GERNIKA LUMOKO HAPO AREN BERRIKUSPENA ......GERNIKA‐LUMOKO HAPO‐REN BERRIKUSPENA HASIERAKO AGIRIA AURRERAKINAREN ATARIKO AGIRIA. 2017KO IRAILEA 1 1. AURREKARIAK 1.1. SARRERA 2016ko

GERNIKA‐LUMOKO HAPO‐AREN BERRIKUSPENA

AURRERAKINAREN ATARIKOA

2017KO IRAILEA

GERNIKA‐LUMOKO HAPO‐AREN BERRIKUSPENA

AURRERAKINAREN ATARIKOA 2017KO IRAILEA

GERNIKA‐LUMOKO HAPO‐REN BERRIKUSPENA HASIERAKO AGIRIA

AURRERAKINAREN ATARIKO AGIRIA. 2017KO IRAILEA

GERNIKA‐LUMOKO UDALA Gernika‐Lumoko alkatetza, Jose Maria Gorroño jaun txit prestuak ordezkatua.

Talde politikoak ordezkaritzapenarekin Gernika‐Lumoko udaletxean.

Planeko fase honetan parte hartu duten Udal Plangintzako Aholku Batzorde eta elkarteak eta herritarrak.

Udal teknikari eta langileak eta zehazki:

Alberto Azueta ‐ Bigarren Alkateordea

Mariasun Baraiazarra ‐ Hirigintza, obra eta zerbitzuen saileko teknikaria.

Nagore Uribe ‐ Udal arkitektoa

IDAZLARI TALDEA TRION S.L.P.

Arkitektoak

Gabriel Chapa Prado

Cristina Elorriaga Aboigor

Josu Etxebarrieta Espejo

María Albízuri Prado

Delineazioa

Jose Luis Tejeira Tajada

SANZ & SAIZ ABOGADOS

Zuzenbidean Lizentziadunak

Ricardo Sanz

Arantza Hornes

PROINTEC S.A.

Biologia‐zientzietan lizentziadunak

Javier Bernal Gómez

Juan Carlos Rebollo Izquierdo

Jesús Abelaira Rey

Ingurumen Zientziatan Lizentziaduna

Juan Ignacio Herrador

Marta Quintero Barrio

Mendi Ingeniaria

Jesús Redondo Mazarracín

Bide, Ubide eta Portuetako Ingeniaria

Clara Martinez

Geografian Lizentziaduna

Javier Flores

BIZILAN

Ekonomista

Iñaki Enríquez

Soziologoa

Luis Ángel Valdivieso



i

AURKIBIDEA

1. AURREKARIAK ................................................................................................... 1

1.1. SARRERA 1 1.2. INGURUMEN EBALUAZIO PROZEDURA ..................................................................................... 1

2. BREVE ANALISIS DE LA SITUACION DEL MUNICIPIO DE GERNIKA‐LUMO. .......... 4

2.1. DEMOGRAFI ALDERDIAK ........................................................................................................... 5 2.1.1. 1981etiko gure egunetara arte Gernika‐Lumoko populazioaren bilakaera ......................... 5 2.1.2. Hazkunde begetatiboa eta jaiotza‐lekutiko populazioa ....................................................... 5 2.1.3. 10 urte eta gehiagoko populazioa, instrukzio‐mailaren arabera.......................................... 5 2.1.4. Euskara ................................................................................................................................. 6

2.2. ASPEKTU SOZIOEKONOMIKOAK ............................................................................................... 6 2.2.1. Aktibotasunarekin Erlazioa ................................................................................................... 6 2.2.2. Biztanleria landuna jarduera sektoreen arabera .................................................................. 6 2.2.3. Erregistraturiko langabezia .................................................................................................. 7 2.2.4. Erregistraturiko establezimenduak eta lanpostu kopurua udalerrian.................................. 7 2.2.5. Turismoa ............................................................................................................................... 8

3. LURRALDE‐MODELOAREN GAURKO EGOERAREN ANALISIA ............................ 10

3.1. BIZITEGI EREDUA .................................................................................................................... 10 3.2. EKIPAMENDUAK ..................................................................................................................... 12 3.3. EREDU TERTZIARIO‐INDUSTRIALA .......................................................................................... 13 3.4. LURZORU URBANIZAEZINA ..................................................................................................... 13

3.4.1. Lurzoruaren erabilerak ....................................................................................................... 13 3.4.2. Lurzoru ez urbanizagarriko etxebizitza ............................................................................... 19

3.5. 2000ko hapo‐aren garapen maila ........................................................................................... 19 3.5.1. Bizitegi Lurzoruaren Garapen Maila ................................................................................... 20

3.5.1.1 Hiri lurreko Bizitegi Egikaritze‐Unitateak: ......................................................................... 23 3.5.1.2 Sectores de Suelo Urbanizable Residencial: ..................................................................... 24 3.5.1.3 Bizitegi‐Lurzoru Kudeaketa Eremuagatiko garapen gradua .............................................. 25 3.5.1.4 4/2016 Dekretuaren LAG‐en Egoitza Kuantifikazioa ......................................................... 29

3.5.2. Ekonomia Jardueren (EEJJ) Lurzoruaren Garapen Maila .................................................... 31 3.5.2.1 Unidades de Ejecución Industriales en Suelo Urbano: ..................................................... 32 3.5.2.2 Lurzoru urbanizagarri industrialeko sektoreak: ................................................................ 33 3.5.2.3 Grado de desarrollo por Ámbito de Gestión de Suelo Industrial ...................................... 33

3.6. MUGIKORTASUNAREN ANALISIA ............................................................................................ 34 3.6.1. Analisi sozioekonomikoa .................................................................................................... 35 3.6.2. Udalerriko Trafikoaren egungo egoera .............................................................................. 37 3.6.3. Higikortasun Orokorra eta beste Lekualdatze‐Baliabideak ................................................ 42 3.6.4. Ondorioak ........................................................................................................................... 45



ii

3.7. KULTURA ONDAREA ................................................................................................................ 45 3.7.1. Ondare arkitektoniko hiritarra ........................................................................................... 45

3.7.1.1 Babes berezia ................................................................................................................... 46 3.7.1.2 Erdi mailako babesa .......................................................................................................... 50 3.7.1.3 Oinarrizko babesa ............................................................................................................. 51 3.7.1.4 Beste batzuk ..................................................................................................................... 51

3.7.2. Ondare Arkeologikoa .......................................................................................................... 54

4. GERNIKA‐LUMOKO HAPOren BERRIKUSPENAREN ONURA ETA AUKERA ......... 55

5. HAPOren BERRIKUSPENAREN HELBURUAK ETA INGURUMEN HELBURUAK ..... 57

5.1. 2000. URTEKO HAPO‐aren HELBURU OROKORRAK ................................................................ 57 5.2. HAPO BERRIAN GARATU BEHARREKO HELBURUAK ............................................................... 58 5.3. INGURUNE IZAERAKO HELBURU, IRIZPIDE ETA JARDUKETA LERROAK ................................... 59

6. HAUSNARTUTAKO AUKEREN JUSTIFIKAZIOA .................................................. 63

6.1. UDALAZ GAINDIKO PLANGINTZAREN ESPARRU OROKORRA .................................................. 63 6.1.1. Hiri lurzoruari buruz ........................................................................................................... 63 6.1.2. Jarduera Ekonomikoetarako Lurzoruari Buruz ................................................................... 63 6.1.3. Azpiegiturak ....................................................................................................................... 64 6.1.4. Ekipamenduak .................................................................................................................... 65 6.1.5. Natura eta landa ingurumena ............................................................................................ 65

6.2. HAUTABIDEEN ANTOLAMENDURAKO IRIZPIDE OROKORRAK ................................................ 67 6.2.1. Bizitegi lurzoru beharra ...................................................................................................... 67 6.2.2. Ekonomi jardueren lurzoru beharra ................................................................................... 68 6.2.3. Kantauri Ekialdeko Demarkazio Hidrografikoaren Plan Hidrologikoa 2015‐2021 .............. 69

6.3. AURKEZTUTAKO HAUTABIDEEN HELBURUAK ETA JUSTIFIKAZIOA ......................................... 71 6.3.1. 0. Alternatiba ...................................................................................................................... 72 6.3.2. 1. Alternatiba ...................................................................................................................... 74 6.3.3. 2. Alternatiba ...................................................................................................................... 76 6.3.4. 3. Alternatiba ...................................................................................................................... 78

7. PLANOEN ZERRENDA ...................................................................................... 80


AURRERAKINAREN ATARIKO AGIRIA. 2017KO IRAILEA 1

1. AURREKARIAK

1.1. SARRERA

2016ko apirilaren 6an ospatutako saioan, Gobernu‐Batzorde Lokalak, erredakziorako zerbitzuen kontrataziorako espedientea eta Gernika‐Lumoko Hiri‐Antolamenduko Plan Orokorraren Berrikustearen udal‐aholkua onartu zituen.

2016ko azaroan Gernika‐Lumo‐ko PGOU berriaren lantze lanak hasten dira 2000ko gaurko Plana lurzoruaren indarreko legeriara eguneratzeko, zehazki, Lurzoruko eta Hirigintzako, ekainaren 30eko 2/2006 Legea.

Legeak lehen une baten aurretiko galdeketa egin dadila ezartzen du, 2/2006 Legeak 90.1 artikuluan agindutakoaren arabera; hau da, Eusko Jaurlaritza eta Foru Aldundiak, Babes Zibil, Ingurumen, Kultura Ondare eta Ingurune Naturalari dagozkien organo eskudunei eska dakien lehendikako arriskuei buruzko eta ingurumen, ondare kulturalaren eta ingurune naturalaren babespenerako bere antolamenduak errespetatu behar dituen eragileei buruzko informazioa, bere justifikazio tekniko eta juridikoarekin batera, bi hilabeteko epea gainditu gabe.

1.2. INGURUMEN EBALUAZIO PROZEDURA

Ingurumen Ebaluazio Prozedura, bai autonomia legediak, planen eta programen ingurumen ebaluazio estrategikoaren prozedura arautzen duen urriak 16ko 211/2012 Dekretuaren bidez, bai estatu legediak abenduak 9ko 21/2013 ingurumen ebaluazioari buruzko Legearen bidez arautzen dute.

211/2012 Dekretuak otsailak 27ko 3/1998 Euskal Herriko Ingurumenaren Babeserako Lege Orokorraren I eranskinean jasotako plan eta programak ingurumen ebaluazio estrategikoaren prozeduraren pean egongo direla agintzen du. Hauen artean Hiri Antolamenduaren Plan Orokorrak egongo lirateke, kasu hau bezala. 21/2013 Legeak ere agintzen du ingurumenaren gain ondorio nabarmenak izan ditzaketen plan, programa eta proiektu orok ingurumenaren babes maila bat bermatuko duen ingurumen ebaluazio prozedura bat burutu beharko dutela.

Horregatik idazten da honako agiri hau, “Gernika‐Lumoko Udalerriaren Hiri Antolamenduaren Plan Orokorraren Berrikuspena”‐ren ingurumen ebaluazio estrategikoaren prozedurari hasiera emateko, bi legediek araututakoa betetzeko: 211/2012 Dekretuak Hasierako Agiri baten idazketa xedatzen du 8. artikuluan eta 21/2013 Legeak, berriz, Hasierako Agiri Estrategiko baten idazketa 18. artikuluan.

Hasierako Agiriaren idazketarako Aurrerakinaren Atarikoa deritzon fasearen barnean honakoak landu dira aldez aurretik:

• “Udalaz Gaindiko Plangintza” agiria, non antolamendu‐plan eta lurralde‐plan sektorial guztiak aztertzen diren, plan orokorraren eta ingurumenaren gain izango duten eragina jasoz.

REVISION PGOU DE GERNIKA‐LUMO DOCUMENTO DE INICIO


2

• 2017ko martxo eta maiatza artean, inkesta bat burutu da Herritarren Partaidetzaren barne, udalerriko bizitzaren alde ezberdinei buruz auzotarrek daukaten iritzia ezagutzeko: udalaren beraren ezagupena, ekipamenduen balioespena, azpiegiturena, etxebizitzarena, etxebizitzen egoera eta etxebizitza hutsak, udalerriak daukan etxebizitza beharra zenbatesteko, udalerriaren irudia, nolako bilakaera ikusi duten, konpondu beharreko lehentasunezko arazoak, edota proiektu berriekiko duten ezaguera eta inplikazio maila.

• Era xehatuan aztertu da indarreko plangintza eta bere garapen maila, planak gaur egun daukan etxebizitza gaitasuna edota eraiki gabeko lurzoru industrial/tertziarioa zenbatesteko, Hasierako Agirian hautabide ezberdinak proposatzeari begira.

Nahiz eta dokumentazio hau Hasierako Agiriaren zati bat ez izan, 211/2012 Dekretuaren 8. artikuluan jasotzen den edukierari ez diolako erantzuten eta ondorioz ez da formalki agiri honen barne sartzen, beharrezkoa izan da Hasierako Agiriak dauzkan hautabide ezberdinak proposatzeko.

211/2012 Dekretuaren 8. artikuluaren arabera beharrezkoa da:

• V Eranskinaren inprimakia bete, argibideak jarraituz eta azpiatalak ulertuz:

o a) Arau xedapenaren identifikazioa edo Gobernu Kontseiluaren hitzarmena, non administrazio publiko batek plana edo programa landu edo onetsi dezan eskatuko den.

o b) Planak edo programak garatzen dituen eskuduntzen identifikazio eta deskribapena.

o c) Administrazioaren eskumenak: organo sustatzailearen eta organo substantiboaren identifikazioa, behin betiko onespenaren arduradun.

o d) Planaren edo programaren onespen eta izapidearen prozedura, prozesuan burutzea aurreikusten diren herri‐partaidetza, jendaurreko informazio eta galdeketa tramiteak espresuki zehaztuz.

o e) Garapen substantibo orokor eta espezifikoen helburu eta irizpideak eta plan edo programaren ikusmuga.

o f) Planak edo programak ase beharreko premien eta jadaneko aukera elementuen justifikazioa.

o g) Aurrekariak eta izapidea:

- Aurrekarien deskribapena, dagokionean, plana edo programa jaso den goi mailako plangintza agiriak aipatuz, ingurumen ebaluazio prozedurara ezarri diren adieraziz. Azken kasu honetan, aipatutako ingurumen ebaluazioaren zehaztapen nagusiak laburbildu beharko dira, ondorengo faseetan ebaluatuak izango diren elementuak azpimarratuz hala izango balitz.

- Ingurumen organoaren esku‐hartzea aurreikusten den plan edo programaren ostean iragarritako jarduketen deskribapena, dagokionean.

o i) Ingurumen‐babesaren helburuen eta nazioarteko, erkidegoko, estatu mailako, autonomiko edota bertako eskaladun araudi, estrategia eta planetan finkatutako garapen irizpideen identifikazioa, beti ere plan edo programak izan ditzaketen ondorio esanguratsuekin edo beraien helburuekin harremana gordetzen badute, hala nola



erlazionatutako adierazleak eta, dagokionean, planaren edo programaren lantze bitartean kontutan eduki beharrezko ezarritako edo proposatutako mugak.

• Planaren mugaketa (8. artikulua h atalean)

• Aukeren deskribapen eta justifikazioa (8. artikulua j atalean)

• Ingurumen aspektu eta arazo aipagarriak (8. artikulua k atalean)

• Ingurumen eta paisaia unitateak (8. artikulua l atalean)

• Natura 2000 Sarearen gain izan ahal duen eraginaren balorazioa (8. artikulua m atalean)

• Beste naturagune batzuren afekzio eremuak (8. artikulua n atalean)

• Gainera, 211/2012 Dekretuaren 3. artikuluarekin bat datorren Interesdun Jendearen Zerrenda proposamen bat jasotzen da.



4

2. BREVE ANALISIS DE LA SITUACION DEL MUNICIPIO DE GERNIKA‐LUMO.

Gernika‐Lumoko udalerria Bizkaiko Lurralde Historikoko zentroan aurkitzen da, Busturialde‐Urdaibaiko eskualdearen barnean (Gernika – Bermeo). Zehazki, udalerri bizkaitar hau eskualdeko zona zentralean kokatzen da, geroago Mundakako itsasadarra osatzen duen Oka ibaiak zeharkatuta, Biboko ekialdetik 35 km‐ra gutxi gorabehera.

Gernika‐Lumo udalerriaren kokapena Gernika‐Bermeo eskualdearen barruan.

Gernika‐Lumoko udalerriak 8,47‐ko hedadura hartzen du. Iparraldean Foruako udalerriarekin mugatzen du, Ipar‐Ekialdean Kortezubi eta Arratzuko udalerriekin, Hego‐Ekialdean eta Hegoaldean, Ajangizeko udalerriarekin, Hegoaldean Muxikako udalerriarekin eta Mendebaldean Errigoitiko udalerriarekin. San Pedro Lumoko Elizateko eta Gernikako Hiribilduaren 1882ko bategitetik sortzen da.



2.1. DEMOGRAFI ALDERDIAK

Atalburu honen garapenerako, beste iturri batzuren artean EUSTATen, Euskal Estatistika Erakundean, batutako datuei joko dugu.

2.1.1. 1981ETIKO GURE EGUNETARA ARTE GERNIKA‐LUMOKO POPULAZIOAREN BILAKAERA

Gernika‐Lumok 1981. urtean 15.476 pertsonako biztanleria zeukan. 80. hamarkada bitartean, biztanleriaren igeoera bat egon zen, 1986. urtean 15.611 edukitzera eta 15.697 edukitzera 1991. urtean.

Aitzitik, 90eko hamarkadan zehar joera alderantzikatu zen, nahiz eta jaitsiera arina ere izan, 1996an 15.439 biztanle eta 2001an 15.259 biztanle izatera pasatuz. Azkenik, harrezkero, populazio‐gehikuntza berria ikusi da eta gainera samar gehiago nabaritu da 2006an 15.622 biztanletara pasatuz eta 16.246 biztanletara helduz 2011n.

Gernika‐Lumoko erroldatutako populazioa oso egonkorra da; azken urteetan zehar biztanle‐kopuruaren bilakaerak oso hazkunde txikia azaltzen du: azken 10 urteetako interurteroko % 0,62a baino ez, non biztanleria 15.622tik 16.595ra pasatzen den 2006tik 2016ra.

2.1.2. HAZKUNDE BEGETATIBOA ETA JAIOTZA‐LEKUTIKO POPULAZIOA

Datuekin kontatzen duguneko azken hamarkadan zeharreko Gernika‐Lumoko Hazkunde Begetatiboak (2005‐2014), 2007 (‐13) eta 2008 (‐13) urteetakoa bota du datu negatiboago bezala (‐13) 2012koa (+9) hain zuzen positiboena izanez. Azken 10 urteen datuak kontuan hartzen baditugu Gernika‐Lumoko Hazkunde Begetatiboa 83ko zifra totalera heltzen da, 8,3ko urteroko media hamarkadaren multzorako botaz.

Hamarkadaren Erabateko Migrazio‐Kitapenari dagokionez (2006‐2015), 2011ko +321‐en eta 2013ko ‐63en artean fluktuatu du, 823ko erabateko kitapen positiboarekin, 82,3ko urteroko kitapen positibo ertaina hamarkadarako ekartzen duena.

Jaiotza lekutiko populazioari dagokionez zera esatea posible da, 2011ko datuen arabera, populazioaren % 77,05 Euskadiko Autonomia‐Erkidegoan jaio zela, eta zehazki, Bizkaian batez ere % 75,64arekin, gainerako Estatuan % 11,28arekin eta % 11,67arekin atzerrian.

Bada nabarmentzekoa atzerrian jaiotakoen ehuneko adierazgarria, gainerako Estatuan jaiotakoena gainditzen baitu. Ohargarria da gainera atzerrian jaiotakoen gehiengoa azken bi hamarkadetan zehar Gernika‐Lumora iritsitako pertsonak izatea.

2.1.3. 10 URTE ETA GEHIAGOKO POPULAZIOA, INSTRUKZIO‐MAILAREN ARABERA

Gernika‐Lumoko auzotarren instrukzio mailari dagokionez, 2011ko datuen arabera, lehen mailako ikasketak dituzten pertsonak nabarmentzen dira, 5.581 (37,33 %), bigarren mailako ikasketak kurtsatu



6

dituztenak, 2.943 (19,69 %) eta goi mailako ikasketak dituztenak, 2.508 (16,78 %). Auzotar analfabetoei edo ikasketarik gabeko auzotarrei dagokienez 43 (2,88%) dira.

2.1.4. EUSKARA

2011. urtean, Gernika‐Lumoko 2 urtetako edo gehiagoko pertsonen artetik, 10.844 (%67,56) Euskaldunak ziren. Aitzitik, aipatutako urtean Erdaldunak 2.635 (%16,42) ziren.

Ama‐hizkuntzari dagokionez, 8.857 pertsonarentzat (%51,87) Euskara zen, 5.805 auzotarrentzat (%35,06) Gaztelera eta 1.243rentzat (%7,51) biak. Azpimarratzekoa da gainera 921 pertsonatako kopurua (%5,56), zeinarentzat ama hizkuntza ezberdina zen.

2.2. ASPEKTU SOZIOEKONOMIKOAK

2.2.1. AKTIBOTASUNAREKIN ERLAZIOA

2011ko datuen arabera, Gernika‐Lumoko Populazio Aktiboa 7.754 pertsonetara heltzen zen, hots, erroldatutako populazioaren % 46,83, igoera bat 2006ari dagokionez ikusiz, populazio aktiboa 7.369 pertsonetara heltzen zenean eta populazioaren portzenaia %46,11 zenean. Serie historikoaren hasierarekin konparatzen badugu 1986an igoera hau oraindik adierazgarriagoa da, populazio aktiboa 5.629 pertsonetakoa zenean eta populazioaren portzentaia %36,06ko zifra zeukanean.

2.2.2. BIZTANLERIA LANDUNA JARDUERA SEKTOREEN ARABERA

2011. urtean biztanleria landun gehiago zeukaten jarduera sektoreak honako hauek ziren:

Gernika‐Lumo: Biztanleria landuna jarduera sektoreen arabera

Jarduera Sektorea Biztanleria landuna Osotasunaren gaineko %

1.‐ Manufaktura industria 1.514 22,93

2.‐ Merkataritza eta konponketak 850 12,87

3.‐ Hezkuntza 829 12,56

4.‐ Alokairua, higiezinen agentziak eta enpresentzako zerbitzuak

688 10,42

5.‐ Osasun eta albaitarien jarduerak, gizarte‐zerbitzuak 519 7,86

6.‐ Eraikuntza 455 6,89

7.‐ Ostalaritza 454 6,88

8.‐ Garraioa, biltegiratzea eta komunikazioak 333 5,04

9.‐ Herri administrazioa 310 4,70



Manufaktura‐Industriaren sektorearen garrantzi handia datuetatik ondorioztatzen da, bai Merkataritzaren bai Enplegu Publikoaren presentzia garrantzitsuarekin, (Heziketa, Osasuna, Administrazioa, etab.) Gernika‐Lumon eta aitzitik Lehen Mailako Sektorearen garrantzi urria (60 enplegu baino ez, udalaren % 0,91).

2.2.3. ERREGISTRATURIKO LANGABEZIA

Erregistratutako azken hamarkaden Langabeziari dagokionez 2006ko 539en (zifra baxuena) eta 1996ko 1.197en pertsonen artean ibili da. Egoera nahiko egonkorra ikusten da, baina goranzko joerarekin, 1986‐1996 hamarkadan zehar, hurrengo hamarkadan zehar (1986.1996) era adierazgarrian txikiagotzera pasatzeko. Azkenik, krisi ekonomikoagatik, 2006‐2011 bosturtekoko langabeetako kopurua oso era garrantzitsuan igo zen 539 pertsonatik 1152ra pasatuz.

