8
Lehenago ainitzez gehiago ba zirela diote gure xaharrek, gaur egun, LPO hegaztien geriza elkartearen ustez, 1500 eko bat miru zuri badabila (ipar)Euskal Herrian, negua hemen gaindi iragaiten dute, umeak martxo aldean sortu eta airatzeko on direlarik ekain/uztailean leku egiten dute Euro- pa hegoaldeetara, berdin Afrikaraino. Hirugarren milurteak ez dizkiote bizi- tzeko errextasunak emendatu : base- rriak eta ogi landak azkarki gutituak dira, haietan ugari zebiltzen zizari, sagu eta baserriko oiloak beren xitoe- kin, hara zer bazka galdu duten miru zuriek 1960 urtetako laborantza bizipi- de aldaketekin. Berriki arte idekiak ziren ondarkintegiak hetsiak dira 1999az geroztik, hara beste bazka bat miruek galdu dutena. Hain zuzen 2000 urtean ohartzen hasi ziren miru zuri kopurua azkarki apal- dua zela, frantses estatu osoan hegazti horien bi sentsutara begiratze- ko (kondatu eta zaindu) programa bat pikoan ezarri dute. Bost urteren buru- an mirakuilurik ez da gertatu baina miru zuriaren harat honatak hobeki ezagutuak dira orain. Hala nola ohartu diren Iparralde honetan egonki direla negu partean, Europa ipar/ekialdetik jinik. Urtsumendi inguruak arras esti- matzen dituzte, hor gaindi hautatzen dituzte dela gauaren iragaiteko gune- ak, dela umeak hazteko kafira lekuak. Baginen berrogei lagun aitzineko igandean Urtsumendi alde horietan ibilki, LPO Hegaztien geriza elkarteko Yann TOUTAIN ordezkariarekin, miru zuriak ikusten ibili gara, airean ibilki beren hegal zabal eta koloretsuekin, eta beren buztan bereziarekin. Bisita- rien artean genuen Xan Errotabehere Baigorriarrak HERRIAren galdeei ihar- detsi du biziki gogotik. HERRIA : Xan, zerk interesatu zaitu miru zurien bisitaldi horretan ? X.E : Nik mendia biziki maite dut, usu ibiltzen naiz eta gauzeri kasu emaiten bainan gehienetan begiak lurrari begira ditugu, eta egia da maiz xoriak ikusten ditugula baina biziki ezagutu gabe, ttipiak baldin badira erraiten dugu beleak direla, kozkorragoak direlarik saiak edo arra- noak, ez goaz urrunago. Interesatzeare- kin ohartzen gira sekulako xori andanak badirela hemen gaindi, gaur berean, LPO elkarteak antolatu hegazti ezagu- pen arratsalde hunen kari, esperientzia xarmanta egin dugu. Miru zuri horiek hastapenetik ikusi ditugu eta horien bere- zitasunak ikasi ; hots jakintza aldetik gauza ainitz ikasi dugu eta nunbait indar- ra hartu dugu zeru zolako aberastasun horieri begia idekitzeko, gogoa eta nahia pizteko. Nolazpait erraiteko, ez gira nola nahika ibili, gauzei zehazki so egin dugu. Ingurumena gureago egin dugu. Gogoan ginuen bixtan dena ttipiak ginelarik lehe- nago miruak nola zaintzen ginituen, eguerdi irian, ardura tenore hartan hur- biltzen baitziren gure etxeko xitoak arra- patu nahian. H : Hain zuzen oroitzapen horiek gogoan hala ere gaur bazatoz miruen ikustera, iduritzen zaizu beraz zerbait onik ere badutela ? X.E. : Ikerlearen begi xorrotxarekin behatuz ikusten duzu lehen lehenik biziki xori ederra dela, eta haren ohiturak ere frango polliki ezagutzen ahal direla. Hor ikusi ditugu urrunetik heltzen, nola elga- rretaratzen, nola etzaten diren ; funtsean jendeak bezala nunbait. H : Hala ere hori oro ez zinakiena jada- nik ? X.E. : Ez, ez. Nik ez dut hegaztien eza- gutza handi handia, bixtan dena saiak ezagutzen ditut, baina beste mota ainitz ez ditugu komunzki ikasten : buzokak, miru zuri eta beltzak, arranoak, urrune- rat ikusten ditudalarik zoin zoin den ez naiz sobera fidatzen. H : Zu sortzez Baigorriarra, eta gaur Urtsumendian ibilki miru zurien ikus- teko, zure ustez lehen baino miru gutiago dea orain hemen gaindi ere, mende berriak haizaturik ? X.E. : Hori xeheki erraiteko ez nakike. Erraiten da Baigorri aldean errexinola bezalako xoriak desagertu direla azken bi urtetan, Dimitri Marguerat-ek hasteko hori dio. Uste dut dena den lehenagoko xaharrek guk haurrean baino biziki hobeki ezagutzen zituztela hegaztiak, nik bizia bulta bat huntan Uztaritze alde- an baitaramat, hemen hegazti tarro guziak arranoak deitzen dituzte, denek on baino hobe dugu hegazti motak des- berdintzen ikastea, eta LPOk gaur anto- latzen duen egun hau bezalakoak bai- tezpadakoak dira hortarako. H : Urtsumendi alde horiek ezagu- tzen dituzuia ? X.E. : Jakina denez hurbileneko bazte- rretan gutienik bagabiltza. Urtsumendi alde hauetan atsegin dut sasoi guzietan ibiltzea, guziz neguan orai, hemengo bazterrak nahiz neguan izan biziki ede- rrak dira, bixta bera, etxaldeak, usaina, hori oro gozatzen dugu egun lagunen artean ibiliz. H : Gure solasaldi hau erregeen egu- nez egiten baitugu, hots negu minean, erraiten dute neguan ez dela deusik ikustekorik, zuk ez duzu hala pentsa- tzen ? X. E. : Ez, batere. Alde batetik gaur aroa eztian dugu, eta oihan bazter horiek negu minean badute halako grazia bere- zi bat ; iduri du gerizatzen zaituztela, hor- goa zirela ; ateri den ber, denbora ilun delarik ere, ez bada hotz hotza, naturak beretzen zaitu. Ni egon ninteke goxoan mendietan zeiharka ibilki denbora hartuz, ilunabarra gozatuz hola, haize finak piz- turik, xoriak eta hazindak sartzen ikusten direlarik, bada hor bizi bat udan baino gehiago senditzen dena funtserata. H : Eta zuk, nahiz kanpainakoa izan, miru zuriak ezagutzen, LPOk antolatu ibilaldi hauetan aberasten zarela uste duzu ? X. E. : Erran behar da LPO-ko gazte hau gaztea dela, miru zuriak ezagutzen ditue- la eta pasio bidez partekatzen duela bere jakitatea, hola ainitz gauza pasarazten baitu. Elkarte hortakoek miruak ala beste hegaztiak segitzen dituzte, kasik sortzetik haste ; erraztunak ezartzen dazkote non- dik nora dabiltzan xeheki jakiteko ; guk gure zeruetan ikusten ginituen, hor zirela ohartzen ginen eta hor konpon, aldiz LPOkoek erakusten daukute nundik nora badabiltzan, zertarik bizi diren, hala nola zergatik Urtsumendi aldeak maite dituz- ten. Ibilaldi hauek badute beste bertute bat, hegazti horiek guretzen ditugu, ez zaizkigu arrotzak ; munduarekin eta mendearekin hurbilekoak eta urrunago- koak elkartzen gaituzte ; ohartzen gira hemengoa mundu guziarentzat konda dela. LPO IKASTALDIAK Urtarrilaren 19tik 20eraino, Landesetan : “lertsunak lerro lerro ikastaldia“. 240 euro egonaldi osoa ( jana eta etzana barne). Apirilaren 25etik 27raino, Baigorri Idiarte- kobordan : “Harrapari nagusien ikastal- dia” (saiak, ugatzak eta arranoak) 250 euro egonaldi osoa. Urriaren 24etik 26eraino Ezterentzubiko Kaskoletan : “Hegazti ibilkarien ikastal- dia” (uso palomak, lertsunak eta beste- ak). 210 euro egonaldi osoa. Xehetasunen hartzeko eta izenen emai- teko : Yann Toutain (LPO) : Tel finkoa : 05 56 91 33 81 Sakelakoa : 06 28 01 39 51 E mezua : [email protected] LERRO IKARAGARRIA Joanden asteko ixtorioa da hauxe. Ara- tsaldean Hazparnen nintzen eta aratseko zazpietan banuen hitzordu bat Uztaritzen, Landagoieneko kasko airos hortan, Gure Irratiaren egoitzan den bezala erraiteko. Seiak eta erdiak irian, ordukotz iluna, sasoin huntan goizik iluntzen baitu, ger- tatu niz beraz Kanbo eta Uztaritze arte hortan. Bai eta harritu! Ez guti gainerat! Zergatik bada? Aspaldixkoan tenore hor- tan ez gertatua zola hortan, harritu niz ikusiz Baionako aldetik heldu nolako auto lerro ikaragarria bazen, autoa autoaren ondotik, autoak kasik bat bestearen gainean, etengabeko soka luzea! “Egun guziz hola da eta aspaldian!” erran daut geroxago xoko horren berri untsa dakien batek, bera egun guziz hor gaindi ibiltzen- eta! Korda luzea zinez, ezin sinetsia ere baita hoinbeste auto hortik hola iragaitea, denak tenore bertsuan! Konpreni erretxa da alta gertatzen dena. Zernahi jendek beren lana Baionako inguru hortan dute bainan Euskal-Herri barnean bizi. Egun guziz, joan-jina egin behar lanaren gatik. Lana hartu behar baita den tokian alabainan! Azkenean, gogoetagarri da haatik hori ere. Kondatu behar bidearen gainean pasatu behar izaiten den denbora, karkulatu behar zonbat ezantza erretzen den funts hortan eta ezantza hori zonbat gostatzen den, baditake burtxoratua gelditzekoa ! Hauxe ere errana izan zaut: auto gehienak dabiltzala jende bakar batekin, batzu segurik hitzartzen ahal litazkeelarik bidea elgarrekin egiteko. Hori ere haatik badi- take erraitea erretxago den egitea baino. Beste oharpen bat: Baiona eta Donibane Garaziren arteko trein horren tenoreak egokiagoak balire askok treina hartzen ahal luketela... Anartean, dena den, errebideak gero eta mugimendu gehiago jasan behar, autozain ainitzen nardagarri, eta besterik ezin egin hor gaindi diotenaz! Hori aipatzean, gogoan dut zer zioten Haz- parnen duela berrogoi bat urte, za- pataintza buruz beheti ari-eta, herritar batzu Hazparnetik Baiona alderat abiatu zirelarik lanaren gatik. Joko horrek etzuela biziki iraunen! Bainan orai zonbat dira Hazparnetik, Luhusotik ala nunahitik joko horri jartzerat bortxatuak direnak, ez baita beharra bezalakorik! J-B D 2008-ko Urtarrilaren 17-koa 17 Janvier 2008 ISSN 0767-7643 1,10 N° 2940 Ainitz dakiena ez da biziki mintzatzen, guti dakiena ainitz mintzo da. (Lao-Tseu) Urtsumendi miru zurien geriza lekua Yann Toutain (LPO) miru eta saien buru hezurrak erakusten Yann Toutain (LPO) eta eskuin Xan Errotabehere Miru zuriei so, jende anitz, largabixta gutiegi

Herria 2940

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Herria astekaria 2940

Citation preview

Page 1: Herria 2940

Lehenago ainitzez gehiago ba zireladiote gure xaharrek, gaur egun, LPOhegaztien geriza elkartearen ustez,1500 eko bat miru zuri badabila(ipar)Euskal Herrian, negua hemengaindi iragaiten dute, umeak martxoaldean sortu eta airatzeko on direlarikekain/uztailean leku egiten dute Euro-pa hegoaldeetara, berdin Afrikaraino.Hirugarren milurteak ez dizkiote bizi-tzeko errextasunak emendatu : base-rriak eta ogi landak azkarki gutituakdira, haietan ugari zebiltzen zizari,sagu eta baserriko oiloak beren xitoe-kin, hara zer bazka galdu duten miruzuriek 1960 urtetako laborantza bizipi-de aldaketekin. Berriki arte idekiakziren ondarkintegiak hetsiak dira1999az geroztik, hara beste bazka batmiruek galdu dutena.Hain zuzen 2000 urtean ohartzen hasiziren miru zuri kopurua azkarki apal-dua zela, frantses estatu osoanhegazti horien bi sentsutara begiratze-ko (kondatu eta zaindu) programa batpikoan ezarri dute. Bost urteren buru-an mirakuilurik ez da gertatu bainamiru zuriaren harat honatak hobekiezagutuak dira orain. Hala nola ohartudiren Iparralde honetan egonki direlanegu partean, Europa ipar/ekialdetikjinik. Urtsumendi inguruak arras esti-matzen dituzte, hor gaindi hautatzendituzte dela gauaren iragaiteko gune-ak, dela umeak hazteko kafira lekuak. Baginen berrogei lagun aitzinekoigandean Urtsumendi alde horietanibilki, LPO Hegaztien geriza elkartekoYann TOUTAIN ordezkariarekin, miruzuriak ikusten ibili gara, airean ibilkiberen hegal zabal eta koloretsuekin,eta beren buztan bereziarekin. Bisita-rien artean genuen Xan ErrotabehereBaigorriarrak HERRIAren galdeei ihar-detsi du biziki gogotik. HERRIA : Xan, zerk interesatu zaitumiru zurien bisitaldi horretan ?X.E : Nik mendia biziki maite dut, usuibiltzen naiz eta gauzeri kasu emaitenbainan gehienetan begiak lurrari begiraditugu, eta egia da maiz xoriak ikustenditugula baina biziki ezagutu gabe, ttipiakbaldin badira erraiten dugu beleak direla,kozkorragoak direlarik saiak edo arra-noak, ez goaz urrunago. Interesatzeare-kin ohartzen gira sekulako xori andanakbadirela hemen gaindi, gaur berean,LPO elkarteak antolatu hegazti ezagu-pen arratsalde hunen kari, esperientziaxarmanta egin dugu. Miru zuri horiekhastapenetik ikusi ditugu eta horien bere-zitasunak ikasi ; hots jakintza aldetikgauza ainitz ikasi dugu eta nunbait indar-ra hartu dugu zeru zolako aberastasunhorieri begia idekitzeko, gogoa eta nahiapizteko. Nolazpait erraiteko, ez gira nolanahika ibili, gauzei zehazki so egin dugu.Ingurumena gureago egin dugu. Gogoanginuen bixtan dena ttipiak ginelarik lehe-nago miruak nola zaintzen ginituen,eguerdi irian, ardura tenore hartan hur-biltzen baitziren gure etxeko xitoak arra-patu nahian.H : Hain zuzen oroitzapen horiekgogoan hala ere gaur bazatoz miruenikustera, iduritzen zaizu beraz zerbaitonik ere badutela ?X.E. : Ikerlearen begi xorrotxarekinbehatuz ikusten duzu lehen lehenik bizikixori ederra dela, eta haren ohiturak erefrango polliki ezagutzen ahal direla. Horikusi ditugu urrunetik heltzen, nola elga-rretaratzen, nola etzaten diren ; funtseanjendeak bezala nunbait.H : Hala ere hori oro ez zinakiena jada-nik ?X.E. : Ez, ez. Nik ez dut hegaztien eza-gutza handi handia, bixtan dena saiakezagutzen ditut, baina beste mota ainitz

ez ditugu komunzki ikasten : buzokak,miru zuri eta beltzak, arranoak, urrune-rat ikusten ditudalarik zoin zoin den eznaiz sobera fidatzen. H : Zu sortzez Baigorriarra, eta gaurUrtsumendian ibilki miru zurien ikus-teko, zure ustez lehen baino mirugutiago dea orain hemen gaindi ere,mende berriak haizaturik ?X.E. : Hori xeheki erraiteko ez nakike.Erraiten da Baigorri aldean errexinolabezalako xoriak desagertu direla azkenbi urtetan, Dimitri Marguerat-ek hastekohori dio. Uste dut dena den lehenagokoxaharrek guk haurrean baino bizikihobeki ezagutzen zituztela hegaztiak,nik bizia bulta bat huntan Uztaritze alde-an baitaramat, hemen hegazti tarroguziak arranoak deitzen dituzte, denekon baino hobe dugu hegazti motak des-berdintzen ikastea, eta LPOk gaur anto-latzen duen egun hau bezalakoak bai-tezpadakoak dira hortarako.H : Urtsumendi alde horiek ezagu-tzen dituzuia ?X.E. : Jakina denez hurbileneko bazte-rretan gutienik bagabiltza. Urtsumendialde hauetan atsegin dut sasoi guzietanibiltzea, guziz neguan orai, hemengobazterrak nahiz neguan izan biziki ede-rrak dira, bixta bera, etxaldeak, usaina,hori oro gozatzen dugu egun lagunenartean ibiliz.H : Gure solasaldi hau erregeen egu-nez egiten baitugu, hots negu minean,erraiten dute neguan ez dela deusikikustekorik, zuk ez duzu hala pentsa-tzen ?X. E. : Ez, batere. Alde batetik gaur aroaeztian dugu, eta oihan bazter horieknegu minean badute halako grazia bere-zi bat ; iduri du gerizatzen zaituztela, hor-goa zirela ; ateri den ber, denbora ilundelarik ere, ez bada hotz hotza, naturakberetzen zaitu. Ni egon ninteke goxoanmendietan zeiharka ibilki denbora hartuz,ilunabarra gozatuz hola, haize finak piz-turik, xoriak eta hazindak sartzen ikustendirelarik, bada hor bizi bat udan bainogehiago senditzen dena funtserata. H : Eta zuk, nahiz kanpainakoa izan,miru zuriak ezagutzen, LPOk antolatuibilaldi hauetan aberasten zarela usteduzu ?X. E. : Erran behar da LPO-ko gazte haugaztea dela, miru zuriak ezagutzen ditue-la eta pasio bidez partekatzen duela berejakitatea, hola ainitz gauza pasaraztenbaitu. Elkarte hortakoek miruak ala bestehegaztiak segitzen dituzte, kasik sortzetikhaste ; erraztunak ezartzen dazkote non-

dik nora dabiltzan xeheki jakiteko ; gukgure zeruetan ikusten ginituen, hor zirelaohartzen ginen eta hor konpon, aldizLPOkoek erakusten daukute nundik norabadabiltzan, zertarik bizi diren, hala nolazergatik Urtsumendi aldeak maite dituz-ten. Ibilaldi hauek badute beste bertutebat, hegazti horiek guretzen ditugu, ezzaizkigu arrotzak ; munduarekin etamendearekin hurbilekoak eta urrunago-koak elkartzen gaituzte ; ohartzen girahemengoa mundu guziarentzat kondadela.

