Πνςημβεκείξ ιεηααμθίηεξ:

ΤΓΑΣΑΝΘΡΑΚΔ

Φανιαημβκςζία Η

Τδαηάκεναηεξ: Δκυηδηεξ ιαεήιαημξ

1. Καηάηαλδ ηαζ δμιή οδαηακενάηςκ

2. Μμκμζαηπανίηεξ

3. Οθζβμζαηπανίηεξ

4. Πμθοζαηπανίηεξ

Οζ οδαηάκεναηεξ είκαζ μνβακζηέξ εκχζεζξ (αθδεΰδεξ ή ηεηυκεξ), μζ

μπμίεξ πενζέπμοκ πμθθαπθέξ οδνμλοθζηέξ μιάδεξ. Δίκαζ πμθο-

οδνμλοαθδεΰδεξ ηαζ πμθο-οδνμλοηεηυκεξ

Γεκζηά

1. Γεκζηυξ ιμνζαηυξ ηφπμξ Cx(H2O)y

2. Πενζέπμοκ C, H, O, (N, S, P)

3. Οζ C ανίζημκηαζ ζε αθοζίδα ηαζ θένμοκ –ΟΖ

4. Ο ηεθζηυξ C θένεζ ηεηυκδ ή αθδεΰδδ

5. Μμκμιενή ηαζ πμθοιενή

6. Οκμιάγμκηαζ ηαζ ζάηπανα (μζ ιμκμζαηπανίηεξ)

Δίκαζ πνμσυκηα θςημζφκεεζδξ ηαζ απμηεθμφκ ημ ιεβαθφηενμ πμζμζηυ

μνβακζηήξ φθδξ ζηδ Γήξ, ελαζηίαξ ηςκ πμθθαπθχκ νυθςκ ζε υθεξ ηζξ

ιμνθέξ γςήξ.

Τδαηάκεναηεξ

Οζ οδαηάκεναηεξ είκαζ μνβακζηέξ εκχζεζξ (αθδεΰδεξ ή ηεηυκεξ), μζ

μπμίεξ πενζέπμοκ πμθθαπθέξ οδνμλοθζηέξ μιάδεξ. Δίκαζ πμθο-

οδνμλοαθδεΰδεξ ηαζ πμθο-οδνμλοηεηυκεξ

Γεκζηά

1. Γεκζηυξ ιμνζαηυξ ηφπμξ Cx(H2O)y

2. Πενζέπμοκ C, H, O, (N, S, P)

3. Οζ C ανίζημκηαζ ζε αθοζίδα ηαζ θένμοκ –ΟΖ

4. Ο ηεθζηυξ C θένεζ ηεηυκδ ή αθδεΰδδ

5. Μμκμιενή ηαζ πμθοιενή

6. Οκμιάγμκηαζ ηαζ ζάηπανα (μζ ιμκμζαηπανίηεξ)

Δίκαζ πνμσυκηα θςημζφκεεζδξ ηαζ απμηεθμφκ ημ ιεβαθφηενμ πμζμζηυ

μνβακζηήξ φθδξ ζηδ Γήξ, ελαζηίαξ ηςκ πμθθαπθχκ νυθςκ ζε υθεξ ηζξ

ιμνθέξ γςήξ.

Τδαηάκεναηεξ

Ρυθμξ ηςκ οδαηακενάηςκ ζηα θοηά

Οζ οδαηάκεναηεξ ζηα θοηά θεζημονβμφκ:

1. Ωξ δμιζηά ζοζηαηζηά π.π. ηοηηανίκδ

2. Γζα απμεήηεοζδ εκένβεζαξ π.π. άιοθμ

3. Ωξ ζοζηαηζηά δζαθυνςκ ιεηααμθζηχκ (κμοηθεσκζηά μλέα ηαζ

ζοκέκγοια)

4. Ωξ πνυδνμιεξ μοζίεξ υθςκ ηςκ πνςημβεκχκ ηαζ δεοηενμβεκχκ

ιεηααμθζηχκ, επεζδή πνχηα ζπδιαηίγμκηαζ ηα ζάηπανα απυ CO2 ηαζ

κενυ πμο απμηεθμφκ ηδ αάζδ βζα υθεξ ηζξ μνβακζηέξ εκχζεζξ ηςκ

γχκηςκ μνβακζζιχκ.

Οζ οδαηάκεναηεξ ιεθεηχκηαζ απυ ηδκ θανιαημβκςζία βζαηί

πνδζζιμπμζμφκηαζ εονέςξ ζε θανιαημηεπκζηά ζηεοάζιαηα, ςξ

αεθηζςηζηά βεφζδξ (βθοηυζδ ζηα ζζνυπζα), ςξ έηδμπα (ηα άιοθα ζηα

δζζηία), ςξ πδβή ενέρδξ (ζε μνμφξ i.v) εκχ ηα ηυιιεα ηαζ ηα

βθοζπνάζιαηα πνδζζιμπμζμφκηαζ ςξ αναζςηζηά.

ΜΟΝΟΑΚΥΑΡΙΣΔ

Γθοηυγδ Φνμοηηυγδ Γαθαηηυγδ

http://www.nutrientsreview.com/carbs/monosaccharides-simple-sugars.html

http://bio1151.nicerweb.com/Locked/media/ch05/monosaccharides.html

Ζ μκμιαζία ηςκ ιμκμζαηπανζηχκ ααζίγεηαζ

ζημκ ανζειυ αηυιςκ άκεναηα πμο έπμοκ ππ.

πεκηυγεξ, ελυγεξ η.α. Ζ ανίειδζδ ηςκ

αηυιςκ άκεναηα λεηζκά απυ ημκ ηαναμκοθζηυ

άκεναηα ζηζξ αθδυγεξ ηαζ ηζξ ηεηυγεξ.

