Olaia Gil Sanchez

Parte Zaharra taberna eta salto-kiekin lotzen dute batzuek; bainalehen begiratuaren ostean, erra-za da auzo bizi eta koloretsuarentaupadak aditzea. Xabier Arbe-ras (Andoain, 1954) eta LarraitzMendizabal (Añorga, 1974) ho-rren lekuko dira. Bihar, Parte Za-harrean bizi izeneko auzo elkar-tearen aurkezpenera hurbiltzekodeia luzatu diete auzotarrei. SanTelmon da hitzordua, 19:30ean. Zergatik erabaki duzue auzo elkar-tea sortzea?Xabier Arberas (X.A.): Parte Zaha-rrean arazo asko izan dira betida-nik, eta baita ekimen ugari ere.Auzoak elkarte integral bat be-har duela pentsatzen dugu; isto-rio horiek guztiak elkartu etaabian dauden ekimenak susper-tzeko. Denon artean zein auzonahi dugun pentsatu nahiko ge-nuke.Larraitz Mendizabal (L.M.): Udale-txearekin interlokuzio bat egoteaere beharrezkoa da. Orain artebizilagun-taldeak beren kabuzaritu dira; baina ideiak elkartueta indarra hartzean instituzioe-kin zuzenean aritu nahiko genu-ke. Zeintzuk lirateke auzoak uneanunean dituen arazo nabarmene-nak?L.M.: Parte Zaharrean ez dagokultur etxerik eta auzotarrek ezdute leku edo aretorik bilkurabat egin edo hitzaldi sorta bat an-tolatzeko; elkarte pribatuetara jobehar dute. Bestetik, gurasoekinteres handia dute Haurtxokoedo Gaztetxokoa abian jartzeko;liburutegiak ditugu, baina ber-tan ezin da zaratarik egin eta,hortaz, ez dago eguraldi txarrare-kin haurrak eramateko lekuaproposik. Nagusiei dagokienez,igogailuen arazoa dugu, etxe as-kok ez baitute horiek jartzeko le-kurik. X.A.: Era berean, gure nagusiekez dute doaneko eguneko zentro-rik eta Fermin Kalbeton kalekosoto batean daude. Gazteei dago-kienez, borroka luzea daramategaztetxearekin. Eta espazio pu-blikoari begira, ekimen pribatua-ren esku dago geroz eta neurrihandiagoan; jada ez dago kaleania bankurik eta terrazetan eseribehar dugu derrigor. Hamaikaauzi gehiago ere badaude: zabo-rra, trafikoa, droga... Hau ikusi-ta, auzotarrok bizikidetzarakoneurri batzuk hartu behar direlaplanteatzen dugu; guk Parte Za-harrean bizi nahi dugu. Biharkoan, nor gonbidatzen duzue?Biak: [Aho batez] Auzo guztia.Interes ezberdinak dituzten bizila-gunak egotea garrantzitsua al da?X.A.: Gure auzoa oso heterogene-oa da; esaterako, Kaian edo Za-balgunean ditugun arazoak osoezberdinak dira, baina denakdira auzoko arazoak. Bizilagu-nak hurbilen dituzten arazoak jo-rratu dituzte eta guk ahots baka-rrean aritu nahi dugu.

Inoiz egon al da auzo elkarterik Par-te Zaharrean?L.M.: Saiakerak egon dira, bainaez dute bidea hartu. Adibidez,Koxka izeneko elkarte bat egonzen duela 10 urte inguru. Egungoegoera ere lagungarria izaten arida; jendeak ilusioa dauka, gogo-tsu dago, eta lan egiteko prest. X.A.: Oraintxe, soinuarekin lotu-ta, Ixo izeneko elkartea dugu.