LPO IKASTALDIAK

Urtarrilaren 19tik 20eraino, Landesetan :“lertsunak lerro lerro ikastaldia“. 240 euroegonaldi osoa ( jana eta etzana barne).Apirilaren 25etik 27raino, Baigorri Idiarte-kobordan : “Harrapari nagusien ikastal-dia” (saiak, ugatzak eta arranoak) 250euro egonaldi osoa.Urriaren 24etik 26eraino EzterentzubikoKaskoletan : “Hegazti ibilkarien ikastal-dia” (uso palomak, lertsunak eta beste-ak). 210 euro egonaldi osoa.Xehetasunen hartzeko eta izenen emai-teko : Yann Toutain (LPO) :

Tel finkoa : 05 56 91 33 81Sakelakoa : 06 28 01 39 51E mezua : [email protected]

LERRO IKARAGARRIAJoanden asteko ixtorioa da hauxe. Ara-tsaldean Hazparnen nintzen eta aratsekozazpietan banuen hitzordu bat Uztaritzen,Landagoieneko kasko airos hortan, GureIrratiaren egoitzan den bezala erraiteko.Seiak eta erdiak irian, ordukotz iluna,sasoin huntan goizik iluntzen baitu, ger-tatu niz beraz Kanbo eta Uztaritze artehortan. Bai eta harritu! Ez guti gainerat!Zergatik bada? Aspaldixkoan tenore hor-tan ez gertatua zola hortan, harritu nizikusiz Baionako aldetik heldu nolako autolerro ikaragarria bazen, autoa autoarenondotik, autoak kasik bat bestearengainean, etengabeko soka luzea! “Egunguziz hola da eta aspaldian!” erran dautgeroxago xoko horren berri untsa dakienbatek, bera egun guziz hor gaindi ibiltzen-eta! Korda luzea zinez, ezin sinetsia erebaita hoinbeste auto hortik hola iragaitea,denak tenore bertsuan! Konpreni erretxada alta gertatzen dena. Zernahi jendekberen lana Baionako inguru hortan dutebainan Euskal-Herri barnean bizi. Egunguziz, joan-jina egin behar lanaren gatik.Lana hartu behar baita den tokianalabainan! Azkenean, gogoetagarri da haatik hori ere.Kondatu behar bidearen gainean pasatubehar izaiten den denbora, karkulatubehar zonbat ezantza erretzen den funtshortan eta ezantza hori zonbat gostatzenden, baditake burtxoratua gelditzekoa ! Hauxe ere errana izan zaut: auto gehienakdabiltzala jende bakar batekin, batzusegurik hitzartzen ahal litazkeelarik bideaelgarrekin egiteko. Hori ere haatik badi-take erraitea erretxago den egitea baino.Beste oharpen bat: Baiona eta DonibaneGaraziren arteko trein horren tenoreakegokiagoak balire askok treina hartzenahal luketela...Anartean, dena den, errebideak gero etamugimendu gehiago jasan behar, autozainainitzen nardagarri, eta besterik ezin eginhor gaindi diotenaz!Hori aipatzean, gogoan dut zer zioten Haz-parnen duela berrogoi bat urte, za-pataintza buruz beheti ari-eta, herritarbatzu Hazparnetik Baiona alderat abiatuzirelarik lanaren gatik. Joko horrek etzuelabiziki iraunen! Bainan orai zonbat diraHazparnetik, Luhusotik ala nunahitik jokohorri jartzerat bortxatuak direnak, ez baitabeharra bezalakorik!

J-B D

2008-ko Urtarrilaren 17-koa17 Janvier 2008

ISSN 0767-7643 1,10 € N° 2940

Ainitz dakiena ez da biziki mintzatzen, guti dakiena ainitzmintzo da.

(Lao-Tseu)

Urtsumendimiru zurien geriza lekua

Yann Toutain (LPO) miru eta saien buru hezurrakerakusten

Yann Toutain (LPO) eta eskuin Xan Errotabehere Miru zuriei so, jende anitz, largabixta gutiegi

Page 2: Herria 2940

• George Bush presidenta Palesti-nan ibili da bisitaz ele ezti baketsuakerabiliz Palestinarentzat ere eta ezbakarrik Israelgo adiskideentzat, horibetikoa. Haatik erran behar da harrera hotzaegin diotela hango arabeek : leihoetan nehorguti, banderarik ere ez, amerikanoenik Buruza-gien gain utzi dute lan hori, ongi-etorririk beharbazuen. Denaden, badira ere bisita hori oroharbaketsua izan ditakeela diotenak, ororen burubi estadu ezaguturen mentura ekar bailezakeagian ez berantegi, Israel eta Palestinarena.

• Kolunbiako Farc iraultzale marxistek laxoutzi dituzte sei urtez bahitu ondoan Clara Rojasanderea eta Consuelo Gonzalez Ingrid Betan-court frantses bahituaren adiskideak. Libratzehortan Hugo Chavez venezuelarra izan duteararteko, bai-eta Kurutze Gorria eta guziakbaliatu ere aferaren bururatzeko. • Xinatik Europarat, itsasoz baino denboragutiagoz egiteagatik bidea, burdinbide batenegiteko asmua bada Pekin hiritik eta Alemani-ako Hambourg porturaino China Daily kasetakzabaldu duen berriaren arabera. Trein horipasatuko bide da Errusia, Mongolia, Poloniaeta Bielorrusiatik.• Portugaleko Lisboa portuan aurkikuntza bategin dute guardek kontrabandokoa : bederatzitona baino gehiago kokaino, urtua eta konjela-tua, beste ekei batzuen pean ontsa gorderikezarria zena. Urrundik etorria ere zen hori,Venezuela amerikarretik omen. Ez omen zutenhoinbertzetarainoko arrastatzerik egin orainarte Lisboako portuan.• Britania Haundian ere, beste ainitz herritanbezala, beren kezka eta arrangurekin bizi dirafamiliak, herri hortako ekonomiak dituengorabeheren gatik. Magasin eta saltegiakbeteak bai eta gauza eskasik ez, bainansaltzeak ezti. Hortakotz, zorren pean jarririkden familia asko bada eta mailegu egiteko bel-dur haundiak, gaizki helduak diren batzuen

gatik, bankoetan eta beste.Inflazioa horrekin batean, edo ondori-

oz.• Xinan haur sobera sortzen da, hango

partidu politiko bakarraren arabera eta hunekneurri garratzak hartuak ditu geroari buruz haursoberakin hori ez dadin emenda. FamilienPlanning hortakoek abertituak zituzten joanden irailan sozietatean norbait diren hanbatjende, haur bakarraren neurria pasatzenbazuten, gaztiguak izanen zituztela eta berrike-tako medietan erakutsiak publikoki. Preseski,

gaztigu gisa, 500 kan-poratze egin dituzteberen partidu komu-nistetik, bi haur edogehiago izan dituz-tenetan. Eta buru-hausteak ez dituzteeskas haur soberaki-nen negurtze horiekin,hala-nola neska bainogehiago mutikosortzen dela etabeste.• Venezuelan HugoChavez presidentakbere sozialismorakourratsa eztitu du,duela ilabetea pasa,abendoan, galduazuen erreferendumharen ondotik. Bereburua hobendunerakutsi gabe lehengo

eginez, halere oraiko hola behar dela erranez,eta entzunez ere herritarren galdeak, xedeberri batzu erakutsi ditu bere gobernuaren la-netarako : hala-nola, kriminalitatea bentzutu,inflazioa ere bai (% 22 tara joana), zikinbiltzeakhobetu hirietan, lurjabetasuna ez hoinbertzedebekatu, bi ministro beroegi ere ordaindu eta,hots, Kubako modela behin harturik doi bathoztu ere naski.• Georgian, Errusiako ate hortan, manifestal-diak, azkena 50.000 jenderekin, gogor dabiltzaurtarril hunen 5ean ukan zituzten presidentbozen ondotikako prostestan. Lehen itzulianbere burua irabazle egin zuen Saakchvilirenkontra dira asaldatuak hunen jukutriazko kon-duen gatik. Bigarren itzuli bat behar zelaegiazko irabazlearen egiteko, hori dute gal-datzen oposiziokoek eta desafioz daude ezdutela barkatuko bigarren itzuli zuzenezko huraukan artean.• Aita Saindua Erroman, ez nahiz alderdikariaagertu zenbaiten gostua eginez, ari da batzue-nak eta besteenak aldizkatuz bezala nolazbait.Hala-nola, Vatikanoko hamahiru ñiñiren bataiobat egitekoa du bera jendeari gibelez emaniketa kurutzeari so bainan hitza eta otoitzak ita-lianoz eta ez latinez. Halaber ere juduenaldekoa otoitzean haueri buruzko ikustateaegiten du erranez juduak izan zirela Jainkoarenhitza orotaz lehen hartu zutenak.

35 OREN HORIEKLaneko denbora untsalaz astean 35 orenekoadela, hori finkatu zelarik legez, izan zen eztaba-da frango. Batzueri iduritzen lege ona dela, lan-postu gehiago sortzeko moldearen gatik bai etajendeak aizina gehiago ukan dezan bere gostu-rat baliatzeko denbora asko... Lanpostu ainitzsortu dea lege horri eker? Ez da batere errana.Jende frango aizinatuagoak direla, hori egiaditake haatik…Dena den, delako eztabada heiek aitzina segi-tzen dute, itxura guzien arabera gobernuaknahi baitu orai 35 orenen lege hori atxiki eder-tako bezala bainan indargabeturik, nagusi-langileen arteko negoziaketa batzu gisa hartaratakularaziz...Legeak segi lezake aintzina bainan bere mamiguzia galduz. Kuskua beti hor litake denen bix-tan bainan kuskuaren barnean deusik ez gehia-go edo gauza guti! Gorringorik ez, xuringorik ez,kuskua bakarrik, torta baino tortagoko arroltzeanolazpait, arroltze barne hutsa!

HOBEKI PAGATUAKGobernu guzia Lille hirian ginuen joandenegunean. Urte berriko agiantzak handik eginbaititu Nicolas Sarkozy presidentak gober-nuaren konduko langile guzieri.Aintzineko bi urtetan, Jakes haundia ereParisetik ateratua zen gisa bereko bilkura-rentzat, erakutsi nahiz ez direla denak Parisetikegiten...35 oreneko legearentzat presidentak gauza baterraiten zuela herenegun (duela zortzi hilabeteeman dezagun), beste bat atzo (udazkenhastean), oraino beste bat egun eta nehork ezjakin zer erranen duen hemendik hilabete batenburuan, huntan haatik beti hitz beretan dago:estatua behar dela itzulikatu langile gutiagorekinbainan langile horiek, ttipi eta handi, hobeki

pagatuz. Erran bezala beraz, erretreta hartzenduten asko eta askorentzat ez da ordainik har-tuko bainan gobernuaren kondu laneko segidabat segurtatua ukanen dutenek irabazi hobeakukanen dituzte. Geroak erranen haatik nolagauzatuko den hori....

NAHAS-MAHASUMP alderdiko buruak bildu dira Parisen, he-rriko bozak gogoan, bainan gertatu dena dabilkura horren karietarat ongi etorri gaitza egindiotela Tony Blair ingles gobernuburu ohiari!Eta nahiz hunek erran duen bera frantsesabalitz sozialixt alderdian litakeela eta alderdihorren berritzaile, UMP-tiarrak loriatuak zirenezkerraldeko poltikari ezagutu hori beren ganatbildurik! Gainerat, erakutsiz ez direla alderdikaritematsu batzu bainan jokoa “ideki” nahi dutenbatzu.Funtsean, hola da aurtengo hauteskundeeriburuz. Eskuinaldekoek gogotik hartzen ezke-rraldeko batzuen laguntza. Eskuin eta ezker,denak nahas-mahas beraz? Ez gira arras hor-tan bainan baditake holako zerbaiten abiadura.Zer erran nahi du horrek? Eskuin ezkerrenarteko muga funtsik gabekoa dela? Gaitzekozubia badela bi eskualdeen artean? Eta horiseinale on bezala hartu behar ote da, bazterraklasaitzen ari direla, ala ez da hori nahaskeriabat baizik?Dena den, eta martxoko bozeri buruz, UMP etaModem bi alderdiak konparazione eskuz-eskujarriak dira lekuka, hala nola Landesetan etaBordelen, bainan ez haatik batere ados Pauen,UMP-tiarrek sozialixta ohi bat, Yves Urrieta,oraiko auzapeza, sustengatzen-eta FrançoisBayrou-ren kontra. Denbora berean, guredepartamenduaren mailean, kontseilu jeneraledo orokorreko bozentzat UMP eta Modemelgarrekin doatzilarik... Nork behar du zerbaitkonprenitu holako saltsan?

J-B D

2

Madrilgo atentatuaren ustezko egileak arrastatuakIgor Portu eta Mattin Sarasola bi lesakar gazteen arrastatzearekin,Madrilgo Barajas aireportuan egin atentatuaren egileak arrastatu ditueladio polizak. 2006eko abenduaren 30ean, ETAren su etenaren garaianegin atentatuak bi hildako eragin zituen aparkalekua erabat suntsituz.Poliza iturriek diotenaz, atentatuaren egitearen erabakia, Garikoitz Azpi-azu “Txeroki” ETAko burukideak hartua luke. Bi lesakar gazteek osatuElurra komandoari manatua lioke Txerokik atentatuaren egitea, udabetean, su etenaren garaian Frantzia aldean Jose Antonio Aranibarrekantolatu bilkuran. Poliza iturrien erranetan beti, abendoaren 29an, Baztanaldean eskuratua zukeen Elurra komandoak lehergailuz kargatu furgonetaBarajasera eramaiteko. Polizak uste du beste ekintza bat ere egitekotan zela komando bera,espainiar ekialdeko kostaldean bainan segituak zirelako beldurrez,kamioneta zapartarazi zutela, Castelloneko mendialdean.

ETAren bi zulo aurkitu ditu polizakGuardia Zibilak ETAren bi zulo aurkitu ditu Igor Portu eta Mattin Sarrasola,lesakar ustezko ETAko kideen arrastatzearen haritik. Lehena Huescaaldean Sabiñanigoko hiritik hurbileko oihanean gordea. Bestea MattinSarasola eraikitzen ari den etxetik hurbileko lur eremu batean, Otsangoauzoan. Aragoi aldean aurkitu zuloan 125 kilo lehergai aurkitu dituzte eta26 kilo Lesaka aldean.

Igor Portu eta Mattin Sarasola torturatuak dituztela salatu dutesenideekTorturak jasan dituztela salatu dute batak eta besteak. Igor Portu eritetxeraeraman behar izan dute saihets hezurra hautsirik eta birikak zilaturik,arrastatzeko garaian gaztea omen oldarturik, indarrez behar izan dutelabildu dio polizak. Espainiar barne ministroak bere egin duen bertsioa.Polizaren erranak gezurtatuz, lekuko batek jakinarazi du arrastatzea bor-tizkeriarik gabe iragan zela.Bestalde, bi gazteen senideek salatu dute, arrastatzeko garaia etapolizaldegira eramana izaiteko artean, bortizki joak eta torturatuak izandirela. Zaurietaz gain, ubeldurak ere badituzte gorputzean. Nahiz eta inko-munikaturik egon, bi gazteen bertsioa berdintsua dela onartu behar izandu epaileak. Gazteen erranen arabera, arrastatu ondoan gogorki joak izandira, polizaren autoetan lehenik, gero mendialdera eraman eta han ureanburua sartu diotela hatsa ezin hartuz egon arte, dio Igor Portuk. Tiroa ereentzun zuela, bere lagunari botaia baliote bezala.Euskal gobernuak galdatu dio espainiar gobernuari azterketa egin dezan,torturarik izan den argitzeko, erranez terrorismoari gerla egin behar zaiolabainan demokraziaren armekin eta ez indarkeriarekin.

