Guitiriz en festasSan Xoán 2012

nº 102 xuño 2012

0,30 €

Manuel Regal presenta unnovo libro sobre a parroquiade Candia

Un ano despois dasmunicipais

Luís Ángel Rodríguez Patiño, un párroco singular aoservizo da sociedade

O escritor recolleu a historia da parroquia

de Candia, do municipio de Abadín, nun

libro editado pola Asociación de Veciños

‘Santa Lucía’ de Candia. 8

Begonte, Castro de Rei e Guitiriz mudaron

o seu rexedor, e o equipo de goberno muni-

cipal, tralas eleccións do pasado 22 de maio

do 2011. Un ano despois, os alcaldes e os

voceiros dos grupos municipais da oposición

fan balance das políticas levadas a cabo ata

o momento.17

A comisión de festas de San Xoán de Guitiriz 2012 achéganos o pro-grama das festas deste ano que conta con numerosas actuacións mu-sicais de notable recoñecemento, ademais doutras actividades lúdicase deportivas. 13-16

Patiño repasa, nesta entrevista, toda a súa actividade na UNED SéniorEume - Terra Chá; ademais doutras iniciativas que puxo en marcharecentemente.16

No momento no que se descobre

un delito, unha investigación cri-

minal vai poñerse en marcha a fin

de tentar esclarecer as circunstan-

cias do feito a investigar, así como

as persoas que participaron no

mesmo, e como finalidade última

o descubrimento da verdade.

Un dos principios básicos nalgu-

nas ramas da Criminología, en es-

pecial na Criminalística, é o

principio de Edmond Locard, ou

Principio do Intercambio, segundo

o cal “sempre que dous obxectos

entran en contacto transfiren parte

do material que incorporan ao

outro obxecto” .

Seguindo esta base, os técnicos da

policía xudicial ou científica, co-

menzarán a realizar aquelas actua-

cións que sexan necesarias para

conseguir o total esclarecemento

do feito que están a investigar, re-

collendo os indicios que se trans-

feriron á escena.

O inicio da investigación comen-

zará coa chegada dos axentes ao

escenario do delito, xa que neste

lugar poden atoparse as pistas máis

valiosas para a investigación que

se vaia a realizar posteriormente

O máis importante de todo, e con

independencia do escenario que se

trate, a prioridade é sempre prote-

xer a vida e asistir ás vítimas (no

caso de que as houbese), asegurán-

dose de que estean fose de perigo.

En España

a base xurí-

dica da Ins-

p e c c i ó n

Ocular ató-

pase reco-

llida na

Ley de En-

x u i c i a -

m i e n t o

Criminal,

no Título V

– Da Com-

probación

do delito e averiguación do delin-

cuente, Capítulo I, artigos 326 ao

333.

A lei sinala que cando o delito que

se perseguiu deixaxe vestixios ou

probas materiais da súa perpetra-

ción, o Xuíz instrutor ordenará a

recollida dos mesmos, así como a

súa custodia e conservación na-

quelas condicións que garantan a

súa autenticidade, pois se non se

tomasen as precaucións básicas da

manipulación das probas, puidese

comprometerse a investigación.

Por iso para o traslado das probas,

éstas se empaquetarán, selarán e

rexistrarán de forma metódica. O

envase non só as protexe da conta-

minación e do deterioro, senón que

tamén ten a función de demostrar

que este vestixio non foi elimi-

nado, alterado ou engadido poste-

riormente.

Isto axuda a establecer a denomi-

nada Cadea de Custodia, que é

aquel procedemento de control que

vai desde a localización dos indi-

cios ata que se remiten ao seu des-

tinatario final.

En canto ao escenario, ase de des-

cribir con todo detalle aquilo que

se observe na escena do crime ou

do delito e que poida ter relación

co feito.

Para iso sacaranse fotografías, ví-

deos, notas, bosquexos, describi-

rase o lugar, o sitio, estado no que

se atopen os obxectos que nél se

atopen, accidentes do terreo, situa-

ción das habitacións, retratos de

persoas, e todos os demáis detalles

que poidan utilizarse, tanto para a

acusación como para a defensa.

Queremos facer incapié do uso dos

medios dixitais, como a fotografía

ou o vídeo, xa que os mesmos re-

xistran a es-

cena dunha

forma fide-

digna, xa que a

percepción dos

investigadores

pode non ser

exacta, pero

unha imaxe re-

flexa o lugar

tal e como se

atopou.

Nalgúns casos

tamén é posi-

ble que no escenario do delito non

se atopen pegadas ou vestixios do

delito, e esta situación tamén está

recollida na Lei de Enxuiciamiento

Criminal, indicando que o pri-

meiro ha de constatarse se a des-

parición das probas materiais

ocurriou de forma natural, causal

ou intencionada. E tamén ter en

conta que pode tamén haber deli-

tos que non deixan pegadas e que

polo tanto non houbese ningunha

perda das mesmas.

Pode ser que o xuíz considere ne-

cesario a actuación dun perito (per-

soa que, posuindo determinados

coñecementos científicos, artísti-

cos, técnicos ou prácticos, informa,

baixo xuramento, ao xuzgador

sobre puntos litigiosos en canto re-

laciónanse co seu especial saber ou

experiencia), xa que estes últimos

serán os máis indicados para poder

apreciar mellor a relación co delito,

os lugares, as armas, etc, facéndose

constar a súa participación por di-

lixencia o recoñecemento e reali-

zando un informe pericial.

Tamén a lei indica que o Xuíz po-

derá ordenar durante esta dilixen-

cia, que as persoas que fosen

atopadas no lugar do delito, per-

manezcan no lugar, así como facer

comparecer a aqueles suxeitos que

se atopasen en calquera sitio pró-

xicmo, recibindo a todas de forma

separada para que realicen a decla-

ración. E sempre que sexa posible,

a declaración ha de realizarse de

forma inmediata.

Agora xa podemos delimitar e en-

tender as actuacións que se levan a

cabo na denominada Inspección

Técnico Ocular, que levará aos

axentes que interveñen na investi-

gación, a conseguir todas aquelas

probas ou vestixios que puidesen

aportar datos que lles van a permi-

tir a resolución do feito que se está

investigando.

Unha vez que todas as probas co-

lléronse e que se enviaron aos la-

boratorios correspondentes,

pasarase á seguinte fase da inves-

tigación criminal, que pasará polo

estudo dos vestixios que se reco-

lleron, así como das declaracións

obtidas no desenvolvemento da in-

vestigación.

o recuncho docriminólogo

Pablo Filgueiras e Aranzazu Rodilla

Expertos en Seguridade e Criminólogos

A inspección oculartécnico-policial

2 colaboraciónsxuño 12

Aceptar os consellos que,

coma sempre o fixeches, e coi-

dar que entre nós non xurda un

mal entendemento coma o que

moitas veces aparece entre algun-

has amizades case sempre causa-

dos por motivos sinxelos.

Miña beirarrúa como ti dis, non

somos iguais, para iso debemos de

ocupar o sitio que nos toca a cada

quen, para que cada quen faga uso

da liberdade que lle convén, e

sempre dentro das normativas que

recomendan as nosas Constitu-

cións.

Miña beirarrúa dis non é coma

antes, porque as cidadanías espa-

ñola e europea teñen outras vanta-

xes e pódense adoptar diversas

orientacións. Entón non debemos

de ter en conta a situación que nos

trae a Unión Europea, senón reme-

diar con entusiasmo e austeridade

a nosa vida cotiá para asemellarse

a ela.

Miña beirarrúa temos que animalo

ambiente con optimismo para esi-

xir e ter máis ansia de participa-

ción. Ti que xa es moi veterana,

sabes mellor ca min que tódolos

cambios teñen os seus pros e con-

tras e debemos ser

consecuentes.

Miña beirarrúa sem-

pre houbo alteracións,

aínda que agora, como

ti dixeches moitas

veces, tócanos rabiar

porque hai moitos e

moitas que están moi

agustiño e queren des-

frutar, como se di, do

estado do benestar

que, relativamente, é

complexo.

Miña beirarrúa ti

sabes moito, e por iso

opinas con tanta natu-

ralidade e, xa que for-

mas parte do Pobo, escoitas á

cidadanía e aprendes dela.

Miña beirarrúa cando eu vou, ti xa

estás de volta. A verdade que son

moitos e moitas que as queren co-

cidas, dis que non entenden máis

ou non queren entender, case sem-

pre porque non lles convén.

Miña beirarrúa a modernidade é

moi bonita porque agora uns e ou-

tros comezan de moi novos as súas

encomendas. Seica teñen moita in-

dependencia e vanse de copas e de

botellóns cando antes as aventuras

da xuventude, -porque a complexi-

dade era moita, nunha época que

non había euros coma hoxe, e a pe-

seta escaseaba e facíanse milagres

con ela, xa que estábase nunha ver-

dadeira austeridade

pola escaseza de todo

en xeral- recordan

aqueles homes e mulle-

res que aínda viven e xa

están xubilados, que na

súa xuventude espera-

ban as festas contando

os días con ansiedade e

o día do Patrón na casa

dos seus pais había

unha comida especial

que sacaban a barriga

de mal ano e non existía

a televisión nin os car-

tóns de leite, aínda que,

débese dicir, tódolos

alimentos eran máis

sans e naturais. Agora xa é doutra

maneira moito máis sinxela.

Miña beirarrúa algún día tes que

contarme as túas experiencias, xa

que toda a túa vida tiveches que su-

frir as consecuencias do Pobo coas

vicisitudes e calamidades durante

moito tempo con adversidades e

carencias.

Miña beirarrúa disque na outra

democracia ti estiveches moi

solicitada e moita xente che

contaría tantas cousas, aínda

que con todo así, seica a liberdade

era moi distinta a de hoxe. A xente

xuntábase e había moita familiari-

dade. Facíanse merendas moi en-

xebres cantando e bailando con

honestidade e alegría.

Miña beirarrúa ti sempre me dis

que agora hai moitas ideoloxías,

que non se pode falar en confianza

con ninguén porque ninguén sabe

como está ninguén. E disque que-

ren saber como está un para logo

criticar o que saben de ti e montan

unha bola que aínda que sexa pe-

queniña se agranda de boca en

boca e fanche un “monumento”

cheo de mentiras e barbaridades.

Miña beirarrúa moito temos que

aprender de ti, xa que es exemplar

e así todo o Pobo sería ideal.

Que Deus nos mellore a todos.

Conclusión:

A valla ao servizo do Pobo admira

a beirarrúa polos súas recomenda-

cións e informacións á cidadanía.

A valla ao servizo do Pobo dille á beirarrúa:“O que ti dis, vale”

Ramón Paz Guntín ‘A casa dos Marios’

Prima de risco, baixada da bolsa e novas medidas do goberno son temas dos noticiarios que asustandiariamente á maior parte da nosa sociedade.

3colaboracións xuño 12

CADERNOS DA VIAXE

A ruptura do pacto social

Xoán Antón Pérez Lema

Bernardo, por sempre

Un servidor coñeceu a Ber-

nardo García Cendán no

mes de maio do ano dous

mil sete, nunha viaxe orga-

nizada polo programa Pre-

escolar na Casa ó País

Vasco francés. Profesionais

e familias galegas partici-

pantes nesta iniciativa,

acompañados de colabora-

dores, acudimos á cidade

de Biarriz, onde tivo lugar

un encontro de varias xor-

nadas, durante as cales se

intercambiaron experien-

cias con grupos doutros pa-

íses europeos. O capricho

do destino quixo que o pa-

samento de Bernardo coin-

cida coa práctica –se un

milagre non o remedia-

desaparición de Preescolar

na Casa.

No mencionado evento pui-

den comprobar o destacado

nivel intelectual que acre-

ditaba este chairego de pro,

así como apreciar algunhas

das súas virtudes, nas que

destacaría a de gran con-

versador, cunha especial

capacidade de escoitar ós

demais.

Despois tiven a sorte de ser

alumno seu na Facultade de

Humanidades, onde impar-

tía a asignatura de sociolo-

xía da cultura. A partir de

aí, podo afirmar que contei

coa súa amizade, sendo

precisamente el quen me

animou a escribir e a cola-

borar con Terra Cha.Xa.

A traxectoria de García

Cendán ó longo dos seus

setenta e un anos foi do

máis rica e interesante, car-

gada de valores e princi-

pios ós que sempre se

mantivo fiel. Destacou a

súa labor como crego; en

Ferrol será lembrado polo

seu alto nivel de compro-

miso, sobre todo cara aque-

les máis desfavorecidos,

chegando a colaborar in-

tensamente na fundación de

ASFEDRO, institución que

traballa no ámbito das dro-

godependencias. Asemade,

merece recoñecemento

polas súas numerosas pu-

blicacións; libros e artigos

en diversas revistas dan fe

delo. Foi un constante ob-

servador e estudoso da rea-

lidade galega,

especialmente daquela que

lle tocaba máis de preto, a

chairega. A súa implicación

coa cultura e a lingua foi

plena, sen escatimar esfor-

zos. A pesares de que nunca

abandonou ese espírito crí-

tico que o acompañaba,

Bernardo era incapaz de

provocar rexeitamento. De-

fendía a súa postura sen er-

guer o ton de voz, con

educación e respecto polas

posturas dos demais. Disto

darían fe os seus compañei-

ros de programas radiofó-

nicos nos que el

participaba, así como os

oíntes dos mesmos. Era

unha persoa culta e moi

preparada. O seu carácter

afable transmitíao a través

dese sorriso pícaro e voz

pausada. Acreditaba talento

e talante. Vaise un home

bo, dos que deixan pega-

das. Un loitador nato que

formou parte da paisaxe vi-

lalbesa e galega. Botarase

de menos a este humanista.

A Terra Cha perde a un dos

seus fillos predilectos.

Agora serán outros os que

se deleiten da súa humani-

dade. Co seu cuñado Mar-

tín a boa fe que manterá

interesantes conversas.

Por sempre, Bernardo.

Pablo Veiga

Adoitamos incorrer nun

grave erro de xuizo: de-

finir como simplemente

capitalista o sistema

económico-social euro-

peo dende a II Guerra

Mundial. E non o era.

En realidade, misturaba

elementos públicos e

privados. Velaí a má-

xima do Congreso dos

socialdemócratas ale-

máns en Bad Godes-

berg, no 1959: “tanta

competencia como fór

posíbel, tanta planificación

como fose precisa”.Ou a de-

finición do Curso de Econo-

mía Moderna do grande

economista Samuelson: “o

marco institucional define a

actividade económica. Por

exemplo, a sociedade deci-

diu que polo feito de non

percebir rendas polas súas

actividades un cidadán non

ha pasar fame”.

En realidade, o sistema

mixto, a economía social de

mercado, estrutura un pacto

social implícito. Os sindica-

tos e traballadores non cues-

tionarán a produción e

distribución privada de bens

e servizos nin o elemento in-

serido de crecemento econó-

mico desigual que leva no

seu cerne se, en troques, o

sector público garante a co-

hesión e inclusión social a

medio de eficaces políticas

de servizos públicos (edu-

cación obrigatoria e saúde

gratuítas e de calidade, po-

lítica redistributiva de ren-

das a prol dos máis febles e

servizos sociais para que as

persoas desfavorecidas evi-

ten a súa exclusión social).

Pois ben, a loucura da aus-

teridade, a transferencia

das rendas públicas ao sec-

tor financeiro que xerou a

crise e máis a falla de cre-

cemento económico deter-

minan a culpabilización do

déficit público. Un déficit

que compre usar de xeito

racional e eficiente, mais

que constitúe o núcleo

esencial de calquera polí-

tica dirixida a manter esa

calidade prestacional dos

servizos públicos e esa

transferencia de rendas que

definen de seu o noso sis-

tema de economía social de

mercado.

Os que tentan destruír este

equilibrio entre público e

privado son tan antisistémi-

cos como os que pretenden

a estatalización de toda a

actividade económica. E

debullarán un camiño que

nos levará á definitiva des-

trución do pacto social e

dos consensos que lexiti-

man a pax publica. Camiño

que chegará,máis cedo ca

tarde, aos escenarios que

tentaron evitar os nosos

abós despois do 1945: a

exclusión social, a pobreza

para a inmensa maioría, a

desigualdade, Que nos le-

varán de seguro á violencia

metastatizante e a guerra,

en último de contas.

X. Varela

á é

é

4 sociedadexuño 12

As Aulas deFormación doPolígono Indus-trial da Pasto-riza acollen uncurso de aero-bic e step.O alcalde domunicipio, Pri-mitivo Iglesias,asistiu a unhasesión de de-mostración destep da mandas cursillistase da monitora,Tamara Muriasdo curso.

O restaurante Ares de Roupar, en Xermade, acolleu a quinta xun-tanza dos Hermida. Nesta ocasión lograron reunirse 26 membrosda familia entre os que se atopaban Julia, que con 90 anos é amáis experimentada, e Antón, de 2 anos, que é o que máis ten queaprender.

5colaboracións xuño 12

Vilalba, 14 de xuño de 2012Prezado Antón:Sei que che ha estrañar esta carta,desculpa a miña ousadía. Será aprimeira e tamén a derradeira, maisaxiña entenderás que é de obrigadomandamento. Ademais, precisocompartir o meu sentir contigo nes-tes momentos.Desexaría ter nas miñas mans algoque calmase a dor, pero perdíntodas as palabras. Sinto a impoten-cia destas liñas para acadar oacougo necesario, mais por enribada fonda tristeza que un poida sen-tir fica a autenticidade das conver-sas interiores coas persoas queapreciamos e que continúan en nós;o irmán, o amigo… Non falo decuestións relixiosas senón de vida,da interconexión que goberna todocanto existe e de como todo forma

parte do conxunto.Sabes que na marxe esquerda dorío Madalena, ao seu paso por Vi-lalba, habita dende hai tempo unhaesvelta garza que voa solemne-mente a diario contra o lusco efusco dende a Pena de Miguel atéa Pena do Encanto, lugar este úl-timo lendario disque custodiadopor unha nena que coida celosa-mente dunha luz alí gardada paraque o encanto do amor non esmo-reza nunca. Mais dende antonte agarza non quixo voar, permaneceuinmóbil sobre unha pata, sen osazos habituais, como desorientada,murchada, triste, magoada.Seguro que imaxinas amigo Antóno mal repentino da ave. Quen coagarza como musa tantas misivasche leva escrito xa non o vai facermáis, ao menos dende esta dimen-sión. E eu que, coma ti, teño com-partido multitude de confidenciascon el, sei moi ben que me autorizade facto a me poñer en contactocontigo. Xa te decatas de que chefalo do noso entrañábel e fiel amigoBernardo, ben sabes, o Bernardo doSeverino e da Maruxa, que argalloucaladamente a marcha nesta pri-meira primavera de merecida xubi-lación, xusto no día en que cumpríaanos da súa ordenación sacerdotalaló por 1965 nas Pontes de GarcíaRodríguez.

Teño que confesarche que oín falarpor primeira vez do Bernardo moinovo, polo San Ramón, na casa domeu tío Manolo, quen case escan-dalizado comunicaba aos familia-res presentes que o cura doSeverino colgara a sotana. E mirati por onde, sen coñecelo, xa meempezou a caer certamente simpá-tico, quizais porque a miña etapavital amosaba unha rebeldía quenada cadraba con certos preceptos.Gustou da anécdota cando lla con-tei e sorriu como adoitaba. Noncheguei a tratalo sen embargo até1996, cando as miñas responsabi-lidades de dirección dun centro do-cente me fixeron poñerme encontacto con el para lle pedir for-mar parte do xurado dun certameliterario, do que na actualidade for-mabamos parte xunto con outros

amigos. Malia a estetrato serodio axiña seforxou entre nós unforte vencello que semantivo sen deterioroco paso do tempo. Sin-ceramente teño paramin que nos tiñamosun grande aprecio eque ambos nos sentia-mos ben con esa ami-zade.Daquela en diante qui-xen ir sabendo cousasdo noso amigo. Re-sulta que formabaparte dunha coñecidafamilia vilalbesa enca-bezada polo Severino,o barbeiro da Praza,

home que en palabras de PepeChao “posuía esa sabedoría popu-lar dun home ponderado” que tantomoderaba amenos parladoiroscomo aprendía altruistamente aosmáis novos a tocar a bandurra ou aguitarra. Na outra cabeceira a Ma-ruxa, complemento preciso quetamén rexía perrucaría nun localcompartido no baixo do que nou-trora fora hospital de pobres e pe-regrinos. E froito de ambos oBernardo liderando unha prole quese completaba coa Inés, o MiguelÁngel e a Mari Carmen.Paseniño, en divertidas conversasde longos paseos nocturnos do queel bautizou como SOSVI (Serení-sima Orde dos Serenos Vilalbeses)confesoume que estudara 12 anosno Seminario de Mondoñedo, quese licenciara en Filosofía na Uni-versidade Católica de París e naPontificia de Salamanca e tamén enSocioloxía na Universidade deParís. Souben igualmente que foraprofesor do propio Seminario onderecibira formación e que posterior-mente exercera de cura na parro-quia do Socorro en Ferrol. Percorrín con el algunhas noites deverán o peirao ferrolán, onde o ca-miñar se volvía certamente compli-cado polas continuas mostras deafecto e gratitude coas que o aga-sallaba a veciñanza. Sorprendido

pregunteille e faloume non sencerta emoción das súas vivenciascoas xentes marxinadas dese lugardurante unha época conflitiva danosa historia. Deducín polas súasverbas e polo recoñecemento queía recibindo, que a súa humanidadecos máis desfavorecidos e a súa ca-pacidade de diálogo coa xente novafixeran posíbel o xermolo de mo-vementos culturais e deportivos eque fora creando un pouso queaínda permanecía vivo. A marxina-ción, a solidariedade, a cultura, odeporte, a arte… abandeiraran oproxecto dun crego cunha amplaformación académica, máis preo-cupado sen dúbida polas cousas eas causas humanas ca polas divi-nas. Talvez pola súa transgresiónnon gozou do privilexio da oficia-lidade e, como temos bromeado enmultitude de ocasións, non puidoou non quixo chegar a cotas máisaltas. Mais estas inquedanzas, estelabor calado e constante fóronoconvertendo no seu Ferrol Vellonun referente indispensábel baixoun abrente sempre, deduzo, de loitae festa, nunha nova maneira de en-tender e transmitir a fe que profe-saba acorde coa verdadeiramensaxe cristiá.Sabes mellor ca min amigo Antónque da parroquia ferrolá pasou aexercer a docencia nun centro pri-vado en Compostela, para poste-riormente e até a súa xubilaciónconverterse en coñecido e recoñe-cido profesor universitario. Com-pañeiros da USC teñenmanifestado privada e publica-mente que foi sempre unha das per-soas máis apreciadas e valoradastanto na súa vertente profesionalcoma na humana.No seu haber queda un amplísimolabor como membro de Encruci-llada e de Irimia, cofundador daRomaxe de crentes galegos e autordo seu credo, socio fundador e pro-loguista oficial do IESCHA, cola-borador de radio, poeta, ensaísta…Tamén algúns proxectos penden-tes: a historia do teatro vilalbés quetiña acordada con Domingo So-moza, outro ilustre veciño e amigo;un libro por escribir, malia a teimo-sía da súa mai Maruxa para que ofixese; a edición das máis de 200cartas que che enviara, desoíndo apetición constante do Luís Castro edoutros amigos... Mais coido quenon se trata Antón de reproduciraquí o seu currículo, senón de fa-larmos doutras cousas.Foi para min Bernardo, quero queo saibas, ademais dun amigo de lei,un espello que reflectía sabedoría,tranquilidade, comprensión, tole-rancia, amizade… Conversador es-timulante que, como ten confesado,aínda que quixese falar de Sociolo-xía o que lle saía era contar histo-rias. Sabía escoitar con atención erespecto as opinións alleas; quizaiscalaba daquela, mais non perdíadetalle e, se cadra, contábacho des-

pois a ti nas cartas. Pareceumesempre un home tímido e pacífico,mais co tempo fun descubrindo quelle fervía o sangue ante a inxustizasocial e a insolidariedade, e que oconsumía especialmente a impo-tencia ante determinadas situa-cións; foi un indignado máis nanación sociolóxica das clases hu-mildes da que formou parte. Tiñacoma ti un especial sentido dohumor, fino e retranqueiro, unchiste oportuno e adecuado, aíndaque non hai moito evitara caer namiña provocación para contar unalgo irreverente na presenza da súamai.Cadrarás comigo amigo Antón queVilalba, A Chaira e Galiza queda-ron orfas co seu pasamento, mais,aínda que se foi fisicamente, ficarásempre entre nós o seu exemplo decompromiso coa Terra, coa linguae coa cultura, a súa categoría morale persoal, a súa entrega aos demais,a pegada dos bos e xenerosos. Se-guro que puido sentir o aprecio demoita xente nun sentido adeus, eaínda que marchara sen ver a granalborada coa que sen dúbida soñoupara o noso país, seguro que dendeo alén continuará a loita.Antes de rematar teño que falarchedo Xacobo e dun feito que talvezpasara desapercibido para a maio-ría da xente, mais que amosa agrandeza do Bernardo e a súa hu-manidade. O Xacobo é un homediscapacitado, humilde e sinxelo,que vende lotaría para subsistir acarón dunha administración oficial,mesmiño diante de onde o nosoamigo gardaba o coche. Pois, ade-mais de converterse en cliente ha-bitual, ao Bernardo faltoulle tempopara pedir ao dono do garaxe que aporta do mesmo permaneceseaberta a fin de que o Xacobo pui-dese protexerse das inclemenciasmeteorolóxicas mentres estivese no

lugar. E o simple sorriso agrade-cido do Xacobo recompensou oseu desvelo.Despídome xa amigo Antón cunhanova que me alegrou un día grischumbo. Sobre o ceo vilalbés apa-receu hoxe de súpeto a garza comoquerendo sumarse á despedida, deuunhas pasadas en círculo sobre onoso amigo e quen o acompañaba-mos, ao son das emotivas canciónsdas “nenas” do coro que el fundouna parroquia ferrolá, e coa mesmadesapareceu por onde viñera. Con-tra o serán baixei ao río coa ilusiónpor vela de novo, mais non seachaba no lugar que adoitaba. Mar-chei, pero debeu ser tal a miña ob-sesión con ela que esta noite recibína súa visita inesperada. Contoumeque, aínda que lle gustaran algun-has cousas, non cadrara conformeco funeral, que o Bernardo merecíamoito máis, e tamén que o bisponon estivera nadiña atinado coa ho-milía, que quizais a súa intenciónfora enviar unha mensaxe aos cre-gos presentes esquecendo a quennon debera; mais teño para min quedebeu ser todo un argallo dossoños. En calquera caso eu quixenver no elegante voo da garza a pre-senza viva de Bernardo.Sentenciaba nas “Memorias” o avódo Balbino que “…val máis teramigos ca ter cartos”, e Bernardofoi un amigo entrañábel, un amigoleal. Constituíu unha parte impor-tante de quen o coñecemos pola súaespecial bondade e sensibilidade.Mais, como alguén ten dito nuntranso semellante, non habemosquedar tristes por perdelo, senónque máis ben debemos estar ledosporque o tivemos. Que leve no seucorazón toda a paz que aniñou etransmitiu.Mágoa amigo Antón, que xa nonteñas quen che escriba.Cóidate. Aperta de buxo.

