dos pequenos desde as ludotecas aos respecti vos centros de ensino ao comezo da xornada escolar.A situación cambia agora porque a lei

impide a contratación directa por parte do concello do servizo de autobús por iso anunciaron a necesidade de cambiar o sistema de organización deste servizo. O Concello ofreceu varias posibilidades, a primeira é ofrecer o servizo no propio co-lexio, outra opción sería a posibilidade de que foran as anpas as que se ocuparan do servizo ou que o Concello implantase un transporte público, pero esa alternati -va supón un trámite complicado.Desde o Concello indican que seguirían subvencionando o servizo a través de axudas ou subvencións en calquera dos casos pero o acordo non parece chegar aínda a bo termo. Por outra banda, al-gunhas familias piden que o servizo con-ti núe como está agora e outras buscan, para abaratar custes que o servizo se des-envolva nos propios centros, tal e como se fai no resto dos concellos.O alcalde, Agustí n Baamonde, anunciou

que o servizo seguirá como ata o de ago-ra ata fi nal de curso e o cambio, sexa cal sexa, comezará a funcionar o próximo curso. “Non temos intención de asumir a xesti ón nin deixar de asumila, o que bus-camos é chegar a un acordo”.

FEIRA DO CAPÓN. Outro dos temas tra-tados no Pleno foi a Feira do Capón. O baixo número de exemplares presentes na Feira levou unha iniciati va de Vilalba Aberta na que solicitaba unha reunión cos produtores para aumentar mellorar esta situación para o próximo ano.O alcalde manifestou o seu interese en mellorala de acordo cos produtores pero lembrando que resulta complicado ao tratarse dun produto caro e moi estacio-nal que obriga ao criadores a asegurar a venda antes da feira. Ademais, a falta de relevo xeracional na cría impide o au-mento de exemplares ano a ano.

O Concello manterá o servizo de Madrugadores pero con cambios

O sacerdote, exmestre e dinamizador cultural Alfonso Blanco Torrado, coordinador da asociación Xermolos de Guiti riz e da Fundación Manuel María e promotor de eventos tan recoñecidos como o Festi val de Pardiñas, entrou a formar parte do Paseo dos Soños de Vilalba cun Hectómetro Literario propio durante un acto de homenaxe no que houbo numerosas lecturas e un xantar.

Alfonso Blanco xa ten o seu monolito no Paseo dos Soños

actualidade4 febreiro 2019

O Centro da xuventude de Vilalba abriu un segundo prazo de inscrición para os seguintes Cursos e Xornadas, primavera 2019. Os cursos progra-mados están dirixidos fundamental-mente á mocidade e abertos á par-ticipación de todos os interesados. Os cursos son de zumba fitness, pin-tura, debuxo, escola de xadrez, artes plásticas, fotografía dixital, aeróbic e xornadas de cociña.Para formalizar a inscrición nestes cursos, que son de balde para todos, hai que acudir ao Centro da Xuventu-de. Pode solicitarse máis información no teléfono 982 828 340 polas tardes.O prazo para inscribirse estará aber-to todo o ano, e no caso de ter máis solicitudes que prazas, abrirase unha lista de agarda, pero continua-rase collendo solicitudes durante todo o curso en todas as activida-des, por se xurdiran baixas ao longo do mesmo.

O Centro da xuventude reabre a inscrición para os Cursos e Xornadas de primavera 2019

A parroquia vilalbesa de Soexo ce-lebrará as súas festas patronais o sábado 16 de febreiro na honra a Sagrada Familia. A festividade arrin-cará ás 13.00 horas coa misa solem-ne con procesión e seguida da se-sión vermú, que estará a cargo do Grupo Tribal.O acto central será unha comida veciñal para todos os asistentes que terá un prezo de 25 euros por persoa e estará servida por Pulpería Maria y Luis. O menú consistirá en xamón cocido, polbo á feira, carne ao caldeiro, costela cocida, postre, viño, café a chupito.Finalmente, a festa rematará coa verbena que estará a cargo da or-questra Olympus, acompañada polo Grupo Tribal.

Soexo celebra as súas patronais o 16 de febreiro

O PP confí a en Agustí n Baamonde para revalidar unha nova maioría absoluta en Vilalba. O avogado e actual rexedor foi proclamado onte candidato por acla-mación do comité executi vo local. Nese senso, Baamonde agradece “o apoio unánime e a mostra de confi anza que tratarei de recompensar con traballo e coa elaboración dunha lista competi ti va para gañar as eleccións”.A presidenta do Parti do Popular da nosa provincia, Elena Candia, destaca “a súa dilatada experiencia políti ca tanto no eido municipal coma provincial ou au-tonómico onde formou parte do Grupo Popular entre os anos 2005 e 2016”. Igualmente, a dirixente popular mani-festa que “Agustí n Baamonde ten de-mostrada unha gran capacidade de xes-ti ón ao fronte do Consistorio vilalbés”.O candidato popular afronta estes novos comicios electorais coa idea de “revalidar a maioría necesaria para poder gobernar a pesar das difi culta-des que poida supoñer o actual pano-rama políti co”. Con todo, confí a “na

forza do Parti do Popular en Vilalba”.Agustí n Baamonde é avogado. En 1990 foi elixido alcalde en substi tución de José María García Leira e nas eleccións de 1991 gañou por maioría absoluta revalidándoa nas seguintes eleccións. En maio do 2005 deixou a alcaldía ao ser elixido deputado no Parlamento de Galicia e de novo en novembro do 2016 volveu á alcaldía en substi tución de Ge-rardo Criado que foi elixido senador.

O PP confí a en Agustí n Baamonde para revalidar a maioría absoluta

Agustí n Baamonde

Vilalba Aberta vén de facer públicos os nomes dos 20 veciños que darán forma á lista completa da súa candidatura, de cara ás vindeiras Eleccións Municipais. Un anuncio que chega logo do nomea-mento do seu actual voceiro, Modesto Renda, coma candidato á Alcaldía.A este respecto, o número 2 será desta volta para María Xosé Fernández Pardo, que nas pasadas Municipais aparecía no posto número tres da formación. Admi-nistrati va na empresa privada, ten 52 anos e, aínda que naceu e reside en Vi-lalba, mantén unha especial vinculación coa parroquia de Alba, en tanto que lu-gar onde aínda residen os seus pais. Séguea no número 3 José Luís Barrio

Díaz, bombeiro forestal e nado na Pa-rroquia de Noche. No 4 repite Mónica González Fernández. Asturiana, reside en Vilalba dende hai 16 anos. As dúas pri-meiras caras novas son Carlos Xosé Cu-rrás Pico, un administrati vo de 52 anos, e María Pérez Iravedra, de 29 que está a facer estudos de Educación Social.A parti r da séti ma posición sitúanse Xosé Lois Paz Miragaya, Héctor Fernán-dez Quintela, Patricia Fraga Díaz, Jorge Valverde Rico, Luz Seoane Álvarez, Car-los Fernández Pajón, María Xesús Fe-rreiro Ferreiro, Marti ño Maseda Lozano, Noelia Fernández Quintela, Francisco Xosé Roca Constenla, Iria Currás Gato e Antonio Peteira Martí nez.

Vilalba Aberta presenta tamén a súa candidatura

O Grupo Municipal Socialista propón ao goberno municipal do Parti do Po-pular adxudicar a parti da do Fondo de Compensación Ambiental, un total de 198.100 euros, aos núcleos rurais do Concello de Vilalba. Piden que se leven a cabo investi mentos para dotar de ser-vizos en condicións a aquelas zonas que carecen de saneamento e traída de auga.Desde o Parti do Socialista fan esta pro-posta ao alcalde, Agustí n Baamonde, tras criti car a súa políti ca “sen planifi cación no casco urbano, levando a cabo obras sen ter en conta a humanización dos espazos, sen un criterio obxecti vo e dili-xente que permita avanzar en materia de urbanismo”, subliña o voceiro socialista, Luis Fernández.Neste senso, os socialistas piden que se tomen este ti po de medidas no rural para contribuir a unha mellora das condicións da veciñanza que habita estas parro-quias, facendo fi ncapé na importancia de fi xar poboación. Porén, sinalan a Ba-amonde como responsable “dun aban-dono irresponsable do rural, de xeito que esperamos que as nosas propostas sexan benvidas e que demostren con políti cas públicas o seu interese polas parroquias, e non só para mencionalos en periodo electoral”, zanxan.

ORZAMENTOS. Por outra banda, o Grupo Municipal Socialista vén de fa-cer unha críti ca ao goberno de Agus-tí n Baamonde tras a convocatoria do pleno deste mes de xaneiro. Para os socialistas, sen a presentación dos or-zamentos, os populares teñen convo-cado este pleno como “mero trámite” desaproveitando unha oportunidade para debati r as parti das económicas deste ano.Desde o PSOE consideran os orzamentos como “principal ferramenta de xesti ón”, en palabras da voceira socialista, Elba Ve-leiro, de modo que censuran “o retraso na presentación dos mesmos tendo en conta que teñen a maioría absoluta para facelo. Neste senso, subliñan que “en to-dos os anos desta lexislatura retrasaron 4 ou 5 meses a presentación destes orza-mentos”.Por outra banda, os socialistas afi rman que Baamonde “goberna a base de de-cretos”, pois no ano 2018 existen “un total de 404, e no que levamos de ano case chegan aos 90”. Ademais, a meiran-de parte dos decretos “teñen reparos de legalidade”, asegura Veleiro. Así, “a falta de talante democráti co encuberto do al-calde agrava cada día máis a situación de debilidade do goberno popular”.

Os socialistas propoñen desti nar ao rural o fondo de compensación ambiental

Vilalba iniciará un curso de alfabeti zación dixital a desempregados de longa dura-ción con escasa ou nula formación e ex-periencia laboral, con graves difi cultades económicas e sen axudas sociais, que se atopen en risco de exclusión social.O curso está organizado por Cáritas Dio-cesana de Mondoñedo-Ferrol, a través da delegación vilalbesa e está fi nanciado polo Fondo Social Europeo.Os cursos teñen unha duración de cen horas lecti vas e terán lugar nas instala-cións do Centro Sociocomunitario de Vilalba. Os encargados da docencia serán

os voluntarios da Asociación de Volunta-rios de Informáti ca da Galicia (Avigal) na ciber aula de dito centro, fi nanciada pola Fundación La Caixa.O principal obxecti vo deste curso é for-mar a persoas que non teñen acceso ás novas tecnoloxías pola súa situación de vulnerabilidade sociolaboral e que deste xeito podan desenvolver as habilidades e destrezas necesarias do contexto so-cioeconómico actual.O curso, ao que asisten sete alumnos, consta de 100 horas de formación e aca-bará en marzo.

Cáritas organiza en Vilalba un curso de alfabeti zación dixital

febreiro 2019actualidade 5

Caixa Rural Galega e a Asociación de Empresarios Sete-Pontes de Vilalba se-laron un acordo co obxectivo de poñer a disposición dos empresarios vilalbeses financiamento para as súas actividades produtivas. O convenio que inclúe con-dicións preferentes, fixa un importe de 10 millóns de euros para dedicar a ope-racións crediticias de diferentes modali-dades dos asociados.A Asociación cuxa finalidade é defender e promocionar os intereses profesionais dos empresarios asociados, organizar actividades de carácter informativo e for-mativo así como informar e asesorar aos asociados, pretende coa firma do conve-nio facilitar o acceso ao financiamento que poida prestar unha entidade local con vocación de permanencia e cuxos intereses están aliñados co tecido produ-tivo vilalbés. Pola súa banda, Caixa Rural Galega pretende achegar a súa oferta financeira ao colectivo de asociados defi-nindo este convenio como un instrumen-to que permite tender lazos co mesmo e establecer un marcos de actuación para as relacións cos asociados.O Director de Investimento Crediticio de Caixa Rural Galega, Gabriel Guijarro, sinalou, sobre este convenio, que “trata de materializar de algún xeito a disposi-ción da Entidade para contribuír ao des-envolvemento empresarial de Vilalba e a

súa comarca, sempre dende unha visión local e con carácter de permanencia no tempo, enmarcado en el compromiso que a Entidade ten co sector produtivo”.O Presidente da Asociación Sete Pontes, Álvaro Fraga Castro, manifestou o seu agradecemento polo compromiso dun-ha Entidade “que non pechou oficinas e da que esperamos sintonía coas inquie-tudes e necesidades dos asociados. En definitiva trátase de que o acordo entre ambas poida ser útil para as empresas e tamén poida contribuír a que Caixa Ru-ral Galega incremente a súa presenza”.

GALA DE EMPRESARIOS. A asociación de empresarios Sete Pontes de Vilalba anunciou que o venres 22 de febreiro,

no auditorio Carmen Estévez, terá lugar a primeira edición da Gala empresarial, na que esperan poder contar coa participa-ción da maior parte dos seus 200 asocia-dos. Esta iniciativa, que é a primeira vez que se celebra, ten como obxectivo, po-ñer en valor o traballo dos empresarios.O encontro servirá tamén para facer en-trega de dous premios principais -empre-sario do ano e mellor emprendedor- e cinco mencións especiais que servirán para recoñecer aos máis destacados protagonistas noutros ámbitos: inter-nacionalización, responsabilidade social corporativa, mellor empresa do sector servizos, empresarios da Terra Chá, e ao mellor proxecto emprendedor de nova creación.

Caixa Rural e a Asociación Sete Pontes firman un convenio Os Empresarios nomearán ao Empresario do ano nunha gala o venres 22

Un momento da firma do convenio entre a asociación e Caixa Rural

A organización do FIV 2019 anunciou que na nova edición sumaranse ao cartel musical Iván Ferreiro, Marem Ladsom e Cheese and Bacon Djs. Engándese estes artistas aos xa confirmados Dorian, La M.O.D.A., Miss Cafeína, Depedro e Siloé, que estarán no Festival de Vilalba os días 26 e 27 de abril.Iván Ferreiro é un dos artistas máis pro-líficos e enxeñosos que coñece a cultu-ra do pop-rock indie en España. Pionei-ro do son máis alternativo de pop rock en español xunto aos seus compañei-ros do grupo Piratas. Resulta bastante incrible que alguén gra-ve un primeiro disco con apenas 19 anos e presente este nivel de imaxinación compositiva, profundidade nas letras e capacidade de interptetación. Pero é que case nada na vida de Marem Ladson re-sulta moi normal. O seu precoz talento, a súa seguridade, a súa madurez... Con apenas un single (All My Storms, 2017) chamou a atención de medios e pro-gramadores, catalogándoa como unha das promesas máis firmes do panorama musical.Esa promesa faise realidade no seu dis-co de debut homónimo Marem Ladson. Composto por once cancións que se pa-sean polo pop, o rock e o folk e gravado da man de Brian Hunt e Juan Diego Go-sálvez no Invernadero (Madrid), soa in-quedo, ambicioso, especial.

Cheese and Bacon gustan de gozar das súas sesións coma se fosen parte do pú-blico, e aí radica o seu segredo, en com-partir a súa paixón pola música e contar co feedback do público para xerar unha atracción mutua e un goce conxunto.

80% VENDIDO. Continúan á venda os abonos a 31 euros más gastos ata es-gotar existencias, a través dos puntos oficiais www.fivdevilalba.com e www.eventbrite.es. De todos os xeitos e antes de que a organización teña pechado o cartel, xa están vendidas máis do 80 por cento das entradas, o que vén anunciar que un ano máis chegarase a colgar o cartel de completo.

Iván Ferreiro, Marem Ladson e Cheese and Bacon súmanse ao FIV

actualidade6 febreiro 2019

Un ano máis, a localidade de Castro Ribeiras de Lea prepara o programa de Entroido para os días 8 e 9 de marzo, or-ganizado pola asociación CuldeCastro e en colaboración cos hostaleiros.A celebración terá lugar no anti go cam-po de fútbol baixo unha carpa para protexer das posibles inclemencias do tempo e dará comezo o día 8, venres, cunha verbena a cargo da orquestra A Fórmula, que fará nesta celebración en parti cular a súa presentación ofi cial. Se-rán cinco horas de música con discoteca móbil e gogós.O sábado 9 a programación arrincará ás 12.00 cunha sesión de xogos tradicio-nais, organizados por Xotramu, combi-nados con animación infanti l.Sobre as 13.30 horas haberá unha se-sión vermú a cargo de Stereo Show deixando para as 16.30 horas o comezo do desfi le de entroido.Ás 21.00 horas haberá unha cea na car-pa para todos os veciños cun menú a

base de empanada, xamón cocido, ca-llos, orellas de entroido e pan cun prezo de dez euros por persoa. Os ti ckets para a mesma poden mercarse en Amándoa, Mariva, Fénix, L&M ou na popia carpa o mesmo día.Finalizará a festa cunha verbena a cargo tamen de Stereo Show.O concurso de disfraces contará este ano con máis de 6.000 euros en pre-mios. Así, as tres primeiras comparsas recibirán 1.500, 700 e 300 euros, res-pecti camente. Por parellas de adultos haberá 400, 200 e 100 euros en pre-mios. En individual de adultos os pre-mios serán de 250, 125 e 60 euros.Tamén haberá un apartado infanti l. As tres mellores parellas recibirán 150, 70 e 40 euros mentres que os mellores disfraces individuais terán 120, 60 e 30 euros, respecti vamente.A organización sorteará de madrugada un carro cheo de sorpresas valorado en 1.500 euros.

VAL DE FRANCOS. Un ano máis habe-rá Entroido tamén na parroquia de Val de Francos, que se celebrará o 5 de marzo. A festa dará comezo ás 16.30 horas coa actuación de grupo de gai-tas Os Valuros, antes do acto ofi cial de sermón sentencia e queima do entroi-do. A conti nuación, terá lugar o sor-teo de cestas para dar inicio, ás 18.00 horas, ao baile, que estará a cargo da orquestra Triunfo. A organización lembra que o campo da festa estará cuberto cunha carpa para as posibles inclemencias do tempo.

O entroido reparti rá 6.000 euros en premios

castro de rei

O aeródromo de Rozas acolleu a de-mostración do helicóptero non tripu-lado Lua e do sistema contra incendios Einforex, impulsados por Babcock, os últi mos avances do polo aeroespacial no deseño de solucións innovadoras que dan resposta ás necesidades reais no eido da prevención de incendios.Os avances no sistema Einforex FF (Fi-reFighti ng) desenvolvidos por Babcock coa parti cipación das empresas Solda-tec, Itmati , Coremain, Cinfo, Veoline e Pildo, van abrir un mundo de posibili-dades á información de emerxencias. Así, probouse o helicóptero non tripu-lado Lua, xunto con varios compoñen-tes que o converten no único sistema capaz de capturar e procesar en tem-po real información dixital de vídeos e imaxes no espectro visible e infrarroxo.Este proxecto resume o espírito do

polo aeroespacial ao consolidar a alianza cunha empresa tractora como Babcock, involucrar a empresas locais para chegar a mercados internacionais e mellorar a súa competi ti vidade e por obter produtos e solucións realizadas en Galicia pero con aplicación global cos incendios forestais.O polo aeroespacial púxose en marcha en 2015 e, dende entón, leva mobi-lizados 50 millónes de euros dos 165 previstos coas actuación que están en marcha e programadas, mentres que o programa de I+D promove, ata o de agora, 20 proxectos nos que traballan 262 persoas. Aínda así, os proxectos desti naran novos investi mentos para 2019 por valor de 18,1 millóns de euros a través de iniciati vas como o parque industrial, a aceleradora aeronáuti ca ou o novo espazo formati vo de Rozas.

Proban un helicóptero non tripulado para a loita contra incendios en Rozas

O voceiro do Goberno, Álvaro Santos Ramos, supervisou o resultado dos tra-ballos executados na rúa Xosé Trapero Pardo, en Castro Ribeiras de Lea, aos que a Deputación achegou 175.000 euros. É unha actuación moi importante para a economía local, pois conecta o centro da vila co mercado gandeiro, ademais de dar acceso a vivendas e locais comerciais.Santos Ramos destacou que se trata dun-ha obra coa que se reforza un dos prin-cipais motores económicos do Concello pois a estrada mellorada une o centro da vila co mercado gandeiro, que xera un vo-lume de negocio medio de 65.000 euros á semana, o que da mostra da importan-cia desta actuación.“A mellora desta rúa é un benefi cio di-recto para un sector clave na provincia como é o gandeiro, que precisa de inves-ti mentos, tamén en infraestruturas e vías

para facilitar a súa labor, e que poidan conti nuar creando riqueza e emprego” sinalou Santos Ramos.O Deputado informou que a rúa con-ta tamén con outros servizos como perruquerías, talleres de carpintería metálica, neumáti cos... así como nu-merosas vivendas. Ademais, serve de enlace máis directo entre o centro da vila e Feira do Monte, capitalidade de Cospeito, pola LU-P-1706.Os traballos executados consistiron no ensanchado, afirmado e pavi-mentación da rúa, así como na insta-lación de sumidoiros para recoller a augas pluviais. Tamén se realizaron traballos de me-llora da seguridade coa renovación da sinalización horizontal e verti cal, pois anteriormente non existí a unha delimi-tación entre os carrís e beiravías.

A Deputación mellora a rúa que dá acceso ao mercado gandeiro de Castro Ribeiras de Lea

Pechouse administrati vamente outra reestruturación parcelaria no concello de Castro de Rei, na zona de San Xiao de Mos. Isto implica que os novos predios, dos que xa viñan facendo uso os ti tula-res, son defi niti vos de cara á entrega de tí tulos.Esta reorganización do territorio iniciou-se con 1.687 parcelas de 262 propieta-rios. Agora o número de predios redu-ciuse a 435, co que a superfi cie media de cada un pasou de 2.609 metros cadrados a 9.998. Este aumento na súa dimensión permite facer as leiras máis operati vas e competi ti vas para poñelas a producir. En total, este proceso afectou a unha super-fi cie de 435 hectáreas.Neste proceso investí ronse máis de 1,5 millóns de euros, a maior parte nas obras de construción da nova rede de camiños principais e secundarios e no acondicio-namento de parcelas. No concello de Castro de Rei hai ademais outras nove concentracións fi nalizadas administrati -vamente, polo que a superfi cie concen-trada no municipio chega ao 44,25%.

Pechada outra reestruturación parcelaria no concello

pol

O Concello de Pol organiza un Obradoiro de Poda que leva por tí tulo Introducción ás boas prácti cas en fruti cultura. Este taller terá lugar o sábado 16 de febreiro entre as 10 a 14 horas no Centro Socio-cultural de Mosteiro-Pol. As inscricións poden facerse chamando ao teléfono 982 305 429. Só hai 20 prazas restrinxi-das a alumnado adulto.

MULLERES RURAIS. Por outra banda, a Asociación de Mulleres Rurais Olvido de Pol organizan unha serie de cursos que darán comezo estes días, e que están abertos a toda a poboación.Así, o curso de estéti ca terá lugar os luns de 11:00 a 13:00 horas e os venres de 19:30 a 21:30 horas na perruquería Sarai-ba. Tamén haberá un curso de informáti -ca os martes de 16:30 a 18:30.Os que desexen inscribirse poden facelo nos teléfonos 666 230 570 (Mercedes) e 616 129 825 (Rosa).

O Concello organiza un obradoiro de poda e as mulleres rurais, de estéti ca e informáti ca

O Grupo SADA, un dos principais mata-doiros de polos de toda España, rescindiu o contrato con Servicarne e vai incorpo-rar ao seu cadro de persoal 125 falsos autónomos que operaban no seu mata-doiro de Castro de Ribeiras de Lea. Deste xeito, SADA súmase á lista de empresas do sector cárnico que deixan de uti lizar esta fi gura.O Grupo SADA xa lle comunicou a CCOO que rescindirá de forma total o acordo mercanti l con Servicarne, denunciada por Comisións perante a Inspección de Traballo por considerala unha falsa coo-perati va. Isto provocará a integración na empresa matriz de 200 falsos autóno-mos —incluídos os 125 xa mencionados en Galicia.Desde CCOO salientan este «novo éxito» da campaña sindical contra as falsas coo-perati vas, que comezou en decembro de 2017 e xa provocou centos de regulari-zacións en Galicia e no resto de España. Destaca o caso do Grupo Coren, que o pasado verán anunciou que integraría 1350 falsos autónomos que procedían de Servicarne.

SADA incorporará á empresa a 125 falsos autónomos que pertencían a Servicarne

febreiro 2019 7actualidade

O presidente da Deputación, Darío Cam-pos Conde, a vicerreitora do Campus de Lugo, Monsterrat Valcárcel, e o depu-tado de Medio Rural, Lino Rodríguez Ónega, supervisaron o avance das obras do primeiro centro de investi gación lác-tea da provincia, que Deputación e USC constrúen con 2 millóns de euros. Desta canti dade, o organismo provincial ache-ga 1,3 millóns e a Universidade 750.000 euros. Fano co obxecti vo de contribuír á mellora deste sector mediante a aplica-ción dos proxectos que investi gadores e estudantes do Campus de Lugo (Ve-terinaria, Enxeñería Agroalimentaria, Máster de Produción de Leite...) desen-volvan nestas instalacións.“A Comarca da Terra Chá, os concellos que a abrangen, como o de Castro de Rei, é unha zona clave na provincia para o sector lácteo polo número de gandei-ros, explotacións de leite ou o volume de produción láctea. Queremos con-vertela nun referente do sector tamén polas punteiras instalacións que acolle para a mellora e impulso deste sector”, explicou o presidente.O establecemento dun sistema efi ciente que combine robot de muxido co pasto-reo, que permita a distribución das par-celas de xeito que se maximice o apro-veitamento dos pastos, minimizando o desprazamento dos animais; un ensaio de disti ntos materiais nas camas dos animais; investi gacións sobre o com-portamento diario dos animais a través

do sistema de seguemento incorporado ca adquisición do robot; iniciati vas re-lati vas ao benestar animal... son algúns dos proxectos nos que quere avanzar a USC no centro. Actualmente, existen di-versos grupos no Campus de Lugo que investi gan sobre as problemáti cas do sector nun amplo abanico de temáti cas: dende as máis vencelladas ao compor-tamento e saúde dos animais como son os grupos de veterinaria; ás ligadas ao estudo das dinámicas produti vas do sector, pasando por aqueles que estu-dan os aspectos máis técnicos das novas tecnoloxías de mecanización rural. Dos 40 grupos de investi gación que hai ac-tualmente no Campus, unha ducia cén-transe nesta temáti ca.Este centro permiti rá darlle un impulso á innovación sobre todo no tocante ao smart farming ou, o que é o mesmo, á

agricultura intelixente e ao impulso dos sistemas de pastoreo. A granxa contará cun robot de muxido automati zado e en canto ao sistema de produción preve-se que as vacas teñan acceso libre aos pastos a maior parte do ano. Tamén contribuirá a mellorar a formación de veterinarios e enxeñeiros agrónomos. Precisamente, esta vocación experi-mental da granxa permiti rá comple-mentar as investi gacións teóricas do persoal docente e investi gador do Cam-pus Terra coa súa posta en prácti ca. Esta vertente experimental facilita, á súa vez, a parti cipación en proxectos de investi -gación e a captación de recursos.Estanse a construír as 5 estruturas, dun total de 4.400 cadrados nunha fi nca de 30 hectáreas, coas que contará a Granxa Experimental de Leite do Cam-pus Terras.

Constrúen o primeiro centro de investi gación láctea da provincia

O vicepresidente da Deputación e De-putado de Medio Ambiente, Argelio Fernández Queipo, manti vo un encontro no Salón de Actos do IES Terra Chá José Trapero Pardo, de Castro Riberas de Lea, cos 30 alumnos que parti ciparon no VI Campus de Emprendemento Sosti ble.Xunto coa Directora e profesorado do centro, Fernández Queipo fi xo entrega dos diplomas e salientou que “o Campus de Emprendemento Sosti ble é unha ini-ciati va pioneira da Deputación de Lugo coa cal estase a ofrecer formación e asesoramento gratuíto para xerar novas oportunidades no rural como saída labo-ral, que impulsen a creación de empresas e postos de emprego que freen o despo-boamento demográfi co”.O Deputado de Medio Ambiente di-rixiuse aos mozos que parti ciparon no campus destacando que “na Reserva da Biosfera Terras do Miño existen oportu-nidades de negocio sosti bles que poden xerar riqueza na nosa provincia e que vos poden permiti r vivir no noso territorio”.Fernández Queipo subliñou que “a través deste plan, dende o Goberno da Deputa-ción, impulsamos o emprego ofrecendo gratuitamente a todos os lucenses for-mación, asesoramento individualizado e coñecemento in situ sobre iniciati vas empresariais exitosas e consolidadas, con visitas ás mesmas, co obxecti vo de abrir novos negocios ou reconverter os existentes en algún dos 29 Concellos que integran as Reservas da Biosfera Terras do Miño e Os Ancares Lucenses”.Un total de 30 alumnos do IES Terra Chá

José Trapero Pardo do Concello de Cas-tro de Rei, con idades entre 18 e 50 anos, que están a cursar os ciclos formati vos de Técnico superior en xesti ón forestal e medio natural e de Técnico superior de paisaxismo e no medio rural recibiron formación en emprendemento sosti ble grazas á Deputación.Os mozos realizaron os cursos de moti va-ción e xeración de ideas e o de madura-ción de ideas empresariais. Nestas dúas acti vidades formati vas os estudantes coñeceron novas ti poloxías de empresas con valores sociais e medioambientais, que se presentan nos Campus coma un exemplo de boas prácti cas coa contorna e coas xeracións do futuro; e afondaron sobre a viabilidade comercial, técnica, legal, medioambiental e económico-fi nanceira dun negocio.Para fi nalizar a formación, os rapaces visi-taron as instalacións de varias empresas lucenses para coñecer de primeira man iniciati vas empresariais exitosas enmar-cadas na Reserva da Biosfera Terras do Miño que están a revitalizar o rural lucen-se. En O Corgo, ti veron a oportunidade de coñecer a un emprendedor artesán que parti cipou nestes Campus hai dous anos e agora dedícase ao culti vo, trans-formación e decoración de cabazas para deseñar, crear e comercializar lámpadas, arti gos de decoración e complementos.Unha vez rematado este campus ofrecé-ronse unha serie de ti torías para prestar asesoramento personalizado ao alumna-do que desexou conti nuar o traballo de maduración das súas ideas.