Hernaniko auzapezaren kontrako salaketaHernaniko auzapeza den Marian Beitialarrangoitiak (ANV) terrorismoagoraipatu zuela, Iruñeko ekitaldian, Igor Portu eta Mattin Sarasola ETAkoustezko kideen alde txaloak eskatuz jakinarazi du audientzia nazionalekoprokuradoreak. Poliziari txosten zabalagoa egin dezan agindu dio ekital-dian parte hartu duen beste norbaitek ere deliturik egin duen ala ezjakiteko.

Euskara, hizkuntza “atzeratua”, Wall Street Journal-aren iritziz“Euskal Inkisizioa : Nola erranen zenuke artzain euskaraz ?” izenburu-arekin, Estatu Batuar egunkarian azaroan agertu artikuluak dio, Jaurla-ritzak milaka lagun eskolara itzultzera behartzen dituela eta milioika euroxahutzen dituela “laborari inguruko hizkuntza - hots euskara- berpizteko “.Artikulu berak dio “egungo bizimoduarekin bat egiten ez duen hizkuntzadela” euskara eta “Euskadin gaztelera baztertu” egiten duela “euskal inki-sizioak” nolabaiteko “garbiketa linguistikoa” eginez.Oihartzun eta erantzun zabala izan ditu artikuluak : 180 ikertzale, idazle,irakasle eta kazetari, euskara “atzeratua” dela dioen tesiaren kontra ager-tu dira. Sinatzaileen artean, Euskal Herriko, Valentziako, Madrilgo,Argentinako, Kaliforniako, Mexikoko, Boiseko edo Venezuelako unibertsi-tateetako alor desberdinetako irakasleak, industria teknologikoetan lanegiten duten ingeniariek, industria aeronautikoko langileak edo PedroMiguel Etxenike bezalako zientzialariak. Euskaraz idatzi eta 30 hizkuntzabaino gehiagotara itzulitako eleberriak dituen Bernardo Atxaga idazleakere sinatu du eskutitza.Eusko Ikaskuntzak azaroaren 15etik abendoaren 3ra bitartean internetenbidez bildu 17 mila sinadura bidali dizkio egunkariari.Euskal gobernuak dio, 40 urteko diktaduraren buruan, euskarak berpiztegaraia bizi duela eta berpizte hori, hein handi batean, gobernuaren lanariesker izan dela.

“Haur Kantarien Jaialdiak 2008” lehiaketaEuskal Kantuzaleen Elkarteak, 6 urtetik 16 urtera artekoentzat antolatzenduen lehiaketan 400 bat gaztek parte hartuko dute. Taldean, binaka edobakarka kantatuko dute. Aurtengo edizioa, 21 garrena, otsailaren 16anhasiko da Erriberan, Benjamin de Tudela institutuan. Gero beste herrietaneginen da : Elizondon, otsailaren 23an, Lur dantzatokian ; AntsoaingoAntzokian, martxoaren 1ean; eta Lekunberriko kiroldegian, martxoaren8an. Finala, martxoaren 16an eginen da Iruñeko Gayarre antzokian. Izenaemaiteko epea otsailaren 8an bururatuko da.

Euskal Herria Bai koaliziorik ezEz da erabakitze eskubidearen aldeko Euskal Herria Bai koaliziorik sor-tuko, martxoaren 9ean estatu espainiarrean eginen diren hauteskunde-tarako. Andoni Ortuzarrek (PNV) dio koalizioa “ezinezkoa” dela eta lehen-dakariaren proposamena defendatzeko ekimen hori ez dela “beha-rrezkoa”. Molde berean, hauteskunde autonomikoetan ere “bakoitza berealdetik eta bere programarekin” aurkeztearen alde agertu da.

Euskaltzaindiak erosi du Leizarragaren Testamentu BerriaEuskaltzaindiak erosi du BeskoiztarJoanes de Leizarragaren TestamenduBerria. Euskaraz argitaratu bigarrenliburua eta lehen Biblia da 1571urtean argitaratua, adituen arabera,euskara batu eta goi mailakoanidatzia. Joanes Leizarraga 1506 ansortu zen Beskoitzen eta Bastidanzendu zen 1601ean. Apez katolikoazen bainan protestantismoari buruzbihurtu zena. Euskaltzaindiak 27.299euro ordaindu behar izan du Inglate-rrako Sotheby’s enkante etxe famatu-ari. Iragan azaroaren 28an enkanteaneroslerik gabe gelditu zen. Bere lu-rretara itzuliko da beraz euskararenzinezko altxorra.

Palestinatik landa, Bush presidenta Arabian izan da eta hango erregearekin mintzatu

Page 3: Herria 2940

BORDAGAINEKO DORREAN

Ziburun, Urtats ondoxean, beti bilkuraberezi bat izaiten da herriko etxeakmuntatzen duena Bordagaineko dorre-an. Iragan urteko goiti-beheiti askoaipatzen da hor eta saristatzen dirazerbait mereximendu berezi badutenak.Aurten, sekulan baino jende gehiagobildu da karia hortarat, hautetsi, kar-gudun eta elkarteburu… Baionakosuprefeta, Eric Morvan, kargu hortanberrikitan jarria, hor zen ere eta berelehen ateraldietarik zuen hain xuxen.Aurten denen buru, Guy Poulou auza-pezak ez ditu kasik batere aipatu jazakulatu obrak ez eta ondoko egunetanegitekoak direnak. Herriko bozak hur-bilduak direla eta nehork ez usteukaiteko bilkura hortaz baliatzen zelabere aldeko kanpaina zerbaitentzat.Aldiz, beti bezala, asko eta asko saris-tatuak izan dira, bereziki kirolari gaztehorietarik, dela pilotan, dela futbolean,errugbian, tiroka ala zernahitan emaitzahautak segurtatu dituzten batzu.Ohoratua ere Jeanine Luro ikerle etahistorialaria, emazte baliosa, zinez artahandiz arduratzen dena lehengo ger-takariez eta lan ederra egiten duenaere Jakintza elkartearen kondu.Gisa berean Edwige Dupuch turismobulegoa kudeatzen duen elkartearenburulehena, bai eta turismo-bulego hor-tako beste langile batzu. Ohoratua ereMichel Rouart, elkarte askotan par-taide dena, kirolen mundu hortangehienik, laguntza gaitza ekartzendiotela batzu eta besteeri. Azkenik,Jojo Aramburu besta-komitearenelkarteburua, alimaleko lana egitenduena Zibururen sanoki airosteko, he-rriko besten karietarat segur bainan ereauzoaldeka egiten diren bestetan, baieta Atun-Besta eta holakoetan....

ETXE APAINTZEAK

Ziburutik hau ere: Eguberrikari bazenmuntatua etxe apainduen lehiaketa bat,turismo-bulegoa sustatzaile. Sarien ba-natzea egin da joanden egunean.Golfeko ondoan bizi den Bidegaray

familiak ukan du lehen saria, Miguele-nia etorbideko Jean-Claude Olascua-ga-k bigarrena eta Denise Marionzokotarrak hirugarrena.Beste lau familia saristatuak izan dira,izena etzuten emana lehiaketa hor-tarako bainan apainketa ederrak eginaketa mereximendu handiak ba beraz.Keinka berean muntatua zuten bestelehiaketa bat, “quiz” delako bat, galdeaskori arrapostuak atxeman behar hiri-an gaindi ibiliz. 82 izan dira parte hartudutenak, 17 arrapostu guziak xuxenxuxena eman dituztenak, xortean hau-tatu behar beraz saristatu diren bostak,Yolande Tapia, Léa Montouroy ,Nathalie Urruzmendi, Evelyne Dar-tois eta Christiane Sagarzazu.

DENAK LURRERAT!

Biriatuko muga-zubian, arramoldaketaobra handiak egin beharrak dituzte.Hasteko, ondo horri garbialdi batemaiteko, lurrerat bota dituzte eta jestugutiz leku horren beztitzeko etaapaintzeko - hala zioten segurik -denboran xutik ezarri pilare edo zutabehandiak, batzuk biziki ederrakkausitzen omen zituztenak eta bestebatzuk afrusak! 18 metro gorakoak etafrango urrunetik ikusten zirenak! Eu-ropa batuaren seinale zirela, nehor ezda horri behinere biziki ohartu! Oraimila pozitan dira eta zoko zerbaitenasetzeko baliatuko dira horko harriak!

ERREPIRAK BEGIRATU BEHAR

Hendaiako mediatekan, erakusketaberezi bat ideki da aste huntan o-tsailaren 2-a arte iraunen duena.Argazki eder askorekin. Gaia, errepirabatzu guziz baliosak direla eta behardirela beraz begiratu. Sail beraren kon-du, bisita batzu eginen dira errepirabatzuetarat. Helduden asteazkenean,urtarrilak 23, goizean eginen da lehen-bizikoa, Beltzeneko errepiretarat, azter-tuz holako gune bat zoin baliosa denasko hegaztin motarentzat.

Abertzaleen Batasuna, Batasuna eta Eusko Alkartasuna alderdiek osatzen dutenEuskal Herria Bai koalizioak ofizialki aurkeztu ditu bere hautagaiak joanden ibi-akoitzean, Baigorrin, ehun bat lagunen aitzinean. Zergatik Baigorrin ? Kantona-mendu hortan baitago Ipar Euskal Herriak daukan kontseilari orokor abertzalebakarra, Jean Mixel Galant azkaratarra. Eta hunek ditu funtsean aurkeztu 11kantonamendutan presentatuko diren hautagaiak eta hauen ordezkoak. Aurkezpen ekitaldi hori ideki du Mizel Mateo bidarritar bertsulariak : “Eraba-kitzeko tokietan sartu behar da sudurra”. Sudurra sartu, Euskal Herria indartukoduten alternatiba berri batzu proposatzeko, hori zioten Mertxe Colina, JeanClaude Aguerre eta Mattin Etxepare, hiru alderdietako bozeremaileek, orain arteEuskal Herria osoki ukatua delarik Paueko egitura hortan, Jean Mixel Galant-enlekukotasunaren arabera.Huna martxoko bozetarako hautagaien eta hauen ordezkoen zerrenda.Amikuzen : Antton Etxeberri behaskaindarra, Maitena Etcheber pagolarra.Baigorrin : Jean Mixel Galant azkaratarra, Chantal Arambel bankarra. Bida-xunen : Dominika Mendiboure bidaxundarra, Franck Hervé gixundarra. Ezpeletan: Mixel Guerendiain saratarra. Hiriburun : Jean Luc Hauciarts mugertarra, Lucienne Laxague hiriburutarra. Uztaritzen : Mixel Mendiboure senpertarra, Idoia Ospitaletche uz-tariztarra. Angelun : Christian Mendiboure eta Lola Garcia, biak angeluarrak. Miarritzen : Xabi Poueyts eta Karine Etchart, biak miarriztarrak. Donibane Lohizunen : XabiSoubelet donibandarra, Maialen Iturria getariarra. Hendaian : Beñat Elizondo urruñarra, Miren Urreiztieta hendaiarra. Maulen : Madouz Araguas gotaindarra, Ekaitz Masuztabildoztarra.

3

Saristatuak Guy Poulou auzapezaren inguruan

EUSKAL HERRIA BAIKANTONAMENDUKO BOZAK

Euskal Idazleen Elkarteak (EIE) anto-latzen ditu Bardozeko topaketa horiek,frantses lurraldeko hizkuntza ttipituetanidazten duten hogoita bost bat idazlegomitatuz. EIE duela hogoi bat urte sortuzen. Donostian dauka egoitza nagusia,urte bat huntan ordezkaritza bat erebadaukalarik Iparralde huntan, ItziarMadina buru. 400 bazkide nunbaitandauzka Euskal Herri osoan, horietarik 40bat Iparraldean. Hegoaldean beste kul-turatako idazleekin badira jadaniktrukaketak. Iparraldean ere nahi litaikeildo bertsua ideki, frantses lurraldeangaindiko kultura desberdinetakoak elkarkurutzaraziz, bretoinak, korsikarrak, al-saziarrak, katalanak, okzitandarrak, eus-kaldunak... Lurralde horietako kanta-gintza adibidez aski indartsu agertzenbada, literatura idatzia aldiz doi bat itza-lean egon da. Alta, literatura saila orotanaberatsa da eta dagon ilunbetik argitaratnahi luke EIEk ateratu, emeki bada eme-ki, sorkuntza literarioa indartuz.Bardozeko egunak (edo Lihuriko egu-nak, Bardozen gaindi iragaiten den ur-

errekaren izenetik) bi galdera hauen in-guruan dira antolatuko : “Nola elkarezagutu Frantziako hizkuntza gutxi-agotuetan idazten dugunek ? Zer eginplazaratzeko elkarrekin ?”Urtarrilaren 18a, ostirala (19:00) : ongietorria, Bardozeko Laborde jaun auza-pezaren hitzaldia, EIEren aurkezpenorokorra, aurresku, bertsu, aperitifa. On-dotik (20:30) afaria.Urtarrilaren 19a, larunbata : egun hauizanen da topaketetako egun garrantzi-tsuena. 9:00 aurkezpena, Lucien E-txezaharretak eginik. 9:30-11:30 solasal-di-eztabaida : Nor gira ? Nundik heldu ?Herrialde bakotxeko ordezkari batekin,moderatzaile Ixabel Etxeberria. 11:00-12:30, itzulpengintzaz bi lantalde, Pie-rrette Kermoal bretoina eta Orteseko PerNoste elkarteko kide batekin, MarikitaTambourin eta Itziar Madina kudeatzaile.15:30-16:00 euskararen eta euskal lite-raturaren egoera (Itxaro Borda) eta Okzi-taniera ahozko tradiziotik idatzira(Claude Alranque). 16:00-18:00 eztabai-da-bilana, Emilio Lopez-Adan mode-ratzaile. 19:00 zinegelan ikusgarria (ororiidekia) : Sustrai Colina, Pantxix Bidart,Claude Alranque, Azika txotxongilotaldea, Koldo Amestoy, Patricia Gatta-cceca ipuin kondalaria... 20:30 afariaCazauran jatetxean.Urtarrilaren 20a, igandea. 9:00 Orrea-garat abiatzea autobusez (elurra balitz,Buzunaritze Sarasketa Etxeparerat).10:30 Ibañetan familia argazkia. 11:00Orreagako plakaren aitzinean hitzaldi,aurresku, bertsu ; ondotik Orreagakokaperan ikusgarria : Jose Angel Irigarai,Amaren Alabak, Bernard Manciet-enoroimenez... 12:00 Auritzeren bisita,Jose Angel Irigaraik gidaturik. 13:30bazkaria Burguete jatetxean. 16:30 Bar-dozera itzultzea. (Antolakuntza errex-teko, eman izenak aitzinetik Itziar Madi-nari 05.59.37.55.26).Azpimarratu behar da, jadanik aipatu-tako idazleetaz gain, topaketa horietanaurkituko direla ere bertzeak bertzeYann Ber Quirion, Mari Elen Maze etaMorgan ar Menn bretoinak, Joan-DanielBezsonof Montalat eta Joan-Lluis Lluiskatalanak, Sergi Javaloyès okzitandarra,Ronald Euler alsazianoa.

