Upload
xabi-ezpeleta
View
254
Download
3
Embed Size (px)
DESCRIPTION
6 plan (eu)
Citation preview
2
-
AurkezpenA
Jon uriguen
Esku artean duzuen gida honek gure lurraldeko sei parajetan modu errazean ibiltzea ahalbidetzen digu. Eta helburu bikoitza du. Batetik naturaz gozatzea eta bestetik, gure historiaren eta
ondare kulturalaren ezagutzan gehiago sakontzea.
Gure lurraldea hain erakargarri egiten duen puntu sendoetako bat kulturaren eta naturaren arteko ezkontza hori da. Gipuzkoako Foru Aldundiak bi osagai horiek uztartzen dituzten ibilbide horiei balioa emateko borondatea du. Eta gipuzkoarrok gure lurraldea hobeto ezagutzea ahalbidetu nahi du, daukaguna gehiago baloratuz, mantenduz eta gozatuz. Gida hau, Mendiz Mendi Mendez Mende programako beste ekintza batzuk bezala, Gipuzkoa hobeto ezagutuz are eta gehiago maitatzeko helburu horretan, tresna erabilgarria da.
Argitaratzen du:kutxa ekogunea, Gipuzkoako Foru Aldundia
Testuak, argazkiak, irudiak, maketazioa:
Arazi, S.L.
Gipuzkoako Foru Aldundiko Landa Ingurunearen Garapena, Berrikuntza eta Turismo Ahalduna
3
Carlos ruiz
Tradizioak dioenez, baliteke gizaki guztiok elkarri lotuta egotea, pertsona gutxi batzuen bitartez; hala ere, zenbaitetan, bereizte-gradu txiki horien arteko geografia-, denbora- eta emozio-
distantziak izugarriak izaten dira.
Gauza bera gertatzen da ustez ondoena ezagutzen ditugun lekuekin ere. Gida honetan erakusten denez, gurea bezalako geografia-eremu txiki batean, bide desberdinetatik egindako dozena-erdi bat ibilbidetan, aldaketa harrigarriak egon daitezke paisaiei, tradizioei, historiei, eta, batik bat, lurraldea bera ikusteko moduei dagokienez.
Liburu honetan —bai bertsio inprimatuan, bai bertsio digitaletan—, zabal lantzen dira kostako, barrualdeko edo mendiko bideak erakusten dituzten Gipuzkoako sei ibilbide. Bide horiek Gipuzkoari begiratzeko eta gipuzkoarrak ulertzeko sei modu erakusten dizkigute, batik bat.
Zumaiako antzina-antzinako flyscha, Talaia bideko pirata eta kortsarioen istorioak, Aiako Harria, Pagoeta, Aizkorri-Aratz edo Aralarko sekretuak…, gida honetan daukagu ingurune natural pribilegiatu horiek guztiek eskaintzen dizkiguten xehetasunen, aukeren eta esperientzien berri jakiteko behar dugun informazioa. Izan ere, batzuetan, bertatik bertara egon arren, ez ditugu ezagutzen.
Lan hau lagungarri izatea nahi genuke ezjakintasun horri aurre egiteko, eta, batez ere, Gipuzkoaren muinean sartzeko eta gipuzkoarron sekretu txikietako batzuk argitara ateratzeko.
Kutxa Ekoguneko Presidentea
3
4
GIpuzkOAkO nATurGuneAkezAGuTzekO SeI pLAn
Munduko hiritar guztiak sei pertsonaren bidez omen gaude konektatuta. Gipuzkoak ere mundu oso bat eratzen du eta gida honetan proposatutako sei ibilbideen bitartez, konektatutako probintzia. Maparen azaleran txikia
da, baina bertan plegatutako mendiek gordetzen dituzte probintziako altxor eder asko.
Proposatutako plan guztiak natura gune ikusgarrietan kokatuta daude eta Gipuzkoako eremu geografiko guztiak hartzen dituzte: kosta, barrualdea eta mendialdea. Hau da, itsasoaren indarra, barrualdeko paisaiaren berdetasuna eta mendien sotiltasun elegantea. Goizean mendiko haizearen garbitasunarekin paseo lasaigarri bat emanda, eguerdian barrualdeko jatetxe bateko eltzekoak dasta ditzakezu eta kostako herriren batean suma dezakezu kresal usaina, ilunabarrean.
Hori guztia, sei urrats soiletan.
Gipuzkoak baditu industria, kultura, gizarte... ondare zabala eta aberatsa. Baina ez gara jabetzen maiz horren guztiaren agertokiaz. Natura, ingurumena eta bioaniztasuna dira Gipuzkoako balio handietako batzuk.
Pixka bat erreparatzea besterik ez dugu, horretaz jabetzeko.
Ildo horretan sortu zen Gipuzkoa Mendiz Mendi Mendez Mende proiektua. Probintziako parke natural, biotopo, ingurune babestu, parketxe eta oinezko bideak xehetasun handiarekin jasotzen dituena www.gipuzkoamendizmendi.net web gunean. Noski, bisitari eta bidaide guztiekin konexio zuzena izatea maite dugunez, gure Facebookeko orrian idatz ditzakezue zuen bizipenak, argazkiak, etab.
www.facebook.com/gipuzkoamendizmendimendezmende
GIpuzkOA MendIz MendI Mendez Mende
5
Urrezkoa da zure denbora eta, betiko moduan, nahi baino laburragoa aisiarako daukazuna. Horregatik prestatu ditugu gure probintziaren onena goitik behera ezagutzeko plan hauek. Kokalekuaren arabera,
hiru eremutan banatu ditugu planok: kostan, barrualdean eta mendialdean. Bakoitzean bi.
Batetik, natura bertatik bertara ezagutzeko eta bizitzeko ibilbideak deskribatzen ditu, mapa, ikono eta azalpenen bidez. Ibilbideak zirkularrak dira, irteera eta helmuga puntua bera dira, eta autoa aparkatzeko nahiko leku duten aparkalekuak daude. Ibilbideak samurrak dira, ia edozeinek egiteko modukoak. Plan bakoitzeko informazioaren atalean adierazi ditugu bide bakoitzaren ezaugarriak, eta, horien arabera, sailkatu ditugu bi motakoak: batzuk zapatilekin egitekoak, eta besteak botak eskatzen dituztenak.
Ibilbidearen inguruan dagoen eskaintza esku-eskura daukazu: iristeko bideak, jatetxeak, ikusi gabe utzi ezin dituzun tokiak, egin ditzakezun jarduerak... izango da eskuetan duzun gida. Biziko dituzun esperientzien beharrezko osagarria izateko. Gisa guztietako tokiak aukeratu ditugu, aukera ahalik eta zabalena izateko. Jatetxeei dagokionez, menuak eta prezioak kontuan hartuta, askotariko tokiak agertzen dira gidan. Esan beharrik ez dago, askoz gehiago daudela eta haiei buruzko informazio xehea aurkituko duzu gidan bertan aipatutako web guneetan.
Gipuzkoako distantzia laburrek eta azpiegiturek (errepideak, garraio publikoa, etab.) ahalbidetzen dute toki batetik bestera erraz eta azkar mugitzea, hartara hainbat planen arteko konbinazioa egin zenezake, nahieran.
Gida honekin Gipuzkoaren muineraino joan zaitezke. Eta era berean, probintzia osora. Osagaiak guk jarriko ditugu eta zuk zure gustuen eta nahien arabera osatuko duzu azken errezeta.
Ondo pasa!
pLAnAk
6
GIdAren AzALpenAhasierako ikonoak (MIde metodologian oinarrituak)
mapetako ikonoak
gidaren antolaketa
ibilbidea
basoa
paisaiaren ikuspegia
langa (garrantzitsua ireki ondoren, ixtea)
tunela
zubia
iturria
aparkalekua
irteera
helmuga
hotela
jatetxea
Luzera: ibilbidearen
luzera osoa, kilometrotan.
Zailtasuna: ibilbideak eskatzen dituen zailtasunen araberako oinetakoak.
Denbora: ibilbidea oinez egiteko batez besteko ustezko denbora, ordutan.
Desnibel metatua: ibilbide osoan gainditu beharko den desnibela, metrotan.
Ibilbidearen hitzezko deskribapena, beharrezko argibideekin.
Puntu batetik bestera dagoen distantzia.
Ibilbideko toki nabarmena
Informazio praktiko eta osagarria
Ibilbidea egin ondoren, bisitatu daiteken herria edo tokia.
Plana antolatzeko, bestelako aukerak.
luzera denbora desnibelmetatua
zailtasuna
3,2 km 1 h-105 m
+105 m
bota k
kostako planak
Flysch - Itsasoak eta harriek kontatutako historia
Talaia - piraten eta kortsarioen lurraldea
Barrualdeko planak
Aiako Harria - naturaren eta gizakiaren arteko topalekua
pagoeta - ura mailuei eta hauspoei eragiten
Mendiko planak
Aizkorri-Aratz - Ibilbide irisgarria euskal Herriko bihotzean
Aralar - Mendi arteko sekretu txikia
812
1620
2428
ibilbide gehiago deskargatzeko aukera
www.gipuzkoamendizmendi.net webgunean
bila gaitzazu facebooken:
www.facebook.com/gipuzkoamendizmendi
7
AurkIBIdeA
SAreAn, parte hartu Internet bidez
iturria
aparkalekua
irteera
helmuga
hotela
jatetxea
8
AMAIERA HASIERA
San Telmo
Itsas Gain
Ardantza Txiki
Algorri zentroa
Bizkaiko golkoa
Urola ibaia
Itzurun hondartza
ZU
MA I A
San Pedro eliza
3
6
1
Kai-muturra
2
Amaia plaza
1 km
2,08 km
2,88 km
Algorri
1,9 km
2 km
5
Alde Zaharra
4San Juaniturria
Ibil
bid
ear
en
pla
noa
F L Y S C H Ta l a im e n d i - A l g orr i
Zumaia-Deba inguruko labarren edertasunak sekretu handiak gordetzen ditu. Han dago idatzita Lur
planetaren historiaren kapitulu bat. Milioika urtetan, sedimentu-xaflek zizelkatu zuten egun ezagutzen dugun talaia naturala. Eta Zumaiak berak txoko eder asko ditu, bai Alde zaharrean, baita hondartza inguruan ere. Ibibide honetan inon baino hobeto ikusiko dituzu artea eta natura eskutik, gizakiaren eta naturaren arteko elkarbizitza armonikoan.