2.2.4. ERREGISTRATURIKO ESTABLEZIMENDUAK ETA LANPOSTU KOPURUA UDALERRIAN

2016. urtean EUSTATek jaso zituen Jarduerari buruzko datuen arabera, Gernika‐Lumon erregistraturiko establezimenduak hurrengoko hauek lirateke, bere garrantziaren arabera:

Gernika‐Lumo: jarduera‐adarrak erregistratutako establezimenduak

Jarduera Establezimenduak Osotasunaren gaineko %

1.‐ Merkataritza, garraioa eta ostalaritza 566 39,39

2.‐ Eraikuntza 197 13,71

3.‐ Jarduera profesional eta laguntzaileak 175 12,18

4.‐ Herri administrazioa, hezkuntza eta osasungintza 142 9,88

5.‐ Jarduera artistikoak eta beste zerbitzu batzuk 126 9,46

6.‐ Industria, energia eta saneamendua 107 7,45

7.‐ Jarduera finantzarioak eta aseguruak 40 2,78

8.‐ Nekazaritza, abelazkuntza eta arrainketa 38 2,64

Osoa 1.437

Gernika‐Lumon azken hamarkadan zehar erregistratutako Enpleguetako Kopuruari dagokionez, 2013ko 4.559en (zifrarik baxuena) eta 2007ko 5.709en (serieko altuena) artean ibili da.

Goranzko joera ikusten da lehen hirurtekorako, (2005‐2007), hurrengo bost urteetan zehar alderantzikatzerako joerara pasatuz (2008‐2013udalerrian erregistratutako 1200 enplegu baino gehiago galduz, urte horietan zehar jasandako krisiaren gogortasunaren irudi argia ematen duena. Azkenik, aipatutako 2013. urtetik gaurkotasunera arte, joerak berriz aldatzen du igoera txiki bat nabarmenduz 2016an erregistratutako 4.915 enpleguetara heldu arte.



8

Beharrezkoa da nabarmentzea udalean erregistratutako enpleguetako kopurua nabarmen bereko populazio aktiboaren zifratik beherakoa dela, non Gernika‐Lumoko langileen parte adierazgarri batek lan egiteko udaletik kanpo joan behar dutela ondorioztatzen den.

2.2.5. TURISMOA

2012. urtean, ”Busturialdea‐Urdaibai turismo Plan estrategikoa” publikatu zen,eskualde honetako indar elementu guztiak aztertzen dituena Urdaibaiko Biosfera Erreserba gisa,hala nola,Gernikako Arbola,Batzar Etxea edo Bakearen Museoa Gernikan kokatuak edo baita Pablo Picassok margotutako Gernikako Bonbaketaren margo gogoangarriaren adierazgarritasuna, txakolina, Euskal pilota eta Gernikako Jai Alai frontoia eta abar.

Agiri honek aipatzen du, eskualdeko jarduera turistikoa, Gernika‐Lumo eta Bermeo bezalako eskualde garrantzitsuenetan kontzentratzen dela, honek, fluxu komertzial eta turistikoak udalerri hauetara bideratzea dakar, eskualdeko núkleo txikienak baztertuz. Eskualde barruan, lurralde desoreka gisa hartzea ekarri dezake, turistikoki garatuen dauden udalerriak (Gernika eta Bermeo) jarduera turistikoa lidertzen dutelako Busturialdea eta Urdaibaien, Gernika bezalako udalerriek, izaeradun baliabide turístiko nahikoa pilatzen dute bisitariak eta/edo turistak erakartzeko: Batzar Etxea, Euskal Herria Museoa eta Bakearen Museoa.

Eskualdeko turismo bulegoetara egindako bisiten zenbatekoa kontuan hartuz, Gernikako bulegoa nabarmenetzen da, 2011ko guztizko bisiten %69,2 arekin, Bermeo jarraiki (guztizko bisiten %24,5 ekin) eta neurri txikiago batean Mundakako bulegoa (%13,81). Beharrezkoa da kontuan hartzea, Gernikako Turismo Bulegoaren pisua esangutasua dela ez bakarrik eskualdeko beste bulegoekin alderatuta, baizik eta Bizkaiko eta EAEko gainontzeko Turismo Bulegoekin alderatuta.Itourbaskeko datuen arabera, bertarakotze bisiten zenbatekoa Bizkaiari dagokionez %11,8 batekoa da eta %5.1 EAEari dagokionez; helburu turIstiko honen garrantzia aipatzen duelarik.

Agiri honek, eskualdeko jarduera turistikoa dinamizatu, bultzatu eta mesedetzea du helburu, Urdaibai Biosfera Erreserbako eta itsasertzeko eta landa lurreko paisai baliotsuen zainketa planteatuz, beharrezkotzat jotzen bada irisgarritasunaren hobekuntza Bilborekiko duen hurbiltasuna errezteko, bidegurutzeen hobekuntzan oinarritutako estrategia bat dagokio. 2012‐2016 denboraldirako Programa Operazional bat ezartzen du baita ere, hainbat estrategia eta programa operatibo ezartzen dituena turismoa indartzeko, marketingeko estrategia bat ezarri enpresa sektorearen indartze programatik, turismo eno‐gastronomikoaren garapena (indabak, Gernikako piperrak, txakolina eta eskualdeko upeldegietara bisitak Itsasmendi, Berroja, Amunategi eta abar esaterako, Gernikako Astra lantegiko “Sorkuntza kulturalaren lantegia“proiektu bateraino doana.

Beste alde batetik, Basquetour edo Euskal Turismo Agentzia Eusko Jaurlaritzako Turismo, Komertzio eta Kontsumo Sailaren mende dagoenak, ”Euskal Kostako Turismo Plan Zuzentzailea” idatzi zuen 2016.urtean, polItika turistikoaren kontuetan, helburu turístiko honetan presente dauden eragile multzoen norabideak ezartzen dituena, eremu pribatukoak diren horiek (zerbitzuen enpresak, saltoki eta eragileak) zein eremu publikokoak direnak (administrazio maila ezberdineko erakundeak: udalerriak, eskualde, foru aldundiak eta Eusko Jaurlaritza).



Agiri estrategikotzat jotzen da, Euskal Kostaldea diseinatu eta egituratzea helburutzat duena, potentzialtasun handiko espazio kultural gisa, iraunkortasunean oinarritutako estrategien bidez, Euskal itsasertzak metatzen dituen errentagarritasun ekonomiko eta ondare kultural eta naturalaren kontserbazioa bateratzeko gai direnak, produktu turístiko berrien bultzada eta sorkuntza ahalbidetuz.Hainbat irizpideren arabera Unitate Turistiko bat (kokapen geografikoa/arrantza herrien presentzia, Portu azpiegituren hornidura/hondartza eta are espazioen izatea/itsas alboan kokatutako nukleo nagusia) eta bi maila geografiko desberdin ezartzen dira:Euskal Kostako trakzio elementuak, 27 portu aurredun udalerriz osotua eta eredua osatzen duten eremuak, Gernika‐Lumo eta Urdaibai Erreserba izanik.

Basquetourrek agiri honen Laburpen Exekutiboa baino ez du, beraz, ezin daiteke sakontasun handiagoz jakin planteatzen dituen proposamenak zeintzuk diren, baina zenbait ardatz eta jarduera zehazten ditu, 5 ardatzetan multzokatutako 17 jarduera lerro ezarriz:

• 1. ardatza. Osoko kudeaketa. Euskal Kostaldean garatzen diren turismo gaien inguruko jardueren planifikazioa eta kudeaketa sistema bar bermatzea.

• 2. ardatza. Ezagutza. Ezagutza turistiko baten eraketa lehiakorragoak, malguagoak eta eskaera turistikoarekoko hurbilagoak izateko.

• 3. ardatza.Helburua.Euskal Kostaldeko helburuen hobekuntza eta egokitzapena.

• 4. ardatza. Produktua. Urtaro eza mesedetuko duen produktu turistiko baten sorrera.

• 5. ardatza. Euskal Kostaren Marketing‐a



10

3. LURRALDE‐MODELOAREN GAURKO EGOERAREN ANALISIA

3.1. BIZITEGI EREDUA

Bizitegi‐ereduari dagokionez, 2000ko HAPOan Hiri lurzoruko 27 egikaritze‐unitateez aparte, hauetatik UER124 ETA UER144 2000ko HAPOa baino arinagokoak direlarik, Lurgorri (SU‐Santa Lucia eta URNP Zallo zona), Gernikako zentroa (URNP Santa Ana Goian) eta Los Tilos (SU‐Los Tilos) iparraldeko auzoetan banatutako lurzoru urbanizagarriko 4 sektore proposatu ziren.

Mendi‐hegalak eta saihesbideak Gernika‐Lumoren hedapen mugak definitzen dituzte argi eta garbi, azken urte hauetan egindako aktuazioetan nabarmenduz, etxebizitzen gehiengoa muga perimetral honetan eraikitzen ari direlako (Santa Lucia, Renteria,…). Muga hain nabari hauek Gernika‐Lumoko hiri‐lurraren handitzea zailtzen dute non etorkizuneko aktuazioak mendi‐hegaletako zona aldapatsuetan edota hirigunearen hegoaldeko nekazal lurretan egin beharko liratekeen.

2000ko HAPOaren lantzearen unean ezarritako hazkunde‐aurreikuspenek hainbat zona definitzen zituzten:

- Lurgorriko auzoko hazkundea eta bere jada eraikitako nukleoen inguruko sendotzea.

- Los Tilos eta Renteria auzoen handitze eta sendotzea.

Ondoren, udalerriaren auzo bakoitzeko analisi detailatuago bat aurkezten da:

• GERNIKAREN ZENTROA

Gernikako zentruan Egikaritze‐Unitate oso gutxi proposatzen ziren, Santa Ana Goianeko lurzoru urbanizagarri eta ez sektorizatutako sektorea azalera handiena aurkezten duena izanik. Sektore honek bere bideragarritasuna zailtzen duen aipatutako aldapa garaien arazoa dauka eta gainera eraikigarritasun parametroak 2/2006 Legeak ezartzen duenaren minimoen azpian aurkitzen dira.

Auzo honetan Planaren iraunaldian zehar aldaketa bat gertatu da: UER‐149a erabilera Tertziarioko (ZT192NC) egikaritze‐unitate izatera pasatu da, hotel bat zona horretan eraikitzeko asmoarekin bere Gernikaren interes turistiko handieneko zonen ondoko kokapen estrategikoagatik.

• LURGORRI‐SANTA LUZIA

Auzo hau Gernikako hegoaldeko sarbidean aurkitzen da, konexio onarekin Gernikako zentruarekin eta trenbideengatik La Vega zonalde industrialetik bananduta. 2000ko Planak proposatutako zonen barruan, bere garapenerako baldintza hobeak aurkezten dituena da eta Planeatzearen helburua Lurgorriko auzoa sendotu eta hiriko hegoaldeko sarbidean dentsitate handiagoa sortzea da, altuera handiagoko eraikinak proposatuz (orokorrean PB+IV+BC). beste auzo batzuen beste eremu batzuetan planteatzen diren. Lurgorri‐Santa LucIan Planaren iraunaldian zehar hazkunderik handiena gertatu da:



Lurzoru Urbanizagarriko Santa Luciako Sektorean 755 etxebizitza eraiki dira, azken urte hauetan zehar eraikitako etxebizitzetako guztizkoaren % 53a.

Auzo honetan Planak Lurzoru Urbanizagarriko sektorizatu gabeko Sektore bat proposatu zuen Zallon, aldapa handietako arazoa aurkezten duena planteatutako zonalde horretan hazkundea zailduz.

• TILOEN

Gernikako iparraldeko sarrera, Oka ibaiko ezkerreko marjinan, Los Tilosen auzoa aurkitzen da, Planak Lurzoru ez Urbanizagarriko azalera handi bat proposatzen duen Los Tilosen nahaspilatuta eta lotura gabe dagoen hiri‐bilbea sendotzeko asmoarekin.

Planaren iraunaldian zehar proposatutako aldaketetako bat ibilagailuentzako zirkulaziorako eta peatoientzako bide bat egitea izan zen iparraldeko puntan Renteria auzoarekin konektatzen duena eta tarte zentralean Los Tiloseko pasealekuarekin herriko bizitegi‐hiri lurzoruaren erditik zeharkatu behar izan gabe.

• RENTERIA

Renteriako auzoa Gernikako hiriaren iparraldeko sarbidean dago kokatuta ere eta Oka ibaia eta trenbideagatik Gernikako zentrutik bananduta geratzen da. Auzo honetan Planak erdigaratuta dauden etxe‐irla existenteak sendotzea proposatzen du batez ere. Gainera, UER‐78a Renteriako auzoaren eta Los Tilosen paseoaren arteko konexio trafiko bide berriaren aipatutako aldaketengatik eraginda geratzen da bere garapena Planaren iraunaldian zeharreko bizitegi‐mailara zailduz. Auzo honetan dentsitate handieneko egikaritze‐unitateak planteatzen dira (2000ko Planeko erredakzioan zehar jada kudeatu zen Lurgorrin kokatutako UER‐124a izan ezik). Izan ere, UER‐82a, ia amaituta dagoena, 2/2006 Legeak baimentzen duena baino eraikigarritasun altuagoa dauka.

• LA VEGA EDO IBARRA

Auzo honek erabilera industrial bat dauka nagusiki eta trenbideagatik eta Oka ibaiagatik Gernikako bizitegi‐auzoetatik bananduta dago. Gainera, zona honetako lurzoruek uholde arriskua dute. Horregatik da 2000ko Planean izaera industrialeko garapenak bakarrik proposatu zirela La Vega auzoan.

• LUMO

Lumoko hiri‐zona Gernikako hiri‐lurraren mugetatik kanpoko zona altu batean aurkitzen da, zentrotik 2km baino gutxiagoko distantziara. Udalaren hiri‐zona honetan etxebizitzak altuera baxukoak dira eta Planak bi egikaritze‐unitate berri proposatu zituen bizitegi‐hazkundea auzoan lortzeko, baina dentsitate baxukoak hiri‐bilbe existentearen izaera mantentzeko. Dentsitate hain baxu honek eragiten du eremu hauen eraikigarritasunak 2/2006 Legeak ezarritako minimoarekin ez dezala konplitu.



12

3.2. EKIPAMENDUAK

2000ko HAPOak espazio libreko Sistema Orokor existentearen mantentzea eta lurzoru urbanizagarrian bere handitzea proposatzen zuen hilerriaren eta Santa Anako Ermitaren ingurunean kokatutako bi parke txikiko sorreraren bitartez; espazio libreko aipaturiko Sistema Orokorrek lehen eta bigarren laurteko banaketa‐areetara, hurrenez hurren, bere adskripzioaren bitartez lurzoruaren lorbidea suposatzen dute.

2000ko HAPOak proposatutako espazio libreko Sistema Orokorreko erabateko zenbaketak legeak ezartzen zuen 5m2 lurzoru biztanle bakoitzeko ezartzen zuen estandarra konplitzen zuen: Planak 116.318 m2 guztira aurrez ikusten zituen 15.439 biztanleko populazio batentzat.

Ondoren, udalerriko ekipamendu tipologia ezberdinak zehazten dira:

• KIROLTASUNA

Santa Lucia sektorearen garapenak Santa Luciako futbol zelaiaren desagertzea eta Urbieta‐ko kiroldegira lekualdaketa suposatu zuen, belar artifizialetako bi futbol‐zelai dituela, rugbi‐zelai bat, 5 frontoi eta areto‐futboleko kantxa bat.

Beste kiroldegi publikoa Santanapekoa da, klimatizatutako bi igerileku estali dituela, harmailez estalitako pilotaleku bat, erabilera anitzeko jokalekua eta gimnasioa. Gernikak, gainera, estalitako erabilera anitzeko beste jokaleku bat du, Maloste, Renteriako auzoan.

Ikus daitekeen moduan udalak kiroletako hornidura ona du, baina beharrezkoa da nabarmentzea aipatutako hiru instalazioek, haiek guztiak, hiriguneran iparraldeko zonaldean kontzentratzen direla lurralde‐desoreka argia sortuz.

• HEZKUNTZA:

Gernikak Haurrentzako eta Lehen Mailako heziketa zentro eskaintza ona du (5 zentru, 2 publiko eta 3 itundu), Bigarren Mailako heziketakoa (4 zentru, 1 publikoa eta 3 itundu) eta Batxilergorako nahikoa (zentru publiko bat). Hala ere, ez dauka formazio profesionaleko zentrurik, izan ere, herritik hurbilen dagoena, Barrutialde, Arratzuko udalerriari dagokio.

Datu honek, ikasketekin jarraitzeko ezintasunaz gain, behin Batxilergoa bukatuta, herriak daukan gabeziarik handienetakoa irudikatzen du, izan ere, gazteen belaunaldi askok eskatutako gaia dena.

• OSASUNA:

Gernikak eguneko ospitale berria du, ohe bakoa, Erabaki Altuko Zentroa, Renteriako auzoan, batzuei 60.000 pertsona ingururentzako zerbitzua ematen duena eta espezialitate medikoen gehiengoa duena Kirurgia Baskularra, Onkologia eta Barneko Medikuntza izan ezik.



Gainera, udalak San Juan kaleko Osasun Zentroa du, erdigunean. Kirol ekipamenduen kasuan bezala hegoaldeko auzokideak, Lurgorri – Santa Lucia zonaldekoak samar baztertuta geratzen dira.

3.3. EREDU TERTZIARIO‐INDUSTRIALA

Erabilera industrialeko area, gehienez La Vegako auzoan kontzentratuta, trenbideetako ibilbideagatik gainerako auzoetatik bananduta dago bizitegi‐nukleoetatik bere urruntzea eraginez. Garapen industrialeko areak gaur egungo proposamenak sendotzen dituzten eta bitarteko espazio hutsak lohiz betetzen dituzten antolamendu proposamen berriekin osatzen dira. 2000ko Planean La Vegako zonaldea zonalde industrial moduan planteatu zen eta uholdagarriak ziren lurraldeetan kokatutako bi egikaritze‐unitaterekin eta oso ondo komunikatuta dagoen zonalde urbanizagarri batekin, hiriraren hegoladeko sarbidean kokatuta eta alde batetik Lurgorri‐Santa Lucia auzoarekin konektatzen duena eta bestetik, BI‐635arekin, hauekin kontsolidatzen zen.

Erabilera tertzioarioari dagokionez, posiblea da nabarmentzea Gernika‐Lumoko ostatu turistikoko eskaintza urria, hotel bat bakarrik egonez, hainbat ostatu eta aterpe pare bat. Planean modifikazio bat egin da UER 149 egikaritze‐unitatean hotel berri baten kokapena errazteko (ZT192NC), gabezia hau zerbitzu hauetan nabarmenduz.

3.4. LURZORU URBANIZAEZINA

3.4.1. LURZORUAREN ERABILERAK

Gernika‐Lumo‐ko udal‐terminoa Urdaibaiko Biosferaren Erreserbaren muga barruan bere osotasunean kokatuta dago, 1984an UNESCOko MAB Batzordeagatik Biosferaren Erreserba deklaratzerakoan. Urdaibaiko Biosfera Erreserbak 1993 geroztik Erabilera eta Kudeaketa Plan Zuzentzaile bat dauka (EKZP),zeinen bitartez Lurralde Antolamendu eta Hirigintza erregimen berezi batez gozatzen duen. Araudi honek, babes bereziko eremu erabilera arauketa, gaur eguneko erabileren mantenua (ez finkapena eta hazkundea) eta beste araudi batzuekiko lehentasuna ezartzen ditu.



14

Abuztuak 2 ko 242/1993 Dekretuak, Urdaibai Erreserba Biosferaren Erabilera eta Kudeaketa Plan Zuzentzailea ezartzen zuen, otsailaren 11ko 27/2003 eta uztailak 22ko 181/2003 dekretuen bidez unean‐unean aldatua izan dena. Gaur egun, irailak 7ko 139/2016 Dekretuak Urdaibai Erreserba Biosferaren Erabilera eta Kudeaketa Plan Zuzentzailea onesten du (EHAA 226.zenb, 2016ko azaroaren 28koa) aurrekoa guztiz ordezkatzen duena.

EKZP‐ak Urdaibaiko Biosfera Erreserbarako erregimen jurIdiko berezi bat ezartzea du helburu, bere ekosistema multzoaren berreskuratzea indartzea eta osotasuna babestea helburutzat duena.

Erreserbako lurraldearen balio paisajistiko eta ekologikoak mantendu eta seinalatzeaz gain, zer lurretan den posible udalen hiri‐garapena egitea ezartzen du eta zer lurrek mantendu behar duten bere gaurko izaera lurzoru ez urbanizagarri bezala planteamendu urbanistikorako hiri‐garapen izaera daukaten lurrak era argian zeintzuk diren definituz. 2000ko HAPOak, orokorrean, modifikazio txiki batzuekin hiriguneen mugetan, EKZPan azaltzen dena errespetatzen du.

EKZP‐ak, Urdaibai Biosfera Erreserbako lur ez eraikigarriaren zonifikazio bat egiten du, lur ez eraikigarriarren antolamenduarentzako, bere zonifikazioaren bidez hiru maila ezarriz: Mailaz gaindiko Antolamenduak, Antolamendu mailak eta Azpimaila Antolamenduak.

EKZP Gernika‐Lumo



• Mailaz gaindiko Antolamenduak: Ondare Natural eta Bioaniztasunaren 42/2007 Legean eta Biosfera Ereeserben Sare Mundialaren estatutu markoan identifikatutako hiru eremuak zehazten ditu: Nukleo Eremua, Nukleoaren babes Eremua eta Iragate Eremua.

o Nukleo Eremuak,Urdaibaiko ekosistema berezi eta ahulenak batzen dituenez, lehentasunezko babes maila bat dauka. Helburua, balore natural eta kulturalen babesa, zainketa eta berriztapena da. Lehentasunezko eta funtsezko izaera eskuratzen du.

o Nukleoaren babes Eremua, interes naturalistiko eta kultura duten eremuez, ingurugiro sistema sentikorrez edo baliabide natural murritzez osatua dago.Bere helburu nagusia, mailaz gaindiko nukleoaren babes, zainketa eta berritzearen integrazioa baimentzea da, Mailaz gaindiko iragatearen garapen iraunkorrarekin.

o Iragate Gunea, aurretik aipatutako Mailaz gaindikoen barne ez dauden eremuez osatua dago. Bere helburu nagusia, garapen sozioekonomikoa sustatzea da gizartearen ongizatearen hobekuntzarako, Biosfera Erreserbaren indar eta berariazko baliabideak era iraunkor batean aprobetxatuz, bere helburuak eta MaB Unescoren Programa errespetatuz beti ere.

• Antolamendu mailak, aipatutako hiru Mailaz gaindiko bakoitzean zehaztazunezko guneekin bat datoz eta Antolamendu Azpimailek men egiten diote hein handiago batean hainbat Antolamendu Mailen zehaztazunei.

