6IBILBIDEA Interpretazio Zentroaeta inguruak

“P eñas Negras” I.I.Z.ren kokapena, denboran zehar lurzoluakjasan dituen zenbait erabilera-aldaketak behatzeko talaia ezinhobea da.

Bi haranen tartean egonik zertxobait naturalagoa den alderdi bat ikus dezakegu,bertan, espezie autoktonoen ale isolatuak eta basarte txikiak, gaur egunean espeziebakarreko landaketak eratzen dituzten berrohianeztapenekin batera agertzenzaizkigularik. Ekialderantz begiratzen duen harana, bere erdialdean aspaldian“Bizkaiko Labe Garaiak” urez hornitzen zuen urtegi batez etenda aurkitzen da.

Iparmendebalderantz, aldiz, askoz zabalagoa den beste haran batetan, zenbaithirigune, garraiobide eta industriren kokapena dela eta, aipatutako lurzoluarenerabilera-aldaketak modu argiago baten soma daitezke, bere behekaldean batezere. Honen adibiderik argiena, Barbadun ibaiaren antzinako padurak eratzenzituzten lursailetan kokatutako petrolio birfindegia izango litzateke.

Beraz, ibilbidean zehar aldaketa hauek ez ezik, Zentru inguruko berezkobeste ezaugarri batzuk (meategiak, paisaia karstikoa...) ere, ikusi ahalizango ditugu.

“Pikuí” meategia

Oiola harana La Arena hondartzaren ondokobirfindegia (Muskiz)

✿

Beheko bidetik jarraituz gero, 8 batminutu ibili eta iturri baten ondotik igaroondoren, “Picuí” antzineko meatzal ustia-gunera helduko gara, berau ingura-tzen duen hesia eta harkaitzetako oxido-aren kolore gorriagatik erraz ezagutukodugularik. Ustiagune hau, inguruannagusi izan zen lurrazaleko erauzketamotaren adibide nabaria da. Meategiarenbeheko aldean antzineko meazuloetakosarrerak beha daitezke, haietariko batzukgaur egunean abereentzako uhaska edobabesleku moduan erabiliak.

2

✺

IBILBIDEA

“Peñas Negras” I.I.Z.tik abiatuz bereatzetik doan bidea hartuko dugu. Minutupare batean bidegurutze batera heldukogara , bertan, bai beherako bidea baiezkerrakoa hartu daitezke.

Leku honetan, Oiola harana etaTriano mendien magalak ikusteko gel-diunea egin daiteke, landaretza autok-tonoa (haritzak, urkiak, erriberakobasoa...) edo koniferen oihaneztapenenberdeune desberdinak ikustea interes-garria delarik. Inguru honetan, meatzalerauzketa motak La Arboledako bestezenbait lekutan baino lurzoruaren eral-daketan eragin txikiagoa izan zuenez,landaretza aberatsagoa izatea posibleegin du.

1

Ondoren, hesiaren norabideari jarrai-tuz “Picuí” zeharkatuko dugu, 5 minutu-tan zelai batera irten arte , zeinean LaArboleda eta Muskiz lotzen dituen men-diko errepidearen ondoan iturri batdagoen. Iturritik, bere atzetik igotenduen bidezidorra hartuko dugu eta abar-tsu gazteen landaketa bat zeharkatuz

3

Goibehea: Ibilbideak ez dugoibehe handirik, I.I.Z.ren 460metroko kota inguruan buru-

tzen delarik.

Ordutegia: Etenik gabe eginezgero, 30 minutu.

Zailtasuna: Oso ibilbide errazada.

ELEMENTU ESANGURATSUENAKPaisairen interpretazioa, geologia, landa-retza, industri arkeologia.

ipar alderantza jarraituko dugu, aurreragoezkerrera egin eta 5 minututan mendi gai-neraino igoko gara .

Kareharrizko gain honetatik, oskarbidenean, ikuspegi ederra beha daiteke:

• Bizkaiko orografiaren alde zabala:Montaño, Punta Lucero, Serantes, Jata,Sollube, Mendibil, Anboto, Pagasarri,Ganekogorta, Gallarraga, Eretza etaTrianoko mendiak (Ganeran, PicoMenor, Pico Mayor eta Alta Galdames,bere magalean “Peñas Negras” koka-tzen delarik).

• Itsasadarraren bokalea, portua, ezke-rralde eta meatzaldeko herriak(Gallarta, Urtuella, Santurtzi, Portu-galete), eskumaldekoak (Getxo,Leioa...) bai eta beste gorabeherageografikoak ere (Ereagako hondar-tza, Punta Galea...).

• Antzineko lurrazaleko meatzal ustia-gunea eta herriak (Barrionuevo,Larraineta, Triano, La Arboleda).Bertan burutu zen ustiapenak inguru-nean izan zuen eragina ikusteko etaI.I.Z. kokatuta dagoen inguru askozgutxiago eraldatuarekin konparatze-ko leku egokia da.

Hemendik aurrera, paisaia karstikoa-ren goiko aldea zeharkatuko dugu (lapiazedo lenarea), euriko urek kareharriarengainean sortutako modelaketa beha dai-tekeelarik.

4

Jarraian, bidea, burdingaia ateratzekoharkaitzean zulatutako korridore batzuenartean barneratzen da, “laberinto” izena-rekin ezaguna. Metro gutxi batzu ibiliondoren, mahaiak eta jezarlekuak dituenzelai txiki batera irtengo gara. Laberintoazeharkatzeko behar den denbora 5 batminutukoa da.

Azkenik, askaldegi moduan egokituta-ko zelai askoz zabalago batera iritsikogara, pinudi txiki bat erdian duelarik(Txaparral), berau zeharkatuz, 5 minutu-tan “Peñas Negras” I.I.Z.ra jeitsiko gara.

Karsteko pasabideen irteera

I.I.Z.tik hurbil dagoen paisaia Karstikoa Burdin oxidoa “Pikuí” meategian

0 m.

◗ 0,30 h.