33
1 1.- COMPLETA A LIÑA DO TEMPO COS DATOS QUE SE CHE OFRECEN: A Historia vai desde a aparición da escritura ata a actualidade A Idade Antiga é a primeira etapa da Historia e vai desde a aparición da escritura ata l caída do Imperio romano. Cando se inventou a escritura non se facía como o facemos hoxe, senón que se trazaban símbolos e debuxos sobre pedras ou outros materiais. Tampouco sabía escribir moita xente se non sómente uns poucos. Pero grazas a o que eles escribiron podemos coñecer moito sobre aqueles tempos. PREHISTORIA APARICIÓN DA ESCRITURA HISTORIA 3.000 a. C. 476 d. C.

Historia antiga clase

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Historia antiga clase

1

1.- COMPLETA A LIÑA DO TEMPO COS DATOS QUE SE CHE OFRECEN:

A Historia vai desde a aparición da escritura ata a actualidade A Idade Antiga é

a primeira etapa da Historia e vai desde a aparición da escritura ata l caída do

Imperio romano.

Cando se inventou a escritura non se facía como o facemos hoxe, senón que se

trazaban símbolos e debuxos sobre pedras ou outros materiais. Tampouco sabía

escribir moita xente se non sómente uns poucos. Pero grazas a o que eles

escribiron podemos coñecer moito sobre aqueles tempos.

PREHISTORIA APA

RICIÓN D

A E

SCRITURA

HISTORIA

3.000 a. C. 476 d. C.

Page 2: Historia antiga clase

2

2.- COMPLETA O ESQUEMA SEGUINTE CON ESTES DATOS:

- OS ÍBEROS: ocuparon o este e o sur da P. I. E as Illas Baleares. Tiñan a súa propia

lingua e un alfabeto moi complicado.

- OS CELTAS: ocuparon o norte e o oeste da P.I. e construíron poboados amurallados

chamados “castros”.

- OS CELTÍBEROS: ocuparon o centro da P. I.

- OS FENICIOS: viñeron para comerciar e fundaron cidades como Cádiz e Málaga.

- OS GREGOS: fundaron colonias ao sur e ao este da P.I. e Illas Baleares.

- OS CARTAXINESES: estableceron cidades na Península Ibérica.

- OS ROMANOS:

ESPAÑA NA IDADE ANTIGA

POBOS QUE

HABITABAN A

PENÍNSULA IBÉRICA

PRERROMANOS

(3.500 a.C. ao 218 a.C.)

CONQUISTADORES

No 218 a.C. ao 19

a.C.

POBOS

COLONIZADORES

No 509 a.C.chegan

pobos dende o Norte de

África

Page 3: Historia antiga clase

3

3.- OBSERVA ESTE MAPA ONDE SE LOCALIZAN OS POBOS PRERROMANOS QUE

HABITARON A PENÍNSULA IBÉRICA.

Page 4: Historia antiga clase

4

4.- COMPLETA A TÁBOA COS DATOS DO MAPA:

Pobos que se

sitúan ao

CENTRO da P.I.

Pobos que se

sitúan ao

NORTE da P.I.

Pobos que se

sitúan ao

OESTE da P.I.

Pobos que se

sitúan ao ESTE

da P.I.

Pobos que se

sitúan ao SUR

da P.I.

5.- RESPONDE A ESTAS PREGUNTAS:

CELTAS ÍBEROS CELTÍBEROS EN QUE ÉPOCA

VIVIRON?

DE ONDE PROCEDEN?

EN QUE ZONA DA P.I.

SE ASENTARON?

EN QUE TIPO DE

POBOADOS VIVÍAN?

A QUE SE ADICABAN

PARA SOBREVIVIR?

QUE OUTRAS

ACTIVIDADES

ECONÓMICAS

PRACTICABAN?

COÑECÍAN A

ESCRITURA?

USABAN MOEDAS PARA

O INTERCAMBIO

COMERCIAL?

Page 5: Historia antiga clase

5

OS POBOS COLONIZADORES: OS FENICIOS

O territorio do pobo fenicio ocupaba una franxa de 200 km de longo por 30 km de ancho,

entre o mar Mediterráneo e os montes do Líbano.

