IRAKURTZEKO GOGOA PIZTEKO ESTRATEGIAK

IRAKURTZEKO GOGOA PIZTEKO

ESTRATEGIAK

2

LIBURUA: IZAR BAT ZOPAN · Miren Agur Meabe

ESTRATEGIA

ASKOTARIKO ADIMENAK

LINGUISTIKOALOGIKOA ETA

MATEMATIKOAIKUSIZKOA ETA

ESPAZIALA MUSIKALA

GORPUTZARENA ETA

ZINESTESIKOA NATURALISTAPERTSONA ARTEKOA

PERTSONA BARRUKOA

1 • • • • • •2 • • • • •3 • • • • • •4 • • • • •5 • • • • •6 • • •

LIBURUA: IZAR BAT ZOPAN · Miren Agur Meabe

ES

TR

AT

EG

IA

GAITASUNAK

HIZ

KU

NT

ZA

-K

OM

UN

IKA

ZIO

RA

KO

G

AIT

AS

UN

A

MA

TE

MA

TIK

AR

AK

O G

AIT

AS

UN

A

ZIE

NT

ZIA

-, T

EK

NO

LO

GIA

- E

TA O

SA

SU

N-

KU

LTU

RA

RA

KO

GA

ITA

SU

NA

INF

OR

MA

ZIO

A T

RA

TAT

ZE

KO

ETA

TE

KN

OL

OG

IA

DIG

ITA

LA

ER

AB

ILT

ZE

KO

GA

ITA

SU

NA

GIZ

AR

TE

RA

KO

ETA

HE

RR

ITA

RTA

SU

NE

RA

KO

G

AIT

AS

UN

A

GIZ

A E

TA A

RT

E-K

ULT

UR

AR

AK

O G

AIT

AS

UN

A

IKA

ST

EN

IKA

ST

EK

O G

AIT

AS

UN

A

NO

RB

ER

AR

EN

AU

TO

NO

MIA

RA

KO

ETA

E

KIM

EN

ER

AK

O G

AIT

AS

UN

A

EN

TZU

N

MIN

TZAT

U

IRA

KU

RR

I

IDAT

ZI

1 • • • • • • • • •2 • • • • • • • • •

3 • • • • • • •

4 • • • • • • • • •

5 • • • • • • • • •

6 • • • • • • • •

HK ZTOK IT-TDEM GH IIGAK NAE

IRAKURTZEKO GOGOA PIZTEKO ESTRATEGIAK IZAR BAT ZOPAN · Miren Agur Meabe

3

ESTRATÈGIES D’ANIMACIÒ A LA LECTURA L’EDAT DEL LLORO · Gisela Pou

3

HELBURUAK

Liburu hau irakurriz honako helburuak landu eta lortu nahi dira:• Irakurzaletasuna bultzatzea.• Irudimena piztea.• Enpatia eta besteak ulertzeko gaitasuna sustatzea.• Gizarte-egoera jakin batzuez ohartaraztea.• Musikazaletasuna garatzea.• Poesia literatura-generotzat balioestea.• Harreman pertsonalak ulertzea eta aztertzea, eta adiskidetasuna

harreman horien oinarritzat hartzea.• Ikaskideen arteko lankidetza eta harremana indartzea.

Laburbilduz, liburu hau irakurriz, zehar-balio hauek lantzeko aukera dago:• Giza eskubide- eta bake-hezkuntza.• Tolerantzia eta elkartasuna.• Adiskidetasuna eta maitasuna.

ORIENTABIDEAK

Liburu honetan, musika oso gustuko duen neska baten abenturak kontatzen dira. Istorioak aurrera egin ahala, protagonistak zenbait pertsonaia ezagutu, eta bere interesak partekatuko ditu haiekin.Eleberriak poesia erraz lantzeko aukera ematen du, atal bakoitzaren amaieran poema bat baitago.Gainera, pertsonarteko eta familiarteko harremanak erraz eta eroso azter daitezke, liburuan halako harreman ugari aurkezten baitira.

IRAKURRI ETA

JAKIN

4


IRAKURRI AURRETIK

1. JARDUERA: BAI SOINU ATSEGINA!

Helburuak

• Irudimena piztea.• Entzumena garatzea.• Mintzamena eta idazmena hobetzea.

