Historia de España. 2º Bac. Tema 1 Quebra Da Monarquia Absoluta

8/11/2019 Historia de Espaa. 2 Bac. Tema 1 Quebra Da Monarquia Absoluta

1/9

Tema 1: Quebra da monarqua absoluta (1808-1873)

Entre as dcadas finais do XVIII e a primeira parte do XIX ten lugar en toda Europaotrnsito desde o Antigo Rxime s novas formas sociais, econmicas e polticas que caracterizan

s sociedades contemporneas. A Revolucin Francesa acta como detonante do cambio e atransicin presenta distinta en cada pas.En Espaa de salientar a presenza dun catalizador externo , a Guerra de independencia, no

desencadeamento da Crise do Antigo Rxime. Esta crise desenvlvese ao longo de tresetapas:-1808-1814: A guerra marca o inicio da revolucin liberal que ten a sa mxima expresin naConstitucin de 1812.-1814-1833: O reinado de Fernando VII, que propiciou o absolutismo ags o parntese dotrienio liberal (1820-1823)-1833-1839: A disputa dinstica (guerra carlista) enfrontou s dous bandos ata a vitoria liberalde 1839.

1.1. Guerra e Revolucin. A Guerra da Independencia e aConst itucin de Cdiz (1808-1814)

1.1.1. A invasin napolenica e a crise da monarqua espaola (1807-1808)Os acontecementos que se desenvolveron en Francia a partir de 1789 explican en grande

medida o que pasou en Espaa ata 1808. O reinado de Carlos IV (1788-1808) estivo marcadopolo temor ao contaxio revolucionario, polo despotismo e impopularidade do seu favoritoManuel Godoye pola alianza coa Francia de Napolen.

Cando Carlos IV chegou ao trono espaol en 1788 todo faca supoer que o seureinado transcorrera pola senda que o seu pai lle debuxou. Pero a Carlos IV tocoulle convivircoa Revolucin Francesa. Sobe ao trono en 1788 e a revolucin estala en Francia en 1789. A

medida que as noticias van chegando a alarma ir subindo de ton. O rei mantivo no goberno aoConde de Floridablanca, pero as sas medidas reformistas quedaron suprimidas debido aopnico que provocou entre os ministros a revolucin francesa, o goberno paralizou todas asreformas iniciadas con Carlos III e iniciou un cambio de poltica, publicou numerosos decretosentre 1789 e 1792 que prohiban a entrada de propaganda, a entrada de libros, control nasaduanas, prohibicin de que os estudantes espaois foran a Francia, era un autntico cordnsanitario As malas relacins con Francia e as intrigas na corte para promover a Godoyprovocaron a cada de Floridablanca.. Manuel Godoy: Membro dunha familia fidalga pobre, iniciouse na carreira militar e aos 17anos entrou a formar parte da Real Compaa de Gardas de Corps. A fortuta cada dun cabaloen 1788 poeralle en contacto cos entn prncipes de Asturias. Desde ese momento iniciouunha ascensin meterica na Corte, en 1792Godoy debido boa amizade que tia cos reischegou ao goberno, Godoy era odiado pola alta nobreza debido a que el era de orixe plebeio, aigrexa odiballe debido s sas ideas reformistas , e era odiado polo prncipe Fernando porquelle consideraba un competidor.

A morte na guillotina no ano 1793 do rei Lus XVI e da sa familia, conduciron a Godoy a lledeclarar a guerra a Francia (1793-95) O enfrontamento blico saldouse cunha absoluta derrotadas tropas espaolas e coa firma da Paz de Basilea na que obtivo o ttulo de Prncipe da Paz.. Apartir dese momento, e especialmente dende o ascenso poder de Napolen Bonaparte (1799), apoltica de Godoy, buscou a alianza con Francia, asinando unha serie de pactos con Napolen.Espaa converteuse en aliada de Francia e enfrontouse a Inglaterra. En Trafalgar(1805) perdeucase toda a sa flota esnaquizar Nelson a armada franco-espaola.

Despois da derrota de Trafalgar Napolen decretou o Bloqueo Continental a todos os

produtos britnicos, a negativa de Portugal a aceptalo levou ao dirixente francs a planificar asa conquista contando co apoio de Espaa. No ano 1807, Napolen obtivo o consentimento deGodoy, para que os seus exrcitos atravesasen Espaa para atacar Portugal, aliada de Inglaterra,

1


2/9

a cambio dunha futura reparticin de Portugal, nas clusulas secretas do tratado permitase aentrada do exrcito francs.Art. 1. La provincia de Entre-Duero y Mio con la ciudad de Oporto se dar en toda propiedad y soberana de

S.M. el rey de Etruria con el ttulo de Rey de la Lusitania Septentrional.

Art.2. La provincia de Alentejo y el reino de los Algarbes, se darn en toda propiedad y soberana al Prncipe de

la Paz, para que las disfrute con el ttulo de Prncipe de los Algarbes.