Carta a AntónChema Felpeto

Bernardo, “o home que anda”

Félix Jorquera

Recordo cando llo dixen: -Ber-nardo: sabes como te chama a miñacompañeira?: - O home que anda-.O sorriso que esbozou ó escoitartan indíxena alcume para a súa in-finita persoa, era ese sorriso habi-tual, afable e xeneroso dun homeque en Vilalba acadaba o rango deinstitución.E si, Bernardo andaba e andabamoito. Se tiñas a sorte de cruzartecon el, non tiña ningún inconve-niente en compartir treito contigo efalar. Dez minutos con Bernardoera unha aprendizaxe máis pro-funda que horas de Universidade (anon ser de ter a sorte de telo de pro-fesor). Eu con Bernardo falaba deFerrol, o meu de nacemento o delde adopción, nunha etapa que omarcou, cando ser cura proguenunha cidade de militares e obrei-ros en folga non deixaba indife-rente.Falabamos de política, do galego,

da súa Vilalba de nacemento, miñade adopción. Falabamos ou máisben falaba, porque todo hai que di-cilo: “Onde hai patrón non mandamariñeiro”, e o mellor que se podíafacer ó carón de Bernardo era es-coitar. Ese ton pausado, rico en ma-tices, esa ironía fina dunha persoamoi intelixente e cercana que es-condía tralos seus limpos olloshoras de loita por unha Igrexa máisgalega, maís do pobo e máis debase. Horas de loita por unha Uni-versidade pública e de calidade, een definitiva por un país con máisautoestima.O home xa non anda polas rúas deVilalba, a súa tenra estampa cos au-riculares e con zapatillas de deportequedará para sempre nas nosas re-tinas como quedará imborrable asúa humanidade, entrega e com-promiso para os demais.Bernardo García Cendán, un bo exeneroso.

novas da chaira

6 actualidadexuño 12

Razóns políticas, pero sen aclararcales, foi o argumento utilizadopor Tareixa Burgo en rolda deprensa, para explicar a renunciados dous concelleiros electos e ade dezasete dos vinteún que con-formaban a lista das últimas muni-cipais.Con esta decisión, a representaciónnacionalista no consistorio quedano aire, xa que dos tres compoñen-tes da lista que non fixeron oficiala súa renuncia, non se coñece atade agora as súas intencións deabandonar ou asumir a responsa-bilidade de representar á forza po-

lítica pola que se presentaron nopasado maio de 2011.Tareixa Burgo, manifestou ade-mais que a intención inicial era decolaborar co BNG sen renunciar áacta pero dentro dunha "Asembleanacionalista", que recollera unamplo espectro de militantes, ex-militantes e simpatizantes, cousaque non satisfixo á executiva co-marcal do BNG.Burgo e boa parte dos concelleirose membros do ata de agora BNGVilalbés, levan meses participandoen actos da corrente liderada porXosé Manuel Beiras.

vilalba

O Presidente do Partido Popular deLugo e voceiro dos populares noSenado, José Manuel Barreiro, pre-sidiu unha asemblea local cele-brada en Vilalba o xoves 24 demaio onde explicou os obxectivosda campaña informativa “Refor-mas, garantía de futuro”.No acto tamén estiveron presenteso Deputado Autonómico AgustínBaamonde, o Senador ArmandoCastosa, alcaldes, concelleiros e re-presentantes populares dos conce-llos da comarca que explicaron aosafiliados e simpatizantes as refor-mas aplicadas polo goberno cen-tral.“Reformas, garantía de futuro” éunha campaña que o Partido Popu-lar está levando a cabo a nivel na-cional onde pretenden, segundomanifestou Barreiro, “explicar aoconxunto da sociedade españolapor qué son necesarias estas refor-mas” e engadiu que “levando acabo unha serie de medidas queeviten a sangría que supón nestemomento o déficit en España é aúnica vía posible para saír da situa-ción na que outros meteron o paíse situalo nunha situación competi-tiva”. Barreiro engadiu que os popularesnon teñen nada que ocultar e sinalaque “hai dúas maneiras de facerpolítica: unha que viñeron apli-cando os socialistas mentres esti-veron gobernando que é non dicira verdade; e outra forma que é dara cara e saír á rúa dicindo o que sefai e cal é a situación que ten o

país”. Por iso, concluíu, “imosachegar esta información a tódoloslugares da provincia”.

O goberno da Xunta, modelo a

seguir

O Presidente dos populares lucen-ses considera que Galicia é un aval

que xustifica as reformas porque “ogoberno da Xunta leva tres anosaplicando unha política baseada naresponsabilidade, o rigor, a auste-ridade, e en definitiva, baseada noque realmente é prioritario para oscidadáns”. Por isto, Barreiro ex-plica que estas medidas dan resul-tado porque a situación écomplexa, igual que no resto dopaís, pero Galicia hoxe está nunhamellor posición que calquera outraautonomía”. Para iso apóiase nos

datos que demostran que foi a quemellor cumpriu os obxectivos dedéficit, polo que este ano, apunta,“o axuste que sexa necesario reali-zar ser menos gravoso para os ga-legos que para os cidadáns doutrascomunidades autónomas”. Ba-rreiro manifesta que “a política que

se aplicou en Galicia é o modelo aseguir”.

Reparto de trípticos en feiras e

mercados

Os membros da organización xu-venil do PP, Novas Xeracións,serán os encargados de repartir narúa e nas principais feiras e merca-dos do conxunto da provincia oscatro tipos de dípticos informativosque pretende dar conta da necesi-dade das reformas.

Dimiten os concelleiros doBNG de VilalbaTres dos compoñentes da lista que non fixeron ofi-cial a súa renuncia tampouco manifestaron a súa in-tención de abandonar ou asumir a representacióndo BNG no consistorio vilalbés

O PP de Lugo celebrou en Vilalba un encontro parainformar sobre "a verdade das reformas"

O PSdeG-PSOE celebrou unha xornada de comunicación aberta sobre sanidade, educacióne servizos sociais en Vilalba

Burgo e Santamriña durante a rolda de prensa celebrada o venres 8 de xuño.

O PSdeG-PSOE organizou en Vi-lalba unhas xornadas de comunica-ción abertas sobre sanidade,educación e servizos sociais que secelebraron o xoves 24 de maio. A estas xornadas, ademais do Se-cretario Xeral do PSdeG-PSOE,Pachi Vázquez, participa-ron tamén Miguel ÁngelFernández, Luís Rodrí-guez Edrosa e MargaritaPérez Herraiz, responsa-bles das secretarías naExecutiva Nacional Ga-lega das áreas de Sani-dade, Educación eBenestar. En canto ao sistema sani-tario, os socialistas consi-deran que o novo decretolei sobre o sistema nacio-nal de saúde, non melloraa calidade nin a seguri-dade das súas prestacións.No debate manifestaronque a sanidade deixa deser universal, xa que non recibiránasistencia os inmigrantes sen pa-peis e os maiores de 26 anos que

non teñan cotizado á SeguridadeSocial, e tamén gratuíta, ao incre-mentarse nun 10%, como mínimo,o pago dos medicamentos tantopara pensionistas coma activos ecobrar os servizos sanitarios quenon sexan básicos. Nestas xorna-

das, tamén apuntaron que, por pri-meira vez na historia do SERGAS,existe unha lista de espera en aten-

ción primaria que se achega aos20.000 enfermos que agardan porunha intervención cirúrxica unmaior período de tempo. O PSdeG-PSOE tamén apuntouque para eles a educación é unhainversión; mentres que acusaron ao

PP de conside-rala un gastoao recortar, entres anos de le-xislatura, 800millóns deeuros. Se-gundo o grupomunicipal so-cialista de Vi-lalba estesrecortes supo-rán o peche deescolas rurais,o despedi-mento de inte-rinos esubst i tutos ,unha maior di-

ficultade para acceder á Universi-dade ao incrementárense as súastaxas e reducir as becas.

E no eido dos servizos sociais, ossocialistas consideran que o novodecreto supón a diminución dos re-cursos para financialos, o incre-mento do copago en atenciónsocial e das obrigas para as entida-des locais sen financiamento. Noeido da inserción social, conclúenque é preciso elaborar unha novanormativa máis eficaz; xa que a ac-tual pertence ao 1991 cunha modi-ficación de 2004. En canto aofinanciamento dos servizos ás per-soas con diversidade funcional,apuntan que os principais recortesse fixeron no ámbito local, obrassociais e fundacións; ademais deseren inexistentes as actividades domovemento asociativo que nonteñan contratos de centros e conve-nios coa Consellería, como as en-fermidades mentais. E na área deemprego, conclúen que a crise estáa afectar ás persoas con discapaci-dade e que dende o goberno da co-munidade as políticas activas deemprego sufriron grandes diminu-cións.Neste sentido, para os socialistas os

obxectivos deberían ser a consecu-ción de servizos públicos de altacalidade fomentando a responsabi-lidade social e individual que evi-tase o fraude no acceso e uso dasprestacións. Ademais, consideranprioritario impulsar a autonomía detodas as persoas na súa diversidadefuncional e fortalecer os valores deliberdade, integración e seguri-dade. Polo tanto, conclúen que épreciso modificar as leis de servi-zos sociais e de inclusión social deforma que garantan o cumprimentodos seus obxectivos e adaptalas árealidade social galega; desenvol-ver políticas de inclusión para aspersoas máis vulnerables e zonascon especiais necesidades de trans-formación social; así como promo-ver a coordinación de todas asadministracións neste eido.

Recortes en sanidade, educación

e servizos sociais

Os socialistas afirman que a Xuntarecortou os orzamentos nestas tresáreas en 350, 800 e 4 millóns deeuros, respectivamente.

Varela, Vázquez e Vidal atendendo aos medios antes da xornada.

Barreiro e outras autoridades do PP de Lugo antes da asemblea.

vilalba7actualidade xuño 12

Nausti de Noche levou a cabo a primeira sementeira de millo branco

Co comezo da primavera chega otempo de sementar o millo branco.Iso foi o que fixeron os socios e so-cias da Asociación Recreativo eCultural NAUSTI da parroquia vi-lalbesa de Noche o pasado sábado

2 de xuño. Con esta iniciativa, a AsociaciónNausti pretende inculcar aos cativosparticipantes a importancia dos re-cursos naturais, o respecto polomedio ambiente, e sobre todo, o co-

ñecemento das nosas raíces e donoso patrimonio inmaterial. Ade-mais, esta actividade pretende dar acoñecer a arquitectura popular queconta con numerosas mostras nazona coma os cabazos e muíños,ademais de diferentes apeiros e úti-les de labranza. Os maiores dolugar puxeron en práctica duranteesta xuntanza a súa experiencia esabedoría nos traballos doutrostempos ao tempo que mostraronaos máis pequenos do lugar as artesde traballo da terra.Este foi o primeiro ano que a aso-ciación realiza a sementeira destavariedade de millo de cor brancoque os nosos antepasados emprega-ban para a alimentación das per-soas; aínda que a sementeira só é oprimeiro paso para a recuperaciónetnográfica, educativa, cultural egastronómica dun proceso queabarca tódalas épocas do ano. Tralapreparación do terreo e o seu abo-nado, os veciños e veciñas que par-

ticiparon nesta iniciativa sementa-ron de maneira manual os grans demillo branco coa axuda da únicaparella de vacas da zona, Teixa eLucera, de José Manuel do Gran-delo, que tiraron do arado. Poste-riormente mudaron o arado polagrade pasándoa por riba do sucadopara tapar a semente.A segunda fase realizase, aproxi-madamente, aos oito días da se-menteira cando se pasa o arado polacal para “erguer” de novo os sucos.Máis tarde, cando comecen a saír asherbas ao redor dos milleiros, eli-mínanse con sachos especiais che-gando a terra ás prantas. Ao mes dasementeira é o tempo de “aterrar” omillo cando ten arredor de 20 cen-tímetros de altura. Despois será otempo de “rarear” que consiste ensachar superficialmente facilitandoo desenvolvemento e crecementodos milleiros.Xa a comezos do outono, coa lúamenguante, será o tempo de cortar

o millo e recollelo en carro para a“esfolla” que se realizará uns díasdespois de cortalo. Esta fase con-siste en separar a espiga da canapara logo sacar a folla das espigasdeixando as internas para enrestra-las e colgalas no hórreo ou cabazapara o seu almacenamento e se-cado. Anos atrás, a folla era moiapreciada para elaborar cestas, xo-guetes para os nenos ou outros ele-mentos.No mes de marzo toca “debullar”ou separar o gran da espiga de xeitomanual empregando como axudaun carolo que é a parte interior e le-ñosa da espiga. Cando xa están osgrans separados para obter fariñadébese levar ao muíño a “moer”.Trala limpeza da fariña a través da“peneira”, cun cribo especial, xa éútil para elaborar calquera tipo dealimento; aínda que os máis popu-lares da zona eran as papas e a bolade millo.

As mulleres de Noche sementando os grans de millo branco, mentres os

homes aran a terra coa axuda das vacas.

O segundo Plan Galego de In-clusión Social da Conselleríade Traballo e Benestar impar-tiu en Vilalba un curso sobretécnicas de busca activa deemprego que proporciona aosasistentes ferramentas útilespara a procura dun posto detraballo.O curso que se desenvolveudende o luns 28 de maio ata omércores 6 de xuño nas insta-lacións do Concello constabadunha duración total de 24horas, algunhas delas desen-volvidas na aula de informá-tica, onde os sete asistentespoderán aplicar a formaciónque recibiron sobre as deman-das do contorno, determina-ción do propio perfilprofesional, fontes de informa-ción e recursos para o em-prego, procesos de selecciónde persoal ou ferramentas de

procura dun posto de traballo.O obxectivo do curso é mello-rar e favorecer as opcións deacceder a un posto de traballodos asistentes para o que ostécnicos do Plan de Inclusióndeseñan un itinerario persona-lizado para cada un co perco-rrido a seguir no camiño cara áinserción social e laboral. Nesecamiño, estes profesionais daoficina de I+B de Begontecontan con diversos instru-mentos, como cursos de com-petencias persoais ou detécnicas de busca de emprego,prácticas en empresas, forma-ción ocupacional ou cursoscon compromiso de contrata-ción. Todas estas accións me-lloran o perfil persoal eprofesional dos asistentes e,polo tanto, as súas opcións deacceder a un posto de traballo.

O Plan de Inclusión imparte un cursosobre técnicas de busca de emprego

Dezasete premiados na campaña de dinamización docomercio de VilalbaA campaña de dinamización doconsumo no comercio, “As com-pras na túa vila teñenpremio”, que se desen-volveu en Vilalba dendeo luns 28 de maio ata ovenres 8 de xuño repar-tiu 2.000 euros entre de-zasete consumidoresque se achegaron ácarpa instalada na Prazada Constitución paracambiar o seu ticket dacompra polos boletosválidos para o sorteofinal celebrado o venres8 de xuño ás oito doserán. Tres consumido-res do pequeno comer-cio vilalbés queresultaron agraciadoscon tarxetas prepago porvalor de 200 euros,mentres que os 14 res-tantes recibiron 14 tar-xetas de 100 euros cadaunha. O sorteo celebrouse duranteunha gran festa que contou ade-mais con outras actividades lúdi-cas e de entretemento,especialmente dirixidas ao pú-blico infantil, coma a animacióncon pasarrúas, zancudos e mala-baristas; o espectáculo de maxiacómica “Rey Midas” ou a actua-ción musical de “The Three Gli-ceridos.A localidade vilalbesa foi a pri-meira vila galega onde se puxoen marcha esta campaña promo-cional e publicitaria este ano,promovida e organizada pola Fe-deración Galega de Comercio encolaboracións coa Asociación de

Empresarios de Vilalba e Nova-Galicia Banco; unha iniciativa

que se realiza dende hai tres anosen distintas vilas galegas e que seachegará a oito vilas da comuni-dade ata o mes de novembro.

Apoio ao comercio de proximi-

dade

Ao acto, ademais do alcalde dalocalidade, Gerardo Criado, asis-tiu a delegada da Xunta en Lugo,Raquel Arias que salientou “opapel que o pequeno comercioexerce na dinamización dasvilas” e animou aos consumido-res a seguir confiando neste tipode establecementos. Neste sen-tido, a delegada territorial fixofincapé “no apoio decidido da

Xunta a este tipo de iniciativas,que se enmarca na aposta estra-

téxica da Consellería de Econo-mía e Industria polamodernización e impulso ao co-mercio de proximidade”.Así, a delegada sinalou que oExecutivo autonómico leva in-vestido preto de 725.000 eurosnos tres últimos anos no comer-cio de Vilalba “para facelo máiscompetitivo e dinámico”, a tra-vés de tres grandes eixes de ac-tuación: as subvencións paramellora de entornos comerciais -reurbanización da Rúa Porta daCima-, subvencións para o fo-mento do asociacionismo e axu-das directas a comerciantes eartesáns.

Un momento do sorteo final das tarxetas prepago da campaña ‘As compras na túa

vila teñen premio’ en Vilalba.Os hostaleiros de Campo dePuente sortean mil euros entre osseus clientesOs hostaleiros da rúa Campode Puente de Vilalba sortea-rán 1.000 euros o martes 31de xullo entre os seus clien-tes.Esta iniciativa na que partici-pan XALUNDES, RUADA,LAR DE ANTÓN, PUNTOK, O PORRÁS, ALBO-RADA, BODEGÓN, CASA-BLANCA E DESNIVELreparte unha rifa por cadaconsumición e entre elas, sor-tearase mil euros para o po-suidor da papeleta cuxonúmero coincida co primeiro

premio do cupón da ONCEdo 31 de xullo.Esta é unha nova aposta porrevitalizar o sector hostaleirovilalbés que xorde tras o éxitoacadado co concurso de tapasde queixo San Simón daCosta que se celebra dendefai cinco anos na localidadeuns días antes da Feira doQueixo que ten lugar a pri-meira fin de semana de abril. No sorteo destes mil euroscolaboran Estrella Galicia ePonte Da Boga, RibeiraSacra.

8 actualidadexuño 12

abadín

a pastoriza

A Tradescola ofreceu concertos didácticos sobre música tradicional noscolexios da Pastoriza

O CEIP O Salvador da Pastoriza

e o CEIP de Bretoña acolleron

este xoves 31 de maio dous con-

certos didácticos de música tra-

dicional da man da Tradescola, a

escola de música tradicional xes-

tionada pola Asociación de Gai-

teiros Galegos en Lugo.

Os mestres Luís Co-

rrea “O Caruncho”,

Bruno Villamor e

Xerardo Quintela ex-

plicáronlles a máis

de 120 escolares pas-

toricenses a evolu-

ción dos

instrumentos e for-

macións musicais

que protagonizaron a

historia da música

galega nos últimos

séculos, así coma os

distintos ritmos, ins-

trumentos e melo-

días protagonistas da

música tradicional e

popular galega. Os

nenos e nenas parti-

ciparon activamente

no concerto didác-

tico interactuando cos mestres e

acompañándoos mentres toca-

ban.

Aos concertos tamén asistiu Elva

Carreira, tenente de alcalde do

municipio pastoricense, que

agarda que “os nenos e nenas se

interesen pola música e o baile

tradicional porque na Escola

Municipal hai moitos adultos,

pero poucos nenos”.

Actividades da Tradescola

A Tradescola conta con nove do-

centes de prestixio en torno á

música e o baile tradicional que

achegan a máis de 200 alumnos

e alumnas do seu centro da capi-

tal da provincia. Ademais, tamén

ofrecen aulas específicas para os

máis pequenos coma as distintas

mostras que achegan aos cole-

xios da provincia.

Dende o 2008, coa súa posta en

marcha , fíxose posible que máis

de 1700 escolares se acercaran á

música tradicional e coñeceran

os sons dos instrumentos, os rit-

mos e formacións ou melodías

propias da nosa cultura.

Candia é un exemplo de parroquia

rural. A historia e o presente desta

parroquia emprazada no termo mu-

nicipal de Abadín vese recollida no

libro “Candia, historia e presente

dunha parroquia rural” de Manuel

Regal e editado pola Asociación

“Santa Lucía” de Candia coa cola-

boración da área de Cultura da Vi-

cepresidencia Primeira da

Deputación.

Trátase dun proxecto que se puxo

en marcha fai preto de dous anos

impulsado pola asociación veciñal

e cultural da parroquia coa finali-

dade de descubrir os valores desta

comunidade rural fronte á situación

de decaemento destas comunidades

na actualidade, como evidencia o

envellecementos dos seus habitan-

tes; xa que a maioría superan os 60

anos de idade, mentres que hai moi

poucos nenos e nenas.

Manuel Regal recolleu neste libro a

historia da parroquia dividida en

dúas partes diferenciadas. A pri-

meira parte contou cunha labor de

documentación histórica a través de

consultas aos arquivos diocesano e

provincial, no que se conserva unha

parte do Catastro do Marqués de

Ensenada do século XVIII.

Nela, o autor realiza un per-

corrido pola historia da pa-

rroquia dende os primeiros

asentamentos no lugar, que

se cren da época castrexa e

mesmo se achega unha re-

creación dun castro asen-

tado na parroquia, ata o

século XX onde se conci-

ben grandes cambios para

os habitantes do lugar coma

a rendición do sistema de

foros que permitiu aos la-

bregos e labregas poder ser

propietarios das fincas ou as

novas vías de comunicación

que atravesan a parroquia e

marcaron a construcción de

vivendas ao seu carón. Xa

na segunda parte, coa cola-

boración dos veciños e ve-

ciñas da parroquia e aquelas

vinculadas a ela aínda que non

vivan no lugar, o autor recolle a his-

toria de cada casa explicando a súa

construcción así coma outros ele-

mentos da cultura popular coma os

muíños, cruceiros, regos ou leiras.

O autor destaca dous modelos de vi-

vendas: as chamadas bodegas que

contaban unha única peza separada

dos animais por chantas e outras

máis señoriais alugadas aos fidal-

gos.

Curiosidades

Entre outros elementos chamativos,

Manuel Regal apunta “a lenda do

pozo de Xan de Candia, que a pesar

de non ter confirmación histórica,

puido basearse en feitos reais, xa

que arredor do S.XV houbo moitas

revoltas contra os bispos”. Segundo

esta lenda, un labrego da parroquia

matou co arado a un bispo que ti-

raba o seu anel e dicía que ata onde

este chegase, as terras pasarían a ser

da súa propiedade. Despois do feito,

Xan colleu tanto medo que esca-

pou e ao caer nun pozo do río non

volveu aparecer.

Acto de presentación do libro

O domingo 27 de maio o local

social desta asociación veciñal e

cultural acolleu a presentación do

libro da man da secretaria da

Asociación “Santa Lucía” de

Candia que editou o libro, Pilar

Gil; o profesor do colexio Aqui-

lino Iglesia Alvariño de Abadín e

gran coñecedor e promotor da

cultura galega, Santiago Fernán-

dez; e o autor do libro, Manuel

Regal que fixo unha exposición a

través de imaxes do libro me-

diante a que pretendía incitar á

súa lecturra.

Ao acto asistiron preto de 70 per-

soas, a súa maioría veciños e ve-

ciñas da parroquia, pero tamén

doutras parroquias do municipio de

Abadín, xunto ao alcalde do muni-

cipio, José María López Rancaño e

outros concelleiros, que comparti-

ron un tempo de reunión onde pui-

deron degustar un viño da Ribeira

Sacra e uns aperitivos de queixo

aportados por Lácteos Lorán..

De esquerda a dereita, Santiago Fernández, Pilar Gil e Manuel Regal, durante apresentación do libro.

Candia, historia e presente dunha parroquia ruralEste é o título dun libro escrito por Manuel Regal e que recolle a historia desta parroquia do municipio de Abadín

A área de Xuventude do Concello

da Pastoriza organiza unha xor-

nada multiaventura dirixida aos

mozos e mozas do municipio.

Esta xornada que se realizará o do-

mingo 15 de xullo na costa lucense

contará con diferentes actividades

acuáticas coma ruta en kaiaks, in-

chables acuáticos ou xincanas pra

o que os participantes disporán de

cascos, chalecos homologados ou

bidóns para gardar os obxectos

persoais.

A saída realizarase ás nove e

cuarto da mañá dende a praza do

Concello e o requisito imprescin-

dible pasa por estar empadroado

ou empadroada no concello e ter

cumpridos os 16 anos de idade.

Inscricións

As prazas son limitadas e o prazo

de incrición, por un prezo de 5

euros co transporte o xantar inclu-

ídos, xa está aberto. Os interesa-

dos poden poñerse en contacto coa

área de xuventude do Concello.

Xornada multiaventurapara a xuventude

“O Caruncho”, Villamor e Quintela, de esquerda a dereita, durante o seu concerto

no colexio de Bretoña.

cospeito9actualidadexuño 12

A fin de semana do 25 ao27 de maio celebrouse na

Feira do Monte, en Cos-

peito, a décima edición do

Encontro de Policías Mo-

teiros organizado pola

Asociación Lagoa de Cos-

peito á que asistiron arre-

dor de 130 axentes dos

corpos de seguridade do

Estado chegados dende di-

ferentes puntos de España

e Portugal, algúns deles

acompañados das súas pa-

rellas e amigos.

O veciño de Cospeito, José

Pernas, presidente da aso-

ciación e axente da Garda

Civil en Vilalba, é o encar-

gado de organizar este encon-

tro, o primeiro que se fixo en

España arredor do 2001 e que

tódolos anos se desenvolve a

última fin de semana de maio.

Nesta edición, a xuntanza entre

axentes de seguridade que tra-

ballan en moto contou con nu-

merosos actos e actividades

dende o venres á noite ao do-

mingo a mediodía. O Bar ‘O

Bigotes’ serviulles as comidas

e as ceas no pavillón munici-

pal, mentres que unha disco-

teca móbil amenizou as

madrugadas do venres 25 e o

sábado 25 de maio.

Os actos ofi-

ciais comezaron

o sábado pola

mañá coa ruta

moteira que

t r a n s c o r r e u

dende Cospeito

ata Friol, onde

visitaron a for-

taleza de San

Paio de Narla,

escoltados por

un helicóptero

da DXT no que

voou o subdele-

gado do Go-

berno en Lugo,

Ramón Carba-

llo. De volta a

Cospeito realizouse a inaugu-

ración da escultura dun moto-

rista, instalada ao lado do

Centro de Saúde da Feira do

Monte, realizada polo artista

ferrolán Rafael Nadales. Pola

tarde, contaron coa presenza

do helicóptero privado do pre-

sidente do Aeroclub de Rozas,

o único que segue voando en

España dese modelo dos anos

50. Neste acto, estiveron pre-

sentes tamén o alcalde do mu-

nicipio, Armando Castosa, e

outros membros da corpora-

ción municipal.

Xa na xornada dominical, o pá-

rroco da parroquia de Xermar

oficiou unha misa moteira no

pavillón municipal da Feira do

Monte en homenaxe aos poli-

cías falecidos, este ano en re-

cordo dos axentes mortos na

traxedia do Orzán, durante a

que se acenderon os motores.

Nesta cerimonia bendicíronse,

ademais, os cascos colocados

no improvisado altar.

Os corpos de seguridade celebraron en Cospeito o décimo Encontro de Policías MoteirosEsta xuntanza contou coa exhibición dun helicóptero particular dos anos 50, unha ruta en moto ata a fortaleza de San Paiode Narla en Friol e mesmo unha “misa moteira”

O domingo 3 de xuño celebrouse

a cuarta edición de XOTRAMU

organizada pola Asociación Veci-

ñal, Cultural e Deportiva dos

Xogos Tradicionais de Mui-

menta.

Esta edición de Xotramu, ade-

mais das actividades e xogos que

desenvolve habitualmente ao

longo da xornada, contou cunha

exhibición de peóns a cargo de

Manolo “Charrancas”, ademais

dunha competición de arrebola-

mento de sacho e unha carreira de

rolos de herba. Precisamente

estas dúas actividades foron as

máis concorridas, xunto coa com-

petición de lanzamento de boina,

as competicións da chave e dos

bolos; aínda que todos os xogos

estiveron moi activos, mesmo á

hora de comer, polo que a organi-

zación considera un auténtico

éxito a celebración deste ano na

que participaron tanto maiores

como nenos e nenas. De feito, os

obradoiros de construcción de en-

redos e a xincana organizada por

Atalaia Social estaban orientados

aos máis pequenos que correron

dun lado ao outro do recinto feiral

‘Manuel Vila’ con esta última ac-

tividade.

Ademais dos xogos rurais e tradi-

cionais galegos, esta edición de

Xotramu contou coa participa-

ción de ‘6 Conceyos’, unha agru-

pación asturiana que achegou a

Muimenta para involucrar ao pú-

blico na competición de tiro de

corda. Un total de 120 xogos

foron os que se puideron ver e

practicar ao longo da xornada

desta festa dos xogos populares

que tamén contou cunha exposi-

ción de xoguetes tradicionais e

outros xogos para nenos.

Aberto de billarda ‘Filloa 2012’

Pola súa banda, o aberto de bi-

llarda ‘Filloa 2012’ contou cun

gran número de participantes,

polo que a organización tivo que

habilitar dous campos nos que

poder rematar todos os partidos.

Markitos, de Billardeiros Musi-

cais, fíxose co trofeo, mentres que

os seus compañeiros de equipo,

Daniel e Juan completaron o

podio. O cuarto clasificado foi

Miguel Morán e

quinto quedou Charly

Crecente, ámbolos

dous do Spartak de

Muimenta.

Vindeiras edicións

Xosé Lombardero,

presidente de Xo-

tramu, apuntou que “o

obxectivo desta cele-

bración é conservar o

gran patrimonio lú-

dico para que os máis

pequenos poidan des-

frutar e, posterior-

mente, transmitir e

conservar ao tempo

que conseguimos que

valoren máis este tipo

de entretemento en

detrimento dos xo-

guetes electrónicos”.

Por outra banda, adiantou que

“logo do éxito das pasadas edi-

ción, estableceuse definitiva-

mente que cada primeiro

domingo de xuño, Muimenta

conte con esta festa dos xogos tra-

dicionais”. Dese xeito, a edición

do ano que vén celebrarase o 2 de

xuño.