San Telmo ermita
I tsasoak eta harriek kontatutako historia
luzera desnibel metatua
denbora zailtasuna
+87 m+87 m+87 m+87 m
-87 m-87 m-87 m1h 10min1h 10min3,6 km3,6 km3,6 km3,6 km
zapatilakzapatilakzapatilakzapatilakzapatilak
gordetzen ditu. Han dago idatzita Lur gordetzen ditu. Han dago idatzita Lur planetaren historiaren kapitulu bat. Milioika planetaren historiaren kapitulu bat. Milioika
egun ezagutzen dugun talaia naturala. Eta egun ezagutzen dugun talaia naturala. Eta Zumaiak berak txoko eder asko ditu, bai Alde Zumaiak berak txoko eder asko ditu, bai Alde
eta naturaren arteko elkarbizitza armonikoan. eta naturaren arteko elkarbizitza armonikoan. SanTeTeT lmo ermita
9
FLYSCHTa la imend i-A lg orri
Asko hitz egin eta idatzi dute Flyschari buruz: punta-puntako geologoek aztertzen dute eta daukan berezko edertasunak jende asko erakartzen du. Baina ikuspegia ez da erabatekoa itsasontzi batetik ikusi arte. Ontzi baten brankatik bakarrik, itsasoaren erditik jabetuko gara Flyscharen benetako dimentsioaz.
Gipuzkoako kultura eta natura ondarea ezagutzeko, Geoparkea duzu aukera onena. Bere eskaintzan itsaso-irteerak edukitzeaz gain, gida eta informazio osatuena baitaude.
www.geoparkea.com
Flyscha itsasotik ikusteko aukera
Amaia plaza
Alde zaharra
Algorrira bidean
Zumaiar gehienen moduan, Amaia plazan egingo dugu hitzordua. Herriko gune sozial nagusia da, eta jolasean, lagun artean, hizketan edo kafetegiren batean freskagarri bat hartzen ari diren adin guztietako zumaiarren artean, bertako sentitzen da bat lehen urratsetik.
Bide beretik itzuliko gara herrira, baina Amaia plazara iritsi aurretik, etxe artean sartu eta berehala, eskuinaldera eskailera batzuk ikusiko ditugu, balkoi handi baten azpian. Eskaileretatik gora sartuko gara alde zaharrean, artxibora hain zuzen ere. Esan liteke, Zumaiako altxor ezezaguna dela. Xarma handia dute alde zaharreko kale estuek. Kolorez margotutako fatxadek eta leihoetatik zintzilik dauden arropek bizitasun handia ematen diete egurrezko eta harrizko eraikin zaharrei. Eskaileren amaieran arkupe bat pasata, ezkerrera hartuko dugu kale estu batetik. Berehala iritsiko gara San Juan iturria dagoen plazara.
Urola ibaia bizkarrean, Amaia plaza zeharkatuko dugu, ezkerraldean dagoen Ardantzabide kalea hartzeko. San Pedro parrokia izango dugu ezkerraldean. Aurrera jarraitu eta 200 metroren ondoren, herriko etxeak atzean uzten hasi eta aparkaleku bat igarota, zelai berdea ikusten hasiko gara. Bideak aukera bakarra ematen du, eta 300 metroren ondoren, Ardantza Txiki baserrira iritsiko gara. “Algorri” jartzen duen gezi bat dago, eta hari jarraituko diogu. Flyscha osatzen duten xaflen muturren gainean goaz oinez, Algorriko senaiara. Mareak ahalbidetzen duenean, kontuz beti ere, ezinbestekoa da behera jaistea.
Gipuzkoako kultura eta natura
2
1
3
1 km
1,9 km
0 km
10
nola iritsi
Informazio gehigarria
Tabernak eta jatetxeak
non lo egin
Irisgarritasuna
San Juan Iturria
kai-muturra
San pedro eliza
Aldapan dagoen plazatxoa da San Juan iturrikoa, herriko gune sozial garrantzitsua. Han aritzen dira zumaiarrak, herriko gorabeherei buruzko hitz-aspertu animatuak egiten, ur bila zihoazen antzinako herritarren antzera. Zenbait kale elkartzen dira iturriko plazan, eta iturritik ezkerraldera doan Harategiko kalea hartuko dugu. Berehala iritsiko gara San Pedro elizara.
Urolaren itsasoratzean, kai-muturreko bidean hamaika gauza eder ikusiko ditugu. Etxe dotoreak, Urolako itsasadarra eta Santioko hondartza, esaterako. Paseoko azken etxea da Julio Beobide eskulturgile handiarena; ibaiaren beste aldean dago Zuloaga margolariarena. Nahi izanez gero, kai-muturreko azken puntarainoko 600 metroak egin ditzakegu, beti ere itsasoak baimenduz gero. Esperientzia zirraragarria da: eguraldi onarekin, Gipuzkoako mendialdea ere ikus daiteke. Itsasoak haitzak astintzen dituenean, uhinen zipriztinen artean ibil gaitezke. Bide beretik iritsiko gara Amaia plazara azken 650 metroak ibili ondoren. Aukera aproposa izan daiteke Algorri interpretazio zentroa bisitatzeko.
Zumaiako erreferentziazko eraikina da San Pedro eliza, herrira iristean nabarmen ikusten dena. 30 metrotik gorako dorreak presentzia indartsua ematen dio, labarreko muinoei gailentzen baitzaie, zerumugaraino. Harrizko horma sendoek aditzera ematen dute, babeserako balio izan zuela, errezorako bezainbeste. Merezi du eliza inguratzea, arkupeak eta ingurua ikusteko, eta baita ere, bertara sartzea, Euskal Herriko arkitektura sakroaren sotiltasunaren mistika sentitzeko. Elizako atari aurreko eskailerak jaitsita, Amaia plazan gaude berriz.
Zumaian, Itzurun hondartzara joateko seinaleak jarraitu behar dira. Gasolindegi txikia pasa eta 400 metro ondoren, Amaia plaza ikusten da ibaiaren ezkerraldean.
Zumaiako Turismo bulegoa: [email protected]
Algorri Interpretazio Zentroa:[email protected]
Tabernak:
ITZURUN Itzurun zuhaitz bidea. Tlf. 943 862 124
KRESALA Julio Beobide,3 Tlf. 943 019 869Jatetxeak:
TALAIPEJulio Beobide. Tlf. 943 864 392
TRAPAIAErribera,7 Tlf. 943 861 973
ZELAI HOTELA Larretxo, 16 - Itzurun hondartza20750 Zumaia Tlf. 943 865 100www.talasozelai.com
ZUMAIA HOTELAAlai, 13 20750 Zumaia Tlf. 943 143 441www.zumaiahotela.com
SANTA KLARA nekazalturismoaDiseminatuak, 420750 ZumaiaTlf. 943 860 531 - 639 879 611www.agroturismosantaklara.com
Azkenengo zatia ezik, ez da ibilbide aproposa bizikletaz, haurren karroekin edo gurpildun aulkian egiteko. Amaia plazatik kai-muturrera pasealeku zabala eta bidegorria daude.
nn
joateko seinaleak jarraitu behar dira.
Informazio gehigarria
www.zumaia.net
Tabernak eta jatetxeak
Tabernak:
n
Irisgarritasuna
Azkenengo zatia ezik, ez da ibilbide
I tsasoak eta harriek kontatutako historia4
5
6
2 km
2,08 km
2,88 km
11
F L Y S C H T a l a i m e n d i - A l g o r r i
G e t ar i ae G u n A B O r O B I L T z e k O . . .
Mende luzeetan itsasgizonen herria izan da Getaria. Juan Sebastian Elkano herritarrak eman zion munduari lehen bira itsasontzian, eta oraindik ere egunero aritzen dira arrantzaleak lanean. Herriko sarreran hari eskainitako monumentutik behera,
poteorako tabernaz betetako kale nagusitik sartuko gara herrian, porturaino. Kaia San Anton edo Getariako arratoiaren babesean dago. Handik gora, berehala daude itsasargia eta talaia.Otordu garaian usain erakargarri bat nagusitzen da. Parrillan egindako arraina da kaian dauden jatetxeen berezitasuna. Halako tentazioari uko egiteko gai denik ba ote?Arrainarekin batera edateko, itsasoko haizeak ere ontzen du bertako ardo txuri berezia: txakolina, kostako muinoetako eta baserrietako mahastietako mamarekin egindakoa. Nortasun handiko edaria da, zapore propioa eta indartsua dituena. Txakolindegi gehienek bisitak antolatzen dituzte, bazkaria barne, noski. Herriko beste pertsonaia ospetsua Cristobal Balenciaga izan zen. 2011n ireki berri dute haren lanari eskainitako museoa.
