-
1Jokatueta
ikasi
-
Editatu: Balgium Editors, SL [email protected]
www.balagium.com
Edizioa: 2014eko abenduaISBN: 978-84-15184-86-7Lege-gordailua:
L.1692-2010
Azalaren diseinua: Pere Fradera BarcelMaketazioa: Jordi Pri
BurgusIlustrazioak: Ramon Mayals MarbItzultzailea: Iker Zaldua
Zabalua
Jordi Pri Burgus Imma Farr Vilalta Ramon Torra Bernat Balgium
Editors, SL Ramon Mayals Marb
Eskubide guztiak gordetzen dira.
Argitalpen honetako atal bakarra ere ezingo da birsortu, gorde
edotransmititu, aldez aurretik egilearen baimena jaso gabe.
[email protected]
-
3Aurkezpena
.............................................................................
5Xakea: kirol interesgarria
........................................................ 6
Unitatea 1. Taula
..................................................................
9 Laukiak
............................................................ 11
Marrak
.............................................................. 13
Piezak
..............................................................
15
Unitatea 2. Peoia
............................................................... 21
Mugimendua .................................................... 23
Mugimendu mugatuak ...................................... 25
Harrapaketa .....................................................
27
Unitatea 3. Gaztelua
.......................................................... 33
Mugimendua .................................................... 35
Mugimendu mugatuak ...................................... 37
Harrapaketa .....................................................
39
Unitatea 4. Alfi la
................................................................ 45
Mugimendua .................................................... 47
Mugimendu mugatuak ...................................... 49
Harrapaketa .....................................................
51
Unitatea 5. Dama
............................................................... 57
Mugimendua .................................................... 59
Mugimendu mugatuak ...................................... 61
Harrapaketa .....................................................
63
Aurkibidea
-
4Unitatea 6. Erregea
........................................................... 69
Mugimendua .................................................... 71
Mugimendu mugatuak ...................................... 73
Harrapaketa .....................................................
77
Unitatea 7. Zaldia
.............................................................. 83
Mugimendua .................................................... 85
Mugimendu mugatuak ...................................... 87
Harrapaketa .....................................................
89
Unitatea 8. Xake
................................................................ 95
Xake erregeari ................................................. 97
Xake-mate .......................................................
99 Itoa
.................................................................
101
-
5AurkezpenaJokatu eta ikasi bildumak laguntza tresna izan nahi
du lehen hezkuntzako ikastetxeetan ikasleen osoko hezkuntzaren
garapenerako, adimen anitzen eredua erabiliz.
Material horren zati bat adimenarekin lotutako gaitasunak
(argudiatzea, lengoaia, kalkulua, ikuskera, memoria eta adimen
espaziala) sustatzen dituzten sei liburu hauetan barneratzen da.
Gainera, xakea da material horietan interesgune nagusia, izan ere,
adimen anitzen garapena sustatzen da. Hori dela eta, xake-jokoa
berehala eta oso modu errazean irakasten da, ikasleek maiztasunez
praktika dezaten kirol hori.
Material honi esker, ikasle guztien eskola-errendimendua hobetu
egingo da, batez ere, ikaskuntza-arazoak dituzten haiena. Hasiera
batean, arreta, kontzentrazioa, argudiatze logikoa eta isiltasuna
hobetu nahi dira, curriculum -materietako eta oinarrizko
konpetentzietako ikaskuntza erraztu ahal izateko ohitura egokiak
sortze aldera.
Metodologiari dagokionez, diseinu ikusizko eta erakargarria
baliatzen da, kontzeptuak pixkanaka aurkezten dira eta apurka
zailtasun-maila gehiago agertzen dituzten ariketak planteatzen
dira, modu horretan, konpetentzien ikaskuntza ahalbidetu eta
ikaslea motibatzeko xedez.