Planak, Hirigintza Plangintzari loturik dagoen antolamendu guneaz gain,(ondorengo irudian rosaz irudikatua),Eremuak,Antolamendu Maila eta Guneak, Azpimaila gisa identifikatzen ditu;honela PRUGen barnean ondorengo kategorizazioa aurki genitzake:

• Mailaz gaindiko Nukleoa –N

o Erreka Gunea‐N1.Estuario sistema eratzen duten Iragate Itsas lur edo/eta ur gisa definitzen da. 5 Antolamendu Azpimaila aurkezten ditu

o Itsasertz Eremua‐N2. Matxitxakoko lurmuturra eta Arbolitz muturren arteko kostan dagoen itsas‐lur eragin eremuaz osatua dago, Izaro Uhartea, Txatxarramendi eta Sandinere barneratuz, Erreka Eremua kanpo utziz.

o Kantauriar Artadi Eremua‐N3. Errekaren albo bietan dauden eraketa geologiko karbonatatuetan eratutako Kantauriar Artadiekin bat dator. 5 Antolamendu Azpimaila aurkezten ditu.

o Urdaibaiko Ibai Sare Eremua‐NA:Kontserbazio Bereziko Eremuen gune sentikorrenenekin bat dator (KBE) ES2130006 Urdaibaiko Ibai Sarea

o Interes Kulturaleko Eremua‐N5: Aztarnategi edo arrasto arkeologikoren bat existitzen den guneei dagokie, uztailaren 6 ko 5/1989 Urdaibaiko Biosfera Ereserbaren Babes eta Antolamendu Legean identifikaturik daudenak. Antolamndu 2 Azpikategoria aurkezten ditu.



16

• Mailaz Gaindiko Babes Nukleoa edo Tanpoia –B

o Errekaren Babes Eremua –B1‐:Erreka Eremu Inguruko babes orlari dagozkion lurrazalei dagokie‐N1.

o Itsasertzeko Babes Eremua‐B2‐: Itsasertz Eremu Inguruko babes orlari dagozkion lurrazalei dagokie‐N2.

o Kantauriar Artadien Babes Eremua‐B3: Kantauriar Artadien Eremu Inguruko babes orlari dagozkion lurrazalei dagokie‐N3.3 Antolamendu Azpimaila aurkezten ditu.

o Ibai Sarearen Babes Eremua‐B4: Ibai Sare Eremuaren kalifikazio orokorraren Inguruko babes orlari dagozkion lurrazalei dagokie‐N4 baita bertan isuritzen diren aldatz handiko arroen edo higadurekiko sentikorrak diren lur litologikoei.2 Antolamendu Azpimaila aurkezten ditu.

o Babes paisaijistikodun Eremuak,ahultasun handi eta eszenografikoko lurraldeak‐B5 Mendien gailur eta arro zabalen espazioak aurkezten ditu.

o Bertako baso Eremuak‐B6: Baso autoktonoko rodal heterometrikoei dagozkie

o Erabilera Pubikotzat jotako mendi Eremuak‐B7. BFA‐k aitortutako eremuari dagokio, eremu honen barruan N.3, N.4 edo N.5. tzat jotako guneak salbuetsita.

• Mailaz Gaindiko Trantsizioa –T

o Nekazal abeltzain eta landazabal Interes Guneak‐T1. Gaitasun agrologiko anitzeko eremuei dagokio.2 Antolamendu Azpimaila aurkezten ditu:Balore handiko gune agrologikoak T1.A1 eta T1.PRT Trantsizio nekazal paisai Guneak.

o Baso Eremuak‐T2. Higadurari sentikorrak diren substratuen gainean kokatuta dauden lurrazalei dagozkie, isurialde maldatsuetan kokatuta egoteagatik, nagusiki, ehuneko hogeita hamar eta hirurogei artean (%30‐60) egon daitezke baso ustiapen iraunkor baten pean. 2 Antolamendu Azpimaila aurkezten ditu: Malda moderatudun baso guneak T2.F1 (%30‐45) eta Malda handidun baso guneak T2.F2 (%45‐60).

o Landagune Eremuak‐T3: Eraikitako bizitegi eta nekazal kokaleku multzoei dagozkie,bata besteengandik hurbil daudenak eta nukleo bat eratzen dutenak. Hirigintza araudiari dagokionez, landagune eremu kalifikatuak, oraingo Plan Zuzentzailearen arabera,lur ez eraikigarri sailkapena eramango dute, bere bersailkapena posible izango ez delarik.

o Sistema Eremua‐T4. Oinarrizko azpiegiturak eta komunitate ekipamenduak jasatera bideratuta dauden eremuei dagozkie,bere izaera eta ezaugarriengatik,lur ez eraikigarrian kokatu beharko litzatezkeenak.2 Antolamendu Azpimaila aurkezten ditu:Komunitatearen zerbitzu eta azpiegiturak jasatera bideratuta dauden guneak T4.IS. eta gune publiko edo pribatuak T4.ECR, kokaleku konstruktibo edo kokaleku konstruktibo gabe, komunitate ekipamendurako beharrezkoak direnak.



Antolamendu mailak Azalera Ha

Bertako baso Eremuak 20,37

Nekazal abeltzain eta landazabal Interes Guneak

19,16

Interes Kulturaleko Eremua 22,36

Erreka Gunea 21,56

Urdaibaiko Ibai Sare Eremua 33,83

Ibai Sarearen Babes Eremua 97,97

Babes paisaijistikodun Eremuak,ahultasun handi eta eszenografikoko lurraldeak

17,72

Sistema Eremua 22,78

Baso Eremuak 224,50

OSOA 652,76



18

Categorías EKZP mailak Azalera Ha

B4.1 Ibai‐sareko babes zonak. 90,28

B4.2 Ibai‐sarerako arro isurialdeen babes‐zonak.

76,94

B5 Babes paisaijistikodun Eremuak,ahultasun handi eta eszenografikoko lurraldeak.

17,72

B6 Bertako baso Eremuak 20,37

N1.2 Lokatzak izandako marearteko edo gainitsasaldien zonak edo zirkulazio hidrikoko sistematik isolatutako padura‐zonak euste‐hormen erabileraren bitartez.

11,58

N1.3 Bakartutako gainitsasaldien zonak euste‐hormen bitartez, hiri‐okupazioarekiko zirkulazio hidrikoko sistemena.

9,17

N1.5 Itsasadarreko ubidea izandako azpiitsasaldien zonak.

7,98

N4 Urdaibaiko Ibai Sare Eremua 33,83

N5.1 Ondare historiko‐Arkitektonikoko zonak 22,36

T1.A1 Balore handiko gune agrologikoak 27,70

T1.PRT Trantsizio nekazal paisai Guneak. 163,92

T2.F1 Malda moderatudun baso guneak (30% ‐ 45%.)

144,19

T2.F2 Malda handidun baso guneak (45% eta 60%.)

80,31

T4.ECR Gune publiko edo pribatuak, kokaleku konstruktibo edo kokaleku konstruktibo gabe, komunitate ekipamendurako beharrezkoak direnak.

0,28

T4.IS Komunitatearen zerbitzu eta azpiegiturak jasatera bideratuta dauden guneak.

22,50

OSOA 652,76



Etorkizuneko HAPOa 2016ko indarreko EKZPak definitutako lurralde‐antolamendura eguneratu eta moldatu behar izango da.

3.4.2. LURZORU EZ URBANIZAGARRIKO ETXEBIZITZA

Bizkaiako Foru Aldundiaren landa‐nukleoen inbentarioak Gernika‐lumoko udalerrian ez dagoela landa‐nukleorik seinalatzen du, beraz, ez ditu kontsideratzen etxebizitzak lurozuru ez urbanizagarrian. Hala ere, landa‐nukleoa osatzera heltzen ez diren baserri solteak daude.

3.5. 2000KO HAPO‐AREN GARAPEN MAILA

Planeko iraunaldi urte hauetan lizentzia industrialen eta emandako bizitegi‐lizentzien arteko desberdintasun nabarmena nabari daiteke, izan ere, bizitegi garapena askoz handiagoa izan zen garapen industriala baino. Plan Orokorrean aurreikusitako etxebizitzen %74a (planifikatu gabeko %7az aparte) eraiki da, baina lurzoru industrialaren %21a (baikorrak izanda) bakarrik garatu da.

Planaren iraunaldian zehar garatu ez diren hainbat area ikusi ahal izan dira, esate baterako saihesbidearen hurbileko egikaritze‐unitateak (UEI‐18, UEI‐14,…) edo Los Tilos zonako mendi magal ondoan kokatutakoak (2. Laurteko Santa Ana Goian Banaketa‐Area eta UER‐28). Zona hauen garapen urriaren arrazoi nagusiak hurrengoak dira:

• 1.‐ Saihesbidearen ondoan kokatutako area industrialak zona uholadagarriak dira potentzialki kutsatutako lurzoruekin eta honek bere garapena eragozten du.

• 2.‐ Los Tilos eta Santa Ana Goian zonak Gernikako aldirietara daude kokatuta, eta aldapa handiko zonak dira, beharbada baldintza hauek area hauen garapena geldotzen ari dira. Gainera, Los Tiloseko zonaldea uholdagarria da.

• 3.‐ Sahiesbidearen ondoan kokatutako UER‐78 egikaritze‐unitatea, Plan Orokorraren lehen modifikazioak modifikatuta, urte hauetan zehar ez da garatu, sarbide berrien lanen egiteak baldintzapean jarrita.

Hurrengo ataletan azkeneko 17 urte hauetako herriaren eboluzioa detailearekin azaltzen da HAPO berriaren hasierako lantze momentu hauetan forma berezian kontuan eduki behar diren hiru kapitulu nagusitan zentratuz.

• Bizitegi‐Lurzorua: bai hiri‐lurrean bai urbanizagarritan bizitegi‐lurzoru kudeaketa eremu desberdinetako aurrerapen gradua, bere kudeaketa eta emandako lizentzietako kopurua nabarmenduz, bizitegi‐edukiera existente handia gaur egun zehazteko eta azken urte hauetan mantendutako joera aztertzen da.



20

• Jarduera Ekonomikoko Lurzorua: industria‐lurzorua azken urte hauetan garapen txikiagoak izan dituena da.

• Azpiegiturak: Egindako garraio azpiegituretako proiektu handiak edo Gernika‐Lumoko udalerriko baldintzak hobetzen dituzten eta egiten ari diren azpiegiturak.

HAPOaren iraunaldian zehar Planaren 13 modifikazio puntual tramitatu direla bakarrik seinalatzea, haietako asko eremu existenteko kudeaketa planeatzean aldatzeko.

3.5.1. BIZITEGI LURZORUAREN GARAPEN MAILA

Bizitegi Lurzoruaren Garapen Maila

Gauzatutako Plangintzarekin

Gauzatzen ari den Plangintzarekin.

Gauzatu gabeko Plangintzarekin.



Gernika‐Lumoko udaleko Bizitegi‐Lurzorua sei auzotan edo nukleo nagusietan banatzen da batez ere: Lurgorri‐Santa Lucia, Gernikako erdigunea, los Tilos, Renteria, La Vega eta hiriko aldirietako Lumoko nukleoa. Posible da Santa Luciako arean egon den garapena nabarmentzea, 2009‐2012 urteetan batez ere, Gernika‐Lumoko etxebizitza berri gehienak zona honetan eraikiz. Garapen hau 2000ko HAPOaren erredakzioaren aurreko eta lehenengo urteetan egindako hirigintza eta kudeaketa lan guztiei esker egingarria izan da.

2000ko HAPOak Bizitegi‐Lurzoruei dagokienez zera begiesten zuen, tratatzen den lurzoru klasearen araberako hiru talde handi:

• Bizitegi‐lurzoru existente eta hiri‐lur bezala sailkatutakoak. HAPOak erabilera jakin batzuk intentsitate jakin batzuekin baimentzen diren lurralde‐eremua identifikatzeko funtzio tradizionalaz gain, irudi fisiko, zehatz eta hiri‐inguruneko bereizitakoa produzitzen duen eraikin mota jakina kokatzen den lurralde‐eremua bereizteko funtzioa duen “zonak” definitzen ditu.

• Tamaina desberdineko hiri‐lurzoruko hogeita zazpi (27) Bizitegi Egikaritze‐Unitate, non ordezkatu edo handitzeko aukera daukaten bizitegi lurzoru existenteak eta bizitegi lurzoru berrientzako eskuragarri dauden lurzoruak nahasten diren.

• Haien artean egiaztatzen dituzten oso era askotako egoerekiko Bizitegi‐Lurzoru Urbanizagarriko sektore mugaketak, aurreizate handirik gabeko zona libreak eta barreiatutako erabilera existenteak sendotzeko lurzoruak. HAPOak lau (4) bizitegi‐sektore ezartzen ditu guztira: SU‐Santa Lucia, SU‐Los Tilos eta Sektorizatu gabeko Lurzoru Urbanizagarriko bi zonalde, Santa Ana Goian eta Zallo.

Geroago, eta eremu hauetako bat garatzen zihoazen heinean, modifikazio puntualak tramitatu dira. Hauetako bat UER149‐aren hirugarren erabilerara bihurtzea da, ZT192NC bihurtuz eta egikaritze‐unitateen kopurua hogeita seira (26) txikiagotuz. 2000ko HAPOan hurrengo xehatzea lortzen dugu:

• Ordenantza erregulatzailearekin bizitegi hiri‐lurzoru existenteak HAPOko hurrengo zonetan aurkitzen dira:

- Sendotutako etxadiko eraikuntza: ZREM080C, ZREM081C, ZREM083C, ZREM084C, ZREM085C, ZREM086C, ZREM087C, ZREM088C, ZREM089C, ZREM090C, ZREM091C, ZREM092C, ZREM093C, ZREM094C, ZREM095C, ZREM096C, ZREM097C, ZREM098C, ZREM099C, ZREM100C, ZREM101C, ZREM102C, ZREM103C, ZREM104C, ZREM105C, ZREM106C, ZREM107C, ZREM108C, ZREM109C, ZREM110C, ZREM111C, ZREM112C, ZREM113C, ZREM114C, ZREM115C, ZREM117C, ZREM118C, ZREM119C, ZREM120C, ZREM121C, ZREM122C, ZREM123C, ZREM125C, ZREM130C.

- Sendotu gabeko etxadiko eraikuntza: ZREM082NC, ZREM116NC, ZREM124NC, ZREM126NC, ZREM127NC, ZREM128NC, ZREM129NC, ZREM138C.

- Eraikuntza ireki sendotua: ZREA029C, ZREA030C, ZREA031C, ZREA032C, ZREA033C, ZREA034C, ZREA036C, ZREA037C, ZREA039C, ZREA040C, ZREA041C, ZREA043C, ZREA044C, ZREA045C, ZREA046C, ZREA047C, ZREA048C, ZREA049C, ZREA050C, ZREA051C, ZREA054C, ZREA057C, ZREA058C, ZREA059C, ZREA060C, ZREA061C, ZREA062C, ZREA063C, ZREA064C, ZREA065C, ZREA066C, ZREA067C, ZREA068C, ZREA069C, ZREA073C, ZREA074C, ZREA076C.



22

- Eraikuntza ireki ez sendotua: ZREA027NC, ZREA028NC, ZREA035NC, ZREA042NC, ZREA052NC, ZREA053NC, ZREA070NC, ZREA071NC, ZREA072NC, ZREA075NC, ZREA077NC, ZREA078NC.

- Sendotutako familia bakarreko etxebizitzako bizitegi‐zonak: ZRVF140C, ZRVF141C, ZRVF142C, ZRVF143C, ZRVF144C, ZRVF145C, ZRVF146C, ZRVF147C, ZRVF148C, ZRVF150C, ZRVF151C, ZRVF152C, ZRVF153C, ZRVF154C, ZRVF155C, ZRVF156C, ZRVF157C, ZRVF159C, ZRVF160C, ZRVF161C, ZRVF162C, ZRVF163C, ZRVF164C, ZRVF165C, ZRVF166C, ZRVF167C, ZRVF168C, ZRVF169C, ZRVF171C, ZRVF172C, ZRVF173C, ZRVF175C, ZRVF176C, ZRVF177C, ZRVF178C, ZRVF179C, ZRVF182C, ZRVF183C, ZRVF184C, ZRVF186C, ZRVF187C, ZRVF188C, ZRVF189C.

- Ez sendotutako familia bakarreko etxebizitzako bizitegi‐zonak: ZRVF158NC, ZRVF170NC, ZRVF174NC, ZRVF180NC, ZRVF181NC.

- Errenkadako sendotutako etxebizitzetako bizitegi‐zonak: ZRVH131C, ZRVH132C.

- Errenkadako ez sendotutako etxebizitzetako bizitegi‐zonak: ZRVH185NC.



3.5.1.1 Hiri lurreko Bizitegi Egikaritze‐Unitateak:

- Lurgorri‐Santa Luzia: UER52, UER53, UER70, UER71, UER72, UER75, UER77, UER124, UER126.

- Gernikaren Zentroa: UER116, UER126, UER149, UER158, UER170, UER174.

- Tiloen: UER28, UER35, UER143, UER144.

- Renteria: UER27, UER42, UER78, UER82, UER127, UER128.

- Lumo: UER180, UER181.

Hiri lurreko Bizitegi Egikaritze‐Unitateen garapen maila.

Gauzatutako plangintzarekin

Gauzatzen ari den plangintzarekin

Gauzatu gabeko plangintzarekin



24

3.5.1.2 Sectores de Suelo Urbanizable Residencial:

- SU‐Santa Luzia.

- URNP Zektore Zallo. (Sektorizatu gabea)

- URNP Zektore Santa Ana Goian. (Sektorizatu gabea).

- SU‐ Tiloen.

Lurzoru Urbanizagarriko Bizitegi‐Lurzoruaren Garapen Gradua.

Gauzatutako plangintzarekin

Gauzatzen ari den plangintzarekin

Gauzatu gabeko plangintzarekin



3.5.1.3 Bizitegi‐Lurzoru Kudeaketa Eremuagatiko garapen gradua

Plan Orokorreko iraunaldi urte hauetan bi joera argi ikusi ahal izan dira etxebizitza berria eraikitzeko orduan:

1.‐ Hiri‐lurreko kanpoaldean (Santa Lucian, Aranan, Renterian...) kokatutako Banaketa‐Areetako eta Egikaritze‐Unitateetako etxebizitza berriko eraikuntza jada eraikuntza erraztu duten aurreko urteetan egindako urbanizazioekinEtxebizitza libreen eta azken urte hauetan egindako BOEen gehiengoa area hauetan egin da.

2.‐ Birgaitzearen edota eraikin existenteko handitzearen bitartez sendotutako hiri‐lurrean eta medianeroen arteko lursailetako etxebizitza berriko edo etxadi existenteetako eraikuntzan egindako hiri‐jostura puntualak. Ez Banaketa‐Areetan ezta Egikaritze‐Unitateetan planifikatutako 121 etxebizitza berri egin dira plan honen iraunaldian zehar, etxebizitza eraikigarrien % 7a gutxi gorabehera.

Beheranzko joera estimatu ahal izan da 2011tik aurrera etxebizitza berriko eraikuntzan, grafiko erantsietan ikus daitekeen bezala.



26

1.097 etxebizitza eraiki dira 2.000‐2.010 urteen artean eta 336 bakarrik azkeneko zazpi urteetan (2.011‐2.017).

Urte hauen hazkundea egiaztatzeko erarik argiena indarraldian zehar emandako lizentzien zenbaketa da. Analisi honen emaitza bezala hurrengo koadroa lortzen dugu:



• BIZITEGI EGIKARITZE‐UNITATE ETA SEKTORE URBANIZAGARRIETAKO ETXEBIZITZA LIZENTZIAK (2.000‐2.017 PERIODOA)

Eremuak Lizentziak Eremuak Lizentziak Eremuak Lizentziak

UER27 77 UER77 0 UER144 ‐

UER28 0 UER78 0 UER149 0

UER35 36 UER82 38 UER158 7

UER42 46 UER116 92 UER170 8

UER52 9 UER124 ‐ UER174 0

UER53 89 UER126 102 UER180 0

UER70 16 UER127 0 UER181 0

UER71 0 UER128 23 SANTA LUZIA 755

UER72 10 UER129 0 TILOEN 0

UER75 0 UER143 4

Lizentzien Totala 1.312

• ESKUHARTZE‐UNITATEZ KANPOKO ETXEBIZITZA LIZENTZIAK (2000‐2017 PERIODOA)

Lizentziak Lizentziak Lizentziak

SU01 25 SU03 4 ZRVF159C 4

SU02 8 ZRVF175C 4 SU07 6

ZRVF175C 4 SU04 16 SU08 15

ZRVF169C 4 SU05 4 SU09 3

ZRVF189C 2 SU06 14

ZRVF172C 2 ZRVF171C 6

Lizentzien Totala 121

Komenigarria da banaka eta era xehatuan kudeaketa eremuen garapen maila aztertzea, udalerriaren etxebizitza gaitasunaren ikuspegi zehatzagoa izateko, era horretan Plan Orokorrak izango dituen beharrak antzemateko. Horretarako eremu bakoitzeko azterketa gauzatu da, bizitegi lurzoruen finkatze maila ikusteko eta extebizitza eskaintza erreala ondorioztatzeko.

Aurreikusitako eta garatutako Hiri Lurreko Egikaritze Unitateak nahiz Bizitegi Lur Hiritagarriaen sektoreak aztertzen baditugu honako egoera aurki genezake:



28

• Garatutako Egikaritze Unitateak: UER27, UER35, UER42, UER52, UER53, UER70, UER72, UER82, UER116, UER124 (2000.urteko HAPO‐ren aurretik), UER126, UER128, UER143 (2000.urteko HAPO‐ren aurretik), UER144 , UER158, UER170.

• Kudeatzen edo Garatzen dauden Egikaritze Unitateak: UER71, UER77, UER78, UER181.

• Garatzeko dauden Egikaritze Unitateak: UER28, UER75, UER127, UER129, UER174, UER180.

• Garatutako Bizitegi Lur Hiritagarri Sektoreak: SU‐Santa Luzia, zenbait orube geditzen dira egikaritzeko.

• Garatzeko dauden Bizitegi Lur Hiritagarri Sektoreak: SU‐"Los Tilos" eta sektorizatu gabeko lurzoru urbanizagarriko zona biak, Santa Ana Goian eta Zallo.

Hurrengo taulan garatzeke dauden bizitegi lurzoru desberdinen erlazioaren laburpen orokorra ikus daiteke:

AMBITOS CAPACIDAD RESIDENCIAL DEL NUEVO PLAN*: Bataz besteko ondoriozko eraikigarrritasuna HAPO 2000 legearen 2.2.1.3 art.‐ren arabera.

UE Eraikiga. (m²/ m²)

Dentsit. (viv / Ha)

Azal. Del. Tot. (m²)

Sabai eraikigarria

: (m²)

Eraiki gabeko sab.: (m²)

Etxeb. kop.

BOE

Etxeb. Libre

Etxeb. eraikia

k

Eraikitzeko

etxeb.

Exek. gradua

UER28 0,39 32 4752 1868 1868 15 ‐ ‐ 0 15 0%

UER71 0,7 ‐ 2501 1752 1752

13 ‐ ‐ 0 13 0% 0,7 61 2146 1503 ‐

UER75 0,85 ‐ 514 435 435 5 ‐ ‐ 0 5 0%

UER77 0,46 ‐ 7987 3700 3700

32 ‐ ‐ 0 32 0% 0,47 38 8342 3949 ‐

UER78 0,44 18 15996 7000 ‐

69 ‐ ‐ 0 69 4% 0,51 48 14352 7350 ‐

UER82 2,45* 105 4682 11493* ‐ 49 0 38 38 11 78%

UER127 1,82* 106 3773 6864* ‐ 40 ‐ ‐ 0 40 0%

UER129 1,80* 111 2533 4572* ‐ 28 ‐ ‐ 0 28 0%

UER158 0,40 16 22557 8950 ‐ 36 0 7 7 29 19%

UER174 0,51 34 1187 600 600

4 0 0 0 4 0% ‐ ‐ ‐ ‐ ‐

UER180 0,18 7 10991 2000 2000 8 ‐ ‐ ‐ 8 0%

UER181 0,19 8 9126 1750 1750 7 ‐ ‐ ‐ 7 25%

SANTA LUCÍA

0,8 60 135226 108007 ‐ 812 547

208 755 57 93%

SU‐LOS TILOS

0,36 24 63060 22548 152 0 0 0 152 0%

Oraindik eraikitzeko leudeken etxebizitzen kopurua 470‐koa da, Sektoriatu gabeko Zoru Urbanizagarriko Eremuak kontutan hartu gabe.



