Aitor Ikastola 5.B2012-2013

GURE HERRI KUTTUNAK

Mikel Ubiria Perez

5.Maila B

2012-2013 ikasturtea

NIRE HERRI KUTTUNA MUTRIKU

Mutriku herria aukeratu dut aitona, amona eta osaba bat han ditudalako eta oporrak han pasatzen ditudalako. Gainera, nire ama han jaio eta hazi zen. Bertan ere etxea dut.

KOKAGUNEA:Mutriku Gipuzkuako Ipar-mandebaldeko bazterrean dago eta Bizkaiarekin muga egiten du. Donostiatik 56 kilometrotara dago. Debabarrena eskualdean dago.

MUTRIKU

MENDIAK: Mutrikuko mendi altuena Arno du izena eta612 metro ditu. IBAIAK:Mutriku herriaren erditik ez dira ibairik pasatzen,baina bere ekialdean Deba ibaia pasatzen da eta ibaihorrek Mutriku eta Debarekin muga egiten du.Deba ibaia kantauri isurialdeko ibaia da.

ERLIEBEA: Herri osoa aldapan dago eta ez du toki lauik.

Mutrikuko Kalbaixo mendian, irailaren 14ean,Bertako festa ospatzen da. Baseliza bat dago eta mesak ospatzen dituzte. Kanpoan erromeria egiten da, herri kirolak ospatuz, erroskilak erosten dira eta arratsaldean ordubiak aldera goitibehera jeitsiera egiten da menditik herriko plazaraino.

MUTRIKUKO FESTAK

JULEN ETXEBARRIA LAKUNZA

5.MAILA B / 2012-13 IKASTURTEA

HERRIAREN IZENA:Oiartzun aukeratu dut nere familia han bizi delako eta udara guztia han igarotzen dudalako.

KOKAGUNEA:Oiartzun Gipuzkoan dago, Euskal Herriko iparraldean. Oiartzun Donostiatik 20 kilometrotara dago gutxi gora-behera.

Ibaiak:Ibai bakarra dago, Oiartzun izenekoa,Kantauri isurialdekoa.Aiako Harrien inguruan jaiotzen da eta kantauri itsasoan hiltzen da.

ERLIEBEA:Mendiak:Oiartzungo erliebea oso menditsua da.Oiartzunen Aiako Harriak, Aritxulegi, Arkale, Urkabe … mendiak daude.

JAIAK:Intxixuak, iñauterietan ospatzen dira, hau da, Otsailean.Intxixuak, hartz antzeko buru handi batzuk dira, adarrak dituzte, ile arraroak eta, sorginekin dantzatzeaatsegin dute.Oiartzungo mitologia bat da. Aiako Harrietan gora eta bera ibiltzen ziren. Orain dela 3.000 urte eta mendi barrenean dantza egitea atsegin dute.

Orain urtero inauterietan jai hau ospatzen da, herriko jendea intxixuz eta sorginez mozorrotzen da eta suaren inguruan dantza egiten dute, nahi baduzue etorri!

14/04/2314/04/23

Itsasne Rego Barrenetxea 5.maila B

2012-13 ikasturtea

14/04/2314/04/23

Hendaia Udan nire amonaren etxera joaten gara eta pistina txiki bat jartzen du. Nire lehengusina eta ni jolasten egoten gara. Nire amona eta osaba Hendaian bizi dira eta nire aita urtetan Hendaian bizi izan da ere bai.

Hendaia Euskal Herriko ipar-ekialdean dago. Hendaiara iristeko autopistatik joan behar gara. Hendaia Lapurdin dago eta Lapurdiko hiriburua,Baiona da. Hendaia Baionatik 36 km tara dago.

14/04/2314/04/23

Herriko ibai garrantzitsuena Bidasoa ibaia da eta Kantauri isurialdean dago Hendaiatik gertuen dauden mendiak Jaizkibel eta Larrun dira.

Hendaiako hondartzako eremua laua da. Beste guztia pixkat menditsua da.

14/04/2314/04/23

Hendaiako festa Bitxitxo da eta Urtarrilak 18tik 27ra ospatzen da.

Julen Txabarri Asensio

5Maila B.

2012-13 ikasturea

Nik Errenteria aukeratu dut. NereAma hor jaio eta hazi delako ,eta astean behin amonari bisitatzera noalako.Nere amona Errenterian jaio zen eta nere aitona era bai.Biak alde zaharrekoak dira.