Unitate bakoitzeko edukiak bi bloketan multzokatzen dira:
xakeari dagokiona eta adimen-gaitasunekin lotutakoa. Lehen bloke
horretan xakeari dagozkion kontzeptu arras oinarrizkoak erakusten
dira, xakeari buruz aldez aurretiko ezagutzarik izan ez arren,
edozein irakaslek landu dezakeena. Bigarren blokean arestian
aipatutako adimen-gaitasunekin lotutako ariketak aurkezten
dira.
Liburu honetan jasotzen den materiala ikasturte guztian zehar
landu daiteke ikasleekin. Horretarako, nahikoa da astean bat edo bi
ordu eskaintzea eskolaorduetan (mintegiak, seigarren ordua,
hautazko ikasgaia, etab.).
Liburu hauek Educachess proiektuan barneratzen dira. Proiektu
horren helburua ikasleak konpetente izaten ikas dezan eta bizitzari
aurre egiteko ohitura eta balio egokiak har ditzan laguntzea
da.
Informazio gehiagorako, ikus www.educachess.org
-
6Xakea: kirol interesgarria
Xakea mahai-jokoa da, Nazioarteko Batzorde Olinpiarrak kirol
gisa aitortzen duena eta adin guztietara begira abantaila anitz eta
interesgarriak dakart-zana: adinak ez dio axola partida jokatu ahal
izateko; gizon-emakumeak elkarren lehian ari daitezke,
berdintasun-baldintzetan; ez dago ezberdinta-sunik arraza eta
bestelako kontuengatik, jarduera herrikoi eta ekonomikoa da. Hala
bada, taula baten aurrean entretenimendua eta pertsonaren osoko
prestakuntza nahasten dira.
Xake arloko adituek ez ezik, psikologo eta pedagogoek kirol-joko
honek di-tuen onura anitzak aipatu dituzte:
Adimenari so, argudiatze logiko eta matematikoa sustatzen dituen
tres-na da, matematikari dagokion curriculum-esparruan sartzen
dena. Horrez gain, funtsezkoa da egunerokotasunean gerta daitekeen
edozein motako gatazka ebazteko; arreta eta kontzentraziorako
gaitasuna areagotu egi-ten da. Horri guztiorri esker, xakea
jarduera bereziki gomendagarria da hiperaktibitatea agertzen duten
ikasleentzat. Aurkariaren jokaldiari erant-zuteak eskatzen duen
ahaleginari dagokionez, xakeari esker, aztertu eta sintetizatzeko
prozesuak sustatzen dira, hots, premisa jakin batzuen
de-rrigorrezko ikerketa praktikatzen da, irtenbideak topatzeko
bidean. Azke-nik, irudimena eta sormena martxan jartzen dira
aurkariarekin egiten den nolabaiteko truke mental ariketa batean,
arerioaren estrategia asmatu eta berezko bat sortu nahi
delarik.
Nortasunari gagozkiola, xakearen bidez, kontrol emozionala,
antolatze-ko gaitasuna, ahozko adierazpena, erabakien gaineko
erantzukizuna eta, are, praktikatu ahala, autoestimua ere sustatzen
dira.
Kirolaren ikuspegitik begiratuz, beste diziplina askotan
gertatzen denez, xakera jokatzen denean jokoari nahiz emaitzari
dagozkion berezko arauak onartzen dira, berez. Hori, bide batez,
lagungarri da, zentzu kultural he atuago batean, norbanako
toleranteak prestatzeko, ideia berriak eta ikus-puntu ezberdinak
entzuteko prest daudenak.
Osasunaren arloan, xakera jokatzean garuna etengabe estimulatzen
da. Buruko gimnasia horrek, adin nagusiko pertsonengan, memoria
sendot-zea dakar, eta adin horretan ohikoak diren
buru-endekapenezko gaixota-sunari dagozkion sintomen agerpena
atzeratzea.
-
9 Laukiak
Marrak
Piezak
Taula
1.Unitatea
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
10
Pentsatu
Jarraitu taulako laukiak pintatzen.
Taula 32 lauki beltzez eta 32 lauki zuriz osatzenda.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
b c d e f g ha
11
Ikasi
Taula hau ongi kokatuta egongo da lauki hauzuria bada.