Lihuriko egunen aurkezpenean, BeñatLefever, Koldo Amestoy, ClaudiaLabandès, Lucien Etxezaharreta

eta Itziar Madina

BARDOZEN,LIHURIKO EGUNAK

Herri MintzairenIdazle Topaketak

Urtarrilaren 18tik 20era

Mus Federakuntzak an-tolatzen duen 46. musxapelgoa hastera doa,frantses lurraldeko 150bat gunetan, 130 batIpar Euskal Herrian bere-an, gaineratekoakParisen, Bordelen,Pauen, Salbaterra-Olorone-Ortesen, Lur-den... 1963an emanzituen lehen urratsakmus xapelgoak, UnionBasque batasunak anto-laturik, 1978an hartzenziola lekukoa Mus Feder-akuntzak. Egitura hau,Ttotte Elgue ortzaiztarraburu, ari da kar handizmus jokoa orain artekoheinean bederen atxi-kitzen eta ahalaz eregaratzen, bereziki gaz-teen heinean : “Gaztekikas bezate musa, horida gure nahikari handia”dauku erran Ttotte Elguek.Xapelgoa hiru ildotan ira-ganen da : xapelgo oroko-rra, deneri idekia (jaz2175 pare ziren lehian) ;emazteen xapelgoa (jaz102 pare) ; 21 urtez pekogazteen xapelgoa (jaz 82pare). Adin guzietakomuslariak igurikatuak dira,jaz xaharrenak 80 urtezauzkala eta gazteenak 8

urte.Xapelgo orokorra ira-ganen da herrietan urta-rrilean eta otsailan, kan-tonamenduetako bi itzuli-ak martxoko lehen bi aste-buruetan, finala aldizBazko astelehenez,martxoaren 24ean ,Garindainen.Emazteen xapelgoarenlehen itzulia iraganen daurtarrilaren 27an, Buzu-

naritzen eta Arbonan.Gazteen xapelgoa urta-rrilaren 26an da hasiko,Larzabale, Banka, Urkoieta Urruñan. Bi xapelgohorietako finalak ereBazko astelehenezjokatuko dira Garin-dainen.Eta munduko mus xapel-goa (edo hobeki erranik,“Euskal ErkidegoenXapelgoa”, hori baituizendapen ofiziala)Bartzelonan dajokatuko, irailean. Hortankezka handi batbadaukate Mus Fede-rakuntzakoek, xapelgohortan osoki gaztelerazarizan behar dutela mus-lariek, Iparraldehuntakoek ere bai beraz,gisa hortan nekezia han-dienak ukanen dituztelaazken hauek noizbait

munduko xapeldunizaiteko.Horiek hola, tresna berribat ezarri du bidean MusFederakuntzak : webgunebat eraiki du, www.federation-mus.fr,mus jokoaz zernahi berrihedatuz, musaren legeak,lehiaketak, argazkiak...jende guziak bisita leza-keena.

Hauxe kopa, Ttotte Elgue etaJean Claude Elissalde museko

arduradunen eskuetan !

Euskal Herria Bai koalizioko hautagai eta ordezkoak

MUS XAPELGONAGUSIA

Page 4: Herria 2940

Larrungo oihartzunakUrteko lehen ortziralean, jaun auzapezak mintzaldi funtsezko ohargarri bat zabaldu duentzule andana bati buruz. Herriko gora-beherak aipatu ondoan, herriaren geroaz berrizenbait ditu zabaldu. Orain arte Saran egin diren apailaketen ondotik, argitasun zenbeiteman ditu oraiko zaharretxeaz. Oraiko artamenak zabaltzen ahalko dituen etxe barneberriak eraikiko dire, gu denek egun batez gozatzen ahalko ditugunak, hala beharrean.Hiru miliun euroren proiektua. Oraiko etxea denborarekin izanen da salgai.

EhortzeGanden astean berri hits batek ilundu du Alemanen morroi egon girenen batasuna.Pikasarriko Joxet Arburua gure lagunak utzi gaitu, ez-ongi labur baten ondotik. Biziko urtezoriontsuenen zati bat, 8 urte, askatasun eskasian iragan du, bortz urtez Alemaniakosalda murritza iretsiz. Joxet Arburua Pikasarriko nagusia itzali da 91 urtetan. Uzten duhemen gizon langile baten fama, eta lagun on eta zintzo baten oroitzapena. Elizkizun kart-suek segur lagundu dute betiko zorionaren alorrean sartzen. Familia guziari eskaintzenditugu dolumin anaikor beroak. P.D.

4

HAZPARNE

SARA

HeriotzeGanden astean bere azken egoitzarat segitua izan da Leonie Doyhenart IbarrunEtxenikako etxekandere xaharra. Pausatu da 96 urtetan. Beren denboran bere senarzenarekin bi seme eta bi alaba hazi eta ohorezki altxatu zituen. Geroxago berexahartzeari buruz Leonie ez da alfer egon. Bai parropian eta ere bere adinekoemazteen elkarteetan lan eta zerbitzu handiak egin ditu. Bere seme, alaba eta horienfamilieri, bere ahizpari, hurbileko jendakiari eskaintzen ditugu gure doluminak.

Herriko Etxetik urte berriaGanden astean andere auzapezak bere kontseiluarekin Elkartetxean moldatu duenelgarretaratzean aurkitzen ziren Auroy jauna gure kontseilari orokorra, jaun erretora,jendarmeria, herriko enplegatuak, herriko elkarteetako lehendakari edo ordezkariak,gure eskola guzietako zuzendariak.Deneri urte berri on bat agindurik andere auzapezak eman ditu ganden urtekokonduak. Lehenik oroitarazi dauku maiatzeko desmasia izigarriek ekarri duten uholdea.Erran du zoin goresgarri izan den herritarrek elgarri ekarri duten elkartasuna. Dirulaguntza handiak izan dire Departamendutik, Estatuaren ganik, axurantzetarik.Zoperna horrek hunkitu ez dituen herritarren emaitzak eta ere auzo herrietakoak.Ganden urtekotz proiektuan ziren lan asko gibelatuakizan dire presatuagoak agertu direlakotz. Aurten berrizhartuko dire. Erran du Luberriko ur presa bide oneandela, urte ondarreko bururatuko dela esperantzarekin.Aipatu dauzku primaderako hauteskundeak. Otsailaren8an agertuko du bere zerrenda. Berak lehenik eta geroAuroy jaunak erran daukute kantonamenduko bozenkarietarat biek parea eginen dutela. Gure auzapezaizanen da Auroy jaunaren ordezkari. Ganden urteanizan ditugu 50 sortze, 40 heriotze, eta 23 ezkontza.Horiek guziak entzun ondoan zintzur bustitzea izan dapastiza poziekin.

Musikari hitza“Hebentik” xiberotar taldeko Mixel Etxekopar eta BrunoHolmaert-ek ikusgarri berezi bat eskainiko dute,“Musikari hitza” izenekoa, urtarrilaren 20an, igandearatsaldeko 5etan, Amotze Larraldean. Musika, kantuaeta ipuinak dituzte entzulegoari zabalduko. 5 urtetikgorako ikusleentzat, oren bat eta hamar minutakoikuskizuna.

SENPERE

Herriko Etxearen agiantzakJoanden larunbatean Lapurdi gelan Beñat Auroy auzapezak, auzo herrietako bertzebatzuez inguraturik, eskaini ditu elkarteetako ordezkari eta gomit andana bati urteberriko agiantzak. Bere mintzaldia hastean erran du hauteskundeak oso hurbil izan etabuxetaren norabideak kontseilu berriak finkatuko zituela aurtengo baino gehiagoondoko urtetako. Iragan urtea aipatu du eginak izan diren lanak eta diru sartzeakorroitaraziz hala nola Mentaberrikobordan egin aktibitate gunea, Bixintxo eliza nagu-siaren berritzea (ikus azaroaren 29ko Herria), Heraitzeko borobil gunearen ondoan lurpeza baten erostea han kokatu behar balitaizke Lapurdi garajea eta maraxel bulegobat, ikasle gazteentzat pedagogia toki bat Guadalupe zentroan, Landagoienen aldizA.F.M.R.-eko adar baten plantatzea eta sute baten ondotik Gure Irratia-ren berriz ater-betzea. Aurtengo egitasmoetarat pasatuz aipatu ditu trinket berriaren obrak hasiakdirenak, 1425000 euro inguru gostako dena, Ikas zentroaren tokiz aldatzea Lyonnaisedes Eaux konpainiak zituen geletarat, partaliertasun etxearen jartzea Guadalupegunean. Kapito Harri guneak ere ikusi behar luke jendarmeria berri baten sortzea.Errobi herri elkargoarekin (hau 11 herrik osatzen dutela) batera Uztaritzeko trein gel-tokia erosia izanen da RFF erakundeari. Mintzaldia bukatzean azpimarratu du joandenurtean uholdeek makurtu hiru herriak (Sara, Azkaine eta Senpere) lagunduak izandirela 2000 euro bakotxari banatuz. Ondotik Lesbats kultur axuantak hitza hartu dueskertzeko eta goresteko elkarte parrasta baten ordezkariak. Huna hemen herrikomedaila ardietsi dutenak : Jean Mixel Leginyora (Ihiztarien batasunarentzat), MagaliFonta (Oihanaren Lagunak elkartean), Sandrine Fabert (Arruntzako kultur elkartean),Kattalin Choutchourrou (Lapurtarrak abesbatzan), Jean Louis Sistiague (Heraitzekobesta komitean), Marie Louise Inchausti (Eskuz Esku elkartean), Marie Helene Eyharts(Heraitzeko kaperaren lagunetan), Haitze Tisseron eta Darmendrail, gaztetxoenmaileko hiru pilotari (Kapito Harri pilota batasunean), Alain Fressier eta Jean ClaudeLarrondo (Labourdins elkartean), Sylvie Retiere (Uztaritze Jatsu errugbi elkartean),Caroline Marinelli (Tenizeko elkartean), Anne Laure Pinto Soares (Ur Begi elkartean).Gainera ohorezko aipamen bat hartu dute 16 presunek etxe loreztatuen zoin gehi-agokan parte harturik. Goiza finitzeko ohidura den bezala herriak eskaini zintzurbustitze batekin segitu da.

Hartzaro FestibalaUrteroko gertakari hau iraganen da aurten urtarrilaren 25etik 27rat eta otsailaren 1etik5erat. Egun horiek aitzin haatik, alboka ikastaldi bat eskainiko du Mixel Ducaumusikariak, urtarrilaren 19an, larunbatean (15:00-18:00). Ikastaldi bera urtarrilaren26an ere. Izenak eman oraidanik 0660111855 (gosta prezioa : 20 euro).

UZTARITZE

Orain badu aspaldi Eguberrikari Ezkiaikastolako haurrek ikusgarri pollit bateneskaintzeko usaia dutela. Urtero, gure kul-turari, gure ohiturei, gure literaturari hurbil-duz, sorkuntza atsegina taula gaineraekartzen daukute. Joan den urtean Léon-Léon Hazpandarra, Oxobi eta Daniel Lan-darten alegien aldi zen.

Aurten aldiz, gaia aldatzen dutenez, euskalmitologian murgilduz leienda zaharraklandu eta beren gisara berrikustera ausar-tatu dira. Gizona eta mitoak, harremanak,

sinesteak, ametseder, amets gaixto,ezinezko amets.Segur bazela nun zerikus eta nun zerentzun ! Alabainan,oren bat iraun duenikusgarrian, motaaskotako ekitaldiakgertatu dira, dantza,antzerki, bertsu, koplaeta ahantzi gabeolerkiak. Den denahaurren sorkuntza,e r a k a s l e e nlaguntzarekin haatik.Lamin, sorgin, heren-suge, galtxagorri,

zirtzil, basa jaun, mota askotako pertso-naiak agertu dira herritarren ondoan, batzugauaz bizi direnak, besteak egunaz, zen-bait langile sutsuak, besteak aldiz tzarkeri-ak egiteko prest… Hots ikusgarri koloret-sua eta bizitasunez betea !Ikusliarrak ere sekulan baino oste haundi-an etorri dira, haurren familiakoak etaadixkide ainitz. Ondotik, burrasoek eskainiaperitifa eta jatekoen itzulian giro lasai etagoxoan bururatu da besta.Milesker eta heldu den urte arte !

RPRB eskuineko zerrenda bide oneanJean Benoit Saint Cricq, Maider Aroste-guy eta Patrick Destizon hiru lehen ize-nak izanen dituen RPRB (Rassemble-ment Pour le Renouveau de Biarritz) tal-deak jakitera eman du ez dituela besoakapaltzen Borotraren kontra, nahiz honekUMP alderdiaren sustengu osoa ukan.Leporatzen ditu xede faraonikoak (Citédu surf) eta zor abizala. Nahiz eskuinetikari den, ezkerraren argumentuak berehartzen ditu : auzoalde/zentroaren artekodesoreka, Gayssot legea ez ongi beteaeta garraio publiko proposamen bat egi-nen duela hitz emaiten du.

FIPA festibala urrats handiz hurbiltzen ari

FIPA programa audiobisualen fes-tibalaren hogeitabat garren edizioa ira-ganen da aurten urtarri laren 22tik27raino. 150 pro-grama desberdinhitzemanak dira,bost sekzio des-berdinetan. LuisaRanieri Ital iaraktoresak beharluke aurten eresekzio horietatikbaten buru izan.

BAIONA

KANBO

Hiru ihezkailuren xedeak portuanMerkatal Ganbarako presidente eta zuzen-dariak iragarri dute hiru proiektu kozkorbadirela Baionako portuan sortzekoxedearekin. Italiako Beltrame sozietateakihezkailu bat nahi luke portuan ideki, 50milioi euroko inbeztizamendua hitz emaitendu Socadour lantegiko eremuan. Urtean400 000 tona altzairu sarraraziko dute por-tutik lantegi horretan ihezteko (mehatzeko).Beltramek 120 lanpostu hitz emaiten ditu.Bestalde Kataluñako Celsa enpresak joanden urtean ADA altzairutegia erosi ondoannahi lituzke bi ihezkailu eraiki, ADAko bar-rak segidan hor berean mehatzeko, batakbero beroak direno, besteak aldiz hozterautzi ondoan. 500 milioi euroko inbeztiza-mendua pentsatua du Celsak, 400 lanpos-turekin. 700 000 tona altzairuko trafikuberri bat ekar liezoke horrek berak portuari.Haatik ADAren ondoko bi ihezkailuentzatlekua ez da finkatua oraino.

Portuko trafikua goiti joan 2007anEmendioa % 8,5koa izan da. Xifre orokor-retan lau milioi hiru ehunta hirurogeitama-bost mila tonetara heltzen gara. Sofrearentrafikuak jasan duen beherakadaren pare-an, onkailuena eta altzairuarena azkarkiemendatu dira. Raffinerie du Midi petro-lategia hestearekin portuak galduko duenlau ehun mila tonako trafikua, besteekoizkinek ordezkatuko dutela uste duMerkatal Ganbarak.

Gerard Rigaberten azken agiantzakHogeitamar urte betetzen ditu aurten Herri-ko Etxeko langile karguan Gérard Rigabert

idazkari nagusiak. Azken hamabost urtetanHerriko Etxeko langileen kopurua 160ezemendatu da, gaur egun badira 880 lan-postu. Hogei urtetik haste eta hogeitama-sei urte arte hor lan egin dutenak sarista-tuak izan dira agiantzen kari. Bere aldetikauzapezak zazpi urtetan ezagutu, sustatuala sortu dituen egitura eta proiektuen zer-renda komentatua eskaini du. Harrotasu-nez azpimarratu du tarte horretan Baionasei mila arimez emendatu dela, eta bikotegaztek ez dutela gehiago Baionan bizitzea-ren beldurrik. Lerrokatu ditu ideki dituenhaurtzaindegi guziak, Pyréne (horko haur-rak dira argazkian ezagun) urte bat hone-tan berritua izan dena eta “ Luma ” izena-rekin Balixon auzoan ideki den euskalhaurtzaindegia ez ditu ahantzi.

Luisa Ranieri

MAKEA - LEKORNE

Urteko gorabeherak : Makean : sortzeak 5,ezkontzak 6, heriotzeak 11. Lekornen :sortzeak 7, ezkontzak 4, heriotzeak 6.Urtea hobea izaitekotz, zer egin? Izan ditakeasko ikusmolde desberdin ! Dena den, atxikdezagun osasuna, laneko gutizia eta haurgazte eta helduek atxik bakezko lokarria.Bai, segi dezagun eskuz esku, Mendion-doak eta Mendiarteak, eta orroit beti izanendela ortzirale bat, eta agian biga ez dituguukanen, sortu zaukun urtean.Heriotze : Mattin Teilleriak utzi gaitu 87 urte-tan. Gure aitatxi ixilak bazakien ixilik egoiteaaskotan urrea dela, eta zintzoki jokatzeakbalio handia duela ! Maialen espos lagunarieta segida ederrari, gure euskal bihotzekosendimendu leihalenak, eta Mattin aitatximaitea pausa dadila zeruko alor goxoan.Airetik : Ederki iragan da finalerdia eta hunafinalaren jokatzeko prest direla LauraMachicotte eta Célia Révoredo. Azken bo-rroka iraganen da larunbat goizean, Arran-goitzeko trinketa herrikoian, eta hor izanengira gure andereñoen txalotzeko !Mezen tenoreak : Larunbatean Makean19.30etan eta igandean Lekornen 9etan.P.I.