A IV Xotramu rexistrou unha gran participación nodesenvolvemento dos xogos tradicionais

Garabullos acollerá en xullo o“Campamento Revoltoso”

Un mozo vilalbés detido por tráficode drogas en Muimenta

A asociación Revolta Natural orga-

niza campamentos para nenos e

nenas dende os 6 ata os 12 anos na

granxa Garabullos, situada na pa-

rroquia de Sistallo, en Cospeito.

As actividades para o verán inau-

guraranse coa Cacharela de San

Xoán a noite do 23 de xuño, pero

durante a época estival organizarán

tamén campamentos para os máis

novos seguindo unha dinámica

participativa que determine as pre-

ferencias e intereses dos participan-

tes.

Deste xeito, os campamentos supo-

rán unha experiencia de aprendi-

zaxe na autoxestión do tempo de

lecer; xa que eles mesmos elixirán

as actividades entre as propostas

polo grupo de dinamizadores ou

dos participantes. Así mesmo, a or-

ganización da dinámica diaria será

responsabilidade da asemblea re-

partíndose en equipos de traballo

para realizar as tarefas cotiás na

vida comunitaria da granxa.

Neste ano a asociación Revolta

Natural oferta 24 prazas indivi-

duais para o “Campamento Revol-

toso” dirixido a nenos e nenas de

entre os 6 e os 12 anos dende o do-

mingo 22 ao sábado 28 de xullo, en

réxime de aloxamento en liteiras e

pensión completa. Tamén hai a po-

sibilidade de participación para

nenos de entre 5 e 13 anos.

O prazo de inscrición remata o sá-

bado 30 de xuño e o prezo para

cada participantes será de 270

euros. No caso de que se inscriban

dous nenos ou nenas da mesma fa-

milia o prezo será de 255 euros

cada praza e se son tres ou máis pa-

garán 245 euros por cada neno ou

nena.

Ludoteca Natural e Campa-

mento a medida

Os grupos de máis de 10 partici-

pantes contan coa Ludoteca Natu-

ral e o Campamento a medida no

que poderán escoller as datas, así

coma o tempo e o tipo de activida-

des a realizar.

Un vilalbés de 24 anos foi detido

na madrugada do pasado sábado

polos axentes da Garda Civil da

Pastoriza como suposto autor dun

delito contra a saúde pública por

tráfico de drogas.

Os feitos tiveron lugar na rúa do

Agro en Muimenta (Cospeito),

cando os axentes de servizo nas

inmediacións dunha discoteca ob-

servan a dúas persoas no interior

dun vehículo que trataban de ocul-

tar unha carteira que tiña o condu-

tor entre as súas pernas cando se

decataron da súa presenza.

Trala identificación dos ocupan-

tes, os axentes da Garda Civil ato-

paron no interior dun moedeiro 6

bolsas de cor azul con 5 gramos

dunha sustancia branca que apa-

rentaba ser cocaína, ademais de

numerosos grans de arroz. Noutra

bolsa transparente había 60 unida-

des de pastillas rosas de suposto

éxtase. En billetes de diversa con-

tía os axentes recuperaron 190

euros.

A Garda Civil detivo ao vilalbés

que ocupaba o asento dianteiro

dereito do vehículo trasladándoo

posteriormente a dependencias

oficiais.

Carreira de rolos de herba.

Durante a celebración relixiosa, que foi gravada, bendicíronse os cascos colocados diante o altar.

castrobegonte

guitiriz

10 actualidadexuño 12

Máis de 25 vehículos participaron no VI ralli de clásicos ‘Os Zoelas’ de CastroFesta da terceiraidade en Begonte

O conselleiro de Cultura, Educa-ción e Ordenación Universitaria,Xesús Vázquez Abad, comprobouo luns 18 de xuño o funcionamentode dous dos proxectos máis puntei-ros impulsados polo seu departa-mento: o Plan de Potenciación dasLinguas Estranxeiras e o ProxectoAbalar, nos centros educativos doconcello de Guitiriz. Durante a súavisita estivo acompañado pola de-legada da Xunta na provincia, Ra-quel Arias, e o alcalde domunicipio, José María Teixido.O IES Poeta Díaz Castro conta conaulas Abalar desde o primeiro cursode implantación do proxecto no2010/2011; polo que 80 alumnas ealumnos contan con cadanseu orde-nador ultraportátil para o seu uso naclase co obxectivo de integrar asnovas tecnoloxías da información ea comunicación no ensino. Ade-mais, na biblioteca do centro, inse-rida no Plan de Mellora deBibliotecas Escolares dentro doPlan LÍA 2010/2015, desenvól-vense numerosas actividades. Cómpre lembrar, ademais, que oIES Poeta Díaz Castro foi un dosprimeiros 144 centros educativos deGalicia en asinar un contrato-pro-grama coa Consellería para a me-llora da calidade do ensino. Enconcreto, este instituto desenvolvea primeira das liñas de actuacióndesta iniciativa, a de reforzo, orien-

tación e apoio (PROA), na modali-dade de acompañamento fóra dohorario lectivo, co que se procurapotenciar a aprendizaxe e o rende-mento de 16 estudantes do primeirociclo da ESO, mediante a adquisi-ción de hábitos de organización econstancia no traballo, o alento aoestudo, e o fornecemento dos coñe-cementos e das destrezas nas áreasinstrumentais. Para o desenvolve-mento desta iniciativa, que contacoa implicación directa de dous do-centes do centro no acompaña-mento dos alumnos, a Conselleríadestinou ao instituto unha achega de11.500 euros.

CEIP de Lagostelle

Vázquez Abad visitou tamén oCEIP de Lagostelle, que formaparte da rede de 110 Centros Pluri-lingües de Galicia. Xunto ao direc-tor do centro, Domingo Lodeiro,visitou a aula dixital da que se dotouao centro grazas ao convenio conRed.es, polo que o presente cursoforon instalados 782 kits de aula di-xital en 645 colexios que non for-man parte do Abalar.Neste centro tivo tamén a oportuni-dade de coñecer as actividades defomento do hábito lector entre osmáis novos que se están a desenvol-ver a través da biblioteca escolaracollida ao Plan de Mellora dendeo curso 2010/2011.

O Ralli de Coches Clásicos OsZoelas de Castro chegou á súasexta edición que se celebrou osábado 26 de maio coa participa-ción de 25 vehículos de máis de25 anos; aínda que foron máis osque se achegaron ata a Praza dosIrmáns Fernández Quintana, olugar de saída e concentracióndos vehículos.No mesmo lugar tamén se reuni-ron numerosas motocicletas clá-sicas na primeira edición daMostra de Motos Clásicas quechamaron a atención de veciñose visitantes que se achegaron áproba de xeito continuo ao longode todo o día, polo que a organi-zación se manifesta satisfeita coresultado deste VI Ralli de Co-ches Clásicos Os Zoelas de Cas-

tro.Os tres primeiros clasifi-cados na proba, que tive-ron unha desviación demenos dun minuto sobre otempo ideal de paso polospuntos de control estable-cidos, foron un MGB ver-mello, un Mercedes 220Dmarrón e un Triumph ver-mello que recibiron untrofeo, aínda que tódolosparticipantes se fixeroncun recordo artesán.

Competición de scalex-

tric

A asociación ‘Slot Lea’organizou tamén ese díaunha proba competitiva descalextric.

O conselleiro de Educación visitou oscentros educativos de Guitiriz

O BNG de Guitiriznon apoia osorzamentos

Polín acusa ao goberno de Guitiriz deconcertar un préstamo cando as arcasmunicipais non teñen problemas económicos

O BNG de Guitiriz anunciou quenon apoiaría os orzamentos noPleno do pasado xoves 31 demaio xa que, segundo o seu por-tavoz, Xosé Lois González Souto“Pereira”, estes “son restrictivos,pouco traballados, que adoecende investimentos produtivos enon garanten a prestación dos ser-vizos sociais”. Ademais, apuntaque “se aprecia que non vai ahaber apenas inversión reais e oúnico que destaca é a conxelacióndos salarios de funcionarios e tra-balladores do Concello, pero si asuba dos salarios das catro adica-cións que ten o goberno”. Nesta liña, dende o BNG guitiri-cense afírmase que “o orzamentopresentado inclúe o recoñece-mento extraoficial de crédito paracubrir gastos realizados en exer-cicios anteriores e manifesta unhacaída moi importante no diñeirodestinado a investimentos reais”.Por estas razóns, o BNG “nonpode apoiar uns orzamentos quenon destinan as partidas necesa-rias para investimentos produti-vos”. Así memso, Pereira reclamaao equipo de goberno “máis rigornas contas e que aposte por cubrire garantir os servizos sociais” edenunciou “a falta de previsión eo malgasto do actual goberno doPP”.

Un ano despois de que o bipartito ocu-para o Concello de Guitiriz, “o equipode goberno, convertido en “monopar-tito” desculpa a súa incapacidade efalta de xestión coas facturas penden-tes de pago do ano 2010, segundoapunta a voceira socialista do munici-pio, Regina Polín. Ademais, Polín recorda que, coa súachegada ao consistorio, acordaron “su-culentos eescandalosos salarios para tres conce-lleiros e para o alcalde”, mentres que“fan crer á sociedade que non hai car-tos para nada aprobando o plan deaxuste que programou o goberno cen-tral para os municipios con problemaseconómicos polo que se concertou unpréstamo de 258 mil euros que suporáa carga de, aproximadamente, 35 mileuros anuais durante dez anos”. Polínafirma que “o Concello de Guitiriznon ten problemas económicos comodemostra o estado das contas que es-tablece que o Concello contaba con740 mil euros na caixa da oficina e nosbancos a finais do mes de abril desteano”. Dende o grupo municipal socia-lista, “perfectos coñecedores do estadodas contas”, apunta a súa voceira, “loi-tamos para que se pagasen as facturaspendentes con fondos propios do Con-cello evitando así o préstamo, pero nonnos fixeron ningún caso”. O pasado 31 de maio durante a cele-bración do pleno ordinario aprobouse

o orzamento para o 2012 cos votos encontra de toda a oposición. Polín ma-nifesta que “non hai inversións, xa quese establece unha partida de 100 mileuros para o arranxo de pistas para oque anualmente se destinaba o dobre,a maiores da inversión”. Ademais,destaca “o colchón que o goberno mu-nicipal destina para gastos diversos: 43mil euros”.No mesmo pleno, tamén se deu contada liquidación do orzamento 2011 queamosa uns datos positivos de máis de490 mil euros de presuposto axustadoe cun remanente de tesourería paragastos correntes de algo máis de 995mil euros, polo que os socialistas gui-tiricenses ratifican as súas dúbidassobre a necesidade de concertalo prés-tamo.O grupo municipal socialistas non en-tende que non se recolleran no orza-mento os preto de 500 mil euros queaprobaron como liquidación á amplia-ción do parque eólico Cova da Serpeque, recorda Polín, “farán medrar con-siderablemente as arcas municipais”.Ademais, apunta que “tamén haberáoutros ingresos de atrasos que van arecibir polo IBI da área de servizo si-tuada na autovía e por dous parqueseólicos en funcionamento que non es-taban dados de alta no catastro por pro-blemas burocráticos e que,previsiblemente, deberán pagar osatrasos de catro anos”.

Un ano máis o Concello de Be-gonte organiza a Festa da Ter-ceira Idade, un encontro detódolos maiores que se realizaráo día de San Pedro, 29 de xuñode 2012.Os actos comezarán á unha domediodía na Igrexa parroquialde San Pedro Félix de Begonteonde se oficiará unha misa. Pos-teriormente o pavillón polide-portivo do colexio de Begonteacollerá o xantar a partir dasdúas da tarde que será ameni-zado por unh grupo musical des-pois das tres e media. A inscrición por un prezo de seiseuros para os pensionistas e 25para o resto remata o luns 25 dexuño.

O momento da saída dos vehículos.

rábade muras

xermade

11actualidade xuño 12

O quinto concurso de PinturaRápida de Rábade destacou ostraballos de sete artistas

O BNG de Xermade considera quena actual crise económica onde

toda a poboación sofre recortes la-

borais, sociais e económicos, pero

debe seguir cumprindo coas súas

obrigas tributarias, “ resulta in-

comprensible como a Igrexa teña

o privilexio de non tributar aos

concellos polo seu enorme patri-

monio ao tempo que recibe finan-

ciamento directo e subvencións

para a conservación e mantemento

dos seus fondos patrimoniais.

A Igrexa católica, e o resto de con-

fesións, obtén financiamento me-

diante o IRPF, mentres que está

exenta do pagamento doutros im-

postos como o IBI, segundo un

acordo subscrito en 1976 e 1979

entre a Santa Sede e o Estado es-

pañol, que se declara aconfesio-

nal.

Deste xeito, os nacionalistas xer-

madenses cren “necesario repartir

con xustiza os custos e esforzos da

crise, tamén no ámbito fiscal”; xa

que un informe de 2010, da Direc-

ción Xeral do Catastro detalla que

a Igrexa católica conta na nosa co-

munidade con 7.691 inmobles cun

valor catastral de 426 millóns,

“cantidade que non repercute nos

orzamentos municipais”, recorda o

BNG. Polo mesmo, dende o grupo

municipal do BNG instan ao go-

berno municipal a adoptar os acor-

dos necesarios para que o Concello

poida cobrarlle o IBI á Igrexa e

que, mentres que non se revisa este

acordo, se negocie coa Igrexa unha

compensación ao Concello por

esta exención; xa que “o concello

vén de subir este imposto, nalgúns

casos ata o 200%” segundo apunta

a voceira nacionalista en Xermade,

María do Mar Hermida, que ade-

mais pregunta “por qué está exenta

de pagalo imposto de bens inmo-

bles unha parte da sociedade”.

Nese sentido, os nacionalistas

piden que se realice un censo dos

inmobles pertencentes á Igrexa

Católica e a outras confesións reli-

xiosas.

O BNG ten demandado en nume-

rosas ocasións a necesidade de

acometer unha reforma fiscal que

incremente a equidade e a xustiza

do mesmo, ao tempo que permita

incrementar os ingresos públicos,

gravando con maior progresivi-

dade as rendas de capital ou os

grandes beneficios empresariais,

así como a creación dun imposto

sobre as grandes fortunas. Xusto o

contrario do que realizaron os últi-

mos goberno do Estado que subi-

ron o IVE, o IBI e o IRPF.

Proposta do BNG no Congreso

En marzo deste ano, o BNG rexis-

trou no Congreso unha proposi-

ción non de lei na que demanda á

Igrexa Católica o pago do IBI

polos bens inmobles que posúe e

que aínda non foi debatida.

Catro pintores foron premiados

no V Concurso de Pintura Rá-

pida de Rábade organizado polo

Concello con 2.700 euros. Ade-

mais deles, outros tres artistas re-

cibiron accésits de 60 euros cada

un.

Durante a xornada do sábado 2

de xuño, os 39 participantes

desta edición do concurso que

tiña como tema ‘Estampas de

Rábade’, pintaron diversos pun-

tos de Rábade seguidos moi de

preto polos veciños e veciñas

que xa coñecen ben a dinámica

do concurso despois de catro

anos de celebración. Ademais, as

condicións meteorolóxicas faci-

litaron o traballo dos pintores

que se achegaron a distintos pun-

tos do termo municipal coma os

ríos, as rúas da localidade ou a

feira, onde tamén puideron de-

gustar o polbo cunha invitación

do Concello.

Dende a organización manifes-

tan a intención de convocar vin-

deiras edicións xa que é un

certame ben acollido que ade-

mais mantivo o número de parti-

cipantes ao rexistrar un selo

menos este ano fronte aos 40 da

pasada edición.

Artistas premiados

José Ignacio Amelivia García, de

Logroño, fíxose co primeiro pre-

mio do certame patrocinado polo

Concello de Rábade e dotado

con 1.100 euros. O segundo pre-

mio, patrocinado por Med Infor-

mática e cunha dotación

económica de 700 euros foi para

o vasco Julio Gómez Mera. O

terceiro e o cuarto premio, patro-

cinados por Galical S.L. e Floris-

terías Luís Iglesias,

respectivamente, recaeron nas

pinturas dos leoneses Pablo Cau-

rel e Lolo Serantes que se fixe-

ron con 500 e 400 euros,

respectivamente.

Así mesmo, o xurado nomeou

tres accésits que recibiron 60

euros cada un: Eduardo Pérez,

de Cambados; Diego Fernández

,de Xixón e José Luís Riestra, de

Avilés.

O BNG de Xermade presenta unhamoción sobre o IBI da igrexa

As Xornadas Interxeracionais de Cabreiros achegarona cultura tradicional galega a tódolos públicos

Os nacionalistas de Muras denuncian a negativa doalcalde a responder preguntas sobre o proxecto daaldea etnográfica

O campo de fútbol de Cabreiros

acolleu as sétimas Xornadas Chai-

regas do Xogo Popular e Tradicio-

nal, incluídas nas oitavas Xornadas

Interxeracionais Rurais o sábado 2

de xuño.

Este ano contou, como novidade,

cun concurso de arrebolamento de

goxo, ou lanzamento de cestos, da

man dos veciños de Friol. Ade-

mais, este sábado desenvolvéronse

os xogos habituais dos anos ante-

riores como a rá, a chave ou a bi-

llarda, e carreiras de sacos, de auga

ou zancos. Así mesmo, os partici-

pantes tamén puideron xogar, indi-

vidualmente ou por grupos, aos

aros, peonzas, ás cadeiras, á cam-

baluchada, a agarrar o nariz, pele-

xas de galos, as botellas, tiro da

corda, as chapas, a mariola, carri-

lana, o lorcho ou o pano, entre ou-

tros.

Once voluntarios do Concello de

Xermade e das Pontes exerceron

de monitores de xogos tradicionais

para achegalos a persoas de tódalas

idades e condicións. De feito, unha

das monitoras é unha persoa con

mobilidade reducida.

Ademais, o laurentino Manuel

García, experto e investigador do

xogo e do xoguete, impartiu un

obradoiro de elaboración de xo-

guetes tradicionais e tamén de

xogos de enxeño.

O liño e Monforte, outros temas

das xornadas

O sábado anterior, o 26 de maio, as

Xornadas Interxeracionais estive-

ron baseadas no mundo do liño. As

socias da Asociación de Mulleres

San Bartolomeu de

Insua achegaron aos

presentes o traballo que

realizan para manter

viva a tradición do uso

desta planta para a fa-

bricación de teas. Así,

achegaron os seus co-

ñecementos nunha

mesa redonda, xunto a

estudosos de Historia e

expertos en tradicións

galegas, ademais de

ofrecer unha demostra-

ción en vivo do traballo

do liño. Tamén pola

tarde, proxectouse o do-

cumental “O liño” gra-

vado por Fernando

Fresco, veciño de Ca-

breiros.

O último sábado de celebración

das VII Xornadas Interxeracionais

Rurais: Aprendendo cos nosos

maiores, de Cabreiros, o día 9 de

xuño, os participantes viaxaron ata

Monforte para coñecer máis aspec-

tos históricos desta localidade lu-

cense.

O BNG por medio do vicerres-

ponsable Comarcal, Xoán

Antón Estúa García, denun-

ciou a complicada convivencia

institucional que soporta o

BNG de Muras co alcalde,

Issam Alnagm Azzam, pola

súa actitude antidemocrática e

mafiosa “ao utilizar o seu

posto como rexedor municipal

para beneficio persoal e da súa

familia”. Os nacionalistas ex-

plicaron que tampouco atopa-

ron amparo no Valedor do

Pobo, “quen aínda vendo os in-

sultos e as negativas do alcalde

a responder con concreción ás

preguntas que se presentan no

pleno, da por boa esta acti-

tude”. Estúa afirmou que o al-

calde se pon moi nervioso polo

interese do BNG no proxecto

para a creación dunha aldea et-

nográfica onde “a maior parte

dos terreos mercados para a

súa execución son propiedade

do alcalde e a súa familia, que

recibiron 220.000 euros aos

que se deben engadir mais de

50.000 pola compra de ma-

deira das mesmas fincas, pa-

gada mediante un cheque a

nome da esposa do alcalde”,

segundo indicou o represen-

tante nacionalista en Muras,

Manuel Requeixo.

O BNG denuncia insultos nos

plenos ao Valedor do Pobo

O BNG denunciou as “amea-

zas e insultos” proferidos con-

tra o representante nacionalista

na corporación por parte do al-

calde nos plenos municipais

das que consta transcrición nas

actas das sesións remitidas ao

Valedor. Para o nacionalista “o

máis preocupante non é a mala

educación do alcalde” senón o

nerviosismo que lle provocan

as preguntas relativas á xestión

da aldea etnográfica e a nega-

tiva a contestalas sendo como

é o máximo beneficiario eco-

nómico deste proxecto finan-

ciado co canon eólico con

650.000 euros. Estúa explica

que “a venda das propiedades

do alcalde e a súa familia ao

concello que dirixe está acredi-

tada documentalmente ao igual

que a madeira, pero o rexedor

négase a contestar que se fixo

coa madeira mercada, si se

vendeu e en que prezo”.

Os nacionalistas, que pediron

amparo ao Valedor do Pobo,

pola ausencia de respostas cla-

ras do alcalde e critican “a

anuencia do actual Valedor do

Pobo coa actitude do alcalde

ao dar por boas as evasivas e a

falta de concreción do rexedor

nas respostas ofrecidas. Se-

gundo o viceresponsable do

BNG na Mariña, “recibiron

con sorpresa o arquivo do ex-

pediente” por parte do Valedor

“sen ver contestadas as pre-

guntas, nin petición expresa de

resposta” e pregúntase se a súa

función é mediar e facer valer

a lexislación ou é outra cousa.

Mesa redonda sobre o liño celebrada no marco das VII Xornadas Interxeracionais de Cabreiros.

outros concellos

mondoñedo

as pontes

12 actualidadexuño 12

A duodécima festa do camioneiro reuniu a 150 vehículospesados

Un circuíto de educación viariada DXT para estudantes organi-

zado pola concellería de Seguri-

dade Cidadá do Concello das

Pontes e o departamento de Edu-

cación, en colaboración coa Di-

rección Xeral de Tráfico, estivo

aberto dende o martes 5 de xuño

ata o venres 8 en horario de mañá

no patio do colexio Monte Ca-

xado.

Este circuíto a disposición dos

alumnos e alumnas dos diferentes

colexios da localidade contou

con clases onde colaborou a Po-

licía Local e incluían nocións

breves de teoría, así como unha

práctica no circuíto deseñado

pola aula de educación viaria da

DXT e montado a escala coa si-

nalización vertical e horizontal

da rúa. Os rapaces e rapazas pon-

tesas puideron conducir un kart

ou participar coma peóns neste

circuíto que contaba tamén con

cruces e semáforos.

Mondoñedo acolle un curso docircuíto teatral BuxigangaManuel Lourenzo impartirá un curso de interpretación

Os populares de Mondoñedo crean unha comisión deseguimento das obras da autovíaFomento visitou as obras dun tramo de 3,5 quilómetros entre Lourenzá e Mondoñedoque se porá en funcionamento “proximamente”

As obras da autovía no municipio mindoniense está previsto que rematen no ano 2013para o que contan cun orzamento de 98 millóns de euros

Un veciño de Mondoñedo detido por receptar obxectos deculto nas igrexas da Mariña

O vicepresidente da Deputación

de Lugo, o nacionalista Antonio

Veiga, presentou o domingo 3 de

xuño en Mondoñedo as accións

formativas que se van a desen-

volver na Mariña dentro do pro-

grama teatral Buxiganga. Este

ano traerán á comarca tres cursos

relacionados coa interpretación,

“que teñen como obxectivo ofre-

cer os mellores profesionais do

teatro do noso país aos nosos ac-

tores da comarca” sinalou Veiga.

Despois da presentación, o

grupo de teatro afeccionado O

Bordelo, de Cervo, interpretou

unha pequena peza teatral.

Neste sentido, a Casa da Xuven-

tude de Mondoñedo acollerá o

curso de interpretación, impar-

tido por Manuel Lourenzo, os

sábados 7, 14, 21 e 28 de xullo,

en horario de mañá, dende as

nove ata as dúas. Pola súa banda,

o Cine Teatro de Ribadeo aco-

llerá o “Ponte en escena”, impar-

tido por Comba Campoy;

mentres que o Teatro Nicomedes

Pastor Díaz de Viveiro acollerá

os monólogos de Carlos Blanco.

Cada curso ten unha duración de

20 horas, cun custe de 10 euros

para os actores participantes dos

circuítos Buxiganga e de 20

euros para o resto dos actores.

O Partido Popular de Mondoñedo

creou unha comisión de segui-

mento das obras acaecidas en torno

a autovía A-8 como medida de

axuda aos veciños e veciñas das

parroquias afectadas polas mes-

mas.

De feito, dende fai anos, as zonas

de Vigo, Reguengo, O Carme, San

Paio e Lindín, entre outros, sufri-

ron inundacións en casas e colleitas

en días de choiva debido as obras

e trastornos ocasionados polas

obras da A-8, que se viron parali-

zadas pola necesidade de modificar

o trazado orixinal debido a proble-

mas técnicos e de consolidación do

terreo.

Daquela, o grupo municipal solici-

tara, co goberno socialista en Ma-

drid, un plan de emerxencia que

permitira solucionar os problemas.

Agora, como “mostra de coheren-

cia”, explican os populares, crean

un grupo de traballo para facer este

seguimento

Orzamentos

Estes acometidos poderanse mate-

rializar grazas ao compromiso asu-

mido polo Ministerio de Fomento

do Goberno Central que permitirá

levar a cabo o remate da A-8 ao seu

paso por Mondoñedo, debido a un

investimento de 98 millóns de

euros entre os orzamentos para

2012 e a proxección para o 2013.

Os 48 millóns que se destinarán a

estas obras no 2012 dividiranse en

21,7 millóns de euros para os 9,3

quilómetros do tramo Lindín-Ca-

reira e en 26,3 millóns para o que

discorre entre Mondoñedo e Lin-

dín que suma 4,7 quilómetros. Pola

súa banda, a proxección para 2013

recolle a inversión de máis de 23,4

millóns de euros para o tramo Lin-

dín-Careira e máis de 26,1 millóns

para o de Mondoñedo-Lindín.

Fomento visita as obras da A-8

O sábado 16 de xuño a ministra de

Fomento, Ana Pastor, visitou o

tramo Lourenzá-Mondoñedo da

autovía do Cantábrico, que se porá

en funcionamento “proxima-

mente” acompañada polo conse-

lleiro de Medio Ambiente,

Territorio e Infraestructuras, Agus-

tín Hernández, e os alcaldes dos

dous municipios entre outras auto-

ridades.

Axentes da Policía Autonómica en

Lugo detiveron recentemente a un

veciño de Mondoñedo como pre-

sunto autor dun delito de recepta-

ción de obxectos de culto.

Os axentes realizaron unha inves-

tigación tralo coñecemento da des-

aparición de tallas e obxectos de

culto que deu como resultado a re-

cuperación de varias pezas de arte

catalogadas no Patrimonio Artís-

tico de Galicia e pertencentes a

igrexas da Mariña lucense, coma

unha talla de madeira dun San

Francisco do século XVIII que

desaparecera na igrexa de Rinlo.

Ademais, os axentes tamén recu-

peraron unha campá de ferro fun-

dido e varias pezas de madeira, das

que se descoñece a súa proceden-

cia.

Os obxectos recuperados atópanse

en depósito a disposición da Auto-

ridade Xudicial e son parte dunha

lista que facilitou o Bispado de

Mondoñedo, na que constan os ob-

xectos desaparecidos.

O detido xa foi posto a disposición

do Xulgado de Instrucción nº1 de

Mondoñedo, aínda que a investiga-

ción segue aberta, polo que non se

descarta a recuperación de imaxes

e obxectos de culto que seguen

desaparecidos, así como que se

produzan novas detencións.

A XII edición da Festa do Ca-

mioneiro, organizada polo de-

partamento de Industria do

Concello de As Pontes e o Co-

lectivo de Transportes do Car-

bón (A.C.T.C) volveu ser un

éxito de participación, xa que

150 vehículos pesados partici-

paron na homenaxe ao un dos

sectores clave do desenvolve-

mento local como é o do trans-

porte.

Dende primeiras horas da

mañá, camións procedentes

das Pontes, Ferrol, Vilalba,

San Sadurniño ou Neda, agru-

pábanse no barrio de A Casilla,

dende onde partiron cara ao

casco urbano. Así mesmo, a

festa acolleu unha exposición

de vehículos clásicos e último

modelo que logrou reunir a

medio cento de vehículos e foi

visitada por moitos ponteses e

pontesas. Así mesmo, a Ave-

nida de Galicia constituíse

como punto de encontro para

aqueles que quixeron presen-

ciar unha exhi-

bición de karts

e coches de

ralli. A xor-

nada rematou

coa actuación

musical do

grupo Agua-

zul.