ηδ θφζδ ηα απθά ζάηπανα ανίζημκηαζ ζε

ηοηθζηή ιμνθή ηαζ υπζ «ακμζηηήξ αθοζίδαξ»

(εκδμιμνζαηή αθδμθζηή ζοιπφηκςζδ)

Πζμ ζηαεενή ιμνθή δ πονακυγδ

Πζμ ζηαεενή/επζηναημφζα ιμνθή ακςιένεζαξ

είκαζ δ «β» π.π. β-D-βθοημπονακυγδ

Μμκμζαηπανίηεξ

Σνζόγεξ Πεκηόγεξ Δλόγεξ

OOΦμονακόγεξ Πονακόγεξ

Δκακηζμιένεζα-Υεζνυιμνθεξ εκχζεζξ Έκαξ άκεναηαξ είκαζ πεζνυιμνθμξ εάκ έπεζ ηέζζενζξ δζαθμνεηζηέξ μιάδεξ

οπμηαηεζηδιέκεξ

Οζ πεζνυιμνθεξ εκχζεζξ έπμοκ ηδκ ίδζα πδιζηή ζφκεεζδ, αθθά είκαζ αζφιιεηνεξ

(εκακηζμιενή) – ημ είδςθμ δεκ ζοιπίπηεζ ιε ημ ακηζηείιεκμ

OH ζηα δελζά OH ζηα ανζζηενά

Ο ιεβαθφηενμξ ζε ανίειδζδ πεζνυιμνθμξ άκεναηαξ

(αοηυξ πμο ανίζηεηαζ πζμ ιαηνζά) απυ ημ ηαναμκφθζμ

πνδζζιμπμζείηαζ βζα ηδκ D ή L μκμιαζία ημο

ιμκμζαηπανίηδ

Ακ ημ -ΟΖ ημο ιεβαθφηενμο ζε ανίειδζδ πεζνυιμνθμο

άκεναηα είκαζ:

•Γελζά ηυηε έπμοιε D-ζάηπανμ

•Ανζζηενά ηυηε έπμοιε L-ζάηπανμ

D-αθδόγεξ

Ο ηάεε άκεναηαξ πμο πνμζηίεεηαζ ζηδκ ανπζηή δμιή ηδξ βθοηεναθδεΰδδξ είκαζ πεζνυιμνθμξ,

άνα οπάνπμοκ 2 δοκαηέξ απεζημκίζεζξ βζα ηάεε άκεναηα

•Ζ βθοηυγδ έπεζ 4 πεζνυιμνθμοξ άκεναηεξ, άνα 24 δζαθμνεηζημύξ ζοκδοαζιμύξ βζα

αθδμελόγεξ (8D ηαζ 8L)

•Ζ θνμοηηυγδ έπεζ 3 πεζνυιμνθμοξ άκεναηεξ, άνα 23δζαθμνεηζημύξ ζοκδοαζιμύξ βζα

ηεημελόγεξ (4D ηαζ 4L)

•Σμ ηάεε ζάηπανμ πμο πνμηφπηεζ έπεζ δζαθμνεηζηέξ ζδζυηδηεξ

Δκακηζμιένεζα-Υεζνυιμνθεξ εκχζεζξ

Δκμθμπμίδζδ-Ηζμιένεζα

Δκεδζόθδ

D-θνμοηόγδ

D-βθοηόγδ D-ιακκόγδ

Η επίδναζδ αναζώκ αθηαθίςκ ζηα απθά ζάηπανα επζθένεζ ζζμιενζζιμύξ. Ζ

δζαδζηαζία μκμιάγεηαζ εκμθμπμίδζδ Ζ D-βθοηυγδ ζε αθηαθζηυ δζάθοια ή ιε ηδ δνάζδ εκγφιμο (ζζμιενάζδ ηδξ βθοηυγδξ)

οθίζηαηαζ ζζμιενζζιυ πνμξ D-θνμοηηυγδ

Ηιζαηεηαθζηόξ θέβεηαζ μ δεζιόξ Αθημόθδξ-Άκεναηα-Αζεένα

Κοηθμπμίδζδ-Ακςιένεζα

Αθδεΰδδ Αθημόθδ Ηιζαηεηάθδ

Μδ εκγοιζηή

Οζ βναιιζηέξ δμιέξ ηςκ ζαηπάνςκ οπάνπμοκ, αθθά είκαζ εθάπζζηδξ ζδιαζίαξ ζε

οδαηζηυ δζάθοια. Σα πενζζζυηενα ζάηπανα οθίζηακηαζ ςξ ηοηθζηέξ δμιέξ. Αοηυ ζζπφεζ

ζδζαίηενα βζα ηζξ πεκηυγεξ ηαζ ελυγεξ, επεζδή αοηέξ μζ εκχζεζξ ιπμνμφκ κα ζπδιαηίζμοκ

πμθφ ζηαεενέξ δμιέξ δαηηοθίμο ιε 5-C ηαζ 6-C. Οζ δμιέξ δαηηοθίμο είκαζ δοκαηέξ

θόβς ηδξ ακηίδναζδξ ηοηθμπμζδζδξ: ιζα αθημόθδ ηαζ έκαξ άκεναηαξ ηαναμκοθίμο

ακηζζηνεπηά ζπδιαηίγμοκ έκα μιμζμπμθζηό δεζιό. Δάκ ημ ηαναμκοθίμ πνμένπεηαζ απυ

ιία αθδεΰδδ, ημ πνμσυκ είκαζ ιζα διζαηεηάθδ (υπςξ θαίκεηαζ), εάκ ημ ηαναμκοθζμ είκαζ

ζε ιζα ηεηυκδ, ημ πνμσυκ είκαζ ιζα ηεηάθδ.