Deskribapena

Jarduera honetan, musika klasikoaren entzunaldi bat egin behar da ikasgelan.Musika entzun baino lehen, irakasleak liburuaren azala erakutsiko die ikasleei, eta eskatu egingo die irudia arretaz aztertzeko. Gero, esango die begiak ixteko, irudimena aske uzteko, musika entzuten duten bitartean, eta pentsatzeko zer iradokitzen dien musikak liburuak kontatuko duen istorioaz.Minutu batzuen ondoren, musika gelditu, eta ikasle guztiei eskatuko zaie imajinatutakoa ipuin labur baten bidez azaltzeko.Amaitutakoan, irakasleak bost ikasleri eskatuko die beren ipuinak ikaskideei irakurtzeko, eta eztabaida bat piztuko da, denek parte hartzeko, honelako galderak eginez: «Zer dela-eta bururatu zaizu istorio hori? Zerbait edo norbait ekartzen dizu gogora? Zure ustez, ipuinak istorio eder bat kontatzen du?».

Orientabideak

Saiatu egingo gara ikasle guztiek parte har dezaten eta beren iritziak azaldu ditzaten ikaskideek kontatutako ipuinei buruz.Ipuinak irakurri behar dituzten ikasleak zozketa bidez edo ausaz aukeratzea proposatzen dugu.Irakurri gabeko ipuinak ikasgelako liburutegian gordeko dira, ikasleek har ditzaten ikasgelan edo etxean irakurtzeko.Gainera, bozketa bat ere egin daiteke, irakurritako bost ipuinetatik gustukoena zein den erabakitzeko. Gero, egile bati eskatuko zaio ikaskide batzuekin ipuina antzezteko ikastaldearen aurrean, eta, hala, antzerki-jardunaldi bat antolatuko dugu. Antzezpena grabatu egingo da, geroago ikusteko.Irakaslearen baliabide gisa, webgune hauek proposatzen dira musika-entzunaldiak lortzeko:www.youtube.com/watch?v=Cw2-1C36BXMwww.youtube.com/watch?v=ZlDzmDEY0mshttp://caminodemusica.com/clasica/musica-clasica-para-ninosKomeni da musika-irakasleak entzunaldi egokienak gomendatzea, musika-arloan egiten ari den lanaren arabera.

5


IRAKURRI AURRETIK

2. JARDUERA: GURE BIZIMODUA Helburuak

• Gorputz-adierazpena garatzea.• Irudimena piztea.• Bizikidetza-arauak sustatzea.• Familiaren garrantzia balioestea.

Deskribapena

Jarduera honetan, irakasleak orri bat emango dio ikasle bakoitzari. Egunean zehar berek bakarrik egiten dituzten hiru ekintza idatzi behar dituzte: bata goizekoa, bestea eguerdikoa eta hirugarrena gauekoa. Gainera, eguneko une horietan bertan familiarekin egiten dituzten hiru ekintza ere idatziko dituzte.Ekintzak idatzitakoan, irakasleak orriak jaso, eta ausaz banatuko ditu, baina inori bere orria eman gabe.Ikasleek bakarka irakurriko dituzte ekintzak, eta ikaskideen aurrean mimikaz nola antzeztu pentsatu beharko dute.Zortzi talde osatuko dira, eta talde bakoitzak aukeratuko du zer ikaskidek antzeztuko dituen egokitu zaizkion ekintzak.Ikasleak mimikaz ekintza antzezten duenean, taldekideek eztabaidatu egingo dute, erantzun zuzena erabakitzeko; erantzun zuzen hori badutela uste dutenean, hitz egiteko txanda eskatu, eta esan egingo dute. Arbelean idatziko dira talde bakoitzak asmatutakoak.

Orientabideak

Irakasleak talde bakoitzari emango dio liburuan aipatzen diren musika-tresnetako baten izena (flauta, gitarra, txindatak, atabala, kriskitinak, panderoa, batuta eta zeharkako flauta).Arbelean, izen horiek idatziko dira, taldeek erantzun zuzenak emateagatik lortutako puntuak ondoan idazteko. Erantzun zuzen gehien ematen duen taldeak irabaziko du.Hona hemen jarduera hori egiteko taula bat:

EGITEN DITUDAN GAUZAK…GOIZEAN EGUERDIAN GAUEANBakarrik Bakarrik Bakarrik

Familiarekin Familiarekin Familiarekin

6


IRAKURRI BITARTEAN

3. JARDUERA: NIRE PARTITURA Helburuak

• Pentagramak ezagutzen hastea.• Musika balioestea.• Ikaskideen arteko lankidetza eta harremana indartzea.• Informazioa bilatzea sustatzea.• Plastika-arteak eta musikazaletasuna garatzea.