30 alumnos do IES Terra Chá formáronse en emprendemento

Visita ás obras que se realizan na granxa Gayoso Castro

actualidade8 febreiro 2019

begonte

José Ulla será o candidato do PP á Alcaldía de Begonte onde se atopa á fronte do consistorio dende o 2011 ao gañar as eleccións por maioría abso-luta. De novo no 2015 revalidou esa maioría obtendo tamén 8 dos 11 con-celleiros.O candidato popular avanza que “o noso obxecti vo é seguir traballando na mellora das infraestruturas do municipio e na prestación de servizos aos veciños. Tamén é necesario atraer empresas para o polígono de Begonte para impulsar a acti vidade industrial e crear novos postos de traballo cos que facer atracti vo o municipio para o asentamento da poboación moza, principalmente”.Ulla asegura que “temos cumprido a prácti ca totalidade do noso programa electoral coa mellora das infraestrutu-ras e servizos públicos básicos que re-dundan na mellora da calidade de vida dos veciños”.José Ulla Rocha é licenciado en Veterina-ria e compaxina a súa profesión coa tare-fa de rexedor. Accedeu á alcaldía no 2011 cunha maioría absoluta que revalidou tamén no 2015.

José Ulla repite como candidato do PP

O Belén de Begonte pechou ofi cialmen-te as súas portas co remate de O Nadal en Begonte a entrega de premios dos certames culturais convocados e a ac-tuación de profesores e alumnos das Escolas de Música de Rábade, Begonte e Outeiro de Rei.

XORNALISMO. O xurado cualifi cador dos traballos presentados ao XLIII Certame Xornalísti co Begonte e o Nadal acordou conceder o primeiro premio, dotado con 600 euros e esta-tuíña de Sargadelos, para o traballo ti tulado Mensaxes para a estrela da Chaira, publicado en Galicia Digital por Pablo Núñez González. O segun-do premio, dotado con 300 euros e estatuíña de Sargadelos foir para o traballo ti tulado Camino a la fe, pu-blicado en Galicia Digital por Begon-ti na, seudónimo de Beatriz Valcácer Gómez.

POESÍA. Por outra banda, o xurado do

XLIII Certame Nacional de Poesía sobre o Nadal, decidiu conceder o primeiro, dotado con 600 euros e estatuíña de Sargadelos ao poema Lenda do Boedo e do non nado, presentado co lema Incognitus, por Xosé Otero Canto, de Lugo.O segundo premio, dotado con 300 euros e estatuíña de Sargadelos conce-deuse ao poema Pavana de Nadal, pre-sentado co lema Clara Campoamor, por Laura López Esteban, de Lugo.Pola calidade do poema, concedeuse unha mención de honra dotada con estatuíña de Sargadelos a Un Belén que nunca pecha, presentado co lema Gai-feros de Mormaltán, por Carlos López Fernández, residente en Vilalba.

DEBUXO INFANTIL. O xurado da XLIII edición do Certame de debuxo infanti l tamén fi xo público os premios para os debuxos escollidos entre os 125 traba-llaos presentados.No grupo dos máis pequenos, ata dez

anos, os primeiros premios foron para Adam Choraifi Salmi Jdiyya (7 anos, de Foz), Arón Otero Sixto (8 ano, de Begon-te) e Juan Diego Rojas Guerra (7 anos e tamén de Foz).Os segundos premios foron para Lucy Ruth Harslip (10 anos, de Begonte), Jimena Fernández-Reinante Pérez (10 anos, de Reinante), Leire Couto Barreira (8 anos, de Foz), Xiana Estúa Otero (8 anos, de Lourenzá) e Laura Veliz Flores (10 anos, de Lugo).Na categoría de rapaces entre 11 e 15 anos, os primeiros premios recaeron en Emma Reigo Eiroa (15 anos de Vi-veiro), David Abuín Fernández (11 anos, de Lugo) e Daniel Ramos González (12 anos, tamén de Viveiro).Nesta categorías os segundos premios foron para Julia Silvent Maseda (de 13 anos, de Viveiro), Concepción Jiméndez Salazar (15 anos, de Begonte), Alejandra Leal Dablanca (15 anos de Viveiro), Sofí a Cruz Suárez (11 anos, de Begonte) e Pa-blo Castaño López (11 anos, de Lugo).

Pecha o Belén de Begonte

54 escolares do CEIP Virxe do Corpiño, de entre 3 e 12 anos, coñecerán máis polo miúdo as Insuas do Miño e os Ollos de Begonte a través dos paneis informati -vos que lles cede a Deputación a través do proxecto de xesti ón de custodia do territorio, co que colabora o organismo provincial. A través destes paneis infor-mati vos os estudantes descubrirán un complexo húmido de grande importancia e peculiaridade, como é a zona do Alto Miño, pola súa abundancia e diversidade

de hábitats de ribeira, lagoas e turbeiras, cun elevado grao de naturalidade.O Executi vo asinou un acordo en 2014 para o estudo da xesti ón de 106 hectá-reas de terreo na zona de confl uencia dos Concellos de Outeiro de Rei, Rábade e Begonte. A Deputación busca así con-tribuír á conservación e posta en valor da biodiversidade e o patrimonio cultural na montaña ou en áreas con característi cas semellantes e mostrar as posibilidades didácti cas do patrimonio natural.

54 escolares descobren o proxecto de custodia do territorio

Escolares mirando os paneis informati vos

Un ano máis, o Concello de Muras abrirá o prazo para que os veciños soliciten as axudas para o consumo eléctrico, postas en marcha como ex-plicou o alcalde, Manuel Requeijo, co obxecti vo de “garanti r a calidade de vida e de benestar de todos os veciños do concello de Muras, especialmente a sufi ciencia económica da terceira idade, xa que consti túe o sector maio-ritario da nosa poboación”.Así, en virtude destas axudas, o Con-cello manterá aberto durante todo o mes de febreiro o prazo para solicitar as subvencións municipais sobre con-sumo eléctrico. Todos os interesados en solicitar esta axuda terán que pre-sentar as facturas correspondentes a todo o ano pasado nas ofi cinas muni-cipais, no Rexistro Xeral. Unha vez re-visados e cotexados todos os casos, o abono faise nun único pago.O importe individual das achegas con-cedidas ao abeiro desta convocatoria non superará os 500 euros por unida-de familiar e concédese en función da renda per cápita anual de cada unha.Poden optar a estas axudas cada un dos representantes das unidades fa-miliares que consten no censo de empadroamento do Concello. Para

este procedemento tense en conta o padrón de habitantes e vivendas que conste no Rexistro do Concello o día da súa aprobación no Pleno da corpo-ración municipal.Concédese unha soa axuda a cada re-presentante da unidade familiar que o solicite e unha soa por vivenda habi-tual e por contador da luz desti nado a esta función. No caso de edifi cios de vivendas, pódese conceder a axuda a cada unidade que forme parte del e que así conste no padrón. Non pode-rán optar aqueles que teñan débedas coa Administración local, agás que se-xan abonadas antes do remate do pra-zo para presentar as solicitudes.Como explica o alcalde de Muras, a orixe destas axudas está en “com-pensar a xeración de riqueza dos no-sos recursos naturais explotados por empresas con sedes fi scais fóra do noso territorio, e tamén compensar o impacto medioambiental de forma directa nos veciños e veciñas”.Fomentar o asentamento de veciños no municipio, evitando o éxodo rural á costa e ás cidades e erradicar do mu-nicipio a pobreza enerxéti ca completan os obxecti vos desta medida social, que foi moi ben acollida pola veciñanza.

As axudas para o consumo da luz poden solicitarse este mes

Muras puxo en marcha unha app chamada Muras Informa, que é gra-tuíta e na cal o Concello informará aos veciños de bandos, ofertas de emprego, cursos, etc. Tratáse dunha aplicación móvil na que os veciños reciben información municipal do concello relativa a bandos, anun-cios, noticias e información diversa.A aplicación pode descargase para dispositivos Android ou iOS. Está accesible nas plataformas Play Sto-re e App Store, así como nos códi-gos QR repartidos nos bandos.Todos aqueles que non dipoñan de terminais compatibles, poden atopar a mesma información na web www.bandomovil.com/muras. Como explica a o alcalde, Manuel Requeijo, trátase “dun paso máis para achegar os veciños ao Concello.

O Concello de Muras pon en marcha unha app municipal

febreiro 2019actualidade 9

muras

O Punto de Atención á Infancia (PAI) de Muras xa abriu as súas portas ofi cial-mente e xa conta con 4 pequenos e un máis que vai empezar en breve. A coor-dinadora do centro, Alba Pernas, e a súa compañeira Yésica Varela, xa comezaron a funcionar cunha ruti na de traballo que combina o xogo libre coas acti vidades deporti vas e artí sti cas adaptándose sempre á idade dos pequenos, que abarca dos tres meses aos tres anos.O PAI estableceu un horario de traballo de entre as 8.00 e as 16.00 horas. Acla-ran que para facilitar a ruti na dos pe-quenos, a entrada será antes das 10.00 horas e a saída, entre as 12.30 e as 13.00

horas, si non comen no centro. Este non dispón de cociña, pero está previsto que se sirva o que faciliten as familias.O Punto de Atención a Infancia, atópase no CEIP Antí a Cal e o teléfono de con-tacto é 982 046 048 ou 655 470 548. A coordinación do servizo realizase dende os Servizos Sociais do Concello. As ins-talacións, cun ambiente moi familiar e cunha atención individualizada, contan cun despacho, unha zona de descanso, outra de aseo e un espazo lúdico.Para o Concello, trátase dunha infraes-trutura moi necesaria para poder dar servizo aos pais e que estes podan co-paxinar a vida laboral e familiar.

Catro pequenos botan a andar o Punto de Atención á Infancia

O PAI está situado no colexio Antí a Cal da localidade

O Concello de Muras chegou a un acor-do por unanimidade no últi mo Pleno, celebrado o luns 4 de febreiro para aprobar os orzamentos. Todos os con-celleiros con representación municipal , do BNG, PSOE e PP, votaron a favor des-tas contas, que ascenden a algo máis de 1,9 millóns de euros.O orzamento é superior ao do ano pasado pero mantén as mismas liñas de acción que no últi mo cun esfozo importante na atención aos maiores, ao contar Muras cunha poboación en-vellecida. De feito, dos 1.927.711 euros totais de orzamento, 300.500 están desti nados a servizos sociais. Neste capítulo, o orzamento complé-tase coa parti da desti nada ao pago do recibo da luz, para os que hai consigna-dos 65.000 euros; a de natalidade, con outros 2.000, e as dos estudantes, que suman outros 15.000 euros. Este ano, ademais, o capítulo de servizos sociais reserva 34.000 euros para a xesti ón do Punto de Atención á Infancia, un servizo que vén de abrir as súas portas e que conta xa con catro nenos en nómina.Por outra banda, a maior parti da, con-cretamente o 25%, fórmano o capítu-lo de gastos de persoal, o que supón 497.699 euros. Nesta canti dade in-clúense tamén os trienios dos traballa-

dores da brigada municipal que ata o de agora non os estaban cobrando polo que terán carácter retroacti vo. Neste capítulo inclúense subas salariais.No capítulo de investi mentos, unha das cuantí as principais, 110.000 euros, desti naranse á rehabilitación da área recreati va da Veiga e á mellora da pis-cina pública. No Pleno, que foi convocado de forma extraordinaria, tamén se aprobaron por unanimidade dez facturas do ano pasa-do cun recoñecemento extraxudicial de crédito de 14.500 euros. Incluían pagos de luz, facturas da Feira do Mel ou a re-paración dun vehículo.

POLÍGONO DA CABANA. O Concello de Muras ten previsto poñer en marcha o novo polígono industrial no lugar da Cabana, unha zona próxima á estrada LU-540, que une a localidade de Vivei-ro coa de Xermade. O obxecti vo deste polígono é dar resposta ás demandas dos empresarios que mostraron o seu interese en ampliar as infraestruturas.Segundo indica o alcalde “estase a ne-gociar a compra dos terreos cos propie-tarios, e vaise asinar brevemente algún convenio cunha empresa con previsión de 5 anos. De momento estamos no desenvolvemento do plan parcial”.

A zona na que está situado dita área empresarial xa foi obxecto dun levan-tamento topográfi co. Primeiro ade-cuáronse 38.085 metros cadrados e, a conti nuación, outros 40.569 e 44.447 metros cadrados máis. O obxecti vo foi crear un total de sete parcelas para os 123.101 metros cadrados que ten.De feito, os orzamentos deste ano re-servan un total de 20.000 euros para in-vesti r na posta en marcha do polígono, no que actualmente están cos procesos de autorización e permisos sectoriais.

O Pleno aproba por unanimidade un orzamento de 1,9 millóns

O alcalde durante un pleno

actualidade10 febreiro 2019

Os socialistas de Cospeito criti can que o Concello ten unha débeda de 2 millóns de euros, a máis alta da comarca. Así o denunciou a voceira do PSOE no muni-cipio, Rosa Morán, quen explicou que “isto supón unha débeda por habitante de 424,7 euros, segundo os últi mos da-tos ofi ciais recollidos no 2017”.“Todo isto vén provocado polas políti cas do PP e a nefasta xesti ón do Aalcalde, que non presentou ningunha iniciati va durante este mandado para reverter a situación e rebaixar estas cifras”. A so-cialista informou que en comparación cos concellos da contorna, Cospeito é o municipio coa débeda máis alta ao ter 2 millóns, fronte aos 881.000 euros de Vilalba, aos 600.000 de Castro de Rei ou aos 0 euros doutros Concellos.“O señor Castosa intenta enganar aos veciños afi rmando que Cospeito é un dos concellos da Terra Chá cos impostos máis baixos. Iso é unha menti ra fl agran-te e os propios datos quítanlle a razón. En numerosas ocasións, dende o PSOE presentamos varias propostas no Conce-llo para rebaixar o IBI pero o equipo de goberno do PP sempre as rexeitou, ale-gando que era necesario un estudo para coñecer se era viable para o municipio. O rexedor obriga aos cospeitenses a pagar máis impostos, pois na actualidade con-tamos co 0,53% do ti po impositi vo de urbana cando o mínimo que marca a lei é do 0,4%, e co 0,66% de rústi ca cando o mínimo é do 0,3%. Esiximos ao alcalde que empece a preocuparse polas nece-sidades dos veciños e deixe os intereses persoais a un lado”.Morán explicou que Cospeito é o Con-cello da contorna co maior ti po de gra-

vame en IBI rústi ca pois este é do 0,66% mentres que Abadín ten o 0,3%, Ou-teiro de Rei o 0,4%, Vilalba o 0,44% ou Castro de Rei o 0,5%. A socialista tamén censurou que os impostos para acti vi-dades económicas, para construcións, instalacións e obras, así como para os turismo, autobuses, camións, tractores, ciclomotores ou motocicletas son os máis altos da contorna.

REUNIÓN VECIÑAL. Os socialistas de Cospeito conseguiron celebrar unha reunión aberta con toda a veciñanza para tratar temas do concello. Nesa xuntanza, co tí tulo Falemos de Cospei-to pretendeuse abrir unha vía de co-municación para que os veciños pre-sentan as súas demandas ao mesmo tempo que os concelleiros socialistas explicaban as súas ideas.A reunión ti vo lugar na Casa da Cultura de Feira do Monte coa parti cipación dos catro concelleiros socialistas aos que lles explicaron as súas propostas e constestaron dúbidas e suxesti óns.Os grupo socialista quixo expresar

tamén a súa sati sfacción porque “por primeira vez conseguimos dispoñer dun local municipal para poder xun-tarnos cos veciños e falar dos temas do concello que consideremos opor-tunos”. Os membros do PSOE quixe-ron destacar que foi necesario pre-sentar documentación extraordinaria para que se lles fose concedida esta sala, como a póliza dun seguro de res-ponsabilidade civil, o recibo do pago da póliza e unha memoria descripti va das acti vidades.

REVISTA. Os socialistas de Cospeito ve-ñen de publicar unha revista cunha ti -rada de 2.500 exemplares, na que falan da realidade do Concello, das “falseda-des” do actual goberno municipal e ao mesmo tempo dos proxectos de futuro que lles gustaría facer se saen elexidos.Están a reparti r está revista porta a por-ta para que todos os veciños coñezan de primeira mán as necesidades e ca-rencias do Concello e podan ao mesmo tempo formular as preguntas e inque-danzas que teñen.

Representantes municipais do PSOE en Cospeito

O PSOE afi rma que o Concello ten unha débeda de 2 millóns

A Comisión organizadora da Moexmu e do Concurso de Gando de Muimenta xa ten preparados os carteis anunciadores deste edición, que se celebrará do 5 ao 7 de abril. Ambos os dous foron deseñados pola veciña de Muimenta, Paula Francos Anllo. Nas dúas últi mas edicións, dese-ñara xa os carteis da Moexmu e do Con-curso, e este últi mo xa o levara a cabo na edición do 2016.Ambos carteis manteñen a mesma liña comunicati va baseada nas cores da vaca (branco, negro e rosa). Este ano pensan-do no futuro da Moexmu, decántandose por un deseño máis moderno que se pode evidenciar tanto na técnica, na ti -pografí a, coma no uso de xoguetes, rein-vindicando así futuro para a feira mailo concurso.A autora, amosa no cartel, as mans dun avó (ou dun bisavó) mailo seu neto (ou bisneto) son o soporte da pirámide composta polos elementos imprescin-dibles que podemos ver na Moexmu. É dicir, o pasado, refl ecti do nas mans da persoa maior, mailo futuro, refl ecti do nas mans do neno, fan de base da estru-tura, é dicir, son o presente da Moexmu, a alma da feira. Destácase a contorna da zoca como homenaxe a que Muimenta vai poñer en marcha o museo da zoca para que este ofi cio tradicional conti núe nun futuro (pono en marcha os compa-ñeiros da Asociación dos Xogos Tradicio-nais de Muimenta – Xotramu).Mentras tanto, no cartel do Concurso, Exposición e Poxa de Gando, Paula Francos Anllo volve reinvindicar o fu-turo. A coroa representa a importancia da vaca gañadora e o rabo, con forma de corazón, é un guiño a que o bo trato aos animais faranos merecedores dos

mellores premios.Por outra banda, conti núa aberto o prazo de inscripción para a reserva de stands e parcelas a ubicar no Recinto Feiral “Ma-nuel Vila López”.

A Moexmu presenta os seus carteis anunciadores

cospeito

xermade

Dúas pequenas de Xermade resultaron gañadores da fase provincial do Concur-so de Poesía Infanti l que organiza a Bi-blioteca Nodal de Lugo en colaboración coas bibliotecas municipais da provincia.Así, na categoría A, de ata 8 anos, o pri-meiro premio foi para a veciña de Xer-made Celti a González González, de sete anos de idade. Tamén o terceiro premio nesta categoría veu para a Terra Chá, xa que recaeu en Iris Peña Piñeiro, de 8 anos, que parti cipou a través da Bibliote-ca Municipal de Outeiro de Rei.

Na categoría B, para pequenos de entre 9 e 11 anos, o terceiro premio foi tamén para Xermade con Aroa Blanco Prieto, de 10 anos. A entrega de premios será o 22 de febreiro así como a publicación dos traballos premiados na XXV edición deste certame.

FASE LOCAL. Previamente, o xurado do Certame de Poesía Infanti l Nadal 2018 or-ganizado pola Biblioteca de Xermade fi xo entrega dos seus premios na fase local do concurso. Na primeira categoría o pri-

meiro premio foi precismente para Celti a González González, pola súa obra O Nadal na fraga. En segundo lugar quedou Alba González Romero, pola peza Panxoliña para o neno. O terceiro foi para Uxía Paz García, por Poesía de Nadal. Tamén hou-bo un accésit para Uxía Ledo Río. Na categoría B (de 9 a 11 anos) os pre-mios foron para Sara Lorenzo Blanco, por O Nadal; Aroa Blanco Prieto, por A maxia do Nadal, e Sarai Paz Prieto por O Nadal.Entre os maiore venceu María Cazón Fernández, coa peza Miles de emocións.

Dúas pequenas gañan na fase provincial do certame de poesía da Biblioteca Nodal

A biblioteca de Xermade acolle estes días a exposición de fotografí a VilarEX-PO, formada por imaxes da natureza dos Vilares do arti sta Luís de Fabete. A obra, que pemarencerá un mes exposta, foi in-augurada coa proxección do documental Entrar aos Vilares. A VilarEXPO conta con 33 imaxes de 50x70 de etnografí a e natu-reza da parroquia dos Vilares.A relación da parroquia de Guiti riz con Xermade é moi estreita, tanto pola proxi-midade xeográfi ca como pola historia en común, sobre todo coa localidade de Momán, á que se trasladaron moitos

vilaregos, e pola intensa transacción co-mercial da feira. Lazos familiares, comer-ciais e históricos unen a Xermade con Guiti riz a través das parroquias de Labra-da e dos Vilares fundamentalmente.José Luis Tejido Comba, Luís de Fabete (1949) é un fotógrafo tardío, un vilarego que foi fl oricultor, labrego e presidente do monte comunal dos Vilares. Dotado dunha sensibilidade especial, Luís é un gran amante da natureza e da etnogra-fí a, descubridor tamén de pezas arqueo-lóxicas como un machado prehistórico ou a mámoa das Carriceiras.

Xermade acolle unha mostra fotográfi ca sobre Os Vilares

febreiro 2019 11actualidade

a pastoriza

O Concello da Pastoriza vén de poñer en marcha unha nova apli-cación para a reserva de uso das pistas de pádel, ubicadas ao lado do colexio, do pavillón e das pistas cubertas exteriores na capitalida-de do municipio.Esta nova infraestrutura realiza-da dentro das pistas multidepor-te, foi unha instalación deportiva moi demandada que completou a oferta existente no concello e o abano de deportes que se poden practicar no concello sen ter que desprazarse, tal e como indica a tenente de alcalde do Concello, Elva Carrera, que di que “o Con-cello da Pastoriza é un referente en práctica deportiva polo núme-ro de instalacións actuais, ás que se suman unha pista de kárting e unha piscina climatizada que se porá en marcha este ano”.A pista de pádel conta con 235 metros cadrados, vai cuberta con panel sandwich en chapa de acei-ro combinada con paneis traslúci-dos, pechada en vidro templado e

maia galvanizada. Contará tamén con control dixital de acceso e pa-vimento poroso.A reserva das pistas pode facerse a través da aplicación: https://re-servarpistas.com/.Os propios veciños manifestaron en varias ocasións ao Concello o interese por esta infraestrutura.

Unha aplicación xesti onará as reservas da pista de pádel

Aproveitando a celebración da Feira da Reigosa, inaugurouse o sábado 26, nesta localidade da Pastoriza, un novo parque infantil realizado no campo da feira.Esta obra, que contou cun orzamen-to de 35.000 euros, foi financiada con cartos do Plan Único da Depu-tación provincial. Segundo indica o alcalde, Primitivo Iglesias, “loca-lidades como Pastoriza e Bretoña tiñan este tipo de infraestrutura e faltábanos Reigosa por conseguila”.Foron os propios veciños a través da súa asociación os que fixeron chegar ao concello a demanda de contruír un parque infantil nesta zona. Esto foi debido a que nos últi-mo tempos aumentou a poboación infanil e agora son máis de 20 os ra-paces que residen na zona.Iglesias recalcou que “esta obra é unha acción máis para levar todos os servizos ás parroquias”.O parque adica unha importante zona definida para tal fin e integra-da na controlan, ademais de contar con moitos xogos totalmente ho-

mologados e aptos para distintas idades.A inauguración tivo lugar no marco da celebración da feira mensual de Reigosa que conta cos tradicionais postos de calzado, roupa, artesanía,

comida, ademais de polbo e chu-rrasco. Ademais, para esta ocasión fixéronse actividades de animación, coreografías, globoanimación, xo-gos e noutras actividades para os pequenos.

Reigosa inaugurou o seu parque infantil durante a feira de xaneiro

Un momento da inauguración do parque da Reigosa

Vista da pista de pádel

abadín

O día 2 de marzo o concello de Abadín fará a XIV edición de Expogrelo. A co-ñecida feira de exaltación do grelo, ce-lebrarase no Recinto Feiral de Gontán, como é costume. As edicións celebra-das ata agora serviron para comprobar que a tradicional fama deste culti vo ato-pa boa saída nos compradores. A feira mostrará a calidade e sabor do grelo que se produce nesta zona da Terra Chá e que conta con merecida fama.A falta de confi rmación do programa os actos comezará como en edicións anteriores, ás 09.00 horas coa desig-nación dos stands e a numeración das cestas. Ás 10.00 horas levarase a cabo a apertura da feira, ás 12.00 ho-ras dará inicio a animación musical e ás 12.30 horas os presentes poderán

degustar este delicioso alimento da cociña galega na carpa que o concello porá cun menú de 1 euro que inclúe caldo e empanadas de cocido, polbo... e ademáis inclúe a cunca de recordo. Ás 13:00 horas terá lugar a recepción de autoridades. Os actos fi nalizarán ás 14.00 horas co fallo do xurado e a en-trega de premios.

ENTROIDO. O Concello de Abadín orga-niza para o día 3 de marzo o seu popular Entroido onde nenos e maiores poderán gozar a parti r das 17.30 horas co tradi-cional desfi le de disfraces que se levará a cabo no polideporti vo da localidade, á beira do centro médico.O desfi le estará dotado con grandes premios en metálico nas seguintes cate-

gorías: charangas, grupos e comparsas, parellas, individuais e comparsas mixtas, en todas as categorías, agás charangas, haberá premios tanto para adultos como para infantí s.A mellor charanga será premiada con 300 euros. E o resto dos grupos, compar-sas, parellas e individuas recibirán cada un tres premios dunha canti dade que os-cilará entre 50 e 300 euros. Así mesmo, haberá premios para os disfraces locais en cada categoría.A xornada fi nalizará cunha gran chocola-tada con churros para todos os asisten-tes.As inscripcións para parti cipar no desfi le deberanse realizar antes do 1 de marzo ás 20.00 horas nos teléfonos 626 728 088 e 605 349 137.

Expogrelo e o Entroido terán lugar a fi n de semana do 2 e 3 de marzo

O voceiro do PSOE en Abadín, Pablo Díaz, denunciou que o alcalde do Parti do Po-pular leva 8 meses sen convocar un Ple-no Ordinario, incumprindo, deste xeito, a lei e impedindo a parti cipación políti ca. O socialista apuntou que esta situación vén prologándose durante toda a lexisla-tura pois no mes de xaneiro de 2018 o PSOE denunciou ante o Valedor do Pobo a constante vulneración deste dereito xa que só celebrara un único pleno en todo o ano. A contestación do Valedor do Pobo foi que non era necesario convocar plenos porque non había asuntos que debater e as preguntas que presentaba a oposición no rexistro do Concello eran contestadas nos Plenos Extraordinarios.“Está claro que o señor Rancaño nin defende a democracia nin respecta aos veciños que nos votaron para defender e

dar voz ás súas demandas. O alcalde cre-se con dereito de pernada e de facer o que queira, dun xeito totalmente autori-tario e impoñendo as súas decisións uni-lateralmente. Pero isto non é culpa só do rexedor, se non das persoas que están no seu parti do e permítenllo. Falo de Elena Candia, de Balseiro e de Feijóo, que non fi xeron nada para remediar este proble-ma polo que entendemos que están de acordo coa postura do alcalde”.Dende setembro de 2015, o alcalde convocou 5 Plenos dos 20 que debería ter feitos, é dicir o 25% do esti pulado por lei. Estes ti veron lugar en xaneiro e setembro de 2016, en xaneiro de 2017, e en marzo e maio de 2018. “Ante estas circunstancias, estamos valorando tomar medidas máis drásti cas porque a actua-ción do Valedor do Pobo non fi xo nada”.

O PSOE acusa ao alcalde de levar 8 meses sen convocar o pleno

actualidade12 febreiro 2019

rábade

O Concello de Rábade vén de poñer en marcha un servizo gratuíto de par-ti cipación cidadá co Concello a través de whatsapp. Un número de teléfono móbil para suxesti óns, incidencias ou opinións dos veciños.Así, a maiores dos tradicionais métodos que ata o de agora había, poñen en marcha este sistema para que calque-ra veciño poida facer chegar de xeito inmediato calquera incidencia para poder ser atendida coa maior premura posible.Os pasos a seguir son sinxelos: unha vez engadido aos seus contactos o número que se facilita, o 650 600 002, propieda-de do Concello, xa está listo para poder enviar unha mensaxe vía WhatsApp.Para deixar de recibir mensaxes, tan só debe borrar o contacto e o chat de conversación. Non se trata dun grupo

de Whatsapp nin constantemente rea-lizaranse noti fi cacións, serán mensaxes que só realizará o Concello. É unha co-municación entre o Concello e o veciño de carácter individualizado.

O Concello comunícase cos veciños por whatsapp

A actual voceira do Grupo Municipal Po-pular, Remedios González Cabarcos, será de novo a candidata do PP á Alcaldía de Rábade tal e como o aprobou a xunta xestora do PP local. González Cabarcos xa encabezara a lista nas pasadas eleccións municipais do 2015 cando a súa candida-tura foi a máis votada por enriba da do actual rexedor que pactou cos socialistas para chegar á Alcaldía.Remedios González Cabarcos é pedago-ga e actualmente dirixe o CEIP Otero Pe-drayo de Rábade tras unha traxectoria de 30 anos como docente e 16 como direc-tora de centros educati vos. Especialista en Educación Musical e Experta Universi-taria en Tecnoloxías para a Educación e o Coñecemento (“Informáti ca Educati va” e “Internet, Aplicacións Didácti cas”) coor-dinadora e parti cipa como relatora en diversos cursos e foros educati vos.É voceira do Grupo Municipal Popular dende as pasadas eleccións municipais do 2015 en Rábade onde é concelleira dende o 2011. É membro da Comisión de Educación do PP de Lugo.A candidata do PP á Alcaldía lamenta que “Rábade viva nun estado de obras permanente. É dicir, as vías do municipio

están sempre sen rematar provocando prexuízos no desenvolvemento das tare-fas da vida diaria dos veciños e veciñas”. Precisamente as necesidades dos raba-denses serán a prioridade de González Cabarcos que se compromete “a traba-llar para resolver as súas necesidades”.Por outra banda, a candidata popular non esquece “a necesidade de fomentar o sector industrial na vila como fonte de emprego e riqueza. Hai que apostar polo asentamento de empresas no polígono de Rábade”, dixo.