Polo que se pode saber, foi arredor do ano 5.000 ou 4.000 antes da nosa era cando un grupo

de homes de raza semita, procedente do Golfo Pérsico ou Arabia establecéronse nesta zona

illada do resto do continente polos montes do Líbano, cubertos entón por espesos bosques de

cedro. A madeira destes bosques era o que os fenicios necesitaban para construír as súas

excelentes naves, e incluso para suministrála a un alto prezo ao Exipto faraónico.

Os fenicios eran unha raza de homes hábiles e ben dotados para os oficios da guerra e da

paz; eles inventaron as letras e outras obras da literatura e das artes, como recorrer os

mares con naves, combater coas súas escuadras e gobernar aos pobos.

Os fenicios foron os máis destacados navegantes, mercadores, artesáns ambulantes,

exploradores e construtores navais da súa época.

Cara o ano 1100 a. C. os fenicios chegaron á Península por intereses comerciais e fundaron a

factoría de Gades (Cádiz). Deste modo,aseguraban as navegacións regulares mediante o

establecemento dunha serie de colonias no Norte de África, das cales Útica e Cartago

alcanzaron un gran éxito.

Page 6: Historia antiga clase

6

Os principais testemuños arqueolóxicos da actividade colonial fenicia foron as cerámicas e

vasillas de bronce. As grandes posibilidades deste comercio deu no considerable

desenvolvemento de aquelas colonias e na riqueza dos seus mercadores.

Page 7: Historia antiga clase

7

O ALFABETO FENICIO

Page 8: Historia antiga clase

8

OS POBOS COLONIZADORES: OS GREGOS

Cando comezou a civilización occidental

A Grecia antiga chámase "o berce da civilización occidental". Cerca de hai 2.500 anos, os

gregos crearon unha forma de vida que outras persoas admiraron e copiaron.

Os romanos copian a arte grega e os deuses gregos.

Os antigos gregos aproban a Democracia, comezaron os Xogos Olímpicos e aportaron novas

ideas na ciencia, o arte e a filosofía.

Os antigos gregos vivían na Grecia continental e as illas gregas, e tamén no que hoxe é

Turquía, e en colonias dispersas arredor da costa do mar Mediterráneo. Había gregos en

Italia, Sicilia, norte de África e o oeste ata Francia. Navegaron polo mar para o comercio e a

busca de novas terras, os gregos levaron a súa forma de vida a moitos lugares.

Page 9: Historia antiga clase

9

Como se vivía en Grecia?

A antiga Grecia tiña un clima cálido e seco, como Grecia na actualidade. A xente vivía da

agricultura, a pesca e o comercio. Algúns eran soldados. Outros eran académicos , científicos

ou artistas. A maioría dos gregos vivían en pobos ou en cidades pequenas. Había fermosos

templos de pedra con columnas e estatuas, e teatros ao aire libre onde as persoas se

sentaban a ver obras de teatro.

Moitos gregos eran pobres. A vida era dura, xa que as terras de cultivo, auga e madeira para

a construción eran escasos. É por iso que moitos gregos navegaron para buscar novas terras

para asentarse.

Como foi gobernada Grecia?

Non había un país chamado "a antiga Grecia." En cambio, houbo pequenas ' cidades-estado ".

Cada cidade-estado tiña o seu propio goberno. Ás veces, as cidades-estado loitaron entre si,

unhas veces uníanse contra un inimigo máis grande, o Imperio Persa.

Atenas , Esparta , Corinto e Olimpia foron catro destas cidades-estado. Só un gobernante

moi poderoso podía controlar toda Grecia; este home foi Alexandro o Grande, de Macedonia

no ano 300 a. C., levou ao seu exército para conquistar no só Grecia, senón un imperio que se

estendía asa Afganistán e a India.

Cando comeza a civilización grega?

Os Minoicos:

Cara o 3.000 a.C, vivía na illa de Creta, un pobo que se chamaba minoico. O nome provén do

seu rei Minos.

Minos e outros reis minoicos enriquecéronse co comercio, e construíron fermosos palacios.

A civilización minoica terminou arredor do ano 1450 a.C.

