i o s t i r a l a » 2 0 0 0 k o abenduaren 15a

Egunkaria

Sakana •Gaurtik aurrera salgai dago 'Galdesakan', Sakariaren inguruko galdera erantzunen mahai jokoa

Koldo Goñi *«Kluben eta lVlendi Federazioaren arteko komunikazioa hobetu nahi dut»

Nafarroako harrapari negutarren errolda egiten ari dira egunotan

Gorosti elkarteko kideak. Hotsandiko izena paratu diote ekimenari, baina egiten

ari direna ulertzen erraza da. Kontua da Nafarroan negua igarotzen duten miru

gorriak zenbatzen ari direla. Eta, bide batez, beste zazpi espezietako aleak ere

zenbatuko dituzte. lVliruak zenbatzeko ez da inolako prestaketarik behar, txoriak

ikusteko zaletasuna izatea nahikoa da. Horregatik, edozeinek emaniko laguntza

eskertuko dute.

iMiru dorriak zenbatzen

Sakana 'Galdesakan', Sakanako tribiala

Bierrik elkartearen eskutik galde-erantzunen mahai jokoa kalean da

Galdesakan jokoak, galde-erantzunen bidez, Sakanako eskualdea hobeto ezagutzeko aukera entretenigarria eskaintzen du. Galdera mordoa

bildu dituzte bertan, batzuk bitxi askoak.

BIERRIK ELKARTEAK, SAKANA-

ko euskaltzaleak batzen di-tuen erakundeak, bere azken ba-tzarrean eskualdea ezagutaraz-teko mahai joko bat egitea era-baki zuen. Horretarako, lan tal-dea osatu, eta Sakanako tribiala egitean hasi ziren. Ideia bai, bai-na, ezaugarri guztiakzehaztube-harra zegoen. Mendez mende pilatutako makina bat kontuk osatzen dute herri baten norta-suna, eta horren isla jaso nahi izan da Galdesakanen. Hori guz-tia sei ataletan bildu dute: histo-ria, kirolak, kultura, euskara, na-tura eta geografia, eta ohiturak. Guztira 1.500 galdera dira, 250 txarteletan banatuak.

Galdesakan galde erantzunen jokoa da. Gutxienezbijokalari behar dira jokatzeko, baina bes-tela ez da mugarik. Jokoa gazte eta helduei begira egina dago. Galderak asmatu ahala, jokala-riak ibilbidean aurrera eginen du. Jokoaren helburua sei muga-rriak lortzea da. Mugarri bat gai bakoitzeko. Lan hori lehen egi-ten duenaki rabaz iko du. Hau guztia espreski Galdesakanen-tzat asmatutako ibilbide berezi batean egingo da. Tableroa Kol-do Arnanz margolari altsasua-rrak egin du. Haritz hosto baten itxura du, eta barruan Sakanako hainbat irudi adierazgarri azal-tzen dira. Esaterako, jokoari ha-siera ematen dion laukian, Ara-larko Mikel goiaingerua dago.

Joko hau gaurber tanjarr i da salgai Sakanako liburu dende-tan, 5.000 pezetan. Atzean geldi-tu dira galdera bila egindako la-nak: entziklopedietan, liburue-tan, aldizkarietan... Gauzabera esan daiteke galderek pasatu be-har izan duten galbahe eta txu-kunketez. Euskara zuzentzaileek ere tartean muturra sartu dute. Eta hori guztia gutxi ez balitz be-zala, karrikaratu aurretik hiru

Gaurtik aurrera saigai dago Galdesakan, Sakanaren inguruko galdera-erantzunen mahai jokoa. • E G U N K A R I A

proba egin dira Ihabarren, Etxa-rri-Aranatzen eta Altsasun. Pro-ba hauen xedea Galdesakanek funtzionatzen zuen edo ez ikus-tea zen. Horretarako, hainbat pertsona bildu izan dira mahai inguruan, eta horien iritziak eta

aholkuakjokoahobetzeko erabi-li dira. Bierrik elkarteak hiru ba-besleren laguntza izan du: Saka-nako Mankomunitatea, Nafarro-ako Gobernuko Hizkuntza Poli-tika zuzendaritza desagertua eta Viscofan enpresa.

Galdesakan mahai joko entre-tenigarria dagoeneko karrikan da; jokatzen hastea besterik ez da falta. Galdetu Sakanaz. Gal-detu eta esan.

Alfredo Alvaro Igoa

Arakil •

Euskara taldea martxan

Arakil i ba r ra , I haba r t i k Errotzera, edo alderantziz, gaur egun hamab i herriz osatuta dago. Guztira 850 biztanle baino gehixeago bizi dira herr iotan. Gutxi izanagat ik ere, araki lda-rrak ez dira geldi ego ten eta makina bat saltsa eta kontu dituzte; esaterako, e u s k a r a r e n a lde l a n e a n d iha rduen euskara ta lde ba t , U r b a r a n h u r b i l e k o m e n d i a r e n i zena h a r t u duena. Taldeak, batez ere, Etxarren, Hiriberri eta Iha-barko j e n d e a bi l tzen du. Sei urte daramatzate lane-an, e ta i b a r r e k o j e n d e g e h i a g o b i l t zea l uke t e gogoko. Ora ingoz j e n d e gutx i e t a a s m o h a n d i a k baitituzte.

Bitar tean ekin eta ekin dabiltza, eta urte bukaera h o n e t a r a k o kultur egita-raua antolatu dute. Egia-rretan txotxongilo emanal-di b a t izan zen i r agan asteko asteazkenean ber-tako e lka r t ean . Gaurko , ostiral arratsalderako, adin guztiendako bideo proiek-zioa programatu dute, Iha-barko Herriko Etxean. Eta bihar, Akelarre ta ldearen soinuek Etxarrengo fron-toian egitekoa den gaupa-sa a la i tuko du te . Izotzil edo u r t a r r i l e r a k o utzi dituzte jolasak eta karao-k e a . 1 3 a n izanen da hau, Hi r ibe r r iko S q u a s h e a n . Hori guz t ia e t a g e h i a g o egiteko asmoa dute Uraba-ran euskara taldekoek. Eta hala beharko , euska ldun gutxi badira ere, Arakilek euskararen aldeko apustua egin baitu.

—e» Alfredo Alvaro lgoa

maipa mutuak

P E L L O L I Z A R R A L D E E gunkariek ez dute aitzakia handirik behar izaten zifrak kaleratzen hasteko. Aurreko asteko jaie-gun kateatuak iritsi aurretik ere argitaratu zituz-

ten batzuk: hainbeste nafar aterako zela kanpora, Paris eta Tenerife zituztela helburu gogokoenak, hotelak inoiz baino beteago egonen zirela, batez besteko hainbeste gastatukozutela...