Convencin secreta anexaArt. I. Un cuerpo de tropas imperiales francesas de veinte y cinco mil hombres de infantera, y de tres mil hombres

de caballera entrar en Espaa y marchar en derechura a Lisboa: se reunir a este cuerpo otro de ocho mil

hombres de infantera y de tres mil de caballera de tropas espaolas con treinta piezas de artillera.Tratado de Fontainebleau, 27 de Outubro de 1807

O motn de Aranxuez: A partir de 1808 as tropas francesas entran en Espaa e xeneranun forte malestar popular, Carlos IV intenta calmar os nimos, incluso o propio Godoy, quesospeita agora das intencins de Napolen, propuxo aos reis unha retirada estratxica a Sevilla eAmrica. O traslado dos reis a sa residencia de Aranxuez incrementou os temores populares efoi aproveitada polos partidarios do prncipe Fernando (o chamado partido fernandino quereuna a todos os opositores a Godoy) para continuar conspirando. As o 18 de marzo de 1808estoupou o Motn de Aranxuez: grupos de alborotadores asaltaron o pazo real e a residencia deGodoy e pediron a destitucin do vlido, o motn, instigado pola nobreza palaciana fernandina e

polo clero, triunfou e os amotinados conseguiron a destitucin de Godoy e a abdicacin deCarlos IV no seu fillo Fernando.

As abdicacins de Baiona: Temeroso da evolucin dos acontecementos Carlos IVescribiu a Napolen facndolle saber os acontecementos e reclamndolle a sa axuda pararecuperar o trono. Estes sucesos foron para Napolen unha clara testemua da decadencia damonarqua espaola e actuou en consecuencia: Carlos IV e Fernando VII foron chamados porNapolen a Baiona en Francia, ambos acudiron con presteza e al Fernando foi obrigado adevolver a coroa ao seu pai quen, a sa vez, cedeu os seus dereitos a Napolen; a cambio ambosforon recompensados con cuantiosas posesin e privilexios. Despois, Napolen nomeou ao seuirmn Xos como rei de Espaa. Xos I , convocou para xuo Cortes en Baiona, co fin deoutorgarlle unha constitucin pas. Con escaso apoio e unha total incomprensin, XosBonaparte intentara unha experiencia reformista que pretenda rematar co A.R.

1.1.2. A guerra de independencia (1808-1814)O dous de Maio: Mentres se desenvolvan os feitos de Baiona, en Espaa iniciouse un

alzamento contra a presenza francesa. O 2 de maio, ante os rumores de que Fernando VII forasecuestrado por Napolen e de que an trasladar os restantes membros da familia real a Francia,o pobo de Madrid alzouse de xeito espontneo contra a presenza francesa. Anda que foi moiduramente reprimido polas tropas mando do xeneral Murat (doc.1), o seu exemplo espallousepor todo o pas e a poboacin levantouse de contado contra o invasor. Ante a sorpresa dosfranceses, un movemento de resistencia popular freou o avance das tropas imperiais.Comezaba a Guerra de independencia. Durante os anos que durou a invasin francesa existiu undobre goberno: Xos I reinou nas zonas dominadas polos franceses, mentres que no restoformronse Xuntas.

O baleiro de poder e as xuntas: En Galicia, Andaluca, Aragn, Castela, etc.., a poboacinreclamou a defensa contra a invasin francesa e xurdiron Xuntas de Armamento e Defensa, quereaccionaban ante o desconcerto ou a apata das clases privilexiadas, incapaces de organizar opas ante o baleiro de podercreado pola abdicacin dos monarcas en Baiona. As xuntas foron

primeiro locais, e expresaban o xeito de organizacin do movemento revolucionario popularAxia se organizaron xuntas a nivel provincial (doc.2) que reclamaron a accin das autoridadese forzaron a reunin dunha xunta central que coordinase a accin contra os franceses.

2


3/9

A guerra: A primeira fase (maio-novembro 1808) estivo caracterizada polo intento deocupacin francesa e o levantamento popular espaol que logrou rexeitala. Entre as vitoriasespaolas destaca a de Bailn, onde foi derrotado o exrcito francs de Andaluca. Pero osrestos do exrcito tradicional espaol eran incapaces de opoerse avance das forzas francesas.A guerrilla e os sitios foron as formas de impedir o dominio francs sobre o territorio espaol.Os sitiosconsistan na resistencia das cidades espaolas (Zaragoza, Xirona,...) avance francsA guerrillafoi a forma espontnea e popular de resistencia armada contra o invasor. Partidasformadas por campesios, burgueses, cregos ou xente de calquera outra ocupacin,organizbanse cun xefe de cuadrilla fronte para loitar contra os franceses. A sa mellor armaera o coecemento do terreo e o apoio da poboacin. Non se enfrontaban a campo aberto, sennque actuaban en pequenos grupos, destruan as sas instalacins ou asaltaban os cargamentos deavituallamento.