Os Micénicos:

Despois dos minoicos chegaron os micénicos. Eran soldados da Grecia continental, e foron os

gregos que loitaron en Troia no ano 1.200 a.C.

Despois da Idade Micénica terminou, arredor do 1.100 a.C, Grecia entrou nunha "Idade

Escura". Isto durou ata o año 800 a.C., cando os gregos partiron por mar para explorar e

establecer colonias .

Page 10: Historia antiga clase

10

A FORMACIÓN DUNHA POLIS

Page 11: Historia antiga clase

11

AS DIFERENTES FORMAS DE GOBERNO QUE HOUBO EN GRECIA:

Page 12: Historia antiga clase

12

DÚAS CIDADES IMPORTANTES:

- ATENAS:

Por que Atenas foi xenial?

Atenas era a cidade máis

grande de Grecia, e está

nunha rexión chamada Attica

.

Entre as moitas montañas que

hai nesa rexión tamén había

fértiles vales, con moitas

granxas. Atenas converteuse

nunha cidade rica porque na

Attica había moita prata,

chumbo e mármore.

Atenas tamén tivo a maior

flota mariña de guerra en

Grecia.

Era unha cidade fermosa e

chea de xente, é dicir, moi

concorrida. A xente viña á

cidade desde todas partes de

Grecia e doutros países, para

estudar e para o comercio.

O edificio máis famoso da cidade era o templo chamado o Partenón . Encontrábase nun

outeiro rochoso, a Acrópolis .

No interior do Partenón había unha estatua da deusa protectora da cidade, Atenea .

A vida en Atenas

Atenas tiña festivais anuais con atletismo, teatro e festas relixiosas.

Os impostos pagaban as costas destes festivais, pero os cidadáns ricos tiñan que pagar extra.

As persoas mais importante en Atenas foron os estrategos, que eran dez xenerais elixidos

de cada unha das dez tribos "dos cidadáns mais ilustres”.

Tamén houbo nove arcontes.: os seus traballos foron principalmente actividades cerimoniais,

todo o que tiña que ver coas festas e os asuntos da familia.

Todos os homes de entre 20 e 50 anos poderían ser chamados para o servizo militar.

Un home rico pode servir como capitán dun buque de guerra por un año. Este home vai ter que

pagar á tripulación e facer as reparacións.

Page 13: Historia antiga clase

13

- ESPARTA: aos espartanos tamén se lles chamaba hoplitas (Arturo Pérez- Reverte

escribiu un libro para nenos que narra a historia dun neno espartano e titulase “El

pequeño hoplita”).

Terra de dos reis

Mentres que Atenas estaba tratando da democracia como unha forma de goberno, o seu rival

Esparta, tivo dous reis. Un rei pode quedarse na casa, mentres que o outro estaba fora,

loitando en batallas.

Librar batallas era o que os espartanos fixeron moito

tempo, dicíase que nunha batalla un só espartano tiña

tanto valor como o de varios homes.

Os espartanos pasaron tempo entrenando tanto para

a batalla que haberían morto de fame, sen os

escravos que se chamaban ilotas .

Os ilotas traballaban no campo dos espartanos.

Cultivaban a comida para os soldados espartanos e as

súas familias.

Ser soldado do Estado

A pesar de todos os homes espartanos tiñan unha

granxa, pero pasaban moito do seu tempo

preparándose para a guerra.

Facíase soldado cando tiña 20 anos. Sen embargo, a

formación dun neno comezaba moito antes, cando saía

da súa casa á idade de 7 anos, e ía vivir nunha escola

militar.

A disciplina era dura. Só se lle permitía unha túnica ,

e tiña que camiñar descalzo, incluso en climas fríos.

Ensinábanlle a vivir sen comodidades e a roubar comida. Dicíanlle que era unha parvada

emborracharse, como

tiñan por costume facer

outros gregos. Os homes

vivían nos campamentos do

exército, incluso despois

de que se casaran.

Crecer en Esparta

Era moi duro ser un

espartano. Os bebés

enfermos morría. Os

nenos corrían por aí

espidos; practican a loita

Page 14: Historia antiga clase

14

e o atletismo.

As nenas tamén facían

exercicios físicos. As mulleres

espartanas tiñan máis liberdade

que outras mulleres gregas –

unha muller espartana podía dar

ordes aos ilotas ou escravos .