. . . A u k e r A G e H I A G O
Juan Belmonte, 2120750 Zumaia Tlf. 943 143 100www.algorri.eu
z u m a i aALGOrrI I n t erpre t az i o zen troa
Portale kalea, 920740 Zestoa Tlf. 943 868 811 www.ekainberri.com
e k A I n B e r r I z e s t o aZestoa inguruko kobetan historiaurreko gipuzkoarren arrastoak daude Ekaingo kobaren erreplika da EKAINBERRI. Jarduera didaktiko eta dibulgatibo asko eskaintzen ditu urte osoan zehar.
Ikus-entzunezkoen bidez, erraz eta arin ikasten eta ulertzen da Flyscharen sorrera. Gainera, itsasontzian irteerak egiteko aukera ere badago. Zumaiako Alde zaharra bisitatu liteke ondoren, pintxo gozoak dastatzeko.
Jaiak GetarianTxakolin denboraldiaren hasiera.Getaria, San Anton eguna, urtarrilaren 17an.
Jaiak zumaianPazko asteko asteburuan, San Telmo jaiak.Iraileko hirugarren asteburuan, Olagarro Eguna.
Mende luzeetan itsasgizonen herria izan da Getaria. Juan Sebastian Elkano herritarrak eman zion munduari lehen bira itsasontzian, eta oraindik ere egunero aritzen dira arrantzaleak lanean. Herriko sarreran hari eskainitako monumentutik behera,
poteorako tabernaz betetako kale nagusitik sartuko gara herrian,
munduari lehen bira itsasontzian, eta oraindik ere egunero aritzen dira arrantzaleak lanean. Herriko sarreran hari eskainitako monumentutik behera,
poteorako tabernaz betetako kale nagusitik sartuko gara herrian,
Getariako Turismo BulegoaAldamar Parkea, 2
20808 GetariaTlf. 943 140 957 www.getaria.net
Cristobal Balenciaga museoa2011n inauguratu zuten Getariak, Juan Sebastian Elkano itsasgizonarekin batera, eman duen herritar unibertsalenari eskainitako museoa. Cristobal Balenciagaren lanek zeresan eta eragin handia piztu zuten, baina bere lanak bertatik bertara ikustea da onena.
Getariako Txakolina Jatorrizko Deituraren
BulegoaAldamar parkea, 4
20808 GetariaTlf. 943 140 383
www.getariakotxakolina.com
Aldamar Parkea,6 20808 Getaria Tlf. 943 008 840 cristobalbalenciagamuseoa.com
12
Bizkaiko golkoa
Jaizkibel
Hondartza
HO
ND A R R I B I A
Bidegurutzea2
Higer itsasargia3
Kanping ondokobidegurutzea4
Guadalupeko bidegurutzea5
Artzuko portua6
0,2 km0,47 km
0,83 km
3,285 km
4,28 km
Hondarribiko portua 1
HASIERAAMAIERA
Ibil
bid
ear
en
pla
noa
T A L A I A H o n d a r r i b i - A r t z u
Gipuzkoako kosta osoa zeharkatzen duen bide ikusgarri baten hasierako puntuan
gaude. Talaia ibilbideak itsasoaren eta mendiaren arteko elkargunea gurutzatzen du eta lehen zati honetan dagoeneko, altxorrak aurkituko ditugu, bai gizakiak, baita naturak ere landutakoak. Udaran ez ahaztu bainujantzia, Artzuko portuko uretan freskatzeko.
Artzuko portua
p i r a t e n e t a k o r t s a r i o e n l u r r a l d e a
luzera desnibel metatua
denbora zailtasuna
+380 m+380 m+380 m+380 m
-380 m-380 m-380 m2h 55 min2h 55 min8,5 km8,5 km8,5 km8,5 km
zapatilakzapatilakzapatilakzapatilakzapatilak
Sisu
rko
13
T A L A I A H o n d a r r i b i - A r t z u
Jaizkibel mendiaren oinean dagoen perla txiki bat da kala hau. Historian zehar hainbat jarduera egin izan dira han. Esaterako, erromatarrek kai moduan erabili izan zuten. Denboran guregandik gertuago, kalara doan errekaren indarrarekin ehotzen zituzten gari eta arto aleak Artzuko errotan, eta horregatik, inguruetan galdetuz gero, errota eta kaia, bi toponimoak erabili ohi dituzte.
Itsasoak gogor jotzen duen tokian dago Artzu, baina daukan formagatik, olatuetatik ondo babestuta dago. Itsasontziez gain, hainbat arrain eta hegazti espezie biltzen dira bertan, atseden hartzeko. Gisa horretan, bertako flora eta fauna ugariak duen bioaniztasunarekin, kultura eta geologia ondareaz gain, naturaren elementu guztiak elkar eraginean ikusteko toki bikaina da.
Artzuko portua
Hondarribiko portua
Higer itsasargia
Bidegurutzea
Hondarribiko herri guztia zeharkatuta iritsiko gara arrantzaleen portuko aparkalekura. Aparkalekuaren ezkerrean asfaltuzko aldapa batek jarraitzen du. Honen hasieran Talaia ibilbideko panela eta geziak ikusiko ditugu, ibilbidearen hasiera adierazten digutenak. Han jarraitzen du, Lapurditik datorren oinezko bideak. Autoek eta errepideek ahazturan utzi dute, baina ordainetan, asfaltokume bihurtutakook deskubritzeke dagoen altxor bat antzeman dezakegu.
Pixkanaka, bidea estutzen doa, eta arrokari sendo lotutako kate bat dugu lagungarri. Euskal Kostako puntu garrantzitsuenetako batean gaude: Higer lurmuturrean. Bizkaiko Golkoko izkina da, lurrak itsasoa iparralderantz bultzatzen duen puntua, eta beraz itsasoak gogor jotzen du, ikuskizun handi bat emanda.
Pasaiarako norabidea markatzen duten geziei jarraitu behar diegu, errepidea ezkerretara utzita. Bideko zoruak antzeko tankera dauka bide osoan, kolore hori-marroia eta metro erdiko zabalera du, eta beraz, bidegurutzeetan aurrera egiteko ez dugu inolako arazorik izango.
dezakegu.
2
1
3
0 km
0,2 km
0,47 km
14
nola iritsi
Informazio gehigarria
Tabernak eta jatetxeak
non lo egin
Irisgarritasuna
kanping ondoko bidegurutzea
Artzuko portua
Guadalupeko bidegurutzea
Errepidea gurutzatu behar dugu segidan, eta orduan ikusiko ditugu Talaia ibilbideko panelak. Hortik aurrera ibilbidea ondo nabarmenduta dago, eta mota askotako landaretzak argi-itzalak sortzen ditu bidean. Pinuak, haritz kandudunak, txilarrak, ote zuriak... denetik dago, eta haien artean doi-doi, ikuspegia paregabea da.
Hondarribian eta inguruetan Errota izenarekin ere ezagutzen duten kala da. Eguraldiak laguntzen badu, bainu bat hartzeko egokia da, eta baita natura ondare izugarria ere, bereziki hango bioaniztasunagatik. Artzu ere ibilbidearen muturra da: Hondarribira itzultzeko, etorritako bidetik bueltatzea besterik ez dugu egin behar, guztira ordu eta erdi iraungo duen ibilbidean.
2,5 km-ren ondoren iritsiko gara puntu honetara. Hiru bide markatuko dituzte geziek, eta Pasaiako portura doana hartu behar da ibilbidea jarraitzeko. Kilometro baten ondoren, Artzuko portura iritsiko gara.
Hondarribira N-1etik iristen da, posible izanik A-8tik Irun arte hurbiltzea. Hondarribirako norabidea hartzean, aireportua ikusiko dugu eskuinaldean. Portura zuzentzen gaituzten seinaleei egin behar diegu kasu hortik aurrera. Kirol-portua eta hondartza atzean utzita, arrantzaleen portuko eraikinak ikusiko ditugu eskuinaldean, eta zuzen jarraituta aparkalekua.
Hondarribiko Turismo bulegoawww.hondarribiaturismo.comwww.gipuzkoamendizmendi.net
JAUREGI HOTELA ***Zuloaga,5 20280 Hondarribia Tlf. 943 641 400www.hoteljauregui.com
Ibilbide hau ez da aproposa haurren karroekin edo gurpildun aulkian egiteko. Hala ere, aukera dago osotasunean ez egiteko, eta haurrekin egin nahi izanez gero, zati bat bakarrik egin daiteke. Bizikletan ere zati bat egin daiteke, baina kontuan izan behar da oinezkoak ibiltzen direla, eta bidea beti ez dela hain zabala.
nn
Informazio gehigarria
Tabernak eta jatetxeak
n
Irisgarritasuna
p i r a t e n e t a k o r t s a r i o e n l u r r a l d e a
4
5
6
0,83 km
3,285 km
4,28 km
Tabernak:
FAROKO KANPING-TABERNATlf. 943 641 008
JAIZKIBEL KANPING-TABERNATlf. 943 641 679Jatetxeak:
ENBATAZuloaga, 5 Tlf. 943 641 400
ARRANTZALEEN KOFRADIAZuloaga Kalea, 12Tlf. 943 642 738 (All Nipón Airways airelinearen arabera, munduko arrain zopa onena egiten dute)
MAMUTZAREguzki Kalea, 8. Alde ZaharraTlf. 943 643 349
PIKOTEORamón Iribarren pasealekua, 12 Tlf. 943 641 741
15
T A L A I A H o n d a r r i b i - A r t z u
H o ndarr ib i ae G u n A B O r O B I L T z e k O . . .