A edil de In-

dustria e Co-

m e r c i o ,

M o n t s e r r a t

García, valo-

rou “moi posi-

tivamente esta

nova convoca-

toria pola gran

afluencia de

camións rexis-

trada, medio

cento máis que

no 2011, e polo bo ambiente

que reinou durante o trans-

curso desta celebración”. Así

mesmo, García transmitiu o

apoio do goberno local ao sec-

tor e ás vindeiras edicións

desta festa, ademais de facer

fincapé, ao marxe do seu ca-

rácter lúdico, na “aposta pola

formación que se impulsou por

primeira vez en beneficio dos

transportistas”; xa que a duo-

décima festa dos camioneiros

acolleu diversas charlas e foros

sobre o transporte de mercado-

rías ou a repercusión da crise

económica actual no sector.

Educación viariapara os estudantesponteses a travésdun circuíto da DXT

Veiga e Cruz presenciando a representación teatral do grupo Bordelo.

Algúns dos camións participantes na XII Festa do Camioneiro durante a súa ruta.

13actualidade xuño 12

“Unhas festas que traian ambiente a Guitiriz” é o que queren os membros da comisión defestas de San Xoán de Guitiriz 2012Qué teñen en común un choferxubilado, un taxista, un fotó-grafo xubilado, unha adminis-trativa en paro, un ebanistaxubilado e un encofrador?Úneos o interese por contentaraos veciños e veciñas de Gui-tiriz mediante un cambio demodelo das festas patronais.Son, polo tanto, os membrosda comisión de festas de SanXoán de Guitiriz 2012 que sefixeron co posto tras presentara súa candidatura para organi-zar as patronais deste ano, e oque vén, mediante a “Socie-dade Cultural San Juan de La-gostelle” que preside MonchoVázquez. O resto da directivaestá formada por José ManuelRivera como vicepresidente,Pepe Garrido como tesoureiro,Katy como secretaria e Anto-nio López “Marizao” e CarlosAmil como vocais. O traballo deste grupo paralevar a cabo as festas na honraa San Xoán que se celebraráno venres 22, o sábado 23, o do-mingo 24 e o luns 25 de xuño,comezou a finais do verán coavenda de lotería para Nadal.Logo tentaron vender rifaspara unha cesta que non resul-tou agasallada e que máis tardeincrementaron con produtos deEntroido para volver sortear.Xa nesta ocasión resultouagraciada unha veciña de San-taballa que traballa en Guiti-riz. Así mesmo, organizaronun campionato de tute que sedesenvolveu o venres 5 deabril coa finalidade de recadarmáis fondos, aínda que “o re-sultado non aportou ganan-cias”, como lamentan osmembros da comisión, igualque o resultado do primeirosorteo da cesta no que apuntan

que se debeu á falta de colabo-ración. E ademais destas ac-tuacións, a comisión taménencargou a impresión dunlibro sobre as festas e a histo-ria de Guitiriz que financian osestablecementos anunciantes,que tamén realizan as outrasaportacións nos últimos díasantes das festas. E a última ini-ciativa dos membros da comi-sión para alcanzar unorzamento de preto de 50.000euros, dos cales 22.500 sonaportados pola Comunidade deVeciños de Lagostelle, é o sor-teo de 6.000 euros que se efec-tuará coas últimas catros cifrasdo sorteo da Lotería Nacionaldo sábado 23 de xuño.Con todas estas propostas pre-tenden achegar a Guitirizunhas festas de nivel e “conse-guir que haxa ambiente nasrúas da localidade”, apuntaMoncho. Para iso, contan congrupos musicais e orquestrasde primeiro nivel que foronelixindo adaptándose ao presu-posto. Nese sentido, contaráncoa charanga NBA, dous gru-pos de gaitas e dúas bandas demúsica que amenizarán as al-boradas ou pasarrúas e overmú. Por outra banda, for-marán parte do programa daspatronais de Guitiriz as or-questras París de Noia, Sinto-nía de Vigo, Alarma ou Tangoademais do grupo Ciclón e ogrupo Canela. E non podía fal-tar nesta celebración a actua-ción de Bruno Pena, orepresentante da comarca chai-rega na segunda edición doconcurso ‘Recantos’ do sen-lleiro programa Luar, que ofre-cerá un concerto o venres 22de xuño a partir da unha emedia da noite como mostra

de agradecemento ao apoio re-cibido polos seus veciños e ve-ciñas. Ademais da música, as festascontarán con numerosas acti-vidades diri-xidas atódolos pú-blicos. Porunha banda,celebraransen u m e r o s a sa c t i v i d ade sd e p o r t i v a scomo a exhi-bición deximnasia rít-mica que terálugar no pavi-llón munici-pal o venres22 de xuño apartir dascinco e mediada tarde ou asétima ca-rreira popular‘Guitiriz Ter-mal’ que sedesenvolveráo mesmo día a partir das seteda tarde. Xa o sábado será aquenda da disputa dos TrofeosSan Xoán 2012 de Fútbol Sala,tanto feminino coma mascu-lino, no pavillón dos deportesa partir das seis da tarde; men-tres que o Trofeo de FútbolSan Xoán 2012 se disputará odomingo a partir das sete doserán no campo de fútbol‘Jesús Cruz’. Así mesmo, oluns celebrarase no pavillóndo IES Poeta Díaz Castro unhaexhibición de tiro con arco porparte das escolas deportivasmunicipais. As actividades lú-dicas completaranse coa gransardiñada popular e gratuíta danoite máxica do 23 de xuño,

cunha festa infantil que se ce-lebrará o luns 25 de xuño apartir das cinco e media datarde e cun baile para maioresamenizado polo grupo Canela

que se desenvolverá esamesma xornada a partir dasoito e media do serán e quecontará con premios para osmellores bailaríns.

Festa do VeraneanteE as ganas de traballar porunhas boas festas en Guitiriznon rematan aí, xa que a comi-sión manifestou o seu desexode organizar a tradicionalFesta do Veraneante que anosatrás se celebraba no verán.Pero isto non será posible sena colaboración dos veciños eveciñas, os responsables últi-mos de aportar o orzamento dafesta. Polo tanto, animan atodos a colaborar a través da

compra de rifas. Precisamenteeste foi un dos factores nosque se fixo notar a tan nome-ada crise económica actual, xaque se apreciou un considera-

ble descenso da compra de pa-peletas; xunto á diminución doorzamento que a comunidadeveciñal destina a sufragarparte dos gastos de organiza-ción das festas de San Xoán. E en canto a colaboracións,“ademais do Concello, o Bal-neario de Guitiriz, a Coral deXermolos, a comunidade demontes, Bruno Pena e empre-sas anónimas, débese ter enconta a cesión dos terreos deSegundo e Maribel e Pepe dePilar para asentar as atracciónsde feira que se instalarán aolado da praza de Guitiriz”, re-cordan os membros da comi-sión.

san xoán - guitiriz 2012

Antonio “Marizao”, Moncho Vázquez e Pepe Garrido, de esquerda a dereita, son algúns

dos membros da comisión de festas de San Xoán de Guitiriz 2012.

Inicio das Festas Patronais de Guitiriz.Exhibición de ximnasia rítmica das escolas deportivasde Guitiriz no pavillón municipal.

VII Carreira Popular Guitiriz Termal.

Disparo de bombas.

Verbena a cargo da orquestra TANGO.

Actuación de BRUNO PENA, representante da TerraChá na segunda edición do concurso ‘Recantos’ do pro-grama Luar, como mostra de agradecemento ao apoioque lle brindaron os veciños e veciñas.

A orquestra TANGO amenizará a noite despois da ac-tuación de Bruno Pena.

17.30 h

19.00 h

22.00 h

23.30 h

01.30 h

Venres, 22 de xuño

14actualidadexuño 12

“É un orgullo que a comisión de festas conte comigo porque é unha maneira deagradecerlle a todos os veciños o apoio que me deron ao longo de todo o concurso”

Bruno Pena, representante da Terra Chá no concurso ‘Recantos’ do programa Luar

Bruno Pena, un rapaz de Guitirizde 20 anos de idade e estudante deImaxe e Son que se define como“unha persoa que afronta a vidasempre cun sorriso e que ten os

obxectivos claros” é o represen-tante da nosa comarca na segundaedición do concurso ‘Recantos’da Terra Chá. O venres 22 de xuño despois daunha e media da noite ofrecerá unconcerto nas festas de San Xoánde Guitiriz 2012 como mostra deagradecemento polo apoio dosveciños e veciñas na súa andainano Luar.

Bruno, cómo chegaches a ser o

representante da nosa comarca

no concurso ‘Recantos’ do pro-

grama televisivo máis senlleiro

do nosa comunidade, ‘Luar’?

Pois realmente foi gracias a unhacompañeira que me animou a pre-sentarme. O que non me esperaba

é que me colleran.

Qué significou para ti?

Sabía dende o principio o que sig-nificaba que me colleran como“recanteiro”: unha responsabili-dade importante, xa que represen-taba a unha comarca galega. Oconcurso marca un antes e des-pois na vida, xa que son moitas asexperiencias e cousas que adqui-res ao longo do concurso.

Con qué apoios contas?

A día de hoxe tanto coa Loita

Contra o Cancro de Guitiriz, Au-tocares Muíños e o Concello deGuitiriz, aínda que na primeirafase tamén me apoiaron os Con-cellos de Cospeito, Xermade eAbadín.

Despois de alcanzar a quinta

fase, cómo definirías estes meses

asistindo ao programa? Qué

destacarías da experiencia en

canto á música?

Pois foron uns meses inesqueci-bles, nos que aproveitei cada se-gundo no programa. O importanteen cousas coma esta, onde se fanamigos e se aprende, non é com-petir; senón aproveitar este mo-mento e desfrutar no escenario.

E no que se refire ao proceso de

gravación dun produto audiovi-

sual, qué che aportou esta expe-

riencia?

Explorei o mundo audiovisual pordetrás das cámaras, que me cha-maba moito a atención e é algoque me interesa. Tiven a oportu-nidade de ver todo o proceso deprodución dun programa, o traba-llo de realizadores, cámaras, téc-nicos de son, luces... A verdade eque é moi diferente ver un pro-grama por televisión que en di-recto.

Moitos dos teus compañeiros e

contrincantes dedícanse profe-

sionalmente á música. Qué nos

podes contar deles? Qué carac-

terísticas destacarías deles e qué

puntos fortes cres que contas ti?

Case todos os meus compañeirostraballan en orquestras. E hai querecoñecer que esta experiencia éun moi bo escaparate para dedi-carse profesionalmente ao mundo

das orquestras. Tamén tiven asorte de que xente que traballanese mundo pensara en min. Peroo que teño en mente na actuali-dade é poder formarme parapoder formar parte do mundo datelevisión, pero detrás das cáma-ras.

Cómo valoras a túa posición na

clasificación?

Estou moi contento de chegaraquí. Para min xa é un gran logro.A clasificación cambia en cadafase cambia, pero valoro positiva-mente a miña posición; xa quecreo que se trata dun xogo, á vezque dun espectáculo de televisiónno que só pode gañar un.

Nos vindeiros programas resul-

tarán expulsados outros catro

“recanteiros” para dar paso xa

ás semifinais. Qué sensacións

tes de cara a esta fase? Cómo a

afrontarías no caso de alcan-

zala?

Por suposto que me gustaría se-guir, pero sigo insistindo que oimportante é aproveitar a expe-riencia e aprender do que estamosa vivir.

Qué contrincantes cres que

teñen máis opcións de chegar á

final? E quen che gustaría que

gañase o concurso se ti non pui-

deras optar ao premio?

Tódolos “recanteiros” temosoportunidades de chegar a final. Averdade é que todos os concursan-tes teñen moito talento e poderíagañar calquera, é difícil elixir.

Independentemente do con-

curso, Bruno Pena consolida a

súa carreira musical co seu

grupo Bruvá que integra xunto

a unha mestra da escola onde

recibe clases de canto. Cómo é a

resposta do público? E en qué

lugares realizas máis actuacións

co teu grupo?

A resposta do público é positiva.A día de hoxe decidimos dedicar-nos só a actos de lugares pecha-dos coma vodas ou bautismos.Tamén nos gustaría achegarnos aun nivel de festa, pero carecemosde equipo necesario para realizarun bo traballo. As festas que fixe-mos foron case todas en aldeas daTerra Chá.

E agora tamén nas festas patro-

nais de San Xoán de Guitiriz

onde a comisión de festas pen-

sou en ti para actuar. Cómo va-

loras este recoñecemento?

É un orgullo que queiran contarcomigo, e por iso estou moi con-tento; xa que é o lugar onde vivoe, ademais, é unha maneira deagradecerlle a todos os veciños oapoio que me deron ao longo detodo o concurso.

Qué significa para ti cantar

diante dos teus veciños e veci-

ñas?

É normal sentir algo de nervios aoactuar diante dos veciños. Esperoofrecer un pouco de entretementopara que eles pasen un bo ratocomo eu o paso cantando.

Por último, qué mensaxe envia-

rías aos veciños e veciñas da co-

marca?

Que, independentemente de cómose resolva o concurso, lles agra-dezo sempre o apoio que me danactuación tras actuación.

O guitiricense Bruno Pena actuará nas festas de San Xoán.

san xoán - guitiriz 2012

Sábado, 23 de xuñoDisparo de bombas.Sesión vermú a cargo da Charanga ‘NBA’

Trofeo San Xoán 2012 de Fútbol Sala feminino e mas-culino, no pavillón municipal de Deportes.

Noite de San Xoán. CACHARELA TRADICIONAL EGRAN SARDIÑADA POPULAR GRATUÍTA.Entre as rúas Sesulfe e As Costaneiras situarase aCharanga ‘NBA’.

Verbena co grupo ‘CICLÓN’

13.30 h

18.00 h

21.30 h

15actualidade xuño 12

Esta é xa a trixésimo terceira

edición do Festival de Pardiñas.

Qué obxectivos pretende e cál

cre que é o segredo do seu éxito?

O primeiro obxectivo é manter-nos, son 33 edicións, e para istonon temos máis remedio que re-novarnos. O espírito de Pardiñasurxe novos horizontes cada ano,ou morrer. Pensamos que a súa su-pervivencia é estimular a partici-pación das e dos festivaleiros. Oseu sobrenome é “Feira e Festa daMúsica e da Arte”, porque pensa-mos que todas e todos os queveñen aquí teñen algo ou moito decreadores... Pardiñas é unha pro-vocación que convida a compartiros recursos de cadaquén: este anofixo o cartel Andrea Carpente,unha moza que naceu en Vigo etraballa na Coruña.

En qué datas se celebrará este

ano? E cáles serán os grandes re-

clamos do festival? E as principais

novidades?

Son o 3, 4 e 5 de agosto. Como vedesun día máis. Algún mozo que traballaen Xermolos dende neno, que tenagora unha productora, ideou organi-zar ese venres PARDIÑASROCK.Vai ser nunha pradeira distinta,mesmo vai ser un espectáculo que haique pagar, pero unha oportunidadepara tanta xente que o venres acampaen Pardiñas. Queremos que o Festi-val se agrande con máis cultura efesta. Un bo día o investigador danosa música, Sito Carracedo, montouo taller de instrumentos, que hoxe éunha referencia no mundo enteiro,porque Sito constrúe a gaita irlan-desa, alemana, etc., e cada ano estreaun instrumento de percusión novo, opasado foi o paitoque...Outro día o escultor-canteiro, RamónVillar, do mesmo Pardiñas, montouunha exposición permanente na Casadas Artes... Non sei se é porque oFestival abrolla nunha fonte de augascargadas de enerxía, que non fai máis

ca medrar. Un ano, Manuel Maríaconvidou a Mini e Mero a musicar“Os Irmandiños”, que se estreou nofestival do 2010. O ano pasado naceuen Pardiñas a tradución ao xaponésdas “Memorias dun neno labrego”.Neira Vilas, un devoto deste festival,coñeceu aquí un antropólogo xapo-nés que está a estudalo Festival traloque naceu esta iniciativa.

A pasada edición que contou

cunha gran participación de pú-

blico acolleu unha mostra de ins-

trumentos tradicionais, obradoiros

de música e actuacións de recoñe-

cidos grupos musicais. Qué outras

actividades do programa están xa

pechadas para esta edición?

A Mostra de Instrumentos que orga-niza a Asociación de Gaiteiros Gale-gos, é o plato forte do Festival. Foi aprimeira en celebrarse de todo o es-tado. Ten o seu propio ritmo, un es-cenario para espontáneos, etc. EnPardiñas concéntranse moitas e moi-tos músicos, que ese día non teñenactuación e improvisan un grupo esoben a este palco, ou anónimos quequeren probar a maxia de Pardiñas.Nesta mostra participan os máis im-portantes investigadores da nosa mú-

sica, conviven aquí dous días. Taménse convocan obradoiros de danza tra-dicional, xoguetes sonoros, reguei-fas, etc. Neste ámbito actúan gruposde música tradicional, hai presenta-cións de discos, etc.

E con qué outros servizos contará

a festa?

Na Casa das Artes imos ter varias ex-posicións: unha de pintura de mozase mozos do IES de Guitiriz, outra depintura de Anxo Lamas, coas 65 lá-minas do libro que imos presentar enPardiñas. Tamén se desenvolverá aFeira do Libro, con novidades quepublica Xermolos: un libro sobre FizVergara de Yago Rodríguez, unha re-copilación de cantares populares deXosefa Cabado, o CD da Coral deXermolos que editou a Deputación,etc. E o festival conta tamén con zonade acampada, pois as mozas e mozosde Guitiriz ese día conviven en Par-diñas, estreitando a súa amizade,algún grupo durante semanas cons-trúe ata casas de varios andares, conmobles, etc. Co festival naceu taména Mostra de Artesanía que honra afiadora Pilar Losada cos seus 104anos. A carón de cada festivaleira oufestivaleiro inza unha fonte de arte e

compañeirismo.

E este ano, quen será o pregoeiro

ou pregoeira que se encargue de

abrilo festival?

Pardiñas foi sempre lugar de encon-tro de escritores, nesta hora presidi-dos polo noso patriarca, AvelinoPousa Antelo, cos seus 98 anos aíndatocou o tamboril o ano pasado. Ma-nuel María, Díaz Castro, Antía Cal,mentres viviron non o perdían...Entón cada ano sorprendemos a al-gunha ou algún con este encargo.Este ano vai ser Xosé Lois García, unhome moi plural: poeta, investigadorda nosa arte, embaixador dos paíseslusófonos, Cuba, Catalunya, etc.

Coa celebración do festival cul-

mina un ano de traballo da orga-

nización, pero cál é a súa

recompensa?

Son meses de soñar, de debater,mesmo na rúa... O maior gozo écompartir a ledicia de miles depersoas que viven eses días atope. Pardiñas existe gracias a unvoluntariado que fai as pancartas,escoitan moita música para deci-dir, montan as casetas de xestas,as de lona, etc. Un traballo in-tenso que produce esa satisfac-ción, e mesmo neste tempo decrise que están a recortar todo,coa imaxinación non poden, émáis poderosa cas maquinacións po-líticas e económicas que estamos su-frindo.

E falando da actual situación eco-

nómica, como afecta para a orga-

nización do festival e a súa

celebración?

Houbo festivais que vivían das sub-vencións que morreron ou sufrironun parón. Nos temos claro que oseventos máis acaudalados poden fe-necer, como estamos a ver. Os quesomos máis febles tiramos paraadiante gracias á imaxinación, a xe-nerosidade das e dos voluntarios e ao

apoio do noso pobo. Acosáronnospolítica e economicamente, pero afonte de Pardiñas non seca, seguesurtindo novas metas. Tamén temosque recoñecer que o trato coa orga-nización foi distinto segundo quengobernase na Xunta, na Deputaciónou no Concello. Concedéronnos o tí-tulo de Festa de Interese Turístico,que non supón axuda económica,pero este distintivo acredita que esta-mos dando a coñecer esta comarcamoi lonxe coas alas da xenerosidadee da festa. Por desgracia, as tarefas defornecer o mundo con máis harmo-nía, beleza, arte, cultura, etc. nonteñen compensación económica,pero si social. Xermolos cree que acultura e a arte son ferramentas paraconstruír un mundo de paz e igual-dade.

Este festival é xa un referente na

comarca e fóra das súas fronteiras,

pero cómo se da a coñecer entre os

participantes? Empréganse as

novas tecnoloxías na súa difusión?

Contamos con varias páxinas web eestamos presentes en varias redes so-ciais todo o ano. Hoxe sucar e nave-gar eses mares é fundamental.Mantemos comunicación con xentede moitos países e grupos de moitasculturas conectan con nós, ofrecén-dose e creando unha familia moilonga. É o único camiño para estarpresente neste mundo global, perosempre dende as nosas raíces que ofan un festival diferente pero atractivoe necesario.

“Pardiñas é unha provocación que convida a compartir os recursos de cadaquén”

Alfonso Blanco, presidente de Xermolos, a asociación organizadora do Festival de Pardiñas

XXXII Festival de Pardiñas. FOTO SUSO

san xoán - guitiriz 2012

Sábado, 4 de agostoBloquinho de Xermolos,

Milesios, Coetus + Eliseo

Parra, Kepa Junkera,

Quempallou e Cuchufellos.

Domingo, 5 de agostoTamborada Chotokoeu,

Zurrumalla e Beltaine.

XXXIII Festival de Pardiñas

Disparo de bombas e misa na igrexa de ‘San Xoán deLagostelle’

Pasarúas a cargo do grupo de gaitas ‘Andaina’

Misa solemne cantada pola ‘Coral de Xermolos’ naigrexa de Santa María.Procesión cun grupo de gaitas e a Banda Municipal deGuitiriz.Gran sesión de fogos a cargo da pirotécnica ‘Astariz’.Sesión vermú coa Banda Municipal de Guitiriz e a or-questra Alarma.

Trofeo de Fútbol San Xoán 2012 no campo ‘Jesús Cruz’.

Verbena a cargo de ALARMA e PARÍS DE NOIA.

Domingo, 24 de xuño10.00 h

10.30 h

13.00 h

19.00 h

22.30 h

16 actualidadexuño 12

Luís Anxo Rodríguez Patiño é

o párroco de Labrada e

Momán, dúas parroquias dos

municipios de Guitiriz e Xer-

made, respectivamente, que se

define como misioneiro, que

foi para o que se formou. Polo

tanto, cada domingo percorre

80 quilómetros oficiando sete

misas en cinco parroquias e

dúas capelas de dúas provincias

e dous bispados nun período de

catro horas, un traballo que cre

que os seus fregueses valoran

positivamente.

Patiño leva 28 anos sendo

“cura de pobo” por vocación e

destaca a súa permanencia nas

aldeas, cando o resto da socie-

dade escapa delas. Ademais,

apunta que “non hai lugar pe-

queno para actuar e intentar,

non só transmitir a fe cristiá,

senón dinamizar e facer que

esas persoas que viven neses

lugares se sintan verdadeiros

autores da súa propia vida e a

súa repercusión na sociedade”.

No tocante á fe católica, Patiño

afirma que é positiva, sempre

que non vai en contra das per-

soas, “como fillos de Deus que

son”, apunta. Nese sentido, re-

corda unha resposta de Xesu-

cristo fronte a unhas

autoridades relixiosas do seu

tempo que pretendían impoñer

normas: “O sábado está feito

para o home e non o home para

o sábado”, ao tempo que

apunta que “ a xerarquía ten

que baixar do pedestal, gañarse

a confianza con humildade e

recoñecendo os seus defectos".

Por outra banda, considera que

“a Igrexa española debe reco-

ñecer que ten que estar ao ser-

vizo do pobo e que Deus segue

falándonos a través da historia

de cada un e do pobo en xeral”,

ademais de asumir a realidade

que vivimos. Nese senso,

apunta que “cando na Igrexa

institucional poden máis as

súas normas que o Evanxeo e

que as persoas humanas, perde

toda credibilidade”. Por iso,

lembra que “o Vaticano é a

parte máis visible da Igrexa,

pero que os sacerdotes están

para mostrar o outro lado

dunha Igrexa ao servizo dos

máis necesitados”.

Coordinación da UNED Sé-

nior Eume - Terra Chá

Este proxecto naceu da necesi-

dade de achegar a Universi-

dade á contorna rural, como vía

de dinamización do rural ga-

lego, que fora demandada

polos Consellos de Maiores

trala colaboración entre o Con-

sello e a Asociación de Mulle-

res Rurais co Centro Asociado

da UNED da Coruña para a re-

alización dun curso de coidado-

res de anciáns. Tralo éxito

acadado, implantouse o pro-

grama Sénior da UNED diri-

xido a maiores de 55 anos trala

firma dun convenio entre os

Consellos de Maiores e a direc-

ción do Centro Asociado da

Coruña e a busca da colabora-

ción dos Concellos implicados.

Patiño afirma que existían dous

temores fundamentais “a reti-

cencia dos alumnos e a colabo-

ración das institucións que

permitisen facer sostible o pro-

xecto”. A primeira foi superada

ofrecendo unha oferta forma-

tiva adaptada aos intereses dos

alumnos e alumnas, cunha mi-

nuciosa procura de profesorado

cun perfil adaptado ao alum-

nado e mediante unha diversi-

ficación de sedes creando unha

en Momán (Xermade), outra en

Labrada (Guitiriz), e outras

dúas na Coruña, en Xestoso e

Paderne.

As innovacións deste proxecto

pasan por non buscar só mello-

rar a calidade de vida dos maio-

res, a súa sociabilidade e a súa

formación; senón tamén inten-

tar crear vínculos e conciencia

entre eles apro-

veitando o seu

caudal de coñe-

cementos en be-

neficio das súas

comunidades.

Así mesmo, o

interese destas

aulas radica na

incidencia das

materias en

temas sobre a

saúde, o benes-

tar ou outras re-

lacionadas coa

mellora das súas

condicións de

vida que lles

ofrecen unha in-

formación va-

liosa para a súa vida cotiá. Por

outra banda, constitúe un foco

de dinamización cultural e un

punto de encontro social que se

ve ampliado coas visitas cultu-

rais que realizan fóra das aulas.

Patiño establece que o seu tra-

ballo como coordinador “é fa-

cerlles ver que eles son

importantes, non prepotentes

nin soberbios, senón unha parte

activa da nosa sociedade”.

Ademais, apunta que “o pro-

grama non se fai só porque as

persoas maiores teñan que estar

sas e saudables; nin porque per-

mite que as persoas maiores se

forme e estean ocupadas, o cal

é bo para eles; senón que se

desenvolve porque non só be-

neficia aos maiores participan-

tes, senón que ten un impacto

tamén na comunidade rural á

que pertencen. Así, este pro-

grama intenta paliar a maior di-

ficultade de acceso da

poboación rural maior á forma-

ción, particularmente aos pro-

gramas universitarios, a pesar

de ter as mesmas inquietudes

que os urbanos e os mesmos

dereitos fundamentais a recibir

unha educación permanente ao

longo de toda a vida”.

Recollida de firmas contra os

recortes en sanidade

Entre as actividades que desen-

volven os Consellos de Maio-

res, que naceron polo ano 2007

con vocación de órgano que

puidese asesorar, desde a súa

experiencia, a políticos, educa-

dores e mozos, como un pro-

grama de actividades sobre

“catecismo e ancianidade”;

destaca tamén a súa implica-

ción social. Recentemente,

estes organismos presentaron

unha carta acompañada de fir-

mas antes a Consellería de Sa-

nidade porque, segundo explica

Patiño, “danse conta que sufri-

ron despois da Guerra Civil e

parece que nos seus últimos

anos de vida volverán a sufrir.

Eles esixen os seus dereitos,

adquiridos de maneira legal e

cumprindo todos os requisitos,

non piden esmola, só o que lles

corresponde. Nese sentido, ven

que as súas pensións son pe-

quenas e que teñen que pagar

algo que lle corresponde gratui-

tamente por dereito. E sobre

todo ven que uns cuantos se

aproveitan da súa suor e piden

apertarse aos máis débiles,

neste caso aos anciáns e a xente

das nosas aldeas, que soportan

crises e desprazamentos ás ci-

dades deixando que as nosas al-

deas quedasen sen consultorios

médicos”.

Luís Anxo Rodríguez Patiño oficiando unha misa.

“O programa da UNED Sénior permite que os maiores do rural se formen, perotamén supón un impacto na comunidade á que pertencen”

Luís Anxo Rodríguez Patiño, párroco de Labrada e Momán

san xoán - guitiriz 2012

Luns, 25 de xuñoDisparo de bombas.Pasarrúas a cargo dun grupo de gaitas e a Banda Muni-cipal de Guitiriz.