Taulako lauki bakoitzak du bere izena, hizki eta zenbaki batez
osatzen dena.
Laukiak
d3
hizkiak
zenb
akia
k
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
12
Ikasi
Biribildu adierazten diren laukiak.
c5 h2 b8 g1
a6 e4 d3 f7
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
13
Ikasi
Taulako laukiak lerro, zutabe eta diagonal bidezmultzoka
daitezke.
Lerroak marra horizontalak dira. Zutabeak marra bertikalak.
Diagonalak zeharkako marrak dira.
Marrak
lerroa
zuta
bea
diago
nala
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
14
Ikasi
Adierazi zer-nolako marra osatzen duten berdezmarkatutako
laukiek.
lerroa
-
2 2
15
Ikasi
Piezak beltzak eta zuriak izan daitezke. Jokalari bakoitzak
kolore bereko piezak ditu.
Piezak
peoia gaztelua
dama
alfi la erregea
zaldia
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
16
Ikasi
Damaren laukia kolore berekoa da, aldiz,erregearen laukia ez
dator bat bere kolorearekin.
Piezak horrela kokatzen dira partida hasieran.
beltzak
zuriak
-
b 8
17
Pentsatu
Adierazi zein laukitan dauden irudi hauek.
ba ec gfd h
8
4
6
2
7
3
5
1
-
18
Pentsatu
Aurkitu hitz hauek taulan zehar. Lerro, zutabe edodiagonaletan
egon daitezke.
TAULALAUKIAHIZKIAZENBAKIA
LERROAZUTABEAGAZTELUAPEOIA
Z
B
U
E
T
A
A
A
K
A
A
O
L
R
T
A
L
O
E
A
R
U
R
N
I
I
B
K
Z
A
E
U
A
V
O
L
N
E
A
P
A
Z
A
A
R
I
A
L
U
E
L
T
B
E
B
T
G
Z
C
K
H
I
I
A
-
19
Pentsatu
Zenbat aldiz aurki ditzakezu kolore bereko piezahauek 16.
orrialdeko taulan?
8
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
20
Pentsatu
Adierazi eta apuntatu taula bakoitzean topatzenduzun akatsa.
erregeak eta damakgaizki kokatuta daude
-
21
Mugimendua
Mugimend mugatuak
Harrapaketa
Peoia
2.Unitatea
-
22
Pentsatu
Margotu xakeko pieza hau.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
23
Ikasi
Zirkulu berdez adierazten dira peoiakhar ditzakeen laukiak.
Peoiak ezin du atzera egin.
Peoiak soilik lauki bat aurrera dezake aldiko.Peoia mugitzen
dugun lehen aldian bi laukiaurrera ditzakegu.
Mugimendua
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
24
Ikasi
Adierazi zirkulu batez peoia zein laukitara mugidaitekeen.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
25
Ikasi
Zirkulu berdez adierazten dira peoiakhar ditzakeen laukiak.
Aurrean beste pieza bat badu, peoiak ezin duaurrera egin. Berdin
dio pieza norena den,norberarena edo aurkariarena.
Peoia azken lerrora iristen bada, saria lortukodu (peoia dama,
gaztelu, zaldi edo alfi larekinaldatzen da). Normalean dama
hautatzen da.
Mugimendu mugatuak
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
26
Ikasi
Adierazi zirkulu batez peoia zein laukitara mugidaitekeen.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
27
Ikasi
Peoiek zirkulu batez adierazitakolaukiak mehatxatzen dituzte.
Laukihorietako batean aurkariak piezarenbat izango balu, peoiak
harrapaketagauzatu ahal izango luke.
Txanda bakoitzeko aurkariaren pieza bakarraharrapa daiteke.
HarrapeketaPeoiak diagonalean aurreratuz egiten
duharrapaketa.
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
28
Ikasi
Adierazi zirkulu batez peoiek mehatxatzendituzten laukiak.
-
12
3
4
29
Pentsatu
Adierazi gezi bidez falta den irudia.