Hamarkada askotan udatiar andanaren herri kuttuna izan da Hondarribia. Bidasoa ibaiaren bokalean sortutako Txingudi badiaren buruan, ikuspegi ederra dago Butron pasealeku ezagunetik. Herrian barneratuta, Alde Zaharra ikusgarria da,
harrizko eta egurrezko antzinako etxeak zutik daudelako. Herritarrek maitasun osoarekin txukuntzen, berritzen eta konpontzen dituzte. Horrez gain, Erdi Aroko harresiaren zati batzuk zutik diraute eta merezi du benetan haietako batetik sartu-irtena egitea, edo oinez inguratzea, Carlos 5.aren gotorlekuraino (Paradorea), Hondarribiak antzinean izandako handitasunaz jabetzeko.
Eta noski, itsaso ondoko eta muga-mugako herria izanda, marinelen eta arrantzaleen herria da Hondarribia. Marinan, haien auzoan, ardoa eta pintxo batzuk hartzea ezinbestekoa da, herritarren arteko giroan
murgiltzeko.Aldapan gora dago, hondarribiarren zaindariaren eliza, Guadalupeko Ama. Han ospatzen dute Alardea, eta Hondarribiko arraunlarien eskifaiak hari eskaintzen dizkio lortutako garaipenak.
batzuk hartzea ezinbestekoa da, herritarren arteko giroan
Aldapan gora dago, hondarribiarren zaindariaren eliza, Guadalupeko Ama. Han ospatzen dute Alardea, eta Hondarribiko arraunlarien eskifaiak hari eskaintzen dizkio
p L A I A u n d I I r u n e n
pa s a i a Txalupaz bi punten arteko ibilbidea
MATer ITSASOnTzI MuSeOA/ OndArTXO itsas kulturaren zentroa pa s a i a
Urak banatzen ditu bi herriguneak, eta etengabe joan-etorrian dabilen baporetxo batek batzen ditu. Gerta liteke txiki sentitzea, milaka tonako karga dakarren itsasontzi bat parean suertatuz gero.
Itsas Gela elkarteak itsasoarekin zerikusia duten hainbat jarduera eskaintzen ditu Mater izeneko itsasontzian, begirunea, babesa, ikasketak eta batez ere, gozamena bultzatuz.
Itsas Kulturaren Zentroko bisitariek euskaldunek itsasoarekin izandako harremana gertutik ezagutzeko aukera izango dute eta, bereziki, itsasontziak eta beraien eraikuntza.
Hegazti-espezie askoren migrazioetan atseden-tokia da. Gizakiak Txingudin esku-hartze handiak egin dituen arren, Plaiaundiko Parke Ekologikoko biologoak arduratzen dira ekosistema zaintzeaz.
beraien eraikuntza.
Jaiak Hondarribian Irailaren 7tik 11ra, Guadalupeko Ama.
. . . A u k e r A G e H I A G O
Ondartxo pasealekua, 120110 Pasaia Tlf. 943 392 426www.albaola.org
murgiltzeko.Aldapan gora dago, hondarribiarren zaindariaren eliza, Guadalupeko Ama. Han ospatzen dute Alardea, eta Hondarribiko arraunlarien eskifaiak hari eskaintzen dizkio lortutako garaipenak.
. . . A u k e r
Dav
eKav
16
Kausoro I mairubaratzaKausoro II mairubaratza
Basateko mairubaratza
Gi-3631
Gi-3631
2,08 km
1,6 km
0,9 km
Gainbeltz
3
4
2
HASIERA AMAIERA
Oielekuko mairubaratza
Oieleku atsedenlekua / Txabola
Kausoroko aparkalekua
1
Ibil
bid
ear
en
pla
noa
AIAkO HArrIA kausoro-Oieleku-kausoro
Natura santutegi bihurtuta. Hori da Oieleku (Oianleku). Mistika bereziko gunea da, naturaren
babesean, zuhaitzez, mendiz, eta itsasoz inguratutakoa, egungo bizimodu azkarrean geldialdia egin eta hari arnasa emateko eremu ezin hobea. Autoa alde batera utzi eta, pagoen artean, Oieleku Iparreko, Oieleku Hegoko eta Basateko mairubaratzetara goaz, PR ibilbideko pintura-markei jarraituta. Joan etorria bide beretik egingo dugu. Pagadia
naturaren eta gizakiaren arteko topalekua
luzera desnibel metatua
denbora zailtasunaluzera desnibel metatua
denbora zailtasuna
+158 m+158 m+158 m+158 m
-158 m-158 m-158 m-158 m-158 m1h 15 min1h 15 min3,6 km3,6 km3,6 km3,6 km
botakbotakbotakbotak
Bidegurutzea
17
AIAkO HArrIA kausoro-Oieleku-kauso
Ez da harritzekoa duela 4.000 urteko
euskaldunek Oieleku toki sakratutzat
hartzea.
Zerua eta lurra batzen dituen tokia
dela esan liteke. Soilune hartatik
Donostia eta Oarsoaldea batera
ikus daitezke; eta Aiako Harriaren
presentzia indartsuarekin ere,
Oielekuko cromlechean jarrita,
zeruari begira une luzez gera
gaitezke, denboraren nozioa galduta.
Historiaurreko adituek hainbat
esanahi ematen dizkiote
mairubaratzari, baina denak ados
jartzen dituena da lekuaren
beraren magia.
Oielekuko (Oianleku)harrespilak edo mairubaratzak
kausoroko aparkalekua
Gainbeltz
Kausoroko aparkalekura iritsiko gara, Oiartzun atzean utzi eta, aldapan gora, baso barnetik doan errepide batetik. Benetako plazerra da autotik jaitsita, haize freskoa arnastea, eta bertatik bertara dauden cromlechak ikustea. Bideari heltzeko, aparkalekutik errepidea gurutzatu, eta pinu batean daude lehenengo pintura-marka zuri-horiak, ibilbide osoan jarraitu beharrekoak. 600 metro aurrerago metalezko ate berde batera iritsiko gara. Hura pasa eta aurrera jarraituko dugu.
Aurrera jarraituta Gainbeltzera iritsiko gara, eta bertatik Pasaia eta Oarsoaldea ditugu oinpean. Portuko itsasontzien joan-etorriak irudika ditzakegu, zelaiko lasaitasunetik. Gainbeltzen bidegurutze zabal bat dago eta pintura-markei jarraitu behar diegu; ezker eta eskuinean dauden gurutzeek bertatik ez jarraitzeko adierazten digute, eta aurrez aurre topatuko ditugun pintura marka zuzenei kasu eginez, aurrera jarraituko dugu.
17
2
1
0,9 km
0 km
ruta
spor
gipu
zkoa
.com
18
nola iritsi
Informazio gehigarria
Tabernak eta jatetxeak
non lo egin
Irisgarritasuna
Oielekuko mairubaratza (Oieleku iparra)
Bistan dugun zabalgunetik, mairubaratzera iritsiko gara. 50 metro aurrerago dago Basateko mairubaratza. Halako egitura bereziak ikustera joatea eta bueltarik ez ematea, ez joatearen parekoa da. Burdin-arotik daude han, baina orduan zuen magia apurrik ere ez dute galdu. Biek merezi dute itzul-inguru bat ematea. Gainera, leku aproposean gaude atsedenaldi bat egin eta hamaiketakoa egiteko, inguruan mahaiak eta iturria daudelako. Hona iristeko hartu dugun bidea jarraituko dugu aparkalekura itzultzeko.
GI-3631 errepidea hartu behar da Oiartzunen, Artikutzara bidean. 12. km pasa eta hurrengo kilometrora iritsi baino lehen basoa irekitzen da. Zabalgune batean, eskuinaldean, Kausoroko aparkalekua ikusiko dugu. Adi, ez baitago inolako seinalerik.
Arditurri parketxea:Arditurriko meategiak/ Arditurri bidea, 3Aiako Harriko Parke Naturala20180 Oiartzunwww.gipuzkoamendizmendi.netarditurri@gipuzkoamendizmendi.netTlf. 943 494 521
Oarsoaldeako Turismo bulegoa:Aialde, 2 20180 OiartzunTlf. 943 494 521 [email protected]
Haurren karroekin eta gurpildun aulkian ez da posible ibiltzea. Hala ere, haurrekin egiteko oso ibilbide aproposa da; zoruaren egoera oso ona da eta bideak ondo definituak daude.
naturaren eta gizakiaren arteko topalekuann
GI-3631 errepidea hartu behar da Oiartzunen, Artikutzara bidean. 12. km pasa eta hurrengo kilometrora iritsi baino
aturaren eta gizakiaren arteko topalekuaaturaren eta gizakiaren arteko topalekuaaturaren eta gizakiaren arteko topalekua
Informazio gehigarriainolako seinalerik.
Arditurri parketxea:Arditurriko meategiak/ Arditurri bidea, 3Aiako Harriko Parke Naturala
Tabernak eta [email protected]
n
Irisgarritasuna
Haurren karroekin eta gurpildun aulkian ez da posible ibiltzea. Hala ere, haurrekin egiteko oso ibilbide
4
2,08 km
Tabernak:
KASTRO BERRIDoneztebe plaza, 14. Elizalde auzoaTlf.943 494 071
MIRENSan Juan kalea, 1. Elizalde auzoaTlf. 943 491 227Jatetxeak:
BIDE-ALDEErgoiengo bidea, 11Tlf. 943 492 112
TOLARETornola kalea, 21 Tlf. 943 490 071
ARRITXULO ATERPETXEA, Aritxulegi bidea, 20180 OIARTZUNTlf. 943 580 010
ERRETEGI HAUNDI nekazalturismoaErretegi bidea, 2. Iturriotz auzoa20180 OiartzunTlf. 943 494 629
IRAGORRI landetxea Sorondo bidea, 2. Karrika auzoa20180 OiartzunTlf. 943 492 638
Oielekuko aisialekua/Txabola (Oieleku hegoa)
Pagadian barrena murgilduko gara, pintura markei jarraituta. Gainbeltzetik 730 metrora, Oielekuko atsedenlekura iritsiko gara. Erabilera publikoko txabola bat dago han, bidegurutze batean; inguruetako herri-arkitekturaren adibide on bat. Txabola eskuineko aldean utzi eta maldan gora jarraituko dugu. Basoa irekitzen hasten da eta zabalgune horretan, 170 metro ibili ondoren ikusiko dugu Oieleku iparreko mairubaratza. Hara zuzen joatea besterik ez zaigu geratzen.