Deskribapena

Jarduera honetan, ikasleek musika-pieza bat Interneten edo liburutegian bilatu, eta interpretatu egin behar dute. Irakasleak liburuko abestiak hautatzeko aukera eman diezaieke: «Alaitasunaren himnoa», «Zorionak zuri», «Olentzero» edo «Hator, hator».Bost talde egin, eta talde bakoitzak aukeratuko du interpretatu nahi duen pieza.Ondoren, aukeratutako abestiari buruzko horma-irudi bat egingo dute. Bertan, pentagrama marraztu, eta piezaren hitzak idatziko dituzte. Abestia interpretatzeko zer musika-tresna erabiliko duten edo dituzten ere erabakiko dute.Irakasleak ikasleei eskatuko die talde bakoitzak bere emanaldia prestatzeko. Proba-saioak egin ondoren, ikaskideen aurrean interpretatuko dute abestia. Horma-irudiak erakusgai jarriko dira ikasgelan.

Orientabideak

Gomendagarria da emanaldiak grabatzea, ondoren ikusteko, musika-gelan ahal bada.Kultura-astean ere erabil daitezke grabazioak; adibidez, liburutegiko erakusketak girotzeko.Abestien pentagramen eta hitzen horma-irudiak eskolako hormetan eseki daitezke.Irakasleak ikasturtean zehar erabil ditzake, sasoiarekin edo unearekin loturarik baldin badute. Adibidez, «Olentzero» Gabonetan abes daiteke, eta «Zorionak zuri», ikasleen urtebetetze-ospakizunetan.Webgune hauek informazio interesgarria eskaintzen dute:http://www.kantuan.nethttp://www.kultura.ejgv.euskadi.net/r46-8714/eu/contenidos/informacion/euskal_herriko_kantak1/eu_kanta/kantak.htmlhttp://www.euskomedia.org/cancionero

7


IRAKURRI BITARTEAN

4. JARDUERA: GURE ABESLARI-ALBUMA

Helburuak

• Adiskidetasuna balioestea.• Erabakiak hartzeko gai izatea.• Musika-gustuak identifikatzea eta adieraztea.• Informazioa bilatzea.

Deskribapena

Jarduera honetan, ikasleek gogokoen dituzten abeslarien txartelen album bat egingo dute.Irakasleak ikasle bakoitzari eskatuko dio ondo konpontzen den ikaskide batekin bikotea osatzeko. Ondoren, azalduko die bikote bakoitzak bi album egingo dituela (bat bikotekide bakoitzeko) gogokoen dituzten abeslariei buruzko txartelekin. Txartel horiek karten tamainakoak izan behar dute. Txarteletako batzuetan, abeslarien argazkiak itsatsiko dituzte. Beste batzuetan, abeslari bakoitzaren bost datu jakingarri idatziko dituzte; esaterako, abestirik ezagunena, jaiotza-urtea, gertatu zaion gauza bitxiren bat, etab. Datuen artean, beti egongo da abesti bat. Abestia euskaraz ez badago, itzuli egin beharko dute.Gero, bikoteak bi albumetan itsatsiko ditu abeslari bakoitzaren argazkia duten txartelak, informazioa duen txartelaren ondoan.Ikasle bakoitzak etxera eraman dezake albuma, eta oroigarritzat gorde.

Orientabideak

Jarduera egiteko, irakasleak aztertuko du ea komeni den ikasleei albumak erosteko eskatzea. Bestela, jarraibideak eman diezazkieke haiek berek egin ditzaten, kartoizko azalak eta orri zuriak erabiliz. Txartelak itsatsi ahala, apaindu egin dezakete albuma.Irakasleak ikasleei eskatuko die egin dituzten albumak sinatzeko. Nabarmendu behar da albuma gordetzeak duen garrantzia, etorkizunean jarduera eta bikotekidea gogoratu ditzaten.

8


IRAKURRI ONDOREN

5. JARDUERA: KALEA

Helburuak

• Behatzeko gaitasuna garatzea.• Harreman pertsonalak ulertzea eta aztertzea.• Gizarte-egoera jakin batzuei buruz kontzientzia hartzea.• Tolerantzia eta elkartasuna sustatzea.• Elkarrizketa informazioa lortzeko baliabidetzat erabiltzea.• Enpatia areagotzea.