3.5.1.4 4/2016 Dekretuaren LAG‐en Egoitza Kuantifikazioa

Euskal Herriko Lurraldea Antolatzeko maiatzaren 31ko 4/1990 Legearen 6. artikuluak, Lurraldearen Antolamendurako Artezpideen zehaztapenei buruzkoa finkatzen duenaren arabera, lurraldearen area eta zona desberdinetan etxebizitzen beharrizana hauek ezarriko dute. Adierazitako irizpideen arabera LAG‐ek udalerri bakoitzerako zehazten duen etxebizitzen zenbatekoaren kuantifikazio osoak limite maximoaren izaera izango du. Udal Plangintzak murriztzaileagoak ere izan daitezke, baina ezin dezakete LAG‐ak zehazten dituen irizpideekin kalkulatutako lurzoru maximoaren eskaintza gainditu.

Artezpide honetan proposatutako kalkulatzeko metodoa behin‐behineko erabiliko da, Eskualde Egitura bakoitzeko Lurraldearen Antolamendurako Zatiko Planak idazten diren bitartean, izan ere LPP‐ak izango dira kuantifikazionak ezarriko dituztenak, udalerri bakoitzeko hazkuntzaren kapazitatearen analizi xehatu baten arabera, beti ere LAG‐ean proposatutako Lurralde Ereduaren aukerak aintzat hartuz. Kasu honetan, eta Gernika‐Markinako LPP‐a 4/2016 Dekretuaren behin‐betiko onarpena baino lehenagokoa dela kontuan hartuz, LAG‐ak ezarritako kalkulu metodoa erabiliko da, hau murriztzaileagoa baita.

Jarraian, taula honetan Gernika‐Lumoko etxebizitza kuantifikazioaren kalkulua zehazten da, 4/2016 Dekretuan ezarritako metologia aplikatuz, EUSTAT‐en batutako daturik berrienak erabiliz, 2001‐2016.urte bitartekoak. Kalkulua etxebizitzen 2011. urteko zentsuarekin burutu da (nagusiak, bigarrenak eta hutsak), datu eguneratuagoen argitaratzearen esperoan. Amaierako datuak balio hurbilduak dira eta Aurrerapen‐dokumentuan egueratuko dira.

INDARREKO LURRALDE EREDUAREN ZUZENKETALEO. Lurralde Ereduaden Osagaia LEO 0ANTOLAMENDU DENBORALDIKO BIZITEGI BEHARRAK

A1 337A2. Familia Tamaina aldaketagatik A2 493

B1. Etxebizitza Nagusien eskaria aldatzeagatik B1 34B2 0

C1. Etxebizitza Okupatuen kopurua aldatzeagatik C1 43

BB. Aurreikusitako Etxebizitza parkearen handitzearen estimazioa BB 908

BA. Etxebizitzen eraikuntza ahalmenaren estimazioa BA 1776

BA Max 4049BA Min 810

BIZTANLERIA ETA ETXEBIZITZEN DATU ESTATISTIKOAK ETA HAUEN BILAKAERA

Urtea Biztanleria Etx Nagusia Bigarren Etx Hutsik dauden Etx Etx Guztira BFT BEK2001 15.259 5.264 345 815 6.428 2,90 1,0662011 16.246 6.502 270 1.148 7.932 2,50 1,0422016 16.595 ‐ ‐ ‐ ‐ 2,45 ‐

Hasiera 2017 16688 ‐ ‐ ‐ ‐ 2,43 1,042Bukaera 2025 17452 ‐ ‐ ‐ ‐ 2,27 1,042KALKULUETAN ERABILITAKO BESTELAKO DATU ETA KONSTANTEAK

BFT Ald ‐1,50%BEK Max 1,25EHK 1,05HF 2,4EH 2%

Etxebizitza Hutsen Koefizientea 7000‐19.999 biztanle arteko udalerrientzatBiztanleriaren araberako Harrotze Faktorea 7000‐19.999 biztanle arteko udalerrientzatBizitegi hutsak Etxebizitza guztien %2a ( LAG‐ek Ezarritakoa)

Onartutako Bizitegi Ahalmen minimoa Egungo etxebizitzen % 10 edo 20 Etxebizitza

Etxebizitzak

Batazbesteko Familia Tamainaren Urtezko Aldaketa EUSTAT‐en proiekzio orokorren arabera Bigarren Etxebizitza Koefizientea Maximoa LAG‐ek Ezarria

BB= LEO+A1+A2+B1+B2+C1ANTOLAMENDUAK ESKAINITAKO BIZITEGI AHALMEN MAXIMOA

BA= (BB*HF)‐EHMUGA GEHIGARRIAK

Onartutako Bizitegi Ahalmen maximoa Egungo etxebizitzen % 50

B1= (A1+A2)*(BEK25‐1)B2. Bigarren Etxebizitzen koefizientea aldatzeagatik B2= (B17/BFT17)*(BEK25‐BEK17)

C. Etxebizitza Hutsen AurreikuspenaC1= (A1+A2+B1+B2)*(EHK25‐1)

BIZITEGI BEHARREN GUZTIRA

LAG ETA EREMU FUNTZIONALAREN LPP‐aren ARABERAKO BIZITEGI LURZORUAREN KUANTIFIKAZIOAREN KALKULUA

A. Etxebizitza Nagusien BeharraA1. Biztanleria kopuruaren aldaketagatik A1= (B25‐B17)/BFT25

A2= B17 *(1/BFT25‐1/BFT17)B. Bigarren Etxebizitzen Eskaria



30

2013.urteko datuekin 4/2016 Dekretuan batutako Gernika‐Lumoko etxebizitzen kantifikazioaren kalkuluak 1550 etxebizitzatan ezartzen du gehienezko limitea. Dekretuak ezartzen duen metodologia erabiliz, 2016ko datu berriagoekin kalkuluak 1776 ematen digu gehienezko limite bezala, 226 handituz etxebizitzen marjina. Etxebizitzen geahienezko hau Dekretuak zehazten dituen gehienezko eta gutxienezko limite gehigarrien tartean aurkitzen da, zeinek %10 eta %50‐aren bitartean ezartzen duen existitzen diren bizitegi‐parkeentzako (2011ko datuak hartu dira kontutan, hauekin egin bait dira kalkuluak), hau da, 793 eta 3.966 etxebizitza bitartean.

Ondorio bezala aipatu dezakegu proposamentan kontutan hartuko den etxebizitzen gehienezko hazkuntzaren erreferentzizko zenbatekoa 1776 izango dela, limite honetara ezinbestez heldu beharrik ez dagoen arren.

Balore honi 2000ko HAPO‐an eraikitzeko gelditu ziren etxebizitzak kendu behar zaizkio. Urtarrilak 19ko 4/2016 Dekretuan ezarritakoa kontuan hartzen badugu, EAEko LAG‐ak behin‐betiko onartzen ditun Dekretuaren aldaketen odorengoa, 7.artikuluko 5.apartatuan "Hiri plangintzaren etxebizitzen kuantifikazioa", hurrengoa zehazten da:

“…c) Ez dira bizitegi‐ahalmenaren handitze gisa hartuko honako hauek:

1.– Etxebizitza‐kopurua edo hirigintza‐eraikigarritasuna zuzkidura‐jarduketa bidez handitzea. Horren salbuespentzat hartuko dira eraikuntzarik gabeko partzeletan egindakoak edo antolamenduz kanpokotzat deklaratutako eraikuntzekin egindakoak.

2.– Lurzoru urbanizaezinean kokatutako etxebizitzen azpibanaketa.

3.– Aurreikusi diren baina eraiki ez diren eraikuntzak, dagoeneko lizentzia dutenak.

4.– Birgaitzeen bidez sortutako etxebizitzak, edo merkataritzako lokalen erabilera aldatuz sortutakoak.

d) Aukeran, bizitegi‐kuantifikazioan landaguneen ahalmena ere sartu ahalko da.

e) Etxebizitza‐kopurua eraikigarritasun bihurtzeko orduan, dekretu honen eranskinean ezarritakoa hartuko da kontuan.

Beraz, xedapen hauek kontuan baditugu eta exekutatu gabeko Eremuak aztertzen baditugu, exekutatu ez badira ere, hauetariko batzuk ez dira etxebizitza kopuruaren hazkundean zenbatzen, izan ere zuzkidura‐jarduketak dira, urbanizazioan zenbatutako orubeak etab. Zenbatzen ez diren eremu hauek hurrengo hauek izango lirateke: UER82, UER158, UER181 eta SU‐Santa Luzia.

Beste alde batetik, beharrezkoa da zenbatzen duten eta 2/2006 Legea betetzen ez duten jarduketen eraikigarrritasuna eguneratzea, zeinek 0.30m2/m2 ezartzen duen gutxieneko bezala, UER180‐aren kasua bezala.

Honela, etxebizitza kapazitatearen geikuntza bezala zenbatuko luketen etebizitza kopurura, Sektorizatu gabeko Lurzoru Urbanizagarriak aintzat hartu gabe, 389 etxebizitzatakoa izango litzateke.

Gainera, Sektorizatu abeko Lurzoru Urbanizagarriko bi eremuak kontutan hartzen baditugu, erakitizeko gelditzen diren etxebizitza kopurua 618‐koa izango litzateke. Hortaz, etxebizitzen gehienezko hazkundearen erreferentzizko zenbatekoari (1776), oraindik eraikitzeko dauden 618 etxebizitzak kentzen badizkiaogu, 2017‐2025 urteen bitartean gehienez 1158 etxebizitza berri eraiki daitezela emango liguke.



3.5.2. EKONOMIA JARDUEREN (EEJJ) LURZORUAREN GARAPEN MAILA

Jarduera ekonommikodun lurzorua La Vega auzoan dago kontzentratua, nahiz eta Arene poligonoan ere aurkituko ditugun zenbait industri pabilioi.

Era berean industri ezberdinak hiru talde handitan bana daitezke, lurzoru klasearen arabera:

• 2000. urteko HAPO baino lehen ezarritako industriak eta hiri‐lurzoru bezala sailkatuak.

• Tamainu desberdineko hiri‐lurzoruko hiru (3) Exekuzio Unitate, non, alde batetik, La Vega‐ko zonan zabalkunderako aukera duten industria izatedun lurzoruak jarduera berridun inplantaziorako aukera duten lurzoruekin nahasten diren, eta beste alde batetik, sektore tertziariodun lurzorua dagoen Gernikaren erdialdean hotel bat ezartzeko (UER149 zena aurretiz).

• Industri Lurzoru Urbanizagarriko sektore bat Gernikako hegoaldeko sarreran, jada existitzen diren industriekin eta berriak kokatzeko lurzoru erabilgarriarekin.

Jarduera Ekonomikoetarako Lurzoruaren Garapen gradua:

Exekutatutako Planeamenduarekin

Exekutatzeko bidean dagoen Planeamenduarekin

Exekutatu gabeko Planeamenduarekin

Aurretiz aipatu bezala, eremu hauetako batzuk garatzen joan ahala, aldaketa puntualak tramitatu dira, ZT192NC sektore tertzioarioaren eransketa UER149 zegoen tokian esaterako. HAPO‐ak ondorengo banakatzea dakar:



32

• Indarrean dagoen HAPO‐ren aurreko industri hiri‐lurzoruak eta tertziarioak.

- Industri eremu kontsolidatuak: ZIAR010C, ZITX011C, ZITX013C‐1, ZITX013C‐2, ZITX019C, ZIVE015C, ZIVE016C, ZIVE017C.

3.5.2.1 Unidades de Ejecución Industriales en Suelo Urbano:

- Ibarra: UEI14, UEI18.

- Gernikaren Zentroa: ZT192NC.

Jarduera Ekonomikoetarako Lurzoruaren Garapen gradua Hiri‐lurzoruan:






3.5.2.2 Lurzoru urbanizagarri industrialeko sektoreak:

- Ibarra: SU‐Txaporta.

Jarduera Ekonomikoetarako Lurzoruaren Garapen gradua Lurzoru urbanizagarrian:




3.5.2.3 Grado de desarrollo por Ámbito de Gestión de Suelo Industrial

Legeak indarrean daramatzan urteetan zehar eman diren industri lizentzien gehiengoa Bekoibarra eta Txaporta zonetan eman dira. Saihesbidearen inguruan kokatutako Exekuzio Unitateak (UEI‐18 / UEI 14) ia ez dira garatu hauek daukaten uholde arriskua dela eta.



34

UNIDADES DE EJECUCION DE AAEE PENDIENTES DE EJECUCION

Eremuak Eraikiga. (m² / m²)

Lurzoru okupazioa

Solairu max.

Azal. Del. Tot. (m²)

Azal. Del. oku. (m²)

Sup.Del.Huts. (m²)

Sabai eraikiga.: (m²)

Sabai eraikia: (m²)

Sabai ez

eraik.: (m²)

Exek. Gradua

UEI 14 1 60% PB+II+BC 48986 0 48986 48986 0 48986 0%

UEI 18 1 60% PB+II+BC 57082 0 57082 57082 0 57082 0%

ZT192NC 0,53 ‐ PB+II+BC

5921 ‐ ‐ 3151 0 3151 0%

TXAPORTA 0,85 43% PB+II+BC 44316 0 44316 37917 ‐ ‐ 34%

Hurrengo ondorioak aipa ditzakegu:

- Exekutatzeko dauden Jarduera Ekonomikoen azalera, exekutatzeko dauden lurzoru residentzialen azaleraren ia berdina da.

- Jarduera Ekonomikoko hiri‐lurzoru eta lurzoru urbanizagarriaren arteko baturatik, ia garatu gabe dagoela ondoriozta daiteke, Exekuzio Unitate hauek kokatuta deuden zonen uholde arriskua dela eta batez ere.

3.6. MUGIKORTASUNAREN ANALISIA

Apartatu honen xedea egungo trafiko eta herriaren barneko higikortasun egoera aztertzea da, Gernika‐Lumoko HAPOA‐ren berrikuspenerako. Azken helburua etorkizuneko HAPO‐rako proposamenak aztertea da, proposamen hauen inpaktua eta egokitasuna aztertuz, bai hiri‐garapenerekin zein azpiegitura berriekin zerikusia daukatenak, hiriaren bide‐sisteman.

Analisiak oinarrizko hiru bloke dauzka:

• Gizarte‐ekonomiaren informazioa: 2. apartatuko analisiaren higikortasunaren osagarrian zerikusia izango duen biztanleriaren gizarte‐ekonomiaren ezaugarrien analisia.

• Hiriaren trafikoaren egungo egoera: Trafikoaren analisi deskribatzailea sarreretan, barne bide‐sistema eta aparkalekuena.

• Higikortasun orokorra eta desplazamendurako beste modu batzuk: udalerriaren banaketa modalaren eta ibilgailu pribatuen erabileraren ordezkoen azterketa.



Analisi honen idazketan, 2012. urteko Gernika Lumoko Hiri‐ Mugikortasun Iraunkorreko Plana erabili izan da informazio‐iturri nagusi bezala.

Gainera, beste informazio‐iturri ofizial batzuk erabili izan dira:

• Euskal Estatistika Erakundea

• Trafikoaren bilakaera Bizkaiko errepideetan

• Gernika‐Lumoko udalak burututako beste trafiko ikerketa batzuk

3.6.1. ANALISI SOZIOEKONOMIKOA

Udalerri baten sortzen den higikortasunak bere biztanleriaren ezaugarri gizarte‐ekonomi dauka zerikusia, honetan eraginik handiena daukaten hiru aldagaiak aztertuko dira jarraian:

• Biztanleria: Lehendabizi, udalerriaren tamainuak eta biztanleriaren kontzentrazioaren dentsitateak ezartzen dute banaketa modala, eta bigarrenik, logikoa den bezala, zenbat eta biztanleria handiagoa are eta desplazamendu kopuru handiagoa, hala nola banaketa modala.

• Maila ekonomiko eta jarduera tasa: desplazamendu modu zein bolumena zehazten du.

• Motorizatzen tasa: ibilgailu pribatuaren erabilgarritasuna zehazten du, eta beraz, honen erabilera potentziala.

Lehen bi aldagarriak (Biztanleria eta Maila ekonomikoa), Dokumentuaren 2. apartatuan garatuak izan dira, non gernika‐Lumoko udalerriaren analisi labur bat egiten den.

Aztertutako gizarte‐ekonomia aldagaietatik azkena motorizazio tasarena da (ibilgailuak 100 biztanleko), zeintzuk, neurri handian, ibilgailu pribatuen erabilera zehazten duen biztanleekiko.

2014.urtean ibilgailuen kopurua 10.250‐koa zen, zeintzuetatik %75‐a turismo‐ibilgailuak ziren (7.725 turismo‐ibilgailu), hau da, ia 1,5 ibilgailu etxebizitzako. Biztanleen banaketa espazial antzekoarekin, hots, kontzentrazio handiagoa hiriaren erdiguneko espazioan.



36

Fuente: PMUS de Gernika‐Lumo

Bilakaera historikoari dagokionez, oso balore egonkorra dauka, forma igoera leun batekin, 2003. urtean 100 biztanleko 43 kotxe izatetik, 46‐ra pasatu dena 2014. urtean.

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

43% 44% 44% 44% 45% 46% 47% 47% 47% 46% 46% 46%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Turismos por cada 100 habitantes

Fuente: Elaboración propia a partir del EUSTAT



3.6.2. UDALERRIKO TRAFIKOAREN EGUNGO EGOERA

• HIRI‐SARRERAREN BIDE‐SISITEMA

Gernika‐Lumorako sarrera bide‐nagusia BI‐635 errepidea da, udalerria foru‐kapitalarekin lotzen duena, 18.000 ibilgailuko trafikoa azaltzen du 2015. urtean. Zeintzuetatik 8.000 hirira sartzen diren, beseak saihesbidetik doazelarik.

Iparraldetik, Gernikarako sarrera bi bidetatik ematen da, BI‐2235, Bermeorekin konektatzen duena, 9.806 ibilgailuko bolumenarekin eta Lekeitiorantz doana BI‐2238‐tik 8.778 ibilgailurekin.

Bi bideen arteko lotura "Variante" saihesbidearen iparraldeko bide‐zatiarekin gauzatzen da, lehen hiria zeharkatzen zuen 4.500 ibilgailuren bolumenarekin. Zentzu honetan, aipatzekoa da saihesbide honen gauzatzeak Gernikako herriari ekarri dion onura (2009. urtean amaitu zen) hiria alde batetik besteara zeharkatzen zuen ibilgailu bolumena funtzez gutxituz. Zehazki, Bizkaiko Foru Aldundiak burututako ikerketek hiri barnetik pasatzen den trafikoaren %60‐aren murrizketa balioztatzen dute.

Ekialdeko loturan, trafikoa funtzez murrizten da 2.339 eta 1.277 ibilgailurekin BI‐2224‐tik (Uarka‐rantz) eta BI‐3224 (Mendata‐rantz) hurrenez hurren. Azkenik, mendebalderanzko loturak hondar‐trafiko bat du, Lumorantz (302 ibilgailu) eta BI‐3213‐tik (770 ibilgailu).

Ibilgailu astunen bolumena baxu samarra da sarrerako bideetan oro har, %6‐koa gutxi gora‐behera.

Eboluzio historikoari dagokionez, azken urteetan gutxitze bat somatu da, udalerriarekin lotzen duten ardatzetan bolumen osoaren tikiagotzearekin, urtetik urterako %‐1,7‐ko bataz besteakoarekin.

Informazio‐iturria: 2015eko Bizkaiko Aforo mapa eta lanketa propioa



38

Informazio‐iturria: 2015eko Bizkaiko Aforo mapa eta lanketa propioa



• BARNE TRAFIKOA

Hiri barneko trafikoa bidaiak ipar‐hego noranzkoan bideratzen dituen norazko bakarreko ardatz bikoitz batez dago egituratua:

o Carlos Gangotiti Kalea ‐ Juan Calzada Kalea: ipar‐hego noranzkoan

o Iparraguirre Kalea – Don Tello Kalea: hego‐ipar noranzkoan

Ardatz honen gehigarri, zeharkako bi ardatz daude:

o Iparraldean, San Juan Kalea – San Bartolomé Kalea, Errenteria auzoa eta ospitalarekin lotzen dena

o Hegoaldean Lurgorri Kalea eta honen jarraipena Txaporta poligonora eta Maierrerako oturako errepidea.

Eguneroko trafiko‐intentsitateak moderatuak dira, eguneko 10.000 ibilgailuak inolaz ere gaindituz. Eguneko trafiku‐intentsitaterik handienak ipar‐hego ardatzean ematen dira.

o Hegoaldeko noranzkoan 8.100 ibilgailu Carlos Gangoiti Kalean eta Artekalea Kalean San Juan Kalearekin daukan bidegurutzean.

o Iparreko noranzkoan, trafikoa gutxi gora‐behera 5.075koa da Iparraguirre Kalearen hegoaldean, eta 7.500koa Don Tello Kalean.

o Hegoaldeko sarreran, Lurgorri Kaleko bidegurutzea baino lehen, Arana Auzoa 9.350 ibilgailurekin (kasu honetan bideak noranzko bikoitzekoa da).

Zeharkako higidurei dagokienez, Txaporta Poligono inguruko trafiko bolumenaren garrantzia azpimarratzekoa da, 6.500 ibilgailurekin; et Oka Ibaiko zubia (San Juan Kalea) eguneko 5.600 ibilgailuk zeharkatuz.

Hala ere, gaur egun ez dira metaketa arazoak sumatzen udalerrian, trafikoaren presioa garrantzitsuagoa den hiru puntu baino ez dia existitzen:

o Hegoaldean, Arana Auzoa, Juan Calzada Kalea, Iparraguirre Kalea, Lurgorri Kalea eta Txaportako poligonora sarrerarako mugimenduak bideratzen dituen biribilgunean. Hiriko trafiko bolumenik altuena jasaten duen puntua da, iparralderanzko mugimenduak zigortuz gutxitu ahalko litzakeena, saihesbidearen erabilera erakargarriagoa bihurtuz.

o Aurreko puntuaren ekialdean, Txaporta poligonoko sarrerako ardatzean eta Maier enpresarantz; hala nola Eroski merkataritza‐gunera. Ibilgailuen bolumenak, zein bide‐sarearen egiturak trafikoaren arazo puntualak sortarazten ditu puntako ordua.

o Iparraldean, Don Tello Kalea eta San Juan Klaeanre arteko bidegurutzean.

Bide‐sistemaren itentsitatearen datuak hurrengo orrialdeko taulan azaltzen dira bide‐zatika:



40

Informazio‐iturria: HMIP eta lanketa propioa



• IRISGARRITASUNA ETA BARNEKO BIDE‐SISTEMAREN LOTURAK

Momentu honetan, trenbidea higikortasunerako hesi mugatzaile garrantzitsua da, udalaren bi eremu urbanistikoak oso era argian bananduz:

o Mendebaldera bizitegi‐auzoak.

o Ekialdera eremu industriala (eta merkataritza gune handiak).