Ás persoas maiores tamén se lle

mostraba máis respecto en

Esparta que en outros estados

gregos.

As nais espartanas dicían aos

seus fillos antes de saír para a

ba talla: "¡Volve co teu escudo ou

sobre el, pero nunca sen el. "

Os espartanos mortos eran levados a súa casa enriba dos seus escudos. Só un covarde

abandonaría o seu escudo para saír correndo.

Os 300 espartanos

A batalla máis famosa foi a das Termópilas. Era o ano 480 a. C., un enorme exército persa

estaba tratando de invadir Grecia. No paso de montaña das Termópilas había 300 soldados

espartanos liderados polo rei Leónidas, xunto con uns poucos centos de gregos.

A loita dos valentes espartanos durou tres días.

Unha historia di que despois de que romperon as

súas espadas, os espartanos loitaron contra os

persas coas súas propias mans e cos dentes! Ao

final, Leónidas e os seus soldados espartanos

xacían mortos. Os persas marcharon para capturar

Atenas . Pero pouco despois os gregos derrotaron

ao exército persa na batalla naval de Salamina.

Page 15: Historia antiga clase

15

CURIOSIDADES DA ANTIGA GRECIA:

OS ANTIGOS XOGOS OLÍMPICOS:

os antigos Xogos Olímpicos foron bastante diferentes dos modernos; había menos eventos e

só os homes libres que falaban grego podían competir, ademais, celebrábanse sempre en

Olimpia, en vez de

moverse a diferentes

lugares cada vez. Facíanse

cada catro años en honor

do Deus Zeus.

O premio era unha cora

de loureiro

OS DEUSES

GREGOS

Page 16: Historia antiga clase

16

A súa economía medrou grazas ao comercio que fixeron viaxando por mar a outros lugares,

Aínda que non se apartaban moito da costa, pois non tiñan instrumentos de navegación para

non perderse e guiábanse mirando a costa.

Non todos os barcos gregos eran para comerciar, senón que tamén había barcos de guerra

para defender aos barcos comerciantes dos piratas, e tamén para combater e defenderse.

Page 17: Historia antiga clase

17

Page 18: Historia antiga clase

18

- Que buscaban os emigrantes gregos nas colonias?

- Que é unha colonia? ¿e unha Polis?

- Por que era necesario encontrar materias primas?

- Que vendían os gregos?

- Que actividades artesanais eran propias da cidade?

Observa o mapa e comenta:

En que costas do Mediterráneo fundaron colonias os gregos?

Enumera as colonias gregas establecidas na P. I.:

Page 19: Historia antiga clase

19

COMPARACIÓN ENTRE ATENAS E ESPARTA:

Page 20: Historia antiga clase

20

COMPLETA ESTE MAPA CONCEPTUAL COAS APORTACIÓN DO MUNDO GREGO A

NOSA CULTURA:

1. Os principios de democracia e cidadanía 2. O pensamento racional: a filosofía 3. O teatro, a poesía,la historia 4. Os deuses e a mitoloxía 5. Avances nas ciencias: Matemáticas, física, astronomía, medicina 6. O ideal de beleza, proporción e harmonía na arte

LEGADO DA ANTIGA GRECIA

Page 21: Historia antiga clase

21

OS POBOS CONQUISTADORES: OS CARTAXINESES

No século III a.C. (=antes de Cristo) , CARTAGO, colonia fenicia establecida no norte de

África (actual Túnez) era a potencia marítima que dominaba o mediterráneo.

Os cartaxineses estableceron cidades na Península Ibérica.

Na metade do século VII a. C., Cartago fundou unha factoría de metais na illa de Ibiza.

No ano 550 a. C. os cartaxineses puxeron guarnicións no litoral da península para axudar aos

fenicios contra os tartesos. Non se contentaron con isto, e someteron aos Íberos,

apoderándose da costa Mediterránea. Chegaron ata Cádiz e expulsaron aos fenicios (501 a.

C.)

Desexaban utilizar a España como plataforma de ataque contra Roma, o seu rival. Os

cartaxineses utilizaron a moitas tropas ibéricas. Introduciron armamento avanzado aos

Íberos.