-
12
3
5
4
1
2
3
4
5
30
Pentsatu
Elkarlotu testuak esaldia osatzeko.
Peoiak sekula ez
Jokalari bakoitzakditu
Taulan
Peoiak beti
8 peoi.
zutabeetatik.
aurrera egiten du.
16 peoi daude.
du atzera egiten.
Peoiak aurreraegiten du
-
31
Pentsatu
Aldiro lauki bat aurreratuz, adierazi zein izangoden fruta
lehenengo lortuko duen peoia.
-
32
Pentsatu
Egin hiruko multzoak kolore bereko peoiekin.
-
33
3.Unitatea
Gaztelua
Mugimendua
Mugimendu mugatuak
Harrapaketa
-
34
Pentsatu
Pieza osatu puntuei jarraituz eta ondoren,margotu.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
35
Ikasi
Gaztelua horizontalki edo bertikalki mugidaiteke.
Zirkulu berdez adierazten da gazteluazein laukitara mugi
daitekeen.
Gaztelua bere lerro edo zutabeko laukietaramugi daiteke.
Mugimendua
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
36
Ikasi
Marraztu zirkulu batzuk, zure ustez, gaztelua zeinlaukitan koka
daitekeen zehaztuz.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
37
Ikasi
Gazteluak ezin du beste pieza batzuen gainetik jauzi egin.
Zirkulu gorriek adierazten dute gaztelua nora mugi ezin
daitekeen.
Gazteluak ez dezake aurrera egin bidean bestepieza bat topatzen
duenean.
Mugimendu mugatuak
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
38
Ikasi
Adierazi zirkulu batez gaztelua zein laukitara mugi
daitekeen.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
39
Ikasi
Txanda bakoitzeko aurkariaren pieza bakarraharrapa daiteke.
Zirkulu berdez adierazten dira gazteluak harrapa ditzakeen
piezak.
Gazteluak bere lerro edo zutabe bereko piezaaurkariak harrapa
ditzake.
Harrapaketa
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
40
Ikasi
Biribildu zirkulu batez gazteluak harrapa ditzakeen piezak.
-
41
Pentsatu
Idatzi gaztelua inguratzen duten objektuen izena.
Behera
Gora
Ezkerra
Eskuina pilota
liburuapilota
arbela
arkatza
-
42
Pentsatu
Osatu gurutzegrama.
L
Z
D
Z
P
GT
E
-
58
4
6
43
Pentsatu
Lotu kartak zenbaki egokiekin.
-
44
Pentsatu
Adierazi gazteluak gotorlekura iristeko egingoduen bidea.
-
45
4.Unitatea
Alfi la
Mugimendua
Mugimendu mugatuak
Harrapaketa
-
46
Pentsatu
Pieza osatu puntuei jarraituz eta ondoren,margotu.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
47
Ikasi
Alfi la beti kolore bereko laukietan zeharmugitzen da.
Zirkulu berdez adierazten da alfi lazein laukitara mugi
daitekeen.
Alfi la diagonalean mugitzen da laukietan zehar,bere kokapenetik
abiatuta.
Mugimendua
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
48
Ikasi
Marraztu zirkulu batzuk, zure ustez, alfi la zeinlaukitan koka
daitekeen zehaztuz.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
49
Ikasi
Alfi lak ezin du beste pieza batzuen gainetik jauzi egin.
Zirkulu gorriek adierazten dute alfi lanora mugi ezin
daitekeen.
Alfi lak ez dezake aurrera egin bidean bestepieza bat topatzen
duenean.
Mugimendu mugatuak
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
50
Ikasi
Adierazi zirkulu batez alfi la zein laukitara mugidaitekeen.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
51
Ikasi
Txanda bakoitzeko aurkariaren pieza bakarraharrapa daiteke.
Zirkulu berdez adierazten dira alfi lakharrapa ditzakeen
piezak.
Alfi lak bere diagonalean dauden pieza aurkariakharrapa
ditzake.
Harrapaketa
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
52
Ikasi
Biribildu zirkulu batez alfi lak harrapa ditzakeenpiezak.