Remedios González será a candidata do PP á Alcaldía

O subdirector de Coordinacción Técnica e Pasos a Nivel de Adif, acompañado do enxeñeiro responsable técnico dese ser-vicio, manti veron no Concello de Rábade unha xuntanza de traballo para concretar os termos da execución da tan demanda-da e necesaria pasarela, que permita os veciños pasar dun lado a outro da vía do ferrocarril no centro da vila.As obras a executar, que serán costeadas por ADIF, pasarán despois a ser ti tularida-de do Concello, quen se ocupará do seu mantemento. Esta actuación é froito dun convenio, que inclúe tamén o acondicio-namento da zona e eliminación do paso a nivel sito na zona do cemiterio, cuxos últi -mos termos se remataron de acordar en dita reunión, e que se agarda poida ser suscrito antes de que remate o presente mes de xaneiro, para poder de inmediato redactar o proxecto e sacalo a licitación. Ambas partes consideran que a execu-ción destas obras deberán quedar rema-tadas dentro do presente ano.Asimesmo, estudiáronse tamén varias alternati vas para a eliminación do paso existente na avenida de Vilalba, acordan-do ambas partes non incluír ese proxec-to canda estes, coa fi nalidade de dar a máxima urxencia á construcción da nova pasarela.O equipo de goberno expresa a súa sa-ti sfacción, por que, “tras casi 10 longos anos de loita constante con diferentes

gobernos, esta obra, tan imprescindible para a nosa vila, vaia ser unha realidade”.

BNG. O voceiro do BNG en Rábade, Iván Sangiao, sinalou o retraso e falta de ac-tuacións en relación a dar solución á accesibilidade da pasarela sobre a vía do ferrocarril. “Rábade segue parti do á me-tade” dixo Sangiao que lembrou “dende o mes de outubro do ano pasado, vai case medio ano, nada se volveu saber do asunto e seguimos igual”. “No mes de ou-tubro de 2018 o rexedor da vila despla-zouse a Madrid para reunirse co director xeral de conservación e mantemento de

ADIF, e dixo que saíra moi contento pero a realidade é que todo segue igual” rela-tou o voceiro do BNG.Para o BNG “xa se deberían estar dando pasos para a nova pasarela se era certo o compromiso de ADIF anunciado no pa-sado ano”. “Pasou case medio ano e non hai noti cias de que se deran avances para buscar solucións” dixo Iván Sangiao. Iván Sangiao anunciou que “resulta curioso que non se avance agora que o PSOE ten responsabilidade no goberno do estado e tamén no goberno municipal, parece que non hai conexión posible entre o PSOE de Rábade e o de Madrid”.

Comezan os trámites para construír a pasarela sobre a vía

Remedios González

O alcalde reunido con membros de Adif

O actual voceiro do BNG, Iván Sangiao, adverti u da situación na que se atopa o acceso ás vivendas de O Regabaixo e recla-mou unha maior atención aos sistemas de drenaxe na contorna das pistas do Conce-llo. O voceiro, Iván Sangiao, visitou a zona inundada no barrio e sinalou que “vese claramente que existe unha falta de limpe-za e mantemento”. Para o BNG “compre facer unha limpeza das cunetas e atender o desbroce das beiras dos camiños e das pistas e non agardar á chuvia”.A pista de acceso ás vivendas está case cortada e os vehículos circulan con di-fi cultade e un serio perigo. Ademais, a auga desbordada do cauce natural exis-tente está a invadir parte do terreo.

O BNG pide a mellora dos sistemas de drenaxe das pistas

O Concello de Rábade organiza como todos os anos dous actos para o Entroido, o primeiro de-les será a festa infantil o luns 4 de 17:00 a 20:30h no Centro Sociocul-tural, onde haberá música, xogos e moita diversión, tamén con meren-da para todos os asistentes.O martes 5 de marzo será a quenda do concurso e desfi le de disfraces na praza de España ás 17:00h, aínda que as inscricións deben facerse de 16:00h a 16:45 horas. Esta festa esta-rá amenizada cunha orquestra.Ao remate do desfi le e gracias á co-laboración da Asociación de mulleres Águeda de Rábade, haberá unha de-

gustación de sobremesas tí picas do Entroido para todos os asistentes.Os premios en cada categoría serán, na modalidade adulto comparsas o primeiro premio será de 300 euros, o segundo de 200 e o terceiro de 100. Na modalidade adulto parella ou individual, o primeiro premio será de 100 euros e o segundo de 50.Na modalidade infanti l comparsas o primeiro premio será de 100 euros, o segundo de 80, o terceiro de 60 e o cuarto premio estará valorado en 40 euros. Na modalidade infanti l pa-rella ou individual, o primeiro premio será de 80 euros, o segundo de 50 e o terceiro de 30 euros.

O Entroido contará con festa infanti l e concurso de disfraces

febreiro 2019actualidade 13

outeiro de rei

O PSOE de Outeiro de Rei esixe ao alcalde do PP que aclare se a auga é potable ou non tras as numerosas queixas veciñais denunciando a ca-lidade da mesma. Así o reclamou a voceira socialista, Luisa Meilán, quen requiriu ao Concello que publique xa os resultados das análises que por lei ten que realizar o municipio para corroborar que a auga é apta para o consumo humano.“Chegáronnos denuncias ao parti do de veciños de Outeiro de Rei que le-van máis de 2 anos mercando auga embotellada porque aseguran que a auga da billa non é potable. O rexedor ten que aclarar e informar se o Conce-llo está tomando as medidas necesa-rias para garanti r o consumo da auga e demostralo, pois non podemos xogar coa saúde dos nosos veciños. Dende o PSOE imos preguntar ao goberno do

PP se realizou a limpeza dos depósitos de distribución que ten a obriga de fa-cer unha vez ao ano”.Luisa Meilán informou que existe unha directi va do Parlamento Euro-peo do ano 2013 que defi ne a calida-de da auga e se esta é potable ou non dependendo das sustancias coas que conte. A valoración e decisión de se a auga é de consumo humano e conta cos parámetros ópti mos é do goberno da Xunta, en concreto, da Consellería de Sanidade, que é a insti tución coas competencias nesta materia.A voceira do PSOE adverti u que “se existe algún ti po de problema coa calidade e abastecemento da auga potable orixinará a apertura de ex-pedientes sancionadores, carrexando multas económicas para o Concello de Outeiro de Rei, como sucedeu noutros municipios”.

Case 700.000 euros para melloras no abastecemento e no depósitoA socialista explicou que a Xunta de Galicia, a través de Augas de Galicia, desti nou 600.000 euros para a mellora do abastecemento de auga de Outeiro de Rei. “Descoñecemos se se fi xeron xa ditas actuacións ou non, o que está claro é que aos veciños séguelles che-gando a auga en malas condicións”.“Esta non foi a única achega que reci-biu o Concello de Outeiro de Rei dou-tra administración, pois o Goberno da Deputación achegou preto de 90.000 euros para mellorar a depuradora de auga. En total, son case 700.000 euros que polo que nos trasladaron os veci-ños non serviron de moito”.Por todo isto, o PSOE esixiu ao alcalde que publica as analísti cas feitas polo consistorio durante o 2018 para de-mostrar que a auga é potable.

O PSOE pide aclaracións sobre o estado da auga da traída

O Concello de Outeiro de Rei prepara unha serie de acti vidades polo día da muller e para o primeiro semestre deste ano. Consisti rán nunha serie de obradoi-ros para os que o prazo de inscrición é ata o día 25 de febreiro.Elaboración de xabóns e cosméti ca na-tural, imparti do por Carmen López Arias. A través deste taller, que está previsto se inicie a parti r do 19 de febreiro, ofrécese a posibilidade de aprender a usar ingre-dientes naturais en benefi cio da saúde.Iniciación ao horto ecolóxico, no que per-soal técnico da empresa Nuevos Jardines será o encargado de imparti r este curso a parti r do 14 de marzo. Orientarase a conseguir de maneira doada un horto familiar, onde culti var hortalizas para consumo propio.Taller de coiro, imparti rá este taller o ar-

tesán José Ramón Lleo Fisure que leva toda unha vida adicada a traballar o coi-ro. Este curso proponse para aprender a elaborar e rematar diferentes pezas de coiro de forma artesá, feitas con ferra-mentas básicas e manuais de forma que quede o coñecemento do proceso na elaboración de calquera peza de coiro.A programación prevista para 2019 com-pletarase, xa no segundo semestre do ano, coas acti vidades de Iniciación ao ti ro con arco; De feira á feira franca me-dieval de Betanzos; Habilidades infor-máti cas para tempos actuais; Reciclaxe e restauración de mobles; Iniciación ao scrapbooking e a conmemoración do Día Internacional contra a Violencia de Xé-nero coa charla: Prevención, detección e pautas de actuación en casos de violen-cia de xénero.

CONCURSO DE FOTOGRAFÍA. O Conce-llo tamén organiza o terceiro concurso de fotografí a que, baixo o tí tulo A muller traballadora no Concello de Outeiro, pre-tende visibilizar o traballo das mulleres en diferentes eidos da sociedade e en cal-quera ámbito (público ou privado). Habe-rá dúas categorías, fotografí as anti gas e fotografí as actuais. O premio será de 200 euros para a fotografí a gañadora de cada sección. Os traballos pódense presentar no rexistro do Concello (presencialmente ou por correo postal certi fi cado) ata o día 25 de febreiro.Cos traballos que se presenten está pre-visto realizar unha exposición que será inaugurada o día 8 de marzo, data na que se darán a coñecer as fotografí as gaña-doras e na que se realizará a entrega de premios.

Outeiro presenta as súas acti vidades culturais para o primeiro semestre

actualidade14 febreiro 2019

A CIG explicou que o Concello de Guiti riz porá en marcha un ERTE de suspensión de emprego para os sete traballadores do Servizo do GES de Guiti riz. Segundo indicaron os sindicalistas non existe acor-do entre as partes.“Desde a CIG reixetamos o ERTE, toda vez que entendemos que non hai causa xusti fi cati va para un expedente de regu-lación de emprego toda vez que a causa na que o Concello xusti fi ca o Expedente é reversible, posto que a mesma é a re-nuncia do Concello a asinar o Convenio dos GES para o periodo 2019-2021”, din e engaden que o Concello adoptou esta decisión sen baseala en nengunha razón concreta. “Adopta esa decisión, ao marxe da plati lla do GES, desentendéndose das obrigas contractuais que asumiu e ten consolidadas con dito persoal”, afi rman.Igualmente consideran inasumible un ERTE que non concreta a temporalidade do mesmo, posto que esta está condicio-nada a que outro concello asuma a xes-ti ón do GES, “polo que deixa á planti lla nunha situación de indefensión”.

A CIG criti ca ao concello por presentar un ERTE para o GES

O presidente da Deputación, Darío Campos Conde, e a alcaldesa de Guiti -riz, Regina Polín Rodríguez, manti veron un encontro con membros da Asocia-ción Cultural Xermolos para avanzar no proxecto de recuperación e posta en valor da casa natal do poeta Díaz Castro. Durante o encontro, asinaron o convenio de colaboración co presidente da Aso-ciación Cultural, Alfonso Blanco Torrado, dotado de 10.000 euros cos que asumir os custos da redacción do proxecto para a recuperación da casa.A casa de Díaz Castro encóntrase en Gui-ti riz. O inmoble conta cunha superfi cie construída de 374 metros cadrados, divi-dida en dúas plantas, con 133,15 metros cadrados cada unha, supoñendo un total de 266,15 metros cadrados úti les. A plan-ta alta contará con 5 espazos e a planta baixa con 6 espazos totalmente diferen-ciados, entre os que se poden encontrar: a Sala de Díaz Castro, lugar no que se acollerán os seus papeis e recordos; Sala da memoria, estará formada por unha biblioteca e un arquivo; Memoria da co-marca, unha sala na que se pretenden formar encontros entre a xente maior e os máis novos; Cociña, será un arquivo para documentación e pertenzas das asociacións; un Auditorio multi nacional, espazo no que se levarán a cabo debates e xuntanzas; a Habitación do poeta, este cuarto estará aberto a persoas que quei-

ran aloxarse e aproveitar o ambiente do lugar para crear; e un tear.A casa natal do poeta Xosé María Díaz Castro quere ser máis ca un museo, converténdose na Casa da Xente. Trata-rase dun espazo aberto e moi dinámico co que convocar e chamar a atención da xente pola acti vidade conti nuada e pola pluralidade dos seus conti dos, en colaboración cos servizos hostaleiros da zona. Disporase dun espazo para acam-pada na carballeira lindante, buscando a harmonía entre natureza, convivencia, o patrimonio material e inmaterial.O proxecto de recuperación do inmoble

contempla a organización de acti vidades ao longo de todo o ano. Esta achega de 10.000 euros súmase á inversión total do Executi vo de 85.000 euros para poñer en marcha o Centro de Interpretación Díaz Castro e a Ruta da Pedra. O Goberno da Deputación inves-ti u uns 37.000 euros no Centro de Inter-pretación, situado nunha edifi cación tra-dicional construída en pedra en Vilariño dos Cregos, nos Vilares, que pertenceu á casa natal de Díaz Castro. Este centro complementa a chamada “Ruta da Pedra de Díaz Castro”, que abriu a Deputación e que conta con recoñecemento ofi cial.

A Deputación fi nancia a recuperación da casa natal do poeta Díaz Castro

O presidente da Deputación xunto coa alcaldesa de Guiti riz e Alfonso Blanco

A alcaldesa de Guiti riz, Regina Polín, le-vou ao últi mo pleno o estudo previo rea-lizado polo Concello para poder iniciar o proxecto de rehabilitación de 5 núcleos rurais das parroquias de O Buriz e os Vila-res. Trátase dun proxecto impulsado polo Goberno Socialista co obxecti vo de acon-dicionar e poñer en valor esta zona ao tempo que se busca asentar poboación.Regina Polín destacou que “esta iniciati -va enmárcase dentro da decidida aposta por dinamizar o rural, mellorando a cali-dade de vida das persoas, recuperando espazos público-privados e o noso com-promiso por manter poboación e que ve-ciños doutros Concellos decídanse a vivir en Guiti riz porque temos todos os servi-zos necesarios. Neste eido, rehabilitamos as anti gas escolas de Vecín e O Buriz, que estaban inuti lizadas e nas que na actuali-dade viven veciños do Concello”.“Guiti riz leva 4 anos mantendo a súa po-boación, superando sempre os 5.500 ve-ciños. Ese é o noso deber e por iso segui-remos traballando. É fundamental este proxecto a medio e longo prazo para que serva parar o despoboamento demográ-fi co que sufrimos na provincia e axude a dinamizar a economía do rural”.A rexedora socialista informou que a zona que o Concello quere rehabilitar afecta a 5 núcleos rurais de Guiti riz: Carelo, Buriz, As Reixas, Vilariño e Drada, no entorno

onde está situada a Casa de Díaz Castro, e que comprenden máis de 460.000 m2, onde están construídas máis de 100 vi-vendas. “Nesta demarcación viven máis de 1.000 persoas ás que queremos facer partí cipes deste proxecto. Para iso imos manter encontros con eles e explicarlles o benefi cio que supón, que todos xuntos, traballemos pola declaración de ARI” su-bliñou Regina Polín.Tras ser aprobada por unanimidade a proposta da alcaldesa de iniciar a de-limitación de ARI, o Concello ten que contratar a unha empresa a elaboración dunha memoria exhausti va, explicando todas as actuacións necesarias e os ve-ciños que estarían dispostos a adherirse o plan, para logo enviar dita solicitude á Xunta, insti tución encargada de declarar esta zona ARI.A socialista explicou que as actuacións dentro do ARI son obras de restauración, conservación e rehabilitación das viven-das, dirixidas á mellora da súa efi ciencia enerxéti ca, da súa accesibilidade e da súa habitabilidade, incluíndo reformas interiores ou mellora das instalacións. Todo isto fi nanciado con subvencións por parte do goberno galego.O obxecti vo desta iniciati va é preservar o legado do poeta Díaz Castro, impulsando a súa visibilidade, recuperando a súa casa natal e ampliando a Ruta da Pedra.

guiti riz

O Pleno aproba a creación dunha Área de Rehabilitación Intregal no Buriz e Os Vilares

Xosé María Teixido repeti rá como can-didato do PP á Alcaldía de Guiti riz tras unha reunión celebrada cos afi liados no que foi elixido por unanimidade. O em-presario preséntase convencido de que o Goberno do PSOE “supuxo catro anos perdidos para o Concello nos que todo se paralizou”.Teixido reivindica a volta á alcaldía dun parti do “estable e traballador” no que o centro serán os veciños e veciñas, todo o contrario do que acontece coa alcaldesa, incapaz de alcanzar acordos con outros Grupos políti cos con representación municipal. “A súa prepotencia obriga sempre a tratar os asuntos por urxencia e impoñer o que ela quere, de maneira que non goberna pensando en Guiti riz senón só nuns poucos”, lamenta.O popular criti ca que Regina Polín fi xera oídos xordos ás propostas que aconsella-ban que a Casa da Boti ca non é o empra-zamento adecuado para a residencia de maiores e, defendendo a necesidade da súa construción, Teixido asegura que a decisión da rexedora suporá unha hipo-

teca para o Concello que “teremos que pagar todos os veciños e veciñas”.Teixido aposta por traballar “para todos” e preocuparse porque non se sigan per-dendo empregos, en alusión ao recente peche de dúas empresas emblemáti cas no municipio e denuncia a inexistencia de xesti ón por parte dos socialistas no polígono industrial.

O PP confía en Teixido para recuperar a Alcaldía

O Servizo de Axuda no Fogar (SAF) no municipio de Guiti riz atende actualmente a 75 maiores. O Goberno da Deputación achega 43.000 euros para fi nanciar o SAF, atendendo a un total de 44 maiores. Estes fondos súmanse aos 380 euros mensuais que o Executi vo desti na para atender a outros 31 co servizo de Teleasistencia.O presidente da Deputación, Darío Cam-pos Conde, subliñou que “ao longo do ano, achegamos preto de 50.000 euros para prestar atención profesional a uns 75 maiores. É un pracer comparti r un anaco con eles e comprobar a súa sati sfacción por contar con estas prestacións. En con-

creto, esti vemos con dous matrimonios que viven sos e non teñen fi llos, e para os cales o Servizo a Domicilio resulta funda-mental para poder seguir na súa casa,”.O presidente subliñou que “cando preto do 30% da poboación da provincia de Lugo supera os 65 anos e cando desta porcentaxe máis de 20.000 superan os 84 anos; ofrecer servizos sociais é unha prioridade. Por iso, dende o Goberno da Deputación fi xemos un esforzo inversor nos últi mos anos duns 6,5 millóns para ofrecer a máis de 4.000 lucenses unha Te-leasistencia gratuíta e un Servizo a Domici-lio para persoas non dependentes”.

75 maiores reciben atención do Servizo de Axuda no Fogar

A Casa Habanera de Guiti riz acollerá o 23 de febreiro a entrega dos premios do Certame Vilariñas 2018, unha festa que comparti rá protagonismo co Día de Ro-salía de Castro, no que haberá un recital poéti co musical, e cunha homenaxe a Alfonso Blanco Torrado pola súa contri-bución ao coñecemento de Díaz Castro e ao impulso á poesía chairega. Neste acto anunciarase tamén a convocatoria do certame para 2019. A cita está prevista para as 19.00 horas.O resultado da segunda edición dos haikus galegos, as Vilariñas, deuse a co-

ñecer no mes de decembro. Beatriz Dou-rado gañou o Certame Vilariñas 2018 de Micropoesía da Chaira con Declaración e 360° (ambas as dúas as máis votadas). Pola súa banda, Mila Villanueva, de Va-lencia, acadou o segundo posto por Hai un corazón vermello, e Cris Amoedo de Vigo, recibiu o terceiro premio por Máis que a desolación do ermo.O premio é unha fi gura orixinal da arti sta Viki Rivadulla, feita a man, pezas únicas que representan a unha muller galega co paxaro da inspiración poéti ca na cabeza, unha peza singular e artesanal.

As Vilariñas entregaranse o 23

Xosé María Teixido

febreiro 2019 15publicidade

actualidade16 febreiro 2019

O presidente da Deputación, Darío Cam-pos Conde, presentou en Fitur o novo spot audiovisual Os senti mentos dunha viaxe, incluído na campaña de promo-ción turísti ca do conxunto da provincia Lugo Cambia. Trátase da terceira fase desta iniciati va de impulso turísti co que o Goberno Provincial puxo en marcha den-de hai 2 anos e que conta con 7 vídeos en galego, castelán, inglés, alemán, francés, italiano e portugués. O Lugo Cambia xira sobre 3 eixos: o cambio da provincia de recuncho a recuncho (2017); o cambio que produce Lugo a quen a visita (2018) e os cambios nos senti mentos e emocións que transmiten as citas lucenses máis senlleiras (2019).Campos Conde presentou o novo vídeo promocional Provincia de Lugo: Moito por celebrar xunto a Martí n Barreiro, embaixador da campaña Lugo Cambia, e dos alcaldes dos principais concellos da provincia polo seu número de habitan-tes. Tamén esti vo o Deputado de Turis-mo, Eduardo Vidal Baamonde.Estes novos spots, que se atopan nas redes ofi ciais da Deputación e en www.deputacionlugo.gal, nun apartado espe-cífi co sobre turismo, difundiranse a nivel internacional en reputadas plataformas

para dar a coñecer as festas, celebracións e citas gastronómicas máis singulares e únicas da provincia así como os recursos patrimoniais, naturais, culturais e históri-cos que rodean estes encontros festi vos co obxecti vo de atraer á provincia máis visitantes para que experimenten mo-mentos emocionantes e inolvidables. En primeiro lugar, farase en medios de Galicia, España e Portugal, posto que son as zonas inmediatas de captación de tu-ristas.

Campos Conde subliñou que “hai 2 anos, iniciabamos en Fitur a campaña Lugo Cambia coa presentación, na que é a feira turísti ca de referencia no país, dos primeiros 5 traballos audiovisuais cos recursos turísti cos dos nosos 67 conce-llos, nunha clara aposta pola promoción do conxunto da nosa provincia como un desti no turísti co único no país”.Durante a celebración de Fitur, a provin-cia de Lugo esti vo presente no stand de Turgalicia (pavillón 9).

A provincia de Lugo, presente desde todas as comarcas en Fitur

Un momento con todos os representantes da provincia en Fitur

O Pleno da Deputación aprobou as mo-cións presentadas por PSOE e BNG para esixir á Xunta de Galicia melloras na atención primaria. O PP, que apuntou textualmente que “non vemos empeo-ramento na sanidade pública galega. Non houbo recortes. Hai máis orzamen-to, menos rati os e máis melloras”, non apoiou esta aclamada demanda cidadá. Pois simultaneamente ao debate na se-sión plenaria, os propios profesionais sanitarios, xunto a veciños, se concen-traban por segundo martes consecuti vo diante dos centros de saúde dos conce-llos da provincia para esixir ao Goberno galego non máis recorte e mñais persoal laboral pola dignidade da sanidade pú-blica, así apuntaba o lema desta convo-catoria.O voceiro socialista, Álvaro Santos Ra-mos, desvelou que “dende que goberna o Parti do Popular na Xunta de Galicia, a provincia conta con 23 médicos de aten-ción primaria menos no rural. Os Con-cellos que perderon profesionais son os de Begonte, Castroverde, Cospeito, Friol (2), Guiti riz, Monforte de Lemos (2), Navia de Suarna (2), Ourol, A Pastoriza, Pedrafi ta do Cebreiro, Sarria, O Saviñao, Taboada, Baleira, Carballedo, Cervo, Folgoso do Courel, Pol, A Pontenova e Riotorto, nos últi mos 7 municipios estes recortes fi xéronse durante a lexislatura do rural do PP de Feijóo no Executi vo galego A maiores, o PP tamén pechou dous consultorios no rural da nosa pro-vincia, en Sarria o de Oural e en Carba-

lledo o do Castro, coa total oposición dos veciños”.En 9 concellos só teñen un só médico, na súa maioría da Montaña, quedando descubertos nunha saída a domicilio e con amplos tempos nos desprazamen-tos: Folgoso do Courel, Navia de Suarna, Negueira de Muñiz, Pedrafi ta do Cebrei-ro, Ribeira de Piquín, Muras, Triacastela, Ribas de Sil e Rábade”.A Xunta apoia que por cada 1.500 habi-tantes debe haber 1 médico na atención primaria. Con todo, Santos Ramos, “dis-crepando sobre as rati os como medida para unha sanidade pública de calidade e universal, máis nunha provincia coma Lugo cunha poboación altamente en-vellecida e cun alto nivel de dispersión xeográfi co”, desvelou que “hai 7 Conce-llos da provincia nos que nos se compre esta rati o: Begonte (1 médico por 1.536 habitantes), Burela (1 médico/1.587 hab.), Lugo (1/1.531 hab.), Monforte de Lemos (1/1.531 hab.), Outeiro de Rei (1/1.688 hab.), Rábade (1/1.519 hab.) e Viveiro (1/1.555 hab.), nos que ademais se concentran a maior parte da poboación da provincia”.Outras das eivas na atención primaria que denuncia a cidadanía é por exemplo a falta de pediatra na atención primaria. “Dende o PSOE, temos detectado pro-blemas en 16 concellos da provincia, nos que xa non hai pediatras, nos que a atención non é sufi ciente ou nos que está asumindo esta responsabilidade médicos de familia”.

O Pleno acorda esixir á Xunta melloras na atención primaria

Presentado o proxecto Life in Common Land da Serra do XistralO vicepresidente e Deputado de Medio Ambiente, Argelio Fernández Queipo presentou o proxecto Life in Common Land. Trátase dun programa comunita-rio que lidera a Deputación para des-envolver medidas de aproveitamento sosti ble na Serra do Xistral, no referente á xesti ón gandeira e a conservación dos hábitats naturais nos montes comu-nais. Na reunión parti ciparon tamén representantes das Universidades de Santi ago e A Coruña. O programa, que conta coa aprobación inicial da Unión Europea, está dotado de 2 millóns de euros, dos 1,4 son de fondos europeos, 212.000 da Deputación, 198.000 da USC e 100.000 da UDC.Este pioneiro proxecto da Deputación contempla, como medida principal, que serán os usuarios e propietarios os encargados de aplicar na Serra do Xistral disti ntas medidas para o apro-veitamento sosti ble deste espazo. Logo, e unha vez avaliados e cumpridos os obxecti vos fi xados, recibirán compen-sacións económicas, o que converterá a Deputación na primeira administración en España que premie economicamen-te as boas prácti cas ambientais para a conservación dos hábitats protexidos. Deste xeito, o que se busca é facer fronte ás limitacións de uso e aproveita-

mento do territorio, que veñen impos-tas pola normati va vixente, nas zonas de especial protección, como a Serra do Xistral, que é Rede Natura 2000.Fernández Queipo explicou que se trata do primeiro encontro de traballo entre a Deputación, USC e UdC coa Xunta de Galicia para presentar este proxecto “que benefi ciará a todos os axentes implicados e marcará un antes e un despois no aproveitamento sosti ble do medio natural. Ademais cóntase coa parti cipación directa dos propieta-rios e usuarios dos montes veciñais en mancomún, algo primordial para un desenvolvemento deste territorio, que garante un equilibrio entre o crecemen-to económico, o coidado do medio am-biente e o benestar social”.A Serra do Xistral, que conta cunha ex-tensión de 5.000 hectáreas, abrangue os Concellos Abadín, Alfoz, Mondoñe-do, Muras, Ourol, O Valadouro, Vilalba, Xermade, Xove, Viveiro e Cervo, ade-mais das Pontes. Na zona núcleo da Reserva da Biosfera Terras do Miño, e tamén parte do municipio de Viveiro, desenvólvese xa un pastoreo extensi-vo con gando vacún e cabalar salvaxe. Demostrouse que a súa xesti ón sosti ble ten un efecto positi vo sobre o mosaico de brezais e turbeiras da zona.

DEPUTACIÓN

A Deputación provincial porá en marcha un proxecto de educación sexual desti -nado a centros de todos os concellos da provincia para formar a un total de 1.500 escolares de sexto de primaria. Esta ini-ciati va consiste nunha serie de charlas gratuítas imparti das por un grupo de mé-dicos e sexólogos, coas que se busca que os rapaces acaden nesta idade unha edu-cación sexual axeitada, e vexan resoltas todas as súas dúbidas ao respecto.O proxecto consta de dúas partes: na primeira, común a todos os centros edu-cati vos, exporanse diferentes temas for-mati vos, e na segunda, os rapaces par-ti ciparán directamente facendo as súas preguntas. Na primeira sesión, afóndase sobre o corpo humano e o seu desen-volvemento, os determinantes sexuais e culturais da sexualidade, as habilidades necesarias para discuti r e saber tomar decisión persoais, valores, normas, pun-tos de vista e as diferentes orientacións sexuais. Na segunda parte, os rapaces poderán consultar todas as dúbidas e in-quietudes que teñan sobre sexualidade.O obxecti vo do mesmo é dar maior co-ñecemento sexual aos rapaces, para que afonden e teñan máis coñecemento so-bre a sexualidade, co fi n de rachar con es-tereoti pos e tópicos neste eido que nada teñen que ver coa realidade”.