Μδ εκγοιζηή Μδ εκγοιζηή

Ακςιενζηόξ

άκεναηαξ

Ακςιενζηόξ

άκεναηαξ

Κοηθμπμίδζδ-Ακςιένεζα

Η ηοηθμπμίδζδ έπεζ ιεηαηνέρεζ ημκ άκεναηα 1 δδθαδή ημκ ακςιενζηό, ζε

πεζνόιμνθμ

Έηζζ, ημ διζαηεηαθζηό -ΟΗ ιπμνεί κα είκαζ ζε δύμ εέζεζξ, μπόηε πνμηύπημοκ

ηα α ηαζ α ακςιενή

Ακαβςβζηά ζάηπανα-Ακηζδνάζεζξ

μλείδςζδξ άηπανα πμο έπμοκ ιζα αθδεϋδμιάδα ή ιπμνμύκ κα ζπδιαηίζμοκ ιία ζε δζάθοια ιέζς ζζμιενείςζδξ

Ακαβςβζηά ζάηπανα είκαζ:

Όθμζ μζ ιμκμζαηπανίηεξ

Αθδυγεξ (θυβς αθδετδμιάδαξ, π.π. βθοηεναθδεΰδδ, βθοηυγδ, βαθαηηυγδ)

Κοηθζηέξ διζαηεηάθεξ (ιπμνμφκ κα «ακμίλμοκ» ηαζ κα δχζμοκ αθδετδμιάδα)

Κεηυγεξ (θυβς ηαοημιένεζαξ ιεηαηνέπμκηαζ ζε αθδυγεξ, π.π. θνμοηηυγδ)

Κάπμζμζ δζζαηπανίηεξ (ζε υζμοξ ιπμνεί κα «ακμίλεζ» ιζα ιμκάδα ηαζ κα δχζεζ αθδετδμιάδα, π.π.

θαηηυγδ, ιαθηυγδ)

Υδιζηή μλείδςζδ: μζ αθδεΰδεξ ιπμνμύκ κα μλεζδςεμύκ ζηα ακηίζημζπα μλέα

Ζ ακίπκεοζδ ηαζ μ πμζμηζηυξ πνμζδζμνζζιυξ ηςκ ιμκμζαηπανζηχκ ααζίγεηαζ ζηζξ ακαβςβζηέξ

ημοξ ζδζυηδηεξ. Σμ θεθίββεζμ οβνυ (Fehling) πμο πενζέπεζ αθηαθζηό δζάθοια Cu(II) - ηνοβζημύ

άθαημξ, ακάβεηαζ απυ ηζξ αθδυγεξ ζε οπμλείδζμ ημο παθημφ. ηζξ αθηαθζηέξ ζοκεήηεξ ημο test, μζ

ηεηυγεξ (π.π θνμοηηυγδ) ζζμιενίγμκηαζ ζε αθδυγεξ ηαζ ακηζδνμφκ επίζδξ.

Fehling

Υδιζηή μλείδςζδ: μζ αθδεΰδεξ ιπμνμύκ κα μλεζδςεμύκ ζηα ακηίζημζπα μλέα

Ακηίδναζδ Tollens

Αθδεΰδδ Καναμλοθζηό

μλύ

Ακηζδνάζεζξ μλείδςζδξ

!!!! Ακηίδναζδ

Tollens δίκμοκ ιυκμ

μζ αθδυγεξ!!!

D-Γθοηόγδ

D-Γθοημκζηό μλύ

Ήπζα όλζκεξ ζοκεήηεξ (ανςιζμύπμ κενό, αναζό κζηνζηό μλύ): πδιαηζζιόξ αθδμκζηώκ μλέςκ

Οονμκζηά μλέα

Αθδμκζηά μλέα

Μμκμζαηπανίηδξ

Αθδανζηά μλέα

Ολείδςζδ ιμκμζαηπανζηχκ

C-1

C-6

Ακαβςβή ζάηπανςκ

Μεηαηνμπή ιμκμζαηπανζηώκ ζηζξ ακηίζημζπεξ αθημόθεξ ιε ηαηαθοηζηή οδνμβόκςζδ

Βζαθζμβναθία

Rodiansono R., Shimazu S. 2013. Effective Production of Sorbitol and Mannitol from Sugars Catalyzed by

Ni Nanoparticles Supported on Aluminium Hydroxide. Bulletin of Chemical Reaction Engineering &

Catalysis, 8 (1): 40-46. (doi:10.9767/bcrec.8.1.4290.40-46)]

Αθδζηυθεξ άπηανα

D-ζμναζηόθδ

Υνήζεζξ: 1) πςθείηαζ ςξ ζζνυπζ ηαζ ςξ ηνφζηαθθμζ ζηδ αζμιδπακία ηνμθίιςκ ηαζ

πνδζζιμπμζείηαζ ςξ οβνμζημπζηή μοζία (humectant), 2) ςξ βθοηακηζηυ βζα δζααζηζημφξ, 3) ςξ

ήπζμ ηαεαηνηζηυ, 4) δζμονδηζηυ ςζιςηζηχξ δνχκ

Αθδζηυθεξ - Πμθοαθημυθεξ

D-λοθζηόθδ

Υνήζεζξ: 1) ςξ οπμηαηάζηαημ γάπανδξ παιδθήξ εενιζδζηήξ αλίαξ, 2) αίζεδζδ δνμζζάξ ζημ

ζηόια (εκδυεενιδ δζάθοημπμζδζδ), 3) δεκ ιεηααμθίγεηαζ απυ ιζηνυαζα ημο ζηυιαημξ-πνήζδ ζε

μδμκηυπαζηεξ

D-ιακκζηόθδ

Απμιμκχκεηαζ απυ ημ ιάκκα ημ μπμίμ είκαζ εθίδνςια ημο θοημφ Fraxinus ornus Oleaceae Ζ

ιακκζηυθδ είκαζ θεοηή ηνοζηαθθζηή ζηυκδ ιε εθαθνά μζιή ηαζ βθοηζά βεφζδ

Γν. Υαηγδπαναθάιπμοξ Υν., Υδιεία ηνμθίιςκ, Σιήια πδιείαξ Πακ. Κνήηδξ

Βαζζημί ιμκμζαηπανίηεξ ηςκ θοηχκ 1. Πεκηόγεξ : Οζ θςζθμνζημί εζηένεξ ηδξ D-νζαυγδ ηαζ

ηδξ ηεηυγδ D-νζαμοθυγδ απμηεθμφκ ζοζηαηζηά ηςκ

κμοηθεσκζηχκ μλέςκ DNA ηαζ RNA, ακηίζημζπα.

Δπίζδξ, μνζζιέκεξ πεκηυζεξ υπςξ δ L-ανααζκυγδ ηαζ δ

D-λοθυγδ είκαζ ζοζηαηζηά ζφκεεηςκ πμθοζαηπανζηχκ

(διζηοηηανίκεξ, πδηηίκεξ, ηυιιεα ηα.)