A segunda fase(ata 1811) foi de claro dominio francs, Napolen entrou en Espaa frontedun exrcito de 250.000 homes que ocupou case toda a pennsula. As tropas inglesas enviadasen nosa axuda foron perseguidas ata A Corua e vencidas na batalla deElvia,morrendo al oseu xefe sir John Moore (e aqu segue soterrado no cemiterio de San Carlos). UnicamenteCdiz e Lisboa resisistiron grazas a axuda inglesa. A terceira fase (1812-14) estivo marcada

polo repregue francs, xa que Napolen necesitaba tropas para a sa campaa rusa, e polaofensiva hispano-inglesa dirixida por Wellington, que vence s franceses nas batallas deArapiles e San Marcial e en 1814 os expulsa de Espaa.

As diferentes forzas polticas: A invasin francesa e a creba do modelo social, poltico eeconmico do A.R. que representaba a monarqua borbnica, obrigaron toma de postura porparte das diferentes correntes ideolxicas fronte presenza francesa e nova monarquanapolenica

-Unha pequena parte dos espaois, s que se lles coece como afrancesados, e entre osque se atopaban numerosos intelectuais e altos funcionarios, aceptaron o novo monarcaXos Bonaparte e participaron no seu goberno. Procedentes na sa maiora do despotismo

ilustrado, sentanse vencellados co programa reformista da nova monarqua, mesmotempo que cran que a monarqua napolenica era a mellor garanta para evitar excesosrevolucionarios.

- O groso da poboacin espaola formou o que se coece como a fronte patritica, isto, tdolos que se opuxeron invasin. Agora ben, neste bando atopamos posicins moidiferentes (doc.3): : A maior parte do clero e a nobreza, que resista invasor e dirixa enmoitas ocasins a resistencia, buscaba a volta situacin absolutista anterior baixo amonarqua de Fernando VII. A burguesa, os intelectuais, os sectores claramente liberais,ven na situacin revolucionaria orixinada pola guerra a ocasin de influr, malia o seuescaso nmero, na transformacin da Espaa do Antigo Rxime nun sistema liberal-parlamentario.

3


4/9

1.1.3. As Cortes de Cdiz e a Constitucin de 1812O proceso de formacin das Cortes: A formacin das Xuntas ante a invasin e o baleiro depoder representaron unha ruptura coa orden poltica ata entn vixente e unha nova concepcindo poder que podemos considerar revolucionaria. Fundamentando a sa lexitimidade na vontadepopular as xuntas asumiron a soberana e lle declararon a guerra a Francia. En cada poboacinxurdiu unha xunta locale todas elas estiveron baixo a autoridade de xuntas provinciais. Novern do ano 1808, as xuntas locais e provinciais que dirixan a resistencia enviaronrepresentantes para formar unha Xunta Suprema Centralque coordinase as accins blicas edirixise o pas durante a guerra. A xunta recoeceu a Fernando VII como o rei lextimo deEspaa e asumiu, ata a sa volta, a autoridade deste. Ante o avance francs a xunta fuxiu aSevilla e de al, en 1810, a Cdiz. A Xunta Central amosouse incapaz de dirixir a guerra edecidiu convocar unhas Cortes nas que os representantes da nacin decidisen sobre a saorganizacin e o seu destino. En xaneiro de 1810 disolveuse, trala convocatoria das Cortes,sendo substituda por un Consello de Rexencia.As eleccins: O proceso de eleccin de deputados a cortes e a sa reunin en Cdiz foron

necesariamente difciles. Nun pas dominado polos franceses era imposible unha eleccin derepresentantes e en moitos casos optouse por elixir substitutos ou deputados entre as persoas de

cada unha das provincias que se atopaban en Cdiz. O ambiente liberal da cidade influu en quegran parte dos elixidos tivesen simpatas por estas ideas. As cortes abrronse en setembro de1810 e o sector liberal conseguiu o primeiro triunfo forzar a formacin dunha cmara nica,fronte tradicional representacin estamental. As mesmo, na sa primeira sesin aprobaron oprincipio de soberana nacional, dicir, o recoecemento de que o poder reside no conxunto doscidadns e que se expresa a travs das Cortes formadas por representantes da nacin.A Constitucin do ano 1812 : A constitucin promulgada o da 19 de marzo do ano 1812, da deSan Xos, polo que se coece popularmente como a Pepa, o texto legal das cortes quemellor define o esprito liberal(doc. 4) . Nela establecese un novo modelo poltico baseado na:

- Soberana da Nacin: A nacin defnese como o conxunto de tdolos cidadns dembolos dous hemisferios, isto , colcanse en p de igualdade os territorios peninsulares emailas colonias americanas. O pobo o dono do poder, poder que exerce por delegacin nos

seus representantes elixidos mediante sufraxio. O sistema electoral est fixado na propiaConstitucin: o sufraxio universal masculino e indirecto.