KOKAGUNEA:ERRENTERIA Gipuzkoan dago, zehazki Gipuzkoako ipar ekialdean.Errenteria Oarsoaldea eskualdean dago.Oarsoaldea Errenteriaz gain Lezo,Pasaia eta Irunek osatzen dute.Donostiatik 7km tara dagoen hiria da.

ERRENTERIA

MENDIAK: Inguruan dauden mendiak hauek dira:Aldura, San Marcos, Txoritokieta eta Urdaburu .

IBAIAK: Bertako ibai bakarra Oiartzun ibaia da, kantauri isurialdekoa

ERLIEBEA: Kostaldetik gertu dago, Oiartzun ibaiaren itsasoratzetik gertu. Pasaiaren ondoan Oiartzun ibaiak sortu duen aranean kokatuta dago Errenteria ,mendi ez oso altuez inguratuta dagoelarik.

Errenteria

Koldo Mitxelena

Errenteriako idazle famatu bat Koldo Mitxelena izan zen.1915 urtean jaio zen eta 1987 an hil zen.Euskararen alde lan handia egin zuen.Unibertsitate desberdinetan lana egin ondoren Euskal herriko unibertsitatea sortzen lagundu zuen.Euskara batuaren sortze prozesuan eragile nagusia izan zen, eta euskarak izan duen ikertzailerik handiena .Hona hemen berari buruz idatzi zuten esaldia.

Euskarak eman duen jakintsurik handiena Mitxelena izan da. Horretan, nik txapela kentzen dut. Ez dago dudarik. Ehun urtetik behin horrelako bat.» Jose Luis Alvarez, Txillardegi

Errenteriako jai nagusiak uztailan ospatzen dira,Madalenak deitzen dira.Uztailaren 21 ean hasten dira txupinazoarekin eta bertako udal bandak “El centenario” izeneko abesti bat jotzen du eta herritarrak dantzan hasten dira.

JAIAK

NIRE HERRI KUTTUNAHERNANI

ANDREA BARRUL

5.Maila B

2012.13ikasturtea

HERNANI

Hernani aukeratu dut, 5 urte bete nituen arte han bizi izan nintzelako. Bertan bizitzea asko gustatzen zitzaidan eta aitonarekin eta anaiekin igerilekuetara joaten nintzen.

KOKAGUNEA

Hernani Gipuzkoako ipar-ekialdean dagoen udalerria da. Donostiatik 9 kilometrotara kokatua dago eta Donostia, Astigarraga, Arano (Nafarroa), Lasarte-Oria,Urnieta,Elduain eta Errenteriarekin mugatzen du.

ERLIEBEA

Menditsua eta malkartsua da. Urumea ibaia, herria, iparretik hegora zeharkatzen du. Santa Barbara mendiaren magalean dago Hernaniko hirigunea eta handik begiratuta Urumea ibarraren alderdi handi bat ikus daiteke.Inguruko mendietan, Akola, Igorin, Urdaburu, Oindi eta abar… historiaurreko arrasto megalitiko ugari dago.

JAI GARRANTZITSUAK

Herriko jaiak San Joanetan izaten dira, ekainaren 23tik 27ra,eta jaietan egiten diren ospakizunen arten Axeri dantza nabarmentzen da (inauterietan ere egiten da dantza hori). Urtean zehar beste hainbat ospakizun eta ekitaldi kulturalak ere egiten dira.

PASARTEA

1512an, frantses armada, herrian sartu eta suntsitu egin zuten. Lehenagotik ere gertatu ziren horrelako suntsiketak, Erdi Aroan esaterako, Bandoen arteko gerrateetan, eta geroago ere bai, XVII eta XVIII. mendeetan, XIX. Mendeko Karlistadetan eta 1936ko Espainiako Gerra Zibilean.

NIRE HERRI KUTTUNA

Mendigorria

AITZIBER CRUZ ELORZA.

5.Maila B

2012-2013 ikasturtea

MENDIGORRIA

5 urte neuzkanean oporretara joaten hasi nintzen. Etxe bat alokatzen genuen familia guztiarekin eta gure lagunekin.

Herria Nafarroako erdialdean kokatzen da, Erriberriko merindadeko ipar-mendebaldeko muturrean. Mendigorriak Zirauki, Mañeru, Obanos eta Garesekin egiten du muga iparreldean; Artaxoarekin ekialdean, Oteitza eta Villatuertarekin mendebaldean eta Artaxoa eta Larragarekin hegoaldean. Iruñatik 29 kilometrotara dago.