2. Δλόγεξ : Οζ πενζζζυηενεξ δζαδεδμιέκεξ είκαζ δ D-

βθοηυγδ, δ D-ιακκυγδ ηαζ δ D-βαθαηηυγδ. Ζ βθοηυγδ

απακηά εθεφεενδ, αθθά ηαζ ζακ ζοζηαηζηυ

πμθοζαηπανζηχκ υπςξ αιφθμο, ηοηηανίκδξ η.α ηαεχξ

ηαζ μθζβμζαηπανζηχκ. Ζ D-ιακκυγδ ηαζ δ D-βαθαηηυγδ

απακημφκ ζπεδυκ απμηθεζζηζηά ζε πμθοιενή. Ζ

ακηίζημζπδ ηεηυγδ ηδξ D-βθοηυγδξ ηαζ ηδξ D-ιακκυγδξ

είκαζ δ D-θνμοηηυγδ, δ μπμία απακηά ζε αθεμκία είηε

εθεφεενδ είηε ζακ ζοζηαηζηυ ημο δζζαηπανίηδ

ζαηπανυγδ.

3. Γεμλοζάηπανα: Δηηυξ απυ ηδκ εονέςξ δζαδεδμιέκδ, ζακ ζοζηαηζηυ ημο DNA, 2-δεμλονζαυγδ, ζηα θοηά

οπάνπμοκ ζάηπανα υπμο δ ιία ή πενζζζυηενεξ οδνμλοθμιάδεξ έπμοκ ακαπεεί, υπςξ μζ 6-δεμλοελυγεξ ηαζ

μζ 2,6 δζδεμλοελυγεξ. ηδκ πνχηδ ηαηδβμνία ακήηεζ δ L-ναικυγδ, ζοζηαηζηυ εηενμβεκχκ

πμθοζαηπανζηχκ ηαζ ακανίειδηςκ βθοημγζηχκ ηαεχξ ηαζ μζ ζπακζυηενεξ L-θμοηυγδ, D-ηζκμαυγδ, D-

δζβζηαθυγδ ηαζ L-εδαεηυγδ, εκχ ζηδ δεφηενδ ηαηδβμνία ή D-δζβζημλυγδ, δ L-μθεακδνυγδ ηαζ δ D-

ηοιανυγδ

4. Οονμκζηά μλέα: Δίκαζ πνμσυκηα μλείδςζδξ ελυγδξ ιε εζδζηέξ δετδνμβμκάζεξ ζηζξ μπμίεξ δ πνςημηαβήξ

αθημμθζηή μιάδα μλεζδχκεηαζ ζε ηαναμλοθζηυ μλφ. Σα D-βθοημονμκζηυ ηαζ D-βαθαηημονμκζηυ μλφ είκαζ

ζοζηαηζηά πμθοζαηπανζηχκ. Άθθα μονμκζηά μλέα ζπακζχηενα απακηχιεκα είκαζ ημ D-ιακμονμκζηυ μλφ

ηαζ ημ D-βμοθμονμκζηυ μλφ

5. Πμθοαθημόθεξ (πμθοόθεξ): Πνμηφπημοκ απυ ηδκ ακαβςβή ημο ηαναμκοθίμο ηςκ ιμκμζαηπανζηχκ. Ζ D-

ιακκζηυθδ ηαζ δ D-ζμναζηυθδ είκαζ δζαδεδμιέκεξ, εκχ άθθεξ ζοκακηχκηαζ ζπμναδζηά υπςξ δ

ιεζμενοενζηυθδ η.α. Κάπμζεξ ανίζημκηαζ ζε ηανπμφξ υπςξ δ ζμναζηυθδ ηαζ άθθεξ ζε θφηδ υπςξ δ D-

ιακκζηυθδ

6. Αιζκμζάηπανα

Βαζζημί ιμκμζαηπανίηεξ ηςκ θοηχκ

Γθοημγζηζηυξ δεζιυξ

Ακηίδναζδ ημο αηεηαθζημύ –ΟΗ ημο ζαηπάνμο ιε άθθα δζαθμνεηζηήξ θύζεςξ ζοζηαηζηά

ηδκ ηοηθζηή διζαηεηαθζηή ιμνθή εκυξ ζαηπάνμο, ημ διζαηεηαθζηυ ή βθοημγζηζηυ

οδνμλφθζμ απμηεθεί ημ ζδιείμ ζοκδέζεςξ ιε άθθεξ εκχζεζξ πνμξ ζπδιαηζζιυ ιζαξ

πθήνμοξ αηεηάθδξ. Σμ ιδ ζαηπανμφπμ ζοζηαηζηυ μκμιάγεηαζ άβθοημκ ή βεκίκδ

Οζ αηεηάθεξ ηςκ οδαηακενάηςκ ηαθμύκηαζ βθοημγίηεξ (glycosides).

O

OOH

HO

OH

OH

4'

7 2

1''

O

H

OH

H

OHH

HO

HO

HO

H3CCH3

O

CH3

OH

OCH3

O

HO

HO

HO

HO

1211

10

134

9

3

1'

6'

3'

14

1

12

13

4

3

1'6'

OH

OH

OOHO

HO

OH

OH

9

8

H3CO

O

OH

O

O

OHO

HO

HO

OH

2

6

1'

5'

6'

1''

2'

4'

6''

4''

OH

HO

CH3

O

C H 3

O H

O H

O

O

O

OH O

H O O H

H 3 C

O

1 9

1

7

1 2

1 7

2 3

2 1

3

1 '

6 '

2 2

O

H O

H O

6

5

2 7

8

O

H O

O H

O HH O

O

O H

O H

O

O

O

O H

H OH O

O

O C O C H 3

O H

H O

O H

O

O H

3

2 '

6

5 '6 '

1 ' '

1 ' ' '

6 ' ' '

6 ' '

OH 3C

HO

HOOH

O

O

OH

OO OH

OH

OH

HO

HO

O

2

5

6

2'''

5''' 3'6 '''

1''

6 '

3 ''

Ακάθμβα ιε ημ άβθοημ ζοζηαηζηυ μζ βθοημγίηεξ δζαηνίκμκηαζ ζε:

•Ο-βθοημγίηεξ (θαζκυθεξ, θθααυκεξ, ακεμηοάκεξ, ζηενεμεζδή, ηενπεκμεζδή)

•Ν-βθοημγίηεξ (κμοηθεμηίδζα)

•S-βθοημγίηεξ (ζζκζβνίκδ)

•Κοακμβεκεηζημί βθοημγίηεξ (ιε οδνυθοζδ → HCN π.π. ΑΜΤΓΓΑΛΙΝΗ)

Οζ βθοημγίηεξ ιε όλζκδ οδνόθοζδ δζαζπώκηαζ ζε ζάηπανμ ηαζ άβθοημ ηιήια.