- Declaracin de dereitos do cidadn: a liberdade de imprenta, a igualdade dosespaois ante a lei, a liberdade civil, o dereito de propiedade e o recoecemento de tdolosdereitos lextimos dos individuos que compoen a nacin espaola.

- Divisin de poderes: A estrutura do estado correspndese coa dunha monarqualimitada, baseada nunha divisin de poderes. O poder lexislativoreside nas Cortes unicamerais,que representan a vontade nacional e posen amplos poderes: elaboracin de leis, aprobacindos orzamentos e dos tratados internacionais, mando sobre o exrcito... O mandato dosdeputados dura dous anos e son inviolables no exercicio das sas funcins. O monarca acabeza do poder executivo, polo que ten a direccin do goberno e intervn na elaboracin dasleis a travs da iniciativa e da sancin, posundo veto suspensivo durante dous anos. A xustiza

competencia nica dos tribunais e estableces un nico cdigo para todos.- Catolicismo do estado: declarando a relixin catlica como oficial e nica autorizada.En sntese, a constitucin do ano 1812 supn un exemplo de constitucin liberal, inspirada nos

principios da francesa de 1791, pero mis avanzada e progresista. Foi elaborada nun pas en guerra,ocupado polas tropas napolenicas, e os lexisladores amosaron un optimismo histrico encomiable.Esperanzados no triunfo, tentaron aproveitar a situacin revolucionaria que fora creada pola guerra, paraelaborar un marco lexislativo moito mis avanzado do que o conxunto da sociedade espaola chegara apermitir nunha situacin normal. A constitucin de Cdiz foi, asemade, un exemplo para a creacindoutras moitas constitucins europeas e americanas nos anos posteriores.Ademais do texto constitucional,as cortes de Cdiz aprobaron a suspensin dos seoros e dos privilexios de orixe feudal, a liberdade detraballo, a anulacin dos gremios, a abolicin da inquisicin e o inicio da desamortizacin e da reformaagraria. Malia importancia da sa obra, as cortes non tiveron unha grande incidencia prctica na vida dopas. A situacin de guerra impediu a efectiva aplicacin do que se lexislara en Cdiz e, final da guerra,a volta de Fernando VII frustrou a experiencia liberal e levou a situacin volta do absolutismo.

4


5/9

1.2. A restauracin absolut ista de Fernando VII (1814-1833)

1.2.1. A Restauracin absolutista (1814-1820)

A finais do ano 1813, Napolen, xa derrotado, decidiu asinar un tratado de paz con Espaa

(Tratado de Valenay), nel recoeca a Fernando VII como monarca lextimo, permita a savolta pas e retiraba as sas tropas do territorio espaol,A volta do Desexado: O retorno de Fernando VII orixinou o problema de integrar o monarca

no novo modelo poltico, definido polas Cortes de Cdiz na Constitucin de 1812. Fernando VIIabandonara o pas coma un monarca absoluto e deba volver como un monarca constitucional.Os liberais tian as sas dbidasrespecto a boa vontade do rei de aceptar a situacin e fixerontodo o posible para que a sa volta se realizase directamente a Madrid, onde deba xurar aConstitucin e compremeterse a respectar o novo marco poltico.Os apoios absolutistas: Fronte s liberais, os absolutistas, a nobreza e mailo clero saban que avolta do Monarca se presentaba como a sa mellor oportunidade para volver Antigo Rxime.Organizronse de contado co obxectivo de lle amosar Rei o seu apoio incondicional para quese restaurase o absolutismo (Manifesto dos Persas) e mobilizaron o pobo co fin de que lle

amosase o seu apoio incondicional (chambanlle "o Desexado').

Manifesto dos Persas: Que al Seor Don Fernando VII hacen en 12 de abril del ao de 1814 los quesuscriben como diputados en las actuales Cortes ordinarias de su opinin acerca de la soberanaautoridad, ilegitimidad con que se ha eludido la antigua Constitucin Espaola, mrito de esta, nulidadde la nueva, y de cuantas disposiciones dieron las llamadas Cortes generales y extraordinarias de Cdiz(....)SEOR: 1.- Era costumbre en los antiguos Persas pasar cinco das en anarqua despus delfallecimiento de su Rey, a fin de que la experiencia de los asesinatos, robos y otras desgracias lesobligase a ser ms fieles a su sucesor. Para serlo Espaa a V. M. no necesitaba igual ensayo en los seisaos de su cautividad, del nmero de los Espaoles que se complacen al ver restituido a V. M. al tronode sus mayores, son los que firman esta reverente exposicin con el carcter de representantes deEspaa; mas como en ausencia de V. M. se ha mudado el sistema que rega al momento de verificarse

aqulla, y nos hallamos al frente de la Nacin en un Congreso que decreta lo contrario de lo quesentimos, y de lo que nuestras Provincias desean, creemos un deber manifestar nuestros votos ycircunstancias que los hacen estriles, con la concisin que permita la complicada historia de seis aosde revolucin.