3
1,6 kmOielekuko aisialekua/Txabola (Oieleku hegoa)
19
AIAkO HArrIA kausoro-Oieleku-kauso
GI-3631 errepidea hartu behar da Oiartzunen, Artikutzara bidean. 12. km pasa eta hurrengo kilometrora iritsi baino lehen basoa irekitzen da. Zabalgune batean, eskuinaldean, Kausoroko aparkalekua ikusiko dugu. Adi, ez baitago inolako seinalerik.
Arditurri parketxea:Arditurriko meategiak/ Arditurri bidea, 3Aiako Harriko Parke Naturala20180 Oiartzunwww.gipuzkoamendizmendi.netarditurri@gipuzkoamendizmendi.netTlf. 943 494 521
Oarsoaldeako Turismo bulegoa:Aialde, 2 20180 OiartzunTlf. 943 494 521 [email protected]
ARRITXULO ATERPETXEA, Aritxulegi bidea, 20180 OIARTZUNTlf. 943 580 010
ERRETEGI HAUNDI nekazalturismoaErretegi bidea, 2. Iturriotz auzoa20180 OiartzunTlf. 943 494 629
IRAGORRI landetxea Sorondo bidea, 2. Karrika auzoa20180 OiartzunTlf. 943 492 638
O i artzune G u n A B O r O B I L T z e k O . . .
Izen bereko ibaiaren haranean hedatzen da Oiartzun. Nortasun handiko zortzi auzo txikik osatzen duten herria da. Mimo handiarekin zaintzen dituzte haien etxeak oiartzuarrek eta auzoen arteko bideetan bueltatxo bat emanda, herriaren edertasuna eta natura
arnasten dira bete-betean. Bide horietan gainera, jatetxe eta taberna ugari daude. Haietan mokadu bat eginda, kontu zaharrei eta berriei buruz hizketan aurkituko dituzu koadrilak, eta baita liskar bero, baina baketsuren bat ere. Herri zabala da Oiartzun, Gipuzkoako handienetakoa. Erdiz erdi igarotzen du bidegorriak. Bide naturala da, Arditurriko meatzeetara zuzen doana. Erromatarrek galena ustiatzen zuten, handik zilarra eta beruna ateratzeko. Aurrerago, itsasora garraiatzeko egindako burdin-bideak bere horretan dirau gaur egun, aisiarako eta herriko auzoen komunikaziorako arteria nagusi moduan.Aiako Harriaren magalean, dago Arditurriko parketxea, Oarsoaldeko meatzaritza-historia gordetzeko eta erakusteko zentroa eta Aiako Harriko Parke Naturalak gordetzen duen natura ondarearen nondik norakoaren berri ere ematen duena.
Pagoaldea industrialdea, 41-42Ergoien auzoa20180 Oiartzun Tlf. 943 260 593 / 94www.luberri.org
Luberri Ikasgune Geologikoa Oiartzunen
Kale Nagusia, 4820115 Astigarraga Tlf. 943 550 575www.sagardoetxea.com
Tornola kalea, 6Ergoien auzoa20180 OiartzunTlf. 943 493 578www.herrimusika.org
Sagardoe t x e a A s t i g arragan
Herri Musikaren Txokoa O i ar tzunen
Txotxaren sekretu guztiak ezagutu nahi? Tragoz trago, sagardoaren lanketa-prozesua ezagutzeko aukera bikaina da sagardoetxea.
Herri-musikaren tresnak ezagutzeko dokumentazio-zentroa da. Bertan daude, musika-tresnen bilduma, liburutegia, fonoteka, tailerra eta erabilera anitzeko gela.
O i artzun i n guruk o j a t e t x e e t a n bazka l duOiartzun zabala da hedaduraz, baita Nafarroa aldetik Pasaiara zetozen bidaieen igarobidea ere. Horren ondorio dira bideen ondoan dauden tabernak, garai batean benta zaharrak izandakoak. Lesakatik eta inguruetatik, estraperloan ekarritako produktuekin, hainbat eta hainbat plater gozo atera dira hango eltzeetatik.
Jolasen eta ikus-entzunezko euskarrien bidez, modu arinean eta dibertigarrian, Oarsoaldeko eta Euskal Herriko ondasun geologikoa eta paleontologikoa daude ikusgai Luberrin.
Jaiak OiartzunenAbuztuaren 2-6, Xanisteban jaiak.
. . . A u k e r A G e H I A G O
Aiako Harriaren magalean, dago Arditurriko parketxea, Oarsoaldeko meatzaritza-historia gordetzeko eta erakusteko zentroa eta Aiako Harriko Parke Naturalak gordetzen duen natura ondarearen nondik norakoaren
Josu
Goñ
i Etx
abe
20
ITURRARAN PARKETXEA
Errota
Errota
Manterola baserria
Errota
4
5 Baso lepatua
6 Lorategi Botanikoaren mugako langa
0,1 km
2,84 km
3,22 km
0,45
km
1,45 Km
2,65 Km
HASIERA AMAIERA
3
Agorregiko burdinola
Manterolako aparkalekua
1Aparkalekua
Lorategian barrena2
Ibil
bid
ear
en
pla
noa
pAGOeTA Iturraran-Manterola-Agorregi-Iturraran
Itsasoko ipar-haizeak ontzen ditu Iturrarango lorategi botanikoa eta Pagoetako basoa, zuhaitzek elkarren
babesean eraikitakoa, eta giro berezia dago bertan. Hosto artetik pasatako argiarekin ehuntzen da ibilbideko atmosfera, bakarra, eta bat-batean itzal artetik irtetean, Agorregiko burdinolak garamatza behinola izandako garai batera.
Iturraran Parketxea
ura mailuei eta hauspoei eragiten
luzera desnibel metatua
denbora zailtasuna
+145 m+145 m+145 m+145 m
-145 m-145 m-145 m1 h 10 min1 h 10 min3,7 km3,7 km3,7 km
botakbotakbotakbotak
Bidegurutzea
Bidegurutzea
Bidegurutzea
Bidegurutzea
Bidegurutzea
Gi-2631
21
pAGOeTA Iturraran-Manterola-Agorregi-IturraranpAGOeTA Iturraran-Manterola-Agorregi-Iturraran
Ura Euskal Herriko geografiaren eta orografiaren elementu garrantzitsua da. Egiten duen euri ugaria haran estuetatik behera indarrez eta azkar jaisten da. Gipuzkoarrek antzinatik dakite uraren bultzada baliatzen, eta horrekin sortu ziren puntako teknologia zuten burdinolak. Erdi Arotik aurrera, estimu handia izan zuten Gipuzkoako burdinoletatik ateratako produktuek.
XV. mendekoak dira Agorregiri buruzko lehenengo datuak. Burdinola berritua dago, eta lanean. Prozesua ikusgarria da: urak mugitzen ditu mailua eta hauspoak. Labean burdin harria eta egur ikatza sartzen ziren, hauspoen laguntzaz burdin harria garbituz eta prozesu honen ondorioz sartzen zen agoari (burdin masa) mailuarekin lingote itxura emanez.
Burdinola ondoan dauden errotak gari eta arto aleak ehotzeko erabiltzen ziren. Agorregiren berezitasuna altuera ezberdinetan mailakatuta dauden ur-deposituetan datza, ur berdina behin eta berriz erabiltzeko aukera lortu baitzen. Gure arbasoen irudimen eta sormen gaitasunaren adibide garbia dira. Seiehun urteko ekonomia-gune indartsu baten jarduera ikusteak magia berezia sortzen du, uraren doinuarengatik, mailuaren joagatik, eta inguruaren berdetasunagatik.
uraren indarra Burdinolak eta errotak
XV. mendekoak dira Agorregiri
Aparkalekua
Manterolako aparkalekua
Lorategian barrena
Autoa utzi eta aparkalekuko izkin batetik helduko diogu ibilbideari, argazkian ikusten dugun bidetik, Iturrarango parketxe aldera. Ibiltzen hasi eta berehala bidegurutze batera iritsiko gara; eskuineko bidetik parketxera zuzentzen gara, baina ezkerretik jarraitu behar dugu. 50 metro ondoren, parketxearen atzealdean izango gara.
Bidearen ezkerraldean ikusiko dugu aparkalekua, eta aurrez aurre asfaltuzko bidea. Marka zuri-berdeei jarraitu behar diegu, eskuinaldera, Agorregiko bidea hartzeko. Txakurrentzako hoteleko zakurrek hausten dute bideko lasaitasuna, baina haiek atzean utzita, aurrera goazen neurrian egiten du denborak atzera. Antzinako ofizioen eremura goaz, eta badirudi une batetik bestera, olagizon batekin topo egingo dugula. Agorregira hurbiltzen ari garela adierazten digute bi seinalek. Bidean bi errota daude, uraren eta denboraren indarra erakusten. Seinaleetatik 200 metrora dago lehen errota eta beste hainbeste metrora hurrengoa. Beste 80 metroren ondoren Agorregiko burdinola alboan dagoen errota ikus daiteke.
