35
Gestión del agua en la agricultura Dr. Alejandro Pérez Pastor Profesor Titular de la Universidad Politécnica de Cartagena

Gestión del agua en la agricultura - Agro-alimentarias · Reto en la Gestión del agua en condiciones semiáridas, ante esta situación: - Sostenibilidad de la agricultura de regadío

  • Upload
    others

  • View
    7

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Gestión del agua en la agricultura

Dr. Alejandro Pérez Pastor

Profesor Titular de la Universidad Politécnica de Cartagena

(Fuente: CHS, 2018)Cuenca hidrográfica del Segura

(Fuente: CHS, 2018)Cuenca hidrográfica del Segura

Reto en la Gestión del agua en

condiciones semiáridas, ante esta

situación:

- Sostenibilidad de la agricultura de regadío

- Manejo sostenible del RL

- Control del bulbo húmedo

- Adecuado estado hídrico de la planta

- Suministro óptimo de nutrientes

- Incremento de la densidad de longitud

radicular

- Mejora de calidad de la fruta

recolectada. Incremento de la

precocidad

GESTIÓN DEL AGUA EN AGRICULTURA

SUELO

CALIDAD Y CANTIDAD DEL AGUA DISPONIBLE

CULTIVO

- suelo como factor limitante

- fenología del cultivo, relacionado con RDC

- calidad del agua disponible

SUELO

SUELO

SUELO

SUELO

SUELO

Los equipos de fertirrigación actuales permiten una correcta dosificación y distribucióncontrolada de los fertilizantes, incluidos los fertilizantes nitrogenados.

Los equipos de fertirrigación permiten el aporte controlado de nutrientes con el agua deriego sin perdidas por lavado (lixiviación), minimizando el riesgo de contaminación deacuíferos subterráneos.

09-dic 21-dic 02-ene 14-ene 26-ene 07-feb 19-feb 03-mar 15-mar

v

(%)

25

30

35

40

45

50

v 70 cm

09-dic 21-dic 02-ene 14-ene 26-ene 07-feb 19-feb 03-mar 15-mar

Rie

go (

L·m

-2)

10

20

30

40

m

(cb

)

-20

-15

-10

-5Riego

m a 10 cm

m a 30 cm

m mínimo

A

B

08-dic 22-dic 05-ene 19-ene 02-feb 16-feb 02-mar 16-mar

ET

0 y

ET

c (

L·m

-2·d

-1)

1

2

3

4

5

pre

cip

itació

n (

L·m

-2·d

-1)

5

10

15

20

25ET

0

ETc

Precipitación

08-dic 22-dic 05-ene 19-ene 02-feb 16-feb 02-mar 16-mar

Tem

pera

tura

(ºC

)

0

5

10

15

20

25T

mx

Tmin

A

B

COLIFLOR

CULTIVO

22-ene 01-feb 11-feb 21-feb 03-mar 13-mar 23-mar 02-abr 12-abr

Po

ten

cial

mat

rici

al (

cb)

-60

-50

-40

-30

-20

-10

Rie

go (

L·m

-2·d

-1)

3

6

9

12

15

18

21

24

27

m

a 10 cm

Riego

m a 30 cm

22-ene 01-feb 11-feb 21-feb 03-mar 13-mar 23-mar 02-abr 12-abr

v (

%)

20

25

30

35

CE

as (

S·m

-1)

0,05

0,10

0,15

0,20

0,25

0,30

v

CEasCEss

m mínimo

capacidad de campo

22-ene 01-feb 11-feb 21-feb 03-mar 13-mar 23-mar 02-abr 12-abr

ET

0 y

ET

c (

L·m

-2·d

-1)

1,5

3,0

4,5

6,0

Pre

cip

itació

n (

L·m

-2·d

-1)

5

10

15

20

25

ET0

ETc

Prec

22-ene 01-feb 11-feb 21-feb 03-mar 13-mar 23-mar 02-abr 12-abr

Te

mp

era

tura

(ºC

)

0

5

10

15

20

25

30 Tmx

Tmin

A

B

PATATA

CULTIVO

CULTIVO

NECTARINO

DP

Vm

(k

Pa

) y

ET

0 (

mm

·d-1

)

0

2

4

6

Pre

c (

mm

·se

m-1

)

0

25

50

75

100

125

VPDm

ET0

Rain R

ieg

o a

cu

mu

lad

o (

mm

)

0

200

400

600

TRDC

TCTL

TFARMER

Rie

go

(m

m·s

em

an

a-1

)

0

10

20

30 TRDC

TCTL

TFARMER

May Aug Nov Feb May Aug Nov Feb May Aug Nov Feb May Aug Nov Feb May Aug Nov

IS

1,0

1,5

2,0

SIMDS

1.4 1.41.51.5

2009 2010 2011 2012 2013

May Aug Nov Feb May Aug Nov Feb May Aug Nov Feb May Aug Nov Feb May Aug Nov

MD

S (

m

)

0

200

400

600 TRDC

TCTL

TFARMER

MX

DT

(m

m)

0

2

4

6

8

10

TCTL

TRDC

TFARMER

S

TE

M (

MP

a)