-
24
6
1
3
5
53
Pentsatu
Adierazi irudiak ardatzekiko simetrikoak direnala ez.
Bai Ez
Bai Ez
Bai EzBai Ez
Bai Ez
Bai Ez
-
54
Pentsatu
Badakizu asmakizun honen emaitza?
Errege eta zaldunen arteangerra handi bat pizten da etazoriontsu
eta pozik bizi diraelkarren aurkako borrokan.
Erantzuna:
-
55
Pentsatu
Jarraitu margotuta ez dauden laukiei dagozkienzenbakiak
ipintzen.
1
10
74
-
56
Pentsatu
Bilatu marrazki hauen artean dauden 6 diferentziak.
-
57
5.Unitatea
Dama
Mugimendua
Mugimendu mugatuak
Harrapaketa
-
58
Pentsatu
Osatu pieza zenbakiei jarraituz.
1
2
4
5 678 9 10
1112
13
14
15
16
17
18
1920 21
22 2324
2526
27
28
2930
31
32
33
3435363738 39
4041
42
4344
454649
50 48
3
51
5253
5455
6061 62
63
6465
6667
68
697071 72
7374
56575859
75
76
7778
798081
81828384
85
87
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
59
Ikasi
Dama da lauki gehien zeharka ditzakeen pieza.
Zirkulu berdez adierazten da damazein laukitara mugi
daitekeen.
Dama edozein lerro, zutabe edo diagonaleanzehar mugi
daiteke.
Mugimendua
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
60
Ikasi
Marraztu zirkulu batzuk, zure ustez, dama zeinlaukitan koka
daitekeen zehaztuz.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
61
Ikasi
Damak ezin du beste pieza batzuen gainetikjauzi egin.
Zirkulu gorriek adierazten dute damanora mugi ezin
daitekeen.
Damak ez dezake aurrera egin bidean bestepieza bat topatzen
duenean.
Mugimendu mugatuak
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
62
Ikasi
Adierazi zirkulu batez dama zein laukitara mugidaitekeen.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
63
Ikasi
Txanda bakoitzeko aurkariaren pieza bakarraharrapa daiteke.
Zirkulu berdez adierazten dira damakharrapa ditzakeen
piezak.
Damak bere lerro, zutabe edo diagonaleandauden pieza aurkariak
harrapa ditzake.
Harrapaketa
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
64
Ikasi
Biribildu zirkulu batez damak harrapa ditzakeenpiezak.
-
13
5
2
4
6
65
Pentsatu
Antolatu azpian agertzen diren damak, txikitikhandira.
Erantzuna:
-
66
Pentsatu
Antolatu testu-zati hauek esaldiak zentzua izandezan.
1 Dama
Idatzi hemen antolatutako esaldia.
mugitzen da
norabide
guztietara
-
531
4
6
782
531
4
6
782
231
6
4
759
563
4
1
872
1 2
3 4
67
Pentsatu
Adierazi zein lerro, zutabe edo diagonaletikigaro behar duen
damak, adierazten denzenbakia lortzeko.
8 11
107
-
12
68
Pentsatu
Bilatu taulako lerro, zutabe edo diagonaletansegidan paratuta
dauden hiru dama (koloreezberdinekoak izan daitezke).
-
69
6.Unitatea
Erregea
Mugimendua
Mugimendu mugatuak
Harrapaketa
-
70
Pentsatu
Margotu erregearen atal bakoitza adierazten direnkoloreak
erabiliz:
Koroa
Burua eta eskuak
Prakak
Soina
Botoiak
Ilea
Makila
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
71
Ikasi
Erregeak soilik lauki bat aurrera dezake aldiro.
Zirkulu berdez adierazten da erregeazein laukitara mugi
daitekeen.
Erregea inguruan dituen lauki guztietan zeharmugi daiteke.
Mugimendua
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
72
Ikasi
Adierazi zirkulu batez erregea zein laukitara mugidaitekeen.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
73
Ikasi
Erregeak ezin du beste pieza batzuen gainetikjauzi egin.