Ezkerrera begiratu, eta belar-bide bat hasieran, gezi batzuk ikusiko ditugu. Bidea, SL-GI22 ibilbideko gezi eta pintura-marka zuri-berdeek erakusten dute. Lorategi barnetik goaz mota guztietako landare ikusgarriz inguratuta. 250 metro ibili ondoren, lorategiko mugako ate batera iritsiko gara. Hura zeharkatu eta ondo ixtea oso garrantzitsua da.Atea zeharkatuta, basoan murgilduko gara eta ezkerretara dagoen bideari jarraituko diogu. Ondorengo bi bidegurutzeetan aurkituko ditugu Agorregirako geziak. Marka zuri-berdeek esaten digute hurrengoan eskuinera hartu behar dugula, eta jarraian dagoen bidegurutzean ezkerrera hartzeko. Manterolako aparkalekua da hurrengo jomuga.
0,1 km
1,45 km
0 km
2
1
jomuga.
3
22
nola iritsi
Informazio gehigarria
Jatetxeak
non lo egin
Irisgarritasuna
Agorregiko burdinola
Lorategi botanikoaren mugako langa
Baso lepatuak (pago motzak)
Agorregiko burdinolara iristean, eskubialdean dagoen bidetik jarraitu behar dugu, antzinako olagizonen eguneroko laneko bidetik. Informazio-panel batzuk daude han, ingurua ezagutu eta burdinolari buruz informatzeko. Leku aproposa da hamaiketako edo askaria egiteko. Pintura-markek adierazten dute zuzen jarraitzeko, basoan berriro murgilduaz.
Azken pintura markak pasa eta 300 metro aurrerago, lorategi botanikoko mugako beste langa bat dago, eta kasu horretan ere, oso garrantzitsua da ondo ixtea. Atea gurutzatu eta berehala, eskubitara, beste bide bat aurkituko duzue. Honi ez egin jaramonik, jarraitu aurrera doan bidea. Koniferoen artean egingo dugu azken zatia, aparkalekura itzuli artean.
Basoaren lasaitasunean berriz sartzeak efektu lasaigarria du. Burdinolaren eragina bistakoa da inguruetan, lepatutako zuhaitzek osatutako basoan baikoaz oinez. Burdinolatik gertu eskubitara dagoen bidegurutzeari ez diogu jaramonik egingo. Metro batzuk aurrerago, eskubitara, Iturraranera iristeko lasterbide bat dago eta aldamenean Lorategi Botanikoaren mugako langa bat, baina ez diogu jaramonik egingo, gure bideak ezkerretik jarraitzen duelako. Adi, pintura markak ia desagertuta daude eta. Aurrerago dagoen bidegurutzean, ezkerretik ez jarraitzeko adierazten dute pintura markek.
N-634 errepidetik, Orio eta Zarautz artean, Aiara joateko norabidea hartu behar da. Bidegurutze horretatik abiatuta 4 km gidatu ondoren, Lukuneko aisialekua pasata,kurba itxi bat pasa ondoren, ezkerrean ikusiko dugu Iturraran parketxerako bide seinaleztatua.
Iturraran parketxea:Tlf. 943 835 389 [email protected] www.aiapagoeta.com
Manterolako aparkalekutik Agorregirako bidea gurpildun aulkian eta haurren karroekin arazorik gabe egin daiteke. Lorategiko hainbat gune haurren karroekin bisitatu daitezke. Ibilbide hau ez da aproposa bizikletaz, haurren karroekin edo gurpildun aulkian egiteko. Hala ere, aukera dago osotasunean ez egiteko, eta haurrekin egin nahi izanez gero, zati bat bakarrik egin daiteke.
2,65 km
2,84 km
3,22 km
u r a m a i l u e i e t a h a u s p o e i e r a g i t e n
ARRUTIGozategi enparantza, 15Tlf. 943 834 770
ITURRIOZENAGozategi enparantzaTlf. 943 834 272
JAUREGIGozategi enparantza,Tlf. 943 134 955
KANUAGozategi enparantza, 11Tlf. 943 834 322
SAGARMANETA Urdaneta errepidea (Zarautz)20809 AiaTlf. 943 133 094
PAGOEDERRAGAErreka auzoa20809 AiaTlf. 943 580 814
LANDARBIDE-ZAHARLaurgain auzoa20809 AiaTlf. 943 831 095
ORORTEGIArrutiegia auzoa20809 AiaTlf. 943 830 804
r a m a i l u e i e t a h a u s p o e i e r a g i t e nr a m a i l u e i e t a h a u s p o e i e r a g i t e nr a m a i l u e i e t a h a u s p o e i e r a g i t e n
4
5
6
n
N-634 errepidetik, Orio eta Zarautz artean, Aiara joateko norabidea hartu behar da. Bidegurutze horretatik
r a m a i l u e i e t a h a u s p o e i e r a g i t e nr a m a i l u e i e t a h a u s p o e i e r a g i t e nr a m a i l u e i e t a h a u s p o e i e r a g i t e n
Informazio gehigarria
Iturraran parketxerako bide seinaleztatua.
Iturraran parketxea:Tlf. 943 835 389 www.gipuzkoamendizmendi.net
Jatetxeak
www.aiapagoeta.com
A
Tlf. 943 834 770
n
SUrdaneta errepidea (Zarautz)20809 Aia
Irisgarritasuna
Manterolako aparkalekutik Agorregirako bidea gurpildun aulkian eta haurren karroekin
23
pAGOeTA Iturraran-Manterola-Agorregi-Iturraran
nola iritsi
N-634 errepidetik, Orio eta Zarautz artean, Aiara joateko norabidea hartu behar da. Bidegurutze horretatik abiatuta 4 km gidatu ondoren, Lukuneko aisialekua pasata,kurba itxi bat pasa ondoren, ezkerrean ikusiko dugu Iturraran parketxerako bide seinaleztatua.
Iturraran parketxea:Tlf. 943 835 389 [email protected] www.aiapagoeta.com
zarau tze G u n A B O r O B I L T z e k O . . .
Itsasoari begira bizi den herria da Zarautz, eta hondartza da
herriaren eta itsasoaren arteko mugarria. Mugarria eta erakusleihoa, Kantauri itsasoaren edertasuna eta handitasuna parez pare baitaude hondartzako pasealekuan. Han egoten dira surflariak, Zarautzi nortasun propioa ematen ari zaizkionak.Hondartzatik herrira sartuta, hirigunean dauden tabernek eta kafetegiek izugarrizko giroa eta bizia sortzen dute, eguraldi ona badago, jende guztia kalean biltzen baita, ardoren bat edo kaferen bat hartzen. Zarauzko inguruetako natura eta kultura ondarea ere ikusgarria da. Alde zaharreko Dorre Luzetik hasi eta Donostia aldera daude, Mollarriko kargaleku zaharra eta Iñurritzako Biotopoa, kostako hegaztiek etengabe bisitatzen dutena. Beste puntan, Getaria aldera, San Antongo mendia (Getariako arratoia) bisitatzea gomendagarria da. Haurren karroekin eta gurpildun aulkiekin inolako arazorik gabe egin daiteke.Zarautzen udan festa ugari izaten dira, baina ezin galtzekoa da irailaren 9ko Euskal Jaia, herritarrentzako berezia. Jai oso aktiboa da, herritarrek erabat biziten dutena, eta hori transmititzen diote bisitariei.
Elizaurre, 1 20800 ZarautzTlf. 943 835 [email protected]
A i a k o H e r r r I G u n e A e T A e L I z A
SAnTA MArIA LA reAL zarauzko arkeologia eta monumentu multzoa
Ge t ar i a n erreTeG IeTAn BAzkALdu
Zarautzek ondare historiko izugarria du eta haren gordailua da Santa Maria la Real arkeologia multzoa. Erromatarren garaiko eta Erdi Aroko arrasto eta materialak ikus daitezke, baita garai bakoitzeko hiritarren eguneroko bizimodua ere, nahi izanez gero.
Arrantzaleen herria izaten segitzen du Getariak, eta herriko portuko jatetxeetan zerbitzatzen dituzten arrainak itsasotik zuzenen parrilara joaten dira. Bezeroek ikusteko moduan erretzen dituztenez, usainak gosea ireki eta zaila izaten da erretegi batean jateko tentazioari uko egitea. Prezioak ere, jatetxeen moduan, askotarikoak dira.
Auzune txikiek osatu arren, azalera eremu handia hartzen duen herria da Aia. Herrigune nagusia bisitatzeak merezi du, Euskal Herriko landa herrietako ohiko parte zaharra dauka eta handik dagoen Gipuzkoako ikusmira izugarria da.
Jaiak AianAbuztuak 6-10, Donato eta Lorentzo deunaren jaiak.
Jaiak zarautzenEkainak 25-27, San Pelaioak.Irailak 9, Euskal Jaiak.
. . .AukerA GeH IAGO
bisitatzea gomendagarria da. Haurren karroekin eta gurpildun aulkiekin inolako
Zarautzen udan festa ugari izaten dira, baina ezin galtzekoa da irailaren 9ko Euskal Jaia, herritarrentzako berezia. Jai oso aktiboa da, herritarrek erabat biziten
24
Arantzazuko aparkalekua 1
Gi-3591
0,6 km
0,7 km
0,36 km
1,7 km
HASIERA AMAIERA
5 Ibilbidearen amaiera
4 Egurrezko pasabidea
Bi bideen elkargunea3
Goiko Benta 2ARANTZAZUKO PARKETXEA
ARANTZAZUKO SANTUTEGIA
Ibil
bid
ear
en
pla
noa
Aizkorri-Aratz Arantzazu-Gomiztegi-Arantzazu
Euskal Herriko bihotzera garamatza ibilbide honek. Arantzazu Euskal Herriko
bihotz geografikoa da, baina batez ere, euskal nortasunaren muina. Zer esanik ez, euskara batuaren sorburua eta artista handiek egindako lanen erakusgarria. Gaitasun eta urritasun guztietako pertsonentzako bide honetan egiaztatuko duzu hori.
Arantzazuko santutegia
luzera desnibel metatua
denbora zailtasuna
+85 m+85 m
-85 m-85 m-85 m-85 m-85 m-85 m1h 10 min1h 10 min 3,4 km 3,4 km
joan etorriajoan etorriajoan etorriajoan etorriajoan etorria zapatilakzapatilakzapatilakzapatilakzapatilak
Ibilbide irisgarria euskal Herriko bihotzean
25
Aizkorri-Aratz Arantzazu-Gomiztegi-Arantzazu
Arantzazukosantutegia
Arantzazuko aparkalekua
Bi bideen elkargunea
“Goiko Benta”
Autoa aparkalekuan utzita, bi puntutik ekin diezaiokegu bideari. Batetik, zuzen igo gaitezke parketxe aldera, aparkaleku pareko eskaileretatik edo aldapatik. Bestetik, eta litekeena da oso, Arantzazuko santutegiaren monumentaltasunak erakartzea. Beraz, basilika atzean utzi eta 240 metro aurrerago, “Goiko Benta” ostatua iragartzen duen seinalea topatu eta ezkerretik jarraitu beharko dugu. Bide honetatik 80 metro egin beharko ditugu.
Deskribatutako bi bideak, Parketxekoa eta Santutegikoa, elkartzen diren puntua da. Hemendik aurrera, zorua egonkorra eta sendoa da ibilbide guztian, eta hari jarraituko diogu hortik aurrera.
Jatetxea ezkerraldean dugunean, argazkiko aldapari helduko diogu. Bidearen hasieran gaude, baina inguru haietan maiz egiten duten moduan, salda bero batekin egun osorako indarrak hartuko dituzula nabarituko duzu. 200 metro eginda, bi bideen bateratze-gunera iritsiko gara.
0,6 kmºº
0,36 km
0 km
ARANTZAZUKO SANTUTEGIANafarroaren, Arabaren eta Gipuzkoaren arteko bidegurutzean dago Arantzazu, eta horrek garrantzia handia eman izan dio aspalditik. Frantziskotarren ordenak bost mende daramatza han, baina horrez gain, XX. mendeko euskal kulturgintzaren garapenaren funtsezko tokia da. Izan ere, apaiztegiko fraileek hainbat ikerketa eta argitalpen egin izan dituzte azken berrogeita hamar urteetan. Arantzazun ikusi zuen argia, baita ere euskara batuak, 1968an.
Santutegiak hainbat sute jasan ditu historian zehar, eta etengabeko berrikuntzak egin behar izan zituzten. Azkena 1950ean hasi zen, eta gaur egun ikusten dugun basilika eraiki zuten. Saenz de Oiza arkitektoaren proiektuak, eta batez ere, Jorge Oteizak kanpoalderako egindako eskulturek Euskal Herriko artegintza mundu mailako abangoardian ezarri zuten, eta horrekin batera Arantzazuk berezkoa zuen mistika areagotu zen.
2
1
3
Karm
arad
a
26
nola iritsi
Informazio gehigarria
Jatetxeak
non lo egin
Irisgarritasuna
egurrezko pasabideak
Bide-amaiera
130 metro aurrerago, pertsona guztiei ibilbidea osatzen laguntzeko egurrezko egiturak daude, ibilbideko maldak sor ditzaken zailtasunak ekiditeko. Gurpildun aukiak, haurren karrotxoak, pertsona itsuak... erraz asko pasa daitezke handik.Beste 430 metro ibilita, antzeko egitura bat dago, ondoan txabola bat duena. Zortea izanez gero, inguruko larreetan aziendak ikus daitezke, pottokak trostan, ardiak bazkatzen, behiak ikusmiran.. Gainera, bi begiratoki daude bidean. Esfortzu handirik gabe, altuera hartu dugula konturatuko gara eta handik jabetuko gara Arantzazuren kokalekuaren berezitasunaz.
Hasieran aipatutako puntu batean edo bestean hasita ere, bideen elkargunetik 1.200 metrora amaituko da bidea. Ibilbidean zehar informazio-panelak daude, inguruko mendiei eta landaretzari buruzko argibideak emateko. Arabako mugalerroa ere bistan dugu, Elgea eta Urkila mendizerrak hain zuzen, baita han jarrita dauden haize-errotak ere. Ibilbide irisgarria bukatu eta aurrerago, Gomiztegiko Artzain Eskola dago.Joaterakoan zer edo zer ikustea edo begiratzea ahaztu bazaigu, lasai egoteko moduan gara, itzulera bide beretik egingo baitugu. 1,7 km eginda, bueltan gara aparkalekuan.
Oñatin, Arantzazuko norabidea nondik den seinaleztatuta dago. GI-3591 errepidea 9 km jarraitu ostean iritsiko gara Arantzazura. Bertako aparkalekutik santutegia ikusiko dugu.
Arantzazuko parketxea:Gandiaga Topagunea II 20560 Arantzazu-Oñati Tlf. 943 782 [email protected]
Oñatiko Turismo bulegoa:www.oinati.org [email protected]
GOIKO-BENTAArantzazu Auzoa, 12Tlf. 943 781 305
HOTEL SANTUARIO DE ARANTZAZUArantzazu Auzoa, z/g.Tlf. 943 781 313
SINDIKAArantzazu AuzoaTlf. 943 781 303
HOTEL SANTUARIO ARANTZAZU (H***)Arantzazu auzoa20560 OñatiTlf. 943 781 313
SINDIKA (H*)Arantzazu auzoa20560 OñatiTlf. 943 781 303
GOIKO BENTA (HS**)Arantzazu Auzoa, 1220560 OñatiTlf. 943 781 305
Gurpildun aulkiekin eta haurren karroekin ibiltzeko prestatuta dago. Itsuentzat ere moldatuta dago, panelak eta guzti.
Ibilbide irisgarria euskal Herriko bihotzean
0,7 km
1,7 km
4
5
n
Informazio gehigarria
Jatetxeak
n
HOTEL SANTUARIO ARANTZAZU (H***)Arantzazu auzoa
Irisgarritasuna
Gurpildun aulkiekin eta haurren karroekin ibiltzeko prestatuta dago.
27
Aizkorri-Aratz Arantzazu-Gomiztegi-Arantzazu
Arantzazuko parketxea:Gandiaga Topagunea II 20560 Arantzazu-Oñati Tlf. 943 782 [email protected]
Oñatiko Turismo bulegoa:www.oinati.org [email protected]
e G u n A B O r O B I L T z e k O . . .
Izaera bereziko herria da Oñati Gipuzkoako barrutian. XIX. mende erdi arte ez zen probintzian erabat integratu eta erakunde eta antolakuntza propioa izan zituen ordu arte. Euskal Herriko lehen unibertsitatea han fundatu zuten 1543an. Berezitasun hori, neurri handi batean, oñatiarren ekimenaren erakusgarria da. Ez daude alferrik, Gipuzkoako egungo enpresa handienetakoak bertan.
Arantzazutik itzultzean, Arrikrutzeko kobak bisita daitezke. Arkeologia arrasto bereziak aurkitu zituzten bertan.
Andueza etxea, z/g. 20215 Zegama Tlf. 943 802 187www.zegamaturismoa.net
Gandiaga II eraikina,Arantzazu auzoa, z/g.20560 Oñati Tlf . 943 782 894www.gipuzkoamendizmendi.net
Aizkorriko Ataria zegamanBasogintza zegamar askoren ogibidea izan da belaunaldi askotan, eta jakintza hori jasotzeko eraiki zuten museoa. Zuhaitz motak, eta bakoitzaren jabetzak eta erabilpena erakusten dituzte bertan.
euskal Burdinaren Museoa LegazpinGipuzkoan funtzionamenduan dagoen burdinola bakarretakoa da Mirandaolakoa. Burdinaren industriaren inguruan sortutako ondare zabala jasotzen du parkeak: natura, kultura, aisia, industria...
Arantzazuko parketxeaArantzazun bertan dago Aizkorri-Aratzeko ondarearen interpretazio zentroa. Parkearen inguruak hobeto ezagutzeko, hainbat jarduera antolatzen dituzte, eta gizakiak bertan izandako esku-hartzea eta garapena azaltzen dituzte.
Irailak 9, Arantzazuko Amaren eguna.Irailak 29, Oñatiko jai nagusiak.irailak 25, Artzai Txakur Lehiaketa.
. . . A u k e r A G e H I A G O
Mirandaola Parkea, Telleriarte auzoa, z/g. 20230 LegazpiTlf. 943 730 428www.lenbur.com
zerain paisaia kulturalaZeraingo herritarren ekarpenekin prestatu zuten museo etnografikoa, eta egunerokotasunean biziberritzeko lan egiten dute Paisaia kulturala proiektuan. Goierri osoa ikusten da Aizkorritik Txindokiraino.
Herriko plaza, z/g. 20214 Zerain Telf. 943 801 505 www.zerain.com
Ona t i
Jaiak Onatin
Atauri
28
N AF AR R
OA
Lareo urtegia
Gi-120
Lizarrustiko parketxea1
2,115 km
2,08 km
1,6 km
1,15 km
2,45 km
HASIERA AMAIERA
2
Zubia3
Bidegurutzea4
Pagadia5
Lareo urtegia6
Egurrezko pasabidea
Ibil
bid
ear
en
pla
noa
ArALAr Lizarrusti - Lareo - Lizarrusti
Lareoko urtegi ederrera garamatza ibilbide honek, Aralarko gune garrantzitsuenetako batetik,
Lizarrustiko parketxetik hain zuzen ere. Adin eta erritmo guztietako pertsonentzako ibilbidea da, familian edo lagunartean egiteko berebizikoa. Naturaren handitasuna begibistan, ura eta harkaitzak nor baino nor. Nork irabaziko? Bertaratzen diren ibiltariek bai, ziur.