MIARRITZE

Herriko etxeko agiantzak :Urte berri haste guziez bezala agiantzen elgarretaratzea iragan da herriko etxean. Herrikohautetsiek beren agiantza hoberenak aurkeztu dituzte. Parada honetaz baliatu da BixenteBru auzapeza mintzaldi batean laburbiltzeko iragan urtea eta urte berri honentzat dituenegitasmoen aipatzeko.Iragan urtean obra frango eginak izan dira gure herrian. Hala nola Juanxuto eta Euskaldu-nen karrikak berrantolatuak izan diren, Berartia auzoa ere, eta oraino bururatua ez denHerriko Etxeko plaza itxura eder batekin agertuko zaigu laster. Behereko plazan, geltoki-aren inguruetan bazterrak aldatzen ari dira : herriko langileen tekniko zentro berriaren erai-kitze lanak hasiak dira, geltokia bera erreberritua izanen da, borobil gune bat sortuko daaitzinean eta bide bat oinezkoentzat zubiraino eta hortik karrikaraino heltzeko. Bertzaldekirol instalazioetan ere lanak egin dira eta bereziki igerilekuan diren aldagela, mainu tokieta tresnerian. Gela bat eraikia izan da futbol zelai nagusiaren ondoan Kanboko Izarraelkartearentzat. Errebideetan, ekialdeko desbideratzea idekiko da 2009ko urte hastapene-an. Hazparneko eta Itsasu-Baionako bideak lotuko ditu hiri barnetik pasatu gabe. Obrez bestalde aipatua izan dira ere iragan urteko ekitaldi nagusi batzu. Hala nola herrikokultur eta kirol elkarteen saristatzea joanden martxoan ; PG CATM departamenduko elkar-teko kideen biltzar nagusia, Peio Iturriotz Kanboarrak bultzaturik ; herriko bestak hamarkarro ederrekin eta egitarau aberats batekin bi besta komiteeri esker. (segida heldudenastean)

Irria nagusi izan dadila urte berri huntan

Hazparne aldeko Ezkia ikastola pestanEguberriko ikusgarriarekin !

Mixel Etxekopar xirularia

Ikusgarri ondarrean, haurrak kantuz

Page 5: Herria 2940

5

HELETAAbisu : Ardi primak (prime compensatrice ovine) izaitekotan behar dira galdezkopaperak bete. Herriko etxean daude, hor harturik bete ondoan igor Pauerat DDA-rat,urtarrilaren 31 aitzin.Igandeko mezak : Ibiakoitzean 20.30etan Armendaritzen, igandean 9.30etanMehaine Iholdin, eta 11.00etan Landibarre Behaune eta Heletan. Herritarra

BAIGORRI

Herriko etxeko agiantzakJoanden asteazkenean, aratsalde apa-lean, J.B. Lambert auzapezak egin gomi-taren ondotik, jendalde pollita bildu daPlaza Xokon. Hor ziren elkarte eta zerbi-tzu guzien lehendakari edo ordezkariak,erakasleak, suhiltzaileak, jaun erretora,jandarmak bai eta bertzeak bertze,Alphonse Idiart herri elkargoko lehenda-karia eta M. Antoinette Etchebarren Ure-peleko auzapeza eta baleako lehenda-karia.Agurtu eta lehen hitzetan eskaini ditu,bere eta kontseiluaren izenean, agiantzahoberenak hor zireneri eta horien bitar-tez herritar guzieri. Ondotik, pasatu den2007 urteari behakoa eman dio. Joan-den urtean izan dira 17 heriotze, 15 sor-tze eta 5 ezkontza. Irakaskuntzan, esko-la laiko eta publikoaren artean, lehenmailan : 113 haur eta bigarren mailan162 haur.Hirigintzan : 30 eraikitzeko baimen etxeeta bizitegientzat, horietan 16 Kortaldeauzogunean, 32 obren hasteko xedeaitorpen eta 8 hirigintza segurtagari(“ certificat d’urbanisme ”).Konduetan : Urteko aurrekontu arrun-tan, gastuak : 948 255 € eta diru sartze-ak : 1 347 122 €.Inbertsiotan, gastuak : 578 172 € etadiru-sartzeak : 812 195 €. Herria zabalaizanez, bide antolaketek parte haundiahartzen dute gastu horietan, pasatzendiren kargak gero eta haundiagoak iza-nez. Izan da ere zonbait eraikitze etaantolatze eginik : komunak elbarrituen-tzat eliza ondoan eta islan, gelak bola-rientzat, esku baloiko nexkatoentzat etajimnaztikarentzat. Azken hauk, herrikolangilek berek obratuak. Zonbait auzote-gietan, argi indarra azkartu da, departa-menduko elektrika sindikatuaren lagun-tzarekin – Lur okupazio lana (POS) be-rriz ikusten ari da hirigintza tokiko plana(PLU) bilakatzerakoan.Urte berriari buruz, auzapezak zonbaitasmo plazaratu ditu. Hala nola antolatze-kotan diren : geltoki zaharra, mugaz bialdetako mediku zentro bilakatzeko, etxegune berria, geltoki zaharraren bazterre-an. Hauen bien paper agiriak kasik buru-ratuak direlarik, Herriko etxearen gibele-an, aparka lekua, lurra eskuratu eta.Zahar-etxea haunditzea, 13 logelazemendatuz, alzheimer eritasuna dutenjendeak errezebitzeko. Baigorri saihestubehar duen bidea ere beti gogoan da,bainan inkesta publikoa ez da orainoabiatua.Baleako sindikatarekin ere izan dazonbait lan eginik. Hor ere bide antola-tze, larre mazeka tresnaz garbitze, Oila-randoiko bazka lekuetara, kabalen uraekartzeko paper agirien muntatzea. Obrahoriek denak beharrezkoak, artzainenbizia eta lana errexteko, ondorioz mendi-aren edertasuna beiratzeko.Baleak erosi Etxerrinea-ri doazkionpaper agiriak bide onean daude. Horaurkituko dira : Balearen bulegoa, CPIE-rena, mediateka eta zerbitzu publikozonbaiten bulegoak.Garaziko sindikatari eta Nafarroari junta-turik, urrats berri zonbait bada abiaturik.Herri elkargoan : Hunek erosi lur zatibat, ofiziale eremua kokatzeko. Dirulaguntzak ere ekarri herriko elkarte zon-baiteri.Turismo bulegoak : lan ederra egitendu bere ahalen arabera. Diru eskasez ezditu nahi lituzken proiektu haundi zonbaitobratzen ahal.Baxe-Nafarroako sindikatak (PCD) egi-tasmo andana bat plazaratu du, berro-geita hamar bat diruz lagundu eskualde-ko kontseiluaren partaidetzarekin.Jakinarazi du ere dirulaguntza emanenduela Plaza Xokoren eraikuntzarendako.Bidean eman du berriz OPAH delakoa.

Eskerrak. Auzapezak esker beroakeman ditu kirol elkarteeri : Zaharrer Segi-ri , Euskal Herriko liga etaFrantziako txapelgoetan eskuratu titulu-entzat, US Nafarroa-ri, nekez badanekez helduak Federal 1 mailean man-tendurik eta gazteak Frantziako txapel-dun ateraturik beren mailean, Eskuba-loian, neskatoek, 18 urtez petikakoendepartamenduko txapela eskuraturik,Euskal trail eta Sokarri, eremaiten dutenlan baliosa gatik. Ondotik, eskertuak izandira bertze elkarte guziak, herriaren biziasustatzen dutelako, zerbitzu guziakahantzi gabe herriko langileak. Agurbereziak ere Jean-Michel Ansolabehere,Paueko laborantza ganbaran lehendaka-ri hautetsiari. Agurtuak izan dira erepostu nagusi zonbait hartu dituzten pre-sunak : Harrosteguy axuanta jandarmerian,Hauk-en ordain, De Sede jauna, CEGeskola laikoan, Ambielle anderearenlagun, Elizondo San Josepe eskolan,Itçaina-ren ordain, Acheritogaray ande-rea, Bil Etxea eskola libroan, Etcheverryanderearen ordain.

Bururatzean erran du, martxoaren 9aneta 16an, hautagai izanen dela bai he-rriko bozetan, oraiko lista doi bat berritu-arekin eta ere kantonamenduko bozetan.Adixkidantzako baso baten inguruanbukatu da elgarretaratzea.

ParropiatikIgande huntan kanbiamen bat : Irulegikobestak izanez, 10.30etako meza hanemana izanen da eta Baigorrin goizeko9.00tan.

MusaTxapelketa haundia laster abiatuko da.Parte hartu nahi dutenek behar duteizena eman Manexenea ostatuan urtarri-laren 20a barne deituz : 05.59.37.41.68.

Kantonamenduko bozakEuskal Herria Bai koalizioak bilkura batantolatzen du Bixentainean, urtarrilaren21ean, astelehen aratsean (20:30-22:30), deneri idekia. Gaia : kanpainarenantolaketa, Jean Mixel Galant hautagaiaeta Chantal Arambel ordezkoaren ingu-ruan.

PilotaFrantziako txapelgoan, finalerdiak jokatudira asteburu huntan.Milafrangan, esku huska – juniors edoartekoetan M. Olçomendy eta M. Olha-garay nagusitu Atzarri-ri 40 – 35. Finalajokatuko dute igande huntan Modernetrinketean.Helduetan, lehen mailean, Laurent etaXimun Lambert-ek galdu BAC-ekoPoueyts eta Heguiabehere-ren kontra.Sasoin ona hala ere biendako.Palantxan nexkatoetan. GaztetxoetanMartta eta Maitena Hirigaray-ek galduAiretik-en kontra 17 – 40. Gaztetan,lehen mailan A. Gascue eta L. Laxague-k galdu Itsasuren kontra 30 – 40. Biga-rren mailan : A. Etchemendy eta M. Hiri-garay-ek galdu Goizekoren kontra : 30 –40. Artekoetan : K. Aguerre eta M. Hiri-garay-ek irabazi Goizeko-ren kontra 40 –31. Helduetan, bigarren mailan : A. Olço-mendy eta H. Ansolabehere-k irabaziIntalatzen kontra 40 – 33. M.M. Oçafraineta K. Lagourgue-k galdu Goizeko-renkontra 27 – 40. Lehen mailan C. Borda-garay eta A. Serre-k galdu Senpererenkontra 34 – 40. Irabazdunek, finalakjokatuko dituzte larunbat huntanArrangoitzen.

ErrugbiaIgande arratsaldean US Nafarroak Mie-lan-go zelaian joakatu du Mielan Rabas-tens-en kontra eta galdu 28 – 6. Sailka-penean beti 7garren postuan daude.

LASAOhar ttipi bat

Iragan astean kaseta huntan zerbait gisetarat ahantziak izan dira Elaia Goizargi Iri-barne ttipiaren aitama eta etxearen izenak. Aldakurria Sagarnotegiko Sébastien etaSandrak barka dezatela. Aspaldian herritik joana den irakurle batek galdegin dautzoin etxetakoa zen sortu berria erranez guretako deiturak ez baitu deus ekartzen etagainerat kanbiatzen baitira. Euskal Herriko berezitasun bat etxeen izenez ezagutuaizaitea eta bere balioa atxikitzen duena. Segi dezagun hortarik beretik. M.G.

DONAPALEUKondairaldiak mediatekanArmelle Raillon eta Louis Espinassous-enikusgarrien arrakasta ikusirik, liburuen etaipuinen inguruko hitzordu jarraiki batzueneskaintzeko gutizia ukan dugu.Urtarrilaren 16tik goiti, mediatekak bidera-tuko du “ Arratsalde askariko Kondairak ” .Hilabete bakoitz, asteazkenarekin, 16 ore-netan, kondalari batek liburuen eta hitza-ren plazerrean parte hartuko du irakurlee-kin. Ikusgarria bereziki haurrentzat da, bai-nan ere burrasoendako: elgarretaratze batda, belaunaldi guzien artekoa, ixtoriobaten edo album baten inguruan.“La boîte à malice” frantsesez eta XanErrotabehere euskaraz jinen dira, aldizka-tuz.

HITZORDUAK HAUEK DIRA :Otsailaren 13an : Xan Errotabehere.Martxoaren 19an : La boîte à malice (testumarrazkituak, ozenki irakurriz, handituen-tzat edo helduentzat).APIRILAREN 15an : Xan Errotabehere.MAIATZAREN 14an : La boîte à malice,irakurlea gitarrista batek lagundurik.EKAINAREN 18 an : Xan Errotabehere.Irailean, berriz hasiko dira arratsalde aska-riko ipuinak.Zuen denen beha gaude ! Ondotik, arra-tsaldeko askaria eskainia izanen zaizue.Sartzea urririk. Xehetasunentzat, deitumediatekara, elizako plazan,Donapaleu.TEL:05.59.65.18.72. (edo :[email protected]).

BIDARRAIPilota

Frantziako xapelgoaren konduko trinketeko finalerdiak iragan dira joanden asteburu-an, bai mutikoen artean eskuhuska, bai neskatxen artean palaz gomazko pilotabetearekin. Izan da partida ederrik.Eskuhuska, Milafrangako trinketean, juniorretan, Mathieu Olhagaray, MattinOlçomendy baigorriarrrarekin (Zaharrer Segi) irabazle, Atzarriko Iban Anchordoquieta Mikael Massonde zuraidarreri, 40-35. Finala jokatuko dute igande huntan, Mo-dernean, Hazparneko Alexis Inchauspe eta Mattin Sallaberry-ren kontra.Neskatxetan, Arrosako Lamin kantxan, kadet mailan, Goizeko Izarrako Aña eta GraxiMarisco garaile, Zaharrer Segiko Amaia Etchemendy eta Mirentxu Hirigaray-ri, 40-30.Juniorretan, Kristina Aguerre, Mirentxu Hirigaray aldudarrarekin (Zaharrer Segi)irabazle, Goizeko Izarrako Marie Ostrowiecki eta Graxi Marisco-ri, 40-31. Eta senio-rretan, Nazional B mailan, Kattalin Marisco, Marie Amestoyekin (Goizeko Izarra)nagusi, Zaharrer Segiko M.Michele Oçafrain eta Kattina Lagourgue-ri, 40-28.Finalak larunbat huntan jokatuko dira Arrangoitzen, goizeko 10etatik harat : Aña etaGraxi Marisco, Joana eta Maylis Urruty itsasuarren kontra ; Kristina Aguerre etaMirentxu Hirigaray Oloroneko pare baten kontra ; Marie Amestoy eta Kattalin Marisco,Argia Olçomendy eta Helene Ansolabehere baigorriarren kontra.Ukan bezate denek sustengatzaile eta txalotzale !

AINTZILESortze : Duela zonbait egun sortu da Iribarnean Mixel Kurutxarry eta FlorenceNobliaren bigarren alaba, izendatu dutena Intza. Orai ukanen du Elaiak jostatzekolaguna. Sortu den aingerutxoari desiratzen dut herritar guzien izenean osagarrizkohaunditze bat eta euskaldunki. Zorionak eta goresmenak aitameri eta bi aldetakoaitatxi-amatxieri, partikulazki etxeko amatxo Mari-ri. M.A.

LARZABALEHeriotze : Mari Iturburu Zibitze Gainekoetxeberrikoa azken egoitzara lagundu daberriki. 90 urte zituen. Familiaren doluminari juntatzen gira.

ALDUDEUrte berri onUrte berria hasi zauku ere nahiz denbora fite pasatzen den haizea bezala. Urte berrion eta osagarri on baten agiantzak eskaintzen ditut Aldudar jendeeri, “Herria”-kokasetari, arduradun eta irakurle guzieri, memento berean ahantzi gabe munduanhedatuak diren euskaldun guzieri eta kaseta hau irakurtzeko xantza duteneri interne-ten bidez Eusko Sare -ri esker. Euskarak izan dezan beti leku eder bat bakotxarenbaitan eta bizi bedi beti azkar gure Herria! G.S.

SUHUSKUNESortze : Joanden ilabetean abendoaren 29an Etchemendibeherean Maider etaDominique-n familian untsa finitu dute urtea, eta hasi bestea, sortze batekilan. Ongietorria egin diote nexka ttipi bati : izendatu dute Xabina. Bere haurridek ukanen duteberen ahizpa ttipiaren artatzen lana. Osagarrian eta zorionean handi dadila sortuberria, eta goresmenak aitameri, aitatxi eta amatxieri.

IZTURITZEOhoretan

Trufaniakari, Angeluko seroretxean ohoratuak izan dira duela 50, 60 edo 70 urteseroragoaren hautua egin zuten presuna estimagarriak. Goraipatzekoa da segur urteluze horietan ereman duten sail ederra, bakotxak bere ahalen arabera, bertzeen zer-bitzuko. Horietan ginuen Aña Laborde herritarra (70 urte serorago) sortzez Oihanbu-rukoa, bere aita zena herriko auzapez egona. Familiako eta adixkidez inguraturikospatu dute urtemuga hori. Goresmenak Aña eta bere serora laguneri!

HeriotzeXaharretxean pausatu da Tehexa Arotçarena Bordagaraiko etxekandere xaharra 84urtetan. Bost haurren ama hunek izan ditu nahigabeak bere bizian ; aspaldi alargun-dua, bi seme ere bazituen galduak gazterik. Halere bere jite ona eta goxotasuna begi-

ratu ditu bururaino. Ehorzketa jendetsuederrak ukan ditu igande aratsaldean.Betiereko zoriona goza dezala orai!Doluminak ahaidekiari!

MusaOrroit igandean dugula Arberoako ikas-tolaren aldeko mus txapelketa herrikogela berotuan, hitzordua 2 orenetan sariederren irabazteko menturarekin.Jateko eta edateko denentzat lekuanberean. Ongi etorri deneri!