Osagarri gisa herrietako kronistari bitxikerien jaso-tzea eskatzen zaio eta artikulugileari analisia eta haus-narketa. Bestalde, idazlea figura eta deskribapenen bidez ukitu literarioa ematen ahaiegintzen da: hiria lokartu egiten da, hustu; denbora gelditu, orduak nagi-tu...

Hori guztia entzun eta irakurri eta gero, ez da harri-tzekoa borondatez edo ezinbestez bizilekutik aldentzen ez denak bizitzatik eta denboratik kanpo dagoela senti-

Zubirik gabe tzea. Egun horietan bizitza eta kilimak odoleraino era-maten dituen zera hori hor nonbaitdago.

Nahi izanez gero, ordea, mirariak, gezurrakedo irudi-keriak oso gutxi irauten dute. Berriz ere, kalera irtetea bezalakorik ez dago. Ibilbide ezagunenean ere beti iza-nen da zerbait. Espaloia zapaldu orduko ahantziak zeni-tuenak jartzen zaizkizu begien aurrean. Hor dira Egube-rrietako erosketak aurreratzea erabaki dutenak, zuhai-tzaren orpoa behar duten txakurrak eta jabeak, aita gai-xotu zaiola eta gauak haren aldamenean eman behar di-tuena, jantzionenaksoinean NafarroakoAma Birjinen irudiak ikusteko asmotan katedralera inguratu direnak...

Aurreko horrekin nahikoa ikuskizun bada ere, askotxo falta da. Ez dakit zenbat, ez baita hori neurtuko duen ezer. Ibili egin behar da, eta ohiturak aldatu falta den hori antzemateko. Eguneroko ibilbidea eta ordua mudatu

ezean ezin dira aurkitu. Izan ere, horretan dago gakoa: hiritar horiek eta beren mugimenduak ikusezinak dira, baita egun argiz ere. Gutxitan elkartzen dira, gehienez ere bizpahiru ibiliko dira, eta mugarik gabeko hiri puskatu bateratzendute.

Honenbestez, hauta ditzagun eguna etaordua. Jaie-gun bateko arratsaldea, hiru eta erdiak aldera, esatera-ko. Parke edo etorbide zabalenetan barrena ikusiko ditu-zu eskuak sakelatan, solasean, apal. Orduaren zain dau-de, ordu merkeenaren zain. Eta tenorea iritsita atari ilu-netan kokatu dituzten telefono kabinetara joko dute. Ha'ri bat baita orain zubia, eta hari horrek, ahots kezkatuen oihartzunez gain, beste aldeko itsasertza ekartzen die, oso-osorik. Zubiak. Amets eztietan berriz zeharkatzen duzula ikusten duzu, kontrako norabidean. Eidarnioe-

. tan... eldarnioetan ezdaezer ikusten.

Egunka r ia ostirala, 2000ko abenduaren 15a ostirala, 2000ko abenduaren 15a Egunkaria

arroa •

«Biihar d a ,fjnaLUandia H H f f l n i i h f S' i 1 „< ' i | m , # l i i

Euskal Kantu Txapelketaren finala, ohi denez, Doneztebeko Bordatxon eginen dute bihar. • E G U N K A R I A

Nafarroako Karitu Txapelketako partaidetza bikoztu

egin da aurten

Bihar, 16:30etik aurrera, Nafarroako Euskal Kantu Txapelketako finala

eginen dute Doneztebeko Bordatxo aretoan. Tafallako eta Agoizko

kanporaketen ondoren, antolatzaileak kontent dira txapelketarekin.

A | A F A R R O A K O E U S K A L K A N T U

• * Txapelketa,jakinadenez, hemendik aurrera, urtero egi-nen dute. Hortaz, iaz txapelketa izan zen, aurten izan da eta hel-du den u r t ean ere izanen da. Hori kontuan izanik, txapelke-tako antolatzai le Pablo Joxe Aristorenak erran du aurtengo txapelketa aurreko urtean baino hobeki ateratzen ari dela.

Parte-hartzaileei dagokienez, aur ten iazkoen bikoitza dira.

Gainera, iaz kanporaketa baka-rra egin zen, eta aurten bi egin dituzte. Tafallako kanporaketan kultur etxea bete egin zen, eta Agoizkoan 400 pertsona inguru bildu ziren.

«Aipatzekoa da adin guztieta-koak bildu direla», komenta tu du Aristorenak. «Kuriositate be-zala agian aipatzen ahal da za-harrena Pedro Legaz izan dela, Orbaitzetako semea eta duela urte batzuk bertako alkate iza-

na. Bere bikotekidea Anjel Ain-tziburu luza idear ra izan zen, hau ere 70 urtetik gorakoa».

Beste aldetik, Aristorenakna-barmendu du gazteek sormen lan «izugarria» egin dutela . «Lau abesti berri izan dira aur-ten», erran du. «Bestalde, kan-tutegi zaharreko bi kantu kanta-tu dituzte Aurizko Iñaki Iriga-raik eta Nerea Biurrarenak. Eta beste anekdota bat: Koldo Te-l letxea bur la ta r rak Haur txo

haurtxoa kantua bere haur hila-beteetakoa besotan zuela eman zuen Tafallan». Ikustekoa da ea Bordatxoko finalean ere haur-txoarekin kantatuko duen.

Hamabi kantako finala Doneztebeko finalean honako bakarlariek parte hartuko dute: Salbador Arriolak(Sunbilla), Se-meak aitari; Koldo Telletxeak (Burlata), Haur txo haur txoa ; Jaione Olazabalek (Areso), Ei-re, eta Selva Baronek (Burlata), Nere maite.

Bikoteak honako hauek iza-nen dira: Izaskun Samaniego eta Marta Ibañez, (Tafalla), Si-nesten dut; Iñaki Irigarai eta Ne-rea Biurrarena, (Auritz), Mar-txoaren leheneko; Xabi Fernan-dez eta Mikel Zorrilla, (Iruñea), Egun berri bat; Javier Itoitz eta Aritz Ugalde, (Agoitz), Ibañeta; eta Selv^ Baron eta Araitz Biz-kai (Burlata), Zazpi lore.

Azkenik, lau izanen dira fina-lean ariko diren taldeak: Mane-xak (Iruñea), Zoin eijer den; Gu-rea (Tafalla), Adizu ene maitea; Txant rea (Iruñea), Erronkari; eta Agoitztarrak (Agoitz), Mai-tea nahi baduzu.