Lizarrustiko parketxea
Mendi arteko sekretu txikia
luzera desnibel metatua
denbora zailtasuna
+315 m+315 m+315 m+315 m
-315 m-315 m-315 m-315 m1h 55 min1h 55 min4,9 km4,9 km4,9 km
botakbotakbotak
29
ArALAr Lizarrusti - Lareo - Lizarrusti
Aralarko Parkearen barrutian dago, eta mendi arteko gerizpean ura fresko gordetzen du, inguruko pagoen itzalaren laguntzarekin. Sarastarri, Malkorburu, Alleko eta Akaitz mendien artean eraiki zuten, 1989an. Agauntza ibaiaren emaria jasotzen du, Goierri aldeko hainbat herrietako ur-hornidura bermatzeko.
Baina, horrez gain, bere edertasunagatik eta iristeko daukan erraztasunagatik, egunpasa ederrak egiteko aparteko gunea ere bada.
Lareokourtegia
Baina, horrez gain, bere
Lizarrustiko parketxea
zubia
egurrezko pasabidea
Lizarrustiko parketxearen pareko aparkalekua da abiapuntua. Parketxearen alboan ibilbide ezberdinen panelak ikusiko ditugu. Hauen artetik pasa eta aldapan gora egingo dugu, parketxearen atzealdetik jarraituz. Berehala, egurrezko igarobide bat aurkituko dugu. Bidea zuzen doa zuhaitz artetik. Aurrerago, Lareoko bidea markatzen duen gezitik aurrera, pagadia gero eta itxiagoa da. Muga aldeko lurretan gaude, eta pixkanaka, pagadia irekitzen hastean, Aralarko mendialdea ikusiko dugu parez pare.
Geldialditxo bat egiteko leku egokia dago, tunelaren ondoren dagoen zubia pasata. Probintziako barrualdean gauden arren, urtegiko urak freskatzen du haizea, eta indarberrituta ekingo diogu bideari. Dagoeneko, harkaitzek osatutako ingurunean gaude, eta horregatik daude pagoak ingurune horretan, halako zoruan bizirauteko prestatutako zuhaitz bakarrak direlako; oinpean ez dute ur askorik behar, baina gustuko dute inguruko hezetasuna. Iratzeak, oteak, sastrakak edo oreganoak osatzen dute oihanpeko landaredia.
Handik pasatzean eta zuhaitz artetik irtetean, ikuspegia zabaltzen da bat-batean. Izan ere, bidea estutu egiten da, eta harekin zuhaitzentzako tokia. Ondorengo 100 metroetan arreta pixka bat gehiago eman beharko diegu gure urratsei, harik eta iturri batera iristen garen arte. Uraren indarra ikusten ere hasi gara, eta berehala pasako gara harkaitzean zulatutako tunel batetik.
egurrezko pasabidea
zubia
0 km
1,15 km
1,6 km
2
1
3
30
nola iritsi
Informazio gehigarria
Tabernak eta jatetxeak
non lo egin
Irisgarritasuna
Bidegurutzea
Lareo
pagadia
Errepide batera garamatza bideak. Alabaina, oinezkoen erreinuan gaude, eta autoen galtzada gurutzatuta, iratze artean, naturak inguratzen gaitu berriz ere, inoiz baino gehiago gainera.
Mendiz inguratutako urtegia izateak estutasun irudia eman dezaken arren, uretan islatzen dira mendiok eta simetria horrek armonia eta gozotasuna ematen dizkio inguruneari. Behin hara iritsita, merezi du urtegiari bira ematea: 40 minutu inguruko txangoa da, eta landaretza aberatsaren artean hizketan edo norbere pentsamenduetan murgiltzeko egokia. Bestela ere, gustuko pago bat aukeratzea eta haren itzalean etzatea ideia bikaina da. Lizarrustira etorritako bidetik itzuliko gara.
Pagadira iristen garenean, hiru bide ikusiko ditugu. Eskuinaldeko bidea da egokiena eta xamurrena. Pagadiko iluntasunean aurkituko dugu, berriz ere, sigi-saga datorren errepidea, eta hura jarraituz, Lareora goaz zuzenean. 150 metro baino ez dira falta puntu horretan.
Ataungo norabidea hartu, guztiz zeharkatu eta Lizarrustiko mendatera igotzeko seinalea agertuko zaigu GI-2120 errepidea jarraituz. Ergoiena auzoa pasa eta 8 km ondoren mendatearen gainera iritsiko gara. Nafarroara iritsi gabe, errepidearen ezkerraldean ikusiko dugu Lizarrustiko parketxea.
Lizarrustiko parketxea:Aia auzoa, 220211 Ataun Tlf. 943 582 069www.gipuzkoamendizmendi.netwww.goierriturismo.com
Tabernak:TROSKAETA TABERNAElbarrena, 59. San Martin auzoa Tlf. 943 180 037
SUTEGI TABERNASan Gregorio auzoa, 16
Jatetxeak:
LIZARRUSTIKO PARKETXEAAia auzoa, 2Tlf. 943 582 069 – 699 672 575www.gipuzkoamendizmendi.net
URBITARTE SAGARDOTEGIAErgoiena auzoa, 6 Tlf. 943 180 119
BITTOR JATETXEAElbarrena, 71. San Martin auzoaEguneko menua eta kartaTlf. 943 180 033
LIZARRUSTIKO ATERPETXEAAia auzoa, 2 20211 AtaunTlf. 943 582 069 – 699 672 [email protected]
ALDARRETAZPIKOA nekazalturismoaOtamotx aldea, 6 20211 AtaunTlf. 943 180 366
Bidea ez da txarra, baina ez da egokia haurren karroekin edo gurpildun aulkiekin joateko.
pagadia
LareoLareo
M e n d i a r t e k o s e k r e t u t x i k i a
2,115 km
2,08 km
2,45 km
4
5
6
n
Ataungo norabidea hartu, guztiz zeharkatu eta Lizarrustiko mendatera igotzeko seinalea
Informazio gehigarria
dugu Lizarrustiko parketxea.
Lizarrustiko parketxea:Aia auzoa, 220211 Ataun
Tabernak eta jatetxeak
Tabernak:TROSKAETA TABERNAElbarrena, 59. San Martin auzoa
LIZARRUSTIKO ATERPETXEAAia auzoa, 2
Bidea ez da txarra, baina ez da egokia haurren karroekin edo
31
ArALAr Lizarrusti - Lareo - Lizarrusti
S e gurae G u n A B O r O B I L T z e k O . . .
Herri eder honetako harresietako ateek adierazten dute defentsarako sortutako herria izan zela Segura.Denborarekin, ordea, errege bidea desbideratu egin zuten eta trena ez zen handik pasa. Baina horri zor diogu Segurak Erdi Aroko zapore berezia mantentzea. Harrizko fatxaden eta armarrien artean, gaur egungo garbitasunak eta
autoren batek gogorarazten digu XXI. mendean gaudela. Bisita osatzeko perfektua da Ardixarra Erdi Aroko interpretazio zentroa.www.seguragoierri.net
Kale Nagusia, 37 20213 Idiazabal (Gipuzkoa)Tlf. 943 188 203www.Idiazabalgaztarenmuseoa.com
Gaztaren Interpretazio zentroa IdiazabalenIzal sagutxoak erakutsiko dizkigu gaztaren elaborazio-prozesuaren nondik norakoak. Artzainen txabola eta guzti dauzka interpretazio zentro honek. Egarria asetzeko aitzakiarekin, herriko auzoak bisitatu ditzakezu, eta bertako tabernak.
Azoka eta Artzain eguna Ordizian
www.ordiz iakoazoka.com
Jarduera bizia du Ordiziako merkatuak. Gipuzkoako eta inguruetako nekazarien erreferentzia izateaz gain, urtean zehar hainbat ekintza eta azoka berezi antolatzen dituzte. Ezagunak dira iraileko lehen astean egiten diren gazta-lehiaketa eta enkantea.Azoka asteazkenero egiten dute, baina badira urtean zehar egiten diren bereziak ere.
Jaiak Seguran Jaiak AtaunenEkainak 23-26, San Joanak. Maiatzak 15, Sanixidroak.
Ekainak 15, Garaipen eguna.Ekainak 23, San Juan suak.
Uztailak 2, Santixal Jaiak (Santa Isabel). Aia auzoko Jaiak.Irailak 3, San Gregorio auzoko Jaiak.Azaroak 11, San Martin: Jentilen etorrera.Aste Santuko prozesioa.
. . . A u k e r A G e H I A G OAtaungo herribidea eta Jose Miguel Barandiaran museoa Hiru auzoen arteko oinezko-autopista da Ataungo Herribidea. On Joxemiel Barandiaran, euskal etnografiari buruzko biltze-lan izugarria egin zuen ataundar ikertzaile ezagunari eskainitako museoan, gure historiari eta garapen sozialari buruz gehiago ikasteko aukera izango dugu.
Larruntza errota. San Gregorio auzoa. 20211 Ataun (Gipuzkoa)Tlf. 943 180 335www.gipuzkoamendizmendi.net
"Txindokiko itzala" abentura parkea Abaltzisketan
Gipuzkoarren lehiarako sena eta joera sanoa sustatzen ditu "Txindokiko itzala" abentura parkeak. Bertan egin daitezke eskalada eta ginkana konbinatua, Mariren zuhaiztian.
Hirigunea, 16 20269 Abaltzisketa (Gipuzkoa)Telf. 628 947 253www.txindokikoitzala.com
Iñigo Goñi Etxabe