Parropiatik abisuRaymond Puchulu zenaren fagoretan,abendoaren 30ean beharra zen mezaurtarri laren 20an igande goizeko10.30etan emana izanen daIzturitzeko elizan.Aña Laborde, Elixabet Etchart serorak lagundurik

J.B. Lambert auzapezaren agiantzak

Page 6: Herria 2940

Pierre Molères apezküpü jau-nak üzten gütü 22 urterenbürüan, erretirako adinak hor-tara behartürik. Erretreta honbat opatzen deiot prefosta.Pentsü düt ez dela ekürüoitekoa, eta datean lekütikelizaren zerbütxüko ariko delaorano lüzaz, osagarri honbatekin.Daigün apezküpüa eüskaldünaizan dadin galtatzen düangütüna sinatzen düt prefosta,aitzineko bi aldiez bezala,haatik errabia handirik gabe.Batetik ez düt esperantxahandirik Erromak püntü hortanarrazü emanen deigüla.Bestetik uste düt Iparraldekoeüskal diosesa baten ükeiteakindar haboro balükeala. MgrMoleres eüskaldünen aldemintzatü den aldikal, Biarnokoapezaria kontre agertü zaio,eta horren beitan oldarkorre-nak Biarnoko apez eüskaldünelibat, biarnesak beno biarne-sago bilakatürik.Ekialde hortarik, jentarte zibileta polit ikoan dütügün berepantxüak edireiten dütügüElizaren beitan, eüskaldüngoagaratü nahi dügün aldikal.

Orokorki biarnes hizkuntzarieta kültürari üko egin düe,bortü aldean salbü : apentzialahaiek bezala egin dezagünnahi lükeie. Bena püntü hortanere esperantxa güti düt :eüskal diosesa bat nekez üke-nen dügü eüskal departamen-türik ez dükegüno.Apezküpü geiaz mintzatzeraützül gitean. Azken biekeüskara koxia ikasi züen, ezbeita ürrats txipia. Ondokoakere, sekülan ez baleki, ber lanahar dezan galta nezaioke. MgrVincent zena hortan eküratüzen, euskaltzaleak ez zütüanentelegatü. Egia da bere aitahamalaueko gerlan galdürikzüala. Pierre Moleres aintzina-go heltü zaigü eüskaldünenalde mintzatüz arraheinki.Bena krit ikak üken dütüBiarnotik honarat ere, berezikiBaionako jaunerian. Eta Eliza-ko litürgian ez dira beti bete,hüllanik ere, eüskararen aldeeman dütüan aholkü baliosak.Hau dügü ene ustez püntürik

ahülena : eüskararen etaeüskal gogoaren lekü eskasagure diosesan. Ez dezagün e-rran apezen ogena dela. Ahalbezala ari dira. Gure litürgiarenparte handi bat laikoen esküe-tan da. Xiberoan bereziki, ezdüe eüskararen aldeko sendi-mentü handirik, eta popülüakez dütü hortara behartzen,gero gibeletik jorratüren badütüere.Zer egin arren ? Eüskaltzaleekparte haboro har dezagünElizako lanetan. Gihauk eginabederen hor dükegü. Gainealazerbait ari denak zerbait errandezake, eta gaüzak emendadetzake barnetik. Kanpotikjüdikatzeak ez dü hanbat igia-razten. Haatik badakit “Fede-dunak” elkartea barnetiklanean ari dela, eta enesinadüra eskasa hartze züan.Gaineala horren galtozko gütü-nak bere indarra badüke gainhartan eüskaldünen alde.Apezküpü berriak horren berribadükeala pentsü düt, eta horriere zerbait ekarriko deiola herrihonen alde. Hortaz otoitze ba-ten egitea ez litzateke bekatü.

J.L. Davant

6

APEZKÜPÜGEIAZ

Bere azaro-abenduko alean, Donostian argi-taratzen den Jakin aldizkariak behako batemaiten dio iragan zaigun urteari, Euskalkultura 2007 izenburupean. Hamahiru la-gunen iritziak aurkitzen ditugu ehun orrialde-tan zehar. Tartean, Pantxoa Etchegoin :Batekmila-Euskal munduak erakusketa mul-timedia, Nafarroa Behereko ahozko on-darea, Iparraldean urtean gaindi izan dirensorkuntzak, Kanbon burutu den hizkuntzen

eta kulturen topaketa ; Allande Sokarros :Etxebarre 007 ikusgarria, mugaz gaindikolokarriak ; Andres Urrutia : Euskararengabonak, Euskararen legeak mende laurde-na ; Eguzki Urteaga : euskararen erabilpe-na, mugazgaindiko lankidetza. Eta beste 9adituren artikuluak. Hoieri juntatzen dela ereZelai Nikolas legelaria, Nazio aniztasunaEuropan aburuarekin (salprezioa : 11 euro).

EUSKAL KULTURA 2007Jakin aldizkariaren 163. zenbakia

KULTURA SAILA

- Ostegunean 19.00: Mintza leku OGM-etaz.- Ostiralean 21.00: Errugbia BO–Italiako Viadana- Larunbatean 11.00 : Saltsero emankizunean gomita Itziar Madina,euskal idazleen elkartekoa.17.30 : FUTBOLA : Baiona / Le Mans20.45 : IZOTZ HOKEIA : Hormadiko Angelu /Madrileko Majadahonda.Eskubaloina : Irisartarrak / L’Union - Igandean 10.30 : Meza Urkoitik. 15.00: RUGBYMaule / Orthez etaNafarroa / PérigueuxPilota : BAC /Urruña -Astelehenean 19.00 : Zer dioxuXabier Itzaina ikerlari eta idazlea

EUSKAL IRRATIAK

LAPURDI IRRATIAN EUSKARAZ FM 96,8Urtarrilaren 19-tik 25-rat

Urtarrilaren 19an, 14.00 : “Ihauteriak”, XabierItçaina, bigarren partea.”Berriz zabaldua : Urtarrilaren21an (23.00) ; 22an eta24an, 14.00 eta 20.15

Urtarrilaren 20an, 20.15 : “Elizaren misioagaur : : misioarenkrisiaren arrazoinak”Xabier AndonegiDonostiako ErlijioZientzietarako GoiIkastegiko zuzen-daria.Berriz zabaldua : Ur-

tarrilaren 23an eta25an, 14.00 eta 20.15

Kronikak egunero, 7.15,8.45, 14.45, 20.45 : Asteartea 22 : Euskal He-rriko Sainduak – Pierre Andi-azabal.Asteazkena 23 : Liburuenalorra – Elkar MegadendatikPeio Etxeberri-Aintxart.Osteguna 24 : Irunea-koelizbarrutiaren berriak.Ostiralean 25 : Herriaastekariaren prentsa bildu-ma – Jamattitt Dirassar.

Bahituak : Urtarrilaren 10a, ortzeguna, bozkariozko eguna, FARC-ekoeklibratu baituzte Clara Rojas eta Consuelo Gonzalez de Perdomo. Han zentelebixta holako gertakari batek merezi baitu zabaldua izaitea. ClaraRojas-ek bereganatuko du Manuelito, bahitze denboran ukan duen semeaeta biek, Clara-k eta Consuelo-k, segituko dute bizia beren familiarekin.Zer pentsa ? Alde batetik Chavez Venezuelako presidentak erakutsi duelaararteko izan daitekela FARC-ekoen eta Kolonbiako gobernuaren artean.Bertzetik harremanak ixilka lotzen direla, ez duela zenbait egun bezalajinaraziz ez dakit zenbat agintari, bainan aise sinpleagoki, Kurutze Gorriariemanez bahituak, hor zagoela ere Venezuelako barneko ministroa.Eta Ingrid Bétancourt ? Badu hiru urte Clara Rojas-ek ez duela harenberririk. Iduri luke bertzeak baino zigortuagoa izana dela Ingrid, beharba-da eskapatzea entseatu delakotz. Zernahi gisaz osagarri onean dira Claraeta Consuelo, ez baita berdin Ingrid-entzat. Askatuak izan diren bi emaz-teek galdegin diote Chavez presidentari segi dezan hasi duen lana, libroizan diten Kolonbiako bahituak.

***Erroma : Asteazken aratsean, France 3 gateak zabaldu du “Des Racineset des Ailes” deitzen den emankizuna, Erromaz ari zena. Erroma, hirizaharra, hiri saindua ere. Zaharra, dudarik gabe, erromatarrek utzidituzten herexak direla lekuko. Aldi bat bakarrik egona naiz Erroman etadenbora guti. Bainan emankizunari esker ezagutu ditut hango ikuslariekikusi ez dituzten lekuak, hala nola palazio eder batean sartzen zelariktelebixta, palazio hori ez dela ikuslariei idekia. Erroma gordea, hala deitudute emankizuna. Historialari bat gidari, plazaz plaza, iturriz iturri, jauregizjauregi, laborategiz laborategi ibiliak gara, jatetxe famatu batzuetan sar-tuz, jostun baten ezagutza eginez ez duelarik bakarrik emazteakbeztitzen, Aita Sainduarentzat ere mezako jauntziak egiten. Hori daErroma, saindua eta profanoa, lehengoa beti xutik eta gordea, oraikoabizi, munduko katolikoen hiri nagusia.

***Errugbia : Anoetak ez du errugbi partidarik ikusiko aurten. Miarritzekgaldu du Sarracensen kontra 45 eta 16. Denbora erdian elgarren beteziren (13na berdin), bainan bigarren zatian nagusitu dira ingelesak.Bururatua da Europako xapelgoa miarriztarrentzat. Hea, zer eginen dutenorain TOP 14 delako horretan ! J.H.

Ez otoi pentsa zonbait lerrotan gai zabal hontaz erran behar guziak erraitea uste du-tanik ! Irakurle batzuek beren iritzia plazaratuz eztabada sor dadin baizik ez dut bi-latzen. Eguberriz lagun batzuekin solasean ginauden gure herrian noiz arte ukanen ginuenapez baten ukaiteko suertea? Uroski, adin handira heldu apez andana batek berezerbitzuak segurtatzen baititu oraino. Bainan badakigu ez ditaikela betirako izan. Bestalde, ez gaude ahanztekotan Belokeko, Lazkaoko eta Arantzazuko bilkuretanelgar ezin hobeki adituz, apez, beneditar eta frantzizkotar euskaltzale talde ederbatek egin lan harrigarria: urte buru batetik besterako irakurgaiak, salmoak, kantuakdenak euskara garbi eta aberatsean argitaratuak. Apezen kopurua apaldu den heinean, apez euskaltzaleak xuhurtzen ari dira eta on-dorioz, zonbait herri euskaldunenetan berdin, gure hizkuntzaren erabiltzeko lehengokar hura apaldu da. Engaiatzen diren laikoen gehiengoa erdalduna izanik, euskalkatiximatik haste, gure elizkizunen berezitasuna laster lanjer gorrian aurki ditaike.Funtsean, Euskararen nagusitasuna beiratzen duten elizak jadanik konda errexakbilakatuak dira. Bixtan da kristau euskalduner galda dakieke zergatik ez diren kopu-ru handiagoan engaiatzen elizako eginbideetan. Bakotxak kausi ditzazke bere aitza-kiak.

Erromaren erantzukizunaNahiz Aita Sainduak, lehen bi emazteen ganik berexi eta hirugarren batekin juntatuberri den frantses lehendakaria kalonje izendatu duen, ez du orainokoan segurikidekidura bera erakusten apezen familiatzeari doakionez. Ez da menturaz arrazoinbakarra, bainan, parte segurik ez ote da baldintza zorrotz horren gatik hain apez gaigutti ? Ezinbertzean, apez gehienak hasiak dira lana banatzen beren herrietakolaikoen artean. Printzipioz ongi da hori, bainan laikoek ez dezakete dena berek egineta gutiz gehienek ez dute liturgiako heziketarik ukan, ez bederen apezek bezenbatdenboraz. Hizkuntzari doakionez, Pierre Moleres gure Jaun Apezpikuak etsenplua erakutsi dulehenik berak euskara ikasiz. Gainera, hastapen hartan, euskaldungoaz eta euskalkulturaz aholku xuxenak eman zauzkigun, bai ahoz eta bai idatziz. Ohartuak gira be-hin emaitea ez dela aski. Ebanjelioko erakaspenekin bezala, elizatiarren gogoetansar araztekotz, eten gabe errepikatu behar baitira halako mezuak. Agian Erromako aintzindariek apezpiku euskaldun bat izendatuko daukute. Ipa-rraldean ez badute norbait egokirik kausitzen, mia dezatela hegoaldean ! EuskalHerriko Elizak behar du gero eta gehiago mugaren gainetik lan egin. Euskarajakinez, 2008an Baionara izendatua izanen den hurrengo apezpikuak harremansendoagoak ukan ditzazke hegoaldeko gotzaiekin. Euskal Herriko gizartea Ipa-rraldean, erran ditaike gehienbat herritarren ezazolkeriak eta ebanjelioko mezuarenez behar bezala ezagutzeak dituela elizak hustu. Hegoaldean, halakorik bada ere,ez da falta Eliza erakundearen aurka dagoen jenderik. Zergatik hori? Ainitzen ustez,Espainiako Elizak, urte luzeetan frankismoa sustengatu ondoan, Euskal Herriabezalako nazionen beren gaintasun nahia goraki arbuiatzen baitu. Azken urte haue-tan oraino, Iruñeko Artzapezpikuak Frankisten ondokoen politikari erakutsi dienatxikimendua argia izan da. Ondorioz, hego Euskal Herritar ainitzek ez dituzteberexten Elizako agintari handienen politika jarrerak eta herrietako apez gehieneneuskaltasuna eta ebanjelizatze lan leiala. Bestalde, Euskal herritar ainitzek ez duteneurtzen elizetan euskara zoin ederki zerbitzatua den, eta elizatik elkar bizitza nolalagunt ditaiken, herritarrek hala nahi duten heinean. Bi hitzez erraiteko, ez diraohartzen Euskal Herriko Eliza ez dela Espainiakoaren jarraitzale itsua. Beraz,baztertu gabe euskaldunek berek duten erantzukizuna, Euskal Herriko Elizarengeroa ez ote luke Erromak ere kondutan hartu behar ? Ene Eiheratik

Euskal Herriko Eliza

HERRIAN° Commission paritaire 0509 G 84998

IDAZTOKI-SEGETARITZA64100 BAIONA

Tél. 05 59.25.62.85Fax. 05 59.25.60.10

email : [email protected]

11, Jacques-Laffitte karrikan

URTE-SARIAKUrtea 50 €Laguntzaile saria 60 €Sei ilabete 30 €Europan 60 €Ameriketan airekoz 92 €

(117 dolar)Afrikan airekoz 82 €Asia 97 €

Lan eskaintza 15 €

Editions Basques HERRIA— C.C.P. N° 3464 96 V Bordeaux— Hegoaldekoentzat, Donostian

CAJA LABORAL EUSKADIKO KUTXADonostia BoulevardZ.B. 075.0.70202.3

KAZETAKO PUBLIZITATEAgutienez 27 €

Directeur de la Publication/Zuzendaria :J.-B. DIRASSAR

Ohorezko zuzendaria : Emile LARREZuz. ordea : J. HARITSCHELHARIdazleburua : P. JORAJURIADiruzaina : Mgr B. GOITY

Imprimeur : Imprimerie du Labourd

Irarkolan8, Quai Augustin-Chaho

64100 BAYONNE/BAIONATél. 05 59 59 16 42- Fax. 05 59 25 60 10

Page 7: Herria 2940

7

LEGEZKO ABISU

AMATURRENAK FINALEKOPoueyts - Heguiabehere . .40Lambert anaiak . . . . . . . . .34Milafragan jokatu da lehenfinalerdia larunbatean eta xapel-go nausiko finalerdi huntan eroridira Euskal Ligako xapeldunanaiak. Ahalak oro eginagatiketa partida eder bat eginik erebatzu eta besteek, ezin amoremanarazi diote Heguiabeherepilotari zail eta bipilari, harenlagun Poueytsek ere tanto aldebat berexten zuelarik eskuinalde hartarat. Alta baginakienjadanik Laurent aintzinekoarenbotebesoen berri eta Ximunfidagarriaren ere bai. Baina holajoan da aurtengoa.Sorhaits - Haroçarene . . . .25Lucu - Amulet . . . . . . . . . . .5Adinekoen bigarren mailean arizen Amikuzeko Amulet gazteaeta, gainerat, huni zaio makurragertatu, zangoan trebukadurazerbait eginik 17tan zirelarikzuraidarrak, eta gero ez da izanpartidarik, 25etan gelditu behar.Olçomendy - Olhagaray . .40Anchordoqui - Massonde .35Hemen, haatik, zuraidarrakgaltzale junior gazteen finaler-dian partida eder bat eginezbaigorriarrekin gazte horiekguziek. Hor bai ageri dela bipilotako eskolen lana, baigorria-rra batetik eta zuraidarrabestetik, biak ere ari baitzaizku,errexak ez diren denbora hau-tan, biharko pilotari ederrenhezten eta trebatzen. Zorionakdeneri !