Ohorezko g o n b i d a t u gisa, Anje l A in tz ibu ru e ta P e d r o Legaz ere ariko dira kantuan. Epaimahaia Arantxa Ezkurrak, Mikel Juanizek eta Amaia Zubi-r iak o s a t u k o du te . Aurkez le lanetan Xorroxin Irratiko kide-ak ariko dira. Saioaren ondotik, ohi denez, afaria izanen da txa-p e l k e t a n p a r t e h a r t u d u t e n guziekin.

Asier Azpilikueta

urdai aren m i n tzio 3

Xabier Larraburu

Kristoren Ituna Neska-laguna elkarrizketaren alde-

oa dela esanez etorri eta Itun bat si-

atzea proposatu dit. Nik ezetz esan

iot, baina berak, temati, kristoren

xapa bota eta azkenean, gauzak ar-

gitzearren, hiru galderarekin eran-

zun diot:

. Ados al gaude Xaxa katu bat dela?

2.Ados al gaude lan handia ematen

digula?

Ados al gaude egun guzti-guztia

lotan ematen duela?

Berak popatik hartzera bidali nau

esanez erantzunak begi-bistakoak

direla; beraz, guztiz logikoa ez bada

ere, amore eman eta elkarrizketara

deitu dut, eskuzabalki, eta sukalde-

an Itun bat egiteko bilera amaigabe-

an aritu gara. Bilera sekretuan. Atea

txita. Goizerako Ituna prest genuen.

Adostutako testuarekin biok pozik

geunden. Hitzaurrean gure katuari,

Xaxari, kaka gehiago ez egiteko es-

katzen genion; asperturikgaudela

kaka hori guztia garbitzeaz, garestia

ateratzen zaigula hainbeste harritxo

erosi beharra eta, gainera, hortxe

duela komuna guk kaka egiten du-

gun modu berean berak ere kaka ko-

mun-ontzian egin dezan. Itunaren

gainontzeko puntuetan Komuna eta

Komuneko papera goraipatzen ibili

gara eta bertan aurkitzen ahal ditu-

gun zisterna (a! zisterna!), eskuila (o!

eskuila!) eta uraren kanaiizazioa be-

ra (a! uraren kanalizazioa!). Hemen,

batez ere, goraipatu ditugu ur ziki-

nen desagerketei buruzkoak: urziki-

nak desagertu behar dira, ur zikinak

fuera eta, arrunt garrantzitsua, ur zi-

kinak kanpora. Itunari, noski, Komu-

naren alde Ur Zikinen kontra titulua

ezarri diogu. Gero gonbita egin dio-

gu Xaxari. Salaren erdian zutik ituna

sina dezala eskatu diogu serioski, ir-

moki, samurki gonbita eginez gero,

irribarretsu eta modu adiskidetsuan

ondoren, azkenean faborez. Berak

ezta kasurik ere, etxeko salan lotan

segitu du, lasai askoan, itunaz eta

gutaz paso eginez. Bale, ongi da, gu,

Ituna sinatzeko arratsaldean gelditu

gara. Auzokideak deitu ditugu eta ni-

re lotsarako, neska-lagunaren aurre-

tik iritsi dira, denak beren bideo eta

kamerekin. Gero neska-laguna etorri

eta biok sinatu egin dugu txukun-

txukun. Hemendik aurrera gauzak

asko aldatuko ote diren galdetu di-

gute auzokideek. Guk baietz eran-

tzun diegu, lehenago ez genuen ape-

nas deus ere, orain, aldiz, Ituna du-

gu. Kristoren Itun puska®

herri aldizkariak Edurne Elizondo

Ezkoriberriak eta kalabazak Herrian gelditzen ez diren bikote ezkon-berriak, kalabaza erraldoiak, denetarik bildu du Ttipi-ttapa aldizkariak bere azken zenbakiko orrialdeetan, tokian tokiko berriemaileen eskutik. Zugarra-murditik dator gurera ekarri dugun lehen berria: «Zugarramurdin egin berri den azken ezkontza urteko bosgarrena izan da eta hori berri handia da (urte anitze-tan ez baita bakar bat ere izan), bainan bertze aldetik badu bere alde txarra: bortz bikote hoietatik bat bakarrik geldi-

tzen dela herrian bizitzen, eta bertzeak, lana dela, etxebizitza dela... kanpora gan izan behar dute. Gure herri ttiki hauek husten ari zaizkigu!».

Oronozko Argiñenea etxean, berriz, kalabaza erraldoia atera da: «Oronozko Argiñenea etxean 77 kiloko kalabaza ateri da. Hirutan hogeita hamar urte dituen Fulgencio Oteiza Maiterrenak zaintzen du baratzea eta sekulan ez omen du honelako kalauzarik ikusi: «Bertze urteetan eta aurten egin dira

kalabaza kozkorrak, 40-50 kilokoak, baina honelakorik inoiz ere ez». Gan den urtean Oronozko etxe berrietako obra inguruan atera zen kalabaza batetik hartu zuen hazia, erein eta aurten lau ondo eman dute. Honelako ale bat ate-ratzeko sekretuaz galdetzerakoan zera dio Fulgenciok: «Aurtengo uda ona gan zen, euria noiznahi egiten zuen eta beroa. Ardi gorotz pixko bat izan da ongarri bakarra». Beraz kalabaza ikusga-rria izan dute aurten Oronozen. _ -

ostirala, 2000ko abenduaren 15a Egunkar ia

Jafarkaria

Miru bila lNafarroako harrapari negutarren errolda egiten

ari da egunotan Gorosti elkartea

Negua Nafarroan igarotzen duten miru gorriak zenbatzen ari da Gorosti Natur Zientzien

Elkartea. Lehenbizi etzalekuak, lo egiteko lekuak, aurkitu behar dituzte, eta gero, bi

asteburutan, banan-banan zenbatuko dituzte miru gorri guziak, eta bide batez beste

zenbait espezietako aleak ere bai. Ez da lan makala eta, horregatik, txoriak ikustea

gustuko duen edonoren laguntza eskertuko lukete.

„ 1 1 A K A L E T A N P A U S A T U R I K 1 7 6 D A U D E ,

« I V I eta airean, 15 bat», erran du Goros-ti elkarteko idazkari Alfonso Llamas biolo-goak. Sarriguren herrixkako makaldi bate-an dauden miru gorr iak a i ta ren b a t e a n zenbatu ditu prismatiko batzuen laguntzaz. «Egia errateko, orotara 250 bat izanen dira hemen; hobe da dauden baino gutiago kon-tatzea gehiago baino».