No ano 248 a. C., os cartaxineses fixeron o primeiro tratado cos romanos, no que se poñía un

certo freo á ocupación cartaxinesa na Península Ibérica. Sen embargo no ano 219 a.C.,

atacaron Roma.

Page 22: Historia antiga clase

22

O xeneral cartaxinés Aníbal estivo ao fronte das tropas. Estas guerras con Roma foron

chamadas as guerras Púnicas.

Os cartaxineses pasaron as columnas de Hércules (Estreito de Xibraltar) e lanzaron os seus

barcos polo océano Atlántico, chegando polo norte ata Gran Bretaña e polo sur ata o Senegal.

Os cartaxineses introduciron en España os seus avanzadisimos sistemas de regadío que aínda

podemos ver en Levante e parcelaron o sureste da península dedicando cada zona a unha

produción distinta.

Sen embargo a principal fonte de riqueza era a minería: ouro, prata, cobre e estaño en tales

cantidades que converteron a España no país con maiores riquezas minerais do mundo antigo.

Page 23: Historia antiga clase

23

OS POBOS CONQUISTADORES: OS ROMANOS

O INICIO DO IMPERIO

A EXPANSIÓN DO IMPERIO ROMANO E AS SÚAS PROVINCIAS

Page 24: Historia antiga clase

24

1.- A Civilización Romana:

Os romanos viviron en Italia hai mais de 2.000 años. Na súa época, pensaron que a súa orixe

proviña de dous irmás, Romulus e Remus, que construíron a cidade de Roma no 753 a.C.

O máis probable é que os Romanos descenderon dos seus veciños poderosos, os Etruscos, que

fundaron a cidade e gobernaron Roma ata que foron expulsados no 510 a.C.

A antiga Roma , que empezou sendo un pequeno poboado na ribeira do Tíber (753 a.C.), acabou

por converterse nun dos maiores imperios da Historia de Occidente, tanto en extensión

territorial, como en duración.

Compróbao no seguinte esquema :

Page 25: Historia antiga clase

25

Antes de nada, imos votar un ollo á sociedade romana:

Page 26: Historia antiga clase

26

A economía romana baseábase na agricultura (cereal, vide, oliveira) e gandería.

NESTE ESQUEMAS PODEMOS OBSERVAR AS ACTIVIDADES ECONÓMICAS ÁS QUE SE

DEDICABAN:

Page 27: Historia antiga clase

27

A medida que Roma se estendía, primeiro pola Península Itálica, logo polo Mediterráneo

(“Mare Nostrum”), a propiedade da terra foi concentrándose en mans da alta nobreza

(patricios):

eran os latifundios, grandes explotacións agropecuarias traballadas por escravos, que

chegaban en gran número dos territorios conquistados.

Fundáronse numerosas colonias ao longo do Imperio e os poboados prerromanos adoptaron

enseguida as formas de vida urbana que os romanos estenderon xunto coa súa lingua (Latín),

as súas leis, a súa organización política, social e económica, e a súa cultura (Romanización).

As actividades artesanais e os intercambios comerciais, en mans dos plebeios (cidadáns

libres, pero sen dereitos políticos) adquiriron unha enorme importancia, así como as

actividades relacionadas coa minería.

Todo elo foi posibilitado pola existencia dunha ampla rede de calzadas que unían todas as

provincias do Imperio e dun ambiente de seguridade garantido polo potente exército

profesional (lexión).

Pero esta economía florecente entrou en CRISE no século III d. C. e terminou coa caída do

Imperio romano no 476 d.C. (fin da Idade Antiga e comezo da Idade Media).

Coa inseguridade pola presión dos bárbaros e o debilitamento político que conduciron ao fin

do Imperio Romano, as cidades van sendo abandonadas e vólvese ao campo (ruralización).

Os pequenos propietarios entregan as súas terras aos señores a cambio de protección, aínda

que seguen cultivándoas como usufrutuarios e suxeitos ao pago dun censo (colonato).

Se non posúen terras, realizan traballos persoais para o señor, tamén a cambio de protección

<<vasalaxe>> vínculo persoal feito mediante un xuramento, que implicaba obrigas por ambas

partes.