Misa na igrexa de ‘Santa María’.Procesión cunha Banda e un grupo de gaitas.Sesión pirotécnica a cargo de ‘Astariz’.Sesión vermú cunha banda e o grupo CANELA.

Festa infantil con xogos, inchables, coche espuma...

Exhibición de tiro con arco no IES Poeta Díaz Castro.

Baile para maiores co grupo CANELA onde serán premia-dos os mellores bailaríns.

CANELA e SINTONÍA DE VIGO rematarán as festas.

10.00 h

13.00 h

17.30 h

19.00 h

20.30 h

17actualidade xuño 12

política local

Begonte reclama o mantemento dos servizos sociais e a mellora das estradas

O PXOM, a ampliación do polígono industrial e a apertura do centro de día de Castrode Rei: as principais medidas para os vindeiros anos

O PXOM e o mantemento dos servizos sociais son as prioridades para Guitiriz

Despois de que pasara un ano do

cambio de goberno no municipio be-

gontino, o alcalde, José Ulla, consi-

dera que este primeiro ano da

lexislatura foi “moi positivo, xa que

logramos reducir considerablemente

os gastos ao mesmo tempo que, op-

timizando os recursos dos que dispo-

ñemos, conseguimos facer máis

cousas con menos diñeiro”. Ade-

mais, o alcalde destaca que “os órga-

nos de goberno municipal asumiron

competencias e xestións externaliza-

das polo anterior goberno co que

acadamos un aforro nas arcas muni-

cipais de máis de 50 mil euros”.

Pola contra, a oposición critica que

subira as taxas e os impostos, ade-

mais de “privatizar o servizo de

axuda a domicilio” segundo afirma

Serafín Otero, voceiro do grupo mu-

nicipal socialista e “fixar un soldo

para o alcalde e o tenente alcalde,

cando en Begonte non o tivera nin-

gún alcalde ou concelleiro”, apunta.

Pola súa banda, Xosé Manuel Rodrí-

guez, voceiro do BNG de Begonte,

explica que, como veciño, non ob-

servou que se fixera ningunha obra e

“tampouco se limparon as cunetas,

cando este servizo mínimo si se po-

dería garantir”.

En materia social, ambos voceiros

coinciden en denunciar a praza de

médico que está libre en Begonte

dende fai un ano, “cando hai moitos

concellos cos mesmos habitantes ou

menos que teñen os mesmos médi-

cos ou máis”, apunta Otero. Ade-

mais, as ambulancias de Begonte

trasladáronse a Guitiriz, estando

agora máis lonxe dos begontinos e

begontinas e o servizo de axuda no

fogar viu incrementadas as súas

taxas. Por outra banda, Rodríguez

demanda unha gardería, ademais de

recordar que “o Centro de Día do

municipio foi posto en funciona-

mento polo bipartito na Xunta”. Ade-

mais, apunta que Begonte contaba

con cunha oficina comarcal de aten-

ción á muller, á mocidade e ás per-

soas en risco de exclusión social

onde antes traballaban cinco persoas

e agora só queda unha. Mentres, Ulla

manifesta “o incremento das partidas

destinadas a becas e subvencións,

creando algunhas novas como as de

transporte” e, ademais, “pese aos re-

cortes das outras administracións

mantemos e pretendemos mellorar a

asistencia social e a axuda domicilia-

ria”. Neste ámbito, o Concello ache-

gou as actividades culturais,

deportivas e de lecer ás aldeas, des-

centralizando por primeira vez a

oferta que soamente se facía nos nú-

cleos de Begonte e Baamonde.

Neste momento, “as medidas máis

importante serían as enfocadas á cre-

ación de emprego e consolidar e me-

llorar as medidas en materia social, e

en ningún caso perdelas”, apunta

Otero, como tamén destaca Rodrí-

guez “precísase facilitarlle a forma de

vivir á poboación avellentada, ata

onde se poida chegar, pero sen quitar

servizos aos máis necesitados”. Pola

súa banda, o alcalde adiante que “se-

guiremos mellorando e dotando de

novos servizos para mellorar a cali-

dade de vida dos begontinos; ade-

mais de mellorara rede viaria

municipal, apostando polo emprego

de aglomerado en quente nas princi-

pais estradas; ademais de fomentar o

turismo no concello, como xerador

de emprego e creador de riqueza, e

promover a implantación de empre-

sas nos distintos polígonos industriais

co fin de xerar emprego e fixar po-

boación”.

Na xestión municipal o voceiro so-

cialista reclama “máis transparencia

coa oposición”, mentres que o BNG

lle pide ao alcalde que “presente pro-

xectos e loite por eles” ademais de

“xestionar os recursos para o Conce-

llo, xa que subir impostos non é xes-

tionar”.

O primeiro ano de lexislatura no

Concello de Castro de Rei está mar-

cada pola ausencia de actividades se-

gundo manifestan os voceiros da

oposición. Xurxo Balado, voceiro do

grupo municipal nacionalista, afirma

que “ non se nota o goberno en maio-

ría con gobernos amigos en Galicia

e España”; mentres que Juan José

Díaz Valiño, voceiro socialista de

Castro de Rei, apunta que “os veci-

ños aprecian o cambio, xa que agora

non hai obras nin actividades ou ser-

vizos para eles”.

En materia económica, o rexedor

municipal, Francisco Balado, explica

que “o goberno municipal aplicou

medidas de aforro eliminando tódo-

los gastos innecesarios, de maneira

que só gastamos aquilo que é im-

prescindible para garantir os servizos

básicos á poboación e para manter as

actividades básicas que se viñan rea-

lizando”. Ademais, apunta que Cas-

tro de Rei non tivo que presentar o

Plan de Axuste, porque contaba con

contas saneadas; pero si que teñen

que pagar facturas pendentes da an-

terior lexislatura que “no próximo

mes teremos ao día”. Díaz Valiño re-

corda as numerosas obras que se re-

alizaron no municipio durante a

anterior lexislatura, “deixando as

contas saneadas”, polo que reclama

ao goberno municipal unha mellor

xestión “pedíndolle o necesario á

Xunta”, a pesar de recoñecer que “

non é un momento bo”. Pola súa

banda, o voceiro nacionalista apunta

que “aínda non saíron os orzamentos

para este 2012, a pesar de gobernar

en maioría”. Ademais, Xurxo Balado

considera que “é o momento de con-

trolar, non de recortar en servizos so-

ciais”, en alusión aos recortes da

Xunta; xa que no municipio “non se

ve cara onde vai o temón”. No

mesmo sentido critica Díaz Valiño as

políticas sociais do actual rexedor, ar-

gumentando que “noutros Conce-

llos, si se fan cousas”, ao tempo que

lembra os talleres de memoria que se

facían en sete locais das parroquias,

mentres que ata o de agora “as aso-

ciacións non cobraron as axudas que

lles corresponden”; aínda que valora

positivamente a creación da Escola

Municipal de Teatro. O rexedor local,

pola súa banda, manifestou a sinatura

dun convenio coa Fundación Ami-

gos de Galicia que permite garantir

alimentos e recursos básicos aos que

o precisen ao tempo que adiantou

que “tamén estamos a traballar na

creación dun banco de roupa muni-

cipal que pretende recoller roupa

usada, clasificala e repartila entre os

máis necesitados”.

Francisco Balado apunta que o prin-

cipal obxectivo do goberno munici-

pal “é poñer en marcha actuacións

pendentes xa iniciadas polo Goberno

do PP á fronte de anteriores lexisla-

turas coma o Plan Xeral”, que esti-

man poñer en marcha no ano 2013;

ademais de “abrir o Centro de Día

de Castro de Rei; ampliar o Parque

empresarial de Castro Ribeiras de

Lea e levar a cabo a construción de

vivendas de protección oficial”, por

consideralas actuacións de gran im-

portancia para a economía de Castro

de Rei. Os socialistas de Castro de

Rei coinciden na importancia das tres

primeiras actuacións sobre as que

Díaz Valiño apunta que “o anterior

goberno xa deixou aprobado o

PXOM” e que a localidade de “Cas-

tro de Rei precisa o centro para maio-

res, aínda que é un proxecto

complicado ao que aínda lle falta a

licencia definitiva”. En canto ao po-

lígono industrial, construído na

época doutro alcalde popular, Arturo

Pereiro, recorda os problemas que

ten coa traída da auga. Por outra

banda, reclama a continuación das

actividades impulsadas polos socia-

listas en torno ao mercado gandeiro

que mesmo acollera un congreso eu-

ropeo.

Dende o BNG reclaman, ademais,

medidas que favorezan o asenta-

mento da poboación e o establece-

mento dunha segunda alternativa

para o Hospital San Rafael.

José María Teixido, como candidato

do PP, chegou ao consistorio guitiri-

cense mediante un pacto co conce-

lleiro de Converxencia Galega, Xesús

Veres, tralas pasadas eleccións muni-

cipais. Un ano despois afirma que “o

tempo pasouse voando”, aínda que

ten asentadas as bases de tódolos pro-

xectos que pretenden levar a cabo

para facer “un Guitiriz cun futuro me-

llor para todos”. Así mesmo, Veres

apunta que “levamos un ano facendo

unha xestión moi clara e transparente,

que foi o que sempre defendín eu”.

Pola contra, a voceira socialista cua-

lifica de “nefasto” este primeiro ano

de xestión municipal onde “non se

fixo nada novo, reducíronse os servi-

zos e se deixou de cobrar o que tiña-

mos conseguido”; cando Xosé Lois

González Souto “Pereira”, como vo-

ceiro do grupo municipal socialista,

apunta que as poucas actuacións que

se fixeron viñan da man do anterior

goberno, mentres que o actual se li-

mitou a pagar as facturas pendentes e

manter as festas e bailes para os

maiores.

En materia económica os grupos da

oposición critican a solicitude do Plan

de Axuste de pago a provedores, xa

que consideran que había recursos

suficientes para pagas as débedas;

mentres que o alcalde o xustifica ao

permitir “deixar as contas bastante sa-

neadas para ter máis marxe de inver-

sións reais de cara ao 2013, para

cando non nos faltan ideas nin nece-

sidades que cubrir”. Ademais, tanto

Veres como Teixido destacan o aforro

enerxético que están a facer no alu-

meado público.

E en materia social, o rexedor destaca

o aumento en axudas de emerxencia

social, a creación de axudas para sub-

vencionar matrículas en cursos para

xente desempregada e para material

escolar en tódalas idades. Todas elas,

medidas aplaudidas por Veres que

considera que “nos tempos que esta-

mos a vivir, moitos dos nosos veciños

e veciñas precisan máis que nunca

estas axudas sociais”. Polín e Pereira,

pola contra, afirman que non tomaron

novas medidas ao que a voceira so-

cialista inclúe a renuncia a facer unha

residencia – centro de día no local da

Casa da Botica.

E entre as medidas que se levarán a

cabo nos vindeiros meses, Teixido e

Veres, apuntan que estarán relaciona-

das co Plan Xeral de Ordenación

Municipal, no que “estamos traba-

llando co equipo redactor e facendo

modificacións en base a peticións dos

veciños e veciñas”. Tamén manifes-

tan a importancia de fomentar o asen-

tamento de empresas no polígono

industrial, así coma a do proxecto da

Cidade Verde en Santa Mariña e a

implantación dun destacamento per-

manente da UME no campamento de

Santa Cruz de Parga; ademais de po-

tenciar o comercio e o turismo local

e ofrecer máis atención ás aldeas con-

seguindo que as estradas estean en

perfecto estado e achegar á veciñanza

o uso das escolas.

Pola súa banda, Polín pide a posta en

funcionamento das placas solares do

teito da nave do SENPA, “xa que xe-

rarían ingresos”; a aprobación do

PXOM; a loita porque a empresa Ge-

riden constrúa a residencia proxecta

en Parga; o mantemento do plan de

aglomerado paulatino das pistas mu-

nicipais; a posta en marcha de activi-

dades nos locais arranxados de Becín

e Campoverde; así como restablecer

as relacións coa Deputación reto-

mando as negociacións para que

constrúa a residencia en Guitiriz. O

voceiro nacionalista, pola súa parte,

considera que o máis importante é

“rematar o PXOM que xa comezara

o PSOE, ademais da construción dun

xeriátrico público e do mantemento,

polo menos, dos servizos sociais ac-

tuais”.

Naves do polígono industrial de Castro Ribeiras de Lea.

18 actualidadexuño 12

O grupo provincial do Partido Popu-

lar mostra a súa preocupación ante a

indemnización de preto de 4 millóns

de euros á que pode verse condenada

SUPLUSA, organismo dependente

da Deputación de Lugo pola entrega

dun polígono industrial en Begonte

que provocou trastornos na zona e

nunha empresa, que se ve abocada

ao peche.

Para os populares da provincia esta

información é moi preocupante,

máis no momento económico que

vivimos; xa que as Administracións,

cumprindo coa legalidade, deben fa-

cilitar o asentamento de empresas.

Así mesmo, o grupo popular sos-

peita que “estamos ante outra das

utilizacións sectarias e partidistas por

parte do señor Besteiro, neste caso

por parte de SUPLUSA, un orga-

nismo creado para o desenrolo in-

dustrial na provincia”. E aseguran,

ademais, que “a participación en

novos proxectos levou, posible-

mente, a unha deixadez no obxetivo

desta entidade”.

A voceira do grupo popular na De-

putación, Elena Candia, insta ao Pre-

sidente da Deputación a dar

explicacións a tódolos lucenses.

Os alcaldes de Riotorto, A Ponte-

nova, A Pastoriza e Pol mantiveron

unha xuntanza o pasado martes 29

de maio na Casa do Concello de

Riotorto co obxectivo de analizar

as consecuencias que en materia de

benestar vai ter as retiradas de axu-

das por parte da Xunta aos Conce-

llos de menos de 20.000 habitantes.

A esta reunión estaban convidados

tamén os alcaldes de Meira e a Ri-

beira de Piquín, concellos colabo-

radores noutros ámbitos de

servizos municipais.

Durante a xuntanza, os rexedores

destes concellos mostraron o seu

interese en esixir á Xunta o mante-

mento dos compromisos orzamen-

tarios para seguir prestando os ser-

vizos que ata agora viña finan-

ciando. Nese sentido, piden que se

faga unha achega económica para

o mantemento do S.A.F. básico,

das unidades de traballo social e

dos equipamentos sociais de titula-

ridade municipal que, cando

menos, garanta a contía aportada

no ano 2010. Na mesma liña, de-

nuncian o tratamento discriminato-

rio para os concellos de menos de

20.000 habitantes.

O Alcalde de Riotorto, Federico

Gutiérrez Estoa, manifestou que os

alcaldes destes concellos teñen

claro “o noso compromiso de tra-

ballo para garantir o mantemento

dos servizos sociais básicos que

prestamos nos nosos concellos e

comprometernos a facer as xes-

tións necesarias nesa dirección ”.

Así mesmo, lamentou “ a posición

da Xunta que deixa sen aportación

económica o servizo de axuda no

fogar básico do que ata a actuali-

dade se beneficiaban preto de 120

veciños”. Así mesmo, tamén ex-

puxo que pon en risco o funciona-

mento de equipamentos sociais

coma o PAI de Pastoriza ou A Pon-

tenova, así coma as unidades de

traballo social que desenvolven o

labor nestes concellos. Estoa con-

sidera que “non é de recibo a posi-

ción da Xunta de Galicia que

discrimina aos concellos en fun-

ción do seu número de habitantes,

aínda menos que se estableza un

dobre vara de medir que fixa un

trato desigual para os veciños do

rural e das cidades”.

O alcalde de Riotorto anunciou que

“os alcaldes destes catro Concello

imos solicitar unha entrevista á

Conselleira de Traballo e Benestar,

Beatriz Mato, a fin de desbloquear

o problema que creou con esta de-

cisión. Ademais, apunta que “nin-

guén cree que exista algún tipo de

fundamento legal para que a Xunta

poida retirarnos esta axuda, xa que

a lexislación en vigor é hoxe a

mesma que en 2010 ou 2011. A

única motivación da decisión da

Xunta está en que cando ao PP lle

toca recortar, sempre recorta en

quen máis o precisa, isto é, nos

máis débiles. Esta é a consecuencia

de sufrir dun goberno da Xunta ao

servizo dos poderosos”, conclúe.

Estoa critica aos alcaldes de

Meira e a Ribeira de Piquín

Estoa considera “particularmente

triste a posición dos Alcaldes de

Meira e da Ribeira de Piquín que

antepoñen os intereses do partido

por encima dos intereses dos seus

veciños. A Axuda a Domicilio, os

servizos para nenos e maiores non

saben de siglas”, apunta.

O director do Instituto Enerxético

de Galicia da Consellería de Eco-

nomía e Industria, Eliseo Diéguez,

participou o luns 18 de xuño na ce-

lebración dun ‘Energy Day’ no

Parque Eólico Experimental de So-

tavento co que, no marco da Se-

mana Europea da Enerxía Sostible,

se busca concienciar dun modo

interactivo aos máis novos das

vantaxes do aforro e a eficiencia

enerxética e o uso de enerxías re-

novables.

Os estudantes, nunha visita guiada,

comprobaron de primeira man as

vantaxes do uso eficiente da auga

ou da iluminación, ao tempo que

puideron analizar o consumo dos

electrodomésticos e do resto de

equipos dun fogar, ou dos vehícu-

los e bicicletas eléctricas, grazas

aos simuladores e medios de trans-

porte cos que conta o Parque. No

ámbito das fontes renovables, visi-

taron a sala de control eólico, ao

tempo que descubriron a Vivenda

Bioclimática de Sotavento, o fun-

cionamento das caldeiras de bio-

masa e o das bombas de calor

xeotérmico.

Esta xornada, organizada pola

Consellería de Econo-

mía e Industria, encá-

drase dentro dos máis

de 150 actos que se

desenvolveron en Es-

paña durante a semana

co obxectivo de pro-

mover a eficiencia

enerxética e as enerxías

renovables. Con mo-

tivo desta Semana Eu-

ropea da Enerxía

Sostible, o Parque Eó-

lico Experimental de

Sotavento ten progra-

madas máis visitas de

escolares durante estes

días que acollerán un

total de 150 alumnos e

alumnas.

Día Mundial do Vento

Ademais, a Fundación

Sotavento Galicia uniuse un ano

máis á celebración do Día Mundial

do Vento que se celebrou o 15 de

xuño co fin de promover este tipo

de enerxía como un recurso reno-

vable, limpo e autóctono.

Para conmemorar este día, lévanse

realizando toda a semana no Par-

que Eólico Experimental Sota-

vento algunhas actividades con

máis de 300 persoas de diferentes

idades e colectivos que foron enca-

miñadas a coñecer mellor este re-

curso.

Segundo datos do Inega, Galicia

conta cuns 150 parques eólicos e

un total de 3.895 aeroxeradores en

funcionamento, o que a converte

na terceira comunidade autónoma

española en potencia eólica insta-

lada debido á súa favorable situa-

ción xeográfica. O parque eólico

galego, ademais de cubrir o 21%

do consumo doméstico, da em-

prego a máis de 5.000 galegos e

galegas que traballan neste sector.

Os rexedores de Riotorto, A Pastoriza, A Pontenova e Pol solicitan unha entrevista coaConselleira de Traballo e Benestar

Sotavento conmemorou o Día Mundial do Vento e acolleu un ‘Energy Day’para concienciar aos máis novos das vantaxes da eficiencia enerxética

O PP pide explicaciónssobre unha demandaa SUPLUSA

Eliseo Diéguez durante a súa exposición no ‘Energy Day’ en Sotavento, Xermade.

terra chá

actualidade 19xuño 12

As localidades de Vilalba e Cos-

peito acollerán un campus de fút-

bol base que se celebrará durante

o verán en tres sedes distintas.

Os campus de Cerceda, Vilalba-

Cospeito e Burela ofrecen 200

prazas para rapaces de 8 a 17

anos que se desenvolverán entre

o 30 de xuño e o 8 de xullo, o 11

e o 19 de xullo e o 22 e o 30 de

xullo, respectivamente.

Nas localidades chairegas as ac-

tividades, que ademais de fútbol

inclúen tempo de ocio e outras

actividades lúdicas en grupo,

desenvolveranse no complexo

deportivo da Praia Fluvial ‘A

Madalena’, o IES Santiago Ba-

santa Silva, a piscina municipal

de Vilalba e o Campo Municipal

e a Casa da Cultura de Cospeito.

O campus estará impartido por

dez adestradores titulados e con-

tará, ademais, con monitores de

tempo libre, fisioterapeuta e nu-

tricionista. E entre as personali-

dades invitadas atópanse os

adestradores dos recen ascendi-

dos R.C. Deportivo de La Co-

ruña e R.C. Celta de Vigo, José

Luís Oltra e Paco Herrera, res-

pectivamente. Completan a lis-

taxe dos 15 invitados outros

adestradores, así como persona-

lidades da prensa deportiva ou

xogadores de fútbol en activo,

coma Valerón, Riki ou Pedro

León, e outros xa retirados da

competición coma Fran ou Man-

jarín.

O Concello de Vilalba ofrece 160

prazas, 80 por quenda, para os

nenos e nenas nacidos entre o

ano 2000 e o 2007 que queiran

participar nos campamentos de

verán que se celebrarán na loca-

lidade.

Esta edición dos campamentos

de verán de Vilalba desenvolve-

ranse en horario de mañá, dende

as dez da mañá ata as dúas do

mediodía. A primeira data de ce-

lebración comprenderá os días

entre o luns 9 e o venres 27 de

xullo; mentres que a segunda se

desenvolverá entre o luns 30 de

xullo e o venres 17 de agosto.

Para os rapaces e rapazas de

entre oito e doce anos, as activi-

dades xirarán en torno aos depor-

tes entre os que desenvolverán

unhas olimpíadas, xogos tradi-

cionais e convencionais, activi-

dades na natureza e xogos

acuáticos. Pola súa banda, os

máis pequenos, de entre catro e

sete anos, participarán en obra-

doiros de reciclaxe, manualida-

des, expresión corporal ou

psicomotricidade, ademais de

xogos acuáticos e actividades na

natureza.

O prezo dos campamentos será

de 50 euros por cada neno ou

nena do municipio, mentres que

aqueles procedentes doutros lu-

gares deberán pagar 100 euros

por cada participante.

O prazo de inscrición remata o

mércores 4 de xullo.

Vilalba e Cospeito serán as sedesdun campus de fútbol base

Vilalba oferta 160 prazas en dúasquendas nos campamentos de verán

terra cháBREVES

Éxito do primeiro Concursode Tapas de Rábade

XXXVIII ConcursoLiterario de Vilalba

Admisión do ciclo superiorde laboratorio nas Pontes

“Enchufados” ao humorgráfico dixital en galego

A Cafetería Bar Rubinos e Los

Arcos fixéronse cos trofeos desta

primeira edición do concurso de

tapas de Rábade, que se desen-

volvera a última fin de semana

de maio e a primeira de xuño, e

onde participaron dez establece-

mentos da localidade que se

mostraron moi satisfeitos coa

participación dos consumidores.

Mónica Cruz, veciña de Rábade,

resultou agraciada no sorteo da

cea para dúas persoas no Asador

Coto Real de Rábade entre os

consumidores participantes.

O Concello de Vilalba convoca

unha nova edición do Concurso

Literario co afán de estimular a

creación poética. As obras inédi-

tas presentadas ao concurso, que

poderán ser de tema libre; pero

escritas en lingua galega e cun

número mínimo de 500 versos,

deberán achegarse ao Concello

antes do vindeiro 20 de xullo.

O fallo do xurado darase a coñe-

cer o venres 24 de agosto, men-

tres que o xoves 30, coincidindo

co inicio das festas de San

Ramón e Santa María 2012, fa-

rase entrega dos premios que

contan cun importe de 4 mil

euros.

O I.E.S. Moncho Valcarce das

Pontes oferta, para o curso 2012-

13, o Ciclo Superior de Labora-

torio de Análise e Control de

Calidade que cunha duración de

dous anos, prepara técnicos su-

periores de laboratorio especiali-

zados na análise de materiais e

produtos industriais. Ademais, é

unhas das titulacións máis de-

mandadas polas empresas da co-

marca, nas que se realizarán as

prácticas formativas. A solici-

tude de admisión pode realizarse

no centro ata o 2 xullo.

‘Enchufados’ é a primeira revista

dixital de humor gráfico en ga-

lego. Votou a andar o martes 29

de maio da man de sete humoris-

tas galegos: Euler, Sabela Arias,

Boli Bic, Eva Domínguez, Xoán

Andrade, Pepe Mansilla e Barón

Rojo. O seu obxectivo é dar a co-

ñecer os seus traballos e fomen-

tar o uso do galego cubrindo o

oco deste tipo de publicacións en

galego na rede. O seu coordina-

dor, Euler, explica que sobre

todo pretenden “ofrecer humor,

tan necesario na actualidade” a

través de distintos temas de ac-

tualidade cada semana.

Vilalba celebrará anoite de San Xoánna praza de SantaMaría cunha sardi-ñada gratuítaEste ano o Concello de Vilalba,

en colaboración cos veciños e

veciñas da Praza de Santa María

e os seu establecementos comer-

ciais, organizan a cuarta festa da

Noite de San Xoán.

A festividade, segundo explicou

o concelleiro de Cultura, Tu-

rismo e Educación do Concello

de Vilalba, José María García-

Leira Boado, contará coa tradi-

cional sardiñada popular gratuíta

“debido ao esforzo dos locais

hostaleiros, os veciños e veciñas

de Santa María e do Concello de

Vilalba, que aporta máis de

2.500 euros, a pesar da situación

económica actual” e de baralla-

ren xa na pasada edición a posi-

bilidade de cobrar un prezo

simbólico por cada ración.

Ademais, García-Leira Boado

apuntou que a festa contará coas

actuacións do grupo ‘Entre lusco

e fusco’ e da ‘Sintonía de Sanco-

bade’, debido ao “éxito de pú-

blico e crítica que acadou o ano

pasado”. Ademais, tamén parti-

cipará a Escola Municipal de Te-

atro coa caracterización dos

actores como diferentes persona-

xes.

A sardiñada gratuíta, para a que

se precisan 200 quilos de sardi-

ñas, 15 empanadas con 50 quilos

de liscos, dará comezo arredor

das nove do serán, mentres que

a espantada das meigas se reali-

zará ás doce da noite, cando os

veciños e veciñas correrán dende

a praza de Santa María á de San

Xoán onde saltarán a cacharela

un número impar de veces. A

festa verbena prolongarase ata á

unha e media da madrugada coa

actuación da ‘Sintonía de Sanco-

bade’.

A UNED Sénior Terra Chá apoia o envellecemento activo

A Tradescola abre o período de reserva de prazas para ovindeiro curso 2012 – 2013

Con motivo do Ano Europeo do

Envellecemento Activo, a Conse-

llería de Traballo e Benestar, orga-

nizou unhas ‘Xornadas de

Envellecemento Activo’ que se ce-

lebraron o venres 15 de xuño en

Santiago de Compostela.

Conferencias e mesas redondas

ocuparon dende as dez da mañá ata

as oito da tarde da man de diferen-

tes colectivos e asociacións de per-

soas maiores que abordaron

propostas sobre como mellorar a

calidade de vida dos maiores ou

puxeron de manifesto a importan-

cia desta etapa da vida a través de

ponencias como “Só os seres vivos

envellecen”, “A importancia das

facultades cognitivas” ou “Como

ocupar o tempo libre” desenvolta

pola alumna da UNED Sénior

Mercedes Cachaza que fixo unha

exposición pormenorizada de tóda-

las actividades que leva a cabo esta

organización nas comarcas do in-

terior lugués e coruñés. Nese

senso, a súa ponencia, expresiva e

amena, que mesmo espertou os

aplausos do auditorio en varias

ocasións, baseouse no que supuxo

para os alumnos e alumnas da

UNED Sénior Eume – Terra Chá a

participación nas súas actividades

e que cualificou como “un feito

que cambiou as nosas vidas”.

Dende a UNED Sénior desta co-

marca piden que se estenda por

toda a Galicia rural, xa que consi-

deran que “mellora, en gran parte,

a calidade de vida das persoas”.

Participación activa na elabora-

ción de proxectos sobre servizos

sociais

Así mesmo, a UNED Sénior Eume

– Terra Chá pide que non se priva-

ticen os servizos sociais, xa que

consideran que a atención aos

maiores non debe ser obxecto de

lucro. Ademais, reclaman que se

dispoña dos recursos económicos

e humanos necesarios para mello-

rar a calidade de vida das persas da

terceira idade; así como de que se

lles permita participar na elabora-

ción de proxectos aproveitando a

súa experiencia vital e laboral para

a cabo tarefas útiles para toda a so-

ciedade.