-1,8

-1,5

-1,2

-0,9

-0,6

-0,3

Mar Jun Sep Dec Mar Jun Sep Dec Mar Jun Sep Dec Mar Jun Sep Dec Mar Jun Sep Dec

Mar Jun Sep Dec Mar Jun Sep Dec Mar Jun Sep Dec Mar Jun Sep Dec Mar Jun Sep Dec

2009 2010 2011 2012 2013

Pérez-Pastor, A., Domingo, R., Torrecillas, A., Ruiz-Sánchez, MC. 2009. Irrigation Science 27: 231-242

ALBARICOQUERO

0 100 200 300 400

Línea portagoteros (cm)

-113

-98

-83

-68

-53

-38

-23

-8

Pro

fun

did

ad (

cm)

0 100 200 300 400

Línea portagoteros (cm)

-113

-98

-83

-68

-53

-38

-23

-8

Pro

fun

did

ad (

cm)

-113

-98

-83

-68

-53

-38

-23

-8

Pro

fun

did

ad (

cm)

-113

-98

-83

-68

-53

-38

-23

-8

Pro

fun

did

ad (

cm)

-113

-98

-83

-68

-53

-38

-23

-8

Pro

fun

did

ad (

cm)

-113

-98

-83

-68

-53

-38

-23

-8

Pro

fun

did

ad (

cm)

0 100 200 300 400-113

-98

-83

-68

-53

-38

-23

-8

Pro

fun

did

ad (

cm)

0 100 200 300 400-113

-98

-83

-68

-53

-38

-23

-8

Pro

fun

did

ad (

cm)

Perfiles de raíces < 1 mm : línea portagoteros + 25 cm de ella. Perfiles de raíces < 1 mm : 50, 75 y 125 cm de la línea portagoteros.

T1

T2

T3

T4

Árbol Árbol

DENSIDAD

DE

LONGITUD

RADICULAR

(cm/cm3)

http://irrimanlife.eu/

VISOR GIS

CULTIVO

VIOWHITE

VIOWHITE

Paraguayo

CULTIVO

Uva de mesa

CULTIVO

Nectarina

CULTIVO

Albaricoquero “Rojo Carlet”

CULTIVO

Melocotonero

CULTIVO

Commercial mandarine tree orchard. 14 years old

Very negative effects of this irrigation strategy with saline water

CALIDAD

MIRANDA (Cartagena)

Fortune

Cleopatra

Franco-arcillosa

MP: 5 m x 3 mETo (PM): 1444 mm año-1

Pptación: 293 mm año-1

6 emisores árbol-1 (4 L h-1) (2 líneas portagoteros)Agua de riego CE25ºC > 4 dS m-1 (2º año de ensayo)

f

ruto

(m

m)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

85% 65% 100%

60

%

100% 55%

RDC 1

Ag

ua

ap

ort

ad

a

res

pe

cto

a C

TL

100% 50% 100% 80%100% 50% 100% 80%

10

0%

b2 b3

0 100 200 300 0 100 200 300DDPF 0 100 200 300

A M J J A S O N D E F M M A M J J A S O N D E F M M A M J J A S O N D E F M

tro

nc

o

-1

0

1

2

3

4

5

6

TroncoFruto

CTL: 100%ETc (1er año) y 130% ETc (2º y 3er año)

CUÁNDO APLICAR DÉFICITCALIDAD

f

ruto

(m

m)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

85% 65% 100%

60

%

100% 55%

RDC 1

Ag

ua

ap

ort

ad

a

res

pe

cto

a C

TL

100% 50% 100% 80%100% 50% 100% 80%

10

0%

b2 b3

0 100 200 300 0 100 200 300DDPF 0 100 200 300

A M J J A S O N D E F M M A M J J A S O N D E F M M A M J J A S O N D E F M

tro

nc

o

-1

0

1

2

3

4

5

6

TroncoFruto

CTL: 100%ETc (1er año) y 130% ETc (2º y 3er año)

RDC1: Riego Deficitario Controlado

CALIDAD

t (M

Pa

)

-2,8

-2,4

-2,0

-1,6

-1,2

-0,8

-0,4

t (M

Pa

)

-2,8

-2,4

-2,0

-1,6

-1,2

-0,8

-0,4

0 100 200 300 0 100 200 300

M A M J J A S O N D E F M

DDPF 0 100 200 300

A M J J A S O N D E F M M A M J J A S O N D E F M

* * *

* ** ** ** * * * ****** ** * *** * *** **** * ** * *** * *** ****

C.E

. (d

S/m

)

0246

ET

o PM

(mm

d-1

)

0

2

4

6

8

Pre

cip

ita

ció

n (

mm

)

0

20

40

60

80

85% 65% 100%

60

% 100% 55%

FINCA

RDC 2

RDC 1

2005-06 2006-07

100% 25% 100% 80%

2007-08

C.E

. (d

S/m

)

0246

100% 50% 100% 80%

ETo = 1419 mmPptación = 264 mm

ETo = 1441 mmPptación = 320 mm

ETo = 1444 mmPptación = 295 mm

100% 25% 100% 40%

100%

100% 50% 100% 80%

100%

f

ruto

(m

m)

0

20

40

60

80

fru

to (m

m)

0

20

40

60

80

* ** ** ****** *

115,68 MPa día 71,62 MPa día

CALIDAD

- Fecoam, Coag y trece cooperativas del

campo de Cartagena

- método eficaz y económico para eliminar los

nitratos de las salmueras de desalobradoras

- superar de esta manera uno de los retos de

sostenibilidad de los regadíos como es el uso

de las aguas subterráneas

GRACIAS