ηαεενμί ζε οδαηζηά δ/ηα ιε μοδέηενμ pH.

Όηακ ζηδ εέζδ ημο άβθοημο οπάνλεζ έκα άθθμ απθυ ζάηπανμ, ηυηε ημ πνμσυκ ηδξ

εκχζεςξ δεκ θέβεηαζ πθέμκ βθοημγίηδξ αθθά δζζαηπανίηδξ. Οζ μθζβμζαηπανίηεξ ηαζ μζ

πμθοζαηπανίηεξ είκαζ ηαζ αοημί βθοημγίηεξ.

O

OHOH

HO

N

NH

O

O

5

26

1'

5'

4'

ΓΙΑΚΥΑΡΙΣΔ

μοηνυγδ

Λαηηυγδ

Μαθηυγδ

Γζζαηπανίηεξ

Μεβάθμξ ανζειυξ ακαβςβζηχκ δζζαηπανζηχκ ακζπκεφεηαζ ζηα θοηά, αοηά ζοκήεςξ

ανίζημκηαζ ζε ιζηνέξ πμζυηδηεξ ηαζ είκαζ ηονίςξ πνμσυκηα δζάζπαζδξ μθζβμιενχκ,

πμθοιενχκ ή βθοημγζηχκ.

Τπάνπμοκ δφμ ηφπμζ δζζαηπανζηχκ ακάθμβα ιε ημκ

ηνυπμ έκςζδξ ιεηαλφ ηςκ δφμ ιμκμζαηπανζηχκ:

1. Σύπμο ζαηπανόγδξ, υπμο μζ δφμ ιμκμζαηπανίηεξ

είκαζ εκςιέκμζ ιε αζεενζηυ δεζιυ ηςκ οδνμλοθίςκ

ημο ακςιενζημφ άκεναηα. Οζ δζζαηπανίηεξ αοημί

είκαζ ιδ ακαβςβζημί π.π ζαηπανυγδ.

2. Σύπμο ιαθηόγδξ, ζημοξ μπμίμοξ ημ διζαηεηαθζηυ

οδνμλφθζμ ημο εκυξ ιμνίμο είκαζ εκςιέκμ ιε

αζεενζηυ δεζιυ ιε έκα απυ ηα οπυθμζπα ιδ

αηεηαθζηά οδνμλφθζα ημο άθθμο ιμνίμο

ιμκμζαηπανίηδ. ηδκ πενίπηςζδ αοηή δ ακαβςβζηή

μιάδα ημο εκυξ ιμνίμο παναιέκεζ εθεφεενδ ηαζ μ

ζπδιαηζγυιεκμξ δζζαηπανίηδξ είκαζ ακάβςκ

ζάηπανμ. Δδχ ακήημοκ μζ πενζζζυηενμζ

δζζαηπανίηεξ υπςξ δ ιαθηυγδ, δ ηεθθμαζυγδ ηαζ δ

θαηηυγδ

αηπανυγδ

αηπανόγδ: Απακηά ζε πμθθά θοηά. Οζ ηφνζεξ

πδβέξ ζηδ αζμιδπακία είκαζ ημ ζαπανμηάθαιμ

(Saccharosum officinarum L. Poaceae) ηαζ ηα

ηεφηθα (Beta vulgaris L. Chenopodiaceae). Ζ

ζαπηανυγδ δζαθφεηαζ ζημ κενυ, είκαζ αδζάθοηδ ζε

μνβακζημφξ δζαθφηεξ ηαζ δεκ ακάβεζ ημ θεθίββεζμ

οβνυ. Τδνμθφεηαζ ιε μλέα ηαζ ημ έκγοιμ ζιαενηάζδ

ζε βθοηυγδ ηαζ θνμοηηυγδ.

Ζ ζαηπανυγδ πνδζζιμπμζείηαζ ςξ έηδμπμ ζζνμπζχκ

ηαζ δζζηίςκ. ε επανηή ζοβηέκηνςζδ ζε οδαηζηυ

δζάθοια είκαζ ααηηδνζμζηαηζηυ ηαζ ζοκηδνδηζηυ.

Απμηεθεί πνχηδ φθδ βζα ηδκ παναζηεοή

ζιαενημζαηπάνμο. Σμ ζιαενημζάηπανμ

πνδζζιμπμζείηαζ ζε εκδμθθέαζεξ εβπφζεζξ βζα

πανεκηενζηή δζαηνμθή. Ο μνβακζζιυξ πνδζζιμπμζεί

ηδ θνμοηηυγδ πενζζζυηενμ απυ ηδ βθοηυγδ. Ζ

ζαηπανυγδ δ μπμία πνδζζιμπμζείηαζ βζα ημκ ζημπυ

αοηυ, απαζηείηαζ κα είκαζ απαθθαβιέκδ

πονεημβυκςκ.