Realizarán formación sexual nos colexios da provincia

A Deputación resolveu en Xunta de Gober-no sobre os 41 colecti vos sociais da provin-cia que resultaron benefi ciados do Tecendo Emprego e dos 56 perfí s profesionais que solicitan. Tecendo Emprego é o pioneiro plan laboral co que busca favorecer a con-tratación de veciños no paro con maiores difi cultades para atopar traballo.Campos Conde explicou que as 41 aso-ciacións recibirán axudas da Deputación de entre 18.000 a 24.000 euros para asu-mir os custos laborais durante 1 ano. En base as súas solicitudes 31 están di-rixidos a lucenses no paro menores de 35 anos e sen experiencia laboral (o 55% do total de empregos); 19 para veciños de 30 a 50 anos en xeral (35%) e 6 para maiores de 50 (10%).Os 41 colecti vos da provincia que re-sultaron benefi ciados ofrecen atención profesional a lucenses con discapacida-de, enfermidades mentais, auti smo ou alzheimer; á muller en disti ntos ámbitos; ou mesmo a profesionais de sectores punteiros como o lácteo ou o forestal.Tamén demandan profesionais de diver-sos perfí s: educadores sociais, licencia-dos en Psicoloxía, ADE, Pedagoxía, Enxe-ñería Agrícola; administrati vos; mestres; terapeutas ocupacionais, técnicos espe-cializados en dependencias ou en explo-tacións gandeiras.

O Tecendo Emprego creará 56 novos postos de traballo

O Goberno da Deputación aprobou as bases da convocatoria para parti cipar no Musiqueando, o programa dotado con 170.000 euros, co que o Executi vo Pro-vincial promociona a música popular na provincia. O Musiqueando está dirixido a Concellos, asociacións ou comisións de festas, que queiran parti cipar neste programa a través de actuacións de ban-das de música, grupos corais e grupos de música tradicional, que teñan residencia na provincia e que estean legalmente consti tuídas. As actuacións musicais que se celebraranse entre o 1 de abril ata o 20 de novembro. Os benefi ciarios poderán solicitar unha actuación por anualidade.A Deputada de Cultura, Pilar García Porto avanzou que “na pasada edición deste certame realizáronse 215 actuacións mu-sicais por toda a provincia, nas que parti -ciparon 18 bandas, 29 corais e 65 grupos de música tradicional galega en 60 Con-cellos lucenses. Polo tanto estamos dian-te dunha programación, xa consolidada no panorama cultural, que contribúe a fomentar e a expandir a nosa cultura e as nosas tradicións”, resumiu.Os grupos de música, Concellos, asocia-cións ou comisións que queiran parti ci-par no Musiqueando poden solicitalo ata o 1 de marzo. Na www.deputacionlugo.gal haberá habilitado un espazo con toda a documentación a presentar no Rexistro Xeral da Deputación ou ben en calquera das dependencias administrati vas recolli-das no arti go 38.4 da Lei 30/1992.

Convocada unha nova edición do Musiqueando

febreiro 2019 17especial festas

18 febreiro 2019 especial festas

PIROTECNIA

Chámase pirotecnia aos dispositivos que están preparados para que ocorran reaccións pirotécnicas no seu interior. Estas reaccións ocorren pola combus-tión non explosiva de materiais, que po-den xerar chamas, faíscas e fumes. As materias primas máis usadas para estes dispositivos soen ser a pólvora negra, o polvillo de aceiro, zinc e cobre; o clorato de potasio, o azufre, o nitrato de cobre, de bario e de estroncio ou o cloruro de litio.

A química da pirotecniaAs cores da pirotecnia son causados pola presenza de sales provocados pola combustión da pólvora e nesa reacción é liberada enerxía a cal é visible, grazas ao espectro electro-magnético, por lonxitudes de onda específicas que chegan aos nosos ollos dando unha cor singular a cada catión do sal.Na iniciativa da Lei Federal de Piro-tecnia considéranse 10 sales como oxidantes: clorato de potasio, clo-rato de bario, clorato de sodio, clorato de estroncio, perclorato de potasio, perclorato de amonio, ni-trato de bario, nitrato de estroncio, nitrato de potasio e nitrato de sodio pero non son os únicos compostos utilizados. Independientemente da sal (clorato ou nitrato) será o catión o que dea a cor.A cor lila é proporcionado polo pota-sio, o alaranxado é dado polo ferro e o amarelo polo sodio. O verde é produci-do por dous elementos, o cobre que fai un verde intenso e o bario, que crea un verde pálido, como verde mazá.O zinc utilízase para crear efectos de fume branco, así como para xe-rar escintileos con aspecto de estre-las nos lumes artificiais.

O azul adóitase obter engadindo carbonato de cobre ou monocloru-ro de cobre, que non deben alcan-zar máis de 1200 ºC para lograr o ton desexadoCoa cor vermella ocorre algo simi-lar que coa cor verde o litio da ver-mello suave, ata pode parecer ro-sado e o estroncio proporciona un vermello intenso, como o escarlata.Tamén se utiliza aluminio e magne-sio, xa que ambos emiten luz branca.As formas dos lumes, en cambio, dependen directamente de como se ordenan os elementos dentro da carcasa que explota no aire (co-metas e estrelas). Julie Heckman, director executivo da Asociación Americana de Pirotecnia, explica que todo se reduce á construción das carcasas aéreas. Si se coloca un pedazo de cartón na casca e logo colócanse as estrelas nun patrón ao redor dese, o insiro de cartón obriga ás estrelas a explotar cara ao exterior nese mesmo patrón”. Isto dáse porque a maioría dos lumes estala ao mesmo tempo, simétrica-mente.As cariñas felices, estrelas e co-razóns que vemos nalgúns casos,

son unha réplica do que ordenou o fabricante na carcasa. Pero moi-tas veces vemos que se ven ao re-vés ou un pouco inclinadas. Isto é porque non atoparon aínda unha forma para controlar totalmente a dirección que toma o foguete que explota nas alturas.Agora, as variacións de son, ronseis e estallidos van depender nueva-mente das composicións químicas de cada lume artificial. É por iso que as palmeiras estalan diferente dos crisantemos e doutras especies.

TIPOS DE ARTIGOS PIROTÉCNICOS

Petardos ou tronosOs petardos ou tronos son un tipo de artigo pirotécnico que se compoñen usualmente dun tubo con materiais de pouca resistencia (como papel ou cartón sendo estables ou ben de car-tón comprensado, que é máis ríxido), o cal reénchese de pólvora ou outro explosivo. O tubo está completamen-te pechado no que deixa libre unha mecha. Ao prender lume á mecha prodúcese unha detonación do arte-facto que relativiza en cantidade de material explosivo (como a pólvora) e outros factores como o tipo de com-posto químico co que estea composto o artefacto explosivo.

TracasAs tracas son un tipo de artigo pirotéc-nico no que ten como característica principal a correlatividad dos petardos existentes. Compóñense de petardos correlativos unidos por unha corda principalmente, postos un á beira do outro. Existen tracas de 20 petardos ata outras que poden conter máis de 1500. O efecto das tracas é a sucesión de detonacións de petardos, provo-

cando un compulsivo efecto acústico repetíndose de xeito moi activo. O es-pazo acústico existente entre as deto-nacións adoita ser moi breve.

CandeasAs candeas son un tipo de artigo pi-rotécnico no que se compoñen dun tubo de forma cilíndrica no que está a pólvora no seu interior. A pólvora está comprensada de forma circular. Ese círculo está dividido en máis, polo que ao prender a mecha existente na can-dea, expulsa unhas bólas prensadas

de pólvora que poden variar segundo os seus efectos. As candeas máis fa-mosas son as candeas romanas.

BolboretaA bolboreta é un tipo de artigo piro-técnico o cal ao acendelo produce no chan efectos circulares de diferentes modos (cambio de cor, cracker, silbido, fume, flash etc.).

Efecto voadorO efecto voador ou volante é un tipo de artigo pirotécnico o cal ao acender a mecha elévanse producindo diferen-tes efectos e combinacións (efectos de cor, trono, cracker, paracaídas etc.).

BengalasAs bengalas son un tipo de artificio pirotécnico o cal ao acendelas pro-ducen estreliñas de cor branca e/ou de cores. Usualmente componse dun pau no que esta o material explosivo cuberto sen ningún outro material non dotado de mecha. As bengalas son principalmente de clase I na que explica o Real Decreto 230 / 1998 que os artificios pirotécnicos de clase I presentan un risco moi reducido e que están pensados para ser utilizados en áreas confinadas incluíndo no interior de vivendas.

BombetasAs bombetas son un tipo de artigo pirotécnico que ao lanzalas ao chan producen un chasquido. Usualmente carecen dunha mecha e a súa com-posición pirotécnica é diferente aos demais artigos pirotécnicos.

BateríasUnha batería é un artigo pirotécni-co composto por varias sucesións de morteiros unidos e interconec-

tados entre si por unha mesma mecha que lle dan ao artigo final unha forma de caixa, que pode ser de diversas formas, aspectos e ta-maños (rectangulares, triangulares, en forma de escaleira, etc). As bate-rías son os artigos pirotécnicos que adoitan ter máis carga explosiva. A maioría delas pertencen é para uso exclusivo profesional. Unha vez acendida a mecha principal, todas as carcasas, misiles ou foguetes que alberga o morteiro (tubo) crea-rán un castelo de lumes artificiais no que poden predominar a luz e a cor, os tronos e os silbidos ou unha combinación de ambas. É im-prescindible distanciarse a uns 30 metros ou máis, segundo o tipo de batería, pola propia seguridade e a dos espectadores.

FoguetesOs foguetes son un tipo de artigo pi-rotécnico que se compóñen usual-mente dun pau, principalmente de madeira ou dalgún plástico ríxido.Adoita ser o artigo pirotécnico máis empregado nas festas e nos lumes artificiais.

FontesAs fontes son un tipo de artigo ou artificio pirotécnico o cal ao acen-delas producen un efecto de fonte ou volcán con variedead de cores, altura e efectos segundo o modelo e da medida da fonte e a carga piro-técnica. Compóñense dunha mecha unida á carga pirotécnica, na que se cobre doutro material máis resis-tente no que teñen distintas formas geométricas segundo a estética ou o efecto que produce.

Paixón pola cor con olor a pólvoraExisten na actualidade unha gran variedade de artigos pirotécnicos que forman un abano de posibilidades para os eventos

febreiro 2019 19especial festas

Non hai festa na que falte a piro-tecnia, sexa esta do tipo que sexa, tracas, bombas de palenque, fogos artificiais ou morteiros... O son e a luminosidade que ofrecen dán un to-que de distinción a todos os grandes eventos.Por isto, dende a orixe das festas, hai empresas que levan adicándose a facer esa pirotecnia que nos leva os ollos durante as festas e que xa é unha arte evolucionada na que non se deixa de crear, como en todo, cou-sas novas e sorprendentes.As pirotecnias Rocha-Areas e Astariz son dúas das empresas representati-vas desta profesión con dous rasgos distintivos, a tradición e a elabora-ción artesanal.Por exemplo, Astariz, ubicada en Ou-teiro de Rei, ten a súa orixe no ano 1920, mentres que Rocha-Areas, que traballa desde Paderne (A Coruña), remóntase aínda máis aló, concreta-mente ao ano 1890.Nos dous casos non deixan de ofre-cer todo tipo de eventos pirotécnicos e mentres Astariz opta pola innova-ción, Rocha-Ares segue un patrón tradicional. Contan con fabricación propia de foguetes, onde xunto coa tradición, non descoidan os avances

neste sector e sempre mantendo a máxima calidade dos mesmos.O que teñen claro nestas dúas em-presas é que hai que estar ao cabo do último por iso ofrecen todo tipo de es-pectáculos pirotécnicos como castelos de lumes artificiais, espectáculos de son, piro-musicais... e para todo tipo de eventos, festas patronais, vodas, eventos empresariais, celebracións familiares, etc... Sen dúbida, son os grandes referentes piroténicos para as festas da comarca chairega.

“A calidade galega é moi boa”Rafael Castro, membro da familia propietaria da pirotecnia Rocha-Areas

Imaxe cedida da web da Pirotecnia Rochas-Areas

A pirotecnia Rocha-Areas foi creada pola familia de Nicolás Castro Pérez. A empre-sa conta con 9 empleados fixos en planti-lla e varias personas autónomas durante o verán, con experiencia no disparo que ademais están acreditadas cun carné.

Cando comezaron nesta profesión? Somos a quinta xeración desta empresa familiar, que comezou en 1890. Polo xe-ral, en Galicia todas as empresas son moi familiares.

Traballan durante todo o ano? Si traballamos, pero a época forte do noso traballo é dende San Xoán a media-dos de setembro. Tamén hai algún traba-llo en fin de ano, e nalgún outro tempo, pero sempre estamos maís vinculados as

festas de verán. A partir do Santiago co-meza a loucura das festas de agosto.

Existe moita competencia en Galicia? Se falamos de fabricación artesanal tan so hai 16 empresas en toda Galicia, e en Lugo só unha. Nós compramos a mate-ria prima e fabricamos a pólvora, tamén fabricamos os detonantes, etc, é dicir, facemos todo manualmente na nosa fá-brica. Cargamos manualmente non con prensas, porque é moito máis fiable.

Dín que pirotecnia galega é unha das mellores. É certo? No tema de voadores, é dicir, no fogue-te de ruído si, somos os mellores sen dúbida, xa que temos moita tradición, e ademais seguimos facendo todo ma-nualmente, co cal, estamos controlando en todo momento o proceso.

Cal é o artefacto máis vendido? Nós temos moitos disparos de especta-culos nocturnos, e sobre todo para con-cellos e comisións de festas. O que pasa é que baixan os prezos, xa que prefiren gastar en orquestras e comida e non nes-tes artículos. Antigamente si que se gas-taba moito máis diñeiro, era moito máis tradicional e cultural. Pero tamén depen-de das zonas e das parroquias. O máis vendido sempre son as bombas de ruído.

Hai moita seguridade?Claro que si. No tema da seguridade, hai que cumprir unhas medidas estipuladas pola lei, de distancia ao público e ás vi-

vendas. Ademais dependedo da canti-dade que se use hai que comunicar ao Concello correspondente ou á Subdele-gación do Goberno, ou incluso facer un plan de seguridade.

É moi caro contratar un espectáculo? Depende moito dos presupostos e dos cartos que se queiran deixar. Por exem-plo, nas parroquias poden oscilar entre 300 e 600 euros cunhas bombas, uns foguetes e algunha caixiña de batería de cor. Pero tamén varía ao deseñar os espectáculos. Despois os foguetes noc-turnos con cor costan máis, pero a nosa diferenza é na calidade.

Hai que contratar con antelación? Recomendamos que se contraten este tipos de espectáculos con 15 días de an-telación, sobre todo para a comunicación e o papeleo nos concellos.

Teñen algunha peculiaridade nos fogue-tes? No noso caso, todos os espectáculos que facemos de noite, sobre todo os de cor, arredor do 45% dos produtos que usa-mos son de fabricación propia ou nacio-nal, o resto é importación. Antigamente todas as empresas galegas fabricaban os seus produtos e as súas cores, hoxe de-bemos quedar 3 ou 4. Todas as carcasas de ruído fabricámolas nós. Ademais os nosos foguetes chegan a 180 metros de altura, están fabricados para que collan altura, xa que nos gustan máis, lucen máis e para nos é máis seguro.

Pirotecnias made in GaliciaAs pirotecnias Astariz e Rocha-Areas son os grandes referentes en espectáculos pirotécnicos na comarca

20 febreiro 2019

AlbaSan Xoán, fi nais de xuño Santo Anxo, fi nais de setembro

ÁrbolSanto Estevo, principios de xuño San Lourenzo, principios de agosto

BelesarSan Marti ño, ao redor do 11 de novembro Santo Anxo, a últi mos de setembro

BoizánSanto Antón, fi nais de xaneiro Santi ago Apóstolo, fi nais de xullo

CarballidoVirxe dos Remedios, mediados de setembro

CodesidoSanto Antón, mediados de xuño Virxe dos Remedios, principios de setembro

CorvelleSan Xosé, fi nais de marzo San Bertomeu, fi nais de agosto

DistrizSan Marti ño, principios de xuño

GoirizNosa Señora, fi nais de marzo Santa Comba, principios de maio Santo Adriano, mediados de maio Santo Antón, mediados de xuño Santi ago Apóstolo, 24 e 25 de xullo

GondaísqueSeñora de Guadalupe, mediados de setembro

InsuaSan Bertomeu, fi nais de agosto San Ramón, fi nais de agosto

LadraSan Salvador, mediados de setembro Virxe dos Remedios, principios de outubro

LanzósSan Xosé, mediados de marzo Santo Andrés, principios de xuño Virxe do Carme, mediados de xullo San Marti ño, mediados de novembro

MourenceSan Xián, fi nais de maio

NeteSan Bieito, principios de abril San Cosme, fi nais de setembro

NocheSanto Antón, mediados de xuño

OleirosVirxe do Carme, mediados de xullo San Mamede, mediados de agosto

RioavesoSan Xurxo, fi nais de abril

RománSan Xoán, mediados de maio

Vilalba

BurgásSta. Eulalia, xuño

Candamil San Miguel, setembro

MirazSan Pedro, xuño

XermadeNosa Señora da Asunción, agosto

CazásSan Xulián, xaneiroDivina Pastora, outubroNosa Señora do Carme, xullo

MománBartolomé, agostoSan Antonio, xuño

PiñeiroNosa Señora do Rosario, agosto

CabreirosSanta Mariña, xullo

RouparSan Pedro Fiz, agostoSan Estevo, maio

LousadaFesta da Pascua, abrilFesta de San Andrés e San Xoán, xuño

Xermade

Outeiro de ReiSanta Isabel, 1ª fi n de semana de xullo

VilelaSan Isidro, mediados de maio

San Lourenzo de AguiarVirxe da Saúde, mediados maio

Silvarrei San Xoán, 24 de xuño

MosteiroSan Salvador, fi nais de agosto

Outeiro de Rei

Aldixe, Labrada y Corvite San Pedro, xuño

CandíaSanta Isabel, 1ª domingo de xuño

AbadínSanta María, principios de setembro

Galgao, Baroncelle y As GoásNosa Señora do Rosario, mediados de outubro

MontoutoSanta María, principios de setembro

FanoiNosa Señora do Milagros, 24 de maio

GalgaoSan Cosme de Montaña, fi nais de setembro

GontánNosa Señora de Fáti ma, mediados de maio

Moncelos e Quende Santi ago Apóstolo, 25 de xullo

Romariz e CastromaiorSan Xoán, 24 de xuño

Abadín

SamarugoSan Xián, 1 de maio Santi ago Apóstolo, despois do 25 de xullo

San Simón da CostaSanto Isidro, mediados de maio Nosa Señora, mediados de agostoSan Simón, fi nais de outono

SancovadeSanto Antón, mediados de xaneiro Santi ago Apóstolo, 25 de xullo

SantaballaSan Pedro de Atrio, fi nais de xuño Santi ago de Bordelle, 25 de xullo

SoaxeOs Milagres, fi nais de maio Nosa Señora, mediados de setembro

TardadeNosa Señora da Concepción, mediados de maio

TorreSanto Isidro, mediados de maio Nosa Señora, mediados de agosto

VilapedreOs Milagres, fi nais de maio Santo Estevo, principios de outubro

XoibánSan Salvador, principios de novembro

Vilalba

SuegosNosa Señora das Neves, principios de agosto

SilvaSanti ago, 25 de xuño

LeaSan Bartolomé, fi nais de agosto

CarañoSan Marti ño, principios de novembro

LuacesSanta María, 15 de agosto

MilleirósSanti ago Apóstolo, 24 de xullo

MosteiroSan Salvador, mediados de marzo

San Andrés de FerreirosSan Andrés, fi nais de novembro

San Marti ño de FerreirosSan Marti ño, principios de novembro

TorneirosSan Lourenzo, mediados de agosto

ValongaSanta María, 15 de agostoSanta Petronila de Rioxoán, mediados de maioSan Ramón de Penamazada, fi nais de agosto

Pol

MuimentaSan Cristovo e Santa Mariña, 6, 7 e 8 de xullo

CospeitoSanta María, 22 e 23 de setembro

Roás San Miguel e San Antonio, 29 e 30 de setembro

Rioaveso Santa Eulalia, 27 e 28 de outubro

Bexán San Paio, 26 e 27 de maio

PinoSan Marti ño, 10 e 11 de novembro

Sistallo San Xoán, 23 e 24 de xuño

SeixasSan Pedro, 30 de xuño e 1 de xullo

ArcillaSan Ramón e San Pelaio, 25 e 26 de agosto

Bestar e VilarSanta Lucía, 1 e 2 de setembro

LamasSan Antonio e San Marti ño, 19 e 20 de maio

Feira do MonteVirxe do Monte, 8 de setembro

Santa Cristi naSan Xulián e Santa Cristi na, 14 e 15 de xullo

GoáSan Xurxo, 21 e 22 de abril

VilapeneSanta María, 18 e 19 de agosto

ArneiroSeñora da Cabeza e San Isidro, 6, 7 e 8 de xullo

RoásSan Miguel e San Antonio, 29 e 30 de setembro

MománSan Pedro 26 e 27 de maio

Veiga do PumarSan Xosé, 28 e 29 de abril

XustásSanti ago Apóstolo, 24 e 25 xullo

XermarNosa Señora, 11 e 12 agosto

Cospeito

RábadeSan Vicenzo, fi nais de xaneiroNosa Señora da Asunción, agostoOs Remedios, últi mo domingo de setembro

Rábade

especial festas

febreiro 2019 21

BurgásSta. Eulalia, xuño

Candamil San Miguel, setembro

MirazSan Pedro, xuño

XermadeNosa Señora da Asunción, agosto

CazásSan Xulián, xaneiroDivina Pastora, outubroNosa Señora do Carme, xullo

MománBartolomé, agostoSan Antonio, xuño

PiñeiroNosa Señora do Rosario, agosto

CabreirosSanta Mariña, xullo

RouparSan Pedro Fiz, agostoSan Estevo, maio

LousadaFesta da Pascua, abrilFesta de San Andrés e San Xoán, xuño

Xermade

Os VilaresSan Vicente, últi ma fi n de semana de xaneiroRomería labrega da chaira, 2ª fi n de semana de agosto

BurizVirxe do Carme, 3ª fi n de semana de abrilSan Pedro, 1ª fi n de semana despois do San XoánSan Nicolás, fi nais de agosto

PígaraVirxe do Carme, 3ª fi n de Semana de abrilSan Pedro, 1ª fi n de semana despois do San Xoán

Santa CruzSanta Cruz, 1ª fi n de semana de maio

San SalvadorSan Salvador, 2ª fi n de semana de maio

SambreixoSan Alberte, 3ª fi n de semana de maioSan Remixio, 1ª fi n de semana de outubro

Santa LeocadiaSan Antonio, 3ª fi n de semana de xuño

Guiti rizSan Xoán, 23,24 e 25 de xuñoEcce Homo, mediados de decembro

PígaraSan Pedro, 1ª fi n de semana despois do San XoánSan Benito, fi nais de setembro

PargaSan Estevo, fi nais de decembro.San Roque, 3ª fi n de semana de agosto

Santa MariñaDo Carme, 2ª fi n de semana de xullo

TraspargaSanti ago Apóstolo, 24 e 25 de xullo

PardiñasRomaría, 1ª fi n de semana de agosto

Pedrafi taSan Roque, 2ª fi n de semana de agosto

LabradaSanta María, 2ª fi n de semana de agosto

BascuasSanta María, 15 de agosto

MarizSan Bartolomé, fi nais de agosto

BecínSan Ramón, últi mo domingo de agosto

NegradasSan Miguel, últi mo domingo de setembro

VilarNosa Señora dos Vilares, 1ª fi n de semana de setembro

Guiti riz

BaamondeVirxe do Rosario, principios de setembro

BaldomarSan Benito, fi nais de setembro

BegonteSan Pedro, fi nais de xuño

BóvedaSan Roque, principios de setembro CarralVirxe do Carme, mediados de xullo

O CastroNosa Señora, 15 de agosto CerdeirasSan Pedro Félix, principios de agosto

DamilSan Vitorio, mediados de maioSan Salvador, fi nais de agosto

DonalbaiSan Cristóbal, mediados de xuño Virxe do Pilar, mediados de outubro

FelmilSan Antonio de Denune, mediados de xuñoEcce Homo, mediados de setembro GaiborSan Xosé, principio de maioSan Andrés, principio de setembro

IllánSanti ago Apóstolo, 25 de xullo

PaciosSan Marti ño, fi nais de xuño

San Vicente de PenaVirxe das Neves, fi nais de agosto

Santalla de PenaSan Xoán, 24 de xuño

SaavedraVirxe dos Milagres, 24 de maio Virxe das Angusti as, fi nais de setembro

TroboVirxe de Fáti ma, mediados de maio VirísSanta Elena, mediados de xuño

Begonte

SilánSanto Estevo, mediados de outubroVirxe de Fáti ma, mediados de outubro

A BalsaVirxe do Rosario, principios de outubro

A XestosaSan Antonio, principios de xuño

CasateitaVirxe do Rosario, principios de outubro

MurasSan pedro e a Virxe do Cobre, fi nais de xuño

Muras

Saldanxe San Isidro, mediados de maioSan Miguel, fi nais de setembro

CorvelleSan Marti ño, mediados de xuño

BretoñaSan Adriano, fi nais de xuñoSanta María, fi nais de agostoSan Cosme Baccio, fi nais de setembro

LagoaSan Xoán, 24 xuño

A RegueiraSan Pedro, fi nais de xuño

ViánSantí sima Trinidade, 1ª fi n de semana de xullo

ÚbedaNosa Señora do Carme, mediados de xullo

GueimondeNosa Señora do Carme, mediados de xullo

ReigosaSanti ago Apóstolo, 25 xullo

A PastorizaSan Salvador, 1ª fi n de semana de setembro

CrecenteSan Salvador, principios de agosto

FomiñáSan Salvador, principios de agostoSan Miguel, fi nais de setembro

BaltarSan Pedro Félix, principios de agosto

PiñeiroSan Cosme, fi nais de setembro

LobosoSan Andrés, fi nais de novembro

A Pastoriza

GobernoSan Marti ño, fi nais de maio

BazarSan Antón e Virxe do Socorro, mediados de xuño

Santa LeocadiaSan Pedro, fi nais de xuño

TriabáSan Pedro, fi nais de xuño

AnsemarVirxe do Carme, 14 de xullo

DuarríaSanti ago Apóstol, 25 de xuño

Castro de ReiVirxe do Rosario, fi nais de setembro

Castro Ribeiras de LeaSan Roque e Dulce nome de María, 1ª fi n de semana de agosto

Castro de Rei

Aldixe, Labrada y Corvite San Pedro, xuño

CandíaSanta Isabel, 1ª domingo de xuño

AbadínSanta María, principios de setembro

Galgao, Baroncelle y As GoásNosa Señora do Rosario, mediados de outubro

MontoutoSanta María, principios de setembro

FanoiNosa Señora do Milagros, 24 de maio

GalgaoSan Cosme de Montaña, fi nais de setembro

GontánNosa Señora de Fáti ma, mediados de maio

Moncelos e Quende Santi ago Apóstolo, 25 de xullo

Romariz e CastromaiorSan Xoán, 24 de xuño

Abadín

RábadeSan Vicenzo, fi nais de xaneiroNosa Señora da Asunción, agostoOs Remedios, últi mo domingo de setembro

Rábade

especial festas

22 febreiro 2019 especial festas

CondesSagrado Corazón, en xuño

GuldrizSanti ago Apóstolo, en xullo

RoimilVirxe do Rosario, en outubro

TrasmonteVirxe dos Milagros, en maio

RamelleSanta María, en setembro

MirazSanti ago Apóstolo, fi nais de xullo

XiáNosa Señora, en agosto

PurreiraVirxe dos Dores, xuño

FriolSanta Isabel, principios de xulloSan Xulián, principios de xaneiro

SeixónSan Pelaio, en xuño

TrasmonteOs Milagros, 24 de maio

Villafi zSan Roque, agosto

VilalviteSan Pedro de RetortaSanta Mara, en xuño

AnafreitaSan Pedro, en xuño

AnxerizSanta María, 15 de agosto

CarballoSan Benito, en maio

CarlínVirxe do Hermo, en marzo

CotáSan Marti ño, en xuño

DevesaEcce Homo, en setembro

MadelosSan Isidro, en maio

Friol

Santa Marta de Meilán San Xosé e Nosa Señora de Vilaseca, mediados de marzo

AugasoxaSan Roque, mediados de setembro

FerreiraSan Antonio, fi nais de setembro

Espasande de BaixoNosa Señora do Rosario,San Bartolo, fi nais de agosto.