Gorostikoek, abenduan eta urtarrilean, Nafa r roan diren miru gorr iak, zapela tz arruntak, belatz gorriak, beleak, mikak, bele ttikiak eta belatxinga mokogorriak zenba-tuko dituzte. Miruen zenbatzeak du garran-tzirik handiena, zapelatz eta bela tzenak gero, eta korbidoenak ondoren . «Belatz gorriaren eta zapelatz arruntaren gaineko datuak baditugu», azaldu du Llamasek, «ez, ordea , korb idoena; horregat ik , miruak, zapelatzak eta belatzak kontatuko ditugula

Egunkaria ostirala, 2000ko abenduaren 15a

profitatuko dugu korbidoak ere kontatzeko. Dena dela, gutxi gorabeherakoa izanen da, kopuru zehatza lortzea arras zaila baita».

Etzalekuen bila Nafarroako harrapari negutarren errolda osatzeko prozesuak hainbat urra ts ditu. Lehenbizi, miru gorrien etzalekuak bilatu b e h a r di ra . A z a r o a r e n 27an has i z i ren horretan. Etzalekuen bilaketa hobeki egite-ko Nafarroa 44 zatitan banatu dute.

Egunsenti ondoko bi-hiru orduetan edo i lunabar aitzineko bi-hiru ordue tan egin behar da bilaketa. Dena dela, arratsaldean egitea errazagoa da. Sarrigurengoa erraz aurkitu genuen, 16:30ak aldera. «Gaurkoa egun lainotsua da eta, horregatik, lehenago etorri dira lo egitera», azaldu du Llamasek. Etzalekua aurkitzeko nahikoa da hegaldi zuzenean doazen miruei segitzea. Etzale-

kuraino eramanen gaituzte. Etzalekuak herri, zabortegi zein errepideetatikhur-bil egon ohi dira. Eta autoz egin behar da miruen segitzea, lastertasun ttikian.

«Hobe da gehiegi ez hurbiltzea, bes-tela hegan has ten dira», adierazi du Llamasek. «Horregatik zenbatzen dira autotik. Ale askok egiten dute lo elka-rrekin. Hala, ba tek arr iskua ikusten badu, aireratu eta bere guziak atzetik doaz». Argazkilariak hurbilet ik egin nahi izan zien argazkia Sarrigurengo miruei, baina ehun bat metrora hurbil-du bezain laster zerua orbandu zuten berrehun bat miruk.

Etzalekuak edozein egune tan bila daitezke. Baina gero, pare bat egune-tan, e tzalekuen errolda koordinatua egin behar da. Etzalekuak ez bait ira e s t a t i k o a k . Bihar , l a r u n b a t a r e k i n , 15:00etan egin dute hitzordua Gorosti-ren Caldereriako lokaletan, Iruñerriko etzalekuen bila joateko.

Miruen loei Dkiak aurkitzeko eta miruak berak zente lutoan joan behar da, lastertasun Gehiegi hurbilduz gero, miruek aide baitute. • O S K A R M' :

Nafarroakohi i negutarren erroldan nahi duten guziek har dezakete parte. k zenbatzea ez da batere zaila, baina, betiere,

txoriei begirat iletasuna izan beharda. « O S K A R M O N T E R O

Mafarkaria

Parte-hartzea 'on-line' Nafarroako harrapari negu-tarren errolda egiten lagun-duko dutenek Internetbidez

egin dezakete. Bileretara jo-an ezin denak edo joateko ba-

tere gogorik ez duenakbere etxeko ordenadorearen bitartez

eskura dezake erroldatzean parte hartzeko informazio guzia. Gorosti

elkartearen idazkari Alfonso Llama-sek arras webgune erabilgarria osatu duhorretarako: ht tp : / /pag ina .de /goros t i . Errol-datuko diren hegaztien marrazkiak, aztertuko diren lur eremuen mapa, bete beharreko fitxen ereduak, bilera eta ateraldien datak, behin-behineko emaitzak... Hori guzia eta gehiago es-kura dezake Gorostiren webgunera jotzen duenak.

Txoriak ikustea zaletasun zaharra

da, eta Gorostikoekteknologiaberrie-kin uztartu nahi izan dute. Datuak in-formatizatzea gustatzen zaie, erabil-garriagoak izan daitezen. Horregatik, erroldatzearen koordinatzaile Juan Ignacio Deanek lehen bileran kolabo-ratzaileei eskatu zien datuak Word edo Excel programetako dokumen-tuetan eman ditzatela. «Uste dut gaur egun hori eska daitekeela batere lo-tsarik gabe», gaineratu zuen. Era be-rean, Deanek posta elektronikoa era-biltzen du batez ere kolaboratzailee-kin harremanetan egoteko.

Bukatzeko, bi ohar: informazioa In-ternetetik eskura daiteke, baina txo-riak zenbatzeko etxetik atera behar da, ezinbestean; eta, lasai egon dadila teknologia berriekin harremanik ez duena, bilerek eta telefonoek berdin berdin funtzionatzen segitzenbaitute.

Miruak zenbatzen Etzalekuak ongi kokatu eta gero, miruak zenbatzeari ekinen diote. Urtarrilaren 1 ltik 15era bi tar tean eginen dute. Etzalekuak kolaboratzaileen artean banatuko dituzte eta, guti go rabehera , ba t e r a zenba tuko dituzte Nafarroako etzaleku guziak. 1993an eta 1994an miru gorrien errolda egin zen Nafa r roan , pen in t su lako b e s t e ha inba t lekutan egin zen gisara. Orduan ehun bat lagunek hartu zuten parte miruen zenbatze horretan. «Basozainek lagundu gintuzten», azaldu du Llamasek. «Ea aurten ere euren laguntza lortzen dugun».

Nahi duenak har dezake parte erroldatze lan honetan , izan ere, Gorosti elkarteko Alfonso Llamas biologoak erran digunez, a ipa tu e lkar teak deialdi irekia egin du. «Parte hartu ahal izateko nahikoa da miru batbereizten jakitearekin», esan du Llama-sek. «Horretarako zaletasuna izan behar duzu, noski». Miruak, eta aipatu espezieta-ko aleak zenbatu beharko ditu kolabora-tzaileak, eta ondoren fitxa bat bete. Ez da ba t e r e zaila, baina, Llamasek gogora tu duenez, txoriak ikusteko zaletasuna beha-rrezkoa da.