Hesi efektu hau hain da nabaria, bi barne espazioen arteko desplazamendu moduan ere aldaketa dakarrela, ibilgailu pribatuen erabilera areagotuz.

Hiriguneko iparrera fenomeno hau areagotu egiten da Oka ibaia dela eta, Errenteria auzora eta Ospitalarekiko koenkzioa zubitik soilik burutzen delarik, San Juan Kaletik. Gune industrialarekin konektatzen duen bigarren zubi bat ere badago (Zubialde Kaletik), zeinen konektagarritasuna oso txikia den, bide‐sarearen berezko egiturarengatik.

"Hesi" efektu honetaz gain, hirieran hegoaldean ere irisgarritasun arazoa nabari da, Santa Luzia sektorean (azken urteotan udalean bizitegi‐garapen handienetarikoa jasan duena), egungo bide‐sarea ez da nahikoa, irisgarritasun arazoak sortuz:

o Nafarroa Kaleko ardatz perimetrala bide erdira eteten da.

o Eremua ordenatzen duen luzetarako ardatza (Lurgorri Kalea), ez da bere osotasunean gauzatu.

o Nafarroa Kaletik BI‐635rantz doan kanpoko sarbidean, bidegurutzea osatugabe dago, ibilgailuak iparraldean kokatuta dagoen biribilgunea pasatzera behartuz (hiriko trafikurik handiena daukana)

Lurgorri Kalea

Nafarroa Kalea



42

• APARKALEKUA

Hiri erdigunean dagoen aparkaleku plaza eskaintza, HMIP‐k eskainitako datuen arabera, 10.490 plazatakoa zen 2012. urtean. Zeintzuetatik %43‐a bideetan dauden (4.488 plaza) eta 6.002 plaza pribatu.

Eskaera dela eta, nahiz eta legez kanpoko aparkalekuak daudela sumatu den, eguneko ordutegian plaza superavit‐a dago (2.311 plaza librerekin), baita gabekoan 1.515 plaza librerekin. Hau, hiriaren erdigunean erregulatuta dauden aparkalekuak existitzearekin azaldu daiteke, zeintzuk beharrezkoak ez diren ibilgailuak "ordenatu" eta saihesten dituzten hiriaren erdigunean, aparkaleku plazen erabilera optimizatuz erdigune honetan. Honek aparkalekua erregulatuta ez dagoen inguruko guneetan "presioa" sortzen du aparkalekuei dagokienez.

3.6.3. HIGIKORTASUN OROKORRA ETA BESTE LEKUALDATZE‐BALIABIDEAK

Garraio libreko azken galdeketaren datuen arabera (2008), Gernika‐Lumoko higikortasuna oso iraunkortzat har daiteke.

48.900 desplazamendu burutzen dira egunero, hauen %70‐a bizilagunek herrian burutzen dituztelarik (%58 barnean eta %12 herritik kanporakoak), pertsonako 2,12 bidai suposatzen dituztelarik.

Banaketa modalari dagokionez, desberdintasun garbia ikusten da barne‐deslpazamenduei eta kanpokoei dagokienez (udalerrikko kanpoaldera eta kanpoaldetik sortu eta erakarriak).

• Barne bidaiak: %80‐a baino gehiago oinezko desplazamenduak dira. Portzentaia oso altua da, desplazamendu distantzia (hiri "txikia" da) eta hiriak erdigunean daukan oinezkoentzako egokitutako espazio zabala dela eta. Desplazamenduen %19‐a ibilgailu pribatu bitartez gauzatzen da eta %1 soilik garraio publikoan. Ez dago txirrinduzko deplazamenduen inguruko daturik.

• Kanpo bidaiak: Mota honetako desplazamenduetan ibilgailu pribatuen erabilera da nagusiena, bidaien %65‐arekin. Neurrizko balorea da mota honetako bidaientzako, izan ere garraio publikoaren erabilera oso altua da (%30). Azkenik, %5aren portzentaiarekin oinezko desplazamenduak, Maier enpresara burutzen direnengatik justifikatuta seguruenik (desplazamentuen erakargarri handia) udalerritik kanpo kokatuta, baina hiri‐erdigunetik 1Km‐ko distantzia baino txikiagora.



En coche19%

Transporte público1%

A pie80%

Reparto modal movilidad interna

En coche65%

Transporte público30%

A pie5%

Reparto modal movilidad externa

Informazio‐iturria: Higikortasun garraioen galdeketa 2008

(Bizkaiko Garraio Partzuergoa)

• GARRAIO PUBLIKOA

Gernikako garraio publikoko hiriarteko zerbitzua trenbidez zein autobusez gauzatzen da. Trena 30 minutuko maiztasunaz pasatzen da eta Bilborekin (linearen hegoalderako noranzkoan) eta Bermeorekin (iparreko noranzkoan) konektatzea ahalbidetzen du. Autobusezko zerbitzuak ere helmuga berdin hauekin konekzioa egiten du, baina maiztasun handiagoarekin (15 minuturo).

Hiri‐garraioak, Bidebusaren bitartez, 6 zerbitzu ematen ditu goizez eta 4 arratsaldez (ibilbide desberdinekin). Bidaiari kopuru mugatua dauka (250 bidaiari eguneko 2011. urtean) zerbitzuen maiztasun baxua eta hirian zehar ematen diren ibilbideen luzeera laburra dela eta, zeintzuk oinez egin daitezkeen inongo arazorik gabe.

• BIZIKLETA

Gaur egun, bizikleta erabilera garraio mota bezala hasiberria baino ez da udalerrian. Urdaibaiko Bizikletentzako PLan Zuzentzaileak, Aldundiak 2003‐2016 denboraldirako burutua, eskualdeko gainontzeko herriekin konektatzen zuen ipar‐hego ardatz bat proposatzeaz gain; bide‐gorriak bertan garatzeko zenbait barne‐ardatz ere proposatzen



44

zituen. HMIP‐en jarduketa hauek jasotzen dira eta bide‐gorriaren ardatza xehetasun handiagoz garatzen da Don Tello Kalea eta Iparragirre Kalea batzen dituen ardatzean.

2014. urtean Hiriaren Erdiguneko Bizikletentzako SArea proiektua garatu zen, zeinetan jarduketak zein ardatzetan egin behar ziren zehaztu zen. Gaur egun hegoaldean kokatzen den zati bat baino ez ta burutu: Iparragirre Kalean, Alhondiga Kaletik Juan Calzada Kalerarte, Mestikabaso Kaletik jarraituz.

Bizikletentzako Proiektatutako Bideak

Informazio‐iturria: Bizikletentzako bideen hirigintza proiektuaeta lanketa propioa



3.6.4. ONDORIOAK

Saihesbidea zerbitzuan jartzeak, hiriaren erdigunean trafikoaren bolumena nabarmenki gutxitu zuena (lehengo tafikoaren erdiraino); herritarrek barne‐desplazamenduetarako garraio jasangarriak gero eta gehiago erabiltzearekin batera (oinez zein bizikletaz); mugikortasunari dagokionez, Gernika‐Lumo udalerri oso jasangarri bilakatu dute.

Hori dela eta, Udalak joera hau bermatu eta sustatu beharko luke (Mugikortasun Planaren eta Plan Orokorraren berrikuspenaren bitartez), bi ikuspuntutik:

• Mugikortasuna modu bigunetan lagunduz:

o Alde batetik, hiri erdigunean oinezkoentzako espazioak handituz, aparkaleku plazak murriztuz (gaur egun ez dago aparkalekuen defizitik) eta ibilgailu pribatuen bitartez gauzatzen diren desplazamenduan zigortuz. Carlos Gangoiti Kalea‐ Artekalea‐ Juan Calzada Kalea ardatzetan ematen den ibilgailuen zirkulazioen balore oso altua da hiriaren erdigunerako ia 14.000 ibilgailurekin; saihasbidearen erabilera erakargarriago bihurtuz.

o Bestetik, bizikletentzako sarea handituz (gaur egun zati bakarra dauka eraikia)

• Konektagarritasuna eta irisgarritasuna hobetuz:

o "Hesi" efektua gutxituz, zeinek trenbidean zein Oka ibaian gune hauek otzen dituzten igarobide berrien eraikitzea suposaten duen, ez dazetal konektagarritasuna soilik hobetu, baizik eta efektu "psikologikoa" deuseztatu dezaten, zeinek ondorio bezala "hesi" hau zeharkatzean modu aldaketa bat dakarren (kotxea erabiltzen da oinez joan ordez, nahiz eta ibibidearen luzeera laburra den).

o Hiri erdigunearen irisgarritasun arazoak konponduz, Santa Luzia sektorean batez ere, egoitzen hazkunde handiagoa emango den horretan.

3.7. KULTURA ONDAREA

Gernika‐Lumoren Kultura‐Ondareak indarreko legeria konplitu behar izango du, hau da, hurrengo antolamenduak: 7/1990 Legea, Euskal Kultur Ondareari Buruzkoa (EHAA 157 zk. 1990ko abuztuaren 6koa); baita 234/1996 Dekretua, balizko arkeologia guneak finkatzeko araudia ezartzen duena (EHAA 205. zk. 1996ko urriaren 23koa) eta 342/1999 Dekretua, Kalifikatutako Kultura Ondasunen Erroldari eta Euskal Kultura Ondarearen Inbentario Nagusiari buruzkoa (EHAA 203. zk. 1999ko urriaren 22koa).

3.7.1. ONDARE ARKITEKTONIKO HIRITARRA

Zentzu honetan, Gernika‐Lumon, Monumentu/Monumentu multzo izendapenaz kalifikatutako Ondare Kultural Higiezinak aurkitzen dira.Guzti hauek Donejakue Bideko Monumentu Multzoko aitorpenean batzen dira,Urtarrilaren 10eko 2/2012 Dekretuan kalifikatuta (EHAA 19.zenb 2012‐01‐27koa)Ondare



46

Kultural kalifikatu gisa Monumentu Multzo kategoriaz EAEtik pasatzean.Horrez gain,ondorengo hauek barneratzen dira:

3.7.1.1 Babes berezia

o 15.zenb Montefuerteko Jauregia/Euskal Herriko Museoa

o 18.zenb Andra Mariko Eleiza

o 26.zenb Batzar Etxea (M‐1984)

o 76.zenb Jai Alai Frontoia

• MONTEFUERTEKO JAUREGIA/EUSKAL HERRIKO MUSEOA

Jatorriz erdi aroko dorre bat zen, bandoen arteko leihetan babes funtzioa zeukana, behe solairuko geletako kareharri grisezko hormetako kanoi‐zuloen aztarnetan ikus daiteken bezala.

1717. urtean Aduanaseko Matxinadal altxattakoek jatorrizko dorrea eta bertako altzari eta ondasunak erre zituzten. Erreoltaren ondoren, jabeak, Juan Antonio de Mezeta‐k, 1724. urtean akordioa sinatu zuen etxe hura arpilatu zutenekin berriz ere berreraikitzeko.

Eraikina, 1733. urtean amaituta, Euskal Herriko jauregi barroko tipikoaren forma hartuko du: bolumen kubikoa, altzaeren hierarkizazioa, aurrekaldeari garrantzi handiagoa emanez hareharrizko harlanduarekin, baoen handitzearekin, sarrera nagusia modulatuz, etab.

Barnekaldeari dagokionez, behe solairuak gurdientzako atalondo bat dauka non eskailerak hasten diren. Lehen solairua pisu noblea da, zurezko zoruekin, non bisitak jasotzeko egongela nagusia eta kapera kokatzen den. Bigarrenak, mendebalderantz, damak bertan batzeko logia bat dauka, argiz eta beroz hornitzen duen hiru arkuduz osatua. Ganbara zurezko egitura berezi batez dago estalia.

Jauregiaren bukaera lorategiek osatzen dute. Hurbilenekoa frantsez‐erromantiko estilokoa eta bestea ingles estilokoa, gaur egun Europako Herrien Parke bilakatua.



1982. urtean Bizkaiko Aldundiak bere jabetzatzat hartzen du, elementu tipologiko esanguratsuenas errespetatuz, eta bere erabilera berrirako egokitzen du: Euskal Herria Museoa.

• Europako Herrien Parkea.

1981. urtean ireki zen, aurretiz aipatutako Montefuerte Jauregiko lorategi inglesa izan zena jatorriz. Parkeak zuhaitz mota desberdin asko (pago, haritz, artea, etab.) eta urmael bat dauzka. Gainera, eskultura ezagun bi kokatzen dira bertan:

Gure aitaren etxea Eduardo Chillida‐ren Large figure in a shelter Henry Moore‐rena.

• ANDRA MARIKO ELEIZA

Batzar Etxetik metro gutxitara dago, bere garaian Gernikako Foru‐Hiriaren anteiglesiaeta Lumoko Elizatearen arteko muga zen aldapan kokatuta.

Tenpluaren eraikitzea XV erdialdean hasi zen, garai hartako modelo gotikoa jarraituz, baina hurrengo mendean Saloi eliza baten oina bereganatu zuen. Eliza honen trazu esanguratsuenetako bat estiloen arteko bere nahasketa da (gotikoa sarreran eta errenazentista barnekaldean). Obra gutxi gora‐behera 1660an eman zen amaitutzat.



48

Kanpoaldetik, Grnikako Andra Mari‐k bolumen tinko handi bat bezala antzeman daiteke. Bere teilatu zabala bost tramutako hiru nabeetan dago ordenatua, abside poligonalekin errematatuta.

Absideak eta nabeak altura berdinean altzatzen dira eta estilo gotikoko gurutze‐gangaz daude estaliak (izar erakoak lehen zatian eta simpleak gainontzekoetan) hormetan eta era jonikoko zortzi zutabe klasiko handitan jaitsita.

Fatxada noblea iparralderantz begira dago eta alde horretako kontra‐hormak lotzen dituzten arkuz dago modulatua. Ardatza, goian 1775. urteko hiru zatizko zintabelar barroko handi batek eta behean mainel batez banatutako bi arkuz osatutako portaleak markatzen dute. Zangoz eta arkiboltaz osatutako egitura dauka, landutako santuen irudiz aberasturik.

Tenpluaren barneakldean estalitako gelaren eta zutabeen handitasun sentsazioa nabarmentzen da, hiru nabeetan eragina daukan koroa eta altuera handira dagoen goiburuko hiru guneen hormetan hustutako korridorea.

• BATZAR ETXEA



Batzar Etxearen egungo kokalekuan XV. mendetik ospatu izan dira Bizkaiko Jaunen Batzarrak (adituengandik onartuen dagoen bertsioaren arabera) eta batzar gune bezala mantendu zen 1877. urterarte, Foraltasuna desagertu zen arte.

Batzar Etxea 1826 eta 1833 urteak bitartean eraiki zen, antonio Echevarría arkitektoare roiektu Neoklasikoaren arabera. Multzoa ondorengoek osatzen dute:

- Epaiketa Tribuna.

- Arbola Forala.

- Batzar Etxea.

1929. urtean 1892. urtean hildako arbolaren lehortutako enborra bertan sartzeko koloma toskanodun tenplete bat gehitu zitzaion.

1.‐ Epaiketa Tribuna:

Zortzi koloma korintiodun portikoak osatzen du. Zazpi ohorezko aulki dauzka agintari instituzionalentzako. Tribuna armonian dago eraikin nagusiarekin, honen eskala andiagoa bada ere.

2.‐ Batzarretxea:

Izan behar zituen erabilera guztiak barneratzeko Echevarría arkitektoak eraikin laukizuzen eta simetriko bat proposatu zuen, hurrengo banaketarekin:

2.1.‐ Erdialdean Eliza‐Parlamentua. Hiru elementu barneratzen dituen oin eliptikoa dauka:

‐ Lehendakaritza elipsearen alde laburrenetako batean.

‐ Presbiterioa lehendakaritza atzean kokatuta (1983ko birgaitzean desagertu zen).

‐ Harmailak, bi zatitan integratuak, lau mailarekin batzarkideentzako eta balkoitxo bat publikoarentzako.

2.2.‐ Besoetan bi pabiloi artxibo eta armategirako (burutu gabeak).



50

2.3.‐ Beso eta Eliza‐Parlamentuaren artean arkuz estalitako pasabideak eta patioak (bat baino ez zen eraiki, armategia ez baitzen eraiki) komunikazio eta lotura elementu bezala.

• JAI ALAI FRONTOIA

Secundino Zuazo arkitektoaren obra, 1963ko ekainaren 29an inauguratua, 1937. urteko bonbardaketan eraitsitako Jai‐Alai frontoiaren ordez.

Erabileran diharduen Zesta Puntako frontoirik handiena da. 56‐60m‐ko luzeera dauka, 11m‐ko frontis‐arekin eta 6m‐ko errebotearekin. Edukiera 1.500 pretsonakoa da.

3.7.1.2 Erdi mailako babesa

o 9.zenb Mertzedeko Eliza

o 10.zenb Mertzenarioen Komentua

o 16.zenb Eliz‐Gane chaleta

o 21.zenb Ezenarro Etxea (Gloria Uria)

o 22.zenb Catarroko Jauregia

o 25.zenb Rufino Unceta Jauregia



o 27.zenb Santa Klarako Eliza

o 28.zenb Artxibategia

o 30.zenb Batasunaren Plaza

o 31.zenb Eskola Publikoak

o 32.zenb Eskola Publikoak

o 35.zenb Gernikako Tailerrak

o 38.zenb Gernikako Geltokia

o 41.zenb Aranbarrena baserria

3.7.1.3 Oinarrizko babesa

o 24.zenb Zalloko Andra Luziako baseliza

o 52.zenb Errenteriako zubia

3.7.1.4 Beste batzuk

o 2.zenb Vendimiador Iturria

o 23.zenb Iturria

o 47.zenb Errenteriako Gurutzbidea

o 144.zenb Billikario Bidea

Elementu hauenganako jokaerak, aitormen dekretuko III Eranskinean baturik dauden Babes Erregimenari lotuak daude, beraien tipologia edo babes mailaren arabera,Uztailaren 3ko 7/1990 Euskal Ondare Kultural legearekin bat datorrena.Dagoeneko aitortutako Ondare Higiezin hauetaz gain, Eusko Jaurlaritzako Euskal Ondare Kultural Zentroak EAEko Monumentu/Multzo Monumental gisa ondorengo hauek aitortzea proposatzen du:

• Gernikako Tailer Etxetaldea (Herrigunea)

• Madariaga Txaleta (Herrigunea)

• Bizkaiko Aurrezki Kutxa (Herrigunea)

• 4.zenbakidun Adolfo Urioste Etxea (Herrigunea)

• 1‐16 zenbakidun kale taldea eta Foruen Plaza(Herrigunea)

• Bilboko Udal Aurrezki Kutxa eraikina (Hirigunea)

• KaltzadaEgoitza (Herrigunea)



52

• Ikust‐Eder Chaleta/Tona Uria (Herrigunea)

• Gezuraga‐Beobide‐Arangüena‐Sendija Panteoia(Lumo)

• Lumoko San Pedro Eliza (Lumo)

• Lumoko Iturri‐Garbitegi‐Edanlekua (Lumo)

• Arribaltzaga Baserria (Zallo)

Elementu hauentzako,orokorki gomendatzen da,beraien berariazko ezaugarriei egokitutako banakako babes erregimen bat eduki arte,egingo diren parte hartzeak Berriztapen Zientifiko eta Berriztapen Kontserbatzailea izatea, I.Eranskinean aipatzen diren gisa “Eraberritze Lanak” 317/2002 Urbanizatu eta Eraikitako Ondare jarduera babestuen Dekretukoa.Gainera,ondasun hauei zuhurtziazko babes inguru bat hornitzeko helburuarekin, orokorki gomendatzen da, gutxieneko erretiro bat errespetatzea (eraikuntza, instalakuntza eta itxitura gabe) ondarezko baloreak bermatuko dituena, inguruko ingurugiro ezaugarriak indargabetu dezaketen aldakuntzak ekiditeko.

Eusko Jaurlaritzako Euskal Ondare Kultural Zentroa Herri Mailan babestuak izan daitezen proposatutako Ondasun Higiezinen artean ondorengo hauek batzen dira:

• Gernika Taldea (Agirregana Auzoa)

• Gurutze Gorria (Agirregana Auzoa)

• Sokunde Garbiaren Baseliza (Arane Auzoa)

• Lurgorri Iturria (Arane Auzoa)

• Arkupe Frontoia (Hiribildua)

• Chaleta (Hiribildua)

• San Fidel Ikastola (Hiribildua)

• Argentina Uria (Hiribildua)

• 2.zenbakidun Ocho de Enero kalea(Herrigunea)

• Montefuerte Etxea (Hiribildua)

• 2.zenbakidun Andra Klara Etxea (Herrigunea)

• Arriaga Uria (Hiribildua)

• Iturria (Hiribildua)

• Malta S.A (Hiribildua)

• El Puerto Aroztegia (Hiribildua)

• Don Tello Etxea 1.zenb (Hiribildua)

• 1‐3 zenbakidun Elbarrena Etxea(Herrigunea)

• 6. zenbakidun Fray Martín Murua Etxea (Herrigunea)

• 2.zenbakidun Iparragirre Etxea (Herrigunea)



• 5‐9 zenbakidun Industri Etxea (Herrigunea)

• 8‐10 zenbakidun Iparragirre Etxea (Herrigunea)

• 13.zenbakidun Pablo Picasso Etxea(Herrigunea)

• 3.zenbakidun Urioste Kalea(Herrigunea)

• IparragirrenTaldea/Juan Kaltzada(Herrigunea)

• Tabernabarri Zubia (Errenteria)

• Uria (Errenteria)

• Gernikako udal hilerriko kapera (Gernika‐Lumo)

• Dolores Astelarraren kapera,Legarzaren alarguna (Gernika‐Lumo)

• Pedro Allende‐Salazarren alargunaren panteoia(Gernika‐Lumo)

• Irueta eta Santos Barrena familien panteoi bikoitza (Gernika‐Lumo)

• Altube Seber Panteoia (Gernika‐Lumo)

• Herranz familia panteoia (Gernika‐Lumo)

• Aranako kondeak kapera(Gernika‐Lumo)

• Domingo Deuna Monesterio Panteoia (Gernika‐Lumo)

• Malosteko probalekua (Gernika‐Lumo)

• Lumoko udal hilerriko kapera (Lumo)

• Lumoko Jauregia (Lumo)

• Barriadako eskola (Lumo)

• Lumoko Probalekua (Lumo)

• Santanape Frontoia (Santa Ana)

• Andra Anako Ermita (Santa Ana)

• Andia S.A.L (Txaporta Auzoa)

• Indstria‐nabe (Txaporta Auzoa)

• San Martin eta Santa Eufemia baseliza

• Mendiola Baserria (Zallo Auzoa)

• Andra Luziako probalekua (Zallo Auzoa)

Nahiz eta Monumentutzat jotzeko balore nahikoa biltzen ez duten arren, Balore interes kultural nabarmena duten osagaiekin bat dator, horregatik udalerriko/lekuko Interesdun Ondaretzat hartzen dira, Hirigintza Agiri Katalogoaren bitartez babestuak izan beharko direlarik esklusiboki. Elementu hauentzat egiten diren obrek beraien bolumetria, kanpo itxura eta banaketa tipologiko eta oinarrizko egitura errespetatzea gomendatzen da era orokortu batean, egituraren mantenuarekin ahal den



54

neurrian, Kontsolidazio, Zaintza, apaindura eta Zaharberritze mailak erreferentzitzat hartuz I.Eranskinean “Birgaitze Parte‐ hartzeak”, Eraikitako eta Hiritartutako Ondarearen Birgaitze jarduera babestuen 317/2002 Dekretuan zehazten diren moduan.