Espasande de ArribaSan Bernabé, principios de xuño

VilasecaSan José, mediados de marzo,

SantallaSan Xoán, 24 de xuño

AldurfeSan Pedro, fi nais de xuño

O Vilar de Santi agoSanti ago Apóstolo, 25 de xuño

Riotorto

PontoiboSan Vicente, fi nais de xaneiro

O Deveso San Antón, mediados de xuño

Bermui San Antón, 2ª fi n de semana de xuño

Somede San Mamede, 3ª fi n de semana de xuño

O Freixo San Xoán, 24 de xuño Virxe da Pena de Francia, principios de setem-bro

Aparral San Xoán, 24 de xuño

O Deveso A Asunción, 15 de Agosto

Espiñaredo Sta. María, 15 de Agosto

RibadeumeSta. María e San Roque, 15 de Agosto

A EsfarrapaSan Cristovo, 1ª fi n de semana de setembro

MarraxónOs Remedios, 2ª fi n de semana de setembro

CervicolAs Neves, 3ª fi n de semana de setembro

Faeira O Rosario, 1º domingo de outubro

Goente Virxe do Rosario, 3ª fi n de semana de outubroSan Marti ño, mediados de novembro

San Pedro de EumeSan Pedro e San Roque

As Pontes

Santa María de MeiraSanta María e San Roque, mediados de agostoSan Isidro de Paredes, mediados de maioSan Pedro de Villardemouros, fi n de semana máis próximo 29 de xuño

San Isidro de SeixosmilAs Mercedes, fi n de semana máis próximo 24 de setembro

Meira

MarzoExpogrelo de AbadínBola de Liscos e das freces en Bre-toñaQueixo e Pan de Ousá de FriolFeira da Maquinaria Usada de Cos-peito

AbrilMoexmu de MuimentaFeira da Maquinaria de CospeitoTroita da Ponte de ReiFeria da Berza Rizada de LabradaFeria de Artesanía do Ferro de Rio-tortoFeria del Queixo San Simón da Cos-ta de Vilalba

MaioFeira de Artesanía de VilalbaFesta da Filloa en MuimentaFriulio en Friol

Xullo Feira da Cantería, Callos e Arte-sanía de PargaFeira de Artesanía de OuteiroFesta da Empanada de BegonteFesta Balura de Castro de Rei

AgostoFeira do Cabalo de FriolFesta da Malla en MeiraFesta da Malla en Castro de Rei

SetembroFeira do Cabalo en Castro Ribeiras de LeaFeira do Indiano en VilalbaGando vacún de carne de FriolFeira do Poldro de Muras

OutubroFeira do Queixo do Eume e a Mel de GoenteFeira de Fungos e Cogumelos das PontesFeira da Galiña de Mos

NovembroFeira do Mel de Montaña de MurasFeira de Santos de GontánFeira do Porco da Ceba en Cospeito

DecembroFeira do Capón de Vilalba

Festas temáti cas

......................................Muras

...............................Abadín

......................A Pastoriza

...........Riotorto

......................Meira

......................Castro de Rei

......................Pol

......................................Outeiro de ReiFriol......................

Begonte................................

Cospeito..........................................

Vilalba................................

Xermade......................

Rábade..........................................

............................................. As Pontes

NodarNosa Señora, en agosto

PacioSanta María, en agosto

RochaSan Cosme, en setembro

LamasSanta María, en agosto

SilvelaNosa Señora, en agosto

PacioSanta María, en agosto

RochaSan Cosme, en setembro

LamasSanta María, en agosto

SilvelaNosa Señora, en agosto

Friol

As festas citadas poden variar a súa data de celebración

febreiro 2019 23especial festas

Sen música non hai festa. É ista unha das pezas principais para cal-quera celebración. Escoller a mellor orquestra posible é, polo tanto, unha das preocupacións de toda comisión de festas. De feito, unha vez decidida a data de celebración a primeira acción é buscar entre unha ampla listaxe de orquestra a que se adapte mellor ao orzamento e ao calendario. Como en todo existe un ránking de preferencias por parte dos veciños pero non sempre pode conseguirse o desexado. Para axu-dar neste labor están as represen-tantes das orquestras como Charo Carreira, que leva ao fronte da re-presentación moitos anos e o ano pasado, incluso ocupouse da orga-nización das patronais de Vilalba.

Cantas orquestas leva como repre-sentante de Espectáculos Carreira, dentro do grupo Gaias?Actualmente levamos 68 orquestas en exclusiva, entre elas as máis co-ñecidas. Por exemplo, entre as no-sas orquestas destacan alguna tan famosa como o Combo Dominicano, París de Noia, Panorama ou Olim-pus, pero en xeral son todas moi boas, temos por exemplo a Gran Parada, a Favorita ou Os Satélites. Para cada zona vemos cal se pode axeitar mellor e que tipo de música en función do público obxectivo vai funcionar e sempre atopamos unha que se adapta.

Como se define o seu traballo?A nosa función pode resumirse en

buscar as festas e facer as mellores festas, de tal forma que alí onde ve-mos unha comisión organizadora, ou unhas festas patronais pois vamos a falar con eles e tentamos que na or-ganización eles encontrense agusto e que os trámites que teñan que rea-lizar sexan os máis sinxelos posibles.

Como é o día a día do seu traballo?Buscamos as orquestas máis axei-tadas, tamén poñemonos en comu-nicación con xente que leva carpas, os grupos electróxenos, incluso podemos axudarlles na tramitación do papeleo administrativo co fin de que obteñan tódolos permisos requeridos polas diferentes admi-nistracións, en xeral todas as acti-vidades que conducen a realización dunha festa ou evento.

Cantas festas pode organizar ao longo do ano?Pois nesta zona da Terra Chá que é na que nós movemos, podemos fa-cer moitísimas festas, sen lugar a dúbida máis de cen. É verdade que na actualidade hai algunha menos en relación a anos pasados debido a diferentes motivos, por exemplo o económico, ou todo o traballo e responsabilidade que conleva a rea-lización de tantos trámites burocrá-ticos, pago de impostos, etc.

Cal é o producto estrela dunha fes-ta, ou o máis demandado?O produto estrela dunha festa hoxe en día son as orquestras. Unha boa orquestra que teña capacidade de atracción de público é o mellor que hai para atraer público. Non hai nada máis bonito que ver cas pra-zas das vilas cheas de xente desfru-tando, e eso consíguese cunha boa orquestra.

Cales son as datas ou meses de máis carga de traballo?A partires dos meses de abril ou

maio ata mediados de outubro, despois temos un pequeno baixón de actividade e logo no San Marti-ño facemos o remate da tempada festiva.

Con canta antelación e recomenda-ble que contacten e contraten con vós as comisións ou concellos?O máis recomendable é que cando estea para rematar unha festa, de-bería estar xa organizada a seguin-te, de tal forma que xa se pode ir mirando que se vai contratar na se-guinte, escoller algo bo ou diferen-te se lles apetece ou a que máis lles guste, porque terán máis opcións entre as que escoller. E despois, máis adiante xa poden rematar as contratacións das restantes actua-cións. Así que poderíamos dicir que é recomendable con un ano para a contratación da actuación estrela. Teñen que pensar que as orquestas punteiras coas que traballamos non se circunscriben a actuacións só en Galicia, senon que actúan en todo o estado e en diferentes países.

A contratación das mesmas or-questas pode supoñer diferencias de prezo importantes?Como non, é a lei da oferta e da demanda, no inverno temos menos carga de traballo, co cal fai posible contratacións máis económicas. Pero durante o verán, hai un mon-tón de festas e verbenas.

Algunha recomendación ou reivin-dicación que trasladar?Pois gustaríame que rebaixaran o ive do 21% actual, que entre todos, co apoio das diferentes comisións loitemos por ter un ive reducido, que se aplique o ive cultural. Te-monos que dar conta que Galicia é o único sitio onde se organizan as festas coa axuda dos veciños, con entidades sen ánimo de lucro como organizadoras, e onde todos os ve-

ciños se implican económica e vo-luntariamente.

Que é o que máis lle satisfai da súa profesión?A min das cousas que máis me gus-tan, despois de todo o traballo ben feito e vela festa rematada, e ver a xente contenta, con alegría, ver que os rapaces van a pasalo ben, que collen taxis e autobuses e so se cen-tran en pasalo ben.

Entendemos que as festas animan económicamente as parroquia ou vilas onde se realizan?Así é, a realización e a propia festa conlevan un movemento económi-co moi importante, as propias or-questas dan emprego a moitas fa-milias, os diferentes representantes de atraccións e postos ambulantes, as tabernas e cafeterías, o combus-tible, a pirotecnia, todos os comer-cios de alimentación que durante eses días aumenta os volumes de vendas. Hai moito traballo asociado as festas as festas.

“Despois de todo o traballo ben feito o mellor é ver a xente contenta e bailando”Charo Carreira Otero leva moitos anos como representante de Espectáculos Carreira dentro do grupo Gaias

Charo Carreira

AlianzaAméricaAnduriñaAramioBrujasBombaCapitolClaxxonCompostelaD’ModaEl Combo DominicanoEmperadoresEstrellamarFin de SigloFinisterreFoliadaFunçao PúblikaGalileaGaribaldiGran CasinoGran ParadaHuracánIbizaIrisIsraelJohny MaquinariaLa FavoritaLa Oca BandLa Ola A.D.N.El Grupo LimónLos SatélitesLos TrovadoresGrupo M-3

MagosMarbellaMiramarMonumentalNazaretNevadaNew YorkNoche de EstrellasNova ImperialNueva FuerzaOlympusPalladiumPanoramaParaísoSomos NosotrosPassarelaPontevedraPrincipalRitmo JovenRitmo NocheSambaSuperfamaTekilaTrebolTriunfoVeneziaXacobeoGrupo AciremaChannelPuzzleTania VeírasUnión y FuerzaM-5

Orquestras

24 febreiro 2019 publicidade

febreiro 2019actualidade 25

AO NOSO CARÓN friol

José Ángel Santos volverá a concorrer ás eleccións municipais encabezando a lista do Parti do Popular co obxecti vo de “conseguir de novo a confi anza da maio-ría dos veciños e veciñas para conti nuar a traballar por e para Friol tal e como fi xe-mos nestes últi mos catro anos”.A presidenta provincial do Parti do Popu-lar, Elena Candia, sinala “o amplo respal-do popular que sempre ti veron as candi-daturas do PP neste municipio” e agarda “seguir contando co apoio maioritario dos veciños e veciñas para facer posible un novo mandato popular en Friol”.O candidato popular avanza a necesida-de de “procurar a mellora da calidade de vida dos frioleses”. Nese senti do, recorda que “temos proxectos iniciados que pre-tendemos rematar no vindeiro mandato se contamos de novo co apoio dos veci-ños”. Concretamente, Santos pretende mellorar os servizos básicos no rural e

crear outros novos coma as traídas de auga nas diferentes parroquias que o solicitaron. Tamén aposta o candidato

popular por “seguir potenciando a im-plantación de máis tecido empresarial no polígono industrial e, dunha forma decidida, o asentamento de poboación no municipio”.Por outra banda, o popular non quere es-quecer “a modernización da capitalidade e o rural do noso municipio, así coma a prestación de servizos sociais aos nosos veciños e veciñas tratando de melloralos e incrementalos na medida do posible”. Nese senti do, pretende “avanzar nas xes-ti óns para a construción da residencia da terceira idade en Friol”.José Ángel Santos, gandeiro de profesión, foi elixido alcalde de Friol nas pasadas eleccións de 2015 cando concorría por primeira vez como cabeza de lista tras formar parte do goberno local de An-tonio Muíña como concelleiro dende o 2007 e como tenente de alcalde dende o 2012.

José Ángel Santos buscará unha nova maioría absoluta do PP en Friol

José Ángel Santos

A Asociación de Recreación Histórica A Castronela de Friol ven de cum-plir catro anos dende a súa creación coincidindo coa celebración, o pa-sado sábado 26 de xaneiro, das súas segundas eleccións para renovar a Xunta Xestora. Ditas eleccións celé-branse cada dous anos, tal e como está establecido nos seus estatutos, así confi rman os seus socios e socias fundadores. Deste modo, preténdese dinamizar o campo de xesti ón, para impedir o estancamento da mesma e poder desenvolver unha nova forma de traballar polo futuro da Asocia-ción.Manuel Casti ñeira, Jesús Penín e Lucía Ríos formaron a anti ga Xunta Xestora, desempeñando os cargos de presi-dente, secretario e tesoureira respec-ti vamente. Este equipo de goberno, desenvolveu o seu traballo durante catro anos, que era o máximo que po-dían permanecer nos cargos tal e como se recolleu na acta de consti tución da Asociación. Os asociados, na asemblea anual, quixeron agradecerlles a súa la-

bor durante estes catro anos amosán-dolle o seu cariño e grati tude.A nova Xunta Xestora, formada por José Antonio Viña Carreira, que desempeña o cargo de Presidente; Ana Isabel Castro Rodríguez, como Secretaria, e Antonio Rumbo Ramos como tesoureiro, agra-deceron a base de traballo establecida polos seus antecesores. Contarán coa súa experiencia e o seu apoio para se-guir esforzándose para medrar como asociación e con novos proxectos.Dende o momento que o novo equipo de xesti ón presentou ante os seus com-pañeiros a candidatura e o seu compro-miso e traballo, víronse arroupados e demostraron a súa confi anza mediante o seu voto.A nova dirección de A Castronela, trans-miti u que seguirán traballando no cami-ño marcado polos socios e socias para así potenciar as súas virtudes, parti ndo sempre do consenso. O punto forte desta agrupación e cada un dos socios e socias que a forman. Sen eles non sería posible levar a cabo cada un dos proxec-tos que teñen en marcha.

A asociación A Castronela cambia a Xunta Xestora

Os novos membros da Xunta Xestora

O domingo 28 de abril disputarase a VII edición da Carreira Popular de Friol, or-ganizada polo Concello de Friol en cola-boración co club de atleti smo local. Este ano haberá novo reglamento, que está feito para dar un maior atracti vo á carrei-ra e tendo en conta o espírito auténti ca-mente popular deste evento.Como novidade, este ano haberá unha categoría por parellas, que percorrerán 5 quilómetros e que se disputa xunto coa absoluta. A parti cipación por parellas non é compati ble coa clasifi cación por equipos, e se fará a través da inscrición habilitada na páxina de championchip-norte, a mesma onde se poden facer xa

as incricións en todas as disciplinas.Levarán trofeos os oito primeiros clasifi -cados das categorías sénior e máster; os tres primeiros equipos clasifi cados, tanto a categoría masculina como feminina; as tres primeiras parellas na categoría mas-culina, feminina e mixta e os mellores das categorías inferiores. Tamén haberá medallas para todos os parti cipantes das carreiras e camiseta técnicas de manga longa para os parti cipantes na carreira absoluta. Ademais haberá outras moitas sorpresas e xa está aberta a inscrición.A carreira, que completa este ano a séti -ma edición, terá a saída diante do colexio de Friol, na Praza de España. Dende aí

xirarán á dereita tomando a avenida de Lugo. Pasada a gasolineira, collerán a es-trada de Ousá ata a rotonda, onde se to-mará a circunvalación de Friol dirección o pobo. Alí collerán a rúa Santa Isabel ata enlazar outra vez coa Avenida de Lugo. Unha vez que se chegue á altura do co-lexio, darase unha volta ao mesmo para entrar na meta.Nesta edición haberá cinco categorías: a absoluta, con saída ás 12:00 horas e per-correrá 5km; a sub14 ás 11:40 e 1.400m.; a sub12 ás 11:30 horas e 1.400m; a sub10 ás 11:25 horas farán 700m.; pre-benxamín ás 11:20 serán 300m e pitufos ás 11:15 que percorrerán 100m.

Aberta a inscrición para parti cipar na VII edición da Carreira Popular

O voceiro do Goberno, Álvaro Santos, manti vo un encontro con membros das mancomunidades veciñais de Montes de Anafreita e de Negradas para anunciar que o Goberno da Deputación executa-rá melloras na Cova da Serpe, co fi n de promover e poñer en valor este espazo natural. Trátase dun atracti vo recurso turísti co situado entre as parroquias de Anafreita e Negradas, nos Concellos de Friol e Guiti riz, respecti vamente, e próxi-mo á etapa Miraz-Sobrado, do Camiño Norte a Santi ago. Santos Ramos expli-cou que a Deputación instalará paneis informati vos e de sinalización, así como un miradoiro e unha área recreati va con mesas, bancos, unha fonte, entre outros.O voceiro destacou que “a mellora do entorno da Cova da Serpe servirá para potenciar o atracti vo turísti co da zona co

obxecti vo de conseguir que máis persoas se acheguen a coñecer a Cova, as anti gas lendas que envolven este máxico enclave natural e a gozar da beleza dos paisaxes naturais da nosa provincia”.A Cova da Serpe, que se sitúa entre os Concellos de Guiti riz e Friol, atópase preto doutros recursos turísti cos. Dista a 4 km do pazo-fortaleza Torre de Friol do século XIII, unha das máis anti gas da pro-vincia e a 18 km da Fortaleza de San Paio de Narla, incluída esta últi ma na Rede Museísti ca da Deputación. Acolle im-portantes coleccións de etnografí a. Esta cavidade é un atracti vo natural e turísti co que polas anti gas lendas que a envolven, a súa beleza paisaxísti ca e a súa proximi-dade a outros monumentos históricos atrae a máis de 5.000 visitantes.No mes de febreiro, comezarán a execu-

tarse as melloras deste entorno natural que cada ano, atrae a centos de grupos de sendeirismo e de afeccionados a rutas de bicicleta xa que a Cova da Serpe é un punto polo que discorren varias rutas de trekking e BBT.A instalación dun miradoiro, cun acceso acondicionado, será a primeira das ac-tuacións, no que podrán contemplarse amplas panorámicas da provincia e fer-mosas paisaxes da Terra Chá chegándose a divisar Lugo capital ou os Ancares.A creación dunha área recreati va con bancos, mesas e unha fonte é outra das actuacións. A colocación dunha sinali-zación con letreiros e frechas de indi-cacións será a terceira das melloras. A ausencia de letreiros na zona provocaba a desorientación das persoas que inten-taban achegarse.

A Deputación mellorará a Cova da Serpe cun miradoiro e unha área recreati va

O Concello de Friol, celebrou un acto para facer a entrega de diplomas e car-nés profesionais a todos aqueles veciños de Friol que parti ciparon nos módulos formati vos. O acto esti vo presidido polo alcalde do Concello, José Ángel Santos, acompañado do concelleiro de Obras, Jesús Corti ña.Máis de cen veciños de Friol parti ciparon nalgunha das 6 accións formati vas ofer-tadas polo mencionado concello a través duns cursos que foron subvencionados integramente polo Concello de Friol.Imparti use formación en Benestar Ani-mal no Transporte, Manipulador de Produtos Fitosanitarios, Manipulador de Alimentos, Prevención de Riscos Labo-rais, Operador de Carreti lla Elevadora e Operador de Plataforma Elevadora.

Segundo o alcalde, “desde o Concello fí xose un importante esforzo tanto na or-ganización como en dispoñer de parti da presupuestaria para acometer ditos cur-sos de capacitación e formación, dado o gran número de peti cións por parte dos veciños e veciñas interesados en formar parte dos diferentes módulos que se le-varon a cabo”.José Anxo Santos fi xo fi ncapé na im-portancia destes cursos dado que “no futuro será necesaria unha mínima formación para entrar no mercado la-boral”. Agradeceu tamén a implicación de todos os parti cipantes, como tamén o esforzo que levaron a cabo para parti -cipar nos mesmos e felicitounos a todos eles por culminar con éxito e dunha for-ma positi va ditos cursos.

Entregados os diplomas aos alumnos das accións formati vas

actualidade26 febreiro 2019

as pontes

O Concello das Pontes acometerá, con cargo ao Plan de Obras e Servizos da De-putación da Coruña 2019, a renovación da piscina municipal.O proxecto, aprobado no pleno munici-pal e cun orzamento de 347.500 euros, permiti rá a adaptación e remodelación dos vesti arios, da zona desti nada ao ximnasio así como acometer unha serie de reformas encamiñadas a favorecer as condicións de accesibilidade para as per-soas con mobilidade reducida e a reno-var a instalación deporti va.Entre as actuacións previstas ocupa un lugar prioritario a construción dunha nova área de vesti arios para os menores de idade. Así mesmo, os traballos nos vesti arios permiti rán aumentar a súa funcionalidade e mellorar o seu deseño, rematando coa xeometría labirínti ca.No caso do ximnasio, como resposta ás demandas quedará situada no primeiro piso, deixando libre a sala de ximnasia.Executarase un espazo, independente ao vaso da piscina, e procederase á instala-ción dun sistema de venti lación.No andar do piso, ademais da nova di-visión dos espazos para a instalación da sala de máquinas, crearase unha zona de duchas de contraste e un espazo tera-péuti co, complementario á sauna.Na sala de ximnasia do andar baixo crea-rase, próxima á entrada da instalación deporti va, unha zona de agarda co mo-biliario e equipamento preciso para facer a espera máis agradable, principalmente, ás nais e pais dos usuarios máis novos da piscina e, por outra banda, acometerase a remodelación integral do recibidor da piscina para gañar en modernidade e funcionalidade.O proxecto deseñado polo goberno local

inclúe unha serie de reformas, tanto nos vesti arios como no ximnasio desti nadas a favorecer as condicións de accesibi-lidade para as persoas con mobilidade reducida. Crearse un aseo e un vesti ario adaptado e construiranse novas ramplas, tanto para a entrada á instalación depor-ti va como para o acceso ao novo ximna-sio do primeiro andar.Asemade acondicionarase o exterior do edifi cio co repintado da fachada, a limpe-za do bloque visto e a imprimación dun-ha capa contra a humidade.

CEMITERIO. O Concello, con cargo ao Plan de Obras e Servizos da Deputación da Coruña 2019, ten previsto executar un proxecto de mellora da accesibilidade e humanización da contorna do cemiterio dos Alimpadoiros.Esta actuación, cun orzamento de 122.465 euros, ten como obxecti vo faci-litar á mobilidade na zona e o acceso ao edifi cio de ti tularidade pública e contem-pla a creación de dous conxuntos de ram-plas, para uso exclusivo dos peóns, que salvarán os desniveis da entrada.O desnivel inferior e de menor tamaño eliminarase coa creación de dos ramplas simétricas, en forma de L, deixando dous tramos de escaleiras centrais mentres que, a escalinata curva actual substi tui-rase por unha escaleira central e dous conxuntos de ramplas laterais que segui-rán o trazado da escaleira orixinal.Nete últi mo caso, as ramplas realizaran-se con muros de formigón que actuarán como elementos de protección. Así mes-mo, o proxecto contempla a instalación de varandas de aceiro inoxidable para garanti r a seguridade na zona de tránsito peonil.

O Concello reformará a piscina e o cemiterio

Instalacións da piscina municipal das Pontes

A sede permanente da Universidade de A Coruña boutou a andar este ano nas Pontes cun acto inaugural do programa formati vo para maiores de 50 anos, pro-movido polo vicerreitorado de Oferta Académica e Innovación Docente e a Universidade Sénior.Esta primeira acción formati va, na que parti cipan 60 veciños e veciñas das Pontes, e que se desenvolverá, todos os mércores, de 17:00 a 19:00 horas, ata o mes de abril, na Casa Dopeso, contou na súa xornada de apertura coa presenza de Montserrat García Chavarría, conce-lleira de Atención, Parti cipación Cidadá e Desenvolvemento Local e Mati lde García Sánchez, directora da Universi-dade Sénior.A concelleira subliñou a importancia de que As Pontes conte cunha sede per-manente da UDC “para facer fronte ós retos do futuro, coa mirada posta na ve-ciñanza máis nova, apostando pola for-

mación vencellada á sustentabilidade e ó sector enerxéti co para espertar nos rapaces e rapazas da vila as vocacións tecnolóxicas, lograr que se vinculen a sectores produti vos en auxe e, deste xeito, facer da nosa vila unha referencia no sector da innovación, da tecnoloxía e do desenvolvemento sustentable”.Baixo o lema Comparti r experiencias e coñecemento o programa formati vo arti cúlase entorno a tres módulos cen-trados en aspectos relacionados coa efi -ciencia enerxéti ca e a sustentabilidade social e económica, dentro de ámbitos como a historia, a sociedade, a bioloxía ou a educación, e a promoción de hábi-tos saudables, a prevención de riscos, a nutrición e a acti vidade fí sica.Cada seminario inclúe tres sesións teóricas, imparti das por profesores da UDC, e unha sesión prácti ca con visitas a diferentes espazos de interese tales como Sargadelos ou o Lago das Pontes

así como un obradoiro para aprender a fomentar o benestar persoal.Esta primeira acción formati va ponse en marcha ó abeiro do convenio marco de colaboración académica, cientí fi ca e cultural asinados, polo alcalde e o reitor da UDC. O acordo entre ambas insti tu-cións, que permite a creación dunha sede permanente da Universidade da Coruña nas Pontes, ten como obxecti vo facilitar o acceso da veciñanza á forma-ción académica regrada e non regrada, relacionada coa sustentabilidade e co sector enerxéti co, imparti da pola UDC.Este acordo tamén permiti rá promover acti vidades de investi gación, divulga-ción e transferencia cientí fi ca e acti vi-dades de extensión universitaria nos ámbitos cultural e deporti vo así como calquera outra iniciati va relacionada coa innovación, o ámbito tecnolóxico e o enerxéti co, para todos os grupos de idade e niveis de formación.

Comeza a acti vidade da sede permanente da UDC nas Pontes

O pleno do Concello das Pontes acordou, en sesión extraordinaria, a aprobación provisional do proxecto de modifi cación puntual das normas subsidiarias no ám-bito do Poboado das Veigas que desblo-quea a situación urbanísti ca da zona.O proxecto, que contou cos votos a favor do PSOE e do Parti do Popular e a absten-ción do BNG e Xuntos por As Pontes per-miti rá adaptar a realidade do Poboado das Veigas e a súa regulación á normati va urbanísti ca e xurídica vixente, desenvol-ver a zona, que fará posible que os seus inquilinos poidan acceder á propiedade das vivendas, e facer que a zona teña unha situación idónea de conservación, mantemento e servizos.O documento, que conta con informes sectoriais favorables, garante a cesión de espazos de ti tularidade pública, tales como as zonas verdes, de equipamentos públicos ou os viarios, apunta a necesi-dade de defi nir a rede viaria e a rede de servizos públicos (saneamento, alumea-do, telecomunicación, subministro eléc-

trico), recoñece a división das parcelas existentes, regulariza as edifi cacións auxi-liares e precisa as condicións específi cas de edifi cación para cada ti po de vivenda (cores, materias, volumes, fi estras) para que o Poboado das Veigas non perda a súa esencia.Esta modifi cación puntual das normas subsidiarias conxuga os intereses das tres partes afectadas; a empresa propietaria, os inquilinos do Poboado das Veigas e o Concello das Pontes. Así, Endesa como propietaria dos terreos, en base ó con-venio urbanísti co asinado con Concello de As Pontes, acometerá o proxecto de renovación das infraestruturas, valorado en 4,5 millóns de euros, para actualizar os servizos, as instalacións e completar a urbanización precisa para que acaden a condición de solar e así, posteriormente, proceder á súa venda.Pola súa banda, o Concello das Pontes recibe o viario, as zonas verdes e os equi-pamentos, cesión que en palabras do edil de urbanismo, Antonio Alonso, permiti rá

ó concello “integrar ao Poboado das Veigas na malla urbana e darlle os seus inquilinos os mesmos servizos que a toda a veciñanza sen que supoñan un gasto”.O documento aprobado hoxe será remi-ti do á Xunta de Galicia para a súa apro-bación defi niti va e, desde o grupo de goberno esperan que a tramitación sexa rápida e “que nun breve prazo de tempo conte co visto bo do goberno autonómi-co para poñer en marcha a remodelación do Poboado das Veigas, unha zona em-blemáti ca do municipio, na actualidade moi degradada, velando polos intereses dos ponteses e pontesas sen que supoña un custe para o erario público”.Durante a sesión plenaria tamén se apro-baron, co respaldo de todos os grupos políti cos o convenio de colaboración coa Universidade de A Coruña para fi nanciar as acti vidades de Universidade Sénior e o convenio para concederlle unha subven-ción nominati va á ANPA Ponte Romana do CEIP Santa María para a fi nanciamen-to do programa Almorzos no cole.

O Pleno desbloquea a situación urbanística do Poboado das Veigas

febreiro 2019actualidade 27

A oferta cultural do 2018 ti vo máis de 6.200 espectadores

O Concello das Pontes, co obxecti vo de mellorar a accesibilidade e mobilidade no casco urbano e garanti r, deste xeito, unha mellor calidade de vida entre toda a veciñanza ten prevista a construción dunha nova pasarela peonil sobre o río Eume, paralela á ponte de Isabel II.O proxecto, incluído no POS 2019 da De-putación da Coruña e aprobado polo ple-no municipal, suporá un investi mento de 168.441 euros e prevé a substi tución da actual pasarela por outra con xeometría triangular que permiti rá minimizar o im-pacto visual da estrutura, sen entrar en confl ito co patrimonio histórico da vila.Sobre esta estrutura, formada por unha cercha tridimensional metálica de aceiro, instalarase unha plataforma peonil con acabado en tarima de madeira tecnolóxi-ca que, a través de diversos planos, evita-rá a formación de pantallas verti cais que difi culten a visión da contorna e creará unha zona de tránsito máis ampla, cómo-da e segura, de dous metros de ancho, para os peóns.A cercha contará con diversos reforzos

estruturais metálicos e outros elementos modulares, coas mesmas característi cas que a zona de tránsito, para evitar tor-sións e soportar as varandas da pasarela peonil mentres que, co obxecti vo de po-tenciar unha imaxe de unidade e lograr a perfecta integración coa contorna, os ele-mentos de aceiro pintaranse. Asemade a actuación tamén contempla a instalación de alumeado led en liña, baixo os pasa-

máns e o mobiliario urbano, e alumeado indirecto sobre a ponte de Isabel II.Desde o Concello fan fi ncapé en que este proxecto permite avanzar na renova-ción integral da Avenida de Galicia e da Avenida de Lugo, apostando pola reva-lorización e modernización de dúas das arterias de circulación máis importantes do municipio, na procura dun impacto positi vo sobre o conxunto da veciñanza.

O Concello construirá unha nova pasarela sobre o río Eume

O lugar da actual pasarela sobre o río Eume

As Pontes afi anza, un ano máis, a súa oferta cultural cun amplo programa de acti vidades, entre as que destacan as representacións teatrais, os concertos e os espectáculos de maxia e danza, que lograron reunir a 6.250 espectadores.Durante o ano 2018, o Concello das Pontes organizou case unha vintena de acti vidades, axustadas a todos os gus-tos, pensadas para os públicos de to-das as idades e con prezos alcanzables co obxecti vo de facilitar á veciñanza o acceso a unha programación de calida-de, estable e variada, con espectáculos de grande proxección, tanto nacional como internacional.O espectáculo Circo de Navidad foi a acti vidade que logrou atraer a un maior número de espectadores, 1.745.Outro espectáculo que gozou do fa-vor do público, con 790 espectadores, enchendo en dúas ocasións a sala do Auditorio, foi Estés donde estés de Can-tajuego. Un novidoso formato no que os espectadores puideron gozar dos tres spin off que daban conti nuidade á serie Viva o meu Planeta.