MENDIGORRIA

Mendigorria 360 eta 513 metro arteko muinoek osatzen dute, eta udalerriko punturik garaienak iparralde eta ekialdean daude, itsasoaren mailatik 401 metrora.

Mendi garrantzitsuena Altos de Ibarbero da.

Mendigorritik Arga ibaia pasatzen da.

MENDIGORRIA

Mendigorriko lehen biztanleak burdin arokoak dira, aurkitutako garai hartako aztarnen arabera. Udalerria, K. a. I. mendean erromatartu zen, eta ondorengo hiru mendeetan garatutako herri erromatarrak garapen handia izan zuen.

NIRE HERRI KUTTUNAZARAUTZ

Enaitz Aginagalde Urrestarazu

5.Maila B

2012-13 ikasturtea

Zarautz

Txikitan asko joaten nintzelako egunak pasatzea ama eta amonarekin, horregatik aukeratu dut Zarautz herria eta asko gustatzen zaidalako.

KOKAGUNEA:

Zarautz Gipuzkoako kostaldearen erdian dagoen udal herria da. Urola kosta eskualdeko hiriburua eta herri turistiko eta komertziala. Hondartza 2,8 km, Euskal Autonomia Erkidegoko luzeena da, eta uda garaian egunero beteta egoten da.Zarautz herriak udan hirukoiztu egiten du populazioa 22.000 biztanletik 60.000 biztanle izatera iritsi arte.

HERRIA: ZARAUTZ

MENDIAK Hauek dira Zarauzko mendiak.Talai, Mendi Beltz , eta Aldapa Handi.

IBAIAK: Zarautzetik Oria ibaia pasatzen da. Oria Gipuzkoako ibai garrantzitsuena da, ibai luzeragatik, emariagatik. Lizarrate inguruan sortzen den tokitik Orion itsasoratzen den guneraino, 75 kilometro luze da. Gipuzkoako arro handieneko ibaia dugu,54 udalerri hartzen ditu barne-Zarautz eta Getaria.

HERRIA:ZARAUTZJAIAK

Ekainaren 26an: San Pelaioak.Abuztuaren 9an: Azken Portuko festak.Abuztuaren 15an:Amabirjinak.Irailaren 9an: Euskal Jai Eguna.Urriaren 20an:Oteizaren Eguna.Urriko 3. larunbata: Koadrilen Eguna.

ZUMARRAGA NIRE HERRI KUTTUNA

ANGELA PLAGARO

5.Maila B

2012-2013 ikasturtea

ZUMARRAGA

Zumarragan aitaren familia guztia bizi da.

Herrian 11.000pertsona bizi dira. Zumarragan baseliza ospetsua dago: Antigua, eta oso ezaguna da.

Legazpi konkistadorea Zumarragan bizi zen eta Filipinak konkistatu zituen. Bere etxea Jaurregi dorretxea da.

Zumarraga Urola Garaia eskualdean dago, Gipuzkoako erdialdean, eta Euskal Herri mailan, iparraldean. Donostiatik Zumarragaraino 55 kilometro daude.

Zumarragatik pasatzen den ibaia Urola ibaia da,

Bailara batean dago eta 360 metroko garaiera dauka. Bere inguruan mendi asko daude: Irimo,Beloki,Izazpi eta Samiño.

JAI GARRANTZITSUAK:- Abenduaren13an Santa Lutzia eguna ospatzen da. Urretxu-Zumarragan antolatzen den urteko feriarik garrantzitsuena. Hainbat lehiaketa eta erakusketa antolatzen da, besteak beste, ganadua, errezil sagarrak, ardoa eta kapoiak erakusteko. - Uztailaren 2an Santa Isabel eguna ospatzen da. Erromeria egiten da.

Unai Gastesi

5.B MAILA

2012-13 ikasturtea

HERNANI

Hernani aukeratu dut amaren aldetik osaba-izebak eta lehengusuak ditudalako. Txikitatik astebururo bisitatzera noa. Gehien gustatzen zaidana Hernaniko igerilekura joatea da.

Hernani Gipuzkoako ipar-ekialdean dagoen udalerria da eta Donostiatik 9km-tara kokatuta dago. Donostia, Astigarraga, Arano(Nafarroa), Lasarte-Oria, Urnieta, Elduain eta Errenteriarekin mugatzen du.