Zirkulu berdez adierazten da erregeazein laukitara mugi
daitekeen.
Erregea ezin da mugitu bere kolore bereko piezabatek hartutako
lauki batera.
Mugimendu mugatuak
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
74
Ikasi
Marraztu zirkulu batzuk, zure ustez, erregea zeinlaukitan koka
daitekeen zehaztuz.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
75
Ikasi
Erregea ezin dute harrapatu beste jokalarienpiezek.
Zirkulu gorriek adierazten duteerregea nora mugi ezin daitekeen.
Etazirkulu berdeek nora mugi daiekeen.
Erregeak ezin du hartu hurrengo jokaldianaurkariaren pieza batek
har dezakeen laukia.
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
76
Ikasi
Adierazi, jokaldi bakarrean, erregea nora mugidaitekeen. Erabili
kolore berdea egin ditzakeenmugimenduetarako eta kolore gorria ezin
dituenakadierazteko.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
77
Ikasi
Txanda bakoitzeko aurkariaren pieza bakarraharrapa daiteke.
Zirkulu berdez adierazten diraerregeak harrapa ditzakeen
piezak.Pieza bat mehatxupean dagoharrapatu ahal denean.
Erregeak inguruan dituen aurkariaren piezakharrapa ditzake.
Harrapaketa
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
78
Ikasi
Biribildu zirkulu batez erregeak harrapa ditzakeenpiezak.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
79
Pentsatu
Adierazi zein den erregeak egin dezakeen bidelaburrena berdez
margotutako laukira iristeko.
Erregea ezin da kokatu pieza beltzenmehatxupean dauden
laukietan.
-
80
Pentsatu
Deskodetu azpiko mezua.
I E B G N Z
Kodea
A R D M U T
E
-
-
17
11
57
9
56
8
55
15
48
23
49
19
46
39
51
12
6
2
58
10
59
64
54
24
38
22
37
20
36
40
45
13
5
17
61
3
60
63
53
25
42
26
43
21
44
41
35
14
62
16
47
18
50
4
52
27
31
28
32
29
33
30
34
81
Pentsatu
Adierazi erregeak jarraituko duen bidea, banan-banan
zenbatuta.
-
82
Pentsatu
Antolatu istorio honen sekuentzia.
-
83
7.Unitatea
Zaldia
Mugimendua
Mugimendu mugatuak
Harrapaketa
-
84
Pentsatu
Margotu markatutako zonaldeak zenbakietanadierazitako
koloreekin.
1 2 3 4
5 6 7
11
11
1
11
111
1
22
2
2
2
222
3
4
6
6
6
7
7 7
7 7
7
7
7
7
6
6
66
6
6
6
45
5
54
4 33
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
85
Ikasi
Zaldiaren mugimenduan, hastapeneko laukia etajomugako laukia
beti kolore berekoak dira.
Zirkulu berdez adierazten da zaldiazein laukitara mugi
daitekeen.
Zaldiak bi lauki aurreratzen ditu lerro edozutabe batetik eta
ondoren beste bat eskuin edoezkerrera.
Mugimendua
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
86
Ikasi
Marraztu zirkulu batzuk, zure ustez, gaztelua zeinlaukitan koka
daitekeen zehaztuz.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
87
Ikasi
Zaldia da beste piezen gainetik jauzi egindezakeen pieza
bakarra.
Zirkulu berdez adierazten da zaldiazein laukitara mugi
daitekeen.
Zaldia ezin da mugitu bere kolore bereko piezabatek hartutako
lauki batera.
Mugimendu mugatuak
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
88
Ikasi
Marraztu zirkulu batzuk, zure ustez, zaldia zeinlaukitan koka
daitekeen zehaztuz.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
89
Ikasi
Txanda bakoitzeko aurkariaren pieza bakarraharrapa daiteke.
Zirkulu berdez adierazten dira zaldiakharrapa ditzakeen
piezak.
Zaldiak jauzi bakoitzaren amaieran topatzendituen aurkariaren
piezak harrapa ditzake.