O departamento de Cultura ti vo que colgar o cartel de aforo completo para o espectáculo Somos Criminais, interpre-tado por Carlos Blanco e Xosé A. Touri-ñán ao que asisti ron 785 espectadores, reparti dos en dúas sesión.Así mesmo, o Concello conti nuou apos-tando polo teatro galego, coa estrea das obras Sénior e A Leituga, con Anto-nio Durán Morris, Luis Iglesia e Marcos Orsi. A estas funcións asisti ron uns 350 espectadores.Os concertos ti veron un importante poder de convocatoria. Preto de 1.400 persoas asisti ron ás 10 actuacións mu-sicais programadas, entre as que des-tacaron as de Treixadura, o concerto tributo a Sabina de La penúlti ma e a ac-tuación da Vargas Blues Band así como importantes grupos da escena musical como Inmaculate Fools e Depedro.Por outra banda, o espectáculo de maxia do mago Yunke, Conjuro, e o mo-nólogo Las amígdalas de mis amígdalas son mis amígdalas de Luís Piedrahita fo-ron dous dos grandes triunfadores con máis de 720 espectadores.

O concello das Pontes desti nará, du-rante o ano 2019, máis de 1,2 millóns de euros ó servizo de axuda no fogar co obxecti vo de atender á veciñanza que precisa de apoio para desenvolver as acti vidades básicas da vida coti á e des-te xeito previr situacións de deterioro e exclusión persoal e social.Esta cifra, que supón un incremento do 39% nos últi mos dous anos tradúcese nun aumento do número de horas de prestación do servizo de axuda no fo-gar, que pasa de 74.400 a 93.978 horas.Este aumento permiti rá, en palabras da Concelleira de Benestar Social, Isabel Fornos, “ampliar o número de usuarios do servizo e favorecer, deste xeito, a súa autonomía e a súa conti nuidade no

entorno familiar, completando a labor que, en moitos casos, xa están a reali-zar os seus familiares, servindo tamén como un servizo de respiro para os coi-dadores”.Na actualidade o número de ponteses e pontesas que se benefi cian deste servizo ascende a 215 e son, maiorita-riamente, persoas maiores de 65 anos, con algún ti po de dependencia que chegan a través da Xunta de Galicia ou, directamente, a través do programa de libre concorrencia do departamen-to de Benestar Social do Concello das Pontes.Isabel Fornos sinala que grazas a este últi mo programa “é posible atender a un maior número de ponteses e pon-

tesas, non só dependentes senón ta-mén a persoas que de xeito transitorio e temporal se atopan en situacións de recuperación ou convalecencia médica e que precisan de axuda no fogar. Des-te xeito podemos atallar certas proble-máti cas e dar resposta a casos urxentes que non permiten tempos de espera”Na actualidade o servizo emprega a un total de 83 auxiliares que realizan, principalmente, tarefas de asistencia no aseo persoal, a hixiene postural, limpeza do fogar, compra de alimentos e asistencia fóra do fogar para realizar trámites administrati vos ou sanitarios, apostando por unha atención integral que impulse o seu benestar e calidade de vida.

Adxudicadas obras no centro urbano e nas parroquias por 619.000 euros

Avenida de Lugo. O Concello das Pontes deu por fi nalizadas as obras de mellora da accesibilidade da avenida de Lugo, desti nadas a eliminar as barrei-ras arquitectónicas, promover un mellor acceso ás vivendas e potenciar a mo-bilidade na zona. A intervención, cun orzamento de 91.904,13 euros, permiti u eliminar o desnivel existente na beirarrúa coa substi tución das escaleiras por ramplas e zonas de estancia para facilitar o percorrido pola rúa. Asemade, aco-meteuse a substi tución da rede de saneamento e a renovación de todos os pavimentos do viario. Creáronse pasos peonís e procedeuse á instalación de novas luminarias e mobiliario urbano co obxecti vo de humanizar a zona.

actualidade28 febreiro 2019

meira

O secretario xeral do PSOE en Rio-torto, José García, puxo en valor os 140.000 euros de investimento que o Goberno da Deputación destinará para acondicionar 2 quilómetros da LU-P-2801 que transcorre de Santo Tomé por San Adriano, Augaxosa e Mazo, e que comunica Riotorto con Lourenzá. Trátase do derradei-ro treito desta estrada, que vai do punto 8,2 ao 10,2, e que quedaba por mellorar.José García agradeceu o traballo e implicación “do noso compañeiro socialista, o presidente da Deputa-ción, por ter atendido as demandas dos veciños de Riotorto que lle te-mos traslado en varios encontros e, deste xeito, facer posible a mellora integral desta estrada provincial, fundamental para as 1.000 persoas que viven na zona, así como para os 3.500 mariñás dos Concellos de Riotorto e Lourenzá, xa que é unha

das vías de acceso a estes dous mu-nicipios”.Os traballos do Goberno do PSOE na Deputación na LU-P-2801 consisti rán na remodelación integral do fi rme con aglomerado en quente, a limpeza de

cunetas, repintado e instalación de sinalización horizontal e verti cal. Con estas obras o Executi vo Provincial mellorará a comunicación ao tempo que se incrementará a seguridade dos usuarios que uti lizan a diario esta vía.

Os socialistas rematan as obras na estrada entre Riotorto e Lourenzá

riotorto

Estación Meteorolóxica. A empresa de construción Tragsa comezou co movemneto de terras para a futura estación meteorolóxica no concello de Riotorto. As obras, que non teñan aínda data de comezo nin de fi nalización servirán para dar conta do estado do tempo nunha parte da provincia con bas-tante alti tude.

O Concello de Meira prepara un concurso no Entroido para o día 4 de marzo. A celebración terá lugar no pavillón municipal e estará ame-nizada polo Grupo Muralla, e come-zará ás 22:00 horas.O concurso de disfraces contará este ano con máis de 1.000 euros en premios. Así, as tres primeiras comparsas re-cibirán 300, 150, 100, 60 e 40 euros respecticamente. Por parellas ha-berá 120, 90, 70, 50 e 30 euros en premios. En individual os premios serán de 110, 70, 50, 40 e 30 euros.

O entroido reparti rá máis de mil euros en premiosO alcalde de Riotorto, Clemente Igle-

sias, anunciou que nos próximos meses investi ranse preto de 121.000 euros en acondicionar as vías de acceso a dife-rentes parroquias do termo municipal.Unha destas parti das, que teñen un or-zamento de 25.500 euros, consiste na mellora dos accesos a Augaxosa e Mu-xoeira. Ademais, investi ranse 46.949 euros para facer obras similares en Grandal, Ribadiña e Chaira.O últi mo investi mento previsto para os próximos meses será tamén a realización e acondicionamento de accesos ás parro-quias de Ferrería, Castro e Lamas (Vilase-ca) por un importe de 48.375 euros. Estas dúas parti das están xa adxudicadas e se executarán nos vindeiros meses.

O concello investi rá 121.000 euros en accesos a parroquias

Representantes socialistas, visitando as obras

O Riotorto C.F. organiza o tradi-cional Entroido 2019 que será o luns día 4 de marzo a parti res das 22.00 horas no pavillón do colexio de Riotorto. Contarán coa actuación do dúo musical Merengue para amenizar a fes-ta. Tamén terán cunha discoteca móvil para conti nuar coa festa.Haberá premios para os mello-res disfraces, así na categoría de grupos e charangas o premio será de 400 euros, para parellas de 150 euros e o individual leva-rá 50 euros.Aquelas persoas ou grupos que queiran parti cipar no desfi le deberán inscribirse e estar no pavillón antes da medianoite. O xurado valorará a orixinalidade e a simpatí a dos parti cipantes.

A festa do entroido será o día 4 de marzo

febreiro 2019actualidade 29

Catro novas praias fl uviais entran a formar parte da Rede de Praias sen Fume, nas que está prohibido o con-sumo de tabaco como unha forma de respecto a todos os usuarios.Dende que se puxo en marcha esta iniciati va, en 2012, xa son máis de 79 os arenais con esta restricción, o que supón o 16% das zonas de baño cen-sadas na comunidade.En 2018 puidéronse incorporar tamén 15 contornas fl uviales a esta rede. Nin en praias nin en portos sanciónase, pero si que son cada vez máis as per-soas que escollen estes espazos.Agora as praias incluídas neste listado son Río Ladra en Begonte; Río Azúma-ra, en Castro de Rei; Río Miño-Xustás,

en Cospeito, e Río Miño-Santa Isabel, en Outeiro de Rei.

Catro zonas fluviais son Praias sen fume

TERRA CHÁ

O tecor Terra Chá e a federación galega de caza, coa colaboración da Deputación de Lugo e dos Concellos de Cospeito, Castro de Rei e A Pastoriza, organizarán o próximo día 16 de febreiro unha proba aberta de cetrería, que se desenvolverá en terreos de Arneiro. Os interesados poden contactar coa organización no 677.20.78.98 ou o 699.94.45.81.Para os parti cipantes haberá 4 categorías para inscribirse, Baixo voo (1ª inscrición 25 euros, o resto 20 euros); Mán por mán (1ª inscrición 15 euros, o resto 10 euros); Pequenas aves (1ª inscrición 10 euros,

o resto 5 euros) e Altanería (1ª inscri-ción 5 euros, o resto grati s). Todas estas categorías inclúen a comida. Todos os parti cipantes con licenza de caza en vigor terán dereito ao uso da zona exclusiva de cetrería durante a xornada do domingo.Para os acompañantes, a comida de campo será de 5 euros e grati s para menores de 12 anos. Tamén haberá unha cea de confra-ternización que terá un prezo de 16 euros, ademais de que haberá un sorteo dunha tarxeta de cetraría do tecor Terra Chá para a vindeira tempada. Tamén haberá trofeos para os primeiros e segundo clasifi cados.

O tecor Terra Chá organiza unha proba de cetraría

O Grupo de Desenvolvemento Rural Co-marca de Lugo investi rá 635.236,32 eu-ros no territorio do GDR4 (que abrangue os concellos de Friol, O Corgo, Castro-verde, Guntí n, Outeiro de Rei, Rábade, e Lugo-Zona rural), con cargo aos fondos europeos dos programas Leader e Fea-der, dentro do PDR 2014-2020,.A Xunta Directi va da ADR Comarca de Lugo procedeu a aprobar a distribución de fondos para o presente ano por ti po-loxías de proxectos, para así reparti r no territorio rural 635. 236,32 euros, tanto en actuacións promovidas polas enti da-des públicas como privadas e a súa dina-mización territorial.Do mesmo xeito que en convocatorias anteriores o Programa Leader 2014-2020, xesti onado pola ADR Comarca de Lugo, cubrirá dependendo da ti poloxía do proxecto, entre o 50% e o 90% do custo dos proxectos.O GDR Comarca de Lugo, na súa curta andaina, tramitou un total de 71 ex-pedientes, que de ser executados su-porán un investi mento mobilizado de 5.627.224,90 euros no territorio, todo iso tendo en conta o investi mento dos promotores nas iniciati vas presentadas.A Xunta Directi va do GDR Comarca de Lugo, sinala que na últi ma convocatoria cubríronse a totalidade de fondos desti -nados á posta en marcha de proxectos, o que implica unha execución do 100% dos fondos adxudicados, polo que o seu presidente, o alcalde de Friol, José Anxo Santos, afi rma que “o grupo de desenvolvemento rural GDR4 dispón

ata 2020 dun plan de fi nanciamento de axudas para todos os sectores e que tendo en conta o nivel de ejecución do 100% do orzamento asignado dentro da medida LEADER 2014-2020, espero que os fondos non comprometi dos noutros grupos de desenvolvemento sexan re-distribuidos canto antes para así poder ampliar o noso orzamento e seguir axu-dando ao tecido empresarial do medio rural, dado que o número de proxectos presentados e en lista de espera nestes momentos é de 24, e xa se están pre-sentando proxectos para concorrer na presente convocatoria, polo que animo a todos os interesados a que elaboren as súas propostas canto antes ou que se dirixan á sé do GDR para coñecer con detalle os requisitos destas axudas LEADER, pois son dun calado moi im-

portante para amparar iniciati vas de desenvolvemento en diversos sectores e así contribuír á xeración de postos de traballo e á fi jación de poboación no ru-ral tan importante nestes momentos”.Ademais o presidente, afi rma senti rse orgulloso de “que habendo adquirido o compromiso e reto de representar a este novo grupo de desenvolvemento rural na Comarca de Lugo, apoiado en todo momento pola Xunta Directi va, estea dando tan bos resultados e que dunha vez por todas, neste periodo se dé visibilidade ao traballo realizado cos fondos LEADER no medio rural, sendo estes comprometi dos e adxudicados con total transparencia e reiterando o agradecemento ao compromiso e apoio da Xunta Directi va para levar a cabo este proxecto”.

Últi ma reunión dos membros do GDR

O GDR4 investi rá máis de 630.000 euros en proxectos do rural

O voceiro do Goberno, Álvaro Santos Ramos, informou que o Executi vo da Deputación aprobou en Xunta de Goberno o inicio da contratación de obras por valor de 1 millón de euros para mellorar 15 quilómetros de 5 es-tradas noutros tantos municipios da provincia. Son actuacións nos conce-llos de Baleira, Riotorto, Antas de Ulla, Guiti riz e Friol, e das que se benefi cia-rán milleiros de veciños pois son vías estratéxicas tanto a nivel municipal, como provincial. Cómpre subliñar que os traballos poderán arrincar, logo de seren adxudicados, cando a situación meteorolóxica o permita xa que, con choiva, non se poden iniciar.Así, en Riotorto, acondicionaranse 2 quilómetros da LU-P-2801, que comu-

nica Riotorto con Lourenzá por Au-gaxosa, con 140.000 euros. Trátase do derradeiro treito desta estrada, que vai do punto 8,2 e 10,2, que quedaba por mellorar desta vía. A través destas actuacións, mellorarase o día a día de máis de 3.500 veciños da Mariña, dos Concellos de Riotorto e de Lourenzá, xa que é unha das vías de acceso a estes dous núcleos mariñaos.En Guiti riz rehabilitaranse 3,1 da LU-P-2301, entre os puntos 1,9 e 5,1, con 237.000 euros. É a vía que une o nú-cleo urbano de Guiti riz co Barrio do Merendero. Trátanse de obras que se engaden ás xa executadas entre os puntos 5 e 7,4 e que contaron cunha inversión da Deputación superior aos 165.000 euros. Son actuacións que

se realizan nunha das estradas máis importante do municipio, que posúe moito transito pois une os núcleos dos Vilares, Buriz e Labrada, nos que hai unha grande acti vidade agrogandeira. Con estas actuacións, esta vía quedará totalmente renovada.En Friol acondicionarase un treito de 2,2 quilómetros da LU-P-1611, entre os puntos 47,7 e 49,9, con 200.000 euros. Trátase do chamado cinturón comar-cal, no que xa se executaron melloras entre os puntos 46,8 e 47,7. É a vía que rodea á capital lucense, que vai dende o núcleo de Friol cara o polígono indus-trial de Begonte, á parroquia de Ousá. Complementa a estrada da Xunta que ven de Palas e que se emprega polos veciños de Palas e Friol cara a A-6.

A Deputación investi rá en estradas dos concellos de Riotorto, Guiti riz e Friol

Un total de 571.400 euros desti naranse a dez concellos da provincia de Lugo para o desenvolvemento de programas de inclusión social co obxecto de impulsar a igualdade de oportunidades e a inclusión social dos colecti vos máis desfavoreci-dos. Os concellos chairegos nesta listaxe son Guiti riz, que recibe 7.521 euros npa-ra unha acción con menores, e Vilalba, cun aporte de 45.100 para a execución dun programa de apoio familiar.Estes cartos están dirixidos a accións ás corporacións locais para o investi mento en centros de inclusión e emerxencia so-cial e a inclusión social da poboación xita-na, inmigrante e outras persoas en risco de exclusión.

Os servizos sociais son os que brindan o primeiro nivel de atención ás persoas usuarias e as dirixen cara ao resto dos re-cursos dispoñibles; de aí, que as adminis-tracións deban colaborar na integración social e laboral, especialmente en per-soas que presentan risco de exclusión.As actuacións están desti ñadas ao apoio á inclusión básica, o programa de erradicación do chabolismo, o servizo de mediación para a poboación xitana, iti nerarios de inclusión básica, un plan de formación para inmigrantes para o coñecemento dos valores da sociedade de acollida, alfabeti zación nas linguas ofi ciais de Galicia e asesoramento legal en materia de estranxeiría.

Axudas para inclusión social en Guiti riz e Vilalba

actualidade30 febreiro 2019

O vicerresponsable do Sector de Hor-ta, Froita e Flor do Sindicato Labrego Galego, Henrique Outes, vén de rexis-trar un escrito dirixido ao conselleiro de Medio Rural no que se denuncia o “escuranti smo da Consellaría” á hora de tratar a crise da couza guatemalte-ca. “As familias que culti van pataca nas zonas afectadas só están accedendo á información sobre a xesti ón desta pra-ga a través dos medios de comunica-ción que, en ocasións, publican datos contraditorios que non fan máis que xerar unha maior confusión, realizando un labor informati vo necesario pero que debería corresponder, en primeiro termo, á propia Xunta de Galicia”, din.Así, o sector produtor das zonas en co-rentena está recibindo con opti mismo as novas de que os controis da couza guatemalteca están a funcionar de cara a erradicar a praga, inferindo que, polo tanto, axiña poderán volver culti var pa-tacas con normalidade. Porén, fontes da propia Consellaría de Medio Rural con-

sultadas polo SLG afi rman que é moi im-probable que se erradique a praga e que o criterio para levantar as prohibicións é o de deixar pasar dous anos sen culti var dende a captura do últi mo exemplar de Tecia solanivora. “Tendo en conta que en 2018 seguíronse atrapando exemplares de couza guatemalteca en tódalas zonas afectadas, a prohibición de plantar vai para longo. Pero o sector produtor non ten ningunha declaración nin dato ofi cial de Medio Rural ao respecto, polo que non o sabe”, engaden.“Por iso, dende o SLG, demandamos da Consellaría de Medio Rural a convoca-toria urxente de xuntanzas de carácter informati vo en todas as comarcas afec-tadas pola corentena da Tecia solanivo-ra e a publicación de informes nos que se faciliten todos os datos existentes en cuesti óns como as medidas adoptadas, os avances na loita por erradicar a couza guatemalteca, a esti mación dos prazos nos que se manterá a praga en cada co-marca, etc.”, conclúen.

O SLG solicita á Xunta que informe aos afectados pola crise da couza guatemalteca

AGRO

Hoxe imos falar dunha enfermidade que afecta os mamíferos coñocida como der-matofi tose ou TIÑA.As dermatofi toses, comunmente chama-das ti ñas, son un conxunto de micoses zoonóti cas superfi ciais que afectan á pel, especifi camente á epidermis, e os seus anexos . Son causadas por un grupo de fungos parasitos da querati na chama-dos dermatofi tosen calquera localización anatómica. Producen cadros clínicos moi variados, desde síntomas leves ata le-sións infl amatorias intensas A incidencia das dermatofi tosis é cos-mopolita ( é dicir, está extendida por todo o planeta) e afecta a ambolos sexos e a todas as idades , sendo máis frecuen-tes en climas cálidos e húmidos. Os fun-gos son os que teñen unha distribución específi ca para as zonas xeográfi cas. Diversas circunstancias de ti po etolóxico : concentración de animais, instalacións húmidas, inmunosupresión.. e climáti -cas fan que a epidemioloxía das ti ñas sexa moi cambiante.Entre os medios máis comúns de contaxio atopamos o contacto directo con animais ou humanos ti ñosos (recordemos que é

unha zoonose) e o contaxio por fómites (sobxectos que levan o fungo de un lado o outro e o entrar en contacto con eles con-taxiámonos). O contacto de esporas de dermatofi tos coa pel e anexos é capaz de xerar a enfermidade, aínda que se suxe-riu a posibilidade dunha predisposición ti sular, xenéti ca e inmunolóxica. Agora ímos decribir os síntomas e carac-terísti cas en can gato e humano, xa que son 3 animais ( os humanos somos ani-mais ) que temos o grao de interacción maior:Achados clínicos no gato: Prurito varia-ble, alopecia circular que inicia do centro e esténdese á periferia con pequenas lesions , perda de pelo sen outra lesión pódese observar en gatos de pelo longo, os siti os máis comúns de lesión inicial son a cara, orellas e membros anteriores, a infección pódese xeneralizar.Achados clínicos no can: Presenza de escamas, costras e perda de pelo, o prurito é pouco común, a lesión clási-ca é unha alopecia circular cun bordo eritematoso( enrroxecido) acti vo e unha área clara central e sa, a cara e membros anteriores son os siti os máis comúns de infección inicial. As lesións simétricas na rexión parredor dos ollos, na orella pódense observar en casos de a onicomicose ) infección das unllas pódese observar en casos crónicos , pode observarse como un engrosamiento da pel, eritematoso, alopecico e nodular, a maioría das le-sións son solitarias e sitúanse na cara e membros anteriores, pero tamén poden ter distribución multi focal. Ou-tro achado é a dermatofi tose pustular superfi cial a cal é pouco común, as le-sións obsérvanse na rexión facial nal-gúns casos afecta o plano nasal.Achados clínicos na especie humana:

O cadro clínico clasifí case dependendo da rexión corporal onde se desenvolva; ti ña corporal, da cabeza, da cara, da barba, do pé “pé de atleta”, da uña e da man. Ao redor de 30% dos casos de ti ña no home son adquiridas a través do gato. É necesario realizar unha abor-daxe diagnosti co axeitado ao paciente con lesións compati bles con dermatofi -tose realizando as seguintes probas de laboratorio: avaliación con lámpada de Wood( lámpada de raios ultravioleta ,tamen coñecida como luz negra) co fi n de detectar a presenza do dermatofi to que emite unha fl uorescencia verde amarela no 30 a 80% dos casos,ou ben directo tomando unha mostra de pelos ou raspado superfi cial co fi n de atopar hifas ou esporas micoti cas, e o culti vo micolóxico o cal é o diagnosti co defi ni-ti vo das dermatofi tose.Medidas de control: • Realizar culti vos aos animais con le-sións compati bles con dermatofi tos e separar os positi vos dos negati vos. • Realizar culti vos ao medio ambiente onde habitan os animais afectados. • Aspirar diariamente e eliminar a bol-sa do aspirador.• Desinfectar os utensilios de limpeza e descanso do animal con clorhexidina ou lixívia.• Limpar condutos de aire acondicio-nado.En canto ao tratamento dos animais: • Tratar con baños ou pulverizaciones con clorhexidina aos que teñan culti vo negati vo e manterlles en illamento re-peti r os culti vos periodicamente. • Tratar a todos os animais infectados con anti fúnxicos sistémicos ata que cada animal teña dous culti vos de fun-gos negati vos.

Breixo Gónzalez

APUNTAMENTOS VETERINARIOS

Tiña

O deputado de En Marea no Congreso, Miguel Anxo Fernán Vello, presentou unha serie de cuesti óns dirixidas ao Mi-nistro de Agricultura, Luis Planas, para reclamarlle a adopción de medidas des-ti nadas a evitar que o sector lácteo ga-lego conti núe a ser o que menos cobra polo leite en orixe.“O sector lácteo galego é o de maior peso na producción de leite no estado español xa que engloba ao 60% dos produtores a nivel estatal, mais, segue no furgón de cola en materia de prezos. É o que percibe os custes máis baixos do estado e está en torno a 5 cénti mos por debaixo da media europea”, afi rma.Para Fernán Vello é unha situación que debe abordar o Ministerio en coordina-ción coa Xunta para dar estabilidade ao sector. Neste senti do, lembra que aos gandeiros/as galegos/as págaselles en torno a 0,309 cénti mos por litro men-tras que por exemplo en Asturias cus-téase a 0,343.Considera que deben aprobarse outras medidas máis alá da nova eti quetaxe da

orixe dos produtos lácteos que entrou en vigor esta semana. “Unha medida sen lugar a dúbidas resulta positi va pero non sufi ciente, sobre todo porque ao tema dos baixos prezos do leite en Galicia, hai que sumar o constante pe-che de explotacións agro gandeiras no noso territorio.Desde En Marea, subliña, “preocúpa-nos o progresivo peche de granxas de mediano e pequeno tamaño porque son as que fi xan poboación en entor-nos rurais. Deben poñerse en marcha políti ca acti vas”. Nesta liña, o deputado de En Marea pregunta polos datos de desapari-ción de explotacións agrogandeiras galegas nos últi mos 3 anos. Pregunta polos moti vos que se agochan tras os baixos prezos do leite que perciben produtores galegos. “A qué se debe? Non é posible efecti vizar medidas que dean estabilidade aos prezos do leite en orixe?”. Así, salienta a necesidade de que “o noso sector se aproxime en prezos á media europea”.

En Marea reclama medidas para evitar os baixos prezos do leite O Sindicato Labrego Galego afi rmou

que as granxas de Galiza perderon 66 millóns de euros en 2018 por cobrar o leite por baixo da media europea. Se-gundo indican, o diferencial existente entre o prezo medio do leite na Unión Europea e en Galicia supuxo para as granxas galegas unhas perdas de 66 millóns de euros en 2018, o que dá unha media de 5’5 millóns de euros por mes. “Isto acontece por termos un dos prezos máis baixos da UE, cunha media de 31’9 cénti mos en novembro de 2018, segundo os últi mos datos publicados polo Fondo Español de Ga-rantí a Agraria (Fega)”.“Se comparamos o prezo medio do lei-te na Galiza con outros países e rexións produtoras, o panorama é desolador. Só hai sete países na Unión Europea cuxo prezo medio baixe dos 32 cénti mos: Bulgaria, Romanía, Hungría, Lituania, Letonia, Eslovaquia e Portugal. No ou-

tro extremo dos prezos estarían algúns dos principais produtores de leite da UE, cun prezo medio en novembro de 2018 de: Irlanda (39’04 cénti mos), Ho-landa (37’25 cénti mos), Italia (37’08 cénti mos), Alemaña (37’16 cénti mos), Austria (38’68 cénti mos), Bélxica (35’69 cénti mos), Dinamarca (37’93 cénti mos) ou Franza (36’73 cénti mos)”, din.Engaden que “metendo no mesmo saco os 28 países da UE, o prezo medio do leite comunitario en decembro de 2018 foi de 35’87 cénti mos (de 36’06 cénti -mos en novembro). Ese prezo medio está moi preto do que se paga na veci-ña Asturias, onde as granxas cobraron unha media de 35 cénti mos por litro en novembro de 2018. Esta bonanza dos prezos do leite en boa parte da Unión Europea explícase polo incremento do valor da manteiga, que se manti vo en valores que van dos 4’5 € aos 6’5 € por quilo durante os anos 2017 e 2018. A

tendencia é que isto siga así e que, polo tanto os prezos do leite suban”.As industrias aceleran a sinatura de contratos para pechalos por baixo das subas no sector“Porén, dende o Sindicato Labrego Ga-lego estamos a constatar que as indus-trias non teñen pensado repercuti r a revalorización do leite nas granxas, polo menos non segundo o incremento de benefi cios que elas están a recadar. En disti ntas comarcas, soubemos de dis-ti ntas industrias que están acelerando a sinatura de contratos antes do vence-mento dos vixentes e antes de que os prezos suban máis a nivel internacional. Nas súas ofertas, ofrecen incrementos moi pobres, en torno a 1 e 1’5 cénti mos. Se temos en conta a suba nos custes de produción e o aumento do valor do leite nos mercados internacionais, ese cati vo aumento pódese considerar como unha revisión dos contratos á baixa”, alegan.

Os sindicatos aseguran que as granxas de Galicia perderon 66 millóns de euros

febreiro 2019actualidade 31

A deputada de Promoción Económi-ca e Social, Sonsoles López Izquierdo, informou que o Goberno da Depu-tación porá en marcha, en colabo-ración co Goberno Central, un novo plan para a xeración de emprego no rural da provincia. Trátase dun proxecto dotado de 200.000 euros cos que os concellos poderán solici-tar axudas para formar a rapaces de 16 a 30 anos de idade, e insertalos laboralmente. A través desta pro-gramación, dirixida a un total de 55 concellos da provincia, todos eles de menos de 5.000 habitantes e con saldo vexetativo negativo nos últimos 10 anos; espéranse crear un mínimo de 50 novos empregos e 6 novas em-presas.López Izquierdo explicou “por vez pri-meira, unha administración pública a nivel estatal, como é o Goberno do Estado, mostra preocupación polo rural, e pola xeración de emprego. Grazas ao Real Decreto 1234/2018 aprobado polo Executivo de Pedro Sánchez ofrécense novas solucións para o rural, a través de subvencións directas ás propias entidades locais que son as que mellor coñecen as necesidades do seu territorio”.A deputada apuntou que “dende o Executivo Provincial buscamos crear un mínimo de 50 novos empregos e 6 empresas, e cumprir así os obxec-

tivos marcados con esta programa-ción. Este é o mínimo que establece-mos, que incrementaremos con máis fondos no caso de poder crear novos postos de traballo no rural lucense. O que buscamos é xerar emprego nos municipios da nosa provincia e facer fronte a un dos problemas máis im-portantes aos que nos enfrontamos: o despoboamento”.Esta programación contempla varias liñas de actuación. A primeira é sobre formación a mozos de entre 16 e 30 anos, que deberán estar inscritos no Sistema de Garantía Xuvenil. Os mo-zos seleccionados para formar parte deste programa recibirán formación gratuíta en distintos sectores pun-teiros na provincia e recibirán unha beca durante o tempo de aprendi-zaxe. Deste xeito, únese a demanda existente no tecido empresarial da provincia coa oferta, cubrindo o pos-to de traballo cun perfil formado na materia que necesitan. As empresas que participen nesta programación tamén recibirán axudas.Por outra banda realizarán o fomen-to do emprendemento. Entre os ra-paces participantes neste proxecto, impulsarase o autoemprego e o emprendemento, ofrecendo axu-das a mozos que teñen unha idea clara de negocio e queiran poñela en marcha.