αηπανόγδ

Ιιαενηάζδ

Γθοηόγδ Φνμοηηόγδ

α1-α2 βθοημγζηζηυξ δεζιυξ

Λαηηυγδ

Πμθθμί εκήθζηεξ, ζδζαίηενα εηείκμζ πμο

πνμένπμκηαζ απυ πενζμπέξ υπμο ημ βάθα δεκ

είκαζ ιζα δζαηνμθζηή ζηαεενά, έπμοκ ιεηααμθζηή

δοζακελία ζηδ θαηηυγδ. Σα ανέθδ έπμοκ ημ

πεπηζηυ έκγοιμ θαηηάζδ, ημ μπμίμ δζαζπά ημ α-

βθοημγζηζηό δεζιό ζηδ θαηηυγδ, αθθά δ

παναβςβή ηδξ θαηηάζδξ ζηαιαηάεζ ιε ημκ

απμβαθαηηζζιυ. Ζ άπεπηδ θαηηυγδ

απμζημδμιείηαζ απυ ημοξ ιζηνμμνβακζζιμφξ ζημ

έκηενμ πανάβμκηαξ ιεεάκζμ, οδνμβυκμ

(θμφζηςια) ηαεχξ ηαζ βαθαηηζηυ μλφ. Σμ

ηεθεοηαίμ είκαζ ςζιςηζηά εκενβυ πνμηαθχκηαξ

είζμδμ κενμφ ζημ έκηενμ (δζάννμζα).

Ζ θαηηυγδ πενζέπεηαζ ζημ βάθα ηςκ εδθαζηζηχκ ζε πμζμζηυ 2-8%. Ζ θαηηυγδ έπεζ βθοηζά

βεφζδ ηαζ πνδζζιμπμζείηαζ ζηδκ θανιαηεοηζηή ηεπκμθμβία ςξ έηδμπμ ηαζ ζοβηεηνζιέκα ςξ

αναζςηζηυ.

Λαηηόγδ = Γαθαηηόγδ + Γθοηόγδ

α (1→4) βαθαηημγζηζηυξ δεζιυξ

ΟΛΙΓΟΑΚΥΑΡΙΣΔ

ΚΑΙ ΠΟΛΤΑΚΥΑΡΙΣΔ

Άιοθμ Γθοημβυκμ Κεθθμοθυγδ

Οθζβμζαηπανίηεξ

Kuroda M., Kubo S., Uchida S., Sakagami H., Mimaki Y.

2010. Amurensiosides A–K, 11 new pregnane glycosides from

the roots of Adonis amurensis. Steroids, 75, 83–94

Οθζβμζαηπανίηεξ ιε 3 έςξ 10 ζάηπανα ανίζημκηαζ ζε

πενζμνζζιέκα είδδ θοηχκ ηαζ έηζζ πανμοζζάγμοκ

πδιεζμηαλμκμιζηυ εκδζαθένμκ. Ονζζιέκμζ επίζδξ

ειπθέημκηαζ ζημ ζπδιαηζζιυ βθοημγζηχκ (βναιιζηχκ ή

δζαηθαδζζιέκςκ ηνζζαηπανζηχκ θθααμκμεζδχκ,

μθζβμζαηπανζηχκ ζαπςκζκχκ υπςξ ζημ πανάδεζβια ημο

βορμγίηδ η.α). Οζ πζμ ημζκμί μθζβμζαηπανίηεξ είκαζ ηα ιδ

ακαβςβζηά βαθαηημγζηζηά πανάβςβα ηδξ βθοηυγδξ, ηα

μπμία απμεδηεφμκηαζ ζηα οπυβεζα ηιήιαηα ηςκ θοηχκ

αθθά δεκ θαίκεηαζ κα παίγμοκ νυθμ ζηδ δνάζδ ηςκ

θοηχκ (υηακ οπάνπεζ).

Sun Y.X., Liu J.C., Liu D.Y. 2011. Phytochemicals and

bioactivities of Anemone raddeana Regel: a review. Pharmazie

66, 813–821

Πμθοζαηπανίηεξ

Πμθοζαηπανίηεξ

Οιμπμθοζαηπανίηεξ

Άιοθμ Γθοημβυκμ Κοηηανίκδ

Δηενμπμθοζαηπανίηεξ

Πδηηίκεξ Κυιιεα Ζιζηοηηανίκεξ

Όκμια ημο ιμκμζαηπανίηδ απυ ημκ μπμίμ πνμένπμκηαζ ιε ακηζηαηάζηαζδ ηδξ ηαηαθήλεςξ -όγδ

απυ ηδκ ηαηάθδλδ –ακδ, π.π. πεκηυγδ-πεκημγάκδ, ιακκυγδ-ιακκάκδ, βθοηυγδ-βθοηάκδ

Γεκ έπμοκ βθοηζά βεύζδ ηαζ δεκ ακάβμοκ ημ θεθίββεζμ οβνό

Με υλζκδ ή εκγοιζηή οδνυθοζδ μζ πμθοζαηπανίηεξ δζαζπχκηαζ ζηα ααζζηά δμιζηά ημοξ

ζοζηαηζηά

http://www.phschool.com/science/biology_place/biocoach/bioprop/polysac.html

https://ib.bioninja.com.au/standard-level/topic-2-molecular-biology/23-carbohydrates-and-lipids/sugar-polymers.html

Άιοθμ

Αιοθόγδ Αιοθμπδηηίκδ

Ζ αιοθυγδ απμηεθεί πενίπμο ημ 25% ημο αιφθμο.

Αθοζίδα 350-1000 ιμνίςκ βθοηυγδξ (MW=50,000-

200,000) δζαθοηή ζημ κενυ πςνίξ δζυβηςζδ.

Σα ιυνζα βθοηυγδξ είκαζ εκςιέκα ιε α (1→4)

δεζιμφξ, ζε εοεεία δμιή (δζαιυνθςζδ α έθζηα ζε

δζάθοια).

Έπεζ ηδκ ζηακυηδηα θοζζημφ εβηθεζζιμφ άθθςκ

ιμνίςκ π.π. θζπανά, ζχδζμ (δείηηδξ αιφθμο – ιπθε

πνχια).

Ζ αιοθoπδηηίκδ απμηεθεί πενίπμο ημ 75% ημο

αιφθμο

Δίκαζ δζαηθαδςιέκδ άθοζίδα, ιε πθεονζηέξ

αθφζμοξ ηάεε πενίπμο 20 ζάηπανα (MW = 1-10

εηαημιφνζα)

Έπεζ α (1→4) δεζιμφξ ηαζ α (1→6) δεζιμφξ

(δζαηθαδχζεζξ).