3.7.2. ONDARE ARKEOLOGIKOA

Ondare Arkeologikoaren barruan, Monumentu Multzo izendapenaz, Gernikako Gune Historikoa aurki genezake 1994/9/9 Ordenaren arabera (1994ko Urriaren 11ko EHAA zenb. 194). Gernikako gune historikoko esparru arkeologikoa 1999ko Irailaren 9 ko Ordenaren bitartez Inbentarioan sartu zen eta Uztailaren 13ko 1990/7 ondare kultural kalifikatu edo inbentariatutako gune arkeologiko izendatutako Euskal Ondare Kultural legeak ezarritako babesera lotua dago.

Beste aldetik, Gernika‐Lumoko Arkeologia Ustezkotasuneko Zonen, Kultura, Gazteria eta Kiroleko Sailburuordearen 1997ko maiatzaren 5eko Ebazpenaren bidez izendatuta (1997ko ekainaren 4ko EHAA).

- 6.Montefuerteko Dorretxea (A)

- 12.Andra Anako Baseliza (A)

- 13.Ospitala (Begibistako egitura gabe)Clarisen komentua gaur egun

- 14.Antiguako Andra Maria Baseliza (Begibistako egitura gabe)gaur eguneko Batzar Etxea

- 15.Pedro Deunaren Eliza (B)

- 17.Haize Errota‐I (A)

- 18. Andra Luziako Baseliza (B)

Adierazpen hauen arabera, eragin diezaioketen edozein obra proiekturen aurre azterketa egin beharko da.

Azkenekoz, Babesteko proposatzen diren Gune Arkeologikoak daude, interes aipagarria aurkezten dutenak, beraien babesa aurreikusita dagoelarik, beraz, Ustezko Gune Arkeologikoen Babes erregimena ezartzeko gomendatzen da. Gernika‐Lumoko Udalerrian ondorengo hauek aurki daitezke:

- 16.Kosnoagako Kastro



4. GERNIKA‐LUMOKO HAPOren BERRIKUSPENAREN ONURA ETA AUKERA

Gernika‐Lumoko Hiri Antolaketako Plan Orokorra behin‐betiko ekainaren 15eko 385/1999 Foru Aginduaren eta 2000. urteko matxoaren 27ko BOB nº60‐an argitaratu zen testu bateginaren araudiaren bitartez onartu zen.

2000. urteko HAPO‐ak udaleko Hirigintza Planeko Arau Subsidiarioek ezartzen duten Gernika‐Lumoko Hirigintza Planemenduaren berrikuspena dira. Plan Orokorreko hirigintza Arauek, Arau Subsidiarioen garapenean onarpenartu zen planemaendua indarrean jartzen dute, ematen diren aldaketak eta indarrean jarraitzen dutenak zehaztuz, hauen izaera eta maila hierarkikoa adieraziz.

Onarpenetik udalerriaren konfigurazioa nabarmenki aldatu da, Planaren bizitegi proposamenen atal handi baten gauzatzearengatik. Hala ere, lurzoru industrialak ez du izan garapen handirik, zona horiek daukaten uholde arriskuarengatik batez ere, aurreko ataletan azaldu den bezala.

Denbora tarte honetan indarrean dagoen hirigintza legedian ere aldaketak eman dira. Estatu mailan maiatzaren 28ko 8/2007 Legea indarrean sartzeak, mugarri handi bat suposatu du Esapiniako hirigintza araudiaren garapenean. Urriaren 30eko 7/2015 Errege Dekretuaz gain, zeinek barneratzen diren testu bateratzaileak onartzen dituen, behar bezala erregularizatuak, argituak eta armonizatuak, 2/2008 Lurzoruaren Legeak eta ekainaren 26eko 8/2013 Legearen zenbait xedapen, eraberritzeari, hiri‐berroneratze eta hirigintza berritzeari dagokionez.

Halaber, autonomia mailan, ekainaren Lurzoru eta Hirigintzako 30eko 2/2006 Legea‐ren indarrrean jartzeak eta hau garatzen duten ondorengo dekretuek, hirigintza planeamendurako aldaketa ugari suposatu izan dituzte, planemenduaren bideratzeari, garapen jasangarriari, estandarei eta babes ofozialeko nolabaiteko babesa duten etxebizitzei dagokienez, aprobetxamendu kontzeptuaren desagerpena etab.

Bestalde, 2/2006 Legea aldatzen duen 2/2014 Legeak, AASSak Lege honen zehaztapenei egokitzeko 15 urtetako gehieneko epea ezartzen du, egungo plangintzaren berrikuspenerako azkeneko egun bezala 2021eko irailak 20a jarriz.

Gaur egungo Plana indarrean sartu zenetik, behin betiko onestu da Gernika‐Markinako Eskualde Egituraren Lurralde Plan Partziala (LPP), EAEren Trenbide Sarearen Lurralde Plan Sektoriala (LPS), Haize‐Energiaren LPS, Ingurune Hezeen Antolamenduaren LPS eta Jarduera Ekonomikoen eta Merkataritzako ekipamenduetarako Lurzoruaren Sortze Publikorako LPS, Nekazaritza eta Basozaintzako LPS, Sare Intermodalaren eta Garraio Logistikaren LPS, hala nola Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko LPSaren eta Ingurune Hezeen LPSaren aldaketak. Ondare Kulturalaren LPSaren Aurrerakina ere onartu da eta Etxebizitzaren Sustapen Publikoaren LPSaren Aurrerakina aurkeztu da. Hauek guztiak eta beste zenbait dokumentu honi atxikirik doan "Udalaz gaindiko Plangintzak" txostenean aztertuak.

Gaur egungo plangintzaren idazketatik, gizarte euskaldunak asko aurreratu du ingurugiroarekiko eta garapen jasangarriarekiko pentsamolde begirunetsu baten lorketan.



56

Otsailaren 27ko 3/1998 Legearengatik eginiko apustua, Euskal Herriko Ingurugiroa Babesteko Lege Orokorra, Garapen Iraunkorraren EAEko Ingurumen‐Estrategia (2002‐2020), Ingurumen Esparru Plana (2002‐2006), Udaltalde 21 ekimena eta Udalsarea 21 udalerrien sarea, bizitzako esparru guztietan aurrera doan pentsamolde honen instalakuntzaren mugarri dira.

Lurraldearen baliabide naturalen azterketa, mugikortasuna eta garraioa, eta beste gai askok, plangintzaren gain eragiten dute zuzenki, beharrezkoa izanik beraz plangintza pentsamolde honekin bat etortzea.

Gernika‐Lumoko herritarrek gaur egun dauzkaten beharrak asetzeko gai diren proposamenak azaltzen dira, baina ondorengo belaunaldien beharrak betetzeko gaitasuna arriskuan jarri gabe, momentu oro jakitun izanik lurraldean gure ekintzek uzten duten arrastoaz.



5. HAPOren BERRIKUSPENAREN HELBURUAK ETA INGURUMEN HELBURUAK

Aurreko guztia dela eta, eta egungo egoeraren analisiaren ostean, honen arazo eta beharrizanena, lehen fase honetatik Plan Orokorraren berrikuspenak jaso beharko dituen helburu nagusien planteamendua egin da:

5.1. 2000. URTEKO HAPO‐aren HELBURU OROKORRAK

Esan bezala, Gernika‐Lumo Udalerriaren eremuaren antolamenduaren Helburu eta Irizpideak udalaz gaindiko eremuaren mailara datos zehaztuak, Gernika‐Markinako Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planaren (EKZP) eta Lurralde Plan Partzialaren (LPP) bitartez, non HAPO‐k bizitegi area, sektore tertzioarioko zona eta gune industrialen garapenerako, Lurralde Antolaketarako helburu eta irzpideak planteatzen dituen.

Jarraian, 2000. urteko HAPO‐n zehaztutako helburuak definitzen dira:

• Oinarrizko irizpide bezala finkatutako lurzoruaren egituraren osotzea ezartzen da, egungo antolaketaren ezaugarriekin bat datorren hirigintza garapen baten lorpenaren bitartez eta errepide eta oinezkoen ibilbideak osotzearen ahalegina eginez, egungo hirigintzaren amaiera on bat lortzeko asmoz.

• Hiri‐lurzoruaren antolamendurako funtsezko helburua hiri‐zonen egungo izaera mantentzea da, errepide, oinezkoen‐bide eta espazio libreetarako emango diren lurzoru lagapenak direla eta egingo diren hobekuntzekin egungo egitura ez aldatzearen helburuarekin. Ideia eraikinen tipologian eta hiriko proportzioetan egungo zaera mantentzea da, finkatu gabeko lurzoruetara zabalduz izaera berdin hau.

• Finkatu gabeko lurzoruen antolaketa, mantenimenduko irizpideak, konplementu eta egungo antolaketaren hobekuntza kontuan hartuz gauzatzea, bideen eta oinezkoen bilbea itxiz eta saretuz, espazio libre eta oinezkoentzako zonen gehikuntzaz, eta eraikin tipologia batzuk erabiliz, eraikinen altuerak mantenduz, hiriaren irudiarekin bat datozen dentsitateak mantenduz eta zuzkidura eta espazio libreen gehikuntzarako lurzoruaren lorpenarekin.

• Eraikitze prosezuan dagoen lurzoru urbanizagarriari dagokionez, honen exekuzio prozesuari bide ematea eta amaitzen uztea (Urremendiko Bizitegien Plan Partziala eta Txaportako Industria Plan Partziala).

• 2000. urteko HAPO‐k lurzoru urbanizagarriari dagokionez daukan oinarrizko helburua hau onartu jarraian garatu daitezkeen bizitegientzako lurzoruaren eskaintza zabala egitea da, bizitegiei eskainitako Gernika‐Lumoko hiri‐lurzoru kopurua handituz, etxebizitzaren amaierako kostuan lurzoruaren baloreak ez dezan horrenbesteko garrantzirik hartu.



58

• HAPO‐ren beste helburu nagusietako bat, egoitzak eraikitzeko lurzoru urbanizagarriaren sorkuntza da, etxebizitzako prezioen eragin onargarri batekin, eta, era berean, babes ofizialeko etxebizitzen behar adinako eskaintza bat ahalbideratzea.

• HAPO‐rengatik proposatutako lurzoru industrialak, egungo hiri‐lurzorua La Vega zona industrialean amaitzera mugatzen du, lurzoru hau trenbidearen eta saihesbidearen orubeekin osotuz.

• HAPO‐k egun hiri‐lurzoruan existitzen diren espazio libreen Sistema Orokorren mantenimendua proposatzen du, etalurzoru urbanizagarriaren zabalkuntza bi parke txikiren sorkuntzarekin (Hilerria eta Santa Ana Ermita).

• Kirol, aisialdiko eta ekipamendu kulturalen hobekuntza.

• Bide‐azpiegiturari dagokionez saihesbidearen exekuzioa da helburua. Planak Tilos paseoaren amaieran biribilgune txiki bat ere proposatzen du, Forua udalerriarekin mugan, Errenteria lotzeko asmotan, saihesbidea eta zubi berriarekin.

• Amorebietatik adtorren bidearen sarreran, zona Industrialarekiko sarrera bereiziko lukeen biribilgune baten eraikitzea proposatzen da, eta era berean, trafikoaren erregulazioa Hirigunearen hasieran.

5.2. HAPO BERRIAN GARATU BEHARREKO HELBURUAK

Ikus daiteke helburu hauetako asko jada bete izan direla jatorrizko Plangintzarekin. HAPO berriaren funtsezko helburuak Hirigintza Plangintza egungo araudira egokitzean, kudeatu gabe dauden zonak berriz aztertzean eta lurraldearren beharrizan berriei erantzuna emango dieten ekimen berriak planteatzean datzate. Gainera, hurrengo helburuak zehazten dira:

• Jarduera ekonomiko eta bizitegi garapenen zenbaketa aproposa zehaztu benetako beharren arabera, jada klasifikatuta dagoen lurzoruaren ahalmena aztertuz hiri sarea okupatzeko edo zabaltzeko beharrizana balorean jartzeko. Era berean, uholdegarritasuna dela eta La Vega‐ren garapen industriala desblokeatuko luketen formulak bilatzea.

• Gurpilezko trafikoaren askapena espazio publikoen gabezia aurkezten duten hirguneetan, espaloi oso estuak, gehiegizko trafikoa, etab. Oinezkoen zonen gehikuntzak giza‐harremanak, estantziak, eta bide publikoan eman daitezkeen bestelako jarduerak ahalbideratzen ditu.

• Kanpotik datorren trafikoaren murrizketa ere beharrezkoa dela ikusten da baita, hiriguneko sarreretan kokatuta dauden aparkalekuen erabilera egokia bermatzen duten trafikoaren gestio irizpideen bitartez, bizikletarekin eta garraio kolektiboarekin tartekatzea posible eginez. Intermodalitatearen alde egiten da apustu: tren, autobus geltoki, amakomuneko garraio kolektibo eta bizikleten mailegu sistemen bitartez.

• Bizikletaren erabilera babesteko eta sustatzeko beharrezkoak diren neurriak zehaztu eremu urbanoan, bidegorri azpiegiturak sortuz, trafikoa baretzeko neurrien bidez, udalerria “josteko” pasealeku edo ibilbide zehatzen trazadura ezarriz etab.



Gutxitutako tren‐autobus‐bizikleta aldagai intermodalak, Gernikako geltokian, kanpotik datorren trafikoa gutxitzeko ibilgailu pribatuarekiko aldaketa.

Gutxitutako tren‐autobus‐bizikleta aldagai intermodalak, "Institutoa" geltokian, hiriaren erdigunerako sarreraren aparkalekuen jarraipena aprobetxatuz eta trafikoaren kudaketarako irizpideak zehaztuz.

• Okaren Ibai Ibilbide Paisajistikotik oinezko, bizikleta eta ibaiko ibilbideen hasierarako oinarrizko instalakuntza

• Herritarrentzat erreferentziadun elementu urbanoekin, eraikin eta kaleekin, parkeekin eta pasealekuekin etab, eremu publikoak eta eszena urbanoa nagusitu eta indartu herritarren bizi kalitatea hobetuz.

• Egitura urbanoaren nabarmentzea: Bizitegi, industriala eta tertziarioa.

• Ekipamendu eta eremu libreen hobekuntza.

• Ondare Kulturala babesteko, berreskuratzeko eta nabarmentzeko ekimen zehatzak proposatu, honen galera edo matxura eragingo duen edozein ekimen galaraziz. Ekintza hauek debekatutako, mugatutako edo baimendutako jarduerak zehaztuko dituzte.

• Trenbideak (Euskotren) hiri‐sarea banatzen duen hesi bat suposatzen du, La Vega auzo industriala bizitegi auzoetatik bereiziz. Oinezkoen eta errepide loturak existitzen dira, baina etxebizitzen auzoek lepoa ematen diote hiriaren gune honi.

Trenbidearen sarearen integrazioa bilatzea hirigintza hesiak deuseztatuz, bai egungo trazatuaren lurperatzearekin, edota, trenbidearen birmoldatzearekin Gernikako hiri esparruan.

5.3. INGURUNE IZAERAKO HELBURU, IRIZPIDE ETA JARDUKETA LERROAK

Bere aldetik, ingurune izaerako helburu, irizpide eta jarduketa lerroak jarraian zerrendatzen direnak dira:

• Udal‐mailako eremutik lagundu Garapen Jasangarriaren EAEko Ingurumen Esparru Programaren Helburu Estrategikoa (2002‐2020) eta bere Ingurumeneko Esparru Programa (2011‐2014) betetzera, hala nola Tokiko Agenda 21en Eramangarritasunerako Ekintza Planak zehaztutakoak eta ingurune fisikoarekin erlazionatutako beste edozein autonomi estrategia.

• Plangintza urbanistikotik programek, plan estrategikoek eta ingurumenari eta bere baliabideei buruzko hitzarmenek dauzkaten helburuen lorpenari lagundu, europar, estatu mailako, autonomiko, foral eta bertako eremuetan.

• Udalerriaren lurzoru urbanizaezinaren kategorizazio eta antolamendutik, plangintzak aplikagarri zaizkion araudi sektorialetatik eratorritako helburu eta arau guztiak bete ditzan, bereziki, lurzoru eta uren babesarekin erlazionaturiko haiekin, landa garapenarekin, habitaten eta espezie mehatxatuen babesarekin eta ingurunearen babesarekin orokorrean.



60

• Ingurune fisikoaren gain goi mailako lurzoruaren antolamendurako tresnetatik sortutako zehaztapenak egokitu. Tresna hauek, bereziki LPP, Nekazaritza eta Basozaintzako LPS, eta Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko LPS, udalerri eskalara egokituko dira. Lurralde antolaketaren tresnen artean araudi koherentzi bat eon behar da, EKZP izanik maila altuenekoa HAPO‐n zehaztapenak ezartzeari dagokionez.

• Udalerriaren ingurune fisikoko osagai baliotsuenen mantenimendu eta balio handitzea garapen sozio‐ekonomikoaren eta bere biztanleriaren bizitza kalitatearen hobekuntzaren eskakizunekin bateragarri egin.

• Hiriaren zabalkunde bat proposatuz horren sentikorrak ez diren zonetan lurzoru ez urbanizagarrietan eta jasangarritasun printzipioak gordez.

• Udalerriaren lurzoru urbanizaezinaren antolamenduari zuhurtasun‐printzipioa erantsi, ingurumen arrisku potentzialek erasandako lurzoruen antolamenduaren bidez, hots, higadura eta uholde arriskua, hala nola potentzialki kutsatzaileak diren jarduera edo instalakuntzak jasaten dituzten edo jasan izan dituzten lurzoruak.

Udalerrian kokatzen diren degradatutako eremuen eta potentzialki kutsatzaileak diren jarduera edo instalakuntzak jasan dituzten lurzoruen ingurune berreskurapena mesedetu, eta ingurune fisikoaren eta bere baliabide naturalen degradazio prozedurak berriz eman daitezen eragotzi.

Gernika‐Lumoko udalerrian bereziki kutsatuta dauden 133 kokagune aurki ditzazkegu, 41,20Ha‐rekin guztira. Kutsatutako orube gehienak poligono industrialean daude kokatuta, La Vega‐Txaportan, hiri‐lurzoru bezala sailkatutako zoruan; nahiz eta Muxikako udalerriarekin mugan dauden kutsatutako zenbait orube industrial ere badauden (Arene poligonoa). Lurzoru urbanizaezinean Gernika‐Lumoko Garbigunea aurki dezakegu eta erregulatu gabe dauden zenbait zabortegi.

• Arriskuan aurkitzen diren lurzoruen antolamenduaren bidez, ingurumenaren arriskuetatik eratorritako erasanak saihestu, akuiferoen kalteberatasuna eta uholde arriskua bezala.

Uholde‐arrisku eremu eta Uholde Arrisku Esanguratsudun Zonen delimitazioa (ARPSI): ohiko etorbide maximoen uholde arriskua definitzen duten Area Uholdegarriak, Uholdeei Aurre hartzeko Osoko Planak (UAOP) ezartzen dituen denbora tarteen arabera eta EAE‐aren Ibai eta Erreka Bazterrak ordenatzen dituen LPS‐ean batuta, honen 10, 100 eta 500 urte bitarteko errek¡pikapen aldiak kontutan hartuz. Gernika‐Lumon intzidentzia garrantzitsu handia dago hiriaren erdigunean, non La Vega poligono industriala bere osotasunean eta erdiguneko zona, Errenteria eta Los Tilos ukituta dauden, berien hazkuntza mugatzen duten afekzio handiekin.

Oka ibaiaren Uholde Arrisku Handidun Eremuaren (UAHE) Uholde Arriskua Kudeatzeko Planaren elaborazioan, finkatutako nukleoen uholdeen aurkako defentsa jardueta posibleen azterketa xehea egingo da.

• Ur masa eta bideak, uretako eta ibaiertzeko ekosistemak, akuiferoak eta uraren zikloari loturiko elementu guztiak zaindu, babestu eta ekologikoki berreskuratu.

Plan Hidrologikoak eta 2015‐2021ko Barneko Arroen Kantauri Ekialdeko Demakrazio Hidrografikoare Uholde Arriskua Kudeatzeko Planak (ES017‐BIZ‐OKA‐01) Gernikako UAHE‐n proposatzen diren hobekuntza neurriak batzen ditu beste zeinbait neurriren artean.



Gernikako UAHE I Taldearen barnean dago kokatuta, arrisku altuko edo uholdea jasateko aukera gutxi baina kalte handiak gerta daitezkeen gunedun UAHE‐i dagokiena.

Gernikako UAHE‐an ibaien igoera jasateko ibai‐ibilguaren kapazitate eskasa dela eta arrazoitua ohiko eta oso kaltegarriak bilakatu diren uholdeak saihesteko neurriak hartzea beharrezkoa dela azpimarratzen du. EAE‐ko uholde arriskurik handiena daukan UAHE dela ere aipatzen da.

Planak UAHE‐aren luzeeran zehar ematen diren kalteen banaketa espaziala aztertzen du eta eta estudiorako UAHE‐n arriskurik handiena jasotzen duten 3 eremu ezartzen ditu: Forua‐ko Udalerria (kalte osoen %2), Gernikako hirigunea eta Beko‐Ibarra Parke enpresariala (kalte osoen %84) eta Txaporta poligono industriala (kalte osoen %4).

• Kantauri Ekialdeko Demarkazio Hidrografikoaren 2009‐2015 Plan Hidrologiko Berriak kalteen aurrebabesaren (egiturazkoak ez diren neurriak) eta finkatutako hiri nukleoetan uholdeak gutxitzeko beharrezkoak diren jarduketen (egitura neurriak) arteko konbinazioa planteatzen du, ingurugiro helburu berriekin elkarlanean aritzeko diseinatuak. Erregulazio honek, erabileren ordenazioa eta lurzoru urbanizagarri eta ez urbanizagarri uholdegarrietan eman behar diren jarduketak inplikatzen ditu.

Gernikako lurazpiko ur masak (uraren masa kodea ES017MSBTES111S000042) ez du betetzen 2015ean ezarritako xedea. Ur masa egoera txarrean dago tricloroetileno eta tetracloroetileno kimikoen kontzentrazio altuak direla eta, hiriko akuiferoaren kutsadurak eraginda. 2009‐2013 urte tarteetan egin zen egoerarren ebaluaketaren arabera, Euskotren inguruko eremuetan disolbatzaileen kontzentrazioak altua izaten jarraitzen du, beheranzko joera leun bat daukan arren. Masa honek 2021eko helburuetara heltzeko epe luzapen bat dauka.

• Lurzoruen erabileren bokazioa mantendu, sostengatzen dituzten baliabide naturalen galera atzeraezinak suposatuko dituzten aldaketak ekidinez.

• Ingurune fisikoaren eraldatze mailaren arauketa, plangintza zuzen baten bidez erabilerak arautuz, jarduera batzuk arrazionalizatzeko gaitasuna bezala ulertua, lehenengoz bere garapenaren beharra denentz balioztatuz, bere prozeduren ondorioak, bere kokapenaren apropostasunaren ebazpena, ingurumenarekiko erlazioa, eragiten duen alterazioaren maila eta beste jarduera batzurekin ezartzen den erlazioa.

• Nekazaritza eta abeltzaintza erabilera eta jarduerei, paisaia seminaturalei eta hauekin batera dihoazten beste ekosistema batzuei loturiko lurzoruen desagerketa eta artifizializazioa ekidin.