Baina Gorost ikoek zer tarako zenba tu nahi dituzte miru gorriak? Llamasek eman du horren esplikazioa: «Ebro uhaldearen harana garrantzitsua da miruaren hiberna-z ioan. N e g u a n h e m e n d i tugun m i r u a k Ingalaterratik edo Alemaniatik e tor tzen dira. Hortaz, hemen zenbatzeak balio digu j ak i t eko zer m o d u z d a g o e n E u r o p a k o miruen populazioa. Udan zailagoa bai ta miruak kontatzea». Horregatik, 1993an eta 1994an N a f a r r o a n egin ziren e r ro ldek RSPB Ingalaterrako Hegaztien Babeserako Errege Erakundeak diruz lagundu zituen. Mirua, hegazt i harrapar i guziak bezala , legeak babesturik dago Europa osoan. Izan ere, harrapariak beharrezkoak dira izurriak kontrolatzeko. Eta orain da hori guztia kon-trolatzeko garai egokia.

—«> Asier Azpilikueta

Miru gorria ('Milvus milvus )

Tamaina ertaineko harraparia da, zapelatza baino pixka bat handiagoa. Bereizten erraza

da: behealde goni-nabarra, hegoetako orban zuna izan ezik, eta urkila itxurako buztan

luze gorri-herdoila. Nafarroan habia egiten duten miruen populazioa nabarmen handi-

tzen da neguan Europatik etprririko a!e ugarieMrii Hauek Nafarroan hibernatu eta otsai-

la edo martxoa arte egoten dira gurean. Neguan, miru gorriak lo egiteko talde handietan

elkartu ohi dira; lo egiteko toki hauek, etzalekuak, makaldietan egoten dira, edo zuhaitz

multzo tipietan. Etzaleku batean ehunka miru egon daitezke.

Zapelatz arrunta ('Buteo buteo')

Tamaina ertaineko hegazti harraparia da. Hego zabal eta biribilduek, lepo motzak eta

buru handiak itxura sendoa ematen diote. Bere koloreak aldakorrak dira, baina normale-

an gorputz azpikoa beltz-nabarra du eta hegoak argiak. Airean zirkuluak eginez igotzen

da, hegoekin V itxurakoak eginez. Telefono zutoinetan edo antzekoetan pausatu ohi da,

eta orduan ikusten ahal zaio bular aldeko zerrenda argiagoa.

Belatz gorria ('Falco tinnunculus,)

Hego mehar eta buztan hagitz luzeko zapelatz tipia da. Ugaztun tipiak, narrastiak eta

intsektuak ehizatzen ditu. Bere harrapakinak antzematen ditu kable edo zutoinetan

pausaturik dagoelarik, edo airean mugitu gabeko hegaldian dagoetarik. Behetik ikusita,

krema argi kolorekoa da, eta bular'aldean zein hegoetan orban tipiak ditu. Buztanaren

ertzean zerrenda beitza nabaria du. Erraza da bereizten pausaturik dagoenean, bere

buztan luzea dela eta.

ostirala, 2000ko abenduaren 15a Egunkaria

K I a s i k o b i t x i • a r r o ri t k I a s i k o

Joxemiel Bidador

#

Daniel Baerthel durangarraz

Deitura txekiarreko Daniel Baerthel frantziskano durangarra euskaraz eginiko sermoi aunitzen egilea izan zen, alabaina

predikatu zituenetatik bi besterik ezzaizkigu ailegatu, Durangoko eta Zumaiako Euskal Jaietan ogutzi zituenak alegia.

Daniel Baerthel Miota 1850eko apirilaren 9an

jaio zen, Durangon. Frantzis-ko Ignazio Baerthel Dohisch txekiarra zuen aita, Bohemia aldeko Sonnenberg hirian jaioa eta handik Durangora iri-tsi eta bertan ezarririko mer-kataria. Patrizia Miota Arros-pide amaren aldetiko erroak, berriz, guztiz durangairak ziren. Hogei urterekin Daniel Baerthel fraide sartu zen, Zarauzko frantziskotarren etxean hain zuzen, alabaina orduko giro nahasia zela eta, ordena erlijiosoen debekua egokitu zitzaion. Denbora gutxi eman zuen etxean, dena den, eta berriz ere frantziska-noen abaroan lasterraren las-ter fraidetu ez eze baita apaiz-teari ere ekin zion, karlistaldiak sortu egoerak hala behartuta nonbait.

Giro horretan labainduta errazagoa zen ideologikoki ertzetan kokatzea erdiko jarre-ran tematzea baino, eta Baert-helen kasuan, ez ertzean hara-tago baizik, erradikaletan erradikalenetakoa baitzen, katoliko setatsua, egunean integrismoa aisa deituko litza-tekeenaren barruan kokaturik baitzegoen. Politikoki karlista izan zelako, liberalismoaren aurkako porrokatua, Euskal Herritik kanpo erbesteratu zuten Sotoko komentura.

Baerthelen lana pulpituan nabarmendu zen gutxiz gehien eta sobera. Lehenbizi-ko sermoiak 1877an eman zituen, Oñatin, garizuma pre-dikatzera Arantzazutik joan-dako fraide gaztea zenean. Aunitz ziren frai Danielen hitza aditu zuten elizak, Hego-alde osoan ez ezik baita Ara-goi eta Gaztelan ere, eta badi-ra Baerthelek ogutzi predikuak 13.500 inguru izan zirela segurtamen handiz baieztatzen dutenak. Predikal-di sonatuenen artean Kortezu-bin lau mila pertsonaren aurrean eman zuena eta bere-ziki Beasainen, 1909an, hamar mila pertsonaren aurrean eman zuena aipatu beharko lirateke.

Hain sermoigintza zabaleko gizonak, ordea, ez zuen ia ezertxo ere argitara eman, eta sermoi pare bat dira geurega-na iritsi diren bakarrak, 1886ko Durangoko eta 1900eko Zumaiako Euskal Jaietan predikaturikoak hain zuzen. Esan lehenbiziko urte hartako uda bero-bero hasi zen. Ekainaren 3tik 8ra bitar-tean Arantzazuko Ama Biiji-naren koroatzea zela-eta Lore Jokoak egin ziren Aizkorripe-ko monasterio frantziskanoan. Ekitaldien barruan Oiartzun josulaguna eta Baerthel fran-

tziskotarra aiten sermoiak predikatu

ziren segituan lehiaketa litera-rioan gailendu idazleei sariak banatzeko. Erdarazko lanen egile saridunak Pastor, Regle-ro, frai Martin Beato eta Zubiaga izan ziren, eta euska-razko lanenak, berriz, Arrese Beitia, Etxegarai, Arbulo eta Arrue. Arantzazuko Lore Jokoen urrinak gogoan oraino usaintsu zirauela, uztailaren 24tik 26ra bitartean Euskal Jaiak ospatu ziren Durangon. Lehenbiziko eguneko egita-rauaren barruan meza nagu-sia, eta elizkizuna ahalik eta gehien aupatzeko sermoilari aparta, geure Baerthel aita, sona handikoa izateaz gainera hiriko semea zena.