O centro de ensino da música e do

baile tradicional xestionado pola

Asociación de Gaiteiros Galegos

na cidade de Lugo ven de abrir o

período de reserva de prazas para

o vindeiro curso 2012/2013.

A Tradescola, situada no LUG II, é

un centro de formación cunha pro-

posta educativa destinada a que o

alumnado adquira formación tanto

na música coma no baile tradicio-

nal. Para iso conta con nove mes-

tres - Bruno Villamor, Maricarmen

Saborido, Luís Correa “ O Carun-

cho”, Xerardo Quintela, Xabier

Iglesias, Pedro David Lamas, Be-

goña Lorenzo, Xela Conde e Xosé

Lois Romero Cajigal- que se en-

cargan de impartir a aulas de zan-

fona, gaita, acordeón, baile

tradicional, canto e pandeireta, téc-

nica vocal, percusión, requinta, e

linguaxe musical.

O curso pasado, a Tradescola con-

tou con máis de 200 alumnas e

alumnos matriculados; aínda que o

centro tamén organizou outras ac-

tividades en colaboración con aso-

ciacións de toda a provincia e

cursiños monográficos ao longo do

curso. Ademais, tamén achegou a

nosa música aos concellos da

Pobra do Brollón e da Pastoriza, a

través de cursos e concertos didác-

ticos para escolares, entre outras

actividades.

As clases están destinadas a per-

soas de tódalas idades e niveis de

iniciación ou perfeccionamento. O

prazo para reservar praza remata a

finais de xuño e realizarase na Tra-

descola, situada no Complexo Re-

sidencial Xuvenil Lug II,

chamando ao teléfono 982 22 99

66 ou enviando un correo electró-

nico a tradescola@gaiteirosgale-

gos.com.

O auditorio das ‘Xornas de envellecemento activo’ celebradas en Santiago.

20 actualidadexuño 12

Economía e Industria fomenta a renovación con lousa das cubertas dos edificiosde vivendas con máis de 1,5 millóns de eurosA Consellería de Economía e In-dustria vén de poñer en marchaunha nova liña de axudas pormáis de 1,5 millóns de euros coaque se fomenta a renovación decubertas de edificios de vivendasempregando como material alousa, para así diminuír o gastoenerxético nestas construcións, oque supón tamén un aforro eco-nómico. Poderían beneficiarse destasaxudas, que cobren o 40% dototal do custo subvencionable,máis de 150 propietarios de vi-vendas unifamiliares e comuni-dades de veciños, que podenpresentar as súas solicitudes atao 15 de xullo. Todas as actua-cións de renovación de cubertasdeberán estar realizadas e paga-das entre o 1 de xaneiro desteano e o 15 de de novembro.Coa creación desta nova liña deaxudas a Consellería de Econo-mía e Industria apoia ás familias

na renovacióndas cubertasao tempo quefomenta a uti-lización dalousa, un pro-duto naturalque conta cun-has caracterís-ticas deimpermeabili-dade, incom-bustibilidade ealto grao deinalterabili-dade tanto nacor como nasúa composi-ción, quexunto coa súar e s i s t e n c i amecánica, du-rabilidade e capacidades illantesa converten nun elemento degran calidade para o seu usocomo material de cubrición, con-

tribuíndo así á redución dos con-sumos enerxéticos. Entre os custos subvencionables,dun máximo de 70 euros pormetro cadrado de cuberta, inclú-

ense ademais dosmateriais, os cus-tos de desmon-taxe das cubertasexistentes e demontaxe dasnovas, así comoos proxectos dearquitectura ouenxeñaría nece-sarios e os custosde licenzas.Ademais de con-tribuír ao aforro ea eficiencia ener-xética, un doseixos estratéxi-cos da actuaciónda Consellería,Economía e In-dustria apostapola utilización

da lousa, un produto no que Ga-licia é líder, producindo máis do45% da lousa mundial para cu-bertas segundo datos do sector.

O Presidente da Deputaciónde Lugo, José Ramón GómezBesteiro, logrou que a Xuntade Galicia rectificase e ela-borase un novo protocolo decolaboración permanentecoas Deputación galegas.Fixóo durante a reunión quemantivo o mércores 20 dexuño co titular galego, Al-berto Núñez Feijóo, previa-mente á sinatura doprotocolo que estaba pre-visto pechar este mesmomércores cos mandatariosprovinciais. Xa hai unha semana, a Depu-tación advertía de irregulari-dades xurídicas nestedocumento, notificándollaspor escrito ó Goberno galegomediante o envío dun deta-llado informe sobre o que ainstitución luguesa non reci-biu ningunha contraproposta.É máis, ó día seguinte de en-viar á Xunta o informe, oGoberno autonómico infor-mouno favorablemente noConsello autonómico. Bus-cando de novo o consenso eantes de ter que marcha dasinatura do protocolo,Gómez Besteiro entregou unborrador xeral para buscar aunanimidade que agora si foirecollido no documento asi-nado. Deste xeito, sobre a marcha,o que provocou un retrasodunha hora a sinatura doconvenio, modificáronseasuntos como: o financia-mento dos Servizos Sociaisque agora se axustan á Lei enon o Decreto que impuxo a

Xunta; os Grumir seguiránsendo de responsabilidadeautonómica; foron elimina-das as referencias ós Conce-llos menores de 15.000habitantes para axustarse ómarcado pola Lei: 20.000habitantes; e abórdanseasuntos estratéxicos para odesenvolvemento socioeco-nómico da Comunidadecomo o sector primario ou ademografía, ambas as dúascuestións introducidas poloPresidente lugués. Gómez Besteiro agradeceuas modificacións realizadasporque agora si se abordanos asuntos que preocupan áprovincia e á Galicia. O titu-lar provincial salientou queestaba moi interesado en quese asinen canto antes os con-venios de colaboración pos-teriores a este protocolo xaque “é o modo de levalo ápráctica, con financiamentoconcreto”. Os motivos de que a institu-ción luguesa se negara a asi-nar dende o primeiromomento o borrador do pro-tocolo eran, fundamental-mente, que non se axustaba alei e que era un cheque enbranco co que a Xunta pre-tendía pasar as súas cargasfinanceiras ós lucenses xaque obrigaba ás Deputacióna asumir os seus deberespero sen transferencias eco-nómicas. Ademais, non tra-taba temas como aagricultura, a gandeiría ou acrise demográfica.

A Xunta presentou un protocolode colaboración permanentecoas deputaciónsO Consello da Xunta presentou oxoves 14 de xuño un protocolo de“colaboración permanente” entrea Xunta e as catro deputaciónsprovinciais co obxectivo de “eli-minar duplicidades, fortalecer axestión conxunta e optimizar aprestación dos servizos públicos”aos cidadáns, segundo explicou otitular da Xunta de Galicia, Al-berto Núñez Feijóo. Feijóo definiu este proxecto comounha estratexia global coa que re-alizar investimentos conxuntoscoa suma das capacidades dos dis-tintos gobernos que conflúen noterritorio de Galicia. O presidenteda Xunta incidiu en que se trata deconcretar esforzos cunha únicapremisa: “unha Administración,unha competencia, un servizo”que permitirán ter “administra-cións máis sostibles, máis útiles,máis eficientes, menos caras e quebusquen a maior calidade de vidados galegos que son os que finan-cian as administracións públicas”,afirmou Feijóo. A Xunta xa ten remitido dende faitempo o texto ás catro deputa-cións e “nos próximos días asina-remos o convenio, o documentomarco, a guía de colaboraciónpermanente entre as catro deputa-cións e a Xunta de Galicia”, ase-verou ao respecto.

Servizos completos e eficientes

O mandatario galego incidiu enque o documento ten unha filoso-fía “clara”, un ámbito de actua-ción “amplo, pero definido” e unpropósito “compartido por todos”. Segundo Feijóo a filosofía é clara:sumar esforzos para ofrecer aoscidadáns “unha carteira de servi-

zos máis completa e eficiente”. Odocumento constitúese así nunha“folla de ruta” que será o punto departida “para posteriormente apli-cala en todos os eidos posibles”porque os cidadáns, lembrou o ti-tular da Xunta, “están pedindo es-truturas máis sinxelas e operativase a eliminación de duplicidades egastos innecesarios”. Así mesmoafirma que “é posible garantir acalidade dos servizos públicos eneste momento, por primeira vezna historia de Galicia, haberáunha guía entre as deputacións e aXunta de Galicia para compartir epara traballar conxuntamente ser-vizos públicos de ambas”. Respecto ao ámbito de actuación,o presidente da Xunta sinalou queé “amplo” porque abre a vía decolaboración “con todos os eidosde xestión posible nos que haiunha colisión de competencias,directamente ou indirectamente,entre as deputacións e a Xunta deGalicia”. A tal efecto, este docu-mento marco pretende abrir unhaaxenda conxunta en materia deservizos sociais, de investimentos,de equipamentos culturais, en ma-teria deportiva e en materia turís-tica, así coma de contornasurbanas e de infraestruturas hi-dráulicas, emerxencias e en mate-ria de actividades formativas e deemprego. O presidente galego lembroutamén que coa presentación destaguía de relacións permanenteentre as catro deputacións e aXunta de Galicia, o Executivo au-tonómico dá un paso máis no seuobxectivo de lograr unha maiorcooperación coa Administraciónlocal.

Besteiro logra que a Xunta elaboreun novo protocolo tralas irregula-ridades advertidas

BREVES

Tres detidos por intento deroubo en Rábade

Veciños de Begonte eXustás viaxan co Km0

Rouban material daautovía A8

A UNED Sénior abre o prazode matrícula na comarca

A Garda Civil detivo a dous ve-ciños de Rábade de 18 anos deidade e a un de Lugo de 20como supostos autores dun de-lito de tentativa de roubo no in-terior dunha vivenda da rúaLópez de Vega de Rábade.Os feitos ocorreron na madru-gada do domingo 10 de xuñocando as forzas de seguridadealertadas dun suposto roubo nointerior dunha vivenda atoparona dous mozos agochados. Osaxentes inspeccionaran a zona ecomprobaran que a porta da en-trada e un cristal estaban rotos.Un terceiro mozo foi detido pos-teriormente tras fuxir do lugarmomentos antes da chega daGarda Civil.

As rutas do Km0 da Deputaciónlevaron a 55 begontinos o mér-cores 13 de xuño a visitar a ole-ría de Bonxe para logotrasladarse a Ribadeo onde des-pois do xantar, no restauranteVoar, realizaron unha travesía enlancha pola ría e pasearon polocasco histórico da vila, ademaisde visitar o Convento das Clari-sas.Pola súa banda, o xoves 14 destemes, 48 integrantes da Asocia-ción de Veciños de Xustás, enCospeito, realizaron unha ruta encatamarán por Amandi despoisde visitar as instalacións do Cen-tro de Artesanía e Deseño (CEN-TRAD) de Lugo e gozar dunhadegustación na adega Algueirade Sober.

O xoves 7 de xuño a Garda Civilde Mondoñedo detivo a un ve-ciño de Foz de 56 anos de idadecomo suposto autor dun delito defurto de material de obra traladesaparición de doce biondas e20 postes na autovía A8. Osaxentes recuperaron 19 biondas:doce delas nunha finca do termomunicipal de Abadín e sete na lo-calidade de Mondoñedo.

A UNED Sénior Terra Chá abriuo prazo de matrícula para o seuprograma formativo dirixido amaiores de 50 anos que se des-envolverá durante o vindeirocurso, e xa suman cinco os im-partidos na comarca que ocupaos primeiros postos en Españapolo número de alumnos e alum-nas.A inscrición para este programaformativo que se divide en doussemestres nos que se poden im-partir 13 asignaturas, permane-cerá aberta ata o domingo 30 desetembro, aínda que as prazasson limitadas.

21agro xuño 12

As explotacións leiteiras da provincia poden aforrar 6,7 millóns de euros ao anoaplicando medidas de aforro e eficiencia enerxéticaA Consellería de Economía e In-dustria editou un Estudo Secto-rial de Aforro e EficienciaEnerxética en Explotacións deLeite onde se establece que asexplotacións leiteiras galegaspresentan unhas posibilidades deaforro enerxético medio superiorao 35% do consumo total dunhaexplotación. O director do Inega, Eliseo Dié-guez, acompañado polo alcaldedo municipio lucense, Pablo Ta-boada, e polo xerente da Asocia-ción Galega de CooperativasAgrarias (Agaca), Higinio Mou-gán, visitaron unha explotaciónen Palas de Rei onde expuxo osresultados que tería a aplicaciónna provincia de Lugo deste do-cumento, que recolle distintasposibilidades e indicacións nocampo do aforro e a eficiencia

enerxética co obxectivo de queas máis de 12.000 ganderías ga-legas poidan mellorar a súa pro-dutividade e competividade.Neste sentido, Diéguez sinalouque o estudo amosa unhas posi-bilidades de aforro enerxéticoque supoñen un aforro econó-mico anual medio de 6.300euros, máis da metade da facturaenerxética deste tipo de explota-cións. Trasladando estes núme-ros ás máis de 5.100 ganderíasque suma a provincia de Lugo,esta pode chegar a aforrar 6,7millóns de euros ao ano apli-cando estas medidas.

Posibilidades de aforro

O estudo editado recolle os dis-tintos consumos enerxéticosdunha explotación de leite entreos que destaca, pola súa impor-

tancia, o consumo de gasóleo,cun 69% do total, mentres que aelectricidade acapara o 24%,

destacando aquí o muxido e oarrefriado do leite. Sobre estabase, abórdanse diversos cam-pos que van desde a tipoloxíados procesos produtivos ata aanálise enerxética da produciónde leite, desglosando, de xeitodetallado, as múltiples opciónspara acadar os máximos aforrosenerxéticos. Entre as opciónspropostas destaca a instalaciónde intercambiadores de placaspara o prearrefriado do leite, quesupoñen un aforro medio do45% do consumo total do tanquede frío; permitindo, ademais,mellorar a calidade do leite aoreducir o tempo empregado parabaixar a súa temperatura. A ins-talación dun variador de veloci-

dade nas bombas de baleiro per-mite adecuar a extracción doleite á demanda existente encada momento, permitindo unaforro anual de 3.200 kWh, oque representa máis do 20% daenerxía eléctrica consumida nomuxido. Ademais, incrementa acalidade e a produción do leiteao diminuír o ruído e, polo tanto,a adrenalina xerada polas vacasdurante o muxido. E atendendo ao consumo dostractores, que representan o prin-cipal gasto enerxético das explo-tacións, o estudo resalta que afalta dun mantemento adecuadopode aumentar o consumo dovehículo ata un 25% ao tempoque recomenda unha conducióneficiente que atenda as recomen-dación do fabricante. Por último, a adopción de medi-

das de aforro en iluminación éoutro dos campos principais deaforro incluídos no documento.O control automático da ilumi-nación, os detectores de pre-senza ou o emprego de lámpadasde baixo consumo son parte dasmedidas propostas que permitenaforros duns 200 euros por exer-cicio.

Mil exemplaresA Consellería de Economía e In-dustria editou un milleiro deexemplares deste estudo, que xaestá a distribuír entre as distintasexplotacións en colaboracióncon Agaca e que se pode atopartamén na páxina web do Inega –www.inega.es-, co obxectivo deconcienciar á industria sobre aimportancia destas medidas.

A Conselleira do Medio Rural e do Mar visitou unha granxa familiar de Cospeito

A Conselleira de Medio Rural edo Mar, Rosa Quintana, visitou oluns 28 de maio a explotacióngandeira de Rubén García si-tuada no lugar do Arneiro, noconcello de Cospeito. Estagranxa familiar, que ten recibidogalardóns de recoñecementopola súa labor de produción lei-teira sostible e respectuosa comedio ambiente, coma un dosPremios a Provedores e Gandei-ros de Danone, foi beneficiariade axudas á modernización dassúas infraestruturas en anos an-teriores o que lle permitiu mello-rar as instalacións contribuíndo áredución de consumo de auga edas emisións de CO2. Durante a visita, onde participa-ron tamén o director xeral de

Produción Agropecuaria, JoséÁlvarez Robledo, o alcalde deCospeito, Armando Castosa eoutras autoridades, ademais dosmembros da familia de Rubén eo técnico de alimentación da súaexplotación, Javier Murias;Quintana lembrou que este ano aXunta xa puxo a disposición dosgandeiros e gandeiras as axudasá modernización de explotaciónsagrarias e á incorporación demozos á actividade.

Axudas á modernización deexplotacións agrarias e incor-poración de mozos á activi-dadeEsta liña de axudas, cofinancia-das no marco do PDR de Galicia2007-2013, foi publicada en

maio no DOG econta con máis de23,5 millóns deeuros que poderánser incrementadoscon fondos adicio-nais, comunitarios,estatais e da comu-nidade autónoma.Neste sentido, aconselleira lem-brou que a admi-nistración está arealizar un esforzopara que o agrogalego siga o seuproceso de evolu-ción cara a conse-guir explotaciónsagrarias máis com-petitivas e mellordimensionadas. A primeira liña deaxudas ten comoobxectivo moder-

nizar as explotacións mediante oestablecemento dun plan de me-llora para a adaptación das ex-plotacións, con vistas a reduciros custos de produción; mentresque as axudas á incorporación demozos á actividade agraria des-tínanse ao acceso das persoasmozas á titularidade das explota-cións agrarias.Como novidades máis salienta-bles nas axudas á modernizacióndas explotacións agrarias cómpresinalar que, a partir deste ano,poderanse solicitar as subven-cións para plans de mellora paraa reordenación de superficies depastoreo para uso en común. Trá-tase dunha aposta da Conselleríado Medio Rural e do Mar paraincrementar a base territorial das

explotacións, co fin de minimi-zar custos na produción de leitee carne e preparar ás explota-cións no marco da nova PolíticaAgraria Común (PAC).Tamén se poden solicitar axudaspara plans de adaptación das ex-plotacións porcinas galegas ásnormas mínimas para a protec-ción de porcos, co fin de que asque aínda non estean adaptadas

poidan cumprir a normativa enbenestar animal.Entre outras liñas de axudas, pó-dese destacar tamén as destina-das a plans de mellora parainstalacións agrícolas e gandei-ras, investimentos que supoñanun incremento da superficie fo-rraxeira, implantación de culti-vos e instalacións de aforro deauga e enerxía.

Álvarez Robledo, Quintana, García e Castosa, na primeira fila, durante a súa visita ágranxa do Arneiro.

A explotación leiteira de RubénGarcía é unha granxa familiarubicada no lugar do Arneiro, enCospeito, que conta con 90 resesen produción e máis de 150 ca-bezas de gando en total, polo que“se atopa ao 100% das posibili-dades que lle permiten as 53 hec-táreas de superficie forraxeiraque posúe”, segundo explica oseu titular; aínda que lle gustaríaincorporar outros 35 animais,pero na situación económica ac-tual non considera que sexa omomento de embarcarse noutrainversión.Para sacar adiante todo o traba-llo, Rubén conta coa axuda dasúa muller, o seu fillo e a súanora. Un traballo que se ve re-compensado polos recoñece-mentos á súa labor e á producióneficiente e respectuosa co medioambiente. De feito, Danone, aempresa láctea para a que ven-den o leite da súa explotacióndende fai 30 anos, concedeullefai uns meses un dos Premios aProvedores e Gandeiros de Da-none “Supplier Awards” por con-seguir un menor consumo daauga para realizar a rega conse-

guindo unhas forraxes de boa ca-lidade e cantidade que lle permi-ten alcanzar unha produción de37 litros por vaca e día. E paraalcanzar estes niveis, a explota-ción conta co asesoramento dotécnico en alimentación JavierMurias quen saca mostras dossilos de herba e de millo periodi-camente para extraer unha fór-mula alimentaria que llespermita establecer a necesidadedoutros compoñentes na dietados animais. Ademais disto, aempresa controla a calidade doseu leite a través de mostras dia-rias que Rubén considera “boaspara coñecer as condicións nasque se vende o leite, e polo tanto,para cobrar segundo a súa cali-dade”.Dos seus inicios, Rubén recordaque chegou ao Arneiro con dúasvacas e foi aumentando ata ter 40nun estabulo trabado 25 anosdespois e, máis tarde, alcanzaronos 60 animais en semilibre. Ade-mais, a granxa aumentou a súacota dende os 254 mil quilos quevendeu no ano 1985 ata os 886mil da pasada campaña.

A granxa familiar de Rubén García

A Federación Rural Galega-FRUGA

valora positivamente que haxa xun-

tanzas para dar solucións ao sector

lácteo galego, como a que parte dos

axentes do sector lácteo galego man-

tiveron co presidente da Xunta, Al-

berto Núñez Feijóo, e a conselleira

do Medio Rural e do Mar, Rosa

Quintana, co obxectivo de facer unha

posta en común sobre o futuro do

sector do vacún de leite.

Pola contra, dende a FRUGA pun-

tualizan que “sempre que estean di-

rixidas para chegar á resolución dos

desequilibrios que existen entre o

sector produtor por unha banda e o

sector da industria e da distribución

pola outra”; xa que, en lugar diso,

consideran que “a Xunta está máis

preocupada en enviar unha mensaxe

artificial e baleira de contido sobre os

problemas que atravesa o sector e en

tratar de vendernos “fume”.

Así mesmo, dende a FRUGA mani-

festan que “se a Xunta tivera verda-

deiro interese en incentivar a

comunicación entre os axentes que

forman parte do sector lácteo, prin-

cipalmente entre produtores e indus-

tria, o que debera facer é poñer a

andar a mesa do leite, o observatorio

do sector lácteo e a comisión de se-

guimento dos contratos homologa-

dos, en lugar de ter todas estas

ferramentas aletargadas”. Ademais,

apuntan que “só así se conseguiría

chegar a acordos en materia de osci-

lacións dos prezos, transparencia nas

facturas e garantía de rendas dignas

para os gandeiros”.

Dende a FRUGA pensan, ademais,

que “a esta Xunta de Galicia non lle

queda ningunha credibilidade cando

di que vai facer propias as reivindi-

cacións do sector, xa que semella que

fai anuncios nunha dirección cando

actúa no sentido oposto”. Como

proba disto lembran as declaracións

do propio presidente, Alberto Núñez

Feijóo, onde “avogou polo incre-

mento da base territorial das explo-

tacións como parte da estratexia

conxunta entre administración e sec-

tor de vacún de leite”, mentres o

Banco de Terras de Galicia (BAN-

TEGAL) “permanece conxelado”.

Así mesmo, membros da Federación

Rural Galega explican que “dende a

Xunta potencian a forestación das te-

rras agrícolas tal e como se recolle no

proxecto da nova Lei de Montes que

está sendo debatida no Parlamento

galego”.

Responsabilidade da baixada de

prezos

“Outra mostra do pouco interese que

semella ter a Xunta no sector é a res-

ponsabilidade que ten na baixada de

prezos que están a sufrir as explota-

cións leiteiras galegas”, afirman

dende a FRUGA en referencia á par-

ticipación que a propia Xunta ten na

empresa Alimentos Lácteos que está

a ofertar leite á distribución con pre-

zos por baixo do prezo de mercado.

Deste xeito, consideran que primei-

ramente afecta ao prezo que reciben

os gandeiros que lle subministran

leite á propia empresa e finalmente

tamén acaba provocando unha bai-

xada no prezo a recibir polo con-

xunto dos productores de leite

galegos, xa que as outras empresas

lácteas vense na obriga de ter tamén

que baixar o prezo á hora de ofertar

o seu producto á distribución para

poder manterse no mercado. En de-

finitiva, dende a FRUGA manifestan

que “a credibilidade da Xunta sobre

a defensa que di facer do sector lác-

teo galego queda baixo mínimos,

unha vez máis, cando ao pouco de

terse celebrado esta xuntanza, as in-

dustrias xa anunciaron novas baixa-

das de prezo”. Polo tanto, dende a

FRUGA demandan á Xunta de Ga-

licia que “deixe de facer propaganda

e que traballe para finalmente cons-

tituír o que o sector lácteo galego pre-

cisa: unha interprofesional láctea

galega”.

22 agroxuño 12

A FRUGA acusa a Feijóo de non atallar os problemasreais do sector lácteo galego

Rosa Quintana asinou convenios con 37concellos da provincia para a melloradas infraestruturas rurais

A Deputación de Lugo puxo en

marcha un programa de catro

xornadas formativas que ten

como obxectivo potenciar os

cultivos sostibles e ecolóxicos na

provincia, en concreto no sector

hortofrutícola. A iniciativa forma

parte do proxecto de economía

medioambiental Lug02, finan-

ciado ó 70% por fondos euro-

peos, e está dirixido aos

agricultores e gandeiros lucen-

ses. Cada sesión conta con 50

prazas dispoñibles polo que se

puideron beneficiar desta activi-

dade gratuíta arredor de 200 per-

soas.

As conferencias que se iniciaron

no Courel o mércores 23 de

maio, achegáronse á parroquia

vilalbesa da Torre o luns 28 de

maio onde os asistentes coñece-

ron métodos de produción res-

pectuosos co medio ambiente,

ademais da experiencia dun pro-

dutor. Tamén participaron nunha

mesa redonda para resolver dú-

bidas e recibiron unha guía de

boas prácticas en hortofruticul-

tura, en formato papel e dixital.

O venres anterior, 25 de maio, as

xornadas desenvolvéronse na-

Fonsagrada, mentres o mar-

tes 29 foi o centro sociocul-

tural de San Román de

Cervantes o lugar onde se im-

partiron estas conferencias.

Cada unha das xornadas, de

catro horas de duración,

constou de catro conferencias

sobre a situación da produ-

ción hortofrutícola en Lugo,

a cargo de Paula Conte Gar-

cía, técnico de Unións Agra-

rias; as orientacións desta

actividade en Galicia, que

ofrece Miguel Soto Alborés,

enxeñeiro técnico agrícola da

cooperativa Ullama da Es-

trada; a experiencia dun pro-

dutor hortofrutícola, que

relata Edmundo Maseda Ma-

seda, que leva dez anos culti-

vando en réxime ecolóxico

no Valadouro; e as boas prác-

ticas na xestión de envases de

produtos fitosanitarios, por Rosa

María García Portugal, técnico

de campo de Sigfito Agroenva-

ses, unha entidade sen ánimo de

lucro que soluciona a recollida

de envases fitosanitarios. Final-

mente, celebrouse unha mesa re-

donda que modera José

Rodríguez Blanco, secretario de

Organización do sindicato

Unións Agrarias.

De maneira complementaria, a

Deputación achegou estas xorna-

das aos máis pequenos en catro

colexios da provincia.

“Hoxe por hoxe, Galicia é unha

potencia mundial no que a expor-

tacións agroalimentarias se re-

fire”. Así o manifestou a

conselleira do Medio Rural e do

Mar, Rosa Quintana, na inaugura-

ción das xornadas nacionais de

gandería “La Nueva PAC y la Ga-

nadería”, que se levaron a cabo na

cidade de Lugo a comezos do mes

de xuño. Pero con isto non é sufi-

ciente, engadiu, por iso “debemos

levar a cabo unha ordenación dos

territorios agrícolas e gandeiros”

e ser parte activa na reforma da

Política Agraria Común.

Rosa Quintana sinalou que o

mantemento dos fondos reflecti-

dos para a PAC na proposta do

Marco Financeiro Plurianual

2014-2020 ten que ser unha prio-

ridade para Galicia e para España

na negociación financeira do

mesmo.

En base a isto, a Consellería do

Medio Rural e do Mar impulsou

un grupo de traballo coas comu-

nidades autónomas da Cornixa

Cantábrica para, entre todos, con-

seguir que a reforma da PAC sexa

adecuada á nosa realidade. Trátase

de evitar que certos sectores su-

fran cambios importantes nos ni-

veis de axuda que veñen recibindo

e que podería levar a súa desapa-

rición.

Así mesmo, para que o modelo de

axudas que se defina responda

adecuadamente á diversidade da

agricultura española e manteña as

capacidades produtivas existentes,

Rosa Quintana sinalou que se de-

bería valorar unha diferenciación

por características agronómicas e

considerar a singularidade das

nosas superficies; así como a po-

sibilidade dunha introdución gra-

dual do novo sistema, permitindo

dispoñer dun período transitorio

maior para adaptarse ás novas re-

formas.

No tocante ao “pago verde”, a

conselleira lembrou que os agri-

cultores que se benefician dos

pagos directos da PAC xa están

obrigados a exercer a actividade

agraria de forma respectuosa co

medio ambiente. Así mesmo, ma-

nifestou que as prácticas agroam-

bientais do compoñente verde non

se adaptan á diversidade de orien-

tacións produtivas españolas, po-

dendo afectar incluso á súa

produtividade e rendibilidade,

polo que é preciso traballar neste

campo para que Bruxelas teña en

conta a singularidade destas re-

xións.