Fernando VII, seguro xa da debilidade do sector liberal, traizoou as promesas que fixera eprotagonizou un autntico golpe de Estado, declarar mediante o Real Decreto do 4 de maiode 1814 "nulos e sen ningn valor nin efecto" a Constitucin e os decretos de Cdiz, e anuncioua volta absolutismo. (doc. 1)A volta do antigo rxime: De contado foron detidos ou asasinados os principais dirixentesliberais mentres outros temendo pola sa vida, fuxiron cara exilio. Nos meses seguintesproduciuse a restauracin de todas as antigas institucins, restableceuse o rxime seorial e

restaurouse a Inquisicin. Era unha volta en toda regra Antigo Rxime e a Espaa negra.A situacin internacional era, ademais, favorable. Napolen fora derrotado. As potenciasabsolutistas europeas vencedoras conseguiran no Congreso de Viena restaurar a vella orde entoda Europa e a Santa Alianza garanta a defensa do absolutismo e mailo dereito deintervencin en calquera pas co fin de frear o avance do liberalismo.O rei Fernando VII e o seu goberno tiveron que lle facer fronte, sen embargo, a un obxectivoimposible: refacer un pas esnaquizado pola guerra, coa agricultura desfeita, co comercioparalizado, coas finanzas en bancarrota e con tdalas colonias en p de guerra pola saindependencia, e todo isto cos vellos mtodos do Antigo Rxime. Os seus gobernos fracasaronun detrs doutro.A oposicin liberal: os pronunciamentos: A oposicin nova situacin non tardou moito en semanifestar. A burguesa liberal e mailas clases medias urbanas reclamaban a volta rximeconstitucional. Unha parte do campesiado negbase a volver pagar rendas e impostos e

5


6/9

opuase restauracin do rxime seorial. Por ultimo, no exrcito, a integracin de parte dosxefes da guerrilla deu lugar creacin dun sector liberal, partidario de reformas.Para obrigar ao rei a aceptar o sistema liberal os militares recorreron conspiracin e o

pronunciamento, dicir, ao levantamento de parte do exrcito que se pronuncia a favor dasubstitucin do rxime poltico, se recibe apoios polticos o pronunciamento pode triunfar, peroo mis habitual era o fracaso. Os sucesivos intentos, encabezados por heroes da guerra deindependencia como Lacy, Espoz y Mina ou Porlier, fracasaron, e os dirixentes foronexecutados. (doc.2)( O 19 de setembrode 1815pronnciase na cidade da Coruao xoven mariscal de campo Don JuanDaz Porlier. No comezo da Guerra da Independencia foi coecido polo alcume do "Marquesito" porterse feito pasar, para reunir voluntarios, por sobrio do marqus de La Romana.Con 27 anos, un despois da concesin do ttulo de mariscal pola sa actuacin na Guerra daIndependencia, disconforme coa vulneracin da Constitucin gaditana inicia conversacins con outrosliberais. Traizoado polo seu propio secretario, foi detido enMadride condenado a 4 anos a cumprir noCastelo de San Antn, na Corua, de onde sae en prisin atenuada para tomar baos medicinais novecio pobo deArteixo, Porlier decide convocar o pronunciamento en favor da constitucin do 1812 nanoite do 19 de setembrode 1815. Esa noite detense ao Capitn Xeneral e publcanse tres proclamasdirixidas ao exrcito, ao pobo e oficialidade de Santiago. Despois, ao fronte dos batallns sublevados

dirxese a Santiago de Compostela con intencin de que as autoridades e corpos militares alacuartelados se unan ao pronunciamento, pero nun descanso no camio traizoado e detido econdenado a morte. conducido ata o patbulo montado nun asno cunha levita verde e executado naforca que se elevou no Campo da Leao 23 de outubrode 1815, para posteriormente queimar os seusescritos e proclamas.)Esta intervencin dos militares na poltica a travs de pronunciamentos ou golpes militares

ser, a partir de agora, unha constante. Se a principios do XIX os pronunciamentos foronmaioritariamente liberais e progresistas, mis adiante, a medida que os militares se foronasentando como clase acomodada, os golpes sern cada vez mis conservadores ata chegar osgolpes de Primo de Rivera e Franco.