Zumaiako Euskal jaiak 1900eko irailaren 22tik 24ra ospatu ziren. Kostaldeko hirian ohiko osagaiak ez ziren falta izan, bertsolariak, dan-tzak, kirolak, elizkizunak, edo baita Aita Santuaren nuntzioa-ren agerpena. Hauexek dira bada Baerthelek argitara eman zituen lan bakarrak, Durangoko Euskal Jaietan 1886ko uztailaren 24an hiriko elizan eta agintarien aurrean predikatu zuen sermoia eta egoera berean Zumaian 1900eko irailaren 23an esan zuena. Lehenengoa Durangon bertan eman zuen argitara, 1895ean, Egurrolaren sillute-gian, bigarrena, ordea, 1900ean berean agertu zen, Donostiako Euskal Esnalea aldizkarian.

Iruñeko hilerrian, lurra, nitxoa eta labea dituzu aukeran. • MIKEL SAIZ

Larekiren baratzea

Urtearen 365 egunetan egoten da zabalik. Herio-

tzakez duoporrikhartzen. Iruñeko kanposantuaren izen ofiziala San Jose da. Beste ize-nik ere badu. Toponimiak hile-rriko zelaia Biritxitu deitzen dela azaltzen digu. Hiritar as-kok, ordea, Larekiren baratzea deritzo, hango lursailenjabea-ren izena gogora ekarriz.

Josu Garzia da bertako ar-duradun nagusia. «XIX. men-dearen erdiraino hildakoak elizetan ehorzten zituzten. Ge-roago, osasun arrazoiakzirela medio, gorpuakkanposantue-tan lurperatzen hasi ziren». Egunero bost lagun berrikjo-tzen dute bertarabizitzera. Be-raz, Heriok 1.600 bezerori on-gietorria egiten die urte osoan. Batezbeste, gizonezkoek emakumezkoekbaino zortzi urte aurretikhartzen dutehara joateko txartela. Lehenago edo geroxeago, heriotzaren deia saihesteko aukerarik ez da egoten.

Hilda gaudela, berriz, Gar-zia jaunak hainbat aukera es-kaintzen dizkigu. «Nitxoan ho-biratzeak edo lur emateak 60.000 pezetabalio du. Horixe da gehienen erabakia. Labean errausteak 20.000 besterik ez. Lautikbatek egiten du horren aldeko apustua. Panteoiekmi-lioi bateko kostua dute. Diru-dunek erosten dituzte soiiik».

Azken orenean ere gizaki guztiak ez gara berdinak. Es-kela, hilkutxa, tanatorioa, hilo-tzaren garraioa eta lore koroa kontuan harturik, 400.000 pe-

zetaren truke egin daiteke in-fernurako edo zerurako bidea. Dena den, guztiek ez dute az-kenbidaiaberdin egiten. «Eli-za ebanjelistako kideek euren ministroak ekartzen dituzte hildakoari azkenagurra ema-teko. Bestetik, Ekialdeko zen-bait lagunen hilobiak Ekialde-ra begirajartzen ditugu, seni-tartekoekhala eskatuta. Betie-re, ijitoen ehorzketak dira jen-detsuenak eta ikusgarrienak. Lutuz jantzita etortzen dira guztiak».

Musulmanek, ordea, ez du-te tokirik Larekiren baratzean. Haien erritoak esaten du gor-puak eta lurrak elkar ukitzen egon behar dutela. Hala ere, hilerriko arautegiakhilkutxa ezinbestekotzat jotzen du. Bu-distek, berriz, hilerri propioa dute Iruñetikkanpo.

Iruñeko kanposantuko ar-duradunaren esanetanbisitari asko joaten dabertara, batik bat, santu guztien egunean, Gabonetan eta sanferminen aurretik. «Bada egunero etor-tzen den jendea ere. Hilarrian loreakparatzeko edo erreza-tzeko. Sarritan, kontukontari ere ikusi ditut zenbait».

Hilerritikirten aurretik iruindar entzutetsu baten hile-rri erraldoia ikusteko parada izan dut. «Hemen dago hilobi-ratuta don Pablo Sarasate y Navascues jaun txit gorena, hiri honetako seme kutuna. Iruñea 1844-05-10, Miarritze 1908-09-20. Haren arimaren alde otoitz egin Jainkoari. RIP». Amen.

Motxorrosolo «

Sendabelarra

Azoka sendabelar gisa baliatu izan da; aurten ere, hain-bat egoera estaltzeko balio izan du. Urtean zehar bizi

gaituen basamortua nabariagoa eginez. Alemania ekarri di-gute Durangora. Aurki, ezjakintasuna aitortuz eta simula-kroz haratako, Ipar Euskal Herriko literatura agertuko da Tabira aldean.

Egunkaria ostirala, 2000ko abenduaren 15a ostirala, 2000ko abenduaren 15a Egunkaria

K oM i çjort i NAFARROAKO MENDI FEDERAZIOKO PRESIDENTE BERRIA

m p ç i i eta fedfrizloiffii i l i l ^ i l

srtiito tomM y liil il i f f i^ hil /niililiT\W imgm, nppcty imuii yyp;

Azaroaren 20an, Nafarroako Mendi Federazioak presidente berria

izendatu zuen: Koldo Goñi, Sanduzelai auzoko Gaztaroa klubeko

kidea eta azkeneko urteetan Batzordean ibilia.

» M I K E L S A I Z

LAU DIRA BERE HELBURU NAGU-

siak: mendizaleen eta fede-razioaren arteko komunikazioa ber reskura tzea , k lubetako mendi a rduradunen heziketa hobetzea, eskaladarako azpie-gitura publikoak lortzea eta EA-Eko federazioarekin harremana normalizatzea.

• Nola aurkitu duzu Federa-zioa? Azken u r t eo tan , ha inba t

ekintza antolatzen ziren, mendi ibilaldien inguruan batez ere. Ekitaldi ofi2ialetan ere par te hartzen zuen. Aldiz, federazioa-ren eta mendizaleen arteko ha-r remana ez zen behar bezain hurbila. Guk, hala, kluben eta federazioaren arteko komuni-kazioa hobetu nahi dugu.