• Udalerrian dauden biodibertsitatea, komunitatearen interesa duten habitatak eta bertako baso masak babestu eta mantendu, udalerriaren eremutik kanpoko beste espazio natural batzurekin konektibitatea mesedetuz.

• Ingurumenaren osasunaren mantenimiendu eta hobekuntzarentzat aproposa den ingurumenaren kalitate hoberena bermatu.

• Oka ibaiaren berreskuratze eta balioan jartzea zuzenki erlazionatua dagoena, Gernikako UAPGGan (ES017‐BIZ‐OKA‐01) jasotako uholde arriskuaren arazoa konpontzeko neurriei buruzkoa. Ibaian esku‐hartzeak, bere alderdi hidrologiko nola ingurumen alderdietan, hirigintzaren aldetik espazio honen eguneroko eta jolas erabilera jasoko duen ibai‐espazio baten egikaritzea ahalbideratuko du, pasabide eremu bezala, erlaziozkoa, etab.



62

• Balio naturalistiko, ingurumeneko eta natura baliabideenaren babesa zehaztu.

• Paisaia bereziak zaindu eta balioan jartzea, ingurune fisikoaren kudeaketa aktibo eta iraunkorra, paiasaia elementuak lurralde garapenerako prosezuetan txertatzea, hirigintza eta arkitektura bioklimatikoa garatzea, mugikortasun iraunkorraren estrategiak, trafikoari lotutako eraginak murriztea, eta abar.. bezalako jarduerak gauzatzea.

• Natura 2000 "Urdaibaiko Ibai Sarea" sarearen barneko "Kontserbaziorako Babes Eremuen (KBE) kontserbaziorako neurriak, Urdaibaiko eta HEgaztien Babes Bereziko Eremuaren (HBBE) zona litoralak eta padurak.

• "La Vega" eta "Txaporta"‐ko zoru industrialetan Birsonkuntzako Plan Berezi baten beharrizana dago eremu osoan (okupatutakoan, zaharkituan eta hutsean) zeinek, hiri‐hesiak minimisatuz, jarduera ekonomikodun zorueri balorea eman, uholdegarritasun eta lurren kutsadura arazoei irtenbidea aurkitu, ondarearen elementu interesgarriak berreskuratu eta gestioan koordinazio mekanizmo bat izango duen.

• Maila internazionalean hezeguneak bezalako ekosistema konkretuetarako berariazkoak diren babes figura bat existitzen da. RAMSAR‐en Lista edo "Listado de Humedales de Importancia Internacional" deritzona da, 1971. urtean egin izen bereko konbentzioak eratua. Urdaibaiko Pradura (A1B3), Euskal Herriko Babestutako Hezeguneen Katalogoaren I Taldean sartua, garrantzi internazionaleko Hezegune bezala dago sartua RAMSAR‐en.

Mundaka‐Gernika Errekako 3ES026 RAMSAR hezegunea Urdaibai Biosfera Erreserbaren erdigunean dago kokatuta, Oka ibaiaren arro hidrografiakoa bere osotasunean eta Mape, Artike eta Laga ibaien arro txikiagoak bere barne hartzen dituen babestutako eremu batean. Udalerriko Iparraldeko zona, Los Tilos eta Errenteria batez ere, hezetasune honen barnean aurkitzean honen eragina jasoten dute, eta beraz, honen egoerarengatik erasotuak daude.

• 2000 Natura europar sare ekologikoaren ezarpena erregulatzen duen 92/43/CEE Zuzentarauak edo Habitat‐Zuzentarauak, natura espazioen arteko lotura ekologikoa bermatzea duen garrantzia azpimarratzen du, eta migraziorako, geografi banaketarako eta fauna eta landare espezie basatien arteko elkar‐trukatze genetikoarentzako ezinbesteko garrantzia duten paisaiaren elementuen kudeaketa sustatzera bultzatzen du.

• Ingurumena hobetzeko jarduketak, haien eraldaketa helburu dutenak, egungo egoera bere potentzialtasun ekologikotik hurbilago dauden egoeretara eramanez (erreka bazter, kaltetutako ekosistemen hobekuntza eta zabortegi bezala erabilitako eremu, harrobi, etab.‐ri dagokionez).

• Zaraten 37/2003 Legean kalitate akustikoa dela eta markatutako helburuak bermatzea, honen honen garapenerako araudiarekin, bereziki RD 1367/2007‐rekin, eta Zaraten Mapa Estrategikoetan finkatutako helburuekin daukaten bateragarritasuna kutsadura akustikoaren 213/2012 Dekretuaren betetzean, garapenerako getio eremuen erabilerak aurreikusiz.

Gernika‐Lumon badaude inpaktu akustikoa eta 10 metrora neurtuta 70 dB(A)‐ak gainditzen dituzten BI‐635‐ren zenbait zati. BI‐2224 (Marmiz (Gernika) ‐ Abarcegui y Gerrikaiz) errepidean ere 60 eta 65 dBA bitartean jasaten dituzten eraikinak daudela azpimarratzen da. Euskotren trenbidearen trazadurak Gernika‐Lumo pasatzerakoan 55‐60 dBA‐ko maila erregistratzen da, errailetatik 10 metrora neurtuz. Udalerrian nabari diren zaraten beste foku aiderazgarri batzuk poligono industrialak dira.



6. HAUSNARTUTAKO AUKEREN JUSTIFIKAZIOA

6.1. UDALAZ GAINDIKO PLANGINTZAREN ESPARRU OROKORRA

Lurraldearen antolamenduak bestelako kontu eta gai sektorialekin arautu eta egokitu beharra duten geroz eta aspektu gehiago parte hartzen duten esparru bat osatzen du. Euretariko bakoitzaren eraginak udalerri bakoitzean saihestu behar ez diren deribatuak dauzka, azterketa zuzen batek kudeatzerako orduan plangintza koordinatu eta arin bat lortzea ahalbideratuko baitu.

Zentzu honetan, Plan Orokor berriaren idazketa prozedura honen hasieran burututako lehenengo lanetariko bat, Gernika‐Lumo udalerriaren gain eragina duen plangintza sektorial, gidalerro eta udalaz gaindiko izaera duten arautegi bakoitza aztertzea izan da.

Guzti hauek kontuan izan dira eta izango dira Plan Orokorraren aurkezpen berriari begira, eta horregatik hauetariko bakoitzari buruzko argibide‐agiri bat burutu da, udalerriaren gaineko bere eragin nagusiak laburbilduz, lotesleak eta orientagarriak diren zehaztapenen artean ezberdinduz. Agiri hau Aurrerakin honi gehitzen zaio eranskin gisa.

Era laburrean zehaztapen garrantzitsuenetariko batzuk deskribatzen dira lehen proposamen eta aukera hauei begira:

6.1.1. HIRI LURZORUARI BURUZ

• LAGen aldakuntza bizitegi zenbaketari dagokionez. Zenbaketa esparru orokor berri bat finkatzen du, gogoan hartu beharreko erreferentzia bilakatuz bizitegi lurzoru eskaintza berriari dagokionez.

• Gernika‐Markinako Eskualde Egituraren LPP. LPPk proposatzen dituen zenbatze irizpideak LAGen Aldaketarengatik zaharkituak geratu dira, aukera irizpide orokorrak eta hirigintza eramangarri baten garapenerako irizpide orokorrak mantentzen diren arren.

• Etxebizitzaren sustapen publikorako Lurzorua sortzeko LZP. Gernika‐Lumo hiri jarraitua etxebizitza publiko sustapen berrientzat harrera esparru betzela bereiztekoa da, mota hontako etxebizitza kopuru garrantzitsu bat (594) finkatuz Gernika‐Lumon.

6.1.2. JARDUERA EKONOMIKOETARAKO LURZORUARI BURUZ

• LPP‐ak planeamenduan hutsik dagoen eta udalerri bakoitzaren barneratze ahalmenaren arabera banatzen du udalerri bakoitzari dagokion zorua; eta Gernika‐Lumon 16 urtera 52,80 Ha‐tako azalera ezartzen da zoru industrialerako; Gernikako Vega eremuari, ordea, 0 Ha‐ko azalera ematen dio garapen berrietarako. 1.2. JARDUKETA Eremu Industrialak "Gernikako Vega" eta Txaporta planteazen du, Birsorkuntsako Plan Berezi batekin eremu osorako.



64

• LPP‐ak 1.1. JARDUKETA Gernikako Hiri‐Erdigunea hirugarren sektorearen sustapena Gernikako hiri nukleoan proposatzen du, hiri erdigunearen indartzea eta Eremu Funtzinal guztirako 50 plazako ahalmen minimoko hotel ekipamendu baten ezarpena.

• Jarduera Ekonomikoen LPS‐ak GErnika‐Lumo "interesezko lehentasudun" udalerrien artean kokatzen du, jarduera ekonomikoen garapenerako lehentasuna daukaten eremuen barnean sartuz. LPS honek Urdaibai Eskualdearen Eskalako Poligono Berri bat aipatzen du eta kokapena eta bideragarritasun aukeren azterketarako, kokalekua Gernikako Hegoaldean aurkitzea gomendatzen da, BI‐638‐tik sarrera izango duena, Ajangiz edo Muxikako 25/50 Ha mugetan. Palnean (16 urte) kalifikatutako lurzoruaren dimentsionamendu osoarentzako proposamenak Gernika‐Markina Eremu Funtzionala 320‐360 Ha‐tara igoarazten du, zeintzuetatik 210‐240 Ha. Urdaibaiko eskualdean kokatzen diren.

6.1.3. AZPIEGITURAK

• Trenbide Sarearen LPS. Bilbao‐Bermeo trenbidearen trazadura aurreikusten du. Trenbide Sarearen LPS‐ak ez du trenaren lurperaketa aurreikusten eta planteatutako zabaltze jarduerak bidaiarien zerbitzuetan hobekuntzak aurkitzera daude bideratuta, Bilbaotik eta trateko geltokietan maiztasun handiagoak eskaini ahal izateko; eta merkantzien trenezko garraioa indartzeko.

• Gernika‐Markina Eremu Funtzionalaren LPP‐k hurrengo jarduketak proposatzen ditu:

- Gernikako Hiri Erdigunea: tren‐sarearen integrazioa hiri‐sarean, hirigintza hesiak ezabatuz, bai egungo trazaduraren kurperatzearekin, zein trenbidearen ibilbidearen birmoldatze batekin Gernikako hiri‐eremuan

- "Gernika" FFCC geltokia: tren‐autobus‐bizikleta aldaketa intermodal baten indartzea planteatzen du, kanpotik datorren trafikoa murrizteko

- Tren‐kotxe‐autobus‐bizikleta aldagai intermodalak "Institutoa" geltokian

- Gernika Ospitalaren ingurua: kotxe‐autobus‐bizikleta aldagai intermodala planteatzen du hiri erdigunearekin, hondartzekin eta ospitalarekin lotutako sarreradun erabilera anitzeko aparkaleku berri batean.

- LPP‐ak Oka ibaira heltzen diren solidoen intzidentziaren kontrol baten beharrizana ezartzen du, Portu eta ainguratzeen afekzioei dagokienez.

• Sare Intermodal eta Garraio aren Logistikaren LPS‐aren aitzinamenduak Aldaketa Modalen Zentru bat (tren‐ibilgailu pribatu‐autobus)proposatzen du.

• Kantauri Ekialdeko Demarkazio Hidrografikoaren Plan Hidrologikoa 2015‐2021. Planak zenbait esku‐hartze aurreikusten ditu Oka ibai‐ibilguan Gernikako pasotik, uholdeek errekatik hurbil dagoen hiri‐lurzoruan sor ditzazketen kalteak murrizteko asmoz. Ulertzen da bere ingurumenarekin errespetutsua den hirigintza baten ikuspuntutik, jadanik eraikitako azpiegituren sinergia eta efizientzien erabilpenaz baliatzen dena, lurzoru hauen gainean esku hartzea gehienbat dagoeneko eraikia dagoen hiri bilbea betez, izaera nekazariagoa duten beste lurzoru batzuren izatearen aurrean. Hau da, hiri trinkoa sustatu



sakabanatuaren aurrean, Gernikak Matienarekin osatzen duen izaera metropolitarra sustatuz.

6.1.4. EKIPAMENDUAK

• Gernika‐Markina Eremu Funtzionalaren LPP‐ak zera proposatzen du:

- Gernika‐Lumoko Hiri Erdigunea: Ingurugiroaren Goi Mailako Heziketaren Zentru berri baten ezarpena (La Vega poligono industriala, Astra ondoan), jada Eremu Funtzionalean existitzen direnen buru bezala eta lurzoruen birsortzean elementu nagusi bezala.

- Eskualde gaineko Mailako Espazio Kultural Berezi bat aurkitzea Urdaibai eremuan.

- Oka Ibaiaren Korridore bat planteatzen du esku‐hartze minimo batekin. Horretarako Gernika‐Lumo, Arratzu, Kortezubi, Forua eta Murueta udalerrietatik pasatuko diren bidezidorrak proposatzen ditu, Oka errekaren goi estuarioaren ondare natural eta kulturala balorean jartzeko xedearekin.

• Ondare Kulturalaren LPS‐ren aitzinamenduak, hala nola egunean indarrean dagoen Ondare Kulturalaren legeriak, Presuntziozko Arkelologi Zonen planemenduan Gernika‐Lumoko udalerrian existitzen diren Kalifikatutako Ondasun Kulturalak, etab. batzera behartzen du.

• Litoralaren Babes eta Antolamendurako LPS‐ak "Lur‐Ingurunearen antolamentuko Gidalerro orokor" bezala ezartzen ditu, lokal, oinarrizko eta lehentasunezko interesa daukaten bide‐sareetan Interes Paisajistikodun Kostako Ibilbideen egokitzapenak burutzekotan, Babes Bereziko eta Mundakako Errekaren kasuan Ekosistemaren Hobekuntzarako Eremuen inguruko zonetan prebentziozko neurriak muturreraino eramanez, Urdaibai Ereserban zehar, Gernika eta Ibarrangelu bitartean.

6.1.5. NATURA ETA LANDA INGURUMENA

• EKZP‐k lurralde antolamendu eta hirigintzari dagokionez erregimen juridiko berezia dauka Urdaibaiko Biosfera Erreserbarako, bere osotasuna babesteko ta honen ekosistemaren multzoaren errekuperazioa indartzeko. EKZP‐k Urdaibai Biosfera Erreserbaren Lurzoru Ez Urbanizagarriaren zonifikazio bat egiten du, lurzoru ez urbanizagarriaren altolaketarako hiru maila ezarriz zonofikazioaren bitartez: Antolamenduaren Suprakategoriak, Antolamenduaren Kategoriak eta Antolamenduaren Azpikategoriak. Araudi honek babes bereziko guneak ezartzen ditu, erabileren erregulazioak, egungo erabileren mantentzea (ez finkapena ezta ere hazkuntza) eta beste araudi batzuen gaineko prebalentziak.

• LPS Landabasoak, Lurzoru urbanizaezina (LU), kanpoan utziz Espazio Natural Babestuak (Parke Natural eta Biotopo Babestuak), Urdaibaiko Biosfera Erreserbako eremua eta Hezeguneen LPS‐an zehaztasunez ordenatutako gune hezeak arautzen ditu. Beraz, Gernika‐Lumon SNU‐a Urdaibai Biosferako EKZP‐agatik baldintzatua dago, Gernika‐Lumoko lurzoru urbanizaezin osoa, Urdaibai Biosfera Erreserbako eremu barruan barneratzen delako eta Errigoiti aldameneko udalerriaren mendebal gunea,babestutako gune natural hau inguratzen duen Korridore ekologikoagatik eraginda dago.



66

• Gernikako‐Lumoko udal‐barrutia, ”Urdaibai eta Gaztelugatzeko San Juan Natura 2000 sareko Kontserbazio Neurriengatik” eraginda ageri da, Urdaibai eta Gaztelugatzeko San Juan eremuan Kontserbazio Gune Berezitzat (KBE) eskualde garrantzidun 4 leku izendatzen diren Dekretuaren ondorioz eta KBE hauen kontserbazio neurriak gainditzen dira baita Urdaibai Itsasadarreko hegaztien (HBBE) Babes Gune Berezienak ere. Kontserbazio eta kudeaketa agiri hau, amankomuna da Gaztelugatzeko San Juan eta Urdaibaiko Natura 2000 Sareko 5 espazioentzako, horietatik hiruk Gernika‐Lumoko udal‐barrutiari eragiten diotelarik: Urdaibai Itsasadar HBBE ES0000144, KBE Urdaibai Ibaibide Sarea ES2130006 eta Urdaibaiko Padura eta Itsasertz Guneen KBE‐a ‐ ES2130007.

• Urdaibaiko Padura (A1B3) Euskal Herriko Gune Heze babestuen Katalogoko I taldean barneratua dagoena, internazionalki garrantzitsua den Hezegune (RAMSAR) bezala jasoa dago.

• "Lurpeko Uren Masei" dagokionez, Kantauri Ekialdeko Demarkazio Hidrografikoaren 2009‐2015 Plan Hidrologiko Berriak Gernika‐Lumon egoera txarrean dagoen lurpeko ur masa bat (masaren kodea ES017MSBTES111S000042) dela adierazten du, zeinek ez dituen 2015rako ezarritako kalitate helburuak betetzen. Masa honek plazu luzapen bat dauka 2021eko helburuetara heldu ahal izateko.

• Plan honek Gernikako ARPSIa jasotzen du baita ere (uholdeekiko defentsa Gernikan: hirigune eta Txanparta industrialdea) I Taldearen barruan,bat datozelarik arriskudun oso altuko ARPSIekin edo potenztialki hondamenezko kalteekin,2015‐2021 oraingo zikloko plangintzan bere gain jardun nahi den ARPSIetariko bat dela aipatuz.

• “EAE‐ko akuiferoen kutsadura‐ahultasunaren mapak” Gernika‐Lumon, Oka Ibaiaren harana osoa ahultasun handiko gunea dela, eta Lumoko San Pedrotik gertu ahultasun oso handiko guneak daudela adierazten du.

• Antolakuntza eta uren kalitate kontrolari dagokionez, esan beharra dago Uren Zuzendaritzaren (Ingurumen eta Lurralde Antolamendu Saila. Eusko Jaurlaritza) 2004ko azaroaren 21eko ebazpenaren bidez, Ibarra, Eusko Trenbideak eta Ajangiz‐A Hartuneak babesteko Gernikako Unitate Hidrogeologikoaren babeseko perimetroa adieraztea erabakitzen baita (EHAA, 2005eko apirilaren 8a).

Kontutan izanda Gernikako La Vegako (Bizkaiak) lurpeko uren bilketak Urdaibai Biosfera Erreserbaren hornidurarako iturri nagusienetariko bat dela, Ebazpen honekuraren kantitate eta kalitatearen mantentzea bilatzen du. Babestu beharreko bilketak Vega, Eusko Trenbideak eta Ajangiz‐ko zundaketak dira. Urpeko uren egoerarekiko indarrean dagoen legediaren aurreikusitako prebentzio neurrien artean bideragarriena, babeserako perimetro baten ezarpenarena da seguraski. Perimetroak muga zehatzak ezartzen ditu jarduketa edo erabilera mota desberdinen artean, eta baimenen eta EAEko administrazio hidraulikoen txostenen figura sartzen du, kasu honetan, Eusko Jaurlaritzaren Uren Zuzendaritza. Perimetroan, gailu bat ere txertatzen da, alerta gerrikoa deritzona, kutsadura esku‐hartze eraginkor bat egiteko garaiz gauzatzeko bezalako distantzia batera sumatzen duena.

• Itsasertzaren Babes eta Antolamendu LPS‐ak Gernikako‐Lumoko udalerriari eragiten dio, Oka ibaia itsasaldiegatik kaltetua dagoelako Gernikako udalerriraino, Bekoibarra guneko



Vega industrigune osoa kaltetuz. Beraz, Kosten Legea eta Itsas Lurtar Jabari Publikoaren Mugaketa aplikatzen dira.

• “Mehatxatutako Fauna eta Flora, Basati eta Itsastiar espezien Euskal Katalogoaren” barruan, mehatxatutako espezien barruan Bisoi Europearra (Mustela lutreola) dagoela aipatzen du Gernika‐Lumoko Udalerrian. Beste alde batetik, LPP‐ak mehatxatutako beste fauna ale batzuk identifikatzen ditu Gernikan.

• 1432/2008 Errege Dekretuaren bitartez, talkaren kontrako Hegaztifaunaren Babeserako eta goi‐tentsioko linea elektrikoetako elektrokuziorako neurriak ezartzen dira; hori dela eta, Gernika‐Lumoko udal barrutiko Iparraraldean, babes gune bat mugatzen da.

• “EAE‐ko Geodibertsitate estrategia 2020”‐k LIG kantitate gehien batzen dituen Geoguneak, Euskal Kostako Geoparkea eta Urdaibaiko Biosfera Erreserba direla aipatzen du, 16 LIG aurkezten dituena, hauetatik Gernika‐Lumoko udalerriari eragiten dion bakarra, Gernikako 13 LIG izanik.

• Gernika‐Lumoko udalerrian, “EAEko Paisai Paregabe eta Bikainen Katalogoak”, Gernika‐Lumo udalerriaren ipar aldea barneratzen du, Urdaibai Biosfera Erreserbaren barruan egoteagatik. Agiri honek Lumoko San Pedro Elizak (Eusko Jaurlaritzako Euskal Ondare Kultural Zentroaren eskutik Monumentu izateko proposatua) mugarri paisaijistiko‐kultural gisa duen eragina aipatzen du baita.

• Kalitate akustikoarentzan 37/2003 Legean eta bere garapen arautegian nabarmentzen diren helburuen barnean, azpiegitura handiei buruz burututako ikerketa akustikoak edo Zarataren Mapa Estrategikoak kontutan izan behar dira, BI‐635 (Bermeo‐Gernika) eta BI‐2224 (Marmiz (Gernika) ‐ Abarcegui eta Gerrikaiz) errepideei dagokionez, eta Euskotrenen trenbide linea.

6.2. HAUTABIDEEN ANTOLAMENDURAKO IRIZPIDE OROKORRAK

Aztertutako hautabideen deskribapenaren aurretik, hautabideak nola hausnartu eta hautabide bakoitzean gai aldaezin bezala hartuak diren elementu horiei buruz irizpide edo printzipio orokor batzuk ezartzea aproposa deritzogu.

6.2.1. BIZITEGI LURZORU BEHARRA

Lehenengoz, ekonomi jardueren eta bizitegi lurzoru berrien beharrei buruzko erreferentzia aurreko ataletan azaldua geratu da, etxebizitzen zenbatekoak okupazio gradu oso altua erakusten du.

Aurretiz, 2000. urteko HAPO indarrean egon den urteen bitartean eman diren lizentzien zenbatekoa 1.433koa dela azpimarratu da (2016ko datuak), 84,29 etxebizitza urteko media emanez.Plan Orokor berriaren indarraldiak iraungo dituen hurrengo 8 urteetarako etxebizitza proiekzio bat egingo bagenu, etxebizitza eskaera 674 etxebizitzatakoa litzateke.

Plangintzan hausnartu beharreko eskaintza Harrotze faktore batek haztatua izan behar duela kontutan hartzen badugu higiezin merkatuan dinamikotasun bat ahalbideratzeko, eta lurralde plangintzaren tresna ezberdinen artean 2 eta 3 artean dabilela. Urtarrilak 19ko 4/2016 Dekretuak,



68

Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak behin betiko onartzen dituen Dekretuaren aldaketa, proposatzen duena ontzat eman ahal dugu, bizitegi zenbaketari dagokionez, 2,4koa izanik 7.000 eta 19.999 arteko biztanleria duen udalerri batentzat.