HERNANI

Urumea ibaia Hernanitik pasatzen da. Iparretik hegora zeharkatzen du eta horretara isurtzen dituzte urak inguruko beste errekastoek.

Erliebea: Santa Barbara mendiaren magalean dago eta handik begiratuta Urumea ibarrarren alderdi handi bat ikus daiteke. Menditsua eta malkartsua da. Inguruko mendietan (Akola, Igorin, Urdaburu, Oindi) historiaurreko arrasto megalitiko ugari dago: trikuharriak…

Jaiak

Herriko jaiak San Joanetan izaten dira, ekainaren 23tik 27ra, eta jaietan egiten diren ospakizunen artean Axeri dantza nabarmentzen da (inauterietan ere egiten da dantza hori).Urtean zehar beste hainbat ospakizun eta ekitaldi kulturalak ere egiten dira.San joan sua, antzinako jatorria duen jai garrantzitsua da, ipar hemisferioan udako solstizioaren hasiera dela-eta ekainaren 24an ospatzen dena.

DATUAK: Oier Maiz Almaraz

5.B

2012-13 Ikasturtea

LaguardiaNire amak oporrak igarotzen zituen Laguardian nire izeba eta osabarekin,nik ere nire auzoa bezain ondo ezagutzen dut Laguardia, askotan joan naizelako.Amonari gainera herri hori asko gustatzen zaio urte askotan joan delako.

KOKAGUNEA:Laguardia Arabako hegoaldean dago kokatua, Arabako Errioxa eskualdean alegia, Gasteizera 64 km daude gutxi gora-bera.Laguardia,”La hoya” deituriko muino batean dago eraikia.

Laguardia

Kantabria mendilerroa :Toloñoko edo kantabria mendilerroa Arabako hegoaldean dagoen mendilerro baten izana da.Ebro ibaia :Ebro ibaiak Araba eta Nafarroako beheko aldeko lurrak ureztatzen dituen ibaia da ,zatirik handienean euskal lurraldeak ezkerreko aldean ukituz.

ERLIEBEA:Laguardiak Kantabria mendilerroa hegoaldean dauka eta Ebro ibaia ezkerraldean.

Laguardia

Laguardiako jairik ospetsuenetariko bat “Día del gaitero” delakoa da.Herri honetan gaita zaletasun handia baitago.130 urtetako tradizioa.

14/04/2314/04/23

Libe Ormazabal Alduntzin 5.Maila.B

2012/2013 ikasturtea

14/04/2314/04/23

Lekunberri Nire aiton-amonaren herriaren ondoan dagoelakoaukeratu dut Lekunberri herria. Lekunberri Larraun bailararen herri nagusia da. Bailara 16 herri txikiz inguratuta dago : Astitz, Gorriti,Iribas,Allí,Uitzi,Baraibar,etab.

Lekunberri Nafarroako probintzian dago Iparekialdean. Donostia eta Iruña arteko herri txiki bat da,Donostiatik 50km tara eta Iruñatik 30km tara gutxi gora behera aurkitzen da.

14/04/2314/04/23

Lekunberri Mendiz inguratuta dago eta Aralar mendikatea Lekunberritik gertu dago. Aralarren San Miguel ermita ezaguna dago. Aralerreko gailur ezagunak Aizkorri eta Txindoki dira. Bertatik pasatzen den Ibaiak Larraun izena du eta Lekunberritik 2km tara dagoen Iribas herrian bere jaiotza dago . 3 ,5km tara dagoen Astitz herrian (nire amonaren herria) kobazulo batzuk daude Mendukilo izena dute eta oso politak dira. Lekunberri bertan Plazaola izeneko bidegorri bat dago txirrindan edo oinez joateko oso polita dena.

Itsasoaren maila 570m tara aurkitzen da.

14/04/2314/04/23

Jaiak urriak 12an ospatzen dira :herri kirolak, pilota partiduak, etab. eta koadrilak beraien blusekin ospatzen dituzte porrontsoetan bezala.

HERRI KUTTUNA ATAUN

UNAX GALARRAGA UNAX GALARRAGA 5.MAILA B5.MAILA B

2011-20132011-2013

AuzoakHiru dira auzo nagusiak:

San MartinSan Gregorio

Aia

Nik herri hau aukeratu dut nire lehenengo ibilaldia txirrindaz hor egin nuelako.Ataunen hasi ginen eta menditikan gora eta behera lokatzen artean ibili ginen.