Harrapaketa
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
90
Ikasi
Biribildu zirkulu batez zaldiak harrapa ditzakeenpiezak.
-
12
34
5
6
1
2
34
5
6
91
Pentsatu
Antolatu domino-jolasaren piezak behar bezalaelkarlotu
daitezen.
1. sorta
2. sorta
-
92
Pentsatu
Deskodetu mezu hau zaldiaren jauziak eginez.
Idatzi mezua.
o man e- Zal
le di zi du.
jau- hi for- ak
-
= = =
= = =93
Pentsatu
Zenbatu piezak eta adierazi zein den gehienetanagertzen
dena.
-
94
Pentsatu
Erreparatu pieza hauei eta esan zer-nolakomarrak erabiliz
marraztu diren.
zuzenak
bihurriak
zuzenak eta bihurriak
-
95
8.Unitatea
Xake
Xake erregeari
Xake-mate
Itoa
-
96
Pentsatu
Marraztu adierazten den hizkia, horretarakolaukiak margotuz.
T L
N Z
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
97
Ikasi
Erregea mehatxupean dago etamehatxurik gabeko lauki batera
joanbeharko da (zirkulu berde batezadierazten diren horietako
batera).
Errege batek sekula ezin du beste erregeamehatxatu, izan ere,
ezin du aurkariarenmehatxupean dagoen lauki batera joan.
Erregea xake egoeran dago aurkariaren piezakerregea mehatxatzen
duenean.
Xake erregeari
Pieza batek aurkariaren pieza bat mehatxatzen du, baldin
etalehen piezak, jokaldi bakarrean, bigarrena harrapa badezake.
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
98
Ikasi
Adierazi zein piezak ematen duen xakea etamarraztu gezi bidez.
Biribildu mehatxupean denerregeak mugitzeko dituen laukiak.
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
99
Ikasi
Beste erregeari xake-mate ematea lortzenduenak partida irabaziko
du.
Zirkulu gorriek adierazten duteerregea hor xake
egoeranmantenduko litzatekeela.
Xake-mate ematen da, ez dagoenean erregeaxake jasotzetik
libratuko duen jokaldirik.
Xake-mate
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
100
Ikasi
Xake-mate ematen da? Eman erantzuna.Hala ez bada, markatu
zirkulu batez erregeakmugitzeko dituen laukiak.
Bai Ez Bai Ez
Bai Ez Bai Ez
-
87
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h
101
Ikasi
Itoan berdinketa ematen da: ez dago irabazleedo
galtzailerik.
Zirkulu gorriek adierazten duteerregea nora mugi ezin
daitekeen,izan ere, mehatxupean daude.
Jokalari bat bere piezak mugitu ezinik geratzendenean eta
erregea mugitzekotan mehatxupeanlegokeen lauki batera mugitu
beharkolukeenean.
Itoa
-
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h1
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h2
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h4
a b c d e f g h
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
a b c d e f g h3
102
Ikasi
Bai Ez Bai Ez
Bai Ez Bai Ez
Erregea itota dago? Eman erantzuna.Hala ez bada, markatu zirkulu
batez erregeakmugitzeko dituen laukiak
-
103
Pentsatu
Irakurri argibideak eta koloreztatu.
1. Alfi l txikia gorria da.2. Zaldia horia da.3. Berdin-berdinak
diren bi irudiak urdinak dira.4. Dama eta zaldia kolore berekoak
dira.5. Pieza berde bat dago.
-
104
Pentsatu
Antolatu silabak, irudien izenak idazteko moduan.
TA U LA
DI LA
MA
NA
ZULA
A
TABE
DA
GO
A
U
TA
-
17 18 3 6 5
4 6 4 6 4
6 5 6 3 18
17
18
3
105
Pentsatu
Margotu koadrotxoak argibideei jarraiki.
-
41
7
10
5
2
8
11
6
3
9
12
106
Pentsatu
Bilatu berdin-berdinak diren hiru irudiak.
Erantzuna:
