Abuztu azkenean zuzendari kargua utziko du Marian Bidegainek. AIMAR MAIZ

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

GOIBERRI

24. zenbakia. 2012ko uztailaren 20a

MarianBidegainMaizpiderenzuzendaria

«Euskarazbizitzekotokia daMaizpide» 4-5

Enrike Lakalle 3 Iritzia 4-5Migel Irizar 6-7 Josu Sarasola 10Oporrak hizkuntzak ikasiz 11Kostaldeko itzulia 12Asteburuko proposamenak 14

02 GOIBERRIPUBLIZITATEA

GOIBERRI 03KATE MOTZEAn

«Santanazaleen eguna egun bereziaizaten da, urtero errepikatzen delako»

Enrike LakalleSantanazaleen esku-dantza irakaslea

Eskeine Legorburu OrdiziaTradizio handiko ekitaldia iza-ten da Ordiziako Santa Anajaietan santanazaleen esku-dantza. Urtean zehar ezkondu-tako bikoteek plazan dantzaegiten dute, eta dantza horiekirakasten aritzen denetako batEnrike Lakalle da (Ordizia,1969). Joseba Juarez eta Gu-rutz Ojanguren izaten ditu al-boan Lakallek. Datorren ostira-lean egingo dute esku-dantza.Dantza bat. Desafioa gustatzen zait, bi dan-tzari bata bestearen aurreanaritzen direlako, aurrez aurre.

Zaletasun bat.Mendira joatea.Liburu bat. Aspaldian ez dut libururik ira-kurri, baina zientzia fikziozkoakgustatzen zaizkit. Musika estilo bat. Rock&roll-a. Amets bat. Denok gustura egotea eta zo-riontsu izatea. Jaso duzun oparirik bereziena.Etxean ez gara oso opari zale-ak, eta ez dut bat gogoan. Inoiz ahaztuko ez duzun eguna.Ez nuke bat aukeratzen jakingo,baina urtero, santanazaleen

eguna, uztailaren 27a, egun be-rezia izaten da, eta horixe auke-ratuko nuke, urtero errepika-tzen delako eta beti berezia iza-ten delako.Janari bat. Pasta eta batez ere txuleta.Edari bat. Sagardoa eta garagardoa, mo-mentuaren arabera.Gorroto duzuna. Gezurra.Goierriko txoko bat. Segura asko gustatzen zait. Herriko alkate bazina. Hasita dauden lanak amaitukonituzke berriekin hasi aurretik.

«Desafioagustatzen zait, bidantzari batabestearen aurreanaritzen direlako»

E.LEGORBURU

GOIBERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Eskeine LegorburuKudeatzailea: Aloña LandaKoordinatzailea: Loinaz AgirreProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Urbialde plaza 7, behea. 20200.Urretxu: Barrenkale 13. 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea:goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:goiberri@hitza.infoPublizitatea: 647 319 775 – azudaire@bidera.euBezero arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info

Diruz laguntzen duten erakundeak:Altzaga, Arama, Itsasondo, Urretxu,Olaberria eta Zumarragako Udalak

04 GOIBERRIIRITZIA

Iñigo IgartzaBankuko langilea

Delegatuak

«Eraikiduten presahorrekinherriaitotzen aridira,aberatsarenesku urguztia utzizeta trukeankontsumis-moarengaixotasunaezarriz»

aixo aitatxo,eskolan arazobat dugu,beno, arazo-an sartu gai-

tuzte edo… nola esan ere ez da-kit.-Tira Marina, has gaitezen ha-sieratik. Zein da arazoa?-Ba, gela bakoitzeko delega-tuak bildu izan direla azken hi-labeteetan euskararen aldekojai erraldoia antolatzeko eta hi-labete faltan, dena desastreadela aitortu digutela. Ez duguerreakzionatzeko denborariketa ez gara antolatzeko gauza.-Ummmm, Arthur Frinlaif-enistorioa kontatuko dizut:

Garai bateko ibiltaria zen Art-hur Frinlaif. Han eta hemen,mendi nahiz basamortu, bate-tik bestera izaten zen ibiltari.Batenak zein bestearenak en-tzuten zituen, eta lekuan leku-koa bizi zuen.

Lurralde zabal eta berde ba-ten edertasuna zapaldu zuenbatean, urrunean, tontortxobatean zerbait ikusi zuenarenirudipena izan zuen, argi batedo indar berezi bat. Haren era-karpenari ezin uko eginik, hur-biltzeko beharra sentitu zuen,eta nolabait, han bere lekuazuenaren ziurtasuna nabarizuen. Gerturatu ahala, ederta-suna nabarmenagoa zen. Ari-ma hark forma hartzen zuen,baita bere sentsazioak ere, etazoriontasuna eta askatasunaaurkituko zituela jakin zuen.

Bat-batean, bere parean ha-rresi txiki bat topatu zuen. Ha-rriturik, salto batez gaindituzuen. Kantari abiatu zen berriroere, eta abestia parean zuenibai batek ito zuen. «Baina non-dik atera ote da hau?» Korrikalasterrean gerturatu eta saltoeginez gainditu zuen. Baziru-

dien bere helburua ez zela ho-rren erraza lortzen, eta haserre-tu egin zen; baina bere ametsakbeteko zituenaren ziurtasunakaurrera bultzatu zuen.

Luze joan bazen ere, zorion-tsu zen bere bidean eta helbu-ruaz, baina gertutasunak ema-ten duen indarra bertan beheragelditu zen, parean presa handibat eraikitzen ari zirela ikuste-an. Lurrean eseri zen negar ba-tean, eta ondoan mutiko batikusi zuen berari so. Arthur be-raren antz nabarmena zuen,hamaika urte lehenago. «Bai-na, baina,... nork jarri ditu ozto-po hauek nire bidean? Eta zer-gatik?» galdetu zuen ArthurFrinlaif-ek. «Zergatik galdetzendidazu niri? Guzti hauek ez zeu-den hemen zu etorri artean!Zuk zeuk ekarri dituzu!», jasozuen erantzun.-Orduan aitatxo, ipuin honekdionaren arabera, gu geuk jar-tzen dizkiegu oztopoak gurehelburuei eta bideari, ezta?Guk eta gizartetik jasotzen di-tugun iritzi, esames, kontu etaeragin guztiek?-Lasai Marina, ipuinak ez baitubere bukaera eman.

Arthur Frinlaif- ek zuk esan-dakoa hausnartu, eta korrikaatzera egin zuen bide guztia,eta hasiera puntuan, begiak itxieta belarriak estali zituen. Itsueta gor bihurturik, norberagoa,izate garbiagoa eta eraginik ga-bea, zuzeneko bidea egin zuentontorreraino.

Bertatik jende pila bat ikusizuen lanean, oztopoak ezar-tzen eta presaren eraikuntzan,eta haien lan zuzendariek, de-legatuek, diru saria ematen zie-ten egunaren bukaeran. Zo-riontsu eta ameslari ikusten zi-tuen haien aurpegiak unehorretan. Laster konturatu zen

Arthur Frinlaif presa hark urikgabe utziko zuela herria, etaarazoak aurki agertuko zirela.

Hauxe bera esan zien gizoneieta hauen erantzuna: «Ez bai-na, hori gure delegatuen lanada, eta beraiek egingo dira kar-gu».-Aaaa! Zein garrantzitsua dendelegatuen aukeraketa ezta?-Bai! Inork egin nahi ez duenlana egiten dute, kritikarenzama jasan eta izugarrizko ar-dura dute gainean. Horregatik,oso garrantzitsua da aukerake-ta hori, eta baita hauenganakoerrespetua ere. Baina, gure bu-ruarekiko autokritika egin be-har dugu. Zeintzuk aukeratu di-tugu lan horretarako? Gaitasu-nik ba al dute? Hori gure ardurada.-Beraz, bi mezu ezta aitaxo? Gugeu izan behar dugu, baina ba-dugu gure ardura eskolan sortuden saltsa honetan. Delegatueierru dena bota aurretik, guk au-keratu ditugula pentsatu be-harko genuke, eta erabaki ho-rren zergatia.-Ja ja ja ja ja, bai horrela da.P.d.: Gure delegatu horiek poli-tikoak dira eta guk aukeratu di-tugu, inork gutxi egin nahi duen

lana egiteko. Gutxi batzuk izan-go dira erabakiak hartzeko gai-tasuna dutenak, eta epe mo-tzera begira jardun dira besteasko.

Eraiki duten presa horrekinherria itotzen ari dira, aberatsa-ren esku ur guztia utziz eta tru-kean kontsumismoaren gaixo-tasuna ezarriz. Orain gainera, urhorregatik zergak ordaintzeatokatzen zaigu.

Orain gure gurasoek esanda-koaz gogoratzen gara, «beteganbara gariz negua iritsiko daeta». Eta gure politikariak kon-trako jarreran izan ditugu, zo-rren bidez beharrezkoak ez zi-ren azpiegiturak eraikiz: abia-dura handiko trena, airepor-tuak eta abar. Beste batzuk be-harrezkoak ziren. Eta gure zergadirua, oraingoa eta hurrengourte pila batekoa, bota eta opa-ritu dute.

K

GOIBERRI 05IRITZIA

Uztaile aurrea dijon hontan Tourren ingurun idatzi be ezin gel-dittuko gaittuk, ala? Sekula entendittuko ez dittuan gauzak ze-rek: adibidez, «Vive le Tour» ta holakok jarriz sorotan mosaikok ei-tteko frantsesak daukeen ohittura xelebre hoi. Ezin diat imajinauhemengo belardi apurretan jendea holako irudi eta mezuk idazten,nola eta errebindikazion bat ez dan. Eo karabanea pasautakon bo-tatzen duena botatzen duela re alkar zapalduz mundun dien gad-getik zelebrenak bildu behar hoi, ia dana zaborretako.

Gu re ez gaittuk atzea gelditzen. Nekez bilauko dek euskaldunedala garbi adierazteko moduko ezer soinen ez don euskaldunik.Egie esan pozagarrie dek etxetik e ikurrina eta bestek ikustea, bai-

no hortik Pirineon beste aldeko euskal lurretan koberturaik e es-keintzen ez don enpresa bati propaganda eittea alde haundiezeok. Ez gustatzeatio, fundazion izena re ez zatak gustatzen. Gureselekzioik ez, eta talde pribatu batekin huts hori bete nahiek ez ze-kiat zenbateaino eitten dion mesede benetako selekzio bat lortze-ko bidei. Ez dittuk hamar urte Alpe d'Huezen Euskaltelekok baietz,

Gorka biziik zeok oaindio behintzet, ez Fundizioko gehienakbezela. Eta guk, iaz Izagirretar zaharrena horren ondo ikusi gendu-nak, ez diau nahikoa horrekin, aurten hori hobetzea eskatzen zioau.Holakoxe aluk dittuk espektatibak, eta holakoxek euskaldunek, iazsekulakotzat jotzen genduna aurten kakan pare jartzen diau, dau-neko einda daulako. Dana haundie behar diau; altius, citius, fortius.

Eta kamiño baztarren ez gaittuk gutxigo izango: telebistaz lurremargotuta ikusi izan deunez, pintada haundinak guk; kanpinenbaino erosogo karabana baten eoten danez, hantxe euskaldunek,furgoneta ta autokarabana esposizioa einez; furgoneta kanponmahai baten bueltan eseita eroso eoten danez, mahai onena ea-man behar; mahaien eseita sagardo trago bat earki sartzen danez,hantxe euskaldune kupela ta guzti. Bestek baino espedizio hobeaein behar hortan, norbeak bere espedizion dauzken momentuhoietaz gozatzen pasa behar genikek denbora, baino hoi galtzaile-na dek: nola etxea etorri eta esplikau han bazerela pintada politte-

gok, karabana hobek, mahai inguru lujosogok, mendatea azkarra-go igo zuenak... baino earki pasa deula? Hoi sinistuko donik etzeok,guk dana tope eaman behar diau. Askotan pentsatzen diat hainhaundi agertu nahi don horren jokaerea, barrutik txiki xamar senti-tzen dalako ez ote dan. Zein neurritan goazen han oso ondo eote-ko, eta ze neurritan han oso ondo eon geala kontatzeko. Gehienokbitatio izango diau, eta nork bere ustez, beak lehenengotio gehio.

bateta

bat

Asteko irudia

Aitor Sarriegi

Iñaki Apalategi

Josu Maroto

Heldu diraoporrakKonturatzerako Goiberriren 23.zenbakia heldu da, etahonekin batera udako oporgaraia. Oporrak izanda, etagauden tokian egonda ere,izango dugu marraztekoaukera ederrik; beraz,aurtengoan argazkiakateratzeaz gain, koadernoahartu eta marrazteragonbidatu nahi zaituztet.Ondo pasa!

baino Beloki ez zala euskaldune aittu behar izan gendula. Uste diatirudi oker hori zabaltzen erru pittin bat e badola izen horrek.

Bereziki izan nahi dizkiat gogon Pirineota naranjaz jantzita juneta gero herriko afizionatun karrerek bidea mozten dielako bozina-zoka hasten dienak. Herren daun kirol horren parte txiki bat besteikez dek Tourre, baino tira, gu re han nunbait izango gaittuk eta bere-ziki pelotoian daukun goierritarra animau beharkoiau ala? AnimoGorka, ea hau argitaratzeako sorpresan bat emanda haun!

06 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Munduko apezpikugazteenetakoa izan nintzen»

Migel IrizarGotzain ohia

ASIER ZALDUA

GOIBERRI 07ELKARRIZKETA

Asier Zaldua OrmaiztegiMigel Irizar (Ormaiztegi, 1934)urte luzetan gotzain izan da Pe-run. Duela gutxi hartu du erreti-roa, eta maiatzean Euskal He-rrira etorri zen. Dena den, Ame-rikara itzultzeko asmoa du.Noiztik datorkizu bokazioa?Mutil koxkorra nintzela, parro-kian akolito izan nintzen. Apai-zaren lana gustatzen zitzaidan.Gainera, nire osaba pasiotarrazen, Gabiriako eskola hementxegenuen... Hara joan nintzen, 11urterekin. Nobiziatua Arabanegin nuen, Angoston. Filosofiaeta Teologia, berriz, Urretxunikasi nituen. Oso gazte nintzelaordenatu nintzen, 23 urte betegabe, Arantzazun. Erroman Gi-zarte Zientziak ikasi nituen etahemen geldituko nintzela ustenuen, irakaslea izango nintzela,baina Liman nire beharra zutelaesan zidaten. 25 urte nituen joannintzenean.Espero zenuena aurkitu al ze-nuen?Pasiotarrak oihanera joaten gi-nen, misioetara, baina ni Limanutzi ninduten. Hango Unibertsi-tate Katolikoko irakaslea izannintzen. Ondoren, Bilbora bida-li ninduten, pasiotarren kurian

aholkulari lana egitera. Hiru ur-tera Perura itzuli nintzen. Oiha-nean egon nintzen, eta ondorengotzain izendatu ninduten.Nolakoa izan zen oihaneko es-perientzia?Oso berezia. Peruko inguruaberatsenetik pobreenera pa-satu nintzen. Ez zegoen argin-darrik eta telefono bakarra ze-goen. 17 urte eman nituenabenturazko turismoa egiten.Han ez dago jakiterik egunakzer ekarriko duen: bero handiaegiten du, eta bizitza gogor sa-marra da. Ibaia besterik ezdago. Ibaia da hango autopista.Libre ginen gehien komeni zenaindartzeko: ebanjelizazioa,hezkuntza... Aroztegi eskolaireki genuen.Ondo moldatzen al zineten indi-genekin?Misioetako garaia nire eskolarikonena izan zen. Han oso pozik

izan dira. Eta Fujimorik 150.000emakume gazte antzutu zi-tuen. Gehienak indigenak ziren.Zein da egungo egoera?Peru ondo doa. Azken zortzi ur-teotan ekonomiak gora egin du.Garai batean baino segurtasunhandiagoa dago, bai ekonomi-koki eta bai juridikoki. Behartsuasko dago oraindik, baina mu-gako pobreziak behera egin dueta klase ertainak gora.Herri gatazkatsu ospea du.Ez da hemendik dirudien be-zain gatazkatsua. Baina arazo-rik ez da falta. Esan bezala, eko-nomiak gora egin du eta horrekbeste arazo batzuk ekarri ditu.Europako ereduak gauza onakditu, baina baloreetan ere au-rrera egin behar da. Gainera,narkotrafikoarekin arazo han-dia dugu. Koka asko ekoiztenda eta narkotrafikoa dagoentokian indarkeriarik ez da falta.Arazoa konpontzen saiatzen ari

nengoen, eta ez nuen uste han-dik aterako nindutenik; bainaLimako portura bidali nindu-ten: Callaora. Beste mundu bat,Liman zazpi milioi pertsona bizibaitira. 38 urte nituen. PauloVI.ak izendatu ninduen go-tzain! Setien baino apur bat le-henago ordenatu nintzen!Egungo Aita Santuak orainbete ditu 35 urte gotzain: nikberak baino urte gehiago emanditut!Ormaiztegin poz ederra hartu-ko zuten gotzain ordenatu zin-tuztenean.Ordenatu ondoren herrira etorrinintzen, eta garai hartako egun-kari guztietan atera nintzen.Munduko apezpiku gazteeneta-koa izan nintzen. On Gaspar pa-rrokoa hemen zen oraindik, etani bere akolitoa izan nintzen.Zer moduz Liman?Oihanetik atera nintzenean ne-gar egin nuen. Dena den, ondomoldatu nintzen. Liman bizi-modua errazagoa da, eta egi-tasmoak aurrera ateratzea erebai. Eskola asko egin ditugu.Sukaldariena, adibidez. GastonAcuriok lagundu digu. Sukalda-ri oso ona da, eta Arzak lagunadu. Bestalde, hemengo enpre-

sa handienak han daude. Hauguztia lortzeko laguntza handiaizan dugu, baita Espainiarenaere. Arrasatera (Gipuzkoa) ereetorri nintzen, hemengo espe-rientzia gertutik ezagutzera.Arizmendiarrieta ezagutunuen.Hezkuntza al da premia larriena?Ezin diegu behar duten guztieieskola eskaini, baina hartzenditugunak ondo irteten dira: la-narekin.Zer moduz moldatu zara Perukogobernuarekin?Ondo. Pasatu diren presidenteguztiak ezagutu ditut. Fujimori-rekin gainontzekoekin bainookerrago moldatu nintzen. Ha-sieran txukun samar aritu zen,baina gero ustelkeria nagusituzen. Gainera, autoritarioa zen.Urte hauetan guztietan okerre-na Sendero Luminosoren hilke-tak eta militarren gehiegikeriak

dira, baina Peru oso handia da:Espainia hiru aldiz.Zein dohain behar ditu gotzainon batek?Nire ustez, oihanean lan egite-ak asko lagundu zidan. Artzainon bat izateko, jendearengan-dik hurbil egon behar da. Entzu-ten jakin behar da.Perura itzultzeko asmorik ba alduzu?Bai, zalantzarik gabe. Nire mun-dua han dago. Oihanean misio-lari izan naiz, Latinoamerikakoelizan kargu asko izan ditut, 42urtetan gotzain izan naiz... Aurki100 urte beteko dira pasiotarrakPeruko oihanera heldu ginela,eta memoria historikoa idatzibehar dut.Perun 50 urte daramatzazunarren, ez duzu euskara galdu.Erraztasuna galdu dut, bainabeste batzuek hizkuntza galdudute. Nongoa naizen galdetzendidatenean, Ormaiztegikoanaizela esaten dut beti. Ez dietesaten Gipuzkoakoa edo Do-nostiakoa naizela.Nola ikusten duzu Ormaiztegi?Aldatu egin da, baina ez daasko hazi. Irizar enpresa mun-du osoan ezaguna da. Auto-bus berria Brasilen aurkeztu

zutenean, gonbidatu egin nin-duten. Perun Irizar markakoautobus bat ikusten duten ba-koitzean, ea zenbat diru ira-bazten dudan esaten didate.Nire familiak sortu zuen en-presa, eta aitonak eta aitakbertan lan egin zuten. Niri erebertan lan egitea zegokidan,baina apaiz sartu nintzen. Nola ikusten duzu Euskal He-rria?Badakit kezkatuta zaudetela,ekonomia dela eta. Lanik ezegotea kezkatzekoa da. Gerozeta behartsu gehiago dago, Ca-ritasek duen lana ikustea beste-rik ez dago. Bizimodurik oneneraohitu zarete, eta hori galtzea go-gorra da. Bestalde, gazteak gu-txi joaten dira elizara. Ez dakiguzer gertatuko den elizarekin.Ebanjelizazio lana hasi beharradugu berriro, baina zenbat jendedugu horretarako?

«Irakaslea izangonintzela uste nuen,baina Liman nirebeharra zutelaesan zidaten»

«Oihanean ez dagojakiterik egunak zerekarriko duen:bizitza gogorsamarra da»

«Aita Santuakorain bete ditu 35urte gotzain: berakbaino urte gehiagoeman ditut!»

«Euskal Herrianbizimodurikonenera ohituzarete eta horigaltzea gogorra da»

08 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Maizpide desagertzekosortu zen berez, bainaeuskaldundu eta gero»

Marian Bidegain Maizpideren zuzendaria

Aimar Maiz Lazkao Maizpide euskaltegiaren bila-kaerari estu lotuta dago MarianBidegain gabiriarraren (Muti-loa, 1959) ibilbidea. Aurretik,Goierriko Euskal Eskola aitzin-darian ibili zen, euskara eskolakematen, 1978az geroztik. Eraikin berrian barnetegia

sortu zutenetik, 1988tik, zuzen-daritzako hiru kideetako batizan zen —idazkari akademi-ko—, lehen hiru zuzendariekin:

Dionisio Amundarain, PelloJoxe Aranburu eta LurdesAmundarain. 1997an arduragorena hartu zuen, zuzendaria-rena. Abuztu azkenean utzikodu kargua, 15 urte eta gero. Zuzendaritza uzteko erabakiahartu duzu. Arrazoirik bada? Errelebo beharra. Pertsonaksentitzen duena. Nekatu? Ezdakit. Erabat nekatzerako utzinahi izan dut. Ondorengoa izendatu duzue. Bai, Jon Urdangarin izango dazuzendari, irailetik. Orain arigara gauza batzuk egiten, etagero ere, lehenengo hilabetee-tan-edo, beharko da nire lagun-tza. Baina, hemen egongo nai-zenez, ez da arazoa izango. Garbi utziko dugu, badaezpada,ez zoazela erretiroa hartzera. Ez, ez, ez. Oraindik urte batzukbaditut. Maizpiden jarraitukodut, irakasle. Soldadu arrunt.

dez, gaur ez daukagu proble-marik ikasle guztiak hemen loegiten geratzeko, baina familiabatzuk dauzkagu —nahi bainogutxiago— eta ikasleak anima-tzen ditugu gauean hara joanafaltzera, eta haiekin bizitzeko.Ez da toki arazoa daukagulako,baizik kontaktua eta familiabatekin benetako bizitza errea-la euskaraz egiteko. Euskaltegi bat gidatzeko lanakzer esparru hartzen du?

Beraz, berriz ere hasierara... Bai, hori da. Beno, nik erabat-erabat ez diot utzi klaseakemateari. Nahi baino gutxiagoematen ditut orain, baina den-bora guztian klaseak ematenaritu naiz. Adibidez, azkenekobi urteotan Ampon eman ditutklaseak, goizean zortzietatikbederatzietara, astean bi egu-netan. Ordutegia banatzenhasi eta osatzeko orduak faltabaldin baziren, bada, gustura. Kontaktu hori estimatu duzu? Bai, bai. Ikasleekin harremanaerabatekoa daukat. Gazteago-ak ginela, klaseak bukatu etaparrandara edo poteatzeraikasleekin joaten ginen. Hanasko ikasten zuten, eta gukondo pasatzen genuen. Ez da-kit oso kontziente ginen orduanerakusten ari ginela. Orain, pa-rrandarako ez, baina ikasle-ira-kasleekin kontaktua, bai. Kla-sez kanpoko harremanak bide-ratu nahian, azkeneko urteetanibili naiz astean bi egunetanikasleekin paseoak emanez,bazkal ondorenetan. Niri ondoetortzen zitzaidan ibiltzea, etaikasleak ere hemendik apunta-tzen ziren eta ibiltzen ziren. Maizpide ez baita euskara ikas-teko klaseak ematea bakarrik. Zabaltasun osoan. Euskarazbizitzeko tokia da, ez ikastekobakarrik. Euskaraz bizi. Adibi-

Handi samarra, baina beti he-mendik abiatuta. Hau da, non-goa zaren edo zer zaren ahaztugabe. Taldea kontuan hartuta.Gu txikiak gara, eta askotan in-darrak neurtu beharra tokatuzait. Hemendik kanpo bileraasko daude, eta inplikazio mai-la ere ezin duzu berdina eman.Beti aritu behar duzu zure es-parruan komenigarria eta inte-resgarria zenbateraino den. In-darrak neurtu, alde horretatik.

Orain dela 24 urteren aldean,euskaltegien arteko harrema-na, adibidez, oso ona da; Erki-dego Autonomoko eta batezere gu garen moduan euskalte-gi pribatu homologatuen arte-koa. Bat eginda gaude, eta horiindar metaketa handia da gau-za asko eskatzeko, egiteko etabide beretsutik joateko. Hori in-portantea da, uste dut arrakas-tatsua izan dela gure aldetik.Baina urte dezente kosta zaigusektorea biltzen: AEK, Hika, Ba-tuz, Elkarlan, Maizpide... De-zente gara. Baina hori lortu da. Batasuna abantaila izango daadministrazioaren edo gizarte-aren beraren aurrean, ezta? Dudarik gabe. Gure ustez, kon-tuan hartzeko sektorea gara. Maizpide sortu, eta zuzendari-tza taldean sartu zinen garairajoanez; zer aldatu da ordundik? Aldaketak ikaragarriak izan

«Euskarazbizitzeko tokia daMaizpide, ez euskaraikasteko bakarrik»

«Zigor ekonomikoageneukan ikaslekopurutik pasatzenbaginen. Ez genionkasu egin horri»

«EuskararendekretuarekinHezkuntzan egindutena kristorengola izan da»

GOIBERRI 09ELKARRIZKETA

Arantzarik geratu zaizu? Eginnahi bai, baina egin ezinik... Bai, begira. Kuriosoki, Gasteiz-ko Hikako zuzendaria ere oraindoa uztera, eta esaten zuensentsazio txarrarekin bukatubehar zuela, diru laguntzenegoera eta hizkuntza politikaikusita. Eta, igual, horixe [hun-kituta]. PSOEren legealdi ho-netan ez dugu batere zorterikeduki, politikaz aparte ere ezdugu zorterik eduki HABErekin.Batere ez. Bestalde, alde batetik diru

murrizketak, eta bestetik hiz-kuntza legearekin ez dakit be-raien helburua zein den, bainaez da behintzat euskara susta-tzea. Inolaz ere ez da hori hel-burua. Ez da normala esatea,«diru murrizketa izango duzuedatorren ikasturtean, bainaikasle jaitsiera ere izango du-zuenez, parean geratuko zare-te». Orduan, zuek zer egin be-har duzue, zein da helburua? Euskararen dekretuarekin

Hezkuntzan egin dutena, horikristoren gola izan da. Denokisilik gaude, ematen du gaineraerdi beldurrez, baina hor golhandi samarra sartu dute. Eanola ematen zaion horri bueltaorain. Hori faltsua da, eta denokdakigu. Jende batzuek esatendigute: «Zuei eragin ikaragarriaegingo dizue, ezta? Nabaritukoduzue ikasle kopuruaren jai-tsiera...». Hori al da, bada? Horiez da. Gu, berez, desagertzekosortu ginen, baina euskaldundueta gero. Horrela gaude? Zer eman dizu Maizpidek zu-zendari izan zaren urteotan? Harremanetan asko gozatudut, hori kudeatzen. Igual ez daerrazenetakoa barruko harre-manena, ikasle eta irakaslee-nak. Baina, sufrimendu denaalde batetik, emaitzarekin sa-tisfakzio maila handia da bes-tetik. Bestalde, ikuspuntu des-berdinak onartzeko, entzutekogaitasuna garatu edo. Jende in-teresgarria ezagutzeko aukerahandia ere bai, arlo askotan,Maizpide barruan eta hemen-dik kanpo.

dira, denak; onak eta txarrago-ak. Ikasle kopuru aldetik askozere gehiago geneuzkan orduan,batez ere udan. Udan Maizpidetxiki zen orduan, eta eskola pu-blikoa eta ikastola hartzen etabetetzen genituen. Lo egitekohemen geneukan azpiegituraederra, baina hemen ere 124 la-gun kabitzen dira. Eginda gau-de, orain ikasgela direnetan lo-gelak muntatu. Uztail aurrekoastebete-edo izerdi batean pa-satzen genuen, baina ez kezka-rena, izerdi fisikoa, lan gogorraeginda irakasle guztiek. Ikasle uholde guztia sartzeko. Denak hartzeko. Hori bai ezdela aldatu gure historian: ezdiogu inori ezezkoa esan. Nahi izan duen guztiak etorriahal izan du Maizpidera? Nahi izan duen guztiak, bai.HABE saiatu zen bolada bate-an mozten. Zigor ekonomikoageneukan kopuru batetik gorapasatzen baginen. Beti ibiligara diru laguntzen menpe,baina ez genion kasurik eginhorri [hunkituta]. Beti esatengenuen: «Galdu egingo dugudirutan honekin, zigorra ema-ten digutelako. Baina jendeaeuskaldunduko da». Bataz

beste ez genuela galduko ba-genekien. Eta, gaur egun? Jende kopuru hori pixkanakajaitsiz joan da. Tokiz orain Maiz-piden moldatzen gara. Hau be-tetzen zaigunean —azkenekohamar urteotan ere izan dirakasuak— fraideetan eta moje-tan logelak hartu, Gerrikokoeipisuak alokatu eta halakoakegin izan ditugu. Hori ere pasa-tu da, eta hemen moldatzengara orain, nahiko ondo. Ikasleria aldetik, alderik bai?Ikasle perfilean bataz bestekoadina goraka doa seguruenik.Bestela, ikaslearen tipologia ezda hain gogorra, gizarteak be-rak markatu duena delako. Ho-beak, txarragoak edo zer, gizar-tearen isla da, eta kito. Eta, ba-liabide material aldetik, hor bai,orain dela 24 urte baino askozhobeto gaude. AIMAR MAIZ

10 GOIBERRIGAZTEAK

Hegats igeriketakomunduko lehiaraAne Arrieta ItsasondoJosu Sarasola (Itsasondo1996) junior mailako hegatsigeriketako munduko txapelke-tan izan da Australian. Ordizia-ko Urpekoak taldeko igerilariada.Kirol ezezaguna da askorentzathegats igeriketa: nola egitenda?Batetik aletak daude, bi mota-takoak: bi aleta eta monoaleta-sirenen oinen antzekoa-. Gero,horien barruan arnasa hartzekomodu ezberdinak daude: arna-sik hartu gabe, tutu bat ahoansartuta kanpoko airea hartuzeta haize botila zurekin era-manda.Txapelketan aukeratuegin nezakeen nola arnastu,eta azken era honetara egindut, botilarekin.

Zenbat lagun joan zarete Aus-traliara eta zer ordezkatuko du-zue?Espainiako selekzioa ordezka-tuko dugu. Ordiziatik ni bakarrikjoan naiz, baina Tolosako besteneska bat ere joan da, Irati La-kunza. Nirekin, beste hiru mutilvalentziar ere izan dira.Eta zenbat talde eta igerilariklehiatu duzue?24 naziotatik joango gara, etanazio bakoitzak lau mutil etalau neska eramaten ditu nor-malean. Nik uste dut 100 lagu-netik gora izango ginela han.Eta hainbeste jendek nola lehia-tzen duzue?Txapelketa bi zatitan banatzenda: goizean Serie Geldoa beza-la ezagutzen diren probak egingenituen. Hauen bidez sailka-

Josu Sarasola hegats igeriketako lehiaketa bat hasteko unean, bere monoaletekin. URPEKOAK

tzen zara finalerako. Horrezgain Final Zuzena izeneko fro-gak ere egiten dira, eta hauetandenborarik onena ateratzendutenak izaten dira normaleanirabazten dutenak. Finalakarratsaldean egiten dira.Eta nola ikusi duzu zure buruatxapelketan?Nire aurtengo helburua Espai-niako selekzioan sartzea zen,eta hori lortu dut. Munduko txa-pelketara begira , ez nuen ira-bazteko esperantzarik eta ezzen nire helburu nagusia gaine-ra. Espainiako errekorra lortunuen orain aste pare bat L’Hos-pitalet (Herrialde Katalanak)de Llobregaten, eta Australiantaldeko errekorra egiten saiatunaiz.Zerbait berezirik egin duzuAustraliarako entrenatzeko?Normalean 20:00etan entre-natzen dugu: lehen ordu bete-an lehorrean, beroketak egin,abdominal batzuk...; eta biga-rren ordubetean igerian aritzengara erritmoak egiten. Jendeariapuntatzeko deia egiten diot,oso kirol polita delako, eta jen-dea behar dugulako.Josu Sarasola dominarekin. J.S.

GOIBERRI 11GOIERRITARRAK MUNDUAN MUNDUTARRAK GOIERRIN

Udako oporrak atzerrikohizkuntzak ikasizIone Berasategi eta Alazne Oiarbide,Amerikako Estatu Batuetara joan diraingelera ikastera.

L.Agirre-E.Legorburu GoierriGazte askok aprobetxatzendute uda garaia atzerriko hiz-kuntza bat ikasteko. Batzuek,herrian bertan egiten dituzteikastaro trinkoak; beste ba-tzuk, berriz, atzerrira joatendira. Ione Berasategiren (Zega-ma, 1989) eta Alazne Oiarbi-deren (Idiazabal, 1994) kasuda hori. Amerikako Estatu Ba-tuetan daude, Berasategi Ge-orgiako estatuan, eta Oiarbide,Californian. Hilabetarako joandira biak; Oiarbide uztailaren28an itzuliko da eta Berasate-gi, abuztuaren 1ean.

Berasategik beti izan duAmerikako Estatu Batuak eza-gutzeko gogoa, eta bere ingele-rako irakaslearen bitartez eduki

du aurten bere ametsa bete-tzeko aukera: «Ingleseko esko-la partikularretara joaten nin-tzen Zegaman bizi den familiaamerikar batengana, eta betiesaten nien gustura ezagutukonuela AEB. Aurten aukera izandut, beraien ezagun batzuenetxera etorri naiz, eta hau zora-garria da. Familia oso jatorrada, guztira zortzi kide dira: seialaba, aita eta ama», dio zega-marrak.

Oiarbidek ere AEB aukeratudu ingelera ikasteko. Antolatu-tako bidaian, taldean joan daCaliforniara, San Francisco in-gurura. Taldekide bakoitza fa-milia batean dago, baina egu-neko ekintzak elkarrekin egitendituzte. «Goizero toki desberdi-

nak ezagutzera joaten gara.Gainerako denbora familiare-kin pasatzen dugu. Normalean,afari garairako iristen gara etxe-ra, 17:30ak aldera», dio Oiarbi-dek.

Berasategiren kasuan, egunguztia familiarekin pasatzendu, batetik bestera: «Erosketakegin, igerilekura joan... gauza,ezberdin asko egiten ditugu,eta askotan etxetik kanpo baz-kaltzen dugu. Afal ordurakoitzultzen gara etxera, oso goizafaltzen da, arratsaldeko seiakinguruan. Afal ondoa, berriz, la-saitasun momentua izaten da,pelikularen bat ikusi edo esku-lanen bat egiteko aproposa».