1.2.2. 0 Trienio liberal (1820-1823)

O pronunciamento de Riego: O 1 de xaneiro do ano 1820, o coronel Rafael del Riego, frontedunha compaa de soldados acantonados en Cabezas de San Xon (Sevilla), espera demarchar cara guerra nas colonias americanas, pronunciouse e percorreu Andaluca coas sastropas proclamando a Constitucin de 1812. A pasividade do exrcito e a actuacin daoposicin liberal nas principais cidades obrigaron, dous meses despois, Rei a aceptarconverterseen monarca constitucional: marchemos francamente, y yo el primero, por la sendade la constitucin (doc.3).A volta do liberalismo: Fernando VII nomeou un novo goberno que proclamou unha amnista econvocou eleccins. As Cortes formronse cunha maiora de deputados liberais e iniciaronaxia unha importante obra lexislativa: restauraron gran parte das reformas de Cdiz, como aliberdade de industria, a abolicin dos gremios e da inquisicin, a supresin dos seoros

xurisdicionais e dos morgados, e elaboraron novas normas como a diminucin do dcimo, avenda de terras dos mosteiros, a reforma do sistema fiscal, do cdigo penal e do funcionamentodo exercito, creando a Milicia Nacional, un corpo de voluntarios liberais.Moderados vs. Exaltados: As diferenzas entre os liberais sobre temas como a necesidade deintroducir ou non modificacins na Constitucin, o poder do rei, a participacin poltica dopobo ou a soberana da nacin deron lugar aparicin de das correntes ou tendenciasdiferenciadas:os moderados e os exaltados, duramente enfrontadas polo control dasinstitucins. Esta divisin liberal provocou unha gran inestabilidade poltica e favoreceu osintentos absolutistas de restaurar de novo o Antigo Rxime, contando co apoio de Fernando VII,que nunca acatou sinceramente a imposicin da Constitucin.A oposicin absolutista: A nobreza tradicional e sobre todo a Igrexa, prexudicada polasupresin do dcimo e pola venda de bens monacais, animaron a revolta contra os gobernantes

do Trienio. No ano 1822 alzronse partidas absolutistas en Catalua, Navarra, Galicia e noMaestrazgo, que chegaron a dominar amplas zonas de territorio e que estableceron unha

6
http://gl.wikipedia.org/wiki/19_de_setembrohttp://gl.wikipedia.org/wiki/1815http://gl.wikipedia.org/wiki/Coru%C3%B1ahttp://gl.wikipedia.org/wiki/Guerra_da_Independenciahttp://gl.wikipedia.org/wiki/Madridhttp://gl.wikipedia.org/wiki/Castelo_de_San_Ant%C3%B3nhttp://gl.wikipedia.org/wiki/Arteixohttp://gl.wikipedia.org/wiki/19_de_setembrohttp://gl.wikipedia.org/wiki/Santiago_de_Compostelahttp://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Campo_da_Le%C3%B1a&action=edit&redlink=1http://gl.wikipedia.org/wiki/23_de_outubrohttp://gl.wikipedia.org/wiki/23_de_outubrohttp://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Campo_da_Le%C3%B1a&action=edit&redlink=1http://gl.wikipedia.org/wiki/Santiago_de_Compostelahttp://gl.wikipedia.org/wiki/19_de_setembrohttp://gl.wikipedia.org/wiki/Arteixohttp://gl.wikipedia.org/wiki/Castelo_de_San_Ant%C3%B3nhttp://gl.wikipedia.org/wiki/Madridhttp://gl.wikipedia.org/wiki/Guerra_da_Independenciahttp://gl.wikipedia.org/wiki/Coru%C3%B1ahttp://gl.wikipedia.org/wiki/1815http://gl.wikipedia.org/wiki/19_de_setembro


7/9

rexencia absolutista na Seo de Urxel no ano 1823. Pola sa parte o rei paralizou todas as leisque puido, recorrendo o dereito de vetoque lle outorgara a Constitucin, conspirou dun xeitosecreto contra o goberno e buscou a alianza coas potencias europeas absolutistas para que estasinvadisen o pas e restaurasen o absolutismo.

1.2.3. A dcada ominosa (1823-1833)Os Cen Mil fillos de San Lus: A finais de 1822,o medo extensin da revolucin por Europa,levou s potencias absolutistas reunidas en Verona a decidir a sa intervencin en Espaa pararestaurar o goberno absolutista de Fernando VII. En 1823, un exrcito francs, popularmentecoecido como os Cen Mil fillos de San Lus, dirixido polo Duque de Angulema, invadiuEspaa acompaado por partidas de Voluntarios realistas espaois. Ags nalgunhas zonas(entre elas Cdiz e A Corua), case non atoparon resistencia. O descontento e indiferenza dopobo, a pasividade dos moderados e a ineficacia dos exaltados permitiron que as tropasfrancesas eliminaran o goberno e as autoridades liberais. Unha vez recuperado o poder absoluto,Fernando VII decretou a abolicin de todas as leis e institucins creadas durante o Trienioliberal. (doc. 4)

A represin absolutista: A nova restauracin absolutista implicou unha dura represin polticacontra os liberais. Moitos dos seus lderes e simpatizantes foron executados, ben por serencapturados polos realistas (como Riegohumillado e executado cruelmente en Madrid),ben porparticipar nalgns dos intentos ou conspiracins para restablecer o rxime constitucional (comoMariana Pineda, executada en 1831 por posur unha bandeira co lema Lei, Liberdade,