Βνίζηεηαζ ηονίςξ ζημ ελςηενζηυ ημο ηυηημο ημο

αιφθμο.

Γε δζαθφεηαζ ζημ κενυ αθθά δζμβηχκεηαζ ηαζ ιε

εένιακζδ δίκεζ αιοθυημθθα.

Ακίπκεοζδ αιύθμο ιε ζώδζμ https://www.youtube.com/watch?v=wJX_2Us7fJU

Σμ άιοθμ είκαζ αδζάθοημ ζημ ροπνυ κενυ, εάκ υιςξ ιίβια αιφθμο ηαζ γεζημφ κενμφ

εενιακεεί ζημοξ 50-80μ C ζπδιαηίγεζ βέθδ (γεθαηζκμπμίδζδ).

Δάκ ημ άιοθμ εενιακεεί ιε ζζπονά μλέα οδνμθφεηαζ ηαζ δίκεζ ιυνζα βθοηυγδξ. Ζ οδνυθοζδ ζε

δπζυηενεξ ζοκεήηεξ δίκεζ δεληνάκεξ (αθ. ζε επυιεκεξ δζαθάκεζεξ). Δπζπθέμκ ημ άιοθμ

οδνμθφεηαζ απυ ηα έκγοια αιοθάζεξ. Γνυβεξ πμο πενζέπμοκ άιοθμ:

Zea mays L. Poaceae

Oryza sativa Poaceae

Triticum sp. Poaceae

Solanum tubperosum Solanaceae

Άιοθμ

Εεθαηζκμπμίδζδ: https://www.youtube.com/watch?v=L6vYxYE1jOg

https://foodsauce.weebly.com/gelatinisation-recipes.html

Γεληνάκεξ

Οζ δεληνάκεξ πμνδβμφκηαζ i.v ηαεχξ ημ ζλχδεξ ηαζ δ ςζιςηζηή πίεζδ αοηχκ ηςκ δζαθοιάηςκ

είκαζ πανυιμζα ιε ημο πθάζιαημξ. Οζ δεληνάκεξ δεκ είκαζ ημλζηέξ, έπμοκ παναηεηαιέκδ δνάζδ

ηαζ ιπμνμφκ κα πμνδβδεμφκ ζακ οπμηαηάζηαηα ημο πθάζιαημξ ζε αζιμνναβζηυ, ηναοιαηζηυ

ηαζ ζδπηζηυ ζμη, ζε ηαηαζηάζεζξ οπμμβηαζιίαξ ηαζ αθοδάηςζδξ ή εβηαοιάηςκ. Ακηζδνάζεζξ

οπενεοαζζεδζίαξ είκαζ ιάθθμκ ζπάκζεξ αθθά πάκηα πζεακέξ ηαζ βζ’ αοηυ δ έβποζδ εα πνέπεζ

κα λεηζκά πμθφ ανβά. Οζ δεληνάκεξ πνδζζιμπμζμφκηαζ επίζδξ ζακ μθεαθιζηέξ ζηαβυκεξ (βζα

πνήζδ αηυιςκ ιε θαημφξ επαθήξ). Οζ εεζσημί εζηένεξ ηςκ δεληνακχκ πνδζζιμπμζμφκηαζ ζηδκ

ηναοιαημθμβία. Καηενβαζία ηςκ πμθοιενχκ ιε επζπθςνοδνίκδ, μδδβεί ζε δδιζμονβία

θάζεςκ βζα πνςιαημβναθία ιμνζαηήξ δζήεδζδξ. Τπάνπεζ ιεβάθδ εθανιμβή αοηήξ ηδξ

ηεπκζηήξ ζηδ αζμπδιεία ζε οδαηζηέξ θάζεζξ, ηαεχξ ηαζ ζηδκ μνβακζηή πδιεία ηαζ ηδ

θοημπδιεία ηαζ ηάπμζα gels ιπμνμφκ κα πνδζζιμπμζδεμφκ ηαζ ζε ιδ οδαηζηά ιέζα.

https://www.indiamart.com/prod

detail/dextrose-injection-i-p-

17539960312.html

Οιμπμθοζαηπανίηεξ απυ ιμκάδεξ βθοηυγδξ

ζοκδεδειέκεξ ιε α 1→6 δεζιυ ηαζ

oμνζζιέκεξ δζαηθαδχζεζξ 1→2, 1→3, 1→4

Iκμοθίκδ

Ζ ζκμοθίκδ είκαζ έκα μιμπμθοιενέξ ηδξ D-θνμοηημθμονακυγδξ, ζημ μπμίμ 35 πενίπμο ιμκάδεξ

θνμοηηυγδξ ζοκδέμκηαζ ιεηαλφ ημοξ ιέζς α 1→2 βθοημγζηζηυ δεζιυ. Ζ αθοζίδα επίζδξ

πενζέπεζ ιζα ηεθζηή ιμκάδα βθοηυγδξ. Πμθθά θοηά πμο ακήημοκ ζηζξ μζημβέκεζεξ Asteraceae,

Campanulaceae ηαζ Poaceae πενζέπμοκ ηονίςξ ζκμοθίκδ πανά άιοθμ ςξ ηνμθζηυ απυεεια. Ζ

έκςζδ παναθαιαάκεηαζ απυ ηζξ νίγεξ ηςκ θοηχκ Asteraceae, υπςξ απυ ηα βέκδ Inula, Dahlia,

Helianthus (δθζμηνυπζμ), Cichorium (ναδίηζ), Taraxacum (πζηναθίδα) ηαζ Arcticum. Ζ ιέεμδμξ

απμιυκςζδξ ηδξ ζκμοθίκδξ ααζίγεηαζ ζηδκ εοδζαθοηυηδηά ηδξ ζε εενιυ κενυ ηαζ ηδκ

επακαηαείγδζή ηδξ ηαηά ηδκ ρφλδ. Ζ ζκμοθίκδ πνδζζιμπμζείηαζ ςξ πνχηδ φθδ βζα ηδκ

παναβςβή θνμοηηυγδξ ηαζ ςξ δζαβκςζηζηυ ιέζμ βζα ημκ έθεβπμ ηδξ θεζημονβίαξ ηςκ κεθνχκ.

Όηακ δ ζκμοθίκδ εβπέεηαζ ζηδκ ηοηθμθμνία ημο αίιαημξ δεκ απμννμθάηαζ μφηε δζαζπάηαζ αθθά

απμαάθθεηαζ αιεηααυθζζηδ ιέζς ηςκ κεθνχκ.

https://www.youtube.com/watch?v=1pJ37an82Bk

Κοηηανίκδ ηαζ πανάβςβα

Ζ ηοηηανίκδ ζοκίζηαηαζ απυ ιαηνέξ αθοζίδεξ ιμκάδςκ βθοηυγδξ ζοκδεδειέκςκ ιέζς α 1→4

δεζιχκ. Σα ιυνζα ηδξ ηοηηανίκδξ δζαηάζζμκηαζ ζε ποηκή παναθθδθία ζηα ηοηηανζηά

ημζπχιαηα, ζοβηναημφιεκα ιεηαλφ ημοξ ιε δεζιμφξ οδνμβυκμο ηαζ δοκάιεζξ Van der Waals

ζπδιαηίγμκηαξ ιζηνμσκίδζα.

Ζ ηοηηανίκδ ιε ηνμπμπμίδζδ ιπμνεί κα δχζεζ αζεένεξ ηδξ ηοηηανίκδξ πμο είκαζ πνήζζιμζ ζακ

πνχηεξ φθεξ ζηδ αζμιδπακία ηνμθίιςκ βζα ζηαεενμπμίδζδ οθήξ-βαθαηηςιάηςκ, νφειζζδ

ζλχδμοξ (viscosity modifier) ή πήλδ (thickener). Δπίζδξ, μζ αζεένεξ αοημί δζμβηχκμκηαζ

αζζεδηά ζημ κενυ πανέπμκηαξ παπφνεοζηα ημθθμεζδή δζαθφιαηα ηα μπμία πνδζζιμπμζμφκηαζ ςξ

ηαεανηζηά επεζδή αζημφκ πίεζδ ζηα ημζπχιαηα ημο εκηένμο.

Γνυβεξ απυ ηζξ μπμίεξ παναθαιαάκμοιε ηζξ

ίκεξ ηοηηανίκδξ

Gossypium sp. Malvaceae (ααιαάηζ)

Ovis aries Bovidae (ιαθθί)

Bombyx mori Bombycideae (ιεηάλζ)

Linum usitissimum Linaceae (θζκυ)

Suopajärvi T. 2015. Functionalized nanocelluloses in

wastewater treatment applications.

Κυιιεα ηαζ αθέκκεξ

Σα ηυιιεα ηαζ μζ αθέκκεξ (πδηηίκεξ) είκαζ εηενμβεκή πανάβςβα πμθοζαηπανζηχκ ηαζ πενζέπμοκ

ηαζ πεκηυγεξ, ελυγεξ ηαζ πανάβςβα μλείδςζήξ ημοξ. Οζ ηαναμλοθμιάδεξ ζοκήεςξ

ιεηαηνέπμκηαζ ζε ιεη’ αζαεζηίμο ηαζ ιαβκδζίμο άθαηα. Σα ηυιιεα είκαζ ανηεηά εοδζάθοηα ζημ

κενυ εκχ μζ αθέκκεξ απθά δζμβηχκμκηαζ ζημ κενυ. Σα ηυιιεα ηαζ μζ αθέκκεξ πνδζζιμπμζμφκηαζ

εονφηαηα ζηδκ θανιαηεοηζηή ηεπκμθμβία ςξ ζοκδεηζηά ηαζ απμζαενςηζηά δζζηίςκ, ςξ

βαθαηηςιαημπμζδηέξ ηαζ ςξ πθδνςηζηά. Ονζζιέκεξ απυ ηζξ αδζάθοηεξ μοζίεξ ζημ κενυ

πνδζζιμπμζμφκηαζ ςξ δζμβηςηζηά ηαεανηζηά, ηαηά ημκ ίδζμ ηνυπμ υπςξ ηα πανάβςβα

ηοηηανίκδξ.

Σα ηυιιεα είκαζ οδαημδζαθοημί εηενμπμθοζαηπανίηεξ εηποθζγυιεκμζ απυ θοηά (ηναβάηακεα,

ανάαζημ ηυιιζ) ηαζ θφηδ (άβαν, ηαναβεκκάκεξ) ή ηαζ ιζηνμμνβακζζιμφξ (λακεάκεξ) ηαζ

ζοκηεθμφκ ζηδκ αφλδζδ ημο ζλχδμοξ ή ζηδ δδιζμονβία gel.

Πδηηίκεξ: Οιάδεξ απυ πμθοιενή βαθαηημονμκζημφ μλέμξ, (α-D (1→4) βαθαηημονμκζημί

δεζιμί), πμο έπμοκ οπμζηεί εζηενμπμίδζδ πνμξ ιεεοθεζηένεξ ζε ηάπμζμ ααειυ.

Τδαημδζαθφηεξ εκχζεζξ ιε ηδ δοκαηυηδηα κα θηζάπκμοκ πδηηέξ- gel (εένιακζδ + μλέα).

Ζ πδηηίκδ εηποθίγεηαζ απυ θνμφηα - ζδζαίηενα ηα εζπενζδμεζδή ηαζ ηα ιήθα.

Οζ πδηηίκεξ έπμοκ δζαθμνεηζημφξ ααειμφξ εζηενμπμίδζδξ (DE: degree of esterification).

Γνυβεξ

Σναβάηακεα: Astragalus gummifer Fabaceae

Ξακεάκεξ: Xanthomonas campestris Xanthomonadaceae

Κανναβεκάκεξ: sp. Gigartinaceae

Ανάαζημ ηυιιζ: Acacia sp. Fabaceae

Άβαν: sp. Gelidiaceae, sp. Gracilariaceae

https://lebiolyst.wordpress.com/2013/02/04/tail-end-of-the-cell-carbohydrates/