• Ze in p r o i e k t u e r a m a n nahi dituzu aurrera? Eskalada sustatu nahi dugu,

orain arte kirol hau alde batera utzita baitzegoen, nahiz eta Na-farroan, betidanik, eskalatzeko ohitura handia izan den. Beste asmo bat da klubetako mendi taldeak zuzentzen eta gidatzen dituzten pertsonen heziketa ho-betzea,, eta ahalik eta aseguru merkeena eta osoena lortzea. Horretan, espero dut lagunga-rri izatea Batzordean profesio-nal asko izatea: abokatuak, in-gurumen zaintzaileak, asegu-ruetan lan egiten duen jendea,

«Duela egun batzuk EAEko federazioko

presidentearekin bildu nintzen. Egoera instituzionala

dagoen bezala, bi entitate ezberdin gara, baina horrek

ez digu galarazten elkarrekin lan egitea, eta

harremanak normalizatu nahi ditugu»

mendi ibilaldiez asko da-kiten pertsonak eta medi-ku bat, besteak beste. • N o l a h o b e t u k o du-

z u e m e n d i t a l d e e n gidarien heziketa? Nafarroako Goi-mendi-

ko Eskola indar tu nahi dugu. Orain, m o m e n t u txarrak bizi ditu eta hare-kin kontaktuak izan ditu-gu dagoeneko bere egin-kizunak sendotu eta za-bal tzeko. Orain arte egiten zituen ikastaroekin jarraitzea nahi dugu, hau da, eskalada -izotzean eta harr ian- , a lp inismo eta iraupen eskiko ikastaroe-kin. Baina, aldi be rean , klubetako ta ldeen gida-rien heziketan inplikatu nahi dugu, hauek eska-tzen dutenari egokituz.

• Federazioaren eta k luben arteko komunikazioa sen-dotzeko, zer proposamen dituzu?

Zalantzarik gabe, hobetuko da, batzordekide guztiak klub txikietatik gatozelako eta beraz euren arazo eta larritasun guz-tiak ezagutzen ditugulako. Le-h e n e n g o a razoa diru eskasia da. Bestalde, jendeari behar be-zalako deialdi bat helarazteko baliabideak ere ez dituzte, eta ekintzak antolatzen dituztenek

s o s l a i a

Koldo Goñi 35 urteko nekazaritza-

ingeniari teknikoa da, eta obretan

lan egiten du. Haurtzarotik

mendizalea eta Gaztaroa klubean

federatua, Batzordean ibili da

azkeneko lau urteetan, eta, beraz,

ederki ezagutzen du federazioaren

funtzionamendua.

Bere ustez, «garrantzizkoena lan

taldea da, guztia horretan

oinarritzen da, gauzak aurrera

ateratzeko era bakarra elkarlana

baita». «Taldeak proposatuko ditu

ekimenak, eta gero lana geure

artean banatuko dugu», dio.

Ez ditu atsegin ekitaldi ofizialak, eta

«selektiboak» izanen direla agindu

du. Presidente izanen den lau

urteetan aipatu lau helburu

nagusiak lortu nahi lituzke.

ere ez dute behar bezalako he-ziketa. Kontua da txikienekin komunikazioa berreskuratzea, klub handie i e ta ga inerako mendizaleei ere atea itxi gabe. Edozein proposamen onartze-ko prest gaude.

• Federaz ioako pres idente o h i a k z i o e n j e n d e a k e z dakie la zer abantai la da-kar tzan federatua ego te -ak. Hala da. Federatua egoteak

dakar tzan abantai la hor ie tan sakondu nahi dugu. Batez ere, klubei b iz i tasuna eman nahi diegu, horre tarako jendearen parte hartzea bultzatuz. Ez du-gu nahi pertsona bat federatzea l izentzia lor tzeko soil-soilik; klubean gauzak egitea ere nahi dugu. Eta, horretarako, mendi-

zaleek ikusi behar dute haien proposamenak federaziora iris-ten direla eta martxan jar tzen direla, federazioak euren inte-resak kontuan hartzen dituela.

• Azpiegituretan, gauza na-b a r i a da e s k a l a d a r a k o instalazioak falta direla. Inauguratu berria den Ata-

rrabiako kiroldegian eskalada egiteko dirua gorde dute Kirol Depar t amen tuak eta Udalak. Iruñean, aldiz, ez dago azpiegi-tura aproposik. Argi dugu era-kundeek horrelako azpiegitu-rak eraikitzekotan lehiaketa ga-r ran tz i t suren bat an to la tu behar dela. Horregatik, eskala-tzaile talde gazte bat osatu nahi dugu Espainian lehia daitezen eta ezagun egin daitezen. Gero errazagoa izanen da azpiegitu-rak lor tzea, lehiaketek dirua mugitzen baitute.

• Nolako harremana duzue EAEko federazioarekin? D^iela egun ba tzuk EAEko

federazioko presidentearekin bildu nintzen. Egoera institu-zionala dagoen bezala, bi enti-t a t e e z b e r d i n ga ra , b a i n a horrek ez digu galarazten elka-rrekin lan egitea, eta harrema-na n o r m a l i z a t u nah i d u g u . EAEko federazioan ere jendea a l d a t u da , e t a , h a r r e m a n a hotza bazen, hein handi batean zen aurrekoek harremana for-malismoan oinarritzen zutela-ko. Haien b i le re ta ra j oa t eko asmoa dugu, eta berdin haiek gureetara. Baina ekintza zeha-tzetan ere kolaborazioa bultza-tu nahi dugu. Eguberri ondo-r en b i l d u k o ga r a zer nah i dugun eta zer egin dezakegun aztertzeko.

—S»Eva Aranguren

ostirala, 2000ko abenduaren 15a Egunkar ia

Mafarkaria Egunkaria

• ost i ra la • 2 0 0 0 k o a b e n d u a r e n 1 5 a

Mikel Beramendi

13 galdera mugaz alde honetakoei

f— gia al da Durangoko aurtengo Azokan Ç» Irigoienen 700 orrialdeko liburua 1

i gehien saldurikoa izan dela? Hala bada, zen- | ; bat irakurle izanen ditu abenduaren hasiera- I

ko ohiko bidaiatik jende askok etxeratu omen duen narrazio luzeak? Eta zenbat apa-lategitan geldituko da abandonaturik, triste, irakurlerik gabe Altzako idazleak XVII. men-deko Nafarroan kokatu duen eleberria? Idaz-!e gipuzkoarrek liburu historikoa egitea era-bakiz gero, egia al da hamarretik bederatzi-tan Nafarroa aukeratzen dutela kokaleku? Eta hala bada, hemengo historia edo istorio-ak edo kondairak edo dena delakoak hain gustuko badituzte, zergatik ez dute ahalegin handiagorik egiten gaurko Nafarroa ezagu-tzeko, Oitz eta Agoitz herri diferenteak dire-la, esaterako?