Igualdade). Moitos tiveron que marchar ao exilio cara a Xibraltar, Inglaterra ou Francia, desdeonde seguiron conspirando e poendo en prctica proxectos cos que lograr o restablecementodas liberdades en Espaa. A administracin e o exrcito foron sometidos a unha fortedepuracin realizada por tribunais especiais. A sociedade estivo sometida ao control da polica edos corpos de Voluntarios Realistas formados polos defensores do absolutismo, da relixin e da

tradicin.O conflito dinstico: Anda as, os mis fanticos dos ultrarrealistas ou realistas puros acusaronde pusilnime a Fernando VII e fronse agrupando arredor de seu irmn Carlos quen, ante afalta de descendencia do monarca, era considerado o futuro herdeiro do trono.En 1829, Fernando VII casou con Mara Cristina de Borbn e do seu matrimonio naceron dasfillas: Isabel e Lusa Fernanda, pero a Lei Slica, introducida por Felipe V en 1700, impeda asucesin no trono s mulleres. En 1830, Fernando Vll ordenou publicar a Pragmtica Sancinde derrogacin da Lei Slica e proclamou a sa filla Isabel herdeira da sa Coroa. Esta decisinorixinou un grave problema dinstico, pois Carlos, o irmn do rei, e os realistas purosopuxronse a esta medida. En 1833, morreu Fernando VII e Carlos reclamou a Coroa deEspaa, ao mesmo tempo que a raa Mara Cristina faca o mesmo para a sa filla Isabel. Ochoque de intereses propiciou o estoupido da guerra carlista e a oportunidade de que osliberais recuperasen o poder.

7


8/9

OPCIN 1 Xuo 2008

Os seguintes documentos deben permitirche a realizacin dunha composicin sobre o perodohistrico comprendido entre 1808 e 1814, no que se desenvolve a chamada Guerra da

Independencia. Comezada coa sublevacin popular do 2 de maio, que se refire o Doc.1, as

Xuntas que se constituirn en diferentes mbitos territoriais (Doc.2) tratarn de coordinarunha resistencia contra os franceses que adopta con frecuencia a forma de guerrillas e na queconflen intereses e obxectivos diversos (Doc.3). Paralelamente guerra desenvlvese unharevolucin poltica que tenta asentar o liberalismo e que ten a sa mellor plasmacin na obradas Cortes de Cdiz (Doc.4). Lembra que non se trata de elaborar un tema marxe das fontes

propostas, polo que debes referirte aos seus contidos ao longo da ta redaccin.

Doc. 1.-Orde do mariscal Murat (2 de maio de 1808):Soldados: a poboacin de Madrid sublevouse, e chegou ata o asasinato (...). O sangue

francs foi vertido; reclama vinganza. Na sa consecuencia mando o seguinte (...):Art.2. Todos os que foron presos no disturbio e coas armas na man sern arcabuceados

(...).

Art.5. Toda xuntanza de mis de oito persoas ser considerada coma unha xuntasediciosa (...)Art.7. Os autores, vendedores ou distribuidores de libelos impresos ou manuscritos

provocando a sedicin sern considerados coma uns axentes da Inglaterra e arcabuceados.

Doc. 2.-Proclama da Xunta Central do Principado de Asturias (maio de 1808):Asturianos leais e amados compatriotas (...). O Principado, en desempeo daqueles

deberes que mis interesan ao home, xa declarou formalmente a guerra a Francia (...). A saperfidia co noso rei e toda a sa familia, enganndoo para facelo pasar a Francia baixo palabradun eterno armisticio para encadealos a todos, non ten igual na historia (...). arma, arma,asturianos!.

Doc. 3.-O militar e poltico liberal Evaristo San Miguel expn neste escrito (1836) osdiversos proxectos dos combatentes contra os franceses:

De todos os xeitos non menos certo que a invasin dos franceses foi o principio dasnosas diferenzas internas e a guerra da independencia unha especie de guerra civil ao mesmotempo.

Aos nobres, a dinasta estranxeira ralles odiosa menos polo nova que polos indiciosque daba de reformadora. Do lexislador dun pobo onde todo estaba nivelado pola lei daigualdade deba desconfiar moito o privilexio das clases exclusivas. O berro de guerra na saboca foi a oposicin ao esprito innovador que os ameazaba (...).

Os ilustrados eran un nmero considerable e non podan ter, no seu pronunciamentocontra o emperador, s a mira de volver ao Estado anterior. Non era posible (...) que gustasen devolver ao antigo despotismo os que o consideraban como unha das causas dos males que os

aflixan. O berro de guerra dirixido contra os franceses tia tamn por branco os excesos, asdesordes que afearan as administracins anteriores.