Deskribapena

Jarduera honetan, 13. atala irakurriko da talde handian. Irakasleak irakurtzeko txanda emango die ikasle guztiei. Irakurritakoan, irakasleak eztabaidatzera gonbidatuko ditu ikasleak. Eztabaida horretan, kalean ikus ditzaketen pertsonen egoerez hausnartuko dute (etxerik ez duten pertsonak edo kalean lan egiten dutenak, beste inora joateko aukerarik ez dutelako). Eztabaida bideratu egin daiteke, honelako galderak eginez: «Ezagutzen duzue kalean lan egiten duen inor? Zer egiten du? Zuen ustez, pozik dago bere lanarekin? Noiz ikusten dituzue halako pertsonak? Non?…».Ziur asko, eztabaidan, askotariko iritziak eta ideiak agertuko dira.Eztabaida amaitutakoan, ikasleei eskatuko zaie etxean senideren batekin gaiaz hitz egiteko. Ideia garrantzitsuenak idazteko esango die irakasleak. Hala, biharamunean, ideia eta hausnarketa berriak ekarriko dituzte ikasgelara.Jarduera honen helburu nagusia da ikasleek ahal den neurrian ulertzea eta errespetatzea pertsona batzuek ez daukatela etxerik, ezta normaltzat hartzen den lanbiderik ere. Gainera, beharrizan handiena dutenei lagundu beharraz ohartzea eta daukaten guztia balioesten ikastea lortu nahi da.

Orientabideak

Jarduera osagarri gisa, ikasleei eska dakieke banaka alegiazko elkarrizketa bat egiteko kalean bizi den pertsona bati, ikusi duten pertsona batengan oinarrituz edo pertsona bat asmatuz.Elkarrizketan, galderen helburua izango da jakitea nola iritsi diren egoera horretara, familiarik duten, lana galdu duten, norbaiten laguntzarik jasotzen duten, etab.Irakasleak ikerketa bat egin dezake herriko ongintza-zentroez, GKEez edo erakundeez, eta azalpen labur bat presta dezake datu garrantzitsuenekin.Hala, ikasleei azalduko die zer laguntza eta baliabide dauden behartsuei laguntzeko. Elkarte edo GKEren bat asmatzeko ere eska dakieke ikasleei. Izena jarri beharko diote, eta helburuak zehaztu.

9


IRAKURRI ONDOREN

6. JARDUERA: POESIA-LEHIAKETA

Helburuak

• Poesia literatura-generotzat balioestea.• Irudimena garatzea.• Talde-lana sustatzea.• Informazioa bilatzera bultzatzea.

Deskribapena

Zortzi talde egin ikasgelan. Bakoitzak paperezko bi bola hartuko ditu poltsa batetik. Bolek 1etik 16ra arteko zenbakiak edukiko dituzte idatzita, liburuak 16 atal baititu.Talde bakoitzak zer atal egokitu zaion dakienean, azalduko zaie jarduera honetan irudimena garatuko dutela eta poesiara hurbilduko direla, literaturan oso genero garrantzitsua baita.Talde bakoitzak kopiatu beharko ditu, kartoi mehe baten ertz batean, atalen amaierako bi poemak.Beste orri batean, bi poemetako batean ageri diren hamar hitz idatzi beharko dituzte.Taldeak hiru poema asmatu beharko ditu, bakoitzean gutxienez hitzetako lau erabiliz. Gaiak lotura izan beharko du liburuaren edukiaren alderdiren batekin.Hiru poemak kartoi mehean idatziko dira. Talde guztiek amaitutakoan, bakoitzak ozen irakurriko ditu, eta ikaskideek igarri beharko dute zer ataletan ageri den poema berri horietan adierazitako gaia.

Orientabideak

Irakasleak labur azalduko du nola egin poema bat, eta bertso-lerroen amaierako hitzen errima nabarmenduko du.Beste aukera bat da ikasleei eskatzea gutxieneko bertso-lerro kopuru bat idazteko, talde guztien lana parekatze aldera.Horma-irudi guztiak ikasgelako edo eskolako liburutegian esekiko dira.Jarduera osagarri gisa, irakasleak euskal egileen poemen irakurketa-saio bat presta dezake, eta, gero, irakurritako testuen esanahiak argitzeko eztabaida bat egin daiteke.Irakurketa-saioa taldeek presta dezakete, Interneten informazioa bilatuz. Webgune hau interesgarria izan daiteke:http://www.basquepoetry.net/

Documents

IRAKURTZEKO GOGOA PIZTEKO ESTRATEGIAK