A conselleira do Medio Rural e do

Mar, Rosa Quintana, acompañada

pola delegada territorial da Xunta

en Lugo, Raquel Arias, e o secreta-

rio xeral de Medio Rural e Montes,

Tomás Fernández-Couto, reuniuse

o mércores 20 de xuño na Delega-

ción Territorial da Xunta en Lugo,

para asinar os convenios sobre Pro-

xectos Estratéxicos de Infraestrutu-

ras no Medio Rural (PEIM) cos

distintos alcaldes dos concellos que

se beneficiarán deste investimento,

que supón un investimento de máis

de 2 millóns e medio de euros entre

tódolos concellos da provincia.

O obxectivo fundamental das obras

enmarcadas nestes proxectos é dig-

nificar e mellorar a calidade de vida

da poboación que reside nestas

zonas e contribuír a arranxar as de-

ficiencias que persisten en determi-

nadas zonas rurais de Galicia.

O PEIM Rural é un plan que inclúe

proxectos financiados pola Conse-

llería do Medio Rural e do Mar e o

Ministerio de Agricultura, Alimen-

tación e Medio Ambiente co fin de

levar a cabo actuacións en materia

de desenvolvemento rural. No con-

venio establécese un marco xeral

de cooperación onde se definen as

liñas xerais de colaboración técnica

e financeira en materia de infraes-

truturas rurais.

Obxecto e Actuacións

O convenio establece que a Xunta

de Galicia realizará actuacións de

infraestrutura rural, mentres que o

Ministerio colaborará no financia-

mento de actuacións relativas a ca-

miños agrícolas e pistas rurais. Esta

parte do plan complementa á exe-

cutada pola Xunta o ano pasado.

840 mil para a Terra Chá

Dos máis de dous millóns e medio

de euros que se destinan aos con-

cellos da provincia lucense, máis

de 840 mil euros para levar a cabo

actuacións en materia de desenvol-

vemento rural nos concellos da co-

marca chairega. A Pastoriza é o

municipio que máis axuda recibirá

ao achegarse aos 90 mil euros. Pola

súa banda, outros sete concellos re-

cibirán entre máis de 81 mil euros

e 83 mil euros - Muras, Vilalba,

Xermade, Castro de Rei, Cospeito,

Guitiriz e Abadín-. Begonte reci-

birá máis de 76 mil, Outeiro de Rei

arredor de 70 mil; mentres que para

o municipio de Rábade destínanse

algo máis de 27 mil euros.

A parroquia vilalbesa da Torre acolleu unhasxornadas sobre produción ecolóxica en horticultura

A singularidade da rexión, clavepara a negociación da nova PAC Quintana subliñou o nivel de exportaciónsagroalimentarias de Galicia nunhas xornadascelebradas en Lugo sobre a nova PAC e agandería nas que tamén apuntou a necesi-dade de ordenación dos territorios

Xornada inaugural do ciclo celebrada no Courel.

23agro xuño 12

A Consellería do Medio Rural e

do Mar, a través do Fondo Ga-

lego de Garantía Agraria

(FOGGA), ordenou un total de

57.111 pagos a agricultores por

un importe global de

12.515.639,99 euros. Estes

pagos corresponden a catro axu-

das directas da solicitude unifi-

cada da PAC 2011 que se

corresponden a sacrificio de

vacún, pagamento adicional a

explotacións que manteñan

vacas nutrices, pagamento adi-

cional á produción de carne de

vacún de calidade e axuda para

fomentar os produtos lácteos de

calidade. Ademais, o departa-

mento que dirixe Rosa Quintana

ven de pagar tamén máis de 5

millóns de euros en axudas para

plans de mellora e primeiras ins-

talacións de mozos.

Pagos da PAC

No pago da prima por sacrificio

de vacún, Medio Rural e Mar

pagou un total de 5.050.742,94

euros, que beneficiaron a 27.035

agricultores. Esta axuda concé-

deselle aos produtores criadores

de gando vacún que teñan que

sacrificar algún bovino; sendo

Lugo a provincia que máis axu-

das deste tipo solicitou.

Por outra banda, as axudas por

pagamento adicional a explota-

cións que manteñen vacas nutri-

ces son concedidas para

incentivar o mantemento de ac-

tividades gandeiras beneficiosas

desde o punto de vista ambiental.

Ademais, tamén se teñen en

conta factores como a utilización

racional dos recursos naturais de

pasto e a conservación do patri-

monio xenético do noso gando.

Referente a esta liña de axudas,

a Consellería do Medio Rural e

do Mar transferiu unha suma de

5.293.306,75 euros a un total de

15.894 beneficiarios.

As axudas por pagamento adi-

cional á produción de carne de

vacún de calidade son concedi-

das aos produtores polas cabezas

sacrificadas dentro dalgún dos

sistemas de calidade recoñecidos

oficialmente no ámbito comuni-

tario -indicacións xeográficas

protexidas e gandaría ecolóxica-

e no nacional -etiquetaxe facul-

tativa da carne-. O importe glo-

bal transferido foi de 680.993,76

euros, que beneficiaron a 4.310

gandeiros.

Leite de calidade

Por último, as axudas para fo-

mentar os produtos lácteos de ca-

lidade son para todos aqueles

que comercialicen a súa produ-

ción ao abeiro dunha denomina-

ción de calidade ou mediante

etiquetaxe facultativa co logo-

tipo Letra Q. Neste senso, bene-

ficiáronse 9.872 produtores, por

un importe global que ascendeu

a 1.490.596,54 euros.

Ademais, cómpre destacar que

os produtores galegos percibiron

este ano o 86% do orzamento

existente a nivel estatal para esta

axuda en 2011. Isto foi posible

grazas á posta en marcha pola

Consellería do Rexistro de Ex-

plotacións Leiteiras de Calidade

Diferenciada (Galega 100%) e

aos esforzos dos propios produ-

tores para obter un leite de alta

calidade.

A conselleira do Medio Rural e

do Mar, Rosa Quíntana, anun-

ciou o martes 5 de xuño a posi-

bilidade de “empezar o verán

contando cunha lei de montes en

Galicia, algo que viña sendo moi

demandado e que permitirá orde-

nar e aproveitar a inmensa ri-

queza natural que representan”,

tras un almorzo informativo cen-

trado nesta norma, que está a pi-

ques de completar a súa

tramitación no Parlamento.

Rosa Quintana destacou que se

trata dunha norma “na

que levamos traba-

llando moito tempo e

moi consensuada cos

diferentes actores que

teñen que ver co fo-

restal”. Engadiu que

“a partir de finais de

xuño a nosa Comuni-

dade pode ter unha

boa noticia neste sen-

tido e dispor dunha

ferramenta clave para

valorizar un elemento

fundamental que

anime á xuventude a

traballar de novo no

rural”.

Quintana explicou

tamén que esta lei

“ten uns obxectivos

moi claros: ordenar o

territorio, poñer en

valor o noso monte, facilitarlle

aos nosos agricultores a posibili-

dade de ampliar a súa base terri-

torial e poñer en valor tamén a

nosa madeira”. A conselleira in-

dicou que a lei “intenta clarificar

os diferentes usos do noso

monte, pero partindo da necesi-

dade da ordenación do territorio

como premisa fundamental, un

obxectivo establecido polo pro-

pio presidente da Xunta como

estratéxico para o Goberno ga-

lego”. “Outra das bondades desta

norma”, tal e como dixo Rosa

Quintana, é que “procura clarifi-

car e concretar os distintos as-

pectos relacionados coa

propiedade do monte”, tendo en

conta o debate existente na socie-

dade sobre a propiedade dos

montes veciñais e “deixando ben

claro que esta figura, tal como

establece a Lei de Dereito Civil

de Galicia do ano 2006, define

claramente o carácter privado

destes terreos”.

Outra das novidades será a

obriga dos propietarios de rein-

vestir parte dos ingresos que

xeren eses terreos en fomentar de

novo o seu aproveitamento. Ade-

mais, incorpora unha modifica-

ción da normativa sobre

incendios forestais que ten por

obxectivo “dar a maior seguri-

dade a tódolos cidadáns”.

A xestión do Banco de Terras de

Galicia permitiralle aos gandeiros e

agricultores adquirir terra para redi-

mensionar as súas explotacións, co

fin de abaratar custes de produción

de forraxes para os animais. Díxoo

o director xeral de Desenvolve-

mento Rural, Antonio Crespo, no

transcurso da xornada informativa

“O Banco de Terras de Galicia.

Oportunidades e Funcionamento”,

impartida o martes 12 de xuño en

Lalín. Na ponencia tamén participou

o xerente do Banco de Terras de Ga-

licia, Javier Blanco.

Crespo destacou a importancia da

Lei de Mobilidade de Terras xa que

“é prioritaria de cara ás pautas que

introducirá a nova Política Agraria

Común”, posto que prima as hectá-

reas de terra en produción. Neste

sentido lembrou unha vez máis que

esta Lei “reforzará o papel do agro

como unha posibilidade de futuro”.

Esta xornada realizouse no marco

dos encontros que a Consellería do

Medio Rural e do Mar está a manter

cos profesionais do sector nas dife-

rentes localidades galegas, co fin de

informalos sobre as melloras que

ofrece a nova Lei de Mobilidade de

Terras e o Banco de Terras.

A parlamentaria socialista e portavoz

de agricultura, Sonia Verdes, presen-

tou unha serie de iniciativas para co-

ñecer as medidas previstas pola Xunta

en torno as medidas de actuación pre-

vistas nas zonas de actuación agraria

prioritaria que establece a Lei de Mo-

bilidade de Terras, así coma a previ-

sión para a súa identificación e

declaración. Ademais, a socialistas

pregunta sobre as medidas de dinami-

zación económica que se impulsarán

nestes zonas.

A deputada socialista denuncia a

“grave crise” do sector agrogandeiro

galego que compromete o futuro e a

viabilidade das explotacións galegas

“diante do desleixo do Goberno de

Feijóo, que está a tomar decisións de

costas ao sector que levou ao peche a

arredor de 2.500 explotacións”. A con-

xuntura, insiste Verdes, “esixe mello-

rar a competitividade das explotacións

galegas cara á reforma da PAC para o

período 2014-2020 e a liberalización

das cotas lácteas no horizonte do

2015”.

A reforma da PAC supón unha ame-

aza para as explotacións galegas en

tanto en canto a maioría dos pagos di-

rectos estarán ligados á superficie, o

que vai supoñer “un grave prexuízo

para as explotacións gandeiras galegas

que adoitan a dispor de superficie li-

mitada, moi inferior á media espa-

ñola” sinala Sonia Verdes.

Verdes considera que deberan ser “ob-

xectivos prioritarios” do Goberno ga-

lego resolver a problemática da

mobilidade de terras e garantir a nece-

sidade de dimensionar as explotacións

galegas. Lamenta que mentres outras

comunidades autónomas levan anos

traballando para incrementar a super-

ficie das explotacións, Galicia perdeu

no último ano superficie agraria útil.

A socialista denuncia tamén “o fracaso

das políticas de mobilidade de terras

do Goberno de Feijóo” xa que “des-

pois de seis meses da súa entrada en

vigor, ten fracasado como obxectivo

co que o Goberno galego xustificou a

derrogación da Lei de Banco de Terras

e non serviu para impulsar medidas

verdadeiramente efectivas de mobili-

dade de terras nin para dotar de axili-

dade e facer máis atractivo o Banco de

Terras”.

A Xunta transfire máis de 12 millóns de euros comopagos de axudas directas da PAC

A nova lei de Montes está a piques de rematar a súa tramitación noParlamentoQuintana destaca o consenso cos diferentes actores que teñen que ver co sector forestal para

a elaboración da norma

O Banco de Terraspermite abaratar oscustes de producción

Verdes esixe a Feijóo medidas paramellorar a competitividade das explo-tacións galegas

A nova lei de montes permitirá ordenar e aproveitar a súa riqueza natural.

24 deportesxuño 12

O Racing Club Vilalbés presen-tou este luns 4 de xuño ao seunovo equipo técnico para oequipo de terceira división du-rante a vindeira tempada 2012-2013.José Antonio Prieto Castro,‘Cata’, chega a Vilalba proce-dente do Narón, que vén de as-cender á terceira división trasclasificarse como segundo datáboa en rexional preferente.Completan o corpo técnico o se-gundo adestrador, José ÁngelSalgado ‘Peli’ e o adestrador deporteiros Roberto Sambade,mentres que está por confirmarquen será o preparador físico. Nos últimos anos, Cata recalouen tres equipos galegos comoadestrador, despois de xogar noRacing durante a tempada 1999– 2000. Como técnico, conseguiuna tempada 2008 – 2009 o as-censo a rexional preferente do

Galicia de Mugardos para man-telo por riba da metade da táboana tempada seguinte. Pola súa

banda, na tempada 2010-2011 re-calou na terceira adestrando aoMesón do Bento.

O sábado 9 de xuño disputouseen Vilalba a Copa Provincial deFútbol Base das categorías ca-dete e benxamín nos campos defútbol da Magdalena. O delegado das Áreas de Cul-tura e Turismo da Deputaciónde Lugo, o nacionalista MarioOuteiro, fixo entrega dos pre-mios aos equipos vencedoresque consistiron nun trofeo acre-ditativo máis un vale para mer-car unha equipación deportiva. Na final da categoría benxa-mín, que disputaron o Lugo e oViveiro, o conxunto da capitalimpúxose ao cadro mariñán porun claro 6-3, mentres que noduelo de cadetes impúxose a ló-xica e a superioridade do Praiade Covas no xogo trasladouseao resultado, vencendo nestaCopa Provincial de Fútbol Basepor un 2 a 0 ao Sagrado Cora-zón de Lugo.

I Copa Deputación de Fútbol

Base

Este torneo reúne aos equiposlucenses de fútbol base benxa-

míns a xuvenís, e está organi-zado pola delegación lucenseda Federación Galega de Fútbole conta co patrocinio da Áreade Deporte da Deputación deLugo. Ademais, a maiores destacopa provincial, a Área de De-porte da Deputación puxo enmarcha este ano a I Copa Depu-tación de Fútbol Base, cuxas fi-nais da categoría infantil sedisputaron o domingo en Vi-veiro, reunindo a máis de 500rapaces e rapazas e ás súas fa-milias durante os días da fin desemana, cunha importantecompoñente para favorecer ocompañeirismo, así como a di-namización económica a travésda hostalaría e o turismo.O vencedor desta I Copa Depu-tación de Fútbol Base na cate-goría infantil foi o ClubDeportivo Lugo, quedando desegundo clasificado o Viveiro ede terceiro Escuelas Lucenses.O Vicepresidente da Deputa-ción, Antonio Veiga, fixo en-trega dos trofeos no campo defútbol do Cembedo. O Descenso Internacional do

Miño de Lugo, ou Copa Miño,nome co que se coñece popular-mente a regata, chegou a súa edi-ción número 56 o sábado 9 dexuño coa participación de 220 pa-dexeiros e padeeiras aproximada-mente. Jesús Rodríguez León eTania Fernández García procla-máronse vencedores da regata enK1 Sénior na modalidade mascu-lina e feminina, respectivamente.O Club Breogán do Grove alcan-zou a primeira posición por equi-pos por diante do Club Fluvial deLugo.Na categoría sénior de C1, mas-culina e feminina, subiron aomáis alto do podio Ángel CristianRivademar Outeda do Club Bre-ogán do Grove e Noelia Suárez

Ogando da Escola de PiragüismoCiudad de Pontevedra. E en K2 Sénior masculino oscampións foron Francisco Váz-quez e Miguel Fernández do ClubFluvial O Barco, mentres que nacategoría feminina fixéronse coaprimeira posición as padeeirasJulia Rodríguez e María JoséVilas do Club Escola de Pira-güismo Poio – Conservas Pesca-mar. O delegado das Áreas de Culturae Turismo da Deputación deLugo, o nacionalista Mario Ou-teiro; o alcalde de Rábade, Fran-cisco Xosé Fernández Montes; apresidenta do Club PiragüismoCidade de Lugo, María TeresaEstévez; a concelleira de Depor-tes de Outeiro de Rei, e o direc-

tivo do Club Fluvial de Lugo, Mi-sioné; foron os encargados defacer entrega en Lugo dos trofeosaos mellores padexeiros.

Descenso Internacional do

Miño

Esta regata é a segunda probamáis antiga das que se celebranen España despois do DescensoInternacional do Sella. Desde osseus comezos a Copa Miño es-perta un gran interese entre os lu-censes contribuíndo á difusión epopularización deste deporte eservindo de escola ás distintas xe-racións do piragüismo de Lugo.Grazas á tradición, afección e ca-tegoría da proba, a cidade deLugo foi considerada unha dosberces do piragüismo galego.

Cata será o adestrador do Racing Vilalbés durantea vindeira tempada

Benxamíns e cadetes disputaron enVilalba a Copa Provincial de FútbolBase 2012

Máis de 200 padexeiros e padeeiras déronsecita na 56 Copa Miño de Piragüismo

Peli e Roberto Sambade completan o equipo técnico

O Presidente do club, José Antonio Pita; 'Cata' e o director deportivo,

Paco Corredoira.

O equipo de benxamíns do Viveiro que se proclamou subcampeón do

torneo.

deportes

25cultura xuño 12

O vindeiro sábado 21 de xullo

celebrarase no entorno do Miño,

na praia fluvial da Riboira per-

tencente á parroquia pastori-

cense de Baltar, a sétima edición

do Festival da Chaira; un festi-

val que naceu da man da Aso-

ciación Cultural A Chaínza

fundada a finais do 2005 por un

grupo de rapaces e rapazas de

varios municipios da comarca,

aínda que a súa maioría perten-

centes á Pastoriza.

O obxectivo desta asociación

pasa por promover e realizar ac-

tividades culturais e recreativas

na comarca, pero sobre todo no

concello da Pastoriza, en torno

á xente nova e non tan nova.

Neste sentido, pretenden involu-

crar aos mozos e mozas, a nivel

organizativo e asociativo, na di-

namización cultural da comarca.

Arredor de 50 socios e socias da

Chaínza organizan o Festival da

Chaira ano tras ano, e xa van

sete anos ininterrompidos. Nesta

andaina contan coa colabora-

ción do Concello e da área de

Cultura da Deputación Provin-

cial, e tamén da

Xunta de Galicia

ata o ano 2010.

Este ano o pro-

grama conta con

catro grupos de di-

versos estilos, pero

de recoñecida cali-

dade, para amenizar

a verbena. Ademais,

moitos dos mem-

bros da asociación

participan nas dife-

rentes ligas galegas

de xogos populares

como a de Billarda

ou a de Bolos; polo

que o festival acolle

tamén o Aberto de

Billarda “Xabaril da

Chaira” que este

ano celebra a súa

terceira edición e

que contou na ante-

rior con 80 partici-

pantes.

A principal novidade deste ano

é a incorporación dunha “sesión

vermú tradicional para ir quen-

tando motores”, como explica

Rafael Saavedra, presidente da

Asociación Cultural A Chaínza.

Saavedra afirma tamén que a

xente pedía, dende facía anos,

unha sesión vermú que motivou

o lema desta edición “Vai por

vós”. Ademais, apunta que

“estes cambios se deberon á

crise, xa que a xente

ten gañas de ver

como a xente nova se

arrisca para seguir or-

ganizando eventos e,

con moitísimo es-

forzo, incluso mello-

ralos”. E continuando

a falar da actual situa-

ción económica, Saa-

vedra puntualiza que

a vindeira edición do

festival levará por

lema “Nós sós”, en

alusión á falta de axudas á hora

de organizar este tipo de festas;

xa que, Saavedra afirma que

“nos decatamos de que ninguén

nos vai sacar as castañas do

lume, polo que temos que ser

nós os que nos apliquemos e fa-

gámolas cousas con xeito e con

ganas”.

Redes sociais

Dende a organización manifes-

tan que sempre tiveron claro que

o Festival da Chaira é un festi-

val de ámbito local que preten-

día ofertar actividades que antes

non había ou eran insuficientes

na zona. Traballando con esta

premisa obtiveron grandes éxi-

tos de público nas pasadas edi-

cións e agardan contar con boas

condicións meteorolóxicas este

ano para repetir o número de

asistentes da pasada edición. A

pesar de recoñecer que non con-

tan o número de persoas, afir-

man que no 2011 o Festival da

Chaira contou con moitos parti-

cipantes que se achegaron ao

entorno da praia fluvial da Ri-

boira para desfrutar dunha xor-

nada de música e natureza ao

carón do Río Miño, logrando

vender 700 camisolas.

Por outra banda, o Festival da

Chaira conta con preto de 1.500

amigos no facebook; unha cifra

que consideran “impresio-

nante”. A través desta rede, a or-

ganización achega aos colegas

as novidades do festival; ade-

mais de actualizar a súa propia

w e b :

www.festivaldachaira.com.

As obras dos pintores

Inés Fernández Blanco,

Alfonso Tembrás Fer-

nández e María José

Fernández Fraga per-

manecen expostas no

Auditorio Carmen Este-

vez de Vilalba dende o

venres 1 de xuño ata o

sábado 30 do mesmo

mes.

A mostra, composta por

varias pinturas ao óleo,

recollen temas variados

que pasan por paisaxes,

flores, bodegóns ou

mesmo cubismos.

cultura

A Chaínza incorpora unha sesión vermú tradicional ao sétimo Festival da ChairaO festival acolle tamén o terceiro Aberto de Billarda “Xabaril da Chaira”

As redes sociais permitiron espallar as novidades en torno á organización do Festival da Chaira

O auditorio municipal de Vilalba acolle unhamostra colectiva de pintura este mes de xuño

Algúns dos participantes no aberto de billarda acollido na pasada edición do Festival

da Chaira.

A sétima edición do festival con-

tará cunha sesión vermú a cargo

da Banda de gaitas da Pastoriza e

Cé Orquestra Pantasma. Pola

noite, a verbena achegará á área

fluvial da Riboira, en Baltar, os

grupos: Ataque Escampe, The

Skarnivals, Bastards on parade e

Extensión Agraria.

VII Festival da Chaira “Vaipor vós”

axenda culturalexposicións

teatro concursos

eventosVilalba

Auditorio Carmen EstévezPintura ColectivaAta o 30 de xuño

A mostra, que se pode visitar de once a dúas e de cinco adez, recolle pinturas de María Fernández, Alfonso Tembrás e

María José Fernández.

LugoCapela de Santa MaríaLaxeiro, Cosmoloxías

Ata o 20 de xulloO Centro de Artesanía e Deseño leva á Capela de Santa María esta mostraque recolle 24 obras do artista galego, Laxeiro, procedentes de coleccións

particulares.

Castro de ReiMuseo do Castro de Viladonga

Castros lucenses: investigación e posta en valorPermanente

A mostra consta de catorce paneis con información escrita e gráfica dunhaducia de xacementos castrexos da provincia, nos que se realizaron traba-llos arqueolóxicos de limpeza, consolidación, escavación, etc. durante

aproximadamente os últimos dez anos.

RábadeCentro SocioculturalCousas de médicos

O xoves 28 de xuño ás oito e media do serán o grupo de teatro de Maiores deRábade pechará o ciclo 'Xoves teatrais' con esta obra dividida en dúas pezas di-ferenciadas: por unha banda, ‘Servizo de urxencias’, e por outra, ‘A sala de es-

pera’.

RábadeCentro SocioculturalO anel máxico

O sábado 30 de xuño a partir das oito do serán o grupo de Teatro Hospital deLugo interpretará esta peza no marco do proxecto teatral Buxiganga financiadopola Área de Cultura da Vicepresidencia Primeira da Deputación Provincial .

BegonteUnha historia con pau

A Asociación Castiñeiro Milenario de Baamonde organiza esta representaciónno marco do proxecto teatral Buxiganga da Área de Cultura da Vicepresidenciada Deputación que se desenvolverá o sábado 7 de xullo da man da compañía

Hipócrita Teatro.

XV Certame de Cantería Parga

Ata o sábado 30 de xuño os interesados en participar neste concurso quese desenvolverá coa XVIII Feira da Cantería, Callos e Artesanía o domingo

8 de xullo en Parga poden incribirse no Concello de Guitiriz.

XXXVIII Certame literarioVilalba

A este certame convocado polo Concello de Vilalba e que repartirá un pre-mio de tres mil euros e outro de mil, ademais dos posibles accésits sen do-tación económica, poden concorrer tódolos autores que o desexen sempreque a obra sexa escrita en galego e conste de 500 versos como mínimo. Ostraballos poderánse dirixir ao Concello de Vilalba ata o venres 20 de xullo.

I Concurso “E tí qué é o que ves?”ADEGA convoca este novo concurso de curtametraxes, patrocinado polaÁrea de Cultura e Deporte da Vicepresidencia Primeira da Deputación deLugo, e dentro da campaña “Ponte no medio. Móvete polo territorio” cogallo de que a sociedade retrate o estado actual do territorio galego a tra-vés da imaxe e da palabra. As creacións audiovisuais contarán cunha dura-

ción máxima de cinco minutos e poderanse presentar ata o luns 1 deoutubro.

BegonteFesta da Terceira Idade 2012

O Concello de Begonte organiza un ano máis esta festa que se celebrará ovenres 29 de xuño, día de San Pedro, no pavillón do colexio de Begonte a

partir das dúas da tarde.

Outeiro de ReiVI Feira de Artesanía

O Concello de Outeiro de Rei organiza unha nova edición desta feira queeste ano terá lugar o sábado 7 de xullo, coincidindo coas festas patronaisde Santa Isabel. Ademais da sección de artesanía, haberá outra dedicada

aos produtos de alimentación de calidade.

GuitirizParga

XVIII Feira da Cantería, Callos e ArtesaníaO domingo 8 de xullo celebrarase a décimo oitava edición desta feira que

contará cun amplo programa para tódolos públicos.

A PastorizaPraia da Riboira, BaltarVII Festival da Chaira

A Asociación Cultural A Chainza organiza unha nova edición deste festival queachega á Pastoriza seis grupos musicais o sábado 21 de xullo. O festival con-tará con zona de acampada e acollerá o III Aberto de Billarda da Chaira.

26 culturaxuño 12

Que ler? a elección de:

Que escoitar?

Que ver?

Mario Outeiro

Delegado de Cultura eTurismo da VicepresidenciaPrimeira da Deputación

Un libro

Unha comida

Un sitio para vivir Unha personaxe histórica

Este volume recolle información histórica sobre a evolución

desta parroquia do municipio de Abadín en dúas partes diferen-

ciadas.

A primeira parte fai un percorrido pola historia parroquial a tra-

vés dos datos do Arquivo Histórico Diocesano e do Catastro do

Marqués de Ensenada onde se recollen os primeiros asentamen-

tos castrexos no lugar ata os cambios acaecidos a comezos do

século XX coa redención do sistema foral e o asentamento de

novas vías de comunicación. E a segunda, recolle os testemuños

dos veciños e veciñas e as historias de cada casa, así como datos

sobre o tipo de construcións, tanto civís coma populares.

Trala marca “Lightships”, escóndese o baixista de

“Teenage Fanclub”: Gerard Love. O seu debut en

solitario é un traballo magnífico onde recolle o me-

llor legado da banda escocesa coa que funciona

dende hai décadas. O disco é pausado e rico en ma-

tices, pero non por elo menos vibrante. As harmo-

nías (como en “Teenage”) son celestiais e as

guitarras susurran doces entre melodías de pop de

guitarras para deleite en anoiteceres de verán.

“Sweetness in her spark” ou a enorme “sunlight to

the down” que pecha o disco, son boa mostra dun

traballo refinado e inspirado.

Intocable, Olivier Nakache e Eric Toledano

Asociación veciñal e cultural “Santa Lucía”de

Candia

Candia. Historia e presente dunha pa-rroquia rural, Manuel Regal Ledo

Memorias dun neno labrego,

Xosé Neira Vilas

Caldo galego

Unha película

Vilamor, Ignacio Vilar

Unha cidade para visitar

París

Unha bebida

Un mencía da Ribeira Sacra

No rural de Lugo, coma no Corgo Castelao

Lightships: “Electric cables”

Philippe, un aristócrata que se quedou tetrapléxico a causa dun accidente

de parapente, contrata como coidador a domicilio a Driss, un inmigrante

dun barrio marxinal recen saído do cárcere. Aínda que, a primeira vista,

non parece a persoa máis indicada, os dous acaban logrando que convivan

Vivaldi e Earth Wind and Fire, a elocuencia e a hilaridade, os traxes de

etiqueta e o chándal. Dous mundos enfrontados que, pouco a pouco, con-

xenian ata forxar unha amizade tan disparatada, divertida e sólida como

inesperada, unha relación única na súa especie da que saltan chispas.