Doc. 4.-Constitucin de 1812:Art. 1. A nacin espaola a reunin de todos os espaois de mbolos dous

hemisferios (...).Art. 3. A soberana reside esencialmente na nacin e polo mesmo pertence a esta

exclusivamente o dereito de establecer as sas leis fundamentais (...).Art. 14. O goberno da nacin espaola a monarqua moderada hereditaria.Art. 15. A potestade de facer leis reside nas Cortes co rei.Art. 16. A potestade de facer executar as leis reside no rei.Art. 17. A potestade de aplicar as leis en causas civs e criminais reside nos tribunais.

8


9/9

COMPOSICIN DE TEXTO (tema de tipo histrico)

09

OPCION 1

Os seguintes textos permiten a elaboracin dunha composicin que tea por tema central a evolucin

poltica durante o reinado de Fernando VII, entre 1814 e 1833. Mentres os documentos 1, 3 e 4 sinalan o inicio de tres

etapas ben diferenciadas, que debes identificar e caracterizar, salientando as diferencias entre elas, o documento 2

exemplifica a forma de pronunciamento que frecuentemente adoptou a tensin entre liberalismo e absolutismo,

presente durante todo o reinado.

Doc.1.-Decreto de anulacin da Constitucin de 1812 e da obra lexislativa das Cortes de Cdiz (1814):AsCortes (...) no mesmo da da sainstalacin (...)despoxronme da soberana, poucoantesrecoecida

polos mesmos deputados, atribundoa nominalmente nacin para apropiala para si eles mesmos e dar a esta,

despois sobre tal usurpacin, as leis que quixeron, impondolle o xugo de que forzosamente as recibise nunha

nova Constitucin (...); e que era verdadeiramente obra dunha faccin, revestaselle (...) de vontade xeral (...).

Declaro que o meu real nimo non s non xurar nin acceder dita Constitucin nin a decreto ningn dasCortes xerais e extraordinarias e das ordinarias actualmente abertas, a saber, os que sexan depresivos dos dereitos

e prerrogativas da mia soberana (...), senn o declarar aquela Constitucin e tales decretos nulos e de ningn

valor nin efecto, agora nin en tempo ningn, coma se non tivesen pasado xamais tales actos.

Doc.2.-Manifesto que dirixe Nacin espaola a Xunta Provincial de Galicia, presidida por Juan DazPorlier, en 1815:

Espaois: (...).Obrigados pola necesidade, vendo que a verdade nonpode chegar s odos do rei, sitiado

a toda hora polosseus conselleiros(...), tomamos a terrible,pero indispensable, resolucinde reclamarcoas armas

na man o que se negou s nosas solicitudes.

O noso obxecto o de Espaa enteira: unha monarqua sometida a leis xustas e sabias, e constituda dun

xeito que sexa garanta, o mesmo das prerrogativas do trono que dos dereitos da nacin. Pedimos a convocatoriade Cortes nomeadas polo pobo, e que estas tean liberdade de facer na Constitucin proclamada polas Cortes

extraordinarias, os cambios que esixe a nosa situacin.

Doc.3.-Fernando VII acepta a Constitucin de Cdiz o 10 de marzo de 1820:Mentres eu meditaba maduramente coa solicitude propia do meupaternal corazn as variacins do noso

rxime fundamental que parecan mis adaptables carcter nacional e estado presente das diversas opcins da

monarqua espaola, as como mis anlogas organizacin dos pobos ilustrados, fixstesme comprender a vosa

arela de que se restablecese aquela Constitucin que entre o estrondo das armas hosts foi promulgada en Cdiz

no ano de 1812, propio tempo que con asombro do mundo combatiades pola liberdade da patria. On os vosos

votos, e como tenro pai condescendn que os meus fillos consideran que conduce sa felicidade. Xurei esa

Constitucin pola que deveciades, e sempre serei o seu mis firme apoio (...). Marchemos francamente, e eu oprimeiro, pola senda constitucional (...).

Doc.4.-Logo da intervencin da Santa Alianza, Fernando VII anula en 1823 os actos do goberno cons-titucional:

Sentado xa outra vez no trono de San Fernando pola mansabia e xusta do Omnipotente, polas xenerosas

resolucinsdos meus poderosos aliados e polosdenodadosesforzos do meuprimo, o duquedeAngulema, e o seu

bravo exrcito, desexando prover o remedio s mis urxentes necesidades dos meus pobos, e manifestar a todo o

mundo a mia verdadeira liberdade, vien decretar o seguinte:

1. Son nulos e de ningn valor tdolos actos do goberno chamado constitucional (de calquera clase e

condicin que sexan) que dominou os meus pobos desde o 7 de marzo de 1820 ata hoxe 1 de outubro de 1823,

declarando, como declaro, que en toda esta poca carecn de liberdade.

Documents

Historia de España. 2º Bac. Tema 1 Quebra Da Monarquia Absoluta