A Deputación crea un plan de emprego para xerar 50 postos de traballo en 6 empresas no ruralA SGPF, Unións Agrarias, Sindicato La-

brego e AGACA chegaron a un acordo para solictar a derrogación da orde das axudas para a prevención dos ataques do lobo para poder revisar en profundi-dade esta orde de axudas.O pasado 8 de xaneiro a Consellería de Medio Ambiente publicou a orde de axudas para a prevención de ataques de lobo ás ganderías galegas. “A orde viña precedida de expectación dende o sector pois no 2018 non se publicaron axudas para este fin e na convocatoria de 2017 deixaron 6 días para realizar os investimentos”, aseguran.“Despois dun ano de espera e peticións de participación con algunha reunión na Consellería por parte das asociación implicadas recibimos con sorpresa a orde de axudas publicada o día 8. Pri-meiro porque non contén ningunha novidade importante, o orzamento é semellante ao do 2017, pero sobre todo porque contén erros importantes. Erros de cara á súa aplicación práctica e efectiva, coma a inclusión da necesida-de de mercar un Mastín con “pedigrí” ou a inclusión do Can de Palleiro como raza de protección do gando. Parte des-tes erros foron corrixidos o día 16 coa publicación da Corrección de Erros que establecía unicamente a necesidade de inscrición no libro xenealóxico aos cans da raza Can de Palleiro”, indican.“A sorpresa foi maiúscula cando dende a SGPF contrastamos con tres empre-sas especializadas na realización de

peches gandeiros (postes de madeira tratada, malla ovelleira e arames elec-trificados). As tres, unha vez lidos os requisitos dos peches establecidos no Anexo I punto 2 da orde, coincidiron en afirmar que estes peches non eran inviables tecnicamente e que caerían logo da súa instalación”, explican.“A orde obriga á instalación de postes de madeira tratada de 2 metros de alto que deberan soportar un peche de 1,70 m de alto, 1,5 metros de malla e dous arames electrificados a 10 e 20 cm por riba da mesma. Como resultado desta configuración o poste ten que enterrar-se, no mellor dos casos, 30 cm na terra, dos que entre 10 e 15 corresponden

á punta do poste. As recomendacións das empresas consultadas son de en-terrar como mínimo 50 cm os postes para poder soportar a tensión da malla e dos arames”, engaden.Outro dos aspectos máis controverti-dos destas axudas é que no momento de solicitude se deben de ter presen-tado no concello a perceptiva licenza e contar co resto de autorizacións (Rede natura 2000, augas, patrimonio, ...). Así mesmo a Memoria Técnica requi-rida, que para o gandeiro ten un custe aproximado de 300 €, para unha axu-da máxima de 3.700 € supón un gasto desmedido para a realización deste tipo de peche.

O sector gandeiro pide a derrogación das axudas do lobo para revisalas

Lobos comendo unhas pezas de gando en pastoreo

32 febreiro 2019 actualidade

DEPORTES

O Auditorio Carmen Estévez de Vilal-ba acolleu a celebración da III Gala do Deporte, conducida por Toni López e animado cun monólogo de Javier Va-rela, e no que se recoñeceron os éxi-tos colleitados por deporti vas e clubs da zona durante o pasado ano.A gala conseguiu reunir a centos de deporti stas de todas as idades e dis-ciplinas nun evento que ano a ano vai a máis e está a se converti r nun refe-rente deporti vo para Vilalba.O TDM vilalba feminino foi disti ngui-do como mellor equipo e a mellor traxectoria deporti va foi para Pablo Vivero. O CB Terra Chá levou o pre-mio ao mellor labor do deporte base, e a Escola Movemento de Vilalba lo-grou unha mención especial.

A mellor deporti sta promesa foi Ana Montenegro na especialidade de ximnasia rítmica; o mellor club, o Rá-cing Club Vilalbés; e Entrepinares foi disti nguido cunha mencion especial. O mellor adestrador foi Marcos Mi-ragaya, de loita; o mellor evento foi a IV edición do Trofeo de Vilalba de Tenis de Mesa. Nesta mesma disci-plina, Rubén López foi disti nguido co premio ao mellor deporti sta con dis-capacidade, e José Cuba levou unha mención especial, xunto con outra mención especial, a tí tulo póstumo, para Juan Carlos Prieto Crende. Por últi mo, o mellor labor informati vo foi para Iván García Calaza e o mellor deporti sta foi Gabriel Tembras, en taekwondo.

Vilalba reparti u os premios ao Deporte

O Club Ciclista Terra Chá celebrará un ano máis a Ruta BTT Terra Chá do Queixo San Simón da Costa, que terá lugar o 6 de abril, coincidindo coa celebración en Vilalba da popular feira. Nesta ocasión, a ruta desenvolverase entre os concellos de Vilalba, Muras e Xermade e terá tres percorridos diferentes, de 35, 48 e 68 quilómetros. As tres probas contan con diferentes niveis de difi cultade, así como difi cultades técnicas e fí sicas.A saída e a chegada terá lugar na praza da Consti tución de Vilalba onde se estará a celebrar tamén a feira e despois de tanto desgaste repoñerase forzas cunha comi-da no Restaurante Montero.Como todolos anos cada parti cipante le-vará un queixo cortesía da asociación de queixeiros de San Simón e como novida-de un tarro de mel cortesía do Concello de Muras.Esta desenvolverase a parti r das 9.00

horas da mañá e está previsto o seu fi nal sobre as 14.00 horas.O club abriu xa o prazo de inscrición, que pode realizaranse a través da web www.galiti ming.com, e que fi nalizará o día 2 de abril.

Xa está aberto o prazo de inscrición para a Ruta BTT do queixo de San Simón

O deputado de Deportes, Pablo Rivera Capón, e o alcalde de Xermade, Rober-to García Pernas, supervisaron as obras de peche e renovación do céspede executadas no campo de Catro Ven-tos en Cazás, no Concello de Xermade. Estas actuacións eran unha demanda dos xogadores e directi va do equipo local á que deron resposta o goberno provincial e municipal. O Executi vo da Deputación achegou 20.000 euros para a construción dun muro arredor do campo para evitar a entrada de animais salvaxes que poidan danar o terreo de xogo, mentres que o Concello sufragou a reposición do céspede que se atopaba deteriorado.Rivera Capón subliñou que “con estes traballos buscamos, por un lado, renovar o terreo de xogo, que se atopaba en ma-las condicións para a prácti ca deporti va polas reiteradas incursións de xabarís, o que obrigou ao club da parroquia a uti li-zar outro campo; e por outro, evitar que este problema se repita construíndo un novo valado que garanta que o céspede non volva a verse afectado pola incursión destes animais”.O Deputado engadiu que “desde o Exe-

cuti vo Provincial, amosamos unha vez máis o noso compromiso co deporte lucense e cos nosos deporti stas, indis-ti ntamente da categoría na que compi-tan, ou do Concello do que esteamos a falar”.A intervención responde a unha de-manda dos xogadores do SD Cazás, que a tempada pasada sufriron os danos

causados pola entrada de xabarís no seu campo. Os traballos executados na instalación permiti ron a plantación dun novo céspede e a construción dun muro de formigón e malla arredor do terreo de xogo, que garante que os animais non poidan volver a estragar o céspede. A SD Cazás é un equipo que milita no Grupo 8 na Terceira División Galega.

Cázas remata co peche e o cambio de céspede no Catro Ventos

O presidente do Rácing Club Vilal-bés, Francisco Ruiz, e representan-tes de Lactalis, xunto con usuarios do Centro Ocupacional Vilalba-Terra Chá, anunciaron que o club chairego creará o seu propio equi-po Genuine.Con esta iniciativa, que xa se des-envolveu en máis de trinta clubs da liga de fútbol profesional es-pañola, trátase de integrar social-mente as persoas con discapaci-dade intelectual. É un torneo de equipos compostos por mozos e mozas maiores de 16 anos e cun grado de discapacidade intelectual superior ao 33%. Os partidos, de Fútbol 8, divídense en catro tem-pos de dez minutos.O Vilalbés será o primeiro club non profesional que se adhira a esta iniciativa. Ademais, axudan na labor social da institución cun

colectivo que necesita apoio para a súa integración.Ruiz indicou que despois da crea-ción do equipo, programaranse os adestramentos, que serán super-visados e dirixidos polos propios técnicos do club, co obxectivo de que poidan participar na Liga Ge-nuine.Ademais, o plantel poderá estar conformado por homes e mulle-res, é dicir, será un equipo mixto. Tamén esperan que co tempo poi-dan sumar máis nenos da zona a maiores dos usuarios do centro ocupacional.Polo momento non saben onde se desenvolverán os adestramentos, aínda que o que si anunciaron é que haberá un partido de presen-tación contra o Genuine Real ClubDeportivo da Coruña, nunha data aínda por determinar.

O RC Vilalbés anunciou a creación do seu propio equipo Genuine

Os xogadores do Cazás co alcalde e representantes da Deputación, na grada

Todos os premiados xuntáronse no escenario do auditorio para a foto de familia

A Asamblea Extraordinaria do Club Te-nis Vilalbés celebrou unha xuntanza extraordinaria debido ao falecemento do seu presidente, Juan José Pereira Vázquez e á dimisión da xunta directi va. Só se presentou unha candidatura á presidencia ao Club Tenis Vilalbés, a de Paulino Fernández Seoane. Trala súa elección, agradeceu o traballo realizado nestes 18 anos polo presidente falecido e por toda a xunta directi va.Os obxecti vos para a nova etapa se-rán dar conti nuidade ás acti vidades desenvolvidas durante a tempada 2017- 2018; aumentar o número de Socios, que na actualidade roza os 50; incrementar o número de alum-nos da Escola de Tenis; ampliar as ac-ti vidades para fomentar a prácti ca do Tenis e adicar o Torneo San Ramón 2019 á memoria de Juan José Pereira Vázquez.O Club Tenis Vilalbés parti cipa cun equi-po no Campionato Galego Absoluto Masculino, que deu comezo o 26 de xa-neiro e que se prolongará ata primeiros do mes de abril.

O Torneo San Ramón 2019 de tenis será na memoria de Juan José Pereira Vázquez

febreiro 2019 33opinión

COLABORACIÓNS

Ogallá este arti go publica-do fai uns anos forneza os mesmos efectos co pequeno Julen. Por des-graza a historia repítese.

Nin piti dos, nin apupos nin gaitas, só bá-goas. Bágoas, ríos de bágoas de todo o mundo horadaban montes e montañas, cruzaban ríos, océanos e vales para cantar Salve Mariñeira á vida que se estaba afo-gando en dique seco a 700 metros de pro-fundidade de calquera deserto, alá en Chile.

Cadáveres vivos con sepultura baixo sete chaves enterrados o 5 de agosto e res-pirando ata o 13, día de calquera Virxe, advocación segura de calquera remedio, aínda que se celebre na cripta da mina San Xosé. Non só moveu montañas a fe, moveu corazóns en todo o mundo para que o senti r, o respirar dos millóns de es-pectadores que fi xeron seu cada rescate insufl ara ánimo e valor e fe e esperanza e todas as Virtudes Cardinais...Loito negro, negro como o pozo que os reti ña, choro oculto sen voz de angusti a, a emoción non daba para máis, a dor rouba os senti mentos porque a dor é im-potencia. Veas, só veas para ver algunha luz, algunha chama, algo claro que entre-

teña a dor e non desbasta a morte.Imaxínome unha liña recta ao horizonte, pero ao centro da terra, alí onde Dante colocou o inferno vermello de cardeais, púrpura de bispos, con papanatas sen moscas pero preñados de vicios, cos-ta, hai que soñala, é como unha voz no deserto, pérdese, só contesta o baleiro, nada?, a nada.Estes 700 metros non conducían ao in-ferno, por sorte, que inxusto sería o Crea-dor!, senón ao útero da terra, ao limbo. Alí estaban 33 embrións que de pecado-res só ti ñan o ter que traballar.Que lección maxistral deunos a Huma-nidade a cada un dos millóns de espec-tadores que habemos ir empuxando,

con respiración axitada coma nun parto, o rescate de cada mineiro! E é que, ás grandes difi cultades, pónselles coto can-do se pon a andar a máquina do esforzo comparti do, do voluntariado implicado, non vos parece?Chapuza, quítame alá esa palla!, salta-mos rápido para marcar terreo. Que te-rreo? Mequetrefes os minifundistas par-celarios do seu propio embigo! Non vos dais conta de que o home, cada home é un mundo e ten os seus amores, os seus soños, as súas vivencias, pero sobre todo ten aos homes de todos os mundos para levantalos nas vitorias. Non señores, o home non é lobo para o home, o home triunfa, o home acerta, o home suma, o

home é heroe. Dicídeme senon, millóns de persoas admirando, aplaudindo, chorando ao ver que o home é un ser de capacidades, cousa que moitas veces es-quecemos porque a anécdota, o descoi-do, non deixa ver o excepcional de cada ser humano.En voz de rumoreo, dicirche Chile que, en-tre os millóns de espectadores que suma-ron as súas forzas para que o parto do val fose máis levadeiro, estaba toda España, como gran de area, vivindo a boa noti cia da vida, do saber facer, do comparti r, conseguido baixo a dirección dese pobo organizado.Logro comparti do é sinónimo de equipo e, non hai mellor memoria histórica!

Ramon Hermida

A ti, pequeno JulenCARTA ABERTA

A Asociación Sociocultu-ral Lareira de soños dos Vilares leva máis de ca-tro anos loitando para salvar as pinturas mu-

rais da igrexa parroquial, de estilo gótico hispanoflamenco de grande valor histórico artístico, datadas no século XVI e descubertas en 1991.Coa campaña V SÉCULOS DE NÓS/FRESCOS DOS VILARES #Salvemosos-FrescosDosVilares e catro anos de infru-tuosa insistencia, de falsas promesas, de reunións, visitas, e algunha iniciati va parlamentar, o máis sorprendente foi a resposta (trás varios intentos) da Depu-tación Provincial de Lugo aos requeri-mentos da ofi cina da Valedora do Pobo. Alegou o organismo provincial que non fi nancian obras privadas, neste caso, propiedade da igrexa cando todos sabe-mos que non é certo e ademais temos probas nos Vilares co fi nanciamento (a través dun convenio) da restauración dunha palleira privada (50.000€) fronte á casa de Diaz Castro.Pero como as hemerotecas son tozudas,

e un simple sondeo de Google déixanos unha listaxe nada desprezábel de obras acometi das en templos relixiosos e arre-dores con cartos da Deputación Provin-cial de Lugo, en solitario ou con conve-nios nos últi mos anos, algunhas das cais deseño abaixo:En Labrada, Guiti riz, acometeronse obras para sacar as humidades da igrexa por valor de 12.000€, e nese mesmo ano, ta-mén se aportaron fondos para a de San Facundo de Ribas de Miño en Paradela.En 2015, a Deputación de Lugo interviu na igrexa de San Mamede de Vilasouto, no Incio, con100.000€, tamén coa cuberta da capela de Lousada con 68.000€, na capela de San Antón de Momán con 12.000€, na cuberta da igrexa de San Pedro de Candia con 20.546€, o retábulo de Santa María de Vián na Pastoriza, 15.000€, Santa Eulalia de Bóveda 106.187€ oubo retábulo da igrexa de Meira con 42.000€. por poñer algúns exemplos.Xa no pasado ano, aportou 10.000€ ao retábulo de Bazar, 80.000€ para a igrexa de Celeiro, 8.000€ para un muro na de Santa María de Sabadelle en Chantada e ten aprobados para este ano investi r 46.000€ para o acceso á igrexa da Cova no Saviñao.O acordo aprobado pola Comisión de Cultura do Parlamento Galego no que o PSOE se absti vo (o PSOE goberna en Gui-

ti riz e na provincia) plantexa acometer a restauración entre as disti ntas partes im-plicadas, Diócese, Concello, Deputación e Xunta de Galicia, que xa ten encargado a redacción do proxecto defi niti vo.O posicionamento do Concello e da De-putación Provincial, deixa moito que desexar en canto á implicación para sal-var estas importantes pinturas tendo en conta que están no seu concello e provin-cia, algo difi cilmente entendíbel desde calquera punto de vista.Pero que os argumentos do seu paso-ti smo e falta de implicación se basen en menti ras, soa a escusas de mal pagador, e máis grave resulta cando o custe da restauración entre partes resulta unha cifra facilmente asumíbel polas partes tendo en conta a importância de evitar a perda destes importantes frescos des-pois de cinco séculos de existencia.Agardemos que rematada a redac-ción do proxecto, Deputación, Con-cello, Diocese e Xunta, deixen de lado diferencias e poñan por diante de intereses de parte a salvación das pinturas, un ben patrimonial de grande importancia na Terra Chá e na provincia, desde o punto de vista cultural e turístico.Porque as paredes da nosa igrexa, gardan importantes tesouros, e son V SÉCULOS DE NÓS.

#SalvemososFrescosDosVilares

Anton Manuel Tenreiro Ferreiro

CARTA ABERTA

H oxe falaremos dun dos escritores máis impor-tantes do século XVIII en España: o xesuíta José Francisco de Isla y Rojo,

coñecido como Padre Isla. José Francis-co de Isla naceu o 25 de abril de 1703 en Vidanes (León), cando os seus pais pa-saban por alí de camiño a un santua-rio ao que se ofreceran. Isla viviu a súa infancia e adolescencia en Valderas (León), pobo natal da súa nai. Foi pre-cisamente a súa nai quen lle ensinou a ler e escribir. Aos 11 anos graduouse como bacharel en leis, algo que só lo-graban as persoas posuidoras dunha intelixencia extraordinaria. Tras unha breve —e non moi feliz— experiencia amorosa, aos 16 anos José Francisco entra na Compañía de Xesús. Sendo xa xesuíta, estuda en Salamanca fi losofí a e teoloxía.O principal mestre de Isla foi o ou-rensán Luis de Losada y Quiroga, con quen escribiu en 1727 “La juventud triunfante” —obra que relata os fes-texos organizados polos xesuítas sal-manti nos coa ocasión da canonización de San Luis Gonzaga e San Estanislao de Kostka—. Ese ano de 1727 Isla foi nomeado profesor de Sagrada Escritu-ra. A parti r deste momento acentúa-se o seu labor literario, inicialmente como tradutor, logo como escritor. En 1732, con 29 anos, publica o primeiro libro escrito integramente por el: “Car-tas de Juan de la Enzina, contra un li-bro que escribió don José de Carmo-na, cirujano de la ciudad de Segovia, inti tulado: Método racional de curar sabañones”, ao que seguiu o exitoso “Triunfo del amor y de la lealtad, día grande de Navarra” (1746) —relación satí rica da aclamación de Fernando VI—.

Non obstante, a obra mestra do autor xesuíta (pola que sempre será recor-dado) é “Historia del famoso predica-dor fray Gerundio de Campazas, alias Zotes”, publicada en dúas partes, que se converteu no best seller da época. A novela, apodada o “Don Quixote dos predicadores”, consti túe una críti ca da oratoria sagrada pomposa e de esti lo barroco decadente. A primeira parte de “Fray Gerundio” apareceu entre o 22 e o 23 de febreiro de 1758 co pseu-dónimo de don Francisco Lobón de Salazar, cura párroco de Villagarcía de Campos. Nas vinte e catro horas iniciais, vendéronse 800 exemplares dos 1500 que se imprimiran, o que nos dá unha idea do fulminante éxito que ti vo o libro. O 17 de marzo dese mesmo ano a Inquisición paralizou a impresión da segunda parte debido a que a varias ordes relixiosas amantes da predicación pedante —trinitarios, dominicos, agosti ños, carmelitas e franciscanos— non estaban de acordo co que se dicía na obra. Finalmente, a segunda parte terminou saíndo clan-desti namente en 1768.A persoa máis importante na vida do Padre Isla foi a súa querida irmá, Ma-ría Francisca de Isla y Losada —escri-tora en lingua galega—, con quen es-ti vo en permanente contacto. O Padre Isla, cristi án de corazón magnánimo, escribía moito na soidade da súa cela, porque así o quixo. Tamén viaxou bas-tante, sobre todo para visitar a María Francisca e ao seu cuñado Nicolás de Ayala, que residían en Galicia. Por en-riba de todo, José Francisco de Isla era unha persoa boa e caritati va, que non facía dano a ninguén (que é o máis importante). A súa gran humanidade refl íctese nas súas accións, nas súas cartas e nas súas obras de fi cción. Xa se sabe que o que nace de boa fe non coñece a maldade. Isla, ao contrario que outros relixiosos do momento, non facía do branco negro. Morre en Bolonia o 2 de novembro de 1781, aos 78 anos de idade.

Lucía Otero Gato

O Padre IslaUNHA OLLADA POLA VIDA

34 febreiro 2019 opinión

S on moitos os pais que em-pregan o servizo de come-dor escolar para os seus fillos, ben sexa por proble-mas de tempo ou porque

queren que os pequenos aprendan a comer de todo e “vaian alimentados”, pero... como saber se o menú escolar é o adoitado?, as comidas do comedor son indispensables para ter unha alimenta-ción saudable?Que debe incluír o menú diario?Para que o menú sexa equilibrado, debe conter ó longo da semana to-dos os grupos de alimentos e incluír a diario unha fonte de verduras al-ternando as crúas e as cociñadas. Os alimentos friti dos ou ricos en azucre ou graxas saturadas e/ou trans, como croquetas, entremeses, luras á roma-na, cordon blue, peixe friti do, pizza envasada, patacas friti das ou de bolsa e receitas con salsa industriais, tou-ciño e/ou chourizo, non deben estar presentes de maneira asidua na die-ta escolar. Para aportar diariamente todos os nutrientes debe contar con tres partes, unha de verduras, unha de hidratos de carbono e outra de proteí-nas. As verduras poden presentarse en forma de ensalada, de puré, de pisto, asadas, á prancha, en minestra...xa sexan de primeiro prato ou de guar-

nición. O mesmo ocorre cós hidratos de carbono que están presentes prin-cipalmente nas patacas, na pasta, no arroz e nas fariñas e masas. No gru-po das proteínas atópanse a carne, o peixe, os ovos e tamén as legumes; sería recomendable que estas últi mas aparezan polo menos dúas veces por semana, formando parte do primeiro ou do segundo prato pero sen graxas animais engadidas.Bebida e postreAuga e froita; este é o resumo das nece-sidades dos pequenos. A oferta de outro ti po de bebidas non resulta saudable, así como os postres azucrados. Pódese ofrecer iogur unha ou dúas veces por semana, pero sempre hai que permiti r que sexa o cati vo quen escolla entre o iogur ou a froita. A variedade de iogur máis recomendable é o natural, posto que as demais opción conteñen grandes canti dades de azucre. Cantidades? As necesariasOs escolares adoitan ter máis facili-dade para distinguir a sensación de fame e de saciedade que os adultos, e contan cunha autorregulación en canto a cantidades. Como todo o mundo, tamén teñen as súas prefe-rencias alimentarias; isto non debe-ría ser un problema sempre e cando dispoñan doutras opción saudables que lles agraden máis. Tendo en con-ta estes dous feitos, os pais poden escoller que non se obrigue a comer ó seu pequeno no centro escolar. Por outro lado, hai rapaces que non con-

trolan as cantidades dos alimentos que lles gustan e presentan certa ansiedade á hora de comer, nestes casos os pais poden solicitar que non se permita repetir ó seu fillo.Non todo é a comida do comedorAínda que en ocasións as comidas do centro poden non ser equilibradas, a alimentación dos pequenos non ten por que verse afectada, posto que as inxes-ti óns do comedor son menos do 15% das comidas semanais. Diariamente 4 de 5 comidas son responsabilidade da familia: almorzo, media mañá, me-renda e cea, isto sen contar os fi ns de semana; polo tanto, que un neno teña unha alimentación saudable depende-rá principalmente da familia. Ter a dis-posición diversos alimentos saudables na casa, permite ós cati vos escoller opcións adoitadas en base ós seus gus-tos, fame ou apetencia. Débese evitar ter e ofrecer alimentos graxos ou ricos en azucre como cereais, galletas, bolos, pratos precociñados, friti dos... de ma-neira diaria ou incluso semanal. Este ti po de alimentos, así como os refres-cos, deben reservarse para momentos inevitables como pode ser o aniversa-rio dun amigo, unha fi n de semana de viaxe, unha festa familiar, etc. Tamén resulta interesante organizar as ceas en función das comidas do centro para así evitar que se repitan os grupos inxe-ridos durante o almorzo e que falten outros. A froita non pode faltar, deben estar presentes un mínimo de 3 pezas diarias.

Marta P.FandiñoNutricionista de Nutripasos

Menús escolaresNUTRICIÓN PASO A PASO

Lara Real LemaPsies Psicoloxía

O 13 de novembro de 1992 tres rapazas de entre 14 e 15 anos chamadas Miriam, Toñi e Desiré, desapa-

receron tras facer auto stop para acudir a unha festa nunha discoteca na localidade veciña de Picassent. O 27 de xaneiro de 1993 e tras unha intensa procura, apareceron os seus corpos. A brutalidade coa que foron asasinadas creou tal balbordo mediático que as cadeas pelexaron por facer un seguimento exhaustivo do caso que pasou a ser tristemente coñecido como o das “nenas de Alcasser”. A periodista Nieves Herrero trasladou o plató do seu programa “De tú a tú” ao teatro da localidade e as primeiras imaxes trala presentación, amosá-banos a dor deses pais que horas antes coñeceran o tráxico final das súas fillas. Baixo a premisa de “imos compartir a súa dor” a pre-sentadora facíanos partícipes de momentos que por respecto debe-rían quedar para a intimidade da familia. Case quince millóns de persoas viron aqueles especiais. A Nieves Herrero pasáronlle a cha-mar Nieves Horrores e chovéronlle as críticas por prestarse a dirixir aquel espectáculo, e aínda que nun primeiro momento defendeu á súa postura, anos despois foi quen de recoñecer que aquel programa nunca tivo que ter lugar e que ela mesma tentou paralo sen éxito. Tras o asasinato das nenas de Al-casser chegaron outros moitos, Rocío Wanikoff, Marta del Castillo, Diana Quer... e pese ao que o senti-do común poida indicar, os medios

seguiron, e seguen, ofrecendo o que eles definen como “o que o pú-blico reclama” e dicir, información detallada e datos irrelevantes non sempre contrastados, que nada im-portan para o caso.O último exemplo o temos no caso do pequeno Julen, un neno de dous anos atrapado nun pozo de 70 me-tros. Horas e horas de televisión enchéronse de especulacións de todo tipo mentres que nun plano fixo amosábase un terreo árido con maquinaria traballando á espera de atopar o corpo do neno. Que os medios convirtan un suce-so como o de Julen no centro da actualidade pode permitir que o caso teña máis visibilidade e que se aporten máis recursos. Tamén é obvio que hai historias que me-recen coñecerse, o traballo da bri-gada de rescate mineiro, a solida-riedade do pobo de Totalán… pero o que nos amosou a televisión de xeito continuado foi una familia rota pola desesperación e unha presentadora molesta porque a nai “non quixo enfrontarse ás cáma-ras” ¿é preciso que eses pais teñan que amosarnos a todos a súa dor? ¿Onde está o límite entre a infor-mación e o morbo? O interese por este tipo de noticias non é novo, o denominado sesgo de negatividade fai que no mesmo grao de intensidade unha emoción negativa teña máis peso no noso estado psicolóxico que unha posi-tiva. É dicir, os estímulos negativos captan antes a nosa atención. O debate entón, debe centrarse en como os medios deben levar a cabo a súa función informativa tendo sempre en conta as vítimas. Por outra parte, ¿nós como espectado-res actuaríamos igual se as vítimas fosen os nosos familiares? Se a res-posta é non, é que algo estamos facendo mal.