Lehenengo egunak gogorrakizan arren, ondo egokitu diragoierritarrak. «Lehenengo egu-netik oso gustora egon naiz»,dio Berasategik. «Gehien kos-tatzen ari zaidana ingelera uler-tzea da, azentu itxia daukateeta beraien artean oso azkarhitz egiten dutenez, askotangaldu egiten naiz, baina gutxi-naka gutxinaka ari zait belarriaohitzen», gaineratu du.

Idiazabaldarraren kasuan,hango ohituretara moldatzeakostatu zaio gehien. «Kulturaoso desberdina da: goizean osogoiz jaikitzen dira, eta ez dute iaezer ere gosaltzen; bazkarianere gauza handirik ez. Garran-tzitsuena afaria da. Familiaguztia elkartzen den unea da»,dio. Euskal Herriaren eta Cali-forniaren arteko ordu desber-dintasunak [9 ordu] ere lanakematen dizkio Oiarbideri, etxe-koekin hitz egiteko oso goiz jaikibehar izaten duelako.

Ezkerrean, Ione Berasategi zegamarra Georgia estatuan (AEBetan); eta eskuinean, Alazne Oiarbide, San Franciscon. I. BERASATEGI-A.OIARBIDE

Babeslea

12 GOIBERRIARGAZKI ZAHARRA

Loinaz Agirre SeguraOhitura handia egon da Goie-rrin, txirrinduz, kostaldeko itzu-lia egiteko. Seguran badira urtebatzuk egin ez dutela, baina

aurten, «kosta ala kosta, kosta-ko itzulia» egiteko asmoa dau-kate. Uztailaren 28an, 08:00-etan irten, Loiolan gosaldu, Ge-tarian txakolina edan eta,

Txirrinduz, Kostaldeko itzulia egiteko ohitura zabalduta dago Goierrin, Seguran 1986an egin zuten bezala. GOIBERRI

Kostaldekoitzulia

bazkolordurako itzuliko diraSegurara. Argazkian 1986. ur-tean kostaldeko itzulia egin zu-tenak ageri dira. Goitik hasita,ezkerretik eskuinera: Julen Te-lleria, Xabier Alustiza, Joseba

Auzmendi, Mikel Izagirre, Xa-bier Auzmendi , Juanan Agirre,Gurutx Goikoetxea,Juan MariGalparsoro eta Peio Telleria.Erdian: Joseba Alustiza, Go-

tzon Osinalde, Ion Ander In-txausti, Jose Mari Izagirre, JuanInazio Intxausti, Jokin Izagirre,

Jose Jabier Ormazabal, PakoArrondo, Jesus Mari Ugalde,Ramon Telleria, HumbertoArostegi, Juanjo Etxezarreta,Jose Jabier Insausti, Jose KruzIntxausti eta Joan Mari Imaz.

Behean: Gurutx Aldanondo,Julian Lezeta, Jabier Lezeta; Ai-tor Gabilondo, Xabier Olano,Txetxu Ormazabal, Joxe MariGereñu,Javier Arostegi, IñaxioImaz, Peio ormazabal, JuanMari Oiarbide, Juan AntonioGarciandia eta Rafael Gerriko.

GOIBERRI 13GOIERRI IRUDITAN

Goierriko iturriak (III)

Segurako Iturriberriko iturria. JUAN IZAGIRRE Idiazabalgo Katea auzoko iturria. GB

Gaztelura bidean dagoen Narraztegiko iturria. JOSETXO ZUFIAURRE Beasaingo Arrieta baserriko iturria. JOSETXO ZUFIAURRE

Goierrikoiturrien argazkiak

bidali, goiberri@hitza.info

helbidera.

Bidalitako argazkien artean

kamiseta zozkatuko dugu..

Legazpiko Iñapitxi iturria. PELLO AGIRREZABAL Segurako Santa Kruz ermitako iturria. PELLO AGIRREZABAL

Madalena festakospatuko dituzteItsasoko AleginSagardo dastaketarekin (19:30ean) emango diete hasiera Mada-lena festei gaur Itsasoko Alegin. Dantzaki taldearen saioa eta afariherrikoia izango dituzte segidan. Bihar ere herri afaria egingo dute,gaueko Joselu Anaiak taldearen dantzaldiaren aurretik. Etzi, azke-nik, goizean meza eta Gabiriako Goruntz dantza taldea, eta arra-tsaldean, 16:30ean haurrentzako ekintzak egingo dituzte.

Bihartik, hilak 21, igandera, Itsasoko Alegi auzoan.

IV. AzokaEkologikoaUrretxunBihar, hilak 21, VI. Azoka Ekolo-gikoa egingo dute Urretxun, Li-zeoko jolastokian, 10:00etatik14:30era. Azokan erosteagatikproduktu ekologikoen saskiakzozkatuko dituzte.Bihar, hilak 21, Urretxuko

Lizeoan. 10:00-14:30.

Kukai taldearen Karrikanikuskizuna LegazpinGaur, hilak 20, Kukai dantza taldeko Alain Maya, Eneko Gil, IbonHuarte, Jon Maya, Nerea Vesga eta Urko Mitxelena dantzariek, Karrikan lana aurkeztuko dute Legazpin , 20:00etan hasita.Gaur, hilak 20, 20:00etan, Legazpiko Euskal Herria plazan.

ARK

AITZAPA

LATE

GI

KUKAI

ARK

AITZAPA

LATE

GI

14 GOIBERRIASTEBURUARI BEGIRA