Kulturarekin zer ikusirik ez duen gai bate- 1 ra jauzi eginez: gure presidente txit argiaren ohiko haserre-aurpegiak zer erakusten du? Zoriontsu bizi al da alfonbraz beteriko jaure-

. giko pareten artean? Eta hala izatera, eraku-tsiko al du noizbait aurpegi alaiagoa eta la-saiagoa, urte guti barru erabaki lotsagarrien zerrendak osatuko dituzten dekretuen berri ematerakoan esaterako? Eta gu, guztiok, gai izanen al gara azken boladan ugaritzen ari diren astakerien aurrean eguneroko lan txu-kunean oinarrituriko behar bezalako eran-tzuna, erantzun argia emateko? Edo, azke-nean, ohituko al gara gure herrian arrotz sentiarazi nahi gaituztenen putakerietara?

Eta Arteta, aizue, posible a! da tipoak pasa den astean bi artikulu egitea zertaz eta gizaki normalaz? Ez al da harrigarria bietan euska-ra behin ere ez aipatzea? Zein da bi galdere-tako harrigarriena, artikulu egileak gizaki normalaz idaztea edo bi artikuluetan euska-ra behin ere ez aipatzea?

Eta kirolekin amaituz, finaletik kanpo gel-dituagatik, nor da aurtengo lau t'erdiko txa-pelduna? Eta nor da gehien kobratu eta gu-txien entrenatzen den kirolari mota? Agian, ingelesez ez jakin arren esaldi guztietan mis-rerhitza erabili eta gaueko ordu txikietan dis-koteketan ibiltzen direnak?

MUSIKA

> Etxarri-AranatZ: Gaur arratsalde-an, Pablo Sarasate kontserba-torioko Gazte Orkestrak Jostun-txo ausarta lanaren emanaldia eskainiko du, Kultur Etxean.

> Gares: Eric Sardinas eta Red House taldeek Gares aretoan joko dute, bihar, 23:00etan.

I Burlata: Inka taldeak kontzertua eskainiko du asteartean, 20:30ean, BlackRosetabernan.

ANTZERKIA

I Iruñea: Igandean, 20:00etan, Ez da hain erraza antzezlana eskai-niko du Tentazioak taldeak, Nafarroako Antzerki Eskolan.

PAILAZOAK

I Iruñea: Larunbatean, Adur Paila-zo Taldeak Kuko, Truko eta Bo-lenwaider\ana. taularatuko du, 12:00etan eta 18:00etan, Mika-el aretoan.

ZINEMA

I Iruñea: Asteazkenean Fievelen abentura berri bat filma pantai-laratuko dute, Arrotxapeko Ipar Gorri tabeman, 17:30ean.

HITZALDIAK

I Bera: Gaur, Alberto Cascantek Zigorrak eta sariak gaia izanen du hizpide gurasoei bideraturi-ko hitzaldian. 19:00etan Jamo-tenean, Jesusen Bihotza Ikaste-txeko gurasoek antolatua.

I Iruñea: La quiebra de la soberania navarraenAlava, Guipuzcoay el Duranguesado izenburuko hi-tzaldia emanen du Nafarroako Parlamentuko artxibategiko zuzendari Luis Javier Fortunek, gaur, 20:00etan, Nafarroako Kutxako hitzaldi aretoan.

»Iruñea: Bihar, 17:30etikaurrera, kafe solasaldia eginen dute Mi-kel Sorauren historialariarekin Navarra, nuestra historia gaia-

ren inguruan, Arrotxapeko Ipar Gorri tabernan. Kafea eta pas-telakizanendira.

• Otsagi: Bihar, Robert Larranda-buruk Zuberoa, mendia eta kultu-ra izanen du mintzagai, 19:30ean, kontsultategian.

» Muti loagoit i : Jesus Zamarbide margolariak bere lanaren ingu-ruan hitz eginen du, asteartean, 20:00etan, Kultur Etxean.

KIROLAK

I iruñea: Txantreako egunaren baitan, larunbatean, Txantrea-ko IX. Herri Krosa eginen dute, Irubide parkean. Krosa

12:00etan hasiko da, eta 7,5 ki-lometroko ibilbidea izanen du. Izen-ematea Auzotegin edo Txorimalon egin daiteke, edo ordu erdi lehenago irteeran bertan.

IKASTAROAK

» Iruñea: Arrotxapeko Ipar Gorri tabeman Nola egin gustuko du-zun kamiseta hori izeneko seri-grafia ikastaroa eginen dute, igandean, 17:30ean. Parte har-tu nahi duenak elastiko bat era-man behar du. Plastikoak erro-pakbabesteko izanen dira, bes-telakoan zikinduko baitira.

ERAKUSKETAK

• iruñea: Mariano Corral-Libano bizkaitarraren azken margola-nak Topaketa eta Zerbitzu Pro-fesionalen Zentroan daude ikusgai (Nafarroa Beherea, 47) hilaren 23a arte, astelehenetik ostiralera, egun osoz.

LEHIAKETAK

t Eguesibar: Udalak jaiotza lehia-keta abiatu du. Izen-ematea hi-laren 20a baino lehen egin be-har da, 948-3 31611 telefonoan. Hiru onenek Eguberrietako saskia eramanen dute.

• JOXE LACALLE

Irudimena Debekuak, mugak eta murrizteak

ugaritzen direnean, eskertzekoak

dira erantzun irudimentsuak. Duela

zenbait aste, EHNE sindikatuak,

Iruñeko karriketan barrena trakto-

reak paseatzeko debekua zela eta,

jostailuzko traktoreak atera zituen;

erantzun barregarria eta eraginko-

rra debekuaren bidegabekeria era-

kusteko. Irudiko andreari zer pen-

tsatua eman zion behintzat: «Zein

haurrari lapurtuko ote zion lotsa-

gabe honek traktoretxoa?».

Orain Gobernuak beste muga bat

paratu du euskararen mundu tti-

kian. Euskaltzaleek erantzun era-

ginkorra eman beharko dute

murriztearen bidegabekeria era-

kusteko. Kontua da urteen pode-

rioz geroz eta zailagoa dela mobili-

zazio orijinaiak egitea. Lehenik

eska diezaietela EHNEkoei trakto-

reak, eta gero pentsatuko dute

zein harreman dagoen euskararen

eta traktoreen artean.