MARABILLOSA-MENTE

Dor televisado

A historia da vida que a cada quen lle correspon-de foi, é e seguirá sendo memorizar o ben e o mal, vivido ou por vivir; tempos

pasados, presentes e futuros, aportan-do recordos que cada quen ti vo, ten e seguirá tendo. As traxectorias esti -veron, están e estarán tan necesaria-mente xusti fi cadas, para que xenerica-mente, a través do tempo vivido e por vivir, saibamos quen fomos, somos e seguiremos sendo. Falando, pensando, lendo, escoitando... o que xa dixeron outros antes e máis despois… Con ra-zón ou sen ela…, por iso tan necesario foi, é e seguirá sendo escoitar, escoitar escoitaremos! Pero nunca saberemos quen ten a razón. Seguindo a marcha

correspondente escoitaremos… “pa-labra, obra e omisión”. Isto foi sempre a verdade… Para que tódalas dúbidas dignas de mención sigan sendo con-dición natural de amor e disti nción…, axeitadamente. Que a propia natureza ofrece plenitude de facultades que se-rán basicamente precisas para previr causas anormais, onde xorda calquera circunstancia imprevista, resisti ndo ou rexeitandoCambiar de orientación tan importante foi, é e será intercalar causas social e moralmente proporcionais ao quefa-cer diario, para que en corpo e alma os humanos se atopen psicoloxicamente, seguindo os traxectos que a realidade ofrece, recordando tempos pasados, presentes e futuros. Comparadamente, ter sempre presente que, musicalmen-te falando, en tódalas ordes da vida existi ron, existen e existi rán canti gas tradicionais axeitadamente propias, rexionais. Podemos destacar a muiñei-ra bailada ao son da gaita, pandeiro e

tamboril, para exercer os movementos proporcionalmente con moderación, para enriquecer a alma propiamente vital que a natureza ofrece platoni-camente con amor e dignidade, para animar orientati vamente vivencias subxecti vamente consideradas funda-mentalmente con amor alternati va-mente feliz.Imaxinariamente non por casualidade xorden formas de expresión que o ser humano moitas das veces interpreta desaxeitadamente. Para que necesa-riamente foran ou sexan impropias, en pro e para que o amor rexeite síntomas dunha razón humanamente confusa, que adoitan ser causantes de certos males unha miguiña desafortunados, moti vadamente mal interpretados psi-coloxicamente. Sintomatoloxicamente xorden causas apropiadamente afec-tuosas que a alma desenvolve necesa-riamente para atopar senti mentalmen-te unha miguiña a forma e a expresión axeitada que o ser humano amorosa-

mente valora; e reciprocamente, como parte elemental, primordialmente básica, que comprensiblemente nace do máis profundo desexo humano da beleza propia, e axeitadamente da fe-licidade inmortal, amorosamente, que tódolos humanos —e soamente os hu-manos— aman. Por iso denominada-mente ao amor se lle atribúe “loucura e delirio” dos humanos polo saber, antes, agora e despois, coñecemento ideoló-xico que posúe a alma como elemento primordial da natureza social e cordial-mente sati sfactoria que forma parte da razón universal.A natureza humana, que ao longo da historia foi promesa de salvación co-rrespondente á fe e á liberdade de Deus cara e para o home... Sempre e máis despois o amor foi, é e será dig-namente asociado á Creación, natu-ralmente con fe, esperanza e caridade. Expresadamente, o amor foi e seguirá a ser afectuosamente digno de men-ción, permanentemente verdadeiro

e unha miguiña imaxinati vo, para atraer semellanzas propias e recipro-camente correspondentes por alguén, concepción e interpretación mutuas e signifi cati vamente afectuosas. Compa-radamente existen diversidades de opi-nións como amor propiamente divino e humano infi nito a Deus e naturalmente aos seres queridos, disti nguidamente benevolente con desexo do ben para o ser amado, senti mentalmente pa-sional, orientati vamente digno e natu-ralmente ínti mo en corpo e alma, coa bendición do Todopoderoso. Precisión e perfección obxecti vamente orientadora por e para o desenvolvemento, especi-fi camente con amor aos seres viventes que a natureza ofrece para dar grazas a Deus polos siglos dos siglos... Vivir o presente e previr axeitadamente os res-friados xa no “febreiriño corto, cos seus vinte e oito, se non fora marzo que lle quitou catro non quedaba nin can nin gato”.

Ramón Paz Guntí nA Casa dos Marios

Fe, esperanza e caridadeO LIBRO DE XOSÉ. MEMORIAS POPULARES

febreiro 2019 35opinión

Falar ou escribir sobre a Banca –con maiúscu-las- resulta complicado, complexo e ata, se nos apuramos, temerario. Fan

falta uns coñecementos dos que nor-malmente carecemos a maioría e dis-por de moita información (e formación) para atraverse a esbardallar sobre o tema. É inevitable asociar esa palabra a un signifi cado, polo xeral, moi negati vo; os acontecementos ós que asisti mos na últi ma década así nolo indican. Contem-plamos tal que espectadores sen voz nin voto como se fusionaban grandes ban-cos, como se reconvertí an as caixas de aforros e como desaparecían –ou mellor dito, quebraban- outros. Indignámonos pola estafa que supuxeron as preferen-tes e observamos atónitos como algún deses famosos banqueiros, dos que co-ñecemos perfectamente os seus nomes, desfi laban polos xulgados para seren enviados á choupela, condenados polas súa delicti va actuación. Pero para o común dos mortais, a rela-ción é co Banco, coa Caixa que temos nas nosas vilas, onde a pesares das modernidades actuais, polas que poden efectuarse todo ti po de operacións, des-de pago de recibos ata transferencias, cun teléfono móbil ou un portáti l, ato-pamos uns homes e unhas mulleres nos cales queremos confi ar á hora de aseso-rármonos en que facer ou como facer co pouco ou moito diñeiro que nesas ofi ci-nas bancarias teñamos. Existe un grao de confi anza nesa persoa que vemos ó outro lado do mostrador, á que lle supo-ñemos, primeiro unha profesionalidade

e dominio da cuesti ón, e en segundo ter-mo, o máis importante, presumímoslle unha honesti dade e legalidade. Lamentablemente, non sempre acon-tece así, senón todo o contrario. Casos existen e son de sobra coñecidos polo público. E tamén aquí, moi preto de nosoutros temos eses malos exemplos. Semanas atrás, nunha localidade da provincia saltaban as alarmas cando varios dos clientes estaban a descubrir que o “debe” e o “haber” non se co-rrespondía co real. Tiña que haber, pero non había e os aforros desapareceran por arte de maxia, sen saber o moti vo. A explicación foi doada de deducir: ese bancario –non banqueiro- que era o director e único empregado da ofi cina, abusou da confi anza dos paisanos e non velou polo seu diñeiro, senón que se permiti u o luxo, presuntamente, de es-pecular con el. A reacción dese Banco foi inmediata e non dubidou en asegurar que non corrían perigo nin os depósitos a prazo fi xo, nin os plans de aforro dos afectados; incluso respaldaban esta afi rmación en que o acontecido nunha pequena ofi cina dun pobo non supuña un problema importante para o Banco. Evidentemente que non, xa que o ba-lance de resultados amosa centos de millóns de euros de benefi cios exercicio tras exercicio. A tranquilidade volveu ós afectados, veciños que en absoluto eran especuladores ou posuidores de fortunas, senón que eran pensionistas, gandeiros, xente traballadora, peque-nos aforradores que apostaran porque o seu diñeiro quedara a bon recaudo. En defi niti va, familias que fan pobo, que traballan e viven nel e ás que ninguén lles regalou nada. Isto semella ser, tal-vez, o máis triste do tema en cuesti ón. Se daqueles nos que confi amos recibi-mos este ti po de patadas, mal estamos.

Pablo Veiga

Abuso de confi anzaCOA NOSA VOZ

Debido aos últimos con-flitos laborais, contra o peche de Alcoa e polo convenio de Endesa, es-cribíronse cousas nas re-

des sociais e comentarios nos periódicos impropios da mente de calquera traballa-dor que teña un mínimo de materia gris debaixo da pucha. Co permiso de vostede, voume permiti r relatar dous casos como exemplo do que, debido a súa ignorancia, foron capaces de dicir algúns deles: Un tal Mario escribía un comentario nun diario sobre os traballadores das Pontes dicindo que encima de cobrar boas xu-bilacións so faltaría que desfruten da luz grati s á conta do resto dos abonados. Se-guro que non sabe que o neoliberalismo potencia a precariedade laboral para que as empresas teñan mais benefi cios e ao mesmo tempo uti liza esa precariedade para facer inviable o sistema de pensións públicas e a Seguridade Social, afogán-doas economicamente debido ás baixas aportacións das empresas e os salarios de miseria dos traballadores. Non pensa que si teñen boas pensións de xubilación é porque coti zaron no seu tempo o que correspondía para poder cobrar agora esa canti dade, que si todos

ti véramos uns soldos decentes e unhas boas coti zacións, non perigaban nin a Seguridade Social nin o sistema de pen-sións, e tamén el podería cobrar no seu día unha pensión como é debido, pero é de inocentes e incautos pensar que nos van baixar a luz porque lle fagan pagar o recibo aos xubilados de Endesa, xa que tampouco a pagaban cando a Empresa era pública e o prezo da luz subiu mais dun noventa por cento desde aquela, porque baixadas non hai e as subidas non dependen diso, senón que se deciden no seu Consello de Administración en base á avaricia sen límites da Empresa, por reco-mendación de Xosé María Aznar, que foi quen a privati zou e cobra por elo 200.000 euros anuais que nos encarecen a luz sen necesidade, ademais de cobrar tamén unha pensión do Estado de 80.000 euros o ano que pagamos entre todos. Pero pa-rece que a este non lle teñen perda deles, como si eses cartos non ti veran infl uencia na nosa economía.A conti nuación, Alberto, aínda mais exal-tado, como si competi ran entre si a ver quen dicía a estupidez mais gorda, afi r-maba que non escoitara a ninguén das Pontes que os defendese, porque seica destruíron moitos postos de traballo. Despois enumeraba unha serie de derei-tos e benefi cios deses traballadores, que non sei si son certos ou non, pero, aínda que o foran, penso que serían os mínimos que deberamos ter todos os traballado-res.Afi rmaba que no Gadis cóbranlles mais

barato, teñen becas para a Universidade e casas de protección ofi cial, luz grati s e mil privilexios mais que non enumera.Xa sabemos que as empresas mais fortes e con mais canti dade de traballadores sempre ti veron soldos mais altos e des-frutan de mais benefi cios sociais, debi-do a un maior poder de confrontación e maior arraigo sindical que as empresas pequenas. Pero, queiramos ou non, estas empresas crean riqueza, elevan o nivel de vida das zonas onde están enclavadas e sempre serviron de referente para as rei-vindicacións das outras mais pequenas do arredor.Penso que de facer a igualdade cumpriría facela igualando os salarios e os dereitos sociais por arriba, pero para este Alber-to a solución sería ao revés: Ademais de quitarlle os benefi cios sociais, ti ñan que facelos mileuristas, e aquí paz e despois gloria, porque seica xa é hora de acabar cos privilexios e rematar con tanta bicoca.Abraham Lincoln dixo que as veces é me-llor estar calado e parecer estúpido que abrir a boca e disipar as dúbidas, pero este ti po de traballadores son tan incons-cientes que presumen da súa ignorancia e da envexa que senten por aqueles, que a base de loitas conseguiron convenios e dereitos sociais dos que por desgraza non gozan eles. É unha pena que debido á súa inepti tude, os medios de comunicación e propagan-da do sistema fagan confundir a estes compañeiros os seus propios intereses cos de quen os explota.

Raul Río

Traballadores contra a súa claseFAÍSCAS QUE ESPALLA O VENTO

S e hai algo que sempre se me reprochou, ou, polo menos, desde que a me-moria me alcanza, foi o meu idealismo e a miña

inxenuidade.Nunca fun todo o prácti ca nin o realista que se me repetí a que debía ser, e, en lugar de afanarme en chegar a ser unha “muller como é debido”, preocupada por facer unha carreira que me procura-se unha economía saneada, por atopar un home “de ben”, e con unha economía ainda mellor que a miña e, por suposto, por ser un exemplo en canto as tarefas domésti cas, que deberían ser a miña prioridade, sempre escoitei que ti ña moitos paxaros na cabeza e que así nun-ca chegaría a ningures.O paso dos anos demostrou que, efec-ti vamente, non respondín as expectati -vas que puxeron en min, e non atopei o chollo da miña vida. Tampouco fun un exemplo de ama de casa desas de revis-ta, nin moito menos atopei o home per-fecto. Por desgraza, nese aspecto, din con todo o contrario.Pero nin así escarmentei. Seguín a crer

na boa vontade dos seres humanos, e mais ainda no caso dos que decían de-dicarse a defender causas nas que ver-dadeiramente paga a pena volcarse, sen pasárseme pola mente nin por un so intre que o interés se agochase detrás do que se nos amosaba como altruismo.E así estaba cando decidín comezar a miña loita contra a violencia de xénero, e, case sen decatarme, me din de bruzos con eso que se lle da en chamar acti vis-mo. Nun principio, a vista de certas cou-sas que non deixaban de sorprenderme e que non me cadraban, cheguei a crer que a culpa era miña. Eu era a recién chegada, e, porén, se-guramente non alcanzaba a entender o xeito de actuar de moita xente que se dicía comprometi da, e tal vez debera aprender dela porque, a vista estaba, era certo que seguía a ter moitos páxa-ros na cabeza.Ainda así, algo non me encaixaba, con-cretamente cando se trataba de violen-cia de xénero e do discurso de quen dicía axudar a víti mas que estaban a sufrila, pero que non movían un dedo por elas. De feito non coñecían a ningunha nin por foto, e o que digo é literal, xa que, por non saber, moitas veces nin sique-ra se enteraban cando unha muller era asasinada porque non collían un xornal nin para limpar os cristais.Pola contra, manexaban sempre unha

canti dad inxente de papeis, que presen-taban aquí e alá e que, curiosamente, sempre redundaban en benefi cio econó-mico e laboral de quen lideraba o “chi-ringuito” de turno e dalgunha que ou-tra acólita escollida por ela, que calaba, otorgaba e asinaba. Isto non soamente non lles provocaba problema algún, se non que era aceptado polas “altas es-feras”, que as premiaban con facelas aparecer como “favoritas” en eventos varios, e as apoiaban dando por bo, e mesmo poñendo como exemplo o que dicían facer, malia que nunca se mate-rializara....Daba o mesmo!. Decidín po-ñer terra por medio, porque eso non era o que eu buscaba.O meu desexo era axudar a víti mas de violencia de xénero, pero de verdade,e, por suposto, non pretendía encher os petos a costa da súa desgraza.Emprendín o camiño de Si, hai saída, apoiada por outras cantas “insensatas” coma min, que tamén crían no que esta-ban a facer, algo que, afortunadamente, segue ocorrendo a día de hoxe, pero, co paso do tempo, decatámonos de que, malia que estábamos a dedicarnos úni-ca e exclusivamente ao noso traballo, molestábamos, algo que evidenciaban os case contí nuos intentos de sacarnos da circulación. Non entendíamos nada, porque, como xa dixen, eramos, e so-mos, un grupo de insensatas, ata que,

por fi n, caimos na conta de que o que ocorría era que non encaixábamos para nada nese suposto acti vismo que tanto predican, e co que, obviamente, non te-mos nada que ver. A explicación é ben sinxela.Hai certo acti vismo que precisamente deso, de acti vismo, tan so ten o nome, porque, na realidade, son sinxela-mente empresas, que camufl adas baixo a apariencia de colecti vo altruis-ta evitan facer fronte a certas obrigas, básicamente económicas, pero que re-virten en ganancias para quen as di-rixe, ademais de presti xio social e, en non poucas ocasiòns, en campaña po-líti ca, ou, cando menos, nun elemento importante dela.Non teñen nin o mais mínimo escrúpulo en uti lizar a dor allea para facerse ver e medrar, porén, o seu negocio, e, lóxica-mente, quen non comparte o seu desa-prensivo modus operandi, e, ademais, o evidencia, estorba, polo que hai que ten-tar, por todos os medios, que desaparez-ca. O seu é subirse ao carro mediáti co, facer unhas cantas aparicións estelares, desas que fan moito ruido e as sacan en moitas fotos, e a vivir, e ben ademais.Din que son acti vistas as vintecatro ho-ras do día, os trescentos sesenta e cinco dias do ano, pero nunca explican, bási-camente porque tampouco semella que a nadie lle preocupe, de que viven, xa

que o seu día a día vai de xuntanzas aquí e alá, concentracións varias, etc, etc, pero a moi poucas se lles coñece ofi cio.Eso si, comen como todo o mundo, te-ñen casa, luz, auga, etc, etc......Que alguien me explique como vai isto, por-que, francamente, eu non o teño nada claro.Resumindo: Por moito que me amole debo recoñecer que é certo eso que me recriminaban. Teño moitos paxa-ros na cabeza, e, ainda a día de hoxe, con moitos anos xa as costas, e moitas vivencias, me custa asumir que exista xente tan desaprensiva, por non dicir tan mala,que sexa quen de nutrirse e medrar da dor dos demais.E ainda mais me custa entender que se lles apoie, se lles aplauda e se fomenten os seus manexos.O peor de todo é que fan dano, moito dano, porque hai persoas que están a pasalo mal, e que, coma min, teñen moitos paxaros na cabeza, e chegan a crer no que din, pensando que lles van tender unha man, sen decatarse de que o único que están a facer é uti lizalos.As veces, é posible poñerlle remedio. Outras, lamentablemente, é demasiado tarde, pero non é algo que preocupe a quen provocou ese dano.Bastante teñen con seguir buscando no-vas presas, pero é o que ten o negocio, non se pode descoidar.

Acti vismo ou negocioA diferenza non sempre está clara

Marta R. EngrobaAsc. Si, hai saída.

COUSAS DA VIDA MESMA

36 febreiro 2019 sociedade

No Concello de Muras fixeron unha reunión para falar de axudas, proxectos e as posibilidades do agroforestal.

O Concello de Castro de Rei acolleu a II Carreira Popular, unha proba deportiva que se desenvolveu con saída na Casa do Concello e meta no núcleo poboacional de Castro Ribeiras de Lea.

IES Lois Peña Novo de Vilalba, acolleu a charla Vendiéndome más y mejor. Que foi imparti da por Xaquín Domínguez, actor e profesor.

Antigos profesores e alumnos (algún acompañado dos seus fillos) do Colexio Ramón Falcón de Cas-tro de Rei participaron no programa da televisión Galega Vin polo vento.

A asociación A Castronela de Friol foi de visita ao programa da televisión Galega Vin polo vento, para falar da súa magnífica festa.

Biciclistas Galegos comezaron a tempada 2019 coa terceira edición da quedada de Penas de Rodas.

Vilalba volveu acoller as probas de campo a través do programa Xogade, coa disputa da preparato-ria, clasificatoria e campionato provincial no Estadio da Madalena.

Obradoiro O bo trato nas persoas dependentes levouse a cabo no IES Lois Peña Novo organizado polo Departamento de Dependencia.

febreiro 2019 37sociedade

Charla sobre Alcohol e outras drogas imparti da por Ramón Peña, Formador da Garda Civil para a convivencia e mellora da Seguridade para os alumnos do IES Lois Peña Novo.

Reunión informativa do PSOE de Cospeito cos veciños para falar dos problemas que ten o Concello.

A Asociación de Empresarios de Muimenta fixo entrega dos premios da X edición do programa Mer-cado de Nadal 2018, convocatoria que tivo lugar entre o 10 de decembro e o 5 de xaneiro.

Os integrantes do BTT de Castro celebraron a súa primeira cea do ano, na que so faltaron algúns compañeiros.

Os alumnos do CM de Electricidade, CS de ASIR e 2º de FP Básica de In-formáti ca do IES Lois Pena Novo visitaron o Parque Eólico de Sotavento.

O Concello de Friol celebrou o acto de entrega de diplomas e carnés profesionais a todos aqueles veciños de Friol que participaron nos módulos formativos.

Peluquería Masú, a máis antiga de Vilalba, con 58 anos, cambia de enderezo para a praza de Santa María.

38 febreiro 2019 cultura

AXENDA DA TERRA CHÁ

MERCADO DE INVERNO17 de febreiroRiotorto

MONOGRÁFICO MUSICALDE PANDEIRETA23 de febreiroMuimenta

PROBA ABERTA DE CETRARÍA16 de febreiroArneiro, Cospeito

CONCERTO DE FREDI LEIS16 de febreiroAs Pontes

FESTAS DA SAGRADA FAMILIA16 de febreiroSoexo, Vilalba

ENTREGA DE PREMIOS VILARIÑAS23 de febreiroGuiti riz

RECITAL POÉTICO24 de febreiroMuseo das aves de Cospeito

ENTROIDO EN VILAPEDRE2 de marzoVilapedre, Vilalba

EXPOGRELO2 de marzoAbadín

EVENTOSXXIX FEIRA DO GRELO3 de marzoAs Pontes

ENTROIDO EN RIOTORTO4 de marzoRiotorto

ENTROIDO EN MEIRA4 de marzoMeira

ENTROIDO EN VILALBA5 e 6 de marzoVilalba

V RUTA BTT TERRA CHÁ DO QUEIXO SAN SIMÓN DA COSTA6 de abrilVilalba

CONCERTO ACÚSTICO DE MARWAN13 de abrilAs Pontes

FEIRA DO FERRO14 de abrilRiotorto

FIV26 e 27 de abrilVilalba

VII CARREIRA POPULAR DE FRIOL28 de abrilFriol

CURSOSCURSO DE PODA16 de febreiroPol

CURSO DE TORNEADO23 e 24 de febreiroA Casa da Fraga, Cazás

CURSO DE ENXERTOAta o 16 de marzoOuteiro de Rei

CURSO DE MARKETINGAta o 20 de setembroOuteiro de Rei

CURSO DE COMPRAVENDAAta o 20 de setembroOuteiro de Rei

CONCURSO DE VIDEOPOEMASAta o 18 de marzoOuteiro de Rei

CONCURSOS

NÓS TAMÉN FOMOS EMIGRANTES EN GUITIRIZAta o 10 de marzoGuiti riz

38 FOTOS DE NATUREZAAta o 21 de abrilCentro de Interpretación Terras do Miño

EXPOSICIÓNS

A PASTORIZAConcello: 982 33 21 97 / 982 33 21 60Garda Civil: 982 34 90 20Centro de Saúde: 982 33 21 41

COSPEITOConcello: 982 52 00 01 / 982 50 40 57Garda Civil: 982 52 00 17Centro de Saúde (cita previa): 982 52 01 20Feira do Monte: 982 50 34 69Consultorio de Muimenta: 982 50 40 57

CASTRO DE REIConcello: 982 31 40 34 / 982 31 41 32Garda Civil: 982 31 40 02Centros de Saúde (cita previa) 982 31 10 18Castro de Rei: 982 31 42 11Ribeiras de Lea: 982 31 11 14

BEGONTEConcello: 982 39 61 43Garda Civil: 982 39 80 08Centro de Saúde: 982 39 69 02

XERMADEConcello: 982 50 10 01 / 982 50 20 03

/ 982 50 10 27Garda Civil: 982 50 10 08Centro de Saúde: 982 50 11 34 / 982 50 10 55

RÁBADEConcello: 982 39 00 62 / 982 39 00 52Garda Civil: 982 39 00 05Centro de Saúde: 982 39 01 01

MURASConcello: 982 50 00 01Garda Civil: 982 50 00 20Centro de Saúde: 982 50 01 23

GUITIRIZConcello: 982 37 01 09 / 982 37 58 00Garda Civil: 982 37 00 01Centro de Saúde: 982 37 21 10Parga P.A.C: 982 37 05 00

VILALBAConcello: 982 51 03 05 / 982 51 07 16Policía Local: 982 51 07 67 / 608 08 00 50Garda Civil: 982 51 03 07Centro de Saúde (cita previa): 982 51 03 11

FRIOLConcello: 982 37 50 01Garda Civil : 982 37 50 02Centro de Saúde: 982 37 10 98Cita Previa 982 37 10 05 OUTEIRO DE REI

Concello: 982 39 32 81 / 982 39 30 55Garda Civil: 982 39 00 05Ambulancia: 982 23 16 13Centro de Saúde: 982 39 25 98Cita previa: 982 39 32 67P.A.C.: 982 39 34 00

MEIRAConcello: 982 33 01 02Garda Civil: 982 33 00 04Centro de Saúde: 982 35 69 27 Cita previa: 982 33 02 40

POLConcello: 982 34 50 29Garda Civil: 982 33 00 04Centro de Saúde: 982 34 59 20 / 982 34 53 76

Emerxencias: 112Urxencias Sanitarias: 061

ABADÍNConcello: 982 50 80 21Garda Civil: 982 50 80 11Centro de Saúde: 982 50 81 22

Incendios Forestais: 085Garda Civil: 062

Teléfonos: www.terrachaxa.com+

TELÉFONOS DE INTERESE

Os arti gos de opinión publicados refl icten unicamente posturas persoais dos seus autores. O conti do dos arti gos será responsabilidade do seu autor. Este medio non se responsabiliza das opinións e ideas incluídas no mesmo.

febreiro 2019 39cultura

RECOMENDACIÓNS

a elección de...que ler?

que ver?

Estación de tren de Ribadavia, verán de 1943. Günter busca ascender na Gestapo des-tapando unha trama internacional que axuda os xudeus a chegar a Portugal e abando-nar Europa. Lola é unha muller brava e xenerosa, que cre na xusti za por riba de todo e arrisca a vida por axudar a quen o necesita. Frieda foxe da Holanda nazi e do seu pasado, arelando empezar unha nova vida en América como directora de orquestra. Tempos difí ciles onde o medo e o silencio tecen unha rede de segredos e intrigas cun fi n últi mo: a liberdade. Novela a tres voces que explora, entre fi cción e realidade, un capítulo pouco coñecido do noso pasado recente: Galicia durante a II Guerra Mundial. Eva Mejuto re-gresa á narrati va xuvenil con Memoria do silencio, fi nalista do Premio Jules Verne, logo da súa incursión con 22 segundos(Xerais 2017).

Memoria do silencioEva Mejuto

que escoitar?

Beirut segue ti tulando as súas cancións con nomes de lugares que lle marcaron. Post-cards from Italy e Nantes son dúas das súas cancións máis coñecidas e a elas súmase agora Gallipoli, o tema que ti tula o seu novo disco -o últi mo foi Non Non Non- e que pre-senta un son parecido ao do folclor balcánico, que tanto infl uíu sempre a Zach Condon.Traballou no álbum en Nova Iorque, Berlín (onde se instalou defi niti vamente tras pasar uns días de vacacións debido a unha lesión) e Apulia, en Italia, onde ulti mou o álbum, e conta que se presentará un enfoque máis extremo no uso dos instrumentos e equipo, deixando que as notas desafi nadas, zumbidos e fallos de equipo varios formen parte das cancións.

GallipoliBeirut

A historia narra parte da vida de María Estuardo, raíña de Escocia. Concretamente, céntrase no momento no que ela volve a Escocia para gobernar trala morte do seu marido, Francisco, Delfín de Francia. María terá que enfrontarse coa súa curmá, a Raíña Elizabeth I, e deberá soportar os problemas relixiosos na Escocia desa época, na que os protestantes e os católicos atópase en guerra. Protagonizada por Saoirse Ronan Lady Bird, Margot Robbie Escuadrón Suicida e David Tennant Doutor Who, e escrita por Beau Willimon, creador de House of Cards e guionista de ‘Os idus de marzo’, a película está baseada na biografía Queen of Scots: The True Life of Mary Stuart.

María, reina de EscociaJosie Rourke, histórico e drama

Yolanda PurriñosFotógrafa de Vilalba

un libro un disco

El porqué de las cosas,É un libro infantil precioso.

Angel de Depeche Mode

unha película unha personaxe histórica

Big fish Cristóbal Colón, que abriu as portas ao mundo

un lugar para visitar un siti o onde vivir

Oporto Calquer pobo galego onde reine a tranquilidade.

unha comida unha bebida

Cocido galego Auga

Artesanía chairega: a cerámica de BonxeDESCUBRINDO O PATRIMONIO CHAIREGO

C ando os utensilios de plástico aínda non irromperan con forza na vida cotiá dos ga-legos, os cacharros de

barro eran fundamentais para desenvolver as tarefas do día a día, tanto para transportar líqui-dos e sólidos como para cociñar e conservar os alimentos. As olas, as cuncas, os pucheiros, as nateiras, as chocolateiras, as xe-rras etc., eran elementos básicos

e precisos en calquera casa, polo que a súa incesante demanda xe-rou dende épocas ancestrais im-portantes núcleos de produción en distintos puntos de Galicia, os cales se identificarían polos ma-teriais e decoracións propias de cada zona. A produción oleira foi en outros tempos unha actividade econó-

mica de relevancia, pois permitía complementar a predominante economía agraria de subsistencia cuns ingresos procedentes da co-mercialización destes cacharros, distribuídos directamente polos artesáns nas feiras da contorna ou mediante os arrieiros, inter-mediarios que as despachaban o produto polos camiños e outros mercados ós que o fabricante non se desprazaba.Das variadas localizacións nas

que noutrora os artesáns do ba-rro creaban as súas pezas, en Galicia destacan catro puntos que destacaron dende antigo pola súa fama, calidade e tradi-ción cacharreira, converténdose nas coñecidas como as cerámi-cas ancestrais galegas por an-tonomasia: Gundivós (Monforte de Lemos), Niñodaguia (Mace-

da), Buño (Malpica) e Bonxe (Outeiro de Rei).Afortunadamente a Chaira conta coa presenza dun destes famo-sos núcleos oleiros na parroquia de San Mamede de Bonxe, unha freguesía da que a súa tradición oral nos informa que o oficio se transmitiu por herdanza durante décadas, conservando como evi-dencia física máis antiga un do-cumento de 1850 que corrobora este traballo, máis a similitude

dos restos arqueolóxicos lucen-ses podería levarnos a un tra-ballo que fonda moitísimo máis nas barreiras do tempo. A princi-pios do século pasado o 90% da familias da veciñanza eran “ca-charreiras”, pero a mencionada irrupción do plástico e doutros elementos modernos fixeron que pouco a pouco se abandonase o

oficio artesán por non resultar rendible coma antes.A día de hoxe queda só unha única “cacharreira” que por for-tuna segue mantendo viva a ce-rámica de Bonxe, Pepa Lombao, herdeira dunha tradición fami-l iar e da sabedoría de seu pai , Indalecio Lombao Gómez, reco-ñecido como Chairego de Hon-ra polo seu labor oleiro. Pepa, combinando os coñecementos herdados coa súa formación en

cerámica na Escola de Arte e Deseño de Lugo, segue a loitar dende o seu tal ler por manter esta cerámica ancestral , unha labor de recuperación etnográ-f ica, conservación e difusión que se funde coa adaptación das pezas e o proceso á de-manda dos tempos modernos,

conxugando tradición con mo-dernidade ou a uti l idade coa decoración e o luxo dunha peza única e artesá.No seu taller tamén ofrece unha área adicada a museo onde se expoñen diferentes pezas de diversa antigüidade e función, mostrando a mistura tradicional dos dous tipos de barro das can-teiras da zona e a súas decora-ción coas características barras horizontais e medias lúas que

identifican esta cerámica.Verdadeiramente merece a pena achegarse ata Bonxe para gozar deste “recuncho” de sabedoría, unha tradición secular que se-gue a manterse viva gracias ás mans dunha muller que leva or-gullosa o selo dos cacharros da Chaira por todo o mundo.

Só queda unha única

“cacharreira” que por fortuna

segue mantendo viva a cerámica,

Pepa Lombao, herdeira dunha

tradición familiar e da sabedoría de seu pai Indalecio e combinando os

coñecementos Mostras de cerámicaOleira traballando