BEREZKOENA ERE HASIAAgusti Waltari . . . . . . . . . . .40Ellande Alfaro . . . . . . . . . . .25Partida hunekin hasi da, kasikebaska bezala, publizitategutirekin, alta balitakelarikbeharra, pilotako berezkoenxapelgoa. Waltari kubatarra,jada Garaziko Superrean treba-tua, bere usaiako apuño ho-rrekin etorri da Sarako trinketer-at eta 14 boterekin, Alfarokberetik zortzi sartzen zizkiolarik.Ikusle guti Saran, erran duguntarrapata horrekin.Herve Etcheverry . . . . . . . .40Bixente Lazcano . . . . . . . .32Eta huna bi gazteak, biak erebirazka gehiago ikusiak ditugu-nak buruz-buruka baino. Bixtanda azken hau ere ikasten delaeta hortan hobeki jakin duSaran baigorriarrak, boteaberexiz eta dakien bezala xix-tatuz aire hura beharrean.Horiek hola, ez dira hain urrunibili elgarretarik, 15-12,27-26, gero du 8 tan-toren gaina hartulehenak. 8 bote lehenaketa 5 besteak.

BAIONATTIPIANIdiart-Benesse . . . . .50Ezcura-Jeannots . . .33Trinket xaharra idorturik,makearrak egin du bereherexa ortzegunean, lan-destarrak ontsa lagun-durik egia-erran.

XAPELGOETAN HAUK EREInchauspe-Salaberry . . . . .40Daguerre-Garat . . . . . . . . .25Junior mailean hauk ere, biga-rren finalerdietan. Noizbaitnausiturik Atzarriri. Hor BeñatInchausperen semea ta beste.

Etchemendy-Maitia . . . . . .40Saldubehere anaiak . . . . . .26Finalerdiak hauk ere, bigarrenmaileko adinekoak, hazpanda-rrak nausi eta garaztarrakgaltzale.Itoiz anaiak . . . . . . . . . . . . .40Heguiaphal-Ducassou . . . .31Donapaleun jokatu da hau ereigandean beste bi horiek beza-la, lehen maileko bigarrenfinalerdia adinekoetan. Denekeginahalak egin dituzte bainan9-tan berdin izanik eta geroagoberriz 25 etan, bi anaiak juntagojoan dira gero, esperientzianausituz bainan sekulan ez duteamor eman halere xuberotarraketa itsasuarrak. Izanen dute zererakuts horiek ere ondokoegunetan. Boteak 6 FabienItoizek eta 2 Heguiaphalek.

GARATENEANIdiart-Heguiabehere . . . . . .50Ibarrola-Jeannots . . . . . . . .26Hotx eta motx joan den partida,hau ere aroaren gisan, astele-henean. Aise nausi ziren Idiartala Heguiabehere. Ez dakiguxuxen nolaz. Nahikaria, biekere, langileak bi pilotari horieketa beti errespetua ukanendutenak hola ariz. Nahi dutelarikjiten ahal dira berriz ere. Etajinen dira, helduden astelehe-nean berean jendeak berrizikusi nahi baititu : Alfaro-Laz-canoren kontra artzen aldihuntan.

HEGOALDEANOlaizola I-Otxandorena . . .22Capellan-Pascual . . . . . . . .21Eibarren 18-11 irabaztenzutenek galdu dute ondarreantanto xoil batez oren bat eta erdiirauna zuen partida baten buru-an, 350 ikusleren aitzinean.Xalaren partez ari behar ukandu Capellanek, lekuindarra le-potik minez jarririk goiz hartan.Harizmendi . . . . . . . . . . . . .18Urberuaga . . . . . . . . . . . . . .11Huna egun eta toki bereanDonamartirikoak buruz buruirabazi duen partida ere.Apezetxea-Goñi III . . . . . . .22Uriarte-Arruti . . . . . . . . . . .10Beste partida hau ere han eginda.A. Lasa-Garmendia . . . . . .22Bengoetxea VII- Zabala . . .15Eta hau ere bai.Gonzalez-Barriola . . . . . . .22Olaizola II - Zearra . . . . . . .11Partida hunek, Labriten, bi orenbost guti iraun du, Iruñekopilotalekua beterik. Gonzalezek

egin du tanto gehiena (11) eta 4edo 5 galdu denek bezala.Leiza-Escudero . . . . . . . . .22Chafee-Rai . . . . . . . . . . . . .18Han berean hau ere.Titin-Laskurain . . . . . . . . . .22Koka-Begino . . . . . . . . . . . . .4Hau Irunen jokatua mugan.

Bego

André BONNETAvocat

Droit Fiscal et Droit des Sociétés8, avenue du 8 mai 1945 64116 BAYONNE CEDEX

8, rue Faraday - 64140 BILLEREACQUISITION

D’UN FONDS DE COMMERCEEDITION ET IMPRESSION

Par acte sous seings privés en date àBAYONNE du 27 décembre 2007,enregistré à SIE BAYONNE le04/01/2008 Bordereau n°2008/17 Case30.La société EDITIONS LAVIELLEsociété à responsabilité limitée au ca-pital social de 10.000 € ayant sonsiège social à BIARRITZ (64200) 2bisImpasse Rolland et immatriculée auRCS de BAYONNE sous le n° 501 224240A acquis auprès de la SOCIÉTÉ POUR L’EXPANSION DEL’ARTISANAT (sigle SOPEA) société àresponsabilité limitée au capital socialde 10.000 € ayant son siège social àANGLET (64600) ZAC Chikitoys, Routed’Aritxague, un fonds de commerce d’édition etimpression et pour lequel elle estimmatriculée au RCS de BAYONNEsous le n° 592 720 593 et au RépertoireSIRENE sous le n° SIRET 592 720 593 00025.Moyennant le prix de 60.000 €s’appliquant à concurrence de15.000 € aux éléments incorporels et à concurrence de 45.000 € HT auxéléments corporels.Ledit fonds comprend la clientèle etl’achalandage y attaché, les clichés etdroits de reproduction en cours, lecontrat de leasing en cours, le mobi-lier et le matériel nécessaires à l’ex-ploitation et les marchandises, à l’ex-clusion du droit de bail des locauxdans lesquels ledit fonds est exploité.Le fonds acquis sera transféré au 2bisimpasse Rolland à BIARRITZ au 1erjanvier 2008, date du transfert de pro-priété et de jouissance.Les oppositions seront valablementreçues dans les formes et délaislégaux au Cabinet de Maître JeanChristophe ROUGE, Avocat à ANGLET(64600) Centre d’Affaires Erdian, 77rue du bois Belin.

Pour avis.

AVIS DE CONSTITUTIONSuivant acte sous seing privé en datedu 04/01/2008, il a été institué unesociété à responsabilité limitée(E.U.R.L.) présentant les caractéris-tiques suivantes :Dénomination sociale : P.B.L’O (PaysBasque Landes’Organisation)Capital : 1 000 Euros (mille Euros)Siège social : 45, rue Marie Duprat64200 BIARRITZObjet : Commercialisation de toutmatériel bureautique, mobilier debureau, de tous consommablesbureautiques et informatiques, de toutmatériel nécessaire à l’espace de tra-vail, ainsi que de toutes prestations deservices liées à l’aménagement del’espace de travail, soit directement,soit pour le compte d’un tiers.Durée : 99 années à compter de sonimmatriculation au registre du Com-merce et des Sociétés.Gérance : La gérance est assurée parMonsieur Jean Luc DISCLOS associéunique, demeurant 45, rue MarieDuprat 64200 BIARRITZLa société sera immatriculée au Regis-tre de Commerce et des Sociétés deBayonne. La Gérance

BI XAPELGOAK BEREN BIDEAN

Société MG CréationSociété à responsabilité limitée

Au capital de 8 000 EurosSiège social : Mentaberrikoborda

Quartier Arruntz - 64480 USTARITZAVIS DE CONSTITUTIONAux termes d’un acte sous seing privéen date du 14 Janvier 2008, il a été cons-titué une société à responsabilité limi-tée.Dénomination sociale : MG CREATIONCapital : 8 000 Euros divisé en 800 partssociales de 10 Euros chacune, entière-ment souscrites et libérées en totalité.Siège : Mentaberrikoborda. QuartierArruntz – 64480 USTARITZObjet : Maçonnerie Paysagère – VRD –Petits travaux de bâtimentsDurée : 50 années à compter de l’imma-triculation de la société au registre duCommerce et des Sociétés.Gérants : Mr FRANCOIS Gaspard, domi-cilié 51 Av Resplandy 64100 BAYONNEMr BOULOC Mathieu, domicilié 8 bis Avde Moulyn 64200 BIARRITZont été nommés gérants statutairespour une durée illimitée.Immatriculation au registre du commer-ce et des sociétés : La société seraimmatriculée au registre du commerceet des sociétés tenu au greffe du tribu-nal de commerce de Bayonne.

Pour avis et mention Les gérants

EURL BEGI EDERSociété à Responsabilité Limitée au

capital de 7622 eurosSiège Social :

PLACE DU FRONTON64780 BIDARRAY

441 514 528 RCS BAYONNEClôture de Liquidation

Les associés de l’Eurl BEGI EDER,société en liquidation, réunis le 21décembre 2007, ont approuvé lescomptes définitifs de liquidation au 31octobre 2007, donné quitus à MmeAnne FORT, liquidateur, de sa gestionet constate la clôture de la liquidationà compter du même jour.Le dépôt sera effectué au RCS deBayonne. Le liquidateur.

SELARL AURNAGUE – CHIQUIRIN &BONNECAZE-DEBAT

Société d’AvocatsRésidence Adour – 4, rue de Gramont

– 64100 BAYONNE21 Place Charles de Gaulle – 64220 ST

JEAN PIED DE PORTMUNHOA

GAEC au Capital de 29.270,21 EurosSiège Social : Maison Gordagia

64780 SUHESCUNRCS BAYONNE D 434.354.270

L’Assemblée Générale Extraordinairedes associés réunie le 31 décembre2007 a décidé la dissolution anticipéedu groupement à pareille date et samise en liquidation amiable sous lerégime conventionnel conformémentaux dispositions statutaires et aux arti-cles 1844-7 et suivants du Code civil.Elle a nommée comme liquidateurMadame Béatrice EYHERAMENDYépouse SARAGUETA, demeurant àAINHICE-MONGELOS (64220) – Maison« Munondoa » pour toute la durée dela liquidation, avec les pouvoirs lesplus étendus tels que déterminés parla loi et les statuts pour procéder auxopérations de liquidation, acquitter lepassif et l’a autorisé à continuer lesaffaires en cours et à en engager denouvelles pour les besoins de la liqui-dation.Le siège de la liquidation est fixé àSuhescun (64780) – Maison Gordagia.C’est à cette adresse que la correspon-dance devra être envoyée et que lesactes et documents concernant laliquidation devront être notifiés.Les actes et pièces relatifs à la liquida-tion seront déposés au Greffe du Tri-bunal de Commerce de BAYONNE, enannexe au Registre du commerce etdes sociétés.

Pour avis, Le Liquidateur

Rémy COURREGELONGUEAvocat au Barreau de BayonneConseil en Droit des Sociétés

Ancien Conseil Juridique2 rue du 49e RI - 64100 BAYONNE

Tel : 05 59 59 79 08 Télécopie 05 59 59 05 80E-Mail

[email protected] DE CONSTITUTION

Aux termes d’un acte sous seings privésen date du 3 janvier 2008, enregistré à laSIE de Bayonne Pôle Enregistrement, le9 janvier 2008, Bordereau n°2008/29,Case n°1, Extrait 167Il a été constitué une société dont lescaractéristiques sont les suivantes :- Dénomination sociale : AMBULANCESERI LAGUN- Forme : EURL- Capital social : 7500 Euros divisé en 75parts de 100 Euros chacune- Siège social : 13 Avenue Saint Croix –64100 BAYONNE- Objet social : les activités de transportde blessés et de malades en ambulan-ces et en véhicules sanitaires légers, detaxi, petite remise, et le transport d’ob-jets, la location de véhicule, le transportpublic de voyageurs, la vente et la loca-tion de matériel médical.- Durée : 60 ans- Gérance : Monsieur Marc LARRERE,demeurant à BAYONNE (64100), 13Avenue Sainte Croix, a été désigné enqualité de premier gérant pour une duréeindéterminée.La société sera immatriculée au registredu commerce et des sociétés deBAYONNE

Pour avis et mention, Le Gérant

SARL EGOASociété à Responsabilité Limitée

Siège social : Chemin de Laharraga

64210 AHETZE479 669 665 RCS BAYONNE

EXTENSION DE L’OBJET SOCIALAux termes d’une délibération en datedu 3 Janvier 2008, l’Assemblée Géné-rale Extraordinaire a décidé d’étendrel’objet social à compter du 3 Janvier2008 à l’exploitation d’un débit deboissons, d’une licence « Grande res-tauration », et la vente d’objets d’art etde meubles à titre accessoire de l’acti-vité principale de maison d’hôteexploitée sous l’enseigne « ARGUI-BEL» à AHETZE.L’article 2 des statuts a été modifié enconséquence.

Pour insertion - Le Gérant

INSERTION – CHANGEMENT DE REGIME MATRIMONIAL

ETUDE DE ME ANDRIEU NOTAIREASSOCIE À BIARRITZ 3 AVENUE DE

LA REINE VICTORIACHANGEMENT DE REGIME MATRIMONIAL DES ÉPOUX

ROUSSO/AMSELLEMInformation concernant les épouxMonsieur Albert ROUSSO, Retraitée, etMadame Nicole Caroline MalvinaAMSELLEM, Retraitée, son épouse,demeurant ensemble à BIDART(64210), Chemin Ttalienea, mariéssous le régime de la séparation debiens pure et simple aux termes deleur contrat de mariage reçu par MaîtreMichel DASSY, notaire à BAYONNE, le10 août 1964, préalable à leur unioncélébrée à la mairie de BAYONNE(64100), le 28 août 1964.Information concernant la modificationdu régime matrimonialAdoption du régime de la communautéuniverselle de biens avec clause d’at-tribution de l’intégralité de la commu-nauté à l’époux survivant aux termesd’un acte reçu par Me ANDRIEU notai-re associé à BIARRITZ le 31 décembre2007.Les oppositions des créanciers à cechangement de régime matrimonialpourront être faites dans un délai detrois mois de la présente insertion etdevront être notifiées par lettre recom-mandée avec demande d’avis deréception ou par acte d’huissier de jus-tice à Me ANDRIEU notaire associé àBIARRITZ 3 Avenue de la Reine Victo-ria.

Pour Avis - Me ANDRIEU notaire

AVIS DE TRANSFERT DE SIEGEMERIBEL

(anciennement NA PA LI ENTERTAINMENT)

Société par Actions Simplifiéeau capital de 45.037.200 Euros

Ancien siège social : 162, Rue Belharra64500 Saint Jean de Luz

Nouveau siège social : 220, Rue duPommarin

33340 MoiransRCS Grenoble 411 510 548

Aux termes de décisions en date du 31octobre 2007, l’associé unique a déci-dé de transférer le siège social du 162Rue Belharra, 64500 Saint Jean de Luzau 220 Rue du Pommarin, 38340 Moi-rans et de modifier en conséquence,l’article 4 des statuts.Corrélativement, l’avis précédemmentpublié, relativement au siège social estainsi modifié :

Article 4 – Siège socialAncienne rédaction :« Le siège social est fixé : 162 RueBelharra, 64500 SAINT JEAN DE LUZ.»Nouvelle rédaction :« Le siège social est fixé : 220, rue duPommarin, 38340 Moirans. »

Pour avis

Gonzalez aise irabazle

EUSKAL HERRIKO LABORANTZA GANBARAK3 URTE

Urtarrilaren 19an ospatuko du Euskal Herriko Laborantza Gan-barak bere hirugarren urtemuga, bide beretik Ainhiza-Monjolosekoegoitza arraberritua estreinatuko duela. 10:00 Ongi etorria, orainarte eginikako bai eta bidean den lanaren aurkezpena, gerorakonorabideak, eztabaida. 10:30 Lagunak elkartearen biltzar nagusia.11:00 “L’agriculture paysanne en Pays Basque” filmaren aurkezpe-na. 12:15 Egoitzaren jabe den Manu Robles-Arangiz Fundazioa etaEHLG-ren arteko esku-uzte ageriaren izenpetzea. 12:30 Aperitifaeta egoitzaren bisita. 14:00 Bazkaria (15 euro, izenak aitzinetikemanez, tel 05.59.37.18.82), Thierry Biscarry, Jean Mixel Bicain etaGaltxetaburuk alaiturik. 16:00 Musikaldia: Mak, Willis Drummond...