Ataun Gipuzkoako hegoaldean dago kokatua,Goierriko baiaran.Aralarko natura parkearen barruan dago. Oraindik artzaintza,nekazaritza eta natura munduanerabat txertatuta dago. 58,9km2 ditu eta itsas mailatik 196m gorago dago.

• Aralarko parke naturalean dago basoz, larrez eta mailoz inguraturik.

• Baditu ere lur azpian fosildutako haizulo asko: Troskaeta, Sarastarr eta Intzartzu.Inguruetan gizakiaren aztarnak aurkitu dute, 40.000 urte ingurukoak.

• Erromatar garaiko txanponak ere aurkitu dira.

BAIAK:Agauntza ibaiak herritik zeharkatzen du.

MENDIAK:Mendi hauek arana babesten dute: Areatza, Aietsu, Arantzazumendi, Muñoan, Saratsamendi, Sarastarri, Leizadi, Aizkoate eta Intzauztu.

Ataunen historia sinesmen zaharrekin lotuta dago: sorgin, lamia, jentil eta basajaunen kondairak.Eta horrregatik, urtero, azaroan Jentilen Etorrera izeneko ikuskizuna egiten da herrian zehar.

Joxemigel Barandiaran: antropologoa eta etnologoa zen. 1889Ko abenduaren 31n jaio eta 1991ko abenduaren 21ean hil zen, hamar egun falta zitzaion 102

urte betetzeko.

San Martin Txiki:mitologiko edo benetako den ez dakigun pertsonaia miresgarria. Pedro Ortiz Telleriakoa.Frantzisko Imaz AltolagirreFelipe Altolagirre Zufiria:Migel dorronsoro ZeberioMiguel Imaz Apalategi:Donostiako eraikuntza nagusienen egile: Maria Cristina Hotela,Justizia Jauregia, Zurriolako Zubia, Kursaal Kasinoa, Victoria Eugenia Aretoa, Pasealeku Berria eta abar.

JON ANDER JIMENEZ GALDOS

5.Maila B

2012-13 Ikasturtea

NIRE HERRI KUTTUNA

ZARRAKAZTELU

Zarrakaztelu

Nere aitaren familia Zarrakaztelun bizi da ,eta han bizi nintzen 5 urte. Asko gustatzen zait nire lagunekin Zarrakaztelun egotea.

KOKAGUNEA:

Zarrakaztelu Nafarroko hego-ekialdean dago. Zarrakaztelutik Iruñera 70km daude. (kotxez 53 min)

Zarrakaztelu

MENDIAK

IBAIAKZarrakaztelun bi mendi daude baina garrantzitsuena Larrate da. Larrate 400 metro dauka eta ibaia Aragoi da. Aragoi, valle Astunetik asten da eta Huescan bukatzen da, gero ura Ebrora botatzen du.

ERLIEBEA:Leuna da baina, Zarrakazteluko iparraldean menditsua da.

Zarrakaztelu

. JAIAK:Zarrakaztelun 4 jaia ospatzen dira. Bat ekaineko azken 3 egunak, handiak abuztuko lehenengo astea eta Urriko lehengo,ostirala,larunbata eta igandea. Urtarrilean mendi bat igotzen da Zarrakaztelun, mendi hori Rabosera deitzen da, eta hor pasatzen da eguna.

KONDAIRAKKONDAIRAK Zarrakaztelutik bi kilometrotara Monasterio de la Zarrakaztelutik bi kilometrotara Monasterio de la

Oliva aurkitzen da . XII eta XIII. mendean Erromako Oliva aurkitzen da . XII eta XIII. mendean Erromako estilora eraiki zuten .Gaur egun bertan bizitzen dira estilora eraiki zuten .Gaur egun bertan bizitzen dira hogeita sei fraide zistertarrak. Koindarak esaten hogeita sei fraide zistertarrak. Koindarak esaten duenez, Nafarroako errege bat Arabiaren aurka duenez, Nafarroako errege bat Arabiaren aurka zegoen borrokan eta zaurituta atera zen, eta hiltzera zegoen borrokan eta zaurituta atera zen, eta hiltzera joan zen Olibondo baten enbor ondora.Olibondo joan zen Olibondo baten enbor ondora.Olibondo enbor tokian eraiki zuten, el Monasterio de la Oliva.enbor tokian eraiki zuten, el Monasterio de la Oliva.