A economía e a sociedade volven a unha situación similar á do neolítico:

pequenas poboacións que se dedican á agricultura e a gandería, sen medios de comunicación co

exterior e uns aparentes gobernos que apenas manteñen o control fóra da cidade na que

residen.

Os pequenos ríos europeos nunca foron boas vías de comunicación e a rede de calzadas

romanas, atravesando descampados e bosques, requirían un forte dispositivo de policía.

Page 28: Historia antiga clase

28

Resume de Roma:

POLÍT

IC

A

ORGANIZACIÓN

DO ESTADO

SISTEMAS

POLÍTICOS

SOCIEDADE

EC

ON

OM

ÍA

SECTOR

PRIMARIO

SECTOR

SECUNDARIO

SECTOR

TERCIARIO

CU

LT

UR

A

FILOSOFÍA

LITERATURA

LINGUA

Page 29: Historia antiga clase

29

A HISPANIA ROMANA

Page 30: Historia antiga clase

30

O NOME DE HISPANIA:

Hispania foi a nome que os antigos romanos lle deron á Península Ibérica. Esa palabra quere

dicir “terra de coellos”. Os gregos tíñanlle chamado Iberia, “ terra dos Íberos”.

Cando os romanos chegaron a Hispania, no século III a.C., os habitantes de Hispania

adoptaron a organización política e social, os costumes e a cultura de Roma; a esto

chamóuselle “Romanización”. No sue e no este da Península Ibérica a romanización foi maior e

no oeste e no norte foi menos e moito mais tarde.

A CONQUISTA DE HISPANIA:

A finais do século III a. C. Roma e Cartago loitaban por dominar o mar Mediterráneo nas

Guerras Púnicas. Os cartaxineses xa estaban presentes en Hispania e posuían algunhas

cidades como Sagunto que era aliada de Roma.

Page 31: Historia antiga clase

31

Os romanos decidiron conquistar Hispania e desembarcaron en Ampurias.

Comezaron avanzando cara o centro e o oeste pero atoparon cos lusitanos que tiñan como

xefe a Viriato ( isto é o actual Portugal).

Os romanos na etapa final da conquista de Hispania tiveron que loitar cos cántabros, astures

e galaicos, tribos do norte de Hispania pero para os romanos estas zonas foron difíciles ainda

que impúxose a romanización coma no resto.

Así, no ano 19 a.C., o emperador romano Augusto deu por terminada a conquista de Hispania.

EN QUE CONSISTE A ROMANIZACIÓN?

Isto é un proceso no que os pobos de Hispania adoptan a cultura e a forma de vida romanas.

Este proceso tivo moita forza en Andalucia e nas costas do mar Mediterráneo que no norte.

Os pobos de Hispania tomaron como propio:

O latín que era a lingua dos romanos.

O dereito e as leis romanas.

As técnicas agrícolas, artesanais e mineiras, ...

A arte e culturas romanas.

E as formas sociais e económicas de Roma.

Todos estes elementos foron expandidos polo exército romano, polos comerciantes e

funcionarios do imperio.

O FINAL DA PRESENCIA ROMANA NA PENÍNSULA IBÉRICA:

A comezos de século V o imperio romano foi invadido definitivamente por pobos bárbaros,

está palabra significaba “estranxeiro”.

Os suevos, vándalos e alanos viñeron primeiro a Hispania pero no século VI chegaron tamén os

visigodos e estableceron un reino con capital en Toledo no que fora a Hispania romana.

Page 32: Historia antiga clase

32

COMPLETAMOS ESTA LIÑA DO TEMPO COS DATOS QUE APARECEN MÁIS ABAIXO

POBOS

-____________________

-____________________

-____________________

SÉCULO__________ a. C.

-____________________

-____________________

-____________________

ANO __________ a. C.

- _________________

ANO __________ a. C.

-____________________

-____________________

-____________________

SÉCULO ______ d.C.

IÍBEROS

CELTAS

CELTÍBEROS

FENICIOS

GREGOS

CARTAXINESES

SUEVOS

VÁNDALOS

ALANOS XI

ROMANOS

218

411 VI

Page 33: Historia antiga clase

33