Beraz, 1.618 etxebizitzatako gehienezko balioa lortzen dugu. Balore hau aurreko atalean aipaturiko Dekretuaren eranskinean batzen diren erreferentzi baloreak baino nabarmenki altuagoa da, 775 eta 1.550 arteko urkila bat proposatzen duena. Hala ere, LAG‐en 4/2016 Dekretuaren kuantifikazioaren 1.776 etxebizitzen balore erresultante batera hurbiltzen da, non etxebizitzen minimoa ezabta eta maximo bat lortzen den.

2000. urteko HAPOren bizitegi lurzoruen gestioen apartatuan, gaur egun gestiozko eremuetan 470 etxebizitza oraindik exekutatzeko daudela azaldu da (lurzoru urbanizagarri ez sektorizatuak kontutan izan gabe), zeintzuetatik 389 etxebizitzak zenbatuko lukete bizitegi ahalmenaren gehikuntza bezala. Lurzoru urbanizagarri ez sektorizatuak zenbatuz gero, exekutatzeko dauden etxebizitza kopurua 618‐a izango litzateke.

Plangintzan exekutatzeko dauden gainontzeko etxebizitzak Errenteria, Los Tilos eta Santa Luzia zonen gestio eremuetan daude batik bat.

6.2.2. EKONOMI JARDUEREN LURZORU BEHARRA

Ekonomi‐jarduerentzako zuzendutako lurzoruaren dimentsionamenduari dagokionez, LZP‐k 2013 datekin 196,87 Ha.ko azalera‐beteta kuantifikatzen du, hala nola indarrean dagoen plangintzak kalifikatutako 320,07 Ha.tik 123,20 Ha. ez beteta. Gernika‐Lumoko kasu zehatzean, kalifikatutako lurzoruaren 52,80Ha‐etatik,35,95Ha, (%68)okupatuta daude eta 16,85Ha(%32) hutsik, hauetatik 13,73Ha hiri‐lurzoruan daude eta 3,12 Ha lurzoru urbanizagarrian daudela ezartzen du. Jarduera Ekonomikoen LPS‐aren arabera, eskualderako LZP‐k duen 16 urteko epealdian jarduera ekonomikoentzako zuzendutako lurzoru eskariaren kuantifikazioa 160 Ha.koa da.

Udalerri bakoitzari esleitzen zaion jarduera ekonomikoarentzako lurzoru kopuruaren banaketa, plangintzan bete gabe dagoen lurzoruak eta udalerriaren harrera gaitasunak baldintzatzen dute. Jarduera ekonomikoetarako lurraren 16 urte bururako eskaintzaren zenbaketa orokorra Gernik‐Lumon 52,80Has‐en finkatzen da, nahiz eta LPPak hutsik dagoen lurzoru bideragarria hutsik dauden lurzoru kalifikatuaren erdira murrizten dela aipatuz (LPSk aurreikusten duen bezala) hainbat barrutietan ez ezik, Gernikako Vegan esaterako, 0Ha egokitzen zaizkiolarik udalerrirako proposatutako garapen berrietarako.

Gernikako hirigunean hirugarren sektorearen sustapena planteatzen da, herrigunearen eta bertako hotel jarduerarena suspertzea proposatuz. Udalerriko eremu zentralean kokatutako industri gune narriatuen birsonkuntza ere planteatzen da, finkatutako lurren hobekuntza eta zaharkitutako eremu industrialen berreskuratzea planteatuz.

Barneko eta zatiezinak diren bizkarrezur ardatzen sorkuntza planteatzen da, barne harremanetan hiri‐sare autonomo bat sortuko dutenak. Tipologia berriak bere gain hartzeko gai izango diren kalifikazio industrial onargarridun lurzoru hutsen garapena.

Izaera publiko berezien eta eskualde/azpieskualde mailako kirol eta kultura eskaintzaren formakuntza erraztu eta eskaintza honen bitartez eskualdearen irudia sustatu.



6.2.3. KANTAURI EKIALDEKO DEMARKAZIO HIDROGRAFIKOAREN PLAN HIDROLOGIKOA 2015‐2021

“Kantauri Ekialdeko Demarkazio Hidrografikoaren Plan Hidrologikoa 2015‐2021” Uholde Arrisku Potentzial Garrantzitsudun Guneak (UAPGG) eta UAPGGen Uholde Arriskuaren Kudeaketa Plana lantzeko beharrezkoa den Uholde Arriskuaren Atariko Ebaluazioa (UAAE) identifikatzeko beharra ezartzen du. Gernika‐Lumo Oka ibaiaren ES017‐BIZ‐OKA‐01 UAPGGri baldintzatua dago.

“Uholde Arriskuaren Kudeaketa Planaren Proiektua (2015‐2021)” babes neurrien proposamena jasotzen du Gernika‐Lumoko UAPGGn (ES017‐BIZ‐OKA‐01). Planak 2021.urterako neurri moduan, Gernika hirigunean, Beko‐Ibarra enpresa parkean eta Txanporta industriagunean zenbait egitura definitzea proposatzen ditu.

Gernikako Hirigune eta Beko‐Ibarra enpresa Parkearen babeserako onura/kostu erlazio handiena eta ingurugiro kaltetze txikiena daukan alternatiba bat proposatzen da. Hurrengoa proposatzen du: Urbietako presa txikiaren eraispena eta presa txikian pilatutako garraioen iraulketa, sekzioaren zabalketa hirigunearen azpiko uren egokitzapenaren bitartez eta ertzeetako harresi luzetarako xedapena. Hirigunean existitzen den bideratzea mantentzen da.

Txanparta Industrigunearen babeserako, aurrekoaren eremu independiente bat dena eta industrigune zabaltzat jotzen dena, BI‐635aren mendebaldeko ibaibide nagusitik sartzen den ur sarreragatik kaltetuta dago. Bi aukera planteatu dira, A eta B, B aukera izanik mesederagarriena nahiz eta inpaktu paisaijistiko handiena izan dezakeen. Aukera honek lbo harresi baten ezarpena BI‐635aren lotura bidera proposatzen du.

‐ F1: BI‐2238ko zubitik San Bartolomeko zubiraino, ibaibidearen ebakidura handiagotuko litzateke.

‐ F2: Errenteriako eta San Bartolomeko zubiaren arteko tartean, hondoa erregularizatuko litzateke gaur egungo zabalera mantenduz eta egungo baranda metalikoak babes harresiengatik ordezkatuko lirateke. Errenteriako zubiaren eta saihesbideko zubiaren arteko tartean, hondoa erregularizatuko litzateke ertzetan jardun gabe, egungo zabalera mantenduz.

‐ F3: San Bartolome zubiko eta antzinako “Cubiertos Dalia” industri nabearen sarrera aurreko aparkalekuaren artean, ertz bien babesa proposatzen da, ezkerraldetik ur gora saihesbide zubiraino luzatuko litzatekeen harresi bat eraikiz.

‐ F4 y F5: Uholde lautadatik uraren pasabidea saihestuz, Txaporta industrigunea babesteko, BI‐635 (F5) behe pasabidearen itxiera planteatzen da ,BI‐635 sarbidearekiko harresi paralelo bat altzatuz Goikoibarra kaletik (F4).



70

Planak azpimarratzen du, deskribatu diren jarduketetik Urdaibai Biosfera Erreserbaren barnean dagoela dela ingurugiro baldintzatzaile nagusia. .Jarduera eremuaren iparaldea, ”Urdaibai Itsasadarra” HBBE eta “Urdaibaiko padura eta itsasadar guneak” KBEan barneratua dago,Natura 2000 sareko espazioan integraturik. Halaber, jarduera eremuko zati bat Urdaibai Gune Hezearekin bat dator,Plan Hidrologiko Gune Babestuen Erregistroan zein Gune Hezeen LPSan ( A1B3 kodea, Urdaibaiko padura) sartua eta zeinen mugaketa bat datorren Ramsar “Urdaibai” garrantzidun Hezegune bezala izendatutako espazioarekin.

Bestalde, planak aipatzen du “nahiz eta hainbat babes irudi UAHEaren gain berrerortzen diren, Oka ibaiaren egungo egoera, jarduera eremuaren barnean, eskasa dela, uren kalitateari zein ibaiertz basoaren egitura eta osaketari dagokionez ”. Oka ibaia, Gernikako erdigune mailara bideratuta eta itxita dago hormigoizko horma artean. Ostera, haltzadia irauntzen den gune batzuk aurkitzen dira, eraketa hauengatik okupatutako gainazala oso murritza eta kontserbazio egoera desegokia izanik.”

Planak, proposamen hauen ingurumen balorazio bat egiten du,dagozkien araudizko proiektuen ingurugiro ebaluazioen kalterik gabe, ondorengoa aipatuz:

‐ “Gernikako hirigune” eta “Beko‐Ibarra enpresa parkearen”eremuan, Urbietako presa txikiaren eraispena neurri mesedegarritzat jo da ekosistemarentzako, uraren betiko isuria ahalbidetuz, presa txikiagatik moztua eta fauna urtiarraren mugimendu askea erraztuz, nahiz eta kasu honetan, presa txikiaren altuera ez den oztopo zeharkaezin bat arrainentzako.

‐ Txaporta eremuari dagokionez, industriguneko babes hormaren egiteak, ez lizkioke ibaibideari kalteak sortuko, ezta beste edozein balore naturalistikori ere.

Kantauri Ekialdeko Demarkazio Hidrografikoaren Plan Hidrologikoak (2015‐2021 berrikuspena) Neurrien Programan, 3.Taldean “Kanpo fenomenoen aurkako segurtasuna”, Uholdetasunari dagozkien neurrien barruan (Babes neurrien atalean zehatzago esanda), Gernikako uholdeenganako defentsa izenez ezagutzen den jarduera barnerazen du: Hirigune eta Txanparta industrigunea, egungo plangintza mugarako.



Guzti honek prebentziozko eta leungarri izaera duten neurri multzo bat suposatzen du, egiturazkoa eta egiturazkoa ez dena, dagoeneko dauden finkapenen gaur egungo arriskuaren murrizketa eta azaleko ur masen baldintza morfologikoen hobekuntza bermatzeko helburuarekin. Modu honetan uholde arriskua daukaten zonetan hazkuntza bat gertatuko litzateke, gaur egun ia garatu gabe daudenak.

Urtarrilak 15eko 20/2016 Dekretuaren bidezko onespena duen Kudeaketa Plan hau, eta bere aurreikuspenei mugatzen bagara, zehaztutako neurrien kudeaketa eta plangintza epea etorkizuneko Plan Orokorraren indarraldiarekin bat letorke osoro.

6.3. AURKEZTUTAKO HAUTABIDEEN HELBURUAK ETA JUSTIFIKAZIOA

Aurreko puntuan deskribatutako irizpide orokorrak abiapuntu bezala hartuz, bi hipotesi edo abiatze egoera konbinatzen dituzten lau aukera ezberdin proposatzen dira:

• Bi eremu horietako orubeetan dagoen malda dela eta garau gabe geratu diren 2000. urteko HAPO‐n planteatutako Lurzoru Urbanizagarri Ez Sektorizatuen erabilera.

• Jarduketa bi eremu berriren eransketa: hauetariko bat Santa Luzia‐ren hiri garapenaren harira (aldi berean alde batetik neurridun alternatiba bat aurkezten duena eta, bestetik, azalea handiagoko bat) eta bestea Errenteria auzoa finkatuz, saihesbidea eta Los Tilos biribilguneko errepide berrien artean geratzen den eremua.

Ingurumenari dagokionez aztergai diren garapen berriko eremuak beraz, azkeneko fasean izapidetzeko gai den agirian eratorritakoak baino handiagoak dira, baina ikuspuntu orokor baten aldetik egokiagoa den aukera balioesteko asmoarekin hautabideetan bildutako eremu guztiak kontuan hartu behar ditugu.



72

6.3.1. 0. ALTERNATIBA

Alternatiba hau 2000. urteko HAPO ez aldatzetik sortzen da: proposatutako lurzoru urbanizagarriak mantendu, sektorizatuak zein ez sektorizatuak, eta exekutatzeko dauden gestio eremuak garatu, lurzoru berriak proposatu gabe. Malda handiak direla eta baldintza geografikoengatik Plana indarrean egon zen bitartean sektore batzuk garatu ez ziren arren, alternatiba honen helburuetako bat aurreko Plangintzan porposatutako lurzorua deskalifikatu beharra ez egotea da.

2000. urteko proposamena indarrean dagoen araudira egokitzean Exekuzio Unitateen eraikigarritasuna aldatzen da, eraikitzeko gelditzen diren etxebizitza kopurua 618 izanez, 2/2016 Legeak zehaztua betetzen ez duelarik.

Eskaintzaren estudio desberdinen bitartez egiaztatu ahal izan da kopuru honek ez lukeela beharra asetuko, etxebizitzen prezioan igoera eraginez. Gainera, Plangintza indarrean leguken denpora oso murritza izango litzateke, epe laburrera, Plangintzaren Berrikuspen Partzial baten beharra suposatuz.

0. Alternatiba: HAPO 2000 Lurzoru Urbanizagarri ez Sektorizatua biekin (Santa Ana Goain eta Zallo).

Finkatutako hiri lurra.

Iniziatutakoa.

Egikaritzekekoak.



• Bizitegi lurzorua Bizitegi lurzoruaren azalerak, hortaz, gutxi gora‐behera 618 etxebizitzako harrera ahalmena izango luke, 2000. urteko HAPO‐aren gestio eremuetan exekutatzeko gelditzen direnen eta 2/2006 Legeak ezarritako eraikigarritasun minimoa betetzen ez zuten gestio eremuetan dauden etxebizitza berrien batura dena.

Ondoren, bizitegi ahalmeneko lurzoru hutsa zehazten da:

- Azalera: 20,49 Ha

- Dentistate media gordina: 30 etxeb./Ha

• Jarduera Ekonomikoen Lurzorua. Jardueria ekonomikoen lurzoruei dagokienez, ez da lurzoru berrien ezarpena aurreikusten, baizik eta dauden lurzoruen birmoldatzea, bai industrialak, bai hirugarren sektoredun ZT192NC erabilerakoak. Helburu nagusia egungo hiri‐lurzorua La Vega eremu industrialean errematatzea da, trenbidea eta saihesbidearen arteko orubeak kontutan hartuz.

Exekutatzeke dauden Jarduera Ekonomikoen lurzorua era honetan zenbatzen da:

- Lurzoru tertziarioa: 0,59 Ha

- Lurzoru industriala: 10,60 Ha



74


1 Alternatibak alde batetik 2000. urteko HAPO mantentzea proposatzen du, Zallo‐ko Lurzoru Urbanizagarri ez Sektorizatua izan ezik, berantolatu egiten dena. Beste alde batetik bi garapen berri proposatzen ditu, ahalik eta etxebizitza kopuru handiena eskaini eta azterketa deberdinetatik lortu den eskaintza asetzeko xedearekin. Gerikakako hiriak dituen baldiintzatzaile deberdinek honen zabalkuntza mugatzen dute eta horregaitzik, aukera desberdinak aztertu ostean, proposatutako eremu berriak egokiagoak lirateke. Garapen berri hauetako bat Errenteria auzoan kokatuko litzateke, saihesbidea eta BI‐2238‐ren arteko orubeak berrerabiliz. Zona honen zati baten existitzen den uholdegarritasun arriskuaren gaitza dela eta, batez ere zerbitzu eta zuzkidurak planteatzen dira (Gernika‐Lumoko Ospitalerako aparkalekua), uholde arriskutik kanpo dagoen gunea bizitegi erabilerarako utziz, 114 etxebizitzako ahalmearekin gutxi gora‐behera. Alternatibak proposatzen duen hazkunderako beste puntuetako bat Santa Luzia inguruko hiri‐lurzoruaren garapenean datza, auzoaren egungo geometriara moldatuz, hiriaren sektore honetan zuzkidura guneak era proportzionalean ezartzeko asmoz eta dagoen trama finkatuz. Proposamen honekin malda handiak direla eta garapena ekiditen duten Zallo gunea birantolatzen da eta zabalkundea aurreko urteetan garapenean egon den Santa Luzia auzoaren inguruan kontzentratzen da.

1. Alternatina: HAPO 2000 URNP‐Zallo kontutan izan gabe eta bi garapen berri proposatzen ditu (Santa Luzia eta Errenteria).


Iniziatutakoa.

Egikaritzekekoak.

Proposamen berriak.



• Bizitoki lurzorua. Proposatutako bizitegi garapen berriek (Santa Luzia inguruko zabalkundea eta uholdegarritasunik gabeko Errenteriako lurrak lohiz bete) 2000. urteko HAPO‐an garatu gabe dauden bizitegi eremuen ahalmenarekin bat, 1.168 etxebizitza jasan ahalko lituzkete. Alternatiba honetan, bizitegi bezala zenbatzen diren eremuetan hutsik dagoen lurzoruaren azalera osoa eta proposatutako lurzoru berriena hurrengo hau da:

- Bataz besteko azalera 29,53 Ha

- Dentsitate media gordina 39 viv/Ha.

• Aktibitate ekonomikoetarako lurzorua. Arinago esan den moduan, jarduera ekonomikoko lurzoru berrietako baizik eta lurzoru existenteen birsorkuntza bateko altxatzea ez litzateke begietsiko, bai industrialariak bai ZT192NC hirugarren erabilerako lurzorua. Funtsezko helburua da, trenbidearen eta Saihesbidearen artean ulertutako lurrak aipaturiko lurzoruaz osatuz, La Vega‐ren industrialdeko gaurko hiri‐lurra errematatzea.

Egiteko dauden Aktibitate Ekonomikoen lurzorua modu honetan kuantifikatzen da:





76


2. Alternatiba 1go Alternatibatik abiatzen da baina 2000. urteko HAPOaren bi Lurzoru Urbanizagarri ez Sektorizatuak ezabatzen ditu (Santa Ana Goian eta Zallo). Bi eremu hauek baztertzen dira bizitegi‐garapen berriak hartzeko, inpaktu handia paisaia mailara izateaz gain, aldapa garaiko areak izateagatik, larriagotuta ikusiko litzatekeen egoera 2/2006 Legean finkatutako eraikigarritasun minimoa aplikatzerakoan. Modu honetan, 1go Alternatiban proposatutako bi garapen berriak bakarrik mantentzea egokiagotzat hartzen da: Santa Luciaren inguruko hazkundea (era berean Zalloko zona berrantolatzen duela) eta Renteriako auzoaren sendotzea.

2. Alternatiba: 2000ko HAPO Lurzoru Urbanizagarri ez Sektorizatuak eta bi garapen berri kontsideratu gabe (Santa Lucia y Renteria).


Iniziatutakoa.

Egikaritzekekoak.

Proposamen berriak.



- Bizitegi lurzorua. Proposatutako bizitegi garapen berriak (Santa Lucia inguruko hazkundea eta Renteriako lurzoru ez uholdagarriak lohiz betetzea) 2000ko HAPOan mantentzen diren eremuekin batera gutxi gorabehera 1.068 etxebizitza har lituzkete. Alternatiba honetan, bete gabeko bizitegi‐kuantifikazio mailan neurtzen dituzten eremuetako lurzoruko eta proposatutako lurzoru berrietako erabateko hurrengoa da:

- 26,01 Ha‐ko gutxi gorabeherako azalera.

- 41 etxeb./Ha‐ko dentsitate ertain gordina.







78


Hurrengo Alternatiba 2. Alternatibaren oinarritik abiatzen da Santa Luziaren inguruko garapen berriak azalera askoz handiagoa bere gain hartzen duelaren desberdintasunarekin hiriko hego sektorean bizitegi eta zuzkidura ahalmen handiagoa lortzeko. Gernika‐Lumoko ekipamenduak batez ere iparraldeko zonan kontzentratuta daude eta Santa Luziako garapen berriek auzotik hurbilago dauden hornidurak eduki behar dituzte. Modu honetan, eremu guztien erabateko bizitegi‐ahalmena lortzen da gutxi gorabehera 1776 etxebizitzakoa urtarrilaren 19ko 4/2016 Dekretuaren (Euskadiko Autonomia‐Erkidegoaren Lurralde‐Antolamendu Arauak behin betiko, bizitegi‐kuantifikazioari dagokionez, onartzen diren Dekretuaren modifikazioa) bizitegi‐kuantifikazio kalkuluaren arabera definitutako ahalmena dena.

3. Alternatiba: HAPO 2000 Lurzoru urbanizagarri ez sektorizatuak eta bi garapen berri kontsideratu gabe (Santa Lucia, azalera handiagoarekin aurreko bi alternatibetan baino, eta Renteria).


Iniziatutakoa.

Egikaritzekekoak.

Proposamen berriak.



• Bizitegi lurzorua. 2000ko HAPO‐ko mantentzen diren eremuen ondoan proposatutako bizitegi‐garapen berriek (Santa Lucia inguruko dimentsio handiagoko hazkundea eta Renteriako lurzoru ez uholdagarriak lohiz betetzea) har litzakete gutxi gorabehera 1776 etxebizitza, Lurralde‐Antolamendu Arauen kalkuluagatik ezarritako maximoa dena. Proposamen berrietako azalerak hurrengoak izango lirateke:

- 43,41 Ha‐ko gutxi gora‐beherako azalera.

- 41 etxeb./Ha‐ko dentsitate ertain gordina

Multzoak hornikuntza‐erreserba berriak lurzoru berri hauetan begiestea baimenduko luke udaleko oreka handiagoa lortuz hauen gehiengoa Gernikako iparraldeko zonaldean kokatuta egoteagatik.

Sistema Orokor berriek, Sistema Lokalek eta sektore berri hauei buruzko lagapeneko gainerakoak indarreko araudiarekin konplitu behar dute Lurzoruko eta Hirigintzako 2/2006 Legeko eta xehatuago 123/2012 Dekretuko 5 eta 9 Artikuluetan ezarritakoarekiko eran 78 eta 79 Artikuluekin bereziki.







80

7. PLANOEN ZERRENDA Argibide Planoak:

- I_01_Gernika_Urdaibaiko Biosfera‐Erreserbaren EKEG Eskala: 1/10.000

- I_02_ Gernika‐Markinako LPP Lurralde eredua Eskala: 1/10.000

- I_03_Gernika_Baldintza Gainjarriak Eskala: 1/7.000

- I_04_Gernika_Ingurumen Afekzioak Eskala: 1/7.000

- I_05_Gernika_Lurzoruaren Sailkapena Eskala: 1/10.000

- I_06_Gernika_Sistema Orokorrak Eskala: 1/7.000

- I_07_Gernika_HAPO 2000ren Garapen Maila Eskala: 1/7.000

- I_08_Gernika_Etxebizitza Lurzoru esta Ahalmena Eskala: 1/7.000

- I_09_Gernika_2/2006 Lurzoru eta Hirigintzen Legearen Egokitzapena Eskala: 1/7.000

- I_10_Gernika_Kultura Ondarea Eskala: 1/7.000

Hautabideen Planoak:

- A_00_Gernika_ 0. Alternatiba Eskala: 1/7.000




Documents

GERNIKA LUMOKO HAPO AREN BERRIKUSPENA ......GERNIKA‐LUMOKO HAPO‐REN BERRIKUSPENA HASIERAKO AGIRIA AURRERAKINAREN ATARIKO AGIRIA. 2017KO IRAILEA 1 1. AURREKARIAK 1.1. SARRERA 2016ko