Título orixinal: Intouchables. Ano: 2011. Duración: 109 minutos. País:

Francia. Xénero: Comedia. Drama. Un filme baseado en feitos reais

sobre a amizade e a discapacidade. Guión: Olivier Nakache, Eric Tole-

dano. Música: Ludovico Einaudi. Fotografía: Mathieu Vadepied. Re-

parto: François Cluzet, Omar Sy, Anne Le Ny, Audrey Fleurot, Clotilde

Mollet, Joséphine de Meaux.

Premios: Mellor actor para Omar Sy entre as 9 nominacións, incluíndo

mellor película, nos Premios César 2011. Clausura Festival San Sebastián

2011 na sección oficial non competitiva. Mellor película e mellor actor

para François Cluzet e Omar Sy no Festival de Tokyo 2011. Nominada

como mellor película da UE nos premios David di Donatello 2011.

por Félix Jorquera

27recomendacións xuño 12

“A venda en estado é o que diferencia a Automóbiles Cabarcos

da competencia”

José Luís Teijeiro, xerente de Automóbiles Cabarcos C.B.

Automóbiles Cabarcos C.B.xurdiu como empresa familiar acomezos deste século en Vi-lalba, aínda que xa desenvolvíaa súa actividade de compra-venda de vehículos de ocasióndende facía anos en Cospeito da

man do seu fundador, José Tei-jeiro Cabarcos. O seu fillo e ac-tual xerente da empresa, JoséLuís Teijeiro Carral, ven de am-pliar a actividade da súa em-presa recentemente coa posta enmarcha dun taller mecánico naparroquia vilalbesa da Torre nasinstalacións do antigo TalleresHilario.

Qué tipo de vehículos vende

exactamente? E con canto es-

pazo conta para a súa exposi-

ción?

Vehículos cun máximo de catroanos, tanto turismos coma vehí-culos industriais. Agora conta-mos con 700 metros cadrados deexposición de automóbiles.

Cómo foron os primeiros anos

da súa empresa? E cómo evo-

lucionou a compra – venda de

vehículos de ocasión nos últi-

mos tempos?

Os primeiros anos sempre sonmáis difíciles, pero co paso dotempo foise asentando a em-

presa e mesmo contamos cunhaépoca moi boa onde se deu un“boom” de vendas entre os anos2002 e 2008 aproximadamente.

E na actualidade, a crise eco-

nómica e social fixo incremen-

tar ou descender o número de

vendas deste tipo de vehícu-

los? Cómo lle afecta ao seu ne-

gocio?

Despois deste período de altovolume de negocio as vendas devehículos de ocasión descende-ron notablemente chegando a re-ducirse en 30 ou 40 unidadespor ano. En xeral, nótase o des-censo do mercado e o que sevende é porque conta con bosprezos, as coñecidas como “gan-gas”; cando antes se buscabancoches de gama alta. Ademais,

agora as condicións de financia-mento son ben distintas.

Qué tipo de vehículos teñen

maior saída comercial na ac-

tualidade?

Os compradores buscan cochescun consumobaixo, debido aoprezo que alcan-zaron os com-bustibles nosúltimos tempos.Os vehículos quemáis na vendenna actualidadeson os indus-triais.

Qué niveis de

venda rexistra

Au t omób i l e s

Cabarcos na

zona de Vilalba

nos últimos

tempos?

Na actualidade,para esta zonavéndese pouco.Antes achegá-base xente da co-

marca para mercar debido ásboas condicións de financia-mento.

Qué tipo de estratexias de

venda segue?

Actualmente estamos enfocandoas vendas a un mercado nacio-nal, non só dentro da comuni-dade autónoma de Galicia,senón que chegamos a vendercoches para Almería ou mesmoAndorra. E todas estas vendasrealízanse a través da Internet,principalmente en operación danosa web – automóbilescabar-cos.net- e dos portais de anun-cios dispoñibles na rede.

Cáles considera que son os

puntos fortes da súa empresa

que a axudan a manterse neste

tempo de crise? Qué é o que a

diferencia da competencia?

A venda en estado e por prezo.A venda en estado quere dicirque se venden os coches senacondicionalos, senón poñelos ávenda tal e como veñen. Destexeito afórranse uns cartos quepermiten ofrecer vehículos aoconsumidor a un prezo menorque a competencia. Ademais,mantemos unha boa relación cosnosos clientes.

TALLER MECÁNICORecentemente ven de inaugu-

rar un taller mecánico na pa-

rroquia vilalbesa da Torre.

Cómo xurdiu a idea de em-

prender unha nova actividade

empresarial? E con que obxec-

tivo?

Xurdiu a oportunidade de alugarun taller que xa estaba en fun-cionamento, polo que se tratadun negocio accesible e sen ne-cesidade de realizar unha graninversión. O obxectivo principalé ofrecer outro servizo aos clien-tes de toda a vida coa intenciónde conservalos.

O coñecemento do uso e coi-

dado que os chairegos lle dan

aos seus vehículos, motivou

esta iniciativa?

Os clientes de Automóbiles Ca-barcos demandaban este novoservizo, xa que precisan arran-xar coches porque non podenmercar outros debido á actualconxuntura económica.

Qué servizos prestará o taller?

E cál é a actividade máis de-

mandada?

O taller dedicarase á mecánica,electricidade e chapa e pintura.Ademais, conta cunha máquinanova, a primeira en Vilalba, parafacer placas de matrícula de me-tacrilato. Os clientes o que máisdemandan son as tarefas de

mantemento, que é o mínimoque lle deben facer ao seus ve-hículos.

Con canto persoal conta o ta-

ller para arrincar a traballar?

E cál é a horario de apertura

ao público?

A empresa conta con catro em-pregados: un vendedor de ofi-cina, un pintor e dousmecánicos. E o seu horario defuncionamento é de nove emedia da mañá ata a unha emedia do mediodía e tamén detres a oito do serán.

NOVAS TECNOLOXÍASPara a actividade da súa em-

presa fai uso das posibilidades

que lle achega a rede pero, em-

prega as redes sociais para

darse a coñecer ou realizar

algún outro tipo de operación?

Automóbiles Cabarcos posúecontas en distintas redes sociais,pero só ofrecen informaciónxeral da empresa. Non emprega-mos este tipo de recursos paravender vehículos.

EMPRENDEMENTO EMPRE-SARIALQué consellos lle daría a al-

guén que pretende emprender

unha aventura empresarial?

No momento actual non sonquen de recomendar a ninguénabrir un negocio ou empresa. Eupodo dicir que a apertura do ta-ller mecánico da Torre foi im-pulsado pola demanda dosclientes e as condicións nas quese puxo en marcha, xa que nonprecisou dunha gran inversión.Se non fose deste xeito, eu nonarriscaría. Calquera persoa quepretenda abrir un camiño empre-sarial debería valorar a situacióneconómica dos posibles clientes,a competencia e a demanda doseu servizo, entre outros facto-res.

28 empresaxuño 12

José Luís Teijeiro entre os vehículos da exposición de Automóbiles Cabarcos C.B.

25 membros da Asociación de Amigos do Museo de Vilalba par-ticiparon nunha excursión a Asturias, visitando en Ribadesellaa Cova de Tito Bustillo, famosa polas súas excepcionais pinturasrupestres. Tamén visitaron o novo Centro de Arte Prehistórico,o Museo do Jurásico de Asturias, en Colunga. Xa en Xixón, ache-gáronse ao Parque Arqueológico-Natural de Campa de Torres eás Termas Romanas de Campo Valdés.

A Asociación Cultural e Recreativa de Noche, NAUSTI, celebrouo sábado 2 de xuño a primeira sementeira do millo branco.

O Concello de Begonte clausurou as activides de primavera nunacto onde Bruno Villamor ofreceu un concerto didáctico.

29sociedade xuño 12

O domingo 3 de xuño o neno José Fernández González recibiuo sacramento do bautismo na parroquia vilalbesa de San Mar-tiño de Distriz. Posteriormente, a familia celebrou un banquetena vivenda familiar servido polo Restaurante Casa Maragata.

A caravana ‘Galego de cine’ instalouse o venres 1 de xuño napraza da Constitución de Vilalba para achegar aos rapaces e ra-pazas as mellores curtas de animación en galego. Ademais, re-alizaron un obradoiro de creación de historias orais.

Elva Carreira, tenente de alcalde da Pastoriza, oficiou o casa-mento de Mabi e Dani.

como pasa o tempo!

concursa con

Participa no noso concurso mandando un sms ao teléfono 982

050 012 e dando a resposta que ti creas para acertar co noso per-

soaxe do mes:

Entre os acertantes sortearemos unha cea para dúas persoas no

Restaurante A Nova Ruta.

Quen é este rapaz?

Solución do mes pasado: Gañador:

María Xosé Fernández Pardo Isabel Mariño

fotodenuncia

Cruce perigoso

A estrada do tanatorio de Baamonde remata na

nacional 634 sen ningunha sinal de STOP que advirta

da intersección.

Pista:

Xa de pequeno apuntaba boas maneiras co balón.

30 servizosxuño 12

ANUNCIOS POR PALABRASANÚNCIESE (GRATIS A PARTICULARES) TLF/FAX: 982 51 03 35 - TERRA CHÁ.XA. APTO. 86 27800 VILALBA - terrachaxa@fmpublicidade.com

-ALÚGASE APARTAMENTO EN PRIMEIRA LIÑA DA PRAIADA RAPADOIRA EN FOZ. TELF. 982 51 22 04 e 638 60 72 36.

- ALÚGASE BAIXO/LOCAL DE NEGOCIO, CON RENDABAIXA EN CASO DE QUE A REFORMA CORRA POR CONTADO ARRENDATARIO. TELÉFS. : 981 23 59 30 E 659 63 5991.

-CÓMPRASE BAIXO COMERCIAL EN VILALBA. INTERESA-DOS EN VENDER CHAMAR AO TELÉFONO 678 82 71 42.

-ALÚGASE PISO AMUEBLADO NA AVENIDA TERRA CHÁ.PREZO A CONVIR. TELF. 635 254 585

-VÉNDESE PISO DE 120 M2 NO CENTRO DE VILALBA, RÚAXOSÉ MARÍA CHAO. 120.000 EUROS. TELF. 647 12 45 12

- ALÚGASE PRAZA DE GARAXE, PLÁCIDO PEÑA, 16-18,EDIFICIO EIMIL. 982 51 23 70

- ALÚGASE PRAZA DE GARAXE EN RÚA DA PRAVIA, AOLADO DA ZAPATERÍA CAMBA. 30€ AO MES. TELF.: 982 5120 65.

-VÉNDESE PARCELA DE 7000 M2 EN TROBO (BEGONTE)CON REGO NATURAL.EMAIL:alfaduende@hotmail.com.TELFS: 982 51 13 96 OU 664 64 95 13.

- VÉNDESE CASA EN XERMAR, NO BARRIO RIBA DEINSUA, EN COSPEITO. PARA RESTAURAR. 120 MTRS CA-DRADOS, LUZ, POZO, ALPENDRE E 2 FERRADOS DE TE-RREO. ESTÁ REXISTRADA TELF.: 982 52 01 38.

-VÉNDESE OU ALÚGASE BAIXO COMERCIAL EN VILALBA.TOTALMENTE REFORMADO, 60 MTRS. CADRADOS(APROX.).TELF. 680 76 02 05.

-VÉNDESE CASA UNIFAMILIAR EN VILALBA. 3 DORMITO-RIOS, 1 BAÑO, 1 ASEO, SALÓN-COMEDOR E TERREO PORDETRÁS DA CASA. TELFS.: 669 61 20 66 - 686 46 47 42.

-VÉNDESE FINCA EDIFICABLE EN LANZÓS MOREDA.18.000 EUROS. TELÉFONO 982 51 12 69

- ALÚGASE PRAZA DE GARAXE NA RÚA FOZ EN VILALBA.30 EUROS. TELÉFONO 982 511 269

-VÉNDESE CASA DE PEDRA EN SEIXAS, COSPEITO.PLANTA BAIXA E PRIMEIRO PISO. TELF.: 620 800 803

-ALÚGASE CASA DE CAMPO CON TERREO, 3 DORMITO-RIOS, COCIÑA-SALÓN-BAÑO E SERVIZO DE GARAXE.POZO PROPIO. A 100 METROS DA SAÍDA DA AUTOVÍA DOCANTÁBRICO. TOTALMENTE RESTAURADA. 608 34 23 66

-BÚSCASE CASA DE ALQUILER CON ALGO DE TERREO NAZONA DE VILALBA, COSPEITO E ENTORNO. TELF: 657 2794 68

-VÉNDESE OU ALQUÍLASE PRAZA DE GARAXE AO LADODA PANADERÍA CURRÁS (VILALBA). 630 40 75 33

- ALÚGASE LOCAL EN VILALBA PARA BAR, CAFETERÍA,PUF OU CALQUERA OUTRO TIPO DE ACTIVIDADE ENZONA CÉNTRICA. PREZO ECONÓMICO E A CONVIR. INTE-RESADOS CHAMAR AO 636 30 75 95

- VÉNDESE CASA DE PEDRA EN SAN SIMÓN CON BO-DEGA, CHOZA E POZO. TELF. 630 57 96 43

- ALÚGASE PISO EN CAMPO DE PUENTE CON 3 DORMI-TORIOS, 2 BAÑOS, SALÓN, COCIÑA, CALEFACCIÓN E AS-CENSOR. TODO AMUEBLADO. TELF. 630 57 96 43

-VÉNDESE CASA EN ROUPAR (XERMADE) NO LUGAR DATORRE. TEN UNHA SUPERFICIE CONSTRUÍDA DE 267 M2;UN ALMACÉN NA PLANTA BAIXA DE 54 M2; UNHA VIVENDANA PRIMEIRA PLANTA DE 101 M2 E OUTRO ALMACÉNANEXO Á PLANTA BAIXA DE 65 M2. O MESMO CONXUNTOCONTÉN UNHA LEIRA CHAMADA HORTA QUE É UN LABRA-DÍO DE 989 M2 SOBRE O QUE EXISTE OUTRO ALMACÉNDE 101 M2. ADEMAIS, INCLÚE OUTRA LEIRA CHAMADAPRADELLA DO VERDE QUE É UN PRADO DE 514 M2.PREZO: 41.000 EUROS. TELFS: 982 51 06 81 E 982 50 16 47.

- SEÑOR DE 50 ANOS RELACIONASE CON RAPAZA DE 35A 45 ANOS CON FINES SERIOS. TELF: 647 53 19 86

- CHICO DE 42 ANOS BUSCA CHICA. AS PONTES. TELF:627 11 93 42

- RAPAZ DA TERRA CHÁ DE 55 ANOS BUSCA RAPAZA DAPROVINCIA ENTRE 45 E 55 ANOS. TELF. 605 63 34 08

-RAPAZ SOLTEIRO DA TERRA CHÁ BUSCA RAPAZA ENTRE45 E 55 ANOS PARA AMIZADE OU O QUE XURDA. TELF.:648 14 72 43

-CHICO DE 30 ANOS BUSCA CHICA DE 20 A 30 ANOS. TELF.:677 78 92 87

-RAPAZ DE TERRA CHÁ. SEPARADO. ALTO. 45 ANOS. CO-NOCERÍA MOZA. 679 05 81 79

-RAPAZ DA TERRA CHÁ BUSCA RAPAZA DA PROVINCIA DELUGO ENTRE 40 E 50 ANOS PARA AMIZADE OU O QUEXURDA. TELF.: 649 59 69 96

- HOME SEPARADO DE 65 ANOS BUSCA MULLER DE 60NON FUMADORA E SEN CARGAS. TELF. 630 40 37 11

-VÉNDESE RETROEXCAVADORA CASE 988, ANO 2000,16.500 HORAS CON 2 CAZOS, CAZO DE LIMPEZA E MAR-TILLO (35.000 EUROS). 670 09 32 75.

- VÉNDESE RETROCARGADORA (MIXTA) CASE 580, ANO2001, 6.500 HORAS (18.000 EUROS). 670 09 32 75.

-VÉNDESE FURGONETA C15. 982 52 61 70.

-VÉNDESE CITROËN JUMPER 2.0 HDI ANO 2003 CON143.000 km. HOMOLOGADA PARA 9 PRAZAS. MOI COI-DADA. 4.000 €. ITV RECEN PASADA. 646 85 39 50.

-VÉNDENSE RENAULT CLÍO 1.900 DIÉSEL. BO ESTADO.BARATO. TELÉF.: 634 44 07 16.

- VÉNDESE OPEL KADETT 17.00 DIÉSEL, LUGO-L. TELF.:626 20 52 01.

-VÉNDESE SEAT TOLEDO 1.9 TDI 110 DIESEL DE AGOSTODO 2000. MOI COIDADO. 3.800 EUROS. TELF – 655 45 7897.

- VÉNDESE SUZUKI SAMURAI 1.3 LARGO A GASOLINACON ENGANCHE DE REMOLQUE HOMOLOGADO. ITVANUAL. TELF. 679 37 15 05.

-BÚSCANSE PERSOAS PARA TRABALLAR ENSOBRANDOPUBLICIDADE DESDE A CASA, OFICINAS OU TENDAS. IN-FORMACION ENVIANDO UN SELLO PARA RESPOSTA A C/MARÍA PITA 23-25 3º IZQUDA. LA GÁNDARA, NARÓN, 15570A CORUÑA.

-AXENCIA DE MODELOS SELECCIONA MODELO. TELF.677 78 92 87

- VENDO AUTOCARGADOR MARCA TATO 3T19. SEMINOVO.TELFS: 982 164467 E 620 449 460

-VÉNDENSE ESTACAS DE CASTAÑO. TELF. 635 254 585

- VÉNDENSE TENREIRAS DE 2 ANOS APROX. E VACAS DELEITE, BOMBA DE LAVADO DE 3.000 LITROS, CIRCUITO DEORDEÑO WESTFALIA DE 4 PUNTOS E CUBAS DE ACEIRODE 200/300 LITROS. TELF. 667 418 605

- REALÍZANSE TODO TIPO DE TRABALLOS FORESTAIS:DESBROCE, PODA E PODA EN ALTURA, PLANTACIÓNS,CORTA DE LEÑA, TRABALLOS DE XARDINERÍA, PECHESDE FINCAS, ETC. TELEF.:696 224 709. ECONÓMICO.

-VÉNDESE MUÍÑO TRITURADOR DE UVA FEITO NA CASAE MÁIS CUBA DE FACER VIÑO DE 800 LITROS. ACEIRO IN-OXIDABLE 316. USADA DÚAS VECES. TELF. 982 520 242

-FÁNSE LIMPEZAS DE FINCAS E XARDÍNS. DESBROCE MA-NUAL. PRECIOS ECONÓMICOS. TELF. 647 441 483

- CÓMPRASE TRACTO PASCUALÍN CON APEIRO. TELF. 636 904 850

- VÉNDENSE NOVILLAS, ROLOS DE HERBASECA E UNTANQUE DE LEITE DE 1060 LITROS POR XUBILACIÓN.NOCHE (VILALBA). 664 103 964

- VÉNDESE CARRO DUNHA VACA DE CHAPA GALVANIZADACON LATERAIS, UN EIXO DE 1,70 X 1,30 X 0,72 E BASCU-LANTE (SEMINOVO). PREZO 300 EUROS. TELF. 982 39 9554

- ARRÉNDASE COTA LÁCTEA DE 210.000 KG NO CONCE-LLO DA PASTORIZA. TELF. 660 79 69 95

- VÉNDESE CALENTADOR ELÉCTRICO DE 300 LITROS.TELF. 667 418 605

-VÉNDESE MEL CASEIRA. TELF. 659 25 77 42

-VÉNDESE DORMITORIO XUVENIL COMPLETO. PRÁCTICA-MENTE NOVO. BO PREZO. TELF. 982 51 17 76

-VÉNDESE ESTUFA DE QUEROSENO DE 2.900 W. TELF:606 77 41 85.

-VÉNDESE COXÍN DE MASAXE SEMI NOVO CON INFRA-VERMELLOS PARA TRATAMENTO NAS COSTAS. PREZO150€. TELÉFONO DE CONTACTO 610 39 40 52

-VÉNDENSE MOBLES POR CAMBIO DE DOMICILIO. MOIECONÓMICOS. TELF.: 618 931 821

-VÉNDENSE 2 PÍOS DE PEDRA, 1 CARRO DE MADEIRA E 1ARMARIO ANTIGO DE CASTIÑEIRO PARA RESTAURAR.TELEF.: 659 257 742

-VÉNDESE DORMITORIO XUVENIL TIPO PUENTE CONCAMAS DE 90. ESTANTERÍAS E MESA DE ESCRITORIO.ECONÓMICO. 982 512 821 E 626 572 312

- CÓMPRASE FORMIGONEIRA DE SEGUNDA MAN. TELF.605 311 156

- DÁNSE CLASES PARTICULARES DE INGLÉS, FRANCÉS,LINGUA E CLASES DE APOIO A PRIMARIA, ESO E BAC DEHUMANIDADES. TELF. 697 59 60 16

demandas de traballo

ofertas inmobiliarias

motor

outras ofertas

ofertas do agro

VENDO RENAULT LAGUNA de xullo do 1999. BOESTADO. MATRÍCULA lu-1446W. DIESEL. GRANMALETEIRO (de porta abatible). CONSUMO:5,3%3.800 EUROS

31publicidade xuño 12

-OFRÉCESE CHICA PARA LIMPAR POR HORAS OU COI-DAR NENOS, PREFERENTEMENTE POLAS MAÑÁS. INTE-RESADOS CHAMAR AO TELF. 637 24 96 02

-OFRÉCESE CHICA PARA COIDAR DE PERSOAS MAIORESTANTO DE DÍA COMA DE NOITE. TELF.: 629 98 73 16

-OFRÉCESE SEÑORA PARA LIMPEZA, ATENCIÓN A PER-SOAS OU TAREFAS DO FOGAR. DESPRAZAMENTO PORTODA A TERRA CHÁ E ARREDORES. TELF. 622 41 81 96

-PARTICULAR CON EXPERIENCIA OFRÉCESE PARA COI-DADO DE MAIORES E TAREFAS DOMESTICAS, ASEO PER-SOAL E COIDADO DO CABELO. TELF. 982 39 01 33

- OFRÉCESE CHÓFER A PARTICULARES CON COCHE OUSEN COCHE. TELF. 667 44 40 04

-FÁNSE TRABALLOS E MANTEMENTO DE XARDÍNS E FIN-CAS. DESBROZES MANUALES,PODAS, ETC.TLF:656 94 6720 E 673 57 82 15.

relacións persoais

- ALÚGASE CASA CON ALPENDRES E TERREO NA ES-TRADA COSPEITO-VILALBA. TELF. 605 680 188

- VÉNDESE BAIXO ACONDICIONADO EN VILALBA NA RÚA CI-DADE DE LUGO, 33 CON 200 METROS CADRADOS. TELF. 60973 30 85.

Pedrouzos é un lugar da pa-rroquia vilalbesa de SantaMaría da Torre. Nel, nalgúnmomento da Baixa IdadeMedia, ergueuse unha das tí-picas casas-torres da época;dela apenas se conserva outracousa cá memoria da mesma,algunhas lendas, determina-dos documentos nos librosdo arquivo da Casa da Calda-loba, un pequeno escudo coM coroado correspondente áliñaxe dos Montenegro e,sobre todo, a capela pacegade San Roi.Mandouna construír a come-zos do século XVIII RoiMontenegro e Camba, señorpor aqueles anos desta casa,póndoa baixo a advocacióndo santo do seu nome. É unpequeno edificio rectangularde dimensións reducidas, queagocha no seu interior un sin-xelo retablo barroco, en cuxofrontón partido figura a se-guinte lenda: ESTA CAPI-LLA Y RETABLO LAFVNDO DON Rº MTINE-GRO ANO DE 1709. Flan-quean o ático deste retablosenllos bustos: un parece sero dun escudeiro e o outro odun heraldo, portando o es-cudo de armas do seu dono,que daquela non era outro cópropio Roi Montenegro eCamba.Contra mediados do séculoXVIII, data na que se elabo-rou o Catastro del Marquésde la Ensenada, Roi AntónMontenegro e Camba, quecasara tempo atrás con Agos-tiña de Ron e Ginzo, da casado Acebo, na Fonsagrada, eradono, entre outras, das casas

de Pedrouzos e da Caldaloba.Posuía na Torre un inmensopatrimonio rústico, integradopor cento cincuenta e dúasparcelas, querebordabanos trescentosferrados deterra, dedi-cada a labra-dío, monte,prado ehorta, e porsete casas te-rreñas, ade-mais daseñorial dePedrouzos ,que tiña uncuarto alto.Para varlorara x e i t a d a -mente estedato cómpreter en contaque poraqueles mes-mos anos nesta freguesíamantíñanse ergueitas tan sótrinta casas, das que dúas es-taban arruínadas. Nas doseñor de Pedrouzos e da Cal-daloba moraban algúns dosnumerosos caseiros que, enréxime de alugueiro e nonforal, traballaban as súas te-rras a cambio dunha determi-nada renda. Case a metadedos labradores da Torre erandaquela rendeiros da casa dePedrouzos.Non se pretende trazar nestaachega unha historia da xe-nealoxía da casa de Pedou-zos. Os interesados nestetema terán a oportunidade depoder seguila nun libro depróxima aparición, titulado

Algunhas casas fidalgas da

Terra Chá e doutros luga-

res.Apuntamentos xenealóxi-

cos e heráldicos, no que se

lle dedica un breve capítulo áde Pedrouzos. Con todo eiso, pódese adiantar que aorixe de Pedrouzos aíndapermanece envolta pola es-pesura das tebras dos últimosanos do século XV. Na derra-deira década daquela afas-tada centuria, sen estrépito ecase silandeiramente, agro-mou a figura de Alonso deParga, casado con SanchaFernández, pais doutroAlonso García de Parga e deGonzalo García, señor de Pí-gara.O devandito Alonso Garcíade Parga, pola súa parte, con-traeu matrimonio cunha em-poleirada dama chairega,Sancha Fernández de An-

drade, filla de Fernán San-jurjo Montenegro e da súadona, María de Andrade,donos das casas do Padro-

nelo (Sanco-vade), daCa l d a l o b a(Pino), daB a r d o e i r a(Nete), deVilamart ín(San Xurxode Rioa-veso), doscoutos deTámoga eF r a i z(Taboi), dosp ad ro ado sde distintasigrexas e ca-pelanías edoutros moi-tos bens denatureza eíndole di-versa. Unha

porción deles doáronlla o ano1491 en dote á súa mencio-nada filla para casala co ci-tado Alonso García de Parga,nomeadamente o casal de Pe-drouzos, as sinecuras deTrobo e de San Bartolomeude Insua e os muíños de Rio-caldo (Illán).A historia xenealóxica poste-rior desta casa de Pedrouzosfoi semellante á da maiorparte das casas fidalgas daTerra Chá, caracterizadapolos matrimonios de come-nencia e mesmo de troco, en-camiñados a incrementar opatrimonio e a fachenda dascasa patruciais. Deste xeito,a de Pedrouzos emparentoucoas de Meire (Belesar),

Virís, Donalbai, Pesqueira(Xustás) ... Pero, se cadra, oentroncamento máis proble-mático foi o emprendido en1633 ao casaren Roi Monte-negro e Camba con Leonorda Barreira e Montenegro,dotada por un seu irmán queera cura de Goá e Santa Cris-tina, ademais de comisariodo Santo Oficio da Inquisi-ción.Sucedeu que Gregorio, irmánde Roi e vinculeiro da Calda-loba, herdou o morgado dacasa. Como se enamoriscouen repetidas ocasións demozas plebeas, tivo con elasfillos de trala silveira emesmo chegou a casar cunhadelas, nomeadamente conInés Fernández, que dicía serneta de Ares Conde de Tabo-ada, Roi de Pedrouzos acu-souno de crontravir acláusula vincular que prohi-bía os matrimonios con mu-lleres do estado llano. Oruidoso preito prolongousedurante varias xeracións,póndolle fin un acordo amis-toso asinado entre Roi, netodo devandito Gregorio, eAlonso, fillo de Roi Monte-negro e de Leonor da Ba-rreira Montenegro, donos dacasa de Pedrouzos. No pactoestablecíanse dous matrimo-nios de troco. Unicamenteprosperou un deles, o quecontraeron Roi MontenegroRibadeneira, de Pedrouzos,con Loisa Montenegro, da Caldaloba, súa curmá. A par-tir de entón as casas de Pe-drouzos e da Caldalobativeron unha historia común.

Fortalezas, Pazos e Casas Grandes

Xosé Luis Novo Cazón

A Casa de Pedrouzos