Abertzaleen Batasunak antolaturik, hitzorduaberats baten mentura badugu, otsailaren1ean, ostiral aratseko 8.30etan, DonibaneLohizuneko Ravel entzutegian beharra denmintzaldi-eztabaidarekin. Gaia :“Etxebizitza : zer egin ?” Hau dugu gauregungo gai kezkatsuenetarik bat hemengaindi, hain dute lur eta etxebizitzen prezioekgorakada izigarria ezagutzen, legeak man-atzen duen heineko sozial etxebizitzarik ezdelarik egiten. Pundu huntaz berezikimintzatzeko, hor izanen da Jean ClaudeGayssot ministro ohi komunista, “Elkartasuneta Hiri Berrikuntzarako” legearen egilea,Scot, Plu, Padd eta gaineratekoen sustatzailea. Hor ere VeroniqueMonge, Nanterren bizitegien harat-hunatetaz arduratzen dena, hangaindi egoitza sozialek bizitegi guzien %40a betetzen dutela. JeanLuc Berho, Intxauzetako solasaldien antolatzailea eta etxebizitzazaditu argia dena, eta Jean Marie Etxart, PACTeko zuzendari ohia, erehor izanen dira Euskal Herriak bereziki ezagutzen duen problematikazhitz egiteko. Mintzaldi-eztabaida hori Donibane Lohizunen egitea hau-tatu da, sinbolikoki, hiri hortan bigarren egoitzen heina %47koadelakotz, egoitza sozialena aldiz %14ekoa baizik ez (legeak manatzenduelarik hein hori egoitza nagusien %20ekoa izan dadin), eta %9egoitza huts, hori guzia Alliot-Marie ministroaren hirian !!!Gaualdi hortara joango duenak bere izena eman beza haatik aitzinetik(tel 054.59.25.61.01 edo www.abertzaleen.batasuna.com), jaz MichelRocard-ekin antolatutako gisa bereko gaualdian 80 presuna kanpoanegoitera bortxatuak izan baitziren.

“ ETXEBIZITZA : ZER EGIN ? ”DONIBANE LOHIZUNEN EZTABAIDA

OTSAILAREN 1ean

JeanClaudeGayssot

Page 8: Herria 2940

8

-Asteburu guzian, Jondoni Bixintxorenohoretan, herriko bestak Hendaian, Zibu-run, Beskoitzen eta Irulegin.-Asteburu guzian, Baionan, Glainauzoaldeko elkartetxean, Ezkongaiensaloin-erakusketa-Asteburu guzian, Bardozen, “Herrrimintzairen idazle “ topaketa bereziak.-Ortzegunean (20.00), Angelun, Barojakozalditegietan, “Texaco” antzerki gisakoikusgarria-Ortzegunean(20.00), Azkainen, XokoOna ostatuan, Joseba Aurkenerenamintzo Euskal-Herriko sineste xaharrez.-Ortzegunean (21.00), Baionan, LunaNegra kabaretean, Dirty Brothers taldea.Ortziralean, tenore berean eta toki bere-an, “ Couple en délire” antzerkia.-Ortziralean (20.30), Miarritzen, JondoniMartine elizan, kontzertua, kobrezkosoinu-tresnen astea ospatuz. -Ortziralean (21.00), Miarritzen, Koliseogelan, “Satorrak” euskal antzerkia, MaiteDugulako taldearekin.- Ortziralean, Donibane Garazin, Vaubanzinegelan, hego amerikar zine gaualdia :Maiana Bidegain-en “Secretos de lucha”(19.15) eta Fernando Solanas-en “La di-gnité du peuple” (21.15).

-Larunbatean (11.00), Miarritzen, Kanta-lasai herriko merkatugunean.-Larunbatean, Ainhizan, Euskal-Herrikolaborantza ganbarak bere hiru urteakospatzen.- Larunbatean, Uztaritzen, Lapurdi salan,“Garraioa Euskal Herrian” jardunaldiak-Larunbatean (20.30), Miarritzen, LesDécouvertes biltokian,” Tapin quotidien”antzerkia.-Larunbatean eta igandean, Donostiakospatzen bere patroina-Igandean, Gotainen, Xuberokomaskarada -Igandean (11.30), Angelun, mutxikoakBost-Kantoineko plazan.-Igandean (16.00), Miarritzen, Koliseogelan, Espainiako dantzak Katicharekin.- Igandean (16.00) Domintxinen, herrikosalan kantaldi : Etchart ahizpak, Bithin-darrak, Magali Zubillaga, Perruketak-Igandean (17.00), Bidarteko elizan,kontzertua, Boga-Boga koroa, Arpègeeta Ermend-Bonnal taldeak.- Igandean (17.00) Senperen, Amotz La-rraldean, “Musikari hitza” ikusgarria,Mixel Etxekopar eta Bruno Holmaert-ekin.

Nor hobendun ?Holakoak dira frantsesak, bertzeak direla hobendun, haiek sekulan. Harditzagun zenbait etsenplu.Bertzeekin egiten dituen sal-erosketetan sortzen da ments edo defizitasekulan baino haundiagoa. Nor da hobendun ? Euroa, karioegia delakotzdolarraren aitzinean. Euro berarekin Alemaniak sekulako dirua bere-ganatzen du. Halere euroa hobendun.Badira frantsesak beti pleñi direnak : Frantziatik kanpo joaiten direla indus-triak, atzerritar gehiegi badela Frantzian, laborantzan lurrak utzi behar direlalarre bilakaturik, mahastiak behar direla kendu. Nor da hobendun ? Dudaizpirik gabe, Europa.Beti bertzeak hobendun. Alabainan, frantses batek idatzi du : “L’enfer c’estles autres”. Gehexan Pontto

Ardura, herriko bestakudan egiten dira. Iguzkiaazkar izaiten delarik. Leku-ka halere udaberrian edoberdin udazkenean, azke-nak Jondoni Martine irianeta San Nikolasetan.Bainan ez neguan. SalbuJondoni Bixintxo diakreapatroin gisa ohoratzenduten herrrietan. Horietarikditugu Hendaia etaZiburu. Batzuetan erranizan da bi hiri horietan erehobe l i takeela bestakberantago egitea, arohobearen menturan, egunbat atxikiz beharbadaurtarrilean, hilabete horren22-an baita Jondoni Bixin-txoren eliza-besta. Bai,artetan aditzen da holakozerbait bainan denen burubeti segitzen lehengotik.Bestenaz ere hauxe ger-tatzen da, urtarri leanmuntatuz besta horiek,urteko lehenak izaitendirela, badutela hortanberean halako graziaberezi bat…

DAZIANOREN MANUPEAN...

Jondoni Bixintxo aspaldikosaindua da. Laugarrenmende hastean hil-arazizutena, Erdi-ArokotzatEuskal-Herrian erakutsizaio zerbait gisaz atxiki-mendu berezi bat. Sainduhandi zonbait dira bakarrikJondoni deituak izan etaBixintxo heietarik izanki. Espainiako Hueska herriansortua, hango girixtinofamilia batean - batzuenustez bainan segurtamenikez omen da, ama zuenJondoni Laurendiren arreba- oraino girixtino guti zelarikhor gaindi, BalerioZaragozako apezpikuarengerizapean bezala eskola-tua izan zen. Gazterik fedekartsuko gizona agertu.Predikari arraroa, frangotanapezpikuaren partezmintzatzen zena, apez-pikua bera ezindua izanez.303-an, Zaragozarat etorrizen Daziano izenekoaintzindari bat, girixtinoakarrunt begietan zituen gizonbortitz bat. Diotenaz,Daziano horren manupean,Bixintxo, burdinez estekat-ua, ereman zuten Balentziaalderat, Daziano eta hunengizonak zaldiz, Bixintxooinez, herrestan bezala,noiz nahi gaizki tratatua,zernahi trufa eta laido jasanbehar... Balentzian, Bixin-txo-k aski bertute ukanzuen halere Daziano-riihardokitzeko eta berefedearen lekuko suharagertzeko. Hori frangotankondatua izan da, horiirakur ditake ere berrikitanHenri Duhau-ri esker ager-tu “Saindu batzuen biziaz”liburuan, Zaldubi zenarenpredikuak dauzkan liburueder hortan.Denen buru, Daziano-k hi-larazi zuen zernahi sofri-arazirik. Bixintxo-ren saindufama laster hedatu zeneskualde guzietarat...

ZERNAHI ATABALARI

Horra beraz nor zen Jon-doni Bixintxo, Kostaldekobi hiri gotorrek, Hendaiaketa Ziburuk, berenpatroina dutena.Batean eta bestean,bestak hasiko dira ortzi-rale huntan.Hendaian , aratsaldeapalean, apaldixkoan betiegiten den bezala,lehenik oroitaraziko diraPelot kortsario famatu-aren balentriak. Zernahihaur, jauntzi berezietanplantatuak, portutik abia-

tuko dira eta bilduko herrikoetxe aintzinerat.Larunbatean, aratseko 7-aketa erdietan, atabalariakdira bilduko errepika handibatentzat, denak xuriurdinez jauntziak, ondokozortzian ikaragarriko dan-borrada erraldoiak harro-tuko dituelarik bazter guzi-ak!Igandean, meza nagusia,txistulariak hiriarenairosteko, euskal kantuakere ba Bidasoan Kantuztaldearekin, aratsaldeanmus eta fandango lehiake-tak.Atelehenean, pilota partidabatzu Beltzeneko plazan.Ondoko asteburuan, jaaipatu danborrada nagusi-az bestalde, ospakizun ho-rren bezperan hain xuxen,ortziralean beraz, bertsula-riak Zokoburun.

AHOTIK EZIN UTZIAK!

Ziburun ere beraz, bestakortziralean hasten, ara-tsaldeko 3-etan, auzapezakhaurreri eskainiz hirikogakoak. Ondotik, eta betihaurrentzat, ikusgarri batBongo pailasoarekin etaaratsaldeko haskaria. Ara-tsean, mus lehiaketa Cathyostatuan, urte guziz zoin-gehiagoka horrek ukaitendu arrakasta ederra etaazken partidak igandeaneginen dira. Berriz ortzi-ralerat jin giten, aratsean,dantzaldia Patcha-Mamataldearekin.Larunbat goizean, tirokariakzoin-gehiagoka. Ara-

tsaldean, errugbi partida,herritarrak Hossegor he-rriko landestarren kontra.Bestalde, trial ibilgailuenbalentriak herriko plazan.Aratseko 7-etan, poteoalegera Mariñelatik abiatuz,Ziburu Euskaldun anto-latzaile. Aratsean, kontzer-tua Eztiki taldearekin etadantzaldia Koloka-rekin.Igandean, meza nagusiaeta aurresku, hau Bixintxotaldearen eskutik. Goizeanere, Iparraldeko odolkiegileen xapelgoa. Biandanetan, alde batetikofizioko odolki egileak,bestetik amatur hutsak.Eguerditan, zintzurbustitzea herriko etxeakeskainia, Arrantzaleaktaldea kantuz. Hor jas-tatuko dira lehentxagoprestatu odolkiak. Jazsegurik, ahotik ezin utziakegin zituzten!Aratsaldean, pilota partida,Patrick eta Paxkal deEzcurra, Grégory Aguirreeta Bixente Lazcano.Ondotik, bertsulariak,Errexil, Ezponda, Muruaeta Xabi Soubelet. Azkenik,fandangolarien zoin-gehi-agoka bai eta mutxikoakBeñat Elizondo eta Ezpele-tako txarangarekin.Ondoko asteburuan,arrabesta eta Ziburutarrenbazkaria igande eguerditan.Izenak aski goiz emanbehar turismo-bulegoan,berantenaz urtarrilaren 23-ko.

BESKOITZEN ETAIRULEGIN ERE

Gisa berean, bestak diraBeskoitzen eta Irulegin.Beskoitzen, ortziralean,hirugaren adinekoen ara-tsaldekoa eta mus lehiake-ta. Larunbat aratsaldean,haurrentzat ikusgarria. Ara-tsean, afaria eta dantzaldia.Igande goizean, mezanagusia eta Oinak Arinelkarteko dantzari tttipiak.Eguerditan, zintzurbustitzea eta mutxikoak.Aratsaldean, kantaldia,Maddalen Errotabehere etaHazparneko Elgarrekinkoroa.Irulegin ere, besta herrikoieta sanoak, hor ere Jon-doni Bixintxo gogoan!

Muslaria

IRLANDAN GAINDI (3)

MAYO ETA DONEGALL LURRALDEETAN ZEHAR

BESTAK HENDAIAN ETA ZIBURUNJONDONI BIXINTXO OSPATUZ

Hautatu ginuen gure lehen astearentzat Mayo lurraldeko baserri etxe bat,ipar mendebaldean, aintzira batetik hurbil, Irlanda sakonean. Han, ez zensobera senditzen turismoa. Halere, herrietan eraikuntzak azkar egiten dira.Ginen tokian, baserri mundua ez da gehiago nagusi Euskal Herrian bezala.Gure egoitzaren jabeak bere sendimendu eta ikusmoldeak agertu zitzaizki-gun erranez, ironia batekin, “Irlandarrak Europear baino Amerikarragoakdira”. Gehituko nuke, Anglo-Saxon delako eredua nagusitzen ari dela, he-rriko ezaugarriak baztertuz.Ondoko beste bi asteetan, itsasotik hurbildu ginen. Lehen egoitza Killibegsportutik hurbil ginuen. Bisitatu ginuelarik ikusi ginuen itsasuntzi bat,Baionakoa. Eta agurtu ginuen mariñel bat, bainan Galiziakoa zen etaespainolez mintzatu ginen. Erran zigun ontziaren nagusia bakarrikBaionakoa zela. Adminiztrazioa saiatzen da itsas bazter toki zenbaitetan zinezko politika lin-guistika bat bultzatzea, gune babestu batzu sortuz, deitzen dituztenakgaeltacht. Gune horietan gaelikaz soilik idatzia da eta mintzaira horreklaguntza handia badu, bederen teorikoki. Egia da entzun dugula eskualdehortan noiztenka gaelikaren ahots berezi eder hura. Halere iduritzen zait ezdela ideia ona holako gune batzuen sortzea. Zer erran genezakebilakarazten bagintu Ezterenzubi eta Larrañe “gune euskaldun” ? Bestalde,lur horiek zinez ederrak direlako, han ere etxegintza azkarki aitzina doa,bainan egoitza horietako jabe berri gehienak ekialdeko Irlandarrak dira,zeren aste bukaeretan jende aberatsenek uzten dute Dublin eskualdea etamendebaldera ihes egiten dute. Irlandarrek suerte handi bat dute zerenhaien itsas bazterrak ikustekoak dira, itsasoa ugartez beterik... Oraindikanere, ibilaldi luze batzu egin ditaizke -eta egin ditugu- nehor gurutzatu gabe,bakean, zeruko lanoeri so.

Ororen buru, sendimendu nahasi batzuekin sartu naiz. Zer pentsatu beharda ? Jakina, ez dutala errealitate osoa menperatzen eta segur tropismobaten peko naizela, iduritzen zait alde ezkorrak nagusitzen direla.Beharbada, Irlandar batek gauza bera erran lezake Euskal Herriaz.Zalantzaz beterik nago. Azken finean, Euskal Herrian gauzak aski ilunakbaldin badira ere, jazartzeko gogoa gehiago senditzen da, aukerak gehiagosortu eta desafioei buru egiteko nahikaria bada, adminiztrazioaren jukutrienaitzinean oldartzeko nahia hemen gehiago senditzen da. Gure zazpi lu-rraldeek kasik Ulster-eko (Ipar-Irlanda) eremuaren heina dute. Gure ttipita-sunak babesten ote gaitu ? Ala alderantziz ?Irlandarrek ezin dute gauza handirik egin hain indartsua den globa-lizazioaren aitzinean. Aldi berean dira bultzazaileak eta biktimak. Beharbada, geroan errota itzuliko da. Mulingarreko kolegio baten buru denemazte zintzo batek aitortu zigun ez zuela gauza handirik egiten ahal de-soreken aitzinean. Berak bere kolegioan, 17 kanpoherrialdetako ikasleakbaditu. Haur horiek senditzen dira gehiago “world Company”-akoakIrlandarrak baino.

Hain gogor eta hain luzaz Inglesen aurka borrokatu eta azkenean buruja-betasuna lortu ondoan, ezarriz gaelika mintzaira koofiziala, eta ikusiz oraikoondorioak, zinez bada kezkatzekoa. Ekonomiaren globalizazioak denakiresten ditu, balore herritarrak zokoratuz. Elizak bere indar moralarekin ezindu globalizazioaren ondorioen kontra gauza anitzik egin. Igande egunabilakatua da beste egun arrunta bezalakoa. Zentro komertzialak idekiak diraegunaz eta gauez. Ene lekukotasuna bukatzeko, Irlandaren bilakaeraren aitzinean, New York-en bizi den Colum Mac Lann idazle irlandar famatuak erran duenaerrepikatuko dut: “Herria hain da aldatu, Joseph Brodsky-k ere erran zuenbezala, nun ez ditaiken gehiago itzul lehengo hartara”.

Gabi Oyharzabal

Itsas-bazter lasaiak...

Hendaian, herriko besten ohoretan,gaitzeko danborrada ari dute pres-

tatzen, atabalariak auzoaldekaelgarretaraturik, auzoalde bakoitxa

bere jauntzi bereziekin

Ziburun, bestetako afixa egiten da hau-rren arteko lehiaketa batean agertu

marrazki pollitena berexiz hortarako.Aurtengoan, olharroa errege,

euskal-aireño bat daukan olharroa.Egilea, Faustine Ancelme, Kurutze-Gorrriko eskolan dabilana eta hemen

ikusten dena Jojo Aramburu besta-komiteko buruarekin.