L.M.: Zuloagako parkea egin zute-nean ere mugimendu polita sor-tu zen. Agindutakoaren erdiaegin zuten, eta modu naturaleangurasoak lanean hasi ziren, eska-era egin zuten eta azkenean par-kearen handitzea lortu zuten. Nolakoa izango da ‘Parte Zaharreanbizi’ elkartearen funtzionamen-dua? L.M.: Batzordeak eratu nahi ditu-

gu. Lantzeko eremu pila bat dau-de, baina guk ez dugu erabakikozeini lehentasuna eman. Auzoakerabakiko du; indarra hartzenduten batzordeek emango diotebizia elkarteari. X.A.: Ez dugu eztabaida antzuriknahi; ez dugu eztabaidatuko zeingai diren garrantzitsuenak. Hala-ber, mugak izango ditugula erebadakigu, adibidez, zaborra edo

trafikoarena ez dira auzoko gaihutsak, gai potoloagoak dira. Nola aldatu da auzoa azken urteo-tan?L.M.: Denda zaharrak ixten aridira eta beste merkatal mundubat zabaltzen ari da. Euskararenerabilerak atzerapauso bat egindu merkataritza eta ostalari-tzan. Bestetik, pentsioen kopu-rua dezente igo da, pentsio ez le-galak tarteko, eta horrek komu-nitateetan arazoak sorraraziditu. X.A.: Horrez gain, historikokiudal gobernuak Parte Zaharraparke tematiko-gastronomikobihurtzen saiatu dira, kontuanhartu gabe atzean auzo bat dago-ela.

Zuek zeuek 15 urte inguru darama-tzue Parte Zaharrean. Zuen bizipe-netan oinarrituta, zer azpimarratu-ko zenukete? L.M.: Añorgatik etorri nintzene-an Parte Zaharra gaueko dinami-karekin lotzen nuen, baina bere-hala konturatu nintzen herri-sena daukan auzo bat dela etakulturalki mugimendu handiadagoela. Parte Zaharrean bizi-tzea herri txiki batean bizitzeabezalakoa da. Kanpoko jende as-kok jaia, erosketak edo ondo pa-satzearekin lotzen duen arren,errealitatea bestelakoa da. X.A.: Ni Grosen bizitzen egon os-tean hona etorri nintzen, eta osogustura nago. Kalera atera eta iz-kin guztietan ezagun bat aurki-tzen dut eta beti aritzen naiz haie-kin berriketan; eguneko berriakdirela edo Reala dela. Oso giro he-rrikoia dugu. San Telmoren eraberriketarekin po-zik al zaudete?L.M.: Obra itzela ikusita, pena dafrontoia estali ez izana. Eraikintxiki bat egin izan balute –betikoTrinitate plaza errespetatuz–,orain kirol-ekipamendu ikaraga-rria izango genuke; baina horrekez du dirurik ematen... eta horida auzoari begira ez egotea. Az-ken buruan, lokal hutsak egonbadaude, auzoaren erabilpenera-ko, baina borondatea behar da. X.A.: Neurriak hartu beharradago. Nortasun juridikoa eskura-tu bezain pronto, lanean hasikogara, bazkidetza sistemaren bidezeta ahalik eta parte hartze zabale-na bermatuz. 1ogil@hitza.info

Xabier Arberas eta Larraitz Mendizabal qParte Zaharreko bizilagunak

Bihar ‘Parte Zaharrean bizi’elkartearen aurkezpena egingo duteSan Telmo Museoan, 19:30ean; auzoko bizilagunak berenkezkak azaldu eta eraketan parte hartzera gonbidatuta daude.

«Parte Zaharra parketematiko-gastronomikobihurtzen saiatu dira»

Xabier Arberas eta Larraitz Mendizabal. O. G. S.

«Kaia edo Zabalgunekoarazoak oso ezberdinakdira,baina denak diraauzoko arazoak»

«Euskararen erabilerakatzerapauso bat egin dumerkataritza etaostalaritzan»

«Lokal hutsak egonbadaude,auzoarenerabilpenerako,bainaborondatea behar da»

‹ Hiria2012ko urtarrilaren 24a, asteartea irutxuloko hitza 3